s p o r t s t a d s p a r k B e n t i n c k s p a r k

Transcriptie

1 s t e d e n b o u w k u n d i g p r o g r a m m a v a n e i s e n s p o r t s t a d s p a r k B e n t i n c k s p a r k v a s t g e s t e l d d o o r d e g e m e e n t e r a a d o p

2 Colofon Gemeente Hoogeveen MTD Landschapsarchitecten Gideon Consult Van Heijst en partners Arrow consultants Inbo tenzij anders vermeld, zijn de beelden eigendom van MTD landschapsarchitecten, te s Hertogenbosch 2

3 i n h o u d 1. inleiding 2. doel en uitgangspunten herontwikkeling Bentinckspark 3. hoofdopzet van het sportstadspark Bentinckspark 4. uitwerking van de uitgangspunten 5. fasering en beslismomenten 6. het middengedeelte 7. het zuidelijk gedeelte 8. het noordelijk gedeelte 9. de groene driehoek 10. duurzaamheid 11. belemmeringen en onderzoeken

4

5

6 Ontwikkelingsstadia Voor u ligt het Stedenbouwkundig Programma van Eisen voor Bentinckspark. De ontwikkeling van het SPvE heeft drie stadia doorlopen: SPvE op hoofdlijnen Concept SPvE Definitief SPvE De opzet van het SPvE dat nu voorligt is een nadere uitwerking van het SPvE op hoofdlijnen zoals dat aan de raad (december 2007 en februari 2008) en aan het college (op 14 mei 2008) is gepresenteerd. Het SPvE is uitgebreid besproken in de informatieve raad van 11 december Vaststelling door de raad heeft op 22 januari 2009 plaatsgevonden. De functie-indeling op de kaart is onveranderd gebleven. De sportverenigingen, de onderwijsinstellingen en de omwonenden zijn eveneens bekend met deze functie indeling / ontwerp sinds december De nadere uitwerking betreft bijvoorbeeld: de inrichting van het stadsparkgedeelte: daarin zijn de uitkomsten van overleggen met de bewoners opgenomen van januari en september de inrichting van de groene driehoek: daar is het basisontwerp dat Woonconcept en Wolfsbos gezamenlijk voor staan overgenomen. de verwerking van de uitkomsten van de collegebespreking van 14 mei Het SPvE is ontworpen in samenhang met een maquette. figuur 1: kunstgrasveld ( Doel en status van het SPvE Het doel van het SPvE is het creëren van het eindbeeld voor het Bentinckspark: het strategische kader voor de nadere uitwerking en de uitvoering voor de komende 10 jaar, de fasering van de uitvoering, met duidelijke momenten voor inhoudelijke en financiële bijsturing. Met de uitvoering van de eerste fase is in juli 2007 ingestemd, zijnde de aanleg van twee kunstgrasvelden en een half grasveld voor voetbal. Deze zijn in september 2008 voltooid. 6

7 Functie SPvE strategisch kader voor de uitvoering op basis van de aangegeven fasering en de daarin opgenomen beslismomenten Over de herontwikkeling van Bentinckspark is al lang gesproken. Op sommige plekken kan niet meer worden gewacht met het vernieuwen van accommodaties / velden. Het SPvE zorgt ervoor dat dergelijke acties kunnen worden gestart passend binnen het eindbeeld voor het Bentinckspark. basis voor ruimtelijke plannen Het SPvE vormt de basis voor het Stedenbouwkundig Plan en een bestemmingsplan. Beide worden op basis van het SPvE opgesteld, werken het eindbeeld uit en leggen dat vast. Als in deze beide documenten van het SPvE wordt afgeweken, dan worden de afwijkingen gemotiveerd. basis voor marktbenadering Voor zowel het noordelijk deel als het activiteitencentrum wordt medewerking van de markt gevraagd. De ervaring is dat marktpartijen pas willen investeren in meedenken/uitwerken van voorstellen als er enige mate van zekerheid is over wat de gemeente wil. Een vastgesteld SPvE laat dat zien. Ook voor het verkrijgen van externe financiering van andere onderdelen van het park is een vastgesteld SPvE een voorwaarde. Mate van uitwerking Wat betreft het eindbeeld zijn in het SPvE sommige onderdelen meer in detail uitgewerkt dan andere. Dit houdt verband met: of een onderdeel als eerste aan bod komt in de fasering of later. Met name geldt dit voor de voetbaldriehoek. Het stadspark daarentegen zit achterin de fasering. Daarvan zijn wel de voorzieningen benoemd, maar is de inrichting indicatief. de noodzaak van detailuitwerking om te kunnen beoordelen of iets mogelijk is. Dit geldt bijvoorbeeld voor het profiel van de mr. Cramerweg. of nadere uitwerking (mede) afhankelijk is van andere partijen. Dit geldt met name voor de commerciële ontwikkeling van het noordelijk gedeelte, het activiteitencentrum en de Havo/ Vwo locatie van het Roelof van Echten College. Uitwerking van deze onderdelen vindt plaats via businesscases of de bouwontwerpen. Voor deze onderdelen legt het SPvE vast: de benodigde ruimte de randvoorwaarden de gewenste uitstraling (aan de hand van referentiebeelden) Leeswijzer In hoofdstuk 2 zijn de uitgangspunten voor de herontwikkeling van het Bentinckspark opgenomen. De hoofdopzet wordt toegelicht in hoofdstuk 3. Hoofdstuk 4 bevat op welke wijze de uitgangspunten worden waargemaakt in het SPvE. De uitvoeringsfasering inclusief beslismomenten staat in hoofdstuk 5. Daarna wordt ingezoomd op de diverse deelgebieden binnen het Bentinckspark: het middengedeelte (hoofdstuk 6) het zuidelijk gedeelte (hoofdstuk 7) het noordelijk gedeelte (hoofdstuk 8) de groene driehoek (hoofdstuk 9) Per deelgebied wordt de ambitie geduid en is beschreven hoe uitvoering is gegeven aan de richtinggevende uitspraken van het college op 14 mei Vervolgens komen een aantal algemene onderwerpen aan bod. Hoofdstuk 10 gaat in op het begrip duurzaamheid. Het laatste hoofdstuk bevat de consequenties van de belemmeringen en licht de verschillende gedane onderzoeken toe. 7

8

9

10 korfbal wielerbaan atletiek hockey voetbal voetbal figuur 2: huidige situatie 10

11 Doelstelling herontwikkeling Bentinckspark Doel van de herontwikkeling van Bentinckspark is te komen tot een modern en bruisend sport- en recreatiepark dat intensief gebruikt wordt. Uitgangspunten herontwikkeling College en raad hebben de volgende uitgangspunten voor de herontwikkeling van Bentinckspark vastgesteld: samenhang: er moet samenhang zijn in de verschillende functies op het park en in de ruimtelijke inrichting efficiency: er moet sprake zijn van efficiënt gebruik van de ruimte en de accommodaties regionale uitstraling: Bentinckspark moet een regionale uitstraling krijgen kwaliteit/toekomstwaarde: er wordt vernieuwd met het oog op de lange termijn. Het park moet na de vernieuwing weer 30 jaar mee kunnen identiteit: Bentinckspark moet haar identiteit behouden; het is een sportpark. Daarmee samenhangende functies kunnen ook hun plek krijgen op het park publieke waarde: de voorzieningen op het park moeten waarde hebben voor een breed Hoogeveens publiek Aandachtspunten Tijdens de raadsbehandeling (meningvormend en besluitvormend) over het schetsontwerp van juni 2007 en later het SPvE op hoofdlijnen, zijn voor de verdere uitwerking van het SPvE de volgende aandachtspunten meegegeven: zorgvuldige communicatie met omwonenden en sportverenigingen zorgvuldige communicatie met onderwijs en meenemen input / wensen van Wolfsbos en Roelof van Echten College bekijk mogelijkheden toevoeging hbo-opleiding zorg voor topsporthal vergroot het oppervlak voor de parkfunctie (voorkeur voor oppervlakte zoals was aangegeven bij indicatieve schets van februari 2007 behorend bij model 2b) zorg voor zwembad met buitenbad dat voldoet aan eisen wedstrijdsport + recreatieve functie zorg voor een duurzaam park versterk de regionale ambitie (komt voor enkele fracties nog te weinig tot uiting) los de kwestie van de wielerbaan rond de atletiekbaan op figuur 3: 2: opening kunstgrasveld kunstgrasvelden ( Bentinckspark ( 11

12

13

14

15 Indeling van het Bentinckspark Het Bentinckspark kent diverse deelgebieden: het noordelijk gedeelte is afgebakend tot het gebied tussen de de Vos van Steenwijklaan, de Galileilaan, het kanaal en de gemeentewerf. het middengedeelte is begrensd door de De Vos van Steenwijklaan, de Galileilaan, de Zwembadweg en de Bentincksdijk. Het gebied rond het activiteitencentrum hoort bij het middengedeelte. het zuidelijk gedeelte is gelegen tussen de Bentincksdijk en de mr. Cramerweg. Dit deel bevat ook de Havo/VWO locatie van het Roelof van Echten College. de groene driehoek ligt tussen de mr. Cramerweg, de Valkenlaan en de Wolfsbosstraat. Ontwikkeling van het ontwerp Het basisontwerp Bentinckspark is sinds december 2007 gelijk gebleven. Wel is sprake van nadere detaillering. Dit betreft met name: iets zuidelijker ligging hockey- en korfbalvelden, waardoor 1 waterpompput minder hoeft te worden verplaatst. Neveneffect: accommodatie van beide verenigingen komt iets dichter bij activiteitencentrum inrichting groene driehoek. Hier is nu het basisontwerp opgenomen dat door Woonconcept en Wolfsbos gekozen is inrichting stadspark. Uitkomsten besprekingen met klankbordgroep en algemene bewonersavonden zijn verwerkt in het ontwerp. februari 2007 schets Walas van Maverick juli 2007 schetsontwerp bij raadsbesluit december 2007 SPvE op hoofdlijnen februari 2008 schetsontwerp bij raadsbesluit oktober 2008 schetsontwerp bij raadsbesluit januari 2009 schetsontwerp bij raadsbesluit buitensport samen gebracht voetbal gezamenlijk op éen plek school en sporthal centraal in parkgedeelte school en sporthal verplaatst groter stadspark verplaatsing atletiekbaan minder woningbouw weinig, met name meer detaillering hockey en korfbal iets zuidelijker twee hoofdvelden voetbal in plaats van éen hoofdveld voetbal detaillering inrichting stadspark aanpassing inrichting voetbaldriehoek: omdraaiing half met heel veld figuur 5: ontwikkeling van het ontwerp 15

16

17 Het ontwerp Het Bentinckspark is de groene tegenpool van het centrum van Hoogeveen. De twee worden verbonden via verschillende routes. Hiervan is de middelste langzaam verkeer route de belangrijkste. Deze Bentincksdijk is een oude ontginningslijn. Aan deze Bentincksdijk is het openbare stadspark gekoppeld, dat functioneert als een poort naar de verschillende sportfaciliteiten. De Bentincksdijk is tevens een van de twee assen die de structuur van Bentinckpark bepalen. De Bentinckdijk doorkruist het park van west naar oost. Haaks hierop is de tweede as, van noord naar zuid. Deze verbindt de sportvoorzieningen, het park, zwembad en de campus. bestaande bebouwing jeu de boules banen nieuwe woningbouw basketbalveld nieuwe bebouwing, zoals activiteitencentrum, sportaccomodaties, kiosk speeltuin paden grasvelden, gedeeltelijk bloemrijk grasland dijk met laanbomen beplanting parkeervoorziening heuvel sportvelden, zoals hockey, korfbal, voetbal, atletiek ligweide en strandje aarden wal als tribune vissteiger beachvolleybalvelden water 17

18

19 Sport Het Bentinckspark geeft ruimte aan de verschillende sportverenigingen op het gebied van: voetbal, hockey, atletiek, korfbal, zwemmen en duiken. Er is een zwembad en een topsporthal. Daarnaast biedt het stadspark mogelijkheden voor individuele sport, zoals een sportroute, skaten, basketballen, beachvolleybal en jeu de boules. Hiernaast is er de combinatie van de campus en het park, waardoor ook de mogelijkheden voor schoolsport optimaal benut worden. Voorzieningen Verder bevat het park een activiteitencentrum, wat centraal is gelegen aan de Bentincksdijk en de noordzuid as. Ook zijn er speeltuinen, een ligweide en spartelvijver, heuvel, kiosk en een vissteiger. Deze openbare voorzieningen bevinden zich in het stadspark. bestaande bebouwing jeu de boules banen nieuwe woningbouw basketbalveld nieuwe bebouwing, zoals activiteitencentrum, sportaccomodaties, kiosk speeltuin paden grasvelden, gedeeltelijk bloemrijk grasland dijk met laanbomen beplanting parkeervoorziening heuvel sportvelden, zoals hockey, korfbal, voetbal, atletiek ligweide en strandje aarden wal als tribune vissteiger beachvolleybalvelden water 19

20 Entrees De belangrijkste entrees bevingen zich aan de assen, waaronder die van het stadspark. Aan de westkant vormt het activiteitencentrum samen met de Bentincksdijk en het stadspark een poort vanwaar alle sportvoorzieningen worden ontsloten. Aan de andere zijde van het stadspark vormen Bentincksdijk en heuvel een natuurlijke entree. figuur 8: referentie entrees figuur 9: entrees 20

21 Parkeren De parkeervoorzieningen zijn gekoppeld aan de om het park heen liggende autowegen en de belangrijkste langzaam verkeer routes. De relatie tussen de parkeervoorzieningen en de sportfaciliteiten is evident. De parkeervoorzieningen zjin groot genoeg om te voldoen aan de parkeernormen voor buitensport, school en sporthal. Het aantal parkeerplaatsen op de centrale as wordt 464, het aantal parkeerplaatsen langs de Sportlaan blijft minimaal 137. Er is sprake van efficiënt dubbelgebruik: overdag door de scholen en in de avonduren en het weekend door de sportverenigingen. figuur 10: referentie parkeervoorziening figuur 11: parkeervoorzieningen 21

22 figuur 12: referentie dubbele boomcirkel figuur 13: referentie heuvel en ligweide ( figuur 14: referentie parksfeer figuur 15: referentie bloemrijk grasland ( figuur 16: referentie parksfeer 22

23 Groen-blauw raamwerk De belangrijkste wegen door Hoogeveen zijn aangezet met bomenlanen. Deze structuur wordt voortgezet in het park, waardoor kamers ontstaan. Hier bevinden zich de verschillende sportverenigingen. Bijzondere solitaire bomen en boomgroepen geven karakter aan deze kamers. Het stadspark bestaat uit ruime grasvelden, waar evenementen mogelijk zijn. Het stadspark bevat een verdichtte noordoost rand die als speelbos dienst doet, en tegelijkertijd beschutting geeft aan de woningen erachter. Onderbegroeiing in het park wordt verminderd, om zichtbaarheid op de activiteiten, eenheid en samenhang en sociale veiligheid te garanderen. Verbijzonderingen in het park zijn de heuvel met ligweide, en de dubbele boomcirkel. Deze staat bij de entree vanaf gebouw de Vos en vormt een ontmoeting tussen het intensieve en extensieve deel van het stadspark. De waterstructuur is gebaseerd op het vrijleggen van de Bentincksdijk, als dijklichaam tussen twee waterwegen. Dit creëert in het stadspark een spartelvijver bij de ligweide. Aan de zuidzijde van de dijk functioneert het water als natuurlijke afscheiding tussen het publieke park en de voetbaldriehoek. figuur 17: groen-blauw raamwerk 23

24 figuur 18: referentie bomenlaan Bentincksdijk figuur 19: referentie brug figuur 20: referentie park figuur 21: referentie park ( figuur 22: referentie sportroute ( 24

25 Routing Het Bentinckspark is van alle zijden goed ontsloten voor langzaam verkeer. De belangrijkste autoroutes die het park omsluiten en verbonden zijn met de parkeervoorzieningen, zijn de mr. Cramerweg, de Galileilaan, De Vos van Steenwijklaan en de Sportlaan. De route voor autoverkeer over de Bentincksdijk wordt in het park afgesloten, om zo langzaam verkeer voorrang te geven. Dit versterkt de ruimtelijke eenheid en beleefbaarheid van het park en de veiligheid op deze doorgaande fietsroute. Parkeren vindt aan de randen plaats, en wordt ontsloten door de omliggende autowegen. Een bijzondere route is de sportroute, een breed asfaltpad dat ruimte biedt aan hardlopers, skaters en wandelaars. De sportroute bevindt zich in het stadspark. P P P P autoweg langzaam verkeer route sportroute figuur 23: routing 25

26 26 figuur 24: maquette

27 figuur 25: maquette figuur 26: maquette 27

28

29

30 In onderstaande wordt aangegeven op welke wijze het SPvE invulling geeft aan de door het college en de raad meegegeven uitgangspunten voor de herontwikkeling van Bentinckspark. 1. Samenhang Het SPvE zorgt voor samenhang tussen de verschillende deelgebieden: het noordelijk deel van het plangedeelte boven de De Vos van Steenwijklaan en het daaronder gelegen gedeelte van het plangebied: dit wordt gerealiseerd door het situeren van de hockey- en korfbalvelden op de huidige locatie van de atletiekbaan zodat er ruimte ontstaat voor een groene doorsteek ter hoogte van het voormalig gemeentelijke kantoor aan de Vos van Steenwijklaan. Bentinckspark en de groene driehoek: dit wordt gerealiseerd door versmalling en herinrichting van de mr. Cramerweg (parklaan met allure); een tweetal (veilige) langzaamverkeersroutes verbinden de groene driehoek met het Bentinckspark. Het SPvE zorgt voor samenhang tussen de verschillende functies: de schoolfuncties worden in elkaars nabijheid aan de mr. Cramerweg gesitueerd zodat in combinatie met de sportvoorzieningen een campussetting ontstaat. Onderling is er zo eerder medegebruik van voorzieningen mogelijk buitensport wordt in elkaars nabijheid gesitueerd er ontstaat groot centraal parkgedeelte Daarnaast gaat het SPvE uit van een aantal maatregelen om de uitstraling te en de samenhang met de omgeving te verbeteren: eenduidige entrees meer openheid in het park door minder bosschages, zodat er meer onderling zicht is vanuit de verschillende plaatsen op het park (dit is ook in het belang van de sociale veiligheid) Het activiteitencentrum is een belangrijk element in het creëren van samenhang in Bentinckspark. Het ligt dan ook in het hart van het park. De businesscase in wording onderzoekt de volgende mogelijkheden: centrum voor leren-werken dubbele sporthal t.b.v. gymonderwijs Wolfsbos en Roelof van Echten extra gymzalen t.b.v. overige sportactiviteiten (peutergym, kinderopvang, ouderengym, etc., dit in nauwe afstemming met het integrale accommodatie beleid ) kinderopvang kleinschalige culturele voorzieningen (evt. geïntegreerd met sporthal) horecavoorziening en bezoekers stadspark gemeentelijke sportunit en verenigingsmanager kinderdagopvang en naschoolse opvang kantine en kleedkamers atletiek. Tot slot wordt er met de sportverenigingen op Bentinckspark gewerkt aan het opzetten van overkoepelend verenigingsmanagement om de clubs te ondersteunen bij een aantal cluboverstijgende zaken. 2. Efficiency In het SPvE op hoofdlijnen is sprake van efficiënt ruimtegebruik en optimaal medegebruik van voorzieningen: het situeren van beide voetbalclubs op éen plek zorgt ervoor dat onevenwichtigheden in wedstrijdprogrammering door de KNVB en eventuele groei makkelijker opgevangen kunnen worden door medegebruik van elkaars velden. Uit overleg met de KNVB is gebleken dat het geplande aantal van 9,5 velden voldoet aan de normen en ruimte laat voor groei van beide verenigingen. drie korfbalvelden vormen samen een hockeyveld. Door hockey en korfbal op éen plek te situeren en de velden van eenzelfde ondergrond te voorzien, is het mogelijk dat beide verenigingen op piekmomenten (bijvoorbeeld toernooien) van elkaars velden gebruik maken. De korfbalvereniging heeft aangegeven in bepaalde situaties op gras te willen trainen en / of spelen. Er hoeft hiervoor geen vaste belijning te worden aangelegd (belijning wordt met linten aangegeven). Aan deze wens kan in het stadspark worden voldaan. door de atletiekbaan tussen de scholen en het activiteitencentrum te plaatsen ontstaat een situatie waarin: de baan een mooie markering van de entree van Bentinckspark wordt de baan dichter bij de scholen ligt waardoor medegebruik door de scholen wordt vergroot. het situeren van schoolvoorzieningen, activiteitencentrum (en sporthal) en buitensport in de nabijheid van de centrale parkeeras maakt optimaal gebruik van deze parkeervoorziening mogelijk. De scholen maken met name overdag van deze parkeerplaatsen gebruik, de buitensport en sporthal met name op avonden en in de weekenden. Het belangrijkste piekmoment in het gebruik van de parkeervoorzieningen is de zaterdagochtend als de meeste jeugd speelt. Het aantal benodigde parkeerplaatsen wordt conform de landelijke normen berekend. 30

31 de in Bentinckspark te realiseren binnensport gelegenheden hebben functies voor: verenigingsport zoals korfbal, hockey, zaalvoetbal en volleybal gymnastieklessen scholen andere sportvormen zoals peutergym, seniorengym en sport voor naschoolse opvang binnenevenementen gebruik door verenigingen en scholen vind over het algemeen niet gelijktijdig plaats Wolfsbos heeft minder ruimte voor buitensport door bijvoorbeeld de nieuwbouw van Meander. Deze ruimte wordt gecompenseerd door beschikbaarheid van velden in het Bentinckspark. Bentinckspark heeft te maken met beperkingen zoals zoneringen, waterwingebied en aanwezige gas- en waterleidingen. Uitgangspunt is m.n. vanuit financiële overwegingen om zo weinig mogelijk leidingen te verplaatsen. In de huidige opzet is verplaatsing van een waterpompput noodzakelijk en de verlegging van een gasleiding van Rendo. Vanuit het efficiënt beheren en exploiteren in combinatie met de hoogwaardige omgeving van het Bentinckspark is het wenselijk een aantal gymzalen toe te voegen aan het voorzieningcluster. Hierdoor kunnen hetzij elders locaties vrijkomen of blijken dat het niet noodzakelijk is een nieuwe gymaccommodatie toe te voegen. Het aantal toe te voegen gymzalen wordt afgestemd met het integraal accommodatie beleid. 3. Regionale uitstraling De raad heeft zich uitgesproken voor een sportpark met regionale uitstraling. Deze uitstraling ontstaat door: de kwaliteit van de sportvoorzieningen (velden en sporthal) en het niveau waarop de clubs actief zijn. Dit stelt randvoorwaarden aan de voorzieningen, maar ook aan de kwaliteit van (het bestuur van) de clubs zelf. kwaliteit van de onderwijsvoorziening (campussetting, soort onderwijs). Het concept leren werken op deze plek is zeer interessant. Daarnaast is de campussetting van de reguliere scholen een pluspunt. Het aanbod is divers: vmbo, mbo, havo/vwo en wellicht hbo. Het aanbod geeft mogelijkheden voor doorgaande leerlijnen. de combinatie sport en onderwijs. Dit biedt mogelijkheden voor toegepast onderwijs voor getalenteerde sporters en een aantrekkelijke omgeving voor onderwijs, meer mogelijkheden tot bewegen door leerlingen. Hiermee kunnen de scholen ook meer leerlingen uit de regio aan trekken. in commerciële hoek kunnen, naast een recreatief aantrekkelijk zwembad, voorzieningen komen met een regionale uitstraling. Dat is de inzet van de businesscase die hiervoor wordt opgezet. de programmering van (binnen)evenementen kan een regionale uitstraling hebben. Dat hebben de nu al aanwezige evenementen reeds. Mogelijkheden voor binnenevenementen zijn te accommoderen in dubbele sporthal in het activiteitencentrum en in de tennishal van MAXX. 4. Kwaliteit /toekomstwaarde Er wordt een park aangelegd voor de komende dertig tot veertig jaar. Er moet dus voor een langere termijn naar de meest duurzame inrichting worden gekeken. Kwaliteit is nodig voor de diverse gebruikers van Bentinckspark: voor sport voor onderwijs voor burgers (stadspark) De kwaliteitswinst is gelegen in: de kwaliteit en bruikbaarheid van de velden (kunstgras) de kwaliteit van de accommodaties (kleedkamers, kantines, tribunes e.d., sporthal) de kwaliteit van de openbare ruimte (paden, beplanting, meubilair, entrees) de omvang en kwaliteit van (de inrichting van) het stadspark en de gebruiksmogelijkheden voor recreëren en evenementen de voorzieningen in het activiteitencentrum de combinatie sport en onderwijs in een campussetting flexibiliteit om op veranderingen in te kunnen spelen. Met name is er in het huidige ontwerp ruimte om groei op te kunnen vangen: op de voetbalvlek kunnen verenigingen van elkaars velden gebruik maken er is ruimte voor groei van hockey en korfbal doordat beiden van elkaars velden gebruik kunnen maken door de ligging in elkaars nabijheid kunnen scholen bij groei van elkaars voorzieningen gebruik maken. Samen met belanghebbenden op het park (scholen, sportverenigingen, Rendo, WMD en waterschap) zal gekeken worden naar de wijze waarop in het park invulling kan worden gegeven aan het begrip duurzaamheid. Dit kan zowel de 31

32 1. Zuiderpark s-hertogenbosch 2. Sportpark Amsterdamse Bos, Amsterdam 3. de Wezelanden, Zwolle 4. Vondelpark, Amsterdam 5. Bentinckspark, Hoogeveen 6. Zuiderpark, s-gravenhage totale grootte park met hoeveelheid sportfaciliteiten hoeveelheid openbare ruimte figuur 21: referentiestudie parken 32

33 gebouwde voorzieningen betreffen als de inrichting van de openbare ruimte. Relevante onderwerpen zijn onder andere: wateropgave watergebruik energiegebruik CO 2 -uitstoot materiaalgebruik 5. Identiteit Het SPvE houdt er rekening mee dat de voorzieningen en functies qua maat en invulling passen bij de identiteit van Bentinckspark als sportpark. Tevens moeten zij bijdragen aan de optimalisering van het gebruik (zie efficiency). In de opzet van het park zijn alle functies duidelijk zichtbaar: buitensport is zichtbaar vanaf de centrale entree, vanuit de mr. Cramerweg en vanuit het stadspark sporthal is zichtbaar vanaf de centrale entree en vanuit het stadspark onderwijs is zichtbaar vanaf de mr. Cramerweg en vanaf centrale entree de centrale ligging van het stadspark en het activiteitencentrum Belangrijke insteek is om de entrees van het Bentinckspark met eenduidige symbolen te markeren, zodat overal zichtbaar is waar Bentinckspark begint. Duurzaamheid kan een belangrijke aanvullende identiteitsdrager worden voor Bentinckspark. 6. Publieke waarde Door de raad is op 5 juli 2007 gesteld dat het stadspark een grotere plek zou moeten krijgen dan in het destijds voorliggende ontwerp het geval was. Achterliggend doel daarvan was het versterken en borgen van de publieke functie van Bentinckspark. Een referentiestudie naar de grootte van stadspark en sportfaciliteiten bij verschillende (sport) parken leidt tot de conclusie dat de maat van het publieke deel van het Bentinckspark minimaal nodig is voor een bruikbaar stadspark. Ten opzichte van de stedenbouwkundige schets van juli 2007 is het stadspark groter geworden en krijgt het een centrale functie in Bentinckspark, langs de belangrijkste langzaam verkeersroute, de Bentincksdijk. In het ontwerp is in een nauwe relatie tussen activiteitencentrum en stadspark voorzien. Het activiteitencentrum met onder meer een café / restaurant aan de parkzijde zal een belangrijke meerwaarde geven aan het park. Deze ligging en de omvang zijn van belang om ook echt als stadspark te kunnen fungeren. Voor het functioneren van het park is het cruciaal dat georganiseerde sporters, ongeorganiseerde sporters en burgers naar het park komen. Iedereen kan ontspannen op een mooie plek waar ze om zich heen allerlei (sport)activiteiten kunnen ervaren. figuur 22: relatie Bentinckspark en centrum 33

34

35

36 Er is een fasering opgesteld waarin diverse beslismomenten opgenomen zijn om grip op het uitvoeringsproces te kunnen houden en eventueel bij te kunnen sturen. In de fasering is rekening gehouden met de uitkomsten van de discussie rond de voorjaarsnota. Op hoofdlijnen ziet deze fasering er als volgt uit: Eerste fase: tot oktober 2008 aanleg eerste velden voetbaldriehoek (twee kunstgrasvelden en éen half pupillenveld). Passend binnen krediet door raad verleend op 5 juli Derde fase: 2013 nieuwbouw dubbele sporthal Tweede fase: najaar 2008 t/m zomer 2012 aanleg overige voetbalvelden sloop accommodaties v.v. Hoogeveen en HZVV Beslismoment november 2008: Besluit tot afronding voetbaldriehoek Beslismoment 2012 Besluit ten aanzien van bouw van het activiteitencentrum, in ieder geval een dubbele topsporthal Beslismoment 2009: Definitief besluit rondom nieuwbouw Havo/VWO RvE Beslismoment 2013 Besluit tot verplaatsing atletiekbaan en aanleg hockey en korfbal figuur 23: fasering en beslismomenten 36

37 Vijfde fase: 2015 t/m 2018 realisatie stadspark nazorg gehele gebied Vierde fase: 2014 t/m 2016 realisatie atletiekbaan realisatie hockey en korfbal Beslismoment 2016 Besluit over inrichting sportpark. Besluit over verplaatsing de Peddelaars en IJshazen. Fasering afhankelijk van derden: nieuwbouw Havo/VWO RvE ontwikkeling van het noordelijk deel en daarmee de verplaatsing van het zwembad verplaatsing wielerbaan in relatie tot de nieuwe locatie 37

38 middengedeelte figuur 24: het midden gedeelte

39

40 hockey korfbal P centrum activiteiten centrum voetbal P atletiek P figuur 25: relatie tussen activiteitencentrum met parkentree, en georganiseerde sport 40

41 Ambitie middengedeelte Ruimte bieden voor een stadspark met voldoende omvang (gebaseerd op raadsbesluit juli 2007 en het convenant met de sportverenigingen) Ruimte voor hockey en korfbal Centrale ligging van het stadspark Bij de bespreking van het schetsontwerp Bentinckspark in juli 2007 heeft de raad aangegeven de functie van stadspark in Bentinckspark heel belangrijk te vinden en dat de omvang van het stadspark vergroot zou moeten worden. Hiermee is in voorliggend ontwerp rekening gehouden. Voor het functioneren van het stadspark is het cruciaal dat deze vooral aan de westzijde (centrumzijde) gelegen is en geschakeld is aan de Bentincksdijk. Omdat hierlangs veel langzaam verkeer het park binnenkomt en er zo een goede verbinding tussen park en activiteitencentrum mogelijk is. Verder is er een directe relatie tussen de westelijke entree van het stadspark (met het activiteitencentrum) en de georganiseerde sport. Het is een plek voor ontmoeting tussen sporters, verenigingen en buurtbewoners. Door de grootte van het activiteitencentrum is een ruime maat van het stadspark op die plek noodzakelijk. De verschillende sportfaciliteiten en het activiteitencentrum zijn direct gekoppeld door routes. Het Bentinckspark, met al zijn facetten, is een park waar de combinatie van sport en park elkaar versterkt. Het park maakt vele vormen van sport mogelijk, zowel individueel, met het gezin, als in verenigingsverband. De centrale aanwezigheid van het openbare stadspark is hierbij van wezenlijk belang. Het inbedden van de sportfaciliteiten in een groen raamwerk, met het park als centrale open ruimte, zorgt voor substantiële meerwaarde. De verschillende sportfaciliteiten krijgen door het centraal gelegen sportpark een representatieve groene entree. De ambitie van het Bentinckspark als regionaal sportcentrum wordt hiermee op passende wijze ingevuld. figuur 26: referentie beachvolleybal figuur 27: referentie sport in het park figuur 28: referentie vissen 41

42 cultuur en sport entree: parkpodium en activiteitencentrum ontmoeting P natuur en buitensport entree: bos, kiosk, ligweide en heuvel centrum P P figuur 29: entrees van het stadspark 42

43 Opzet van het stadspark Het park is opgebouwd vanuit twee entrees, en de daarbij horende intensievere en extensievere inrichting. Aan de westzijde (zijde centrum Hoogeveen) bevindt zich een cultuur en sport entree, gevormd door het activiteitencentrum, zijn buitenruimte en de daarbij behorende voorruimte in het stadspark. Deze bevat een parkpodium, een verhoogd podium wat kan dienen als tribune en zitelement. Verder zijn er velden voor basketbal, beachvolleybal en jeu de boules. Door de koppeling met het activiteitencentrum is er ook plek voor bijvoorbeeld horeca en een speeltuin. De entree aan de oostzijde van het stadspark is de natuur en buitensport entree. Deze luwe, groene entree ontstaat door een heuvel met boomgroepen en een op het zuiden georiënteerde ligweide met ruimte voor een kiosk en strandje. Hier is ruimte voor spelen met water. Het derde belangrijke moment in het stadspark is het schakelpunt, gerelateerd aan de entree vanuit gebouw de Vos. Hier zorgt een dubbele boomcirkel voor een bijzonder accent. Hiernaast is er plek voor een tweede speeltuin. Het stadspark heeft de zelfde maatvoering als de delen van het park met de sportaccommodaties; door ruime grasvelden. Verschil ontstaat door bloemrijk grasland, rietrijke oevers en meer solitaire bomen en boomgroepen. Hierbij wordt rekening gehouden met een gevarieerde begroeiing in alle seizoenen, evenals een verzorgd karakter. figuur 30: referentie speeltuin figuur 31: referentie parkpodium 43

44 figuur 32: referentie terras bij activiteitencentrum figuur 33: referentie ligweide figuur 34: referentie dubbele boomcirkel en park 44

45 Overleg over de inrichting van het stadspark De invulling van het stadspark is met omwonenden besproken. Eerst in januari 2008, toen omwonenden is gevraagd welke voorzieningen zij graag in het stadspark zouden willen zien. Vervolgens is er op 16 september 2008 een bijeenkomst gehouden, waar op basis van deze input een nader ontwerp van het stadspark is besproken. In voorliggend ontwerp gaat het vooral om de in het park te treffen voorzieningen. De aangegeven locaties zijn indicatief. De inrichting van het stadspark kon op instemming van omwonenden rekenen. Aandacht werd gevraagd voor de uitwerking van de gevolgen van het afsluiten van de Bentincksdijk voor autoverkeer. Dit zal nader worden onderzocht. Beide sessies met de omwonenden zijn met een klankbordgroep van omwonenden (8 personen) voorbereid. Ruimte voor hockey en korfbal Uitgangspunt is het in elkaars nabijheid situeren van hockey en korfbal, opdat men efficiënt van elkaars velden gebruik kan maken. 3 korfbalvelden vormen namelijk samen 1 hockeyveld. In het huidig ontwerp is de accommodatie van hockey en korfbal ondergebracht in 1 gebouw, met gescheiden kantines. Ten opzichte van het SPvE op hoofdlijnen: zijn de velden van beide verenigingen iets zuidelijker geplaatst (waardoor 1 pompput minder verplaatst hoeft te worden) zijn parkeervoorzieningen in de buurt van de velden gelegen is er een rechtstreekse looproute vanuit zowel de nabij gelegen parkeerplaatsen, de De Vos van Steenwijklaan en de centrale parkeeras richting de velden opgenomen. figuur 35: referentie bloemrijk grasland ( figuur 36: referentie kiosk ( figuur 37: referentie park 45

46 behoefteberekening becijferd op 1) te bekostigen. In de huidige situatie zijn er op Bentinckspark in theorie 8 gymlokalen beschikbaar en in de praktijk 6. Naast sporthal Zwembadweg zijn ook de gymlokalen in Harm Smeenge en Dikkenberg verouderd. Deze hebben tevens als nadeel dat zij door hun ligging in de school niet voor andere doeleinden benut kunnen worden. Onderbouwing behoefte aan gymlokalen De behoefte aan gymlokalen voor voortgezet onderwijs is: Wolfsbos 4 RSG Wolfsbos 3,5 De Meander 0,5 Roelof van Echten 5,5 Havo/Vwo 2,5 RvE/Alpha SDV 1,0 VMBO bovenb. Volta 2,0 Totale behoefte 9,5 Huidige situatie gymlokalen: Sporthal Zwembadweg: theorie 2 gymlokalen praktijk 1 gymlokaal 2 Gymlokalen Harm Smeenge 1 gymlokaal Dikkenberg Sporthal Valkenlaan: theorie 3 gymlokalen praktijk 2 gymlokalen Totaal: theorie praktijk 8 gymlokalen 6 gymlokalen figuur 38: locatie gymlokalen Activiteitencentrum: gymlokalen Kern van het activiteitencentrum is een dubbele sporthal, goed voor samen 6 gymlokalen. Gymlokalen die nodig zijn om aan de gymbehoefte van voortgezet onderwijs (samen met Valkenlaan) te kunnen voldoen. Huidige situatie qua gymlokalen De gemeente is verantwoordelijk voor het beschikbaar stellen van voldoende gymlokalen voor voortgezet onderwijs. Het ROC-onderwijs (in casu Alpha college met SDV-onderwijs) dient haar eigen gymlokaal (in de Door realisatie van een dubbele sporthal op Bentinckspark ontstaan er 8 gymlokalen in een sporthalsituatie. Dat is te weinig om aan de totale behoefte te kunnen voldoen. Daarom is in overleg met Accommodatiebeleid gekeken of het zinvol is om te kijken naar uitbreiding van het aantal gymlokalen en daarbij ook de behoefte van basisscholen te betrekken. Het gaat dan om De Krullevaar, De Goudvink en De Carroussel. Hun gezamenlijke behoefte bedraagt 1,5 gymlokaal. De totale behoefte van VO en basisonderwijs bedraagt zo 11 gymlokalen. Voorstel voor het aantal gymlokalen in Bentinckspark Uitgangspunt is dat deze scholen de mr. Cramerweg niet over zouden moeten steken. Sporthal Valkenlaan ligt binnen de loopafstand van deze drie scholen. Het heeft de voorkeur de volgende situatie in Bentinckspark te creëren: 6 gymlokalen in het activiteitencentrum via dubbele topsporthal, te benutten door VO van zowel Roelof van Echten als Wolfsbos 3 losse gymlokalen aan het activiteitencentrum, naast VO eveneens te benutten door mogelijk peutergym en/of seniorengym 2 gymlokalen Valkenlaan, waarvan 1,5 voor basisonderwijs en 0,5 door Wolfsbos eventueel door interne aanpassing uitbreiding Valkenlaan met 1 gymlokaal, zodat meer medegebruik in het activiteitencentrum mogelijk wordt. 46

47 Overige functies activiteitencentrum De gemeente neemt het heft in eigen handen voor de uitwerking van de verdere invulling van het activiteitencentrum: culturele voorzieningen peuterspeelzaal kinderopvang gemeentelijke voorzieningen; zoals een sportunit en een loket Werk en Inkomen centrum leren werken horeca (voor binnensport en gericht op het stadspark) Hierover is met diverse partijen overleg gevoerd (onder andere kinderopvang en corporaties). Deze input wordt nu verwerkt in een businesscase op basis waarvan wederom overleg zal worden gevoerd met (markt)partijen om de investeringsbereidheid te onderzoeken. In het SPvE wordt het activiteitencentrum als volgt verwerkt: er wordt op de nu aangegeven centrale locatie voldoende ruimte gereserveerd voor het activiteitencentrum er worden algemene criteria opgenomen voor de oriëntatie van het gebouw aan alle zijden: richting park, richting woonbebouwing, richting centrale parkeeras, richting atletiekbaan. Consequenties t.o.v. de huidige situatie Uitplaatsing wielervereniging De Peddelaars en skeelervereniging De IJshazen Om voldoende ruimte te hebben voor een stadspark en om aan alle wensen van De Peddelaars tegemoet te kunnen komen wordt gezocht naar een nieuwe locatie voor De Peddelaars. Uitplaatsing paardensportvereniging Uitplaatsing van de ruitersportvereniging was al voorzien bij het opstellen van het convenant met de sportverenigingen. Zij zijn niet één van de ondertekenaars. Mogelijkheden voor een nieuwe locatie worden met hen besproken. Verplaatsing atletiekbaan Verplaatsing van de atletiekbaan is om drie redenen aan de orde: verhogen uitstraling van de hoofdentree (voor autoverkeer) van Bentinckspark en de campusgedachte realiseren van een doorsteek vanuit het middengedeelte naar het noordelijk gedeelte verhogen medegebruik van de atletiekbaan door de beide scholen. Het activiteitencentrum is de spin in het web van het hele Bentinckspark. Omdat het zowel publieke, semiprivate als private voorzieningen bevat, speelt het een rol bij de sportverenigingen, individuele sporters en buurtbewoners. Vanuit alle sportverenigingen is het activiteitencentrum dichtbij gesitueerd. hockey / korfbal stadspark centrum Verder vormt het een onmisbaar onderdeel van de westelijke entree van het park, waarbij de ligging aan het stadspark zeer belangrijk is. Hierdoor heeft het activiteitencentrum een oriëntatie naar alle zijden. voetbal atletiek campus figuur 39: orientatie activiteitencentrum 47

48 zuidelijk gedeelte figuur 40: het zuidelijk gedeelte

49

50 Ambitie zuidelijk gedeelte efficiënte invulling van de voetbaldriehoek met een hoogwaardige uitstraling een hoogwaardige uitstraling van de hoofdentree (voor autoverkeer) van Bentinckpark de centrale parkeervoorziening campusgedachte het activiteitencentrum Mr. Cramerweg De mr. Cramerweg maakt deel uit van de zogenaamde Backbone van Hoogeveen: de as van oost naar west die wordt gevormd door de Zuidwoldigerweg, de Schutstraat, Het Haagje en de mr. Cramerweg. Voor deze as is een ruimtelijke visie opgesteld met als algemene uitgangspunten: herkenbaarheid vergroten uitstraling herstellen en continuïteit aanbrengen in inrichtingselementen verhogen verkeersveiligheid door rustig verkeersbeeld geen inhaalmanoeuvres snelheidsremmend effect goede fietsvoorzieningen korte oversteken voor langzaam verkeer beperking van doorgaand verkeer in het centrumgebied minder asfalt dus minder afvoer van vervuild water van de weg figuur 41: profiel mr. Cramerweg ter hoogte van bijvelden 50

51 Specifiek voor het gedeelte Bentinckspark stelt de visie dat de mr. Cramerweg beter aan moet sluiten bij sport en recreatie. Het SPvE sluit aan op de uitgangspunten uit de visie en met het in de visie opgenomen wenselijke profiel voor de as (p. 21 van de visie). Belangrijk uitgangspunt is dat de mr. Cramerweg wordt versmald van 2 x 2 rijstroken naar 2 x 1 rijstrook. Uit verkeerstellingen ten bate van de ruimtelijke visie blijkt dat dit mogelijk is, en vanuit veiligheidsaspecten zelfs wenselijk. De huidige verkeersintensiteit op de mr. Cramerweg ter hoogte van het Bentinckspark (beide richtingen) bedraagt ongeveer motorvoertuigen per etmaal. In de avondspits gaat het om ca. 750 voertuigen in twee richtingen samen. De prognose is (verkeersmodel, basisjaar 2006) dat de intensiteit nog beperkt zal groeien tot ongeveer mvt/etmaal in Een weg met 2 rijbanen met elk 2 rijstroken heeft een capaciteit van meer dan mvt/etmaal. De capaciteit van een wegvak met 2 rijbanen met elk 1 rijstrook is ongeveer mvt/etmaal. Kortom, een weg met 2 x 1 rijstrook is meer dan voldoende. Bovendien is, wat betreft de afwikkeling van het verkeer, de capaciteit van de weg niet maatgevend maar die van de kruispunten. Die ligt aanzienlijk lager dan die van de weg. Aan de ene westelijke kant staat een verkeersregelinstallatie, aan de andere kant komt een enkelstrooks rotonde. Verkeer dat een rotonde oprijdt via één strook is voor de capaciteit afhankelijk van de hoeveelheid verkeer op die rotonde. Met het voorgestelde wegprofiel kan uitstekend invulling worden gegeven aan de gewenste groene uitstraling van de weg. Met name door de middenberm van vier meter (huidige situatie) en de beide 4 meter brede bermen aan weerszijden van de weg. Door de versmalling kan de al langer gewenste veilige oversteek tussen de groene driehoek en Bentinckspark eindelijk worden gerealiseerd. figuur 42: profiel mr. Cramerweg ter hoogte van hoofdveld 51

52 Voetbaldriehoek De inrichting van de voetbaldriehoek is gebaseerd op zicht, transparantie en functionele aspecten. De hoofdvelden zijn gesitueerd in nabijheid van de centrale parkeeras en de noord-zuid as door het park. Hieraan is ook de atletiekbaan en het activiteitencentrum geschakeld. Zicht en transparantie zorgt voor levendigheid van het park. Zowel vanaf de Mr. Cramerweg als vanuit het stadspark, waarbij de natuurlijke oevers aan de noordzijde wel open moeten blijven om zicht vanaf de Bentincksdijk te garanderen. De watergang zorgt voor een natuurlijke scheiding tussen publiek en privaat. De hoeveelheid van 9,5 velden in de voetbaldriehoek komt overeen met het convenant. Verder blijkt uit KNVB berekeningen dat dit voldoende is, hierdoor kunnen de verenigingen nog met 40% groeien. De indeling met twee hoofdvelden is het uitgangspunt. Dit komt voort uit de wensen van de verenigingen, alsmede uit de inrichting van het park. Het intensieve karakter van de beide hoofdvelden past bij de noord-zuid as van het park, die leidt naar het activiteitencentrum en intensieve deel van het stadspark. Ook hoeft door deze inrichting de gasleiding van Gasunie niet verplaatst te worden. Voor de accommodaties van de voetbalclubs zijn de eerste schetsen op papier gezet. Atletiekbaan De locatie van de atletiekbaan komt voort uit de relatie van de baan met de verschillende eromheen gesitueerde functies. Ten eerste de relatie tussen het activiteitencentrum en de atletiekbaan, die gekoppeld zijn aan de centrale noord-zuid as en parkeervoorziening. Van hieraf, evenals vanaf de Mr. Cramerweg is de atletiekbaan goed zichtbaar. Verder is de atletiekbaan van belang voor de campus die gesitueerd wordt in de groene driehoek. Hierdoor kunnen scholieren gebruik maken van deze sportvoorziening. Havo/VWO locatie Roelof van Echten De Havo/VWO locatie van het Roelof van Echten wordt niet geïntegreerd in het activiteitencentrum, maar geplaatst aan de Mr. Cramerweg. Hierdoor ligt het naast de huidige locatie van de school. Vanuit deze plek kunnen leerlingen gebruik maken van alle sportvoorzieningen van het Bentinckspark. Hierdoor zullen bij de Mr. Cramerweg voorzieningen voor veilig oversteken moeten worden gemaakt. Aangezien het beoogde profiel van de Mr. Cramerweg smaller is dan het huidige, en een lagere verkeerssnelheid heeft, vergroot dit ook al de veiligheid. figuur 43: eerste schets accomodaties (LKSVDD architecten) 52

53 Op het ontwerp zijn ook woningbouwlocaties opgenomen, op de huidige locatie van de sporthal Zwembadweg en op de huidige locatie zwembadweg. Deze woningbouw zal in karakter aansluiten om de omliggende bebouwing. In het gedeelde van de huidige locatie zwembad moet rekening worden gehouden met de belemmeringen. De ligging en oriëntatie van de bebouwing kan georiënteerd worden op de langzaam verkeer route tussen het centrum van Hoogeveen en het Bentinckspark. Ook zou er een groen voorplein kunnen worden ontworpen, om de groene entree van het stadspark te vergroten. centrale as wordt 464, het aantal parkeerplaatsen langs de Sportlaan blijft minimaal 137. Er is sprake van efficiënt dubbelgebruik: overdag door de scholen en in de avonduren en het weekend door de sportverenigingen. Consequenties t.o.v. huidige situatie verplaatsing van HZVV sloop van de sporthal op termijn sloop van het zwembad (zie hoofdstuk noordelijk gedeelte ) In het SPvE wordt de Havo/Vwo locatie als volgt verwerkt: er wordt op de nu aangegeven locatie aan de mr. Cramerweg voldoende ruimte gereserveerd er worden algemene criteria opgenomen voor de oriëntatie van het gebouw aan alle zijden: richting atletiekbaan, richting mr. Cramerweg en richting woonbebouwing Centrale parkeeras De parkeervoorzieningen zjin groot genoeg om te voldoen aan de parkeernormen voor buitensport, school en sporthal. Het aantal parkeerplaatsen op de figuur 44: opening kunstgrasvelden Bentinckspark ( figuur 45: referentie atletiek ( 53

54 noordelijk gedeelte figuur 46: het noordelijk gedeelte

55

56 1. niets doen 2. renovatie 3. nieuwbouw levensduur duurzaamheid voldoen aan eisen wedstrijdsport uitbreiding zwemwater recreatieve voorzieningen buitenwater bezoekersverwachtingen bijdrage aan gewenste regionale uitstraling Bentinckspark prijs-kwaliteitsverhouding bijdrage marktpartijen bijdrage aan opbrengend vermogen maximaal 10 jaar slecht nee nee nee nee sterk afnemend nee, doet eerder afbreuk, doordat zwembad steeds verder achterloopt bij zwembaden elders sterk afnemend nee geen maximaal 20 jaar matig, alleen via installaties. beperkingen van gebouw zullen altijd blijven nee nee beperkt nee afnemend in zeer beperkte mate afnemend nee geen nieuwste technieken kunnen worden meegenomen ja, als eis opnemen ja, als eis opnemen ja is mogelijk toenemend ja verbeterd ja, via businesscase en combinatie met andere voorziening woningbouw op huidige locatie zwembad figuur 47: alternatieven zwembad 56

57 Ambitie noordelijk gedeelte Commerciële voorzieningen (bijvoorbeeld een hotel of een dagattractie, passend bij de aard en schaal van het Bentinckspark) Realisatie van een nieuw zwembad dat voldoet aan eisen wedstrijdsport en recreatieve eisen. Te realiseren door realisator commerciële voorzieningen parkeren t.b.v. voorzieningen in noordelijk gedeelte zelf, danwel andere oplossingen aan te dragen door aanbieder commerciële voorziening Wijze van uitwerking In het SPvE wordt het noordelijk gedeelte niet uitgewerkt, anders dan dat: de ambitie wordt benoemd randvoorwaarden worden gesteld referentiebeelden worden opgenomen de op dat moment geldende beperkingen inzichtelijk worden gemaakt Uitwerking vindt plaats via het opstellen van een businesscase. In de businesscase worden de eisen en wensen ten aanzien van het noordelijk gedeelte gedefinieerd. Vervolgens wordt hiermee de markt benaderd om inzicht te krijgen in het realiteitsgehalte van de ambitie. De businesscase wordt voorgelegd aan college en raad. Vervolgens wordt een aanbestedingsprocedure doorlopen om de meest geschikte aanbieder te selecteren. De planning van realisatie van het noordelijk gedeelte is afhankelijk van de uitkomsten van de aanbestedingsprocedure. Tot het moment van realisatie zal het zwembad op de huidige locatie blijven bestaan. Randvoorwaarden voor de inrichting van het noordelijk gedeelte kunnen ook gezocht worden in de relatie tussen het noordelijk gedeelte en de rest van het Bentinckspark. Belangrijk is om duidelijke verbindingen te behouden, via de entrees naar gebouw de Vos en de rechtstreekse verbinding oostelijk daarvan. Hierdoor komt er een connectie tussen het stadspark en het zwembad. Ook is er een kans het kanaal te betrekken. Daarom is de oriëntatie van het zwembad naar beide kanten cruciaal. Het zwembad Het zwembad De Dolfijn is 40 jaar oud. Het is in 1999 gerenoveerd met als doel de levensduur met 10 jaar te verlengen. Door de sportunit zijn de volgende hoofdproblemen en oplossingsvarianten in kaart gebracht. Het zwembad kent drie hoofdproblemen: het bad voldoet niet aan de eisen voor wedstrijdzwemmen er is bij de renovatie onvoldoende ingespeeld op de wensen van bezoekers op het gebied van welness, speeltoestellen, meer zwemwater en buitenwater. Hierdoor zijn de mogelijkheden om de bezoekersaantallen te verhogen of toegangsprijzen te verhogen beperkt (verhouding kosten geboden kwaliteit raakt zoek) het gebouw en de technische installatie zijn oud en veroorzaken hoge kosten met betrekking tot energiegebruik. Stijgende energieprijzen versterken dit effect. Ten aanzien van het zwembad zijn er drie opties: niets doen en het huidige zwembad nog 10 jaar instandhouden; renovatie met als doel de levensduur met 20 jaar te verlengen; een nieuw zwembad bouwen Figuur 47 (links) vergelijkt de drie alternatieven met elkaar. Consequenties t.o.v. huidige situatie verplaatsing korfbal naar middengedeelte Bentinckspark. Hierover is overeenstemming met de korfbalvereniging (zie onder middengedeelte ) overige consequenties afhankelijk van uitwerking businesscase 57

58 groene driehoek figuur 48: de groene driehoek

59

60 figuur 49: referentie parksfeer campusterrein figuur 50: referentie sportdag ( 60

61 Ambitie groene driehoek goede afstemming met Bentinckspark qua inrichting openbare ruimte goede afstemming met Bentinckspark qua langzaamverkeersroutes goede afstemming met Bentinckspark qua watersysteem goede leefomgeving voor Valkenstede en nieuwbouw Jannes van der Sleede geïntegreerde campussetting Wolfsbos en Roelof van Echten College efficiënt gebruik sportaccommodaties Bentinckspark Inrichting openbare ruimte Het ontwerp van de openbare ruimte van de groene driehoek (het concept dat Woonconcept en Wolfsbos onderling hebben uitgewerkt) wordt opgenomen in het getekend SPvE. In de verdere uitwerking wordt ook rekening gehouden met het feit dat het watersysteem van de groene driehoek onlosmakelijk verbonden is met Bentinckspark. Hierover wordt overleg gevoerd met het waterschap. Langzaam verkeer routes Er zijn twee belangrijke langzaam verkeer routes tussen Bentinckspark en groene driehoek: ter hoogte van de centrale parkeeras ter hoogte van de Havo/Vwo locatie Roelof van Echten College Bij de herinrichting van de mr. Cramerweg wordt er rekening mee gehouden dat hier sprake moet zijn veilige oversteekmogelijkheden. figuur 51: opening kunstgrasvelden Bentinckspark ( figuur 52: referentie sportdag ( 61

62

63

64 figuur 53: watersysteem figuur 54: kunstgrasveld ( 64

65 Lange termijn doelstelling Een duurzame inrichting van Bentinckspark creëren, zodat het begrip duurzaamheid mede een identiteitsdrager kan worden van het park. Hierbij wordt gestreeft naar samenwerking met zoveel mogelijk partners. Toelichting Een van de aspecten waarmee op Bentinckspark invulling kan worden gegeven aan het uitgangspunt kwaliteit / toekomstwaarde zou duurzaamheid kunnen zijn. Het zou zelfs zo kunnen zijn dat duurzaamheid mede een drager van de identiteit van Bentinckspark wordt, naast de drie inhoudelijke dragers sport, onderwijs en recreatie. Het begrip duurzaamheid kan in Bentinckspark op verschillende onderdelen worden toegepast: de openbare ruimte de niet gebouwde sportvoorzieningen (velden, atletiekbaan) de gebouwde (sport)accommodaties Milieuvisie De milieuvisie kent verschillende speerpunten / aandachtspunten. De drie belangrijkste voor Bentinckspark zijn: stedelijk watersysteem: watersysteem Bentinckspark duurzaamheid en energiebesparing, gebaseerd op het manifest Sterk Bouwen :, vastleggen duurzaamheids- en energiemaatregelen/-eisen in Programma s van Eisen voor de gebouwen, Bentinckspark, verlichting Bentinckspark, toepassing FSC keurmerk afvalpreventie: voorkomen afval, afvalinzameling in de accommodaties en beperken zwerfvuil milieucommunicatie: de bewoners van Hoogeveen actief informeren over de duurzaamheidsinspanningen op Bentinckspark. Een aantal relevante partners die een bijdrage zouden kunnen leveren aan invulling van het begrip duurzaamheid op Bentinckspark, zijn direct gehuisvest aan de rand van het park. Het betreft waterschap Reest en Wieden, de WMD en Rendo. De sportverenigingen op het park (HZVV, v.v. Hoogeveen, Thrianta, HHC en HAC) en de onderwijsinstellingen (Wolfsbos en Roelof van Echten) hebben al aangegeven bij de uitwerking van hun nieuwe accommodaties graag rekening te houden met duurzaamheidsaspecten. figuur 55: voorlichting via website ( 65

66

67

68 pompput gasleiding Gasunie en 40m zone waterleidingen WMD gasleidingen Rendo waterwingebied waterwingebied dat vervalt huidige vliegveldzone 47 BKL 68 figuur 56: belemmeringenkaart

69 In dit hoofdstuk worden zowel de aanwezige belemmeringen als de uitgevoerde ondezoeken ten behoeve van de planvorming behandeld. Belemmeringen Er is sprake van diverse belemmeringen in Bentinckspark: vliegveldzonering waterwingebied, pompputten en waterleidingen gasleidingen Vliegveldzonering De vliegveldzonering speelt met name in het noordelijk gedeelte een rol. Binnen de vliegveldzonering is binnen de op dit moment geldende regelgeving geen nieuwbouw van woningen, zorg of onderwijs mogelijk. De landelijke regelgeving omtrent de vliegveldzonering is in ontwikkeling. Het duurt echter al geruime tijd voordat de wijzigingen definitief worden en niemand laat zich uit over de inhoud van de wijzigingen: bevoegd gezag, berekeningssystematiek en normering. Conform de uitspraak van het college op 14 mei 2008 worden de landelijke ontwikkelingen in dezen afgewacht. Dit betekent dat in de businesscase voor het noordelijk gedeelte wordt uitgegaan van een commerciële voorziening en geen mogelijkheid wordt geboden voor woningbouw. Waterwingebied, pompputten en waterleidingen Het waterwingebied en de daarin gelegen pompputten speelt Bentinckspark op twee punten parten: in het zuidoostelijk gedeelte ter hoogte van het meest oostelijke voetbalveld. Daar is in de huidige situatie sprake van een reservelocatie waar de WMD als het nodig is een nieuwe waterpompput kan slaan als er elders in het park een andere uitvalt. In overleg met de WMD is er een nieuwe zone aangewezen, die als waterwingebied kan worden aangewezen en kan dienen als vervangende alternatieve locatie. Deze strookt loopt in het noordelijk deel van het stadspark. in het westelijk gedeelte waar het meest westelijke hockeyveld is geprojecteerd, overlapt dit met een waterpompput. Uit overleg met de WMD blijkt dat deze pompput naar het westen toe kan worden verplaatst. Gasleidingen Er is sprake van een grote gasleiding van de Gasunie en diverse gasleidingen van Rendo. Uit overleg met de Gasunie blijkt de huidige ligging van de grote gasleiding geen belemmering te zijn om dit ontwerp te realiseren, zolang er in de uitvoering rekening met de leiding wordt gehouden. Tijdens de aanleg van de beide kunstgrasvelden zijn bijvoorbeeld de plannen vooraf overlegd en heeft de Gasunie in goed overleg toezicht gehouden op de uitvoering. De leidingen van Rendo vragen op twee punten aandacht: ligging van de gasleiding onder het hockeyveld: overleg met Rendo is gaande over verlegging of voorwaarden waaronder de leiding kan blijven liggen ligging van de gasleidingen in het toekomstige woongebied op locatie van het huidige zwembad. Hiermee moet bij het ontwerpen van het woongebied rekening worden gehouden. 69

70 Onderzoeken Bentinckspark Ten behoeve van de planvorming voor de herontwikkeling van Bentinckspark zijn diverse onderzoeken verricht: flora- en fauna-onderzoek: Natuurwaardenonderzoek herinrichting Bentinckspark Hoogeveen. EcoGroen Advies, 12 december 2005 archeologisch onderzoek: een archeologisch inventariserend veldonderzoek van het Bentinckspark te Hoogeveen. ARC, 24 april 2008 bodemonderzoek: verkennend milieukundig bodemonderzoek ter hoogte van het Bentinckspark te Hoogeveen (zone 1, 2 en 3b), rapportnr. B08K0087. Eindrapport, Outline consultancy. 4 februari 2008 bodemonderzoek: verkennend milieukundig bodemonderzoek ter hoogte van het Bentinckspark te Hoogeveen (zone 3a), rapportnr B08K0088, Eindrapport, Outline consultancy, 23 mei Ecologisch onderzoek Er zijn diverse laag-beschermde dier- en plantensoorten in Bentinckspark aangetroffen, zoals bijvoorbeeld de Dotterbloem, muizensoorten, egel, mol, middelste groene kikker, bruine kikker, gewone pad en kleine watersalamander. Op grond van deze aangetroffen soorten hoeven er geen compenserende maatregelen voor schade en verlies van leefgebied te worden getroffen. Het aanvragen van een ontheffing op grond van art. 75 van de Flora- en faunawet is dan ook niet noodzakelijk. en gebruikt de gewone dwergvleermuis de Bentincksdijk als jachtroute. Er zijn geen vaste verblijfplaatsen van vleermuizen aangetroffen. Het onderzoeksrapport beveelt aan de Bentincksdijk met haar zomereiken zoveel mogelijk te versterken. In het SPvE is met deze aanbeveling rekening gehouden. De Bentincksdijk vormt een belangrijk element in het plan. Indien nieuwe verlichting wordt aangebracht moet rekening worden gehouden met de eisen die vleermuizen stellen aan een lichtarme omgeving. Hiervoor zijn speciale armaturen beschikbaar.. In de bomen ter hoogte van de Bentincksdijk is een kolonie roeken aangetroffen van ca. 23 nesten. Kolonies van broedvogels mogen niet zonder meer worden verwijderd ook niet buiten het broedseizoen. Als dat aan de orde is moet rekening worden gehouden met het speciale provinciale beleid hiervoor. Het onderzoeksrapport beveelt verder aan: het groepje zomereiken in de oksel van de Vos van Steenwijklaan met de Galileilaan te behouden vanwege de hoge leeftijd de natuurwaarden en kwaliteit van waterpartijen te verbeteren door: de aanleg van natuurvriendelijke en glooiende oeverzones. Bij de aanleg van de waterpartijen (zie bijvoorbeeld het water in het stadsparkgedeelte) is dit een uitgangspunt de lichtinval te verbeteren en bladinval terug te dringen door met name aan de oost-, zuid- en westzijde van waterpartijen hoge beplanting te verwijderen of terug te dringen In Bentinckspark zijn diverse vleermuissoorten fouragerend aangetroffen. Zo heeft de Meervleermuis een jachtroute over het kanaal van de Industriehaven Verder geldt als algemene leidraad voor werkzaamheden in Bentinckspark dat het kappen en rooien van bomen en bosschages figuur 57: roeken ( figuur 58: dwergvleermuis ( 70

71 buiten het broedseizoen (15 maart 15 juli) moet gebeuren werkzaamheden bij voorkeur gefaseerd in de tijd moeten plaatsvinden, om schade aan kleine grondgebonden zoogdieren en amfibieën te minimaliseren. Ingrepen zoals grondverzet en wijzigingen van watergangen dienen zoveel mogelijk plaats te vinden in de periode augustus februari, waarbij de periode half augustus half november de voorkeur heeft. Bodemonderzoek Uit de bodemonderzoeken blijkt dat er weliswaar overschrijdingen van streefwaarden voor een aantal zware metalen, PAK en minerale olie zijn aangetroffen in Bentinckspark, maar dat deze zo gering zijn dat zij vanuit milieukundig oogpunt geen bezwaar vormen. Aandachtspunt bleek de locatie (boring 141) aan de noordrand van zone 1, net ten westen van de tennishal. Hier is een sterk verhoogde concentratie PAK gemeten. Deze verontreiniging is aanvullend onderzocht. Hieruit is gebleken dat er sprake is van een zeer beperkte verontreiniging met PAK. In totaal is ca. 2 m3 grond sterk verontreinigd. Zolang hier geen werkzaamheden plaatsvinden wordt geadviseerd om de verontreiniging te laten zitten. Indien de verontreiniging wel deel uitmaakt van de herinrichting dan zal de verontreinigde grond moeten worden verwijderd. Dit kan in eigen beheer onder milieukundige begeleiding worden uitgevoerd, aangezien er geen sprake is van een zogenaamde ernstig geval van bodemverontreiniging. In éen peilbuis voor grondwater (in het gebied voor de aanleg van de voetbalvelden (deelgebied 3a) is na herbemonstering een matig verhoogde concentratie koper gemeten. Formeel is bij een dergelijke concentratie een nader onderzoek noodzakelijk. Gezien de herontwikkeling en de bestemming zijn er echter geen risico s aanwezig en hoeft geen nader onderzoek plaats te vinden. Archeologisch onderzoek Uit het archeologisch onderzoek komen twee aandachtspunten naar voren. Ten eerste zijn er aanwijzingen gevonden dat er vermoedelijk een oude pingo(ruïne) aanwezig is onder het huidige trainingsveld van HZVV en het daarnaast gelegen parkeerterrein. Deze locatie moet verder worden onderzocht om de omvang en de kwaliteit van deze pingo(ruïne) te kunnen bepalen. Afhankelijk van de uitkomsten van dit vervolgonderzoek kan vervolgens de invulling van deze locatie plaatsvinden. Wat is een pingo(ruïne)? Een pingo(ruïne) is in de ijstijd ontstaan. IJsklompen duwden de omliggende grond omhoog. Bij het opwarmen van het klimaat en het smelten van het ijs vormde de grond wallen rondom de plek die het ijs achterliet. Als het ware bleef een soort kom achter. Ten tweede zijn er min om meer aaneensluitende intacte podzolbodems aangetroffen. Daarin is de kans aanwezig archeologische resten uit de steentijd aan te treffen. Afhankelijk van de plek in het park ligt de podzolbodem op minimaal 40 tot 60 cm. diepte. Als er straks bij de vernieuwing van Bentinckspark werken worden verricht die op deze plekken dieper gaan en dus de podzolbodem kunnen verstoren is er nader onderzoek nodig. Ook hier wordt rekening mee gehouden, bijvoorbeeld door aan te leggen kunstgrasvelden iets op te hogen, zodat er minder diep gegraven hoeft te worden. figuur 59: Bentincksdijk figuur 59: reiger in Bentinckspark 71