Vergadernotitie voor de Drechtraad op 18 juni 2008

Transcriptie

1 Vergadernotitie voor de Drechtraad op 18 juni 2008 bijlage 14 agendapunt 11 datum 19 mei 2008 steller Onderwerp Programma Luchtkwaliteit Drechtsteden Bijlagen Programma Luchtkwaliteit Drechtsteden R. Kooman/M. van den Bosch/R.J. Giskes doorkiesnummer (078) Gevraagde beslissing Kennisnemen van het programma luchtkwaliteit Drechtsteden , de daarin opgenomen maatregelen en het bestedingsvoorstel. Verdere procedure Na de vaststelling en ondertekening door het Drechtstedenbestuur en de Drechtstedengemeenten is het programma ter goedkeuring aangeboden aan de provincie Zuid-Holland. Communicatie N.a.v. de vaststelling van het programma is er een persbericht uitgegeven en heeft er op 7 april 2008 een persconferentie plaatsgevonden. Financiële consequenties Het tot stand komen van het Nationaal Programma Luchtkwaliteit wordt financieel ondersteund door het Rijk door middel van de toekenning van FES-gelden (FES = Fonds Economische Structuurversterking). Dit heeft in twee rondes plaatsgevonden. De Drechtsteden hebben vanuit de 1 e ronde FES in twee tranches totaal ,-- ontvangen voor het treffen van maatregelen ter verbetering van de luchtkwaliteit.. Deze gelden zijn vrij te besteden aan projecten ter verbetering van de luchtkwaliteit. In de aanloop naar het Programma Luchtkwaliteit Drechtsteden heeft het Rijk de gelden uit de tweede FES-ronde toegekend op basis van het aantal knelpunten in Voor geheel Zuid-Holland is een bedrag van ,-- beschikbaar gesteld. In de Drechtsteden bevindt zich 3% van de Zuid-Hollandse knelpunten. Op basis van de verdeelsleutel zoals afgesproken in het BOMO+ betekent dit dat er in de 3 e tranche nog ,-- ter beschikking wordt gesteld aan de Drechtsteden. In tegenstelling tot de eerste ronde wordt als voorwaarde gesteld dat er minimaal sprake is van 50% cofinanciering door de Drechtsteden c.q. gemeenten. In het Programma Luchtkwaliteit Drechtsteden is een groot aantal bestuurlijk geaccordeerde maatregelen opgenomen zodat het zonder meer mogelijk is aan deze voorwaarde te voldoen. In totaal is een bedrag van ,-- beschikbaar voor de uitvoering van het programma. In het Bestuurlijk Overleg Task Force Luchtkwaliteit van 17 januari 2008 zijn ten aanzien van de cofinanciering van de FES-gelden de volgende besluiten genomen: Voor de cofinanciering van de middelen uit 1 ste en 2 de tranche zijn de cofinancieringspercentages van de voorlopige RSL s leidend; Voor de cofinanciering van de middelen uit de 3 de tranche wordt 50% aangehouden.

2 pagina 2 agendapunt Programma Luchtkwaliteit Drechtsteden Het genomen besluit is in tegenspraak met eerdere toezeggingen van VROM dat de eerste twee ronden FES-gelden vrij te besteden zijn aan luchtkwaliteit. De provincie Zuid-Holland heeft namens de NSL-partners het volgende voorstel aan VROM gedaan: 1. De gemeenten Rotterdam en Den Haag, de provincie Zuid-Holland en het intergemeentelijke samenwerkingsverband Drechtsteden garanderen een cofinancieringspercentage van 50% voor de besteding van de middelen die zij ontvangen. Uit de 1 ste, 2 de en 3 de tranche. Tabel 1 bevat en overzicht van alle relevante bedragen en de cofinancieringsverplichting van deze vier bestuursorganen afzonderlijk; 2. Voor de cofinanciering kunnen naast eigen middelen ook Brede Doeluitkeringen worden ingezet zoals de Brede Doeluitkering Verkeer en Vervoer; 3. De resulterende cofinanciering wordt per bestuursorgaan weergegeven waarbij het onderscheid wordt gemaakt tussen de 1 ste en 2 de tranche (gezamenlijk) en de 3 de tranche. Hierbij wordt voor de 3 de tranche een maximale FES-bijdrage van 50% gehanteerd, terwijl dit voor de 1 ste en 2 de tranche kan variëren tussen 0 en 100%. Het opgestelde Regionaal Programma Luchtkwaliteit voldoet aan het voorstel zoals dat hierboven is geformuleerd. Het cofinanciering-percentage over de 1 e en 2 e tranche (1 e ronde) bedraagt 31%; het percentage over de 3 e tranche (2 e ronde) 39%. In de tabel bij de toelichting op het programma is een bestedingsvoorstel opgenomen. Toelichting Structurering bestuurlijk proces Het programma luchtkwaliteit Drechtsteden maakt deel uit van het Regionaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (RSL) Zuid Holland als onderdeel van het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL). Het is te zien als een actualisering van het in 2006 vastgestelde regionaal programma luchtkwaliteit Uitgangspunt bij het bestuurlijk proces is geweest, om het programma zowel door de regio als door de individuele gemeenten te laten vaststellen en ondertekenen. Dit is noodzakelijk omdat het programma zowel regionale als locale luchtkwaliteitsmaatregelen en -projecten bevat. Voor beide maatregelencategorieën is bestuurlijke goedkeuring vereist (incl. financiën). Rondom het NSL bestonden lange tijd nog veel onduidelijkheden. Pas op 16 november jl. heeft de Rijksoverheid een voldoende eenduidig kader bepaald voor het tot stand komen van het NSL. Vanaf 16 november 2007 is hard gewerkt om de gestelde einddatum voor het vaststellen en ondertekenen van het programma (16 april 2008) te halen. Vanwege de zeer krappe planning is zoveel mogelijk aangestuurd op parallelle behandeling van de stukken in de resp. besturen. Op 27 maart 2008 heeft het Drechtstedenbestuur ingestemd met het programma. In de Drechtraadcaroussels van 20 februari en 16 april 2008 zijn de leden van de Drechtraad tussentijds over de voortgang en resultaten geïnformeerd. In het kader van het middagprogramma voor leden van de Drechtraad op 18 juni a.s. wordt rond het programma luchtkwaliteit een excursie georganiseerd. Knelpunten op het gebied van de luchtkwaliteit Uit de saneringstool blijkt dat er in de Drechtsteden sprake is van een tweetal knelpunten: Dokweg () Hendrik Ydenweg (H.-I.- Ambacht) De Ruigenhil in Alblasserdam komt niet als knelpunt in de saneringstool naar voren. Uit controle blijkt dat dit wordt veroorzaakt doordat de expositieafstanden in de tool niet juist zijn ingevoerd. Wordt hierop een correctie doorgevoerd komt de Ruigenhil naar voren als een knelpunt. Hiervoor is in overleg met de gemeente een maatregel bepaald.

3 pagina 3 agendapunt Programma Luchtkwaliteit Drechtsteden Op de Achterhakkers/Wilgenbos in is eveneens sprake van een knelpunt. Ook dit knelpunt is niet uit de saneringstool naar voren gekomen. Dit wordt veroorzaakt doordat de tool geen rekening houdt met de emissie van schepen die gebruikmaken van de haven. Verder is er in het programma een reservering van ,-- gedaan voor het knelpunt Hendrik Ydenweg in H.-I.-Ambacht. Dit knelpunt is met vrij eenvoudige middelen opgelost waarbij net wordt voldaan aan de grenswaarde voor NO2 in De reservering ten laste van het budget FES2 is gedaan om eventuele tegenvallers met maatregelen te kunnen compenseren. Het geactualiseerde programma Het geactualiseerde Programma Luchtkwaliteit Drechtsteden is er op gericht om in 2015 te voldoen aan de Europese regelgeving op het gebied van luchtkwaliteit. Dit programma anticipeert op een wijziging in Europese regelgeving waarbij de luchtkwaliteit niet op 5 meter uit de wegrond wordt bepaald maar op 10 meter. Verder wordt er vanuit gegaan dat het verzoek van Nederland om 5 jaar uitstel te verkrijgen op het halen van de Europese grenswaarden wordt gehonoreerd. Het geactualiseerde Programma Luchtkwaliteit Drechtsteden bevat alle regionale maatregelen, locale maatregelen van regionaal belang en locale maatregelen, inclusief een rapportage over de stand van zaken van de uitvoering van het lopende programma. Het programma is, net als zijn voorganger, opgezet als een voortschrijdend programma. Naarmate er meer inzicht komt in de oplossingsrichtingen en de haalbaarheid hiervan worden maatregelen aan het programma toegevoegd en/of als niet haalbaar afgevoerd. Het geactualiseerde programma dient nu echter ook als input ten behoeve van het Regionaal Programma Luchtkwaliteit (RSL). Dit RSL is de regionale bijdrage aan het Nationaal Programma Luchtkwaliteit (NSL) waarin ook rijks- en Europese maatregelen zijn opgenomen. Uitgangspunt voor het NSL is dat in 2015 wordt voldaan aan de Europese grenswaarden voor luchtkwaliteit (fijn stof en NO2). Uit het regionaal programma blijkt dat dit daadwerkelijk lijkt te lukken. De marges blijven echter ook in 2015 erg klein. Omdat het Programma Luchtkwaliteit Drechtsteden, het RSL en het NSL nauw met elkaar zijn verweven, zijn de hierin opgenomen maatregelen zonder compensatie niet uit het programma te verwijderen. Hiermee gaan zowel de individuele gemeenten als de regio Drechtsteden een investerings- en uitvoeringsverplichting aan. Daar staat tegenover dat opname van maatregelen in het RSL kan leiden tot een bijdrage uit de FES-gelden. De afzonderlijke gemeenten en de regio Drechtsteden besluiten samen, op basis van het geactualiseerde maatregelenpakket, over de besteding van de FES-gelden in deze regio. Bestedingsvoorstel Programma Luchtkwaliteit Drechtsteden In het Programma Luchtkwaliteit Drechtsteden zijn voor ,-- verplichtingen aangegaan ten laste van FES 1 e ronde. Tevens is er voor een bedrag van ,-- aan proceskosten ten laste van FES 1 e ronde gereserveerd. Derhalve resteert nog een bedrag van ,-- uit het budget FES 1 e ronde. Het Programma Luchtkwaliteit Drechtsteden voorziet in generieke maatregelen en studies ter waarde van ,--.Deze worden ten laste gebracht van het budget FES 1 e ronde. Op dit budget resteert daarom een bedrag van ,--. Hiervan wordt voorgesteld ,-- te reserveren voor proceskosten en ,-- voor onvoorziene uitgaven. Verder voorziet het programma in maatregelen gericht op het oplossen van knelpunten ter waarde van ,--. Deze worden ten laste gebracht van het budget FES 2 e ronde. Op dit budget resteert daarom een bedrag van ,--. Voorgesteld wordt dit bedrag te reserveren voor onvoorziene uitgaven. Tegenover de ter beschikking gestelde FES-gelden uit de 2 e ronde stelt de regio een bedrag van ,-- aan cofinanciering.

4 pagina 4 agendapunt Programma Luchtkwaliteit Drechtsteden S= Studie G= Generieke maatregel K= Knelpunt FES 1 e ronde Maatregel Kosten Kosten Luchtkwaliteit Financiële bijdrage FES 1 FES tranche Hoofdstuk Regionale maatregelen S1 Vervoersmanagement Drechtsteden e S2 Onderzoek uitbreiden OV over water e S3 Haalbaarheidsstudie warmtebedrijf e Co financiering BANS S3 Markverkenning industriële restwarmte e S4 Studie naar walstroom voorzieningen binnenvaart e S5 bedrijven e S5 Project kilometer reductie en brandstofbesparing ZHZ S5 vervolgproject kilometer reductie e S6 Campagne luchtkwaliteit e /2 e G1 HOV Drechtsteden G2 reductie roetemissie gemeentelijk wagenpark en contract partners G2 Onderzoek gemeentelijk wagenpark e (wagenparkscans) G3 schone brandstoffen e Co-financiering EFRO: Co- Financiering initiatiefnemer: G4 Aanleg walstroom voorzieningen e Co-financiering EFRO: Co- Financiering gemeenten: G5 Project brug op motor af e Hoofdstuk Lokale maatregelen van regionaal belang Alblasserdam S1 Alblasserdam Lokale hoofd infrastructuur e Hendrik-Ido-Ambacht S2 Hendrik-Ido-Ambacht Opstellen GVVP e S3 Verkeersstructuurplan Dordt West e S4 Ketenarrangementen OV e G2 Gratis OV over water e Hoofdstuk Lokale maatregelen S1 Beleidsnota verkeerslichten e S2 Fietsnota e G2 flankparkeren G4 klimaatbeleid bedrijven e Papendrecht S3 Papendrecht GVVP e Totaal

5 pagina 5 agendapunt Programma Luchtkwaliteit Drechtsteden FES 2 e ronde Maatregel Kosten Aandeel luchtkwaliteit Financiële bijdrage FES 2 Cofinanciering Hoofdstuk Regionale maatregelen K1 Aansluitingen N3 met A16 (korte termijn) Co-financiering RWS Co-financiering regio Co financiering Aansluitingen N3 met A16 (lange termijn) Co-financiering RWS Co-financiering PZH Co-financiering regio Hoofdstuk Lokale maatregelen van regionaal belang Alblasserdam K3 Alblasserdam Ruigenhil Hendrik-Ido-Ambacht K1 Verkeersafwikkeling Volgerlanden K3 Hendrik-Ido-Ambacht Hendrik Ydenweg (reservering) Zwijndrecht G1 Zwijndrecht Parkeren op afstand Hoofdstuk Lokale maatregelen G3 fietsenstalling K1 Doorstroom maatregelen K2 luchtkwaliteit in projecten (gezondheidsmaatregelen) Zwijndrecht G1 Zwijndrecht bewaakte fietsenstallingen Totaal