Samenwerking en bestrijding

Transcriptie

1 Samenwerking en bestrijding Onderzoek naar organisatorische grenzen voor de muskusrattenbestrijding 8 april /AS/jg/md

2 Inhoud Inhoud... 2 Samenvatting Inleiding... 7 Achtergrond en aanleiding... 7 Aanpak onderzoek... 7 Leeswijzer Beschrijving van varianten en hun voor- en nadelen... 9 Interviews... 9 Streefbeeld Nederland vanuit landelijk perspectief... 9 Criteria Streefbeelden: geen landelijke organisatie Streefbeeld Regio Noorden Midden Westen Zuiden Resultaten van de multicriteria-analyse Varianten De criteria De weging van de criteria De multicriteria-analyse Noorden Midden Westen Zuiden Het beeld op de kaart van Nederland Vele varianten mogelijk, aansluiten bij trend samenwerking, opschaling en denken in stroomgebieden Naar een gewenste situatie in Nederland Conclusies en aanbevelingen Conclusies Aanbevelingen A Varianten in kaartbeeld Noorden Midden Westen Inhoud 2

3 Zuiden B Varianten en hun voor- en nadelen Noorden Voor- en nadelen variant N Voor- en nadelen variant N Voor- en nadelen variant N Voor- en nadelen variant N Midden Voor- en nadelen variant M Voor- en nadelen variant M Voor- en nadelen variant M Voor- en nadelen variant M Westen Voor- en nadelen variant W Voor- en nadelen variant W Voor- en nadelen variant W Zuiden Voor- en nadelen variant C Geïnterviewde personen Overzicht groepsinterviews Geïnterviewde personen D Formatie bestaande organisaties Inhoud 3

4 Samenvatting Aanleiding en doel Op 1 januari 2011 zal de taak van muskusrattenbestrijding middels de Waterwet overgedragen worden van de provincies naar de waterschappen. De wettelijke taak komt daarmee bij de waterschappen te liggen. Dit betekent dat de vraag actueel is op welke wijze de ontvangende waterschappen de bestrijding het beste kunnen organiseren. De Unie van Waterschappen heeft PricewaterhouseCoopers (PwC) gevraagd onderzoek te doen naar de organisatorische grenzen van de muskusrattenbestrijding. Het doel van de opdracht was tweeledig: a Er is dient een overzicht gemaakt te worden van de organisatorische varianten die mogelijk zijn en de voor- en nadelen daarvan dienen in kaart gebracht te worden; b Er dient een advies gegeven te worden over de meest wenselijke organisatorische grenzen van de nieuwe organisatie, gelet op het ambtelijk en bestuurlijk draagvlak. De opdrachtgever heeft drie uitgangspunten geformuleerd: c De waterschapsgrenzen zijn leidend bij het bepalen van de organisatorische grenzen; d Er mogen niet meer bestrijdingsorganisaties ontstaan dan de huidige elf; e Ieder waterschap heeft te maken met maximaal één bestrijdingsorganisatie. Aanpak Om de vragen te beantwoorden is een startbijeenkomst gehouden met de begeleidingscommissie, zijn streefbeelden/varianten geïnventariseerd, zijn hun voor- en nadelen benoemd en is een multicriteria-analyse uitgevoerd. De resultaten daarvan zijn vastgelegd in deze rapportage. Het onderzoek is uitgevoerd door Jan Gronouwe en Marinka Deddens-Joosse van de adviesgroep Binnenlands Bestuur van PwC. Conclusies Er zijn veel mogelijke organisatorische varianten. In principe is elke samenwerking tussen naast elkaar gelegen waterschappen mogelijk. Om binnen deze enorme veelheid aan varianten een selectie te maken heeft de opdrachtgever een aantal uitgangspunten meegegeven, zijn de interviews gebruikt en is gekeken naar belangrijke trends in de water(schaps)wereld. Dit leidt ertoe dat sommige varianten buiten beschouwing kunnen blijven. De inventarisatie van varianten middels interviews heeft tot 12 varianten geleid. Voor- en nadelen van de varianten liggen met name op het vlak van de bestaande samenwerking, schaalgrootte, Samenvatting 4

5 draagvlak en aansluiting bij stroomgebieden. Op basis van expert judgement zijn door PwC enkele varianten toegevoegd aan de genoemde varianten. Dit betreft varianten die naar de toekomst toe haalbaar en wenselijk worden geacht door PwC. Om op basis van de in beeld gebrachte varianten tot een keuze te komen voor de gewenste organisatorische grenzen is een aantal aspecten van doorslaggevend belang geweest. Ontwikkelingen die gaande zijn in de waterwereld, zoals de Kaderrichtlijn Water en het denken in stroomgebieden, verdergaande samenwerking en opschaling hebben hun plaats gekregen in de afweging door veel waarde toe te kennen aan toekomstbestendigheid. Op basis daarvan en met het bestaande draagvlak als aanvullend aspect wordt onderstaande indeling van bestrijdingsorganisaties als meest wenselijk geacht. Geconcludeerd wordt dat de organisatorische grenzen van de muskusrattenbestrijdingsorganisaties zo getrokken moeten worden dat het beeld ontstaat zoals hierboven geschetst, bestaande uit 6 bestrijdingsorganisaties die nauw aansluiten bij de stroomgebieden. Samenvatting 5

6 Aanbevelingen Geadviseerd wordt op korte termijn het proces van totstandkoming van de zes bestrijdingsorganisaties in gang te zetten door de betreffende waterschappen met elkaar in contact te laten treden. Dit wordt aanbevolen, omdat in een aantal regio s bestaande samenwerkingsverbanden opgeheven moeten worden en nieuwe tot stand moeten komen. Zo moeten in het noorden en het midden van Nederland bestaande verbanden worden verbroken en nieuwe worden ingericht. In het westen bestaat er nog geen ervaring bij de waterschappen ten aanzien van samenwerking voor wat betreft de muskusrattenbestrijding. Ideevorming over hoe de samenwerking vorm te geven (organisatie van de bestrijdingsuitvoering) zal nog moeten plaatsvinden. In andere regio s is overleg op korte termijn nodig om te bepalen of er voldoende draagvlak op korte termijn te genereren is om het wensbeeld waar te maken. Een voorbeeld daarvan is het zuiden. Het zou wenselijk zijn om bij overdracht van de muskusrattenbestrijding naar de waterschappen in een vergevorderd stadium van overeenstemming te zijn ten aanzien van de organisatie van de bestrijding. Zoals reeds aangegeven is de vraag naar hoe de samenwerking tussen waterschappen vorm te geven en hoe de bestrijding vervolgens te organiseren van groot belang. Vragen die daarbij spelen zijn onder andere: a Welke samenwerkingsvorm verdient de voorkeur (lichte gemeenschappelijke regeling, zware gemeenschappelijke regeling, etc.); b Gaat één of meerdere waterschap(pen) de bestrijding uitvoeren? c Komt het bestrijdingspersoneel bij één of meerdere waterschappen in dienst? d Op welke wijze wordt flexibiliteit georganiseerd? Om het proces van totstandkoming te faciliteren en om de te maken keuzes verder te onderbouwen wordt aanbevolen verder onderzoek te doen naar de organisatorische aspecten per bestrijdingsorganisatie, zoals hierboven genoemd. Aanbevolen wordt om de stap naar het wensbeeld in één keer te maken en niet te faseren. Iedere tussenstap leidt tot extra kosten en onrust. Samenvatting 6

7 1 Inleiding 1.01 In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de achtergrond en de aanleiding van het onderzoek. Daarnaast wordt de aanpak die gevolgd is tijdens het onderzoek beschreven. Tenslotte wordt aan het eind van dit hoofdstuk beschreven hoe deze rapportage is opgebouwd. Achtergrond en aanleiding 1.02 De muskusrattenbestrijding is in Nederland een bij wet opgedragen taak van de provincies. Op dit moment zijn er nog vier provincies die de uitvoering van de bestrijding in eigen beheer doen. Het betreft Groningen, Noord-Holland, Zuid-Holland en Noord-Brabant. Binnen de overige provincies geven waterschappen uitvoering aan de muskusrattenbestrijding Op 1 januari 2011 zal de taak van muskusrattenbestrijding middels de Waterwet overgedragen worden van de provincies naar de waterschappen. De wettelijke taak komt daarmee bij de waterschappen te liggen. Dit betekent dat, in ieder geval bij de vier provincies die de bestrijding nog in eigen beheer uitvoeren, de vraag actueel is op welke wijze de ontvangende waterschappen de bestrijding het beste kunnen organiseren. Gezien de overlap tussen waterschaps- en provinciegrenzen en de huidige organisatorische situatie van de bestrijding bij waterschappen, zal de blik zich ook op de waterschappen moeten richten die de bestrijding reeds uitvoeren dan wel die dat in samenwerking met andere waterschappen doen Bij de overdracht van de taak van muskusrattenbestrijding naar de waterschappen doet zich de vraag voor op basis van welke grenzen de bestrijding het beste georganiseerd kan worden. De werkgroep van de Unie van Waterschappen die zich bezighoudt met de overdracht ziet zich voor deze vraag gesteld. De Unie van Waterschappen heeft PricewaterhouseCoopers (verder: PwC) gevraagd een onderzoek te doen naar de mogelijke en wenselijke organisatorische grenzen voor de muskusrattenbestrijding. Het onderzoek is uitgevoerd door Jan Gronouwe en Marinka Deddens-Joosse van de adviesgroep Binnenlands Bestuur. Dit rapport geeft de resultaten van dit onderzoek weer. Aanpak onderzoek 1.05 Het doel van de opdracht was tweeledig: a Er is dient een overzicht gemaakt te worden van de organisatorische varianten die mogelijk zijn en de voor- en nadelen daarvan dienen in kaart gebracht te worden; b Er dient een advies gegeven te worden over de meest wenselijke organisatorische grenzen van de nieuwe organisatie, gelet op het ambtelijk en bestuurlijk draagvlak Voor het onderzoek is een aantal uitgangspunten geformuleerd door de opdrachtgever. Varianten in kaartbeeld 7

8 Het betreft de volgende drie uitgangspunten: a De waterschapsgrenzen zijn leidend bij het bepalen van de organisatorische grenzen; b Er mogen niet meer bestrijdingsorganisaties ontstaan dan de huidige elf; c Ieder waterschap heeft te maken met maximaal één bestrijdingsorganisatie Een bestrijdingsorganisaties is een (cluster van) waterschap(pen) dat verantwoordelijk is voor de muskusrattenbestrijding De vraag van het onderzoek beperkt zich tot de organisatorische grenzen. De vraag naar hoe de samenwerking tussen waterschappen en de bestrijdingsuitvoering te organiseren valt buiten dit onderzoek. Inventarisatie Startbijeenkomst streefbeeld, (Multicriteria) Rapportage voor- en nadelen analyse en draagvlak Procesbewaking 1.09 Het onderzoek is gestart met een startbijeenkomst waarin wederzijdse verwachtingen zijn afgestemd met betrekking tot het onderzoek Tijdens de tweede stap is het streefbeeld in kaart gebracht en zijn voor- en nadelen en het bestaande draagvlak geïnventariseerd. Interviews met de betrokken organisaties vormden hierbij het belangrijkste onderdeel. Voor een overzicht van personen die geïnterviewd zijn wordt verwezen naar bijlage C De bevindingen uit de interviews zijn geanalyseerd en vervolgens is aan de hand van een multicriteria-analyse een aantal varianten ten opzichte van elkaar gewogen De resultaten zijn uiteindelijk in deze rapportage neergelegd na bespreking van een conceptrapportage met de begeleidingscommissie. Leeswijzer 1.13 Deze rapportage is als volgt opgebouwd. Hoofdstuk twee beschrijft de organisatorische varianten en de voor- en nadelen die uit de interviews naar voren zijn gekomen. Het derde hoofdstuk gaat in op de multicriteria-analyse. Tenslotte worden in hoofdstuk vier conclusies getrokken en aanbevelingen gedaan. Varianten in kaartbeeld 8

9 2 Beschrijving van varianten en hun voor- en nadelen 2.01 Dit hoofdstuk beschrijft de huidige situatie per regio ten aanzien van organisatorische grenzen van muskusrattenbestrijdingsorganisaties en de verschillende varianten voor de organisatie van de muskusrattenbestrijding, die voortgekomen zijn uit de interviews. Tevens worden de thema s die de rode draad hebben gevormd bij de interviews kort beschreven. In dit hoofdstuk treft u geen mening of analyse van PwC aan Voor een beschrijving van de voor- en nadelen van de varianten zoals die tijdens de interviews zijn genoemd wordt verwezen naar bijlage B. Voor de varianten op kaartbeeld wordt verwezen naar bijlage A. Interviews 2.03 De interviews zijn gebruikt om inzicht te krijgen in de mogelijke organisatorische varianten van de muskusrattenbestrijding en hun voor- en nadelen. De interviews zijn ambtelijk ingestoken, maar deze interviews zijn ook gebruikt om de bestuurlijke standpunten inzichtelijk te maken. Het bleek echter niet mogelijk om voor alle waterschappen het bestuurlijk standpunt helder te krijgen In de interviews is stilgestaan bij de volgende onderwerpen: a Huidige situatie organisatie van de muskusrattenbestrijding, met sterke en verbeterpunten b Wensbeeld organisatorische grenzen vanuit landelijk perspectief c Wenselijke organisatorische situatie in de betreffende regio, bezien vanuit het perspectief van het eigen waterschap d Verschillende samenwerkingsvarianten en grenzen, met de voor- en nadelen e Criteria en de wegingsfactor daarvan, die gebruikt wordt in de multicriteria-analyse Streefbeeld Nederland vanuit landelijk perspectief 2.05 In het onderzoek is ervoor gekozen niet alleen in te zoomen op regioniveau, maar om de geïnterviewden ook te vragen naar een wenselijke indeling van bestrijdingsorganisaties op landelijk niveau. Tevens is daarbij gevraagd naar de achterliggende argumenten. De meerwaarde daarvan ligt op meerdere terreinen. Er ontstaat een beeld van de criteria die men toepast om tot invulling van het landelijke streefbeeld te komen, de wenselijkheid van één landelijke bestrijdingsorganisatie kan getoetst worden en er ontstaat een beeld hoe door partijen uit een bepaalde regio gedacht wordt over andere regio s De meest voorkomende streefbeelden uit de interviews zullen kort beschreven worden. Tevens wordt hieronder op de gehanteerde criteria ingegaan. Later in de rapportage komt een deel Varianten in kaartbeeld 9

10 van de criteria weer terug. Tevens zal kort iets verwoord worden over de wens tot het komen tot één landelijke bestrijdingsorganisatie. Criteria 2.07 Bij het bepalen van het streefbeeld voor Nederland gebruiken de geïnterviewden verschillende criteria. De criteria komen deels overeen tussen de verschillende groepsinterviews en verschillen deels van elkaar. Op hoofdlijnen zijn de volgende criteria onderscheiden (in willekeurige volgorde): a Natuurlijke grenzen en type gebied zoals grote rivieren, kanalen en droge barrières; b Waterschapsgrenzen; c Gelijkwaardigheid in oppervlakte, organisatieomvang en landelijke en regionale positionering onderling (macht en kracht ten opzichte van elkaar); d (Deel)stroomgebieden; e Instroom en verplaatsingspatronen van muskusratten; f Provinciegrenzen; g Stuurbaarheid van de organisatie met elementen als span of control, grootte van een mogelijke afdeling Muskusrattenbestrijding; h Reeds bestaande samenwerkingsvormen; i Schaalgrootte Een aantal criteria is meerdere malen genoemd of is als belangrijk benoemd. In het kader van aansluiting vinden bij bestaand beleid en (Europese) ontwikkelingen (Kaderrichtlijn Water) is het denken in (deel)stroomgebieden als van meerwaarde naar voren geschoven. Aangezien muskusrattenbestrijding een waterschapstaak wordt zijn waterschapsgrenzen als zeer belangrijk criterium benoemd. Verder zijn de stuurbaarheid van de organisatie en de juiste schaalgrootte in het kader van efficiency als criterium relatief vaak naar voren gekomen Bij het beschrijven van de voor- en nadelen van de verschillende varianten zullen de genoemde criteria weer aan de orde zijn. Tevens zal in het hoofdstuk waarin ingegaan wordt op de multicriteria-analyse beschreven worden hoe met de genoemde criteria omgegaan is in het onderzoek. Streefbeelden: geen landelijke organisatie 2.10 Er zijn verschillende streefbeelden tijdens de interviews naar voren gebracht. De geïnterviewden komen allemaal tot een streefbeeld dat bestaat uit een beperkt aantal regio s. Dit loopt uiteen van vier tot zeven regio s. Eén landelijke organisatie komt bij de streefbeelden niet voor Een streefbeeld dat meerdere malen door de geïnterviewden naar voren is gebracht is hieronder beschreven. Daarbij wordt opgemerkt dat dit een beeld betreft waarbij geïnterviewden Varianten in kaartbeeld 10

11 ook een uitspraak doen over regio s waarbinnen ze niet zelf actief zijn en waarbij aan hen gevraagd is vrij te denken (los van de uitgangspunten van dit onderzoek). Er is geen overeenstemming over deze variant. Dit streefbeeld moet dan ook niet gezien worden als een beeld dat in de regio s wenselijk wordt geacht. Het wordt om die reden niet verder verwerkt in de rapportage. a Regio Noord bestaande uit: Wetterskip Fryslân, waterschap Noorderzijlvest, waterschap Hunze en Aa s, waterschap Reest en Wieden en waterschap Velt en Vecht; b Regio Midden bestaande uit: waterschap Zuiderzeeland, waterschap Groot Salland, waterschap Regge en Dinkel, waterschap Rijn en IJssel, waterschap Veluwe, waterschap Vallei en Eem en waterschap Rivierenland c Regio West bestaande uit: hoogheemraadschap Holland Noorderkwartier, hoogheemraadschap van Rijnland, hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht, hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden, hoogheemraadschap van Delfland, waterschap Hollandse Delta en hoogheemraadschap Schieland en Krimpenerwaard d Regio Zuid bestaande uit: waterschap Zeeuws-Vlaanderen, waterschap Zeeuwse Eilanden, waterschap Brabantse Delta, waterschap De Dommel, waterschap Aa en Maas, waterschap Peel en Maasvallei en waterschap Roer en Overmaas Het midden en westen van het land zorgen voor de meeste discussie. In deze regio s kunnen de streefbeelden op het gebied van de grenzen uiteen lopen. Zo wordt de combinatie Waterschap Rivierenland en Waterschap Hollandse Delta ook genoemd in het streefbeeld voor Nederland of worden de waterschappen Groot Salland en Regge en Dinkel bij de noordelijke regio getrokken. Een enkele keer wordt Waterschap Hollandse Delta bij Waterschap Zeeuws- Vlaanderen en Waterschap Zeeuwse Eilanden betrokken. Streefbeeld Regio 2.13 In dit deel van de rapportage wordt ingegaan op de organisatorische grenzen zoals de betrokken waterschappen dat in hun regio als mogelijk en wenselijk beschouwen. Het woord regio is daarbij niet gedefinieerd, maar pragmatisch ingestoken om de interviews te kunnen organiseren. Als voorbeeld is de regio Noord dus niet vooraf begrensd in het kader van de inhoud van de gesprekken Van belang is te beseffen dat in een aantal gevallen provinciegrenzen een belangrijke rol spelen in de afbakening van bestrijdingsorganisaties in de huidige situatie. Zo kent bijvoorbeeld Waterschap Rivierenland een gemeenschappelijke regeling met twee andere waterschappen, maar heeft zij nu ook nog te maken met de provincie Zuid-Holland en Noord-Brabant en de bestrijdingsorganisaties binnen de provincie Utrecht en Overijssel, omdat Waterschap Rivierenland binnen deze provinciegrenzen ligt. Bij de beschrijving van varianten worden samenwerkingsverbanden tussen waterschappen beschreven, waarbij ervan uit gegaan wordt dat Varianten in kaartbeeld 11

12 de waterschapsgrenzen het gebied afbakenen. Als dus gesproken wordt over het voortzetten van de bestaande samenwerking tussen waterschappen betekent dat wel een wijziging van het bestrijdingsgebied in gevallen zoals bij Waterschap Rivierenland. Waterschap Rivierenland bestrijdt dan op haar hele beheersgebied Theoretisch zijn er vele varianten denkbaar. Afbakening van het aantal varianten heeft plaatsgevonden door realisme. Alleen de varianten die enige mate van kans van slagen hebben zijn in de rapportage opgenomen. De interviews hebben bij deze afbakening een belangrijke rol gespeeld. Het kan echter voorkomen dat er varianten zijn genoemd en beschreven waar niet alle waterschappen van de betreffende regio in opgenomen zijn. In dit hoofdstuk en in hoofdstuk 3 Resultaten van de multicriteria-analyse worden alleen de genoemde varianten benoemd en wordt er niet gekeken naar de overgebleven waterschappen in de betreffende regio. Noorden Korte beschrijving huidige situatie 2.16 Inzicht in de bestaande organisatorische situatie vergroot het begrip van deze rapportage. Daarom wordt per regio op hoofdlijnen de bestaande situatie geschetst Wetterskip Fryslân voert de bestrijding in heel de provincie Friesland als zelfstandig waterschap uit. Hetzelfde geldt voor Waterschap Zuiderzeeland in de provincie Flevoland De provincie Groningen heeft de muskusrattenbestrijding nog zelf in huis De waterschappen Noorderzijlvest, Hunze en Aa s, Reest en Wieden, Velt en Vecht, Groot Salland en Regge en Dinkel voeren op het beheersgebied van de provincies Drenthe en Overijssel als zelfstandige waterschappen de muskusrattenbestrijding uit en kennen een coördinatiecommissie die verantwoordelijk is voor de coördinatie van de bestrijding over de waterschapsgrenzen heen. Dit wordt in dit onderzoek als één bestrijdingsorganisatie beschouwd De waterschappen Noorderzijlvest en Hunze en Aa s liggen binnen de provinciegrenzen van Groningen, maar voeren de bestrijding in Groningen dus niet uit. De varianten 2.21 In de interviews komen twee varianten naar voren als wenselijk en haalbaar en twee extra varianten als mogelijk op de langere termijn. Bij de eerste variant (variant N1) blijft de huidige situatie grotendeels zoals het is. Wetterskip Fryslân en Waterschap Zuiderzeeland voeren de bestrijding zelfstandig uit en de waterschappen Noorderzijlvest, Hunze en Aa s, Reest en Wieden, Velt en vecht, Groot Salland en Regge Dinkel voeren zelfstandig de bestrijding uit onder de coördinerende rol van de bestaande coördinatiecommissie. De wijziging die zich voordoet ten Varianten in kaartbeeld 12

13 opzichte van de huidige situatie is dat de bestrijders in dienst van de provincie Groningen bij de waterschappen Noorderzijlvest en Hunze en Aa s in dienst zullen treden. Zie bijlage A De tweede variant (N2) is gelijk aan variant N1 alleen vormen Wetterskip Fryslân en Waterschap Zuiderzeeland samen één bestrijdingsorganisatie Bij de derde variant (N3) sluit Wetterskip Fryslân zich aan bij de zes waterschappen van Groningen, Drenthe en Overijssel. Waterschap Zuiderzeeland voert in dat geval zelfstandig de bestrijding uit De laatste variant (N4) betreft de variant N3 waarbij Waterschap Zuiderzeeland de samenwerking zoekt met Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier. Midden Korte beschrijving huidige situatie 2.25 Waterschap Rivierenland, Waterschap Veluwe en Waterschap Rijn en IJssel vormen één bestrijdingsorganisatie op basis van een gemeenschappelijke regeling waarbij Waterschap Rivierenland de bestrijding ook namens beide andere waterschappen uitvoert en de medewerkers in dienst heeft Waterschap Rivierenland heeft echter niet de bestrijding binnen haar eigen waterschapsgrenzen geheel in eigen handen. De gedeelten die binnen de provincies Zuid-Holland, Utrecht en Noord-Brabant vallen worden niet bestreden vanuit Waterschap Rivierenland. Over de bestrijding in die gebieden heeft Waterschap Rivierenland afspraken gemaakt met de betreffende organisaties Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden voert de bestrijding uit op basis van een gemeenschappelijke regeling met Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht en Waterschap Vallei en Eem. De varianten 2.28 Verschillende varianten zijn tijdens het interview aan de orde geweest. Een belangrijke rol in het gesprek over varianten is de tevredenheid over de bestaande situatie. Dat geldt zowel voor de deelnemers aan de gemeenschappelijke regeling met Waterschap Rivierenland als voor de deelnemers aan de gemeenschappelijke regeling met Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden Eén van de varianten (M1) ligt dan ook dicht tegen de bestaande situatie aan. Daarbij zou de bestaande samenwerking tussen Waterschap Rivierenland, Waterschap Veluwe en Waterschap Varianten in kaartbeeld 13

14 Rijn en IJssel worden uitgebreid met Waterschap Hollandse Delta. De samenwerking tussen Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden, Waterschap Vallei en Eem en Hoogheemraadschap Amstel Gooi en Vecht blijft daarbij ongewijzigd, met dien verstande dat de bestrijding het gehele beheersgebied van de betreffende waterschappen beslaat Een tweede variant (M2) is gelijk aan variant M1, alleen wordt de bestrijdingsorganisatie met Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden uitgebreid naar het westen met het Hoogheemraadschap van Delfland en Schieland en de Krimpenerwaard De variant (M3) waarbij de bestrijdingsorganisatie van Waterschap Rivierenland ongewijzigd blijft is besproken, maar een uitbreiding naar Waterschap Hollandse Delta heeft voor Waterschap Rivierenland een sterke voorkeur Een variant (M4) die besproken is, is een samenwerking tussen de waterschappen Vallei en Eem, Veluwe en Zuiderzeeland. Qua ligging zou dit een goed kunnen zijn volgens de geïnterviewden. Echter de bestaande situatie en de tevredenheid daarover maakt deze varianten voor de geïnterviewden niet voor de hand liggend op dit moment. Westen Korte beschrijving huidige situatie 2.33 In het westen van het land is de bestrijding relatief eenvoudig georganiseerd. Zowel de provincie Zuid-Holland als de provincie Noord-Holland voeren de bestrijding binnen hun eigen provinciegrenzen uit. De varianten 2.34 De eerste variant (W1) die tijdens het interview naar voren is gebracht is een bestrijdingsorganisatie bestaande uit het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, het Hoogheemraadschap van Rijnland, Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht, het Hoogheemraadschap van Delfland, het Hoogheemraadschap Schieland en de Krimpenerwaard en het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden. Wat er met Waterschap Hollandse Delta moet gebeuren is niet besproken De tweede variant (W2) is een variant die slechts een gedeelte van het westen beslaat. In dat geval vormen het Hoogheemraadschap van Rijnland, van Delfland en Schieland en de Krimpenerwaard en Waterschap Hollandse Delta samen één bestrijdingsorganisatie Een laatste variant (W3) is een samenwerking tussen de hoogheemraadschappen van Rijnland, De Stichtse Rijnlanden, Hollands Noorderkwartier en Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en vecht. Varianten in kaartbeeld 14

15 Zuiden Korte beschrijving huidige situatie 2.37 In het zuiden is de huidige situatie als volgt. In Limburg voeren de waterschappen Peel en Maasvallei en Roer en Overmaas de bestrijding beiden zelfstandig uit. Om zaken af te stemmen tussen de waterschappen is er een coördinator werkzaam. De provincie Noord-Brabant voert de bestrijding zelf uit op haar beheersgebied. De waterschappen Zeeuwse Eilanden en Zeeuws- Vlaanderen kennen een gemeenschappelijke regeling op basis waarvan Waterschap Zeeuwse Eilanden de bestrijding uitvoert namens beide waterschappen en de bestrijders in dienst heeft Tijdens de onderzoeksperiode zijn er ontwikkelingen gaande die relevant zijn. Zo hebben de provincie Noord-Brabant en de waterschappen Brabantse Delta, De Dommel en Aa en Maas afgesproken de muskusrattenbestrijding te delegeren naar de waterschappen. Uitgangspunt daarbij is een ongedeelde delegatie (personeel blijft bij elkaar). Aandachtspunt daarbij is het voormalige beheersgebied van Waterschap Alm en Biesbosch dat onderdeel is van Waterschap Rivierenland en binnen de Noord-Brabantse provinciegrenzen ligt. Bij de beschrijving van de varianten wordt hier op terug gekomen Daarnaast zijn de Zeeuwse waterschappen aan het fuseren tot een waterschap. De varianten 2.40 Bezien vanuit de interviews is er slechts één variant mogelijk in het zuiden. De gemaakte afspraken in Noord-Brabant tussen provincie en waterschappen worden in Noord-Brabant als enige optie beschouwd. In de interviews is gebleken dat het uitgangspunt dat ieder waterschap met maximaal één bestrijdingsorganisatie te maken heeft de bestaande ideeën in Noord-Brabant in de weg staat. In Noord-Brabant is men voornemens de bestrijding met drie waterschappen gezamenlijk vorm te gaan geven (Brabantse Delta, De Dommel en Aa en Maas) op het gehele Noord-Brabantse beheersgebied. Dus ook op het deel van Waterschap Rivierenland dat in Noord- Brabant ligt. Waterschap Rivierenland zou in die situatie met meerdere bestrijdingsorganisaties te maken krijgen In dat kader heeft Waterschap Rivierenland de wens uitgesproken de bestrijding op haar gehele beheersgebied te willen uitvoeren. Het waterschap is verantwoordelijk voor de veiligheid binnen haar eigen grenzen en wil dan ook alle middelen om die veiligheid te garanderen in eigen handen hebben. De muskusrattenbestrijding is daar onderdeel van De Zeeuwen zien geen enkele reden om de huidige situatie te wijzigen aangezien de resultaten goed zijn. De fusie leidt uiteindelijk tot één waterschap die de bestrijding in Zeeland uitvoert. Varianten in kaartbeeld 15

16 2.43 Voor de Limburgse waterschappen geldt een soortgelijke redenering. Zij geven aan geen noodzaak te zien tot verandering van de huidige situatie. Zonder noodzaak is er ook geen bereidheid tot wijziging van de bestaande situatie. De resultaten zijn de laatste jaren goed te noemen en de organisatie functioneert naar behoren De enige variant in het zuiden is de situatie waarbij Zeeland bestreden wordt door één bestrijdingsorganisatie (het nieuwe waterschap dat ontstaat als gevolg van de fusie), Limburg blijft zoals het nu is en in Noord-Brabant de bestrijding wordt uitgevoerd door de drie waterschappen als één bestrijdingsorganisatie. Zie bijlage A. Varianten in kaartbeeld 16

17 3 Resultaten van de multicriteria-analyse 3.01 In dit hoofdstuk worden de organisatorische varianten die mogelijk zijn gewogen. Dit gebeurt door middel van de mulitcriteria-analyse. De voor- en nadelen vinden hun plek in de afwegingen bij de multicriteria-analyse en zijn voortgekomen uit de interviews met de betrokken organisaties. De multicriteria-analyse heeft als doel om verschillende varianten ten opzichte van elkaar te wegen. Varianten 3.02 De varianten die in het vorige hoofdstuk genoemd zijn komen voort uit de interviews. De geïnterviewden beschouwen die varianten als meest reëel. De multicriteria-analyse wordt alleen uitgevoerd op die varianten die binnen het kader van het onderzoek passen en voldoen aan de uitgangspunten van het onderzoek De uitgangspunten voor het onderzoek zijn: a De waterschapsgrenzen zijn leidend bij het bepalen van de organisatorische grenzen; b Er mogen niet meer bestrijdingsorganisaties ontstaan dan de huidige elf; c Ieder waterschap heeft te maken met maximaal één bestrijdingsorganisatie Kijkend naar de beschreven varianten blijkt dat één van de varianten niet aan deze criteria voldoet. De enige variant die voor het zuiden is beschreven past niet in dit beeld en dan met name het Noord-Brabantse deel daarvan. Provincie en waterschappen in Noord-Brabant zijn overeengekomen dat de bestrijding bij voorkeur ongedeeld gedelegeerd wordt aan de waterschappen. Dat betekent dat de Noord-Brabantse waterschappen de bestrijding op een deel van het beheersgebied van Waterschap Rivierenland zal uitvoeren. Deze variant is in strijd met uitgangspunt a en uitgangspunt c. Immers bij deze variant ontstaat een grens binnen Waterschapschap Rivierenland. En Waterschap Rivierenland zou te maken krijgen met twee bestrijdingsorganisaties. Deze variant wordt niet meegenomen in de multicriteria-analyse De hierboven beschreven variant in Noord-Brabant is de variant die de voorkeur heeft voor de betrokken partijen aldaar. Waterschap Rivierenland vormt daar een uitzondering op, omdat zij aangegeven hebben in control te willen zijn over het garanderen van veiligheid binnen hun waterschapsgrenzen. Muskusrattenbestrijding maakt daar onderdeel van uit. De overige waterschappen in Noord-Brabant (Brabantse Delta, De Dommel en Aa en Maas) en de provincie Noord-Brabant beschouwen het, volgens de geïnterviewden, als de meest wenselijke optie Er zijn wellicht varianten denkbaar en reëel die niet tijdens de interviews naar voren zijn gekomen. Een kleine aanpassing van bestaande varianten laat ze beter aansluiten bij de uitgangspunten van het onderzoek, dan wel leidt tot interessante extra varianten. De Noord- Varianten in kaartbeeld 17

18 Brabantse situatie kan hier als voorbeeld dienen. De variant waarbij de drie waterschappen de bestrijding gezamenlijk gaan vormgeven op hun eigen beheersgebied, dus zonder het deel van waterschap Rivierenland, maakt deze variant passend bij de uitgangspunten. Dergelijke varianten zullen worden meegenomen in de afwegingen binnen dit hoofdstuk. De criteria 3.07 De criteria die gebruikt worden zijn deels in overleg met de opdrachtgever tot stand gekomen en deels uit de interviews afgeleid. PwC heeft op basis van haar expertview een definitieve keuze gemaakt Een deel van de in de interviews genoemde criteria zal niet gebruikt worden in de analyse. Zo zullen provinciegrenzen buiten beschouwing blijven omdat dit onderzoek uitdrukkelijk plaatsvindt vanuit het perspectief van de waterschappen. Als gevolg van Invoeringswet (Waterwet) zal het een taak van de waterschappen zijn De instroom- en verplaatsingspatronen van muskusratten blijven worden tevens niet gebruikt in de analyse. De instroom vanuit de aangrenzende landen is vooral een zaak van grensoverleg en afstemming tussen de organisaties aan beide kanten van de grens. Dat wordt in de huidige organisatie reeds georganiseerd met meerdere bestrijdingsorganisaties De verplaatsingspatronen van muskusratten zijn in het binnenland minder relevant, omdat iedere organisatie zijn eigen populatie kent. Deze populaties zijn in beweging en bewegen over grenzen heen. Bij het bepalen van grenzen zijn deze bewegingen moeilijk hanteerbaar. Het pleit echter wel voor het creëren van zo min mogelijk (organisatorische) grenzen en bestrijdingsorganisaties die flexibel genoeg zijn om over grenzen heen te werken. In die zin zal dit criterium meegenomen worden De overig genoemde criteria tijdens de interviews zijn impliciet dan wel expliciet onderdeel van de analyse. Zo wordt het denken in (deel)stroomgebieden (Kaderrichtlijn Water (KRW)) meegenomen bij de toekomstbestendigheid. Probleem daarbij is dat de stroomgebieden niet volledig aansluiten bij waterschapsgrenzen. Dat belemmert het denken in stroomgebieden in dit onderzoek enigszins. Gezien het belang van de Kaderrichtlijn Water voor de toekomst is het toch meegenomen in de analyse Aangezien het onderzoek zich beperkt tot het bepalen van organisatorische grenzen en het organiseren van de bestrijding binnen die grenzen buiten de opdracht valt, zijn criteria als efficiency en effectiviteit moeilijk hanteerbaar. Dergelijke aspecten zijn namelijk sterk afhankelijk van hoe de bestrijdingsorganisaties georganiseerd worden Om te komen tot een keuze tussen de varianten is het echter niet mogelijk om de organisatieaspecten van een bestrijdingsorganisatie volledig buiten beschouwing te laten. Daar Varianten in kaartbeeld 18

19 waar dat noodzakelijk is voor keuzes zullen organisatorische aspecten gerelateerd aan de varianten kort betrokken worden bij het oordeel. De omvang van het personeelsbestand ten aanzien van de muskusrattenbestrijding in de huidige situatie daartoe weergegeven in bijlage D De criteria die worden gehanteerd zijn: a Draagvlak: de mate waarin een variant door de betrokken partijen wenselijk geacht wordt, zowel ambtelijk als bestuurlijk. Hierbij moet opgemerkt worden dat een relatief groot deel van de geïnterviewden niet met zekerheid kon zeggen dat zij het bestuurlijk standpunt van hun waterschap verwoorden. Dit maakt de inschatting minder betrouwbaar. b Eenvoud: de mate waarin de variant leidt tot beperkte afstemming, coördinatie en nieuwe (bestuurlijke) besluitvorming. c Toekomstbestendigheid; de mate waarin de variant aansluit bij ontwikkelingen die gaande zijn of te verwachten zijn in de nabije toekomst. d Aansluiting bij bestaande situatie: de mate waarin de variant aansluit bij de bestaande samenwerking ten aanzien van de muskusrattenbestrijding. De weging van de criteria 3.15 Niet ieder criterium kent eenzelfde belang bij de keuze voor een bepaalde variant. Op basis van de interviews en het expert judgement van PwC is een wegingsfactor toegekend aan de verschillende criteria. Hieronder worden die wegingsfactoren in beeld gebracht Het eerste en het derde criterium worden zwaarder gewogen dan het tweede en het laatste criterium. Zonder draagvlak voor een variant bij de betrokken partijen zal de totstandkoming daarvan zeer moeizaam, dan wel onmogelijk zijn. Draagvlak is van vele factoren afhankelijk en deels wellicht ook van enkele andere aspecten. Toch wordt het van belang geacht dit criterium apart te beschouwen Indien een variant tot een grote complexiteit leidt zal dat een goed functionerende bestrijdingsorganisatie in de weg staan Indien een variant niet aansluit bij ontwikkelingen die gaande zijn dan wel te verwachten zijn is een wijziging op de termijn te verwachten. Dit leidt tot nieuwe kosten en wordt onwenselijk geacht Het tweede en het laatste criterium zijn minder belemmerend voor de totstandkoming en het functioneren van een bestrijdingsorganisatie dan de andere twee hierboven genoemde. Daarom worden deze twee (beperkt) minder zwaar gewogen. Varianten in kaartbeeld 19

20 Criterium Weging Draagvlak 1,5 Eenvoud 1 Toekomstbestendigheid 1,5 Aansluiting bij bestaande situatie 1 De multicriteria-analyse 3.20 Bij de multicriteria-analyse wordt voor de scores een vijfpuntsschaal gebruikt, lopend van 1 tot en met 5. De score 1 is daarbij de meest negatieve score en de score 5 de meest positieve. Noorden Multicriteria-analyse 3.21 In de onderstaande tabel is het resultaat van de multicriteria-analyse weergegeven voor het noordelijke deel van Nederland. Onder de tabel wordt een toelichting gegeven op de toegekende score. Om een herhaling van argumenten te voorkomen worden niet alle scores toegelicht. Criterium Weging N1 N2 N3 N4 Draagvlak 1, Eenvoud Toekomstbestendigheid 1, Aansluiting bij bestaande situatie Totaal (score x weging) 17 14, ,5 Toelichting op de score 3.22 In variant N1 wordt de bestaande bestrijdingsorganisatie uitgebreid met het bestrijdingspersoneel van de provincie Groningen en blijven Wetterskip Fryslân en Waterschap Zuiderzeeland zelfstandige bestrijdingsorganisaties Deze variant sluit maximaal aan bij de wensen van de betrokkenen. De zes reeds samenwerkende waterschappen willen de samenwerking graag voortzetten, voordat verdere uitbreiding plaatsvindt, het Wetterskip Fryslân wil eerst orde op zaken stellen en Waterschap Zuiderzeeland is tevreden over de huidige situatie Deze variant scoort neutraal op eenvoud. De zelfstandigheid van Wetterskip Fryslân en Waterschap Zuiderzeeland maakt interne besluitvorming relatief eenvoudig. Afstemming is nodig Varianten in kaartbeeld 20

21 met de omringende organisaties. De samenwerking van de zes noordelijke waterschappen is relatief complex. De betrokkenheid van zes waterschappen bij de bestrijding leidt tot complexiteit bij besluitvorming. In het noorden heeft men dat opgelost door een coördinatiecommissie in het leven te roepen, waarin de onderlinge afstemming plaatsvindt. Muskusrattenbestrijding wordt daarbij als uitvoerende taak gezien die binnen de bedrijfsvoering plaatsvindt De toekomstbestendigheid van deze variant is laag. Alle betrokken partijen geven aan dat een verdere samenwerking in het noorden in de toekomst voor de hand ligt. Daarnaast sluit deze variant weinig aan bij het denken in stroomgebieden, zoals dat binnen de Kaderrichtlijn Water vorm heeft gekregen en als belangrijk voor de toekomst wordt beschouwd. De bestrijdingsorganisatie van Waterschap Zuiderzeeland is naar de toekomst toe kwetsbaar als gevolg van de geringe omvang De aansluiting bij de bestaande situatie is maximaal. Enig wijziging is dat het bestrijdingpersoneel van de provincie naar de waterschappen wordt overgebracht. Op de organisatorische grenzen van de bestrijdingsorganisatie heeft dat echter geen invloed Variant N2 is gelijk aan N1 waarbij het Wetterskip en Waterschap Zuiderzeeland één bestrijdingsorganisatie vormen. De argumentatie van de scores ten aanzien van N1 voor wat betreft de bestrijdingsorganisatie van de zes samenwerkende waterschappen blijft dan ook gelijk Het draagvlak scoort neutraal omdat zowel Wetterskip Fryslân als Waterschap Zuiderzeeland op dit moment geen behoefte heeft om een samenwerking aan te gaan, maar het op termijn niet uitsluiten. Een verdere samenwerking in het noorden en met elkaar behoort dan tot de reële mogelijkheden. De toekomstbestendigheid scoort daarmee hoger dan bij N De samenwerking tussen Wetterskip Fryslân en Waterschap Zuiderzeeland leidt niet tot een wezenlijke verandering van de eenvoud Bij variant N3 is Wetterskip Fryslân onderdeel van de bestaande bestrijdingsorganisatie van de zes waterschappen en Waterschap Zuiderzeeland blijft een zelfstandige bestrijdingsorganisatie Ten aanzien van het draagvlak geldt eenzelfde redenering als bij N De eenvoud neemt af omdat een bestrijdingsorganisatie ontstaat met zeven waterschappen, één extra waterschap. Dat vraagt extra afstemming en een nieuwe gewenningsperiode in de samenwerking De toekomstbestendigheid is neutraal en hoger dan bij de eerdere varianten. Vooral omdat alle partijen een uitbreiding van de bestaande samenwerking met het Wetterskip als voor de hand liggend zien. De samenwerking tussen Wetterskip Fryslân en Noorderzijlvest sluit aan bij Varianten in kaartbeeld 21

22 stroomgebied Rijn-Noord Variant N4 is gelijk aan N3, waarbij Waterschap Zuiderzeeland één bestrijdingsorganisatie met het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier vormt Het draagvlak hiervoor is beperkt. Waterschap Zuiderzeeland heeft geen behoefte op korte termijn een samenwerking aan te gaan en Hollands Noorderkwartier heeft een samenwerking met Waterschap Zuiderzeeland niet als optie benoemd De eenvoud is vergelijkbaar met N3. Samenwerking tussen Waterschap Zuiderzeeland en Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier laat de complexiteit niet wezenlijk toenemen De aansluiting bij stroomgebieden is zeer beperkt. Toch is de toekomstbestendigheid als neutraal te beschouwen. De samenwerkingsverbanden die ontstaan staan een langere samenwerking niet wezenlijk in de weg Andere varianten zijn natuurlijk denkbaar. Aansluitend op de stroomgebieden Rijn-Noord en Eems is een variant denkbaar waarbij Wetterskip Fryslân en de waterschappen Noorderzijlvest en Hunze en Aa s een bestrijdingsorganisatie vormen. De waterschappen Reest en Wieden, Velt en Vecht Groot Salland en Regge en Dinkel en Rijn en IJssel zouden dan tevens een bestrijdingsorganisatie kunnen vormen. Waterschap Zuiderzeeland zou in dat geval de samenwerking zuidelijk zoeken met waterschap Veluwe Deze variant kent echter een beperkt draagvlak op dit moment. De zes samenwerkende waterschappen in het noorden willen graag de bestaande samenwerking handhaven en wellicht in de toekomst uitbreiden met Wetterskip Fryslân. Ook de samenwerking van Waterschap Rijn en IJssel met de noordelijk gelegen waterschappen is niet als optie naar voren gekomen in de interviews. Wetterskip Fryslân beschouwt een samenwerking met de waterschappen Noorderzijlvest en Hunze en Aa s wel als toekomstige optie Ten aanzien van de criteria eenvoud en toekomstbestendigheid scoort deze variant goed. Het aantal samenwerkende waterschappen binnen een bestrijdingsorganisatie is relatief beperkt. Aangezien het gestoeld is op de gedachte van de stroomgebieden is de toekomstbestendigheid wat dat element betreft goed te noemen. Deze variant staat ver af van de huidige situatie. Midden Multicriteria-analyse 3.41 In de onderstaande tabel is het resultaat van de multicriteria-analyse weergegeven voor het midden van Nederland. Onder de tabel wordt een toelichting gegeven op de toegekende score. Varianten in kaartbeeld 22

23 Criterium Weging M1 M2 M3 M4 Draagvlak 1, Eenvoud Toekomstbestendigheid 1, Aansluiting bij bestaande situatie Totaal (score x weging) 14, Toelichting op de score 3.42 De analyse van de varianten in het midden van het land begint met het criterium toekomstbestendigheid omdat het zeer bepalend is bij de keuze. Waterschap Veluwe en Waterschap Vallei en Eem hebben de wens uitgesproken te willen fuseren en zijn daarover in gesprek met elkaar. In de analyse wordt er van uitgegaan dat de fusie doorgang zal vinden. Dat betekent dat alle varianten waarbij deze twee waterschappen geen onderdeel van één bestrijdingsorganisatie zijn in de nabije toekomst als irreëel moeten worden beschouwd. De varianten M1, M2 en M3 vallen daarmee af en worden verder niet meegenomen in toelichting op de analyse. Voor de volledigheid worden de varianten kort beschreven Bij variant M1 wordt de bestaande bestrijdingsorganisatie bestaande uit de waterschappen Rivierenland, Veluwe en Rijn en IJssel uitgebreid met Waterschap Hollandse Delta, waarbij Waterschap Rivierenland de bestrijding binnen haar grenzen zelf uitvoert. Dit betekent dat er bestrijdingspersoneel van de provincies Noord-Brabant en Zuid-Holland bij Waterschap Rivierenland wordt ondergebracht, evenals van de huidige bestrijdingsorganisaties bestaande uit Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden, Vallei en Eem en Amstel, Gooi en Vecht en de noordelijke organisatie in Drenthe en Overijssel. De bestaande bestrijdingsorganisatie waar het Hoogheemraadscha De Stichtse Rijnlanden deel van uitmaakt blijft daarbij in tact en ontvangt een deel van het bestrijdingspersoneel van de provincies Zuid-Holland en Noord-Holland Variant M2 is gelijk aan M1, waarbij het Hoogheemraadschap van Delfland en het Hoogheemraadschap Schieland en de Krimpenerwaard zich aansluiten bij de bestrijdingsorganisatie waar het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden deel van uitmaakt Bij variant M3 blijft de huidige bestrijdingsorganisatie waar Waterschap Rivierenland deel van uitmaakt in stand, maar bestrijdt de muskusrat op heel haar beheersgebied Variant M4 is de enige genoemde optie die overeind blijft bij een fusie tussen waterschap Veluwe en Vallei en Eem. Het betreft een samenwerking tussen Waterschap Zuiderzeeland en de waterschappen Veluwe en Vallei en Eem Het draagvlak voor deze variant is beperkt. Waterschap Veluwe heeft aangegeven liefst de bestaande samenwerking met Waterschap Rivierenland te handhaven. Waterschap Zuiderzeeland heeft deze variant niet genoemd tijdens de interviews. Varianten in kaartbeeld 23

24 3.48 Het betreft uiteindelijk een samenwerking tussen twee waterschappen, na een fusie. Deze constructie leidt tot relatieve eenvoud De toekomstbestendigheid is hoog, want het sluit aan bij de fusieperikelen die er zijn en de variant heeft een grote overlap met het stroomgebied Rijn-Midden Als dicht bij de genoemde varianten gebleven wordt en rekening gehouden wordt met de fusie tussen Waterschap Veluwe en Vallei en Eem ontstaat een aantal mogelijkheden Bij variant M1 zou een keuze gemaakt moeten worden of de waterschappen Vallei en Eem en Veluwe bij de bestrijdingsorganisatie van Waterschap Rivierenland of bij Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden aansluiten. Deze variant is qua draagvlak relatief beperkt. De toekomstbestendigheid is in die zin beperkt dat slechts beperkt wordt aangesloten bij stroomgebieden Indien gekozen wordt voor aansluiting bij Waterschap Rivierenland blijft een relatief kleine bestrijdingsorganisatie van De Stichtse Rijnlanden en Amstel, Gooi en Vecht over. In dat geval ligt het voor de hand dat die bestrijdingsorganisaties andere partners zoekt In dat geval komen het Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard en van Delfland in zicht. Dat is variant M2 met aansluiting van Vallei en Eem bij Waterschap Rivierenland. Draagvlak is vergelijkbaar met de vorige variant en ook de aansluiting bij stroomgebieden is beperkt Variant M4 bestaat uit een samenwerking tussen de waterschappen Zuiderzeeland, Vallei en Eem en Veluwe. Deze variant is te combineren met verschillende varianten ten aanzien van het midden van het land zoals reeds besproken. Deze variant sluit goed aan bij de stroomgebieden, zeker als Waterschap Rivierenland de samenwerking zoekt met Waterschap Hollandse Delta, uitgaande van de bestaande situatie. De Stichtse Rijnlanden kan in dat geval uitbreiden met het Hoogheemraadschap van Schieland en Krimpenerwaard en Delfland. Westen Multicriteria-analyse 3.55 In de onderstaande tabel is het resultaat van de multicriteria-analyse weergegeven voor het westen van Nederland. Onder de tabel wordt een toelichting gegeven op de toegekende score. Varianten in kaartbeeld 24

25 Criterium Weging W1 W2 W3 Draagvlak 1, Eenvoud Toekomstbestendigheid 1, Aansluiting bij bestaande situatie Totaal (score x weging) 16 11,5 16 Toelichting op de score 3.56 Variant W1 bestaat uit een bestrijdingsorganisatie van Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht, Hoogheemraadschap van Rijnland, Hoogheemraadschap van Delfland, van Schieland en de Krimpenerwaard en van De Stichtse Rijnlanden Alle partijen onderschreven deze variant als wenselijk tijdens de interviews. Het draagvlak is groot te noemen. Eén partij was gematigd positief en zag meer in variant W2. Andere partijen waren daarover gematigd positief De eenvoud van alle varianten in het westen is vergelijkbaar. Het betreft samenwerkingsvormen met vier tot zes partijen Variant W1 sluit goed aan bij het denken in stroomgebieden en lijkt goed toekomstbestendig Aangezien de provincies de bestrijding nog in eigen huis hebben sluit aan overdracht naar de waterschappen geenszins aan bij de bestaande situatie De tweede variant W2 bestaat uit een samenwerking tussen het Hoogheemraadschap van Rijnland, van Delfland, van Schieland en de Krimpenerwaard en Waterschap Hollandse Delta Eerder is het draagvlak hiervoor aangegeven en tevens is al beschreven hoe deze variant scoort op eenvoud en aansluiting bij de huidige situatie. De toekomstbestendigheid van deze variant is minder hoog omdat het niet aansluit bij het denken in stroomgebieden en de bestrijdingsorganisaties ten oosten van Hollandse Delta graag de samenwerking willen aan gaan. Dit sluit aan bij het denken in stroomgebieden De laatste variant W3 die uit de interviews naar voren is gekomen bestaat uit dezelfde partijen als W1, alleen zonder het Hoogheemraadschap van Delfland en Schieland en de Krimpenerwaard Het draagvlak is groot gebleken tijdens de interviews en de toekomstbestendigheid is Varianten in kaartbeeld 25