POLITIEKE MARKT APELDOORN ACTIVITEITEN ACCRES. Onderwerp Activiteiten Accres Datum 14 december uur Plaats Oranje Zaal - Orpheus

Transcriptie

1 POLITIEKE MARKT APELDOORN ACTIVITEITEN ACCRES Voorzitter Notulist J.D. van der Borg J. Brouwer Onderwerp Activiteiten Accres Datum 14 december 2017 Tijd uur Plaats Oranje Zaal - Orpheus Aanwezig: H. Skalonjic (D66), R. van Swam (VVD), H. Weevers (50PLUS), M. van der Maal (GroenLinks), H. van den Berge (SGP), J.M. van der Zande (ChristenUnie), T. Stam (PvdA), P.C.J.H. Messerschmidt (Lokaal Apeldoorn), M. Fransen (CDA), M. Bontenbal (Partij voor de Dieren) Wethouder D. Cziesso Doel van de activiteit: Voorbereiding eventuele nadere kaderstelling. De heer Van Everdingen (eigenaar Expeditiehuis Apeldoorn) heeft een brief gestuurd naar de wethouder, die de raad ook heeft gehad. De heer Van Everdingen vraagt of er nog vragen zijn. De raad heeft geen vragen. De heer Kolff (directeur Accres) geeft aan dat Accres de opdracht van de gemeente heeft om zakelijker te worden en hier is een ondernemingsplan op gericht. Vanuit de expertise willen zij hun portefeuille verbreden, binnen de kaders van de wet en met marktconforme prijzen. Op de Dubbelbeek wordt een multi activity center gemaakt, waarmee zij het toeristisch landschap denken te verrijken. Het is een afwijkende voorziening ten opzichte van wat er al is, een slechtweer voorziening. Zij willen dit doen middels samenwerking met andere ondernemers in de recreatieve sector om elkaar te versterken. D66 (de heer Skalonjic) hoort een ondernemer spreken. Accres is een overheidsbedrijf. Geeft dit een andere verantwoordelijkheid. De heer Kolff denkt van niet. Ze willen waarde creëren voor de gemeente Apeldoorn, maar dit had ook in een andere stad kunnen zijn. Accres moet de eigen broek ophouden. VVD (de heer Van Swam) wijst op de bijzin in de opdracht van de raad om te ondernemen, te weten dat gezegd is dat er buiten Apeldoorn gezocht moest worden naar activiteiten. Daarnaast vragen zij hoe de heer Kolff de ontwikkeling van Accres ziet, omdat dit erg lijkt op een commerciële activiteit die zij ook los van de overheid kunnen doen. De heer Kolff heeft niet gelezen en is er ook niet bekend mee dat het alleen buiten Apeldoorn zou mogen. Het is belangrijk om voldoende diversiteit te hebben voor de continuïteit. De wet schrijft een bepaalde ruimte voor activiteiten voor en Accres zal daar nooit boven gaan, omdat zij de opdracht voor de gemeente willen blijven vervullen. VVD (de heer Van Swam) wijst op de opening van een multi activity center (MAC) volgende week in Enschede en wellicht ook in Apeldoorn. Hier zal behoorlijk wat omzet uit komen, wat is de grens. De heer Kolff geeft aan dat zij maximaal 20% groei mogen hebben. Er is nog ruimte genoeg. 1

2 50PLUS (de heer Weevers) wijst op de opmerking over maatschappelijk belang en vraagt wie bij Accres bepaalt wat maatschappelijk belang is. De heer Kolff beaamt dat dit grenzen vervagen. Maatschappelijke bedrijven worden commerciëler en vice versa. Iedereen is steeds meer gericht op de maatschappelijke component en dit is goed voor de samenleving. GroenLinks (de heer Van der Maal) verwijst naar de functies in het MAC die voor een deel al in Apeldoorn worden aangeboden. De vraag is in hoeverre het vernieuwend is. Een deel van de bezoekers zal van buiten komen, extra bezoekers die er nu niet zien en dus wellicht niet concurrerend zijn. De heer Kolff denkt dat het zeker vernieuwend is. De basis is de E-kartbaan die er in Apeldoorn nog niet is. Daarom komen een aantal virtuele spelen, kleiner en van korte duur, als aanvulling op de kartbaan, in een futuristische omgeving. Dit is een andere beleving dan van de bedrijven die er al zijn. De markt geeft aan dat er behoefte is aan een slechtweer voorziening, zeker voor de oudere jeugd en volwassenen en deze leemte wordt door Accres ingevuld. SGP (de heer Van den Berge) geeft aan waarom de ruimte aan Accres is gegeven om meer activiteiten te doen (financieel). De vraag is waar de grens ligt voor een maatschappelijke instelling. Er kan ook voor worden gekozen om Accres op eigen benen te laten staan. De vraag is wat het meest wenselijk is hoe op Accres gestuurd moet worden. De heer Kolff hoopt dat de gemeente hoofd aandeelhouder blijft, het is de kurk waar zij op drijven. De afgelopen jaren hebben zij drie miljoen moeten bezuinigen. Om dit te compenseren wordt de orderportefeuille verbreed. Het MAC is een bijzonder geval in een losse B.V. Binnen Apeldoorn mogen zij componenten toevoegen om een attractief aanbod te hebben. SGP (de heer Van den Berge) vraagt naar de genoemde 20% groeimogelijkheid. De heer Kolff geeft een toelichting. Apeldoorn geeft geen subsidie voor een activiteit die maatschappelijk gezien in Almelo plaats vindt. Dit is geborgd omdat de nieuwe activiteiten in een aparte B.V. zitten. De rek van de groei is eindig en bedoeld om pieken en dalen op te vangen en continuïteit aan de medewerkers te bieden. VVD (de heer Van Swam) verwijst naar de bezuinigingen in , waar de raad heeft uitgesproken dat Accres moet groeien naar een zelfstandig bedrijf. Dit hoort VVD nu niet meer terug. De heer Kolff geeft aan dat zij zelfstandig zijn door de extra activiteiten. ChristenUnie (de heer Van der Zande) verwijst naar de B.V. en constateert dat mocht het MAC omvallen, er geen geld uit Apeldoorn hier naar toe gaat. De heer Kolff geeft aan dat dit een bewuste keuze moet zijn. De mogelijkheid is er wel, maar moet in overleg gaan. Het is niet de ambitie. Het MAC heeft een eigen financiering en loopt niet via de gemeente. De heer Versteeg (bezorgde burger) is blij te horen dat gesteld wordt dat Accres een overheidsapparaat is, wat door het college schriftelijk is ontkend. Gesteld wordt dat er een nieuwe entiteit wordt opgericht voor het MAC. Een B.V. kan failliet gaan. Het kan ten koste gaan van het dividend van de gemeente. Er kan niet worden vast gesteld dat er een grote behoefte is aan dit soort activiteiten. Zwembaden worden gesloten en dan zou de gemeente zich richten op dit soort maatschappelijke activiteiten, waar bedrijven op tegen zijn. De heer Versteeg heeft Accres niet kunnen betrappen op commerciële daadkracht of succes. Dit is wel nodig om een bedrijf te kunnen runnen. Accres heeft een voordeel ten opzichte van de andere bedrijven omdat ze goedkoop geld aan kunnen trekken. Dit is oneerlijke concurrentie. Inmiddels is de ACM bezig om te kijken of dit wel mag. Tweede Kamerleden hebben het college ontraden om dit te doen, mede in verband met nieuwe wetgeving Overheid en Markt. Dit moet je niet willen. De gemeente zou zich zuinig moeten opstellen met het budget en niet iets aanhalen wat risico met zich meedraagt. De overheid moet geen ondernemer spelen. 2

3 GroenLinks (de heer Van der Maal) verwijst naar de VNG die een andere mening heeft dan ACM. Maatschappelijke organisaties zijn min of meer verplicht om op een andere manier tot inkomen te komen. De heer Versteeg geeft aan dat ieder zijn eigen mening mag hebben. VNG gaat niet over het budget van Apeldoorn. Het is een risicovol gebeuren. Een bedrijf krijgt nooit zo goedkoop geld van de bank als een bedrijf waar de gemeente achter staat. Het woord is aan de fracties. Wethouder Cziesso is aanwezig als aandeelhouder van Accres. Dit is een opiniërend debat op verzoek van de fracties. VVD (de heer Van Swam) heeft een aantal vragen aan het college over de omgang met Accres naar aanleiding van de PMA van vorig jaar, waarin voorgesteld werd door het college om Accres de ruimte te geven om te ondernemen buiten Apeldoorn. Dit ziet VVD nergens in de afspraken met Accres terugkomen. De vraag is hoe dit gecommuniceerd is met Accres en hoe dit wordt ingevuld. In die PMA is ook gezegd dat het op een bescheiden manier gedaan moet worden. Ook dit wordt niet terug gevonden in de afspraken die zijn vastgelegd in de DVO. In 2011 heeft de raad uitgesproken dat Accres op weg naar zelfstandigheid moet gaan. Dit betekent dat ze los moeten komen van de overheid. VVD begrijpt nu dat er niet veel mee gedaan wordt. PvdA (de heer Stam) beaamt dat dit in de kern zo is. Er is ook gezegd af te stappen van een subsidieverhouding naar een DVO op termijn. Op termijn is er uit gehaald. Het is onduidelijk gebleven wat de richting zou worden en daar bestaat nog steeds onduidelijkheid over wordt door PvdA beaamt. SGP (de heer Van den Berge) sluit hier bij aan. De raad moet aangeven hoe zij in de spagaat zitten. Accres moet een maatschappelijke taak borgen, maar meer commercieel betekent ook meer zelfstandigheid waar de raad een richting in aan moet geven. CDA (de heer Fransen) sluit hier bij aan. Er moet duidelijkheid komen dat commerciële uitbreiding alleen plaats zou kunnen vinden buiten de gemeente Apeldoorn. Dit is een cruciale bepaling. VVD (de heer Van Swam) geeft aan dat dit in het verslag staat als uitspraak van de wethouder. Het is een rare bepaling. In Enschede is geen probleem ontstaan bij andere ondernemers. Over de verzelfstandiging zou een tijdpad moeten worden afgesproken. Lokaal Apeldoorn (de heer Messerschmidt) wil uit de spagaat komen. In het maatschappelijk vastgoed zouden commerciële activiteiten plaats moeten vinden om het rendement van de panden omhoog te laten gaan. Er is niet gesproken over het zelfstandig activiteiten gaan doen buiten deze panden om. Apeldoorn is aandeelhouder, opdrachtgever en controleur en moet daar uit komen. PvdA (de heer Stam) wijst er op dat de raad zelf gesteld heeft dat Accres commercieel moet worden, zodat er van de subsidieverhouding kan worden afgestapt. PvdA wil weten of de aparte BV gaat vallen onder de BV van Enschede. PvdA heeft het gelezen dat Accres zakelijk moest kijken buiten de gemeente Apeldoorn en niet dat het alleen commercieel buiten Apeldoorn zou mogen. D66 (de heer Skalonjic) vraagt of toen voor ogen is geweest wat er nu gebeurd. Andere ondernemers worden geraakt. Een overheidstaak schuurt met activiteiten van ondernemers. Hier is geen sprake van een grijs gebied. VVD (de heer Van Swam) is van mening dat de raad dit heeft laten ontstaan en heeft gewild. Dit is een kantelpunt om te kijken waar je naar toe wilt. PvdA (de heer Stam) wijst er op dat commerciële activiteiten expliciet genoemd zijn. Dat is geen grijs gebied, maar de markt. GroenLinks (de heer Van der Maal) beaamt dat de raad dit heeft aangegeven, waardoor de spagaat is ontstaan. Er moet duidelijkheid komen richting een maatschappelijke organisatie. Lokaal Apeldoorn (de heer Messerschmidt) wijst er op dat de door de raad genoemde commerciële activiteiten betrekking hadden op het maatschappelijk vastgoed. SGP (de heer Van den Berge) is van mening dat toen niet goed doordacht is wat bedoeld werd. Onder druk van bezuinigingen is gezocht naar oplossingen en zijn er geen duidelijke richtlijnen meegegeven. De ruimte die Accres neemt is geboden door het beleid. PvdA (de heer Stam) denkt dat het niet alleen de bezuinigingen waren. De raad vond dat de verhouding tussen gemeente en Accres niet duidelijk was. VVD (de heer Van Swam) geeft aan dat de verhoudingen aangescherpt zijn in Accres doet niets fout en geeft invulling aan de vraag. 3

4 De kaders zijn niet helder neergezet. CDA (de heer Fransen) sluit aan bij D66. Accres kan niets worden verweten, maar ook de indieners van klachten niet. De raad is het er over eens dat er een kantelpunt bereikt is en nu een standpunt moet worden ingenomen. ChristenUnie (de heer Van der Zande) sluit aan bij PvdA om het transparanter te maken door een DVO. Dit is een logisch gevolg. ChristenUnie herkent zich niet in het beeld dat de gemeente ondernemer gaat spelen. 50PLUS (de heer Weevers) is van mening dat is afgesproken dat Accres de eigen broek moet ophouden. Zij geven daar nu invulling aan binnen de (rekbare) kaders die gegeven zijn. Het is overdone om daar zo krampachtig op te reageren. Partij voor de Dieren (de heer Bontenbal) vraagt zich af of een particulier met eenzelfde plan een lening van de bank zou krijgen. Accres heeft het voordeel dat de gemeente als aandeelhouder er achter staat en dus een voordeel ten opzichte van anderen. ChristenUnie (de heer Van der Zande) wijst er op dat een overheidsbedrijf vaker privatiseert. PvdA (de heer Stam) vult aan dat de financiën van investeringsmaatschappijen en de bank komen en niet van de gemeente. Er worden marktconforme percentages betaald. SGP (de heer Van den Berge) wil er voor waken dat vanavond een te grote stap richting privatisering wordt gemaakt. Er hangen veel maatschappelijke belangen onder Accres. Wethouder Cziesso wijst op twee manieren van zelfstandigheid. Financiële zelfstandigheid, zonder geld van de gemeente, en verzelfstandiging waarbij de gemeente geen zeggenschap meer heeft. Er is gekozen voor financiële zelfstandigheid. Accres opereert op een markt die gedomineerd wordt door een aantal bedrijven, zowel gemeentelijk als commercieel. Er is besloten door de raad om Accres ook commerciële activiteiten te laten uitvoeren elders in Nederland. VVD (de heer Van Swam) vraagt waar de raad dit besloten heeft. Wethouder Cziesso legt uit dat in de DVO die is afgesloten met Accres, beheer van maatschappelijke ruimtes, voeren zij ook in andere plaatsen in Nederland uit. Daar heeft de raad toestemming voor gegeven. Er zijn aparte BV s voor ingericht. In 2010 en 2011 is in de raad gesproken over activiteiten van Accres buiten de gemeente. De motie van 2011 bij de bezuinigingen staat in dat Accres voor eigen en rekening en risico recreatieve voorzieningen zal moeten gaan exploiteren. Dat was vooral bedoeld binnen Apeldoorn. Vorig jaar stond in het collegevoorstel dat Accres niet alleen recreatieve voorzieningen mag doen maar ook buiten de gemeente verdere activiteiten mag ondernemen. Binnen Apeldoorn is sinds de motie van 2011 die optie voor Accres toegestaan. VVD (de heer Van Swam) wijst er op dat het een amendement was en ziet dit niet terug in de afspraken met Accres. SGP (de heer Van den Berge) is van mening dat toen niet helder nagedacht is over wat commerciële activiteiten zijn. Dat is niet nader omschreven. Wethouder Cziesso geeft aan dat de afgelopen periode niet de geschikte periode was voor verzelfstandiging. Destijds had Accres een monopoly positie op maatschappelijk vastgoed. Er zou ook met andere aanbieders in zee gegaan kunnen worden middels een aanbesteding. Dan kun je ook niet vragen van Accres om te wachten of ze weer een aanbieding van de gemeente Apeldoorn krijgen. De gelegenheid moet dan ook geboden worden om het takenpakket uit te breiden. De vraag is of het kantelpunt nu ligt of in De wethouder is van mening in Nu weer kantelen zou betekenen geen commerciële activiteiten door Accres en dan zij ze weer monopolist. Er zijn veel meer bedrijven die een concurrerende offerte kunnen geven. Voor Apeldoorn heeft de concurrentie ook voordeel. VVD (de heer Van Swam) wijst er op dat het daar niet over gaat maar over het kantelpunt om wel of niet te privatiseren. SGP (de heer Van den Berge) wil dit niet vanavond bespreken en zou dan scenario s willen zien van het college. CDA (de heer Fransen) denkt dat de mening van de raad is dat indien zij dit geweten hadden in 2011, er kaders waren meegegeven of een ander besluit was genomen. Privatisering kan op een ander moment worden gevoerd. PvdA (de heer Stam) kan zich de discussie nog voor de geest halen. Het is niet zo dat de raad niet wist wat er zou kunnen gebeuren. Het MAC gaat om een heel klein deel van het totaal. 4

5 D66 (de heer Skalonjic) is nu op een punt aangekomen waarbij gekeken moet worden of de gevolgen wel de gevolgen zijn die de raad destijds voor ogen had. Lokaal Apeldoorn (de heer Messerschmidt) sluit hier bij aan. Accres maakt gebruik van het feit dat ze een overheidsinstelling zijn, wat als springplank wordt gebruikt om commerciële activiteiten te ontplooien. Dat heeft de raad ook gevraagd, maar de vraag is of dit is wat de raad wil. Niet over privatisering. De voorzitter concludeert dat het college gevraagd wordt om te komen met een notitie hoe kan worden omgegaan met de grens die door de raad gevraagd wordt. Het college kan in overleg met Accres komen met een aantal scenario s. VVD (de heer Van Swam) vraagt welk tijdspad: voor het definitieve besluit over het MAC of niet. Wethouder Cziesso geeft aan dat de commerciële activiteiten van Accres op geen enkele wijze door de gemeente zijn gesubsidieerd. Dit is niet mogelijk, landelijke wetgeving is hier zeer streng op. Er worden geen leningen verstrekt tegen andere tarieven. De BV staat los van Accres. Als deze failliet gaat kan Accres geld geven aan de BV mits de gemeenteraad hier toestemming voor geeft. D66 (de heer Skalonjic) wijst er op dat bijna geen gemeente werkte conform de geest van de wet (nee, tenzij) en daarom de wet wordt veranderd. Het gaat er om of de BV voordelen kent ten opzichte van een reguliere ondernemer. In het collegebesluit staat een indirect voordeel voor de BV en de vraag is wat hier mee bedoeld wordt. Wethouder Cziesso geeft aan dat een grote BV indirecte voordelen heeft bijvoorbeeld door middel van groter kunnen inkopen. Het indirecte voordeel heeft ook te maken met het feit dat Accres in Apeldoorn zit en Apeldoorn goed kent en daarmee een voordeel heeft op andere ondernemers. Er is geen sprake van ongeoorloofde staatssteun. Accres is al een eind op weg met de realisatie. De wethouder zou met Accres moeten overleggen of er nog een no-go moment is zonder al te veel problemen en kosten. Het college zal scenario s uitwerken, waarbij het niet zeker is of deze voor het no-go MAC kan. VVD (de heer Van Swam) wijst er op dat in de stukken staat dat definitieve besluitvorming nog moet plaatsvinden. SGP (de heer Van den Berge) vraagt of Accres de gemeente aansprakelijk kan stellen als zij zouden besluiten de ruimte niet te geven. De voorzitter concludeert dat de raad gerapporteerd wordt door het college over het no-go moment en komt terug met scenario s richting de raad om er verder over te spreken. VVD (de heer Van Swam) is van mening dat er formeel niets fout gedaan wordt. Het gaat om de perceptie die er in de maatschappij heerst en de schijn is tegen. VVD heeft aan de eenheid een vraag gesteld over de procent regeling en heeft een ander antwoord gekregen dan vanavond gehoord is van Accres. CDA (de heer Fransen) wijst er op dat de uitspraak van ACM kan worden meegenomen in het vervolgtraject. Wethouder Cziesso geeft aan dat er niet over de regeling heen gegaan zal worden. Er moet nog gekeken worden of deze regeling telt voor het hele concern of op BV niveau. Hier komt het college op terug. De verwachting is dat ACM geen uitspraak zal doen, maar aanvullende vragen zal stellen. Dit kan nog even duren. In dit dossier gaat zorgvuldigheid boven snelheid. Het college zal komen met een weloverwogen stuk, waar de uitspraak van de ACM mee kan worden genomen en eventuele nieuwe wetten. De verwachting is dat dit na de verkiezingen zal zijn. 5

6 VVD (de heer Van Swam) wijst er op dat in 2011 op basis van toen bekende gegevens zo zorgvuldig mogelijk een beslissing is genomen door de raad. VVD heeft niet de indruk dat de gegevens niet compleet waren destijds. De effecten nu waren alleen niet in beeld. SGP (de heer Van den Berge) vraagt hoe de notitie zich verhoudt tot hoe met dit concrete voorstel moet worden omgegaan. Wethouder Cziesso zal op de component en of en wanneer er een no-go moment is zo snel mogelijk een reactie aan de raad te doen toekomen. Mocht het een langdurig traject worden met ACM, kan op basis van voorlopige aannames op dit punt alvast een notitie aan de raad worden gestuurd. De voorzitter dankt allen voor de aanwezigheid en inbreng en sluit de vergadering. Conclusie: voldoende besproken. Toezegging: - het college zal scenario s uitwerken, waarbij het niet zeker is of deze voor het no-go MAC kan. Dit zal door de wethouder worden uitgezocht. - Er moet nog gekeken worden of de 80-20% regeling telt voor het hele concern of op BV niveau. Hier komt het college op terug. 6