Your company logo + name. De veiligheidscultuurladder: prikkel voor verbetering?

Transcriptie

1 Your company logo + name De veiligheidscultuurladder: prikkel voor verbetering?

2 1. SAMURAI AT WORK EN VEILIGHEIDSMATURITEIT

3 Veiligheid in 4 D TECHNIEK CULTUUR ORGANISATIE Integraal veiligheidsmanagement GEDRAG

4 Veiligheid in 4 D TECHNIEK CULTUUR Systeemveiligheid Risicoanalyse Incidentenonderzoek Doelstellingen KPI s Technische veiligheid ORGANISATIE Procedures Instructies Werkvergunningen Systemen Organisatorische veiligheid Integraal veiligheidsmanagement Visie & beleid Waarden & identiteit Vertaald naar gedrag Integratie T,O,G Lange termijn denken GEDRAG Leiderschap Voorbeeldgedrag Waarderen Aanspreekgedrag Veiligheidsgedrag Mensveiligheid

5 Wat is cultuur? Cultuur = Som van gedragingen Gedrag = Brein-gestuurd

6 Wat is gedrag? (α) Mensbrein 5% 5% (β) Zoogdier-brein 95% Reptielbrein [Paul D. MacLean (1992) The Triune Brain in Evolution]

7 Veiligheidscultuur is

8 Wat is veiligheidscultuur? Bedrijfscultuur The way we do things around here Veiligheidscultuur De manier waarop uw organisatie met veiligheid omgaat

9 Veiligheidscultuurladder Parker & Hudson V A N M O E T E N N A A R W I L L E N GENERATIEF Veiligheid & gezondheid, zo doen wij de zaken hier PROACTIEF PATHOLOGISCH Niemand maalt erom, zolang we maar niet betrapt worden REACTIEF We doen veel, maar alleen als er zich iets voordoet CALCULATIEF We hebben systemen voorhanden om alle risico s te beheren We werken aan de problemen die we nog vinden. Leiderschap is onze drijfveer

10 Veiligheidscultuurladder Parker & Hudson REACTIEF CALCULATIEF PRO-ACTIEF GENERATIEF Preventiedienst Preventiedienst + Directie Hiërarchische lijn Iedereen Reageren In kaart brengen Pro-ageren Ademen MOETEN! (weinig begrip) TECHNIEK organisatie gedrag Moeten Willen Vanzelfsprekend TECHNIEK ORGANISATIE Gedrag GEDRAG Techniek & organisatie zijn geborgd Gedrag, techniek en organisatie zijn in elkaar verweven ßàDuurzaam Ondernemen Beginnend duurzaam ondernemen DZ = ons DNA Individuele schuldvraag Waar heeft het systeem gefaald? Hoe kunnen we als organisatie leren? Hoe kunnen we van elkaar leren? Weinig vertrouwen Matig vertrouwen Veel vertrouwen Blind vertrouwen Weinig geïnformeerd top-down Veel geïnformeerd top-down & werk groep Goed geïnformeerd twee-richtingen Iedereen weet alles (informeel & formeel overleg)

11 Veiligheidscultuurladder Parker & Hudson Als organisatie groeien in maturiteit Groeien in: GENERATIEF Veiligheid & gezondheid, zo doen wij de zaken hier Ø Leiderschap Ø Communicatie Ø Betrokkenheid Ø Verantwoordelijkheid PATHOLOGISCH Niemand maalt erom, zolang we maar niet betrapt worden REACTIEF We doen veel, maar alleen als er zich iets voordoet CALCULATIEF We hebben systemen voorhanden om alle risico s te beheren PROACTIEF We werken aan de problemen die we nog vinden. Leiderschap is onze drijfveer

12 Onze aanpak: roadmap

13 Onze aanpak: roadmap

14 Hoe gebruikt Samurai at Work de Veiligheidsladder?

15 Op welke trede zou je volgende stellingen plaatsen?

16 Stelling 1: Elke manager deelt en bespreekt V&G-kwesties met zijn medewerkers. In dit overleg komen volgende zaken aan bod: V&Ggedragsdoelstellingen, behaalde resultaten, (ernstige) ongevallen en knelpunten. Overleg dient met enige regelmaat plaats te vinden en niet tijdelijk of in een specifiek geval.

17 Stelling 2: (Operationele) medewerkers gaan bewust en proactief om met hun eigen veiligheid en die van een ander. Bij onveilige of ongezonde situaties wordt direct aangesproken en worden acties genomen (oa. melden gevaarlijke, ongezonde situaties).

18 Stelling 3: Het management heeft de V&G-eisen van de opdrachtgevers vertaald in bedrijfsprocedures. Het is transparant waar en hoe die specifieke eisen binnen de procedures zijn verwerkt en geïmplementeerd.

19 2. NEN EN DE VEILIGHEIDSLADDER

20 Over ons Nederlands Normalisatie instituut Opgericht door de industrie in Missie: normen als basis voor zelfregulering 22

21 Breedgedragen afspraken Wat wij doen Concrete, breedgedragen normen en certificatieschema s met toegevoegde waarde voor de markt Bijvoorbeeld ISO 14001, ISO (OHSAS 18001), ISO 55001, ISO 9001 en ISO Co-creatie van industrie, overheden, kennisinstituten, NGO s, medewerkers, consumenten,.. 23

22 Certificatie Aantonen dat een product, dienst, persoon, of proces voldoet aan de eisen uit de norm Normatief Document Certificatie schema Eisen mbt: -product/dienst -proces -Systeem -persoon Gescheiden op basis van ISO/IEC Eisen mbt: -certificatie-instelling - kennis, kunde auditor/toetser - toetsingsmethode - beoordeling resultaten en weging - monitoringsregime 24

23 NEN als schemabeheerder NEN is onafhankelijk en neutraal, ingebed in de sector en heeft aansluiting met experts die de geest van de norm kennen. Title 25

24 Centraal schemabeheer 26

25 ProRail Veiligheidsladder Veiligheidsladder is opgezet door ProRail en ingevoerd in 2013 voor het bevorderen van gezondheid en veiligheid bewustzijn en veilig werken bij leveranciers. 27

26 Overgang naar NEN per 1 Juli 2016 NEN als nieuwe beheerder Onafhankelijk schemabeheerder project management en secretariaat Groei naar andere sectoren en landen Internationale context Zelfvoorzienend systeem, gedragen door de gebruikers 28

27 Veiligheidsladder Over de Veiligheidsladder Bevorderen van gezondheid en veiligheid bewustzijn en veilig werken bij leveranciers Gericht op veiligheidscultuur in organisaties Aanvullend aan systeemnormen zoals ISO (OHSAS) and VCA Focus op verbetering van de sector als geheel 29

28 Leiderschap & Betrokkenheid Beleid & Strategie Organisatie & Opdrachtnemers Werkplek & Procedures Afwijkende Communicatie Audits & Statistieken Bedrijfsaspecten Managementinteresse, medewerkersbetrokkenheid & prestatiebeloningen Veroorzakers ongevallen & winstgevendheid en continuïteit Opdrachtnemers, competentie en training & afdeling V&G Werkplanning, werkplekveiligheid & procedures Melding, onderzoek en opvolging van incidenten, dagelijkse controle & bijeenkomsten Audits en reviews & trends en statistieken

29 Ladder treden Veiligheid is volledig geïntegreerd in de bedrijfsprocessen. Het is een vast onderdeel bij reflectie en evaluatie binnen de eigen organisatie én met branchegenoten. Veiligheid zit ingebakken in het denken en doen van alle medewerkers; ze zijn niet anders gewend. Dit wordt zeer hoog gewaardeerd. Veiligheid heeft een hoge prioriteit, zit in alle vezels van het bedrijf. Er wordt continu geïnvesteerd in verhoging van het veiligheidsbewustzijn en medewerkers worden aangespoord elkaar aan te spreken op onveilig gedrag. Verbeteringen worden stelselmatig ingevoerd en geëvalueerd. Er wordt vooruitgedacht en initiatief genomen. Bewust veilig werken wordt ervaren als een eigen verantwoordelijkheid; welke bijdrage kan ik leveren?. Deze vorm van gedrag wordt hoog gewaardeerd Het bedrijf heeft bepaald welke veiligheidsregels belangrijk worden gevonden. Het stelt zich kwetsbaar op, neemt verantwoordelijkheid, maar vaak wel uit eigenbelang. Wat levert het mij op? De betrokkenheid bij veiligheid en naleving van regels en wetten ligt voornamelijk bij het (hogere) management. Er wordt werk gemaakt van veiligheid en dat wordt gewaardeerd. Het bedrijf heeft de gewoonte om te veranderen nadat er dingen mis zijn gegaan. Er wordt gereageerd op basis van ingesleten patronen. In het bedrijf voelt men zich eerder slachtoffer, dan zelf verantwoordelijk. Maar dat is toch niet mijn schuld? Verandergedrag is vaak ad hoc en van korte duur. Dit gedrag wordt matig gewaardeerd. Binnen het bedrijf heerst de houding: bij ons gaat niets fout, wij leveren goede kwaliteit, dus waarom je tijd verdoen met preventieve veiligheidsactiviteiten en wat niet weet, wat niet deert. In het bedrijf wordt weinig tot niets geïnvesteerd in verbetering van het veiligheidsgedrag. Dit is niet het gewenst gedrag en wordt derhalve ook niet beloond. 31

30 Stelling 1 Ladder treden Elke manager deelt en bespreekt V&G-kwesties met zijn medewerkers. TREDE 3 In dit overleg komen volgende zaken aan bod: V&Ggedragsdoelstellingen, behaalde resultaten, (ernstige) ongevallen en knelpunten Overleg dient met enige regelmaat plaats te vinden en niet tijdelijk of in een specifiek geval. 32

31 Ladder treden TREDE 4 Stelling 2 (Operationele) medewerkers gaan bewust en proactief om met hun eigen veiligheid en die van een ander. Bij onveilige of ongezonde situaties wordt direct aangesproken en worden acties genomen (o.a. melden gevaarlijke, ongezonde situaties). 33

32 Stelling 3 Ladder treden Het management heeft de V&G-eisen van de opdrachtgevers vertaald in bedrijfsprocedures. Het is transparant waar en hoe die specifieke eisen binnen de procedures zijn verwerkt en geïmplementeerd. TREDE 2 34

33 Veiligheidsladder audits Over de Veiligheidsladder Door 2 auditoren (bevoegdverklaring) Diepte interviews Alle lagen van de organisatie Projectbezoeken Auditduur afhankelijk van aantal werkzame personen (eigen + ingeleend) en te beoordelen trede 35

34 Organisatie Veiligheidsladder College van Belanghebbenden SAQ NL, EN, DU Website NL, EN, DU Commissie van Deskundigen Secretariaat Certificaten register Harmonisatie bijeenkomsten LCI-en Auditorenbijeenkomst Bevoegd verklaring auditoren Auditoren overzicht Kennispartners Bijwoning auditoren Audit monitoring tool Training auditoren Training bedrijven Statements kennispartners 36

35 Meer informatie Download op Contact LinkedIn Webtool

36 Waar staat uw organisatie?

37 3. PRAKTIJK CASE BAM INFRA

38 Veiligheidsladder bij BAM Infra Nederland Wie zijn wij? Zin of onzin van de veiligheidsladder? De aanpak BAM Infra Nederland 1 <Office>

39 2 <Office>

40 3 <Office>

41 4 <Office>

42 5 <Office>

43 Koninklijke BAM Groep Wij zijn onderdeel van: mannen en vrouwen die global werken bij het grootste bouwbedrijf van Nederland 4000 mannen en vrouwen bij BAM Infra Nederland Waarvan 1 vrouw programma-manager BAM Infra Nederland veiligheidsladder is 6 <Office>

44 BAM Infra Nederland bv Elke dag willen mijn collega s en ik aan het einde van de dag weer gezond thuis komen. Wij voelen ons verantwoordelijk voor elkaar.. 7 <Office>

45 8 <Office>

46 9 <Office>

47 10 <Office>

48 Drie fasen KAM-benadering BAM Infra Nederland 0. Organisatie: Stevige en flexibele basis 1. Technische oplossingen: Eliminatie en reductie van de menselijke factor 2. Management Systemen: Standaardisering van processen en ondersteuning door ICT (workflow) oplossingen 3. Cultuur: Veiligheidsbeweging en Veiligheidsladder (gedragsbeïnvloeding, eigenaarschap, leiderschap door voorbeeldgedrag) 11 <Office>

49 Veiligheidsbeweging 2017 Maart Augustus: 600 collega s zijn middels dialoogsessies getraind en hebben aan de wieg gestaan van het fundament van de veiligheidsbeweging Augustus - December: Uitrol Fundament en uitgangspunten van BAM Infra NL breed met één set veiligheidstools 12 <Office>

50 13 <Office>

51 Veiligheidsbeweging <Office>

52 Veiligheidsbeweging 2017 Een set veiligheidstools 15 <Office>

53 Veiligheidsbeweging 2018 Een wereldwijde Look & Feel voor veiligheid Jouw veiligheid is mijn veiligheid Deze wordt gelanceerd met 1 Big Bang in alle landen 16 <Office>

54 Implementatie Veiligheidsladder 17 <Office>

55 Implementatie Veiligheidsladder Do s: Commitment directie Goede basis (d.m.v. beleid, doelstellingen, gedragsregels/principes) Communicatie: Duidelijke structuur (over ongevallen en andere V&G onderwerpen) Heldere boodschap (op niveau van medewerkers) Open en eerlijk communiceren Verantwoordelijkheid binnen organisatie leggen (1. in de lijn, 2. bij iedereen) Specifiek aandacht voor houding en gedrag (is de basis voor trede 4) 18 <Office>

56 Implementatie Veiligheidsladder Don ts: KAM feestje Top down Focus op korte termijn resultaten Audit gericht 19 <Office>

57 Aandachtspunten trede 3 Programma op gedragsgebied (bv. aanspreken) Middel om communicatie bottem up te stimuleren (bv. Taskforce veiligheid) Benadering van toolboxen (kwalitatief) Stimuleren ideeën d.m.v. zilveren en gouden helm (beloningssysteem) Onderaannemersdagen Stimuleren risicobewustzijn medewerkers (bespreken risico s, elkaar aanspreken etc.) Systematiek ongevalsonderzoek Selectie- en beoordelingssystematiek inkoop 20 <Office>

58 Aandachtspunten trede 4 Belangrijk uitgangspunt: Behandel niet-eigen medewerkers als eigen medewerkers (ketenbenadering). Nog meer aandacht voor houding en gedrag: Q thema s Competentie veiligheid (borgen in beoordelingssysteem) Delen best practices Vinden van de balans tussen sanctie op en belonen van V&G prestaties V&G gedragsaudit Stimuleren meldingen (+ inregelen van het systeem) 21 <Office>

59 Voorbeeld Q <Office>

60 Kern van trede 5 Veiligheid is volledig geïntegreerd in de bedrijfsprocessen. Het is een vast onderdeel bij reflectie en evaluatie binnen de eigen organisatie én met branchegenoten, leveranciers, onderaannemers. Veiligheid zit ingebakken in het denken en doen van alle medewerkers; ze zijn niet anders gewend. Dit wordt zeer hoog gewaardeerd. 23 <Office>

61 Het inzetten van Coaching Doel Coaching: Je gaat coachen omdat iets niet lukt. Je wilt een ander gedrag zien omdat dit een ander resultaat geeft. 24 <Office>

62 Succesfactoren Coaching 1. Meetlat gebruiken 2. IJsberg McClelland 3. Eigenaarschap 4. Hier en nu 25 <Office>

63 Meetlat Om te kunnen coachen moet er een norm zijn, ook wel een meetlat waarlangs het gedrag van de te coachen medewerker kan worden gelegd. PJP Persoonlijk Jaarplan Coachingslijst: Instructiedeel en coachingsdeel 26 <Office>

64 ijsberg McClelland Hoe kun je mensen motiveren tot gedragsverandering? Coachen op zichtbaar gedrag Coachen op onzichtbaar gedrag (innerlijk gedrag) Gedrag 27 <Office>

65 Eigenaarschap Medewerkers moeten eigenaarschap voelen voor veiligheid. Dit doen wij o.a. door te coachen. De rollen: Leider: Belangstelling voor de toekomst, gericht op de verandering, visie. Manager: Richt zich op het heden, zet kaders, doelstellingen, richtlijnen, instructies en aanspreken Coach: Ontwikkelen van eigenaarschap Voorwaarden Management neemt eigenaarschap Kaders, richtlijnen zijn helder Herken je rol: Geef instructie of train of grijp in en ga over tot coaching 28 <Office>

66 Hier en Nu Reageren op het hier en nu Feedback geven op terugkerend gedrag Voorbeelden Ik merk dat je niet geboeid bent.bespreken wat het effect is Ik zie dat je boos wordt als bespreken wat het effect is 29 <Office>

67 Succesfactoren Coaching Coachen leer je door te doen Gewoon starten door: Te plannen en te gaan doen Leer anderen hoe zij moeten coachen Zorg voor PDCA cyclus, sluit de verbetercirkel. 30 <Office>