Projectplan Participatie in de wijk / beheer en onderhoud

Transcriptie

1 Aan: Van: Onderwerp: Datum: 21 november 2012 Kenmerk: P / Projectplan Participatie in de wijk / beheer en onderhoud Annette Borghuis, Winnifred Blokland, Gerard Ballintijn, Bianca op de Weegh, Tsjerk Jelsma, Ben Scherluit en Wim Mensink Martin van der Zwan en Trijntje Tilstra (PLAN terra) Projectplan Thematraject Participatie in de wijk / beheer en onderhoud 1 Inleiding 1.1 Aanleiding De gemeente Zwolle wil op diverse vlakken fors inzetten met burgerparticipatie in de openbare ruimte en wil dit onderwerp graag doorontwikkelen. Het onderwerp staat hoog op de agenda. Zo is Participatie één van de speerpunten van het collegeakkoord 2010/2014: Iedereen doet mee, niemand staat langs de zijlijn. Dit speerpunt is uitgewerkt in de beleidsparagraaf Participatie, iedereen doet mee, dat uit zes dossiers bestaat (zie figuur). De kernwaarden van de dossiers, waarlangs de inhoudelijke ontwikkeling van de Zwolse participatie moet gaan, zijn: Eigen verantwoordelijkheid Eigen initiatief vanuit betrokkenheid bij de publieke zaak Op synergie gerichte samenwerking De verantwoordelijkheid van de overheid om een vangnet te bieden Naast deze zes dossiers bestaan er drie decentralisatiedossiers om de kernwaarden zichtbaar te maken, namelijk dossier Wet Werken naar Vermogen, dossier AWBZ/WMO dagbesteding en begeleiding (door val van het kabinet was onduidelijk hoe en wanneer deze dossiers zouden worden overgedragen naar de gemeenten) en dossier Jeugdzorg (vanaf 2015 wordt dit bij gemeenten ondergebracht). Het dossier participatie in de wijk / beheer en onderhoud is gericht op participatie in de openbare ruimte en gaat vooral over de fysieke omgeving. Het dossier benoemt een aantal doelstellingen, maatschappelijke effecten, kernwaarden en geplande activiteiten. Eén van de activiteiten is het opstellen van de aanpak participatie in de wijk / beheer en onderhoud. Dit projectplan doet hier een voorstel voor en beschrijft de doelstelling, de resultaten en het stappenplan. PLAN terra doc.nr P Gemeente Zwolle thematraject Participatie van 1

2 1.2 Bestaande participatieprojecten Er gebeurt al veel op het gebied van participatie: bij diverse gemeenteafdelingen en projectgroepen is men bezig met participatieprojecten en in de meeste wijken lopen al jarenlang diverse initiatieven. Zo zijn er in 2011 als gevolg van een raadsmotie in een aantal proefgebieden projecten gestart waaruit bleek dat de betrokkenheid en animo om zich in te zetten voor de eigen leefomgeving, groot is. Andere initiatieven die al lopen of in de schoenen staan zijn de aanpak van het opknappen van het groengebied Schellerdriehoekrk, adoptie van rotondes, eetbare tuinen, Buurtgeluk, de kerstbomenactie, de speelruimteaanpak. De stadspicknick etc. De andere dossiers uit de beleidsparagraaf Participatie Iedereen doet mee, hebben diverse raakvlakken met het dossier Participatie in de wijk/beheer en onderhoud, zie hieronder voor een aantal raakvlakken: 1 Zwolle gezonde stad: bijv. het project Kinderen en ouders aan de slag voor speelnatuur in Diezerpoort, waarbij kinderen en ouders een speelterrein ontwerpen en onderhouden. 2 Armoedebeleid: Stadslandbouwproject in samenwerking met de Voedselbank (tijdens intakegesprek genoemd) 3 Cultuureducatie 4 Vrijwilligerswerkbeleid: Vrijwilligerscentrale die als makelaarsrol versterkt als het gaat om de inzet van vrijwilligers, bijv. bij maatschappelijke stages en het leggen van contact met het onderwijs. 5 Participatie in de wijk/beheer en onderhoud 6 Participatie in de wijk/competentieontwikkeling bewoners: Beweegtuin in Holtenbroek, opknappen van plein in Purcellstraat in Holtenbroek, Speelruimteaanpak etc. Tijdens de Startbijeenkomst van 1 november is een eerste inventarisatie van participatieprojecten in de wijken Holtenbroek en Aa-landen besproken: O Nutstuinen (+- 14 stuks) O Eetbare tuinen O Volkstuinen O Dierenweides (+- 14 stuks) i.s.m. wijk- en buurtverenigingen O Boomgaard Holtenbroek O Stadstuinders biologische moes- en theetuin O Geveltuinen O Adoptie bloembakken O Adoptie plein (o.a. boomspiegels) O Jeugdtuin O Snippergroen uitgeven aan bewoners 1.3 Vraagstelling Zoals uit de paragraaf hiervoor blijkt, gebeurt er al veel op het gebied van participatie, maar ontbreekt het aan een overzicht en aan een eenduidige aanpak. Zwolle zit met de volgende vragen: Hoe krijgt men overzicht van participatieprojecten en initiatieven in de openbare ruimte en waar moet dat overzicht aan voldoen? Wat zijn de doelstellingen en de ambities van participatie in de openbare ruimte? PLAN terra doc.nr P Gemeente Zwolle thematraject Participatie van 2

3 Welke succesvolle projecten en succesfactoren zijn het waard om uit te breiden en meer bekendheid te geven? Wat is de rol van de gemeente (geweest) en welke randvoorwaarden zijn er of moeten er zijn? Hoe kan men vanuit het overzicht meer bewoners en bedrijven betrekken bij het beheer en onderhoud van de openbare ruimte en hoe zet men communicatie hiervoor in? Dit projectplan beschrijft stap voor stap hoe antwoord wordt verkregen op bovenstaande vragen. Het resultaat is de aanpak participatie in de wijk / beheer en onderhoud, die in het kort het overzicht van bestaande initiatieven, de ambities en de strategie beschrijft. 1.3 Doel Het doel van de aanpak participatie in de wijk / beheer en onderhoud is om met eenduidige participatiestrategie succesprojecten verder over Zwolle te verspreiden. Het overzicht van participatieprojecten en geformuleerde ambities vormen hiervoor het vertrekpunt. PLAN terra doc.nr P Gemeente Zwolle thematraject Participatie van 3

4 2 Aanpak Participatie in de wijk / beheer en onderhoud 2.1 Onderdelen aanpak De aanpak bestaat grofweg uit de volgende 3 onderdelen, waarmee bovenstaand doel wordt bereikt (zie onderstaand schema). Deze onderdelen zijn tijdens het intakegesprek van 1 oktober en de startbijeenkomst van 1 november ook besproken. De 3 onderdelen bestaan uit de volgende stappen: 1 Inventarisatie huidige situatie 1.1 Overzicht van bestaande participatieprojecten in de openbare ruimte 1.2 Analyse en verklaring van het overzicht: beschrijven en verklaren van aantal, type en spreiding van projecten, successen & aandachtspunten, raakvlakken met andere dossiers en de rol van de gemeente. 1.3 Vastleggen van het overzicht (bijv. met Geopoort of participatiekaart.nl, Participatiegids) 2 Ambities formuleren 2.1 Beschrijven doelstellingen en gewenste effecten en doelstellingen van participatie in de openbare ruimte: wat is participatie in de openbare ruimte en wat wil men ermee bereiken (aan de hand van Participatiematrix, zie bijlage 1) 2.2 Beschrijven ambities wat betreft type en aantal projecten, gebieden, doelgroepen, inzet gemeente (aan de hand van Participatiematrixspel en Effectenoverzicht, zie bijlage 1) 3 Strategie 3.1 Op hoofdlijnen wordt een strategie geformuleerd om projecten verder te verspreiden (d.m.v. informeren, initiëren, faciliteren, werven, waarderen/belonen) en ambities te realiseren ( boeien en binden ) 3.2 Overzicht van beschikbare participatiehulpmiddelen en instrumenten, incl. aanzet voor benodigde hulpmiddelen (contract/convenant voor vastleggen afspraken, communicatie/social media, inspiratiemateriaal voor bewoners, budget, capaciteit, waarderingssystematiek). PLAN terra doc.nr P Gemeente Zwolle thematraject Participatie van 4

5 2.2 Resultaten aanpak Participatie in de wijk / beheer en onderhoud Het eindresultaat, de aanpak Participatie in de wijk / beheer en onderhoud, heeft de volgende onderdelen en subresultaten: De lopende participatieprojecten in Zwolle zijn verwerkt in één centraal overzicht, zodat men op de hoogte is van de projecten, men elkaar beter weet te vinden en men op de hoogte is van de rol van de gemeente. De succesvolle participatieprojecten, die inspirerend en de moeite waard zijn om verder uit te verspreiden, zijn in beeld. Het overzicht staat in de Participatiegids, die inspiratie biedt voor bewoners en ambtenaren. Hiermee is ook in beeld wat de rol van de gemeente is (geweest) bij de projecten. Er is eenduidigheid over de doelstellingen en effecten die men met participatie in de openbare ruimte wil bereiken. Er is met de gezamenlijk geformuleerde ambities inzicht op welke type projecten, gebied(en) en doelgroep(en) de gemeente zich wil richten zodat men gericht succesvolle projecten verder kan verspreiden en aanwakkeren. Er wordt gewerkt vanuit een gezamenlijke, breed gedragen strategie Participatie in de wijk / beheer en onderhoud waarmee draagvlak en duurzaamheid bij participatie wordt gestimuleerd Er is overzicht van benodigde hulpmiddelen waarmee participatie verder wordt verspreid en aangewakkerd 2.3 Randvoorwaarden en uitgangspunten aanpak De aanpak Participatie in de wijk/beheer en onderhoud wordt opgesteld binnen de volgende randvoorwaarden en uitgangspunten: De inventarisatie van projecten richt zich in eerste instantie op bewoners of organisaties die iets doen in de openbare ruimte Op basis van succesprojecten worden projecten verder verspreid en aangewakkerd, het doel is niet om nieuw beleid op te stellen of nieuwe projecten te bedenken De aanpak moet voldoen aan kernwaarden uit het dossier participatie in de wijk / beheer en onderhoud : eigen verantwoordelijkheid, eigen initiatief, synergie in samenwerking en vangnetfunctie. Er wordt gebruik gemaakt van de input van wethouders Vedelaar en van As voor de aanpak (hiertoe hebben in oktober gesprekken plaatsgevonden) Er wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van de al beschikbare middelen in de gemeente Zwolle (bijvoorbeeld het Zwolse ideeënplatform Samen maken we de Stad ) Bewoners zorgen zelf voor zoveel mogelijk draagvlak in de wijk Onderdeel van de aanpak is het opstellen van een (eenvoudig) contract/beheerovereenkomst voor zelfbeheer De gemeente Zwolle is verantwoordelijk voor afstemming met, en eventueel betrekken van de andere dossiers 2.4 Ondersteuning door PLAN terra De aanpak participatie in de wijk / beheer en onderhoud wordt opgesteld met hulp van het thematraject participatie waarvoor de gemeente Zwolle 160 uur krijgt via het Gemeente Schoon programma van Agentschap NL. PLAN terra doc.nr P Gemeente Zwolle thematraject Participatie van 5

6 2.5 Projectteam Vanuit de gemeente Zwolle is Annette Borghuis, beleidsadviseur BOR Wijkzaken, het aanspreekpunt. In het projectteam zitten daarnaast (voorlopig): Gerard Ballintijn is wijkbeheerder openbare ruimte in Holtenbroek en Aa-landen Bianca op de Weegh is wijkbeheerder openbare ruimte in de Wipstrik Winnifred Blokland is beleidsadviseur BOR Wijkzaken Tsjerk Jelsma is stedelijk groenbeheerder Ben Scherluit is wijkbeheerder in Zwolle-Oost Wim Mensink is wijkbeheerder in Zwolle-Zuid Adviseur communicatie Medewerker financiën Sleutelfiguren en partners: als klankbord Vanuit PLAN terra is Martin van der Zwan projectleider en Trijntje Tilstra aanspreekpunt. PLAN terra doc.nr P Gemeente Zwolle thematraject Participatie van 6

7 3. Planning, stappenplan en urenraming 3.1 Planning De gedetailleerde planning voor het traject wordt in overleg met het projectteam nader bepaald. Het globale stappenplan en de planning ziet er als volgt uit: Stap: Planning: 1. Inventarisatie huidige situatie November en december Formuleren ambities Januari Strategie Februari 2013 PLAN terra doc.nr P Gemeente Zwolle thematraject Participatie van 7

8 3.2 Stappenplan en urenraming Planning: Fase Kolom2 Kolom1 uren PLAN terra: Kolom4 okt-nov Voorbereiding Intakegesprek projectteam 4 Verslaglegging, actielijst 3 Brede startbijeenkomst + verslag/actielijst 4 Verslaglegging, actielijst 4 Opstellen concept projectplan aanpak 'Participatie in de wijk / beheer en onderhoud' 6 Overleg projectteam: bespreken projectplan + aanpassen projectplan (per mail / telefonisch) 4 Resultaat fase 0 Definitief maken projectplan 'Participatie in de wijk / beheer en onderhoud' 2 Totaal fase 0 27 nov-dec Inventarisatie participatieprojecten Opstellen invulformulier t.b.v. inventarisatie 2 Inventarisatie participatieprojecten aan de hand van invulformulier en verwerken in overzicht in Excel (hier gaat Zwolle zelf mee aan de slag) 0 nov-12 (telefonisch) Overleg n.a.v. inventarisatie 1 dec-12 jan-12 Analyse: beschrijven van aantal, type, spreiding van projecten, succesfactoren, rol van de gemeente 6 Werkbijeenkomst 'analyse inventarisatie': Analyse - verklaring - successen - huidige aanpak - wat te doen met inventarisatie 10 Verslaglegging, actielijst 3 Opstellen inventarisatie- en analyserapportage 10 Beschrijven succesprojecten in 'participatiegids' t.b.v. inen externe communicatie (uren op basis van 6 projecten) 20 Overleg bespreken inventarisatie- en analyserapportage en participatiegids 4 Defintief uitwerken inventarisatie- en analyserapportage Resultaat fase 1 en participatiegids 4 Totaal fase Ambities formuleren jan-13 Overleg Voorbereiden werkbijeenkomst 6 jan-13 Brede ambititebijeenkomst: ambities bepalen m.b.v. 'participatiematrix spel', gewenste doelstellingen & effecten (m.b.t. gebieden, doelgroepen en inzet gemeente) 10 Verslaglegging, actielijst 3 jan-13 Overleg projectteam: bespreken resultaten tot nu toe (inventarisatie en ambities) + vervolgaanpak (strategie) 4 Verslaglegging, actielijst en overzicht ambities en Resultaat fase 2 doelstellingen 7 Totaal fase Strategie Eerste gedachten over een strategie formuleren om projecten verder te verspreiden of meer algemeen participatie bevorderen ('boeien en binden') 12 Overzicht participatiehulpmiddelen en -instrumenten (gemeente Zwolle levert info aan) 4 feb-13 Overleg Projectteam: strategie bespreken en wensen t.a.v hulpmiddelen benoemen 6 Verslaglegging, actielijst 3 Defintief uitwerken strategie en overzicht benodigde hulpmiddelen, en aanpak Participatie in wijk/beheer en Resultaat fase 3 onderhoud 14 mrt-13 Slotoverleg 4 Totaal fase 3 43 Totaal PLAN terra doc.nr P Gemeente Zwolle thematraject Participatie van 8

9 Bijlage 1 Participatiemodellen Participatiematrix (activiteiten van participatie) Effecten Participatie PLAN terra doc.nr P Gemeente Zwolle thematraject Participatie van 9

10 Participatiematrix spel: gele blokjes: waar staan we nu, rode blokjes: wat is de ambitie PLAN terra doc.nr P Gemeente Zwolle thematraject Participatie van 10