informatiebrochure PCA-systeem

Transcriptie

1 informatiebrochure PCA-systeem

2

3 Inhoudstafel 1. Inleiding 4 2. Wat is PCA? 4 3. Pijnstilling op maat van de patiënt 4 4. Waarom PCA? 4 5. Hoelang PCA? 5 6. Hoeveel keer mag ik bijdrukken? 5 7. Wanneer is PCA niet aangepast aan uw behoefte? 5 8. Opvolging van de PCA-pomp 6 9. Vaak gestelde vragen Contactgegevens bij vragen Persoonlijke notities 7 3

4 1. Inleiding Voldoende informatie krijgen over een PCA-systeem is belangrijk. Wij raden u dan ook ten zeerste aan deze folder grondig door te nemen. Heeft u nog bijkomende vragen, aarzel dan niet om uw behandelende arts aan te spreken of neem contact op met de desbetreffende dienst. 2. Wat is PCA? Voluit geschreven betekent PCA Patient Controlled Analgesia. Concreet houdt dit in dat de patiënt zichzelf pijnmedicatie kan toedienen op momenten dat hij pijn heeft. PCA kan worden toegediend via de bloedvaten. Dan spreken we van een intraveneuze PCA (PCIA). PCA kan ook epiduraal worden toegediend via een dunne katheter in de epidurale ruimte. Dan spreekt men van een epidurale PCA (PCEA). De anesthesist heeft deze katheter reeds voor de operatie geplaatst door middel van een ruggenprik. 3. Pijnstilling op maat van de patiënt De PCA-pomp wordt op voorhand ingesteld door de anesthesist. De patiënt krijgt continu pijnstilling aan een vooraf ingesteld volume. Indien de patiënt ondanks deze continue toediening toch nog pijn heeft, is hij met de pijnpomp in staat om zichzelf extra pijnmedicatie toe te dienen. Bovendien kan de anesthesist, indien nodig, de instellingen per individuele patiënt nog aanpassen om een optimale pijnbestrijding te bekomen. 4. Waarom PCA? Voor veel mensen is pijn iets dat normaal is en dat er bij hoort. Het tegendeel is echter waar. Pijn heeft een aantal nadelige effecten. Zo is er bijvoorbeeld een verminderde wondheling, een toename in 4

5 complicaties en een verlengd ziekenhuisverblijf. Patiënten hebben er dus alle belang bij dat ze zo weinig mogelijk pijn hebben. De PCA-pomp is hierbij een zeer doeltreffend hulpmiddel. Het grote voordeel ervan is dat de patiënt zichzelf pijnmedicatie kan toedienen. Pijn is immers erg persoonlijk en de patiënt is de enige persoon die zijn eigen pijn het beste kan beoordelen. Bovendien heeft de PCEA het bijkomend voordeel dat er een continue toediening van pijnmedicatie is. Dit resulteert in een stabiele concentratie van het geneesmiddel met betere pijnstilling en minder bijwerkingen tot gevolg. 5. Hoelang PCA? De periode dat een PCA-pomp ter plaatste blijft, hangt voor een deel af van de patiënt, maar ook van het type ingreep dat plaatsvindt. In de meeste gevallen blijft de PCA-pomp twee tot vier dagen ter plaatse. 6. Hoeveel keer mag ik bijdrukken? U drukt op uw drukknop telkens wanneer u pijn heeft. U hoeft niet ongerust te zijn aangezien de dosissen zijn begrensd. Met andere woorden: u kunt niet te veel drukken. De hoeveelheid medicatie alsook de minimale tijd tussen twee opeenvolgende dosissen is begrensd. De pijnstillende werking voelt u na vijf tot tien minuten. Heeft dit niet voldoende effect of komt de pijn na een tijdje terug opzetten, kunt u opnieuw op de drukknop drukken. Bijdrukken doet u op de knop die boven aan uw bed hangt. 7. Wanneer is PCA niet aangepast aan uw behoefte? PCA is niet aangepast aan uw behoefte als u ondanks herhaaldelijk drukken nog steeds onvoldoende pijnstilling heeft. Onvoldoende pijnstilling betekent dat u niet kan inslapen of doorslapen 5

6 door de pijn, dat u niet diep kunt inademen of genoeg kunt doorhoesten of dat u pijn heeft bij de minste beweging. In dit geval is het raadzaam ons te verwittigen om alsnog genoeg pijnstilling te krijgen. Er zijn immers nog andere manieren om pijnstilling te geven. 8. Opvolging van de PCA-pomp De verpleegkundige zal u regelmatig bevragen naar uw pijn. Hiervoor zal de verpleegkundige een pijnschaal gebruiken. Het is de bedoeling uw pijn te beoordelen op een schaal van 0 tot 10 waarbij 0 geen pijn is en 10 de ergste pijn die u zich kunt inbeelden. Voorts worden op regelmatige basis de bloeddruk, pols, temperatuur, ademhaling en bewustzijn geobserveerd. Eénmaal per dag komt de anesthesist en/of pijnverpleegkundige langs voor de eindcontrole. 9. Vaak gestelde vragen Is PCA veilig? PCA is volkomen veilig en wordt volledig ingesteld en opgevolgd door een anesthesist/pijnverpleegkundige. Wat moet ik doen als er een alarm afgaat? Bij een alarm kunt u best de verpleegkundige van de afdeling bellen. Hij/zij zal bekijken wat de oorzaak van het alarm is en de nodige stappen nemen. Wat moet ik doen als ik niet meer kan bijdrukken? Als u niet meer kunt bijdrukken en u heeft nog pijn is het raadzaam de verpleegkundige aan te spreken. Hij/zij zal bekijken wat de opties zijn. Wat zijn de bijwerkingen? Mogelijke bijwerkingen zijn misselijkheid, braken, ijlheid in het hoofd, jeuk en sufheid. Meer specifieke bijwerkingen voor PCEA zijn een slapend of verdoofd gevoel ter hoogte van uw buik en/of benen. Vandaar is het van belang om niet alleen uit bed te komen. 6

7 Kan ik mezelf te veel medicatie toedienen? U kunt uzelf niet te veel toedienen. Alle grenzen zijn zorgvuldig ingesteld door de anesthesist. 10. Contactgegevens bij vragen Heeft u bij het doorlezen van de folder toch nog bijkomende vragen? Stel ze dan gerust aan uw behandelende arts of neem contact op met de desbetreffende dienst. Neem ook zeker een kijkje op onze website U vindt er o.a. meer praktische informatie terug. Ook voor financiële informatie kan u hier terecht. 11. Persoonlijke notities 7

8 Opdrachtgever: Jan Schellekens - stafmedewerker VU: Koen Vancraeynest - algemeen directeur Versiedatum: 20 december 2016