De praktijk van gedragsexperimenten

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "De praktijk van gedragsexperimenten"

Transcriptie

1 De praktijk van gedragsexperimenten Thomas Dirkmaat Coördinator Behavioural Insights Team Inhoud Context Twee voorbeelden Reflecties 2 1

2 Context 3 De toepassing van gedragsinzichten door de Nederlandse overheid Psy Ops Afghanistan Belastingdienst BIT IenW ACM AFM BIT EZK UWV Meer BITs FIN SZW JenV OCW DUO RVO 4 2

3 Het kabinet kiest voor een op empirie gebaseerde beleidsaanpak waarin de departementen, door middel van een aantal pilots, op concrete beleidsthema s de meerwaarde van gedragswetenschappelijke kennis zullen toetsen. 5 Algemene beeld Alle ministeries passen gedragsinzichten toe Meeste capaciteit zit bij de toezichthouders en uitvoerders 6 3

4 Behavioural Insights Network Nederland Maandelijkse lunchlezing Dag van het gedrag Rijk aan gedragsinzichten: editie 2017 Brochure overzicht gedragstools 7 Behavioural Insights Team Sinds november 2014 (momenteel 5 mensen, 3.75 fte) Ondersteunt heel EZK en LNV met toepassing van gedragskennis in beleid, uitvoering, toezicht en communicatie BIT doet: projecten, advies en kennisdeling 8 4

5 Twee voorbeelden 9 Het toepassen van gedragsinzichten in 4 stappen Stap 1) Probleemanalyse en definiëren van de uitkomst Stap 2) Gedrag en context doelgroep begrijpen (literatuuronderzoek, dataverzameling, veldonderzoek) Stap 3) Interventies ontwerpen Stap 4) Testen, leren en aanpassen (beleidsexperiment) 5

6 Informatiebeveiliging Phishing mails 11 Oorzaken gedrag Verschillende kenmerken mail Weinig aandacht Gebrek aan kennis 12 6

7 Voorbereiding Privacy en goed werkgeverschap Service mededeling op intranet Afstemming met IB coördinatoren Afstemming met DICTU servicedesk 13 Opzet experiment Groep/datum 5 november 19 november 26 november 3 december 15 december Groep 1 Controle (2723) Groep 2 Informatie (2740) Groep 3 Ervaring (2724) Groep 4 Ervaring Informatie (2742) phishingmail - infomail 1 infomail 2 infomail 3 phishingmail phishingmail phishingmail phishingmail infomail 1 infomail 2 infomail 3 phishingmail 14 7

8 Interventie: informatie geven 15 Interventie: ervaring 16 8

9 Resultaat: 41% minder collega s geven een wachtwoord weg 17 Uitstelgedrag bij Agrarische ondernemers 18 9

10 Doelstelling Probleem: 66% van de agrarische ondernemers dient de GO de laatste 2 weken in, 40% dient het de laatste week in Doel: Agrarische ondernemers stimuleren om de GO eerder in te dienen 19 Controle groep 20 10

11 Streefdatum 22 april 21 Streefdatum 29 april 22 11

12 Kalender 23 Resultaat: 7% van mei naar april 24 12

13 Waarom proberen mensen zich aan de streefdatum te houden? De datum hielp mij om het invullen niet tot het laatste moment uit te stellen. 37% Omdat dat gevraagd werd in de brief. Zodat iedereen kortere wachttijden en een sneller werkend systeem heeft. Daarmee help ik ook mijn collega s. De datum hielp mij met het plannen van de GO. Zodat ik kortere wachttijden en een sneller werkend systeem zou hebben. 25% 23% 20% 19% Anders 13% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 25 In 2017 hebben we opnieuw naar de GO gekeken Drie experimenten: Non response groep Adviseursgroep Groep ondernemers die zelf indienen Hiernaast heeft RVO besloten om de indieningsperiode met een maand te verlengen, startend op 1 maart De nieuwe indieningsperiode duurt nu van 1 maart tot 15 mei

14 Uitstel experiment ondernemers die zelf indienen Controle groep: standaard herinnering Interventie: streefdatum 7 april Interventie: eerder indienen = eerder afhandelen Interventie: verkorte checklist in bijlage, verwijzing naar uitgebreidere checklist online. 27 Resultaat: 7% van mei naar maanden ervoor! 63,2% 62,3% 62,6% 58,6% Controle eerder afhandelen streefdatum checklist 28 14

15 Aantal telefoontjes per dag Wachttijd op de piekdag teruggebracht van 24 naar 6,5 minuut! 29 Reflecties 30 15

16 Wat gaat goed? De aandacht voor de toepassing van gedragsinzichten groeit Hiermee groeit ook de aandacht voor gedragsexperimenten Rijk aan gedragsinzichten: editie 2017 bevat ruim 50 voorbeelden Een significante toename in het aantal RCTs sinds 2014 Professionalisering (power calculations, projectplan, ethische toets, trial protocol) 31 De uitdagingen Leren omgaan met spanningen: doorlooptijd experiment versus snelheid beleid en politiek macrosturing versus micromanagement delen van resultaten Een organisatie cultuur die het uitvoeren van experimenten en het opschalen van positieve uitkomsten promoot. Goed voorbeeld EZK/LNV prijs voor het beste beleidsexperiment Data en privacy 32 16

17 Conclusies Beleidsexperiment zijn niet alleen leuk en leerzaam, maar op de lange termijn ook kostenbesparend The Devil is in the detail: schakel experts in Investeer in kwaliteit en deel kennis 33 17

Verminderen van voedselverspilling

Verminderen van voedselverspilling Verminderen van voedselverspilling Behavioural Insights Team EZ Evelien van de Veer Behavioural Insights Team EZ Sinds november 2014 van start Toepassen gedragsinzichten op alle beleidsterreinen EZ: Innovatie

Nadere informatie

Ontwikkeling gedragsexperimenten voor effectief beleid Voorzitter: Eva van den Broek Spreker: Annemieke Tuinstra Spreker: Jetske Bouma

Ontwikkeling gedragsexperimenten voor effectief beleid Voorzitter: Eva van den Broek Spreker: Annemieke Tuinstra Spreker: Jetske Bouma Vormgeving van bewezen effectieve beleidsinterventies Parallelsessie 11:20 12:30 20 juni 2019, Den Haag Ontwikkeling gedragsexperimenten voor effectief beleid Voorzitter: Eva van den Broek Spreker: Annemieke

Nadere informatie

Samenvatting Rapport Nudging in de praktijk

Samenvatting Rapport Nudging in de praktijk Samenvatting Rapport Nudging in de praktijk Kansen en barrières in beleid, onderzoek, onderwijs en praktijk Den Haag, 5 juli 2017 Schuttelaar & Partners In opdracht van ZonMw Inleiding Nudging staat volop

Nadere informatie

Schulden komen niet alleen.

Schulden komen niet alleen. Schulden komen niet alleen. Het voorkomen en oplossen van problematische schulden Vereniging van Nederlandse Gemeenten 16 mei 2019 Waarom is inzetten op de aanpak van problematische schulden belangrijk?

Nadere informatie

Responsief Beleidsonderzoek

Responsief Beleidsonderzoek Programma Driedaagse Training Course Responsief Beleidsonderzoek Hoe procedures, experimenten en technologische applicaties De bruikbaarheid van onderzoek voor beleidsmakers vergroot Donderdagen 1, 8 en

Nadere informatie

Vormgeving van experimenten voor beter beleid

Vormgeving van experimenten voor beter beleid Conceptprogramma Congres Vormgeving van experimenten voor beter beleid Hoe experimenten kunnen bijdragen aan aantoonbaar effectiever beleid Dinsdag 19 juni 2018 Universiteit Leiden, Wijnhaven Den Haag

Nadere informatie

Klantenpanel RVO.nl Resultaten peiling 38 ( ) Brievenonderzoek Gecombineerde opgave Juli 2016

Klantenpanel RVO.nl Resultaten peiling 38 ( ) Brievenonderzoek Gecombineerde opgave Juli 2016 Klantenpanel RVO.nl Resultaten peiling 38 (2016-06) Brievenonderzoek Gecombineerde opgave Juli 2016 1 Inleiding 1.1 Aanleiding Deze notitie beschrijft de resultaten van het brievenonderzoek van de Gecombineerde

Nadere informatie

AVG Routeplanner voor woningcorporaties

AVG Routeplanner voor woningcorporaties AVG Routeplanner voor woningcorporaties 24 oktober 2017 Versie 1.0 24 oktober 2017 0 Inleiding Aedes wil haar leden ondersteunen bij de implementatie van de privacywetgeving. Daarvoor biedt zij onder andere

Nadere informatie

Kanalen in Balans Kanaalsturing bij overheidsorganisaties

Kanalen in Balans Kanaalsturing bij overheidsorganisaties Kanalen in Balans Kanaalsturing bij overheidsorganisaties VNG themabijeenkomst: Kanaalsturing en de rationaliteit van de dienstverlening 19 november 2008 Telematica Instituut Marije Teerling Marije.Teerling@telin.nl

Nadere informatie

Kanalen in Balans Kanaalsturing bij overheidsorganisaties

Kanalen in Balans Kanaalsturing bij overheidsorganisaties Kanalen in Balans Kanaalsturing bij overheidsorganisaties VNG themabijeenkomst: Emmen 24 februari 2009 Telematica Instituut Dr. Marije L. Teerling Marije.Teerling@telin.nl +31 (0)53 4850480 Kanalen in

Nadere informatie

Kenniskring leiderschap in onderwijs. Voorbeeld onderzoek in eigen organisatie

Kenniskring leiderschap in onderwijs. Voorbeeld onderzoek in eigen organisatie Kenniskring leiderschap in onderwijs Voorbeeld onderzoek in eigen organisatie Onderzoek doen Wie aanwezig? Wat wilt u weten? Beeld / gedachte / ervaring Praktijkonderzoek in de school = Onderzoek dat wordt

Nadere informatie

Evidence-Based Gedragsverandering

Evidence-Based Gedragsverandering Doorstroming en Rijgedrag Evidence-Based Gedragsverandering Gerjo Kok Universiteit Maastricht 18-11-2014, ANWB, Den Haag 1 Planning Gedragsverandering Doel Gedragsverandering Programma De moeilijkste veranderingen

Nadere informatie

HANDBOEK AVG. Beleidsplan Informatiebeveiliging en Privacy

HANDBOEK AVG. Beleidsplan Informatiebeveiliging en Privacy Algemeen Moofpeople, gevestigd aan de, 3772 MP te Barneveld, ( Moofpeople ) is de verantwoordelijke voor de verwerking van persoonsgegevens zoals beschreven in dit privacy beleid. Moofpeople is een hr-dienstverlener

Nadere informatie

Workshop Datagestuurd werken met SWIS!

Workshop Datagestuurd werken met SWIS! Workshop Datagestuurd werken met SWIS! Programma Introductie SWIS Suite Datagestuurd werken: de stand van zaken Casusbespreking Specifieke probleemstelling formuleren SWIS Suite Datagestuurd werken: de

Nadere informatie

Door Cliënten Bekeken voor Gezondheidscentra. Vervolgmeting. Rapportage Gezondheidscentrum Maarn-Maarsbergen

Door Cliënten Bekeken voor Gezondheidscentra. Vervolgmeting. Rapportage Gezondheidscentrum Maarn-Maarsbergen Door Cliënten Bekeken voor Gezondheidscentra Vervolgmeting Rapportage Gezondheidscentrum Maarn-Maarsbergen ARGO BV 2014 Vervolgmeting Door Cliënten Bekeken In het gezondheidscentrum is een vervolgmeting

Nadere informatie

Informatie Innovatietraject Voortgezet Leren Serie 1

Informatie Innovatietraject Voortgezet Leren Serie 1 Informatie Innovatietraject Voortgezet Leren Serie 1 1 Inhoudsopgave Over het programma Voortgezet Leren... 3 Aanleiding... 4 Bouwstenen van het innovatietraject... 5 Bouwstenen op de school: wat vraagt

Nadere informatie

Kalender september 2015. Maandag Dinsdag Woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag

Kalender september 2015. Maandag Dinsdag Woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag 0 0 Kalender september 0 0 0 0 0 Kalender oktober 0 0 0 Kalender november 0 0 0 0 0 0 0 Kalender december 0 0 0 0 0 Kalender januari 0 0 0 0 0 Kalender februari 0 0 0 Kalender maart 0 0 0 0 0 0 0 Kalender

Nadere informatie

Petra Jonkers Will Tiemeijer

Petra Jonkers Will Tiemeijer Gedragswetenschappen en beleid Petra Jonkers Will Tiemeijer Wat is de WRR? Onafhankelijk adviesorgaan regering Raad van acht hoogleraren, ca 25 mensen staf Kenmerkend: Interdisciplinair Wetenschappelijk

Nadere informatie

Anders roosteren: efficiënt, gezond, tevreden. Of toch niet helemaal?

Anders roosteren: efficiënt, gezond, tevreden. Of toch niet helemaal? Anders roosteren: efficiënt, gezond, tevreden. Of toch niet helemaal? Thijs Strijtveen Erik Jan van Dalen Amsterdam PICA, 9 april 2014 Individueel vs efficiënt roosteren Harde kant Vraag versus aanbod

Nadere informatie

Vraaggestuurde re-integratie: methode of mythe? Arjan Heyma (SEO Economisch Onderzoek) 27 mei 2011

Vraaggestuurde re-integratie: methode of mythe? Arjan Heyma (SEO Economisch Onderzoek) 27 mei 2011 Vraaggestuurde re-integratie: methode of mythe? Arjan Heyma (SEO Economisch Onderzoek) 27 mei 2011 Onderwerpen presentatie Definitie vraaggestuurde re-integratie Aanleiding onderzoek en onderzoeksvraag

Nadere informatie

Kennis- en experimentenprogramma Langer Thuis

Kennis- en experimentenprogramma Langer Thuis Kennis- en experimentenprogramma Langer Thuis Vervolg 2016 2017 Platform31 In samenwerking met Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg Den Haag, 21 maart 2016 Inhoudsopgave Langer Thuis in eigen buurt: activiteiten

Nadere informatie

Het effect van Social Media op de doorlooptijd van vacatures. Lead Benefits December 2015

Het effect van Social Media op de doorlooptijd van vacatures. Lead Benefits December 2015 Het effect van Social Media op de doorlooptijd van vacatures Lead Benefits December 2015 1 Inleiding U kent het vast wel: vacatures die maandenlang open blijven staan zonder dat u een geschikte kandidaat

Nadere informatie

Nudging en onderwijs: gedragsinzichten inzetten voor betere schoolkeuzes? Lisanne Grimberg Marc van der Steeg Ib Waterreus

Nudging en onderwijs: gedragsinzichten inzetten voor betere schoolkeuzes? Lisanne Grimberg Marc van der Steeg Ib Waterreus Nudging en onderwijs: gedragsinzichten inzetten voor betere schoolkeuzes? Lisanne Grimberg Marc van der Steeg Ib Waterreus Opzet 1. Gedragsinzichten en onderwijs 2. Gedragsinzichten en schoolkeuzes 3.

Nadere informatie

Managementsamenvatting

Managementsamenvatting Managementsamenvatting Ervaringen, wensen en behoeften met betrekking tot de informatievoorziening en dienstverlening van de overheid aan Nederlanders in het buitenland, ten behoeve van het project 24/7

Nadere informatie

Workshop: Gedragsinzichten toepassen. Den Haag, ministerie van Economische Zaken, 10 november 2016

Workshop: Gedragsinzichten toepassen. Den Haag, ministerie van Economische Zaken, 10 november 2016 Workshop: Gedragsinzichten toepassen Den Haag, ministerie van Economische Zaken, 10 november 2016 Wageningen Economic Research Den Haag, december 2016 Contents 1 Workshop Gedragsinzichten toepassen voor

Nadere informatie

Combinatiefuncties. Impuls brede scholen, sport en cultuur. 12 december 2008

Combinatiefuncties. Impuls brede scholen, sport en cultuur. 12 december 2008 Combinatiefuncties Impuls brede scholen, sport en cultuur 12 december 2008 Presentatie Marieke Pronk Backer Diks Projectleider Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling 12 december 2008 12 december 2008 Sportplan

Nadere informatie

Gedragskennis in de praktijk

Gedragskennis in de praktijk Gedragskennis in de praktijk tools & letter trials Babs Westenberg & Kaj Bots 7 tools voor gedragskennis 2 Gedragskennis in de praktijk: tools & letter trials 3 De afzonderlijke tools DOE MEE Gedragtoets

Nadere informatie

Invloed van IT uitbesteding op bedrijfsvoering & IT aansluiting

Invloed van IT uitbesteding op bedrijfsvoering & IT aansluiting xvii Invloed van IT uitbesteding op bedrijfsvoering & IT aansluiting Samenvatting IT uitbesteding doet er niet toe vanuit het perspectief aansluiting tussen bedrijfsvoering en IT Dit proefschrift is het

Nadere informatie

Verbetering afvalscheiding en inzameling in de hoogbouw

Verbetering afvalscheiding en inzameling in de hoogbouw Verbetering afvalscheiding en inzameling in de hoogbouw Den Bosch 9 november 2017 Gijs Langeveld 1 RWS BEDRIJFSINFORMATIE Landelijk beleid VANG: Van lineair naar circulair om grondstofkringloop te sluiten

Nadere informatie

Stand van zaken Organisaties Ontwerpfactoren MDT Uitvoering Impact en vervolg. *respons: 100% van de 41 proeftuinen

Stand van zaken Organisaties Ontwerpfactoren MDT Uitvoering Impact en vervolg. *respons: 100% van de 41 proeftuinen Facts & Figures 2.0: Eerste beelden van MDT-proeftuinen Uitkomsten van een enquête* die Rebel in oktober 2018 heeft gehouden onder de projectleiders van de proeftuinen. 1. 2. 3. 4. 5. Stand van zaken Organisaties

Nadere informatie

Kanalen in Balans Kanaalsturing bij overheidsorganisaties

Kanalen in Balans Kanaalsturing bij overheidsorganisaties Kanalen in Balans Kanaalsturing bij overheidsorganisaties VNG themabijeenkomst: Haarlem 5 februari 2009 Telematica Instituut Dr. Marije L. Teerling Marije.Teerling@telin.nl +31 (0)53 4850480 Kanalen in

Nadere informatie

Trends in organiseren

Trends in organiseren Trends in organiseren Noodzaak en uitdagingen van nieuwe organisatievormen Sebastiaan van den Bogaard & Geert Lonterman 4 oktober 2018 #KOERS2018 Publieke organisaties lijken zich in toenemende mate

Nadere informatie

Door Cliënten Bekeken voor Gezondheidscentra. Vervolgmeting. Rapportage Stichting Gezond Monnickendam

Door Cliënten Bekeken voor Gezondheidscentra. Vervolgmeting. Rapportage Stichting Gezond Monnickendam Door Cliënten Bekeken voor Gezondheidscentra Vervolgmeting Rapportage Stichting Gezond Monnickendam ARGO BV Mei 2014 Vervolgmeting Door Cliënten Bekeken In het gezondheidscentrum is een vervolgmeting

Nadere informatie

Welkom. Meet Up Rijk aan Informatie. 5 juni Rijk aan Informatie

Welkom. Meet Up Rijk aan Informatie. 5 juni Rijk aan Informatie Welkom Meet Up Rijk aan Informatie 5 juni 2018 Rijk aan Informatie Programma Project Toekomst DIV: interview met Anita Lauret Uitkomsten onderzoek: Jurgen en Lea van ICTU De praktijk: uitdagingen bij Defensie

Nadere informatie

Actieplan Privacy Conclusies en aanbevelingen. Arnold Roosendaal

Actieplan Privacy Conclusies en aanbevelingen. Arnold Roosendaal Actieplan Privacy Conclusies en aanbevelingen Arnold Roosendaal (TNO) arnold.roosendaal@tno.nl @ajunior1 Algemene bevindingen - 1 Op het gebied van privacy innovatie gebeurt al wel wat, maar niet bijzonder

Nadere informatie

Samen. stevige. ambities. werken aan. www.schoolaanzet.nl

Samen. stevige. ambities. werken aan. www.schoolaanzet.nl Samen werken aan stevige ambities www.schoolaanzet.nl School aan Zet biedt ons kennis en inspiratie > bestuurder primair onderwijs Maak kennis met School aan Zet School aan Zet is de verbinding tussen

Nadere informatie

Analyse enquête GVAG. Individueel en binnen groep. Tussen groepen

Analyse enquête GVAG. Individueel en binnen groep. Tussen groepen Analyse enquête GVAG Individueel en binnen groep Betrokkenheid hoog (bestuur, thematrekkers en groepen) Projectgroepen verdienen aandacht Vaardigheden sluiten aan bij rol versus praktijk Jaarplannen wel

Nadere informatie

Trends in het gebruik van informele zorg en professionele zorg thuis: gebruik van informele zorg neemt toe

Trends in het gebruik van informele zorg en professionele zorg thuis: gebruik van informele zorg neemt toe Deze factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Trends in het gebruik van informele zorg en professionele zorg thuis: gebruik van informele zorg neemt toe, G. Waverijn

Nadere informatie

Onderzoeksproject Slimme Meters. VREG Brussel, 12 april 2010

Onderzoeksproject Slimme Meters. VREG Brussel, 12 april 2010 Onderzoeksproject Slimme Meters VREG Brussel, 12 april 2010 Eandis staat voor significante uitdagingen op het niveau van regelgeving, markttendensen en kostenefficiëntie Overzicht uitdagingen organisatie

Nadere informatie

BETA. Young Professionals. Concept & Vormgeving door Pien Geerlings

BETA. Young Professionals. Concept & Vormgeving door Pien Geerlings BETA Young Professionals Concept & Vormgeving door Pien Geerlings BETA Belangenvereniging tankstations, zet zich in voor zelfstandige pomphouders. De vereniging kent 450 aangesloten leden. Sinds 1990 zijn

Nadere informatie

Gecontroleerde gedragsexperimenten: Waarde voor beleid?

Gecontroleerde gedragsexperimenten: Waarde voor beleid? Gecontroleerde gedragsexperimenten: Waarde voor beleid? Mirthe Boomsma (Tilburg University/PBL) 1 23 November 2017 Introductie Opkomst gecontroleerde gedragsexperimenten Bijv. VANG project Afval in de

Nadere informatie

ZSM Leerateliers Werken vanuit de bedoeling

ZSM Leerateliers Werken vanuit de bedoeling ZSM Leerateliers Werken vanuit de bedoeling 1 Inhoud Wat = ZSM Waarom leerateliers Introductie Werken vanuit de bedoeling Leerateliers opbrengsten & geleerde lessen Praktijkvoorbeelden Hoe verder waar

Nadere informatie

IPMA Interessegroep Project- en Programmamanagement bij de Overheid PROFESSIONEEL OPDRACHTGEVERSCHAP BIJ DE OVERHEID. 9 september 2014 George Leih

IPMA Interessegroep Project- en Programmamanagement bij de Overheid PROFESSIONEEL OPDRACHTGEVERSCHAP BIJ DE OVERHEID. 9 september 2014 George Leih IPMA Interessegroep Project- en Programmamanagement bij de Overheid PROFESSIONEEL OPDRACHTGEVERSCHAP BIJ DE OVERHEID 9 september 2014 George Leih MIJN ACHTERGROND 2002 - nu 30+ projecten geauditeerd UWV,

Nadere informatie

VAB s, een wicked problem. Harry Stoffer en Sten Camps, u

VAB s, een wicked problem. Harry Stoffer en Sten Camps, u VAB s, een wicked problem Harry Stoffer en Sten Camps, 10.20-11.00u Vandaag Doel: Inzicht in mechanismen/drijfveren van agrariërs en VAB-eigenaren bij het omgaan met leegkomende en leegstaande agrarische

Nadere informatie

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE > Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Laan van Nieuw Oost-Indië

Nadere informatie

SCHAARSTE, SCHULDEN EN GEDRAG. inzichten uit de wetenschap en praktijkexperimenten Minou van der Werf Jorien van der Laan

SCHAARSTE, SCHULDEN EN GEDRAG. inzichten uit de wetenschap en praktijkexperimenten Minou van der Werf Jorien van der Laan SCHAARSTE, SCHULDEN EN GEDRAG inzichten uit de wetenschap en praktijkexperimenten Minou van der Werf Jorien van der Laan 1 PROGRAMMA Voor de lunch 1. Introductie 2. Schaarste: theoretische basis 3. Praktijkexperimenten

Nadere informatie

Speech Francine Giskes, collegelid Algemene Rekenkamer

Speech Francine Giskes, collegelid Algemene Rekenkamer Speech Francine Giskes, collegelid Algemene Rekenkamer Inmiddels zit ik een half jaar bij de Algemene Rekenkamer. Ik ben dus relatief nieuw, en als je ergens nieuw bent, merk je af en toe een soort verwondering

Nadere informatie

15/04/15. Wat Werkt Echt tegen Pesten? Vandaag. Wat Werkt Echt tegen Pesten? Overzicht Uitwerking & Verkenning Discussiepunten Eerste afspraken

15/04/15. Wat Werkt Echt tegen Pesten? Vandaag. Wat Werkt Echt tegen Pesten? Overzicht Uitwerking & Verkenning Discussiepunten Eerste afspraken 15/04/15 Prof. dr. Bram Orobio de Castro Prof. dr. Toon Cillessen Prof. dr. Pol van Lier Prof. dr. Rene Veenstra Prof. dr. Maja Dekovic Prof. dr. Rutger Engels Prof. dr. Ron Scholte Prof. dr. Ernest Hodges

Nadere informatie

SBR in de bancaire praktijk

SBR in de bancaire praktijk SBR in de bancaire praktijk Presentatie voor het Jaarcongres ICT Accountancy Arnold Esser, Programma Manager SBR bij de ING Leiden, 29 september 2011 Inhoudsopgave 1. Historie SBR voor banken 2. Het 4

Nadere informatie

Detacheren & Uitzenden Anticiperen op Participatiewet. Door : Jan Klerks Controller WSD

Detacheren & Uitzenden Anticiperen op Participatiewet. Door : Jan Klerks Controller WSD Detacheren & Uitzenden Anticiperen op Participatiewet Door : Jan Klerks Controller WSD Aanleiding Participatiewet Stop instroom SW Nieuwe positionering WSD Wat doen we met nieuwe brede doelgroep Wat kan

Nadere informatie

Digitaal 2017. Janine Jongepier Afdelingshoofd Informatie Directie Burgerschap en Informatie Directoraat Generaal Bestuur en Koninkrijksrelaties

Digitaal 2017. Janine Jongepier Afdelingshoofd Informatie Directie Burgerschap en Informatie Directoraat Generaal Bestuur en Koninkrijksrelaties Digitaal 2017 Janine Jongepier Afdelingshoofd Informatie Directie Burgerschap en Informatie Directoraat Generaal Bestuur en Koninkrijksrelaties Kick-off kleine uitvoerders 3 juni 2014 Digitaal 2017: regeerakkoord

Nadere informatie

Uitdagingen van de energie transitie

Uitdagingen van de energie transitie Uitdagingen van de energie transitie Presentatie Congres Energy Next Dordrecht 10 december 2015 Remko Bos Directeur Energie ACM Vicepresident CEER 1 ACM als toezichthouder ACM bevordert kansen en keuzes

Nadere informatie

Op naar het snel opstarten van klinisch onderzoek in Nederland!

Op naar het snel opstarten van klinisch onderzoek in Nederland! Op naar het snel opstarten van klinisch onderzoek in Nederland! Marika Trieling Voorzitter DCRF werkgroep Lokale uitvoerbaarheid 12 februari 2019 Wat is er in Nederland nodig? Verkorten tijdslijnen van

Nadere informatie

Exact Group B.V., All rights belong to their respective owners.

Exact Group B.V., All rights belong to their respective owners. Exact Group B.V., 2017. All rights belong to their respective owners. BEST PRACTICES: DIT MOETEN JULLIE TOCH EERDER HEBBEN GEDAAN? EXACT LIVE 2017 Exact Group B.V., 2017. All rights belong to their respective

Nadere informatie

INFORMATIEBEVEILIGING: WAAR STAAT U NU?

INFORMATIEBEVEILIGING: WAAR STAAT U NU? INFORMATIEBEVEILIGING: WAAR STAAT U NU? HANDIGE CHECKLISTS VOOR DE OVERHEIDSSECTOR In deze whitepaper bieden we u handvatten en checklists voor hoe u om kunt gaan met de nieuwe meldplicht datalekken. Steeds

Nadere informatie

Gemeenten leggen de rode loper uit voor kwetsbare jongeren richting school en werk

Gemeenten leggen de rode loper uit voor kwetsbare jongeren richting school en werk Gemeenten leggen de rode loper uit voor kwetsbare jongeren richting school en werk 1.1 Rode loper coaching 2019-2020 Er is in 2019-2020 ondersteuning vanuit het ministerie van Justitie en Veiligheid beschikbaar

Nadere informatie

Formatief en Digitaal Informatievaardigheden Meten (DIM) Caroline Timmers & Amber Walraven

Formatief en Digitaal Informatievaardigheden Meten (DIM) Caroline Timmers & Amber Walraven Formatief en Digitaal Informatievaardigheden Meten (DIM) Caroline Timmers & Amber Walraven 27 november 2015 Kom verder. Saxion. Inhoud Over DIM* Effectstudie DIM* DIM* bij Saxion *DIM = Digitaal Informatievaardigheden

Nadere informatie

Maatwerk in verzuimbegeleiding

Maatwerk in verzuimbegeleiding Maatwerk in verzuimbegeleiding Verzuimpakket Compleet en Basis Maatwerk in verzuimbegeleiding Als één van uw werknemers ziek wordt is dat vervelend. Dit raakt direct uw bedrijfsvoering. Als werkgever bent

Nadere informatie

Bewustwording: De essentie voor veilige informatie. Partners in verbetering

Bewustwording: De essentie voor veilige informatie. Partners in verbetering Bewustwording: De essentie voor veilige informatie Partners in verbetering Beleid, procedures, audits en regelgeving zijn niet genoeg om de informatieveiligheid op het gewenste niveau te brengen en te

Nadere informatie

Samen aan de slag met theorie en praktijkervaringen om uw implementatie een stap verder te krijgen

Samen aan de slag met theorie en praktijkervaringen om uw implementatie een stap verder te krijgen Samen aan de slag met theorie en praktijkervaringen om uw implementatie een stap verder te krijgen Disclosure slide (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties

Nadere informatie

Ik ga op reis en ik neem mee

Ik ga op reis en ik neem mee Ik ga op reis en ik neem mee ibestuur 2015 Bob van Os projectleider pilots eid Stelsel Doel Het eid Stelsel maakt het mogelijk dat mensen en organisaties online zaken kunnen doen met de overheid en het

Nadere informatie

Thomas Boeschoten.

Thomas Boeschoten. Thomas Boeschoten thomas@dataschool.nl Stelling: data zijn neutraal Hoe ga je concreet aan de slag met data analytics en big data? En hoe schaal je experimenten op van pilot naar verankering in de organisatie

Nadere informatie

Datum 10 juli 2019 Betreft Beantwoording schriftelijke vragen gelijk speelveld voor alternatieve kredietverleners en banken bij mkb-financiering

Datum 10 juli 2019 Betreft Beantwoording schriftelijke vragen gelijk speelveld voor alternatieve kredietverleners en banken bij mkb-financiering > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres Postbus 20401

Nadere informatie

SOCIALE KRACHT BUNNIK 2017

SOCIALE KRACHT BUNNIK 2017 SOCIALE KRACHT BUNNIK 2017 Wat is de Monitor Sociale Kracht? Brede burgerpeiling over o.a. sociaal domein, leefbaarheid, veiligheid Belevingsonderzoek, naast cijferbronnen Gericht op: benutten wat er al

Nadere informatie

Programma Borging veilige gegevensuitwisseling via Suwinet Implementatie gemeenten. Startbijeenkomsten 12 provincies september 2016

Programma Borging veilige gegevensuitwisseling via Suwinet Implementatie gemeenten. Startbijeenkomsten 12 provincies september 2016 Programma Borging veilige gegevensuitwisseling via Suwinet Implementatie gemeenten Startbijeenkomsten 12 provincies september 2016 Agenda Introductie startbijeenkomst; Wat is Suwinet? Achtergrond programma

Nadere informatie

Rol van onderzoek en kennis in beleid. Annemarie Sipkes (Directeur Kennis, OCW)

Rol van onderzoek en kennis in beleid. Annemarie Sipkes (Directeur Kennis, OCW) Rol van onderzoek en kennis in beleid Annemarie Sipkes (Directeur Kennis, OCW) Inhoud 1. Agendering 2. Ontwerp van beleid 3. Uitvoering van beleid 4. Beleidsevaluatie 5. Wat werkt, wat kan beter? Beleidscyclus

Nadere informatie

Toekom(st)room LOB Een stroompunt loopbaangericht onderwijs

Toekom(st)room LOB Een stroompunt loopbaangericht onderwijs SAMENVATTING Toekom(st)room LOB Een stroompunt loopbaangericht onderwijs Advies over hoe LOB na 5 jaar Stimulering LOB verder moet. Utrecht, 1 december 2014 ACHTERGROND Van studie kiezen naar loopbaan

Nadere informatie

ATLANTIS GAMES BV. Frank Zijlmans, Managing Director. Innovatie en cross sectorale samenwerking door City of Imagineers

ATLANTIS GAMES BV. Frank Zijlmans, Managing Director. Innovatie en cross sectorale samenwerking door City of Imagineers ATLANTIS GAMES BV Frank Zijlmans, Managing Director Innovatie en cross sectorale samenwerking door City of Imagineers ATLANTIS GAMES BV Spin off van de NHTV op het gebied van game development, onderdeel

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 34 000 XIII Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Economische Zaken (XIII) en het Diergezondheidsfonds (F) voor het jaar

Nadere informatie

ZP Facts. Zelfstandig Professionals in de zakelijke dienstverlening. Thema: goed opdrachtgeverschap. 2015 Editie 3

ZP Facts. Zelfstandig Professionals in de zakelijke dienstverlening. Thema: goed opdrachtgeverschap. 2015 Editie 3 ZP Facts Zelfstandig Professionals in de zakelijke dienstverlening Thema: goed opdrachtgeverschap 2015 Editie 3 002 003 VOORWOORD Beste lezer, Het tweede kwartaal van 2015 zit erop. Tijd voor een nieuwe

Nadere informatie

Model informatiebrief medisch onderwijsonderzoek Met voorbeeldpassages versie juli 2017

Model informatiebrief medisch onderwijsonderzoek Met voorbeeldpassages versie juli 2017 Model informatiebrief medisch onderwijsonderzoek Met voorbeeldpassages versie juli 2017 De brief kan voor studenten op HBO/WO niveau geschreven worden omdat de doelgroep in onderwijsonderzoek meestal studenten

Nadere informatie

Geautomatiseerd kwijtschelden van gemeentelijke belastingen door bestandsvergelijking

Geautomatiseerd kwijtschelden van gemeentelijke belastingen door bestandsvergelijking DD-NR Regelingen en voorzieningen CODE 3.4.1.32 vervallen: het (vrijwel) gelijknamige bericht, datumnr 0807-778 Geautomatiseerd kwijtschelden van gemeentelijke belastingen door bestandsvergelijking bronnen

Nadere informatie

Rapport. Inventarisatie onderzoek route April 2015

Rapport. Inventarisatie onderzoek route April 2015 Rapport Inventarisatie onderzoek route 2020 April 205 De Issuemakers Datum: April 205 Projectnummer: 20546 Auteurs: Franca van der Borden en Jeroen Jansen Inhoud Achtergrond & opzet 3 2 Conclusies & aanbevelingen

Nadere informatie

Maatwerk in verzuimbegeleiding

Maatwerk in verzuimbegeleiding Maatwerk in verzuimbegeleiding Verzuimpakket Compleet, Basis en Eigen Regie SAZAS dé verzuimspecialist Maatwerk in verzuimbegeleiding Als één van uw werknemers ziek wordt is dat vervelend. Dit raakt direct

Nadere informatie

Digitale overheid en jongeren

Digitale overheid en jongeren Digitale overheid en jongeren een educatief programma Ede, 12 oktober 2017 Stichting Digisterker 1 Hartelijk welkom! Angeliek van der Zanden Jefta Bego Ellen van Schie Projectleider Jongeren Coördinator

Nadere informatie

17 april Inn Style Maarssen. Zie. Deel. Groei.

17 april Inn Style Maarssen. Zie. Deel. Groei. 17 april Inn Style Maarssen Zie. Deel. Groei. BEST PRACTICES: Dit moeten jullie toch eerder hebben gedaan? Henke Willemsen Tjalling Vorstenburg Agenda IMPLEMENTATIEAANPAK The Services Essentials Optimalisatie

Nadere informatie

Doorstroomgegevens groep 1 tot en met 8 Inhoud

Doorstroomgegevens groep 1 tot en met 8 Inhoud Doorstroomgegevens groep 1 tot en met 8 Inhoud Doorstroomgegevens groep 1 tot en met 8... 1 Onze visie betreffende doorstroming van leerlingen.... 2 Beleid doorstroming van groep 1 naar groep 2.... 2 Beleid

Nadere informatie

Evaluatie Pilot Sprintbemiddeling Gemeente Houten Alexander Calder UW Reïntegratie

Evaluatie Pilot Sprintbemiddeling Gemeente Houten Alexander Calder UW Reïntegratie Evaluatie Pilot Sprintbemiddeling Gemeente Houten Alexander Calder UW Reïntegratie Looptijd van het contract: 19 april 2004-31 december 2005. Inleiding In dit evaluatierapport beschrijven wij de wijze

Nadere informatie

16/10/2015. Het Triple P Systeem. Triple P versterkt elke ouder! Hilde Weekers, Oktober 2015

16/10/2015. Het Triple P Systeem. Triple P versterkt elke ouder! Hilde Weekers, Oktober 2015 Het Triple P Systeem. Triple P versterkt elke ouder! Hilde Weekers, Oktober 2015 Design: Triple P Communications 2011 1 Waarom hebben we programma s voor opvoedingsondersteuning nodig? Een verontrustend

Nadere informatie

Beter Af Verzuim Risico Verzekering. Een verzuimverzekering op maat via Stichting VACI

Beter Af Verzuim Risico Verzekering. Een verzuimverzekering op maat via Stichting VACI Beter Af Verzuim Risico Verzekering Een verzuimverzekering op maat via Stichting VACI 2 SamenWerken aan Gezond Ondernemen Voor u als werkgever in de sector cultuur is het van groot belang uw organisatie

Nadere informatie

LKCA-onderzoek buitenschoolse kunstdocenten en artistiek begeleiders. Teunis IJdens Henk Vinken

LKCA-onderzoek buitenschoolse kunstdocenten en artistiek begeleiders. Teunis IJdens Henk Vinken LKCA-onderzoek buitenschoolse kunstdocenten en artistiek begeleiders Teunis IJdens teunisijdens@lkca.nl Henk Vinken henkvinken@lkca.nl Opzet Waarom dit onderzoek? Eerste blok: hoe is de situatie? Wie zijn

Nadere informatie

Door Cliënten Bekeken voor Gezondheidscentra. Vervolgmeting. Rapportage Gezondheidscentrum Kanaleneiland

Door Cliënten Bekeken voor Gezondheidscentra. Vervolgmeting. Rapportage Gezondheidscentrum Kanaleneiland Door Cliënten Bekeken voor Gezondheidscentra Vervolgmeting Rapportage Gezondheidscentrum Kanaleneiland ARGO BV 2014 Vervolgmeting Door Cliënten Bekeken In het gezondheidscentrum is een vervolgmeting als

Nadere informatie

op zoek naar good practices

op zoek naar good practices Werken met psychische klachten op zoek naar good practices Presentatie Congres Mensenwerk 9 februari 2015 Philip de Jong en Femke Reijenga Agenda 1. Het onderzoek 2. De bevindingen 3. De betekenis 4. Discussie

Nadere informatie

Grip op Verzuim voor werkgevers. Daar wordt uw bedrijf beter van

Grip op Verzuim voor werkgevers. Daar wordt uw bedrijf beter van Grip op Verzuim voor werkgevers Daar wordt uw bedrijf beter van Grip op Verzuim voor werkgevers Met Grip op Verzuim verzekert u de risico s van verzuim Wanneer uw werknemers ziek worden, heeft u een aantal

Nadere informatie

Op weg naar meer kennis over wat werkt voor multiprobleemgezinnen (MPG) MSc L. (Loraine) Visscher, Universitair Medisch Centrum Groningen

Op weg naar meer kennis over wat werkt voor multiprobleemgezinnen (MPG) MSc L. (Loraine) Visscher, Universitair Medisch Centrum Groningen Op weg naar meer kennis over wat werkt voor multiprobleemgezinnen (MPG) MSc L. (Loraine) Visscher, Universitair Medisch Centrum Groningen Consortium ZOP&MPG Aanleiding In de Databank Effectieve Interventies

Nadere informatie

IN DE LUWTE OF IN DE WIND? Reflecties op ontwikkeling van scholen

IN DE LUWTE OF IN DE WIND? Reflecties op ontwikkeling van scholen IN DE LUWTE OF IN DE WIND? Reflecties op ontwikkeling van scholen 1 OPZET Regelluw met welk doel? Onderwijskwaliteit: wie bepaalt dat? Naar scholen als lerende organisaties Condities: Een visie op innovatie

Nadere informatie

Medewerkers enthousiasmeren voor Security Awareness. NextTech Security. Informatiebeveiliging met focus op de mens

Medewerkers enthousiasmeren voor Security Awareness. NextTech Security. Informatiebeveiliging met focus op de mens Medewerkers enthousiasmeren voor Security Awareness NextTech Security Informatiebeveiliging met focus op de mens Even voorstellen NextTech Security Informatiebeveiliging met focus op de mens Dennie Spreeuwenberg

Nadere informatie

Datum Uitnodiging subsidieaanvraag Regeling versterking samenwerking lerarenopleidingen en scholen

Datum Uitnodiging subsidieaanvraag Regeling versterking samenwerking lerarenopleidingen en scholen a 1 > Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag Aan: penvoerders opleidingsscholen en contactpersonen lerarenopleidingen Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ Den Haag www.rijksoverheid.nl Onze

Nadere informatie

Maatwerk in verzuimbegeleiding

Maatwerk in verzuimbegeleiding Maatwerk in verzuimbegeleiding Verzuimpakket Compleet, Basis en Eigen Regie Maatwerk in verzuimbegeleiding Als één van uw werknemers ziek wordt is dat vervelend. Dit raakt direct uw bedrijfsvoering. Als

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA s-gravenhage

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA s-gravenhage > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA s-gravenhage Directie Algemene Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres

Nadere informatie

Onder een klacht verstaat het UMC Utrecht een uiting van onvrede over de kwaliteit van zorg, behandeling of dienstverlening.

Onder een klacht verstaat het UMC Utrecht een uiting van onvrede over de kwaliteit van zorg, behandeling of dienstverlening. Jaarverslag klachten 2010 Patiëntenservice Onder een klacht verstaat het UMC Utrecht een uiting van onvrede over de kwaliteit van zorg, behandeling of dienstverlening. Totaal aantal klachten, meldingen

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2017 2018 34 775 VI Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Justitie en Veiligheid (VI) voor het jaar 2018 Nr. 113 BRIEF VAN DE MINISTER

Nadere informatie

EINDRAPPORT EVALUATIE ONDERZOEK NIJESTEE 2004-2005 TEVREDENHEID CLIENTEN DOORLOOPTIJDEN

EINDRAPPORT EVALUATIE ONDERZOEK NIJESTEE 2004-2005 TEVREDENHEID CLIENTEN DOORLOOPTIJDEN HVD-GGD Groningen, 27 juni 2006 sectie epidemiologie (Jan Broer) team WVG (Hans Bolt)... EINDRAPPORT EVALUATIE ONDERZOEK NIJESTEE 2004-2005 TEVREDENHEID CLIENTEN DOORLOOPTIJDEN GGD Groningen sectie epidemiologie

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG 1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Sector en Turfmarkt 147 2511 DP Den Haag Postbus 20301 2500 EH Den

Nadere informatie

Individuele Plaatsing en Steun (IPS)

Individuele Plaatsing en Steun (IPS) Individuele Plaatsing en Steun (IPS) Groeicijfers in Nederland Jaap van Weeghel, Den Haag, 7 februari 2019 Kennis delen over herstel, behandeling en participatie bij ernstige psychische aandoeningen 22-2-2019

Nadere informatie

Uitkomsten ov-actie 2017/2018 een Beter Benutten Vervolg actie

Uitkomsten ov-actie 2017/2018 een Beter Benutten Vervolg actie Uitkomsten ov-actie 2017/2018 een Beter Benutten Vervolg actie Webinar 28 juni 2018 Rob Soeters, projectleider ov-actie In opdracht van Bereikbaar Haaglanden en Rijnland/MRDH Bereikbaar Haaglanden en Rijnland

Nadere informatie

Het Pretesten van vragenlijsten in de dagelijkse praktijk. NPSO 17 mei Henk Foekema

Het Pretesten van vragenlijsten in de dagelijkse praktijk. NPSO 17 mei Henk Foekema Het Pretesten van vragenlijsten in de dagelijkse praktijk NPSO 17 mei Henk Foekema Pilot versus pretest Het testen van vragenlijsten in de dagelijkse praktijk > Technische fouten inhoudelijke fouten Technische

Nadere informatie

DE MOEDER ALLER BASELINES

DE MOEDER ALLER BASELINES DE MOEDER ALLER BASELINES POLDEREN MET IB? X VRIJBLIJVENDHEID BESLUITELOOSHEID Polderen: compromissen sluiten en samenwerken als kernpunt van beleid 1 OF AFREKENEN? WIE NIET IN CONTROL IS VAN ZIJN DIENSTVERLENING

Nadere informatie

Ketenaanpak Verontreinigde Grondstromen. Platform Toezicht Bodembeheer 17 november 2015 Priscilla van Hal Jacco Lievaart

Ketenaanpak Verontreinigde Grondstromen. Platform Toezicht Bodembeheer 17 november 2015 Priscilla van Hal Jacco Lievaart Ketenaanpak Verontreinigde Grondstromen Platform Toezicht Bodembeheer 17 november 2015 Priscilla van Hal Jacco Lievaart Stellingen Free riders in de keten verontreinigde grond bestaan niet! Ik heb m.b.t.

Nadere informatie