REGIONALE ARBEIDSMARKTRAPPORTAGES PRIMAIR ONDERWIJS Regio West- en Midden-Brabant. januari 2014

Transcriptie

1 ARBEIDSMARKTPLATFORM PO. Van en voor werkgevers en werknemers REGIONALE ARBEIDSMARKTRAPPORTAGES PRIMAIR ONDERWIJS 2013 Regio West- en Midden-Brabant januari Arbeidsmarktplatform Primair Onderwijs

2 Het CAOP is het kennis- en dienstencentrum op het gebied van arbeidszaken en arbeidsmarktvraagstukken in het publieke domein. CAOP Research & Europa is het onderzoeks- en adviesteam van het CAOP op het gebied van arbeidsmarktvraagstukken in de publieke sector in Nederland en op Europees gebied. Cas van Andel MSc Deborah van den Berg MSc Dr. Gerard van Essen Ellen Harsma MSc Angelique Rijsdijk BSc CAOP Research & Europa, in opdracht van het Arbeidsmarktplatform PO, januari 2014 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm, CD, internet of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur.

3 Regionale arbeidsmarktanalyse primair onderwijs 2013 REGIO WEST- EN MIDDEN- BRABANT Ontwikkeling aantal leerlingen Ontwikkeling werkgelegenheid (fte) Gerealiseerd Benodigd excl. Bapo -5,2% Prognose aantal leerlingen ,5% Aantal pabo-gediplomeerden op instellingsniveau 2012 FONTYS HOGESCHOLEN AVANS HOGESCHOOL DIRECTIE Samenstelling personeelsbestand 60% 40% GEMIDDELDE LEEFTIJD: 53,4 Jaar Functiemix basisonderwijs LA LB LC overig ONDERWIJZEND PERSONEEL 19% 2013 DOELSTELLING 2014 WEST-BRABANT 81% GEMIDDELDE LEEFTIJD: 43,5 Jaar 2013 DOELSTELLING MIDDEN- BRABANT % ONDERSTEUNEND PERSONEEL 20% 80% GEMIDDELDE LEEFTIJD: 46,4 Jaar IN TOTAAL ZIJN ER 22 REGIONALE ARBEIDSMARKTANALYSES BESCHIKBAAR. DE RAPPORTAGES ZIJN OPGESTELD DOOR CAOP RESEARCH IN OPDRACHT VAN HET ARBEIDSMARKTPLATFORM PO EN ZIJN TE DOWNLOADEN OP

4 Regionale arbeidsmarktrapportages primair onderwijs 2013 Regio West- en Midden-Brabant

5 INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING Opzet LEERLINGEN Leerlingaantallen Kenmerken WERKGELEGENHEID Werkgelegenheid Samenstelling personeelsbestand AANBOD VAN PERSONEEL Gediplomeerden pabo Gediplomeerden SEN VERWACHTINGEN VOOR DE TOEKOMST Prognose aantal leerlingen Prognose werkgelegenheid Prognose onvervulde vraag BIJLAGE 1 REGIO-INDELING BIJLAGE 2 - LEERLINGEN BIJLAGE 3 WERKGELEGENHEID BIJLAGE 4 VERWACHTINGEN VOOR DE TOEKOMST BIJLAGE 5 AANVULLENDE INFORMATIE... 26

6 1 INLEIDING De arbeidsmarkt voor het primair onderwijs is sterk in beweging. Demografische, politieke en maatschappelijke ontwikkelingen die de sector raken, beïnvloeden zowel de omvang van de arbeidsmarkt als het karakter hiervan. De arbeidsmarkt in het primair onderwijs is ook een regionale arbeidsmarkt. Dit betekent dat er tussen (en binnen) regio s verschillen kunnen zijn in onder meer de ontwikkeling van het aantal leerlingen, het aanbod van de lerarenopleidingen en de vraag naar leraren. Dit vraagt vaak om regio-specifieke maatregelen. Om als sector goed in te kunnen spelen op regionale ontwikkelingen, is het van belang een helder beeld te hebben van de huidige en verwachte arbeidsmarkt in de verschillende regio s. Om die reden heeft het Arbeidsmarktplatform PO regionale arbeidsmarktanalyses voor het primair onderwijs op laten stellen. In deze analyses worden de huidige en toekomstige ontwikkelingen op de arbeidsmarkt op regionaal niveau beschreven. De regionale arbeidsmarktanalyses kunnen nationale en regionale beleidsmakers, sociale partners, samenwerkingsverbanden, maar ook individuele scholen en besturen ondersteunen bij het formuleren van beleid en daaraan gerelateerde activiteiten. De rapportage die nu voor u ligt, bevat gegevens over de regio West- en Midden- Brabant. In bijlage 1 kunt u nalezen welke gemeenten onder deze regio vallen. 1.1 Opzet In de regionale arbeidsmarktanalyses worden de huidige en toekomstige ontwikkelingen op de arbeidsmarkt voor het primair onderwijs beschreven. Om trends goed inzichtelijk te maken, worden de gegevens zoveel mogelijk grafisch weergegeven. De onderliggende cijfers worden in de bijlage opgenomen. De gegevens hebben betrekking op het primair onderwijs, tenzij anders wordt aangegeven. In de rapportages komen de volgende onderwerpen aan bod: leerlingen (ontwikkeling aantal leerlingen en kenmerken van leerlingen) werkgelegenheid (ontwikkeling werkgelegenheid, kenmerken personeel, functiemix) gediplomeerden lerarenopleidingen (ontwikkeling aantal gediplomeerden) prognoses (ontwikkeling aantal leerlingen, werkgelegenheid en onvervulde vraag) De regionale arbeidsmarktanalyses worden opgesteld op basis van reeds beschikbare informatie, waaronder informatie afkomstig van DUO, Stamos en de Vereniging Hogescholen. De prognoses in hoofdstuk 5 zijn beschikbaar gesteld door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. In bijlage 5 van dit rapport is een overzicht opgenomen met aanvullend te raadplegen informatiebronnen. In totaal zijn er 22 regionale arbeidsmarktanalyses beschikbaar, waarvan vier rapportages betrekking hebben op de G4. Elk van de rapportages bestaat uit een RPA-

7 regio of uit een bundeling van (meerdere) RPA-regio s. 1 Bij deze bundeling is zoveel mogelijk aangesloten bij de bestaande samenwerkingsverbanden. Gezamenlijk hebben de rapportages een landelijke dekking. 1 Een RPA is een regionaal samenwerkingsorgaan op het terrein van de arbeidsmarkt en is opgebouwd uit gemeenten. In 2002 zijn 34 RPA-gebieden afgeleid uit de 131 werkgebieden van de CWI's. De RPA-indeling is landelijk dekkend en vervangt met ingang van 2002 de eerder gebruikte RBA-indeling. 3

8 2 LEERLINGEN Dit hoofdstuk gaat in op de ontwikkeling van het aantal leerlingen in het primair onderwijs in de regio West- en Midden-Brabant. Het aantal (gewichten)leerlingen is een belangrijke indicator voor de omvang van de onderwijsarbeidsmarkt. De vraag naar onderwijspersoneel wordt voornamelijk bepaald door het aantal leerlingen, de uitstroom van zittend personeel en personeel dat van functie wisselt. Bovendien is de bekostiging van scholen in belangrijke mate afhankelijk van het aantal leerlingen. Naast de ontwikkeling van het aantal leerlingen, gaat dit hoofdstuk in op de kenmerken van deze leerlingen. Meer specifiek betekent dit dat wordt ingegaan op het aandeel gewichtenleerlingen en het aandeel zorgleerlingen, een belangrijke indicator voor passend onderwijs. In bijlage 2 zijn aanvullende gegevens over het aantal leerlingen in het primair onderwijs na te lezen. 2.1 Leerlingaantallen Stand van zaken 2013 Figuur 1 Aantal leerlingen primair onderwijs West-Brabant Midden-Brabant Totaal regio Toelichting In West-Brabant zijn in leerlingen en in Midden-Brabant leerlingen. Dit is respectievelijk 3,9% en 2,6% van het totale aantal leerlingen in het primair onderwijs in Nederland. 2 Bron: Etalagebestanden leerlingen primair onderwijs , Dienst Uitvoering Onderwijs. Toelichting: peildatum 1 oktober De gegevens zijn gebaseerd op de 1-cijfer definities. De gegevens uit 2013 zijn gebaseerd op voorlopig vastgestelde cijfers. 4

9 2.1.2 Ontwikkeling Figuur 2 Procentuele ontwikkeling aantal leerlingen primair onderwijs Toelichting Het aantal leerlingen is in West-Brabant tussen 2009 en 2013 met 5,4% en in Midden- Brabant met 4,9% afgenomen. Nederland kent in dezelfde periode gemiddeld een krimp van 4,4%. De mate van krimp in Nederland is daarmee kleiner dan de mate van krimp in West- en Midden-Brabant. 2.2 Kenmerken Gewichtenleerlingen De gewichtenregeling bepaalt hoeveel geld een basisschool krijgt om onderwijsachterstanden weg te werken. Dit gebeurt op basis van het opleidingsniveau van de ouders en het postcodegebied van de school. Er zijn verschillende gewichten onderscheiden: 0.3 voor leerlingen van ouders die maximaal lbo/vbo hebben genoten en 1.2 voor leerlingen, waarvan één ouder maximaal lbo/vbo heeft gevolgd en de andere maximaal basisonderwijs. De duiding 0.0 geldt voor leerlingen die, op basis van de scholing van hun ouders, op voorhand niet als achterstandsleerling worden gezien. Heeft een leerling het gewicht 0.3 of 1.2, dan krijgt de school extra middelen voor het wegwerken van onderwijsachterstanden. Deze middelen zijn onderdeel van de lumpsum. Een basisschool krijgt daarnaast extra middelen per achterstandsleerling als de school in een impulsgebied staat. Een impulsgebied is een postcodegebied met relatief veel huishoudens met een laag inkomen of een uitkering. 3 Bron: Etalagebestanden leerlingen primair onderwijs , Dienst Uitvoering Onderwijs. Toelichting: peildatum 1 oktober van het betreffende jaar. De gegevens zijn gebaseerd op de 1-cijfer definities. De gegevens uit 2013 zijn gebaseerd op voorlopig vastgestelde cijfers. 5

10 In bijlage 2 zijn aanvullende gegevens over gewichtenleerlingen na te lezen. Tabel 1 Aandeel gewichtenleerlingen basisonderwijs 2013, in % West-Brabant 88,4 6,7 4,9 Midden-Brabant 89,6 5,9 4,5 Totaal regio 88,9 6,4 4,7 Nederland 89,1 5,9 5,0 Toelichting In de regio West- en Midden-Brabant is gemiddeld aan 88,9% van de leerlingen geen gewicht toegekend, dat is vergelijkbaar met heel Nederland (89,1%). De regio West- en Midden-Brabant heeft gemiddeld een groter aandeel leerlingen met het gewicht 0.3 dan het landelijk gemiddelde (6,4% versus 5,9%) en een iets kleiner aandeel leerlingen met het gewicht 1.2 (4,7% versus 5%). 4 Bron: Etalagebestanden leerlingen primair onderwijs 2013, Dienst Uitvoering Onderwijs. Toelichting: peildatum 1 oktober De gegevens zijn gebaseerd op de 1-cijfer WPO definitie. De gegevens zijn gebaseerd op voorlopig vastgestelde cijfers. 6

11 2.2.2 Passend onderwijs Per 1 augustus 2014 komt er een nieuw stelsel voor passend onderwijs. Dit stelsel verplicht scholen een passende onderwijsplek te bieden aan leerlingen. Om dit te realiseren, gaan scholen samenwerken in regionale samenwerkingsverbanden. In deze samenwerkingsverbanden werken het regulier en speciaal onderwijs (cluster 3 en 4) samen. 5 In bijlage 2 zijn aanvullende gegevens over passend onderwijs na te lezen. Figuur 3 Aandeel leerlingen cluster 3 en 4 in het primair onderwijs ,5 % 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 West-Brabant Midden-Brabant Totaal regio Nederland Toelichting In West-Brabant is 4,2% van de leerlingen een cluster 3 of 4 leerling, dit is een groter aandeel dan het landelijk gemiddelde (3,9%). In Midden-Brabant ligt het percentage lager dan in Nederland, hier is namelijk 3,4% van de leerlingen een cluster 3 of 4 leerling. 5 Cluster 3 is het onderwijs aan kinderen met een verstandelijke, lichamelijke of meervoudige handicap en voor langdurig zieke kinderen. Cluster 4 is onderwijs voor kinderen met ernstige gedrags- of psychiatrische stoornissen. 6 Bron: Etalagebestanden leerlingen primair onderwijs 2013, Dienst Uitvoering Onderwijs. Toelichting: peildatum 1 oktober De gegevens zijn gebaseerd op de 1-cijfer definities. De gegevens zijn gebaseerd op voorlopig vastgestelde cijfers. 7

12 3 WERKGELEGENHEID De werkgelegenheid in het primair onderwijs in Nederland is tussen 2008 en 2012 gedaald. 7 Wel zijn er tussen de regio s verschillen in de mate waarin de werkgelegenheid is afgenomen. Dit hoofdstuk bevat gegevens over de ontwikkeling van de werkgelegenheid in het primair onderwijs in de regio West- en Midden-Brabant. Alle werkgelegenheidsgegevens hebben betrekking op het totale personeelsbestand en worden weergegeven in aantallen fte, tenzij anders is aangegeven. Naast de procentuele ontwikkeling van de werkgelegenheid, bevat dit hoofdstuk eveneens gegevens over de samenstelling van het personeelsbestand. In bijlage 3 zijn aanvullende gegevens over de werkgelegenheid in het primair onderwijs na te lezen. 3.1 Werkgelegenheid Figuur 4 Procentuele ontwikkeling werkgelegenheid primair onderwijs Toelichting In West-Brabant is de werkgelegenheid in het primair onderwijs tussen 2008 en 2012 met 6,6% afgenomen. In Midden-Brabant is de werkgelegenheid sterker afgenomen, met 9,3%. Zowel in West- als in Midden-Brabant is de werkgelegenheid sterker gedaald dan 7 Bron: Stamos.nl 8 Bron: Etalagebestand personeelsgegevens primair onderwijs 2012, Dienst Uitvoering Onderwijs. Toelichting: peildatum 1 oktober Het bestand bestaat uit de reguliere formatie. 8

13 de werkgelegenheid in Nederland. In Nederland daalde de werkgelegenheid in de sector in dezelfde periode namelijk met 5,8%. In 2012 komt de werkgelegenheid in West-Brabant uit op 3,8% van de totale werkgelegenheid in het primair onderwijs. Dat komt neer op fte. In Midden- Brabant gaat het om 2,4% (2.988 fte) van de totale werkgelegenheid in de sector. 3.2 Samenstelling personeelsbestand Man/vrouw verhouding Figuur 5 Man/vrouw verhouding personeel primair onderwijs naar functie directie onderwijzend ondersteunend vrouw 40% man 60% vrouw 81% man 19% vrouw 80% man 20% Toelichting In de regio West- en Midden-Brabant zijn enkel onder het directiepersoneel meer mannen dan vrouwen werkzaam (60% versus 40%). Onder het onderwijzend en ondersteunend personeel zijn beduidend meer vrouwen dan mannen werkzaam (respectievelijk 81% versus 19% en 80% versus 20%). Dit beeld komt overeen met de algemene man/vrouw verhouding in het primair onderwijs. In Nederland is 57% van de directieleden man, 43% is vrouw. Onder het onderwijzend personeel is 18% man en 82% vrouw. Ook bij het ondersteunend personeel zijn minder mannen dan vrouwen werkzaam: 26% van het ondersteunend personeel is man, 74% is vrouw. 9 Bron: Etalagebestand personeelsgegevens primair onderwijs 2012, Dienst Uitvoering Onderwijs. Toelichting: peildatum 1 oktober Het bestand bestaat uit de reguliere formatie. 9

14 3.2.2 Leeftijdsverdeling Figuur 6 Leeftijdsverdeling personeel primair onderwijs % < 25 jaar jaar jaar jaar > 55 jaar 5 0 Regio West- en Midden- Brabant Nederland Toelichting In de regio West- en Midden-Brabant is een relatief groot deel van het personeel 55 jaar en ouder (27%). Het aandeel jongeren in de regio is beperkt: 2% van het personeel is jonger dan 25 jaar. Uit de gemiddelde leeftijd blijkt dat het directiepersoneel en ondersteunend personeel in de regio gemiddeld iets ouder is dan het directiepersoneel en ondersteunend personeel in Nederland. Tabel 2 Gemiddelde leeftijd personeel primair onderwijs naar functie Directie Onderwijzend Ondersteunend West-Brabant 54,0 43,7 46,7 Midden-Brabant 52,7 43,3 46,0 Totaal regio 53,4 43,5 46,4 Nederland 52,4 43,7 45,7 10 Bron: Etalagebestand personeelsgegevens primair onderwijs 2012, Dienst Uitvoering Onderwijs. Toelichting: peildatum 1 oktober Het bestand bestaat uit de reguliere formatie. 11 Bron: Etalagebestand personeelsgegevens primair onderwijs 2012, Dienst Uitvoering Onderwijs. Toelichting: peildatum 1 oktober Het bestand bestaat uit de reguliere formatie. 10

15 3.2.3 Aanstellingsomvang Figuur 7 Aanstellingsomvang personeel primair onderwijs (in personen) % > 0.8 fte fte fte West-Brabant Midden-Brabant Totaal regio Nederland Toelichting Zowel in West- als in Midden-Brabant werkt het meeste personeel in een aanstellingsomvang van 0.8 fte of meer (respectievelijk 44% en 42%), gevolgd door een aanstelling tussen 0.5 en 0.8 fte (beide 34%) en 0 tot 0.5 fte (respectievelijk 22% en 24%). Deze verdeling is vergelijkbaar met Nederland, waar 42% een aanstellingsomvang van meer dan 0.8 fte heeft, 32% een aanstellingsomvang van 0.5 tot 0.8 fte en 25% een aanstelling van 0 tot 0.5 fte Functiemix De functiemix is de verdeling van leraren (in fte) over de verschillende salarisschalen. Schoolbesturen krijgen extra middelen van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap om leraren promotie te kunnen geven naar hogere leraarsfuncties. Deze maatregel wordt aangeduid als de versterking van de functiemix. In figuur 8 worden de functiemixgemiddelden in het basisonderwijs per regio weergegeven. Deze gemiddelden worden afgezet tegen de doelstelling. In de bijlage zijn de functiemixgemiddelden voor het speciaal (basis)onderwijs opgenomen. 12 Bron: Etalagebestand personeelsgegevens primair onderwijs 2012, Dienst Uitvoering Onderwijs. Toelichting: peildatum 1 oktober Het bestand bestaat uit de reguliere formatie. 11

16 Figuur 8 Functiemix leraren basisonderwijs 2013: aandeel leraren per salarisschaal 13 Midden-Brabant % Doelstelling 2014 LA LB LC West-Brabant Overig Doelstelling Toelichting Zowel in Midden- als in West-Brabant zijn de doelstellingen voor 2014 nog niet behaald. Voor het basisonderwijs in beide gebieden geldt dat het aandeel leraren (in fte s) in de salarisschaal LA nog moet krimpen en het aandeel in de salarisschalen LB en LC nog sterk moet toenemen. In Midden-Brabant is het aandeel leraren in salarisschaal LA 82,1%. Voor de salarisschalen LB en LC gaat het om respectievelijk 17,8% en 0,1%. In West-Brabant komt het aandeel leraren in salarisschaal LA in 2013 uit op 82%, het aandeel in schaal LB komt uit op 17,4% en het aandeel in de salarisschaal LC op 0,6%. 13 Bron: functiemix.minocw.nl Toelichting: 2013 betreft een voorlopige meting met afwijkende peildata: 1 maart

17 3.2.5 BAPO De BAPO regeling (Bevordering Arbeid Participatie Onderwijspersoneel) heeft ten doel het voor ouder wordend onderwijspersoneel aantrekkelijk te maken om aan het arbeidsproces te blijven deelnemen, door taakvermindering c.q. taakverlichting. Figuur 9 Aandeel BAPO-gebruik als percentage van de werkgelegenheid ,0 4,5 % 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 West-Brabant Midden-Brabant Totaal regio Nederland Toelichting In West-Brabant komt het aandeel BAPO-gebruik als percentage van de werkgelegenheid in de regio uit op 4,3%, in Midden-Brabant is dit aandeel 4,5%. Dit is voor beide gebieden groter dan het aandeel BAPO-gebruik in Nederland (3,9% van de werkgelegenheid). 14 Bron: CentERdata (2013). De toekomstige arbeidsmarkt voor onderwijspersoneel

18 4 AANBOD VAN PERSONEEL In dit hoofdstuk wordt het potentiële aanbod van onderwijzend personeel in het primair onderwijs in de nabije omgeving van de regio West- en Midden-Brabant uiteengezet. 15 De focus ligt hierbij op het aantal afgestudeerden van de pedagogische academie voor het basisonderwijs (pabo) en afgestudeerden van de opleiding Special Educational Needs (SEN). 16 Een pabo-diploma geeft een onderwijsbevoegdheid voor het basisonderwijs. Voor het speciaal onderwijs is eveneens een onderwijsbevoegdheid voor het basisonderwijs nodig. Deze bevoegdheid wordt vaak aangevuld met een aparte opleiding voor het speciaal onderwijs, zoals de opleiding Special Educational Needs. 4.1 Gediplomeerden pabo Tabel 3 Ontwikkeling aantal pabo-gediplomeerden Hogescholen Avans Hogeschool Fontys Hogescholen Totaal Toelichting In de nabije omgeving van de regio West- en Midden-Brabant hebben in 2012 in totaal 533 pabo-studenten hun diploma gekregen. Dit is 11,7% van het totaal aantal pabogediplomeerden in Nederland. Sinds 2008 is het totaal aantal gediplomeerden in de nabije omgeving van West- en Midden-Brabant afgenomen, met uitzondering van het jaar In totaal daalde het aantal gediplomeerden tussen 2008 en 2012 met 14,6%. Dit is een minder sterke daling dan de daling in Nederland. In Nederland daalde het aantal pabo-gediplomeerden tussen 2008 en 2012 met 23,3%. 15 Er zijn ook andere mogelijkheden om in te stromen op de onderwijsarbeidsmarkt, zoals instroom vanuit de stille reserve. 16 Niet alle regio s hebben een opleiding SEN in de omgeving, indien hier sprake van is worden enkel de gegevens over de pabo-gediplomeerden weergegeven. 17 Bron: Stamos.nl. De gegevens zijn weergegeven op instellingsniveau. Dit houdt in dat er geen onderscheid kan worden gemaakt tussen de verschillende vestigingen (indien van toepassing). 14

19 4.2 Gediplomeerden SEN Tabel 4 Ontwikkeling aantal gediplomeerden Special Educational Needs Hogescholen Fontys Hogescholen Toelichting In de nabije omgeving van de regio West- en Midden-Brabant hebben in 2012 in totaal 645 SEN-studenten hun diploma gehaald. Dat is 38,5% van het totaal aantal SENgediplomeerden in Nederland. In vergelijking met het voorgaande jaar is het aantal SENgediplomeerden in deze regio in 2012 sterk teruggelopen. 18 Bron: Stamos.nl. De gegevens zijn weergegeven op instellingsniveau. Dit houdt in dat er geen onderscheid kan worden gemaakt tussen de verschillende vestigingen (indien van toepassing). 15

20 5 VERWACHTINGEN VOOR DE TOEKOMST In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de vraag hoe de arbeidsmarkt voor het primair onderwijs zich naar verwachting zal ontwikkelen. Omdat de werkgelegenheid in de sector afhankelijk is van het aantal leerlingen, wordt eerst een prognose gegeven van de ontwikkeling van het aantal leerlingen in de regio. Daarna worden de prognose van de werkgelegenheid en de prognose van de onvervulde vraag tot 2017 uiteengezet. De onvervulde vraag wordt bepaald door de mate waarin de instroom (aanbod) niet kan voorzien in de vraag. 19 In bijlage 4 zijn aanvullende gegevens over de toekomstverwachtingen voor het primair onderwijs na te lezen. 5.1 Prognose aantal leerlingen Figuur 10 Prognose procentuele ontwikkeling aantal leerlingen primair onderwijs Toelichting Naar verwachting neemt het aantal leerlingen in West-Brabant tussen 2014 en 2017 met 4,5% af. In Midden-Brabant krimpt het leerlingaantal in deze periode met 4,3%. In Nederland zal het aantal leerlingen naar verwachting met 3,8% afnemen. Dit betekent 19 In De toekomstige arbeidsmarkt voor onderwijspersoneel wordt de ontwikkeling van onvervulde vraag gepresenteerd als optelling van de onvervulde vraag onder directeuren en leraren. In dit rapport wordt hierbij aangesloten. Vanwege de mogelijke uitwisseling tussen directeuren en leraren kan de onvervulde vraag in de praktijk uitgeruild worden tussen directeuren en leraren. 20 Bron: CentERdata (2013). De toekomstige arbeidsmarkt voor onderwijspersoneel

21 dat het aantal leerlingen in zowel West- als Midden-Brabant sterker zal krimpen dan het landelijk gemiddelde. 5.2 Prognose werkgelegenheid Figuur 11 Prognose procentuele ontwikkeling benodigd aantal fte primair onderwijs exclusief Bapo Toelichting Naar verwachting zal de werkgelegenheid in de regio West- en Midden-Brabant tussen 2013 en 2017 verder afnemen. Deze daling is het sterkst in West-Brabant, waar het benodigd aantal fte met 6% zal afnemen. In Midden-Brabant is sprake van een daling van 5,5%. 21 Bron: CentERdata (2013). De toekomstige arbeidsmarkt voor onderwijspersoneel

22 5.3 Prognose onvervulde vraag Figuur 12 Prognose onvervulde vraag leraren en directie in fte West-Brabant Midden-Brabant Toelichting De onvervulde vraag in de regio West- en Midden-Brabant zal de komende jaren naar verwachting toenemen. De onvervulde vraag zal het grootst zijn in West-Brabant: in fte. Dit is 1,2% van het benodigd aantal fte s voor leraren en directiepersoneel in deze regio. In Midden-Brabant zal na 2014 ook sprake zijn van een onvervulde vraag. In 2017 komt de onvervulde vraag in dit gebied uit op 31 fte (1,4% van het benodigd aantal fte s). 22 Bron: CentERdata (2013). De toekomstige arbeidsmarkt voor onderwijspersoneel

23 BIJLAGE 1 REGIO-INDELING Tabel B1 geeft weer welke RPA s de regio van deze rapportage beslaat en welke gemeenten daar onder vallen. Tabel B1 Specificatie regio West- en Midden-Brabant Regio RPA Gemeente West- en Midden-Brabant West-Brabant Aalburg Bergen op Zoom Breda Drimmelen Etten-Leur Geertruidenberg Halderberge Moerdijk Oosterhout Roosendaal Rucphen Steenbergen Werkendam Woensdrecht Woudrichem Zundert Midden-Brabant Alphen-Chaam Baarle-Nassau Dongen Gilze en Rijen Goirle Heusden Hilvarenbeek Loon op Zand Oisterwijk Tilburg Waalwijk 19

24 BIJLAGE 2 - LEERLINGEN 23 Tabel B2 Ontwikkeling aantal leerlingen primair onderwijs West-Brabant Midden-Brabant Totaal regio Nederland Tabel B3 Ontwikkeling aantal leerlingen basisonderwijs West-Brabant Midden-Brabant Totaal regio Nederland Tabel B4 Ontwikkeling aantal leerlingen speciaal onderwijs West-Brabant Midden-Brabant Totaal regio Nederland Tabel B5 Ontwikkeling aantal gewichtenleerlingen West-Brabant Midden-Brabant Totaal regio Nederland ,9 8,4 7,9 7,4 6, ,0 5,1 5,2 5,0 4, ,4 8,0 7,3 6,6 5, ,2 5,1 4,9 4,6 4, ,7 8,2 7,6 7,1 6, ,1 5,1 5,1 4,9 4, ,6 7,3 6,9 6,4 5, ,6 5,5 5,4 5,2 5,0 Tabel B6 Ontwikkeling aantal leerlingen cluster 3 en West-Brabant Midden-Brabant Totaal regio Nederland Bron: Etalagebestanden leerlingen primair onderwijs , Dienst Uitvoering Onderwijs. Toelichting: peildatum 1 oktober van het betreffende jaar. De gegevens zijn gebaseerd op de 1-cijfer definities. De gegevens uit 2013 zijn gebaseerd op voorlopig vastgestelde cijfers. 20

25 BIJLAGE 3 WERKGELEGENHEID 24 Tabel B7 Ontwikkeling werkgelegenheid primair onderwijs West-Brabant Midden-Brabant Totaal regio Nederland Tabel B8 Ontwikkeling werkgelegenheid basisonderwijs West-Brabant Midden-Brabant Totaal regio Nederland Tabel B9 Ontwikkeling werkgelegenheid speciaal onderwijs West-Brabant Midden-Brabant Totaal regio Nederland Tabel B10 Ontwikkeling werkgelegenheid primair onderwijs naar functie West-Brabant Midden-Brabant Totaal regio Nederland Directie Onderwijzend Ondersteunend Directie Onderwijzend Ondersteunend Directie Onderwijzend Ondersteunend Directie Onderwijzend Ondersteunend Bron: Etalagebestand personeelsgegevens primair onderwijs 2012, Dienst Uitvoering Onderwijs. Toelichting: peildatum 1 oktober Het bestand bestaat uit de reguliere formatie. 21

26 Tabel B11 Ontwikkeling werkgelegenheid primair onderwijs naar geslacht West-Brabant Midden-Brabant Totaal regio Nederland Man Vrouw Man Vrouw Man Vrouw Man Vrouw Tabel B12 Ontwikkeling werkgelegenheid primair onderwijs naar leeftijd West-Brabant Midden- Brabant Nederland Tabel B Jonger dan 25 jaar jaar jaar jaar jaar en ouder Jonger dan 25 jaar jaar jaar jaar jaar en ouder Jonger dan 25 jaar jaar jaar jaar jaar en ouder Ontwikkeling werkgelegenheid primair onderwijs (in personen) naar aanstellingsomvang West-Brabant Midden-Brabant Totaal regio Nederland fte fte > 0.8 fte fte fte > 0.8 fte fte fte > 0.8 fte fte fte > 0.8 fte

27 Tabel B14 Ontwikkeling functiemix basisonderwijs: aandeel leraren per salarisschaal West-Brabant Midden-Brabant Nederland LA 98,7 95,4 86,6 82,3 82 LB 1,2 4,5 12,8 17,1 17,4 LC 0 0 0,5 0,5 0,6 Overig 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 LA 99 93,8 87,2 82,9 82,1 LB 0,8 6,1 12, ,8 LC 0, ,1 0,1 Overig - 0, LA 98 93,1 85, ,3 LB 1,9 6, ,9 18,5 LC 0,1 0,1 0,1 0,2 0,2 Overig Tabel B15 Ontwikkeling functiemix speciaal onderwijs: aandeel leraren per salarisschaal West-Brabant Midden-Brabant Nederland LA 0,1 0,1 0,1 0,1 0 LB 99,5 97, ,2 92,8 LC 0,5 2,1 4,9 6,7 7,2 Overig LA 0 0,1 0,1 0 0 LB 98,8 94,9 92, ,7 LC 1,1 4,8 7,3 9 9,3 Overig 0,1 0, LA 0,5 0,4 0,2 0,3 0,2 LB 97, ,2 91,3 90,8 LC 2,1 3,5 6,5 8,4 9 Overig 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 25 Bron: functiemix.minocw.nl Toelichting: 2013 betreft een voorlopige meting met afwijkende peildata: 1 maart Bron: functiemix.minocw.nl Toelichting: 2013 betreft een voorlopige meting met afwijkende peildata: 1 maart

28 BIJLAGE 4 VERWACHTINGEN VOOR DE TOEKOMST Tabel B16 Prognose ontwikkeling aantal leerlingen primair onderwijs West-Brabant Midden-Brabant Totaal regio Nederland Tabel B17 Prognose ontwikkeling werkgelegenheid primair onderwijs in fte West-Brabant Midden-Brabant Totaal regio Nederland Tabel B18 Prognose ontwikkeling instroom primair onderwijs in fte naar functie West-Brabant Midden-Brabant Nederland Directie Onderwijzend Ondersteunend Directie Onderwijzend Ondersteunend Directie Onderwijzend Ondersteunend Tabel B19 Prognose ontwikkeling uitbreidingsvraag in fte naar functie West-Brabant Midden-Brabant Nederland Directie Onderwijzend Ondersteunend Directie Onderwijzend Ondersteunend Directie Onderwijzend Ondersteunend Bron: CentERdata (2013). De toekomstige arbeidsmarkt voor onderwijspersoneel Bron: CentERdata (2013). De toekomstige arbeidsmarkt voor onderwijspersoneel Bron: CentERdata (2013). De toekomstige arbeidsmarkt voor onderwijspersoneel Toelichting: beschikbare arbeidsplaatsen worden deels ingevuld via instroom en deels via arbeidsduurwijzigingen en functiewijzigingen. De instroom in tabel B18 bestaat niet alleen uit instroom vanuit de opleiding, maar ook instroom vanuit de stille reserve, vanuit LIO of ondersteunend personeel. 30 Bron: CentERdata (2013). De toekomstige arbeidsmarkt voor onderwijspersoneel Toelichting: de uitbreidingsvraag wordt bepaald door de ontwikkeling van het aantal leerlingen en de verhouding tussen het aantal leerlingen en het aantal leraren. Bijvoorbeeld: wanneer er meer leerlingen zijn, zijn er meer leraren nodig. Dit geldt ook als bij een gelijkblijvend aantal leerlingen de verhouding tussen het aantal leerlingen en het aantal leraren daalt. De uitbreidingsvraag kan zowel positief als negatief zijn. 24

29 Tabel B20 Prognose ontwikkeling vervangingsvraag in fte naar functie West-Brabant Midden-Brabant Nederland Directie Onderwijzend Ondersteunend Directie Onderwijzend Ondersteunend Directie Onderwijzend Ondersteunend Bron: CentERdata (2013). De toekomstige arbeidsmarkt voor onderwijspersoneel Toelichting: de vervangingsvraag wordt bepaald door het saldo van uitstroom, arbeidsduurwijziging (meer of minder werken), functiewijziging en de jaarlijkse verandering in BAPO-gebruik. 25

30 BIJLAGE 5 AANVULLENDE INFORMATIE In totaal zijn er 22 regionale arbeidsmarktanalyses beschikbaar, waarvan vier rapportages betrekking hebben op de G4. De overige rapportages bestaan uit een RPA-regio of uit een bundeling van (meerdere) RPA-regio s. Bij deze bundeling is zoveel mogelijk aangesloten bij de bestaande samenwerkingsverbanden. Wilt u meer informatie over de arbeidsmarkt in uw regio? Hieronder zijn links naar verschillende relevante informatiebronnen opgenomen, waar u aanvullend op de gegevens uit dit rapport gegevens kunt raadplegen. Indien u vragen heeft, kunt u ook contact opnemen met het Arbeidsmarktplatform PO. Tabel B19 Relevante informatiebronnen Thema Onderwerp Website Leerlingen Ontwikkeling aantal leerlingen data.duo.nl Werkgelegenheid Ontwikkeling werkgelegenheid data.duo.nl Ontwikkeling Functiemix Aanbod van personeel Gediplomeerden per hogeschool (instellingsniveau) Stamos.nl Ziekteverzuim Ontwikkeling verzuim naar provincie Stamos.nl functiemix.minocw.nl Verwachtingen voor de toekomst Ontwikkeling aantal leerlingen Scenariomodel PO Arbeidsmarktprognoses CentERdata (2013). De toekomstige arbeidsmarkt voor onderwijspersoneel

31 ARBEIDSMARKTPLATFORM PRIMAIR ONDERWIJS Postadres Postbus CN Den Haag Bezoekadres Lange Voorhout EA Den Haag T info@ arbeidsmarktplatformpo.nl ARBEIDSMARKTPLATFORM PRIMAIR ONDERWIJS is het kennis-en expertisecentrum van de arbeidsmarkt in het primair onderwijs. Samen met de sector bevordert het een gezonde arbeidsmarkt. 2 Arbeidsmarktplatform Primair Onderwijs