Langszij LO K. Colofon. Varende kleuters lopen niet achter. Wisseltrofee voor LOVK. Koersbericht Een leuke school. Jaargang 8, juni 2009

Transcriptie

1 Langszij LO K Uitgave van de Stichting voor Landelijk Onderwijs aan Varende Kleuters Pag 2: Supporters op het water Pag 2: Groen licht voor varende peuters Pag 4: Over toetsen Pag 4: Kwaliteit, hoe kom je daar aan? Pag 6: Stappen langs het water ook in de Oekraïne Koersbericht Een leuke school Onlangs maakte ik weer eens een bijeenkomst met schooldirecteuren mee. Daar kwam de vraag langs: Wat voor school wil je zijn? Dat leverde heel wat verschillende reacties op. Zo kwamen de gezonde school, de buurtschool, de sportieve school, de school van allemaal en de school van samen langs. Natuurlijk ontbrak ook de groene school niet. De minder creatieven kwamen zover dat ze vooral een leuke school wilden zijn. Zelf aan de beurt gekomen zei ik dat ik ging voor de school met resultaten. Daarop viel er in de zaal een stilte. Verbeeldde ik het me dat het een misprijzende stilte was? Eigenlijk had ik willen zeggen de excellente school, maar wie weet had ik dan wel die bijeenkomst voortijdig moeten verlaten. Volgens mij is de hoofdfunctie van scholen nog steeds dat zij hun leerlingen voorbereiden op vervolgonderwijs door overdracht van kennis en vaardigheden en hen toerusten voor deelname aan de maatschappij door vorming in waarden, normen en houding. Heel mooi gezegd, kwalificatie en socialisatie. Waar ik wel wat van schrok was dat de directeuren het alsmaar hadden over wat ze als school van belang vonden voor ouders en kinderen. In het bedrijfsleven nemen consumentengedrag en marketing een belangrijke plaats in bij productverbeteringen. Binnen het onderwijs blijkt het helemaal niet zo gebruikelijk om verbeteringen aan te brengen door te luisteren naar de consument (ouders, leerlingen). De LOVK wil dat het onderwijs resultaten oplevert. Daarvoor is voortdurend inspelen op de situatie en de behoeften van de ouders nodig. Samen, school en ouders, zorgen we voor kwaliteit! Daarover leest u in een verslag van het COOL-onderzoek onder varende kleuters. Die kwaliteit valt op. Met enige trots ontving de LOVK de CBOB wisseltrofee voor haar bijdrage binnen de wereld van de binnenvaart. Van die kwaliteit staan in deze Langszij weer mooie voorbeelden. Kwaliteit, die de LOVK wil behouden en waar nodig verbeteren. Daarom zoekt de LOVK ook steeds het contact met ouders. Ook daarover meer in deze Langszij. Dat resultaatgericht werken niet ten koste hoeft te gaan van leuk, gezond, groen, samen etc. laten we zien op onze ligplaatsscholen. Zoals ouders dat willen: vijf hele dagen per week en alle schooldagen van het jaar een feestje voor hun kleuter. Cobi Visser, directeur Colofon Jaargang 8, juni 2009 Langszij is een periodieke uitgave van de stichting LOVK. Redactie: LOVK Vormgeving: Tilia cordata, grafische vormgeving, Spijkenisse Druk: Quadraat Grafimedia, Spijkenisse De redactie houdt zich het recht voor ingezonden stukken al dan niet te plaatsen en/of ingekort weer te geven. Niets in deze uitgave mag worden overgenomen zonder voorafgaande schriftelijke goedkeuring van de uitgever. Varende kleuters lopen niet achter Varende kleuters scoren exact hetzelfde als leeftijdsgenootjes die een school aan de wal bezoeken. Dat is de uitkomst van het Cool 5-18 onderzoek. Tellen we daarbij op dat de varende kleuters ten tijde van het onderzoek bijna twee maanden jonger waren dan de landelijke groep, dan mag worden geconcludeerd dat ze het goed doen. Cito-toetsen Varende kleuters blijken bij Taal zeer gelijkmatig te scoren. Ze vallen relatief vaak in categorie B (voldoende - goed) en minder vaak in de extreme categorieën A (goed - zeer goed) en de zwakkere categorieën D en E. Bij Ordenen lijken ze erg op de andere groep-2-leerlingen in het onderzoek. De verdeling is vrijwel gelijk, hoewel ze ook hier weer minder vaak tot de zwakkere D en E-categorie behoren. Leerlingenprofiel In aanvulling op de harde gegevens over het prestatieniveau op basis van toetsscores, is per leerling door de leerkrachten een leerling-profiel ingevuld. Wat betreft werkhouding vallen varende kinderen niet op. Als het gaat om onderpresteren, gedrag en ouderbetrokkenheid vinden de LOVK-mentoren minder vaak dan leerkrachten van walkinderen dat varende kleuters eigenlijk beter zouden kunnen (onderpresteren). Ook vinden ze het gedrag van de kleuter gemiddeld genomen wat beter en vinden ze de betrokkenheid van de ouders groter. Eerder onderzoek naar varende kleuters Eerder (2005/2006) is onderzoek naar varende kleuters uitgevoerd door het GION in het onderzoeksrapport Van schip naar school. Ook toen bleek dat varende kleuters aan het eind van groep 2 in vergelijking met alle Nederlandse kleuters, gemiddeld voldoende scoorden. Over het COOL-onderzoek COOL 5-18 is in 2007/2008 uitgevoerd door het ITS en SCO-Kohnstamm Instituut. Cool staat voor Cohort Onderzoek Onderwijsloopbanen van 5 tot 18 jaar. In totaal namen aan dit onderzoek 550 basisscholen deel. Een aantal scholen/organisaties met specifieke doelgroepen, waaronder de LOVK, hebben gebruik gemaakt van de mogelijkheid om zich in te kopen. Wisseltrofee voor LOVK De CBOB (Christelijke Bond van Ondernemers in de Binnenvaart) heeft tijdens de jaarvergadering op 30 maart in Rotterdam de wisseltrofee 2009 uitgereikt aan de LOVK. In verband met het 90 jarig bestaan van de CBOB was daar deze keer ook een geldprijs van 2500 euro aan verbonden. De LOVK kreeg de trofee vanwege de bijdrage aan de instandhouding van het gezinsbedrijf in de binnenvaart. In de motivering bij de toekenning noemt de CBOB de inspanningen van de Stichting LOVK, de gedrevenheid van personeel en ouders en het voortdurende streven naar verbetering van de kwaliteit van het onderwijs aan varende kleuters. De LOVK heeft in haar missie staan te willen bijdragen aan instandhouding van het varende gezinsbedrijf. Toekenning van de trofee wil dus zeggen, dat de LOVK er goed in slaagt dit onderdeel van haar missie te realiseren. Dat is mooi! Dat ook de gedrevenheid van de medewerkers, de kwaliteit van het onderwijs en de visie van het bestuur opvallen doet dubbel goed. Voor allen die zich dagelijks met het onderwijs aan varende kleuters bezighouden is het verwerven van deze trofee een prachtig moment en een mooie stimulans om, in termen van de vaart, de uitgezette koers ook aan te houden. Meer over het Cool+ onderzoek Het onderzoek is te downloaden (PDF) op > knop Nieuws van de LOVK > maart 2009 Varende kleuters op hetzelfde niveau als leeftijdsgenootjes die een school aan de wal bezoeken.

2 Langszij 2 Het Zwanejong Onderwijs vanuit drie regio s Regio Merwede/IJssel Dordrecht Geldelozepad 46, 3311 WE Telefoon +31 (0) Dekatel On Net +31 (0) Onderwijs aan boord, zo werkt het! Zwolle t Zwanenest (in samenwerking met basisschool Het Carillon) Bachlaan 2, 8031 HL Telefoon +31 (0) Dekatel On Net +31 (0) Regio Schelde, Rijn en IJmond Rotterdam De Zwarte Zwaan Brede Hilledijk 99, 3072 NB Telefoon +31 (0) Dekatel On Net +31 (0) Terneuzen De Groene Zwaan (in samenwerking met basisschool De Oude Vaart) Tamarindestraat 4, 4537 XH Telefoon +31 (0) Dekatel On Net +31 (0) Regio Maas Maasbracht Het Maashofje Hoofdstraat 34, 6051 AL Telefoon +31 (0) Dekatel On Net +31 (0) Stichting LOVK Secretariaat Landelijk Bureau LOVK Brede Hilledijk 99, 3072 NB Rotterdam Nederland Telefoon +31 (0) Dekatel On Net +31 (0) Fax +31 (0) landelijk.bureau@lovk.nl K.v.K De Stichting LOVK heeft als doel het geven van onderwijs aan varende kinderen op bijzonder-neutrale, protestants-christelijke en rooms-katholieke grondslag. Missie De LOVK wil voor varende kinderen van 3,5 tot 7 jaar het recht op onderwijs dat zij hebben zo goed mogelijk invullen. Dat houdt in: rekening houden met de specifieke situatie van varende kinderen en hun ouders en zorgen voor probleemloze doorstroming naar het regulier basisonderwijs. Visie De visie op goed onderwijs is samen te vatten in de kernwoorden relatie, competentie en zelfstandigheid. Omdat de kern van het onderwijs door de ouders thuis wordt gerealiseerd, legt de LOVK een unieke relatie tussen thuissituatie en lessituatie. Anders gezegd, tussen opvoeding en onderwijs. Op basis van missie en visie heeft de LOVK haar strategisch beleid voor de langere termijn vastgesteld en dit vertaald in strategische doelen. Bezoek ook onze website Kijklijsten, en waarom het belangrijk is dat ouders die invullen Kijklijsten horen bij het onderwijsleerpakket Stappen langs het water en zijn bestemd voor ouders. Omdat ouders het onderwijs aan boord realiseren weten zij ook veel van hun kind af. Zij kruisen op de kijklijsten aan welke vaardigheden die in de voorafgaande vijf weken aan boord geoefend zijn, door hun kind beheerst worden. De mentor ontvangt vervolgens de ingevulde kijklijsten. Omdat die goed zicht bieden op de ontwikkeling van haar leerling hecht de mentor veel waarde aan kijklijsten. De kijklijsten bevatten te checken items. Ouders antwoorden op de vragen door ja of nee te omcirkelen. Er staat bijvoorbeeld: Mijn kind kan rijmen. Of: Mijn kind kan 10 minuten zelfstandig werken. Er is bewust voor gekozen om alleen de keuze uit ja of nee te bieden. Bij meer mogelijkheden biedt de ingevulde kijklijst de mentor minder houvast. Directie J. (Cobi) Visser, directeur De LOVK is er klaar voor om varende peuters optimaal te begeleiden. Er is een nieuw peuterpakket ontwikkeld voor peuters van drie tot vier jaar. Dit gaat het huidige pakket voor peuters van drieënhalf tot vier jaar vervangen. Het nieuwe pakket is om meerdere redenen uniek te noemen. Iets wat bijna, matig of soms wordt beheerst, wordt in wezen niet beheerst. Wanneer een mentor ziet dat het antwoord nee is omcirkeld, neemt zij contact op met de ouders om een en ander te bespreken. Dit kan leiden tot het geven van gerichte tips om het niet beheerste onderdeel extra te oefenen. TIP Het is handig als de kijklijst bij de eerste les in het boek al uit de doos met werkbladen wordt gehaald; na elke vijfde week is een kijklijst toegevoegd. Door de lijst alvast door te lezen en in het lesboek te bewaren weet men waar bij het lesgeven op gelet moet worden. Staatssecretaris Sharon Dijksma heeft de LOVK een subsidie toegekend van euro. Varende peuters kunnen daardoor nu vanaf driejarige leeftijd aan boord begeleid worden. De LOVK heeft zich daar reeds lange tijd sterk voor gemaakt en is dan ook blij met dit succes. Heeft u vragen? U kunt uw eigen vraag telefonisch of schriftelijk stellen aan Cobi Visser (cobi.visser@lovk.nl) Meer vragen en antwoorden zien over het onderwijs aan boord? Zie > het blauwe rolmenu onderwijs aan boord > vragen van ouders > lesgeven, de mentor en materialen. Groen licht voor varende peuters Niet alleen omdat ouders een belangrijke rol houden in opvoeding en onderwijs, maar vooral omdat duidelijk doelen worden gesteld, zodat na enkele weken al zichtbaar is wat peuters hebben geleerd. Het pakket is, net als de andere onderwijsleerpakketten van de LOVK, gericht op onderwijs aan boord. Supporters op het water Steeds vaker zie je ze, schepen met de LOVK vlag. Inmiddels zijn honderden van die vlaggen in omloop. Een aantal dat nog steeds toeneemt, want elke nieuwe ouder ontvangt een LOVKvlag. Mooie reacties komen binnen bij de LOVK; foto s waarop de vlag in top te zien is, ouders geven aan door die vlag met elkaar in gesprek te raken, kleuters blijken de vlag te herkennen. En dat is nu net de bedoeling. De vlag nog niet in de mast? Doen! Daarom is er voor gezorgd dat het ouders weinig belast. De LOVK levert bij dit pakket ook de materialen en de mentorbegeleiding, die ouder en kind ondersteunt. Het is met name voor deze begeleiding dat de staatssecretaris subsidie heeft toegekend. Als varende peuters vroeger dan nu het geval is, gericht aan de slag gaan met dit nieuwe pakket, zal dat zeker bijdragen aan verdere versterking van de instroompositie van deze kinderen in het basisonderwijs. Alle LOVK leerkrachten ontvangen scholing voor de begeleiding van varende peuters met het nieuwe pakket. Mentoren, omdat zij nu kinderen vanaf drie jaar gaan begeleiden en groepsleerkrachten omdat zij, zodra peuters 3½ jaar zijn hen net als nu op de ligplaatsscholen kunnen verwachten. Na de zomervakantie begint de LOVK met het bieden van onderwijs aan boord vanaf driejarige leeftijd. Ouders van peuters die daarvoor in aanmerking komen zullen door de mentoren van de LOVK persoonlijk benaderd worden.

3 Langszij 3 Aan de reis met onderwijs Over toetsen Het onderwijs van de LOVK richt zich op jonge kinderen die in een specifieke situatie verkeren. Twee gegevens - jong en specifieke situatie - waarmee de LOVK nadrukkelijk rekening wil houden. Varende kinderen ook gewoon kleuter Kinderen die de school voor varenden (LOVK) bezoeken zijn jong, vaak nog heel jong. Dat brengt mee dat zij nog volop in ontwikkeling zijn. Daarmee verschillen varende kinderen in het geheel niet van andere kinderen. Dus net als kinderen aan de wal hebben varende kinderen het recht om hun eigen ontwikkeling op een eigen en bij hun leeftijd passende wijze door te maken. De specifieke situatie waarin deze kinderen verkeren is dat zij met hun ouders aan boord wonen, aan boord les krijgen van hun eigen ouders en als dat zo uitkomt verschillende (ligplaats)scholen, met steeds een andere leerkracht en steeds andere klasgenootjes, bezoeken. Dat maakt wel verschil. Zoveel verschil, dat wie iets wil zeggen over de ontwikkeling van varende kleuters, dat alleen kan doen met actuele kennis van hun specifieke situatie. Toetsen nooit doel op zich Intensief toetsen van kinderen lijkt in te zijn. Hoe meer toetsuitslagen, hoe beter zicht op een kind. En hoe jonger begonnen, hoe meer gewonnen. Maar is dat wel zo? Het lijkt een trend, ook al zijn er in toenemende mate tegengeluiden. Wat vindt de LOVK? Bij de LOVK staan als het om de visie op goed onderwijs gaat, veiligheid en geborgenheid in de onderwijsleersituatie voorop. En, dat de LOVK mooie resultaten weet te realiseren, wil beslist niet zeggen dat het accent alleen op leren en toetsen ligt. Spelen is voor kleuters uiterst belangrijk voor een goede, evenwichtige ontwikkeling. Kortom, van de LOVK mag een kleuter nog kleuter zijn Zo is de LOVK ook huiverig voor te snelle verstrekkende conclusies die verbonden worden aan eerste en vaak globale observaties en aan toetsen. Dat heeft alles te maken met het gegeven, dat de LOVK voluit rekening houdt met het recht dat kinderen hebben op een eigen ontwikkeling (en ook een eigen ontwikkelingstempo!). Daar komt voor varende kinderen nog eens bij dat zij erop moeten kunnen rekenen dat hun leerkrachten niet alleen rekening houden met hun specifieke situatie, maar daar ook bij aansluiten. Toetsen zijn er om iets te weten komen om vervolgens met die wetenschap ook iets doen. Toetsen kan dus nooit een doel op zich zijn. Daarom gaat het niet alleen om hoe ver een kind is, maar dienen ook allerlei andere aspecten hun gewicht te krijgen. Dan gaat het om concentratie, doorzettingsvermogen, ijver, inzet, opname van opdrachten, tempo enz. Toetsen, observaties, kijklijsten, ze zijn belangrijk, maar dan samen met al die andere gegevens die ouders en school kunnen toevoegen. Wat doet de LOVK nu precies? De kern van het onderwijs van de LOVK bestaat uit het onderwijs aan boord met behulp van het onderwijsleerpakket Stappen langs het water. Dat biedt veel momenten waarop de ontwikkeling van een kind wordt vastgelegd: - er is driewekelijks contact tussen ouders en de mentor - ouders vullen kijklijsten in - leerkrachten houden vorderingen bij in het Dit-Ben-Ik boekje - ouders doen observaties en geven opmerkingen over hun kind door - mentoren hebben vaste momenten waarop checks worden gedaan - ouders leveren werk van kinderen aan Daarnaast gebruikt de LOVK ook CITO toetsen voor taal en rekenen en een leesvaardigheidtoets om te bepalen of kinderen toe zijn aan het leren lezen. Ook wordt een sociaal-emotionele kaart bijgehouden. Vooral aan die kaart hechten we veel belang! Wanneer toetsen? Het zwaartepunt van het toetsschema ligt bij vijfjarigen. De toetsen worden vanwege de bijbehorende normering op vaste momenten afgenomen, zowel aan boord als op ligplaatsscholen. Zo mogelijk neemt de mentor de toets zelf af, interpreteert deze en bespreekt altijd de resultaten met de ouders. Het kan voorkomen dat de leerkracht op een ligplaatsschool de toets afneemt. Dan wordt de mentor hierover vooraf ingelicht. De LOVK neemt de toets pas dan af als de leer- oefenstof is aangeboden. Dat hoort helemaal bij onderwijs op maat! Gastscholen en toetsen De mentor is de eerst verantwoordelijke voor de voortgang van het onderwijsleerproces van haar varende kleuters. Daarom nemen gastscholen de CITO-toetsen niet af bij varende kleuters van de LOVK. Dit ook om de belasting voor gastscholen te beperken. Gastscholen kunnen wel in het DBI-boekje zien welke toetsen door de LOVK zijn afgenomen. Ook worden de toetsuitslagen bij het verlaten van de LOVK vermeld in het Onderwijskundig Rapport dat de LOVK voor de ontvangende school opstelt. Het spreekt vanzelf dat de LOVK, vanwege de privacy van kinderen, voorzichtig met de toetsuitslagen omgaat. Een zeer bijzondere tentoonstelling over het werken met Stappen langs het water Vier weken na mijn officiële afscheid van de LOVK bezocht ik samen met Lineke Alblas een speciale tentoonstelling van een aantal ware kunstenaars. Hun creativiteit omvat een breed scala van onderwerpen: andere culturen, beroepen, geschiedenis, fauna en flora. De werkstukken laten verschillende technieken zien. Wij hebben er met volle teugen van genoten. Heel bijzonder! Hannie Joosten Meer zien? > het groene rolmenu onderwijs algemeen > fotogallery > een zeer bijzondere tentoonstelling. Gerda Vlok even voorstellen Landelijk Bureau Winnaars LOVK- fotowedstrijd Drie keer per jaar kunnen ouders en medewerkers van de LOVK meedoen aan de wedstrijd Mooiste foto s van het jaar. In de klikmaanden december, maart en juni kunnen foto s worden aangeleverd. Categorie onderwijs (maart) Categorie binnenvaart (maart) Wie belt met het Landelijk Bureau van de LOVK krijgt in eerste instantie te maken met Gerda Vlok. Daarom bij de stem een gezicht en bij het gezicht wat meer informatie over de persoon. Hieronder stelt zij zich voor. Mijn naam is Gerda Vlok. Sinds per 16 juni 2008 werk ik als managementassistente op het Landelijk Bureau van de LOVK in Rotterdam. Ik ben getrouwd, moeder van een dochter, zoon en schoondochter en oma van twee kleinzoons. In 1984, nadat ik ongeveer 12 jaar voor mijn kinderen heb gezorgd, ben ik weer op zoek gegaan naar een baan. Dat lukte vrij snel en ik heb dan ook sinds die tijd een paar banen gehad meestal in de administratieve sfeer. De afgelopen 18½ jaar heb ik gewerkt bij Wegener Huis-aan-huis Media. Dit is een uitgever die huisaan-huiskranten maakt en bezorgt in bijna heel Nederland. De eerste tien jaar ben ik redactiesecretaresse geweest en na een aantal reorganisaties was ik de laatste jaren werkzaam op de afdeling Operations. Het hele proces vanaf de reservering van advertenties tot en met de opmaak en de indeling van de krant wordt op de afdeling Operations behandeld. Daar had ik samen met tien collega s een aantal kranten onder beheer. Omdat ik het de laatste tijd niet zo heel erg meer naar mijn zin had, ben ik gaan solliciteren en dat heeft geresulteerd in mijn nieuwe functie als managementassistente bij de LOVK. Inmiddels ben ik al weer bijna een jaar bezig om deze uitdaging tot een succes te maken. Gerda Vlok Na elke klikmaand selecteert Ad van der Linden als onafhankelijke beoordelaar twee foto s. Ad runt samen met zijn vrouw het grafisch ontwerpbureau Tilia Cordata in Spijkenisse en ontwerpt voor de LOVK o.a. Langszij, het logo, infofolder, het jaarverslag etc. Hij heeft oog voor detail, kleur, vorm, en compositie en heeft een passie voor zeilen en fotografie. Aan wie konden we beter vragen de foto s te beoordelen? De selectie voor maart bleek niet gemakkelijk. Er waren 38 inzendingen voor de categorie onderwijs en 35 voor de categorie binnenvaart. Familie Kranenburg (a.b. Westropa): Hierbij een les uit Stappen langs het water van Dinand. De jury: Bijna klaar en dan... heel hard blazen! De foto roept spanning bij de kijker op waardoor je er net wat langer naar blijft kijken. Meer weten over de klikmaanden? Zie > knop Nieuws van de LOVK > maart 09. Familie Heuvelman (a.b. Marinus sr): We moesten lossen bij IJburg en lagen vlak naast de boei. Silvia en Laurens vonden dat erg interessant dus heb ik ze er even opgezet en snel een foto gemaakt. De jury: Mijn moeder dreigde ons vroeger in de kast te stoppen als we erg druk waren. Een schipper heeft nog andere mogelijkheden... Leuke compositie die de grootte van de boei goed weergeeft.

4 Langszij 4 1 Kwaliteit, hoe kom je daar aan? Eén thema, Medezeggenschapsraad Sinds kort in de MR Wie? Mijn naam is Antonia de Jong. Samen met mijn man, onze dochter Meike (4) en ons zoontje Jens (1) varen wij op het m/s Impuls. Sinds kort ben ik lid van de MR van de LOVK. Waarom? Het lijkt me leuk om meer te weten te komen en mee te denken over zaken die voor ons (ouders) vaak achter de schermen gebeuren. Hoe komt het lesmateriaal tot stand, hoe komt de LOVK aan de financiële middelen en wat doet zij hiermee? Maar vooral: wie werken er allemaal aan mee en wat wordt er gedaan om er uiteindelijk voor te zorgen dat onze kinderen klaar zijn om in te stromen op de basisschool? Er zit echt een hele organisatie achter, een bedrijf dat gerund wordt op een professionele manier! Het is een feit dat wij als ouders hieraan ook een behoorlijke bijdrage leveren. Elke dag de lessen maken en daar waar mogelijk, hup, in de auto op weg naar een ligplaatsschool of reguliere school. Om naar de echte juf te gaan. En de combinatie werkt! De resultaten zijn goed en dat is iets om trots op te zijn. En mij lijkt het leuk en interessant om daar vanaf nu een steentje aan bij te dragen, als ouder-lid. Wie? Ik ben Marjolein van der Jagt. Ik werk sinds twee jaar met veel plezier als mentor bij de LOVK. Ook ben ik beheerder van School@home, de onderwijssite van de LOVK. Waarom? Alle spelers binnen een organisatie zijn onmisbaar voor een gezonde groei en ontwikkeling daarvan. De groepsleerkrachten en mentoren bij de LOVK zijn betrokken professionals die zeer gedreven zijn om hun kleuters op een goede en fijne manier te stimuleren in hun ontwikkeling en hen voor te bereiden op groep 3. Ieder kind is uniek en zij maken heel wat kinderen mee. Dat maakt hun mening zo waardevol. Daarom wil ik mijn collega s graag vertegenwoordigen ten dienste van de LOVK. De samenwerking met ouders is bij de LOVK heel belangrijk en dat ervaar ik als prettig. Dat is bij het geven van onderwijs zo, maar in de MR wordt dit op een andere manier ingevuld. Je samen inzetten voor hetzelfde doel, ieder vanuit haar eigen gezichtspunt, maakt het MR-werk inspirerend. Ik heb belangstelling voor alle factoren die een rol spelen bij het reilen en zeilen van een organisatie. In de MR krijg je de kans te ontdekken hoeveel dat er zijn en hoe zij met elkaar samenhangen. Een definitie geven van kwaliteit, als het gaat om onderwijs, is nog niet zo eenvoudig. In ieder geval heeft kwaliteit iets te maken met deugdelijkheid en met waardering. Makkelijker wordt het als het gaat om het benoemen van wat als kwaliteit wordt ervaren en wat beslist niet. Eén van de ijkpunten van kwaliteit is relatie. Relatie tussen leerlingen, tussen leerkrachten en zeker ook tussen school en ouders. Wat dat laatste betreft, ziet de LOVK ouders als partners in het onderwijs. Zij leveren immers een forse bijdrage aan de realisatie daarvan, hetzij door onderwijs aan boord te geven, hetzij door lange afstanden af te leggen om hun kind op een ligplaatsschool te krijgen. Vanzelfsprekend dus, dat de LOVK ouders koestert. Dat blijkt onder meer uit de korte communicatielijnen, waardoor directeur, regiocoördinatoren, groepsleerkrachten en mentoren voor ouders makkelijk te benaderen zijn. De LOVK maakt graag gebruik van de ervaringen van ouders. Dat dit niet alleen woorden zijn blijkt uit Meer over onderzoeken Zie > knop Nieuws van de LOVK en het rode rolmenu LOVK > archief 2 het feit dat de LOVK ouders veelvuldig raadpleegt; heel direct en individueel, maar ook door middel van onderzoeken. Zo werd in 2007 een groot onderzoek gedaan door het onderzoeksinstituut van de Rijksuniversiteit Groningen (GION) naar de kwaliteit van het onderwijsleerpakket en naar de ervaringen van ouders daarmee. Eerder, in 2005, vond een uitgebreid onderzoek onder alle ouders plaats door onderzoeksbureau AHA-data. Over het meest recente onderzoek, COOL+, kunt u elders in deze Langszij lezen. Samen meten, samen weten De LOVK meet het eindniveau groep 2 van haar leerlingen met de CITO-toetsen Taal voor kleuters en Ordenen. Ook wordt onderzocht in welke mate voldaan wordt aan de leesvoorwaarden. Niet alleen wordt zo een goed beeld verkregen van het niveau van elk individueel kind, maar ook kan daardoor een gedegen onderwijskundig rapport gemaakt worden, waar de ontvangende school mee aan de slag kan. Uiteraard is er meer dan alleen de CITO-toets. Elk kind wordt gedurende een aantal jaren intensief gevolgd en begeleid door de eigen mentor. Dat draagt in belangrijke mate bij aan het totaalbeeld van de ontwikkeling van kinderen. Ook met deze informatie kan de ontvangende school haar voordeel doen. De scores die behaald worden op de CITO-toetsen worden tevens gebruikt om varende kleuters te vergelijken met andere kleuters in Nederland die dezelfde toets gemaakt hebben. Dan blijkt dat varende kleuters aan het eind van groep twee op de CITO-toetsen minstens even goed of zelfs beter presteren dan walkinderen. Resultaten in groep 3 Maar hoe doen varende kleuters het bijvoorbeeld in groep drie? Een belangrijke vraag, want landelijk blijkt nogal eens dat resultaten die behaald worden met programma s voor voor- en vroegschoolse educatie, in groep drie nog maar weinig effect hebben. Uitslagen van het Cool+ onderzoek (zie elders in deze Langszij) laten zien dat kinderen die het onderwijs bij de LOVK hebben gevolgd het goed doen in groep drie én groep vier. Dat zegt veel over de inzet van ouders en leerkrachten (zowel van de LOVK Jaar Zittenblijvers in groep 3 5,7% 4,8% 3,8% Nieuw onderzoek Voor 2009 vraagt de LOVK ouders om medewerking aan een onderzoek dat aansluit bij het onderzoek uit 2005 en daarom ook weer door AHA-data zal worden uitgevoerd. Het gaat om: - prognose van de te verwachten leerlingen; - onderzoek naar waar ouders behoefte aan hebben bij het onderwijs aan varende kinderen; - onderzoek naar de mate van tevredenheid over het onderwijs van de LOVK. Het is de bedoeling dat vervolgens jaarlijks onder ouders van kinderen die de LOVK verlaten een tevredenheidonderzoek gedaan wordt. Ouders kunnen zich afvragen waar al die onderzoeken goed voor zijn. Zijn varende kinderen dan zo bijzonder? Wat zwaar weegt als argument voor breed onderzoek is, dat de LOVK, liever dan alleen te luisteren naar speciale groepjes ouders of commissies, àlle ouders raadpleegt. In vorige onderzoeken toonden ouders grote betrokkenheid bij het onderwijs aan hun kinderen. De LOVK vindt onderzoeken waardevol om zicht te krijgen op aanknopingspunten voor verbetering of verandering van het onderwijs. Daar gaat het uiteindelijk om, want zo kom je aan kwaliteit! als van de basisscholen), maar laat ook zien dat het onderwijsleerpakket van de LOVK, Stappen langs het water, echt werkt! LOVK en basisscholen werken samen aan een probleemloze instroom in groep drie. Een mooi voorbeeld van die samenwerking is dat basisscholen jaarlijks aan de LOVK de geanonimiseerde toetsgegevens eind groep drie van oud LOVK-leerlingen verstrekt. Zij melden ook of er van deze leerlingen moesten blijven zitten. Zo krijgen LOVK en basisschool een duidelijk beeld van de prestaties van varende kinderen. En wat blijkt steeds weer? Zij doen het goed en het percentage zittenblijvers neemt gestaag af. Alle reden dus om niet langer uit te gaan van achterstand bij varende kinderen, maar van hun aanwezige kwaliteiten. Meer over resultaten Zie > knop Nieuws van de LOVK > april 2009 Varende kinderen doen het goed in groep 3.

5 drie kanten Elke varende kleuter heeft wanneer hij van boord gaat om naar een ligplaatsschool of walschool te gaan, zo n boekje bij zich. Naast belangrijke kindgegevens bevat het ook coderingskaarten waarop de ontwikkeling van de kleuter wordt bijgehouden. Komen varende kleuters op een ligplaatsschool, dan wordt er met de coderingskaarten gewerkt. Na het werken wordt het boekje door de leerkracht bijgewerkt. Kortom, een mooi systeem, waarmee het onderijs aan varende kleuters lange tijd voorop liep. Tijden veranderen. Het aantal kleuters dat in de gelegenheid is om ligplaatsscholen intensief te bezoeken nam sterk af. Voor het Dit-ben-ik-boekje betekent dit dat het merendeel van de kleuters te onregelmatig op ligplaatsscholen komt om het systeem goed te onderhouden. Reden voor de LOVK om de functie van het Dit-ben-ik-boekje tegen het licht te houden. Dan komt al gauw de vraag op, of het boekje nog doet, wat het moet doen? 3 Kwaliteit toen en nu Toen waren er nog geen computers. Zeker niet op binnenvaartschepen. Toen was er nog geen internet, of het was nog te traag. Toen was er net als nu wel behoefte om de vorderingen van varende kleuters bij te houden. Daar werd een slimme oplossing voor gevonden. Een oplossing die in onderwijsland de aandacht trok en zelfs hier en daar gekopieerd werd; het Dit-ben-ik-boekje. Een draagbaar leerlingvolgsysteem, dat letterlijk met de kleuter meereisde. Internationaal gericht, met informatie over de kleuter in het Nederlands, Duits en Frans. Omdat de LOVK varende kleuters ziet als gewone kinderen, zoekt de LOVK ook aansluiting bij voorzieningen die voor alle kleuters in Nederland gelden. Dit onder het motto: Gewoon waar het kan, speciaal waar het moet. Wat betekent dit voor het Ditben-ik-boekje? Als paspoort met persoonlijke gegevens die van belang zijn bij schoolbezoek, blijft het van betekenis. Varende kinderen komen op allerlei scholen. Leerkrachten dienen dan direct over relevante gegevens te kunnen beschikken zoals, leeftijd, gezondheid, telefoonnummers van ouders en mentor. Ook is het een handig boekje om het dagverslag van de ligplaatsscholen in mee te geven en kan het dienst doen als drager van gegevens voor ouders en korte berichten van ouders of leerkrachten. Nu het zwaartepunt van het onderwijs aan varende kleuters is komen te liggen op het onderwijs aan boord, spelen de coderingskaarten niet meer de rol díe ze eerder hadden. In het onderwijsleerpakket Stappen langs het water wordt stelselmatig gecheckt wat kleuters beheersen en de mentor houdt daarvan een overzicht bij in het leerlingvolgsysteem. LOVK loopt voorop De LOVK verenigt zo het beste uit twee werelden: een leerlingvolgsysteem dat aansluit bij het onderwijs aan boord en aangevuld wordt met informatie van groepsleerkrachten én na schoolbezoek directe informatie over wat kinderen op school deden door het dagverslag in het Dit-ben-ik-boekje. Vervolgens gaat de LOVK nog een stap verder door binnenkort ouders inkijkrechten te bieden in het leerlingdossier van hun kind; op elk moment dat zij dat wensen. Daarmee loopt het onderwijs aan varende kleuters, net als indertijd met het Dit-ben-ik-boekje, weer voor op ontwikkelingen in reguliere basisscholen. Langszij 5 LOVK laat externe audit uitvoeren Eind 2008 heeft de LOVK door een extern bureau laten onderzoeken in hoeverre de doelen uit het strategisch beleidsplan gerealiseerd waren. Begin 2009 verscheen het auditrapport. Hieronder een deel van de samenvatting. Het lopende Strategisch Beleidsplan ( ) bevat een aantal ambitieuze doelstellingen. Dat de LOVK de meeste hiervan gerealiseerd heeft, dan wel een heel eind op streek is, blijkt uit het overzicht van doelrealisatie, alsook uit deze auditrapportage en eerdere onderzoeken van bijvoorbeeld het Gronings Instituut voor Onderzoek van Onderwijs (GION) en de Onderwijsinspectie. Wel geldt dat voor enkele doelstellingen geen objectief uitsluitsel te geven is omdat de LOVK hierop nog geen meting heeft verricht, terwijl de formulering van de doelstelling dit wel impliceert. De LOVK heeft haar onderwijs en haar interne organisatie goed op orde en heeft de afgelopen jaren een sterke professionalisering gerealiseerd. De structuurkant is stevig verankerd in een samenhangend geheel van ambitieuze doelen, kaders, werkwijzen, afspraken en andere instrumenten. De verbetermogelijkheden die er zijn ten aanzien van het instrumentarium heeft de organisatie op het netvlies, of ze werkt er al aan. De LOVK bezit hiermee een adequaat systeem van kwaliteitsborging en verbetering. Roodkapje Er was eens... Zo beginnen sprookjes. En vervolgens gaat het zoals in sprookjes hoort, over goed en kwaad. Neem Roodkapje. Zij is goed, lief en begaan met haar oma. De wolf daarentegen verbeeldt wat boos, bruut en kwaad is. En terecht. Want wie eet er nu een grootmoeder op! De wolf drukte op de klink, de deur ging open en hij liep zonder een woord te zeggen recht op grootmoeders bed af en slokte haar op. Afschuwelijk toch? Roodkapje gáát er voor. Zij doet wat moeder vraagt. En met plezier. Bovendien, ze durft ook en ze zet door. Daar oogst Roodkapje bewondering voor. Gelukkig bestaan er nog steeds zulke Roodkapjes. Onlangs kwam ik er zelfs nog een tegen. Ik had haar al eens eerder gezien. Maar dat is lang geleden, in de tijd toen ze nog bij ons hoorde. Eind januari De ontvangsthal liep vol met ouders, broertjes en zusjes, ooms en tantes, opa s en oma s, leerkrachten en medewerkers van de internaten De Singel en De Meerpaal. Allemaal supporters van Roodkapje, Assepoester, Sneeuwwitje, de dwergen, Repelsteeltje, de koning, de verteller en de vele figuranten. Er was eens... In de fraaie theaterzaal zaten honderden mensen. Lampen gingen aan en brachten de juiste sfeer. En toen Op het geluid van de muziek zweefden de elfjes binnen... Het sprookje kon beginnen. Daar was ze Zo maar ineens kwam ze uit het bos. Een mandje met koekjes aan haar arm. Op weg naar grootmoeder. Ze huppelde, zong en sprong, voor niets en niemand in de wereld bang. De lange teksten kwamen als vanzelf uit haar mond. Ze speelde met woorden, met mimiek, met muziek alsof ze nooit anders had gedaan. Ze betoverde de zaal. Roodkapje! Ik keek in mijn programmaboekje. Klopte het wel? Ja, haar naam stond echt bij de hoofdrolspelers. Het kon niet missen. Ze wás het. Onder de lampen, steeds wisselend van kleur en voor fraaie decors voerde zij haar act op, die geen act was. Het was super echt en super goed! Ik bewonderde haar. Was trots op haar. Trots op mijn oud-leerling, want dat was ze toch, dit schipperskind. Eigenlijk trots op al die schipperskinderen die daar samen een prestatie van formaat neerzetten. En toen het sprookje uit was Eindeloos applaus! Even mijn ogen dicht. En daar was Roodkapje zoals ik haar gekend had. Zoals ze was, nu meer dan vijf jaar geleden. Bij ons zat haar schooltijd erop. Het kleine meisje zou weldra van boord gaan. Dat dappere moet er toen al in gezeten hebben. Zou ze het moeilijk gehad hebben? Zo n stap, ze was toen nog zo jong. Niet niks. Trouwens, ook voor de ouders niet. Als ik mijn ogen weer open doe staat zij daar nog samen met al die anderen. Vol zelfvertrouwen. Mooi om daar aan bijgedragen te hebben. Als ouders in de eerste plaats. Maar ook als school en internaat. Appels plukken Cobi Visser De zomervakantie is weer voorbij. Ook De Zwarte Zwaan waar Themba naar school kan gaan, opent haar deuren. Voor Themba kan het niet snel genoeg gaan. Hij wil zelfs al bij Oma Flat logeren en dan naar school gaan. Met het lespakket Stapjes langs het water, trekken we ons niets aan van vakanties. Al helemaal niet als er in het boek een les staat over Appels plukken. (Hoewel het in de les de bedoeling is om te doen alsof.) Op een aantal sluizen op de Main zien we namelijk heel veel bomen met rode en gele appels. De sluismeesters hebben er geen probleem mee als we gaan plukken. Als we aan één appel trekken, vallen er meerdere uit de boom. Themba raapt de appels van de grond en binnen no time hebben we meer dan genoeg om appelmoes en appeltaart te maken. Antoinnette Schram, moeder van Themba, ms Providentia Wilt u Langszij persoonlijk ontvangen? Geef dan uw naam en adres door aan: landelijk.bureau@lovk.nl

6 In de regio Schelde, Rijn en IJmond Afscheid van Hannie Joosten In januari 2009 hebben wij afscheid genomen van Hannie Joosten wegens het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd. Veel heeft zij voor de LOVK betekend. We waren in gesprek met haar en keken terug en vooruit. Je hebt je leven lang al wat met de binnenvaart. Ik ben een geboren en (deels) getogen schippersdochter. Mijn jeugd heb ik op verschillende internaten doorgebracht. Toen ik 16 was, was ik het internaat zat en wilde ik graag zelfstandig wonen en werken. Met kinderen werken was mijn ideaal. Op dat moment was kinderverzorgster het hoogst haalbare. Maar toen er tijdens een sollicitatiegesprek alleen maar gesproken werd over het afvegen van vieze neuzen en billen, besloot ik toch nog maar even op het internaat te blijven en door te leren. (Ik verdenk mijn moeder ervan dat zij een babbeltje heeft gemaakt met het hoofd van het kindertehuis voor ik kwam voor het sollicitatiegesprek ) Na mijn opleiding heb ik een aantal jaren aan een kleuterschool gewerkt tot ik een leuke schipper tegen kwam, ging trouwen en met hem ging varen op het schip van mijn ouders. Hoe kwam je bij de varende kleuters terecht? Toen mijn oudste zoon naar het internaat moest, wilde ik betrokken blijven bij zijn opvoeding en het onderwijs. Ik besloot daarom in de oudercommissie te stappen. Vanuit deze commissie werd ik voor het LOV (nu LOVT = Landelijke Oudervereniging voor Varende en Trekkende Beroepsbevolking) gevraagd. Het KSCC (Katholiek Sociaal Cultureel Centrum) was toen bezig met het herzien van het speelleerpakket voor kleuters aan boord en door het LOV werd ik gevraagd om aan die werkgroep deel te nemen. Daar ontmoette ik de toenmalige directeur van de AMVV (= Algemene Maatschappij voor Varenden) ligplaatsscholen. Zij was op zoek naar een invalster. Zo kwam ik op 1 april 1981 op De Bonte Zwaan in Amsterdam. Het leerlingaantal ging in die tijd dusdanig omhoog dat er een tweede leerkracht aangesteld kon worden. Daardoor mocht ik na mijn invalperiode blijven. Inmiddels woonde ik aan de wal, maar voelde mij op De Bonte Zwaan als een vis in het water. Ik sprak dezelfde taal als de kinderen. Als een kind het over de den had, wist ik dat daarmee niet per definitie een kerstboom werd bedoeld. Aan de fijne contacten met ouders bewaar ik mooie herinneringen. Tijdens mijn achttien jaar op De Bonte Zwaan, heb ik ook met veel fijne collega s samengewerkt. Dat ik velen van hen heb terug gezien op mijn afscheidsreceptie, deed mij goed. De laatste jaren was je vooral bezig met Stappen langs het water. De ontwikkeling van Stappen langs het water is voor mij dé uitdaging van de afgelopen tien jaar geweest. In tegenstelling tot het werken in de klas was het soms wel een eenzame taak; alleen met computer, leermethodes, leerlijnen, ideeënboeken, overzichten, schema s en dozen vol plaatjes. En dan die verantwoordelijkheid! Soms vreesde ik dat het pakket niet goed zou aansluiten op groep 3. Een lange, rijke traditie Sint Nicolaasschool in Nijmegen De school is van oudsher een schippersschool. Dat kan je zien, wanneer je het terrein betreedt. Aan de ene kant van het pad ligt het Sint Nicolaas internaat en aan de andere kant de school. In beeld Zowel school als internaat liggen verscholen tussen de bomen. Het gebouw is in de jaren vijftig gebouwd. Naast de school en het internaat stond ook een klooster van de broeders van Maastricht. De broeders gaven eerst les aan de zonen van schippers. Later werden het gemengde scholen. Toen in 1992 de schippersscholen als aparte scholen werden opgeheven, hebben met name de schippers zich enorm ingezet om de school als zodanig te behouden. Immers, welke school in de stad heeft zo n prachtige, bosrijke omgeving? Doordat internaat en school veel samenwerken hebben de kinderen een enorme speelruimte; ze spelen op het schoolplein én het Langszij 6 Gelukkig zorgde de nieuwe LOVK directeur Wim van Schaik voor een medeontwikkelaar in de persoon van Cobi Visser. Wij hielden elkaar scherp en hebben het pakket enthousiast verder ontwikkeld, geperfectioneerd en uitgebreid. Elke dag geven nu ouders en enthousiaste mentoren met dit pakket een uniek onderwijssysteem vorm. Met trots kijk ik dan ook naar de ontwikkelde producten en de positieve beoordeling daarvan door de universiteit van Groningen. Wie hebben voor jou bijzondere betekenis gehad? Ik vind het moeilijk om namen te noemen. Het zijn er veel en ik ben bang om iemand te vergeten. Eén uitzondering wil ik daar op maken. Meneer Barel van de AMVV. In no time wist hij vier ligplaatsscholen uit de grond (of liever gezegd: uit het water) te stampen. En hij durfde het - ruim 25 jaar geleden - aan om mij als leerkracht van De Bonte Zwaan aan te stellen. Wat wil je de LOVK meegeven? Met de komst van de LOVK is er veel veranderd en verbeterd in het onderwijs aan varende kleuters. Daar heb ik mijn steentje aan bij mogen dragen door de ontwikkeling van Stappen langs het water. Bestuur en directie van de LOVK gaven mij daarvoor alle ruimte, vertrouwen en ondersteuning. Ik weet dat de LOVK niet op haar lauweren zal gaan rusten en steeds weer andere uitdagingen aan zal gaan zoals recent nog de opening van een spel-o-theek, de vernieuwing van het peuterpakket en de digitale leeromgeving School@ home. Ik zie de LOVK als een vooruitstrevende en vernieuwende organisatie met professionele en gemotiveerde mensen. Iets om trots én vooral zuinig op te zijn. Al ga ik me nu met andere dingen bezig houden, ik blijf het onderwijs aan varende kleuters met belangstelling volgen. Volgens mij is dat in goede handen bij de LOVK. internaatsplein, in het bos en ook regelmatig op het voetbalveld van het internaat. De kinderen van het internaat komen s avonds wel eens in de gymzaal van de school. Kortom, ruimte genoeg. Toen de Sint Nicolaasschool verder ging als basisschool, is besloten als Jenaplanschool door te gaan. In Stappen langs het water ook in Oekraïne! Flora Brokaar-Cornet woont en werkt met haar man Edwin in Beregowo in Oekraïne. Ze hebben samen twee kinderen, Nathan en Rebekka. Nathan werkt met Stappen langs het water. We wonen nu zes jaar in Oekraïne en werken hier als zendelingen/ humanitaire hulpverleners voor stichting Childrens Relief (Oosteuropa Zending). Edwin coördineert hulp aan ziekenhuizen en artsenposten. Zelf ben ik coördinator van een straatkinderenproject. We hebben twee kinderen Nathan (5) en Rebecca (bijna 3). Nathan en Rebecca gaan drie dagen naar de kleuterschool om met andere kinderen te spelen en de taal goed te leren. Er is hier een kleuterschool voor kinderen tot en met vijf jaar. Als er gekleid is staan er twintig precies dezelfde werkjes waar de kinderen zelf volgens mij weinig bijdrage aan hebben geleverd. Wel besteden ze hier veel aandacht aan gedichtjes, dansjes en muziek. De pedagogiek is ook niet Nederlands; er wordt veel geschreeuwd door de juf. Ik ben opgegroeid als schipperskind en heb zelf Kleuter aan boord gehad, dus het was niet een Jenaplanschool spelen en werken kinderen van verschillende leeftijden met elkaar. De Sint Nicolaasschool heeft stamgroepen van de onderbouw, de middenbouw en de bovenbouw. Elke week sluiten wij af met een viering. Dan laten de kinderen elkaar zien waaraan ze die week hebben gewerkt. Er wordt gedanst, gezongen en toneel gespeeld. Het aantal schipperskinderen neemt af. Dat merken wij ook op de school. Toch besteden wij elke keer zorgvuldig aandacht aan de komst van een nieuw kind op het internaat. Er is dan een nieuwelingendag waarop ouders ook kunnen kennismaken met school en internaat. Nu de kinderen vanuit de LOVK komen, weten we veel meer over de kinderen wanneer ze bij ons starten. Ook is er contact met de men- LO K moeilijk om als het om aanvullend Nederlandstalig onderwijs gaat, te denken aan de LOVK. Ik vind Stappen langs het water erg praktisch en duidelijk en leuk om te doen. Soms worden er dingen en termen aangehaald die uit het schipperswereldje komen, dus dat moet ik dan even aan Nathan uitleggen. Andere dingen zijn hier in Oekraïne helemaal niet van toepassing en dienen nog meer uitleg te krijgen. Wat ik jammer vind is dat de feestdagen niet parallel lopen met de jaarkalender. Daar zijn wel extra pakketten voor, maar dat kost extra tijd en die is er vaak niet. Ik vind het geen probleem dat we onze mentor nog nooit gezien hebben. We hebben een foto van haar over de mail gekregen en de communicatie verloopt prima. Het is leuk om Langszij te lezen en in gedachten zie ik een mentor van de wal onwennig over een loopplank lopen en door een gangboord schuifelen voor een boordbezoek. Het is grappig als je beide wereldjes kent en die in de LOVK ziet samenkomen en dat terwijl ik hier zelf in Oekraïne woon. Flora Brokaar-Cornet Oekraïne toren van de kinderen. De school is gewend aan het feit, dat er ineens schipperskinderen voor de deur kunnen staan, omdat ouders in de buurt zijn. Dat heeft alles te maken met het feit dat Nijmegen geen ligplaatsonderwijs kent. Op dit moment wordt er een nieuw internaatscomplex gebouwd in Oosterhout. De Sint Nicolaasschool zal eind volgend schooljaar hoogstwaarschijnlijk afscheid nemen van haar schipperskinderen en daarmee van een lange, rijke traditie. Tot die tijd blijven we samenwerken, samen spelen, samen praten en samen vieren! Dat zijn de basisactiviteiten van het Jenaplanonderwijs. Meer weten over de Sint Nicolaasschool, neem dan een kijkje op Jacquelien van Galen, directeur Sint Nicolaasschool