B en W Adviesnota ADVIES. Aansluiten bij de Statiegeldalliantie

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "B en W Adviesnota ADVIES. Aansluiten bij de Statiegeldalliantie"

Erna van Veen
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Onderwerp Aansluiten bij de Statiegeldalliantie Zaaknummer Teammanager Henk Loonen B & W datum 5 maart 2018 Afdeling/Team Stad Dorpen en Wijken/Groen & Vastgoed Naam steller Inez van Kronenberg Portefeuillehouder Ike Busser Openbaarheid Bevoegd orgaan Deze adviesnota is openbaar B & W Ter kennisname Aanbieden via de Griffie aan Commissie Leven ADVIES 1. Aan te sluiten bij de Statiegeldalliantie, door zich aan te melden via om de Tweede Kamer te bewegen het statiegeldsysteem uit te breiden naar kleine PET-flesjes en blikjes.

2 Samenvatting In november 2017 is de Statiegeldalliantie door 21 milieuorganisaties opgericht. Deze alliantie is een beweging van organisaties uit Nederland en België, die er voor pleiten dat er op kleine plastic drinkflesjes en blikjes statiegeld wordt ingevoerd. De alliantie vraagt aan de Nederlandse regering om het statiegeldsysteem uit te breiden naar blikjes en kleine PET-flessen. Daarnaast wordt gevraagd om invoering van statiegeld aan de regeringen van de Belgische gewesten Vlaanderen, Brussel en Wallonië. De Statiegeldalliantie is opgericht om de Tweede Kamer ertoe te bewegen statiegeld in te voeren voor flesjes en blikjes en daarmee zwerfafval te verminderen. Op 15 maart 2018 neemt de Tweede Kamer een besluit over de uitbreiding van het huidige statiegeldsysteem voor grote PET-flessen en glas. Op 30 januari 2018 heeft de gemeenteraad een motie aangenomen, om de gemeente Venray er direct aan te laten sluiten bij de Statiegeldalliantie. Beoogd resultaat Vermindering van de hoeveelheid zwerfafval door statiegeld in te voeren voor kleine PET-flesjes en blikjes. Argumenten 1a. Statiegeld zorgt voor minder flesjes en blikjes in het zwerfafval. Statiegeld zorgt voor een vermindering van de hoeveelheid zwerfafval. Minder zwerfafval zorgt op haar beurt voor een vermindering van het mondiale probleem van de plastic soup, een afname van de ergernis over zwerfafval en voor lagere opruimkosten. De schattingen van de hoeveelheid flesjes en blikjes in de totale hoeveelheid zwerfafval lopen sterk uiteen in de diverse onderzoeken: van een kleine 10% tot 40% (mede afhankelijk van focus op volume of aantal stuks). In augustus 2017 voerde CE Delft een onderzoek uit naar de kosten en effecten van statiegeld op kleine flesjes en blikjes. Op basis van de beschikbare gegevens, concludeerde CE Delft dat het aantal blikjes en flesjes in het zwerfafval door statiegeld met 70% tot 90% wordt gereduceerd. CE Delft gaat er van uit dat flesjes en blikjes op land in Nederland zo n 9% van het aantal stuks zwerfafval uitmaken. 1b. Het draagvlak in Nederland voor uitbreiding van statiegeld wordt steeds groter. In de afgelopen maanden zijn ruim 70 Nederlandse gemeenten aangesloten bij de alliantie. Dit geldt ook voor Waterschap Limburg, supermarktketen Ekoplaza, de provincie Noord-Brabant en diverse natuur- en milieuorganisaties waaronder Greenpeace en Natuurmonumenten. Ook branchevereniging NVRD, waarin gemeenten die verantwoordelijk zijn voor het afvalbeheer en hun afvalbedrijven verenigd zijn, is vóór uitbreiding van het statiegeldsysteem. Er zijn signalen dat zich ook in het Vlaamse parlement een meerderheid aftekent die de minister steunt in het standpunt vóór een uitgebreid statiegeldsysteem. 1c. Statiegeld maakt meer hergebruik mogelijk. Flesjes en blikjes in het zwerfafval vormen een groot verlies aan waardevolle grondstoffen, omdat ze ofwel in het milieu blijven, ofwel worden verbrand indien opgeruimd. Onderzoeksbureau CE Delft verwacht dat door statiegeld ongeveer 85% van de kleine PET-flesjes en blikjes zal worden ingeleverd en weer opnieuw gebruikt. Daardoor levert het systeem veel meer zuivere en waardevolle grondstoffen op, die kunnen worden ingezet in nieuwe producten. Daarbij wordt opgemerkt dat het huidige statiegeldsysteem op grote PET-flessen en glas (bierflesjes) zich al bewezen heeft: 98% wordt weer ingeleverd en is zeer goed recyclebaar. 1d. Het statiegeldsysteem is in andere landen al bewezen. Landen als Duitsland, Noorwegen, Finland en Denemarken hebben al statiegeld ingevoerd op kleine flessen en blikjes. Daar is het aandeel in de hoeveelheid zwerfafval verminderd. 1e. Statiegeld vormt een aanvulling op de bestaande opruimactiviteiten In opdracht van de gemeente Venray wordt zwerfafval opgeruimd door Monsdal en De Combinatie. Daarnaast ruimen vrijwilligers (onder meer tijdens de Keep it Clean Dag) en verenigingen jaarlijks een

3 aantal malen het zwerfafval op. Statiegeld op flesjes en blikjes vormt een goede aanvulling op deze opruimactiviteiten. Risico s Onduidelijkheid over gevolgen voor Raamakkoord Verpakkingen De roep om statiegeld kan niet los gezien worden van de Raamovereenkomst Verpakkingen. In 2012 hebben het Ministerie van IenM, de VNG en de bedrijven die verpakte producten op de markt brengen (zoals producenten en importeurs) de Raamovereenkomst Verpakkingen gesloten. De Raamovereenkomst biedt het verpakkende bedrijfsleven de vrijheid om te bepalen of statiegeld op grote PET-flessen geheven moet worden. De verpakkingsindustrie heeft ingestemd met de Raamovereenkomst, met het oog op de mogelijkheid om het gehele statiegeldsysteem juist af te schaffen (ook voor de grote PET-flessen). Op dit moment is nog niet duidelijk welke consequenties de uitbreiding van statiegeld heeft voor de afspraken uit de Raamovereenkomst. Mogelijk komt de jaarlijkse zwerfafvalvergoeding die gemeenten ontvangen te vervallen, á 1,18 per inwoner. Maar het kan ook een wissel trekken op andere afspraken, zoals over de vergoedingen voor de (door gemeenten ingezamelde en) hergebruikte verpakkingen van kunststof en drankenkartons. Kanttekeningen Het uitbreiden van statiegeld lost niet het gehele zwerfafvalprobleem op. Kleine flesjes en blikjes maken een deel van het zwerfafval uit. Het resterende deel bestaat uit ander afval zoals frietbakjes, snoepwikkels, drankenkartons, kauwgum en sigarettenpeuken. Hiervoor is een bredere aanpak nodig. Lobby van de producenten en supermarkten Supermarktketens en frisdrankproducenten hebben altijd een sterke lobby gehad. Als tegenstanders van uitbreiding van het statiegeldsysteem gebruiken zij de volgende argumenten: Uitbreiding van statiegeld is kostbaar en zorgt voor extra lasten voor de producenten, distributeurs en retailers (innameapparatuur, extra personeel en ruimtebeslag); Consumenten maken extra kosten indien zij de verpakkingen en de bonnetjes niet inleveren; Statiegeld werpt barrières op voor de vrije markt; Statiegeld zorgt voor extra kosten door de dubbele inzamelinfrastructuur. De flesjes en blikjes kunnen namelijk nu al worden ingeleverd in de ondergrondse containers voor blik en voor het gemengde kunststof verpakkingsmateriaal; Het effect van statiegeld op de daling van het zwerfafval wordt overschat; Het onderzoeksrapport van CE Delft bevat teveel aannames en onzekerheidsmarges. Communicatie Via bijgevoegd persbericht Financiële gevolgen Minder zwerfafval leidt tot lagere opruimkosten. Personele/organisatorische gevolgen Juridische gevolgen Rechtmatigheid Fatale termijnen De Tweede Kamer neemt op 15 maart 2018 een besluit over de uitbreiding van het statiegeldsysteem.

4 Vervolgtraject besluitvorming Evaluatie Bijlagen Persbericht Naslagwerk Zie voor meer informatie over de Statiegeldalliantie.

5 Persbericht Onderwerp Datum 5 maart 2018 Statiegeldalliantie Berichtnummer Pagina 1 van 1 Venray doet mee aan Statiegeldalliantie De gemeente Venray sluit zich aan bij de Statiegeldalliantie. Doel van de alliantie is de Nederlandse regering te bewegen om het statiegeldsysteem uit te breiden naar kleine flesjes en blikjes. Op 15 maart neemt de Tweede Kamer hierover een besluit. Statiegeld zorgt voor minder flesjes en blikjes in het zwerfafval. Verwacht wordt dat het aantal blikjes en flesjes in het zwerfafval met 70% tot 90% minder wordt. Ook kunnen de waardevolle grondstoffen uit flesjes en blikjes beter worden hergebruikt als ze apart worden ingezameld met een statiegeldsysteem. De Statiegeldalliantie is in november 2017 opgericht door milieuorganisaties om de Tweede Kamer ertoe te bewegen statiegeld in te voeren op kleine plastic drinkflesjes en blikjes. Inmiddels hebben zich meer dan 70 gemeenten en veel andere organisaties aangesloten. Noot aan de redactie/niet voor publicatie Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Bert Albers communicatieadviseur, tel. (0478) /

Vergelijkbare documenten

Constaterende dat de verpakkingsindustrie een belangrijke veroorzaker is van de afvalberg en zwerfafval,

GROEN Motie statiegeldalliantie Constaterende dat de verpakkingsindustrie een belangrijke veroorzaker is van de afvalberg en zwerfafval, Overwegende dat statiegeld op blikje en (pet)flessen een belangrijke