REGIONALE ARBEIDSMARKTRAPPORTAGES PRIMAIR ONDERWIJS Regio Groningen. januari ARBEIDSMARKTPLATFORM PO. Van en voor werkgevers en werknemers

Transcriptie

1 ARBEIDSMARKTPLATFORM PO. Van en voor werkgevers en werknemers REGIONALE ARBEIDSMARKTRAPPORTAGES PRIMAIR ONDERWIJS 2013 Regio Groningen januari Arbeidsmarktplatform Primair Onderwijs

2 Het CAOP is het kennis- en dienstencentrum op het gebied van arbeidszaken en arbeidsmarktvraagstukken in het publieke domein. CAOP Research & Europa is het onderzoeks- en adviesteam van het CAOP op het gebied van arbeidsmarktvraagstukken in de publieke sector in Nederland en op Europees gebied. Cas van Andel MSc Deborah van den Berg MSc Dr. Gerard van Essen Ellen Harsma MSc Angelique Rijsdijk BSc CAOP Research & Europa, in opdracht van het Arbeidsmarktplatform PO, januari 2014 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm, CD, internet of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur.

3 Regionale arbeidsmarktanalyse primair onderwijs 2013 REGIO GRONINGEN Ontwikkeling aantal leerlingen Ontwikkeling werkgelegenheid (fte) Gerealiseerd Benodigd excl. Bapo -6,8% Prognose aantal leerlingen ,1% HANZE- HOGESCHOOL GRONINGEN Aantal pabo-gediplomeerden op instellingsniveau 2012 STENDEN HOGESCHOOL 2012 NHL HOGESCHOOL DIRECTIE Samenstelling personeelsbestand 52% 48% GEMIDDELDE LEEFTIJD: 52,0 Jaar 2013 DOELSTELLING DOELSTELLING DOELSTELLING 2014 Functiemix basisonderwijs LA LB LC overig CENTRAAL- GRONINGEN NOORD- GRONINGEN OOST- GRONINGEN % ONDERWIJZEND PERSONEEL ONDERSTEUNEND PERSONEEL 20% 80% GEMIDDELDE LEEFTIJD: 45,5 Jaar 30% 70% GEMIDDELDE LEEFTIJD: 47,1 Jaar IN TOTAAL ZIJN ER 22 REGIONALE ARBEIDSMARKTANALYSES BESCHIKBAAR. DE RAPPORTAGES ZIJN OPGESTELD DOOR CAOP RESEARCH IN OPDRACHT VAN HET ARBEIDSMARKTPLATFORM PO EN ZIJN TE DOWNLOADEN OP

4 Regionale arbeidsmarktrapportages primair onderwijs 2013 Regio Groningen

5 INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING Opzet LEERLINGEN Leerlingaantallen Kenmerken WERKGELEGENHEID Werkgelegenheid Samenstelling personeelsbestand AANBOD VAN PERSONEEL Gediplomeerden pabo VERWACHTINGEN VOOR DE TOEKOMST Prognose aantal leerlingen Prognose werkgelegenheid Prognose onvervulde vraag BIJLAGE 1 REGIO-INDELING BIJLAGE 2 - LEERLINGEN BIJLAGE 3 WERKGELEGENHEID BIJLAGE 4 VERWACHTINGEN VOOR DE TOEKOMST BIJLAGE 5 AANVULLENDE INFORMATIE... 26

6

7 1 INLEIDING De arbeidsmarkt voor het primair onderwijs is sterk in beweging. Demografische, politieke en maatschappelijke ontwikkelingen die de sector raken, beïnvloeden zowel de omvang van de arbeidsmarkt als het karakter hiervan. De arbeidsmarkt in het primair onderwijs is ook een regionale arbeidsmarkt. Dit betekent dat er tussen (en binnen) regio s verschillen kunnen zijn in onder meer de ontwikkeling van het aantal leerlingen, het aanbod van leraren vanuit de lerarenopleidingen en de vraag naar leraren. Dit vraagt vaak om regio-specifieke maatregelen. Om als sector goed in te kunnen spelen op regionale ontwikkelingen, is het van belang een helder beeld te hebben van de huidige en verwachte arbeidsmarkt in de verschillende regio s. Om die reden laat het Arbeidsmarktplatform PO periodiek regionale arbeidsmarktanalyses voor het primair onderwijs opstellen. In deze analyses worden de huidige en toekomstige ontwikkelingen op de arbeidsmarkt op regionaal niveau beschreven. De regionale arbeidsmarktanalyses kunnen nationale en regionale beleidsmakers, sociale partners, samenwerkingsverbanden, maar ook individuele scholen en besturen ondersteunen bij het formuleren van beleid en daaraan gerelateerde activiteiten. De rapportage die nu voor u ligt, bevat gegevens over de regio Groningen. In bijlage 1 kunt u nalezen welke gemeenten onder deze regio vallen. 1.1 Opzet In de regionale arbeidsmarktanalyses worden de huidige en toekomstige ontwikkelingen op de arbeidsmarkt voor het primair onderwijs beschreven. Om trends goed inzichtelijk te maken, worden de gegevens zoveel mogelijk grafisch weergegeven. De onderliggende cijfers worden in de bijlage opgenomen. De gegevens hebben betrekking op het primair onderwijs, tenzij anders wordt aangegeven. In de rapportages komen de volgende onderwerpen aan bod: leerlingen (ontwikkeling aantal leerlingen en kenmerken van leerlingen) werkgelegenheid (ontwikkeling werkgelegenheid, kenmerken personeel, functiemix) gediplomeerden lerarenopleidingen (ontwikkeling aantal gediplomeerden) prognoses (ontwikkeling aantal leerlingen, werkgelegenheid en onvervulde vraag) De regionale arbeidsmarktanalyses worden opgesteld op basis van reeds beschikbare informatie, waaronder informatie afkomstig van DUO, Stamos en de Vereniging Hogescholen. De prognoses in hoofdstuk 5 zijn beschikbaar gesteld door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. In bijlage 5 van dit rapport is een overzicht opgenomen met aanvullend te raadplegen informatiebronnen. In totaal zijn er 22 regionale arbeidsmarktanalyses beschikbaar, waarvan vier rapportages betrekking hebben op de G4. Elk van de rapportages bestaat uit een RPA-

8 regio of uit een bundeling van (meerdere) RPA-regio s. 1 Bij deze bundeling is zoveel mogelijk aangesloten bij de bestaande samenwerkingsverbanden. Gezamenlijk hebben de rapportages een landelijke dekking. 1 Een RPA is een regionaal samenwerkingsorgaan op het terrein van de arbeidsmarkt en is opgebouwd uit gemeenten. In 2002 zijn 34 RPA-gebieden afgeleid uit de 131 werkgebieden van de CWI's. De RPA-indeling is landelijk dekkend en vervangt met ingang van 2002 de eerder gebruikte RBA-indeling. 4

9 2 LEERLINGEN Dit hoofdstuk gaat in op de ontwikkeling van het aantal leerlingen in het primair onderwijs in de regio Groningen. Het aantal (gewichten)leerlingen is een belangrijke indicator voor de omvang van de onderwijsarbeidsmarkt. De vraag naar onderwijspersoneel wordt voornamelijk bepaald door het aantal leerlingen, de uitstroom van zittend personeel en personeel dat van functie wisselt. Bovendien is de bekostiging van scholen in belangrijke mate afhankelijk van het aantal leerlingen. Naast de ontwikkeling van het aantal leerlingen, gaat dit hoofdstuk in op de kenmerken van deze leerlingen. Meer specifiek betekent dit dat wordt ingegaan op het aandeel gewichtenleerlingen en het aandeel zorgleerlingen, een belangrijke indicator voor passend onderwijs. In bijlage 2 zijn aanvullende gegevens over het aantal leerlingen in het primair onderwijs na te lezen. 2.1 Leerlingaantallen Stand van zaken 2013 Figuur 1 Aantal leerlingen primair onderwijs Noord-Groningen Oost-Groningen Centraal-Groningen Totaal regio Toelichting Centraal-Groningen kent met leerlingen het grootste aantal leerlingen in deze regio in 2013, gevolgd door Oost-Groningen met leerlingen. Noord-Groningen heeft met leerlingen het kleinste leerlingaantal. Deze leerlingaantallen zijn 2 Bron: Etalagebestanden leerlingen primair onderwijs , Dienst Uitvoering Onderwijs. Toelichting: peildatum 1 oktober De gegevens zijn gebaseerd op de 1-cijfer definities. De gegevens uit 2013 zijn gebaseerd op voorlopig vastgestelde cijfers. 5

10 respectievelijk 2,6%, 0,9% en 0,6% van het totaal aantal leerlingen in het primair onderwijs in Nederland Ontwikkeling Figuur 2 Procentuele ontwikkeling aantal leerlingen primair onderwijs Toelichting Noord-Groningen kent de grootste krimp van de regio met 10,5%. Ook in Oost- Groningen en Centraal-Groningen daalt het leerlingaantal in de periode , met respectievelijk 9,8% en 4,8%. Nederland kent in deze periode een krimp van 4,4%. De mate van krimp in Groningen is daarmee groter dan de mate van krimp in Nederland. 2.2 Kenmerken Gewichtenleerlingen De gewichtenregeling bepaalt hoeveel geld een basisschool krijgt om onderwijsachterstanden weg te werken. Dit gebeurt op basis van het opleidingsniveau van de ouders en het postcodegebied van de school. Er zijn verschillende gewichten onderscheiden: 0.3 voor leerlingen van ouders die maximaal lbo/vbo hebben genoten en 1.2 voor leerlingen, waarvan één ouder maximaal lbo/vbo heeft gevolgd en de andere maximaal basisonderwijs. De duiding 0.0 geldt voor leerlingen die, op basis van de scholing van hun ouders, op voorhand niet als achterstandsleerling worden gezien. Heeft een leerling het gewicht 0.3 of 1.2, dan krijgt de school extra middelen voor het wegwerken van onderwijsachterstanden. Deze middelen zijn onderdeel van de lumpsum. Een basisschool krijgt daarnaast extra middelen per achterstandsleerling als de school in een impulsgebied staat. Een impulsgebied is een postcodegebied met relatief veel huishoudens met een laag inkomen of een uitkering. 3 Bron: Etalagebestanden leerlingen primair onderwijs , Dienst Uitvoering Onderwijs. Toelichting: peildatum 1 oktober van het betreffende jaar. De gegevens zijn gebaseerd op de 1-cijfer definities. De gegevens uit 2013 zijn gebaseerd op voorlopig vastgestelde cijfers. 6

11 In bijlage 2 zijn aanvullende gegevens over gewichtenleerlingen na te lezen. Tabel 1 Aandeel gewichtenleerlingen basisonderwijs 2013, in % Noord-Groningen 90,4 7,1 2,5 Oost-Groningen 86,6 9,6 3,7 Centraal-Groningen 93,0 4,5 2,6 Totaal regio 91,1 6,0 2,8 Nederland 89,1 5,9 5,0 Toelichting De regio Groningen heeft gemiddeld een lager percentage gewichtenleerlingen dan Nederland. Dat komt vooral door een kleiner aandeel 1.2 gewichtenleerlingen. Binnen de regio Groningen springt Oost-Groningen er tussenuit. In Oost-Groningen is zowel het aandeel 0.3 als het aandeel 1.2 gewichtenleerlingen het hoogst (respectievelijk 9,6% en 3,7%). Ook Noord-Groningen heeft relatief veel 0.3 gewichtenleerlingen (7,1%) Passend onderwijs Per 1 augustus 2014 komt er een nieuw stelsel voor passend onderwijs. Dit stelsel verplicht scholen een passende onderwijsplek te bieden aan leerlingen. Om dit te realiseren, gaan scholen samenwerken in regionale samenwerkingsverbanden. In deze samenwerkingsverbanden werken het regulier en speciaal onderwijs (cluster 3 en 4) samen. 5 In bijlage 2 zijn aanvullende gegevens over passend onderwijs na te lezen. Figuur 3 Aandeel leerlingen cluster 3 en 4 in het primair onderwijs ,5 % 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 Noord- Groningen Oost- Groningen Centraal- Groningen Totaal regio Nederland 4 Bron: Etalagebestanden leerlingen primair onderwijs 2013, Dienst Uitvoering Onderwijs. Toelichting: peildatum 1 oktober De gegevens zijn gebaseerd op de 1-cijfer WPO definitie. De gegevens zijn gebaseerd op voorlopig vastgestelde cijfers. 5 Cluster 3 is het onderwijs aan kinderen met een verstandelijke, lichamelijke of meervoudige handicap en voor langdurig zieke kinderen. Cluster 4 is onderwijs voor kinderen met ernstige gedrags- of psychiatrische stoornissen. 6 Bron: Etalagebestanden leerlingen primair onderwijs 2013, Dienst Uitvoering Onderwijs. Toelichting: peildatum 1 oktober De gegevens zijn gebaseerd op de 1-cijfer definities. De gegevens zijn gebaseerd op voorlopig vastgestelde cijfers. 7

12 Toelichting In de regio Groningen ligt het aandeel cluster 3 en 4 leerlingen in het primair onderwijs met 3% lager dan in Nederland (3,9%). Het aandeel cluster 3 en 4 leerlingen is het hoogst in Centraal-Groningen, gevolgd door Oost-Groningen en Noord-Groningen. 8

13 3 WERKGELEGENHEID De werkgelegenheid in het primair onderwijs in Nederland is tussen 2008 en 2012 gedaald. 7 Wel zijn er tussen de regio s verschillen in de mate waarin de werkgelegenheid is afgenomen. Dit hoofdstuk bevat gegevens over de ontwikkeling van de werkgelegenheid in het primair onderwijs in de regio Groningen. Alle werkgelegenheidsgegevens hebben betrekking op het totale personeelsbestand en worden weergegeven in aantallen fte, tenzij anders is aangegeven. Naast de procentuele ontwikkeling van de werkgelegenheid, bevat dit hoofdstuk eveneens gegevens over de samenstelling van het personeelsbestand. In bijlage 3 zijn aanvullende gegevens over de werkgelegenheid in het primair onderwijs na te lezen. 3.1 Werkgelegenheid Figuur 4 Procentuele ontwikkeling werkgelegenheid primair onderwijs Toelichting In de regio Groningen is de werkgelegenheid tussen 2008 en 2012 het sterkst gedaald in Noord-Groningen (12,5%). In Oost-Groningen is de werkgelegenheid gedaald met 12,2%, in Centraal-Groningen met 6,5%. In deze gebieden is de werkgelegenheid 7 Bron: Stamos.nl 8 Bron: Etalagebestand personeelsgegevens primair onderwijs 2012, Dienst Uitvoering Onderwijs. Toelichting: peildatum 1 oktober Het bestand bestaat uit de reguliere formatie. 9

14 gemiddeld sterker gedaald dan in heel Nederland. Daar is de werkgelegenheid in 2012 ten opzichte van 2008 namelijk gedaald met 5,8%. In 2012 komt de werkgelegenheid in Centraal-Groningen uit op 2,8% van de totale werkgelegenheid in het primair onderwijs. Dit komt neer op fte. In Oost- en Noord-Groningen gaat het om respectievelijk 0,9% (1.095 fte) en 0,5% (684 fte) van de totale werkgelegenheid in de sector. 3.2 Samenstelling personeelsbestand Man/vrouw verhouding Figuur 5 Man/vrouw verhouding personeel primair onderwijs naar functie directie onderwijzend ondersteunend vrouw 48% man 52% vrouw 80% man 20% vrouw 70% man 30% Toelichting Enkel onder het directiepersoneel in de regio Groningen zijn meer mannen dan vrouwen werkzaam (52% versus 48%). Onder het onderwijzend en ondersteunend personeel zijn beduidend meer vrouwen dan mannen werkzaam (respectievelijk 80% versus 20% en 70% versus 30%). Dit beeld komt in grote lijnen overeen met de algemene man/vrouw verhouding in Nederland. In heel Nederland bestaat de directie voor 57% uit mannen en voor 43% uit vrouwen. Onder het onderwijzend personeel is 82% vrouw, onder het ondersteunend personeel 74%. 9 Bron: Etalagebestand personeelsgegevens primair onderwijs 2012, Dienst Uitvoering Onderwijs. Toelichting: peildatum 1 oktober Het bestand bestaat uit de reguliere formatie. 10

15 3.2.2 Leeftijdsverdeling Figuur 6 Leeftijdsverdeling personeel primair onderwijs % < 25 jaar jaar jaar jaar > 55 jaar 5 0 Regio Groningen Nederland Toelichting In de regio Groningen is het grootste aandeel personeel ouder dan 55 jaar (29%). Slechts 1% van het personeel is jonger dan 25 jaar. In vergelijking met Nederland werkt in de regio Groningen een kleiner aandeel jongeren, terwijl het aandeel ouderen groter is. Dit blijkt ook uit de gemiddelde leeftijd. Het onderwijzend en ondersteunend personeel in de regio Groningen, en dan vooral in Noord-Groningen, is relatief ouder dan het onderwijzend en ondersteunend personeel in Nederland. Tabel 2 Gemiddelde leeftijd personeel primair onderwijs naar functie Directie Onderwijzend Ondersteunend Noord-Groningen 52,0 47,0 48,0 Oost-Groningen 51,7 44,3 46,3 Centraal-Groningen 52,3 45,3 47,0 Totaal regio 52,0 45,5 47,1 Nederland 52,4 43,7 45,7 10 Bron: Etalagebestand personeelsgegevens primair onderwijs 2012, Dienst Uitvoering Onderwijs. Toelichting: peildatum 1 oktober Het bestand bestaat uit de reguliere formatie. 11 Bron: Etalagebestand personeelsgegevens primair onderwijs 2012, Dienst Uitvoering Onderwijs. Toelichting: peildatum 1 oktober Het bestand bestaat uit de reguliere formatie. 11

16 3.2.3 Aanstellingsomvang Figuur 7 Aanstellingsomvang personeel primair onderwijs (in personen) % > 0.8 fte fte fte Noord- Groningen Oost- Groningen Centraal- Groningen Totaal regio Nederland Toelichting In Noord-Groningen heeft het meeste personeel een aanstellingsomvang van 0 tot 0.5 fte (38%). In Oost- en Centraal-Groningen en in Nederland is het aandeel personeel met deze aanstellingsomvang juist het kleinst (respectievelijk 22%, 25% en 25%). Het grootste aandeel personeel in deze gebieden heeft een aanstellingsomvang van meer dan 0.8 fte. De verdeling naar aanstellingsomvang in Oost- en Centraal-Groningen komt overeen met Nederland, terwijl Noord-Groningen afwijkt ten opzichte van Nederland Functiemix De functiemix is de verdeling van leraren (in fte) over de verschillende salarisschalen. Schoolbesturen krijgen extra middelen van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap om leraren promotie te kunnen geven naar hogere leraarsfuncties. Deze maatregel wordt aangeduid als de versterking van de functiemix. In figuur 8 worden de functiemixgemiddelden in het basisonderwijs per regio weergegeven. Deze gemiddelden worden afgezet tegen de doelstelling. In de bijlage zijn de functiemixgemiddelden voor het speciaal (basis)onderwijs opgenomen. 12 Bron: Etalagebestand personeelsgegevens primair onderwijs 2012, Dienst Uitvoering Onderwijs. Toelichting: peildatum 1 oktober Het bestand bestaat uit de reguliere formatie. 12

17 Figuur 8 Functiemix leraren basisonderwijs 2013: aandeel leraren per salarisschaal 13 Oost-Groningen % Doelstelling 2014 Noord-Groningen Doelstelling 2014 LA LB LC Overig Centraal-Groningen Doelstelling 2014 Toelichting Geen van de gebieden in de regio Groningen heeft de doelstelling voor 2014 al behaald. Voor alle gebieden geldt dat het aandeel leraren (in fte s) in de salarisschaal LA nog dient te krimpen en het aandeel leraren in de salarisschalen LB en LC nog moet groeien BAPO De BAPO regeling (Bevordering Arbeid Participatie Onderwijspersoneel) heeft ten doel het voor ouder wordend onderwijspersoneel aantrekkelijk te maken om aan het arbeidsproces te blijven deelnemen, door taakvermindering c.q. taakverlichting. Figuur 9 Aandeel BAPO-gebruik als percentage van de werkgelegenheid ,0 4,5 % 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 Noord- Groningen Oost- Groningen Centraal- Groningen Totaal regio Nederland 13 Bron: functiemix.minocw.nl Toelichting: 2013 betreft een voorlopige meting met afwijkende peildata: 1 maart Bron: CentERdata (2013). De toekomstige arbeidsmarkt voor onderwijspersoneel

18 Toelichting In de regio Groningen komt het aandeel BAPO-gebruik als percentage van de werkgelegenheid in de regio uit op 4,3%. Dit aandeel is groter dan het aandeel BAPOgebruik in Nederland (3,9% van de werkgelegenheid). Binnen de regio is het aandeel BAPO-gebruik het hoogst in Noord-Groningen (4,5%) en het laagst in Oost-Groningen (4%). 14

19 4 AANBOD VAN PERSONEEL In dit hoofdstuk wordt het potentiële aanbod van onderwijzend personeel in het primair onderwijs in de nabije omgeving van regio Groningen uiteengezet. 15 De focus ligt hierbij op het aantal afgestudeerden van de pedagogische academie voor het basisonderwijs (pabo) en afgestudeerden van de opleiding Special Educational Needs (SEN). 16 Een pabodiploma geeft een onderwijsbevoegdheid voor het basisonderwijs. Voor het speciaal onderwijs is eveneens een onderwijsbevoegdheid voor het basisonderwijs nodig. Deze bevoegdheid wordt vaak aangevuld met een aparte opleiding voor het speciaal onderwijs, zoals de opleiding Special Educational Needs. 4.1 Gediplomeerden pabo Tabel 3 Ontwikkeling aantal pabo-gediplomeerden Hogescholen Hanzehogeschool Groningen Stenden Hogeschool NHL Hogeschool Totaal Toelichting In de nabije omgeving van de regio Groningen hebben in pabo-studenten hun diploma gekregen. Dat is 9,4% van alle pabo-gediplomeerden in Nederland. Sinds 2008 is het totaal aantal gediplomeerden in de nabije omgeving van de regio Groningen jaarlijks afgenomen, in totaal met ruim 31%. Dat is meer dan de landelijke daling. In Nederland is het aantal pabo-gediplomeerden tussen 2008 en 2012 afgenomen van naar (23,3%). 15 Er zijn ook andere mogelijkheden om in te stromen op de onderwijsarbeidsmarkt, zoals instroom vanuit de stille reserve. 16 Niet alle regio s hebben een opleiding SEN in de omgeving, indien hier sprake van is worden enkel de gegevens over de pabo-gediplomeerden weergegeven. 17 Bron: Stamos.nl. De gegevens zijn weergegeven op instellingsniveau. Dit houdt in dat er geen onderscheid kan worden gemaakt tussen de verschillende vestigingen (indien van toepassing). 15

20 5 VERWACHTINGEN VOOR DE TOEKOMST In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de vraag hoe de arbeidsmarkt voor het primair onderwijs zich naar verwachting zal ontwikkelen. Omdat de werkgelegenheid in de sector afhankelijk is van het aantal leerlingen, wordt eerst een prognose gegeven van de ontwikkeling van het aantal leerlingen in de regio. Daarna worden de prognose van de werkgelegenheid en de prognose van de onvervulde vraag tot 2017 uiteengezet. De onvervulde vraag wordt bepaald door de mate waarin de instroom (aanbod) niet kan voorzien in de vraag. 18 In bijlage 4 zijn aanvullende gegevens over de toekomstverwachtingen voor het primair onderwijs na te lezen. 5.1 Prognose aantal leerlingen Figuur 10 Prognose procentuele ontwikkeling aantal leerlingen primair onderwijs Toelichting De prognose voor stelt dat de leerlingaantallen in de regio Groningen verder zullen afnemen. Naar verwachting zal het aantal leerlingen in Noord-Groningen het sterkst dalen (9,4%), gevolgd door Oost-Groningen met een krimp van 6,7% en Centraal-Groningen met een krimp van 3,6%. In Nederland zal het aantal leerlingen naar 18 In De toekomstige arbeidsmarkt voor onderwijspersoneel wordt de ontwikkeling van onvervulde vraag gepresenteerd als optelling van de onvervulde vraag onder directeuren en leraren. In dit rapport wordt hierbij aangesloten. Vanwege de mogelijke uitwisseling tussen directeuren en leraren kan de onvervulde vraag in de praktijk uitgeruild worden tussen directeuren en leraren. 19 Bron: CentERdata (2013). De toekomstige arbeidsmarkt voor onderwijspersoneel

21 verwachting met 3,8% afnemen. Dit betekent dat het aantal leerlingen in de regio Groningen naar verwachting sterker terugloopt dan het landelijk gemiddelde. 5.2 Prognose werkgelegenheid Figuur 11 Prognose procentuele ontwikkeling benodigd aantal fte primair onderwijs exclusief Bapo Toelichting Naar verwachting zal de werkgelegenheid in de regio Groningen tussen 2013 en 2017 verder afnemen. Deze daling is het sterkst in Noord-Groningen, waar het benodigd aantal fte met ruim 13% zal afnemen. In Oost-Groningen en Centraal-Groningen gaat het om respectievelijk 9,4% en 5%. 20 Bron: CentERdata (2013). De toekomstige arbeidsmarkt voor onderwijspersoneel

22 5.3 Prognose onvervulde vraag Figuur 12 Prognose onvervulde vraag leraren en directie in fte Noord-Groningen Oost-Groningen Centraal-Groningen Toelichting De onvervulde vraag in de regio Groningen zal de komende jaren naar verwachting toenemen. De onvervulde vraag zal het grootst zijn in Centraal-Groningen: in fte. Dit is 1,5% van het benodigd aantal fte s voor leraren en directiepersoneel in deze regio. In Oost-Groningen en Noord-Groningen zal de komende jaren ook sprake zijn van een onvervulde vraag. In 2017 komt de onvervulde vraag in deze gebieden uit op respectievelijk 16 fte (1,9% van het benodigd aantal fte s) en 7 fte (1,4% van het benodigd aantal fte s). 21 Bron: CentERdata (2013). De toekomstige arbeidsmarkt voor onderwijspersoneel

23 BIJLAGE 1 REGIO-INDELING Tabel B1 geeft weer welke RPA s de regio van deze rapportage beslaat en welke gemeenten daar onder vallen. Tabel B1 Specificatie regio Groningen Regio RPA Gemeente Groningen Noord-Groningen Appingedam Bedum Ten Boer Delfzijl Eemsmond Loppersum De Marne Winsum Oost-Groningen Bellingwedde Menterwolde Oldambt Pekela Slochteren Stadkanaal Veendam Vlagtwedde Centraal-Groningen Aa en Hunze Assen Groningen Grootegast Haren Hoogezand-Sappemeer Leek Marum Noordenveld Tynaarlo Zuidhorn

24 BIJLAGE 2 - LEERLINGEN 22 Tabel B2 Ontwikkeling aantal leerlingen primair onderwijs Noord-Groningen Oost-Groningen Centraal-Groningen Totaal regio Nederland Tabel B3 Ontwikkeling aantal leerlingen basisonderwijs Noord-Groningen Oost-Groningen Centraal-Groningen Totaal regio Nederland Tabel B4 Ontwikkeling aantal leerlingen speciaal onderwijs Noord-Groningen Oost-Groningen Centraal-Groningen Totaal regio Nederland Tabel B5 Ontwikkeling aantal gewichtenleerlingen Noord-Groningen 0.3 6,3 7,5 8,0 7,5 7, ,3 2,5 2,9 2,9 2,5 Oost-Groningen ,5 10,3 10,5 9,9 9, ,9 3,4 3,4 3,4 3,7 Centraal-Groningen 0.3 6,5 6,0 5,5 4,9 4, ,7 2,5 2,6 2,5 2,6 Totaal regio 0.3 7,4 7,2 7,0 6,5 6, ,9 2,7 2,8 2,8 2,8 Nederland 0.3 7,6 7,3 6,9 6,4 5, ,6 5,5 5,4 5,2 5,0 Tabel B6 Ontwikkeling aantal leerlingen cluster 3 en Noord-Groningen Oost-Groningen Centraal-Groningen Totaal regio Nederland Bron: Etalagebestanden leerlingen primair onderwijs , Dienst Uitvoering Onderwijs. Toelichting: peildatum 1 oktober van het betreffende jaar. De gegevens zijn gebaseerd op de 1-cijfer definities. De gegevens uit 2013 zijn gebaseerd op voorlopig vastgestelde cijfers. 20

25 BIJLAGE 3 WERKGELEGENHEID 23 Tabel B7 Ontwikkeling werkgelegenheid primair onderwijs Noord-Groningen Oost-Groningen Centraal-Groningen Totaal regio Nederland Tabel B8 Ontwikkeling werkgelegenheid basisonderwijs Noord-Groningen Oost-Groningen Centraal-Groningen Totaal regio Nederland Tabel B9 Ontwikkeling werkgelegenheid speciaal onderwijs Noord-Groningen Oost-Groningen Centraal-Groningen Totaal regio Nederland Tabel B10 Ontwikkeling werkgelegenheid primair onderwijs naar functie Noord-Groningen Oost-Groningen Centraal- Groningen Totaal regio Nederland Directie Onderwijzend Ondersteunend Directie Onderwijzend Ondersteunend Directie Onderwijzend Ondersteunend Directie Onderwijzend Ondersteunend Directie Onderwijzend Ondersteunend Bron: Etalagebestand personeelsgegevens primair onderwijs 2012, Dienst Uitvoering Onderwijs. Toelichting: peildatum 1 oktober Het bestand bestaat uit de reguliere formatie. 21

26 Tabel B11 Ontwikkeling werkgelegenheid primair onderwijs naar geslacht Noord-Groningen Oost-Groningen Centraal-Groningen Totaal regio Nederland Man Vrouw Man Vrouw Man Man Man Man Man Vrouw Tabel B12 Ontwikkeling werkgelegenheid primair onderwijs naar leeftijd Noord-Groningen Oost-Groningen Centraal-Groningen Nederland Jonger dan 25 jaar jaar jaar jaar jaar en ouder Jonger dan 25 jaar jaar jaar jaar jaar en ouder Jonger dan 25 jaar jaar jaar jaar jaar en ouder Jonger dan 25 jaar jaar jaar jaar jaar en ouder Tabel B13 Ontwikkeling werkgelegenheid primair onderwijs (in personen) naar aanstellingsomvang Noord-Groningen Oost-Groningen Centraal-Groningen Totaal regio Nederland fte fte > 0.8 fte fte fte > 0.8 fte fte fte > 0.8 fte fte fte > 0.8 fte fte fte > 0.8 fte

27 Tabel B14 Ontwikkeling functiemix basisonderwijs: aandeel leraren per salarisschaal Noord-Groningen Oost-Groningen Centraal Groningen Nederland LA 98,9 94,9 87,8 82,1 81,2 LB 1,1 5,1 12,2 17,8 18,7 LC Overig ,2 0,2 LA 98,9 95,5 90,2 86,5 86,4 LB 1,1 4,5 9,8 13,4 13,4 LC ,1 0,1 Overig LA 97, , LB 2,5 4,8 12,6 15,9 16,9 LC 0,1 0 0,2 0,1 0,1 Overig 0,1 0,2 0,1 - - LA 98 93,1 85, ,3 LB 1,9 6, ,9 18,5 LC 0,1 0,1 0,1 0,2 0,2 Overig Tabel B15 Ontwikkeling functiemix speciaal onderwijs: aandeel leraren per salarisschaal Noord-Groningen Oost-Groningen Centraal Groningen Nederland LA LB ,9 92,9 92,9 LC 0 0 6,1 7,1 7,1 Overig LA 1,5 0,6 0,6 0,6 0,6 LB 98,5 96,6 93,1 89,1 87,1 LC 0 2,8 6,4 10,3 12,3 Overig LA 0 0, ,1 LB 97 96,8 94,5 92,1 91,6 LC 3 3 5,4 7,9 8,3 Overig - 0, LA 0,5 0,4 0,2 0,3 0,2 LB 97, ,2 91,3 90,8 LC 2,1 3,5 6,5 8,4 9 Overig 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 24 Bron: functiemix.minocw.nl Toelichting: 2013 betreft een voorlopige meting met afwijkende peildata: 1 maart Bron: functiemix.minocw.nl Toelichting: 2013 betreft een voorlopige meting met afwijkende peildata: 1 maart

28 BIJLAGE 4 VERWACHTINGEN VOOR DE TOEKOMST Tabel B16 Prognose ontwikkeling aantal leerlingen primair onderwijs Noord-Groningen Oost-Groningen Centraal-Groningen Totaal regio Nederland Tabel B17 Prognose ontwikkeling werkgelegenheid primair onderwijs in fte Noord-Groningen Oost-Groningen Centraal Groningen Totaal regio Nederland Tabel B18 Prognose ontwikkeling instroom primair onderwijs in fte naar functie Noord-Groningen Oost-Groningen Centraal Groningen Nederland Directie Onderwijzend Ondersteunend Directie Onderwijzend Ondersteunend Directie Onderwijzend Ondersteunend Directie Onderwijzend Ondersteunend Bron: CentERdata (2013). De toekomstige arbeidsmarkt voor onderwijspersoneel Bron: CentERdata (2013). De toekomstige arbeidsmarkt voor onderwijspersoneel Bron: CentERdata (2013). De toekomstige arbeidsmarkt voor onderwijspersoneel Toelichting: beschikbare arbeidsplaatsen worden deels ingevuld via instroom en deels via arbeidsduurwijzigingen en functiewijzigingen. De instroom in tabel B18 bestaat niet alleen uit instroom vanuit de opleiding, maar ook instroom vanuit de stille reserve, vanuit LIO of ondersteunend personeel.

29 Tabel B19 Prognose ontwikkeling uitbreidingsvraag primair onderwijs in fte naar functie Noord-Groningen Oost-Groningen Centraal-Groningen Nederland Directie Onderwijzend Ondersteunend Directie Onderwijzend Ondersteunend Directie Onderwijzend Ondersteunend Directie Onderwijzend Ondersteunend Tabel B20 Prognose ontwikkeling vervangingsvraag primair onderwijs in fte naar functie Noord-Groningen Oost-Groningen Centraal-Groningen Nederland Directie Onderwijzend Ondersteunend Directie Onderwijzend Ondersteunend Directie Onderwijzend Ondersteunend Directie Onderwijzend Ondersteunend Bron: CentERdata (2013). De toekomstige arbeidsmarkt voor onderwijspersoneel Toelichting: de uitbreidingsvraag wordt bepaald door de ontwikkeling van het aantal leerlingen en de verhouding tussen het aantal leerlingen en het aantal leraren. Bijvoorbeeld: wanneer er meer leerlingen zijn, zijn er meer leraren nodig. Dit geldt ook als bij een gelijkblijvend aantal leerlingen de verhouding tussen het aantal leerlingen en het aantal leraren daalt. De uitbreidingsvraag kan zowel positief als negatief zijn. 30 Bron: CentERdata (2013). De toekomstige arbeidsmarkt voor onderwijspersoneel Toelichting: de vervangingsvraag wordt bepaald door het saldo van uitstroom, arbeidsduurwijziging (meer of minder werken), functiewijziging en de jaarlijkse verandering in BAPO-gebruik. 25

30 BIJLAGE 5 AANVULLENDE INFORMATIE In totaal zijn er 22 regionale arbeidsmarktanalyses beschikbaar, waarvan vier rapportages betrekking hebben op de G4. De overige rapportages bestaan uit een RPAregio of uit een bundeling van (meerdere) RPA-regio s. Bij deze bundeling is zoveel mogelijk aangesloten bij de bestaande samenwerkingsverbanden. Wilt u meer informatie over de arbeidsmarkt in uw regio? Hieronder zijn links naar verschillende relevante informatiebronnen opgenomen, waar u aanvullend op de gegevens uit dit rapport gegevens kunt raadplegen. Indien u vragen heeft, kunt u ook contact opnemen met het Arbeidsmarktplatform PO. Tabel B19 Relevante informatiebronnen Thema Onderwerp Website Leerlingen Ontwikkeling aantal leerlingen data.duo.nl Werkgelegenheid Ontwikkeling werkgelegenheid data.duo.nl Ontwikkeling Functiemix Aanbod van personeel Gediplomeerden per hogeschool (instellingsniveau) Stamos.nl Ziekteverzuim Ontwikkeling verzuim naar provincie Stamos.nl functiemix.minocw.nl Verwachtingen voor de toekomst Ontwikkeling aantal leerlingen Scenariomodel PO Arbeidsmarktprognoses CentERdata (2013). De toekomstige arbeidsmarkt voor onderwijspersoneel

31 ARBEIDSMARKTPLATFORM PRIMAIR ONDERWIJS Postadres Postbus CN Den Haag Bezoekadres Lange Voorhout EA Den Haag T info@ arbeidsmarktplatformpo.nl ARBEIDSMARKTPLATFORM PRIMAIR ONDERWIJS is het kennis-en expertisecentrum van de arbeidsmarkt in het primair onderwijs. Samen met de sector bevordert het een gezonde arbeidsmarkt. 2 Arbeidsmarktplatform Primair Onderwijs