Grondstoffenschaarste in drie dimensies

Transcriptie

1 Grondstoffenschaarste in drie dimensies Ton Manders Stephan Slingerland Kivi Niria jaarcongres, 23 november 2011

2 Programma van deze Early Bird Sessie Grondstoffenschaarste in drie dimensies Waar moeten we ons zorgen over maken? - Ton Manders (20 min.) 2. Wat kunnen we er aan doen? - Stephan Slingerland (20 min.) 3. Discussie (20 min.) 2

3 Kernboodschappen Ingewikkeld, geen eenvoudige oplossingen Resource efficiency is geen silver bullet EU beleid staat nog aan het begin, kan verder verbeterd 3

4 Grondstoffenschaarste: Waar moeten we ons zorgen om maken? Ton Manders Kivi Niria jaarcongres, 23 november 2011

5 Ingewikkeld, geen eenvoudige oplossingen Schaarste aan hulpbronnen Hulpbronnen zijn te duur Overvloed (milieudegradatie) Hulpbronnen zijn te goedkoop Voorzieningszekerheid Sociale dimensie Veel, verschillende hulpbronnen, sterke interactie 5

6 Drie dimensies 6

7 Geen uitputting van wereldwijde voorraden 7

8 8

9 Grondstoffen zijn ongelijk verdeeld 9

10 10

11 11

12 Vele factoren spelen een rol 12

13 Prijzen doen er toe Hoge prijzen Grootste gevolgen in ontwikkelingslanden (x 10) Voedsel honger Energie armoede Niet rechttoe rechtaan perverse uitkomsten Terugkoppelingen Volatiele prijzen Minder investeringen in exploratie Minder structurele groei 13

14 Vraag blijft groeien maar minder 14

15 Kritieke mineralen 15

16 Samenhang - de rol van energie Energie als input Kunstmest Transport Production proces Energie als substituut Synthetische producten Biofuels Fuel switching Energie as kostenpost/inkomensbron Exporterende landen Importerende landen 16

17 Moeten we ons zorgen maken? - samengevat Geen uitputting wereldwijd Groeiende afhankelijkheden Complexe oorzaken, groeiende samenhang Grootste gevolgen in ontwikkelingslanden 17

18 Grondstoffenschaarste: Wat kunnen we er aan doen? Stephan Slingerland Kivi Niria jaarcongres, 23 november 2011

19 Verschillende doelen voor grondstoffenbeleid Mogelijke doelen grondstoffenbeleid 1. Voorzieningszekerheid 2. Prijs 3. Milieu 4. Ontwikkeling 19

20 Doelen kunnen conflicteren: keuzes nodig 20

21 Maatregelen grijpen aan in verschillende dimensies Resource efficiency 21

22 Resource efficiency is niet de oplossing Relatieve ontkoppeling is geen absolute ontkoppeling Rebound effect Hogere arbeidsproductiviteit was nooit bedoeld om werkloosheid te bevorderen Andere noodzakelijke oplossingsrichtingen Substitutie Gedragsverandering 22

23 Voor halen klimaatdoelen is efficiencybeleid alléén niet voldoende 23

24 Europees grondstoffenbeleid in versnelling in 2011 Milieuspoor / Resource efficiency Flagship initiative Resource Efficient Europe (januari 2011) Roadmap to a Resource Efficient Europe (oktober 2011) Voorzieningszekerheidsspoor / Raw materials Tackling the challenges on commodity markets and on raw materials (februari 2011) 24

25 De twee sporen passen bij elkaar

26 De twee sporen passen bij elkaar

27 Toch blijven er vraagtekens

28 Toch blijven er vraagtekens

29 Een derde spoor? Grondstoffen nu Privaat Nationale competentie Grondstoffen en global public goods (klimaat, biodiversiteit, verdeling/ontwikkeling) Mondiale afspraken over gebruik en beheer Milieu- en sociale randvoorwaarden aan mondiale ketens, markten (certificering) 29

30 Wat moeten we doen? - Samengevat Maak doelen expliciet en stel prioriteiten Grondstoffen voor Europa, of grondstoffen voor iedereen? Niet alleen resource efficiency, maar ook substitutie gedragsverandering Versterk beleidsinstrumenten Van transparantie naar certificering ketens 30

31 Bedankt voor de aandacht! Kivi Niria jaarcongres, 23 november 2011