Responsief Beleidsonderzoek

Transcriptie

1 Programma Driedaagse Training Course Responsief Beleidsonderzoek Hoe procedures, experimenten en technologische applicaties De bruikbaarheid van onderzoek voor beleidsmakers vergroot Donderdagen 1, 8 en 15 november 2018 Stadskasteel Oudaen, Utrecht Doelgroepen: Beleidsonderzoekers bij gemeenten, provincies, departementen Beleidsonderzoeksbureaus Beleidsevaluatoren Toezichthouders Lokale Rekenkamers Organisatie: In samenwerking met:

2 Inleiding Beleidsonderzoek verschijnt in steeds nieuwe vormen op de politieke agenda s van nu. Er wordt gevraagd om meer structurele evaluatie, maar ook om meer procedures om de onafhankelijkheid van onderzoek te borgen. Ook vraagt het Regeerakkoord op bijna 25 plaatsen om de vormgeving van experimenten; soms voor nieuw beleid, soms om de effectiviteit van bestaand beleid opnieuw te inspireren of te testen. Dit kan bijvoorbeeld met behulp van gedragsexperimenten, ook wel bekend als nudging, waarbij gedragsinzichten gebruikt worden om op niet dwingende wijze mensen te stimuleren bepaald gedrag te vertonen. Ook data science is een nieuw domein waarbinnen beleidsonderzoekers samen met technische experts nieuwe inzichten voor beleidsmakers helpen genereren. Kortom: men wil nieuwe technieken voor het verkrijgen van nieuwe inzichten die beleid effectiever maken èn zoveel mogelijk evidence based. Als we deze technieken en ambities kunnen integreren binnen onze beleidsomgeving dan ontstaat iets dat we responsief beleidsonderzoek kunnen noemen; onderzoek dat tegemoet komt aan de ambities en eisen die de politieke en beleidsmatige omgeving stelt aan de beleidsonderzoeker van nu. Tijdens deze training Course Responsief Beleidsonderzoek leert u de nieuwste inzichten, methoden en technieken toepassen om uw beleidsonderzoek weer up to date te brengen en hoe u uw beleidsmakers het beste kunt ondersteunen op de korte en lange termijn. Zodoende is deze Leergang ook toegankelijk voor managers van kennis binnen een beleidsafdeling. U leert dan immers met welke nieuwste technieken en inzichten u interne of externe onderzoekers kunt aansturen. Gekozen zal worden voor een interactieve opzet waarbij u wordt uitgenodigd in discussie te treden met de sprekers en deelnemers van de leergang. Het voorbereiden en uitwerken van cases en zelfstudie maken een belangrijk deel uit van de leergang. Met deze inhoud en opzet van de leergang zullen wij u praktische handvatten aanreiken voor het optimaliseren van het rendement van beleidsonderzoek in uw eigen werkomgeving. Het is een kleinschalige Leergang met een maximum van 22 beleidsonderzoekers en beleidmakers. Inschrijvingen worden behandeld in volgorde van binnenkomst. We zien er naar uit u in Utrecht te mogen ontmoeten!

3 Donderdag, 1 november 2018 Dagdeel I: Nieuwste ontwikkelingen binnen beleidsonderzoek Deze dag zal ingegaan worden op de nieuwste ontwikkelingen binnen het beleidsonderzoek. het inrichten van beleidsonderzoek op een zodanige wijze dat het snel is waar nodig, effectief in zijn dataverzameling en robuust zoals dat binnen de overheid vereist is. Tevens zal ingegaan worden op het snel schakelen met de politieke en beleidsmatige kernspelers; hoe krijgen ze zo snel mogelijk de onderbouwing waar ze om vragen? 09:15 Ontvangst met koffie en thee Welkomstwoord Kennismaking met de deelnemers onderling Delen van de doelstellingen van de leergang van ieder afzonderlijk 09:50 Vakdocent: Dr. Peter van der Knaap Directeur SWOV en Voorzitter VIDE Welkomstwoord en korte kennismaking met de deelnemers onderling Introductie op het hedendaagse gebruik van beleidsonderzoek 11:00 Pauze 11:15 Vervolg De nieuwste ontwikkelingen van het hedendaagse beleidsonderzoek en de kansen en uitdagingen die hiermee gepaard gaan De verhouding tussen beleid, kennis en data Dagdeel II: Prof. Dr. Frans Leeuw Hoogleraar Recht, Openbaar bestuur en sociaalwetenschappelijk onderzoek Maastricht University en voormalig directeur WODC. Beleidsonderzoek vanuit de gezichtspunten: onafhankelijkheid, interactie en gebruik De governance van beleidsonderzoek 15:30 Vervolg Verbijzondering van soorten pogingen tot beïnvloeding: het BUSD model internationaal getoetst (Betterment, Undermining, Support, Distortion) Hoe beleidsonderzoekers, waaronder evaluatoren resilient te maken zonder dat de deuren ( communicatie over en met beleid ) dicht gaan (en met oog voor recente ontwikkelingen rondom o.a. fakenews). 17:00 Einde eerste cursusdag

4 Donderdag, 8 november 2018 Dagdeel III: Vernieuwende methoden en technieken voor beleidsonderzoekers Deze dag zal vooral ingaan op onderzoeksmethoden die beleidsonderzoek een nieuw gezicht geven en die de effectiviteit van beleidsinterventies kunnen stimuleren. Eerst zal ingegaan worden op de mogelijkheden die gedragsexperimenten bieden om het beleid effectiever en wetenschappelijk verantwoord te kunnen inrichten; Daarna zullen de verscheidene perspectieven van datascience aan de orde komen die voor beleidsonderzoek toepasbaar zijn. 09:15 Ontvangst met koffie en thee 09:30 Vakdocent: Dr. Eva van den Broek Gedragseconoom Wageningen University Research Experimenten & beleidsonderzoek De positionering van experimenten binnen beleidsonderzoek De vormgeving van Randomized Controlled Trials Het implementeren van gedragsinzichten binnen experimenten: het gebruik van nudging Introductie Case Study Inspirerende voorbeelden van (gedrags)experimenten in de praktijk Het vormgeven van een experiment: Plan van aanpak Uiteenzetten case study & indelen groepen 10:45 Pauze 11:00 Case study In groepen zelf een gedragsexperiment vormgeven met: o kwantificeerbare doelstellingen & uitkomstmaat o concrete gedragsinterventie o controlegroep o evaluatiemethode Vervolg Case Study Presenteren resultaten Discussiëren over impact & haalbaarheid van experimenten Evalueren sessie Dagdeel IV Martin Damen Voorzitter VBO en directeur RIGO De meest recente methode en technieken van beleidsonderzoek Omgaan met lokale en nationale opdrachtgevers Welk onderzoek kan een ambtenaar zelf doen? En wanneer is het opportuun om een onderzoek uitbesteden? Positionering van gemeentelijke onderzoeksafdelingen en onderzoeksbureaus 15:30 Vervolg De toepassing van innovatieve technieken voor beleidsonderzoek De mogelijkheden en uitdagingen van data science binnen beleidsonderzoek 17:00 Einde tweede cursusdag

5 Donderdag, 15 november 2018 Dagdeel V: Meer impact van beleidsonderzoek in de praktijk Op deze dag worden de deelnemers van de Leergang aan het werk gezet met een Casus uit de praktijk waarin kennis en beleid elkaar tegenkomt, soms op hardhandige wijze, soms juist op een meer tactische manier. Hoe kan de Kennis worden ingezet op een manier die de pijn verzacht maar toch effectief is? Ontvangst met koffie en thee 09:30 Enno Ebels Manager afdeling Programmamanagement, Strategie en Onderzoek van de gemeente Den Haag, Bestuurslid VSO De complexiteit van beleidsonderzoek in een politieke context De mogelijke impact van een onderzoeksrapport in een beleidsomgeving 10:45 Pauze 11:00 Vervolg Case study: Over de mogelijke impact van een onderzoeksrapport o Deelnemers presenteren hun eigen benadering in groepjes Dagdeel VI: Benutting & Doorwerking van uw onderzoek binnen beleid en politiek Peter van der Knaap Directeur SWOV & Voorzitter Vide Over de vormgeving van meer structureel evaluatieonderzoek binnen de beleidscyclus Peter van der Knaap en Frank Zwetsloot, Directeur ScienceWorks Evaluatie van de leergang met de deelnemers: Welke lessen gaan we in praktijk brengen? Koppeling van voorgaande onderwerpen aan ervaringen deelnemers Korte evaluatie & terugblik op onderwerpen van de leergang 17:00 Korte afsluiting leergang, aanvang borrel