Megatrends, uitdagingen en perspectieven

Transcriptie

1 Megatrends, uitdagingen en perspectieven Prof. dr ir Rudy Rabbinge Universiteitshoogleraar Duurzame Ontwikkeling & Voedselzekerheid Greenport Nederland Conferentie 18 november 2010

2 Inhoud Megatrends Uitdagingen Metropolitane landbouw Analyse van de agrofood sector Toekomstige ontwikkelingen Conclusies

3 1. Megatrends

4 Non usables and manure Megatrends landbouw Grain production in NL between 1400 and Productiviteitsverhoging Biomass Sust. products: - Materials - Chemistry - Energy Non usables and manure By-products en waste processing, compost, fermentation (energy) : KG/HA MAN-HOUR Megatrend s 2: Van ambachtelijk naar industrieel 3: Integratie van de keten Food & fodder Photosynthesis CO 2 H 2 O Minerals 6: Bio-based economie 5: Voedsel en gezondheid 4: Verbreding van doeleinden

5 Megatrends (1): Productiviteitsverhoging Graan productie in NL tussen 1400 and 2000 Grond-productiviteit x 5-6 Arbeidsproductiviteit x Energie en andere inputs x KG/HA MANUUR

6 Megatrends (2): Van ambachtelijk naar industrieel Van adaptief (aanpassen aan omgeving) naar maximale controle (kunstmest, pesticiden, irrigatie) Introductie van niet-grondgebonden landbouw kasteelt substraatteelt Hoge toegevoegde waarde!!

7 Megatrends (3) Integratie van de keten Van grond tot mond Keten-omkering: consument (of retail) dicteert Kwaliteit, food safety, gemaksvoedsel, etc. Efficientie in logistiek (on time delivery), kostprijs Toegevoegde waarde op diverse schakels van de keten cumulatief

8 Megatrends (4): Verbreding van doeleinden Milieuvriendelijk geen vervuiling geen verspilling Diervriendelijk Landschap

9 Megatrends (5): Koppeling aan gezondheid Groente, fruit en vis zijn goed voor de gezondheid Gezondheidsbevorderende componenten nastreven door keuzes in uitgangsmateriaal, teeltmethodes en verwerking: meervoudig onverzadigde vetzuren Good Agricultural Practices: landbouwproducten vrij van residuen (nitraat, pesticiden) Food safety: tracking and tracing (BSE, dioxine)

10 Megatrends (6): opkomst biobased economie Keuze consumenten voor biobased producten Materialen kunnen doeltreffender en doelmatiger worden vervaardigd De plant als fabriek Verschillende producten en technieken in ontwikkeling en gebruik

11 2. Uitdagingen

12 Key role (1): Voedselzekerheid Uitbannen honger Groeiende bevolking Meer consumptie van vlees Meer voedsel

13 Key role (2): Klimaatverandering verwoestijning overstroming verzouting Bestrijding Aanpassing

14 Key role (3): Voeding en gezondheid Obesitas Allergie Anti-oxidanten Gezonde voeding producten

15 Key role (4): Planeet Natuur Biodiversity GHG Monitoren van conservatie

16 Key role (5): Biobased economie Biofuels Biomaterials Biorefinery Adapted crops New agrosystems

17 Mondiale uitdaging Food Security Climate change Agricultural Life Sciences Food & Health Stewardship Biobased Economy

18 3. Metropolitane landbouw

19 De Noordwest Europese Deltametropool Kaart afgeleid van Van den Broeck et al. 1996

20 De megacorridors in Noordwest Europa volgens Europa Europe 2000+, European Commission, 2000

21 Overlappende Agglomerationsräume in Noordwest Europa

22 Metropolitan Agriculture Is consumer driven and answers diverse food requirements and quality demand based on increasing purchasing power. Builds upon a network of industrial agricultural producers and food processors, waste processors, energy providers and water managers and makes optimal use of logistics and knowledge flows that all concentrate in a metropolitan environment. Is a significant contribution to sustainable development of the metropole itself

23 Ontwerp voor een havenpark in de haven van Amsterdam

24

25 4. Analyse van de agrofood sector

26 Analyse van bedrijfstakken van de NL economie 2 criteria: (Porter) 1. Economische potentie van bedrijfstak: mate van investeren, marktaandeel, financiele positie 2. Innovatiekracht, vernieuwingskracht bedrijfstak: mate van koppeling bedrijfstak en kennisinstellingen

27 Conclusies: agrofood bedrijfstakken scoren bij de 10 economisch beste van de 200 geanalyseerden Twee oorzaken: 1. Innovatie- en concurrentiekracht als gevolg van particuliere initiatieven 2. Facilitatie door overheid via voorlichting, onderzoek, onderwijs

28 Drie aanvullende criteria uit society (2004) 1. Denken in ketens en in laterale verbanden (naast vertikale dus ook horizontale structuren) met als doel producten en productiewijze te verbeteren 2. Ecologische vernieuwing: begrip van ecologie en biologie gebruiken voor betere benutting van grondstoffen en IPM verliezen/vervuiling dalen 3. Investering in sociale orientatie zowel mbt eigen personeel, maar ook dierenwelzijn ea civil concerns omdat deze het maatschappelijk contract bepalen

29 Toepassing van 5 criteria: Conclusies Van de 200 NL bedrijfstakken die geanalyseerd zijn staan bij de beste 10 niet minder dan 9 bedrijfstakken uit de agrofoodsector 15 van de 20 NL agrofood bedrijfstakken behoren zelfs bij de 30 % beste ter wereld 11 NL agrofood bedrijfstakken horen zelfs bij de top 5 % van de wereld

30 Conclusies Toppers zijn m.n. de sectoren die kennisintensief zijn en goede handelsnetwerken hebben. Zoals bedrijven die uitgangsmateriaal produceren. Alle genoemde toppers, subtoppers en ook middenmoters scoren positief qua vernieuwingsperspectief Matig/slecht presterende bedrijfstakken kunnen goed worden

31 5. Toekomstige ontwikkelingen

32 Toekomstige ontwikkelingen 1. Ketenorientatie 2. Specialisatie 3. Kosten en schaal georienteerde benadering 4. Nieuwe marktmodellen 5. Metropolitane landbouw

33 6. Conclusies

34 Conclusies Gebruik de trends Werk aan de uitdagingen Vergroot de perspectieven

35 Dank u voor uw aandacht Wageningen UR