Afvalstoffennotitie gemeente Montfoort 2011

Transcriptie

1 Van zakken naar bakken Versie: 2 november 2011 Opgesteld door Rense Milieu Advies in opdracht van de gemeente Montfoort

2 Inhoudsopgave Samenvatting Inleiding Raadsprogramma: verbeteren huisvuilinzameling De beoogde Afvalstoffennotitie en achtergrondinformatie Werkwijze bij het opstellen van de Afvalstoffennotitie...5 Afvalstoffennotitie Montfoort Positionering van het afvalbeleid van Montfoort De huidige inzamelstructuur in hoofdlijnen Hoeveelheden afval en scheidingspercentages...8 Beoogde veranderingen Aandachtspunten voor het moderniseren van de afvalinzameling Ophalen van restafval in minicontainers in plaats van in vuilniszakken en de afstemming op het inzamelen van gft-afval Minicontainers voor het inzamelen van huishoudelijk restafval Heroverweging van het inzamelen van gft-afval Toepassen van ondergrondse verzamelcontainers Ondergrondse verzamelcontainers voor restafval Ondergrondse verzamelcontainers voor andere afvalstromen Verbeteren van de papierinzameling De huidige inzameling van papier Aansluiten bij de AVU regeling voor oud papier Verbeteren van het inzamelen van papier Verbeteren van het inzamelen van grof huishoudelijk afval Inzamelen grof huishoudelijk afval schiet nu tekort Beperken van het ophalen van grof huishoudelijk afval Verbeteren brengmogelijkheden grof huishoudelijk afval Optimaliseren van het inzamelen van glas Optimaliseren van het inzamelen van kunststofverpakkingen Optimaliseren van het inzamelen van klein chemisch afval Optimaliseren van het inzamelen van textiel Uitvoeringsprogramma Kostenoverwegingen Recente ontwikkelingen Raming van de investeringen Raming van de exploitatiekosten...29 Duurzaamheid en de afvalstoffennotitie...30 Bijlage 1: Afvalwijzer Montfoort Bijlage 2: Deelplan Ondergrondse Containers Restafval Binnenstad

3 Samenvatting Van zakken naar bakken De gemeente Montfoort wil een andere en schonere manier van huisvuilinzameling. De inzameling met vuilniszakken in plaats van minicontainers is milieuhygiënisch achterhaald, de mogelijkheden om grof huishoudelijke afvalstoffen gescheiden aan te bieden zijn onvoldoende, en het gescheiden inzamelen van papier geeft onvoldoende resultaat en voldoet niet aan de afspraken met de andere Utrechtse gemeenten. Het beeld van de afvalinzameling in Montfoort is: De milieudoelstellingen worden niet voldoende bereikt. Er is te veel restafval en er wordt te weinig papier, textiel en grof huishoudelijk afval gescheiden ingezameld. Het inzamelen van gft-afval en glas gaat prima. De kosten zijn gemiddeld. De afvalstoffenheffing komt overeen met het gemiddelde voor de Utrechtse gemeenten ( 226 per huishouden). De dienstverlening kent sterke en zwakke kanten. Sterk is het aan-huis ophalen van veel afval zonder bijbetalen. Zwakke punten zijn de beperkte openingstijden en mogelijkheden van de milieustraat, het gebruik van vuilniszakken in plaats van praktische en hygiënische minicontainers, en het ontbreken van minicontainers voor oud papier en van een ophaalvoorziening voor kunststofverpakkingen. De ideeën plannen voor het verbeteren van de inzameling zijn uitgewerkt in de Afvalstoffennotitie gemeente Montfoort Voor het moderniseren zijn acht aandachtspunten uitgewerkt: Deze punten dekken volledig de structuur voor de afvalinzameling. 1. Ophalen van restafval in minicontainers in plaats van vuilniszakken en de afstemming op het inzamelen van gft-afval Voorgesteld wordt om over te gaan van vuilniszakken naar minicontainers. Die zijn praktischer en hygiënischer. Door het registreren van de containers kan het illegaal aanbieden van afval worden tegengegaan. De besparingen daardoor wegen waarschijnlijk op tegen de kosten. In de binnenstad is in sommige straten en woningen het gebruik van minicontainers bezwaarlijk. Daar kan gebruik worden gemaakt van ondergrondse verzamelcontainers, waar bewoners met een toegangspasje op elk moment vuilniszakken kunnen aanbieden. Het inzamelen van gft-afval wordt voortgezet, maar kan bij hoogbouw worden beperkt. Snoeihout e.d. zou tweemaal per jaar apart kunnen worden opgehaald. 2. Toepassen van ondergrondse verzamelcontainers Volgens een verkenning zijn voor de binnenstad 16 ondergrondse containers op 11 locaties voldoende. De plannen hiervoor moeten nog worden uitgewerkt en preciezer begroot. In een deel van de binnenstad zijn minicontainers mogelijk. 3. Verbeteren van de papierinzameling Er wordt nu te weinig papier ingezameld. De verwerking is apart geregeld en nog niet volgens de afspraken - via de Gemeenschappelijk regeling AVU. Om het inzamelen te verbeteren wordt het gebruiken van minicontainers voor papier voorgesteld. De ervaringen daarmee zijn positief. In overleg met de inzamelende verenigingen moet worden overgegaan naar de AVU-regeling. De verenigingen krijgen dan een vaste opbrengst per ton. De resterende opbrengst is voor de gemeente. De opbrengst bij AVU is hoog. 4. Verbeteren van het inzamelen van grof huishoudelijk afval Er wordt nu veel grof afval aan-huis opgehaald. Dat wordt verwerkt als restafval(sorteren). Als grof afval wordt gebracht naar de gemeentewerf kan het in meer fracties worden aangeboden en is meer hergebruik mogelijk. De mogelijkheden voor brengen zijn echter beperkt: de werf is eenvoudig en de 3

4 openingstijden zijn minimaal. Er wordt dan ook heel weinig grof afval gebracht en gescheiden: 69 kg per inwoner in Montfoort en landelijk 151 kg (voor gemeenten met stedelijkheidsklasse 4). In eerste instantie is verbetering mogelijk door eenvoudige aanpassingen op de gemeentewerf en ruimere openingstijden. Op termijn moet worden gekeken naar vernieuwen of samenwerking met een naburige gemeente. Als de brengvoorzieningen zijn verbeterd kan het ophalen van het grof afval aan-huis worden beperkt. 5. Optimaliseren van het inzamelen van glas Het inzamelen van glas gaat goed. Verbeteren is mogelijk door optimaliseren van de locaties van de glascontainers. Voor een beter straatbeeld zouden containers ondergronds kunnen worden geplaatst. 6. Optimaliseren van het inzamelen van kunststof verpakkingen Kunststof verpakkingen worden nu ingezameld via brengcontainers. De resultaten in 2011 zijn goed. Financieel is het voordelig voor de gemeente. Afhankelijk van de resultaten in 2011 kan worden overwogen om kunststof verpakkingen ook aan-huis te gaan ophalen. 7. Optimaliseren van het inzamelen van klein chemisch afval Klein chemisch afval kan worden gebracht naar de gemeentewerf. Er wordt weinig gebracht. Voorlichting kan dit mogelijk verbeteren. 8. Optimaliseren van het inzamelen van textiel. Het inzamelen van textiel gebeurt door charitatieve instellingen. De registratie is waarschijnlijk onvolledig en moet worden verbeterd. Daarna kan worden bezien of optimaliseren zinvol is. De voorgestelde acties zijn opgenomen in een Uitvoeringsprogamma. Kosten De investeringen voor de voorgestelde veranderingen zijn geraamd op: Investering in minicontainers van 140 liter voor restafval à minicontainers van 240 liter voor restafval à Uitzetten en registreren à verzamelcontainers voor restafval à Toegangspasjes verzamelcontainers: 600 à Registreren en controleren gft-minicontainers à minicontainers van 140 liter voor papier à Uitzetten en registreren papiercontainers à Basisverbeteringen gemeentewerf Totaal De investeringen kunnen voor een deel worden gefinancierd uit een voorziening, die vooral is gevormd uit de afgenomen kosten voor het verwerken van gft-afval en restafval. De afvalstoffenheffing is hiervoor nog niet aangepast. In een tweede fase kunnen aanvullende maatregelen volgen: het vernieuwen van de gemeentewerf en ondergrondse containers voor glas. Een kostenindicatie is resp. 6 x Bij veranderingen is een indicatie gegeven van de exploitatiekosten. Meestal staan tegenover extra kosten besparingen door minder afval of hogere opbrengsten voor ingezameld afval. Waarschijnlijk zullen de exploitatiekosten weinig veranderen. Verder uitwerking kan als systeemkeuzes zijn gemaakt en de wijze van financieren is ingevuld. Duurzaamheid De voorgestelde veranderingen verbeteren het gescheiden inzamelen en hergebruik, en verminderen de hoeveelheid restafval. Daardoor verbetert ook de duurzaamheid van het afvalbeheer in Montfoort. 4

5 1. Inleiding 1.1. Raadsprogramma: verbeteren huisvuilinzameling De gemeente Montfoort heeft in het Raadsprogramma als één van de concrete doelen opgenomen het invoeren van een andere en schonere manier van huisvuilinzameling. Met name de inzameling met vuilniszakken in plaats van minicontainers is milieuhygiënisch achterhaald, de mogelijkheden om grof huishoudelijke afvalstoffen gescheiden aan te bieden zijn onvoldoende, en het gescheiden inzamelen van papier geeft onvoldoende resultaat en voldoet niet aan de afspraken met de andere Utrechtse gemeenten. Voor het oplossen van deze tekortkomingen en het moderniseren van de afvalinzameling zijn door de gemeente acht aandachtspunten geformuleerd (zie paragraaf 3.1). Deze aandachtspunten zijn in de afgelopen maanden verder onderzocht. Voor elk punt is een voorstel voor verbeteren uitgewerkt De beoogde Afvalstoffennotitie en achtergrondinformatie Om het verbeteren van de afvalinzameling te structureren is de Afvalstoffennotitie Montfoort 2011 opgesteld. De Afvalstoffennotitie is een beleidsnotitie over de kernpunten voor het afvalstoffenbeleid in de komende jaren en de door te voeren veranderingen. Hierbij hoort een positionering van de gemeente ten opzichte van landelijke richtlijnen, de inzamelresultaten in vergelijkbare gemeenten en duurzaamheid. De notitie is bedoeld voor behandeling in de Raad. De eerder genoemde aandachtspunten zijn verder verkend voor besluitvorming door het gemeentebestuur. Het feitelijk ontwerpen van voorzieningen, het opstellen van bestekken en het begeleiden van het) uitvoeren van de veranderingen vormen nog geen onderdeel van de afvalstoffennotitie. Bij de kosten gaat het om indicaties en niet om precieze begrotingen. De notitie wordt ondersteund met een Beschrijving en evaluatie van de afvalinzameling in Montfoort. In dat document zijn de huidige inzamelstructuur, de inzamelresultaten en het gemeentelijk afvalbeleid beschreven. De inzamelresultaten zijn weergegeven en vergeleken met landelijke richtlijnen en de inzamelresultaten in vergelijkbare gemeenten. Er is ook ingegaan op de kostenfactoren. Meer algemene achtergrondinformatie is te vinden in het rapport Beschrijving van het landelijke en provinciale kader voor het afvalbeleid. Dit rapport van de Gemeenschappelijke Regeling Afvalverwijdering Utrecht (AVU) beschrijft in hoofdlijnen het landelijke en provinciale beleidskader voor het afvalbeleid en de relevante ontwikkelingen daarin. De verwerkingsstructuur in de provincie Utrecht via AVU is per afvalstroom beschreven. Daarnaast is een algemeen overzicht gegeven van actuele mogelijkheden voor beleidskeuzes door gemeenten bij het vormgeven van de inzamelstructuur Werkwijze bij het opstellen van de Afvalstoffennotitie Het opstellen van de Afvalstoffennotitie is uitbesteed aan Rense Milieu Advies. Dit bureau heeft ook ondersteuning gegeven bij de aanbestedingen voor het inzamelen van afval in 2009 en in De afvalstoffennotitie is opgesteld in samenwerking met de gemeentelijke organisatie. Afvalverwijdering Utrecht (AVU) heeft technische en inhoudelijke ondersteuning gegeven bij het opstellen. 5

6 2. Afvalstoffennotitie Montfoort Positionering van het afvalbeleid van Montfoort Voor het positioneren van het afvalbeleid van Montfoort is als afwegingskader de zogenaamde afvaldriehoek gebruikt, die wordt gevormd door drie gebruikelijke invalshoeken voor het gemeentelijke afvalstoffenbeleid: 1. Het maximaliseren van milieudoelstellingen, met name door gescheiden inzamelen 2. Het minimaliseren van de kosten 3. Het realiseren van een optimale service De gemeenten maken bij het invullen van de inzamel- en verwerkingsstructuur steeds een afweging tussen deze drie invalshoeken: milieu, kosten, dienstverlening. Dit afwegingskader is weergegeven als de zogenaamde Afvaldriehoek1 in Figuur 1. Figuur 1: De "afvaldriehoek" als afwegingskader voor het afvalbeleid. Maximaliseren milieudoelstellingen n Minimaliseren kosten? Optimale dienstverlening Voor Montfoort is de stand van zaken als volgt: - Maximaliseren van de milieudoelstellingen Het landelijke beleid voor huishoudelijk afval is gericht op het zoveel mogelijk gescheiden inzamelen en hergebruiken van huishoudelijke afvalstoffen. De inzamelresultaten in Montfoort zijn nu voor verbetering vatbaar. Er is te veel restafval en er wordt te weinig papier, textiel en grof huishoudelijk afval gescheiden ingezameld. - Minimaliseren van de kosten De afvalstoffenheffing in Montfoort in 2011 komt overeen met het gemiddelde voor de Utrechtse gemeenten ( 226 per huishouden) en is minder dan het landelijk gemiddelde ( 249 per huishouden). - Realiseren optimale dienstverlening Sterke punten bij de dienstverlening zijn het aan-huis ophalen van veel afval zonder bijbetalen. Zwakke punten zijn de beperkte openingstijden en aanbiedmogelijkheden van de milieustraat, het gebruik van vuilniszakken in plaats van praktische en hygiënische minicontainers, en het ontbreken van minicontainers voor oud papier en van een ophaalvoorziening voor kunststofverpakkingen. De afvaldriehoek is geïntroduceerd door de branche-organisatie NVRD. De invalshoeken worden ook gebruikt bij de benchmark afval voor gemeenten van Agentschap NL. Per invalshoek worden dan scores bepaald. 1 6

7 Samengevat is het beeld van de afvalinzameling in Montfoort dat: - de milieudoelstellingen niet voldoende worden bereikt, - de kosten gemiddeld zijn, - de dienstverlening sterke en zwakke kanten kent, en daardoor niet optimaal is De huidige inzamelstructuur in hoofdlijnen De Afvalwijzer 2011 van Montfoort geeft de informatie voor bewoners over het inzamelen van afval (zie bijlage 1). De inzamelstructuur is uitgebreider beschreven en geëvalueerd in de notitie met achtergrondinformatie voor de Afvalstoffennotitie. In hoofdlijnen is de inzamelstructuur als volgt: Het restafval wordt wekelijks opgehaald in plastic vuilniszakken. Bij de stapel- en hoogbouw worden één ondergrondse verzamelcontainer (bij Monte Rosa, Julianalaan 22) en 19 rolcontainers van 750 liter gebruikt. Het gft-afval wordt iedere twee weken ingezameld in minicontainers van 140 of 240 liter. Bij de hoogbouw worden gft-emmers, en minicontainers als verzamelcontainer gebruikt. Het grof huisvuil wordt éénmaal per maand op afroep opgehaald. Metalen, elektrische apparaten en eenmaal per jaar kerstbomen worden apart opgehaald. Het inzamelen van deze drie afvalstromen is uitbesteed aan Van Gansewinkel Nederland B.V. Oud papier en karton wordt iedere maand huis-aan-huis ingezameld door verenigingen en in een deel van de gemeente door Sita. Het kan ook worden gebracht naar vijf containers. Glas wordt ingezameld met 20 containers, die door AVU worden beheerd. Textiel en schoenen kunnen worden gebracht naar vier verzamelcontainers van KICI. Het wordt ook vier keer per jaar huis-aan-huis opgehaald door charitatieve instellingen. Kunststofverpakkingen kunnen in speciale afvalzakken worden gebracht naar acht verzamelcontainers. Het wordt niet aan-huis opgehaald. Klein chemisch afval kan worden ingeleverd op de gemeentewerf. Oude medicijnen en injectienaalden kunnen ook worden ingeleverd bij de apotheek. Bruikbare goederen kunnen worden ingeleverd bij Kringloop Woerden. Voor het afgeven van afval kunnen burgers terecht op de gemeentewerf. Hier kan men grof huisvuil, grof tuinafval, asbest, autobanden, oud ijzer, vlak glas, kca, frituurvet, wit- en bruingoed, en kleine hoeveelheden puin, bouw- en sloopafval gratis afgeven. De werf is geopend op elke vrijdag van tot uur en op de 2e en 4e zaterdag van elke maand van 9 tot 12 uur. In juli en augustus is de werf op zaterdag gesloten. De verwerking van restafval, gft-afval, glas en oude medicijnen en injectienaalden gebeurt via de Gemeenschappelijke Regeling Afvalverwijdering Utrecht (AVU), waarin alle Utrechtse gemeenten samenwerken. De verwerking van de andere afvalcomponenten is apart door de gemeente geregeld (o.a. met Van Bemmel Woerden). De verwerking van kunststofverpakkingen, wit- en bruingoed en vlak glas gebeurt door de producentenorganisaties. Het is voor kleine bedrijven mogelijk om tegen betaling van een reinigingsheffing bedrijfsafval samen met het huisvuil te laten inzamelen door de gemeente (bijvoorbeeld in winkelstraten). Het is niet toegestaan om afval van bedrijven af te geven op de gemeentewerf. 7

8 2.3. Hoeveelheden afval en scheidingspercentages Tabel 1 geeft een overzicht van de ingezamelde afvalstoffen in Hierbij is een onderscheid gemaakt in gewoon huishoudelijk afval en grof huishoudelijk afval2. Tabel 1: Ingezamelde afvalstoffen in Montfoort in 2010 ( inwoners) Afvalcomponent Huishoudelijk restafval Gft-afval Oud papier Glas Textiel Kunststofverpakkingen Klein chemisch afval - Subtotaal gewoon afval Grof restafval Snoeihout Bouw- en sloopafval Puin Asbest Wit- en bruingoed Vlak glas Anders - Subtotaal grof afval Totaal huishoudelijk afval Scheidingspercentage gewoon afval Scheidingspercentage grof afval Scheidingspercentage afval Tonnen , ,5 33,7 3, % van totaal 43% 25% 13% 5% 87% 9,2% 13% 100% kg per inwoner ,1 0, ,6 7,3 10 0,1 2,5 0, % 31% 48% Landelijk Richtlijn4 in , ,6/4,9 1, , % 78% 59% 75% 60% Huishoudelijk restafval, gft-afval en oud papier zijn verreweg de grootste afvalstromen: samen 81% van het totaal. Het grof huishoudelijk restafval is 9% van het totaal. Bij vergelijken met de landelijke cijfers voor gemeenten in stedelijkheidsklasse 4 valt vooral op dat in Montfoort veel minder grof huishoudelijk afval wordt ingezameld: 69 kg per inwoner in Montfoort en 151 kg landelijk. Er is meer grof restafval (48 kg in Montfoort en 33 kg landelijk) en veel minder gescheiden ingezameld grof huishoudelijk afval 21 kg in Montfoort en 118 landelijk). Het scheidingspercentage voor grof afval is slechts 31%; landelijk is het 78%. De (gedeeltelijke) verklaring voor het lage hergebruik is mogelijk dat grof tuinafval is meegegeven met het gft-afval en dat puin e.d. is afgevoerd naar private containerbedrijven. Gft-afval en glas worden in vergelijking met het landelijk gemiddelde en de richtlijnen voldoende ingezameld. Het inzamelen van oud papier, textiel, klein chemisch afval en wit- en bruingoed is minder dan het landelijk gemiddelde en de richtlijn. Voor het indelen van afvalstoffen naar gewoon huishoudelijk afval en naar grof huishoudelijk afval is de door het CBS gebruikte indeling gevolgd. Grof huishoudelijk restafval is het restafval dat te groot of te zwaar is om op dezelfde wijze als het (gewone) restafval te worden aangeboden. 3 Voor gemeenten in stedelijkheidsklasse 4. 4 In het AVU rapport over het beleidskader staat een uitwerking van de richtlijnen en doelstellingen voor gescheiden inzamelen. 5 In 2010 is landelijk 4,9 kg per inwoner ingezameld aan kunststofverpakkingen. 2 8

9 3. Beoogde veranderingen 3.1. Aandachtspunten voor het moderniseren van de afvalinzameling Voor het moderniseren van de afvalinzameling zijn door de gemeente acht aandachtspunten genoemd: 1. Ophalen van restafval in minicontainers in plaats van in vuilniszakken en de afstemming op het inzamelen van gft-afval 2. Toepassen van ondergrondse verzamelcontainers 3. Verbeteren van de papierinzameling 4. Verbeteren van het inzamelen van grof huishoudelijk afval 5. Optimaliseren van het inzamelen van glas 6. Optimaliseren van het inzamelen van kunststof verpakkingen 7. Optimaliseren van het inzamelen van klein chemisch afval 8. Optimaliseren van het inzamelen van textiel. Deze aandachtspunten dekken volledig de structuur voor de afvalinzameling. De aandachtspunten zijn hierna verder uitgewerkt Ophalen van restafval in minicontainers in plaats van in vuilniszakken en de afstemming op het inzamelen van gft-afval Minicontainers voor het inzamelen van huishoudelijk restafval Het gewone huishoudelijk restafval wordt nu elke maandag bij bijna alle huishoudens huis-aan-huis opgehaald in vuilniszakken. Bij hoogbouw e.a. wordt gebruik gemaakt van een ondergrondse verzamelcontainer (bij Monte Rosa aan de Julianalaan) en 19 rolcontainers van 750 liter. Dit betreft nu circa 2% van het aantal aansluitingen. Voorgesteld wordt om over te gaan van vuilniszakken naar inzamelen met minicontainers en waar nodig met verzamelcontainers. Dit met de volgende overwegingen: - Betere woonhygiëne: geen opslag van vuilniszakken in huis nodig. De minicontainer kan doorgaans buiten staan. - Minder zwerfvuil door kapotte zakken bij het inzamelen. - Inzamelen met minicontainers is arbeidstechnisch beter dan inzamelen met vuilniszakken. - Inzamelen met minicontainers is efficiënter en in principe iets goedkoper6. - Bij gebruik van vuilniszakken is er geen controle mogelijk op het aanbieden van afval, en wordt veel afval illegaal aangeboden. Bij minicontainers is door registratie wel controle mogelijk. Bij registratie neemt het afvalaanbod mogelijk af met 10% à 20% 7. - Als het gebruik van minicontainers bezwaarlijk is, zoals bij hoogbouw en in de krappe binnenstad, is er een goed alternatief: vuilniszakken in combinatie met verzamelcontainers. Dit leidt tot het volgende voorstel: - Overgaan van het gebruik van vuilniszakken naar minicontainers: 140 liter voor de eenpersoonshuishoudens en 240 liter voor de meerpersoonshuishoudens. 6 Bij de recente aanbesteding voor het inzamelen van huisvuil is het tarief voor inzamelen van restafval in Montfoort (vuilniszakken) en Oudewater (minicontainers) per ton hetzelfde. Montfoort en Oudewater zijn beide als combinatieperceel gegund aan Van Gansewinkel Nederland B.V. De hoeveelheid restafval per inwoner is in Oudewater echter 7,5% minder dan in Montfoort. Per huishouden kost het inzamelen in Oudewater dus 7,5% minder (dit zonder rekening te houden met de kosten voor vuilniszakken en minicontainers). 7 De vergelijkbare gemeente Abcoude is eind 2008 overgegaan van vuilniszakken naar geregistreerde minicontainers. De hoeveelheid huishoudelijk restafval is daarna afgenomen met 24%. In de gemeente Nieuwegein bleek bij het invoeren van een registratiesysteem dat het percentage illegale containers 8,5% was. 9

10 - - - De meerpersoonshuishoudens kunnen ook kiezen voor een kleine container, maar dit leidt niet tot een andere afvalstoffenheffing. De minicontainers worden tweewekelijks ingezameld, alternerend met het inzamelen van gftafval. Bij het uitzetten worden de minicontainers per adres geregistreerd en gekenmerkt met een sticker of chip. De registratie wordt na het uitzetten bijgehouden, en periodiek wordt gecontroleerd of de aangeboden minicontainers zijn geregistreerd. De niet geregistreerde containers worden dan geweigerd en ingenomen. Bij woningen en straten waar het gebruik van minicontainers bezwaarlijk is, worden verzamelcontainers voor vuilniszakken geplaatst. De verzamelcontainers kunnen alleen met een geregistreerd pasje worden gebruikt. Dit betreft naar eerste schatting maximaal 600 huishoudens (hoogbouw en een groot deel van de binnenstad; zie paragraaf 3.3.1). Het afval kan op elk moment worden aangeboden. Waar mogelijk en zinvol worden de verzamelcontainers ondergronds geplaatst. Een verzamelcontainer van 5 m3 is bij wekelijks legen voldoende voor 40 huishoudens. De nu bij stapelbouw gebruikte 19 rolcontainers van 750 liter blijven in principe in gebruik. Kleine bedrijven kunnen tegen betaling van de reinigingsheffing gebruik blijven maken van het gemeentelijke inzamelsysteem. Figuur 2: Te gebruiken minicontainers met grijs deksel voor huishoudelijk restafval Minicontainer van 140 liter voor eenpersoonshuishoudens Minicontainer van 240 liter voor meerpersoonshuishoudens In Tabel 2 is een inschatting gemaakt van de met de overgang gemoeide kosten. Hierbij is uitgegaan van de volgende basisgegevens voor Montfoort: Inwoners Aansluitingen totaal met minicontainers waarvan 25% 140 liter en 75% 240 liter8 - met verzamelcontainers (11%) 600 Aantal verzamelcontainers 16 Het aantal eenpersoonshuishoudens in Montfoort is 25% van het totaal aantal huishoudens (CBS Gemeente op Maat, Montfoort

11 Tabel 2: Kostenoverzicht voor inzamelen met minicontainers en verzamelcontainers Kostenpost Aantal Minicontainers 140 l (25%) Minicontainers 240 l (75%) Uitzetten en registreren Verzamelcontainers (600hh) Onderhoud verz. containers Toegangspasjes verz. containers Bijhouden registratie Totaal Subtotaal minicontainers Subtotaal verz. containers Per stuk Investering Exploitatie per stuk ( /jaar).10 2,43 2,91 0, ,49 1,00 Totaal p.jaar per huish ,51 4,28 32,83 Afgerond komen de aanschafkosten neer op: - een investering van waarvan voor de minicontainers ( 34 per huishouden) en voor de verzamelcontainers ( 233 per huishouden) - jaarlijkse exploitatielasten van waarvan de helft voor de minicontainers en de andere helft voor de verzamelcontainers - gerekend per huishouden zijn de jaarlijkse kosten voor de aanschaf 7,50 gemiddeld, en voor een huishouden met minicontainer 4,30 en met verzamelcontainer 33. Tegenover deze kosten staan besparingen op het inzamelen en verwerken als de ingezamelde hoeveelheid huishoudelijk restafval afneemt. Voor zover het illegaal aangeboden afval betreft is het een echte besparing. Als minder restafval wordt aangeboden door meer gescheiden inzamelen, moet rekening worden gehouden met de kosten van gescheiden inzamelen en hergebruik. Uitgaande van 10% (zie voetnoot 7) minder restafval en een gelijkblijvend tarief per ton voor het inzamelen wordt de besparing als volgt geschat: Inwoners Huishoudens Inzamelkosten 51 per ton Verwerkingskosten 50,50 per ton11 Huishoudelijk restafval nu ton per jaar Afname restafval 10% 302 ton per jaar Besparing op inzamelen en verwerken door minder afval Besparing op vuilniszakken totaal 5,78 per huishouden per jaar 6,50 per huishouden per jaar Het beeld hieruit is dat de overgang naar minicontainers vrijwel kostenneutraal kan plaatsvinden. De extra kosten voor de containers zijn circa 7,50 en de besparingen bij 10% minder afval zijn circa 6 per huishouden en per jaar. Waarschijnlijk neemt het restafval met meer dan 10% af; de besparing is dan groter. Ter vergelijking: de afvalstoffenheffing is nu gemiddeld 227 per huishouden. Deze kosten zijn geschat op basis van ervaring elders. Bij aanbesteden zal blijken wat de kosten werkelijk zijn. Annuïtair afschrijven in 15 jaar met 6% rente (van 100 kost 9,71 per jaar). 11 Overgenomen uit AVU begroting 2012 en inclusief bijkomende kosten en bijdrage uit vereveningsregeling AVU. Zie de begroting op avu.nl. 12 Per huishouden worden nu circa 100 vuilniszakken gebruikt. Vuilniszakken kosten 6,50 per

12 Bij de kostenverkenning passen nog enkele kanttekeningen: - Het aantal verzamelcontainers is nog niet definitief vastgesteld. De criteria voor het toepassen van verzamelcontainers moeten nog worden uitgewerkt. Zij zijn beschreven in paragraaf Aangenomen is dat het tarief per ton voor het inzamelen van restafval niet verandert. Dit dient echter nog met de inzamelaar te worden afgestemd. Voor de inzamelaar is inzamelen met verzamelcontainers waarschijnlijk voordeliger dan inzamelen met vuilniszakken of minicontainers. De kosten voor inzamelen van restafval zijn nu per huishouden circa Bij het toepassen van minicontainers vragen nog enkele punten aandacht: - De wijze van registreren van de minicontainers. Dit kan variëren van eenmalig stickeren en controleren bij het uitzetten tot het aanbrengen van chips in de minicontainers en automatisch controleren bij het legen van de containers met apparatuur op de vuilniswagens. - De wenselijkheid van het aanwijzen van verzamelplaatsen voor het aanbieden van minicontainers. Ieder huishouden moet dan worden geïnformeerd. Deze plaatsen kunnen ook vuil aantrekken. - De mogelijkheden voor het gebruik van zijbeladers in Montfoort. Met zijbeladers kan efficiënter worden ingezameld, maar de minicontainers moeten dan zorgvuldig aan de straat worden geplaatst, en er moet voldoende ruimte zijn. - Bij aanbieden met minicontainers wordt de vervuiling van de straat minder. Dit levert een schoner straatbeeld op. - Gekozen is voor minicontainers van 140 liter en 240 liter. Dat is gebruikelijk. Door het gescheiden inzamelen van de volumineuze kunststofverpakkingen neemt het volume van het aangeboden restafval af, en is in veel gevallen een kleinere minicontainer voldoende. Dit brengt gemeenten ertoe om te kiezen voor kleiner minicontainers van 180 lier als standaard. Dit speelt vooral in gemeenten met tariefdifferentiatie waar per aanbieding van de container moet worden betaald. De vrees is dat bewoners de container dan opvullen met ander afval, zoals gft-afval. Omdat in Montfoort niet per aanbieding hoeft te worden betaald, lijkt het minder waarschijnlijk dat huishoudens, die de moeite nemen om kunststofverpakkingen gescheiden aan te bieden, geneigd zullen zijn om de vrijkomende ruimte in te minicontainer op te vullen met afvalstoffen die ook gescheiden moeten worden aangeboden. Bij de gestapelde bouw worden nu 19 rolcontainers van 750 liter gebruikt op 14 locaties. Per locatie staat doorgaans slechts 1 rolcontainer. Het gebruik van rolcontainers kan daar worden voortgezet. Voor de locatie Veldzichtlaan in Linschoten is het te overwegen om de vier rolcontainers te vervangen door een ondergrondse verzamelcontainer Heroverweging van het inzamelen van gft-afval In samenhang met het invoeren van minicontainers voor huishoudelijk restafval is ook het inzamelen van gft-afval heroverwogen. Het gft-afval wordt nu om de week huis-aan-huis ingezameld. Hiervoor worden naar keuze 140 of 240 liter minicontainers gebruikt. Voor de hoogbouw worden minicontainers van 240 liter als verzamelcontainer gebruikt. De bewoners hebben een gft-emmer (citybin) van 10 of 40 liter. De kosten voor het inzamelen en verwerken van het gft-afval zijn 41,43 per ton; 9 lager dan voor het restafval. De verwerkingskosten zijn nagenoeg gelijk aan die voor restafval ( 50 per ton). Het inzamelresultaat voor gft-afval is goed en voldoet aan de landelijke richtlijn. De hoeveelheid huishoudelijk restafval is per huishouden ton / huishoudens = 0,57 ton. Het inzamelen kost dan 29 per huishouden en per jaar

13 Figuur 3: Het aanbieden van gft-afval met bruine minicontainers en verzamelcontainers Het gescheiden inzamelen van gft-afval is wettelijk verplicht en zal worden voortgezet. Wel worden de volgende aanpassingen bij de uitvoering overwogen: - Stoppen met het inzamelen van gft-afval bij hoogbouw (weinig aanbod). Niet meer verstrekken van gft-emmers. - Bij hoogbouw wel minicontainers verstrekken voor benedenwoningen met tuin. - Uitvoeren van een aparte inzamelronde voor grof tuinafval of bladafval in het voorjaar en najaar. - Invoeren van beheer en registratie van de minicontainers. Het toepassen van (ondergrondse) verzamelcontainers voor gft-afval wordt niet overwogen. Inwoners met een tuin kunnen een minicontainer gebruiken. Inwoners zonder tuin hebben alleen organisch keukenafval, en dat kan ook met het restafval worden afgevoerd. De intentie is om de gft-minicontainers ook te gaan registreren en beheren. Omdat de bewoners vrij zijn in de keuze van de grootte van de minicontainer is er minder illegaal aanbod te verwachten dan bij restafval14, waardoor registratie minder belangrijk is dan voor restafval. De prioriteit is daardoor minder, maar als de uitvoering wordt gecombineerd met het invoeren voor restafval, kunnen de kosten meevallen. Vooraf kan worden geïnventariseerd bij welke adressen nu geen gft-afval wordt opgehaald. Bij registratie en beheer kunnen de volgende regels worden gehanteerd: - Eenvoudige registratie met stickers om het systeem op te schonen. Bijhouden van de registratie nog overwegen. - Maximaal een extra container per huishouden als regel hanteren. - In het vervolg alleen 140 liter minicontainers gebruiken i.v.m. arbeidsomstandigheden (een volle 240 liter gft-container is erg zwaar). Bij een aparte inzamelronde voor grof tuinafval zal vooral snoeiafval worden opgehaald. Het ophalen kost mogelijk hetzelfde als voor grof huishoudelijk afval ( 12 per ton duurder dan voor gft-afval). Het tuinafval kan tegen dezelfde kosten worden verwerkt met het gft-afval. Als bij deze inzamelrondes per jaar 10 kg per inwoner grof tuinafval wordt aangeboden zijn de extra inzamelkosten circa 135 ton à 12 = per jaar. De kosten voor deze maatregelen zijn globaal: - Registreren van circa minicontainers à 3 per stuk: Innemen van illegale minicontainers en verstrekken van extra minicontainers: kostenneutraal? - Inzamelrondes voor grof tuinafval in voor- en najaar: extra kosten circa à Bij het invoeren van containerregistratie in Nieuwegein bleek het percentage illegale gft-containers 3,2% te zijn. Voor restafval was dit 8,5%. In Montfoort komt dit overeen met circa 160 minicontainers; een kostenpost van circa per jaar

14 Figuur 4: Het aanbieden van gft-afval in speciale emmers (citybins) in de binnenstad 3.3. Toepassen van ondergrondse verzamelcontainers Ondergrondse verzamelcontainers voor restafval Het gebruik van minicontainers is bezwaarlijk bij bepaalde woningen, met name bij: - Hoogbouw woningen - Laagbouw woningen zonder ruimte voor de minicontainers - Op locaties waar de minicontainers niet goed op straat kunnen worden aangeboden, zoals winkelstraten. In deze situaties kan worden overgegaan op het plaatsen van verzamelcontainers en het blijven gebruiken van vuilniszakken. Dit heeft verschillende voordelen ten opzichte van het ophalen van het afval in vuilniszakken: - Geen vuilniszakken op straat. - De bewoners kunnen hun afval op elk moment kwijt. - Bij gebruik vaneen pasjessysteem voor de toegang tot de verzamelcontainer is controle mogelijk op het aanbieden van afval. Er zijn ook nadelen: - Waarschijnlijk hogere kosten - Ruimtebeslag voor de verzamelcontainer en het ledigen daarvan. In principe is een verzamelcontainer van 5 m3 die wekelijks wordt geleegd toereikend voor 40 huishoudens15. Een ondergrondse container kost circa voor aanschaf en plaatsen. De extra kosten voor een (ondergrondse) verzamelcontainer zijn per jaar circa 28 per aangesloten huishouden (uitgaande van de gegevens in Tabel 2). De kosten voor het inzamelen zijn bij gebruik van een verzamelcontainer in principe lager. In het inzamelcontract van Montfoort is er echter geen verschil in tarief. Bij het invoeren van verzamelcontainers (en minicontainers) zal met de inzamelaar moeten worden onderhandeld over aanpassen van het tarief. Hierbij kan eventueel een verschillend tarief voor inzamelen met minicontainers en inzamelen met verzamelcontainers worden overeen gekomen. 15 Het aanbod van 40 huishoudens in minicontainers is per week circa (10 x x 240) / 2 = liter. 14

15 Figuur 5: Een ondergrondse en een halfondergrondse verzamelcontainer in Abcoude In Montfoort worden nu op beperkte schaal verzamelcontainers voor restafval gebruikt: - Bij appartementencomplex Monte Rosa (Julianalaan 22) een ondergrondse verzamelcontainer van 8 m3 (geen eigendom van de gemeente) - Op 14 locaties in totaal 19 rolcontainers van 750 liter. Er zijn nog geen richtlijnen voor het toepassen van verzamelcontainers bij nieuwbouwprojecten. De gemeente wil in het vervolg bij nieuwbouw van hoogbouw en van appartementencomplexen e.d. de eis stellen dat binnen de projectkosten verzamelcontainers worden geplaatst. De verwachting is dat overgaan van inzamelen met vuilniszakken op inzamelen met minicontainers voor de woningen in de binnenstad problematisch is, en dat het gebruik van een verzamelcontainer hier de voorkeur verdient. Er zijn dan 16 verzamelcontainers nodig voor circa 600 aansluitingen. In subparagraaf is deze situatie al aangegeven. Voor het plaatsen van de ondergrondse verzamelcontainers in de binnenstad is een eerste verkenning opgesteld: zie Bijlage 2. Rekening houdend met een maximale loopafstand van 75 meter zijn 11 locaties voldoende. Als vervolg op deze verkenningen dienen de volgende punten nog verder te worden uitgewerkt: - De criteria voor het gebruik van verzamelcontainers. - De criteria voor het bovengronds of ondergronds plaatsen van de verzamelcontainers. Een tussenvorm met halfondergrondse plaatsing is ook mogelijk. - De clusters van aansluitingen voor verzamelcontainers - De mogelijke locaties voor het plaatsen van verzamelcontainers per cluster - Inpassing in het straatbeeld; gewenste aankleding en sierbestrating e.d. per locatie - De bereikbaarheid per locatie voor het ledigen (uitproberen) - Verdere systeemkeuzes voor de verzamelcontainers: volume, technische uitvoering, toegangsregeling e.d. - De regeling van de toegankelijkheid van de verzamelcontainers (pasjessysteem) - Kosten en mogelijke besparing bij het inzamelen met verzamelcontainers - Schoonmaken: minimaal 1 x per jaar voor de zomer. Bij voorkeur ook na de zomer. Kosten per schoonmaakbeurt circa 100. Het plaatsen van de verzamelcontainers kan eventueel gefaseerd worden doorgevoerd. Het heeft echter de voorkeur om het te combineren met de overgang van vuilniszakken naar minicontainers. Uit de verdere uitwerkingen zal moeten blijken of het wel mogelijk en nodig is om voor de gehele binnenstad ondergronds te gaan. Er zijn waarschijnlijk ook clusters van locaties waar wel minicontainers kunnen worden gebruikt, of clusters waarvoor geen bruikbare ondergrondse locatie kan worden gevonden. Om kosten te besparen is nog te overwegen om op plaatsen waar genoeg ruimte is de verzamelcontainer bovengronds of half bovengronds te plaatsen. 15

16 Ondergrondse verzamelcontainers voor andere afvalstromen Voor verschillende andere afvalstromen dan restafval worden ook verzamelcontainers gebruikt. Voor deze afvalstromen is het gebruik van ondergrondse verzamelcontainers ook overwogen: - Voor glas worden 20 bovengrondse verzamelcontainers in de openbare ruimte gebruikt. Het gebruik van ondergrondse verzamelcontainers zal leiden tot een verbetering van het straatbeeld. Zie paragraaf Voor papier worden speciale brengcontainers gebruikt op locaties bij scholen en verenigingen, en niet in de openbare ruimte. Stortcontainers in de openbare ruimte zijn vatbaar voor vervuiling en vandalisme. Het gebruik van ondergrondse containers voor papier is niet in beeld. Zie paragraaf Voor textiel worden vier bovengrondse brengcontainers gebruikt. De ervaring leert dat gebruik van ondergrondse containers voor textiel al snel leidt tot vervuiling van het ingezamelde textiel. Het gebruik van ondergrondse containers wordt niet overwogen. Zie paragraaf Voor kunststofverpakkingen worden op acht locaties bovengrondse verzamelcontainers gebruikt. Gezien de onzekerheden over de toekomstige financiering van het inzamelen van deze afvalstroom, is het voorbarig om nu te investeren in ondergrondse verzamelcontainers. Zie paragraaf Verbeteren van de papierinzameling De huidige inzameling van papier Oud papier en karton wordt elke maand huis-aan-huis ingezameld: - in Linschoten en het buitengebied door verenigingen, - in Montfoort in opdracht van de gemeente door Sita. Het kan ook worden gebracht naar vijf verzamelcontainers van verenigingen e.a. Zie de afvalwijzer in bijlage 1. Er mag geen papier van bedrijven worden ingezameld. De gemeente garandeert de inzamelende verenigingen een opbrengst van 40 per ton. De verenigingen hebben een inzamelvergunning van de gemeente16. De verenigingen regelen zelf het inzamelen en de verkoop van het papier. Zij rapporteren aan de gemeente de ingezamelde hoeveelheden en de opbrengst. Op basis daarvan wordt zo nodig de subsidie uitbetaald. Het inzamelen door Sita is geregeld zonder een contract: in ruil voor het inzamelen behoudt Sita het ingezamelde papier. Het kostenoverzicht voor het inzamelen van papier dient nog verder te worden uitgewerkt. In Tabel 3 staan de ingezamelde hoeveelheden papier per organisatie. Tabel 3: Ingezamelde hoeveelheden papier (tonnen) Organisatie Belangenver.Willeskop Graaf Jan School Ned. Herv. Kerk Oud papier actie Linschoten De Hobbitstee Sita (gemeente) Totaal Kg/inwoner ingezameld Kg/inwoner in het restafval Verleende subsidie in Dit is geregeld in de Verordening op het inzamelen van oud papier. Inzameling door Reconomy Groep in plaats van Sita 16

17 De registratie is waarschijnlijk onvolledig geweest in 2007 (Hobbitstee) en 2009 (Hervormde Kerk). De verhouding van halen en brengen is niet bekend. Op twee hoofdpunten dient het inzamelen van papier te worden aangepast: - De Utrechtse gemeenten werken via de Gemeenschappelijke Regeling AVU samen bij de verwerking van huishoudelijk afval. Deze regeling is via een overgangsregeling - ook van toepassing op oud papier. Montfoort is een van de twee gemeenten die nog geen gebruik maken van deze regeling. - Vergroten van de ingezamelde hoeveelheid: er zou circa 10 kg per inwoner meer kunnen worden ingezameld. Als methode hiervoor wordt in steeds meer gemeenten het inzamelen met aparte minicontainers voor papier ingevoerd. Deze punten zijn hierna uitgewerkt Aansluiten bij de AVU regeling voor oud papier AVU heeft voor de verwerking van oud papier een contract met Sita. De opbrengst van het papier is gekoppeld aan de marktprijzen. Door de grote hoeveelheid papier van AVU is de opbrengst hoog18. De gemeenten zijn door de deelname aan AVU verplicht om voor het verwerken gebruik te maken van dit contract. Voor Montfoort is dit steeds uitgesteld. Aansluiten bij het contract van AVU betekent dat het aparte contract van de gemeente met Sita moet worden opgezegd. Daarnaast moeten de inzamelende verenigingen het papier laten verwerken via de gemeente (en AVU) en dit niet langer zelf regelen. Het is gebruikelijk dat de gemeente de vereniging dan een vaste vergoeding (bijvoorbeeld 50 per ton) geeft voor het ingezamelde papier, en eventueel een tegemoetkoming in de inzamelkosten. Het contract van AVU maakt het ook mogelijk om voor het inzamelen van papier ondersteuning19 van Sita te krijgen tegen gunstige tarieven (zie het overzicht in Achtergronddocument 2). De deelname aan dit deel is facultatief. Hiervan wordt voor circa een derde van het papier van AVU gebruik gemaakt door de gemeenten. De ondersteuning wordt ook gegeven aan inzamelende verenigingen. Gezien de tarieven is ook voor het inzamelen een overgang naar het AVU contract waarschijnlijk gunstig. Dit kan bij de volgende aanbesteding of in overleg met AVU en Sita worden geregeld. Of ondersteuning van de inzamelende verenigingen via het AVU-contract wenselijk is, moet in overleg met de verenigingen worden nagegaan. De gemeente bepaalt in deze situatie de vergoeding die de verenigingen voor het oud papier ontvangen. Doorgaans ontvangen de verenigingen een vaste vergoeding per ton, terwijl de resterende opbrengst naar de gemeente gaat en zo ten goede komt aan de aanbieders van het papier Verbeteren van het inzamelen van papier De ingezamelde hoeveelheid papier is laag: 63 kg per inwoner, terwijl voor gemeenten in stedelijkheidsklasse 4 het landelijk gemiddelde 78 kg en de richtlijn 90 kg per inwoner is. Afgaande op de hoeveelheid papier in het restafval is een verbetering met 10 kg per inwoner na te streven. Voor het vergroten van de ingezamelde hoeveelheid paper is het gebruik van minicontainers aan te bevelen. Doorgaans worden minicontainers van 140 of 180 liter gebruikt, en wordt maandelijks ingezameld. Het gebruik van minicontainers voor papier kan worden ingevoerd - Op proef in enkele wijken - Of gemeentebreed in combinatie met het invoeren van minicontainers voor restafval. Dit laatste heeft de voorkeur. Bij gemeentebreed invoeren worden het snelst resultaten behaald, en het kan worden gecombineerd met het invoeren van minicontainers voor restafval. Voor papier kunnen dezelfde grijze onderbakken worden gebruikt als voor restafval. Een deksel met een afwijkende kleur De opbrengst voor de gemeenten was in 2010 gemiddeld 116 per ton. Gerekend over de jaren 2002 tot en met 2009 zou de opbrengst volgens het huidige contract gemiddeld 81 per ton zijn geweest. 19 In de vorm van het plaatsen en legen van brengcontainers, rijden met een vuilniswagen bij het ophalen e.d

18 (blauw is gebruikelijk) is voldoende. De kosten zijn vergelijkbaar met die voor het invoeren van minicontainers voor restafval: circa 3 per huishouden per jaar. Voorgesteld wordt om voor papier gebruik te maken van grijze minicontainers van 140 liter met een blauw deksel. Het voordeel is dat de bakken voor deze maat uitwisselbaar zijn met die voor het inzamelen van restafval (grijs deksel) en gft-afval (met groen deksel). Dit volume is in het algemeen toereikend en wordt veel gebruikt. Te grote kartonverpakkingen e.d. kunnen ook los worden meegeven Figuur 6: Grijze minicontainer van 140 liter met blauw deksel voor het inzamelen van papier Het gescheiden inzamelen van papier is niet alleen vanuit milieuoogpunt een goede zaak. Het is ook financieel aantrekkelijk: - De inzamelkosten voor papier zijn bij gebruik van het AVU-contract circa 67 per ton; dat is 17 meer dan voor het inzamelen van restafval ( 50 per ton). - Als het inzamelen wordt verzorgd door verenigingen zullen de inzamelkosten voor de gemeente lager zijn, maar krijgen de verenigingen de opbrengst of wordt aan de verenigingen een vaste prijs betaald door de gemeente (AVU-regeling). - Gescheiden inzamelen van papier leidt tot minder restafval. Dit geeft een besparing op de inzamel- en verwerkingskosten voor restafval van = 100 per ton. - Oud papier heeft een positieve opbrengst. In 2010 was de opbrengst via het AVU contract hoog en gemiddeld 116 per ton20. - De papierproducenten garanderen een opbrengst van circa 40 per ton21. Voor Montfoort betekent dit dat bij gebruik maken van het AVU contract voor inzamelen en verwerken van papier een besparing wordt bereikt van circa 150 per ton ingezameld papier22. Als 10 kg per inwoner meer oud papier wordt ingezameld komt dit neer op 135 ton, en is de besparing per jaar. Dat is voldoende om de extra kosten voor de papiercontainers te compenseren ( 3 x = ). Het is goed mogelijk dat meer dan 10 kg extra zal worden ingezameld, en dus meer wordt bespaard. Bij het veranderen van het inzamelen van papier is nog aandacht nodig voor: - Overleg met inzamelaar Sita - Overleg met de verenigingen 20 De opbrengst is gekoppeld aan de marktprijzen per maand volgens de Marktberichten oud papier : prijs bont max + 13,11 per ton. Gerekend over de afgelopen 10 jaar zou de vergoeding gemiddeld uitkomen op 90/ ton. 21 De papierproducenten geven een vergoeding als de marktprijs te laag wordt. De regeling is gecompliceerd, en wordt uitgevoerd door PRN (Papier Recycling Nederland). AVU verzorgt de uitvoering voor de gemeenten. 22 De besparing is als volgt samengesteld: 150 = 50 (besparing verwerken restafval) - 17 (meerkosten inzamelen papier) (opbrengst papier) 18

19 3.5. Verbeteren van het inzamelen van grof huishoudelijk afval Inzamelen grof huishoudelijk afval schiet nu tekort Bij het inzamelen van grof huishoudelijk restafval ligt in Montfoort de nadruk op het aan-huis ophalen. De dienstverlening hiervoor is goed. Het wordt elke eerste donderdag van de maand opgehaald na telefonisch melden. De mogelijkheden om grof huishoudelijk afval naar de gemeentewerf te brengen zijn in Montfoort heel beperkt: de faciliteiten zijn gering, waardoor weinig verschillende afvalstromen kunnen worden ontvangen en de openingstijden zijn minimaal. In het verleden moest ook worden betaald voor verschillende afvalstromen. De voorkeur ging daarom uit naar het ophalen van grof afval. Het nadeel van ophalen is echter dat de afvalscheiding veel minder goed is dan bij brengen. Het resultaat is dat in Montfoort (zie ook paragraaf 2.3): - Relatief veel grof huishoudelijk restafval wordt ingezameld: 48 kg per inwoner (landelijk 33 kg) - Weinig grof huishoudelijk afval wordt gescheiden en hergebruikt: 22 kg per inwoner (landelijk 118 kg). - Het scheidingspercentage voor graf huishoudelijk afval slechts 31% is, terwijl de landelijke doelstelling 75% is. Voor het verbeteren van het inzamelen en scheiden van grof huishoudelijk afval zijn daarom twee actiepunten: - Beperken van de service voor het ophalen. - Verbeteren van de mogelijkheden voor het brengen en gescheiden aanbieden Beperken van het ophalen van grof huishoudelijk afval In eerste instantie kan de beoogde verandering naar meer gescheiden aanbieden worden nagestreefd door het aan-huis ophalen te beperken. Dat kan door niet meer op vaste dagen op te halen, maar op wisselende dagen en alleen op afroep. In tweede instantie kan minder vaak worden opgehaald: bijvoorbeeld om de twee maanden in plaats van elke maand. De praktijk zal leren in hoeverre dit leidt tot meer gescheiden aanbieden bij de gemeentewerf en in hoeverre de faciliteiten op de gemeentewerf dan nog toereikend zijn. Als de brengmogelijkheden voldoende zijn verbeterd kan het ophalen uiteindelijk vergaand worden beperkt door voor het ophalen van afval te laten betalen (bijvoorbeeld 25 per keer). Dat gebeurt in steeds meer gemeenten. Het ophalen wordt dan minimaal en het brengen neemt toe. Figuur 7: Aanbieden van grof huishoudelijk afval op straat 19

20 Verbeteren brengmogelijkheden grof huishoudelijk afval De gemeente is wettelijk verplicht om een brengvoorziening voor grof huishoudelijk afval aan te bieden. Dit mag echter ook in samenwerking met naburige gemeenten of private bedrijven. De brengmogelijkheden voor grof huishoudelijk afval kunnen worden verbeterd door: - Verruimen van de openingstijden van de gemeentewerf (of betere openingstijden) - Verbeteren van de voorzieningen op de gemeentewerf of gebruik maken van voorzieningen in een naburige gemeente De openingstijden van de gemeentewerf zijn nu heel beperkt23. In principe kan eenvoudig een grote verbetering worden bereikt door de werf vaker open te stellen, te beginnen met alle zaterdagochtenden. De kosten daarvan zijn circa per jaar24. Afhankelijk van de praktijk kunnen de openingstijden verder worden verruimd, bij voorkeur met de zaterdagmiddagen. De voorzieningen en mogelijkheden op de gemeentewerf aan het IJsselveld 18A zijn nu beperkt. De werf bestaat uit een vlak terrein met stelconplaten. De voorzieningen zijn: - een perscontainer voor restafval - gesloten containers voor wit- en bruingoed, asbest, frituurvet en gasflessen - open containers voor hout, oud ijzer en vlak glas - groenafval, bielzen, autobanden worden in de open lucht opgeslagen, op een vloeistof dichte vloer - klein chemisch afval in een speciaal depot Zie de luchtfoto van het hele terrein in Figuur 8 en de foto s van de werf in Figuur 9. Figuur 8: Luchtfoto van de gemeentewerf Vrijdag van tot uur en de 2e en 4e zaterdag van de maand van 9 tot 12 uur (niet in juli en augustus) Hierbij is uitgegaan van 30 extra ochtenden van 4 uur met 2 personeelsleden à 50/uur: 30 x 4 x 2 x

21 Figuur 9: Eenvoudige voorzieningen voor het aanbieden van grof afval op de gemeentewerf Containers voor hout Oud ijzer Bielzen, autobanden en asbest Wit- en bruingoed Klein chemisch afval Grof tuinafval Logistiek is de situatie op de werf eenvoudig: de ingang is ook de uitgang. De basisvoorzieningen op de gemeentewerf kunnen eenvoudig worden verbeterd door: - logistieke aanpassingen: aanbrengen van een aparte uitgang voor een betere doorstroming - bijplaatsen van containers voor verdere scheiding - in overleg met de vergunningverlener vernieuwen van de terreinverharding en bij containers waar nodig een vloeistofdichte vloer aanbrengen De kosten van deze aanpassingen worden geschat op minimaal

22 Ook na deze verbeteringen is de milieustraat heel eenvoudig. De voorzieningen zijn basaal, de ruimte is krap en de logistieke capaciteit voor aanvoer en afvoer blijft beperkt. De mogelijkheden voor kort termijn verbeteringen van de werf dienen verder te worden onderzocht, en in de praktijk zal moeten blijken in hoeverre betere brengfaciliteiten leiden tot meer brengen en gescheiden aanbieden. Ook als de capaciteit volledig wordt gebruikt blijft ophalen waarschijnlijk belangrijk Op langere termijn is waarschijnlijk een volwaardige milieustraat gewenst. Dit betekent dat onderzoek wenselijk is naar: - Het moderniseren van de gemeentewerf en de bijbehorende kosten - Mogelijke samenwerking met een naburige gemeente of een particulier bedrijf. Het realiseren van een nieuwe milieustraat vergt een investering van 0,5 tot 1,5 miljoen euro. De exploitatiekosten zijn dan circa tot per jaar plus personeelskosten. Als per inwoner 100 kg grof huishoudelijk afval naar de gemeentewerf wordt gebracht en als aanvaardbare inzamelkosten wordt uitgegaan van 60 per ton, is het budget voor de gemeentewerf circa Er wordt nu 42 kg per inwoner grof restafval opgehaald. De kosten daarvan zijn 53,50 per ton. Als 50% van dit afval wordt gebracht in plaats van gehaald, geeft dat een besparing op de inzamelkosten van circa Er is ook een besparing te verwachten door de toename van het hergebruik bij gescheiden inzamelen op de gemeentewerf. Het is mogelijk om het inzamelen van het afval op de gemeentewerf te verweven met andere activiteiten van gemeentewerken en zo kosten te combineren. Conclusie: Het is wenselijk om de mogelijkheden en kosten voor het verbeteren van de brengmogelijkheden op de gemeentewerf en voor het moderniseren van de gemeentewerf verder te verkennen. De kosten voor een milieustraat bestaan voor een groot deel uit vaste kosten voor de investering en personeel. Om tot een laag tarief te komen is de aanvoer van veel afval gewenst. Het schaalniveau van Montfoort is voor een volwaardige milieustraat klein. Het is daarom verstandig ook te denken aan samenwerking. De mogelijkheden voor samenwerking zijn: - Oudewater heeft een moderne milieustraat. De afstand vanaf het centrum van Montfoort is circa 7 km - Woerden: krijgt een nieuwe milieustraat - Lopik: heeft een nieuwe milieustraat - IJsselstein: krijgt een nieuwe milieustraat - Met private bedrijven: in Montfoort kunnen enkele afvalstromen ook worden geaccepteerd door private bedrijven (groenafval, bouw- en sloopafval). Conclusie: Het is wenselijk om de mogelijkheden voor samenwerking verder te onderzoeken Optimaliseren van het inzamelen van glas Voor het inzamelen van glas staan op 20 locaties één of meer glasbakken: 3 in Linschoten en 17 in Montfoort (zie de Afvalwijzer). Dat komt neer op 1 glasbak per 675 inwoners. Het landelijke richtgetal is 1 op 650 inwoners. Het glas wordt gescheiden naar kleur ingezameld. De glascontainers worden gehuurd van AVU. AVU regelt ook het onderhoud van de containers en het inzamelen en verwerken van het glas. De ingezamelde hoeveelheid glas in Montfoort is voldoende: 26 kg terwijl de landelijke richtlijn 23 kg per inwoner is. Het gescheiden inzamelen van glas is financieel aantrekkelijk. Via het bedrijfsleven worden de opbrengsten van het glas aangevuld tot circa 50 per ton. De inzamelkosten via AVU zijn gemiddeld 65 per ton. Netto is de besparing ten opzichte van inzamelen en verwerken als huishoudelijk restafval dan 85 per ton ingezameld glas25. 22

23 Het inzamelen van glas kan mogelijk nog worden verbeterd door meer voorlichting en verder optimaliseren van de locaties voor de glasbakken. Steeds meer gemeenten vervangen de bovengrondse glasbakken door ondergrondse glasbakken. Dat verbetert het straatbeeld en door de grotere capaciteit zijn minder ledigingen nodig. De kosten voor een ondergrondse glasbak zijn circa (voor gescheiden inzamelen van drie kleuren glas) als investering en per jaar voor kapitaallasten en onderhoud e.d. De gemeente zal: - het optimaliseren van de locaties voor het inzamelen van glas onderzoeken - per locatie de wenselijkheid van het gebruik van ondergrondse containers bezien. De uitvoering hiervan heeft niet de eerste prioriteit. Figuur 10: Glasbak aan de Oude Boomgaard Vlak glas Voor het inzamelen van vlak glas staat een container op de gemeentewerf. De container wordt gehuurd van de branche-organisatie Vlak glas Recycling Nederland (VRN). Deze organisatie regelt en betaalt de verwerking van het glas Optimaliseren van het inzamelen van kunststofverpakkingen Sinds 2009 worden kunststofverpakkingen gescheiden ingezameld. Het inzamelen is een onderdeel van landelijke afspraken voor het inzamelen van verpakkingen. De gemeente ontvangt een vergoeding voor het gescheiden inzamelen van 475 per ton van producentenorganisatie Nedvang. De verwerking wordt ook geregeld door Nedvang. De gemeente ontvangt geen opbrengst. De afspraken betreffen de periode tot en met Over het vervolg zijn VNG en bedrijfsleven nog in overleg. Het streven (van de staatssecretaris) is om na 2012 het beleid zoveel mogelijk te continueren26. In Montfoort is gekozen voor inzamelen met een brengsysteem op 10 locaties (zie de Afvalwijzer). De containers voor het inzamelen worden gehuurd van AVU. In 2010 is 56 ton ingezameld ofwel 4,1 kg per inwoner. Dat is iets minder meer dan het landelijk gemiddelde van 4,9 kg per inwoner in De containers worden geleegd door Van Gansewinkel Nederland BV. De kosten hiervoor zijn 421 per ton. Het huren van de containers kost 355 per jaar; voor 2010 komt dit neer op 51 per ton. De besparing per ton is 85 = 50 (inzamelen restafval) + 50 (verwerken restafval) + 50 (opbrengst glas) - 65 (inzamelen glas) 26 Zie de nota Meer waarde uit afval van de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu, 25 augustus

24 Het gescheiden inzamelen levert een besparing op de inzamel- en verwerkingskosten van restafval van 100 per ton. Netto is de besparing dan circa 100 per ton en totaal per jaar. Zie Tabel 4. Tabel 4: Kostenopbouw voor kunststof verpakkingen Opbrengst van Nedvang Besparing op restafval - Subtotaal opbrengst Huur verzamelcontainers Kosten voor legen en transport - Subtotaal kosten Netto besparing per ton per ton De inzameling is mogelijk te verbeteren door: - de huidige verzamelcontainers te vervangen door perscontainers met een grotere capaciteit en de containers ondergronds te plaatsen. - de kunststofverpakkingen huis-aan-huis op te halen. Hiervoor worden via Nedvang gratis inzamelzakken beschikbaar gesteld. De opbrengst zal dan toenemen. Een aanvullende overweging is dat door het gescheiden inzamelen van kunststofverpakkingen het volume van het huishoudelijk restafval relatief sterk afneemt. Het soortelijk gewicht van de kunststofverpakkingen (50 kg per m3) is veel lager dan van het restafval (150 kg per m3)27. De vuilniszakken worden daardoor zwaarder. Als een (meerpersoons)huishouden de kunststoffen goed scheidt, kan in veel gevallen worden volstaan met een minicontainer van 140 liter in plaats van de gebruikelijke van 240 liter. Bij het aanschaffen en uitzetten van minicontainers kan daar rekening mee worden gehouden. Conclusie: De regeling en de ervaringen met gescheiden inzamelen van kunststofverpakkingen landelijk worden landelijk geëvalueerd. Het is te verwachten dat de regeling in hoofdzaak wordt voortgezet en dat hierover begin 2012 duidelijkheid ontstaat. Afhankelijk van de inzamelresultaten in 2011 in Montfoort en in andere gemeenten kan worden overwogen om de inzameling aan te passen, en (ook) huis-aan-huis kunststofverpakkingen op te halen Optimaliseren van het inzamelen van klein chemisch afval Klein chemisch afval kan worden gebracht naar de gemeentewerf. De openingstijden zijn beperkt. De ingezamelde hoeveelheid is gering (zie paragraaf 2.3). Tot enkele jaren geleden kon klein chemisch afval tweemaal per jaar worden afgegeven bij een chemocar in Linschoten. Uit kostenoverwegingen is hiermee gestopt. Batterijen kunnen worden ingeleverd bij de detailhandel. Oude medicijnen en injectienaalden kunnen worden ingeleverd bij de apotheek. Verbeteringen zijn mogelijk door: - Verruimen van de openingstijden van de gemeentewerf: zie subparagraaf Vermelden van de regeling voor medicijnen in de afvalwijzer. Dit zal in de Afvalwijzer 2012 worden aangepast. Het (opnieuw) invoeren van een haalsysteem wordt niet overwogen. De ingeleverde hoeveelheden zijn te gering en de kosten daardoor onevenredig hoog. 27 Bron: onderzoek voor de regio Nijmegen (MARN) 24

25 3.9. Optimaliseren van het inzamelen van textiel Voor het brengen van textiel staan drie containers in Montfoort en één in Linschoten. De containers worden beheerd door Kici. De containers worden door Kici gehuurd van AVU. Vier maal per jaar wordt textiel huis-aan-huis opgehaald door een charitatieve instelling. De gemeente geeft daar een vergunning voor. In de Afvalwijzer staan deze inzamelacties niet genoemd. Dit zal worden aangepast. De ingezamelde hoeveelheid in 2010 was minimaal: slechts 1 kg per inwoner (landelijk gemiddeld 4,9 kg voor stedelijkheidsklasse 4). Waarschijnlijk zijn de huis-aan-huis opgehaalde hoeveelheden niet geregistreerd. De registratie zal moeten worden verbeterd. Daarna kan worden bezien of optimaliseren zinvol is. Het is mogelijk om de verzamelcontainers voor textiel (ook) ondergronds te plaatsen. Dat heeft echter niet de voorkeur. In de praktijk blijkt het vaak te leiden tot nat worden van de kleding. 25

26 4. Uitvoeringsprogramma De hiervoor beschreven acties voor het realiseren van de modernisering van de afvalinzameling zijn uitgewerkt tot een uitvoeringsprogramma voor de afvalstoffennotitie. De gemeentelijk organisatie kan bij de uitvoering beleidsmatig worden ondersteund door een medewerker van AVU. Voor de praktische uitvoering wordt tijdelijke externe ondersteuning door een ervaren medewerken van een inzamelbedrijf overwogen. De tijdsplanning is gericht op uitvoering in de eerstkomende jaren en verder ingevuld in het raadsvoorstel voor de uitvoering van de afvalstoffennotiti. Aandachtspunten en acties Externe ondersteuning regelen 1. Restafval inzamelen met minicontainers i.p.v. zakken Plan van aanpak uitwerken en PvE voor aanbesteding Afstemming met inzamelaar Aanbesteden aanschaf en uitzetten minicontainers Uitzetten minicontainers Registratie minicontainers Inzamelen gft-afval bij hoogbouw heroverwegen Registratie minicontainers voor gft-afval 2. Aanschaffen Ondergrondse verzamelcontainers Plan van aanpak uitwerken en PvE voor aanbesteding Afstemming met inzamelaar Aanbesteden aanschaf en installatie verzamelcontainers Plaatsen en in gebruik nemen verzamelcontainers 3. Aanpassen inzamelen papier Overleg met verenigingen Vaststellen nieuwe subsidieregeling papier Voor inzamelen door Sita overgaan naar AVU regeling Besluit over minicontainers voor papier Opstellen PvE voor aanbesteding Aanbesteden aanschaf en uitzetten minicontainers voor papier Registratie minicontainers papier 4. Verbeteren inzamelen grof huisvuil Verkennen mogelijkheden op gemeentewerf Basisverbeteringen realiseren op gemeentewerf en verruimen openingstijden Verkennen nieuwe milieustraat Verkennen mogelijkheden in buurgemeenten Verkennen aanpassen ophalen grof huisvuil Overleg met inzamelaar Aanpassen ophalen grof huisvuil Opmerking Van een ervaren medewerker van een inzamelbedrijf zoals RMN Eerste overleg is al geweest Openbare aanbesteding in combinatie met aanschaffen ondergrondse verzamelcontainers en minicontainers voor papier Samen met uitzetten en registreren minicontainers voor restafval Eerste overleg is al geweest Samen met aanbesteding minicontainers restafval Gefaseerd realiseren Overleg is begonnen Samen met aanbesteding van minicontainers voor restafval p.m. Op basis van ervaringen na verbeteren gemeentewerf 26

27 Aandachtspunten en acties 5. Verbeteren inzamelen glas Evalueren van de huidige locaties van de verzamelcontainers voor glas Investeringsschema opstellen voor het vervangen van glasbakken door ondergrondse containers Aanbesteden ondergrondse containers Opmerking Waarschijnlijk is geen openbare aanbesteding nodig. Echter: in principe kan de aanbesteding worden gecombineerd met die voor de andere verzamelcontainers. Realiseren ondergrondse verzamelcontainers voor glas 6. Verbeteren inzamelen kunststof Huidige inzameling evalueren Afstemming op landelijke evaluatie en ontwikkelingen Aanpassingen uitwerken 7. Verbeteren inzamelen kca Verbeteren brengvoorziening: zie punt 4: gemeentewerf 8. Verbeteren inzamelen textiel Huidige inzameling evalueren Vervolg afhankelijk van evaluatie 27

28 5. Kostenoverwegingen 5.1. Recente ontwikkelingen In de afgelopen jaren zijn verschillende kostenposten voor de inzameling en verwerking van afval verlaagd: - De verwerking van gft-afval (met ingang van 2009) en restafval (2011) via AVU. De kosten via AVU zijn afgenomen van in 2008 naar (begroting 2012). Dit komt overeen met een afname van 60 per huishouden (van 112 naar 52). - Het nieuwe contract voor het inzamelen van afvalstoffen (2011) is voordeliger dan het vorige. De voordelen van deze ontwikkelingen zijn gebruikt om een voorziening te vormen. De opgebouwde voorziening kan worden aangewend voor het financieren van de in de Afvalstoffennotitie beschreven veranderingen. De afvalstoffenheffing (voor huishoudens) en het reinigingsrecht (voor bedrijven) zijn de afgelopen jaren niet aangepast. Zie het overzicht in Tabel 5. Tabel 5: Afvalstoffenheffing en reinigingsrecht in Montfoort Meerpersoonshuishouden Eenpersoonshuishouden Reinigingsrecht (bedrijven) Het is opvallend dat het reinigingsrecht voor bedrijven hoger is dan de afvalstoffenheffing. In de nieuwe situatie, met het gebruik van minicontainers voor restafval, zal een bedrijf bij betaling van het reinigingsrecht, de beschikking krijgen over één minicontainer. Het is dan redelijk om de hoogte van het reinigingsrecht af te stemmen op de hoogte van de afvalstoffenheffing. Het reinigingsrecht wordt nu betaald door 171 bedrijven. In de nieuwe situatie zullen verschillende bedrijven alsnog reinigingsrecht gaan betalen, dan wel gebruik gaan maken van een private inzamelaar. In dat kader is heroverweging van het reinigingsrecht ook wenselijk Raming van de investeringen Voor het ramen van de investeringen is een indeling gemaakt naar een eerste en een tweede fase. De eerste fase betreft de gelijktijdig uit te voeren veranderingen voor het overgaan naar het gebruik van minicontainers in plaats van vuilniszakken. In Tabel 6 zijn de investeringen voor de eerste fase geraamd. Tabel 6: Raming van de investeringen voor de eerste fase Investeringen in eerste fase Investering in minicontainers van 140 liter voor restafval à minicontainers van 240 liter voor restafval à Uitzetten en registreren à verzamelcontainers voor restafval à Toegangspasjes verzamelcontainers: 600 à Registreren en controleren gft-minicontainers à minicontainers van 140 liter voor papier à Uitzetten en registreren papiercontainers à Basisverbeteringen gemeentewerf Subtotaal eerste fase

29 De tweede fase betreft aanvullende maatregelen, die afzonderlijk kunnen worden genomen, en waarover later kan worden beslist. In Tabel 7 zijn de investeringen voor de tweede fase geraamd. Tabel 7: Raming van de investeringen voor de tweede fase Investeringen in tweede fase Investering in 6 ondergrondse verzamelcontainers voor glas Vernieuwen gemeentewerf Subtotaal tweede fase Raming van de exploitatiekosten Bij het beschrijven van de beoogde veranderingen is ook een indicatie gegeven van de bijbehorende exploitatiekosten. Meestal staan tegenover extra kosten besparingen door minder afval of hogere opbrengsten voor gescheiden ingezameld afval. Het is daardoor aannemelijk dat de exploitatiekosten weinig zullen veranderen. Een verdere uitwerking is wenselijk en mogelijk als systeemkeuzes zijn gemaakt en de wijze van financieren is ingevuld. Ook voor de veranderingen in de tweede fase is nog geen financiële uitwerking gemaakt. De te nemen maatregelen zijn daarvoor nu nog niet voldoende uitgewerkt. 29

30 6. Duurzaamheid en de afvalstoffennotitie De duurzaamheidsaspecten van het inzamelen en verwerken van huishoudelijk afval zijn verkend in een apart hoofdstuk van de Jaarrekening 2010 van AVU (te vinden op avu.nl). De conclusie is dat gerekend per ton - : - Vooral het gescheiden inzamelen en hergebruik van textiel, kunststof verpakkingen en papier leidt tot vermindering van de uitworp van CO2. - In mindere mate dat ook het geval is voor gft-afval en glas. Het feitelijk inzamelen van het afval en het vervoer van het afval zijn verhoudingsgewijs van veel minder betekenis. De in Afvalstoffennotitie voorgestelde veranderingen zijn alle gericht op het verbeteren van het gescheiden inzamelen en hergebruik, en het verminderen van de hoeveelheid restafval. De veranderingen verbeteren daardoor ook de duurzaamheid van het afvalbeheer in Montfoort. 30

31 Bijlage 1: Afvalwijzer Montfoort

32 32

33 33

34 34

35 Bijlage 2: Deelplan Ondergrondse Containers Restafval Binnenstad Plaatselijk, maar ook landelijk geldt voor historische binnensteden dat weinig openbare ruimte ter beschikking is voor het plaatsen van allerhande voorzieningen. Voor wat betreft minicontainers treedt hier een drieledig probleem op : 1. bewoners zullen in veel gevallen weinig ruimte hebben voor de opslag van een tweede minicontainer; 2. wanneer de minicontainers op de inzameldag buiten staan, kan dit tot problemen voor weggebruikers leiden; 3. in sommige gevallen zullen de minicontainers door de bewoners permanent in de openbare ruimte worden geplaatst. Een oplossing hiervoor is het gebruik van verzamelcontainers, al dan niet ondergronds. Ondergrondse containers geven een beter straatbeeld en nemen (bovengronds) minder ruimte in. In aanschaf zijn zij duurder dan bovengrondse containers. In dit Deelplan zijn de mogelijkheden verkend voor het inzamelen van huishoudelijk restafval in de binnenstad van Montfoort met ondergrondse verzamelcontainers in plaats van vuilniszakken. Het gebied dat is gekozen om het inzamelsysteem te wijzigen, is de binnenstad begrensd door de Provinciale weg, de Boslaan, de Waterpoort, Onder de Boompjes, de Voorgracht en de Julianalaan, in totaal 576 aansluitingen (dit getal kan in de praktijk enkele aansluitingen afwijken). De mogelijkheden voor ondergronds inzamelen zijn ook onderzocht voor het centrum van Linschoten. Het deel dat in aanmerking komt voor ondergrondse inzameling bestaat eigenlijk uit één rechte straat. Er zijn daar weinig mogelijkheden om een container in te graven. Vanwege loopafstanden zouden 2 containers de voorkeur genieten. Vooralsnog is hier niet gekozen voor ondergronds inzamelen. Bij ondergrondse inzameling dient rekening te worden gehouden met de volgende aandachtspunten : 1. de ondergrondse containers moeten bereikbaar zijn voor de vrachtwagen die deze leegt; 2. plaatsing is niet overal mogelijk (of duur) in verband met kabels en leidingen; 3. er zijn maxima gesteld aan de loopafstanden voor bewoners28. Uitgangspunten zijn: 1. een 5 m3-ondergrondse container waarop 40 huishoudens zijn aangesloten, wordt 1x per week geleegd. 2. de ledigingsfrequentie van eenmaal per week is voor iedere ondergrondse locatie gelijk. Dit kan tot gevolg hebben dat op een locatie meerdere ondergrondse containers worden geplaatst. 3. met een pasjessysteem worden inwoners aangesloten op de juiste ondergrondse container. Op de schets in Figuur 11 is de binnenstad theoretisch verdeeld in 10 logische eenheden, waarbij het aantal aansluitingen varieert van 36 tot 82. Op basis van het aantal aansluitingen zijn 15 containers benodigd29. Echter, de plattegrond beziende en rekening houdende meteen maximale loopafstand van 75 meter, ligt het voor de hand om uit te gaan van enkele extra containers, in totaal 16 ondergrondse containers. De locaties met een extra container zijn op de kaart gemarkeerd met een D. De aanschaf, plaatsing en ingebruikname van 16 ondergrondse containers in de historische binnenstad van Montfoort wordt - inclusief de werkvoorbereiding - ingeschat op per stuk en in totaal De jaarlijkse kosten voor rente, afschrijving, onderhoud e.d. worden ingeschat op per ondergrondse container per jaar (zie Tabel 2). Geadviseerd wordt om aan de hand van een praktische inventarisatie uitgevoerd samen met een medewerker van de gemeente Montfoort het juiste aantal aansluitingen te bepalen en vervolgens de mogelijke locaties voor de plaatsing van de ondergrondse containers. De afstand van een perceel tot de verzamelcontainer mag niet meer zijn dan 75 meter, waarbij de raad in bijzondere gevallen maximaal 125 meter kan toestaan (landelijke regeling). 29 Bij 40 aansluitingen per container zijn voor 590 aansluitingen 590 : 40 = 14,75 verzamelcontainers nodig

36 Figuur 11: Verkenning van de perceelsindeling van de binnenstad voor verzamelcontainers 36