ACE-GROEP T Anticipative Continuing Education. Vesaliusstraat Leuven. Telefoon: 016/ Fax: 016/ ace@groept.be.

Transcriptie

1 ACE-GROEP T Anticipative Continuing Education Vesaliusstraat Leuven Telefoon: 016/ Fax: 016/ ace@groept.be Leerplan Graduaat Boekhouden Leerplan graduaat Boekhouden 1

2 Inhoudsopgave 1. Structuur van de afdeling en de lessentabel 3 2. Beginsituatie 4 3. Doelstellingen 5 4. Leerinhouden: doel, inhoud en bibliografie 6 5. Methodologische wenken Evaluatie 65 Leerplan graduaat Boekhouden 2

3 Structuur van de afdeling en de lessentabel Afdeling: Categorie: Aantal weken: Duur van de lestijd: Boekhouden Economisch Hoger Onderwijs 40 weken 50 minuten Aantal studiejaren: 3 Aantal lestijden: Eerste jaar: Tweede jaar: Derde jaar: 320 Lessentabel: Zie bijlage. Eerste jaar Burgerlijk recht Handelsrecht Sociaal recht Betalingsverkeer Kredietverlening Boekhouden en BTW Practicum boekhouden Tweede jaar Vennootschapsboekhouden Audit en beleidscontrole Practicum computerboekhouden en ERP-systemen Analystisch boekhouden Budgettering Analyse van de jaarrekening Investeringsanalyse en financiering Derde jaar De geconsolideerde jaarrekening Fusies en overnames Personenbelasting Vennootschapsbelasting Fiscaal ondernemingsbeleid Practicum beheerssoftware Ondernemingsproject 360 lestijden 20 lestijden 40 lestijden 20 lestijden 40 lestijden 40 lestijden 80 lestijden 120 lestijden 360 lestijden 60 lestijden 20 lestijden 80 lestijden 80 lestijden 20 lestijden 60 lestijden 40 lestijden 320 lestijden 20 lestijden 20 lestijden 40 lestijden 40 lestijden 40 lestijden 80 lestijden 80 lestijden Leerplan graduaat Boekhouden 3

4 Beginsituatie Om toegelaten te worden tot een graduaatsopleiding moet je in het bezit zijn van één van volgende studiebewijzen (bron: decreet betreffende het volwassenenonderwijs van 15 juni 2007): een studiegetuigschrift van het tweede leerjaar van de derde graad van het secundair onderwijs; een diploma van het secundair onderwijs; een certificaat van een opleiding van het secundair onderwijs voor sociale promotie van minimum 900 lestijden; een certificaat van een opleiding van het secundair volwassenenonderwijs van minimum 900 lestijden; een diploma van het hoger onderwijs voor sociale promotie; een diploma van het hoger beroepsonderwijs; een diploma van het hoger onderwijs van het korte type met volledig leerplan; een diploma van bachelor of master. Studenten die niet in het bezit zijn van één van de bovenvermelde diploma's worden eveneens toegelaten indien ze slagen voor een toelatingsproef. Zij nemen een voorlopige inschrijving en volgen best vanaf het begin van het academiejaar nauwgezet alle lessen. In de tweede helft van oktober (week 7 in de kalender) worden ze ondervraagd over de leerstof die tijdens de eerste 6 lesweken werd gezien. Men slaagt voor de toelatingsproef indien men een totale score van 50% of meer behaald. De voorlopige inschrijving wordt dan definitief. Is de totale score lager dan 50% dan wordt de voorlopige inschrijving geannuleerd. Studenten die al met succes hoger of universitair onderwijs volgden kunnen voor één of meerdere opleidingsonderdelen een vrijstelling krijgen. De ervaring leert dat motivatie en doorzettingsvermogen in vrijwel alle gevallen van doorslaggevend belang zijn. Leerplan graduaat Boekhouden 4

5 Doelstellingen De wet van 22 april 1999 (B.S ) heeft wettelijk de titel van accountant en boekhouder beschermd en erkend. Wie accountant of zelfstandig boekhouder wil worden vindt in deze opleiding de noodzakelijke basisvorming. Het studieprogramma werd opgesteld uitgaande van het profiel en de taken van de accountant en de zelfstandige boekhouder. De organisatie en het voeren van een moderne boekhouding, inclusief analytische boekhouding, consolidatieboekhouding en de boekhoudkundige controle, staan hierbij centraal. Het juridisch gedeelte behandelt die delen van de wetgeving waar de boekhouding direct of indirect mee te maken krijgt. Vennootschapsrecht en fiscaal recht nemen hierbij een belangrijke plaats in. De grondslagen voor een modern financieel management komen ruimschoots aan bod. Het financieel management vereist aandacht voor het opsporen van de vermogensbehoeften in de onderneming (financiële structuur en analyse, budgettering en liquiditeitsbeleid) en het voldoen aan die behoeften op de kapitaalmarkt (bankwezen en ondernemingsfinanciering, investeringsevaluatie en -beleid). Het voeren van een moderne boekhouding is ondenkbaar zonder gebruik te maken van de computer. Het uitwerken van toepassingen met een boekhoudprogramma en met standaardtoepassingssoftware vormen dan ook een essentieel onderdeel van de opleiding. De opleiding wordt afgesloten met de realisatie van een ondernemingsproject. Dit project wordt gerealiseerd door een studententeam waarbij de voor een boekhouder belangrijkste kennisitems aan bod komen zoals ondermeer het opstellen van een ondernemingsplan, de oprichting van een vennootschap en aanverwante verplichtingen, het managen van groei welke gepaard gaat met het aantrekken van meer financiële middelen, de afsluitwerkzaamheden en opstellen van de jaarrekening en verplichte verslagen, het voorbereiden van het fiscale dossier gevolgd door een belastingcontrole, het te koop aanbieden van het bedrijf of fuseren met een ander bedrijf, waardebepaling van de onderneming en dies meer. Tijdens de realisatie van het ondernemingsproject komen ook andere vaardigheden aan bod zoals projectmatig werken, werken in teamverband en communicatievaardigheden. Leerplan graduaat Boekhouden 5

6 Leerinhouden: doel, inhoud en bibliografie Eerste jaar Burgerlijk recht Handelsrecht Sociaal recht Betalingsverkeer Kredietverlening Boekhouden en BTW Practicum boekhouden Leerplan graduaat Boekhouden 6

7 Burgerlijk recht Handelsrecht Sociaal recht 1/6 Situering in het studieprogramma Eerste jaar 80 lestijden Burgerlijk recht: 20 lestijden Handelsrecht: 40 lestijden Sociaal recht: 20 lestijden Doel 1. Teneinde de boekhouding te kunnen voeren dient de boekhouder enkele elementaire onderwerpen uit het recht te beheersen. De studie van deze basisonderwerpen is dan ook onontbeerlijk bij de aanvang van een opleiding tot boekhouder. 2. De taak van de boekhouder beperkt zich echter al lang niet meer tot het houden van de boeken. De boekhouder heeft meer en meer een adviserende functie gekregen t.a.v. zijn cliënt of werkgever, niet alleen op het financiële en boekhoudkundige vlak, doch ook op juridisch vlak. Hij/zij wordt vaak beschouwd als een eerste adviesverstrekker inzake kleinere en grotere juridische problemen. Voor een student boekhouden is de studie van enkele andere essentiële onderdelen van het recht dan ook onontbeerlijk, zonder de ambitie te koesteren van hem/haar een jurist te maken. 3. Het recht is dermate complex en wijd verspreid dat het onmogelijk is het in haar geheel te beheersen en te kennen. Bovendien is het recht de laatste jaren zeer fel geëvolueerd. Steeds meer domeinen uit het dagelijks leven en het handelsleven worden door het recht beheerst en op steeds meer niveaus worden rechtsregels uitgevaardigd. Selectie en specialisatie dringen zich op voor wie actief bezig is met het recht. Uit de veelheid van regelgeving dient derhalve een selectie gemaakt te worden van de onderwerpen die in de opleiding boekhouden aan bod moeten komen. Deze onderwerpen zullen slechts een uitermate klein onderdeel vormen van het ganse normensysteem. Ze vormen de absolute basis om een elementaire notie te verkrijgen van het recht. De keuze voor de rechtstakken burgerlijk recht, sociaal recht en handelsrecht in de opleiding boekhouden is ingegeven vanuit de volgende overwegingen: a) Het burgerlijk recht is het gemeen recht bij uitstek en vormt de absolute basis voor alle andere rechtstakken. Bij de studie van het burgerlijk recht kan het juridisch denkvermogen ontwikkeld worden. b) Als boekhouder zal de student vooral te maken krijgen met zelfstandige handelaars of ondernemingen, wiens activiteiten voor het grootste deel beheerst worden door het handelsrecht. c) De boekhouder zal vaak werken voor ondernemingen of handelaars die personeel tewerkstellen. Op deze verhoudingen tussen werkgever en werknemer is het sociaal recht van toepassing. Leerplan graduaat Boekhouden 7

8 Burgerlijk recht Handelsrecht Sociaal recht 2/6 Binnen elk van de voormelde rechtstakken dient nog een keuze gemaakt te worden van te behandelen onderwerpen. De keuze voor de inhoud van het concrete leerplan zoals het hierna is weergegeven, is erop gericht de toekomstige boekhouder met enkele basisbeginselen van het recht vertrouwd te maken in die rechtstakken waar hij in zijn professioneel leven het meest mee geconfronteerd zal worden. 4. Het doel van deze cursus is de student enkele voor zijn studie essentiële regelgevingen aan te leren. Bovendien dient de student voeling te krijgen met het juridisch denkproces, zodat hij problemen waarmee de cliënten of hijzelf geconfronteerd worden in hun professionele bezigheden in de juiste juridische context kan plaatsen. Nadien kan de boekhouder dan beoordelen of dit probleem makkelijk op te lossen is door een eenvoudige opzoeking of dat meer gespecialiseerde hulp en advies vereist zijn, waarna hij de cliënt best doorverwijst i.p.v. hem foutief advies te verlenen. In de cursus zullen geen abstracte rechtsregels gepresenteerd worden die dan uit het hoofd geleerd moeten worden. Het gebruik van wetboeken en teksten zal het uitgangspunt zijn, zowel tijdens de lessen als op het examen. Het aanleren van het gebruik van wetboeken zal een garantie zijn dat de student in de toekomst de oplossing voor een eenvoudig probleem zelf zal kunnen terugvinden, ook al is hij de regels dan al vergeten. Een tweede belangrijke werkwijze is het praktische nut van de droge regelgeving naar voren te brengen. De rechtsregels doen leven in concrete situaties van elke dag maakt dat de student juridisch leert denken en de materie langer zal blijven onthouden. Dankzij een praktijkgerichte aanpak zal de boekhouder meer kans op slagen hebben in zijn functie als eerste adviesverstrekker. Tijdens de lessen zullen dan ook cases opgelost moeten worden en zal er geoefend worden op het zoeken naar de vindplaats van een bepaalde regel. Praktische oefeningen maken vergt een goede beheersing van voormelde twee vaardigheden en zal de eindfase zijn in de studie van ieder onderwerp uit het recht dat bestudeerd zal worden. De eigen inbreng van de studenten, zowel wat vragen stellen betreft indien er zaken onduidelijk zijn, als eigen concrete situaties aanhalen, zal zeer belangrijk zijn om de praktijkgerichte behandeling te optimaliseren. Leerplan graduaat Boekhouden 8

9 Burgerlijk recht Handelsrecht Sociaal recht 3/6 Inhoud Deel 1: Algemene inleiding 1. Inleiding 2. Wat is objectief recht? 2.1. Definitie 2.2. Ontleding van de definitie 3. Enkele andere fundamentele begrippen 3.1. Gemeen recht en bijzonder recht 3.2. Dwingend en aanvullend recht en regels van openbare orde 4. Indeling van het recht 4.1. Publiek recht 4.2. Privaat recht 4.3. Gemengde rechtstakken 4.4. Internationaal recht 5. Bronnen van het recht 5.1. De wet 5.2. Het gewoonterecht 5.3. De algemene rechtsbeginselen 5.4. De rechtspraak 5.5. De rechtsleer Deel 2: Burgerlijk recht 1. Inleiding: indeling, situering, gemeen recht en vindplaats 2. Verbintenissenrecht 2.1. Definitie en terminologie 2.2. De bronnen van verbintenissen 2.3. De uitvoering van verbintenissen 2.4. De modaliteiten van de verbintenissen 2.5. De wijzen van teniet gaan van de verbintenissen 2.6. Het bewijs van verbintenissen 3. De bijzondere overeenkomsten 3.1. Algemene inleiding 3.2. De koop-verkoopovereenkomst 3.3. Korte bespreking van enkele andere bijzondere overeenkomsten Leerplan graduaat Boekhouden 9

10 Burgerlijk recht Handelsrecht Sociaal recht 4/6 4. Zakenrecht 4.1. Zakelijke rechten 4.2. Overzicht en definitie van de verschillende wettelijke zakelijke rechten 4.3. Begripsverduidelijking: goederen en zaken 4.4. De basisindeling : Roerende en onroerende goederen 5. Zekerheden 5.1. Wetgeving 5.2. Begrip 5.3. Indeling 5.4. Borgtocht 5.5. Inpandgeving 5.6. Voorrechten 5.7. Hypotheken Deel 3: Handelsrecht 1. Inleiding: indeling, bijzonder en afwijkend handelsrecht, vindplaatsen, bevoegde rechtbank 2. Wie is handelaar? 2.1. Begripsbepaling 2.2. Voorwaarden 2.3. Daden van koophandel: objectieve en subjectieve 2.4. Oefeningen en besluit 2.5. Verlies van de hoedanigheid van handelaar 3. De ministartersgids 3.1. Advies inwinnen 3.2. De vereiste bekwaamheden om handelaar te worden 3.3. Het ondernemingsplan 3.4. Keuze van rechtsvorm: eenmanszaak of vennootschap? 3.5. De verplichtingen van de handelaar bij het opstarten 3.6. De handelaar en het huwelijk 4. Het bewijs in handelszaken 4.1. Het toepassingsgebied 4.2. Het bewijs in handelszaken 5. Vennootschapsrecht 5.1. Algemene voorafgaande opmerkingen: recente wetswijziging 5.2. De vennootschap zonder rechtspersoonlijkheid 5.3. De vennootschap met onvolkomen rechtspersoonlijkheid: de V.O.F. en de gewone commanditaire vennootschap 5.4. De vennootschappen met volkomen rechtspersoonlijkheid: de N.V De vennootschappen met volkomen rechtspersoonlijkheid: de B.V.B.A De coöperatieve vennootschap 5.7. Een vergelijking tussen de gewone commanditaire vennootschap en de commanditaire vennootschap op aandelen Leerplan graduaat Boekhouden 10

11 Burgerlijk recht Handelsrecht Sociaal recht 5/6 6. De VZW-wet 7. De Wet betalingsachterstand 7.1. Algemeen doelstelling va de wet 7.2. Toepassingsgebied 7.3. Uniforme betalingstermijn van dertig dagen 7.4. Geen verplichte voorafgaande ingebrekestelling 7.5. Moratoire intresten 7.6. Schadebeding 7.7. Suppletief recht 8. De Wet handelspraktijken 9. Gerechtelijke akkoord en faillissement 9.1. Inleiding 9.2. Opsporingsfase 9.3. Het gerechtelijke akkoord 9.4. Het faillissement 10. Collectieve schuldenregeling Deel 4: Sociaal recht 1. Algemene inleiding 2. Bronnen van het sociaal recht 2.1. Internationale bronnen 2.2. Nationale bronnen 2.3. Hiërarchie van de nationale bronnen 3. Het toepassingsgebied van het arbeidsovereenkomstenrecht 3.1. Het personeel toepassingsgebied van de arbeidsovereenkomstenwet: privé-sector, openbare sector en vrij onderwijs 3.2. De internationale arbeidsovereenkomst 4. Het begrip arbeidsovereenkomst 4.1. Definitie van arbeidsovereenkomst 4.2. Het ondergeschikt verband en het samenhangend probleem van de schijnzelfstandige 5. Werving, selectie en sollicitatie 5.1. Algemeen 5.2. De cao nr De soorten van arbeidsovereenkomsten 6.1. Volgens de aard van de verrichte arbeid 6.2. Naargelang de duur van de arbeidsovereenkomst Leerplan graduaat Boekhouden 11

12 Burgerlijk recht Handelsrecht Sociaal recht 6/6 7. Inhoud van de arbeidsovereenkomst 7.1. Het dwingend karakter van de arbeidsovereenkomstenwet 7.2. Levenslange binding 7.3. Het scheidsrechterlijk beding 7.4. Het wijzigingsbeding 7.5. Clausules van financiële deelneming 7.6. Aansprakelijkheidsbeding 8. De uitvoering van de arbeidsovereenkomst 8.1. Rechten en plichten van beide partijen 8.2. De plichten van de werknemer 8.3. De plichten van de werkgever 9. Schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst 9.1. Begrip schorsing 9.2. Toepasselijke rechtsregels 9.3. Algemene gevolgen van de schorsing 9.4. Overzicht 9.5. Concrete bespreking van de onderscheiden schorsingsgronden en hun gevolgen 10. Het einde van de arbeidsovereenkomst Algemene wijzen van beëindiging van de arbeidsovereenkomst Specifieke rechtmatige arbeidsrechtelijke wijzen van beëindiging van de arbeidsovereenkomst 11. Uitleiding Handboek-Cursustekst Cursustekst Een set van begeleidende/ondersteunende documentatie Burgerlijk wetboek Wetboek van koophandel Leerplan graduaat Boekhouden 12

13 Betalingsverkeer 1/3 Situering in het studieprogramma Eerste jaar 40 lestijden Doel Boekhouden heeft met geld te maken. Bij het financieel gebeuren zijn er verschillende belanghebbenden. We onderscheiden vier grote groepen: beleggers, ondernemingen, financiële instellingen en de overheid. Sommigen hebben geld, anderen zoeken geld. Het is niet gemakkelijk om zijn weg te vinden in de wereld van de financiële markten. De cursus betalingsverkeer probeert de studenten wegwijs te maken in deze wereld. Hij handelt over de traditionele vormen van betalingsverkeer en beleggingen, maar ook over de risico s die veranderingen in wisselkoersen en rente met zich meebrengen. De rode draad die doorheen de cursus loopt, wordt gevormd door de sterke en zwakke punten van elk product. Inhoud 1. Het geld Wat is geld? 1.2. Functies, soorten en kenmerken 1.3. EMS, ECU en EURO 2. Economische informatie, begrippen en instellingen uit de financiële wereld 2.1. Geldscheppingsproces en financiële kringloop Geldschepping Geld- goederen en dienstenstromen tussen de sectoren van de economie: Economische kringloop 2.2. Het indexcijfer van de consumptieprijzen 2.3. Inflatie Historische ervaringen met inflatie Wat is inflatie? Oorzaken De gevolgen van de inflatie 2.4. Nationale boekhouding : BBP, BNP en betalingsbalans Enkele definities Betalingsbalans en Handelsbalans Leerplan graduaat Boekhouden 13

14 Betalingsverkeer 2/3 3. Productbeschrijvingen van het binnenlands betalingsverkeer voor particulieren 3.1. Zichtrekening Definitie Wie kan een zichtrekening openen Openingsprocedure Het rekeningnummer Types en tarifering Het rekeninguittreksel 3.2. Spaarrekening Beschrijving Sterke en zwakke punten Risico s van de spaarrekening Soorten 3.3. Termijndeposito s Beschrijving Sterke en zwakke punten Risico s Voorbeelden van huidige rentevoeten 3.4. De overschrijving Bepaling Doorlopende opdracht en domiciliering Werkwijze 3.5. Cheques Definitie Soorten cheques 3.6. Betaalkaarten De debetkaart De klantenkaart De kredietkaart 3.7. Automatisch bankieren 3.8. Wisselbrief 3.9. Het binnenlands betalingsverkeer voor bedrijven Binnenlands betalingsverkeer ISABEL 4. De beurs 4.1. Beurs 4.2. Ontstaan effecten 4.3. Aandelen Bepaling Rechten van de aandeelhouder Soorten aandelen Markten voor aandelen Het rendement van een aandeel Warrants : speelgoed op de Brussel beurs 4.4. Obligaties Omschrijving Rechten van de obligatiehouder Kenmerken Soorten obligaties De prijs van een obligatie Leerplan graduaat Boekhouden 14

15 Betalingsverkeer 3/ Kasbons Definitie Het type interest Rendementskarakteristieken Sterke punten Zwakke punten Risico s Rentevoeten kasbons 4.6. Beleggingsfondsen 5. Beheer van risico s 5.1. Termijncontracten 5.2. Valuta-futurescontract 5.3. Opties Recente introductie op de beurs Omschrijving Even herhalen Voorbeeld van een importeur Voorbeeld van een exporteur Range forward Vergelijking tussen termijncontract en opties 5.4. Financiering in vreemde valuta 5.5. Valutaswap Foreign exchange swap Currency swap Voorbeeld 5.6. Renterisico s Intrestrate-swap Forward Forward Forward rate agreement Oefeningen Handboek-Cursustekst Cursustekst Leerplan graduaat Boekhouden 15

16 Kredietverlening 1/3 Situering in het studieprogramma Eerste jaar 40 lestijden Doel In de cursus wensen we de principes van de intrestberekening, de tijdswaarde van het geld en een inzicht in de verschillende kredietvormen bij te brengen. Deze vaardigheden zullen de afgestudeerde studenten van pas komen o.m. bij het ondersteunen van haar/zijn management of cliënt op het vlak van bedrijfsvoering (beoordelen en vergelijken van kosten en opbrengsten via de toekomst- en/of huidige waarde van het geld), bij de voorbereiding van kredietonderhandelingen (welke kredietsoorten bestaan er, wanneer moeten we ze gebruiken, welke waarborgen bestaan er), bij het bepalen van kredietlimieten en geven van kredieten aan klanten (wat is de waarde van de waarborgen die zij geven). Inhoud 1. Intrestberekening 1.1. Basisonderstelling van de intrestberekening 1.2. Enkelvoudige en samengestelde intrest 1.3. Huidige waarde, toekomstige waarde, annuïteiten 1.4. Wat bepaalt de hoogte van de rentevoeten van leningen 2. Consumentenkrediet 2.1. Situering 2.2. De wet van 12 juni 1991 op het consumentenkrediet De Reclame Het leuren voor kredietovereenkomsten Het onderzoek van de kredietaanvraag Het sluiten van de overeenkomst De bedenktijd De borg De bescherming van het privé-leven Maximaal jaarlijks kostenpercentage Terugbetalingstermijn en vervroegde terugbetaling Nalatigheidintrest Uitdrukkelijk ontbindende bedingen Koppelverkoop Toestaan van betalingsfaciliteiten 2.3. Soorten De verkoop op afbetaling De lening op afbetaling De kredietopening De financieringshuur 2.4. Hypothecair krediet Kredietvormen Leerplan graduaat Boekhouden 16

17 Kredietverlening 2/ Aangehechte contracten Bedrag dat kan geleend worden Modaliteiten en voorwaarden Hypotheek voor alle sommen 2.5. Varia : drie speciale kredieten Voorafbetalingskrediet Directe creditering Privé krediet 3. Kortlopende kredieten aan ondernemingen 3.1. Kaskrediet Definitie Opname Doel Bedrag Specifieke kenmerken De kostprijs van het kaskrediet Bedenkingen 3.2. Straight loan Definitie Bestemming Werking Looptijd Prijs/kosten 3.3. Wisselkrediet: disconto- en acceptkrediet Situering Doel en nut Wettelijke vereisten opdat de wisselbrief geldig zou zijn Soorten Wissels Klantendiscontokrediet Leveranciersdisconto Verhouding leveranciersdisconto krediet en cedentdiscontokrediet Orderbriefje of promesse De wisselbrief wordt niet betaald Acceptkrediet 3.4. Gespecificeerde voorschottenkredieten Voorschotten versus kaskrediet Krediet op opgeslagen goederen Voorschotten op facturen in pand Factoring Incassokrediet (inningskrediet) 3.5. Kredieten waarbij de kredietinstelling haar handtekening verleent Borgstellingskrediet Documentairkrediet Leerplan graduaat Boekhouden 17

18 Kredietverlening 3/3 4. Halflange en lange kredieten 4.1. Investeringskrediet 4.2. Vaste voorschotten op lange termijn 4.3. Wentelkrediet 4.4. Leasing 4.5. Exportfinanciering op middellange en lange termijn 5. Waarborgen 5.1. Bepaling en doel 5.2. Terugbetalingrisico en waarborgen 5.3. Soorten 5.4. Waarde 5.5. Bespreking Handboek-Cursustekst Cursustekst Leerplan graduaat Boekhouden 18

19 Boekhouden en BTW Practicum boekhouden 1/5 Situering in het studieprogramma Eerste jaar 200 lestijden Boekhouden en BTW: 80 lestijden Practicum boekhouden: 120 lestijden Doel De bedoeling van deze cursus is de beginnende student in te leiden in de basismaterie aangaande boekhouden en BTW, en gaandeweg tijdens het cursusjaar alle basisbeginselen inzake de boekhoudkundige logica en wetgeving en de meest courante BTW-beginselen eigen te maken. De theoretische beschouwingen zullen steeds worden ingeoefend aan de hand van uit de praktijk geplukte voorbeelden en situatieschetsen ten einde het de student mogelijk te maken zich in elke situatie in te leven welke moet leiden tot een optimaal resultaat: het begrijpen van de theorie en ze ook in een praktijksituatie kunnen toepassen. De student moet na afloop van de cursus in staat zijn via gebruik van het MAR de courante boekingen van een handelsonderneming te kunnen voeren, rekening houdend met de in Europa van toepassing zijnde BTW-reglementering. De student zal in staat zijn de courante boekhouding te voeren van een internationaal georiënteerd bedrijf langs de in- en outputzijde, zijnde een must voor de Belgische boekhouder, gezien de openheid van de Belgische economie. Een inleiding IFRS wordt gegeven. Inhoud 1. Inleiding 1.1. Doel van boekhouden 1.2. Indeling van de ondernemingen in categoriën en hun wettelijke verplichtingen 1.3. Stappenplan voor het oprichten van een eigen zaak/vennootschap 1.4. Begrippen: de factuur, BTW en maatstaf van heffing 1.5. Facturatierecht en/of plicht 1.6. Aanrekenen van BTW: recht en/of plicht, vrijgestelde handelingen 1.7. Boekhouding van de kleine onderneming: het enkelvoudig boekhouden 2. Het systeem van dubbel boekhouden 2.1. De balans (activa en passiva) 2.2. Opdeling van de balans volgens graad van liquiditeit/opeisbaarheid 2.3. De balansrekeningen en indeling in klassen 2.4. De resultatenrekening: kosten- en opbrengstenrekeningen 2.5. Het journaal en het grootboek 2.6. Het M.A.R Boekhoudprincipes (IFRS) Leerplan graduaat Boekhouden 19

20 Boekhouden en BTW Practicum boekhouden 2/5 3. De commerciële verrichtingen 3.1. Het aankopen van goederen Algemene boeking Creditnota Commerciële korting Financiële korting Bijkomende kosten Terugstuurbare verpakking 3.2. Het aankopen van diensten Algemene boeking Creditnota Commerciële korting Financiële korting Bijkomende kosten Terugstuurbare verpakking 3.3. Verkopen Verkopen van goederen uit de core-business Verkopen van diensten uit de core-business Algemene boeking Creditnota Commerciële korting Financiële korting Bijkomende kosten Terugstuurbare verpakking 4. De voorraadwijziging 4.1. Na aan- en verkopen het nut en het doel aantonen van de voorraadwijziging ter verantwoording van het resultaat 4.2. Berekenen van de bruto-contributiemarge 4.3. De bruto-contributiemarge begrijpen in een bredere bedrijfseconomische context 5. BTW-wetgeving inzake levering van goederen en diensten 5.1. Herhaling van de reeds geziene algemene BTW-beginselen 5.2. BTW op intracommunautaire levering van goederen 5.3. BTW op intracommunautaire verwerving van goederen 5.4. BTW-regime inzake intracommunautaire levering van diensten Diensten n.a.v. een levering van goederen vrijgestelde levering BTW verschuldigd in het land van levering van de dienst fiscaal vertegenwoordiger Recuperatiemogelijkheid van Europese BTW 5.5. Export en verplichte documentatie inzake vrijstelling van BTW 5.6. Import en verplichte documentatie inzake inklaring van goederen in de EU Invoer via expediteur fiscaal vertegenwoordiger Invoer via het systeem van de verlegging van heffing van de BTW 5.7. Levering van goederen en diensten onder het stelsel van de medecontractant Leerplan graduaat Boekhouden 20

21 Boekhouden en BTW Practicum boekhouden 3/5 6. De BTW-aangifte 6.1. Wie dient een BTW-aangifte in te dienen? 6.2. Wanneer (maandelijks/kwartaal)? 6.3. Waar? 6.4. Wanneer betalen, verrekenen? 6.5. Overlopen van alle roosters van de BTW-aangifte 6.6. Het decembervoorschot 7. Recht op aftrek van de BTW 7.1. De gemengde BTW-plichtige Aftrek van BTW volgens verhoudingsgetal Aftrek van BTW volgens werkelijk gebruik 7.2. De niet-btw-plichtige 7.3. Niet-aftrekbare BTW bij volledige BTW-plichtigen BTW op facturen met deels privé-karakter BTW op handelsgeschenken BTW op sociale voordelen aan het personeel BTW op tabaksproducten en geestrijke dranken BTW op kosten van logies, spijzen en dranken BTW op buitenlandse reizen Buitenlandse BTW BTW op voertuigen 8. Intrastat en de intrastat-aangifte 9. Studie van de activa: klasse 2 vaste activa 9.1. De verwerving van vaste activa Verwerving door aanschaf Verwerving door eigen productie Verwerving door inbreng in natura Leasing 9.2. Tijdens de levensduur van het actief Afschrijvingen (lineair-degressief-...) Waardeverminderingen Herwaarderingsmeerwaarden 9.3. Op einde gebruiksduur Buitengebruikstelling Verkoop 9.4. De verschillende rekeningen behorende bij vaste activa (rekening 20 t.e.m. 29) worden uitgebreid met praktijkvoorbeelden toegelicht 10. Studie van de activa: klasse 3 voorraden en bestellingen in uitvoering Wat zijn voorraden? Verwerken van voorraden tijdens het boekjaar permanente inventaris Verwerken van voorraden op het einde van het boekjaar Waarderingstechnieken (FIFO, LIFO, gewogen gemiddelde, individuele prijzen) Wettelijke bepalingen Leerplan graduaat Boekhouden 21

22 Boekhouden en BTW Practicum boekhouden 4/5 11. Studie van de activa: klasse 4 vorderingen op minder dan 1 jaar Debiteuren: een grondige analyse De wisselbrief Dubieuse debiteuren Andere rekeningen behorende tot deze klasse worden toegelicht a.d.h.v. praktijkvoorbeelden Terug te vorderen BTW Terug te vorderen winstbelasting Te innen opbrengsten Rekening courant 12. Studie van de activa: klasse 5 geldbeleggingen en liquide middelen Eigen aandelen Aandelen: aanschaffing, rente, waardedaling en verkoop Termijndeposito s Te incasseren vervallen waarden De cheque Bank- en postrekeningen De kasverrichtingen De financiële verrichtingen Verrichtingen i.v.m. vreemde valuta Interne overboekingen 13. Studie van de passiva: klasse 1 het eigen vermogen Kapitaal Inbreng in speciën Inbreng in natura Gemengde inbreng Uitgiftepremies Herwaarderingsmeerwaarden Verschillende soorten reserves en overgedragen resultaat Kapitaalsubsidies 14. Studie van de passiva: klasse 2 het vreemd vermogen op meer dan 1 jaar Voorzieningen Achtergestelde leningen Converteerbaar Niet-converteerbaar Niet-achtergestelde lening Kredietinstellingen Het investeringskrediet Het acceptkrediet Het verloop van een lening: de aanvraag, de aflossing (annuïteiten), de vereffening, boekingen op het einde van het boekjaar Overige rekeningen Leerplan graduaat Boekhouden 22