Investeringsagenda s. Monitor en voortgang

Transcriptie

1 Investeringsagenda s 2016 Monitor en voortgang 1

2 Investeringsagenda s 2016 Monitor en voortgang 2 3

3 INHOUDSOPGAVE Inleiding 6 Introductie vier Investeringsagenda s Investeringsagenda Verkeersveiligheid Ontwikkeling doelstelling Voortgang programma Conclusies en vooruitblik Investeringsagenda Fiets Ontwikkeling doelstelling Voortgang programma Conclusies en vooruitblik Investeringsagenda Weg Ontwikkeling doelstelling Voortgang programma Conclusies en vooruitblik Investeringsagenda OV Ontwikkeling doelstelling Voortgang programma Conclusies en vooruitblik 55 COLOFON

4 INLEIDING De Amsterdamse regio groeit en het aantal reizigers en hun verplaatsingen groeien mee. De Vervoerregio Amsterdam heeft vier Investeringsagenda s die de gemeenten in haar regio bereikbaar, verkeersveilig en leefbaar moeten houden. Dit zijn de Investeringsagenda s weg, openbaar vervoer, fiets en verkeersveiligheid. Om met de beschikbare middelen de juiste keuzes hierin te kunnen maken, worden diverse data gemonitord en ontwikkelingen bijgehouden die van invloed zijn op de doelstellingen van de Investeringsagenda s. Het doel van de Monitor en voortgang Investeringsagenda s 2016 is om een compact en eenduidig overzicht te geven van de meest recente ontwikkelingen en programmavoortgang van het afgelopen jaar. Deze rapportage kan afzonderlijk en als aanvulling op de Jaarstukken 2016 van de Vervoerregio gelezen worden. De Monitor en voortgang Investeringsagenda s 2016 is opgesteld voor gemeenten, ambtenaren, raads- en bestuursleden en andere belangstellenden. Uitgebreidere data en achtergrondinformatie is beschikbaar en kan worden opgevraagd indien gewenst (zie pagina 57). Introductie vier Investeringsagenda s Om onze regio aantrekkelijk te houden voor bewoners en bezoekers, investeert de Vervoerregio tot 2030 ruim een miljard euro in de bereikbaarheid en verkeersveiligheid. Investeringsagenda s zijn de nadere uitwerkingen van het Regionaal Verkeer- en Vervoerbeleid van de Vervoerregio en elk van deze agenda s staat voor de uitdaging om de financiële middelen zo optimaal mogelijk te benutten. Samen met de andere overheden bepalen we wat daarbij de prioriteiten zijn. De Investeringsagenda s laten zien waarin de Vervoerregio Amsterdam investeert, wanneer we dat doen en wat dat oplevert. We zorgen voor samenhang tussen de verschillende partijen die betrokken zijn, hun inspanningen en de diverse programma s. De programma s van de Investeringsagenda s worden op basis van monitoring, nieuwe ontwikkelingen en inzichten jaarlijks bijgesteld. Gemeenten zijn en blijven eindverantwoordelijk voor de uitvoering van projecten en maatregelen op hun grondgebied. Leeswijzer Per Investeringsagenda wordt aandacht besteed aan de recente ontwikkelingen waarmee zij haar programma vormgeeft. Daarnaast leest u op welke wijze hieraan bijgedragen is in Dit kan zijn in de vorm financiële steun aan (studie)projecten of door middel van capaciteit bij de uitvoering van projecten en maatregelen. Elke investeringsagenda begint met een overzichtpagina bestaande uit visuals die aangeven waar het programma voor staat en het afgelopen jaar kenmerken. Elke Investeringsagenda sluit af met de belangrijkste conclusies en een korte vooruitblik op de komende periode. Verkeersveiligheid In de periode verbetert de Vervoerregio Amsterdam de verkeersveiligheid met verschillende maatregelen. Ze zijn gericht op het verminderen van het aantal verkeersdoden en ernstige verkeersgewonden. De belangrijkste speerpunten van de Investeringsagenda Verkeersveiligheid zijn: Het verkeersveilig inrichten van de infrastructuur Het stimuleren van verkeersveilig gedrag door verkeerseducatie, campagnes en handhaving Verder draagt de Vervoerregio samen met haar partners bij aan het verder verbeteren van de veiligheid van vervoermiddelen, kennisontwikkeling door onderzoek en het versterken van de samenwerking. Fiets In de Investeringsagenda Fiets zet de Vervoerregio Amsterdam haar ambities uiteen op het gebied van fietsbeleid en infrastructuur voor de periode tot Ze brengen de noodzakelijke samenhang tussen diverse lopende en nog te starten initiatieven. En de diverse budgetten en programma s. De fiets is het snelst groeiende vervoermiddel in de Vervoerregio Amsterdam, en in vergelijking met andere vervoermiddelen goedkoop, snel, gezond en schoon. Investeren in de fiets is dus op een kosteneffectieve manier investeren in bereikbaarheid, leefbaarheid en duurzaamheid. Toekomstige ontwikkelingen vragen om een mobiliteitsaanpak die toekomst vast is en die rekening houdt met de noodzaak van verduurzaming van mobiliteit. Met de Investeringsagenda Fiets wil de Vervoerregio Amsterdam hieraan bijdragen. In 2025 is dan in de regio een schaalsprong gemaakt naar betrouwbare en duurzame mobiliteit. Weg De Investeringsagenda Weg beslaat de periode tot 2035 met een doorkijk naar Onder de Investeringsagenda Weg wordt geïnvesteerd in het Vervoerregionale wegennet ter verbetering van de bereikbaarheid. Dat is nodig om gelijke tred te houden met de ruimtelijk-economische ontwikkeling van de regio. Het soort verbeterings-maatregelen varieert van verkeersmanagement en innovatieve oplossingen tot wegverbredingen en nieuwe verbindingen. De Vervoerregio Amsterdam werkt voor het verbeteren van de regionale wegbereikbaarheid samen met de verschillende wegbeheerders: Vervoerregiogemeenten, provincie Noord-Holland en Rijkswaterstaat. Cruciaal is een goede samenwerking tussen de Vervoerregio Amsterdam en deze partners. De Vervoerregio Amsterdam heeft BDU budget beschikbaar om de maatregelen voor een deel te financieren, maar is voor de uitvoering afhankelijk van de wegbeheerders. De partijen hebben elkaar dus nodig om projecten sneller en efficiënter te realiseren. Openbaar vervoer De Vervoerregio Amsterdam werkt met de wegbeheerders en vervoerders samen om de stad en de regio te voorzien van een optimaal OV-netwerk met betrouwbare reistijden. Tegen het decor van het almaar groeiend aantal verplaatsingen in een dynamische metropool, is het de uitdaging om meer reizigers te kunnen vervoeren via een verbeterd, kwalitatief hoogwaardig OV-netwerk. In de Investeringsagenda OV wordt het beeld geschetst van de benodigde investeringen om de kwaliteit van het openbaar vervoer in Amsterdam en de regio, en daarmee de bereikbaarheid, te vergroten. Hierin worden de prioriteiten bepaald met de samenwerkende partners voor de periode Vervoerregio Amsterdam Investeringsagenda s 2016 juni mei

5 IA VERKEERSVEILIGHEID INVESTERINGSAGENDA VERKEERSVEILIGHEID 2016 DOELSTELLING TERUGBRENGEN AANTAL VERKEERSDODEN EN ERNSTIG VERKEERSGEWONDEN % 2020 VOORTGANG PROGRAMMA VERKEERSVEILIGHEID 2016 Maatregelen gerealiseerd gericht op: Reductie door: Verkeersveilige inrichting infrastructuur A: Verkeersveilige inrichting infrastructuur: Infrastructurele maatregelen; 59 infrastructuurprojecten: Duurzaam veilig inrichten van wegen Veilige schoolzones en school-thuisroutes Accent op kwetsbare doelgroepen: Fietsers Veilige fietsinfrastructuur Aanpak ongevallenlocaties en blackspots BOB Stimuleren van verkeersveilig gedrag Ouderen Verkeerseducatie gericht op 0-18 jr en 65+ Kennisontwikkeling en samenwerking BOB 50 km wegen B: Stimuleren van verkeersveilig gedrag: Verkeerseducatie, campagnes handhaving ONTWIKKELING DOELSTELLING Verkeersdoden in regio naar vervoerswijze ( ) Regionaal stagnatie aantal verkeersdoden 2008 C: Kennisontwikkeling en samenwerking Diverse projecten en onderzoeken BOB BOB 50 Campagnes o.a: BOB Snelheid Aandacht Op De Weg Zichtbaarheid Fiets Handhaving 24% 56% 21% 20% 8% Onderzoek ernstig verkeersgewonden Ontwikkeling weg- en gedragskenmerken Onderzoek veilige schoolomgeving Amsterdam Onderzoek organisatie verkeerseducatie 25% Ernstig gewonden in regio naar vervoerswijze (2014) Regionaal daling aantal ernstig verkeersgewonden Landelijk lichte stijging 2015 NL 2015 Aanbevelingen waarvan 80% eenzijdig Actualisatie Programma Verder ontwikkelen van een risico-gestuurde aanpak Aanvullende maatregelen voor fietsers Meer en betere verkeerseducatie, voorlichting en handhaving 1.1 ONTWIKKELING DOELSTELLING De Investeringsagenda Verkeersveiligheid is in maart 2016 vastgesteld door de Regioraad en vervolgens in de tweede helft van 2016 uitgewerkt in een programma met verkeersveiligheidsmaatregelen voor de periode Omdat in deze monitor nog wordt teruggekeken naar 2016 en daarvoor, kan dit feitelijk worden beschouwd als een nulmeting. De effecten van de maatregelen uit de Investeringsagenda zullen vanaf 2017 zichtbaar moeten zijn, in een volgende monitor. De Investeringsagenda Verkeersveiligheid heeft als doelstelling een reductie van het aantal verkeersdoden en ernstig gewonden. We sluiten hierbij aan op de landelijke doelstelling voor verkeersveiligheid. De huidige landelijke doelstelling gaat uit van een reductie van ernstige verkeersslachtoffers (doden en ernstig gewonden) met 25% tussen 2010 en Als regio dragen we hier naar rato aan bij. Dit hoofdstuk geeft de ontwikkeling weer van het aantal verkeersdoden en ernstig verkeersgewonden in de afgelopen jaren, zowel landelijk als in de Vervoerregio (en drie deelgebieden daarbinnen). Verkeersdoden In 2015 waren er 621 verkeersdoden in Nederland. Dat betekende een toename ten opzichte van 2014 en 2013 (570 verkeersdoden). Dit is nog ruim boven de landelijke doelstelling van max. 500 verkeerdoden in In 2015 heeft de politie in onze regio 34 verkeersdoden geregistreerd. In 2014 was dat ongeveer gelijk (33 verkeersdoden). Onlangs is bekend gemaakt dat het (opgehoogde) aantal verkeersdoden in bedraagt; dat zijn er 8 meer dan in 2015 (bron: CBS). De regionale cijfers voor 2016 zijn naar verwachting in december 2017 beschikbaar. Wanneer we kijken naar de uitsplitsing naar vervoerswijzen (figuur 2 en 3), dan zien we dat de meeste verkeersdoden in de Vervoerregio Amsterdam fietsers zijn (24%), gevolgd door voetgangers (21%) en automobilisten (20%). Hierbij Noord 1 (politieregistratie) Amsterdam (politieregistratie) Zuid 2 (politieregistratie) Vervoerregio Amsterdam (totaal, politiereg.) Nederland (politieregistratie) Nederland (opgehoogd) Figuur 1: Ontwikkeling aantal verkeersdoden in de Vervoerregio Amsterdam, drie deelgebieden en Nederland (bron: politieregistratie en CBS) 1 aantal aandeel Personenauto Bestelauto Vrachtauto Motor Overige voertuigen Vervoerwijze Personenauto Bestelauto Vrachtauto Motor Overige voertuigen Type vervoer Bromfiets + Fiets Voetganger Bromfiets + Fiets Voetganger Vervoerregio Amsterdam Figuur 2: Verdeling verkeersdoden (procentueel) naar vervoerswijze in de Vervoerregio Amsterdam en Nederland, periode van 2011 t/m Figuur 3: ontwikkeling aantal verkeersdoden per vervoerswijze in de Vervoerregio Amsterdam, periode 2011 t/m Het werkelijke aantal verkeersdoden ligt de afgelopen jaren gemiddeld ca. 15 hoger dan het aantal geregistreerde verkeersdoden door de politie. Voor heel Nederland vindt daarom een ophoging plaats van de politieregistratie. Een regionale doorvertaling van de opgehoogde cijfers is niet mogelijk. 2 Dit zijn de gemeenten Beemster, Edam-Volendam, Landsmeer, Oostzaan, Purmerend, Waterland, Wormerland, Zaanstad 3 Dit zijn de gemeenten Aalsmeer, Amstelveen, Diemen, Haarlemmermeer, Ouder-Amstel en Uithoorn Nederland

6 Figuur 4: Schatting aantal ernstig verkeersgewonden in de Vervoerregio Amsterdam, de drie deelgebieden en Nederland (bron: SWOV, 2016). Figuur 5: (procentueel) naar vervoerswijze in de Vervoerregio Amsterdam en Nederland, periode van 2011 t/m valt op dat in de rest van Nederland het aandeel verkeersdoden het grootst is bij automobilisten en het binnen de Vervoerregio de fietser is. Ernstig verkeersgewonden Betrouwbare regionale cijfers over het aantal ernstig verkeersgewonden ontbraken de afgelopen jaren vanwege de verminderde registratie bij de politie. In 2016 is het gelukt om voor het eerst sinds 2009 weer inzicht te krijgen in de ontwikkeling van het aantal ernstig gewonden t/m 2014 in onze regio (figuur 4). 4 Dit betreft een betrouwbare schatting van ernstig verkeersgewonden door de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) in opdracht van de Vervoerregio. De SWOV heeft hiervoor gebruik gemaakt van een nieuwe methode die recent is ontwikkeld voor big data analyses. Voor het eerst is hierbij gebruik gemaakt van ambulancedata, naast politiedata en ziekenhuisdata Noord Amsterdam 1.060* 1.060* Zuid Vervoerregio Amsterdam (totaal) Nederland fiets snor/brom/motorfiets overig/onbekend auto voetganger Uit de cijfers van de SWOV blijkt dat het aantal ernstig verkeersgewonden in de Vervoerregio Amsterdam tussen 2008 en 2011 is gestegen. Daarna is het aantal gedaald tot 2040 in Op nationaal niveau is het aantal ernstig verkeersgewonden ook gestegen tussen 2008 en De piek ligt echter in Het schatten van het aantal ernstig verkeersgewonden in de Vervoerregio vanaf 2015 is vooralsnog niet mogelijk, o.a. door het nog ontbreken van recente ambulancedata. Wel weten we dat het aantal ernstig gewonden landelijk in 2015 verder is toegenomen. Het bereiken van de landelijke doelstelling van ernstig verkeersgewonden lijkt hiermee nog ver weg. De SWOV heeft de ontwikkeling van ernstig verkeersgewonden geanalyseerd op kenmerken zoals vervoerswijzen, leeftijdsgroep en geslacht. De belangrijkste conclusies van deze analyse (figuur 5) zijn: De meeste ernstig verkeersgewonden vallen onder fietsers (56%) en gemotoriseerde tweewielers (ca. 25%) in Bij ongeveer vier op de vijf fietsslachtoffers ging het om een ongeval zonder betrokkenheid van een motorvoertuig. Het aandeel (en aantal) 60-plussers onder de ernstig verkeersgewonden is sterk toegenomen in de periode Ongeveer vijf op de acht ernstig verkeersgewonden was een man. De ontwikkelingen in de regio Amsterdam sluiten aan bij de landelijke ontwikkelingen. 1.2 VOORTGANG PROGRAMMA Om het aantal ernstige verkeersslachtoffers te verminderen, zijn in de Investeringsagenda Verkeersveiligheid maatregelen opgenomen om de infrastructuur verkeersveilig in te richten en verkeersveilig gedrag te stimuleren door verkeerseducatie, voorlichting en handhaving. Daarnaast zetten de Vervoerregio Amsterdam en partners zich in voor kennisontwikkeling door onderzoek en het verbeteren van de samenwerking. Dit hoofdstuk geeft aan welke inspanningen er zijn verricht in Infrastructurele maatregelen Figuur 6 geeft een overzicht van het aantal verkeersveiligheidsmaatregelen dat per gemeente is gerealiseerd in In totaal zijn 59 verkeersveiligheidsprojecten uitgevoerd, waar de Vervoerregio financieel aan heeft bijgedragen (in totaal ca. 2,4 miljoen). Hierbij geldt dat een verkeersveiligheidsproject vaak bestaat uit een bundeling van (kleinere) verkeersveiligheidsmaatregelen. Wat opvalt is dat de meeste projecten gericht zijn op het duurzaam veilig inrichten van wegen. Het gaat in veel gevallen om de inrichting van 30 km/uur wegen en zones (meestal snelheidsremmende maatregelen, zoals drempels). Voor schoolzones (veilige schoolomgeving) zien we dat een aantal gemeenten in 2016 geen projecten heeft uitgevoerd omdat zij de opgave al in eerdere jaren hebben gerealiseerd, bijvoorbeeld Haarlemmermeer. Ongevallenlocaties (zoals black spots) komen vooral in Amsterdam voor; dit zien we ook terug in de gerealiseerde projecten in Het gaat hierbij vooral om relatief kleine ingrepen. In de Investeringsagenda Fiets is in 2016 volop geïnvesteerd in het aanpakken van de ontbrekende en zwakke schakels van het fietsnetwerk en daarmee het verhogen van de verkeersveiligheid voor fietsers. Relatief nieuw is dat de Vervoerregio ook buiten het netwerk bijdraagt aan maatregelen die de verkeersveiligheid voor fietsers verbetert. We verwachten de komende jaren dan ook een toename van investeringen in veilige fietsinfrastructuur vanuit het programma Verkeersveiligheid. Gedragsmaatregelen Maar liefst 95% van de verkeersongevallen ontstaat door menselijk gedrag. Verkeersdeelnemers hebben zelf een grote verantwoordelijkheid om ongevallen te voorkomen. Zij moeten hiervoor over voldoende kennis en vaardigheden beschikken en voldoende motivatie hebben om het Gemeente Duurzaam Veilige Veilige Aanpak Totaal veilige inrichting van wegen Schoolomgeving Fietsinfrastructuur Ongevallenlocaties Beemster 1 1 Edam-Volendam 1 1 Landsmeer 1 1 Oostzaan 1 1 Purmerend Waterland 3 3 Wormerland 0 Zaanstad 3 3 Noord Amsterdam Amsterdam Aalsmeer 1 1 Amstelveen Diemen 1 1 Haarlemmermeer Ouder-Amstel 0 Uithoorn 0 Zuid Vervoerregio Figuur 6: Overzicht van infrastructurele maatregelen die in 2016 zijn gerealiseerd met een financiële bijdrage vanuit het programma Verkeersveiligheid. juiste gedrag te vertonen. Daarom richten de gemeenten in de Vervoerregio Amsterdam zich op gedragsbeïnvloeding via verkeerseducatie, voorlichting en handhaving (campagnes), samen met partners zoals de politie, scholen, onderwijsbegeleidingsdiensten, VVN, TeamAlert etc. De Vervoerregio Amsterdam heeft voor ca. 2,4 miljoen bijgedragen aan de uitvoering van verkeerseducatie, voorlichting en handhaving in SWOV, Dit zijn de gemeenten Beemster, Edam-Volendam, Landsmeer, Oostzaan, Purmerend, Waterland, Wormerland, Zaanstad 6 Dit zijn de gemeenten Aalsmeer, Amstelveen, Diemen, Haarlemmermeer, Ouder-Amstel en Uithoorn 11

7 Verkeerseducatie Veilig deelnemen aan het verkeer begint met een goede educatie. Wij zetten daarom in op verkeersonderwijs op voorscholen en kinderdagverblijven (0-4 jaar en ouders), op basisscholen, naschoolse opvang (4-12 jaar) en in het voortgezet onderwijs (12-18 jaar). In de Investeringsagenda Verkeersveiligheid is de doelstelling opgenomen dat het aantal instellingen dat actief aan de slag is met verkeerseducatie in 2025 is toegenomen met 25% ten opzichte van het schooljaar 2015/2016. In de Vervoerregio zijn drie verkeerseducatiepunten ingericht: voor Amsterdam, Zaanstreek / Waterland (Noord) en Amstelland & Meerlanden (Zuid). Vanuit de Verkeerseducatiepunten worden scholen gestimuleerd om structureel verkeersonderwijs aan te bieden. De verkeerseducatiepunten Noord en Zuid worden gevormd door de onderwijsbegeleidingsdiensten en VVN en worden aangestuurd en gefinancierd vanuit de Vervoerregio. Voor Amsterdam is de verkeerseducatie ondergebracht in het Verkeersplein Amsterdam na aanbesteding. Het Verkeersplein wordt aangestuurd door de gemeente Amsterdam, met cofinanciering vanuit de Vervoerregio. Verkeerseducatie is voor scholen niet verplicht. Daarom zijn de aangeboden verkeersmethoden en projecten voor scholen gratis, zodat de drempels voor deelname zoveel mogelijk zijn weggenomen en daarmee op nog meer scholen verkeersonderwijs wordt gegeven. Verkeerseducatie vanaf 18+ wordt tot nu toe incidenteel opgepakt binnen enkele gemeenten (bijvoorbeeld opfriscursussen ouderen, voorlichting alcohol en drugs etc.). De resultaten op het gebied van verkeerseducatie tussen 0-18 jaar worden per instelling door de uitvoerende partijen (onderwijsbegeleidingsdiensten, VVN en TeamAlert) bijgehouden in de Verkeerseducatiekaart. Figuur 7 toont de resultaten per leeftijdsgroep (0-4 jaar, 4-12 jaar en jaar) voor het schooljaar 2015/2016. De cijfers zijn gecontroleerd en goedgekeurd door de uitvoerende partijen en gemeenten. Zoals eerder gemeld is de doelstelling in 2025 het aantal instellingen dat verkeerseducatie aanbiedt met 25% is toegenomen ten opzichte van het schooljaar 2015/2016. In vergelijking met andere regio s in Nederland is de Vervoerregio Amsterdam zeer actief op het gebied van verkeerseducatie. De ambitie voor 25% groei is ambitieus, maar lijkt doorgerekend per gemeente wel haalbaar te zijn. Conclusies per leeftijdsgroep zijn: Verkeerseducatie gericht op de 0-4 jaar (en vooral op hun ouders) is relatief nieuw en de afgelopen jaren sterk gegroeid. Hier ligt nog potentie voor verdere groei. Verkeerseducatie gericht op 4-12 jaar op basisscholen heeft een langere traditie en kent een relatief hoge deelname. Zorgelijk is dat op landelijk niveau geen aparte kerndoelen meer zijn geformuleerd vanuit het Ministerie van Onderwijs. Deze kerndoelen formuleren wat leerlingen van de basisschool moeten kennen en kunnen en zijn daarmee richtinggevend in het lesaanbod van scholen. De Vervoerregio zet zich in om verkeerseducatie in de kerndoelen te blijven opnemen via landelijk overleg. Verkeerseducatie gericht op jaar komt nog moeilijk van de grond. Relatief weinig scholen doen mee aan activiteiten in verkeerseducatie, o.a. omdat verkeer vaak geen prioriteit krijgt en bovendien lastig in te passen is in één van de aangeboden vakken. Om de doelstelling van 25% meer verkeerseducatie te behalen is in 2016 samen met gemeenten een verkenning gestart om verkeerseducatie op een effectievere manier te organiseren. In 2017 zal dit moeten leiden tot concrete verbetervoorstellen. Deze voorstellen zullen o.a. zijn gericht op het verbeteren van de coördinatie van de uitvoering van verkeerseducatie (eenduidig aanspreekpunt voor gemeenten en scholen) en een eenduidig aanbod van verkeerseducatie. Alleen als het kan 0-4 jaar (KDV/PSZ/VS) 7 svz 2014/ jaar (primair onderwijs) doel 25% meer over 10 jaar jaar (Voortgezet (speciaal) onderwijs) svz 2015/2016 (doelstelling: 25% meer over 10 jaar) Totaal # instel. 11 JONGleren doel 25% meer over 10 jaar Totaal # scholen 11 Verkeerslesmethode Theorieexamen Praktijkexamen Ouderbetrokkenheid Alle 10 Doel 2025 Tot. # scholen 11 geen projecten 1 project 2 projecten 3 of meer projecten Totaal 1,2,3 Doel 2025 Gemeente Beemster Edam-Volendam Purmerend Wormerland Oostzaan Zaanstad Landsmeer Waterland Totaal Noord: Amsterdam Amsterdam - totaal Aalsmeer Amstelveen Diemen Haarlemmermeer Ouder-Amstel Uithoorn Totaal Zuid: Totaal Boven het gemiddelde: gemeentes ten opzichte van het subregio-gemiddelde, subregio s ten opzichte van het totaal Onder het gemiddelde: gemeentes ten opzichte van het subregio-gemiddelde, subregio s ten opzichte van het totaal Aantal instellingen dat in 2025 meedoet, uitgaande van een groei van 25% per subregio. 7 KDV = Kinderdagverblijf, PSZ = Peuterspeelzaal, VS = voorschoolse opvang. 8 Voor JONGleren is deelname in 2014/2015 en 2015/2016 samengenomen, omdat instellingen hier om het jaar aan meedoen. 9 Aantal instellingen 0-4 jaar voor de gemeente Amsterdam is een voorlopige inschatting. Het exacte aantal instellingen zal nog worden bepaald. Figuur 7: 10 Alle 4: in deze figuur is voor BO scholen alleen de doelstelling voor 25% van scholen die meedoen aan alle vier pijlers (verkeerslesmethode, theoretische examen, praktisch examen en ouderbetrokkenheid) weergegeven. Deelname aan verkeerseducatie voor de leeftijdsgroepen 0-4 jaar, 11 Het scholenbestand bestaat uit regulier en speciaal onderwijs. Dependances worden als een aparte schoollocatie meegerekend jaar en jaar, 12 Sommige scholen doen om het jaar mee met praktijk en theoretische verkeersexamens. De resultaten op doelstelling liggen dus hoger dan in bovenstaande jaarfiguur. per gemeente en subregio

8 Voorlichting en handhaving (campagnes) De doelstelling uit de Investeringsagenda Verkeersveiligheid is dat alle gemeenten in de Vervoerregio Amsterdam actief bijdragen aan minimaal drie landelijke campagnes per jaar. Jaarlijks wordt door het Ministerie van Infrastructuur & Milieu in samenspraak met decentrale overheden een campagnekalender ontwikkeld. In 2016 waren dit de volgende campagnes: Bob winter en zomer (alcohol in het verkeer) Snelheid in het verkeer Aandacht op de weg (afleiding door smartphones) Zichtbaarheid op de fiets Daarnaast is De scholen zijn weer begonnen een terugkerende campagne. Bovendien is er een nieuwe (regionale) campagne ontwikkeld gericht op spaakbeknellingen. Bij de uitvoering van deze campagnes vervullen verschillende partijen een rol. De gemeenten zijn verantwoordelijk voor de uitvoering en de Vervoerregio ondersteunt gemeenten hierin, o.a. met materialen en de inzet van maatschappelijke organisaties (Veilig Verkeer Nederland, Team Alert). Zo kunnen gemeenten via de Vervoerregio posters bestellen ter ondersteuning van de landelijke campagnekalender. Belangrijk aandachtspunt in de uitvoering is dat campagnes alleen effectief zijn wanneer de inzet van middelen, zoals posters en spandoeken, gepaard gaat met verkeershandhaving, communicatie en lokale inzetten. Figuur 8 toont aan dat in 2016 vijf gemeenten aan de doelstelling hebben voldaan door actief bij te dragen aan drie of meer landelijke campagnes. De meeste overige gemeenten hebben zich eveneens ingezet bij campagnes, maar niet conform de doelstelling van minimaal drie landelijke campagnes. Opvallend is dat de campagne De scholen zijn weer begonnen in alle gemeenten is uitgevoerd. Dit is echter geen campagne uit de kalender van het Ministerie. De campagne Spaakbeknellingen is vooral door Amsterdam groots aangepakt. Gemeenten hebben in 2016 aangeven dat de wil om verkeersveiligheidscampagnes te voeren zeer zeker aanwezig is, maar dat geld en vooral tijd en expertise ontbreken om aan de doelstelling (van minstens 3) te voldoen. Om deze reden heeft de Vervoerregio Amsterdam op verzoek van de gemeenten een projectleider Verkeersveiligheidscampagnes aangesteld, die gemeenten faciliteert en adviseert bij de uitvoering van campagnes. Met deze oplossing verwachten we dat vanaf 2017 alle gemeenten aan de doelstelling gaan voldoen. Cijfers over de handhaving door de politie op verkeersveiligheidsthema s zoals alcohol, snelheid, fietsverlichting etc. zijn op dit moment niet beschikbaar. De Vervoerregio zet zich in om hier afspraken met de politie en het openbaar ministerie over te maken, om in de nabije toekomst wel inzicht te krijgen in ontwikkelingen in (de inzet voor) verkeershandhaving. Onderzoek en samenwerking De Vervoerregio Amsterdam heeft in 2016 bijgedragen aan o.a. de volgende onderzoeken: Onderzoek naar de ontwikkeling van het aantal ernstig verkeersgewonden in de regio Amsterdam door de SWOV Ontwikkeling van Safety Performance Indicators (SPI s) om op basis van weg- en gedragskenmerken veiligheidsrisico s vooraf beter in te kunnen schatten: Ontwikkeling Network Safety Index in Amsterdam, waarmee inzicht ontstaat welke wegvakken op 50 km/uur wegen potentieel verkeersonveilig zijn. Afronding in Ontwikkeling SPI Snelheid, waarmee zichtbaar wordt waar in de regio vaak te hard wordt gereden zodat de handhaving door de politie effectiever kan worden ingezet (resultaten worden opgeleverd in 2017). Onderzoek Veilige Basisschoolomgeving in Amsterdam: op basis van een schouw en enquêtes zijn veiligheidsknelpunten in kaart gebracht bij 34 basisscholen en 10 voortgezet onderwijsinstellingen en met betrokkenen besproken (zoals school, ouders, politie, stadsdeel, Verkeersplein Amsterdam). Op basis hiervan kunnen gericht maatregelen worden uitgewerkt om de veiligheid in de schoolomgeving te verbeteren. Naast infrastructurele maatregelen wordt hierbij ingezet op gedragsmaatregelen, zoals haal- en brenggedrag, verkeerseducatie en handhaving. Verkenning van de mogelijkheden om de organisatie van verkeerseducatie te verbeteren in Zaanstreek / Waterland (Noord) en Amstelland & Meerlanden (Zuid). In 2017 zal dit leiden tot concrete verbetervoorstellen, die er op zijn gericht om de doelstelling voor 25% meer verkeerseducatie te behalen. 1.3 CONCLUSIES EN VOORUITBLIK De Investeringsagenda Verkeersveiligheid is op 15 maart 2016 vastgesteld door de Regioraad en vervolgens in de tweede helft van 2016 uitgewerkt in een programma met verkeersveiligheidsmaatregelen voor de periode De ambitie van gemeenten in de Vervoerregio Amsterdam om het aantal verkeersdoden en ernstig gewonden terug te brengen staat hierin centraal. De daling van aantal verkeersdoden is de afgelopen jaren in de Vervoerregio gestagneerd; landelijk is er zelfs sprake van een lichte stijging in 2016 ten opzichte van Het aantal ernstig verkeersgewonden is in onze regio licht gedaald tussen 2011 en 2014, na een periode van een stijging tussen 2008 en Landelijk zien we in 2015 echter een stijging van het aantal ernstig verkeersgewonden ten opzichte van eerdere jaren. Voor dit jaar zijn nog geen cijfers beschikbaar voor de Vervoerregio. De Investeringsagenda Verkeersveiligheid beschrijft de opgaven en maatregelen om de daling van verkeersdoden door te zetten en het aantal ernstig verkeersgewonden te doen afnemen. De maatregelen zijn gericht op een verkeersveilige inrichting van de infrastructuur, het Figuur 8: Overzicht deelname campagnes per gemeente in Landelijke campagnekalender Overig 2016 Gemeente Bob winter Snelheid Bob zomer Aandacht op Zichtbaarheid Scholen weg fiets begonnen Noord Beemster X Edam-Volendam X X Purmerend X X X Landsmeer X X Oostzaan X X X Waterland X X Wormerland X Zaanstad X X X X Amsterdam Amsterdam X X X X X Zuid Aalsmeer X X X X X X Amstelveen X X X X X X Diemen X X Haarlemmermeer X X X X X Ouder-Amstel X Uithoorn X X Voldoet aan de doelstelling van (actieve) bijdrage aan minimaal drie landelijke campagnes Voldoet niet aan de doelstelling van (actieve) bijdrage aan minimaal drie landelijke campagnes 14 15

9 stimuleren van verkeersveilig gedrag en op kennisontwikkeling en samenwerking. Daarbij wordt meer accent gelegd op de kwetsbare doelgroepen fietsers en ouderen en op 50 km/uur wegen. Omdat in deze monitor nog wordt teruggekeken naar 2016 en daarvoor, kan dit feitelijk worden beschouwd als een nulmeting. De effecten van de maatregelen uit de Investeringsagenda zullen vanaf 2017 zichtbaar moeten worden (en daarmee in een volgende monitor). Vooruitblik Samen met de gemeenten wordt gewerkt aan het bijstellen van het programma van de Investeringsagenda Verkeersveiligheid voor de periode In deze monitor is een aantal ontwikkelingen en verbetertrajecten naar voren gekomen die we in 2017 al gaan oppakken en bij de bijstelling van het programma verder uitwerken. Hiermee willen we met gemeenten en partners een impuls geven aan het verbeteren van de verkeersveiligheid: Naar een risico-gestuurde aanpak: Op landelijk niveau werken het Rijk en decentrale overheden samen aan de ontwikkeling van een risico-gestuurde aanpak. Deze manier van werken zorgt ervoor dat wegbeheerders meer systematisch in kaart brengen waar op hun wegen de verkeersveiligheid moet worden verbeterd en welke maatregelen daarvoor nodig zijn. Die maatregelen liggen zowel op het gebied van infrastructuur als op het gebied van gedrag. Onderzoek om weg- en gedragskenmerken in beeld te brengen speelt hierbij een belangrijke rol. De gemeenten in de Vervoerregio Amsterdam dragen volop bij aan deze landelijke ontwikkeling. Zo werkt Amsterdam aan de Netwerk Safety Index, waarmee op alle 50 km/ uur-wegen en fietspaden in Amsterdam in beeld wordt gebracht of de weg voldoende verkeersveilig is ingericht op basis van wegkenmerken (voorbeeld: ligt er een vrijliggend fietspad? staan er paaltjes? etc). Ook op gedragskenmerken wordt steeds meer inzicht verkregen; de Vervoerregio brengt bijvoorbeeld samen met gemeenten in beeld op welke wegen vaak te hard gereden wordt (SPI snelheid). Met behulp van deze data, kunnen maatregelen zoals handhaving door de politie effectiever worden gericht. De risico-gestuurde aanpak op basis van weg- en gedragskenmerken gaan we de komende jaren samen met de wegbeheerders verder ontwikkelen voor hele Vervoerregio. Aanvullende maatregelen voor fietsers: Het verbeteren van de verkeersveiligheid voor fietsers heeft de hoogste prioriteit de komende jaren. Uit deze monitor blijkt dat meer dan de helft van de ernstig gewonden in de Vervoerregio Amsterdam een fietser is. In de Investeringsagenda Fiets wordt al volop ingezet op het aanpakken van de ontbrekende en zwakke schakels in het regionaal fietsnetwerk en daarmee het verbeteren van de fietsveiligheid. Omdat een groot deel van de ongevallen zich buiten het regionaal fietsnetwerk voordoet zijn aanvullende maatregelen nodig. Daarom draagt de Vervoerregio ook buiten het regionaal netwerk bij aan maatregelen die de verkeersveiligheid voor fietsers verbeteren. Deze maatregelen zijn onder andere gericht op het verkleinen van de kans op een enkelvoudige fietsongevallen (fietsers die vallen of tegen een obstakel botsen). Bijvoorbeeld door het verwijderen van gevaarlijke paaltjes en het realiseren van veiligere trottoirbanden. Daarnaast willen wij met gedragsmaatregelen meer fietsers bereiken (educatie, voorlichting en handhaving). Belangrijke thema s hierbij zijn onder meer afleiding door mobiele telefoons en fietsverlichting. De verkeersveiligheid van oudere fietsers krijgt extra aandacht. Meer en betere verkeerseducatie, voorlichting en handhaving: Samen met gemeenten en partners worden voorstellen uitgewerkt om de gedragsmaatregelen voor verkeersveiligheid effectiever te organiseren en het aanbod te verbeteren. Een eerste slag is al gemaakt met verkeersveiligheidscampagnes. Om ervoor te zorgen dat alle gemeenten in de toekomst aan de doelstelling voldoen om actief deel te nemen aan minimaal drie landelijke verkeersveiligheidscampagnes, heeft de Vervoerregio Amsterdam op verzoek van de gemeenten een regionaal projectleider Verkeersveiligheidscampagnes aangesteld, die gemeenten faciliteert en adviseert bij de uitvoering van campagnes. Onlangs is voor verkeerseducatie ook een dergelijk verbetertraject in gang gezet met de gemeenten, gericht op het bereiken van de doelstelling van 25% meer verkeerseducatie in Dit moet leiden tot een aantal verbetervoorstellen die vanaf het schooljaar zullen worden geëffectueerd. Tot slot werken de Vervoerregio en gemeenten samen met politie en het openbaar ministerie aan een betere en meer gerichte verkeershandhaving, onder andere in een gezamenlijk regionaal verkeershandhavingsplan. Op landelijk niveau werkt het Rijk samen met decentrale overheden en andere partijen aan het verbeteren van de verkeersveiligheid. De Vervoerregio participeert in landelijk overleg. In 2017 start het Rijk met decentrale overheden (waaronder de Vervoerregio Amsterdam) aan het actualiseren van het landelijke verkeersveiligheidsbeleid, dat in 2018 gereed zal zijn

10 2 IA FIETS 50 % 45 % 40 % 35 % 30 % 25 % 20 % 0 % MONITOREN FIETSSTROMEN MET APP EN TELSLANGEN APP fietstelweek 2016 Waar zijn de grootste fietsstromen? Op welke kruispunten lopen fietsers de meeste vertraging op? Wat zijn de gereden routes? gemiddelde lengte fietsrit A A 4,2 km. 4,4 km. gemiddelde snelheid fietsrit 15,1 km/u 15,6 km/u 3. AANDEEL FIETSGEBRUIK IN DRIE GEBIEDSTYPEN (ZONDER OV) Aandeel fiets + OV AFGERONDE PROJECTEN IN 2016 Doel in 2025 B B Hoogstedelijk 59% Grote kernen 42% Kleine kernen doel 70% doel 50% 31% doel 40% 24 mlj. 41 fietsschakels verbeterd o.a. Aanleg van het Kajuitpad in Amsterdam, Betonfietspaden Westwijk in Amstelveen Tweerichtingenfietspad Straat Poelenbrug in Zaanstad 7 stallingen gerealiseerd o.a. Amsterdam (Stalling Mahlerplein) Haarlemmermeer (HOV halte Badhoevendorp-Oost) Zaanstad (Fietsparkeren topsporthal De Koog) extra rijksbijdrage voor stationsstallingen uit landelijk budget van 40 miljoen De Ruyterkade 1936 geregistreerde ritten tijdens steekproef fietstelweek Amstelstation fietsers per etmaal geteld met telslang 2.1 ONTWIKKELING DOELSTELLING De fiets is het snelst groeiende vervoermiddel in de Vervoerregio Amsterdam. Fietsen is goedkoop, snel, gezond en schoon. En de fiets neemt weinig ruimte in. Investeren in de fiets is dus op een kosteneffectieve manier investeren in bereikbaarheid, leefbaarheid en duurzaamheid. In onze regio liggen genoeg kansen om het gebruik van de fiets te vergroten in dagelijkse ritten naar het werk, school, sport en winkels. Monitor en voortgang in beeld De uitvoering van maatregelen en projecten uit de Investeringsagenda is in volle gang. De monitor data geven inzicht in de ontwikkelingen van het aandeel fiets, het gecombineerd gebruik van de fiets en het OV en de verkeersveiligheid van fietsers (dit laatste doen we via de Investeringsagenda Verkeersveiligheid). Daarnaast wordt voor de diverse acties de stand van zaken per 1 april 2017 gepresenteerd. Ook wordt een overzicht geboden van afgeronde regionale fietsprojecten binnen het BDU-programma van de Vervoerregio over het jaar 2016, met een vooruitblik op wat we in 2017 aan projecten verwachten te realiseren. De ambitie van het Regionaal Verkeer- en Vervoerplan voor de regio Amsterdam is om vanuit verkeer- en vervoersperspectief bij te dragen aan een gezonde economie met internationale concurrentiekracht, het bieden van een goed sociaal klimaat voor inwoners en bezoekers en zorgen voor een duurzame leefomgeving. Daarbij gaat het niet slechts om bereikbaarheid, maar ook om aspecten van leefbaarheid, veiligheid, gezondheid en comfort. Om deze ambitie uit te voeren is een samenhangende aanpak van belang die gebruik maakt van de sterke kanten van de auto, de fiets en het openbaar vervoer. De Vervoerregio Amsterdam ambieert daarbij een hoger marktaandeel van fiets en openbaar vervoer in verplaatsingen. Vanuit het duurzaamheidsbelang en efficiënte inzet van beperkte middelen is het niet de bedoeling dat openbaar vervoer en fiets onderling concurreren, maar elkaar juist versterken. Vandaar dat de bereikbaarheidsambities voor de Vervoerregio Amsterdam uitgaan van een gezamenlijk spitsaandeel in 2025 van fiets en OV naar drie verschillende gebiedstypen. Meer specifiek: In grootstedelijke gebieden zoals Amsterdam binnen de ring en de hoogstedelijke centrumgebieden van Zaanstad, Amstelveen en Purmerend. Doel: 70% fiets en OV in de spits. In 2016 was het aandeel in totaal 59%. In grote kernen: Hoofddorp, Diemen etc: Doel: 50% fiets en OV in de spits. In 2016 was het aandeel in totaal 42%. In kleine kernen, zoals Wormer, Oostzaan en Landsmeer. Doel: 40% spitsaandeel OV en fiets. Dat aandeel lag in 2016 op 31%. Bovenstaande cijfers geven aan hoe het fietsgebruik zich ontwikkelt aan de hand van de meest recente inzichten en cijfers. Hiervoor zijn de uitkomsten van het jaarlijkse OVIN-onderzoek gebruikt. 50% 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% % e-fiets Figuur 9: Gemiddelde fietsafstand per verplaatsing voor de e-fiets en normale fiets in kilometers (KiM, 2016). Landelijk beeld In de afgelopen tien jaar is het fietsgebruik landelijk toegenomen met ongeveer 11 % (Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KIM), 2016). Op dit moment wordt meer dan een kwart van alle verplaatsingen in Nederland gemaakt met de fiets. Uit recent gehouden onderzoek van het CBS blijkt dat de gemiddelde fietsafstand (per persoon per dag) stijgt. Dit kan worden verklaard vanuit de sterke opkomst van de elektrische fiets, waarmee mensen langere afstanden afleggen (figuur 9) (KiM, 2014). Toename fietsgebruik in de Vervoerregio Amsterdam Sinds tien jaar zien we het fietsgebruik in onze regio telkens verder toenemen. De groei is sterker dan in de rest van Nederland. Er is daarbij een groot verschil tussen de drie gebiedstypen (hoogstedelijk, grote kernen en kleine kernen). In tien jaar is het fietsaandeel in het hoogstedelijk gebied (centrum Amsterdam) het meest toegenomen. Maar ook in de grote kernen vindt groei plaats. (figuur 10). Het totaal van fiets- en OV-gebruik laat voor alle drie de gebieden een stijging zien in de richting van de streefcijfers fiets hoogstedelijk grote kernen kleine kernen e-fiets fiets Figuur 10: aandeel fietsgebruik in drie gebiedstypen (zonder OV)

11 Figuur 11: Ritten OV-fiets (NS, ) Fietsen en het Openbaar Vervoer De meest voorkomende gecombineerde verplaatsing is die van de fiets met trein. Met name bij verplaatsingen van en naar het station aan de woningzijde is het aandeel van deze multimodale verplaatsing hoog, namelijk 43 % (KiM, 2014). In Amsterdam komt 45% van de treinreizigers met die fiets naar het station (dit cijfer was 40% in 2010). De combinatie van fiets met trein is een groeimarkt en er zijn geen trends die wijzen op een afname van het groeitempo (Universiteit van Amsterdam, 2014). Ook NS verwacht dat het aantal fietsers dat naar de trein komt én het aantal treinreizigers op zichzelf in de komende jaren blijft groeien. Het aandeel treinreizigers dat de fiets als natransportmiddel gebruikt is circa 15% (KiM, 2014). In dit verband speelt de OV-Fiets een belangrijke rol. In de laatste vijf jaar is het aantal ritten met de OV-Fiets sterk gegroeid naar 2,4 miljoen in 2015 (NS, 2016). Dit drie keer zoveel als het aantal in 2010 ( ritten) De NS onderzoekt regelmatig de klantwaardering van fietsparkeergarages bij treinstations. Deze cijfers laten zien dat meer dan 95 % van de fietsparkeerders de nieuwe Mahlerstalling op Amsterdam Zuid met een cijfer van 7 of hoger waarderen. Sinds het regime van eerste dag gratis parkeren in de stalling van Station Amstel waardeert ruim 90% de stalling met een 7 of hoger (NS, 2017). Monitoring Fietsstromen Voor de modaliteiten Openbaar Vervoer en Auto bestaan reeds uitgebreide monitoringsystemen die snelheid, routes, drukte en vertragingen meten. In september 2016 vond voor de tweede maal de Fietstelweek plaats. De data uit de Fietstelweek betekenen een eerste stap richting het niveau van OV en Weg. Ruim 5000 vrijwilligers uit de Vervoerregio en Almere fietsten een week lang met een mobiele applicatie op de telefoon, waardoor inzichtelijk werd waar de grootste fietsstromen zijn, op welke kruispunten fietsers de meeste vertraging oplopen en wat hun gereden routes zijn. Dit leverde de volgende inzichten op: De gemiddelde lengte van een verplaatsing tijdens de Fietstelweek, die van 19 tot 25 september plaatsvond, was landelijk 4,4 en in onze regio 4,2 kilometer. De gemiddelde snelheid van een fietsrit tijdens de Fietstelweek was landelijk 15,6 en in onze regio 15,1 km/u. De drukste plekken lagen in het centrum van Amsterdam, met het fietspad op de De Ruyterkade achter Amsterdam CS tevens in de landelijke top 5. Andere opvallend drukke routes zijn bijvoorbeeld de fietsroute langs het spoor in Zaanstad en de route over de route tussen Hoofddorp Schiphol en Aalsmeer. Onderstaand een overzicht (figuur 12) van de drukst gemeten routes in de Vervoerregio Amsterdam: Straat / wegvak De Ruyterkade, Centraal Station 1936 Weesperzijde 1618 Jodenbreestraat/ Mr. Visserplein 1441 Vondelpark 1408 Sarphatistraat 1361 Gemeten fietsritten Figuur 12: Drukst gemeten routes tijdens de Fietstelweek september Met de data monitoren wij het fietsnetwerk en is het mogelijk om aanpassingen aan het netwerk te evalueren. Zo is bijvoorbeeld zichtbaar dat een voorheen ontbrekende schakel in het Amsterdams Havengebied, het Kajuitpad, goed gebruikt wordt en fietsers tussen Zaandam een Amsterdam West anderhalf minuut reistijdwinst oplevert. Bij de recent geopende tunnel door het Amsterdamse Centraal Station is via de fietsteldata te achterhalen dat de meeste fietsers hun route verlegden en sneller zijn dan via de oude route. Telslangen: absolute aantallen tellen op de oude manier Tijdens de week waarin de Fietstelweek plaatsvond heeft de Vervoerregio, in aanvulling op de data van de Fietstelweek, samen met de gemeenten 80 punten geselecteerd waar met telslangen een week lang alle passerende fietsers zijn geteld. De geselecteerde telpunten lagen op de belangrijkste Metropolitane fietsroutes. De drukst getelde punten lagen in Amsterdam (Amstelstation, fietsers per etmaal). Andere drukke punten lagen bijvoorbeeld in Purmerend, op de Hoornselaan ( ritten per etmaal) en in Haarlemmermeer op de fietsroute Hoofddorp Schiphol ( ritten per etmaal). 2.2 VOORTGANG PROGRAMMA Sinds de vaststelling door de Regioraad van de Investeringsagenda Fiets in 2015, wordt er hard gewerkt aan diverse regionale fietsprojecten. In deze tweede voortgangsmonitor geven we een blik op deze uitvoering. Dit herhalen we ieder jaar, zodat de voortgang van de uitvoering goed in beeld blijft. Algemeen beeld In 2016 is het totale investeringsvolume aan fietsprojecten vanuit de Brede Doel Uitkering (BDU) van de Vervoerregio Amsterdam 18 miljoen euro. De totale omvang bedroeg de afgelopen jaren iets meer dan 12 miljoen per jaar, en is in 2015 jaar gestegen tot meer dan 16 miljoen euro (figuur 13) en het overzicht in de bijlage). Dat komt doordat het aantal regionale fietsprojecten is toegenomen, en ook het bijdrageniveau vanuit de Vervoerregio voor verbeteringen aan fietspaden vanaf halverwege 2015 werd verhoogd tot 70%. Voortgang netwerk fiets Verbetering van zwakke schakels in het netwerk We willen in totaal circa 250 zwakke verbindingen aanpakken in de periode tot en met In 2016 zijn er in de Vervoerregio 41 van deze schakels verbeterd (zie ook Bijlage 1; projectmonitor Investeringsagenda Fiets Vervoerregio Amsterdam). Miljoenen Aanleg van een serie ontbrekende schakels in het netwerk, waaronder tunnels, bruggen en ontbrekende routes De gemeente Amsterdam heeft de ontbrekende schakel gerealiseerd op de snelfietsroute Zaandam Amsterdam, tussen de Oostzanerdijk en de Cornelis Douwesweg met een financiële bijdrage van de Vervoerregio. Er is een doorsteekje gemaakt bij het Kajuitpad met een financiële bijdrage van de Vervoerregio, waardoor de fietser naar Zaandam sneller bij de Hempont komt. Met de provincie Noord-Holland en gemeente Zaanstad heeft de Vervoerregio de fietstunnel onder de N203 gerealiseerd. Metropolitane Fietsnetwerk Een van de belangrijke ambities van de Investeringsagenda is het realiseren van hoogwaardige langeafstandsroutes in de regio Amsterdam. Binnen de MRA is de Vervoerregio de trekker van deze Metropolitane Fietsroutes. Samen met gemeenten, Jaartal provincies en Fietsersbond wordt per fietscorridor begonnen met de uitwerking van de routes. Dat doen we op een wijze die zoveel mogelijk uitgaat van de aansluiting op kansrijke ontwikkelingen, zoals grote infrastructuurprojecten of uitwerkingen vanuit programma s als Beter Benutten, Fiets Filevrij, etc. Per fietscorridor kan de volgende voortgang worden gemeld: Sportas In 2016 is door de gemeente Amsterdam vanuit de eerdere verkenning nu een schetsontwerp voor de Sportas gemaakt, waarbij nu twee varianten in beeld zijn gekomen. In 2017 wordt dit tot een volwaardig ontwerp uitgewerkt. Ondertussen is door Amsterdam al aan verbeterde verlichting bij het Piet Kranenborgpad gewerkt en is het stuk fietspad bij het Hockeystadion klaar om uitgevoerd te worden. Zaandam- Amsterdam Samen met gemeente Amsterdam is op de snelfietsroute Zaandam-Amsterdam de laatste ontbrekende schakel gerealiseerd, waardoor de fietser nu drie minuten snel- Figuur 13: Totale omvang fietsinvesteringen vanuit de BDU, periode

12 ler in Amsterdam of Zaandam is. Hiermee is de snelfietsroute bijna geheel afgerond in samenwerking met Fietsersbond, gemeente Amsterdam en gemeente Zaanstad en met financiering van het Rijk. In 2017 volgen nog kleine verbeteringen aan de Oostzanerdijk en bij Barndegat met een financiële bijdrage van de Vervoerregio. Een eerste 1-meting toont aan dat het aantal ritten over de snelfietsroute sinds voltooiing is verdubbeld. Tevens wordt aangetoond dat de fietsroute verlegd is naar het nieuwe tracé. Hoofddorp-Schiphol-Aalsmeer-Uithoorn De fietsroute Uithoorn-Aalsmeer-Knoop Schiphol Noord is in 2016 uitgewerkt tot een definitief ontwerp dat inmiddels is aanbesteed. De realisatie van dit stuk gaat binnenkort van start. De bouw van fietstunnels bij de van Heuven Goedhartlaan is in 2016 ook van start gegaan, en er is een voorlopig ontwerp voor het laatste stuk (Hoofddorp tot knoop Schiphol Zuid) gemaakt. Bij het ministerie van IenM wordt aanspraak gemaakt op een extra subsidiebijdrage voor dit deel dat ook met een financiële bijdrage van de Vervoerregio wordt gerealiseerd. Amsterdam Centrum Amsterdam Zuidoost In 2016 heeft de Hogeschool van Amsterdam de verkenning naar hoogwaardige fietsroutes op de corridor Amsterdam Centrum Amsterdam Zuidoost uitgevoerd. De voorkeursvariant loopt via Weesperzijde, Spaklerweg, Nieuwe Kern en Spoorpark en wordt door de betrokken regionale partners erkend (gemeente Amsterdam en Ouder-Amstel en Vervoerregio) en in 2017 verder uitgewerkt. Een deel van de route op de Spaklerweg is in 2016 verbreed en geasfalteerd. Amsterdam - Waterland In 2016 is in opdracht van de Vervoerregio een routeverkenning uitgevoerd naar de fietspotentie voor de fietsroute tussen Amsterdam-Noord en Volendam. Directe aanleidingen daartoe vormen de wegplannen voor de N247 vanuit Bereikbaarheid Waterland en het nieuwe lijnennet voor het OV na de opening van de Noord/Zuidlijn. De uitkomst van deze verkenning is dat er zeker kansen qua bereikbaarheid en verkeersveiligheid liggen op aan de oostkant van de N247 (huidige route ligt m.n. aan de westzijde van deze weg). Amsterdam - Purmerend Op de fietsroute tussen Amsterdam en Purmerend is in 2016 het grootste knelpunt opgelost met verbreding en reconstructie van de passage van de A10-Noord. Aan de oostzijde van het Noord-Hollandskanaal tenslotte wordt het fietspad tussen Ilpendam en Purmerend verbreed. Dit in het kader van de aanleg van de Tidal Flow-busbaan. Fietsparkeren We zien de druk op de fietsparkeervoorzieningen steeds verder toenemen, vooral op plekken waar de netwerken samenkomen en de belangrijkste bestemmingen liggen, zoals bij stations, HOV-haltes, in binnensteden en winkelgebieden. Samen met gemeenten, provincies en ProRail zorgen we voor fietsenstallingen bij NS-stations, HOV/metro en op binnenstedelijke bestemmingingen. september 2015 november 2015 december 2015 februari 2016 maart 2016 juli 2016 Bouw Fietsenstalling Mahlerplein Realisatie van nieuwe, hoogwaardige inpandige en bewaakte fietsenstallingen bij stations, haltes van R-net en bij belangrijke regionale bestemmingen Ondertekening Bestuursovereenkomst Fietsparkeren Treinstations Met onder andere NS, ProRail, VNG, IPO heeft de Vervoerregio een bestuursovereenkomst getekend voor het beschikbaar stellen van 40 miljoen, aanvullend op het Actieplan Fietsparkeren. In deze overeenkomst spreken rijk, decentrale overheden waaronder de Vervoerregio, NS, Prorail en een aantal consumentenorganisaties af dat zij ook in de toekomst blijven samenwerken om de knelpunten rond het fietsparkeren bij treinstations op te lossen. Het Kabinet trekt nu 40 miljoen extra uit om de grootste knelpunten tot 2020 aan te kunnen pakken. De decentrale overheden stellen eenzelfde bedrag beschikbaar. Voor onze regio geldt dat daarmee de stallingen bij Amsterdam CS, Amstel en bij station Zaandam aangepakt kunnen worden. Voor de overige opgaven willen we snel aanvullende afspraken met het Rijk maken. Fietsenstalling Mahlerplein Bij het treinstation Amsterdam Zuid is de fietsparkeerkelder onder Mahlerplein geopend, met plek voor 3000 fietsen. In deze stalling is naast reguliere fietsen plek voor afwijkende formaten, zoals kratjesfietsen en bakfietsen. De stalling is samen met gemeente Amsterdam, ProRail en NS gefinancierd en heeft een automatisch check-in en check-out systeem met de OV-chipkaart. Tevens is een modern detectiesysteem door middel van camera s boven de fietsparkeerplekken geïnstalleerd. Dit systeem monitort de bezetting en stallingsduur van fietsen in de stalling. Bij Amsterdam Centraal is bij aan de Noordwestkant een fietsenstalling voor 1300 plekken geopend. Tevens is in de Paradisostalling een proef gestart met een fietsdetectiesysteem en innovatieve rekken. Hiernaast is door het dagelijks bestuur een besluit genomen voor een bijdrage aan een ondergrondse fietsenstalling onder het Beursplein. Tot slot werkt de gemeente Purmerend aan het uitbreiden van de fietsparkeervoorzieningen in het centrum door extra rekken op maaiveld te bouwen en de inpandige stalling aan de Plantsoenstraat. Samenwerking bij het beter benutten van stationsstallingen (exploitatie) Met de gemeente Amsterdam, ProRail, NS is een Samenwerkingsovereenkomst getekend met daarin afspraken over het beter benutten van de stallingsplekken en de kosten van exploitatie, handhaving, beheer en onderhoud. Het Beter Benutten van bestaande en nieuwe fietsenstallingen bij de grootste stations vindt plaats door een slimme mix van exploitatie en handhaving. De Vervoerregio heeft met partners zoals NS, ProRail en gemeente Amsterdam een exploitatiemodel uitgewerkt. Vanuit dit model en deze samenwerking wordt door ons een voorstel ontwikkeld om financieel bij te kunnen dragen aan de exploitatie. Dit is in 2016 als pilot gestart in de stalling Mahlerplein en Amstel en wordt ook in 2017 gecontinueerd

13 In de tweede helft van 2017 wordt geëvalueerd en worden de ervaringen meegenomen in een financiële regeling. Vooruitlopend hierop is door de Vervoerregio voor een aantal stallingen een intentiebrief afgegeven. Deelfietsen Het jaar 2016 heeft veel ontwikkelingen gezien op het gebied van deelfietsen. Zo zijn de fietsenstallingen CS-Noordwest en Zuid-Mahlerplein natuurlijk royaal voorzien van OV-Fietsen, maar er is meer. In onze regio zijn in 2016 liefst 3 nieuwe deelfietssystemen verschenen. Urbee. Een elektrische deelfiets voor de zakelijke gebruiker Hello Zuidas Bike. Een deelfietsensysteem op en rond de Zuidas Uwdeelfiets.nl. Op 3 locaties in Hoofddorp Al deze initiatieven zijn overigens zonder financiële bijdrage van de Vervoerregio tot stand gekomen. Wel hebben wij contact gehad met deze partijen. In 2017 gaan we intensiever met dit onderwerp aan de slag. Aandacht voor de ketenreis is als specifieke eis opgenomen in het bestek van de concessie Amstelland-Meerlanden. Winnaar Connexxion heeft de deelfiets een volwaardige rol gegeven in de mobiliteitsconcessie. Het thema deelfiets begint een dusdanige vlucht te nemen qua belangstelling en initiatieven dat de Vervoerregio in 2017 een afwegingskader rondom dit onderwerp opstelt. Innovaties, onderzoek, en promotie De uitvoering van fysieke projecten legt het grootste beslag op de beschikbare middelen, de Investeringsagenda bestaat niet alleen uit infrastructuurprojecten. De samenwerking met de kennisinstellingen (VU, UvA, HvA) is vorig jaar versterkt door de start van het gezamenlijk onderzoekstraject genaamd Smart Cycling Futures (SCF). Het onderzoeksvoorstel is na een lange voorselectie door het NWO goedgekeurd. Met ingang van 2016 betekent dat dat er circa 5 miljoen euro aan onderzoeksgeld specifiek voor fietsthema s beschikbaar komt. De Vervoerregio fungeert als partner en wil praktijkgericht onderzoek ook in deze regio laten plaatsvinden. Hiertoe wordt in 2017 een zogenaamd Living Lab, een testlocatie waar praktijksituaties worden getest, georganiseerd in de Amsterdamse regio. CycleSpace De gemeente Amsterdam is samen met de Vervoerregio de proef met CycleSpace gestart. Deze organisatie heeft de opdracht om Amsterdam en de regio wereldwijd te promoten op fietsgebied, delegaties te ontvangen en kennis en innovatie te verzamelen en te delen. Zij hebben in 2016 tijdens het Europees Voorzitterschap tientallen internationale delegaties in onze regio rondgeleid. 2.3 CONCLUSIES EN VOORUITBLIK In de tweede helft van 2017 wordt het programma van de Investeringsagenda Fiets opnieuw bijgesteld. Een aantal conclusies uit deze monitor wordt daarbij gebruikt: Het aandeel OV+Fiets is in hoogstedelijk (centrumgebied Amsterdam) gebied gelijk gebleven (59%). In de kleine kernen licht gedaald (31% in o.a. Landsmeer, Zeevang) en in grote kernen gestegen (42% in o.a. Purmerend, Diemen). Samen met de regionale partners (gemeenten, provincie, Prorail, NS etc.) is vanuit de Vervoerregio 24 miljoen euro bijgedragen aan fietsprojecten. Hiermee zijn onder andere 41 fietsschakels verbeterd en zijn diverse fietsenstallingen gerealiseerd in Amsterdam, Haarlemmermeer en Zaanstad. Ook zijn er met onder andere Prorail, NS, gemeenten, Fietsersbond en het Rijk afspraken gemaakt over 40 miljoen extra voor fietsenstallingen bij treinstations. We geven nu alvast een eerste voorzichtige prognose van projecten uit het Programma Fiets waarvan we verwachten dat die nog dit jaar gerealiseerd worden. Hier zit een aantal flinke investeringen bij. We verwachten in 2017 een lichte toename van het bedrag dat we jaarlijks vanuit de Vervoerregio in fietsprojecten investeren. Dit loopt op tot circa 19 miljoen. De verwachting is dat dit bedrag vanaf 2017 jaarlijks flink gaat toenemen, door de realisatie van diverse grote projecten zoals fietsenstallingen bij treinstations en ontbrekende schakels bijvoorbeeld tunnels en bruggen. Fietsprojecten die in 2017 in de Vervoerregio worden gerealiseerd zijn onder andere: In Amsterdam wordt op diverse delen van de Rode Loper de fietsinfrastructuur verbeterd. Onder andere de Ferdinand Bolstraat, Vijzelgracht en Munt worden in 2017 opgeleverd. Twee fietstunnels onder N201 bij Hoofddorp. In o.a. de gemeenten Amstelveen, Zaanstad, Purmerend en Haarlemmermeer wordt een groot aantal fietsschakels verbeterd. We verwachten in 2017 tenminste 35 schakels te verbeteren. Bij diverse treinstations worden fietsenstallingen gebouwd met een financiële bijdrage van de Vervoerregio. Op Stations Koog-Zaandijk, Diemen-Zuid, Nieuw-Vennep en Holendrecht. Samen is dit goed voor 1144 extra fietsparkeerplaatsen. In 2017 wordt de pilot van het met de NS en Amsterdam gezamenlijk exploiteren van de fietsenstallingen Mahlerplein en Amstel gecontinueerd. Halverwege 2017 wordt dit geëvalueerd en wordt gewerkt aan een financiële regeling voor alle stationsstallingen

14 Bijlage 1: projectmonitor Investeringsagenda Fiets Vervoerregio Amsterdam Gemeente Amstelveen Amsterdam Edam-Volendam Haarlemmermeer Purmerend Landsmeer Uithoorn Wormerland Realisatie Ontbrekende schakels en verbeteren zwakke schakels Asfalt en betonfietspaden Westwijk Asfalteren fietsroute Spinnerij - Poortwachter - Grote Beer Fietsstraat, fietsstroken en 30 km/uur-maatregelen Rembrandtweg oostzijde Opwaarderen fietsinfrastructuur langs de Bovenkerkerweg/Handweg tussen K. Karelweg en grens Aalsmeer Rotonde Van Heuven Goedhartlaan - Groen van Prinstererlaan Verbreden fietspad langs provinciale weg tussen Diemen en Loosdrechtdreef Fietsstraat Sarphatistraat Herinrichting Weesperplein Kajuitpad Herinrichting Houtmankade Scheldestraat Fietsroute Spoorpark Zuidoost Verbreding fietspad Spaklerweg Rotonde Beemsterstraat - Werengouw Asfalteren en verbreden fietsroute Cornelis Douwesweg Snelfietsroute Zaandam-Amsterdam (ontbrekende schakel) Fietspad President Kennedylaan tussen Graafschapstraat en Veluwelaan Fietsverbinding Mosplein fase 2 (tussen Wingerdweg en Mosplein) Fietspaden Nieuwe Hemweg bij de Zaanstraat Fietsvoorzieningen Kinkerstraat Oost Kleine Kruispunt Maatregelen: o.a. Czaar Peterstraat-cruquiuskade-Eilandenboulevard, Berlagebrug-Weesperzijde, Molenwerf Molenwerf fase 2 Fietspad Oosthuizerweg 60 km Zwanenburgerdijk Fietsstroken Spieringweg Fietsstraat Hoofdweg Westzijde Fietsstroken Boesingheliede Fietspad Zwaanshoek Noord fietsverbinding Park Zwanenburg tussen IJweg en Lijnderdijk Fietsstroken Hoofdweg Westzijde Herinrichting Neckerstraat - Neckerdijk Fietsverbinding Weteringstraat - Beatrixplein Herinrichting Kanaaldijk 30 Herinrichting Nieuwstraat - Westerstraat Purmerend Verbreding fietspad Luyendijkje - Scheepsbouwersweg Fietsstraat Vuurlijn (VSP De Kwakel) Fietsstroken Drechtdijk Fietsverbinding Bartelsluisbuurt Zaanstad Fietspad van Goghweg Herinrichting Straat Poelenburg Fietstunnel N203/N246 Aanleg en verbetering fietsparkeervoorzieningen Fietsparkeren bij NS-stations Amsterdam Fietsenstalling Sciencepark Fietsenstalling Mahlerplein Fietsenstalling Centraal Station, Noordwestzijde Fietsparkeren bij R-net/metro Haarlemmermeer Fietsparkeren bij R-net halte HOV Badhoevedorp Oost Extra fietsenstalling knooppunt Schiphol Noord Knooppunt Spaarneziekenhuis Fietsparkeren bij bestemmingen Zaanstad Fietsparkeren topsporthal De Koog Fietsveiligheid Amsterdam Fietsoversteken Westelijk Havengebied Haarlemmermeer Fietsoversteken Waddenweg en Deltaweg Verkenningen / planstudies VAT-Beschikking NS Stations Amsterdam Studiebijdrage Sprong over het IJ Pilot Exploitatie Amsterdam Pilot Exploitatie Amstelstation Amsterdam Pilot Exploitatie Mahlerplein Innovatie Amsterdam Fietspilot wayfinding en innovatieve rekken (Paradiso) Campagnes, fietspromotie en stimulering Promotie Snelfietsroute Zaandam-Amsterdam fietscoalitie Effecten snelfietsroute Hoofddorp-Aalsmeer Beter Benutten Verkenning Fietsroutes Waterland Oost Oprichten Fietslab regio Amsterdam (CycleSpace) bijdrage documentaire Nederland Fietsland, tbv congres VeloCity 2017 Samenwerking, platforms, kennisuitwisseling en expertise Inrichten 80 telpunten tijdens fietstelweek Bijdrage aan gemeente Amsterdam: opzetten Fietsmonitoringssysteem Bijdrage landelijk platform Fiets Filevrij Letter of intent: SURF traject Fietstransitie Totale bijdrage Vervoerregio * *) De benoemde financiële bijdrage van 24 miljoen komt uit de ontvangst van BDU middelen voor solitaire fietsprojecten en samengestelde projecten met een fietscomponent vanuit Investeringsagenda OV en daarnaast uit rijksmiddelen zoals Fiets Filevrij. Hierdoor valt deze bijdrage hoger uit dan de 18 miljoen vanuit BDU middelen voor fietsprojecten

15 3 IA WEG INVESTERINGSAGENDA WEG 2016 ALGEMENE DOELSTELLING IA WEG Een dynamische agenda van investeringen in regionaal wegennet voor de periode tot Hiermee wordt gewerkt aan het verbeteren van de regionale autobereikbaarheid. Adaptief programmeren Analyseren ontwikkelingen Samen met wegbeheerders - Vervoerregiogemeenten - Provincie Noord-Holland - Rijkswaterstaat Innovatie in regionale bereikbaarheid en mobiliteit Voorbeelden: Jaarlijks bijstellen programma weg Flexibel inspelen op actuele inzichten VOORTGANG PROGRAMMA 2016 INVESTERING BDU budget 20 MLJ. Bereikbaarheidsprojecten o.a. Verbreding N244 Purmerend Bereikbaarheid Waterland Studie Verbinding A8/A9, Duinpolderweg Corridorstudie Amsterdam-Hoorn (A7/A8) Benutten van bestaande infrastructuur- en verkeerssystemen ONTWIKKELING DOELSTELLING REISTIJD ZONDER investeringen JAREN MET investeringen Bereikbaarheid Noordkant: Veel lopende projecten en initiatieven Bereikbaarheid Zuid- en Oostkant: Extra inzet nodig 3.1 ONTWIKKELING DOELSTELLING De Investeringsagenda Weg van de Vervoerregio Amsterdam is een dynamische agenda van investeringen in het regionaal wegennet. Hiermee wordt gewerkt aan het Regionaal Verkeer en Vervoer (RVVP) speerpunt Weg: het verbeteren van de regionale bereikbaarheid. De Investeringsagenda Weg is bedoeld om gezamenlijk met de wegbeheerders in de regio de juiste projecten te identificeren om deze doelstelling te behalen. De Vervoerregio Amsterdam monitort de ontwikkelingen op het regionaal wegennet. Er is gekozen voor een tweejaarlijkse cyclus voor deze monitoring vanwege de looptijd van grote wegprojecten en daardoor de geringe verandering in het verkeersbeeld. Vorig jaar is de monitor Weg uitgebracht onder de naam Barometer De eerstvolgende monitor Weg wordt in 2018 uitgebracht. In deze rapportage volstaan we voor een ontwikkeling van de doelstelling Weg met een samenvatting van de resultaten uit de monitor Aansluitend wordt inzicht gegeven van de invloed van de Amsterdamse woningplannen (Koers 2025) op de bereikbaarheid in de regio. Vervolgens volgt een samenvatting van de resultaten van de Nationale Markt- en Capaciteitsanalyse (NMCA) voor deze regio. De NMCA is dit jaar uitgevoerd door het rijk. Inzicht in bereikbaarheid en leefbaarheid De monitor (Barometer 2016) heeft op basis van metingen inzicht gegeven in de kwaliteit van het regionaal wegennet aan de hand van de indicatoren bereikbaarheid en leefbaarheid. Om de bereikbaarheid in kaart te brengen zijn 37 representatieve van deur-tot-deur relaties vastgesteld. De 37 relaties zijn representatief qua aard, ligging, lengte en functie. Om de indicator bereikbaarheid vorm te geven is voor elke relatie gekeken naar de aspecten reistijd van deur-tot-deur, reistijdfactor, betrouwbaarheid en robuustheid. De reistijden 13 van-deur-tot-deur voor 2015 zijn berekend op basis van TomTom-gegevens in de ochtend- als de avondspits voor de periode 1 september-20 november Deze reistijden zijn vervolgens verrekend met verkeersmodelprognoses uit VENOM om tot geschatte reistijden voor verschillende scenario s in 2030 te komen. Om leefbaarheid te definiëren is voor de Barometer 2016 gekeken naar de luchtkwaliteit en het geluidsniveau rondom het wegennet. Per regionale weg is de relatieve lucht- en geluidsoverlast berekend. Zie de Barometer 2016 voor een uitgebreidere beschrijving van de methodiek voor de monitor Hieronder vindt u de resultaten uit de monitor 2016 voor bereikbaarheid en leefbaarheid. In de Barometer 2016 staat dit uitgebreider beschreven. Bereikbaarheid: resultaten reistijd van deur tot deur Uit de monitor 2016 blijkt dat de huidige bereikbaarheid aan de noordkant van Amsterdam is verbeterd tussen 2011 en Met name relaties gebruikmakend van de Coentunnel (zoals Purmerend-Schiphol en Zaandam- Zuidas) zijn qua reistijd verbeterd. Aan de andere kant volgt uit de resultaten dat de bereikbaarheid ten zuiden en oosten van Amsterdam in 2015 ten opzichte van 2011 een stuk slechter is geworden. Mogelijk hebben werkzaamheden aan de A1 en A6 hier een (negatieve) invloed op gehad. Voor 2030 wordt een aantal verslechteringen van de reistijden voorspeld, door (lichte) groei van het autoverkeer. Met name relaties van en naar Amsterdam zien een grote spreiding in reistijd tijdens de spits en dus een lage betrouwbaarheid. Voorbeelden hiervan zijn Uithoorn - Amsterdam Centrum, Utrecht - Amsterdam, Utrecht-Aalsmeer en Amsterdam Centrum-Nieuw West. Maatregelen Programma Zelfrijdendende auto s Slimme afstelling verkeerslichten MaaS Mobility as a service Verkeersmanagement Innovatieve oplossingen Wegverbredingen Nieuwe verbindingen De reistijden zijn tot stand gekomen op basis van gemeten reistijden in 2011 (bron: TomTom in Barometer 2013). 29

16 In de figuren hieronder is voor prognosejaar 2030 de reistijd van deur-tot-deur in kleur aangegeven ten opzichte van de streefwaarde per relatie. Het betreft een prognose voor de maatgevende (drukste) spits voor goed (streefwaarde wordt gehaald) matig (streefwaarde wordt net niet gehaald) slecht (streefwaarde wordt niet gehaald) A. Amsterdam Centrum B. Amsterdam Amstel & Amsterdam Noord C. Amsterdam Zuidoost D. Amsterdam Zuidas E. Amstelveen F. Schiphol en Aalsmeer/Schiphol Zuidoost G. Hoofddorp / Nieuw-Vennep H. Amsterdam Sloterdijk en Westelijk Havengebied I. Zaanstad J. Purmerend en IJmond K. Edam-Volendam Figuur 14 a-k: Prognose voor de reistijd van deur tot deur voor de drukste spits in

17 Relatie # Relatie Score Betrouwbaarheid nieuwe normering Score Betrouwbaarheid oude normering 1 Almere Amsterdam Centrum 1,21 1,21 2 Uithoorn Amsterdam Centrum 1,26 1,26 3 Edam - Volendam Amsterdam Centrum 1,17 1,17 4 Amsterdam Centrum Schiphol 1,18 1,18 5 Haarlem Amsterdam Zuidas 1,14 1,14 6 Purmerend Schiphol 1,11 1,11 7 Purmerend Amsterdam Centrum 1,17 1,17 8 Amsterdam Zuidoost Westelijk Havengebied 1,11 1,11 9 Zaandam Amsterdam Centrum 1,16 1,16 10 Zaandam Amsterdam Zuidas 1,12 1,12 11 Amsterdam Centrum Amsterdam Nieuw West 1,32 1,32 12 Amsterdam Nieuw West Schiphol 1,19 1,19 13 Bloemenveiling Amstelveen 1,18 1,18 14 Westelijk Havengebied Bloemenveiling 1,07 1,07 15 Amsterdam IJburg Amsterdam Zuidoost 1,11 1,11 16 Hoofddorp Amsterdam Zuidas 1,18 1,18 17 Amstelveen Hoofddorp 1,18 1,18 18 Purmerend Amsterdam Zuidoost 1,12 1,12 19 Edam - Volendam Zaandam 1,15 1,15 20 Alkmaar Amsterdam Sloterdijk 1,12 1,12 21 Utrecht Aalsmeer / Schiphol ZO 1,23 1,23 22 Amsterdam Noord Amsterdam Amstel 1,13 1,13 23 Hilversum Amsterdam Amstel 1,22 1,22 24 Utrecht Amsterdam Amstel 1,22 1,22 25 IJmond Amersfoort 1,15 1,15 26 Edam - Volendam Alkmaar 1,11 1,11 27 Zaanstad Noord Haarlem 1,12 1,12 28 Leiden Amsterdam Sloterdijk 1,13 1,13 29 Bollenstreek Hoofddorp 1,11 1,11 30 Hoorn Amsterdam Noord 1,11 1,11 31 Zaanstad Noord Westelijk Havengebied 1,09 1,09 32 Almere Amstelveen 1,15 1,15 33 Amersfoort Amsterdam Zuidas 1,18 1,18 34 Zaandam Amsterdam Noord 1,17 1,17 35 Amstelveen Amsterdam Zuidas 1,23 1,23 36 Amsterdam Zuidoost Schiphol 1,13 1,13 37 Purmerend IJmond 1,14 1,14 Figuur 15: Normering betrouwbaarheid per relatie

18 De figuren hieronder laten per regio de score op betrouwbaarheid zien in de huidige situatie. Wat opvalt is dat met name de relaties die raken aan Amsterdam Centrum, Amstel en Zuid te maken hebben met een lage betrouwbaarheid en dus een hoge schommeling in de reistijd. goed (streefwaarde wordt gehaald) matig (streefwaarde wordt net niet gehaald) slecht (streefwaarde wordt niet gehaald) A. Amsterdam Centrum B. Amsterdam Amstel & Amsterdam Noord C. Amsterdam Zuidoost D. Amsterdam Zuidas I. Zaanstad J. Purmerend en IJmond K. Edam-Volendam E. Amstelveen F. Schiphol en Aalsmeer/Schiphol Zuidoost G. Hoofddorp/Nieuw-Vennep H. Amsterdam Sloterdijk en Westelijk Havengebied Figuur 16: Betrouwbaarheid per relatie, nieuwe normering

19 Robuustheid Score op betrouwbaarheid Goed Matig Slecht Goed Tot tot 1.30 Vanaf 1.30 Matig Tot tot 1.25 Vanaf 1.25 Slecht Tot tot 1.20 Vanaf 1.20 Figuur 17: normering betrouwbaarheid. Update indicator betrouwbaarheid In de Barometer 2016 zijn voor het eerst cijfers gepresenteerd voor betrouwbaarheid. Hierbij werd geen verbinding gelegd tussen betrouwbaarheid en robuustheid, maar is er een voorlopige norm gebruikt die voor alle relaties gelijk was. Deze norm is nu aangescherpt. We zetten kort uiteen hoe de nieuwe norm is opgebouwd en wat de gevolgen zijn van de aangescherpte norm voor de beoordeling van het regionaal wegennet en de relaties uit de Barometer Hoe ziet de nieuwe normering eruit? De betrouwbaarheid van een verbinding is extra belangrijk wanneer er geen goede alternatieve route beschikbaar is. Daarom is in de nieuwe wijze van prioritering gekozen om betrouwbaarheid en robuustheid samen te voegen tot een criterium. Daarmee wordt ook in de normering van betrouwbaarheid rekening gehouden met de robuustheid van een verbinding. Voor minder robuuste verbindingen geldt een strengere norm dan voor verbindingen waar wel één of meer gelijkwaardige routes beschikbaar zijn. In figuur 17 staat weergegeven wat de nieuwe norm voor betrouwbaarheid inhoudt per categorie voor robuustheid. Hoe is het verhoudingsgetal dat voor betrouwbaarheid wordt gebruikt opgebouwd? Om de betrouwbaarheid van de 37 relaties in kaart te brengen en met elkaar te vergelijken, is een verhoudingsgetal gebruikt. Het getal kunnen verschillende routes en trajecten met verschillende lengtes en maximale snelheden met elkaar worden vergeleken. Het getal is berekend door de gemiddelde reistijd op te tellen bij de standaarddeviatie op de gemiddelde reistijd en deze te delen door de gemiddelde reistijd. Gemiddelde reistijd + Standaarddeviatie gemiddelde reistijd / Gemiddelde reistijd = betrouwbaarheid Nb. Dit verhoudingsgetal wordt ook in de monitoring van de Investeringsagenda OV gebruikt. Gevolgen aangescherpte normering voor beoordeling regionaal wegennet en relaties Barometer 2016? Door het aantal relaties met een slechte score op robuustheid is de nieuwe norm in de praktijk strenger dan de oude norm. In figuur 15 is te zien welke relaties door de nieuwe normering anders scoren. Resultaat leefbaarheid De hoogste leefbaarheidsbelasting voor geluid en luchtkwaliteit op het regionaal weggennet concentreert zich in en rondom Amsterdam. Buiten Amsterdam komen ook hoge belastingen voor in onder andere Amstelveen, Diemen, Landsmeer, Oostzaan, Purmerend en Zaanstad. Bij de overige gemeenten is de belasting door geluid en luchtkwaliteit minder. Zie de Barometer 2016 (bijlagen I en J) voor de volledige resultaten van de meting. Wat is er gebeurt met de resultaten van de monitor 2016? Op basis van de Barometer worden keuzes gemaakt om investeringen in het regionaal wegennet te agenderen, of accenten in het programma te verleggen. Deze keuzes worden in de jaarlijkse bijstelling van het programma van de Investeringsagenda Weg meegenomen. De resultaten van de monitor 2016 zijn meegenomen in de bijstelling programma Weg dat in oktober 2016 aan de Regioraad is voorgelegd. Zo is er naar aanleiding van de monitor 2016 een nieuwe opgave voor het programma benoemd: Doorstroming A2. Deze opgave lijkt op de lange termijn te spelen. Koers 2025 woningproductie Amsterdam Amsterdam is populair en groeit elk jaar met gemiddeld inwoners. Het college van B&W van Amsterdam wil deze groei mogelijk maken en tegelijk de druk op de woningmarkt verlichten. Die nieuwe woningen hebben ook effect op de bereikbaarheid van Amsterdam en de regio. Om dat effect in te kunnen schatten heeft de gemeente Amsterdam met het verkeersmodel een aantal scenario s met verschillende woningaantallen doorgerekend. Er zijn nog veel onzekerheden zoals de precieze verdeling van die woningen over de stad en bijvoorbeeld ook de vervoerswijze keuze van de nieuwe bewoners van die woningen. Toch geven de modelberekeningen een inzicht in het effect van de bouw van extra woningen wanneer die niet gecombineerd worden met extra maatregelen zoals nieuwe Westflank naar Noorden Westflank naar Zuiden Zuidas naar het Westen Zuidas naar het Noorden Zuid/Oost naar Zuiden Centrum naar het Noorden Centrum naar het Zuiden infrastructuur voor weg, fiets of OV of bijvoorbeeld andere parkeernormen. Uit de doorrekening blijkt dat in het hoogste scenario de relaties van en naar de Westflank van Amsterdam er 5 tot 10 minuten aan reistijd bij krijgen. De reistijden op relaties van en naar de Zuidas zullen 2 tot 5 minuten langer worden. Relaties waarbij de route door Amsterdam Noord of Oost loopt krijgen er ook 5 tot 10 minuten reistijd bij. Vanuit het centrum van Amsterdam naar het Zuiden van de regio wordt de reistijd 2 tot 5 minuten langer. Door deze vertragingen worden de doelstellingen voor reistijd van deur tot deur uit de Investeringsagenda Weg voor een deel niet gehaald of raken deze verder uit zicht. In het programma van de Investeringsagenda Weg zal rekening gehouden moeten worden met mogelijke extra maatregelen om de reistijden van en naar Amsterdam acceptabel te houden of te maken min 5-10 min 2-5 min 2-5 min 5-10 min 5-10 min 2-5 min Nationale Markt- en Capaciteitsanalyse (NMCA) De Nationale Markt- en Capaciteitsanalyse (NMCA) is een analyse van de knelpunten in de Nederlandse infrastructuur. In juni 2017 is de laatste versie van deze analyse voorgelegd aan de Tweede Kamer, die versie vervangt de voorgaande versie uit De NMCA brengt geen oplossingen c.q. projecten in beeld; daarvoor is nader gebiedsgericht onderzoek nodig. Voor de NMCA is gebruik gemaakt van het Landelijke Model Systeem (LMS), het lange termijn strategisch verkeer en vervoermodel van Rijkswaterstaat en ProRail. De WLO-scenario s vormen de basis voor de NMCA. Het LMS is geschikt voor een analyse op de hoofdnetwerken, maar is minder toegerust om nauwkeurige uitspraken te doen over het onderliggend wegennet of over stedelijke bereikbaarheidsopgaven. Het model houdt bijvoorbeeld onvoldoende rekening met parkeerrestricties. Vooral binnen stedelijke kernen kan dit een verdraaid beeld geven. Het is immers maar de vraag of alle auto s überhaupt in de steden passen. Figuur 18: Schatting vertraging (tijdens de spits) door toegenomen woningproductie Amsterdam 36 37

20 Toch geeft de NMCA waardevol inzicht in de toekomstige bereikbaarheid in het gebied van de Vervoerregio Amsterdam en in de ontwikkeling van reistijden op de deur tot deur relaties uit de Investeringsagenda Weg. Resultaten NMCA Uit de NMCA blijkt dat in alle scenario s de mobiliteit groeit. Zeker rond de stedelijke gebieden. In het gebied van de Vervoerregio worden onder andere knelpunten verwacht op: De A1 bij Diemen De A2 tussen Amsterdam en Utrecht De A7 tussen Zaanstad en Hoorn De A8 tussen Amsterdam en Zaandam De A9 tussen Haarlem en Alkmaar De A10 in geheel Een aantal van de in de MRA gesignaleerde knelpunten vinden plaats op reeds lopende MIRT-trajecten (NOWA-A9, Oostkant Amsterdam-A1, Corridor Amsterdam-Hoorn-A7/ A8). Nut en noodzaak van de MIRT-studies wordt dus door de NMCA nogmaals bevestigd. Ook wordt de noodzaak nogmaals bevestigd om extra aandacht te geven aan de stedelijke bereikbaarheid. 3.2 VOORTGANG PROGRAMMA De Investeringsagenda Weg werkt aan het verbeteren van de bereikbaarheid in de regio Amsterdam. Hieronder wordt aangegeven welke middelen en inspanningen zijn ingezet in Middelen 2016 De Vervoerregio ontvangt jaarlijks de Brede Doel Uitkering (BDU) verkeer en Vervoer. Vanuit het BDU-budget - en voor een deel vanuit het Beter Benutten budget - heeft de Vervoerregio in 2016 ruim 20 miljoen besteed aan het verbeteren van de regionale wegbereikbaarheid. Inspanningen 2016 Aan de volgende projecten heeft de Vervoerregio onder de Investeringsagenda Weg onder andere (mee)gewerkt in Gerealiseerd in 2016: Rijbaanverdubbeling N207 De Provincie Noord-Holland en de gemeente Haarlemmermeer hebben samengewerkt aan het verdubbelen van de rijbaan op de N207 om de doorstroming van het verkeer te verbeteren. In 2016 is de rijbaan in gebruik genomen. De Vervoerregio heeft een financiële bijdrage geleverd om de rijbaanverdubbeling te realiseren. Verbreding N244 Purmerend De verbreding van de N244 is een samenwerking tussen onder andere de provincie Noord-Holland, de Vervoerregio en de gemeenten Purmerend, Edam-Volendam en Beemster. Doelstelling is het verbeteren van de doorstroming en de verkeersveiligheid. Als eerste mijlpalen zijn de volgende maatregelen in 2016 met een financiële bijdrage van de Vervoerregio gerealiseerd: de aansluiting van de N244 met de A7, de kruising Nieuwe Gouw en de wegvak verbreding tussen de A7 en de aansluiting de Magneet. Beter benutten maatregelen In en rond Amsterdam is het in de spits druk op de wegen. Deze spitsdrukte pakken het bedrijfsleven, het Rijk, lokale overheden en regionale overheden zoals de Vervoerregio aan. Onder de noemer Beter Benutten verbeteren deze partners de reistijd op de drukste knelpunten. In 2016 heeft de Vervoerregio vanuit het programma Beter Benutten 2 onder andere financieel bijgedragen aan: - Werkgeversaanpak MRA: o.a. stimuleren anders reizen, stimuleren reizen buiten spits; - Bereikbaarheid STP Portal: stimuleren anders reizen/transportbewegingen bij bedrijven rondom Schiphol; - Bewegwijzering Westrandweg (Westpoort, Amsterdam) waardoor minder onnodige wegverplaatsingen worden gemaakt. De Vervoerregio heeft aan diverse projecten meegewerkt en/of gefinancierd om bestaande verkeerssystemen beter te benutten, zoals aan de: - Netwerkvisie 2020 (basis voor managen van het verkeer op de belangrijkste wegen in Noord- Holland); - Praktijk Proef Amsterdam (grootschalig proefproject met nieuwe geïntegreerde verkeersmanagementtechnieken langs de weg en in voertuigen); - Regioregie (de Vervoerregio draagt bij aan de organisatiekosten van de wegbeheerders in de regio voor de afstemming van uitvoeringswerkzaamheden); - Regionaal Tactisch Team (doel van RTT is om met gecoördineerd verkeersmanagement verkeer te sturen over het wegennet om zo de infra optimaal te benutten en de bereikbaarheid te waarborgen. De Vervoerregio draagt bij aan de organisatiekosten van RTT). Bereikbaarheid Waterland De provincie Noord-Holland en de Vervoerregio werken samen met de gemeenten Waterland, Purmerend, Edam-Volendam en Amsterdam aan de bereikbaarheid en verkeersveiligheid in de regio Waterland. Verschillende maatregelen zijn al gerealiseerd of worden dat de komende jaren. Zo is in 2016 gestart met de aanleg van een spitsbusbaan van Ilpendam naar Purmerend, dit is positief voor de doorstroming van het OV en het autoverkeer. De spitsbusbaan wordt in 2017 in gebruik genomen en wordt gerealiseerd met een financiële bijdrage van de Vervoerregio. Geluidsscherm levend bamboe Eind 2015 is op een proeflocatie langs de N245 een circa 150 meter lange haag van levend bamboe aangeplant. De haag is 6 meter breed en moet over een periode van drie jaar tot een hoogte van 5 meter groeien. De Vervoerregio investeert in de uitkomsten van geluidsmetingen, die moeten aantonen of een levende haag bamboe een goed alternatief kan zijn voor reguliere geluidschermen. De proef is een initiatief van de gemeente Amsterdam. Zij hebben de samenwerking opgezocht met Rijkswaterstaat, provincie Noord-Holland en Vervoerregio Amsterdam om de proef mogelijk te maken. N201 De oude N201 doorkruiste de dorpskernen van Aalsmeer en Uithoorn. Doel van het project N201+ was om de weg meer naar het noorden van deze kernen te verplaatsen, een beter bereikbare regionale as te realiseren met ruimte voor nieuwe ontwikkelingen, en de leefbaarheid van de ontlaste dorpskernen te vergroten. De Vervoerregio heeft financieel bijgedragen aan het project. De omgelegde N201 is al eerder in gebruik genomen en in 2016 is de eindverantwoording behandeld. Hiermee is het project ook in financiële administratieve zin afgerond. Oostelijke Ontsluiting IJburg De gemeente Amsterdam werkt aan de Oostelijke Ontsluiting IJburg (OOIJ) zodat IJburg is verbonden met de A1 en de A9. De Vervoerregio draagt financieel bij aan de realisatie van OOIJ. De OOIJ is een vierbaans-weg, met gedeeltelijk een vrij liggende busbaan. Naast het autoverkeer maken ook fietsers en het OV gebruik van deze verbinding. Markant onderdeel van de OOIJ vormt de 150 meter lange boogbrug over het Amsterdam Rijnkanaal, de Uyllanderbrug. Eind 2013 is gestart met de aanleg van de verbindingswegen; de op- en afrit naar de A1 bij Diemen en de afrit van de A9 naar IJburg. In de zomer van 2014 is de OOIJ opengesteld voor verkeer. Naar verwachting wordt in 2018 ook de aansluiting op de A9 (OOIJ fase 3) gerealiseerd. Dit in verband met grootschalige werkzaamheden verbreding en verlegging die Rijkswaterstaat in de nabije omgeving uitvoert aan de weg, rondom het knooppunt Diemen. In studie in 2016: Ter verbetering van de regionale (weg)bereikbaarheid is onder de Investeringsagenda Weg in 2016 ook voor verschillende opgaven gestudeerd. Planstudie verbinding A8-A9 De Vervoerregio werkt mee en draagt financieel bij aan de planstudie Verbinding A8-A9, dit in samenwerking met de provincie Noord-Holland en de diverse gemeenten in het gebied. Het doel is om de leefbaarheid en bereikbaarheid in het gebied te verbeteren. In 2016 zijn kansrijke alternatieven nader uitgewerkt. Volgens planning wordt in 2017 een voorkeursalternatief bepaald. De verwachting is dat eind 2019 kan worden begonnen met de realisatie. Verkenning knooppunt A10-N247-s116: KANS In 2016 hebben de Vervoerregio en de provincie Noord-Holland samen met de gemeente Amsterdam en Rijkswaterstaat een studie uitgevoerd naar de knoop A10-N247-s116 (KANS). In de verkenning zijn de doorstromingsproblemen en mogelijke verbeteringen voor de verkeersafwikkeling op het knooppunt in Amsterdam Noord in kaart gebracht. In 2017 is een planstudie gestart waarin kansrijke oplossingen worden uitgewerkt. Planstudie Duinpolderweg De Vervoerregio werkt mee en draagt financieel bij aan de planstudie Duinpolderweg, in samenwerking met de provincies Noord-Holland en Zuid-Holland en de diverse gemeenten in het gebied. In 2018 wordt besloten tot een voorkeursalternatief voor het traject van de Duinpolderweg, onder voorbehoud van besluitvorming. MIRT-verkenning corridor Amsterdam-Hoorn (A7-A8) In deze verkenning wordt door IenM, samen met de Vervoerregio, de provincie Noord-Holland, en de gemeenten in het plangebied, maatregelen onderzocht die de bereikbaarheid in de corridor moeten verbeteren. Het gaat niet alleen om wegen tussen Hoorn en Amsterdam (A7-A8), maar ook om de invalswegen van Zaandam, Purmerend en Hoorn. Daarnaast wordt ook gekeken naar gedragsverandering, fietsverbindingen en OV (bus en spoor). De Vervoerregio leidt het onderzoek naar de deelregio Purmerend en de deelregio Zaanstreek. De MIRT verkenning wordt eind 2018/begin 2019 afgerond. De Vervoerregio voert tweejaarlijks een Monitor Weg uit. De Monitor Weg (Barometer 2016) beschrijft het functioneren van het regionaal wegennet aan de hand van de factoren bereikbaarheid (reistijd, robuustheid en betrouwbaarheid netwerk) en leefbaarheid. Op basis van de monitoring worden keuzes gemaakt om investeringen in het regionaal wegennet te agenderen, of accenten in het programma te verleggen. De resultaten van de Barometer 2016 lieten bijvoorbeeld zien dat verschillende invalswegen van de gemeente Zaanstad problemen veroorzaken voor de regionale bereikbaarheid. Daarom geeft de Vervoerregio nu leiding aan een deelonderzoek naar de aansluitingen op de A7-A8 als onderdeel van de Corridorstudie Amsterdam-Hoorn

21 3.3 CONCLUSIES EN VOORUITBLIK De ambitie van de gemeenten in de Vervoerregio Amsterdam is om met de maatregelen uit de Investeringsagenda Weg de bereikbaarheid te verbeteren. Vanuit het BDU-budget is er door de Vervoerregio onder de Investeringsagenda Weg in 2016 ruim 20 miljoen besteed aan het verbeteren van de regionale wegbereikbaarheid. Zo heeft de Vervoerregio financieel bijgedragen aan bereikbaarheidsprojecten als de Verbreding N244 Purmerend en Bereikbaarheid Waterland. Daarnaast werkte de Vervoerregio mee aan studieprojecten als de Verbinding A8/A9, Duinpolderweg en de Corridorstudie Amsterdam-Hoorn (A7/A8). Ook heeft de Vervoerregio (financieel) bijgedragen aan het benutten van bestaande infrastructuur- en verkeerssystemen. De Vervoerregio monitort tweejaarlijks de ontwikkelingen op het regionaal wegennet. Er is gekozen voor een tweejaarlijkse cyclus vanwege de looptijd van grote wegprojecten en daardoor de geringe verandering in het verkeersbeeld. Uit de monitor van vorig jaar blijkt dat de huidige bereikbaarheid aan de noordkant van Amsterdam is verbeterd. Echter volgt ook uit de resultaten dat de bereikbaarheid ten zuiden en oosten van Amsterdam is verslechterd. De informatie in de monitor is input voor het maken van keuzes in het programma. In 2018 brengt de Investeringsagenda Weg een nieuwe monitor uit. Vooruitblik De uit te voeren maatregelen uit het programma van de Investeringsagenda Weg hebben invloed op de reistijd van de 37 relaties. 14 In de prognose voor 2030 wordt nog geen rekening gehouden met de realisatie van deze maatregelen. De Investeringsagenda Weg probeert inzichtelijk te maken wat de verwachte effecten zijn van het realiseren van de maatregelen op de reistijdrelaties. Dit geeft inzicht waar de maatregelen helpen om de doelstellingen te behalen. We geven hieronder een inschatting van de effecten van de maatregelen op de 37 relaties. 15 Deze informatie helpt bij het gericht keuzes maken voor investeringen in infrastructuur, het benutten van bestaande infrastructuur en het investeren in innovatieve wijzen van mobiliteit. Reistijd zonder maatregelen bij de trenden hoog scenario s Figuur 19 laat de reistijd per relatie zien voor de maatregelen uit de Investeringsagenda Weg. Zonder maatregelen zijn er in 2015 bij een hoog scenario (spitssituatie) in totaal 7 slechte, 13 matige en 17 goede relaties. Wanneer we kijken naar de trendscenario in 2020 zijn er 5 slechte, 11 matige en 21 goede relaties. Bij de trendscenario in 2030 zijn er 5 slechte, 10 matige en 22 goede relaties en bij een hoog scenario zijn er 10 slechte, 11 matige en maar 16 goede relaties. Reistijd na het inzetten van maatregelen bij de trend- en hoog scenario Figuur 19 laat ook de reistijd per relatie zien na uitvoering van de maatregelen uit de Investeringsagenda Weg. Wanneer het effect van de maatregelen wordt doorberekend en het trendscenario tegenover de situatie wordt geplaatst waarbij er maatregelen worden ingezet ziet men een afname naar 4 slechte, 7 matige en 26 goede relaties in Bij een vergelijking van het trendscenario in 2030 met de situatie waarbij het effect van de maatregelen wordt doorberekend ziet men in 2030 een afname naar nog maar 1 slechte, 6 matige relaties en dus 30 goede relaties. Ondanks dat er maatregelen worden ingezet ziet men in zowel het trendscenario in 2020 nog steeds een aantal kwetsbare relaties. De vergelijking laat zien dat met name een aantal relaties van en naar Amsterdam Centrum 14 Reistijdrelaties zoals deze in de Barometer 2016 zijn weergegeven. 15 In deze rapportage staat een samenvatting van de Barometer Daar staat hoe de 37 relaties scoren op de verwachte reistijd in 2030 ten opzichte van de streefwaarde. Die verwachte score komt tot stand door de metingen van de huidige reistijd aan te vullen met resultaten van het verkeersmodel VENOM. (Uithoorn-Amsterdam Centrum, Edam-Volendam- Amsterdam Centrum) kwetsbaar zullen blijven evenals de relaties van en naar Utrecht (Utrecht-Aalsmeer/Schiphol ZO en Utrecht-Amsterdam Amstel). Op die relaties moeten er dus mogelijk nieuwe maatregelen worden geïnitieerd om een acceptabele reistijd te realiseren. Tot slot ziet men bij de vergelijking van het hoog scenario in 2030 tegenover de inzet van de maatregelen in slechte, 9 matige en 24 goede relaties. Wanneer de groei van het verkeer doorzet zoals in het hoge scenario wordt verwacht zijn er dus op 13 relaties nog aanvullende maatregelen nodig. Vervolg Samen met de gemeenten wordt gewerkt aan het programma van de Investeringsagenda Weg. In het programma staan de projecten, maatregelen en andere activiteiten van de partijen genoemd, inclusief de financiële reserveringen. Zo wordt de samenhang tussen de investeringen zichtbaar. En wordt het ook snel duidelijk waar ze elkaar versterken. Het programma van de Investeringsagenda Weg wordt op basis van ontwikkelingen en monitoring jaarlijks bijgesteld. Door zo te werk te gaan, kan de Vervoerregio Amsterdam flexibel inspelen op actuele inzichten, zonder de langetermijnambitie uit het oog te verliezen. Deze manier van werken wordt adaptief programmeren genoemd. Eén keer per jaar wordt het bijgestelde programma voorgelegd aan het bestuur, dit gebeurd later dit jaar. Hierbij zal wederom een inschatting worden gemaakt van de verwachte effecten van de maatregelen in het bijgestelde programma Weg. Pagina rechts Figuur 19: Verwachte reistijden per relatie voor en na de maatregelen uit de Investeringsagenda Weg. Disclaimer: De voorspellingen uit figuur 3 betreffen een inschatting op programmaniveau. De werkelijke effecten van maatregelen worden op projectniveau berekend en kunnen afwijken van de hier benoemde inschattingen. Relaties Reistijd voor maatregelen Maatregeleffecten Reistijd na maatregelen Nr. Van Naar Huidig (2015) 2020T 2030T 2030 H Reistijdwinst (in min.) bij maatregelen tot 2020 Reistijdwinst (in min.) bij maatregelen tot (trendmaatregeleffecten/ reistijdwinst) 2030 (trendmaatregeleffecten) 2030 (hoogscenariomaatregeleffecten) 1 Almere Amsterdam Centrum 44,9 37,7 39,8 49,5 1,5 6,5 37,7 39,8 49,5 2 Uithoorn Amsterdam Centrum 52,3 53,7 53,6 58,1 3,3 12,0 53,7 53,6 58,1 3 Edam - Volendam Amsterdam Centrum 34,9 42,8 43,7 49,4 1,9 5,0 42,8 43,7 49,4 4 Amsterdam Centrum Schiphol 35,8 29,7 34,6 38,3 1,2 6,5 29,7 34,6 38,3 5 Haarlem Amsterdam Zuidas 38,1 38,2 38,4 42,3 2,3 6,0 38,2 38,4 42,3 6 Purmerend Schiphol 33,4 21,3 25,9 31,3 2,8 6,0 21,3 25,9 31,3 7 Purmerend Amsterdam Centrum 28,3 28,9 28,8 36,2 2,9 5,8 28,9 28,8 36,2 8 Amsterdam Zuidoost Westelijk Havengebied 27,1 27,4 24,0 26,6 1,7 2,5 27,4 24,0 26,6 9 Zaandam Amsterdam Centrum 30,2 27,9 27,4 32,5 2,9 7,1 27,9 27,4 32,5 10 Zaandam Amsterdam Zuidas 30,9 26,0 25,2 30,3 3,7 7,9 26,0 25,2 30,3 11 Amsterdam Centrum Amsterdam Nieuw West 33,0 34,1 33,9 36,0 1,0 5,5 34,1 33,9 36,0 12 Amsterdam Nieuw West Schiphol 21,0 19,1 21,5 22,6 1,8 5,5 19,1 21,5 22,6 13 Bloemenveiling Amstelveen 15,5 15,6 14,7 14,9 1,0 3,7 15,6 14,7 14,9 14 Westelijk Havengebied Bloemenveiling 22,0 22,0 16,0 16,8 1,3 2,0 22,0 16,0 16,8 15 Amsterdam IJburg Amsterdam Zuidoost 14,8 17,2 15,6 16,9 0,3 3,4 17,2 15,6 16,9 16 Hoofddorp Amsterdam Zuidas 28,8 26,0 27,5 30,4 2,5 6,5 26,0 27,5 30,4 17 Amstelveen Hoofddorp 22,1 21,6 21,8 23,1 1,8 3,5 21,6 21,8 23,1 18 Purmerend Amsterdam Zuidoost 34,6 34,0 34,9 39,8 3,8 9,1 34,0 34,9 39,8 19 Edam - Volendam Zaandam 36,4 40,0 38,6 41,3 3,5 8,5 40,0 38,6 41,3 20 Alkmaar Amsterdam Sloterdijk 44,4 38,3 39,5 45,7 2,9 8,0 38,3 39,5 45,7 21 Utrecht Aalsmeer/Schiphol ZO 55,5 55,1 55,0 58,5 1,7 5,0 55,1 55,0 58,5 22 Amsterdam Noord Amsterdam Amstel 14,0 13,2 14,2 14,7 0,6 2,0 13,2 14,2 14,7 23 Hilversum Amsterdam Amstel 42,7 38,0 41,2 44,7 2,0 3,0 38,0 41,2 44,7 24 Utrecht Amsterdam Amstel 52,2 52,7 53,6 59,0 2,3 4,5 52,7 53,6 59,0 25 IJmond Amersfoort 79,7 77,9 73,6 83,3 2,5 6,0 77,9 73,6 83,3 26 Edam - Volendam Alkmaar 36,2 34,8 34,8 37,1 1,5 2,5 34,8 34,8 37,1 27 Zaanstad Noord Haarlem 28,2 28,3 28,3 29,0 2,1 3,5 28,3 28,3 29,0 28 Leiden Amsterdam Sloterdijk 45,0 40,5 41,7 47,3 0,8 1,5 40,5 41,7 47,3 29 Bollenstreek Hoofddorp 32,6 33,8 34,2 36,5 2,8 5,0 33,8 34,2 36,5 30 Hoorn Amsterdam Noord 44,8 43,7 43,5 49,7 0,0 5,0 43,7 43,5 49,7 31 Zaanstad Noord Westelijk Havengebied 23,2 17,5 18,2 20,2 1,7 4,2 17,5 18,2 20,2 32 Almere Amstelveen 42,7 41,5 41,0 42,1 0,0 2,0 41,5 41,0 42,1 33 Amersfoort Amsterdam Zuidas 62,0 55,0 54,5 61,5 1,1 4,0 55,0 54,5 61,5 34 Zaandam Amsterdam Noord 24,2 22,0 21,4 25,2 2,6 6,3 22,0 21,4 25,2 35 Amstelveen Amsterdam Zuidas 15,4 15,3 15,3 15,3 0,8 3,0 15,3 15,3 15,3 36 Amsterdam Zuidoost Schiphol 22,9 23,2 22,2 24,6 0,0 1,0 23,2 22,2 24,6 37 Purmerend IJmond 36,8 39,8 39,7 42,6 4,0 8,0 39,8 39,7 42,

22 4 IA OPENBAAR VERVOER INVESTERINGSAGENDA OPENBAAR VERVOER 2016 STAD REGIO komende jaren Aantal reizigers per dag Aantal reizigers ritten x miljoen Toekomstgericht! Toekomstproof! Gem. snelheid (km/u.) 24,9 IJtram 33,9 km/u Magnapl.-Raadhuisstr.-Rozengr. 15,9 km/u Gem. snelheid (km/u.) Betrouwbaarheid (streefwaarde 1,15) Betrouwbaarheid (streefwaarde 1,15) 1,20 IJtram 1,16 Olympiabuurt (traject 2) 1,32 Zaanstreek 33,5 Zaanstreek 1,30 VOORBEELDEN MAATREGELEN UITGEVOERDE PROJECTEN 2016 Knooppunt optimalisering H Haltetoegankelijkheid verbeteren H H H Vervoerregio Gemeente Amsterdam GVB programma subprogramma Technisch infrastructurele aanpassingen Samenvoegen en opheffen van haltes H H Vertrammen buslijn 10 trajecten Knooppunten Generieke maatregelen Plusnet Hoofdnet Lopende trajecten Optimaliseren Verkeersregelinstallaties (VRI) Vervoerregio Gemeentes Provincie Noord-Holland Rijkswaterstaat Vervoerders programma Traject Molenwerf Traject Daalwijkdreef HOV A9 ZaanIJtangent Waterland 47,1 Waterland 1,30 Amstel-Meerlanden 32,3 Amstel-Meerlanden 1,31 Zaanstreek Waterland R-NET lijnen Ontsluitende lijnen Amstelland - Meerlanden Op naar een tweede tranche! 4.1 ONTWIKKELING DOELSTELLING De Investeringsagenda OV richt zich op de optimalisatie van het bus- en tramnetwerk in Amsterdam en de regio. In samenwerking met verschillende partijen wordt er aan een sneller en betrouwbaarder OV gewerkt. Voor de stad is een samenwerkingsverband opgezet tussen GVB, de gemeente Amsterdam en de Vervoerregio Amsterdam. Het programma voor de regio werkt toe naar een samenwerking tussen de Vervoerregio en haar regio gemeentes, de Provincie Noord-Holland, Rijkswaterstaat en de vervoerders. De Investeringsagenda OV is opgebouwd uit diverse onderdelen die in onderstaand schema zijn weergegeven met een bijbehorende begrippenlijst. Bij de beschrijving van de ontwikkeling van de doelstelling en de voortgang van het programma worden de onderdelen specifiek uitgelicht. INVESTERINGSAGENDA OV Eerste tranche Tweede tranche Stad (concessie Amsterdam) Metro Regio In ontwikkeling voor zowel Stad als Regio Lopende trajecten Generieke maatregelen Knooppunten Top-10 trajecten (verdeeld in 4 clusters) Concessie Waterland Concessie Zaanstreek Concessie Amstel-Meerlanden Definities Investeringsagenda OV Investeringsagenda Stad De Investeringsagenda OV richt zich op de optimalisatie van het bus- en tramnetwerk in Amsterdam en de regio. Voor de stad gebeurt dit met een samenwerkingsverband tussen GVB, de gemeente Amsterdam en de Vervoerregio Amsterdam. Lopende trajecten Projecten in de Investeringsagenda OV die voor de ondertekening van de samenwerkingsovereenkomst al in voorbereiding waren. Generieke maatregelen Technische maatregelen die invloed hebben op het gehele IA OV netwerk (bijv. tractievoorziening tram). Knooppunten Vier knooppunten waarvoor binnen de IA OV maatregelen worden gerealiseerd: Amstelveenseweg, Amstel, Lelylaan en Sloterdijk. Top-10 trajecten / 4 clusters Rotonde Van Heuven Goedhartlaan (-) Groen van Prinstererlaan 10 trajecten (verdeeld in 4 clusters) in Amsterdam waarvoor maatregelen staan gepland die zich focussen op het verbeteren van de snelheid en betrouwbaarheid van tram en/of bus. Hoofdnet Fijnmazig net van onderliggende OV-infrastructuur in Amsterdam en de regio, waarbij maatregelen primair zijn gericht op vergroten betrouwbaarheid. Plusnet Voor de vier modaliteiten: auto, openbaar vervoer, fiets en voetganger is een Plusnet gedefinieerd. In de Plusnetten krijgt de betreffende modaliteit actief prioriteit. Investeringsagenda Regio R-net lijnen regio Ontsluitende lijnen regio Netto snelheid Bruto snelheid Betrouwbaarheid Betrouwbaarheidsgetal Het programma voor de regio werkt toe naar een samenwerking tussen de Vervoerregio en haar regio gemeentes, de Provincie Noord- Holland, Rijkswaterstaat en de vervoerders. Deze partijen streven gezamenlijk een sneller en betrouwbaarder OV na. Grofmazig net van hoogwaardige OV-infrastructuur in de gemeenten buiten Amsterdam, primair gericht op het bekorten van reistijd en het vergroten van betrouwbaarheid. De basisfunctie van deze lijnen is het bieden van (kort) voor- en natransport als aanvulling op de verbindende lijnen (R-net lijnen). Gemeten snelheid van een OV-voertuig op een traject exclusief de halteertijd. Gemeten snelheid van een OV-voertuig op een traject inclusief de halteertijd. Betrouwbaarheid wordt uitgedrukt door het betrouwbaarheidsgetal. Dit komt tot stand door de spreiding van de rijtijden (het gewogen gemiddelde) op een bepaald traject. Hoe hoger dat getal, hoe minder de betrouwbaarheid. Verhoudingsgetal dat trajecten van verschillende lengten met elkaar kan vergelijken. betrouwbaarheidsgetal = gemiddelde rijtijd+standaardeviatie rijtijden gemiddelde rijtijd In de Investeringsagenda OV wordt een betrouwbaarheidsgetal van 1,15 als betrouwbaar aangemerkt

23 Figuur 20: Prestaties OV netwerk Amsterdam. Prestaties in de stad Hieronder worden de prestaties van het bus- en tramnetwerk in Amsterdam toegelicht. Voor het opstellen van deze monitorrapportage is gebruik gemaakt van BGM-data aangeleverd door GVB. Deze data wordt verzameld aan de hand van meetapparatuur in een deel van de trams en bussen van GVB en bevat onder meer gegevens over rijtijden, snelheden en betrouwbaarheid. Deze monitor richt zich op de periode vanaf voorjaar 2012 tot en met voorjaar Er is gekozen voor het vergelijken van overeenkomstige momenten in het jaar (voorjaar-voorjaar en niet voorjaar-najaar) om de representativiteit van data te waarborgen. De data is geanalyseerd op trajectniveau en op halte-tot-halte niveau. Ontwikkeling snelheid en betrouwbaarheid Amsterdams OV-netwerk Er is sprake van een daling van de gemiddelde snelheid in het openbaar vervoernetwerk in Amsterdam sinds het referentiejaar 2012 (zie figuur 20). Bij het Plusnet ligt, in vergelijking tot het Hoofdnet, de focus nog meer op het verkorten van reistijden en het vergroten van betrouwbaarheid. Desondanks laten ook de Plusnet OV-prestaties een verdergaande daling zien in gemiddelde snelheid. In 2016 is de gemiddelde netto snelheid op dit deel van het netwerk met 2,0% afgenomen in vergelijking met De betrouwbaarheid over het gehele netwerk is constant gebleven afgelopen jaar. Echter wordt de streefwaarde, een betrouwbaarheidsgetal van 1,15, op de meeste trajecten (nog) niet behaald. Daarmee is er niks veranderd ten opzichte van vorig jaar. Prestaties OV netwerk Amsterdam Netto snelheid [km/u] Totale netwerk 24,5 24,3 23,9 Plusnet 25,4 25,0 24,9 Hoofdnet 23,9 23,8 23,1 Bruto snelheid [km/u] Totale netwerk 18,9 18,7 18,2 Plusnet 19,2 19,1 19,0 Hoofdnet 18,6 18,3 17,7 Betrouwbaarheid Totale netwerk 1,3 1,3-1,3 - Plusnet 1,3 1,2 1,2 - Hoofdnet 1,3 1,3-1,3 - *daling / blijft gelijk - / stijging t.o.v. voorgaand jaar in figuur. Naar verwachting zal de toenemende verkeersdrukte in de stad een verdere daling met zich meebrengen op gebied van snelheid en betrouwbaarheid. Daarmee wordt de noodzaak voor de uitvoering van projecten en maatregelen uit de eerste tranche van de Investeringsagenda opnieuw bevestigd. Ontwikkeling bruto- en netto snelheid Plusnet De data over de bruto- en netto snelheid laten zien of er een negatieve of positieve ontwikkeling gaande is bij het halteerproces. De netto snelheid is exclusief halteertijd en ligt dus te allen tijde hoger dan de bruto snelheid. Voor deze rapportage is de ontwikkeling van de bruto snelheid tegenover de ontwikkeling van de netto snelheid uiteengezet. Hogere netto snelheid in combinatie met lage(re) bruto snelheid halteerproces wordt langzamer. Lagere netto snelheid in combinatie met hoge(re) bruto snelheid halterproces wordt sneller. Figuur 21 geeft aan op welke locaties knelpunten bestaan wat betreft het halteerproces. De locaties waar trajecten een lage bruto snelheid hebben in combinatie met een hoge netto snelheid, zijn omcirkeld. Daar wordt de algehele gemiddelde rijtijd op een traject negatief beïnvloedt door het halteerproces. Hier zijn verschillende verklaringen voor. Mogelijke verklaringen die onder de verantwoordelijkheid van de vervoerder (in dit geval GVB) vallen, zijn o.a. oponthoud van het OV-voertuig door kaartverkoop bij de chauffeur, het type reiziger, en drukte op de haltes. Echter hebben de problemen rondom de afstelling van VRI s ook een negatieve invloed op doorstroming van het OV. Deze problemen behoren tot de verantwoordelijkheid van de Investeringsagenda. Door deze data inzichtelijk te maken worden eventuele problemen op de haltes gesignaleerd en aangekaart binnen het programma van de Investeringsagenda OV. Meer dan 15 km/u Tussen 13 en 15 km/u Minder dan 13 km/u Redelijk tot hoog behaalde gemiddelde snelheden Laag behaalde gemiddelde snelheden Zeer laag behaalde gemiddelde snelheden Meer dan 18 km/u Tussen 15 en 18 km/u Minder dan 15 km/u Meer dan 20 km/u Tussen 18 en 20 km/u Minder dan 18 km/u Figuur 21: Knelpunten Halteerproces (omcirkeld) in Plusnet

24 Ontwikkeling snelheid en betrouwbaarheid top-10 trajecten In figuur 22 is een overzicht van de snelheid en betrouwbaarheid van de top-10 trajecten weergegeven. Snelheid De trajecten Oosttangent en Amstel Sciencepark behalen de hoogste gemiddelde snelheden in Opvallend is dat de prestatie op het traject Rivierenbuurt flink is verbeterd. Waar de gemiddelde snelheid in 2015 nog op 19,13 km/u lag, is deze in 2016 gestegen naar 21,9 km/u (+16,8%). Dit is te verklaren door de afronding van de werkzaamheden aan de Ceintuurbaan. Hier werd veel hinder van ondervonden door het openbaar vervoer. Traject Museumkwartier behaalt gemiddeld de laagste snelheid in De matige doorstroming is te verklaren door de werkzaamheden rondom het Concertgebouwplein en de verkeersdrukte, veroorzaakt door vooral het groeiend aantal toeristen. Betrouwbaarheid Over het algemeen verschilt de gemiddelde betrouwbaarheid op de top-10 trajecten in 2016 (1,26) zeer weinig ten opzichte van 2015 (1,24). De uitdaging is echter om naar de streefwaarde van 1,15 toe te werken. De betrouwbaarheid van het traject Oostelijke Binnenring komt het meest bij de streefwaarde in de buurt. Desondanks is er in vergelijking met 2015 een daling geconstateerd van -0,03 punt. Een mogelijke verklaring hiervoor is de ingevoerde knooppunt punctualiteit. Dit zorgt ervoor dat trams soms sneller of langzamer gaan rijden tussen deze aangewezen haltes om aan de knooppunt punctualiteit te kunnen voldoen. Uiteindelijk kan dit resulteren in een iets grotere spreiding van rijtijden. Op het traject Museumkwartier komen veel kruisende verkeersstromen bij elkaar. Niet alleen trams maken gebruik van dit traject, maar ook bussen rijden over de vrije baan. De trams en bussen staan veelal vast rondom het Museumkwartier door het drukke auto- en fietsverkeer. Dat zorgt voor een grote spreiding van rijtijden, wat resulteert in een lage betrouwbaarheid. Ook het traject Olympiabuurt scoort laag op betrouwbaarheid. Dit is mede te verklaren door het gebrek aan vrije baan en problemen met de VRI s rondom het Stadionplein. Ontwikkeling snelheid en betrouwbaarheid lopende trajecten In figuur 23 is een overzicht van de snelheid en betrouwbaarheid van de lopende trajecten weergegeven. Snelheid De IJtram behaalt in 2016 opnieuw de hoogste gemiddelde snelheid. Over het gehele traject is sprake van een (soms zelfs autonome) vrije baan. Daarnaast scoort ook de Westtangent hoog op gemiddelde snelheid. De trajecten gepositioneerd binnen de ring S100 scoren laag. Het traject MRR (Magna Plaza- Raadhuistraat- Rozengracht) is een druk traject en een vrije baan bij de Raadhuisstraat en Rozengracht ontbreekt. Trams komen hier veelal vast te staan in het doorgaande verkeer. De zeer drukke halte bij Magna Plaza heeft een te beperkte capaciteit voor het aantal trams en de hoeveelheid reizigers. Dat brengt een lage snelheid en een grote onbetrouwbaarheid met zich mee. Daarnaast is de sterk afgenomen gemiddelde snelheid van het traject Molenwerf in 2016 (-12,1%) in vergelijking met 2015 opvallend. Dit is te verklaren door de werkzaamheden in Nu dit traject, net als project Daalwijkdreef, afgelopen jaar is gerealiseerd, kunnen we een positieve ontwikkeling verwachten ten aanzien van de gemiddelde snelheid. Betrouwbaarheid In vergelijking met 2015 hebben zich in 2016 zich geen opvallende ontwikkelingen voorgedaan op gebied van betrouwbaarheid. De trajecten IJtram en de MRR scoren respectievelijk het hoogst en het laagst. De IJtram kan als zeer betrouwbaar worden beschouwd. Dit kan verklaard worden door de vrije baan en het beperkt aantal kruisingen op het traject. De MRR scoort zeer laag in verband met de verkeersdrukte. De kruising van de Raadhuisstraat met Magna Plaza zorgt voor de grootste vertraging op dit traject. Doordat trams op deze kruising veelal vast komen te staan in het verkeer, ontstaat er een grote spreiding in rijtijden. Figuur 22: Gemiddelde netto snelheid en betrouwbaarheid top-10 trajecten Gemiddelde netto snelheid top-10 trajecten (2016)* Betrouwbaarheidsgetal top-10 trajecten (2016)* Gemiddelde netto snelheid lopende trajecten (2016)* Betrouwbaarheidsgetal lopende trajecten (2016)* Figuur 23: Gemiddelde netto snelheid en betrouwbaarheid lopende trajecten Oosttangent (traject 9) 29,6 km/u -1,1% 1 Oostelijke Binnering (traject 10) 1,20-2,6% 2 Amstelsciencepark (traject 8) 28,8 km/u -3,2% 2 Rivierenbuurt (traject 5) 1,23 +0,8% 3 De Vlugtlaan (traject 7) 27,1 km/u +8,9% 3 De Vlugtlaan (traject 7) 1,24 +4,1% 4 Olympiabuurt (traject 2) 25,8 km/u -3,2% 4 Omgeving Marnixstraat (traject 1) 1,27-0,7% 5 Oostelijke Binnering (traject 10) 22,4 km/u -0,8% 5 Schinkelruit (traject 3) 1,27-3,8% 6 Rivierenbuurt (traject 5) 21,9 km/u +16,8% 6 Mercatorpleinbuurt (traject 6) 1,27-0,9% 7 Omgeving Marnixstraat (traject 1) 20,1 km/u -0,3% 7 Amstelsciencepark (traject 8) 1,27 +0,2% 8 Schinkelruit (traject 4) 19,7 km/u -6,1% 8 Oosttangent (traject 9) 1,27-3,4% 9 Mercatorpleinbuurt (traject 6) 19,2 km/u -5,3% 9 Museumkwartier (traject 4) 1,30 +2,4% 10 Museumkwartier (traject 3) 16,5 km/u -4,3% 10 Olympiabuurt (traject 2) 1,32-5,4% *daling en stijging t.o.v IJtram 33,9 km/u -1,2% 1 IJtram 1,16-0,5% 2 Westtangent 25,9 km/u 0,6% 2 Daalwijkdreef 1,23 +4,7% 3 Daalwijkdreef 24,1 km/u -5,5% 3 Westelijke tramlijnen 1,24-0,4% 4 Tramlijn 9 24,0 km/u - 1,9% 4 Molenwerf 1,25-7,5% 5 Molenwerf 23,2 km/u -12,2% 5 Westtangent 1,26 +1,8% 6 Westelijke tramlijnen 22,4 km/u - 2,9% 6 Tramlijn 9 1,26-1,3% 7 MRR 15,9 km/u -0,3% 7 MRR 1,31-0,8% *daling en stijging t.o.v

25 Prestaties in de regio Binnen het regionale programma van de Investeringsagenda OV bestaan er drie concessies: Zaanstreek, Waterland en Amstel-Meerlanden. Voor de monitoring van de prestaties in deze concessies is er GOVI-data aangeleverd door NDOV. Deze data is verzameld aan de hand van meetapparatuur in de regio bussen en bevat gegevens over onder andere rijtijden, aantal ritten, snelheden en betrouwbaarheid van de R-netlijnen en ontsluitende lijnen. Voor de regio is ook gekozen voor het vergelijken van overeenkomstige meetmomenten in het jaar (voorjaar-voorjaar en niet voorjaar-najaar) om de representativiteit van data te waarborgen. Daarnaast is de data is geanalyseerd op lijnniveau en op halte-tot-halte niveau. De volgende vervoerders waren de concessiehouders in 2016: Connexxion in concessie Zaanstreek EBS in de concessie Waterland Connexxion in de concessie Amstel-Meerlanden Voor de regio waren er tot nu toe geen concrete doelstellingen opgesteld. Voor de tweede tranche worden deze nu geïnventariseerd en in 2017 bestuurlijk vastgelegd. Snelheid Alle drie de concessies laten een positieve ontwikkeling op het gebied van snelheid zien (zie figuur24). Waterland presteert wederom het beste met een gemiddelde netto snelheid van 47,1 km/uur. Dit valt voornamelijk toe te schrijven aan de hoeveelheid routes die de bussen buiten Prestaties in de regio Netto snelheid [km/u] Zaanstreek 31,0 30,5 33,5 Waterland 43,2 45,7 47,1 Amstel-Meerlanden 31,0 32,3 32,3 - Bruto snelheid [km/u] Zaanstreek 21,3 25,6 27,6 Waterland 29,0 32,3 36,0 Amstel-Meerlanden 21,7 24,1 28,1 Betrouwbaarheid Zaanstreek 1,28 1,29 1,30 Waterland 1,39 1,27 1,30 Amstel-Meerlanden 1,33 1,33-1,31 *daling / blijft gelijk - / stijging t.o.v. voorgaand jaar in figuur. de bebouwde kom rijden in vergelijking met de andere concessies. Daarnaast is het opvallend dat de bruto snelheid bij alle regio-concessies sterker stijgt dan de netto snelheid. Dit duidt erop dat het halteringsproces is versneld. Een logische verklaring hiervoor is nog niet gevonden. Betrouwbaarheid De betrouwbaarheid van de concessies is nagenoeg gelijk gebleven ten opzichte van 2015 (zie figuur 17). De lichte daling bij de concessies Zaanstreek en Waterland is te verklaren door een grotere spreiding van rijtijden die onder meer veroorzaakt wordt door toenemende drukte op de wegen. Hierdoor krijgen bussen meer te maken met oponthoud door ander verkeer. De conclusies bij de drie concessies zijn: De gemiddelde snelheid van alle concessies blijft gelijk of neemt toe. In de concessie Waterland is de gemiddelde snelheid het hoogst. De betrouwbaarheid van de concessies blijft nagenoeg gelijk, maar maakt in de concessies Zaanstreek en Waterland wel een lichte daling door. Concessie Zaanstreek Snelheid In de concessie Zaanstreek in 2016 is er sprake van een gelijkblijvende netto snelheid in vergelijking met 2015 (zie figuur 25) Echter neemt de gemiddelde netto snelheid van de ontsluitende lijnen af tot bijna het niveau van Dit zou kunnen worden verklaard door de toename van het verkeer op de wegen. R-net lijnen ondervinden hier minder last van, omdat deze lijnen meer gebruik maken van busbanen zonder hinder van ander verkeer. De bruto snelheid neemt in deze concessie, in vergelijking tot de netto snelheid, sterk toe. Dit duidt op een versneld halteringsproces. Een logische verklaring hiervoor is nog niet gevonden. Betrouwbaarheid De daling van de betrouwbaarheid van de concessie Zaanstreek zet door in 2016 (zie figuur 25) Mogelijke verklaringen zijn de toegenomen drukte op de wegen en werkzaamheden bij de ZaanIJtangent in Conclusie concessie Zaanstreek De bruto snelheid neemt consequent meer toe dan de netto snelheid. De bussen in de concessie Zaanstreek rijden relatief veel in stedelijk gebied. De betrouwbaarheid van de gehele concessie neemt af, mogelijk door de toegenomen drukte op de wegen. Prestaties concessie Zaanstreek Netto snelheid [km/u] Gehele concessie 31,0 32,3 32,3 - Ontsluitende lijnen 31,1 32,1 31,4 R-net lijnen 30,5 32,7 34,2 Bruto snelheid [km/u] Gehele concessie 21,3 25,6 27,6 Ontsluitende lijnen 20,5 25,2 26,7 R-net lijnen 21,5 25,1 28,6 Betrouwbaarheid [betrouwbaarheidsgetal] Gehele concessie 1,28 1,29 1,30 Ontsluitende lijnen 1,27 1,28 1,30 R-net lijnen 1,32 1,28 1,32 *daling / blijft gelijk - / stijging t.o.v. voorgaand jaar in figuur. Figuur 25: Prestaties concessie Zaanstreek. Figuur 24: Prestaties in de regio

26 Concessie Waterland Snelheid De snelheid van het busvervoer in de concessie Waterland neemt wederom toe (zie figuur 26). Waterland is de snelste concessie binnen de regio concessies van de Investeringsagenda OV. Dit ligt voornamelijk ten grondslag aan het type infrastructuur. Er is sprake van een grote afstand tussen de kernen. Hierdoor rijden de bussen relatief veel buiten de bebouwde kom. Voornamelijk de R-net lijnen maken een grote toename in snelheid door in vergelijking tot de ontsluitende lijnen. De R-net lijnen kunnen veel gebruik maken van vrij liggende busbanen. Ook de route van de lijnen heeft invloed op snelheid. Waar de ontsluitende lijnen aan de rand van Amsterdam hun eindpunt hebben, lopen de R-net lijnen door tot het centrum van Amsterdam (Amsterdam CS). De R-net bussen kunnen flink doorrijden vóór en in de IJtunnel en rondom Sloterdijk. Ze lopen echter vertraging op bij de Prins Hendrikkade, waardoor het positieve effect op de snelheid wordt gedempt. Betrouwbaarheid De betrouwbaarheid heeft sinds 2013 voor de gehele concessie positieve cijfers getoond. Echter is er in 2016 voor het eerst een daling in betrouwbaarheid zichtbaar (zie figuur 26). Omdat de bruto- en netto snelheid wel zijn toegenomen, kan er geconcludeerd worden dat er sprake is van een grotere spreiding van pieken en dalen in snelheid van de bussen. De lagere betrouwbaarheid is onder andere te verklaren door de toegenomen drukte op de wegen. Dit is de voornaamste reden voor de lage betrouwbaarheid rondom Amsterdam Centraal Station (Prins Hendrikkade). Daarnaast is het zo dat wanneer er sprake is van hoge gemiddelde snelheden, de betrouwbaarheid sneller afneemt bij oponthoud dan bij lager behaalde gemiddelde snelheden. Conclusie concessie Waterland Er wordt voornamelijk gereden buiten de bebouwde kom (waar veel vrije busbanen liggen). Dit levert hogere gemiddelde snelheden op. De betrouwbaarheid neemt in 2016 voor het eerst sinds 2013 af. Concessie Waterland profiteert van een zeer goede doorstroming. Concessie Amstel-Meerlanden Snelheid Sinds het voorjaar 2013 zijn zowel de gemiddelde bruto als de netto snelheid over het gehele netwerk geleidelijk iets toegenomen (zie figuur 27) Vooral de trend van de R-net lijnen is interessant. In 2015 hadden de R-net lijnen nog te maken met een daling van behaalde snelheden. Dat deze na 2015 weer zijn aangetrokken is nu nog niet te verklaren. Dit zal naar verwachting bij de volgende rapportage gemeld worden. Betrouwbaarheid De betrouwbaarheid over de gehele concessie Amstel-Meerlanden is zeer weinig veranderd sinds 2013 (zie figuur 27). Echter is er bij de R-net lijnen wel een dalende trend zichtbaar. Dit kan worden toegeschreven aan de toegevoegde R-net lijnen (voormalig ontsluitende lijnen). Deze lijnen kunnen nog niet van vrije infrastructuur gebruik maken en hebben daarom regelmatig te maken met oponthoud veroorzaakt door ander verkeer. Dit wordt onder andere bewerkstelligt door de toenemende congestie op de A10 als gevolg van de aantrekkende economie. De betrouwbaarheid van de R-net lijnen is inmiddels nagenoeg gelijk aan die van de ontsluitende lijnen. Vergeleken met het voorjaar 2015 is de betrouwbaarheid van de lijnen in de concessie zeer beperkt toegenomen, waardoor er geen verdere uitspraken over gedaan kunnen worden. Conclusie concessie Amstel-Meerlanden Gemiddelde bruto- en netto snelheid neemt toe op zowel de R-net lijnen als de ontsluitende lijnen. De betrouwbaarheid maakt enkel zeer geringe verschuivingen door. De betrouwbaarheid van R-net lijnen is gelijk aan die van de ontsluitende lijnen. Prestaties concessie Waterland Netto snelheid [km/u] Gehele concessie 43,2 45,7 47,1 Ontsluitende lijnen 42,8 43,3 44,0 R-net lijnen 43,9 47,4 50,1 Bruto snelheid [km/u] Gehele concessie 29,0 32,3 36,0 Ontsluitende lijnen 26,4 30,5 32,3 R-net lijnen 30,8 33,1 38,4 Betrouwbaarheid [betrouwbaarheidsgetal] Gehele concessie 1,39 1,27 1,30 Ontsluitende lijnen 1,40 1,27 1,29 R-net lijnen 1,40 1,29 1,30 *daling / blijft gelijk - / stijging t.o.v. voorgaand jaar in figuur. Prestatie concessie Amstel-Meerlanden Netto snelheid [km/u] Gehele concessie 31,0 30,5 33,5 Ontsluitende lijnen 30,2 29,3 31,6 R-net lijnen 42,8 34,5 41,1 Bruto snelheid [km/u] Gehele concessie 21,7 24,1 28,1 Ontsluitende lijnen 21,1 22,8 26,3 R-net lijnen 32,2 28,5 35,3 Betrouwbaarheid [betrouwbaarheidsgetal] Gehele concessie 1,32 1,32-1,31 Ontsluitende lijnen 1,33 1,33-1,31 R-net lijnen 1,21 1,27 1,29 *daling / blijft gelijk - / stijging t.o.v. voorgaand jaar in figuur. Figuur 26: Prestaties in de concessie Waterland. Figuur 27: Prestaties in de concessie Amstel-Meerlanden

27 4.2 VOORTGANG PROGRAMMA In 2016 heeft de Vervoerregio het Vervoerplan 2018 van GVB vastgesteld. Deze houdt rekening met de komst van de Noord/Zuidlijn (start juli 2018). De projecten en maatregelen binnen de Investeringsagenda OV zijn zowel gericht op de start van de Noord/Zuidlijn, alsook op de langere termijn. De eerste tranche van de uit te voeren projecten en maatregelen is in volle gang en oplevering wordt stapsgewijs verwacht in In de tussentijd zijn er voorbereidingen gaande voor een nieuwe tranche, de zogenoemde tweede tranche, voor zowel de stad als de regio. De totale budgetreservering van het programma bedraagt ca. 600mln, waarvan 400mln voor het programma Stad ( ) en 200mln eerste tranche voor het regionale OV netwerk (2020). In 2016 heeft de Vervoerregio bijna 70 mln uitgegeven aan het verbeteren van het OV netwerk. Hiervan is binnen het programma van de Investeringsagenda OV 6 mln uitgegeven aan projecten in de stad (o.a. Molenwerf, Daalwijkdreef, tweede IJtramhalte Zeeburgereiland, kleine maatregelen Westelijke tramlijnen, knoop Amstelstation) en 19 mln aan projecten in de regio (o.a. HOV A9, Schiphol Rijk, Amstelveenlijn, Uithoornlijn, ZaanIJtangent). Daarnaast is er in mln uitgegeven aan projecten zoals AMSYS, busstation Buikslotermeerplein en het toegankelijk maken van haltes op diverse locaties. Dit zijn onderdelen die niet onder scope van het programma van de Investeringsagenda stad of regio vallen. Het afgelopen jaar zijn er diverse mijlpalen bereikt in zowel de stad als in de regio. Onder andere zijn de projecten Molenwerf en Daalwijkdreef in Amsterdam afgerond en zijn onderdelen van de projecten HOV A9 en ZaanIJtangent in de regio voltooid. Hierna volgt een uitgebreidere beschrijving van wat er in 2016 aan voortgang geboekt is in het Amsterdamse OV netwerk (stad) en op regionaal niveau (regio). nieuwe trajecten lopende trajecten knooppunten Figuur 28: Eerste tranche Investeringsagenda OV Stad. team binnenring team West-Zuid team Vertrammen lijn 15 team businfra Stad De Investeringsagenda OV voor de stad kent een eerste tranche die in 2015 van start is gegaan. Deze bestaat uit tien trajecten en diverse lopende projecten (al gestart vóór oprichting Investeringsagenda), vier knooppunten en enkele generieke maatregelen (zie figuur 28). De tien trajecten zijn verdeeld in vier clusters: Binnenring, Zuid- West, Olympia Schinkelbuurt en Businfra. In 2016 zijn deze vier clusters gepromoveerd naar de Planstudiefase (PBI-fase 2). Dit houdt in dat er gestart wordt met het opstellen van de Nota van Uitgangspunten, waarbij ook de dialoog met de omgeving plaatsvindt. Deze mijlpaal werd in 2016 gevierd met een bestuurlijk evenement waarbij ook het voltooide project Molenwerf feestelijk in gebruik werd genomen. Tevens zijn enkele maatregelen versneld uitgevoerd door deze te koppelen aan lopende beheer en onderhoudsprojecten (zogenoemde werk-met-werk projecten). Het versnellen van het tramtracé op de Cornelis Lelylaan is hier een voorbeeld van. Figuur 29: Mijlpalen lopende trajecten IA OV stad 1 e tranche. Cluster Binnenring (trajecten 1 en 10) De Marnixstraat-De Clercqstraat en de Oostelijke binnenring lopen op schema. De factsheets voor deze trajecten zijn opgesteld en worden uitgewerkt in Nota s van Uitgangspunten. Ook wordt een aantal maatregelen versneld voorbereid en uitgevoerd. De werkzaamheden aan het knooppunt Vijzelgracht (o.a. aanpak halte Weteringcircuit) starten in het najaar van Cluster Olympia Schinkelbuurt (trajecten 2 en 4) Amsterdam heeft aangegeven dat bij beide trajecten in dit cluster een vertraging van ongeveer een jaar is ontstaan. Dit is voornamelijk wegens een capaciteitsgebrek in de tweede helft van Desondanks is er een projectplan opgeleverd en hebben de Vervoerregio en GVB gezamenlijk een exploitatiestudie laten uitvoeren om tot een bedieningsgarantie te komen. Het traject zal in de nieuwe concessie (vanaf 2025) als verplicht te bedienen infrastructuur worden opgenomen. Vervoerregio en GVB zullen daarnaast onderlinge afspraken maken om het traject tevens in de lopende concessie op te nemen. Inmiddels is de projectorganisatie weer op volle sterkte en ondanks deze vertraging wordt er voortvarend gewerkt aan de voorbereiding en het opstellen van de Nota van Uitgangspunten. Voor het zomerreces van 2017 zal de routekeuze voor het noordelijk trajectdeel (via de Haarlemmerstraat of Amstelveenseweg) aan het bestuur worden voorgelegd. Traject Voortgangsmelding Fase Planning oplevering IJtram Het projectplan is in sept 2016 goedgekeurd, startschot voor het projectteam voor het verder uitwerken van de scope. De 2e IJtramhalte Planuitwerking 2018 halte Bob Haarmslaan is toegevoegd. De overige maatregelen behorend bij de IJtram zijn in uitvoering. Westtangent Voor het Amsterdamse deel van dit project is het besluitvormingstraject naar Planuitwerking, met VO ontwerpen en de SSK ramingen, voorbereid. M.b.t. de Ringvaartbrug wordt de promotie naar de Planuitwerkingsfase voorbereid. Planstudie Planstudie Oplevering 2018 (excl. Ringvaartbrug) Ringvaartbrug oplevering 2019 Daalwijkdreef Afgerond (halte Frissenstein opgeheven en busbaan aangelegd). - - Westelijke tramlijnen Bestaat uit verschillende deelprojecten. Deels afgerond (vb: werkzaamheden Willemsparkweg), deels in uitvoering. Planuitwerking / Realisatie 2017 Molenwerf Afgerond (haltes Adm. De Ruyterweg en Kingsfordweg samengevoegd tot halte Molenwerf en deel tramspoor is verlegd). - Tramlijn 9 MRR Binnen Amsterdams projectdeel zijn de VRI aanpassingen bijna afgerond, belijning Reguliersbreestraat wordt in 2017/18 uitgevoerd. De aanpassingen bij de Hortusbrug zijn bij de generieke maatregelen ondergebracht. Project werkt toe naar Planuitwerkingsfase. De scope is sinds eind 2016 uitgebreid met de renovatie van 6 bestaande bruggen. Er is opnieuw overleg over nut- en noodzaak 3e spoor bij Magna Plaza. Eind 2018 wordt de promotie naar PBI fase 3 verwacht. Cluster Zuid-West (trajecten 3, 5, 6 en 7) De projecten op de trajecten binnen West-Zuid verlopen volgens schema. De factsheets en notities die dienen voor de Nota van Uitgangspunten zijn inmiddels opgesteld en besproken in het directeurenoverleg. De maatregelen die bijdragen aan de doelstelling zijn bepaald. De werkzaamheden voor de nieuwe route tram 7 starten in het najaar van 2017 en lopen door in Businfra (trajecten 8 en 9) De factsheets en adviesnotities voor de Nota van Uitgangspunten zijn opgesteld voor het directeurenoverleg in juni De maatregelen bestaan uit: a. maatregelen die versneld voorbereid en uitgevoerd worden; b. maatregelen waarvoor een notitie wordt opgesteld én c. lange termijn maatregelen. De planning verloopt volgens schema. De ontwikkelingen op- en rondom Zeeburgereiland en in stadsdeel Noord die van invloed zijn op met name traject 9 worden met elkaar afgestemd. Voor de lopende trajecten uit de eerste tranche wordt in onderstaand figuur 29 beknopt weergegeven wat de status is in 2016: Planstudie/ 2017 Planuitwerkingsfase Planstudie

28 Binnen de eerste tranche wordt ook gewerkt aan knooppunten en generieke maatregelen. De knopen Amstel, Sloterdijk, Lelylaan en Amstelveenseweg maken onderdeel uit van het programma. De Vervoerregio investeert in knopen om de overstap van bus, tram en metro onderling te bevorderen. Zo wordt er voor station Lelylaan een studie uitgevoerd naar de transfercapaciteit voor alle modaliteiten. Hieruit volgt een voorkeursvariant in zomer Aansluitend volgt een haalbaarheidsonderzoek. Voor de Amstelveenseweg zijn de uitgangspunten vastgesteld voor de herinrichting van dit knooppunt. Bij knooppunt Sloterdijk loopt het project om een zuidelijke entree te maken tussen het treinstation en het busstation. Daarnaast wordt er op de begane grond een wachtgelegenheid voor buspassagiers ingericht. Bij Station Amstel wordt de openbare ruimte rondom stadspoort Amstelstation opnieuw ingericht en is het DO in oktober 2016 door de gemeenteraad vastgesteld. Concessie Project Voortgangsmelding / Fase Planning oplevering Waterland Bereikbaarheid Waterland Opheffing halte Keetzijde, Broekgouwstraat en Purmerlandersteiger afgerond. Generieke maatregelen zijn niet traject gebonden. Het hele OV-netwerk profiteert van de uitvoering van dit type maatregelen. Het gaat o.a. om het vergrendelen van wissels, tractievoorzieningen, brugovergangen en het toegankelijk maken van combihaltes tram en bus. Deze maatregelen zijn momenteel in voorbereiding en worden in de komende jaren uitgevoerd. In vervolg op de eerste tranche is in 2016 gestart met het voorbereiden van een volgende tranche OV-projecten. De inventarisatie van kandidaat-projecten voor de tweede tranche geschiedt op basis van de Noord/Zuidlijn, het Vervoerplan 2018, en woningbouwplannen vanuit de beleidskaders Ruimte voor de stad en Koers 2025 van de gemeente Amsterdam. Uiteraard worden ook de ontwikkelingen bij NS en drukke metrostations (knopen) meegenomen, evenals de verdere optimalisatie van het bus- en tramnet. Vanwege de toenemende drukte in Amsterdam is M.b.t. OV is in 2016 gestart met de uitvoering van spitsbusbaan N235. Ook is busstrook N247 tussen Het Schouwen Broek in Waterland omgelegd in de avondspitsrichting. Zaanstreek ZaanIJtangent (bestaande uit 17 deelprojecten) Aanpassen bus infrastructuur Vorticellaweg: project is opgeleverd. Het betreft een stuk busbaan en twee R-net haltes. Inrichting busstation Noorderpark ontwerpen zijn opgesteld en voorbereidingen worden getroffen voor de uitvoering. Busbaan Klaprozenweg: realisatiefase. In 2016 is de voetganger- en fietsbrug opgeleverd. De realisatie van de busbaan is voorbereid. Amstel-Meerlanden Multimodale Knoop Schiphol Plaza Verkenningsfase. MIRT verkenning gestart. HOV Schiphol Oost Realisatiefase. Flyover bijna gereed. HOVASZ Planuitwerking afgerond. Aanbesteding wordt voorbereid. Programma HOV A9 Halte Badhoevedorp Oost is gerealiseerd. Eindverantwoording wordt opgesteld. Deel Haarlem-Amstelveen zit in Planstudiefase. Deel Badhoevedorp is in realisatie: onderdoorgang Schipholweg, busafrit A9. Gereed oktober Afgerond in Oplevering eind Oplevering 2018/2019. Oplevering Oplevering verschoven van Q naar Q Oplevering Uithoornlijn Voorkeursvariant vastgesteld, promotie Planstudiefase naar Planuitwerking. Oplevering Amstelveenlijn Aanbestedingstraject ingegaan, voorbereiding realisatiefase. Oplevering ook een versterking en mogelijk zelfs een uitbreiding van het metronet noodzakelijk. Binnen de Investeringsagenda OV wordt onderzocht hoe bestaande en nieuwe metro projecten onder het programmastuur van de Investeringsagenda OV gebracht kunnen worden. Regio De geplande maatregelen in de regio (concessie Waterland, Zaanstreek en Amstel-Meerlanden) zijn op weg naar uitvoering of reeds gerealiseerd (o.a. onderdelen van de ZaanIJtangent en HOV A9). Onderstaande figuur 30 geeft een beknopt overzicht van de voortgang van de eerste tranche projecten lopend in de regio: Afhankelijk van de diverse deelprojecten eindoplevering in 2020 Oplevering in Ook voor het regionale OV netwerk wordt een reeks nieuwe maatregelen samengesteld, een tweede tranche, die bestaande knelpunten in het openbaar vervoernetwerk dienen op te lossen. In samenwerking met gemeentelijke vertegenwoordigers, vervoerders, Rijkswaterstaat en de provincie Noord-Holland is een start gemaakt met de inventarisatie van diverse beleidskaders en voorwaarden waar de projecten aan moeten voldoen. 4.3 CONCLUSIES EN VOORUITBLIK Het beoogde resultaat van de Investeringsagenda OV is een sneller en betrouwbaarder OV-netwerk. Uit de monitorgegevens van 2016 blijkt dat er sprake is van een daling van de gemiddelde snelheid in het OV netwerk in Amsterdam sinds het referentiejaar 2012 en dat de betrouwbaarheid nog niet voldoet aan de streefwaarde van 1,15. Tegelijkertijd is het verkeer in de stad fors toegenomen door de groei van het aantal verplaatsingen, groei van reizigers, inwoners en toeristen en is de verwachting dat deze trend doorzet. Daarmee wordt de noodzaak en urgentie voor optimalisatie in het huidige OV netwerk bevestigd. De regionale prestaties laten qua gemiddelde snelheid zien dat de deze in alle concessies gelijk blijft of toeneemt. Toch kunnen ook in de regio de gemiddelde snelheid en betrouwbaarheid nog verder geoptimaliseerd worden. Over het geheel genomen vordert de eerste tranche gestaag. Enkele projecten zijn al succesvol uitgevoerd in 2016, zoals de maatregelen op de trajecten Molenwerf en Daalwijkdreef in Amsterdam en deelprojecten van HOV A9 en ZaanIJtangent in de regio. De meeste projecten zijn echter nog in een voorbereidende fase. In samenwerking met de betreffende partners ziet het programmateam van de Investeringsagenda OV erop toe dat de planningen van de projecten zoveel mogelijk worden gehaald. Oplevering wordt stapsgewijs voorzien in De eerste effecten van afgeronde projecten zullen dan ook naar verwachting volgend jaar terug te zien zijn in de monitor. Daarnaast zijn de voorbereidingen voor een tweede tranche (voor zowel stad als regio) gestart. De optimalisatie van het metronetwerk zal hier ook onderdeel van uitmaken. Het doel is om de tweede tranche, van zowel stad als regio, integraal in de besluitvorming van de Regioraad (Q4 2017) te brengen zodat er een brede afweging kan worden gemaakt. Figuur 30 Mijlpalen lopende projecten IA OV Regio

29 COLOFON Uitgave Vervoerregio Amsterdam Postbus AP Amsterdam tel Vormgeving IAAY Merijn Groenhart Cartografie Vervoerregio Amsterdam Fotografie Menno Herstel, Vervoerregio Amsterdam Voor vragen over de rapportage kunt u een mail sturen naar: regiohuis@vervoerregio.nl Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming en zonder bronvermelding op enigerlei wijze worden overgenomen en/of verveelvoudigd. Amsterdam, juni