Economische Monitor 2015

Transcriptie

1 Economische Monitor 2015 Rapportageperiode: t/m Strategie

2 Inhoud 1. Inleiding 3 2. Economische structuur Bedrijfsvestigingen Belangrijke werkgevers Sectoren Werklocaties Retailsector: in- en uitgaande koopstromen Horeca Ondernemersklimaat Arbeidsmarkt Beroepsbevolking Arbeidsplaatsen Groene druk en grijze druk Werkloosheid Scholing Woon- en leefomgeving Algemene ontwikkelingen Woningmarkt Huishoudinkomen Vergunningen Samenvatting en conclusie Economische structuur Arbeidsmarkt Woon- en leefomgeving Conclusie 19 2

3 1. Inleiding In 2010 is de eerste Economische Monitor opgesteld om een beeld te geven van de ontwikkeling van de IJsselsteinse economie op de langere termijn. Voor u ligt de zesde editie van de monitor over het jaar Het is een feitelijk document met de huidige stand van zaken. Op 2 juli 2015 is door de gemeenteraad van IJsselstein de Economische visie vastgesteld voor de periode In deze visie zijn negen ambities vastgelegd om op korte of langere termijn te realiseren 1. In deze editie van de economische monitor zullen we daar waar relevant, ingaan op ambities uit de Economische visie. Door deze ambities de komende edities te blijven volgen, is het de bedoeling dat vooruitgang in beeld wordt gebracht. Niet alle ambities lenen zich voor deze monitor, gezien de onderwerpen die hierin behandeld worden en vanwege het streven om statistische en feitelijke informatie te bieden. Over die ambities wordt de voortgang via andere kanalen weergegeven. De verwijzingen naar de Economische visie zijn opgenomen in duidelijk herkenbare rode blokken die op verschillende plekken in de monitor naar voren komen. Opbouw van het document ziet er als volgt uit: Hoofdstuk 2 kijkt naar de ontwikkeling van bedrijvigheid en werkgelegenheid in IJsselstein, hoofdstuk 3 richt zich op gegevens over de arbeidsmarkt en hoofdstuk 4 gaat in op de woon- en leefomgeving. In het laatste en vijfde hoofdstuk volgt een korte samenvatting en worden de belangrijkste conclusies op een rij gezet. Ontmoet ondernemend, werkend en inwonend IJsselstein in deze economische monitor Zie Economische visie , ontmoet ondernemend IJsselstein; inspireren, bereiken en beleven, vastgesteld op 2 juli 2015, gemeente IJsselstein 3

4 2. Economische structuur 2.1 Bedrijfsvestigingen IJsselstein telt 2640 bedrijfsvestigingen (LISA, 2015). Onderstaande figuur laat de ontwikkeling van het aantal bedrijfsvestigingen in de afgelopen zes jaar zien. Figuur 2.1: Ontwikkeling bedrijfsvestigingen Aantal vestigingen (Bron : LISA, 2010 t/m 2015) Figuur 2.2: Ontwikkeling bedrijfsvestigingen per branche Vestigingen Landbouw, bosbouw en visserij Industrie Productie, distributie, handel in elektriciteit en aardgas Winning/distributie van water; afval(water)beheer,sanering Bouwnijverheid Groot- en detailhandel; reparatie van auto s Vervoer en opslag Logies-, maaltijd- en drankverstrekking Informatie en communicatie Financiële instellingen Verhuur van en handel in onroerend goed Advisering, onderzoek, special. zakelijke dienstverlening Verhuur van roerende goederen, overige zakel. dienstverl Openbaar bestuur, overheidsdiensten, sociale verzekeringen Onderwijs Gezondheids- en welzijnszorg Cultuur, sport en recreatie Overige dienstverlening TOTAAL (Bron: PAR 2015) Het aantal bedrijfsvestigingen is in 2015 opnieuw toegenomen. Op enkele sectoren is een (lichte) daling te zien ten aanzien van

5 2.2 Belangrijke werkgevers Uit de gegevens van het Provinciaal Arbeidsplaatsen Register (PAR) blijkt dat de non-profit sector goed vertegenwoordigd is in top 10 van grootste vestigingen. Figuur 2.3: Top 10 grootste vestigingen in de gemeente IJsselstein Bedrijfsnaam Branche Grootteklasse Dolmans Facilitaire Diensten Interieurreiniging van gebouwen Centric IT Workforce B.V. Uitleenbureaus UW Samenwerking (IJsselstein & Montfoort) Algemeen overheidsbestuur Woonzorgcentrum Mariënstein Verzorgingshuizen Westfort Vleesproducten Groothandel in vlees en vleeswaren en in wild en gevogelte Centric Netherlands B.V. Advisering op het gebied van informatietechnologie Vitras Team Zorg en Welzijn Thuiszorg Albert Heijn Supermarkten en dergelijke winkels met een algemeen assort Terberg Totaalinstallatie Utrecht B.V. Elektrotechnische bouwinstallatie Vermaat kantoor IJsselstein Concerndiensten binnen eigen concern (Bron: PAR, 2015) Deze tien vestigingen zijn goed voor 24% van de totale werkgelegenheid in IJsselstein. Ruim 92% van de vestigingen in IJsselstein heeft minder dan 10 werknemers. In de laatste jaren is vooral het aantal zzp ers sterk toegenomen. Uit het PAR 2015 blijkt dat ruim 70% van de IJsselsteinse vestigingen uit één werknemer bestaat. Naar verwachting wordt dit percentage met het toenemende aantal zzp ers de komende jaren hoger. Ten opzichte van de top 10 uit 2014 valt op dat Pauw Bedrijven IJsselstein (in 2014 op de zevende plek) de top 10 heeft verlaten (in 2015 genoteerd op de veertiende plek), alsmede ook Vecht & IJssel, wooncentrum Ewout (achtste plek in 2014, dertiende plek in 2015). Nieuwkomer in de top 10 van 2015 is Vermaat en Centric IT Workforce B.V. Met de laatst genoemde nieuwe binnenkomer, wordt Centric tweemaal vertegenwoordigd in de top 10. Verder zijn er kleine verschuivingen te zien in de rangorde en zijn er twee naamswijzigingen doorgevoerd. UW Samenwerking stond in 2014 in de lijst onder de naam gemeente IJsselstein en Westfort Vleesproducten stond in 2014 onder de naam Egbert Kruiswijk Vleesproducten in de lijst. 5

6 2.3 Sectoren Onderstaande figuur geeft de vertegenwoordiging van de verschillende sectoren in IJsselstein weer gemeten naar werkgelegenheid. Belangrijkste sectoren zijn de zakelijke dienstverlening en de handel (groot- en detailhandel). Figuur 2.4: Werkgelegenheid per branche 3,500 3,000 2,500 2,000 1,500 1, (bron: PAR 2012, 2013, 2014 en 2015) 2.4 Werklocaties De ruimte voor nieuwe bedrijvigheid in IJsselstein is beperkt, de rode contouren worden gerespecteerd en binnen de rode contouren is nog beperkte ruimte. Binnenstedelijke herontwikkelingslocaties worden hoofdzakelijk benut voor woningbouw. Langs de A2 wordt een nieuw hoogwaardig bedrijventerrein ontwikkeld. Hierbij is het van belang dat IJsselsteinse bedrijven met een uitbreidingsbehoefte hier voorrang krijgen om de werkgelegenheid voor IJsselstein te behouden. Dit is ook conform de afspraken in het Regionaal Convenant Bedrijventerreinen Utrecht West. In de detailhandel zijn de komende jaren voldoende mogelijkheden voor uitbreiding door de projecten Verbeterde Binnenstad, Clinckhoeff en Panoven. Hiermee krijgt de binnenstad de kans om het recreatieve winkelen te versterken en wordt het aanbod van supermarkten op termijn verbeterd en uitgebreid. Economische visie, ambitie 2: Ruimte voor economische groei en innovatie KPI ruimte op bestaande bedrijventerreinen door verschuivingen naar A2 zone IJsselsteinse bedrijven die verhuizen naar de A2 zone zouden minimaal 6 ha vrij moeten maken op bestaande bedrijventerreinen voor nieuwe initiatieven. Voor deze editie van de monitor is het nog te vroeg om over voortgang te rapporteren. Voor de komende edities wordt het interessant om deze verschuivingen te monitoren en in beeld te brengen. 6

7 2.5 Retailsector: In- en uitgaande koopstromen Voor de onderstaande aannames en cijfers, baseren wij ons op het koopstromenonderzoek 2014/2015 van provincie Utrecht, uitgevoerd door I&O Research. Driekwart (76%) van de bestedingen aan dagelijkse artikelen door inwoners van IJsselstein blijft in de eigen gemeente en dat is minder dan in 2011 (82%). Afvloeiing is er met name naar Nieuwegein (16%). Niet-dagelijkse artikelen kopen inwoners van IJsselstein vooral in de eigen gemeente (35%), maar er is ook substantiële afvloeiing naar Utrecht (18%) en Nieuwegein (20%). Het totale winkelvloeroppervlak is ten opzichte van 2011 toegenomen tot ruim m2, terwijl de leegstand is afgenomen. Inwoners van IJsselstein bezoeken vaker dan gemiddeld in de provincie supermarkten op zondag en maken meer gebruik van de koopzondag. In 2016 wordt een nieuw koopstromenonderzoek uitgevoerd door I&O Research. De resultaten hiervan worden eind 2016 verwacht. Figuur 2.5: Koopstromen dagelijkse sector 100% 92% 90% 80% 76% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 16% IJsselstein Nieuwegein Lopik Utrecht Overige gemeenten Internet 10% 0% 1% 5% Waar komt omzet in IJsselstein vandaan? Figuur 2.6: Koopstromen niet dagelijkse sector 2% 1% 3% 4% Waar gaan bestedingen uit IJsselstein naar toe? Niet-dagelijkse sector: Waar komt omzet in IJsselstein vandaan? 80% 60% 40% 20% 0% 69% 8% 2% 13% 2% 2% 2% Percentage bestedingen 7

8 40% Niet-dagelijkse sector: waar gaan bestedingen uit IJsselstein naartoe? 35% 30% 20% 10% 20% 20% 8% 18% Percentage bestedingen 0% IJsselstein Internet Nieuwegein Overige gemeenten Utrecht (Bron: koopstromenonderzoek 2014/2015 van provincie Utrecht, uitgevoerd door I&O Research.) Om koopstromen ten positieve te keren, wordt vanuit de binnenstad van IJsselstein op twee sporen ingezet. Enerzijds zijn ondernemers uit de binnenstad gestart met het opzetten van een bedrijven investeringszone (BIZ). Doel hiervan is dat alle ondernemers die in de binnenstad profiteren van meer bezoekers in IJsselstein, mee gaan betalen aan activiteiten die meer bezoekers naar de binnenstad moeten trekken. Anderzijds wordt er een stichting stadsmarketing opgezet, welke als doel heeft om IJsselstein beter op de kaart te zetten en als merk beter in de markt te zetten. Ook dit moet leiden tot een toename van bezoekersaantallen en tot meer koopkracht in de binnenstad van IJsselstein. Tevens staat 2016 in het teken van het herzien van het detailhandelsbeleid van IJsselstein. In de binnenstad van IJsselstein is inmiddels meetapparatuur geplaatst die permanent de bezoekersaantallen in de binnenstad kan meten. Bij de economische monitor over het jaar 2016, kunnen de eerste resultaten hiervan uitwijzen of er inderdaad meer bezoekers getrokken worden. 2.6 Horeca Eind 2014 telde IJsselstein 46 geregistreerde horecabedrijven (bedrijven die geregistreerd staan bij het Bedrijfschap Horeca en Catering) welke als volgt ingedeeld kunnen worden: Figuur 2.7: Horeca aanbod in IJsselstein Gemeente IJsselstein Provincie Utrecht Drankensector Fastservicesector Restaurantsector Hotelsector Partycatering Totaal Horecabedrijven Horecabedrijven per inwoners 13,4 21,4 (Bron: Bedrijfschap Horeca en Catering december 2014) 8

9 In de periode is het aantal horecabedrijven toegenomen van 32 naar 46. Met uitzondering van de drankensector is het aantal vestigingen overal toegenomen. In de periode zit de stijging voornamelijk in de hotelsector (waar ook bed and breakfasts onder vallen) en de partycatering. Per 1 januari 2015 is het bedrijfschap horeca en catering opgeheven. Hiervoor in de plaatst is HorecaDNA gekomen. Hier kunnen horeca ondernemers hun onderneming op basis van vrijwilligheid opgeven en laten registreren. Deze ontwikkeling maakt het lastig om volledig actuele cijfers aan te leveren aangaande het horeca aanbod in Uit het PAR blijkt dat het aantal arbeidsplaatsen in de horeca in 2015 licht gedaald is. Figuur 2.8: arbeidsplaatsen in de horeca Arbeidsplaatsen horeca Het aantal horecabedrijven per inwoners is laag ten opzichte van het gemiddelde van de provincie. Dit is deels te wijten aan de nabijheid van de stad Utrecht met een aantrekkende werking. In de ons omringende gemeenten (Nieuwegein (14,6), Vianen (18,8), Lopik (17,2) ligt het aantal horecabedrijven per inwoners ook lager dan het gemiddelde, maar wel hoger dan in IJsselstein. Verbeterde Binnenstad en het nieuwe bestemmingsplan voor het centrum biedt kansen om het aanbod uit te breiden. Economische visie, ambitie 1: Florerende binnenstad KPI stijging in omzet detailhandel De informatie uit het koopstromenonderzoek (KSO) 2014/2015 kan gezien worden als nulmeting. Eind 2016 worden de resultaten van het KSO 2016 verwacht, wat zorgt voor een eerste voortgangsmeting in de Economische monitor over het jaar 2016 Economische visie, ambitie 7: Bezoekersaantallen stijgen KPI stijging bezoekersaantallen De afgelopen jaren vond er eenmaal per jaar een telling van bezoekersaantallen plaats in de binnenstad (startjaar 2012). In 2013 vond een daling van 15 procent plaats en in 2014 was er sprake van een verdere daling (bijna 18 procent). In 2015 was een stijging te zien van bijna 24 procent. Nadeel van eenmalige jaarlijkse meting is dat conclusies erg voorzichtig gesteld moeten worden. Diverse factoren kunnen een vertekend beeld geven ten tijde van het meetmoment. Met de installatie van permanente meetpunten worden in 2016 resultaten verwacht waarbij de betrouwbaarheid verder is toegenomen. 9

10 2.7 Ondernemersklimaat In 2010/2011 en in 2012/2013 is onderzoek gedaan naar MKB vriendelijkheid van gemeenten. IJsselstein eindigde in 2011 op de negende plaats in de regio Utrecht (26 gemeenten) en twee jaar later op de zestiende plek (daling op de ranglijst). Het onderzoek is in 2015 herhaald. De status van het onderzoek en in hoeverre dit inmiddels is afgerond of nog lopend is, is niet bekend. Er zijn nog geen resultaten beschikbaar. In 2017 zal IJsselstein zelf haar ondernemersklimaat meten door middel van een peiling onder de IJsselsteinse ondernemers. In de tussentijd wordt gewerkt aan verbetering van het ondernemersklimaat door input te vergaren bij ondernemers over knelpunten die zij ervaren. Dit wordt gedaan in diverse bestuurlijke overleggen met ondernemersverenigingen, in het economisch platform IJsselstein en tijdens informele netwerkbijeenkomsten voor ondernemers (waarbij de bedrijfscontactfunctionaris van de gemeente een belangrijke rol speelt in de organisatie van deze bijeenkomsten en in de verwerking van de uitkomsten. Het college heeft in 2015 zes bedrijfsbezoeken afgelegd. De bedrijfscontactfunctionaris heeft in 2015 vijfentwintig bedrijven bezocht om uiteenlopende redenen zoals nieuw gevestigden, door de ondernemer ervaren parkeerproblemen, ingediende vergunningaanvraag, inbraak, laad en los problematiek, onderhoud groenvoorziening, bewegwijzering, prijswinnaars, jubilarissen, bedrijfsuitbreiding en in verband met ondernemers die op zoek waren naar een bouwperceel. Economische visie, ambitie 3: Stijging tevredenheid ondernemers KPI IJsselstein in 2020 in top 10 van MKB vriendelijkste gemeenten in Utrecht De resultaten van het onderzoek in 2015 zijn nog niet bekend. Naar verwachting kan hierover in de monitor over 2016 wel gerapporteerd worden. Economische visie, ambitie 3: Stijging tevredenheid ondernemers KPI inzichten in het beleid De voor 2016 geplande nulmeting van de ondernemerspeiling is in overleg met het EPIJ uitgesteld naar Dit in verband met het grote beroep dat in 2016 al gedaan werd op ondernemers door onder meer de herziening van de stadsvisie, het herzien van het detailhandelsbeleid, het opzetten van de BIZ en het oprichten van de stichting Stadsmarketing. Naar verwachting zal over de nulmeting gerapporteerd kunnen worden in de monitor over Wanneer gebruik gemaakt wordt van de door VNG en KING ontworpen ondernemerspeiling ontstaan er objectieve benchmark mogelijkheden op waarstaatjegemeente.nl. De gemiddelde score van gemeenten van grootteklasse inwoners was op het ondernemersklimaat in 2014 een 6,5 en in 2016 een 6,3. Gemiddelde score van Nederland was in 2014 een 6,6 en in 2016 een 6,3 (bron: waarstaatjegemeente.nl ondernemingsklimaat) Economische visie, ambitie 5: Bedrijven weten wat IJsselstein biedt KPI marketingomgeving op ijsselstein.nl heeft bereik van bezoekers in 2020 Momenteel kunnen ondernemers op ijsselstein.nl bij het ondernemersloket terecht met al hun vragen, maar in samenwerking tussen gemeente, stichting stadsmarketing i.o., Uit in IJsselstein en andere betrokkenen, zal er gewerkt worden aan een gezamenlijke marketingwebsite waarop alles dat IJsselstein te bieden heeft, professioneel wordt ontsloten. Zodra deze website operationeel is, kan in de monitor aandacht besteed worden aan de bezoekersaantallen hiervan. 10

11 3. Arbeidsmarkt 3.1 Beroepsbevolking IJsselstein heeft een beroepsbevolking 2 van ongeveer mensen (bron:waarstaatjegemeente.nl). In de jaren negentig is de beroepsbevolking sterk gegroeid als gevolg van de ontwikkeling van de wijk Zenderpark. Sinds de eeuwwisseling is de groei afgezwakt, sinds 2001 is de beroepsbevolking gegroeid van ongeveer naar ongeveer personen. Naar verwachting zal de beroepsbevolking niet veel verder meer stijgen. Er zijn meer leden van de beroepsbevolking dan dat er arbeidsplaatsen in IJsselstein beschikbaar zijn. De verwachting is dat het aantal leden van de beroepsbevolking en het aantal arbeidsplaatsen langzaam naar elkaar toe gaan bewegen. Driekwart van de inwoners werkt niet in de eigen gemeente, dit is erg hoog in vergelijking met het landelijke percentage van 56% dat niet in de eigen gemeente werkt. Figuur 3.1: Beroepsbevolking naar leeftijdscategorie beroepsbevolking naar leeftijd 8,000 6,000 4,000 2, beroepsbevolking naar leeftijd 3.2 Arbeidsplaatsen Figuur 3.2 laat de ontwikkeling zien van het aantal arbeidsplaatsen. In 2015 zijn dit arbeidsplaatsen (LISA, 2015) Figuur 3.2: ontwikkeling aantal arbeidsplaatsen Aantal arbeidsplaatsen 2 Alle personen die: tenminste twaalf uur per week werken, of werk hebben aanvaard waardoor ze tenminste twaalf uur per week gaan werken, of verklaren ten minste twaalf uur per week te willen werken, daarvoor beschikbaar zijn en activiteiten ontplooien om werk voor ten minste twaalf uur per week te vinden. 11

12 Tabel 3.3: Arbeidsplaatsen in IJsselstein Sector Landbouw, bosbouw en visserij Industrie Productie, distributie, handel in elektriciteit en aardgas Winning/distributie van water; afval(water)beheer,sanering Bouwnijverheid Groot- en detailhandel; reparatie van auto s Vervoer en opslag Logies-, maaltijd- en drankverstrekking Informatie en communicatie Financiële instellingen Verhuur van en handel in onroerend goed Advisering, onderzoek, special. zakelijke dienstverlening Verhuur van roerende goederen, overige zakel. dienstverl Openbaar bestuur, overheidsdiensten, sociale verzekeringen Onderwijs Gezondheids- en welzijnszorg Cultuur, sport en recreatie Overige dienstverlening Totaal aantal arbeidsplaatsen (Bron: Par 2015) Wanneer de werkgelegenheid per sector afgezet wordt tegen de laatste vijf jaar, dan is in de meeste sectoren een daling in arbeidsplaatsen te zien. De daling heeft zich het sterkst voorgedaan in In enkele sectoren is in 2015 weer een lichte stijging te zien. Dit geldt sterk voor de sectoren zakelijke dienstverlening, verhuur van roerende goederen en overige zakelijke dienverlening en dit geldt in lichtere mate voor de sectoren verhuur/handel van onroerend goed, openbaar bestuur/overheidsdiensten en onderwijs 3.3 Groene druk en grijze druk Groene druk is de verhouding tussen het aantal 0 tot 19-jarigen en het aantal 20 tot 59-jarigen. Het is een indicatie voor de verhouding tussen de actuele en de toekomstige beroepsbevolking. Grijze druk is de verhouding tussen het aantal personen van 65 jaar of ouder en het aantal personen van 20 tot 65 jaar. De groene druk neemt in 2014 en 2015 iets af, maar ligt hoger dan het landelijk gemiddelde. De grijze druk neemt echter nog steeds toe, maar ligt juist lager dan het landelijk gemiddelde. Figuur 3.4: Groene druk en grijze druk in IJsselstein Groene druk Grijze druk IJsselstein Nederland IJsselstein Nederland

13 3.4 Werkloosheid Voor het eerst in jaren is te zien hoe de stijgende lijn in het percentage werkloosheid, zich in 2015 ten gunste heeft gekeerd. Ten opzichte van 2013 en 2014 is een daling te zien. Dit pas bij de landelijke daling. Figuur 3.5: Ontwikkeling werkloosheid Jaar IJsselstein Nederland ,4 5, ,1 5, ,4 7, ,4 7, ,8 7,0 (Bron: waarstaatjegemeente.nl / CBS-participatiewet) Eenheid: % In IJsselstein zijn gemiddeld minder mensen werkloos dan het landelijk gemiddelde aangeeft. Landelijk zijn gemiddeld 56 personen per duizend inwoners werkloos. In IJsselstein is dit gemiddeld 45 per duizend inwoners. Het percentage netto arbeidsparticipatie ligt landelijk op 65,4% en in IJsselstein ligt dit met 69,8% aanmerkelijk hoger. Economische visie, ambitie 6: Iedereen kans op de arbeidsmarkt KPI realisatie werkplekken voor mensen een afstand tot arbeidsmarkt door samenwerking van participatieteam en partners Resultaten vanuit Werk en Inkomen Lekstroom (WIL): WIL richt zich op drie van de vier categorieën uitkeringsgerechtigden om deze toe te leiden naar werk. Dat kan betaald werk zijn, maar het kan ook gaan om werkervaringsplekken. Aantal uitkeringsgerechtigden IJsselstein Doelgroep Direct bemiddelbaar is (zou moeten zijn) naar betaald werk. Doelgroep Heeft een kleine afstand tot de arbeidsmarkt en is niet direct bemiddelbaar naar betaald werk Doelgroep Heeft een grotere afstand tot de arbeidsmarkt en is voorlopig niet bemiddelbaar naar betaald werk Doelgroep Valt onder de gemeente en wordt niet door WIL begeleid of bemiddeld naar werk ivm een te grote afstand tot de arbeidsmarkt Totaal Plaatsingen WIL in 2015 In 2015 zijn er 92 plaatsingen gerealiseerd door WIL, waarbij 71 unieke personen werden geplaatst Van deze 92 plaatsingen ging het om de volgende typen plaatsingen: - 5 in het kader van actieplan jeugdwerkloosheid, - 7 garantiebanen, - 0 SROI plaatsingen, - 17 plaatsingen via uitzendbureaus beursvloer - 23 reguliere banen, - 40 werkervaringsplekken (waarvan 22 met baanintentie en 18 zonder 13

14 Plaatsingen WIL in 2016 In 2016 (eerste halfjaar) zijn er 69 plaatsingen gerealiseerd, waarbij 64 unieke personen werden geplaatst. Van deze 69 plaatsingen ging het om de volgende typen plaatsingen: - 1 in het kader van actieplan jeugdwerkloosheid, - 2 garantiebanen, - 2 SROI plaatsingen, - 9 plaatsingen via uitzendbureaus beursvloer - 14 reguliere banen, - 40 werkervaringsplekken (waarvan 28 met baanintentie en 12 zonder baanintentie) Scholing Uit gegevens van het CBS blijkt dat in IJsselstein ruim 36% van de bevolking tussen de 15 en 65 een hogere opleiding (HBO of WO opleiding) heeft. Ruim 42% heeft een gemiddeld opleidingsniveau (Havo, Vwo of MBO) en 21% is lager opgeleid (basisschool, VMBO of eerste jaren van Havo en Vwo). De landelijke gemiddelden zijn vergelijkbaar, het percentage hoger opgeleiden ligt iets lager dan in IJsselstein. Het percentage lager opgeleiden ligt ook iets lager dan in IJsselstein. Figuur 3.6: onderwijsniveau beroepsbevolking Hoog Midden Laag Unieke plaatsingen: het is mogelijk dat één persoon meerdere keren per jaar wordt geplaatst. Bijvoorbeeld omdat een plek afloopt of omdat iemand niet goed op zijn plek is. Vandaar dat er meer plaatsingen zijn, dan dat er unieke personen zijn geplaatst. SROI : social return on investment plaatsing. Social return is het maken van afspraken in aanbestedingstrajecten, zodat opdrachtnemers van de gemeente een bijdrage leveren aan het bieden van werkgelegenheid en werkervaringsplaatsen aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. (bron: werk en inkomen Lekstroom) 14

15 4. Woon- en leefomgeving 4.1 Algemene ontwikkelingen Het aantal inwoners van IJsselstein werd op 1 januari 2015 vastgesteld op inwoners (CBS). De opbouw van de bevolking van IJsselstein zag er als volgt uit: Figuur 4.1: Bevolkingsopbouw IJsselstein 29% 15% 19% 25% 12% 0-15 jaar jaar jaar jaar 65+ jaar In bovenstaand figuur is te zien dat ruim 30 procent van de IJsselsteinse bevolking bestaat uit jeugdigen en jong volwassenen tot 25 jaar. Een gunstig economisch klimaat is voor deze doelgroep van groot belang, zodat deze generatie ook daadwerkelijk aan IJsselstein te binden is. Figuur 4.2: Inwonersaantal IJsselstein 34,400 34,350 34,300 34,250 34,200 34,150 34,100 34,050 34,000 33,950 33, IJsselstein We zien dat de lichte stijging in het jaar 2014, zich omgezet heeft in een daling in Aantal huishoudens Gemiddeld aantal personen per huishouden 2,4 Gemiddeld besteedbaar inkomen per persoon Percentage hoger opgeleiden (HBO/WO) 27% (bron: CBS) 15

16 Jan Feb Mrt Apr Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec Jan Feb Mrt Apr Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec 4.2 Woningmarkt De woningvoorraad in IJsselstein bedraagt woningen (woningmarktcijfers.nl) met een bezetting van gemiddeld 2,4 personen per woning. De gemiddelde vraagprijs van een woning in IJsselstein is in het laatste kwartaal van 2015 weer gestegen. Eind 2015 lag de gemiddelde vraagprijs nog wel onder het niveau van 2014 en In 2016 is deze gemiddelde prijs verder gaan stijgen. De prognose is in die zin gunstig te noemen. Figuur 4.1: ontwikkeling gemiddelde vraagprijs woning IJsselstein (bron: huizenzoeker.nl) Gemiddelde vraagprijs koopwoning IJsselstein Provincie Utrecht Nederland Gemiddelde WOZ waarde woning IJsselstein Provincie Utrecht Nederland (Bron: waarstaatjegemeente.nl/huizenzoeker.nl) In bovenstaande tabel is te zien dat de gemiddelde vraagprijs van een woning in IJsselstein hoger ligt dan het landelijk gemiddelde, maar aanzienlijk lager dan het provinciaal gemiddelde. De dalende trend in de WOZ waarde van woningen heeft zich in 2015 voortgezet. Het aanbod koopwoningen is in 2015 lager dan in 2014 en In december 2015 stonden er 160 woningen te koop in IJsselstein (huizenzoeker.nl). De theoretische verkooptijd 4 in IJsselstein is 4,7 maanden (woningmarktcijfers.nl). Figuur 4.1: Ontwikkeling aanbod koopwoningen in IJsselstein (bron: huizenzoeker.nl) 4 Bij de theoretische verkooptijd wordt het aantal te koop staande woningen afgezet tegen het aantal transactie van de afgelopen 12 maanden 16

17 Rapport IJsselsteinse woningmarkt Woningmarktcijfers.nl heeft de best presterende gemeenten van 2015 in kaart gebracht. Alle gemeenten van Nederland worden op zeven belangrijke woningmarktcriteria vergeleken. Jaarlijks vinden in de ranking verschuivingen plaats. IJsselstein is op plek 37 geëindigd in 2015 (totaal aantal gemeenten is 390). Het is niet bekend op welke positie IJsselstein in 2014 stond, maar in de (Bron: monitor woningmarktcijfer van 2016 kan in beeld gebracht worden of er sprake is van een daling of stijging in de ranking. Rapport IJsselstein Totaal score: 7,4 Koopsom: 6,6 Prijsontwikkeling: 7,5 Transacties: 6,7 Aanbod: 10 Theoretische verkooptijd: 10 Transacties t.o.v. koopvoorraad: 6,9 Actueel aanbod t.o.v. koopvoorraad: Huishoudinkomen Uit de laatst beschikbare cijfers van het CBS blijkt dat het gemiddeld besteedbaar huishoudinkomen in IJsselstein behoorlijk hoger ligt dan het gemiddelde in Nederland. Inkomen ( x 1.000) Jaartal 2013 Particulier besteedbaar huishoudinkomen Particulier besteedbaar eenpersoonshuishoudinkomen Particulier besteedbaar meerpersoonshuishoudinkomen Particulier besteedbaar huishoudinkomen met inkomen uit arbeid totaal Particulier besteedbaar huishoudinkomen met inkomen uit onderneming (Bron: waarstaatjegemeente.nl/cbs RIO) IJsselstein Provincie Utrecht Nederland 39,2 38,2 34,8 22,0 22,0 20,6 46,1 46,6 42,1 44,2 42,4 39,6 49,6 49,8 Onbekend 17

18 4.4 Vergunningen Het aantal vergunningaanvragen (omgevingsvergunningen) nam de afgelopen jaren langzaam af, maar in 2015 is een toename van aanvragen te zien. Figuur 4.4: Aantal vergunningaanvragen Aantal vergunningsaanvragen Bron: Afdeling Vergunningverlening en Handhaving gemeente IJsselstein (2007 t/m 2012), ODRU (2013, 2014, 2015) 18

19 5. Samenvatting en conclusie 5.1 Economische structuur Er is een groei te zien in het aantal bedrijfsvestigingen en daarmee een groei in het aantal ondernemers dat zich in IJsselstein vestigt. Werkgelegenheid is toegenomen in de sectoren handel, zakelijke dienstverlening, advies & onderzoek en onderwijs. In onder meer de sectoren handel, zorg, bouw, industrie en horeca is een daling te zien in werkgelegenheid. Bezoekersaantallen in de binnenstad zijn in 2015 toegenomen ten opzichte van Een geactualiseerd detailhandelsbeleid, een BIZ in de binnenstad van IJsselstein en een stichting stadsmarketing moeten er gezamenlijk voor zorgen dat ook de retailsector en horeca in IJsselstein aantrekkelijke sectoren zijn en blijven om in te ondernemen. Aandachtspunt blijft hierbij wel de bereikbaarheid van IJsselstein. Wanneer het moeilijk is om de stad te bereiken of te verlaten tijdens de spits, zal dit een ongunstig effect hebben op het ondernemersklimaat van de stad. 5.2 Arbeidsmarkt De werkeloosheid in IJsselstein is het afgelopen jaar iets afgenomen, het aantal arbeidsplaatsen is toegenomen ten opzichte van 2014 en de WIL heeft positieve resultaten geboekt bij het (her)plaatsen van werkzoekenden. Deze combinatie van factoren geven weer dat een positief klimaat in ontwikkeling is. Aandacht moet er vooral wel blijven voor de groene en grijze druk, gezien de aanhoudende stijging van de grijze druk. Het binden van de jongere generatie aan IJsselstein zal van belang zijn om die grijze druk op te gaan vangen. Het aantal hoger opgeleiden in IJsselstein is toegenomen ten opzichte van 2014, terwijl het aantal lager opgeleiden juist is afgenomen ten opzichte van Woon- en leefomgeving Er heeft zich in 2015 een daling voorgedaan in het inwonersaantal van IJsselstein. Deze daling past bij de CBS prognose bevolkingsopbouw IJsselstein De woningmarkt van IJsselstein is krap. Er staat minder dan 2% te koop in IJsselstein. Dit kan gunstig zijn voor huizenbezitters (meer vraag dan aanbod), maar is tevens ongunstig voor woningzoekenden. De gemiddelde WOZ waarde ligt in IJsselstein hoger dan het landelijk gemiddelde. Het particulier besteedbaar inkomen van inwoners van IJsselstein ligt gemiddeld eveneens hoger dan het landelijk gemiddelde en deels ook hoger dan het provinciale gemiddelde. Risico bevindt zich voornamelijk op het vlak van een ontoereikend woningaanbod voor jong volwassenen (starters), waardoor deze geneigd kunnen zijn om uit IJsselstein te vertrekken. Het gemiddeld besteedbaar inkomen per persoon ligt in IJsselstein hoger dan gemiddeld. 5.4 Conclusie Wanneer de resultaten van de monitor ten aanzien van de bevolkingsopbouw, wonen, werken en ondernemen naast elkaar worden gelegd, kan geconcludeerd worden dat 2015 een jaar was waarin zich een positieve ontwikkeling heeft ingezet. Er was sprake van een dalende werkloosheid en in bepaalde sectoren nam het aantal arbeidsplaatsen toe. Ook de bedrijfsvestigingen zijn toegenomen in IJsselstein. Het is de vraag of deze positieve ontwikkeling zich ook in 2016 weet voort te zetten. Dit zal volgend jaar blijken in de economische monitor van

20 De komende jaren ligt er een uitdaging op het gebied van het binden van de jongere generatie en afstudeerders. Deze groep is nodig om de grijze druk straks op te gaan vangen, maar doordat er weinig woningaanbod is voor deze groep ontstaat het risico dat zij zich elders gaan vestigen. Een andere uitdaging is de bereikbaarheid van IJsselstein. Het is voor het economisch klimaat gunstig dat er nog steeds nieuwe bedrijfsvestigingen bijkomen, maar zeker met in de nabije toekomst de komst van het bedrijventerrein langs de A2 zone, is het van belang dat de toegangs- en uitvalswegen van en naar IJsselstein voldoende capaciteit hebben om de verkeersgroei op te vangen. Dit geldt ook voor de acties vanuit de binnenstad (BIZ en stadsmarketing) die gericht zijn op een toename van bezoekers van de binnenstad van IJsselstein. Het is uitermate gunstig voor de retailsector, de horeca, de kunst en cultuursector en ook het bedrijfsleven als er een stijging in bezoekersaantallen wordt gerealiseerd. Deze bezoekers moeten de stad dan wel voldoende goed kunnen bereiken, omdat anders het risico ontstaat dat zij hun bezoeken niet herhalen door verkeersdrukte. 20