cursus: Opvoeden en opgroeien in de buurt

Transcriptie

1 cursus: Opvoeden en opgroeien in de buurt

2 > Inhoud > Over deze cursus 3 > Risico- en beschermende factoren 6 > De buurt 11 > Jongeren 18 > Reflectie 24 > Theoriebron 1: Risico- en beschermende factoren 26 > Theoriebron 2: De buurt 31 > Theoriebron 3: Jongeren, hangjongeren, criminaliteit, omwonenden 35 > Beoordeling 42 Colofon Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Postbus KB Meppel Tel.: Fax: info@edu-actief.nl Internet: Nienke Koopman-Reuselaars en ROC Mondriaan Auteurs Titel Vormgeving Binnenwerk: DBD design/ruurd de Boer, omslag: Tekst in Beeld/Hubi de Gast ISBN Copyright 2012 Uitgeverij Edu Actief b.v. Eerste druk/eerste oplage Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, microfilm, fotokopie of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb. 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (Postbus 3060, 2130 KB) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912.

3 > Over deze cursus In deze cursus leer je meer over de invloed van de buurt op de opvoeding en ontwikkeling van kinderen en jongeren. En over de verschillende opvoedmilieus en de risico- en beschermende factoren die de ontwikkeling van kinderen en jongeren kunnen beïnvloeden. Doelstellingen Je kunt verschillende opvoedmilieus benoemen. Je kunt uitleggen wat er bedoeld wordt met draagkracht en draaglast. Je kunt beschermende factoren en risicofactoren onderscheiden. Je kunt verschillende risicofactoren noemen die invloed kunnen hebben op de opvoeding en ontwikkeling van kinderen in een buurt. Je kunt verschillende beschermende factoren noemen die invloed kunnen hebben op de opvoeding en ontwikkeling van kinderen in een buurt. Je kunt met behulp van het balansmodel risico- en beschermende factoren in kaart brengen. Je kunt uitleggen wat er bedoeld wordt met participatie. Je kunt voorbeelden noemen van projecten die een gunstige invloed kunnen hebben op de opvoeding en ontwikkeling van kinderen en jongeren. Beoordeling Je wordt op verschillende punten beoordeeld. Deze punten kun je achter in dit boek vinden. Belangrijke punten bij de beoordeling zijn: actieve deelname aan de lessen nette uitwerking van de opdrachten afgeronde processtappen voor het maken van de beroepsproducten. Je toekomstige collega Naam: Werkzaam bij: Medewerkers: Werkzaam als: Soort werkzaamheden: Over de werkomgeving: Wat er leuk is aan je werk: Grootste blunder: Waar je aan werkt: Michelle Velthuisen Logeerhuis De Larikshof Pedagogisch medewerkers, een orthopedagoog en een manager. Pedagogisch medewerker Het verzorgen en begeleiden van kinderen. Daarnaast is er veel aandacht voor ontspanning in de vorm van spelletjes en uitstapjes. En de kinderen worden zo veel mogelijk betrokken bij het boodschappen doen en eten koken. Het logeerhuis is bedoeld voor kinderen en jongeren van 4 t/m 16 jaar met bijvoorbeeld langdurige psychiatrische problemen of gedragsproblemen. Een keer per vier weken mogen de kinderen een weekend komen logeren. Het logeerhuis bestaat uit twee groepen voor zes kinderen of jongeren. De pedagogisch medewerkers zien de kinderen en jongeren één keer per maand. Naast de logeerweekenden werken de pedagogisch medewerkers op andere locaties binnen de dagbehandeling. De omgang met kinderen in afwisselende groepen. Tijdens het spelen met de kinderen schoot ik per ongeluk een bal door het raam. Het stellen van grenzen bij kinderen die veel aandacht vragen. Uitgeverij Edu Actief b.v. 3

4 Beroepsproduct 1: Projectvoorstel Dit beroepsproduct inleveren voor: Jullie schrijven een projectvoorstel voor een buurt waar sprake is van overlast en criminaliteit. In dit voorstel wordt een pedagogisch advies gegeven om de overlast en criminaliteit te verminderen. Het projectvoorstel bestaat uit drie adviezen voor de drie verschillende opvoedmilieus. Processtappen Maak een planning en een taakverdeling. Ga op zoek naar een buurt waar sprake is van overlast en/of criminaliteit. Kies een buurt uit waarvoor jullie een projectvoorstel willen schrijven. Maak een overzicht van de risico- en beschermende factoren in de buurt. Schrijf voor ieder opvoedmilieu apart een voorstel met minimaal drie verschillende concrete adviezen. Werkmodel: Cursusplanning op Werkmodel: Samenwerkingscontract op Laat elke processtap goedkeuren door je docent voordat je begint aan de volgende processtap. Eisen aan het beroepsproduct De punten waarop je beroepsproduct wordt beoordeeld, kun je achter in dit boek vinden in het hoofdstuk Beoordeling. Taal Taal Taal Taal Neem deze cursus door en onderstreep de woorden die je niet kent. Noteer deze woorden in de woordenlijst en zet de betekenis erbij. Nieuwe onbekende woorden die je tegenkomt tijdens de cursus, voeg je toe aan de woordenlijst. Na afloop van de cursus neem je dit overzicht op in je taalportfolio. Werkmodel: Woordenlijst op 4

5 Beroepsproduct 2: Wijkwandeling Dit beroepsproduct inleveren voor: Jullie maken een PowerPoint-presentatie naar aanleiding van een wijkwandeling. Tijdens deze wandeling bekijken jullie of de buurt voldoende ontwikkelingsmogelijkheden biedt voor kinderen en jongeren. Tijdens de wandeling worden foto s gemaakt waarbij de positieve- en verbeterpunten in de wijk duidelijk naar voren komen. Jullie maken vragenlijsten met vragen die jullie tijdens de wijkwandeling aan vijf volwassenen, vijf jongeren en vijf kinderen kunnen stellen. De informatie die hieruit komt, kunnen jullie gebruiken voor de presentatie. Daarnaast vult iedereen tijdens de wandeling individueel een lijst met aandachtspunten in. Na afloop van de wandeling bekijken jullie de gegevens met elkaar om vervolgens gezamenlijk tot een conclusie te komen. De conclusie werken jullie uit in een PowerPoint-presentatie met daarbij foto s die jullie bevindingen illustreren. Processtappen Maak een planning en een taakverdeling. Kies een wijk waardoor jullie een wijkwandeling willen maken. Maak een lijst met aandachtspunten die jullie mee kunnen nemen tijdens de wijkwandeling. Maak een vragenlijst met vragen voor drie verschillende doelgroepen (kinderen, jongeren, volwassenen). Maak een overzicht met positieve en verbeterpunten binnen de wijk. Maak tijdens de wijkwandeling foto s van de positieve en verbeterpunten in de wijk. Maak een PowerPoint-presentatie waarin jullie bevindingen duidelijk naar voren komen. Jullie geven een presentatie aan de klas. Gebruik bij de voorbereiding werkmodel Presenteren. Werkmodel: Cursusplanning op Werkmodel: Samenwerkingscontract op Laat elke processtap goedkeuren door je docent voordat je begint aan de volgende processtap. Werkmodel: Presenteren op Eisen aan het beroepsproduct De punten waarop je beroepsproduct wordt beoordeeld, kun je achter in dit boek vinden in het hoofdstuk Beoordeling. Uitgeverij Edu Actief b.v. 5

6 > Risico- en beschermende factoren De ontwikkeling en opvoeding van kinderen en jongeren kan beïnvloed worden door verschillende factoren. Deze factoren kunnen een negatieve invloed hebben, denk bijvoorbeeld aan een echtscheiding, armoede of ziekte van een gezinslid. Maar er zijn ook factoren die juist een positieve invloed kunnen hebben, zoals goede sociale contacten en een veilige buurt. Doelstellingen Je kunt met behulp van het balansmodel de risico- en beschermende factoren in kaart brengen. Je kunt uitleggen wat er bedoeld wordt met draagkracht en draaglast. Je kunt verschillende risico- en beschermende factoren onderscheiden. Je kunt verschillende risicofactoren noemen die invloed kunnen hebben op de opvoeding en ontwikkeling van kinderen in een buurt. Je kunt verschillende beschermende factoren noemen die invloed kunnen hebben op de opvoeding en ontwikkeling van kinderen in een buurt. Opdracht 1: Positieve en negatieve invloeden Lees theoriebron 1. Maak samen een lijst met verschillende factoren die van invloed kunnen zijn op de opvoeding en ontwikkeling van kinderen en jongeren. Bekijk de lijst met factoren en bedenk samen welke factoren de opvoeding van kinderen en jongeren positief kunnen beïnvloeden en welke factoren juist een negatieve invloed kunnen hebben. Theoriebron 1: Risico- en beschermende factoren 6

7 Positieve invloed Negatieve invloed Opdracht 2: Factoren Voordat je met deze opdracht aan de slag gaat, is het belangrijk om te weten wat er bedoeld wordt met de termen micro-, macro- en mesoniveau. Om je geheugen op te frissen, kun je bijvoorbeeld op internet zoeken naar informatie. Verschillende factoren kunnen van invloed zijn op de opvoeding en ontwikkeling van kinderen. Zet de volgende factoren bij het juiste niveau: sociale buurtfactoren, kindfactoren, sociaal-economische gezinsfactoren, ouderfactoren, culturele en maatschappelijke factoren, sociale gezinsfactoren, gezinsfactoren. Microniveau Mesoniveau Macroniveau Uitgeverij Edu Actief b.v. 7

8 Opdracht 3: Draagkracht en draaglast Lees theoriebron 1 en beantwoord vervolgens de volgende vragen: Wat wordt er bedoeld met draagkracht? Wat wordt er bedoeld met draaglast? Noteer drie factoren die de draagkracht van een gezin kunnen vergroten Noteer drie factoren die de draaglast van een gezin kunnen vergroten Opdracht 4: Risico- en beschermende factoren Ga naar kies kijk & luister, klik aan de linkerkant op Maatschappij, klik vervolgens op Jongeren en zoek het filmpje Hollandse hokjes - De probleemjongere (11 min.). Bekijk de uitzending en maak een analyse van de gegevens die je hoort en ziet met behulp van het balansmodel. Welke risico- en beschermende factoren zien en horen jullie? Zie voor meer informatie 8

9 Risicofactoren Beschermende factoren Bekijk het balansmodel en de lijst met risico- en beschermende factoren. Deel de risicoen beschermende factoren in de volgende categorieën in: individuele kenmerken, sociale kenmerken, maatschappelijke kenmerken. Individuele kernmerken: Sociale kenmerken: Maatschappelijke kenmerken Opdracht 5: Gezinssituatie In iedere opvoedingssituatie spelen verschillende positieve en negatieve factoren een rol. Denk na over je eigen opvoeding en gezinssituatie. Welke risico- en beschermende factoren zijn van invloed (geweest) op jouw eigen opvoeding en ontwikkeling? Uitgeverij Edu Actief b.v. 9

10 Risicofactoren Beschermende factoren Bekijk het balansmodel en het lijstje met risico- en beschermende factoren. Deel de risico- en beschermende factoren in de volgende categorieën in: individuele kenmerken, sociale kenmerken, maatschappelijke kenmerken. Individuele kernmerken: Sociale kenmerken: Maatschappelijke kenmerken 10

11 > Theoriebron 1: Risico- en beschermende factoren Balansmodel Het balansmodel is een model dat laat zien dat de ontwikkeling en opvoeding van kinderen en jongeren processen zijn waarop veel factoren van invloed kunnen zijn. Het balansmodel brengt de beschermende- en de risicofactoren voor de opvoeding en ontwikkeling van kinderen en jongeren in kaart. Daarmee kunnen de gezinssituatie en de eventuele benodigde steun of hulp geanalyseerd worden. Draaglast Ontwikkelings-, opvoedings- en levenstaken Risicofactoren Draagkracht Kind-, ouder- en gezinsvaardigheden Beschermende factoren I Individuele kenmerken Handicap Negatief zelfbeeld Laag geboortegewicht Antisociaal gedrag Psychische problemen Persoon Hoge intelligentie Positief zelfbeeld Sociale competentie Egoveerkracht II Sociale kenmerken Ziekte/stoornis ouders Verslaving Negatief zelfbeeld Sociale en pedagogische incompetentie ouders Onveilig opvoedingsklimaat Echtscheiding Conflicten Isolement/pesten Deviante vriendengroep en peerpressure Onveilig klimaat Negatieve opvoedings-/onderwijsstijl Negatieve houding leraren/opvoeders Gebrekkige binding aan school/opvang Sociale desintegratie Verpaupering Slechte sociale (buurt)voorzieningen Gebrekkige sociale controle Onveiligheid Gezin Peergroup School/ opvang Buurt Stabiele persoonlijkheid Goede gezondheid Positieve jeugdervaringen Ondersteunende relaties Sociale en pedagogische competentie ouders Veilig opvoedings-/hechtingsklimaat Sociale steun en sociaal vriendennetwerk Sociale groepscultuur Veilig klimaat Positieve opvoedings-/onderwijsstijl Sociale steun leraren/opvoeders Sociale binding aan school/opvang Sociale cohesie Sociale bindingen/sociale controle Veilige buurt III Maatschappelijke kenmerken Ontoegankelijke en/of ontoereikende voorzieningen Economische crisis Werkloosheid/geldgebrek Intolerantie/discriminatie Samenleving Toegankelijke en toereikende voorzieningen Stabiel sociaal en politiek klimaat Werkgelegenheid/inkomen Tolerantie/multiculturaliteit 26

12 De begrippen draagkracht en draaglast zijn van belang om de wisselwerking tussen beschermende- en risicofactoren, tussen ontwikkelingstaken en competenties, tussen de individuele ontwikkeling en de sociale omgeving en tussen de verschillende socialisatiemilieus (bijvoorbeeld het gezin, de school en de buurt) in kaart te brengen. Risico- en beschermende factoren De ontwikkeling van kinderen kan gunstig of minder gunstig beïnvloed worden door de verschillende eigenschappen van kinderen, ouders en de omgeving. De gunstige eigenschappen worden ook wel beschermende factoren genoemd. De minder gunstige eigenschappen of omstandigheden worden ook wel risicofactoren genoemd. Beschermende factoren zijn de factoren die tegenwicht bieden aan risicofactoren. De risico- en beschermende factoren kunnen een positieve of negatieve invloed hebben. Het is echter niet zo dat alle kinderen die opgroeien binnen ongunstige omstandigheden problemen krijgen. Risicofactoren kunnen tot op zekere hoogte gecompenseerd worden door beschermende factoren. Uit onderzoek blijkt dat de kans op een problematische ontwikkeling gering is als het om één risicofactor gaat. Pas als meerdere ongunstige factoren samengaan met onvoldoende beschermende factoren, wordt de kans op ontwikkelings- en gedragsproblemen groter. De ontwikkeling van kinderen wordt meer bedreigd naarmate er meer risicofactoren en ongunstige omstandigheden aanwezig zijn. Er is veel onderzoek gedaan naar de factoren die van invloed kunnen zijn op de opvoeding en ontwikkeling van kinderen. Denk bijvoorbeeld aan de invloed die een echtscheiding kan hebben op kinderen. Uit verschillende onderzoeken is gebleken dat de sociale context waarin mensen leven niet alleen van invloed is op de ontwikkeling en het gedrag van kinderen, maar ook op de manier waarop ouders opvoeden. Denk bijvoorbeeld aan armoede, verpaupering, weinig sociale steun en het ontbreken van sociale cohesie in buurten. De interactie tussen individuele en maatschappelijke (sociale) factoren is van belang voor de ontwikkeling van kinderen. Hierbij gaat het niet alleen om (sociale) gezinsfactoren, maar ook om de buurt, de school, de sport- en/of muziekvereniging, vrienden en vriendinnen (peergroup) en de bredere samenleving. Uitgeverij Edu Actief b.v. 27

13 Opvoeding kan worden gezien als een proces waarin ouders en kinderen elkaar beïnvloeden in relatie met de omgeving van het gezin. Zowel kind-, ouder- als omgevingsfactoren hebben invloed op dit proces. Niet zelden zullen er factoren zijn die de opvoeding kunnen bedreigen. Deze bedreigingen kunnen hun oorsprong vinden in het kind zelf, de ouder(s) of de omgeving. Dergelijke factoren kunnen het leven complex maken en vragen extra energie om de opvoeding toch op het goede spoor te houden. In dit geval spreekt men van risicofactoren. Risicofactoren kunnen de kans op het ontstaan van problemen verhogen. Factoren die de opvoeding daarentegen goed laten verlopen, kunnen eveneens hun oorsprong vinden in het kind zelf, de ouder(s) of de omgeving. Deze factoren worden ook wel beschermende factoren genoemd. Risicofactoren Kindfactoren Voorbeelden: een laag geboortegewicht, hyperactiviteit, een handicap of ziekte, een stoornis binnen het autistisch spectrum (ASS), een negatief zelfbeeld, temperament. Ouderfactoren Voorbeelden: een verslaving, psychische problemen, jeugdtrauma s, gebrekkige cognitieve- en sociale vaardigheden. Gezinsfactoren Voorbeelden: een (anti)autoritaire opvoedingsstijl, ernstige gezinsconflicten, een onveilig hechtingsklimaat, inconsistente disciplinering, gebrekkige begeleiding en communicatie, ingrijpende gebeurtenissen (zoals een scheiding, overlijden of geweld binnen het gezin). Sociale (gezins)factoren Voorbeelden: een isolement, ernstige conflicten, negatieve ervaringen met de omgeving, het ontbreken van sociale steun (vrienden, familie, buren), een gebrekkige binding met de school. Sociale (buurt)factoren Voorbeelden: geringe sociale (buurt)cohesie, sociale desintegratie en verpaupering, een achterstandsbuurt, een onveilige en/of kindonvriendelijke buurt (ontbreken van speel- en ontmoetingsplaatsen), gebrekkige en/of ontoegankelijke voorzieningen zoals gezondheidszorg, welzijn, kinderopvang, vrijetijdsbesteding, onderwijs en politie (slechte opvang en gebrekkig of ongunstig schoolklimaat). Sociaal-economische gezins(achtergronds)factoren Voorbeelden: geen werk, geen opleiding, armoede, schulden. Culturele factoren Voorbeelden: behorende tot een culturele of etnische minderheidsgroep met normen die afwijken van de culturele meerderheidsgroep. Sociale en maatschappelijke (achtergronds)factoren Voorbeelden: werkloosheid, een economische crisis, afbraak van sociale voorzieningen, discriminatie. Beschermende factoren Kindfactoren Voorbeelden: goede gezondheid, intelligentie, een leuk uiterlijk, specifieke talenten, veerkracht, cognitieve, emotionele en sociale competenties en vaardigheden, een positief zelfbeeld. 28

14 Ouderfactoren Voorbeelden: begaafdheid, intelligentie, lichamelijke gezondheid, een stabiele persoonlijkheid, sociale en emotionele vaardigheden, positieve jeugdervaringen. Gezinsfactoren Voorbeelden: een positief gezinsklimaat, opvoedingscompetentie en -stijl van ouders, affectieve betrokkenheid tussen gezinsleden, het uitblijven van ingrijpende gebeurtenissen. Sociale (gezins)factoren Voorbeelden: een uitgebreid sociaal netwerk, veel sociale steun, goede relaties met familie, vrienden en buren, goede sociale bindingen met school, kinderopvang en culturele organisaties. Sociale (buurt)factoren Voorbeelden: een goede woning en woonomgeving, een veilige buurt, goede toegankelijke voorzieningen zoals onderwijs, gezondheidszorg, kinderopvang, winkels, speel- en vrijetijdsvoorzieningen. Sociaal-economische gezins(achtergronds)factoren Voorbeelden: een goed inkomen, een goede opleiding, sociale zekerheid, toegang tot gezondheidszorg en welzijn. Culturele factoren Voorbeelden: behorende tot een culturele meerderheidsgroep, normen en waarden die in overeenstemming zijn met de dominante cultuur. Structurele maatschappelijke factoren Voorbeelden: hoogconjunctuur, een stabiel politiek klimaat, sociale wetgeving en sociaal beleid, open en tolerante samenleving. Draagkracht en draaglast Bij het inschatten van de verhouding tussen de draaglast en draagkracht gaat het om de afweging van problemen en moeilijkheden die de jeugdigen en/of de ouders te verwerken krijgen (risicofactoren) tegen het vermogen om die problemen en moeilijkheden te incasseren en te verwerken (beschermende factoren). De verhouding tussen draagkracht en draaglast bepaalt of ouders de opvoeding daadwerkelijk aankunnen. Draaglast Met draaglast worden alle taken bedoeld die ouders en kinderen moeten vervullen. Deze taken gaan verder dan alleen de opvoeding en ontwikkeling. Ouders en kinderen hebben op verschillende gebieden levenstaken te verrichten, zoals het voorzien in primaire levensbehoeften (inkomen, voeding, kleding, huisvesting, huishoudelijke taken). Bepaalde risicofactoren of gebeurtenissen kunnen extra stress opleveren en daarmee de taken verzwaren en de draaglast vergroten. Voorbeelden hiervan zijn aangeboren problemen van het kind of problemen zoals armoede, werkloosheid en een sociaal isolement. Ook bepaalde traumatische gebeurtenissen, zoals overlijden of scheiding, kunnen de draaglast vergroten. Draagkracht Met draagkracht wordt het geheel aan competenties en beschermende factoren van ouders en kinderen bedoeld waardoor zij in staat zijn de taken en bedreigende factoren het hoofd te bieden. Uitgeverij Edu Actief b.v. 29

15 Balans De mate van de draagkracht en draaglast dient enigszins in balans te zijn. Echter, het streven moet niet gericht zijn op een volmaakt evenwicht. Voor de ontwikkeling van kinderen en het vergroten van de draagkracht (competenties) van ouders en kinderen is een zekere mate van onbalans noodzakelijk. In deze situatie leert men juist competenties te ontwikkelen en wordt men uitgedaagd situaties adequaat het hoofd te bieden. Niet alle factoren wegen even zwaar. Het balansmodel geeft een beeld van de verschillende factoren die een rol kunnen spelen. Het model geeft ook aanknopingspunten voor interventies aan de kant van de draaglast en aan de kant van de draagkracht. Zo kan in bepaalde gevallen het verkleinen van de draaglast ervoor zorgen dat er aan draagkrachtvergroting gewerkt kan worden. Het activeren van kinderen of ouders heeft weinig zin als de draaglast groot is, dit biedt geen of onvoldoende ruimte voor verandering. Het kan bijvoorbeeld nodig zijn om eerst basisvoorwaarden te scheppen, zoals het regelen van schuldhulpverlening of het scheppen van een basisroutine in het gezin, voordat er gewerkt kan worden aan het vergroten van de draagkracht. 30

16 > Beoordeling Naam deelnemer: Namen groepsleden: Groep: Blok: Cursus: Onderwerp: Beoordeling Criteria Voldoende Onvoldoende Processtappen beroepsproduct 1 Processtappen beroepsproduct 2 Projectvoorstel De planning en taakverdeling zijn realistisch en compleet. Voor het projectvoorstel is een buurt gekozen waarin sprake is van overlast en/of criminaliteit. Er is een overzicht gemaakt van de risico- en beschermende factoren in de buurt. Voor ieder opvoedmilieu is apart een voorstel geschreven met minimaal drie verschillende concrete adviezen. Wijkwandeling De planning en taakverdeling zijn realistisch en compleet. Er is een geschikte wijk uitgekozen voor de wijkwandeling. De lijst met aandachtspunten voor de wijkwandeling is duidelijk en compleet. De vragenlijsten met vragen voor de drie verschillende doelgroepen (kinderen, jongeren, volwassenen) zijn duidelijk en compleet. Er is een overzicht gemaakt met de positieve en verbeterpunten in de wijk. Er zijn tijdens de wijkwandeling foto s gemaakt van de positieve- en verbeterpunten in de wijk. In de PowerPoint-presentatie komen de bevindingen duidelijk naar voren. De presentatie aan de klas is duidelijk en voorzien van foto s met concrete voorbeelden die de bevindingen ondersteunen. 42

17 Beoordeling Criteria Voldoende Onvoldoende Beroepsproduct 1 De planning en taakverdeling zijn realistisch en compleet. Het overzicht met risico- en beschermende factoren is duidelijk en is voorzien van concrete voorbeelden. Voor ieder opvoedmilieu is apart een duidelijk voorstel beschreven. Ieder voorstel bestaat uit minimaal drie verschillende concrete adviezen. Beroepsproduct 2 De planning en taakverdeling zijn realistisch en compleet. De lijst met aandachtspunten voor de wijkwandeling is duidelijk en compleet. De vragenlijsten zijn geschikt voor de verschillende doelgroepen (kinderen, jongeren, volwassenen). Het overzicht met positieve- en verbeterpunten binnen de wijk is duidelijk en compleet en is voorzien van concrete voorbeelden. De foto s die tijdens de wijkwandeling worden gemaakt, laten de positieve- en verbeterpunten in de wijk duidelijk zien. Tijdens de presentatie komen de bevindingen duidelijk naar voren en worden concrete voorbeelden gegeven. Actieve deelname in de les De student was voldoende aanwezig. De student leverde een positieve bijdrage in zijn groepje. De student leverde een actieve bijdrage in de les. Opdrachten De taalopdracht is ingeleverd en beoordeeld. De opdrachten voor de cursus zijn goed en netjes uitgewerkt. De eigen evaluatie is ingevuld en besproken. Mondeling en schriftelijk taalgebruik Mondeling taalgebruik Schriftelijk taalgebruik De teksten zijn in correct Nederlands geschreven. Overig Eindbeoordeling Onvoldoende Voldoende Goed > Datum:... Paraaf docent: Paraaf deelnemer:... Uitgeverij Edu Actief b.v. 43