Inhoudsopgave. p. 3 p. 99 p. 100 p. 105 p. 115

Transcriptie

1 Inhoudsopgave Vaststelling van het woordelijk verslag van de raadsavond van 19 september woordelijk verslag 19 september 2017 Vaststellen van het woordelijk verslag van de Kadernota op 27 juni woordelijk verslag Kadernota Vaststellen zienswijze inzake tweede gewijzigde begroting 2017 Baanstede - B1 Tweede gewijzigde begroting 2017 met frictiekosten Baanstede Vaststellen zienswijze inzake tweede gewijzigde begroting 2017 Baanstede - B2 Aanbiedingsbrief van Baanstede Tweede gewijzigde begroting 2017 Vaststellen zienswijze inzake tweede gewijzigde begroting 2017 Baanstede - BW Tweede gewijzigde begroting 2017 met frictiekosten Baanstede Vaststellen zienswijze inzake tweede gewijzigde begroting 2017 Baanstede - Concept zienswijze Tweede gewijzigde begroting 2017 met frictiekosten Baanstede Vaststellen zienswijze inzake tweede gewijzigde begroting 2017 Baanstede - RV Tweede gewijzigde begroting 2017 met frictiekosten Baanstede Vaststellen zienswijze MRA Werkplan en begroting Zienswijze MRA Werkplan en Begroting 2018_B1 Zienswijze Wormerland Vaststellen zienswijze MRA Werkplan en begroting Zienswijze MRA Werkplan en Begroting 2018_BW Vaststellen zienswijze MRA Werkplan en begroting Zienswijze MRA Werkplan en Begroting 2018_RV Vaststellen zienswijze MRA Werkplan en begroting Zienswijze MRA Werkplan en Begroting_B2 notitie1 Vaststellen zienswijze MRA Werkplan en begroting Zienswijze MRA Werkplan en Begroting_B3 notitie2 Vaststellen zienswijze MRA Werkplan en begroting Zienswijze MRA Werkplan en Begroting_B4 notitie3 Vaststellen zienswijze MRA Werkplan en begroting Zienswijze MRA Werkplan en Begroting_B5 agenda regiegroep Vaststellen zienswijze MRA Werkplan en begroting Zienswijze MRA Werkplan en begroting_b6 weekplanning 2017 p. 3 p. 99 p. 100 p. 105 p. 115 p. 120 p. 190 p. 200 p. 201 p. 204 p. 206 p. 210 p. 212 p. 214 p. 217 p. 220 p. 222 p. 283 p. 285 p. 287

2 Vaststellen besparingsopties Zaanbrug (vervallen) - B 2 M E M OToelichting besparingsopties Vaststellen besparingsopties Zaanbrug (vervallen) - B 3 Advies juridisch adviseurs Zaanbrug Instemmen met aanbesteding accountant - WL Raadsvoorstel aanbesteding accountant 2017 Instemmen met aanbesteding accountant Memo advies controlecommissie inzake accountant p. 298 p. 301 p. 309 p. 312

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40

41

42

43

44

45

46

47

48

49

50

51

52

53

54

55

56

57

58

59

60

61

62

63

64

65

66

67

68

69

70

71

72

73

74

75

76

77

78

79

80

81

82

83

84

85

86

87

88

89

90

91

92

93

94

95

96

97

98

99 Besluitenlijst Raad Wormerland Ag. pt. Onderwerp Raad 10 oktober 2017 Besluit 1 Opening Bericht van verhindering: De heer Rijken, Sanders en van Wanrooij 2 Mededeling inzake aanbeveling herbenoeming burgemeester 3 Vaststellen agenda Agendapunt 9 vervalt 4 Mededelingen geen 5 Debatspunten geen 6.1 Vaststelling van het woordelijk verslag van 19 september Vaststelling van het woordelijk verslag van de behandeling Kadernota van 27 juni Vaststellen zienswijze inzake tweede gewijzigde begroting 2017 Baanstede 8 Vaststellen zienswijze MRA Werkplan en begroting Vaststellen besparingsopties Zaanbrug 10 Instemmen met aanbesteding accountant 11 Begrotingswijzigingen 12 Sluiting De voorzitter van de vertrouwenscommissie, de heer Roeleveld meldt dat de raad van de gemeente Wormerland unaniem heeft besloten de heer Tange van harte aan te bevelen voor herbenoeming bij de Minister van BZK via tussenkomst van de CvK. Vastgesteld vastgesteld Stemverklaring: VLW, PvdA Het voorstel van b&w is met algemene stem aangenomen. Voor: VVD, PvdA, GL, CDA Tegen: SP, VLW Het voorstel van b&w is aangenomen. Motie VLW: Voor: VLW, SP Tegen: VVD, PvdA, GL, CDA De motie is verworpen vervallen Stemverklaring VLW Het voorstel is met algemene stem aangenomen. De begrotingswijzigingen zijn met algemene stem aangenomen.

100

101

102

103

104

105 Verslag van de openbare vergadering van de gemeenteraad van Wormerland, gehouden op 10 oktober 2017 in het gemeentehuis aan de Koetserstraat 3 te Wormer, aanvang uur AANWEZIG 5 de leden: 10 wethouders: 15de voorzitter: de griffier: afwezig mkg: verslaglegging: 20 de heer H. Mak (SP), de heer M. van der Kolk (SP), de heer H.G. Roeleveld (CDA), de heer H.P.J. Halewijn (GroenLinks), de heer R. Doorn (GroenLinks), de heer F.Th. Koelemeijer (GroenLinks), de heer C. Ricken (PvdA), de heer C.J. Kindt (PvdA), de heer R.J.G. Berkhout (VVD), de heer C.J.M. Doorenbos (VVD), de heer R.P. Hendriks (VLW), mevrouw A. Smit-de Ridder (VLW), de heer K.IJ. Luttik (VLW), de heer E. van Rijn (VLW) mevrouw P.J.M. Fens (GroenLinks), de heer F.J.W. Saelman (VVD), de heer K. van Waaijen (PvdA), de heer J.M. Schalkwijk (CDA) de heer P.C. Tange mevrouw I.P. Vrolijk de heer J. Rijken (CDA), de heer F.C. Sanders (VVD), de heer R.F.T. van Wanrooij (VVD) mevrouw M. Steenwinkel (DemiSec) AGENDA 1. Opening 252. Vaststellen agenda 3. Mededeling inzake aanbeveling herbenoeming burgemeester 4. Mededelingen 5. Debatpunten (indien aangemeld) 6.1 Vaststelling van het woordelijk verslag van de raadsavond van 19 september Vaststelling van het woordelijk verslag van de Kadernota op 27 juni Vaststellen zienswijze inzake tweede gewijzigde begroting 2017 BaanStede 8. Vaststellen MRA Werkplan en begroting Vaststellen besparingsopties Zaanbrug 10. Instemmen met aanbesteding accountant Begrotingswijzigingen 12. Sluiting 1. Opening 40 De voorzitter: Dames en heren, ik open de vergadering en ik kan u mededelen dat bericht van verhindering is ontvangen van de heer Sanders, de heer Rijken en de heer Van Wanrooij Mededeling inzake aanbeveling herbenoeming burgemeester 50 De voorzitter: Bij agendapunt 2 mag ik met betrekking tot de mededeling inzake de aanbeveling herbenoeming burgemeester het woord geven aan de heer Roeleveld. U heeft het woord. De heer Roeleveld: Dank u wel, voorzitter. In de vergadering die aan deze vergadering voorafging dat was een besloten vergadering en over wat daar besproken is, zal ik geen mededelingen doen hebben we een besluit genomen. Dat besluit is unaniem genomen en dat besluit is in te stemmen met het positieve advies van de Vertrouwenscommissie 55herbenoeming burgemeester Wormerland om de herbenoeming van de heer P.C. Tange bij Pag. 1 van 10

106 de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties door tussenkomst van de commissaris van de Koning van Noord-Holland van harte aan te bevelen. Dat is ons besluit geweest en dat wilde ik graag mededelen. 5De voorzitter: Dank u wel. En ik dank u ook voor het in mij gestelde vertrouwen. Dank u wel. 3. Vaststellen agenda De voorzitter: Bij het vaststellen van de agenda wil ik met u constateren dat wordt 10voorgesteld om agendapunt 9 van de agenda af te halen. Dat punt heet Vaststellen besparingsopties Zaanbrug en het wordt naar een ander moment verplaatst. Ik weet dat er een stemverklaring wordt afgegeven bij agendapunt 7 door de fractie van de PvdA en een door de fractie van de VLW. Ik heb ook via de voorzitter ervan kennis kunnen nemen dat bij agendapunt 8 als het gaat over het vaststellen van de zienswijze van de MRA, na eerst 15natuurlijk het voorstel, ruimte is gevraagd voor een motie van de kant van de VLW. Dat zijn de zaken die ik u bij het vaststellen van de agenda kan meegeven. Daar kunt u zich in vinden? Dan gaan we het zo doen. 4. Mededelingen 20 De voorzitter: Er zijn geen mededelingen van mijn kant. Zijn er mededelingen van uw kant? Er zijn geen verdere mededelingen. 5. Debatpunten 25 Er zijn geen punten voor debat aangemeld. 6.1 Vaststelling van het woordelijk verslag van de raadsavond van 19 september De voorzitter: Als niemand een opmerking wil maken dan maak ik de opmerking die gemaakt is bij Algemene Zaken waar we even stilgestaan hebben bij het feit dat er iets gewijzigd moest worden waardoor we het verslag Wat wilt u zeggen? De heer Hendriks: Dat was het verslag van 27 juni jl. 35 De voorzitter: Dat klopt. Dan hebben we geen opmerkingen bij 19 september jl. Allen akkoord met het verslag van 19 september? Dat is het geval 6.2 Vaststelling van het woordelijk verslag van de Kadernota op 27 juni De voorzitter: Bij dit verslag hadden we natuurlijk een bladzijde kunnen doen met de correcties, want nu hebben we wel heel veel papier gebruikt. Dat was een heel terechte opmerking. Dank u wel, mijnheer Van Rijn. Heeft iemand de behoefte het woord te voeren? Vraagt iemand stemming? Dan nemen we het met algemene stemmen aan, we stellen het 45verslag vast. 7. Vaststellen zienswijze inzake tweede gewijzigde Begroting 2017 BaanStede De voorzitter: Voor een stemverklaring geef ik eerst het woord aan de VLW. 50 Mevrouw Smit-de Ridder: Dank u wel, mijnheer de voorzitter. De portefeuillehouder in dezen heeft in de meeste vergaderingen met betrekking tot het onderwerp BaanStede steeds aangegeven dat de kosten misschien wel hoger zouden uitvallen, waarvoor wij gewaarschuwd hebben. Er werd ons steeds verzekerd dat dat niet het geval zou zijn. Echter, 55zie daar, de kosten zijn toch weer hoger dan bij de laatste vergadering, zo'n 10%. Bovendien rest mij eigenlijk nog een vraag over iets waarover ik nog een beetje in het ongewisse ben. Is om formeel te kunnen uittreden ook getekend door de gemeente Beemster? Dat heeft een Pag. 2 van 10

107 hele tijd gehangen, maar voor de formaliteit en om het tot stand te laten komen, de volledige uittreding, zal dat toch gebeurd moeten zijn. Wij hechten er waarde aan mee te delen dat de kosten toch eigenlijk weer te hoog zijn uitgevallen. 5De voorzitter: Dan ga ik voor een stemverklaring naar de PvdA. Mijnheer Kindt. De heer Kindt: Dank u wel, voorzitter. Onze fractie stemt van harte in met de zienswijze op de tweede gewijzigde begroting 2017 van BaanStede. Zoals het zich laat aanzien blijft bij de opheffing van deze gemeenschappelijke regeling bij de afrekening voor de tekorten en de 10frictiekosten nog een bescheiden bedrag over. De reguliere tekorten en de uiteindelijke frictiekosten bedragen slechts zo'n ,00 en die kunnen worden opgevangen uit de meerjarenbegroting. Zelfs de eerdergenoemde dekking vanuit de reserves Sociaal Domein hoeven daarvoor niet te worden aangesproken. We zijn bijzonder opgelucht dat eerder geuite zorgen over hoge frictiekosten en hoge tekorten niet zijn uitgekomen. We spreken 15hierbij daarom onze waardering uit voor het portefeuilleoverleg Participatie. De voorzitter: Dank u wel. Zijn er anderen die een stemverklaring wensen af te geven? Dan gaan we over tot besluitvorming. Is er iemand die stemming wenst? Dan kan ik concluderen dat met algemene stemmen agendapunt 7 is aangenomen Vaststellen zienswijze MRA Werkplan en Begroting 2018 De voorzitter: Ik weet dat altijd eerst het voorstel in stemming komt en daarna de motie wordt behandeld, maar ik denk dat het goed is voor de bespreking dat ik u uitnodig om nu de 25motie voor te lezen zodat die onderdeel kan zijn van het denken over dit agendapunt. Mijnheer Hendriks. De heer Hendriks: Ik lees nu alleen de motie voor en de discussie over wat we nog willen doen komt later, zo is de afspraak toch? Ja. Voorzitter, de motie die wij willen indienen of die 30we hebben ingediend en die we voorleggen aan de gemeenteraad luidt als volgt: MOTIE "De raad van de gemeente Wormerland, in vergadering bijeen op 10 oktober 2017; gelezen het voorstel van het college van burgemeester en wethouders om in te stemmen 35met de zienswijze met betrekking tot het werkplan en de begroting 2018 van de Metropoolregio Amsterdam (MRA); overwegende dat: de MRA in het afgesloten convenant nadrukkelijk stelt dat de MRA zich ook 40 verantwoordelijk maakt voor de uitvoering van genomen besluiten; de Regiegroep verantwoordelijk is voor de besluitvorming binnen de MRA en kleinere gemeenten, zoals Wormerland, niet in deze Regiegroep zijn vertegenwoordigd; uittreding van gemeenten, volgens het convenant, artikel 12, zonder vergoedingen aan de overige deelnemende gemeenten kan geschieden; 45 de gemeente Wormerland als zelfstandige gemeente wil blijven voortbestaan en haar bevoegdheden wenst te behouden en deze bevoegdheden niet via niet noodzakelijke gemeenschappelijke regelingen wil overdragen; besluit: 501. per 1 mei 2018 uit de MRA te treden conform artikel 12 van het convenant MRA; 2. het college van burgemeester en wethouders opdracht te geven dit besluit van de gemeenteraad zo spoedig mogelijk bekend te maken aan de Regiegroep MRA; en gaat over tot de orde van de dag." 55 Pag. 3 van 10

108 De voorzitter: De motie is voldoende ondertekend en maakt deel uit van de bespreking. Daarvoor geef ik nu graag het woord aan de raad. Mijnheer Berkhout. De heer Berkhout: Dank u wel, mijnheer de voorzitter. Even over welke keuze wij maken bij de stemming: wij zijn het eens met de voorliggende zienswijze over het werkplan en de 5begroting. Hoewel wij een uitgebreide en zeer technische bijdrage hadden, is eigenlijk het hoofdstuk over economie, ruimte en verkeersmobiliteit datgene waarom wij deze samenwerking zo koesteren. Ik kan het eigenlijk niet mooier zeggen dan onze collega van het CDA dat vanavond in de voorronde deed: je wordt niet meer zelfstandig door met je rug naar de buren te staan. Het kan zo op een tegeltje. En dat is ook de reden dat wij de motie 10van VLW niet zullen steunen. De voorzitter: Mijnheer Mak. De heer Mak: Dank u wel, voorzitter. Zoals bekend is de fractie van de SP vanaf het moment 15dat die in de raad zat geen voorstander geweest van eerst de Stadsregio en nu de Metropoolregio. Ik heb mijn inbreng vanavond gehad in de eerste termijn in de commissievergadering. De burgemeester, de portefeuillehouder in dit geval, heeft een uitgebreide uitleg gegeven. Wij zijn nog steeds niet overtuigd en wij zullen tegen de begroting en tegen de zienswijze Werkplan MRA stemmen en voor de motie van de VLW. 20 De voorzitter: Mijnheer Roeleveld. De heer Roeleveld: Dank u wel, voorzitter. Het CDA zal de zienswijze steunen en het werkplan en de begroting. Zoals we al gezegd hebben, staan in de zienswijze geen echte 25prikkels, maar dat hoeft in dit stadium ook nog niet. Maar nogmaals, wij zijn heel erg blij met de MRA, het is een goed overlegorgaan. Ik noemde al een ding, namelijk de corridorstudie A7 en A8. Die gaat op een gegeven moment daar besproken worden en we moeten dan echt aan tafel zitten. Er wordt bijvoorbeeld ook gesproken over de hotelstrategie in de regio. Wij willen misschien nog weleens een hotel in de Wijdewormer voor werkgelegenheid, 30enzovoorts en we moeten daarbij dan ook zeker aan tafel zitten. In de MRA-gremium worden onderwerpen besproken die ons echt aangaan en dan moeten we zeker zorgen dat we daarbij zijn. Daarom zijn wij voor deze zienswijze, voor de begroting, enzovoorts en wij zijn daarom het kan niet anders tegen de motie van de VLW. Ik moet er ook bij zeggen dat als wij ook maar enigszins de zorg zouden hebben, zoals die door de VLW wordt geuit, 35namelijk dat wij daardoor een stuk zelfstandigheid verliezen we dan over iets heel anders praten we dan echt bij onszelf te rade gaan. Maar we hebben echt niet het gevoel dat we hierdoor een stukje zelfstandigheid verliezen. Tot zover. De voorzitter: Mijnheer Halewijn. 40 De heer Halewijn: Voorzitter, dank u wel. Ik ben niet bij de voorronde geweest, maar heb me de afgelopen periode wel meer ingelezen en ingevoerd laten worden bij de MRA. En ik moet stellen dat als ik naar de motie kijk de uitgangspunten niet correct zijn. De MRA En de Regiegroep is een afstemmingsorgaan en ik denk dat als je daar niet aan tafel zit en ik heb 45de afgelopen twee keer geconstateerd dat er geen vertegenwoordiging van VLW was dan praat je niet mee. Dan doe je dus ook niet mee aan de afstemming van doel en van reikwijdte en dat is juist waar het om gaat. Ik zou u dan ook graag voor de volgende keer willen uitnodigen, mijnheer Hendriks: ga een keer mee dan kunt u zien hoe het eraan toegaat en wat er wordt besproken. GroenLinks zal dus zeker niet meegaan met de motie. En voor 50de rest, voorzitter, de zienswijze zoals die er ligt, ondersteunen wij en daar zullen wij dan ook voor stemmen. Dank u wel. De voorzitter: Dan geef ik het woord aan de heer Kindt. 55De heer Kindt: Voorzitter, ook de PvdA kan van harte instemmen met de zienswijze en is akkoord met Werkplan en Begroting Het beeld dat geschetst staat in de motie, de overwegingen, herkennen wij helemaal niet en met de motie gaan wij dan ook niet mee. Pag. 4 van 10

109 De voorzitter: Natuurlijk kom ik bij u terug, maar wilt u nu uw bijdrage doen in de eerste termijn? 5De heer Hendriks: Graag. Ik heb geen eerste termijn gehad. Daarom heb ik gevraagd of als ik de motie voorlas ik ook nog een eerste termijn zou krijgen, maar die heb ik helemaal niet gehad. De voorzitter: U heeft het woord, neem uw tijd. 10 De heer Hendriks: Ik snap dat u een beetje zenuwachtig wordt over wat we allemaal hebben gedaan vanavond, maar laten we wel gewoon de procedures aanhouden. Tjonge jonge, dat moet u echt doen hoor, voorzitter. Voorzitter, ik zal het niet te lang maken want er is al veel over gezegd, maar we hebben in de 15voorronde geen tweede termijn gehad en ik heb ook ingestemd met vanavond gewoon de besluitvorming te doen. Ik heb daarbij aangegeven dat dat me praktischer lijkt dan het uit te stellen en het over drie weken weer op de agenda te zetten en dan de boel weer op te pakken. Dat is niet echt praktisch in dit geval. Ik wil echter toch wel even reageren op een aantal dingen dat gezegd is en ook reageren op wat ik hier in de gemeenteraad heb 20gehoord. Voorzitter, bij uw beantwoording in eerste termijn, en u kunt daar zo meteen misschien in uw reactie wel een nadere reactie op geven, heeft u gezegd dat in het bestuur van de MRA via de bevolking gekozen volksvertegenwoordigers/vertegenwoordigers zitting hebben, maar dat is niet waar. Als we kijken naar het orgaan dat beslist binnen de MRA en dat is de Regiegroep dan zit daar dus geen gemeente Wormerland in. In de Regiegroep, een 25overwegend Amsterdamse groep, zitten wethouders, provinciale bestuurders, de gedeputeerden. En met alle respect voor wethouders, burgemeesters, gedeputeerden en noemt u maar op, maar die mensen zijn niet door de bevolking gekozen. De gemeenteraad is door de bevolking gekozen en Gedeputeerde Staten ook en vervolgens heeft de gemeenteraad de wethouders benoemd en Provinciale Staten heeft de gedeputeerden 30benoemd. Dat zijn dus mensen die, net als Eerste Kamerleden, getrapt zijn gekozen, maar niet door de bevolking. Die opmerking wilde ik toch wel even rechtzetten want het geeft de indruk dat we daar te maken hebben met volksvertegenwoordigers, maar er zijn helemaal geen verkiezingen voor geweest. Dat is ook een van de punten die ik aangeef en ik heb dat ook aangegeven in de voorronde. 35Voorzitter, ik heb de hele discussie van het begin van het ROA tot de SRA mee mogen maken als lid van de raad en in de periode ook als wethouder. Het is een déjà vu voor mij, want de geschiedenis herhaalt zich. Ook bij het ROA werd steeds gezegd: nee, het neemt geen beslissingen, dat doen we niet. Het is afstemmen, geloof ons nou maar, en de gemeente houdt zijn eigen bevoegdheden. Maar dat was gewoon niet waar, want het 40Regionaal Overlegorgaan, want zo heette dat eerst, werd Regionaal Overleg en dat werd vervolgens de Stadsregio Amsterdam en daar ging dus een aantal bevoegdheden naartoe. En dat zien we dus nu gebeuren. Als we kijken naar het Werkplan 2018 en ik ben het dus ook echt niet eens met de collega's en we lezen wat er gaat gebeuren dan zien we dus Ik zal u wat voorbeelden geven en ik heb dat in de commissie ook gedaan. We gaan de 45Regiegroep plek aanwijzen in de nabijheid van internetknooppunten in Amsterdam waar datacentra worden gevestigd. Dat is nogal wat. De MRA ontwikkelt samen met de AmEcBoard, de Sociaal-Economische Raad en de Onderwijsraad het actieplan Lang leve leren met bijbehorende investeringsfondsen. 'Ontwikkelt', hè. Dat doen wij dus niet, dat doen zij. De MRA voert het Techniekpact uit. 'Voert uit', niet 'we stemmen af', nee, de MRA voert 50uit. En ik kan zo nog wel meer dingen voorlezen, voorzitter. Dat maakt ons bezorgd en we zijn dus wel bang dat op enig moment want dit gaat natuurlijk uitgroeien, dit wordt groter. We zien ook dat er clustermanagers aangesteld moeten gaan worden. Die mensen zitten niet uit het raam te kijken, althans, dat mogen we hopen. Die mensen gaan daar ook werk doen en die komen met voorstellen, die komen met ideeën en zo ging het met de Stadsregio 55Amsterdam toen het nog ROA was exact, maar dan ook exact hetzelfde. Ik vind het heel erg naïef om hier nu te beweren: nou, dat gaat niet gebeuren. Dat zeiden we toen in de meerderheid in de raad ook bij de ROA: nee, dat gebeurt niet. Ook toen, ik was toen lid van Pag. 5 van 10

110 de VVD, was de VVD daar helemaal geen voorstander van, maar we waren toen wel de enige en we werden uitgemaakt voor naïef, wij hadden ongelijk, maar we kregen gelijk. En dat gaat hier ook gebeuren. Ik zal u vertellen: een van de volgende wijzigingen van het convenant zal ongetwijfeld worden dat je niet meer kosteloos kunt uitstappen, want we 5moeten die partijen natuurlijk wel binden. En welk voordeel hebben de inwoners van Wormerland nou bij onze deelname aan de MRA? We praten mee in een deelregio, maar niet in de Regiegroep. Daar besluiten anderen. Daar zijn wij geen lid van, daar zitten wij niet in. Dus we moeten ook niet praten over 'wij' want wij bepalen dat uiteindelijk niet, want wij zijn daar niet in vertegenwoordigd: het zijn de grotere gemeenten en de provincies die daarin 10vertegenwoordigd zijn. Die besluiten. Ze besluiten ook, dat staat er ook in, over onze contributie. Die is nu 1,50 per inwoner, maar er staat ook in dat zij bepalen hoe hoog de contributie kan worden. Daar gaan wij dus ook niet over, daar gaat de Regiegroep over, die mag dat beslissen. Het staat allemaal keurig vastgelegd, ook in het convenant. Dus ik kan de collega's echt nog eens adviseren om het goed te lezen. Wees gewaarschuwd, het is nu nog 15allemaal wat onschuldig, maar het bouwt uit en het ontwikkelt zich en dat zie je heel duidelijk terug in die begroting. En dan hoor ik de collega van het CDA zeggen: maar als we onze zelfstandigheid daarbij gaan verliezen dan wordt het een andere zaak. Ik kan u garanderen dat dat gaat gebeuren en dan wil ik u horen, maar dan kunnen we waarschijnlijk niet meer terug, want dan moeten we er heel veel voor betalen. Net als we destijds ook niet meer uit 20die Stadsregio konden stappen. Het is dat die opgeheven werd en Regio Plus werd, dat was onze mazzel, maar als ze dat niet hadden gedaan en we hadden moeten uittreden We hebben het toen uitgerekend, en dat weet de voorzitter ook, en dat had ons dan heel veel geld gekost. En dan hadden wij moeten beslissen: dat gaan we niet doen want het kost zoveel geld. Dat gaat hier ook gebeuren. Eerlijk waar, ik zet daar een fles wijn op. Als ik gelijk 25krijg, krijg ik van u een fles wijn. Krijgt u gelijk, dan krijgt u van mij een fles wijn. Ik krijg van u een dure wijn, u krijgt van mij een goedkopere. De heer Roeleveld: Dank u wel, maar we zijn nu gewaarschuwd door u. Het zal ons niet overkomen dat wij plotseling een stukje zelfstandigheid kwijtraken. Dank u voor de 30waarschuwing. De heer Hendriks: U bent gewaarschuwd, heel terecht. Maar, voorzitter, ik kan nu aan de heer Roeleveld zeggen: 'Maar wij gaan daar niet over, want wij zijn in het speelveld van 32 gemeenten, de Vervoerregio en twee provincies een spelertje van niks'. Dus anderen 35beslissen daarover voor ons. Wij hebben daar helemaal geen zeggenschap in, we moeten meeliften en dat moet u ook meenemen. Dus ik vraag u alleen: kijkt u zo meteen nog een keer in de stukken en belooft u mij nu eens dat u dat goed leest, want het staat er echt in. Lees dat MRA-werkplan en de begroting. Ik heb het echt goed gelezen en het staat erin. Voorzitter, dan zei de VVD-fractie: het is natuurlijk nooit goed om met je rug naar je partners 40te staan. Daar heb ik een opmerking over, ik kan via u een vraag stellen aan de VVD. En dan vraag ik aan de VVD-fractie: wat heeft u liever, een buurman die over het tuinhekje in uw tuin kijkt en u complimenteert met de wijze waarop u daar schoffelt of een buurman die over het tuinhekje kijkt om u dan vervolgens te gaan vertellen hoe u moet schoffelen en waar. 45De heer Berkhout: Nee, ik ga voor die buurman die in overleg met mij een plan maakt hoe wij samen gaan schoffelen in zijn en mijn tuin. Daar gaat het om. De heer Hendriks: Nee, dat mag u zeggen: zijn en mijn tuin. De vraag is... Ik heb een antwoord, maar de vraag was: ik ben bezig in mijn tuin en de beste buurman gaat mij 50vertellen: 'Je moet het anders doen'. De heer Berkhout: Ik ga het niet herhalen want u snapt het niet wat ik bedoel. De heer Hendriks: Ik snap heel goed wat u bedoelt, maar ik denk dat er tussen ons een 55misvatting bestaat over de vraag die ik stel. Ik moet u zeggen, ik geef de voorkeur aan de buurman die over het tuinhekje kijkt en zegt: 'Het gaat goed zo, buurman'. Dat vind ik goed. Voorzitter, de motie zal in stemming worden gebracht. Het zal duidelijk zijn dat wij vanavond Pag. 6 van 10

111 het voorstel niet ondersteunen. Ik laat het hierbij want ik weet niet zo goed hoe ik verder moet. Ja, ik kan nog wel verder praten, maar dan wordt het vervelend. Ik kan nog wel een stukje voorlezen, maar dat ga ik niet doen. 5De voorzitter: Ik heb in ieder geval wel goed naar u geluisterd. Ik wil graag namens het college een reactie geven in eerste termijn. Als het gaat over de problematiek die niet op te lossen is binnen één gemeente, maar die regionaal speelt, in dit geval in de regio Amsterdam, in de Metropoolregio Amsterdam dan zijn we daar wel een onderdeel van, maar dan kunnen we eigenlijk geen zaken bespreken zonder de andere partijen daarbij te 10betrekken en naar ze te luisteren, gezamenlijk de informatie met ze te delen en standpunten uit te wisselen. Dan hebben we het over 35 overheden die allemaal hun eigen achterban hebben, democratisch gekozen: gemeenten, provincies. Als je de statenleden en gemeenteraadsleden van die 35 organisaties in één zaal zet, is de hele zaal vol. En dan willen we gaan praten over bijvoorbeeld Plabeka of je kunt elk voorbeeld noemen dat in 15het stuk staat. Dan zegt iemand: het is goed dat je dat wilt, maar dat zul je toch een beetje moeten organiseren en hoe kunnen we dat nou regisseren. De regisseur is niet de baas, maar is wel degene die zorgt dat het toneelstuk begint en eindigt. Dat is letterlijk de taak van de Regiegroep. En toen zeiden we: als we dan willen dat die raadsleden en die statenleden goed geïnformeerd worden, breng ze dan ook in positie, want zij zijn de gekozen bestuurders 20en zij zitten daar met elkaar. Laten we eens kijken wat we daarbij kunnen bedenken. Dan doen we Zaanstreek-Waterland als een subregio, die komen apart bij elkaar en daar halen we dan even de agenda op want zij kennen dat gebied het beste. Is er misschien een wethouder van een grote stad die dat wil voorzitten? Want je hebt ook ambtenaren We kunnen natuurlijk altijd terugkijken naar een kleine gemeente, die zegt: wij kunnen het ook. 25Maar ik dacht: ach, als zij toch de omvang hebben dat ze dat gewoon goed kunnen doen voor elkaar, laat ze het dan organiseren. En dan kunnen we de informatie van al die raadsleden en die statenleden goed ophalen. Dan hebben we iets georganiseerd met een Regiegroep waarbij iemand een taak heeft gekregen en dan komt het ook in uitvoering. Zo hebben we meerdere subgroepen die bij elkaar komen en even zeggen: ik heb dit 30opgehaald. Dan maken we de optelsom van wat we opgehaald hebben en dat leidde er in april toe dat we zeiden: we hebben 57 projecten opgehaald, zullen we die met elkaar gaan doen? 'Oh', zei er een, 'dat klinkt als een besluit'. 'Ja', zei ik, 'maar zullen we dit gaan doen of gaan we het niet doen?' Want we kunnen ook niets doen, maar als we het belangrijk vinden en je kunt elk voorbeeld geven laten we dat dan gaan doen. En we besluiten om dat te 35gaan doen. Onderzoekje hier, onderzoekje daar, Plabeka, de voorbeelden die u gegeven heeft. Wat hebben ze dan opgehaald? Ook bij ons in de raad is het aan de orde geweest: die agenda, met al die punten die we belangrijk vinden. En toen zeiden we: en dan is de werkwijze dat we die agenda vaststellen als die in de gemeenteraden is geweest in oktober. Dus in oktober zetten we het weer op de agenda en u krijgt het nu dus voor de tweede keer: 40'Zijn we iets vergeten, is er iets anders dat u zo belangrijk vindt dat u zegt: daar moeten we het met elkaar over hebben?' Deze werkwijze houden we zo even vol en als er iets besloten moet worden wat echt gaat over investeringen, wat echt gaat over zeg maar een bouwopgave dan moet het gewoon via de gemeenteraden, de provincies en het rijk worden gedaan. Bij grote opgaven, bijvoorbeeld bij Schiphol, zal het rijk meer aan zet zijn. En als ze 45aan het Wormer en Jisperveld willen komen dan staan wij vooraan om te vertellen wat daarbij onze belangen zijn. Dat rechtvaardigt dat we regie houden, dat we inzetten op de bestuurders van de gemeenten en van de Provinciale Staten van twee provincies en dat we met elkaar samen die agenda met al die onderzoeksopdrachten brengen naar goede voorstellen waar we mee geholpen zijn. Want heel veel problemen zijn niet alleen binnen de 50grenzen van een kleine gemeente of grote gemeente te bespreken en tot besluitvorming te brengen. Daarom is het een goed voorstel en daarom moet je er ook niet voor weglopen. Als je met een motie zegt: 'We gaan daar niet naartoe', dan doe je jezelf tekort. De vraag van de heer Hendriks was: wat hebben de inwoners van Wormerland er nu aan? Je doet jezelf tekort als je ontkent dat je een belang hebt, want je hebt een belang. Er is een tafel en daar 55kunt u naartoe, daar wordt u voor uitgenodigd. 13 oktober a.s. is er weer een middagvergadering, maar die gaat in verband met het overlijden van de heer Van der Laan nu niet door. Daar komt een ander moment voor. Dus had u die in uw agenda staan als een Pag. 7 van 10

112 van de themadagen voor al die gemeenteraadsleden en statenleden dan zult u begrijpen dat die iets verschoven wordt. Dat is de essentie van dit voorstel en dat is de manier om samen te werken. En natuurlijk, wij betalen 1,50 per inwoner want als je het belangrijk vindt dan ben je ook bereid, en dat doen 5we al jaren, om een kleine bijdrage te geven. U zag ook de miljoenen van de andere partijen erbij komen want het gaat over grote onderzoeken, het gaat over wezenlijke zaken. Daar heb je ook mensen voor nodig van organisaties die heel deskundig zijn en die je daarbij kunnen helpen zodat we het over de goede dingen hebben. Ik weet nog dat we met veel van u in een zaal zaten in Haarlem toen iemand van Tata Steel vertelde wat de problematiek was op dat 10moment, waar heel veel mensen qua werkgelegenheid afhankelijk van waren. Het was heel boeiend om daarnaar te luisteren en dat hadden we anders als raads- en statenleden niet met elkaar kunnen delen. Dus ik heb ook ervaren dat het ons hielp om het over de goede dingen te hebben en om begrip te hebben voor situaties waarbij we later, als we het over besluitvorming krijgen, de argumenten op een rij hebben staan. Je loopt niet weg voor 15kennis. Bij kennis wil je deelnemen, wil je aansluiten, wil je je opvattingen delen, daar hebben we een actieve taak in. Ik zal nooit zeggen: ach, stem nou niet op een partij die maar met twee zetels hier zit want er is toch een meerderheid die bepaalt wat er in de gemeente gebeurt. Nee, ik zeg: maak gebruik van je denkkracht, zorg dat je met twee mensen in die raad zit, voer een heel debat waarbij je mensen kunt overtuigen. Het heeft dus heel erg te 20maken met je opvatting over democratie en die eindigt niet daar waar je er echt puur alleen zeggenschap over hebt. En daarom ontraadt het college deze motie. We gaan naar de tweede termijn. Ik ga beginnen met de indieners. Mijnheer Hendriks. De heer Hendriks: Voorzitter, wat ons betreft hebben we erover gediscussieerd. We hebben 25de vraag voorgelegd en we kunnen gaan stemmen. De voorzitter: Dan kijk ik naar de anderen. Geen opmerkingen? Mijnheer Halewijn. De heer Halewijn: Ik wil toch nog wel even een opmerking maken. Kijk, voorzitter, ik snap 30dat mijnheer Hendriks misschien moeite heeft met de omvang van de MRA waarin je als raad van Wormerland een kleine speler bent. Ik heb er ook weleens over nagedacht en bedacht dat het typisch is dat vanuit de regio Zaanstreek-Waterland bij de verschillende werkgroepen die er zijn iedere keer de heer Straat van Zaanstad genoemd staat en niet een ander. Ik denk dan ook dat het onze taak is om daar nu eens een keer verandering in te 35brengen. Ook al ben je een kleine speler, je moet ervoor zorgen dat je dus toch ergens op de kaart komt te staan. Ik zeg dus liever: 'Laten we dat proberen te bereiken' in plaats van te zeggen: 'We geven het op en we stappen eruit'. Want dat zie ik helemaal niet zitten. Kijk, zoals ik het zie is het een lobbyorgaan en lobbyen werkt natuurlijk gewoon door op de gang met mensen in gesprek te raken en te zeggen: 'Ik heb een goed idee en volgens mij ben jij 40wel een medestander van dat idee'. En dan ga je samen proberen om aan het idee te trekken. Deze club van mensen is nou juist dat orgaan. Daar ga je proberen om met jouw idee wacht even, ik maak het nog even af. Als je het hebt over toerisme, dat is een onderdeel. Het gonst op dit moment in Noord-Holland en met name natuurlijk in de regio Amsterdam van toerisme. Hoe zou je nou als Wormerland willen profiteren van die groei van 45het toerisme? Amsterdam heeft een probleem en wij hebben misschien een aantal kansen. Dat moet je nu juist op dat niveau proberen met elkaar te bepraten en uit te gaan zetten tot plannen. Dat is nu juist wat die MRA doet. De MRA neemt alleen maar dat plan op, werkt het uit in een aantal voorstellen en die voorstellen worden vervolgens bij de raden of misschien bij partijen neergelegd die dat kunnen uitvoeren. Ik denk ook dat als je het hebt over U 50stelde de vraag welke voordelen te zien zijn. Nou, ik denk dat er wel degelijk een aantal voordelen is dat je zou kunnen noemen. Ik denk zelf aan wat mijnheer Roeleveld net al aangaf, namelijk de afstemming die er vanuit de corridorstudie komt. Dat zijn natuurlijk grote projecten, en in dit geval gaat het ook over ons grondgebied, waar wij aan tafel moeten zitten om mee te praten over hoe zo'n project uiteindelijk ingericht wordt. Dan moet je je niet 55terugtrekken. Nee, dan moet je juist meer proberen de aanval te kiezen, proberen met elkaar in overleg te gaan. En een andere vraag, en dat is dan een afsluitende vraag, die ik zou kunnen stellen is: als u misschien zegt dat u wel iets ziet in overleg en samenwerking, maar Pag. 8 van 10

113 niet in dat MRA-verband, hoe ziet u die afstemming dan wel? Dat zou een vraag zijn die ik dan weleens door u beantwoord zou willen hebben. Misschien is dat nog iets voor een derde termijn, mijnheer Hendriks. 5De heer Hendriks: Ik wil gewoon even reageren op uw inbreng die ik overigens zeer waardeer. Laat ik u daar eens een voorbeeld van geven. In de vorige periode was ik wethouder met een aantal portefeuilles waaronder Ruimtelijke Ordening en Economische Zaken. Toen kwamen we te spreken over wat ook eerder genoemd is voor de MRA namelijk de Plabeka. Samen met een aantal kleinere gemeenten uit Zaanstreek-Waterland, dat was 10toen nog Edam-Volendam, de gemeente Waterland en we hadden die hele kleine gemeente die nu onder Edam-Volendam Zeevang. We hadden ook de wethouder van Beemster mee, dus we hadden eigenlijk binnen het gebied Zaanstreek-Waterland toch wel aardig wat kleine gemeenten bij elkaar met één stem. Wij gingen naar de vergadering toe die werd gehouden in het oude hoofdkantoor van de PTT langs de A10. We kwamen daar en toen 15zeiden we: jullie hebben allemaal plannen gemaakt. En het ging ook over ons grondgebied, onze bedrijventerreinen en de bedrijventerreinen bij Zeevang, dat werd allemaal genoemd. Het was allemaal meegenomen, maar we waren er nooit bij betrokken geweest. De voorzitter van de groep die daarover ging was de wethouder van Haarlemmermeer, de man die nu voorzitter is van Logistiek Nederland. En die zei gewoon keihard: 'Ja, maar luister eens, jullie 20zijn kleine gemeenten en als we daar allemaal rekening mee gaan houden dan wordt het gewoon een Poolse Landdag. Dan kun je het maar beter aan de grotere overlaten om te beslissen'. Dat was het antwoord. We waren pissig. Kunt u zich dat voorstellen? Als kleine gemeente wordt er wel over ons grondgebied, over onze bedrijventerreinen want ze hadden het over gezamenlijke grondprijzen en we mochten er niet over meepraten. 25 De heer Halewijn: Maar u bent het toch wel met mij eens, mijnheer Hendriks, dat die situatie er niet meer is want het is nu een andere samenwerking geworden. De heer Hendriks: Ik kan u vertellen: in die MRA wordt het alleen maar erger want het is 30veel groter. 32 gemeenten, mijnheer Halewijn, 32 gemeenten. En denkt u nu echt dat als daar een of ander groot project komt en wij gaan lopen roepen in een deelregio, want daar zitten we dan in Wat overigens steeds wordt aangestuurd door de heer Krieger of door de heer Straat, dat klopt, dat zijn steeds degenen die het voorzitten en die het dan ook weer doorbrengen naar die Regiegroep. Denkt u nu echt dat als wij daar wat inbrengen en het zint 35die heren niet, dat ze dat meenemen? U kent ook de reactie van mijnheer Krieger over de bouwplannen van Purmerend en andere gemeenten. Hij walst gewoon over ons heen. De heer Halewijn: Dat gaat niet gebeuren, mijnheer Hendriks. 40De heer Hendriks: Nee, omdat de gemeenteraad in Purmerend 45 De heer Halewijn: Ik denk dat we daarmee de discussie kunnen beëindigen. We zijn het niet eens. U heeft een ander beeld bij wat de MRA doet en ik heb wel het geloof dat het kan door middel van samenwerking en samen de dialoog daarin zoeken. De heer Hendriks: Samenwerking en dialoog is goed als je gelijke partijen kunt zijn. En dat zijn we niet. We hebben dus niet een gelijk speelveld. Dat is het probleem. De voorzitter: Volgens mij zijn de standpunten van beide kanten goed naar voren gebracht, 50dus ik wil u voorstellen om over te gaan tot besluitvorming. Ik kijk even rond. Daar kunt u zich in vinden? Dan breng ik eerst het voorstel dat onder 8 geagendeerd staat in stemming. Ik heb goed geluisterd: mag ik concluderen dat met de tegenstem van de fractie van de VLW en die van de fractie van de SP, de andere partijen aanwezig voor zijn en dit agendapunt is aangenomen? Is dat een goede conclusie? Ja. Dan is daarmee agendapunt 8 aangenomen. 55Dan gaan we besluitvorming doen over de motie die is ingediend door de VLW. Is er nog iemand die een stemverklaring bij de motie wil geven? Ik kijk even rond. Dan gaan we over tot besluitvorming over deze motie. Wie is voor deze motie? De fracties van de VLW en de Pag. 9 van 10

114 SP. Wie is tegen deze motie? Dat zijn de fracties van PvdA, GroenLinks, CDA en VVD. Daarmee is de motie verworpen. 9. Vaststellen besparingsopties Zaanbrug 5 Dit punt is van de agenda gehaald. 10. Instemmen met aanbesteding accountant 10De voorzitter: Is er iemand die een stemverklaring wenst af te geven? Mijnheer Hendriks. De heer Hendriks: Heel kort, voorzitter, want ik was het eigenlijk niet van plan. Ik wil De heer Sanders is niet aanwezig, maar de heer Sanders is als voorzitter van de Controlecommissie ook namens de Controlecommissie betrokken geweest bij de selectie. En 15ik moet zeggen dat de informatie die wij als leden van de Controlecommissie via hem kregen Dat deed hij goed en ik wilde daar mijn compliment voor uitspreken. Dank u wel. De voorzitter: Dank u wel. Dan gaan we over tot besluitvorming. Vraagt iemand stemming? Met algemene stemmen is agendapunt 10 aangenomen Begrotingswijzigingen De voorzitter: Agendapunt 11 zijn de begrotingswijzingen die voortvloeien uit deze vergadering. Iemand een stemverklaring? Wenst iemand stemming? Met algemene 25stemmen aangenomen. 12. Sluiting De voorzitter: Ik dank u voor uw inbreng. De vergadering is gesloten. 30 (23.12 uur) Pag. 10 van 10

115 Verslag van de openbare vergadering van de gemeenteraad van Wormerland, gehouden op 19 september 2017 in het gemeentehuis aan de Koetserstraat 3 te Wormer, aanvang uur AANWEZIG 5 de leden: 10 wethouders: 15de voorzitter: de griffier: afwezig mkg: verslaglegging: de heer H. Mak (SP), de heer M. van der Kolk (SP), de heer J. Rijken (CDA), de heer H.P.J. Halewijn (GroenLinks), de heer R. Doorn (GroenLinks), de heer F.Th. Koelemeijer (GroenLinks), de heer C. Ricken (PvdA), de heer C.J. Kindt (PvdA), de heer R.F.T. van Wanrooij (VVD), de heer R.J.G. Berkhout (VVD), de heer C.J.M. Doorenbos (VVD), de heer F.C. Sanders (VVD), de heer R.P. Hendriks (VLW), mevrouw A. Smitde Ridder (VLW), de heer K.IJ. Luttik (VLW), de heer E. van Rijn (VLW) mevrouw P.J.M. Fens (GroenLinks), de heer F.J.W. Saelman (VVD), de heer K. van Waaijen (PvdA), de heer J.M. Schalkwijk (CDA) de heer P.C. Tange mevrouw I.P. Vrolijk de heer H.G. Roeleveld (CDA) mevrouw M. Steenwinkel (DemiSec) 20 AGENDA 1. Opening 2. Vaststellen agenda 253. Mededelingen 4. Debatpunten (indien aangemeld) 5.1 Vaststelling van het woordelijk verslag van de raadsavond van 11 juli Vastelling van het woordelijk verslag van de Kadernota op 27 juni Vaststellen Verordening Stimuleringslening Maatschappelijk Vastgoed Wormerland 307. Vaststellen plannen Bieblocatie 8. Instemmen met Beleidskader Mobiliteit 9. Vaststellen protocol agressie en geweld politieke ambtsdragers Wormerland 10. Vaststellen Gedragscode en gentle agreement 11. Vaststellen Verordening inzake (her)benoeming burgemeester Begrotingswijzigingen 13. Sluiting 1. Opening 40 De voorzitter: Dames en heren, ik mag u bij de opening mededelen dat wij een bericht van verhindering hebben ontvangen van de heer Roeleveld. 2. Vaststellen agenda 45 De voorzitter: Dan kijken we bij agendapunt 2 naar het vaststellen van de agenda. Er zijn geen punten aangemeld voor debat en verder heb ik geen opmerkingen ten behoeve van de agenda, dus stel ik u voor om hem zoals hij voor ons ligt ook te behandelen. Ik kijk even rond. Daar bent u het mee eens? Dan stellen we hem bij dezen vast Mededelingen De voorzitter: Bij agendapunt 3 gaat het over mededelingen. Er zijn geen mededelingen van onze kant. Ik kijk even rond en blijkbaar ook niet van uw kant. Pag. 1 van 5

116 4. Debatpunten Er zijn geen punten voor debat aangemeld Vastelling van het woordelijk verslag van de raadsavond van 11 juli 2017 De voorzitter: Wenst iemand een stemverklaring af te geven of het woord te voeren? Dat is niet het geval. Wenst iemand stemming? Dan is het verslag met algemene stemmen vastgesteld Vaststelling van het woordelijk verslag van de Kadernota van 27 juni 2017 De voorzitter: Mijnheer Hendriks. 15De heer Hendriks: Voorzitter, als u kijkt op bladzijde 66 van deze notulen dan zit daar een beetje een rare volgorde in de tekst waarbij wij ons afvragen of dat allemaal wel correct is. We beginnen dan maar even bij wat staat bij punt 10, waar de heer Halewijn het woord heeft. Dan geeft u aan 'Over vier jaar'. En dan reageert de heer Berkhout met 'Over vier jaar', maar in feite geeft hij een antwoord op de vraag van de heer Halewijn. En dan krijgt mijnheer 20Berkhout een nieuwe noemer. Daar waar de eerste keer 'De heer Berkhout' staat nadat u heeft gezegd 'Over vier jaar' zou volgens ons 'De heer Halewijn' moeten staan. Dan komt het ook logischer voor. Wat denkt de heer Halewijn er zelf van? De heer Halewijn: 'Heer Halewijn zong een liedekijn: Al die dat hoorde wilde bij hem zijn'. 25Maar ik weet niet zo goed wat u bedoelt, mijnheer Hendriks. De heer Hendriks: Dat wil ik u wel uitleggen, mijnheer Halewijn. Er staat 'De heer Berkhout' en dan begint mijnheer Berkhout met 'Over vier jaar, maar goed ( )'. Daar waar 'De heer Berkhout' staat zou volgens ons moeten staan 'De heer Halewijn'. De burgemeester geeft 30namelijk antwoord op uw eerdere vraag en pas daarna komt mijnheer Berkhout. Nu staat er twee keer 'De heer Berkhout' en dat is natuurlijk ook niet logisch want als mijnheer Berkhout het woord voerde had die tweede keer 'De heer Berkhout' er niet hoeven staan. De voorzitter: Ik wil even voorstellen om dit niet hier te proberen op te lossen. Als u dit aan 35ons meldt, gaan wij de band even naluisteren en dan gaan wij zorgen dat het er goed komt te staan. Dit is niet een punt voor nu. We gaan het verslag nu niet vaststellen, we gaan eerst even naar de band luisteren wat er die avond is gezegd en dan corrigeren we dat en dan komt het op een ander moment terug. Dus agendapunt 5.2 houden we aan tot een volgende keer Vaststellen Verordening Stimuleringslening Maatschappelijk Vastgoed Wormerland De voorzitter: Is er iemand die een stemverklaring wenst af te geven? Mijnheer Koelemeijer. 45De heer Koelemeijer: Ja, voorzitter, wij kunnen natuurlijk volledig instemmen met deze regeling. In de voorronde hebben we nog overwogen om een soort amendement in te dienen om de titel van de verordening nog wat duidelijker tot uitdrukking te laten komen. Er staat nu namelijk Stimuleringsregeling Maatschappelijk Vastgoed en dan denk ik: 'Gaan we maatschappelijk vastgoed stimuleren?' Dus wij dachten dat je daar misschien tussen zou 50moeten zetten 'Stimulering Duurzaamheidsmaatregelen Maatschappelijk Vastgoed'. Dat zou misschien beter zijn, maar gelet op de toezegging van de wethouder dat hij actief gaat communiceren en dat zelfs al gedaan heeft, is er voor ons geen aanleiding om dat amendement in te dienen. Dat zeg ik ook even tegen de overige leden die bij de voorronde zaten. We doen het dus niet, we laten het zo. 55 Pag. 2 van 5

117 De voorzitter: Dank u wel. Zijn er anderen die een stemverklaring wensen af te geven? Wenst iemand stemming? Dan mag ik concluderen dat met algemene stemmen agendapunt 6 is aangenomen. 57. Vaststellen plannen Bieblocatie De voorzitter: Is er iemand die een stemverklaring wenst af te geven? Mijnheer Mak, u heeft het woord. 10De heer Mak: Dank u wel, voorzitter. Wij zijn niet tegen woningbouw, maar de plannen die er nu liggen zijn niet onze plannen. Wij als SP hebben meer met sociale woningbouw voor starters, voor ouderen en noem maar op. Wij zullen wel voor stemmen, maar met de aantekening dat mijn collega in de voorronde al heeft gezegd dat onze ideeën iets anders zouden liggen. 15 De voorzitter: Mijnheer Halewijn. De heer Halewijn: Dank u wel, voorzitter. De fractie van GroenLinks zal akkoord gaan met het gevraagde bouwplan of het voorstel voor het bouwplan. Echter, wij zijn wel van mening 20dat de burgers in die buurt een beetje op achterstand staan en niet geïnformeerd zijn. Althans, niet de mogelijkheid hebben gekregen om te reageren terwijl wij dat wel belangrijk vinden. Burgers moeten de mogelijkheid krijgen om inspraak te hebben over de invulling van het bouwplan en de inrichting van de openbare ruimte. Bij voorkeur, wat ons betreft, via een hoorzitting. En daarmee voldoen we volgens mij dan ook aan onze gemaakte 25coalitieafspraak dat iedereen meespreekt en iedereen meedoet. Dus met deze aantekening kunnen wij akkoord gaan met het gevraagde besluit. De voorzitter: Zijn er anderen die een stemverklaring wensen af te geven? Ik kijk even rond. Dat is niet het geval. Dan gaan we over tot besluitvorming. Is er iemand die stemming 30wenst? Als dat niet het geval is mag ik concluderen dat met algemene stemmen agendapunt 7 is aangenomen. 8. Instemmen met Beleidskader Mobiliteit 35De voorzitter: Is er iemand die een stemverklaring wenst af te geven? Wenst iemand stemming? Dan mag ik concluderen dat met algemene stemmen agendapunt 8 is aangenomen. 9. Vaststellen protocol agressie en geweld politieke ambtsdragers Wormerland 40 De voorzitter: Wij hebben geconstateerd tijdens de voorronde dat hier wordt geschreven dat 'de raad van de gemeente Wormerland gezien het voorstel van de griffie ( )' en dat moet zijn 'gezien het voorstel van de werkgroep Integriteit ( )'. Dan is het een correcte weergave en zo leg ik hem graag nu aan u voor. Dus aan de orde is agendapunt 9 zoals zojuist 45verwoord. Is er iemand die een stemverklaring wenst af te geven? Mijnheer Hendriks. De heer Hendriks: Voorzitter, ik ben in de voorronde uitgedaagd door een burgerraadslid van de VVD die zei: 'Daar gaat u in de raad natuurlijk een stemverklaring over geven'. Nou, ik wil die man niet teleurstellen, voorzitter. Dus onze stemverklaring is dat wij zullen 50instemmen met het voorstel. Dat is het eigenlijk. Ik had hier natuurlijk nog een heel verhaal kunnen houden, maar dat doe ik niet. Dat is waarom wij u aangeven voor te zijn. Ik hoop dat ik het burgerraadslid met deze stemverklaring ten dienste ben geweest. Dank u wel. De voorzitter: Zijn er anderen die een stemverklaring willen afgeven? Mijnheer Berkhout. 55 De heer Berkhout: De fractie van de VVD zal voor stemmen, maar wel met de opmerking dat de behandeling in de voorronde op een heel vervelende wijze heeft plaatsgehad door de Pag. 3 van 5

118 fractie van VLW. En ik wil zeggen dat ik de opmerking die zojuist is gemaakt ook tamelijk denigrerend vind. De voorzitter: Zijn er anderen die een stemverklaring wensen af te geven? Dat is niet het 5geval. Is er iemand die stemming wenst? Als dat niet het geval is dan mag ik vaststellen dat met algemene stemmen agendapunt 9 is aangenomen. 10. Vaststellen Gedragscode en gentle agreement 10De voorzitter: Ook hier ga ik de opmerking maken dat in de tekst staat 'gezien het voorstel van de griffie' en ook hier moet gelezen worden 'gezien het voorstel van de werkgroep Integriteit'. En zo stel ik het u voor. Is er iemand die een stemverklaring over dit onderwerp wenst af te geven? Dat is mijnheer Mak. 15De heer Mak: Dank u wel, voorzitter. Wij zullen voor deze gedragscode stemmen, met dien verstande dat we wel een punt maken dat ik in de voorronde ook kenbaar heb gemaakt. Als u het goed vindt, zal ik dat even voor de overige raadsleden voorlezen. 'Dit is een overeenkomst die raads- en burgerraadsleden op vrijwillige basis kunnen ondertekenen'. En daar, mijnheer de voorzitter, zit volgens ons het knelpunt. Wij vinden stellig dat dit verplicht 20en niet vrijblijvend moet worden ondertekend. Dat vooral om excessen te voorkomen. Ik heb er antwoord op gekregen, ik heb het met mijn fractie besproken, maar ik ben niet helemaal tevreden met het antwoord. We zullen wel voor de gedragscode stemmen met de aantekening die ik net heb gemaakt. 25De voorzitter: Mijnheer Doorn. De heer Doorn: Voorzitter, ik wil even reageren uit hoofde van de werkgroep Integriteit. Dat heb ik ook gedaan in de voorronde en dat wil ik hier nog even herhalen. Daar is gezegd en beloofd dat ook de gedragscode voor wethouders en burgemeester weer bestudeerd zal 30worden door de werkgroep. In ieder geval zal deze code en agreement voor de raad door de fractie van GroenLinks goedgekeurd worden, maar wat betreft de werkgroep zijn de werkzaamheden nog niet over. De voorzitter: Dank u wel. Ik kijk even. Zijn er anderen die een stemverklaring wensen af te 35geven? Mijnheer Hendriks. 40 De heer Hendriks: Nou, voorzitter, ik mag er eigenlijk niet op reageren, maar mijn stemverklaring is dat ik erg blij ben met de woorden van de geachte afgevaardigde mijnheer Doorn van GroenLinks. Ik ben blij met zijn toezegging. Dank u wel. De voorzitter: Dan wil ik u voorstellen om over te gaan tot besluitvorming. Ik kijk even rond. Is er iemand die stemming vraagt? Als dat niet het geval is dan mag ik concluderen dat agendapunt 10 met algemene stemmen is aangenomen Vaststellen Verordening inzake (her)benoeming burgemeester De voorzitter: Is er iemand die een stemverklaring wenst af te geven? Wenst iemand stemming? Dan mag ik concluderen dat met algemene stemmen agendapunt 11 is aangenomen Begrotingswijzigingen De voorzitter: We gaan naar de begrotingswijzigingen voortvloeiend uit besluiten die in deze vergadering zijn genomen zodat we ze ook technisch goed kunnen verwerken. Is er iemand 55die een stemverklaring wenst af te geven? Wenst iemand stemming? Dan concludeer ik dat met algemene stemmen agendapunt 12 is aangenomen. Pag. 4 van 5

119 17. Sluiting De voorzitter: We zijn gekomen aan het einde van de vergadering. Ik dank u voor uw inzet. 5De vergadering is gesloten. (22.36 uur) Pag. 5 van 5

120 Verslag van de Kadernota van de gemeenteraad van Wormerland, gehouden op 27 juni 2017 in het gemeentehuis aan de Koetserstraat 3 te Wormer, aanvang uur AANWEZIG 5 de leden: 10 de heer H. Mak (SP), de heer M. van der Kolk (SP), de heer J. Rijken (CDA), de heer H.G. Roeleveld (CDA), de heer H.P.J. Halewijn (GroenLinks), de heer R. Doorn (GroenLinks), de heer F.Th. Koelemeijer (GroenLinks), de heer C. Ricken (PvdA), de heer C.J. Kindt (PvdA), de heer R.F.T. van Wanrooij (VVD), de heer R.J.G. Berkhout (VVD), de heer C.J.M. Doorenbos (VVD), de heer F.C. Sanders (VVD), de heer R.P. Hendriks (VLW), mevrouw A. Smit-de Ridder (VLW), de heer K.IJ. Luttik (VLW), de heer E. van Rijn (VLW) mevrouw P.J.M. Fens (GroenLinks), de heer F.J.W. Saelman (VVD), de heer K. van Waaijen (PvdA), de heer J.M. Schalkwijk (CDA) de heer P.C. Tange mevrouw I.P. Vrolijk wethouders: 15 de voorzitter: de griffier: afwezig mkg: - verslaglegging: mevrouw C. Wilms (DemiSec) 20 AGENDA 1. Opening 252. Vaststellen agenda 3. Mededelingen 4. Insprekers kadernota 5. Eerste termijn raad: inbreng moties en amendementen (pauze) 306. Eerste reactie college (korte schorsing) 7. Tweede termijn raad: debat (korte schorsing) 8. Tweede reactie college 359. Slotronde raad en stemmingen 10. Aanvang buffet 1. Opening 40 De voorzitter: Dames en heren, ik open de vergadering. Allen van harte welkom. Fijn te kunnen constateren dat wij compleet zijn. 2. Vaststellen agenda 45Dit agendapunt is niet besproken. 3. Mededelingen De voorzitter: Ik kan u mededelen dat er zich geen insprekers hebben gemeld. Dat betekent 50dat wij kunnen starten met de inbreng van de kant van de raad. Ik heb natuurlijk alle partijen weer goed geschud klaarliggen in het doosje voor mij. Nu is het een goed gebruik dat wij de eerste termijn vanaf de plaats van het spreekgestoelte doen, maar ik laat u graag de keuze, want u heeft ook stukken voor u liggen. Als u het op prijs stelt om het vanaf uw zitplaats te Pag. 1 van 70

121 doen, dan is dat natuurlijk ook goed. De keus is aan uzelf. Dan wil ik graag overgaan tot de behandeling van de kadernota. 4. Insprekers Kadernota 5 De voorzitter: Er hebben zich geen insprekers aangemeld. 5. Eerste termijn raad: inbreng moties en amendementen 10De voorzitter: Voor de Algemene Beschouwingen in de eerste termijn geef ik het woord aan de fractie van de VLW, mijnheer Hendriks. De heer Hendriks: Ik blijf hier zitten, voorzitter. 15De voorzitter: Jawel. De heer Hendriks: Voorzitter, dames en heren, leden van de raad, vorig jaar, op 21 juni 2016, bespraken wij in de gemeenteraad de Kadernota Onze fractie was tijdens deze bespreking niet erg enthousiast over het door dit college gevoerde beleid en wij hadden over 20dat beleid diverse vragen. Een aantal van die opmerkingen van toen willen wij nu nog eens herhalen en samen met het college beoordelen hoe onze opmerkingen en uw toezeggingen daarop het afgelopen jaar werden opgepakt. Het college zit op de stoel van de gemeenteraad en die stoel past uw college niet 25Welnu, deze opmerking is niet opgepakt. De situatie is het afgelopen jaar zeker niet verbeterd. Mogen wij u als recent voorbeeld de volgende gebeurtenissen aangeven: - Verbouwing gemeentehuis Het college besluit tot deze verbouwing en spendeert alleen voor de verbouwingskosten een bedrag van ,00. Het college heeft hier vooraf geen goedkeuring van de raad voor 30gevraagd, maar is achteraf met een kredietvoorstel gekomen bij het voorjaarsbericht. De wethouder Financiën geeft toe dat dit proces niet netjes werd gelopen. Overigens willen wij nog wel weten, voorzitter, welke kosten werden gemaakt voor het meubilair en hoe deze kosten worden gedekt. De raad is hierover nog steeds niet geïnformeerd. Graag een reactie van het college hierop. 35- Inrichting leeskamer Het college besloot op eigen gezag de inrichting van de leeskamer van de raad aan te passen en hierbij nieuw meubilair te plaatsen. De leeskamer is vooral en primair een ruimte voor en ten behoeve van de raad. Echter, de raad werd bij de keuze van de nieuwe inrichting op geen enkele wijze vooraf betrokken. De keuzes werden voor en namens, maar zonder de 40inbreng van de raad gemaakt. Het college stelt dat e.e.a. toch binnen de gezamenlijke werkgroep van de raden van Oostzaan en Wormerland werd besproken, maar deze werkgroep gaat natuurlijk niet over ons eigen gemeentehuis. Het gemeentehuis is eigendom van de gemeente Wormerland en niet van OVER-gemeenten en de werkgroep gaat natuurlijk ook niet over de vraag hoe een werkkamer van de gemeenteraad ingericht moet 45worden. Tijdens de laatstgehouden vergadering van het presidium werd ons gemeld dat het oude meubilair zou worden teruggeplaatst. Alle fractievoorzitters reageerden positief op deze mededeling, zie ook het verslag van die vergadering. Toch werd het oude meubilair nog niet teruggeplaatst. Navraag leerde dat de wethouder, de heer Van Waaijen, het terugzetten van het oude meubilair had geblokkeerd. Na contact te hebben opgenomen met de wethouder 50gaf deze aan dat inderdaad het oude meubilair niet zou worden teruggeplaatst, zoals gemeld in het presidium. De wethouder verwees naar de bespreking in een voorronde van de raad, waarbij alle fracties, met uitzondering van VLW, zich positief hadden uitgesproken over het nieuwe meubilair. Dat in het presidium door de fractievoorzitters op een andere wijze werd gereageerd leek de wethouder niet te deren. 55 Pag. 2 van 70

122 Voorzitter, wij hebben de volgende vragen: 1. Heeft er een RI&E-onderzoek (Risico Inventarisatie en Evaluatie) plaatsgevonden? Dit is verplicht, zoals u weet. Kan de raad inzicht krijgen in de conclusies van dit onderzoek? 2. Hoe lang werkt een ambtenaar gemiddeld op de tijdelijke werkplek in de leeskamer? Is 5 dit vastgesteld? 3. Waarom koos het college niet alleen voor andere stoelen in de leeskamer? Dit was namelijk ook een optie geweest die voldoet aan de ARBO-wetgeving. Voorzitter, onze leeskamer is momenteel een ongezellig, rot hok geworden. Wij willen ons oude meubilair, eventueel voorzien van andere stoelen terug. Wij vinden het verder 10overigens ontoelaatbaar dat een niet-raadslid, namelijk een wethouder, voor de gemeenteraad keuzes maakt. Dit hoort zo niet te gaan! Geen visie op de ontwikkeling van onze belastinginkomsten Vorig jaar waarschuwden wij het college voor zijn enthousiasme voor de invoering van de 15precarioheffing. Wij gaven aan dat dit slechts een tijdelijke heffing kon zijn, gelet op het standpunt van het kabinet en de Kamer. Wij vroegen het college op welke wijze de derving van inkomsten zouden moeten worden gecompenseerd nu het college de inkomsten uit precario al wel had opgenomen in de meerjarenbegroting. Wij kregen geen antwoord op die vraag. Dat antwoord hebben wij nog steeds niet. 20 Prestatieafspraken met WormerWonen Vorig jaar hebben wij in de raad een discussie gevoerd over de vraag op welke wijze de gemeenteraad betrokken zou moeten worden bij het formuleren van de prestatieafspraken met WormerWonen. Naast de fractie van VLW, spraken ook de fracties van de PvdA en 25GroenLinks zich duidelijk uit bij het formuleren van afspraken betrokken te willen zijn en niet alleen achteraf geïnformeerd te willen worden. De wethouder concludeerde na afloop van de discussie, zie hiervoor ook de notulen, dat hij hierop zou terugkomen en dat hij verwachtte er wel samen met de raad uit te zullen komen. Sindsdien hebben wij echter niets meer vernomen. Graag willen wij nu van de wethouder vernemen op welke wijze de raad vooraf bij 30het maken van de prestatieafspraken zal worden betrokken. Gaan wij hier bijvoorbeeld een 'voorhangprocedure' ex. artikel 169, lid 4 van de Gemeentewet voor volgen? Energieneutrale Zaanbrug Vorig jaar hebben wij de wethouder, de heer Saelman, informatie verschaft over een 35energieneutrale brug. Deze brug, de Ramspolbrug op de N50, liggende tussen Ens en Ramspol, is de eerste energieneutrale brug in Europa en werd in 2012 in gebruik genomen. De wethouder reageerde positief op ons initiatief en gaf aan dit ook een goed initiatief te vinden. Hij beloofde deze brug onder de aandacht te brengen van de Stuurgroep Zaanbrug. Het zou immers mooi zijn wanneer wij ook in de gemeenten Zaanstad en Wormerland over 40een dergelijke brug zouden beschikken. Het lijkt ons een initiatief waarover de fractie van GroenLinks enthousiast zal kunnen worden. Immers, deze fractie stelt steeds dat zij de aanjaagfunctie heeft wanneer wij over duurzaamheid en energiebesparing spreken. Helaas, hebben wij sinds de indiening van ons initiatief vorig jaar en de belofte van de wethouder niets en dan ook niets meer vernomen. Vandaar nu onze vraag wat de wethouder met dit 45initiatief heeft gedaan. Werd dit besproken in de stuurgroep, zoals beloofd en wat was de reactie van de stuurgroep daarop? Graag een antwoord op deze vraag. Voorzitter, wij willen graag een reactie op onze opmerkingen en voorbeelden. Wij vinden dat wanneer wij afspraken met elkaar maken, wij er ook van moeten kunnen uitgaan dat er iets gebeurt met die afspraken. Met deze voorbeelden geven wij het college aan dat de gemeenteraad niet op 50de hoogte werd gehouden over de voortgang of, voorzitter, was er geen voortgang en is er niets gedaan met deze afspraken? Dat is natuurlijk ook een mogelijkheid. Graag een reactie. Programma 1: Dienstverlening Pag. 3 van 70

123 1.01 Digitalisering van producten en diensten Het college stelt dat het de producten van de gemeente toegankelijk wil maken voor onze inwoners middels het digitaliseren daarvan. Deze opmerking maakt ons ongerust. Veel inwoners, met name onze oudere inwoners, hebben geen mogelijkheid om via de computer 5of laptop e.d. onze gemeente via de digitale snelweg te bereiken. Onze gemeente maakt, net als de rijksoverheid, een grote fout om te veronderstellen dat iedereen via internet of wat dan ook de overheid kan benaderen. Dit is niet zo! Wij willen dan ook de toezegging van het college dat onze diensten en producten ook middels persoonlijk contact met de medewerk(st)ers op het gemeentehuis mogelijk zal blijven. Graag een reactie van het 10college hierop Uitvoeren pilot dienstverlening ouderen via dorpshuizen In de kadernota stelt het college dat het in samenwerking met SMD, Scwo en MEE in 2018 verder gaat met de in 2017 gestarte pilot om ouderen in dorpshuizen informatie te 15verstrekken. Graag willen wij van het college weten wat het hiervoor vanaf 2017 doet. Volgens onze informatie is van de dienstverlening aan ouderen via dorpshuizen nog geen sprake en daar waar op bepaalde momenten mensen samen komen in een dorpshuis is dit, volgens onze informatie, geen initiatief van de gemeente, maar van bijvoorbeeld een contactcommissie of dorpshuis zelf. Graag een nadere toelichting op dit punt van het college. 20 Programma 2: Ruimtelijke Ontwikkeling 2.01 Prestatieafspraken met WormerWonen Zoals al eerder aangegeven willen wij graag van het college vernemen op welke wijze de 25gemeenteraad betrokken zal worden bij het formuleren van de prestatieafspraken met WormerWonen. Wij benadrukken nogmaals de discussie van vorig jaar, waarbij niet alleen onze fractie, maar ook de fracties van de PvdA en GroenLinks van mening waren betrokken te willen worden. Hierop heeft de wethouder ons beloofd er samen uit te zullen komen. Voorzitter, volgens ons is een 'voorhangprocedure' hier wellicht een goede oplossing. In dit 30geval kan de raad een zienswijze afgeven alvorens het college zijn definitieve besluit over de prestatieafspraken in het contract zal maken. Is het college bereid hieraan haar medewerking te geven? Programma 3: Sociaal Domein Bevorderen uitstroom cliënten uit beschermd wonen en maatschappelijke opvang Het lijkt toch steeds moeilijker te worden om mensen in nood op een goede wijze op te kunnen vangen. Dit onderwerp speelde de afgelopen week ook veelvuldig in de Tweede Kamer tijdens onder meer een debat met de staatssecretaris Van Rijn. In een eerder overleg 40werd ons medegedeeld dat in de provincie Noord-Holland een tweetal crisisopvanghuizen zouden worden gerealiseerd. Kan het college ons mededelen in hoeverre deze huizen al operationeel zijn geworden? 3.02 Lokale preventie versterken en investeren in lokale hulp jeugdigen 45In deze paragraaf geeft het college aan dat zij ,00 extra wil investeren in de inzet en capaciteit van het jeugdteam. Het college stelt dat dit een incidentele uitgave betreft. Voorzitter, dit begrijpen wij niet en wij vragen een nadere toelichting. Indien u de personele capaciteit wilt verhogen en hiervoor nieuwe medewerkers wilt aantrekken, dan zullen de meerkosten van extra personeel structureel zijn. Indien u voor een bepaalde periode extra 50capaciteit wilt inhuren, dan zijn de meerkosten incidenteel, maar is de verhoging van de capaciteit natuurlijk ook van beperkte duur. Waar denkt het college aan? Graag een nadere uitleg. Programma 4: Maatschappelijke Participatie 55 Pag. 4 van 70

124 4.01 Realiseren kunstwerk dorpscentrum Wormer Het college wil graag een kunstwerk realiseren in het dorpscentrum van Wormer, voor de entree van de MFA De Omslag. Dit kunstwerk zou ,00 moeten gaan kosten, waarbij 50% van de kosten via fondswerving gevonden zou moeten worden. Resteert voor de 5gemeente een bedrag van ,00. Onze fractie heeft hier wel een paar vragen over. Deze vragen zijn: 1. Is de kunstenaar die dit werk moet uitvoeren een kunstenaar uit Wormerland of komt deze artiest van buiten onze gemeente? 2. Indien fondswerving minder opbrengt dan ,00 moet de gemeente het tekort dan 10 aanvullen, waardoor de gemeentelijke bijdrage dus ook hoger wordt? 3. Wie heeft om dit kunstwerk gevraagd? Een korte enquête onder de inwoners leerde ons dat bijna niemand behoefte had aan een uitgave van minimaal ,00 voor een kunstwerk. Men zag dit geld liever geïnvesteerd worden in meer gezelligheid op het plein. Het centrum wordt namelijk in het algemeen als 15een 'dooie boel' ervaren. Een suggestie die wij kregen was bijvoorbeeld om een overdekt muziekkoepeltje neer te zetten, zoals deze ook werd gerealiseerd in Zaanstad. Hier zouden mensen dan even rustig kunnen zitten of gewoon muziek kunnen maken. Ook werd gevraagd wanneer er een terras kon komen. Voorzitter, hiervoor hebben wij al aandacht gevraagd via het presidium. Afgesproken werd dat een ambtenaar de eigenaar van Mama 20Mia behulpzaam zou zijn bij de aanvraag, maar ik begreep dat deze ambtenaar zich na vier weken nog niet heeft gemeld, zoals medegedeeld door de burgemeester. Kan de burgemeester ons nu aangeven wanneer deze ambtenaar, conform onze afspraak, op pad gestuurd gaat worden? Kan de burgemeester ons dan ook verzekeren dat dit gaat gebeuren? Stimuleren bewonersinitiatieven en burgerkracht Het college wil dat mensen in hun eigen omgeving kunnen deelnemen aan het maatschappelijk leven. Een mooie doelstelling, maar het college heeft tot dusverre van dit voornemen geen werk gemaakt. Burgers betrekken in het maatschappelijk verkeer vraagt 30wel om een plan daarvoor. Alleen roepen levert geen resultaten op. De aanbevelingen van een raadswerkgroep om burgers meer te betrekken bij de besluitvorming via de contactcommissies, werd door het college en de meerderheid van de raad in de koelkast gezet. Het college wilde zelf plannen ontwikkelen. Het vreemde van dit alles is dat het college ruim drie jaar niets heeft gedaan aan dit voornemen. Nadat vanuit de raad een 35initiatief werd genomen, leek het college plots wakker te zijn geworden en heeft het dit raadsinitiatief volledig in de grond geboord. De opmerkingen en voornemens van het college zijn nu dan ook volkomen ongeloofwaardig en lijken meer te zijn gericht op de bühne Faciliteiten dorpshuizen 40Het college zoekt naar een manier om de dorpshuizen te faciliteren in hun rol in het vitaal houden van onze kleine kernen. Het college tracht nu een eigen uitvinding te doen, maar voorzitter, de leden van dit college zijn helaas geen uitvinders. Wij adviseren het college om contact op te nemen met Dorpswerk Noord-Holland. Deze instantie is voortgekomen uit het samengaan van het platform Dorpshuizen Noord-Holland en de Vereniging van Kleine 45Kernen Noord-Holland en kan het college ongetwijfeld goede aanbevelingen geven voor de taken van dorpshuizen in onze kleine kernen. Programma 5: Leefomgeving Subsidies In antwoord op onze vraag gaf wethouder Schalkwijk onlangs aan dat het college het afgelopen jaar geen enkele subsidie heeft aangevraagd ten behoeve van bijvoorbeeld het groot onderhoud en/of het aanpassen van onze lokale wegen. Wij snappen dit niet. Er zijn heel veel subsidiemogelijkheden. Niet alleen regionaal, maar ook landelijk en ook via de EU. 55Een subsidie verlaagt onze kosten en daar waar wij de afgelopen tijd het college vaak Pag. 5 van 70

125 hebben horen vertellen dat wij op onze centjes moeten letten, zijn die woorden slechts loze woorden indien het college niet probeert om elders vergoedingen voor investeringen in de openbare ruimte te krijgen. Dat is gewoon gevonden geld laten liggen! Wij hebben besloten om een aantal hotspots in te richten voor onze jongeren. Nu wil het feit dat de Europese 5Commissie gemeenten een subsidie kan verlenen voor de aanleg van hotspots in de openbare ruimte. Dit bericht mochten wij vorige week lezen in het blad van de VNG. Ik zal u, voorzitter, dat blad met het artikel van de Europese Unie zo meteen geven. Het gaat hier om miljoenen. Heeft het college dit bericht ook gelezen? Zo ja, heeft het college dan al een subsidie aangevraagd? Zo niet, dan dringen wij er toch bij het college op aan de 10subsidiemogelijkheid wel te gebruiken. Maak uw woorden dat u zuinig bent op onze centjes maar eens waar en neem actie. Graag uw bevestiging hiervoor Verbeterplan afvalinzameling Het college heeft het maar druk met zijn Verbeterplan afvalinzameling. Wij krijgen echter niet 15de indruk dat het college erg zijn best doet om een goede discussie over zijn plan met de raad te voeren. Tijdens de voorronde van de raad op 20 juni 2017 stond dit onderwerp opnieuw geagendeerd. Op de agenda stond: inhoudelijke bespreking, maar wat bleek, er was een presentatie voorbereid. Nu hebben wij afgesproken dat wanneer het college een presentatie wil geven tijdens de voorronde, deze wens wordt geuit in het presidium. Op die 20manier kan het presidium voldoende tijd reserveren, zodat er voor de raadsleden na de presentatie ook nog tijd resteert om iets te zeggen over het onderwerp. Indien er geen presentatie wordt gemeld, wordt er geen presentatie gegeven, maar zoals vaker het geval is met dit college en deze coalitie, wij kunnen afspreken wat wij willen, maar die afspraken worden niet nagekomen of zelfs volledig genegeerd. Kortom, op 20 juni was er wederom 25geen gelegenheid om een goed debat aan te gaan over dit onderwerp. De wethouder wil de raad nu op 11 juli 2017 om een besluit vragen. Dit kan alleen indien het presidium dit ook wil. Wij hebben daar gisteren, voorzitter, in het presidium over gesproken. Wij hebben besloten om de volgende voorronde van de raad drie kwartier in te ruimen voor een debat, binnen de raad, een slotdebat, waarbij aan de wethouder niet gevraagd wordt om informatie vooraf te 30geven, maar waarbij de raad gewoon onderling een debat kan voeren over de juiste optie die wij moeten kiezen. Dat hebben wij ook geagendeerd. Voorzitter, wij gaan verder met het punt Veiligheid Veiligheid 35In dit paragraafje, voorzitter, wordt ons de komst van de BOA te water gemeld. Dit is natuurlijk allemaal prachtig, maar wij zijn meer geïnteresseerd in de vraag waar onze wijkagenten zijn gebleven. Worden deze functionarissen door de politie nog altijd elders ingezet in plaats van op hun basis in Wormerland? Graag een toelichting van de portefeuillehouder. 40 Programma 6: Bestuur en Organisatie 6.01 Vergroten van onze bestuurskracht Het college geeft aan uit te gaan van de zelfstandigheid van onze gemeente. Onze fractie 45onderschrijft deze wens. Daarover mag geen twijfel bestaan. In 2010 startte OVERgemeenten met haar werkzaamheden. Bij de gemeenten Oostzaan en Wormerland, maar ook bij OVER-gemeenten zelf bestond een sterk verlangen om van OVER-gemeenten een groot succes te maken. Ons succes moest, zo vonden wij, andere gemeenten enthousiast maken om zich bij ons aan te sluiten. In die beginperiode was OVER-gemeenten duidelijk 50gericht op de wensen van de klant. Wij hadden geen discussie over de vraag in hoeverre de organisatie maatwerk kon leveren aan Oostzaan en Wormerland. Het gebeurde gewoon en ieder begreep dat dit maatwerk ook belangrijk was voor het succesvol opereren van OVERgemeenten. De afgelopen jaren is e.e.a. helaas veranderd. Wat is er gebeurd met de organisatie? Wellicht hebben wij het leidinggevende niveau verwaarloosd. Leidinggevenden 55vertrokken maar werden niet vervangen, waardoor blijvende leidinggevenden een grotere Pag. 6 van 70

126 span of control kregen en meer zelfstandigheid werd gevraagd en verwacht van de ambtelijke medewerkers. Hebben wij hier goed gehandeld? Wij hebben het antwoord op deze vraag niet, zo zeggen wij u eerlijk, maar het is wel duidelijk voor ons dat de discussies binnen de organisatie ontstonden op het moment waarop er minder leidinggevenden in 5dienst waren. De directie is nu van mening dat er goed gekeken moet worden welk maatwerk OVER-gemeenten wel of niet kan leveren. Voor onze fractie is het niet acceptabel dat de organisatie deze discussie voert. Wormerland en Oostzaan zijn klant van OVER-gemeenten en de organisatie moet dat goed beseffen. De klant heeft uiteindelijk een keuze, de serviceverlenende organisatie heeft die keuze niet. Wanneer wij zouden willen kiezen voor 10optimaal maatwerk, dan mag OVER-gemeenten ons wel aangeven welke financiële consequenties dat kan hebben voor ons. Wij begrijpen dat wij voor gevraagde service moeten betalen, maar die keuze ligt altijd bij ons, de klant, en niet bij de leverancier. Binnen onze fractie gaan wij ons beraden over de vraag hoe wij verder moeten gaan met of zonder OVER-gemeenten. Voor de verkiezingen van maart 2018 hopen wij de gemeenteraad onze 15conclusies aan te kunnen bieden voor overleg. Wij vinden dat een nieuwe raad en een nieuw college na de verkiezingen in 2018 hierover een besluit moeten kunnen nemen. Voor ons wordt dit ongetwijfeld een onderwerp voor de verkiezingen Financieel perspectief 20Wanneer wij de tekst van de kadernota goed bestuderen, dan mogen wij concluderen dat het college eigenlijk heel tevreden is met zijn financieel beleid. Die tevredenheid delen wij niet, dat hebben wij al vaker aangegeven. Met de goedkeuring van de coalitiepartijen werden de laatste jaren onze zorgvuldig opgebouwde reserves aangetast en nog zeer recent werden opnieuw een tweetal reserves feitelijk leeggehaald, te weten het Reservefonds 25Volkshuisvesting en het fonds ten behoeve van de aanpassing van woningen voor ouderen. Kortom, Wormerland is voor onze inwoners de afgelopen jaren aanzienlijk duurder geworden, alleen al in 2014 werden de woonlasten verhoogd met 16,8%! Maar, wij mogen ons gelukkig prijzen dat wij nu ook mogen rekenen op een extra verhoging van de uitkering uit het Gemeentefonds. Dit levert ons een extra bedrag van circa ,00 op, zo kregen 30wij de afgelopen week in de bijeenkomst van de Controlecommissie te horen. En kregen wij eergisteren ook via een memo. Onze fractie is van mening dat wij dit gehele bedrag moeten storten in het Reservefonds Volkshuisvesting. Dit fonds is volgens ons van groot belang, mede gelet op de ambities, zoals vastgelegd in onze woonvisie. Het storten van het extra geld in dit fonds herstelt in ieder geval de greep van het college in de kas van dit fonds. 35Graag zien wij de reactie van de wethouder hierop. Voorzitter, dan nog een laatste opmerking. Wij wachten eerst de reactie van het college af op onze inbreng in de eerste termijn, alvorens ons uit te laten over het wel of niet goedkeuren van de Kadernota Gelet op het advies van de Controlecommissie willen wij echter wel op voorhand uitspreken dat een eventuele goedkeuring door de raad van deze kadernota 40niet mag inhouden dat wij hiermee ook al goedkeuring hebben gegeven voor de begroting van OVER-gemeenten. Deze begroting zullen wij op 11 juli a.s. bespreken en na ontvangst van de zienswijze van de OR van OVER-gemeenten en de reactie daarop van het college. Wij verwachten dat de andere partijen deze mening zullen onderschrijven. Voorzitter, dank u wel. 45 De voorzitter: Dank u wel. Dan mag ik nu het woord geven aan de fractie van de PvdA, mijnheer Kindt. De heer Kindt: Dank u wel, voorzitter. Voorzitter, allereerst wil ik u vragen om onze 50complimenten over te brengen aan de ambtelijke organisatie voor het opstellen van de kadernota. Het geheel is opnieuw zeer leesbaar en inzichtelijk. Ook een woord van dank voor de Controlecommissie voor haar tijdige rapportage. Wij zijn jullie zeer erkentelijk. Voorzitter, vandaag geven wij ons oordeel over de kadernota die door de raad zal worden vastgesteld. De kadernota dient ter voorbereiding op de laatste begroting die door het 55zittende college zal worden opgesteld. Het jaar 2018 is een verkiezingsjaar. Wij beginnen het Pag. 7 van 70

127 al te merken. Dat betekent dat de Begroting 2018 voor een groot deel door een nieuw college zal worden uitgevoerd. Het is gebruikelijk dat de begroting voor een verkiezingsjaar zich kenmerkt door consolidatie en voortzetting van eerder vastgesteld beleid en weinig initiatieven bevat. Wel is het vaststellen van deze kadernota ter voorbereiding op de 5begroting van het volgend jaar, het verkiezingsjaar, een goede gelegenheid om de stand van zaken op te maken. Het is te verwachten dat bij de komende verkiezingen tal van zaken zullen spelen. Toch wordt de kiezers ook gevraagd om een oordeel te vellen over het beleid en de uitvoering in de afgelopen jaren. Als wij het door het college aan de raad in de afgelopen vier jaren gevoerd beleid toetsen aan ons verkiezingsprogramma en aan het 10coalitieakkoord, dan zijn wij voor het merendeel tevreden. Bij dezen noemen we graag een aantal punten waarop onze tevredenheid gebaseerd is, al willen wij hierbij zeker ook opmerken dat deze resultaten, zij het in wisselende meerderheden, toch vaak aan de hele gemeenteraad kunnen worden toegeschreven. Tijdens de scherpte van de debatten, en ook vandaag is het soms minder duidelijk, toch acteert iedere raadsfractie, zowel behorend tot de 15coalitie en tot de oppositie, vanuit grote betrokkenheid en zorg bij het wel en wee van onze gemeenschap. Deze gemeenschappelijke noemer mag best een keer onder de aandacht worden gebracht. Als fractie van de PvdA trachtten wij in de afgelopen vier jaar hierin onze rol zo verantwoordelijk mogelijk mee te spelen. Dat lukt de ene keer wat meer dan de andere. En dat willen we ook in de toekomst blijven doen. Dit lijkt misschien 20vanzelfsprekend, maar dat is het toch niet meer. Onze gemeente wordt bestuurd door een steeds ouder wordende, en krimpende, groep actieve mensen. Lokale democratie is een groot goed maar dat vraagt om actieve inwoners die hier daadwerkelijk inhoud aan willen geven. Het wordt echt tijd dat deze deelnemers aan de lokale democratie naar voren treden. Voorzitter, wij zien in algemene zin als positief in het gevoerde beleid: onze gemeente staat 25er financieel gezond voor, de voorzieningen zijn op peil, ons Sociaal Domein is vernieuwd en versterkt, de transitie is positief verlopen. Een nieuwe woonvisie is vastgesteld en biedt kaders voor ons woningbouwbeleid van de komende jaren. Daarbij blijft ons uitgangspunt dat van de nieuwe woningen 30% in de sociale sfeer zal worden gebouwd. Met de woningcorporatie kunnen straks duidelijke prestatieafspraken worden gemaakt. Onze 30plannen met het dorpscentrum en het MFA in Wormer zijn succesvol afgerond, fraaie woningen zijn gerealiseerd op de voormalige WSV-velden, in de Molenbuurt en in Wormervelden. De bovenetage van het Verenigingsgebouw wordt verbouwd tot een volwaardig dorpstheater met bijbehorende faciliteiten en wij zijn heel benieuwd naar het programma van de nieuwe groep enthousiastelingen die die taak op zich genomen heeft. 35De afronding van de plannen Neck-Zuid zit nog in de planning, maar er zijn goede vooruitzichten dat samen met alle belanghebbenden binnen afzienbare tijd tot uitvoering kan worden overgegaan. Toch, en met enige zorg, kijken wij naar de wijze waarop Wormerland door samenwerking met Oostzaan, middels OVER-gemeenten, de dienstverlening aan onze gemeente gestalte geeft. Recentelijk zijn er zorgen gerezen doordat de ambtelijke slagkracht 40tegen de grenzen van haar kunnen aanloopt. Het vooralsnog uitblijven van deelname door Landsmeer en Waterland stelt ons teleur. Gezocht moet worden naar nieuwe manieren om de capaciteit beter af te stemmen op de vraag om de volgende kwaliteitsslag te kunnen maken. Tot zover in algemene zin. Graag willen wij nu wat meer gedetailleerd ingaan op de verschillende beleidsvelden. 45 Sociaal domein De fractie van de PvdA kan zich heel goed vinden in het gevoerde beleid van het college. De onderdelen van het Sociaal Domein zijn goed zichtbaar in de reguliere rapportages, zoals: - de ontwikkeling tegemoetkoming eigen risico; 50- de evaluatie SHV (Schuld Hulp Verlening); - de evaluatie inzet Klijnsma-gelden: kinderparticipatiefonds, seniorenfonds, zwemdiploma's, computerproject kinderen; - de evaluatie functioneren sociaal team; - de afronding liquidatie plan Baanstede. Pag. 8 van 70

128 De opheffing van de Gemeenschappelijke Regeling Baanstede is op dit moment in de fase gekomen waarbij hard wordt gewerkt aan een liquidatieplan. Dit plan zal zodanig vorm moeten krijgen dat de werknemers een werkgarantie (met passende arbeid) krijgen. Gezien gemaakte afspraken en de gerapporteerde voortgang vertrouwen wij erop dat alles correct 5wordt geregeld. Voor wat betreft het tekort op het jeugdbeleid zijn er doortastende maatregelen genomen om de tekorten terug te dringen. Het laat zich aanzien dat, mede door vroegtijdig ingrijpen en betere communicatie tussen de diverse instanties onderling, de kosten van het jeugdbeleid tot een aanvaardbaar niveau zijn teruggebracht. In 2017 hebben zich vooralsnog geen tekorten meer voorgedaan. Echter, excessen kunnen zich blijven 10voordoen. Daarvoor moeten wij blijven waken. Alle genoemde maatregelen en verdere ontwikkelingen binnen het Sociale Domein hebben er ook toe bijgedragen dat er inmiddels een meer dan stevige Reserve Sociaal Domein aanwezig is. Verdere investeringen kunnen dan wat ons betreft uit deze reserve worden gedaan. Hierbij kan gedacht worden aan extra ambtelijke capaciteit op de verschillende vakterreinen, maar ook verdere digitalisering blijft 15een belangrijk aandachtspunt. Onze fractie kan zonder meer vaststellen dat de forse investering binnen dit domein goed heeft gewerkt en bij de inwoners waardering oproept. Ten slotte is het goed om vast te stellen dat ook de Adviesraad een prima bijdrage levert en zijn bevindingen wegen mee in onze beschouwing van de resultaten op dit belangrijke beleidsterrein. Alles overziend kunnen wij zien dat Wormerland het totale gebied van het 20Sociaal Domein (waaronder ook de WMO) goed onder controle heeft. Dit alles is wat ons betreft een compliment aan het college waard. Grote klasse! Omgevingswet Met de invoering van de Omgevingswet is een zeer omvangrijk project van start gegaan. De 25ingangsdatum, 2019, klinkt ambitieus. De eerste kennismakingen, zowel in de voorronde als bij regionale bijeenkomsten, doen ons beseffen hoe ingrijpend deze nieuwe wetgeving is. Zodra meer duidelijk is over de invoering en de te verwachten kosten verwachten wij dat het college ons hierover informeert. 30Maatschappelijke participatie Samen met de inwoners en maatschappelijke partners wordt gezocht naar nieuwe vormen om de participatie van inwoners, mantelzorgers, vrijwilligers en organisaties meer mogelijkheden te bieden en te ondersteunen bij nieuwe initiatieven. Voor de definitieve vaststelling van de nota Burgerparticipatie wil onze fractie dat, waar nodig, initiatieven die 35ondersteuning krijgen die nodig is om ze een serieuze kans van slagen te geven, waarbij speciale aandacht wordt gegeven aan mensen en groepen die minder mondig zijn of een kennisachterstand hebben. Voor ons college, de raad en de ambtelijke organisatie ligt er een belangrijke taak om de volgende zaken nog dit jaar uit te voeren dan wel te starten: - de nadere vormgeving buurt- en wijkgericht werken; 40- implementeren van de nota Dorpshuizen; - de contactcommissies nieuwe stijl in een aparte voorronde bespreken; - inzet kern- en wijkmakelaar, contactambtenaar en kernregisseur in de praktijk brengen; - de verschillende vormen van burgerparticipatie ontwikkelen; - de relatie met het Sociale Domein leggen; 45- het ontwikkelen van een sociale infrastructuur; - inrichten en aanpassen van de loketfunctie binnen de gemeente. Financieel beleid Tot onze tevredenheid biedt deze kadernota uitzicht op een sluitende begroting. Daarbij 50kunnen wij uit de recent ontvangen meicirculaire ook concluderen dat de ontwikkeling van de rijksuitgaven positief uitpakt op de bijdrage uit het Gemeentefonds en voordelig uitpakt voor onze gemeente. Ook deze uitkomst heeft onze instemming. Dit uitzicht draagt bij aan een duurzaam financieel gezonde gemeente. Hiermee hebben wij de beste basis voor het onderhouden van onze voorzieningen, de openbare ruimte en het verlenen van goede 55dienstverlening aan onze inwoners. Pag. 9 van 70

129 OVER-gemeenten Met OVER-gemeenten hebben wij zorgen over de uitvoeringskosten van ons ambtelijk apparaat. Recentelijk is duidelijk geworden dat de capaciteit van OVER-gemeenten niet 5voldoende is en gaat knellen bij de uitvoering van onze taken. De verwachting van een naderende verdere aansluiting met de andere gemeenten heeft OVER-gemeenten in de afgelopen jaren bij de inrichting van de organisatie parten gespeeld. Om de continuïteit van het serviceniveau te waarborgen zijn extra investeringen noodzakelijk zo heeft de quickscan duidelijk gemaakt. Groot ziekteverzuim en versterking van de organisatie. Terugdringen groot 10ziekteverzuim en versterking van de organisatie lijken onontkoombaar. De noodzaak wordt nog versterkt door de nieuwe taken in het Sociaal Domein en de werkdruk die door de invoering van de Omgevingswet is te verwachten. Om opnieuw verrassingen te voorkomen vragen wij ons college zorg te dragen dat de raad hierover optimaal wordt geïnformeerd. Waar de PvdA zich uitstekend in kan vinden is in de duidelijke scheiding die wordt 15aangebracht tussen wat het gezamenlijke basispakket betreft en hoe beide gemeenten hun eigen speciale wensen, als een couleur locale, gaan organiseren. Vooralsnog is ons onvoldoende duidelijk hoe groot deze investeringen zullen zijn en voor welk deel deze kosten structureel op de begroting zullen drukken. De verdeling van de kosten over beide gemeenten moet duidelijk geregeld worden. Hierover hebben wij dus zorgen. Met name 20vanuit Den Haag worden telkens meer taken naar de gemeente overgeheveld. Daardoor neemt de werkdruk toe, zonder dat er voldoende financiële middelen worden meegeleverd. Zeker met onze schaalgrootte kan dit leiden tot kwaliteitsverlies en tijdsdruk. In de komende jaren zal hiervoor een groter deel van ons gemeentelijk budget noodzakelijk zijn. Eenmalig en structureel stijgen de uitgaven in de gezamenlijke organisatie. Deze toename leidt ertoe 25dat, relatief gezien een steeds groter deel van ons gemeentelijk budget opgaat aan uitvoeringskosten, geld dat dan niet meer beschikbaar is voor de voorzieningen, de openbare ruimte en dienstverlening aan onze inwoners. Deze trend is te keren door toetreden van nieuwe deelnemers in OVER-gemeenten en daardoor wint deze aan kracht en efficiëntie. Echter indien uitbreiding uitblijft, is het niet ondenkbaar dat de uitvoeringskosten 30dan toch verder zullen stijgen. Lokale autonomie koesteren wij allemaal, vooral omdat hiermee onze eigen leefomgeving en onze verenigingen en andere voorzieningen naar eigen inzichten onderhouden kunnen worden. Daarom acht onze fractie het van belang dat de raad ook gaat nadenken tot welk niveau wij willen dat de uitvoeringskosten in de toekomst gaan stijgen, ten opzichte van de totale begroting. Dit niveau kan als een verhoudingsgetal worden 35vastgesteld om naar de toekomst vast te stellen welk maximum wij wenselijk achten voor deze uitgaven. Ergens is er een grens. Graag leggen wij deze vraag voor aan het college: waar zou, volgens u, die grens liggen en wat zijn daarvan de consequenties? Tot zover onze eerste termijn. Ik dank u voor uw aandacht. 40De voorzitter: Dank u wel. Dan geef ik het woord aan de fractie van GroenLinks, mijnheer Halewijn. De heer Halewijn: Voorzitter, raadsleden en collegeleden, wij behandelen vandaag de Kadernota Eigenlijk is dat wel een bijzondere kadernota, want deze coalitie zit 45aan het einde van haar regeerperiode en kan de balans opmaken. Ongetwijfeld zullen de coalitiepartijen vandaag uit de doeken doen wat zij dan zoal bereikt hebben, want er is veel en goed werk verricht door dit college. De gemeenteraad heeft zich daarbij over het algemeen zeer constructief opgesteld. Als je doelen wilt bereiken moet je dat immers samen doen. Samen met het college, samen met de raad en samen met de burgers. Deze 50kadernota is ook bijzonder omdat we vandaag misschien een eerste beeld krijgen waar de politieke partijen in Wormerland de accenten voor de komende gemeenteraadsverkiezingen willen leggen. De kadernota zou immers een wensenlijstje kunnen zijn voor nieuw beleid, een soort van verkiezingsprogramma dus. En die wensenlijstjes zijn ook mogelijk, want dit college heeft het tij mee. Zeker als je kijkt naar de meicirculaire en de economische 55voorspellingen, want hogere rijksinkomsten betekenen een hogere besteding voor Pag. 10 van 70

130 gemeenten. Als je kijkt naar de Algemene Reserve van Wormerland of de WMO-reserve, dan kun je niet anders concluderen dan dat de financiële positie voor onze gemeente er goed en gezond uitziet. Ook voor de langere termijn. Dat is notabene ook nog eens bevestigd door de provincie en door onze eigen Controlecommissie. Geen reden om nog langer op te potten, 5maar kijken hoe we kunnen investeren in duurzame oplossingen waar onze burgers om vragen. Slimme investeringen hoeven immers geen geld te kosten, zij leveren waarde op, maar denk ook aan investeringen in veiligheid. Het is moeilijk om investeringen in veiligheid op hun economische waarde te beoordelen. Het gaat immers om risicomanagement. Maar als burgers een veilig gevoel hebben heeft dat een sterke emotionele waarde. 10Voorzitter, GroenLinks wordt nog vaak aangeduid als 'linkse gekkies met geitenwollensokken in sandalen, jute boodschappentassen of politici die graag willen potverteren'. Nou, ik denk, ik breng het er toch maar even in. Herkenbaar beeld. Dank voor de bevestiging ook. Wij hebben overigens, niet voor de eerste keer, aangetoond verstandig met de gemeentelijke financiën om te kunnen springen. GroenLinks heeft in deze periode verschillende voorstellen 15gedaan voor slimme investeringen. Denk aan het versneld vervangen van de openbare verlichting door ledverlichting. Dit levert geld op door energiebesparing en lagere onderhoudskosten. Of de duurzaamheidslening en gesprekken met diverse organisaties in onze gemeente om hen te wijzen op duurzaamheids- en financieringsvoorstellen. In december 2015 hebben wij bijvoorbeeld samen met wethouder Van Waaijen een gesprek 20gehad met de directie van Sportfondsen over duurzaamheidsinitiatieven voor de sporthal en het zwembad. Ons advies was dat er met hulp van de jaarlijkse subsidie geïnvesteerd kon worden in middelen die uiteindelijk tot een lagere energierekening zouden kunnen leiden. Afgesproken werd toen dat Sportfondsen samen met onze Milieudienst naar oplossingen zou zoeken. Dat onderwerp is nu weer actueel met de recentelijke vraag om een 25temperatuurverhoging van het zwembadwater. GroenLinks zou graag van de portefeuillehouder vernemen welke concrete gevolgen of resultaten, hoe je het ook noemen wilt, het gesprek tussen de Milieudienst en Sportfondsen hebben opgeleverd. Onze ideeën op het gebied van burgerparticipatie en burgerinitiatieven zullen leiden tot een hogere betrokkenheid van burgers en gedeelde verantwoordelijkheid waardoor uiteindelijk, mits 30goed toegepast, de doorlooptijd van procedures, zienswijzen, bezwaar et cetera verkort kan worden. Dat levert winst voor de burger en winst voor de gemeente. Gelukkig lezen wij de laatste tijd steeds vaker dat onze ambtenaren óók naar de burger gaan. Dat hebben wij regelmatig benadrukt. Dat kost geen extra tijd of geld, het levert juist op. GroenLinks heeft bij elk contact met onze woningbouwcorporatie WormerWonen aangedrongen op het nemen 35van energiebesparende maatregelen. Zet een stap vooruit en innoveer. En die stap is genomen. Dat leidt er nu zelfs toe dat de nieuwe appartementen bij de Spatter/Fortuinstraat energieneutraal zijn en dat de geplande woningen in Oostknollendam aardgasloos worden gebouwd. Winst voor de nieuwe bewoners door lagere energiekosten en winst voor iedereen door de verlaging van de CO 2 -uitstoot. Dat vinden wij een prachtig resultaat. Ook omdat 40hieruit blijkt dat je als raad samen met het college kunt optrekken om gezamenlijk doelen te bereiken. Ik wil de wethouder, de portefeuillehouder die daarover gaat én directie en medewerkers van WormerWonen bedanken voor deze samenwerking. Wij zien daarom ook met veel vertrouwen de uitvoering van de nieuwe Woonvisie tegemoet en ik spreek de wens uit dat het ons lukt om ook de andere corporaties die in onze gemeente actief zijn en 45ontwikkelaars achter onze duurzaamheidsaanpak te krijgen. Of de aanpak van dit college rondom het winkelcentrum. Enerzijds een winkelcentrum realiseren dat past bij de maat van Wormerland, en anderzijds je niet het vel over de kop laten trekken door een ontwikkelaar. Die aanpak heeft uiteindelijk veel minder geld gekost en heeft door adequaat reageren en de juiste regievoering ertoe geleid dat er nu een mooi winkelcentrum staat, waar weer reuring is, 50waar weer geld verdiend kan worden en waar winkeliers en publiek blij mee zijn. En dat geldt ook voor het Dorpstheater. De Kaasfabriek is bijna klaar, tegen aanzienlijk lagere kosten en risico's dan aanvankelijk begroot en het gevarieerde programma, ik heb er al een stuk van kunnen zien, dat nu ook deels, volgens mij, bekend is gemaakt, zal een enorme impuls geven aan de culturele activiteiten in Wormerland. Daar kunnen we trots op zijn. En als 55binnenkort ook de Beschuittoren, de Zaandriehoek en de nieuwbouw in Neck een feit zijn, Pag. 11 van 70

131 dan kun je niet anders dan stellen dat er echt heel veel werk is verricht. Nogmaals, onze complimenten daarvoor. Op sociaal gebied lees je elke week in de Zaankanter welke mooie initiatieven en resultaten zijn bereikt voor de ouderen en zwakkeren in onze samenleving. Een nieuwe wijkbus met instapmogelijkheden voor rolstoelgebruikers, een verlaging van de 5eigen bijdrage WMO, een blijverslening voor ouderen, zodat ze langer zelfstandig thuis kunnen blijven wonen, een subsidie voor de vitaliteit en weerbaarheidvergroting gericht op lokale samenwerking. Ik merk daar overigens ook nu al dat daarover wordt gesproken door verschillende partijen. Een armoedebeleid en een versterking van de positie van het Dienstencentrum in de Omslag door toevoeging van inloopspreekuren voor Sociaal 10Medische Dienst, Stichting MEE en de WMO-consulent. Een deskundig jeugdteam dat goed samenwerkt met huisartsen en scholen. En naar aanleiding van de organisatie van een conferentie over vechtscheidingen wordt er nu een preventietraject uitgezet. Er wordt ook mét de jeugd gesproken in plaats van over. En daarom zie je dus hopelijk binnenkort wifijobs uitgerold worden en een jeugdraad die opgestart wordt. En een bewuster verandering van de 15organisatie Baanstede waarbij deze raad telkens aandacht heeft gehad voor de sociale aspecten voor de betrokken medewerkers van Baanstede. Het is gewoon te veel om op te noemen. Wij kunnen terecht zeggen dat wij een sociale gemeente zijn en dat het ons gelukt is die vooraf zwaar ingezette decentralisatie, goed te begeleiden. Tijdens dit laatste jaar van dit college, van deze coalitie, zullen wij de focus nog moeten 20leggen op het invoeren van een nieuw afvalplan. Er is al veel over gezegd, er is ook al heel veel over geschreven. De doelstelling wordt door iedereen onderschreven: meer afval scheiden en hergebruiken, maar de weg ernaartoe is een lastige. Dat lees je bijna dagelijks in de krant. Ook vandaag stond er weer een stuk. Burgers willen wel afval scheiden, maar willen er niet zelf mee hoeven leuren, even kort gezegd. Onze raad heeft er al veel over 25gesproken en heeft burgers uitgebreid betrokken bij de keuzes die nu voorliggen. Er moet immers wat te kiezen zijn op basis van transparante gegevens en er moet sprake zijn van gedragen betrokkenheid. Die aanpak zegt ook iets over onze cultuur: openheid, meepraten en meedoen. Dat zal een belangrijk thema worden bij de komende verkiezingen en daarom zullen wij vandaag met een amendement "Investeer om te kiezen" komen. Een voorstel 30waarbij wij in plaats van in trotters, voorstellen om te investeren in een plan dat er echt voor zorgt dat kiezers in beweging komen. Daar hebben wij, volgens mij, behoefte aan. Voorzitter, in mijn opening gaf ik al waardering voor de goede financiële situatie van onze gemeente en dat wij veel waardering van winkeliers en bezoekers hebben gekregen voor ons nieuwe dorpscentrum. Er is zelfs een voorstel gedaan voor een terras bij de Pizzeria Mama Mia. Dat 35brengt leven op straat en is belangrijk voor de gezelligheid in ons dorp. Daarom vindt GroenLinks het ook belangrijk om te investeren in een écht kunstwerk, dat past bij onze gemeente en extra waardering geeft aan het dorpscentrum. Wij zullen daarom een amendement indienen dat de voorgestelde investering voor een kunstwerk verhoogt, zodat het een echt kunstwerk wordt dat gewaardeerd kan worden door de bezoekers van ons 40dorpscentrum. Dan voorzitter, hebben wij uw college onlangs een uitgebreide lijst met vragen toegestuurd met betrekking tot de fietsvoorzieningen in onze gemeente. Afgelopen week hebben wij de beantwoording ontvangen, waarvoor onze dank. Maar uit de beantwoording blijkt dat er weinig ambitie bij dit college leeft om ons dorp die voorzieningen te geven die bijdragen aan 45de veiligheid van fietsers en voetgangers en weinig visie en proactiviteit om nu al voor te sorteren op vragen die op korte termijn ongetwijfeld zullen gaan spelen. Misschien mag ik u een hint geven? Misschien zouden de collegeleden eens wat vaker op de fiets moeten stappen? Een van de onderwerpen die wij aansneden was namelijk de ontsluiting van de nieuwe wijk Wormervelden. Ik heb vorige week een bezoekje gebracht aan die wijk en met 50diverse bewoners gesproken. Stuk voor stuk mensen die ontzettend blij zijn dat ze in ons mooie dorp mogen wonen. Kritisch, en heel grappig eigenlijk ook wel, zijn ze over de afvalinzameling. Ze hebben maar twee kliko's. En waar zijn die ondergrondse containers voor papier of plastic? Nou, dat zijn precies de zaken die wij, volgens mij, in onze voorronden ook iedere keer naar voren hebben zien komen. Dan zie je dus dat nieuwe bewoners die van 55buiten komen, daar al aan gewend zijn en eigenlijk gewoon eisen dat die voorzieningen hier Pag. 12 van 70

132 ook geboden kunnen worden. En ze missen hun beloofde wandelpad, onder de dijk, langs de Noordweg, om hun wijk heen. Beloofd, omdat dat wel stond ingetekend op de planontwerpen die hen werden gepresenteerd. Misschien kan het college ons daar de status van geven? En wist u trouwens dat er een besloten internetforum is waar de nieuwe 5bewoners samen met aannemer BAM met elkaar discussie voeren over de inrichting en oplevering van hun wijk? Jammer dat wij raadsleden daar geen toegang toe hebben, want dit zou een waardevolle bron van informatie kunnen zijn. Ik zou zoiets zeker aanbevelen voor de nu geplande nieuwbouwprojecten in onze gemeente. Ik denk aan Neck en straks misschien ook de Zaandriehoek. Mijn vraag zou zijn, participeert de gemeente in dit forum en 10overweegt men dit ook bij nieuwe projecten te gaan hanteren? Voorzitter, die fietsvragen waar wij aandacht voor vroegen voor de ontsluiting van de wijk en de slechte staat van onderhoud van het fietspad langs de Noordweg en het enkelzijdige fietspad. Het college heeft ons geen antwoord kunnen geven op de vraag welke investeringen gemoeid zijn met deze aanpassingen of onderhoud. GroenLinks zal daarom straks een amendement bij deze 15kadernota indienen waarin wij de komende jaren extra geld willen reserveren voor een veilige fiets- en voetgangersverbinding tussen Rigastraat en Prins Clausbrug. De toename van de economische activiteiten op Noorderveld, de geplande woonwijk bij Brokking Westknollendam en onze eigen uitbreidingen en de toename van het aantal fietskilometers in onze regio en een veilige scheiding van voetgangers en fietsers maakt deze reservering in 20onze ogen noodzakelijk. Het is ook voorsorteren op dat ene project dat nog steeds in de steigers staat: de Zaanbrug. Want reken maar dat die Zaanbrug ons parten gaat spelen. Wordt de Zaanbrug weer een verkiezingsitem? De komende maanden zijn wat dat betreft spannend en misschien kunt u ons vandaag een korte update geven over dit project. Voorzitter, GroenLinks dankt het college en allen die hebben meegeholpen bij het 25samenstellen van deze kadernota. Met de indiening van onze drie amendementen zijn wij verder geheel akkoord met deze kadernota en zien wij de contouren van deze kadernota vertrouwensvol terug in de begroting later dit jaar. Dank u wel. De voorzitter: Dank u wel. Dan mag ik het woord geven aan de fractie van het CDA, 30mijnheer Roeleveld. De heer Roeleveld: Dank u wel, voorzitter. De fractie van het CDA heeft de kadernota gelezen, bestudeerd en besproken. Onze fractie sluit zich aan bij de lovende woorden van de Controlecommissie over de Kadernota 2018 en complimenteert het ambtelijk apparaat 35voor het schrijven van dit document. Omdat onze fractie akkoord gaat met deze kadernota, zou ik het voorstel van onze pragmatische fractiegenoot kunnen volgen om het hierbij te laten. Echter, omdat u tweeënhalf uur heeft uitgetrokken voor de behandeling in eerste termijn, zou daarmee het programma ernstig worden verstoord. Daarom zal ik nog op enkele punten in deze kadernota nader ingaan. Zoals gebruikelijk hebben wij deze kadernota 40vergeleken met enkele kadernota's van voorgaande jaren. Hoewel het document weer in aantal pagina's toeneemt, missen wij een beknopte inleiding met overwegingen van het college ten aanzien van prioriteiten en belangrijke ontwikkelingen, zoals in de voorgaande jaren gebruikelijk was. Als prioriteiten en belangrijke ontwikkelingen beschouwen wij burgerparticipatie, de situatie van de OVER-organisatie, de mogelijke toetreding van 45buurgemeenten tot de OVER-organisatie en de aanstaande invoering van de Omgevingswet. Wel wordt in de begeleidende aanbiedingsbrief aangegeven, dat bij het schrijven van deze kadernota een verdere stap is gemaakt om de kadernota nog meer een eerste versie te laten zijn van de Meerjarenbegroting Met deze ontwikkeling zijn wij het helemaal eens. De Controlecommissie wijst op enkele onzekerheden bij het lezen en beoordelen van de 50kadernota, zoals de nog niet goedgekeurde begroting van OVER-gemeenten. Inhoudelijk laten wij ons nu niet uit over de OVER-organisatie, zolang wij nog niet hebben kunnen kennisnemen van alle relevante informatie. Onze fractie is blij met deze kadernota. Wij constateren opnieuw dat de ambities, zoals verwoord in het coalitieakkoord van 17 april 2014 in deze Kadernota 2018 goed tot hun recht komen en dat de financiële situatie van deze 55gemeente gezond is. Uit het financieel meerjarenoverzicht blijkt dat deze Kadernota 2018 Pag. 13 van 70

133 realistisch is en inderdaad als een eerste versie van de meerjarenbegroting kan dienen. Over de inhoud van deze kadernota willen we nog enkele opmerkingen naar het college maken. Dan ga ik niet op de verkiezingstoer, maar gewoon op wat ik daarin gelezen heb en waar ik commentaar op heb. 5 Programma 1 Dienstverlening Onze gemeente heeft goede dienstverlening aan de burger hoog in het vaandel. Dat willen we zo houden. Programma 1 heet daarom Dienstverlening. Een door het college beleden doelstelling op pagina 6 luidt: "We streven naar het op een efficiënte en effectieve manier 10uitvoeren van de going concerntaken zodat de continuïteit van de dienstverlening gewaarborgd is. Hieronder vallen alle reguliere (wettelijke) taken en taken die voortvloeien uit vastgesteld beleid." Met deze doelstelling onder programma 1 Dienstverlening zijn we het helemaal eens. Echter wordt deze volzin die ik zo-even geciteerd heb eveneens herhaald onder de overige 15vijf programma's, op de pagina's 11, 20, 29, 37 en 45. Door het begrip "dienstverlening" steeds te herhalen vrezen wij dat hierdoor de echte dienstverlening, zoals bedoeld in programma 1 Dienstverlening wel eens zou kunnen verwateren. Ik beschouw het als die als je tegenwoordig in de winkel iets koopt, overal staan keurmerken op voor groen, biologisch, veilig, gezond, blabla. Je hoeft er helemaal niet naar te kijken, want het is allemaal onzin. Ik 20vrees een beetje, dat als we er maar overal bij gaan zetten: dit is dienstverlening, dit is dienstverlening, dat we de echte dienstverlening een beetje uit het oog gaan verliezen. De invoering van de Omgevingswet is met name bedoeld om de dienstverlening aan de burger te vereenvoudigen en daarmee te verbeteren. Echter wordt de invoering van de Omgevingswet niet, zoals afgelopen jaar genoemd onder programma 1 Dienstverlening, 25maar onder programma 2 Ruimtelijke ontwikkeling. Onder programma 1 wordt slechts aangeduid voor welke activiteiten een omgevingsvergunning moet worden aangevraagd. Fractiegenoten van het CDA, dat zijn Jan en ik zelf, hebben inmiddels een aantal sessies met betrekking tot invoering van de Omgevingswet bijgewoond, maar zijn nog allerminst overtuigd dat invoering van deze wet ook daadwerkelijk de dienstverlening aan de burger of 30het gebruikersgemak voor de burger zal verhogen. Wij vragen het college om bij de invoering van de Omgevingswet aan deze aspecten veel aandacht te schenken. Programma 2 Ruimtelijke ontwikkeling Gesproken wordt over het veenweidegebied Wormer- en Jisperveld, waar rust, ruimte, 35natuur en extensieve recreatie hand in hand gaan. Wij vragen het college om hier ook de aanwezigheid van extensieve landbouw te blijven noemen, omdat deze activiteit essentieel is voor het in stand houden van de bestaande natuur- en landschapswaarden en cultuurhistorische waarden. Helaas, lijkt de weidevogel meer en meer te verdwijnen uit het veenweidelandschap. Om dit tij te keren wordt onderzoek gedaan. In ieder geval heeft het 40teruglopen van de weidevogelstand te maken met het beheer van landerijen. Op dit moment ontstaat door slecht beheer veel pitrus in de veenweiden in het Wormer- en Jisperveld. Pitrus verdrijft de weidevogel. Het stimuleren van goed agrarisch beheer van de veenweiden is de beste garantie om de toename van pitrusgras een halt toe te roepen en de aanwezigheid van weidevogels te bevorderen. 45Gesproken wordt van 'Structuurplan'. Dit heet tegenwoordig 'Structuurvisie'. Onze vraag is of de huidige Structuurvisie binnen 10 jaar vervangen moet worden door een nieuwe Structuurvisie of dat dit niet meer nodig is omdat we tegen die tijd een 'Omgevingsvisie' of 'Omgevingsplan' hebben. Dat is een vraag die het college misschien kan beantwoorden. Gesteld wordt dat voor de invoering van de Omgevingswet rekening moeten worden 50gehouden met kosten voor implementatie. Deze kosten worden bewust nog niet meegenomen in deze kadernota. Toch vertrouwen wij erop dat het college voortvarend doorgaat met de voorbereidingen voor invoering van de Omgevingswet. Met gepaste trots kunnen we vaststellen dat onder leiding van de portefeuillehouder de recent vastgestelde Woonvisie tot stand gekomen is in samenspraak met zeer 55veel betrokkenen en belanghebbenden waarbij ook de raad nadrukkelijk een rol heeft Pag. 14 van 70

134 gespeeld. Wat ons betreft mag dit proces als voorbeeld beschouwd worden hoe burgerparticipatie vormgegeven kan gaan worden. Ik wil hiermee niet zeggen dat het zo moet gebeuren, maar we waren hiermee wel écht op de goede weg, denk ik, om daadwerkelijke participatie van de burger en bij de burger beschouw ik mijzelf ook en allerlei 5belanghebbenden voor een bepaalde zaak, hoe je dit vorm kunt gaan geven. Compliment hiervoor. Tot onze tevredenheid is in de Woonvisie veel ambitie aanwezig op het gebied van duurzaamheid, energiebesparing en bouwproductie. Wij hebben er vertrouwen in dat het college op basis van de Woonvisie tot goede en duurzame prestatieafspraken zal kunnen komen. 10 Programma 3 Sociaal Domein De afgelopen 2 jaar hebben we veel gesproken en gelezen over onder andere het sociaal team in relatie met vooral de jeugdzorg en de jeugdhulp. In deze kadernota komt het begrip sociaal team niet meer voor. Mijn vraag is: bestaat er nog zoiets als een sociaal team? En 15als het nog bestaat, wat zijn de taken? Misschien kan het college daar antwoord op geven. Programma 4 Maatschappelijke Participatie Gesteld wordt dat er meerdere speerpunten van beleid zijn. Genoemd wordt overgewicht bij kinderen. In de kadernota van afgelopen jaar werden drie speerpunten specifiek genoemd: 20alcohol, drugs en overgewicht. Wat ons betreft zijn alcohol en drugs in relatie met jeugd en jongeren nog steeds onderwerpen die beslist als speerpunt van beleid mogen worden genoemd. In programma 4 wordt het woord 'vrijwilliger' en 'mantelzorger' slechts tweemaal genoemd onder de noemer van participatie. In de uitgebreide opsomming van uit te voeren acties onder het kopje "Wat gaan we doen om deze doelstelling te bereiken" (pagina 29 t/m 2532) wordt in het geheel niet meer gesproken over vrijwilligers en mantelzorgers. Hiermee wordt ons inziens tekortgedaan aan het grote belang van vrijwilligers en mantelzorgers voor onze gemeenschap. Programma 5 Leefomgeving 30Gesteld wordt dat we toewerken naar 14% duurzame energieopwekking in 2020 en dat er concrete acties nodig zijn om dit te bereiken. Wij stellen vast dat door het vervullen van een actieve rol door de portefeuillehouder op het gebied van duurzaamheid en energiebesparing inmiddels echte meetbare resultaten en vooruitgang zijn behaald. Wij hebben er vertrouwen in dat de noodzakelijke nog te nemen concrete acties bij dit college in goede handen zijn. 35Als voorbeelden van concrete stappen in de goede richting mogen genoemd worden het energieneutrale gebouw Spatterstraat-Fortuinstraat, de nieuwbouw aardgasloos in Oostknollendam en de herstructurering van de Gele Lisstraat. Onder het kopje "Wat gaan we doen om deze doelstelling te bereiken?" wordt nergens gesproken over het verbeteren van (tele-)communicatie in de zogenaamde witte gebieden in 40deze gemeente. Wellicht zal binnen twee jaar de techniek zover zijn dat het gebruik van glasvezel niet meer nodig is om toch goede verbindingen te kunnen realiseren, maar we mogen niet de indruk wekken naar de bewoners in die witte gebieden, dat er geen aandacht meer is voor hun probleem. 45Programma 6 Bestuur en Organisatie Gesteld wordt op pagina 42, dat in 2017 de kadernota Burgerparticipatie is vastgesteld. Dit is niet juist; de kadernota Burgerparticipatie 2017 is besproken in een voorronde op 11 april 2017, waarna vervolgens wel de notitie Dorpshuizen Wormerland werd vastgesteld. Het onderwerp burgerparticipatie, in samenhang met de Dorpshuizennotitie en de in de 50dorpskernen aanwezige contactcommissies, staat wat onze fractie betreft nog hoog op de agenda van dit college en van de raad en wij kijken uit naar nadere voorstellen van de raad over dit onderwerp, zoals ook werd toegezegd in de voorronde op 11 april Financieel Meerjarenoverzicht 55Onze fractie is blij dat er geld wordt gereserveerd voor de ontwikkeling van de Zaanoever. Pag. 15 van 70

135 Gesteld wordt dat voor ozb en rzb geldt dat de opbrengst (uitsluitend) stijgt met het inflatiepercentage. Naar onze mening moet de (toenemende) opbrengst mede gekoppeld zijn aan het (toenemende) aantal objecten waarover ozb en rzb wordt geheven. Over de consequenties van de wellicht aanstaande overheveling van het beheer en onderhoud van 5wegen van het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK) naar de gemeente had wat ons betreft enige toelichting in deze kadernota gegeven mogen worden. Ten slotte voorzitter, onze fractie gaat akkoord met het vaststellen van de kadernota en gaat akkoord met de vaststelling van het overzicht Gewenst, Noodzakelijk en Onontkoombaar. Wij 10spreken de wens en ook het vertrouwen uit dat de in deze kadernota genoemde ambities en voornemens vertaald kunnen en zullen worden in een sluitende begroting. Tot zover de eerste ronde. Dank u wel. De voorzitter: Dank u wel. Dan geef ik het woord aan de fractie van de VVD, mijnheer 15Berkhout. De heer Berkhout: Dank u wel, mijnheer de voorzitter. Mijnheer de voorzitter, rondom Nederland is de wereld de afgelopen maanden veranderd. Bijvoorbeeld door de situatie in de USA, een golf van aanslagen en Brexit. De rode draad is dat expats terugkomen of dat 20expats niet terug kunnen komen. Ook ons dorp moet ruimte bieden. We hebben bij de vorige immigratiegolf vanwege de oorlogen in het Midden-Oosten ook veel spanningen opgelopen, maar daar zijn we, dankzij de getoonde rust door ons college, deze raad en onze burgemeester, sterker uitgekomen. Als gemeente hebben we getoond weerbaar te zijn, resiliënt noemen we dat vandaag de dag. We zijn resiliënt gebleken. Daar kunnen we op 25teruggrijpen. Het zijn zaken die van belang zijn als we naar de woonbehoefte en woningbouw kijken. Een belangrijke opgave in deze gemeente voor de komende jaren, want het blijft fijn om in de gemeente Wormerland te mogen wonen. Je bent bevoorrecht om in dit deel van de wereld te verblijven. Daarom komt onze fractie iedere drie weken zo graag naar deze raadzaal. Wij willen onze bestuurskracht gebruiken om het in deze gemeente nog 30mooier en beter te maken. De VVD houdt koers. De VVD houdt lokaal koers. Wij streven vooral naar een veilige, sociale en groene leefomgeving. Kan ik veilig over straat? Nemen de inbraken af? Kunnen mijn kinderen veilig over straat? Hoe leefbaar is mijn dorp? Dat merken wij vooral in de kleine kernen waar leefbaarheid een hot thema is. Vooral ten aanzien van het voortbestaan van scholen, sportverenigingen et cetera. Bestaan deze nog over vier jaar? Iets 35waar wij beleidsmatig meer op moeten doorpakken. Zijn wij in staat om een voldoende groen beleid te voeren en om de buitengebieden groen te houden? Hoe kunnen we, ondanks de woningbehoefte, verstedelijking voorkomen terwijl we wel de woningbehoefte ledigen? Hoe staat het met onze bereikbaarheid? Zijn wij in staat om bedrijven aan ons te binden of te houden? En dan onze werkgelegenheid? Hoe kan deze raad en hoe kunnen wij als VVD 40daar een substantiële bijdrage aan leveren? Dat kunnen wij zeker. Wij koesteren de bestuurlijke zelfstandigheid van de gemeente Wormerland in het groene hart tussen de stedelijke agglomeraties Amsterdam, Zaanstad, Purmerend en Alkmaar. De ambtelijke samenwerking OVER met Oostzaan wordt door ons graag uitgebreid met de gemeenten Landsmeer en Waterland, waardoor er meer bestuurskracht ontstaat en anderzijds de 45democratische legitimatie van het lokaal bestuur door het zelfstandig voortbestaan van de gemeente wordt geborgd. We zetten in op het versterken van de continuïteit en robuustheid van onze ambtelijke OVER-gemeentenorganisatie en een optimale continuïteit in dienstverlening. Wij geven steun aan de gedachten van een 'shared service'-organisatie waar alle deelnemers met eigen couleur locale aan hun trekken kunnen komen. 50Er is het afgelopen jaar wederom veel werk verzet en van vele kanten hoort de fractie van de VVD de complimenten richting uw college en deze voltallige raad over de voortvarendheid waarmee talrijke dossiers met elan zijn opgepakt of afgerond. Wij koesteren de daadkracht van dit college, onder meer veroorzaakt doordat meer uitvoerende taken aldaar werden neergelegd. In deze laatste beschouwing voor de gemeenteraadsverkiezingen van maart is het best geëigend om deze resultaten met u te delen. Het college kiest in zijn laatste Pag. 16 van 70

136 kadernota voor een robuuste aanpak. Vasthouden aan onze coalitie en ambities, koers houden op de ingezette lijnen en vooral ook afmaken waar we aan begonnen zijn. Bijvoorbeeld in de domeinen Dienstverlening, Ruimtelijke Ordening en Leefomgeving is er veel bereikt. Allemaal zaken die terug te vinden zijn in de programma's. Er is een betere 5dienstverlening aan ondernemers gerealiseerd: de banden met de bedrijvenvereniging Wormerland, de Ondernemersvereniging Aktief en de marktcommissie zijn verbeterd en versterkt. Voor beide hotelplannen zijn artikel 19-procedures bij de provincie gestart en is er voortdurend overleg op alle niveaus binnen de provincie om de definitieve realisatie te bevorderen. Het onderzoek Botenhuizen Oostknollendam werd gerealiseerd en afgerond 10met het resultaat geen bewoning (exclusief één uitzondering) waarbij de gebruiksmogelijkheden, inclusief recreatie, tot zonsondergang worden geborgd. De veilige fietsroute Zaanse Schans werd gerealiseerd met een 30km-regime bovendijks. De eerste werkzaamheden zijn gestart voor een betere leefomgeving Bartelsluis, dat dit jaar nog leidt tot aanpassing van de oude brug en aanleg van de nieuwe brug met een route om 15de buurtschap heen. Er is een gezamenlijke visie ontwikkeld met Zaanstad over de monumentale Zaanoever met voldoende kansen voor het verder ontwikkelen en in te richten als aantrekkelijk gebied voor wonen, werken en recreëren. Er worden meer activiteiten op het platteland (vooral gezien als economische drager) 20gerealiseerd en mogelijk gemaakt in de nieuwe bestemmingsplannen, dat in de tweede helft van 2017 op dit terrein wordt afgeleverd. Dat geldt ook voor extra toeristen door de nieuwe verordening Bed and Breakfast en het faciliteren van een camping. En wat dacht u van de enorme bouwlust in onze gemeente? Er worden meer dan ooit woningen gerealiseerd door vlot getrokken ontwikkelingen, zoals natuurlijk de Poort van 25Wormer (Wormervelden), maar ook Wonen met Stip/Met Stip Wonen?, de huidige renovatie van de Molenbuurt, de ontwikkelingen van de woningbouw in de Sluisstraat in Oostknollendam (met vermoede start in 2018) en de ontwikkelingen van plannen voor de realisatie van woningbouw op de oude Bieblocatie (start 2018) en wat dacht u van de plannen voor de definitieve bouw van 64 woningen in Neck-Zuid (start 2017). Verder zijn de 30rotondes in Wormer omgezet van advertentiepunten tot bloemrijke zichtpunten, hetgeen bijdraagt aan een verwachtingsvolle entree van Wormer. Ook zit er eindelijk beweging in de ontwikkeling van de Zaandriehoek en rond de monumentale panden Geloof, Hoop, Liefde, Herinnering en Bassein en waar in overleg met de woningcorporatie Eigen Haard gestart is met planontwikkeling voor dit 35woningbouwprogramma. Daarnaast gaan volgende week de palen de grond in voor de Beschuittoren, ook met een klein aantal appartementen. Het heronderzoek Zaanbrug werd gerealiseerd waarbij vooral werd ingezoomd op de hoogte van de doorvaart en op de verkeersmaatregelen tijdens de bouw. Daarbij is ook rekening gehouden met de wensen van MKB en niet alleen in de gemeente Wormerland, maar ook in 40Zaanstad. Uiteindelijk werd de definitieve locatie bepaald en een definitief ontwerp vastgesteld, met een vermoede start van de realisatie in Ik begrijp uit andere bijdragen, dat wij hier vandaag nog op worden bijgepraat. Maar wat dacht u van de vastgestelde nieuwe bestemmingsplannen Bedrijventerreinen (medio 2017) en Kern Wormer en Lint (april 2017) en die van het Landelijk gebied is 45aanstaande (2018). Verder vindt de VVD het fijn dat bij aanbestedingsprocedures bij gebleken geschiktheid de lokale werkgevers de voorkeur krijgen. En dat lukt ook; het inkoopbeleid is hier daadwerkelijk op aangepast. Zelfs het creëren van een nieuwe podiumfunctie op de schaal van Wormer is aanstaande. 50Een belangrijke wens die ontstond vanuit de plannen voor een nieuw dorpscentrum. In september krijgt Wormer eindelijk haar theater terug en het belooft een schitterende zaal met bijbehorende faciliteiten te worden. Het blijft echter wel van belang dat langlopende dossiers op de agenda blijven staan en met de nodige urgentie worden behandeld, zoals de voortgang rond zaken rond de genoemde 55hotels, de Zaanbrug, maar bijvoorbeeld ook het dossier Zandweg. Wij weten dat er hard Pag. 17 van 70

137 gewerkt wordt aan oplossingen in deze dossiers, maar misschien redden we het nog voor de eerstkomende gemeenteraadsverkiezingen, maar anders en daar zullen wij zeker op letten, moet het daarna maar voortdurend een issue blijven. De 3D, decentralisatie van het Sociaal Domein hebben we goed kunnen oppakken en tot 5uitvoering kunnen brengen. Hulde aan dit college en de gemeentelijke organisatie. Een verantwoorde en goed georganiseerde uitvoering van de WMO met goede afweging bij de inzet van de toegekende budgetten is hiervan het resultaat. Daarnaast is ook, dat hebben wij recent nog gedaan, de ontvlechting van Baanstede succesvol in de steigers gezet en kan worden gerealiseerd met werkgarantie voor 10betrokkenen. Door de 3D-transitie en de veranderde situatie van Baanstede hebben veel van onze inwoners met ziekte, een handicap of met een geestelijke beperking afgelopen jaren veel momenten van onzekerheid gekend. Uiteindelijk hebben ze van onze gemeente prima oplossingen aangereikt gekregen, maar we zijn ons ervan bewust dat velen dat niet zo gevoeld hebben. De VVD vindt dat we deze mensen extra moeten tonen dat we er toch nog 15voor hen zijn. Altijd. We stellen bijvoorbeeld een 'Dag voor de naasten' voor, waarop onze inwoners worden uitgenodigd iets extra's voor deze dorpsgenoten, vaak gewoon je buren, te doen. Een nieuw groot project, we hoorden het al eerder, de Omgevingswet, komt eraan. Er wordt wel gezegd dat dit de grootste wetswijziging is sinds Thorbecke. Het zal een grote 20inspanning van de gehele organisatie, inclusief de bestuurders en deze raad worden. Ook alle inwoners en ondernemers krijgen ermee te maken. De VVD streeft naar een nauwe samenwerking met de regio, bijvoorbeeld op het niveau van de MRA-Noord (Zaanstreek- Waterland). Datzelfde geldt voor de woningopgave, de bereikbaarheid infrastructuur en de 25duurzaamheid, het is al genoemd, nul-op-de-meter of gasloos bouwen. Ook hier kunnen we op het niveau van de MRA meters maken. Dit college organiseerde diverse duurzaamheidsacties met ambassadeurs op tal van plaatsen. Gisteren werd ik thuis nog uitgenodigd voor de duurzaamheidsmarkt die a.s. is. Een belangrijk issue blijft de burgerparticipatie en we nemen stappen op de goede weg. De 30VVD streeft naar meer interactie met de burger en met de bewoners in de gemeente Wormerland. Het motto: iedereen doet mee, iedereen spreekt mee is geen holle frase, zoals onder meer blijkt uit de ingezette koers met de medewerking van de vertegenwoordigers in de dorpskernen en de open en regelmatige communicatie in bijvoorbeeld de sociale media. Na bestudering van de kadernota komen wij inhoudelijk nog tot enkele opmerkingen. Vooraf 35stellen we vast dat de gemeente Wormerland financieel gezond is. In de eerste plaats herhalen wij onze stelling dat de VVD, in onze hoedanigheid, lokaal blijft denken en doen. We kiezen ervoor dat onze dorpen dorps blijven in die zin dat mensen elkaar kennen en er voor elkaar zijn, maar we willen ook de dorpen worden van de nieuwe eeuw. We hebben laten zien dat we de vele taken die van de overheid naar ons toe komen goed aankunnen. 40We hebben bewezen dat juist de schaal van het dorp de schaal is waarom nabuurhulp en burgerinitiatief ruimte kan krijgen. Zo willen we met ons onderwijs, met onze ondernemers, met onze jongeren en met onze jonge ouderen in grote diversiteit een dynamisch uitdagend dorp zijn en blijven. Wij kunnen het verschil, voor diegene die verantwoordelijkheid voor zichzelf en anderen willen nemen, maken. 45In programma 1 Dienstverlening wordt digitalisering van producten en diensten aangekondigd. De nota vermeldt niet hoe de organisatie zelf in dat verband aanpassing behoeft. Besparen we fte's? Zijn aanvullende middelen nodig om het ambtenarenapparaat van de juiste kennis en vaardigheden te voorzien? Wij kunnen dat niet vinden. De begroting, zoals die in de nota is opgenomen, is gedetailleerd maar niet helder. Zonder 50kennis van de gemeentelijke financiën is het moeilijk een oordeel te geven. Mutatieoverzichten van bijvoorbeeld reserves kunnen helpen een beter inzicht te geven. Het is ons onvoldoende duidelijk in hoeverre verwachte demografische ontwikkelingen in de begroting zijn verwerkt. Kunt u dit misschien nader uitleggen? In het gedeelte "Uitvoering van de reguliere gemeentelijke taken op pagina 6 wordt als 55activiteit genoemd: "Het geven van advies aan bedrijven die zich in de gemeente willen Pag. 18 van 70

138 vestigen". Ontplooit de gemeente daarin voldoende activiteiten en kunt u aangeven wat eventueel beschikbaar is of komt binnen de bestaande bestemmingsplannen? De gemeente koopt diensten in het kader van de Participatiewet, de Jeugdwet en de WMO. De inkoop van deze diensten mag niet worden geïnterpreteerd als vrijblijvend "geld over de 5schutting" gooien. Wellicht kan een financiële verantwoording in de vorm van een jaarrekening van de leverancier van deze ingekochte diensten worden opgevraagd, maar misschien gebeurt dit ook al. De VVD blijft streven naar grotere financiële transparantie bij Gemeenschappelijke Regelingen, zoals de Veiligheidsregio, de Vervoerregio en de GGD. In de gemeente is een zorgboerderij die zich, naast de normale agrarische activiteiten, 10bezighoudt met de opvang van, licht, demente mensen en aangepaste activiteiten aanbiedt. Het bedrijf krijgt een vergoeding per opgevangen persoon op basis van aanwezigheid van de Stichting Landzijde. Wordt korting ten gevolge van absentie ook doorgegeven door de Stichting Landzijde aan de contribuerende gemeenten? Heeft de gemeente bijvoorbeeld een controleprotocol opgesteld als het gaat om de inkoop van diensten om te beoordelen of er 15een acceptabele "value for money" wordt geleverd? Ook dit vinden wij niet terug. Dan ons schoolsysteem. Dat is in beweging, zowel landelijk, maar hier zeker ook lokaal. Lokaal dient zich een nieuwe school aan, maar dat is eigenlijk ook een landelijke trend. Na de introductie van ipad-scholen door Maurice de Hond is het aanbod van persoonsgebonden maatwerkonderwijs toegenomen. Er zijn zelfs meer Nederlanders die hun kinderen 20thuishouden en zelf onderwijs geven. Dit laatste is een ontwikkeling die de VVD niet voorstaat, dus we moeten wel inspelen echter, op de landelijke trend. We kennen al het Montessorionderwijs, het Dalton- en Jenaplanscholenonderwijs en de nieuwe school De Eigen Wijs, dat is ook gebleken, steunen we daarom van harte. Geweldig dat wij daar vorige week in de raad zo een goed debat en besluit over hebben genomen. Maar we willen 25dergelijke ontwikkelingen ook weer niet té uniek maken. Daarom bepleiten we voor een onderzoek naar ons basisonderwijs voor de toekomst. Wormerland is allang geen boerderijgemeenschap meer. We zijn een dynamisch jongdenkende gemeente die dat ook aan onze kinderen wil meegeven. We zouden bijvoorbeeld, een suggestie, een oudhoofdonderwijzer uit de eigen gemeente kunnen vragen om hiervoor een denktank te 30vormen. Ook zullen op korte termijn de verhoudingen, even terugpakkend nog, rondom De Eigen Wijs en Agora genormaliseerd moeten worden. We adviseren hiervoor om ook een onafhankelijk oud-directeur van een lokale scholengemeenschap in dit dorp deze vraag voor te leggen. Wormerland is groen en dat moet wat de VVD betreft ook groen blijven. Maar dat gaat niet 35zomaar. Daarvoor moeten wij ook, als gemeente, aan het werk. Onze agrarische bedrijven staan onder druk, zeker nu de provincie agrarisch land in het Wormerveld in een natuurgebied wil omzetten. Veel boerenbedrijven gaan daardoor compensatiegeld missen. Voor die bedrijven dreigt sluiting, omdat hoe vreemd dat ook is, zij in het veenweidegebied alleen renderende kunnen zijn dankzij de provinciale vergoeding voor natuurbeheer en de 40ganzenproblematiek. De VVD vraagt het college daar proactief in op te treden. Deze agrariërs hebben zich bij de VVD gemeld en wij zijn met hen in gesprek gegaan, maar wij kunnen slecht voorstellen doen zonder de kracht van onze gemeente en wij streven er samen met u naar om, daar waar nodig, de brug tussen de agrariërs en de provincie te slaan. 45Gemeenten zijn sinds 2015 verantwoordelijk voor jeugdzorg, werk en inkomen en de zorg aan langdurig zieken en ouderen. Een deel van deze taken heeft Wormerland overgenomen van de rijksoverheid. In de Kadernota en de Begroting tot en met 2019 staat over dit onderwerp verrassend weinig en wij missen hierover dan ook voldoende informatie. De VVD verzoekt om een evaluatie van dit onderwerp. 50Dan een 'Management Of Change'-analyse. Dat is een duur woord, een MOC. Het lijkt erop dat bij grote projecten iets dergelijks ontbreekt. Dan zijn wij wel geen grote multinational of bedrijf, maar eigenlijk zou je dat ook op een kleinere schaal moeten willen. Wij adviseren in die zin een duidelijker proces, waarbij vooraf, bij die projecten, de gevolgen en risico's van besluiten worden getoetst. Dan moet u denken aan arbeidsomstandigheden, milieu, 55organisatie, financiële en operationele aspecten en dan ook voegen als onderdeel bij de Pag. 19 van 70

139 besluitvormingsstukken die bij ons op tafel komen. Dat kan dan worden meegestuurd als informatie aan de gemeenteraad. Zo een procedure, denken wij, hoeft niet extreem groot te zijn, ook niet lang te duren, maar dan heb je in ieder geval alle relevante zaken bij besluitvorming op tafel en het helpt ons in de rol van controlerend orgaan en geeft de 5kwaliteit van onze besluitvorming een boost. Wij vragen ons daarbij wel af, geacht college, of onze ambtenaren dat voldoende aankunnen of wellicht misschien aanvullende opleidingen daarvoor moeten volgen. Wellicht zijn dergelijke soort competenties dan ook wel competenties die je moet inkopen. We hebben in dit huis in Wormer net een grote verbouwing achter de rug. Onze vraag is, nu 10het allemaal klaar is, of de huidige huisvesting voldoet aan de verdere digitalisering van producten en diensten en of het überhaupt ook bijdraagt aan een betere dienstverlening. Daarnaast is er, ná de verbouwing, op sommige avonden onvoldoende goed bruikbare fractieruimte. Wij hebben hier eerder vragen over gesteld, maar helaas nog geen antwoord gekregen. Wij hopen van u te kunnen horen welke oplossingen u daarvoor in gedachten 15heeft. Afsluitend. Onze inwoners en het rijk moeten vertrouwen hebben in het lokaal bestuur en de keuzes die lokaal worden gemaakt. Zoals wij hier zitten, kunnen wij die keuzes goed maken en als 20resultante kunnen wij trots zijn op het financiële meerjarenperspectief van de gemeente Wormerland. Terugkijkend naar alle activiteiten in de voorbije periode maakt duidelijk, dat deze coalitie en dit college en deze raad niet stil zitten, veel realiseerden, maar in de komende acht maanden nog veel wenst te bereiken voor zowel de regio als voor Wormerland. Daarom gaan we gezamenlijk door op de ingeslagen weg. Ons coalitieakkoord 25is daarbij het spoorboekje, maar ik heb het over de complete raad. De planning van onze raadsagenda wordt periodiek besproken en wij verzoeken u de geplande uitvoering te checken op de respectieve begrotingsonderdelen. De VVD, ik vertelde het al, houdt koers! Dit college evenzeer! Wij gaan dan ook akkoord met de voorgestelde begrotingsrichtlijnen 2018 en daarmee ook met de vaststelling van de Kadernota Mijnheer de 30voorzitter, de ambtelijke organisatie, u als college van burgemeester en wethouders en specifiek de wethouder van Financiën danken wij voor het geleverde werk. Wij wensen dit college veel succes. Tot zover in de eerste termijn. De voorzitter: Dank u wel. Dan mag ik het woord geven aan de fractie van de SP, mijnheer 35Mak. De heer Mak: Dank u wel, voorzitter. Voorzitter, bij dezen, de Algemene Beschouwingen van de kadernota door de fractie van de SP. Voorzitter, de vitaliteit van een college meet men altijd af aan een innovatief, nieuw beleid. In 40het geval van het college van Wormerland valt er echter het komende jaar niet veel meer te verwachten. Wormerland gaat trotters huren voor meerkosten van ,00 voor de komende gemeenteraadsverkiezingen. De wethouder gaat voor ,00 de Wormerse economie stimuleren. De school De Eigen Wijs wordt opgericht, terwijl de populatie op de gewone Wormerse scholen afneemt. Er worden hier en daar wat wegen opgeknapt en 45eindelijk komt er een behoorlijke registratie van de raadsvergaderingen. De uitbreiding van OVER-gemeenten gaat waarschijnlijk niet door. Dat dan weer wel. Al met al kunnen wij concluderen dat als wij de vitaliteit van het huidige college onder de loep nemen dit beleid op sterven na dood is. Er is wat nieuw beleid, maar innovatief is het allemaal niet meer. Maar ja, in maart 2018 zijn er weer verkiezingen. Voorzitter, er werd een ambtelijke werkgroep 50Budgetbeheersing voor de jeugdhulp opgericht. Een goed idee, want de gemeente Wormerland is veel geld kwijt aan gespecialiseerde jeugdhulp en de rijksbijdrage op de jeugdhulp wordt steeds lager. Wormerland probeert nu vooral in te zetten op preventie en eigen kracht van de gezinnen om de uitgaven van de jeugdhulp beheersbaar en vooral voordeliger te maken. In de NRC van 20 juni 2017 stond een alarmerend artikel: 'Stuur een 55kind in psychische nood niet naar huis.' In het artikel wordt geschetst dat jeugdigen voor Pag. 20 van 70

140 behandeling van een soms levensbedreigende psychische aandoening soms maanden moeten wachten. Met geluk krijgen zij wat ondersteuning thuis, maar wat is dit waard. Bij een gebroken been sturen ze je ook niet naar huis met alleen een paar oefeningen. De nieuwe Jeugdwet moest ervoor zorgen dat kinderen eerder werden geholpen, maar het werd één 5grote bezuinigingsoperatie waarbij het recht op zorg werd afgeschaft en gemeenten op de stoel van de hulpverleners moesten gaan zitten. Ook Wormerland, dat nu gebruikmaakt van een jeugdteam en het Centrum Jong, ook een gevolg van de bezuinigingen op de zorg, met als gevolg dat er te weinig specialistische zorg werd ingekocht. Met die enorme bezuinigingsslag konden gemeenten deze dure zorg eenvoudig niet voldoende inkopen. 10Kinderpsychiater Menno Oosterhoff en ons SP-Tweede Kamerlid Nine Kooiman vinden dat er een noodplan moet komen voor hulp aan kinderen met ernstige psychische problemen. De kinderpsychiater en ons Tweede Kamerlid adviseren dan onder meer ook om te stoppen met wijkteams die draaien op goedbedoelende vrijwilligers, maar om nu te investeren in echte deskundige hulpverleners die ook kennis hebben van zeer zware psychische 15problematiek. Natuurlijk kan Wormerland dit niet alleen, want de Haagse jeugdhulpkraan wordt nu eenmaal steeds verder dichtgedraaid. Daar kan Wormerland in haar eentje niet tegenop. Maar het is wel een waarschuwing. Een waarschuwing dat preventie en eigen kracht niet altijd, of zelfs meestal niet, het antwoord is als het gaat om jeugdhulp. De kinderen met wie het niet goed gaat hebben vaak meer nodig. Het gaat om hun toekomst. 20Inmiddels heeft staatssecretaris Van Rijn het volgende meegedeeld: 'Gemeenten dienen te zorgen voor inkoop van voldoende passende jeugdhulp. Aanbieders dienen ervoor te zorgen dat bij acute problemen samen wordt gezocht naar een goede plek als ergens wachtlijsten zijn.' Eventuele bestuurlijke vraagstukken over financiën en wachtlijsten mogen in acute gevallen uiteraard nooit een reden zijn om een kind niet tijdig te behandelen. Overigens is er 25ook voor andere psychiatrische patiënten onvoldoende hulp en worden zij vaak te laat doorgeleid. We praten echter over de jeugd. Voorzitter, kinderen in Nederland, dat is ruim 1 op 9, leven onder de armoedegrens. Vaak leidt armoede tot achterstand die nauwelijks is in te lopen. Ruim 1 op de 9 kinderen in Nederland leeft onder de armoedegrens. Deze kinderen worden dagelijks geconfronteerd met de gevolgen van 30geldgebrek. Niet elke dag warm eten bijvoorbeeld. Geen fiets om mee naar school te gaan, maar ook gevoelens voor schaamte. Niet mee kunnen doen en zorgen over hoe het allemaal verder moet. Dat ontwrichte leven geeft veel stress bij de kinderen, maar ook bij de ouders. Wormerland is trouwens goed bezig om te proberen om iets te doen aan de armoede onder de kinderen, ook in relatie tot hun ouders. Er is of komt inzet van budgetbeheer om financiële 35zelfredzaamheid te bevorderen. Er is of komt een budgettraining. Er zijn gratis zwemlessen voor arme kinderen en overigens ook heel andere dingen. Goede gratis sport en cultuur voor kinderen en er is uiteraard ook de brede school met aanbod van sport en cultuur. Of de signaallijst er al is wordt ons op dit moment niet duidelijk. Zeker is dat deze er zeker moet komen. Als er een armoedeprobleem is, moet dit gesignaleerd en verholpen worden voor 40kinderen en voor hun ouders, maar eigenlijk moet iedereen met een armoedeprobleem hulp krijgen. Het zou wel heel erg helpen als er voor iedereen een goede baan met een behoorlijke beloning kwam. Dan worden voorzieningen als armoedehulp en de Voedselbank snel de wereld uit geholpen. En dan komen wij op die goede baan met een behoorlijke beloning. De cliënten met een beperking vinden lastiger een baan en stromen daardoor niet 45snel uit de uitkering. Er komt een groep die alleen middels een loonkostensubsidie voor onbepaalde tijd een baan zal vinden. Wij gaan hierdoor meer uitkeringen verstrekken en langduriger. Het is niet meer vanzelfsprekend dat volledige uitstroom naar werk het hoogst haalbare doel is. Niet alleen cliënten met een beperking komen lastiger aan de slag, maar dat geldt ook voor ouderen en niet alleen voor de laagopgeleide ouderen. Ook onze 50vroegere wethouders, beiden hoogopgeleid, beiden met een uitstekend arbeidsverleden, kwamen door hun leeftijd ook niet meer in aanmerking voor een reguliere baan. Niet dat zij nu onmiddellijk arm worden, maar je kunt je voorstellen wat langdurige werkloosheid voor heel veel ouderen zal betekenen. Problemen met het levensonderhoud horen daar zeker bij. De SP pleit er dan ook voor dat de gemeente Wormerland extra aandacht gaat besteden aan 55goede banen voor oudere werklozen die, nu zij onder de verantwoording van de gemeente Pag. 21 van 70

141 vallen, zeker recht hebben op die goede duurzame baan. Het is inderdaad niet meer vanzelfsprekend dat volledige uitstroom naar werk het hoogst haalbare doel is, maar het zou wel vanzelfsprekend moeten zijn zeker nu de economie behoorlijk is verbeterd. Dat werk zou er moeten zijn voor mensen met een beperking, jongeren en ouderen, laagopgeleid en 5hoogopgeleid. Laten wij daarnaar streven. Het is een beetje defaitistisch en tegelijkertijd niet ontbloot van enige realiteitszin, dat wij niet iedereen aan betaald werk zouden kunnen helpen. De opstelling van VNO-NCW is echter niet hoopgevend als we de heer Hans de Boer beluisteren die mensen in de bijstand of een andere uitkering 'labbekakken' noemt, de bijstand wil verlagen en de graaiers met topinkomens en grote ondernemingen die de 10belasting ontduiken wil bevorderen, dan wordt het koud om ons hart, voorzitter. Laten wij hopen dat de mensen die van de gemeente Wormerland een loonkostensubsidie gaan krijgen, ten minste een bedrag gelijk aan het minimumloon krijgen. Dan hebben zij een redelijke kans op een beetje leefbaar bestaan. Nu nog even over het prachtige nieuwe beleid. De school De Eigen Wijs, bijvoorbeeld. We 15weten dat het mag. Een bepaald aantal leerlingen over een bepaald aantal jaren is de garantie dat er een nieuwe school opgericht mag worden. Wie had dat gedacht? De ouders die eerst het dorpsschooltje in Oostknollendam proberen te redden, staan nu aan de wieg van een school die er is voor kinderen waarvan gedacht wordt dat zij valken zijn in plaats van uilen. Wat biedt dan de school De Eigen Wijs? Een bloemlezing: gepersonaliseerd leren is 20het uitgangspunt. Ieder op zijn eigen wijze zijn wijsheid ontwikkelen. Er is veel ruimte en aandacht voor de ontwikkeling van talent. Het schoolprogramma volgt het bioritme en beweging van kinderen. Dat is een voorwaarde voor een geslaagde schooldag. Ook buiten de gymlessen. Dat laatste kunnen wij overigens van harte ondersteunen. De school De Eigen Wijs heeft ook nog een missie. Het ondersteunen van kinderen bij het ontdekken en 25ontwikkelen van hun talenten, zodat zij de toekomst kunnen uitvinden. Kinderen krijgen gelijke kansen als zij ongelijk onderwijs kunnen genieten. Ach, ja. Ondanks deze sceptische woorden heeft de SP er toch voor gekozen het experiment van De Eigen Wijs te ondersteunen. Wij wensen deze onderwijsvorm heel veel succes en hopen voor de initiatiefnemers dat het experiment zal slagen. 30Met een behoorlijke registratie van de raadsvergadering zijn wij blij. Een vraagje hierbij: komen er camera's om onze prestaties vanuit de raadzaal aan de inwoners te vertonen? Dat lijkt ons een heel goed idee. Wij bevelen aan het systeem van de gemeente Schagen over te nemen. Daar kan het publiek tot in lengte van dagen nakijken wat welk raadslid in welke vergadering over elk onderwerp heeft gezegd. Het publiek kan dan controleren of de partij 35waarop gestemd is zich aan de verkiezingsbeloften houdt en wat er derhalve bij de volgende verkiezingen gestemd moet worden. Dan die trotters. Wij kunnen niet voorstellen dat de trotters opkomstbevorderend zijn. Ze zijn onpersoonlijk en onopvallend en de partijen wordt een leuke bezigheid ontnomen, namelijk plakken. Het is toch onwijs leuk om uit plakken te gaan en als partij je eigen publiciteit te 40verzorgen. Het plakken is een zeer waardevolle politieke bezigheid in verkiezingstijd. Om dit de partijen te ontnemen en daarvoor ook nog eens een gemeenschap met een bedrag van ,00 extra te belasten, dat vinden wij onzin. Voorzitter, dit was de laatste kadernota van dit college en deze coalitie. Wij hebben gemeend u te moeten voorzien van onze mening en ons commentaar. We hopen dat de mening en het 45commentaar van de SP u in het laatste jaar van tonnen van extra inspiratie kan voorzien, want de wereld en Wormerland houden niet op te bestaan na maart Alhoewel, nu OVER-gemeenten waarschijnlijk niet wordt uitgebreid gaat het moeilijk worden om op langere of kortere termijn een herindeling te voorkomen. Voorzitter, tot zover namens de fractie van de SP. 50 De voorzitter: Dank u wel. Dan sluiten wij daarmee de eerste ronde af. Mijnheer Hendriks, u heeft een vraag. De heer Hendriks: Voorzitter, ik heb een vraag aan alle fracties. De Controlecommissie 55heeft deze fracties geadviseerd om aan te geven dat bij eventuele goedkeuring van de Pag. 22 van 70

142 Kadernota 2017 er geen goedkeuring zal zijn op dat moment, voor de begroting van OVERgemeenten. Onze fractie is de enige fractie die zich daarover heeft uitgesproken. Wij hebben de andere fracties gevraagd dat ook te doen, maar zij hebben zich daarover niet uitgesproken, dus ik wil de fracties graag deze vraag stellen. 5 De voorzitter: Dan stel ik voor dat we die vraag straks om een antwoord vragen in de tweede termijn, want dan heeft u antwoord voor er verdere behandeling ook plaats gaat vinden. U heeft het terecht ook in uw eerste bijdrage gezegd. Voordat wij verdergaan met de beantwoording van de kant van het college is er nu eerst een pauze. De pauze is gepland 10voor twintig minuten. Dat betekent dat de vergadering wordt geschorst tot 16:00 uur. De vergadering is geschorst. (schorsing) 156. Eerste reactie college De voorzitter: Dames en heren, we hervatten de vergadering. Er is nu ruimte voor een reactie van de kant van het college. Ik geef als eerste het woord aan wethouder Schalkwijk. 20De heer Schalkwijk: Voorzitter, dank u wel. Mijn eerste opmerking vooraf zou zijn, dat dit een kadernota is. In de kadernota worden de kaders gesteld. Dit is dus een andere nota dan de begroting waar veel gedetailleerder op alles wordt ingegaan. Ik zeg dat maar eventjes helemaal aan het begin. Voorzitter, er is gesproken over duurzaamheid, over woningbouw, over areaaluitbreiding en al dat soort zaken meer. Laat ik daar maar eventjes, in zijn 25algemeenheid, mee beginnen. Ik dank iedereen die zich positief heeft uitgelaten over de resultaten die wij geboekt hebben, met name met de woningbouwvereniging WormerWonen. Ik heb zeer regelmatig overleg met de woningbouwvereniging. Zelfs naast die reguliere overleggen heb ik dan ook nog bijzondere overleggen en begonnen wij op de Sparta Fortuinstraat met alleen een dakje erop zonder dat er enige duurzaamheidsinvestering werd 30gedaan, want daar was de Raad van Toezicht van WormerWonen niet zo van gediend. Toen hebben wij het toch voor elkaar gekregen om in ieder geval dat pand helemaal energieneutraal te krijgen. Dan denk ik, dat heeft dus de De inzet die erop gepleegd is heeft goede resultaten opgeleverd. Dat hebben wij dus ook gezien bij de afspraken die wij hebben kunnen maken in Oostknollendam om aardgasloos te bouwen. Ik hoop dat 35wetgeving met betrekking De gaswetgeving zodanig is aangepast dat wij ook van de verplichting af zijn om vanaf 1 januari 2018 die aansluitingen te moeten realiseren als de mensen daarom vragen. Dat gaat ons écht helpen. Datzelfde geldt voor de Gele Lisstraat, de herstructurering daarvan, daar zijn wij nu ook mee bezig om te kijken of wij die inderdaad helemaal aardgasloos kunnen krijgen en zoveel als mogelijk energieneutraal kunnen 40bouwen. Dat is een opgave die WormerWonen zich aantrekt, maar dat geldt ook voor de uitbreiding van Wormervelden. Kortom, wat mij betreft staan alle neuzen dezelfde kant op. Dat is altijd prettig praten als je die resultaten met elkaar wilt behalen. Het schiet mij nu te binnen, er is ook een vraag gesteld, hoe staat het nu eigenlijk met de zonnepanelen op de sporthal? Er is een SDE+-subsidie voor aangevraagd. We hebben nog niet binnen dat het 45inderdaad is toegekend. Als het is toegekend dan gaan wij zo snel als mogelijk over tot de uitvoering. Wordt het deze ronde niet toegekend, dan staan wij in ieder geval als eerste bij de volgende SDE-aanvraag, dat zeg ik even uit mijn hoofd, hangt u mij niet op, in september/oktober Dan is in ieder geval de verwachting dat wij bij de tweede ronde het wel binnen kunnen halen. Dat ligt op koers, alleen hebben wij eventjes te wachten op de 50subsidieaanvraag, of die gehonoreerd wordt of niet. Dan wil ik nu wel even per partij, voorzitter, als u mij toestaat. De VLW heeft gezegd: hoe heb je dat nu eigenlijk opgelost, die derving van de inkomsten van precario? Daar heb ik u over geïnformeerd. Dat kunt u ook teruglezen. 20% per jaar bouwen wij het af, dus dit jaar hebben wij het nog helemaal in de boeken staan. 20% eraf, zodat wij weer op nul zijn, dat betekent 55dat wij het nu nog volledig mee kunnen nemen als structurele dekking. Elk jaar gaat van die Pag. 23 van 70

143 structurele dekking 20% af. Dan krijgen wij dus 20% per jaar meer incidentele zaken die wij hiermee kunnen dekken, maar dan zijn wij er over vijf jaar af, want de looptijd was nog maar vijf jaar. Zo zit het in elkaar. Dan over de prestatieafspraken. Ja, dat klopt. Daar heb ik met u over gesproken, verleden 5jaar. Ik ben nog in gesprek om de prestatieafspraken op te starten. Zoals u weet is dat in beginsel een collegebevoegdheid, maar ik heb ook te maken met WormerWonen en Huurders voor Huurders. Binnen het tijdpad dat wij gaan doorlopen, we doen het überhaupt anders dan andere jaren dat wij het gedaan hebben omdat ook Huurders voor Huurders vooraf wil kunnen overleggen met zijn huurders, zit er dus een wat ander protocol in. In dat 10protocol moet ook nog verder uitgewerkt worden, naar voren komen, op welk moment de raad geïnformeerd kan gaan worden, maar ik wil u er wel op wijzen dat het een collegebevoegdheid is. Een voorhangprocedure ex. artikel 169 lijkt mij, maar dat is mijn mening, ietwat overdone. Dan over, u heeft het er nog een keertje over, de zienswijze. De maximale inbreng die u in 15ieder geval, sowieso kunt doen in de prestatieafspraken. Dat heeft u eigenlijk al geregeld via de Woonvisie die zojuist is vastgesteld. Daarin staat nu juist, er zijn heel veel handgrepen te vinden hoe wij de komende jaren de prestatieafspraken kunnen gaan inrichten samen met de woningbouwvereniging. Eventjes verder. Subsidies. Voorzitter, de VLW stelt dat wij geen enkele subsidie hebben ontvangen. Dat heb 20ik niet gezegd. Ik heb gezegd dat Balance zich niet meer zo bijzonder inspant voor de gemeente, maar dat betekent niet dat wij geen subsidies hebben binnengekregen, want de subsidies 'het laaghangend fruit' heb ik ook toen aangegeven bij de provincie. Bijvoorbeeld de MRA of SRA, hoe u het noemen wilt, die halen wij natuurlijk wel binnen. Voor 2016 heeft dat geresulteerd in een bedrag van ,00. Dat lijkt mij iets meer dan niets. Voor staat de teller op 8.111,00. Maar nogmaals, dat zijn de subsidies die de gemeente zelf aanvraagt. Die gaan niet via Balance. Daarom moeten wij kijken of wij naar een andere instelling kunnen die voor ons wel aan het werk wil. Wij laten dus geen gevonden geld liggen, in ieder geval wat mij betreft, zoals de VLW het noemde. Voorzitter, OVER-gemeenten en de begroting van OVER-gemeenten, hoe zich dat verhoudt 30tot onze begroting. Voorzitter, de volgorde van vaststelling van een aantal zaken binnen de P&C-cyclus, ook die van OVER-gemeenten, die kloppen qua data. Zoals u weet moet de OVER-begroting in april klaar zijn, omdat de provincie 15 juli 2017 de vastgestelde begroting van de Gemeenschappelijke Regeling wil hebben. Daar hebben wij alles op alles gezet om dat helemaal goed te laten verlopen. Toen kregen wij de eerste behandeling, het gaat om 35een zienswijzenprocedure, in de vorige raad en samen hebben wij kunnen constateren dat wij niet verder gekomen zijn dan de eerste termijn. Dat is in die zin wat vervelend omdat wij überhaupt nu wat uit de termijn lopen, maar ik neem aan dat het Algemeen Bestuur van OVER-gemeenten het niet zo heel erg vindt dat wij het na een bepaalde datum behandelen. Toevallig zit ik in het AB en ik denk dat het inderdaad zo is. Of het dan direct gevolgen heeft, 40dat is nog maar eventjes te bezien. De VLW zegt: alle bedragen van de OVER-begroting nu in de kadernota genoemd, dat weten wij nog niet. Er staan op zich voor de huisvesting natuurlijk zaken in genoemd, maar als het nu gaat om de ambtelijke organisatie en de versterking daarvan, dan hebben wij twee bedragen opgenomen; een bedrag van ,00 incidenteel, dat is voor een extra manager en ,00 structureel, omdat wij 45vinden dat in opleidingen en personeelsbegeleiding minimaal wat geïnvesteerd moet worden. Hebben wij dus in zijn algemeenheid wel of niet op tijd deze kadernota besproken of de OVER-begroting met zienswijze besproken, hebben wij dan nog volledig inzicht in wat het veranderingsproces binnen OVER-gemeenten noodzakelijk om er een robuuste organisatie van te maken, toekomstgericht, hebben wij dat dan al helemaal in de gaten? 50Hebben wij dat scherp op ons netvlies? Nee, dat hebben wij nog niet. Wij weten ongeveer wel hoe de managementstructuur, met de algemeen directeur er boven, eruit moet zien. Daarvoor kunnen wij ook een kostenplaatje maken, dat krijgt u ook, maar dat zijn algemene getallen die wij voor 2018 incidenteel gaan invullen. Maar hoe het verder naar beneden gaat, hoe een romporganisatie eruitziet, wat dat financieel betekent, of een basisorganisatie en 55wat het betekent voor de pluspakketten of hoe de DVO's die wij met elkaar gaan afsluiten, Pag. 24 van 70

144 geen idee hoe wij dat allemaal gaan noemen, wat de resultaten zijn van de individuele gemeenten, dat weten wij niet. Op het moment dat wij dat wel hebben, krijgt u sowieso te maken met aan de kant van de begroting van Wormerland begrotingswijzigingen, maar dat geldt natuurlijk dan ook vanzelf voor de OVER-begroting. Dat hebben wij nu niet 5opgenomen, want dat zou aan alle kanten een slag in de lucht zijn. Dan doen wij het niet zorgvuldig. Ik heb dat ook zo uitgelegd in de eerste termijn bij de behandeling van de OVERbegroting. Ik weet niet of dit afdoende is, dit antwoord, maar het is wel de werkelijkheid wanneer wij in dit moment leven en waar wij dan maar mee te dealen hebben. Als de VLW het voorbehoud wil maken bij het al dan niet aannemen van deze kadernota, dan kan ik 10zeggen: ja, dat snap ik, maar ik kan het überhaupt toch ook niet veranderen, want wij zitten nu een keer in dat proces. Dat proces is nog niet afgerond. Dan zegt de VLW: "Met de goedkeuring van de coalitiepartijen werden de laatste jaren onze zorgvuldig opgebouwde reserves" Dat vind ik wel fijn, want ze zijn inderdaad van ons allemaal en u denkt dat ze nu weer afgebroken worden. Ik heb daar even navraag naar 15gedaan. Dan kan ik u zeggen dat het redelijk meevalt naast alle investeringen die wij al gedaan hebben. De Algemene Reserve staat nu op 4,7 miljoen en in 2014, na de verkiezingen, stond dit op 5 miljoen, dus met recht denk ik dan, dat doen wij allemaal nog wel aardig. Daarnaast mag ik er ook op wijzen dat wij een gigantische mooie reservepositie hebben binnen het hele Sociale Domein. Richting 3 miljoen gaat dat. Ook in het voorstel 20van de kadernota om nog een reserve op te nemen om de schommelingen in de Algemene Uitkering op te vangen. Die komen dan daarbij. Dan denk ik, we doen het heel zorgvuldig. We begroten heel conservatief. We zijn nog nergens tegen rare dingen opgelopen, dus dat komt allemaal wel goed. Dan mag ik er toch nog wel eentje noemen; het opplussen van de Zaanbrug. Die stond op 5,25 en zit nu tegen de 6 miljoen. Ik bedoel, dat zit er ook bij in. 25Maar het is ook geen wedstrijd van wie het meest gevulde spaarpotje achterlaat, want uiteindelijk is het allemaal gemeenschapsgeld en moeten wij daar wel de goede dingen mee doen. Dan zegt de VLW de verhoging van de Algemene Uitkering aankomend jaar ,00, maar die loopt in 2021 op naar een goede ,00, om die dan maar te gaan storten in 30het Reservefonds of Volkshuisvesting. Waarom wij dat moeten doen, daar heb ik geen idee van. Ik vind ook niet dat wij dat moeten doen. Daar hebben wij methodieken voor om dat gewoon te vullen, maar ik vind het ook heel onverstandig om dat te doen, juist omdat wij naar de toekomst toe weten, dat we nog grote uitgaven moeten gaan doen. Die hebben wij nog niet opgenomen, omdat wij nog niet precies weten wanneer en hoe het zit. Ik heb het 35over de Omgevingswet bijvoorbeeld. Dat is zo een ding. Als wij kijken naar de tool van VNG, dan zou dat jaarlijks uitkomen op implementatiekosten van ,00. Ja, gaat u dan deze ,00 eruit halen, dan krijgen wij een probleem met de provincie die nu juist vindt dat wij zo een zorgvuldig financieel beleid voeren. Dat zou ik zeker niet doen. Dan heb ik het nog niet eens gehad over de extra investeringen noodzakelijk voor de OVER- De PvdA, voorzitter, vraagt of wij 30% sociaal wel in stand willen houden. Dat is bestaand 40organisatie. beleid. Ik zou niet weten waarom wij daar vanaf moeten stappen. In Oostknollendam ziet u zelfs dat het, wat was het 80% of meer dan 85%, sociaal gebouwd gaat worden. Dat houden wij vast. 45U zegt dat de kosten van het jeugdbeleid tot een aanvaardbaar niveau zijn teruggebracht en dat er zich in 2017 geen tekorten hebben voorgedaan. Dat is glazen bol. Het is nog 2017, dus dat weten wij niet helemaal. En inderdaad die toename van de Algemene Uitkering daarvan, dat is volgens het principe trap op, trap af. Nu zitten wij inderdaad even aan de goede kant. 50OVER-gemeenten heb ik iets over gezegd. Ja, u stelt een vraag, waarvan Dat gaat over: hoe hoog kunnen de kosten nu oplopen voor de OVER-organisatie? Wat is nog verantwoord, wat is er niet verantwoord? Dat hangt van heel veel aspecten samen zou ik haast willen zeggen. Ben ik nu degene die daar het antwoord op zou moeten geven? We hebben te maken met de kwaliteit van serviceverlening 55aan de burgers. Daar is het ooit mee begonnen. We hebben te maken met dat wij wel heel Pag. 25 van 70

145 zorgvuldig om moeten gaan met onze ambtenaren. Wat is het ons waard om zelfstandig te blijven. Volgens mij zijn er heel veel aspecten te noemen om wat is het ons nu waard, hoeveel geld willen wij uittrekken voor de OVER-organisatie? Voorzitter, ik ben niet in staat om daar nu antwoord op te geven. Ik denk ook niet dat het goed is, want dat is iets wat wij 5met elkaar moeten formuleren. Dan over duurzaamheid, over woningen. Ik heb het over WormerWonen gehad. Ik ga nu even naar GroenLinks. Ik heb gesproken Nee, wij hebben het bod binnengekregen van Parteon voor dit jaar. Dan zou je zeggen, daar kunnen wij dan misschien nog prestatieafspraken op maken. Eerlijk gezegd stelt het niets voor. Over de 10volgende vijftig woningen die zij gaan bouwen gaan wij wel prestatieafspraken maken. Dus nu nog even niet. Ze zijn net gebouwd. Ze zijn geïsoleerd volgens Bouwbesluit, dus die hebben wij binnen, maar de volgende afspraak over die vijftig woningen, ik zei het zojuist, over bijvoorbeeld aardgasloos bouwen, die gaan wij wel met hen maken. Dat is vanzelfsprekend. 15Dan het besloten internetforum met de BAM en de bewoners van Wormervelden. Ik kende het niet. U vraagt: is dat nu een idee bij andere nieuwbouwprojecten? Dan denk ik inderdaad aan de Gele Lis-herstructurering of de Zaandriehoek. Daar kunnen wij aan denken. Ik vind het wel een idee. Dat moeten wij vooral niet vergeten. Zonnepanelen op de sporthal, voorzitter, daar heb ik iets over gezegd. 20Dan ga ik naar het CDA in volgorde. Die hebben wij gehad. Er wordt gevraagd naar het Veenweidegebied en het beheersbaar houden daarvan. Dat is inderdaad een punt van zorg, maar laat ik zeggen dat het uitgangspunt voor het veenweidegebied Wormer- en Jisperveld de beleidsvisie die wij nog niet zo heel lang geleden hebben aangenomen, is. Dat neemt niet weg dat inderdaad die pitrietoverlast ook geconstateerd wordt. Ik heb daar verleden week 25met LTO over gesproken. Ik heb ook hun zorgen daarover gehoord. Maar in het andere gebied, daar waar het gaat om de vergoedingen en de vergoedingen die allemaal teruglopen, vanwege bijvoorbeeld de natuurgebieden die gemaakt gaan worden. Ik zal u er nog eens eentje noemen. De vergoedingen lopen terug vanwege het aantal weidevogels. De teruggang in de weidevogels. Daar krijgen zij subsidie voor. Zij krijgen geen subsidie per 30nest, maar zij krijgen subsidie per uitgekomen ei. Het grootste probleem daarvan is niet dat die beesten niet zouden kunnen broeden of dat de boeren ze omver rijden, want dat is ook niet zo. Hoewel stokjes neerzetten ook geen zin heeft, want er zijn slimme vogels die weten, daar staan stokjes, die eieren moet ik hebben. Dat is wel een probleem. Het grootste probleem zijn de vossen. De vossen eten alle eieren op. Dat betekent een enorme terug Ik 35zie mijnheer Halewijn nee Ik heb het van LTO zelf. Ik denk dat LTO de deskundigen zijn. Dat zij niet tegen mij jokkebrokken, dus momenteel zijn de vossen in het buitengebied het grootste probleem van dat soort inkomsten die de boeren moeten missen. Ik weet dat de jagers de provincie bevragen om een afschotvergunning te kunnen krijgen voor die vossen. De provincie is nog niet heel erg happig om die af te geven, maar het is wel een probleem. Ik 40heb niet toevallig onlangs ook met een plaatselijke jager gesproken. Hij wil ook met de gemeente afspraken maken. Niet over het afschieten van vossen, want dit gaat niet over ons, maar wel over überhaupt het bejagen van het hele gebied. Ik heb iets gezegd over de invoering van de Omgevingswet ,00. O, ja. Dan de duurzaamheid en de energiemarkt. Daar kan ik heel lang over praten, want dat 45vind ik een enig dingetje, ik doe er ook veel aan, maar ik maak nu een beetje reclame, voorzitter, dat mag wel hé, want het komt niet op de televisie. Aankomende zaterdag 1 juli 2017 is er weer een energiemarkt. Ik hoop dat het een beetje droog is, want dan kan het ook een beetje buiten plaatsvinden. Anders is het in De Omslag. We zijn er nog steeds van overtuigd dat Marjan Minnesma van Urgenda ook komt en ons en de bevolking wil 50toespreken. Ik denk dat het erg goed is. Ik heb er heel veel idee in, aankomende zaterdag uur kunt u mij de opening horen doen. Dan gaat het over, neemt u ook de cijfers mee van OCB en kijkt u dan niet alleen naar het inflatiepercentage, dat meenemen in de begroting, maar kijkt u er ook op een andere manier naar? U heeft onlangs een memo gekregen waar in staat wat wij verwachten dat er in ieder 55geval aan areaaluitbreiding komt. Dat is, denk ik, ook een vraag richting de VVD die vraagt: Pag. 26 van 70

146 hoe kijken jullie in zijn algemeenheid wel eens eventjes naar de demografische ontwikkelingen? Dat wat wij weten nemen wij mee en dus niet alleen in de inflatiecorrectie, maar ook in dit geval in de areaaluitbreiding waar u een memo over heeft gehad. Toevallig weten wij inmiddels heel veel over de demografische ontwikkelingen. Dat heeft te maken met 5onderzoek dat gedaan is om te komen tot een goede Woonvisie en alles wat daarbij hoort. Even kijken. Dan, voorzitter, de VVD. De VVD, voorzitter, heeft iets gevraagd over de inkoop van diensten in het kader van de Participatiewet, Jeugdwet, WMO. Kan het wat transparanter gemaakt worden? Kunt u ons daarbij helpen? Dan gaat het over de financiële verantwoording in de vorm van een jaarrekening van de leverancier of de ingekochte 10diensten. Kunnen die worden opgevraagd of gebeurt dat al? Dat staat op pagina 5. Het is zo dat van elke zorg die wij hebben, daar hebben wij een leverancier voor en die geeft een productverantwoording af. Die hebben wij binnen gekregen over Bij bedragen boven de ,00, komt zelfs een controleverklaring. Dat gebeurt via een standaardformat en 15ook een landelijk controleprotocol voor accountants. Dat heet LCP. Hebben wij daar iets aan? Volgens ons geven die verantwoordingen niet zo verschrikkelijk veel info, want als wij dat dan wel allemaal aan u zouden zeggen, dan krijgen wij weer te horen, dat is niet zo verschrikkelijk inzichtelijk. Dus, wat hebben wij gedaan? Wij maken voor u een samenvatting. Die heeft u ook gekregen. Die sturen wij dan keurig netjes aan de gemeenteraad. 20Voorzitter, ik geloof dat ik er doorheen ben. Zonnepanelen, heb ik genoemd. SDE-subsidies zijn aangevraagd. Op het moment dat deze binnen zijn gaan wij over tot plaatsing op de sporthal. Dank u wel. De voorzitter: Dank u wel. Dan geef ik het woord aan wethouder Saelman. 25 Wethouder Saelman: Dank u wel, voorzitter. Ik wil beginnen bij de partij VLW. Zij vroegen het nodige met betrekking tot de Zaanbrug, onder andere de vraag die was meegegeven in de vorige situatie over de Ramspolbrug, want dat was een milieuvriendelijke brug waar wij wellicht van zouden kunnen leren. Ik heb dat onmiddellijk meegenomen naar de stuurgroep. 30Ik heb in de tussentijd een drietal stuurgroepen gehad, een vierde staat op heel korte termijn voor de deur. In de eerste stuurgroep heb ik het teruggekoppeld. Ik heb daar antwoord op gekregen. Het antwoord was dat het Programma van Eisen was vastgesteld en dat er geen mogelijkheden meer waren voor aanpassing. Daarmee waren zij nog niet van mij af, want ik heb gezegd: ja, dat kan nu zo zijn, maar wij kunnen Ze zeiden er nog iets anders bij. 35Volgens de provincie was het zo dat de Ramspolbrug de milieueffecten namelijk bereikte door met name het aantal openingen te beperken en ook het loopwerk zodanig in te richten dat het een zeer milieuvriendelijk gebeuren was, wat ook snel zou werken. Dat heb ik beluisterd. Ik dacht, ik ga dat aan u terugkoppelen op het moment dat ik daar, want er speelt namelijk nog een groot aantal zaken rondom de Zaanbrug op dit moment, uitsluitsel over 40heb. Ik heb daar tot op heden nog geen uitsluitsel over gehad. Ik hoopte, ik weet wel ongeveer welke richting het op gaat, ik hoop dus ook dat ik dat op korte termijn Ik streef ernaar om dat 11 juli 2017 aan u te doen, dan geef ik opening ook in deze milieuproblematiek die via de Ramspolbrug speelt, maar ook in de andere zaken die daaromheen spelen. Ik kom er 11 juli 2017 bij u als raad, op terug. Dat is dus ook de reden 45dat ik niet eerder heb teruggekoppeld. Ja, het is nog niet bij u bekend uit het presidium, maar ik heb vanmorgen de zaak aan de orde gehad. Daar krijgt u dus nog informatie over. De heer Hendriks: Maar zo werkt het niet. Nee, zo werkt het niet. Gisteren hebben wij in het presidium de agenda vastgesteld voor 11 juli Die agenda zit vol, dus ik weet niet waar 50u dan tijd vandaan haalt. U kunt afspreken wat u wilt, maar het presidium bepaalt de agenda en niet het college. Dus, ik weet niet met wie u dat allemaal bespreekt, maar de agenda zit vol 11 juli Die is gisteren vastgesteld, dus ik snap niet hoe u dat dan allemaal voorstelt, maar daar gaat wel het presidium over, wethouder. Niet u. 55Wethouder Saelman: Nee, daar heeft u gelijk in. Ik heb het bij de griffie neergelegd. Pag. 27 van 70

147 De heer Hendriks: Die gaat er ook niet over. Wethouder Saelman: Nee, dat klopt, maar die zou dat aan u terugkoppelen. 5 De heer Hendriks: Nou, dat is nog niet gelukt. Wethouder Saelman: Nee, dat klopt. Het is ook vers van de pers. Nou goed, dan wordt het later. Dan zal het in september 2017 worden. Ik kan er niets aan veranderen. Ik had het 10graag eerder gedaan. Dan Mama Mia. Mama Mia zit namelijk in mijn portefeuille. Ik heb Economie en ik heb Ruimtelijke Ordening in mijn portefeuille. Dat betekent dat ik, toen de opdracht kwam, meteen aan mijn ambtenaar heb gevraagd: ambtenaar, kijk eerst eens even of het bekend is binnen onze vergunningsaanvragen, of er iets ligt over een terras van Mama Mia. Dat was 15niet het geval. De ambtenaar is vervolgens bij Mama Mia langs geweest. Die heeft Mama Mia geïnformeerd dat wij graag wilden meewerken als er een vergunning wordt aangevraagd. De bal ligt dus nu bij Mama Mia. Als Mama Mia een vergunning bij ons aanvraagt, dan gaan wij het in bewerking nemen. Ja, u zegt nee. Ik vertel wat ik van mijn ambtenaar heb gehoord. 20 De heer Hendriks: Ja, dat geloof ik, maar ik zeg u wat ik van Mama Mia heb gehoord. Zij hebben nog geen contact gehad met enige ambtenaar. Wethouder Saelman: Het spijt mij zeer, maar goed, ik vertel wat ik van mijn ambtenaar die 25ik apart voor dit soort zaken heb, heb gehoord. Wij zoeken het op. Dan wilde ik overgaan naar GroenLinks. De fietsvoorzieningen die spraken mij natuurlijk bijzonder aan, te meer daar wij dus net een brief bij u hadden neergelegd waarin wij een aantal vragen hebben beantwoord. Niet alleen bij u, maar ook bij alle overige raadsleden. Ik ben van mening dat wij namelijk wel degelijk ambitieus zijn. Waarom? In de beantwoording 30van uw vragen hebben wij aangegeven dat wij samen met de Vervoerregio regionaal deze ambitie invullen. Regionaal. Niet alleen regionaal, want daar kom ik zo op terug, het hoogheemraadschap beheert namelijk het merendeel van de wegen in het landelijk gebied. Ik kan u zeggen dat het hoogheemraadschap vrij recent ook is aangeschoven bij de Vervoerregio. Dat betekent dus ook dat ze bij de Vervoerregio ook meteen en direct worden 35geïnformeerd over de mogelijkheden die zij met betrekking tot de wegen van het hoogheemraadschap in het landelijk gebied kunnen bereiken. Overigens was er ook nog een vraag, maar die was volgens mij van het CDA, die ging over: hoe zit het nu met die overdracht van die wegen? Daar heb ik ook overleg over gehad met het hoogheemraadschap. Dat was om te bekijken of we tot een intentieovereenkomst konden 40komen. Dan is het de vraag natuurlijk: wat zijn nu wel alle voorwaarden? Dat moet nog allemaal vorm krijgen. Als ik nu kijk op welke termijn dat nu tot wasdom zou kunnen komen, dan denkt men aan Daar komt overigens bij dat er voor ons niet zoveel voordelen aan zitten. Ook geen nadelen, want de onderhoudskosten die wij nu kwijt zijn, zullen wij op dat moment ook op die manier moeten inzetten. In feite praten wij dan over gesloten 45portefeuilles waarmee we het zouden kunnen doen. Maar dat moet nog helemaal uitonderhandeld worden. Dat is nog niet aan de orde. De eerste gesprekken zijn geweest. Ik ga nog even verder, want het is zo dat wij ook genoeg ambities lokaal hebben. Die worden echter begrensd door de mogelijkheden van het GVVP. Dat zal u duidelijk zijn. Daar hebben wij bepaalde mogelijkheden binnen. Het is echter wel degelijk belangrijk. Er zijn 50veiligheidsmaatregelen doorgevoerd op de Noordweg en de Rouenweg. Deze hebben wij nieuw ingericht. Op dat moment zijn de daar aanwezige fiets- en wandelpaden gecontroleerd en als goed aangemerkt. Het feit dat er nu wordt gezegd 'ze zijn aan onderhoud toe' is voor mij nieuw, omdat dat de ingang was waaruit ik die informatie heb gekregen. Pag. 28 van 70

148 De heer Halewijn: Daarom ook mijn tip: ga eens op de fiets en ga er eens langs. Dan zult u het zien. Wethouder Saelman: Ja, dat wilde ik u ook nog zeggen, dat ik er ook regelmatig kom. 5 De heer Halewijn: Dan gaan wij samen fietsen. Wethouder Saelman: Ik heb waarschijnlijk een heel goed geveerde fiets. Met de bewoners van Wormervelden heb ik ook gesproken over een wens om het fietspad, 10lopend vanaf de Zandweg tot aan de Prins Clausbrug, te herinrichten, want het is een fietspad en zij missen in feite een wandelpad. Nu is dat ook nooit zo toegezegd, in mijn beleving althans, maar ik weet dat de ontsluiting voor de wandelaars wordt bedacht om die neer te leggen langs de Veerdijk. Overigens, als je kijkt, wat is dan de laatste fase die daar wordt opgeleverd, dan is dat fase IV, we gaan eerst met fase V beginnen. Dat is de 15Knollendammerstraat. Dan komt fase IV. Dat zou dus misschien in 2019 zijn. Wij zijn van mening dat wij eigenlijk niet zo lang willen wachten tot we daar een goede en veilige situatie krijgen, omdat er ook nog eens een Zaanbrug moet worden heringericht of moet worden vervangen. Dan krijg je natuurlijk ook het nodige verkeer op de Veerdijk. Dus, er moet aan die Veerdijk wel degelijk wat gedaan worden. Wij hebben het voornemen om daar met 20Parteon over te gaan spreken, omdat de situatie anders pas in 2019 daar gerealiseerd zou worden, om die naar voren te halen. Overigens, de mensen die daar rondwandelen zijn daar niet zo gelukkig mee, want zij zeggen: als wij naar de Lidl moeten of we moeten naar het Noorderveld, dan moeten wij die trappen op. Als wij mindervalide zijn, dan is dat eigenlijk niet te doen. Daar hebben zij wel gelijk in. Je zou een wandelpad kunnen aanleggen langs het 25fietspad dat er nu ligt, waarop zij nu dus wandelen, maar dat betekent dat je dan diep in de portefeuille moet tasten, want dat betekent damwanden slaan. Het betekent aanvullen van het talud. Het betekent verplaatsing van groenvoorzieningen. Het betekent nogal wat. Dan moet je toch, als je dat in aanschaf ziet, denken aan ,00. Wij hebben tegen de bewoners gezegd: het past niet binnen ons GVVP. Wij hebben dit ook niet voorzien. Dat was 30voor de bewoners, zoals ik ze toen heb gesproken, ik heb hen twee keer gesproken hierover en dan praat ik al over een jaar geleden hoor, vooralsnog niet aan de orde. Maar er ligt een initiatiefvoorstel, dus we kunnen dat ook nog onderzoeken. Maar oké. Ik moet er ook nog bij zeggen, dat als wij iets doen, dan doen wij dat altijd in goed overleg met de Vervoerregio. De Vervoerregio geeft ons de nodige subsidies, zowel op veiligheid Maar dat geeft zij dus ook 35op de fietspaden. Dat kan oplopen tot 50%. Ook in het onderzoek dat je dan doet en kennisoverdracht niet te vergeten, maar ook in het onderzoek dat wij doen zijn subsidies tot 30% mogelijk. De Rigastraat staat ook op het punt om heringericht te worden. Daar zijn wij op dit moment met dezelfde Vervoerregio bezig hoe wij dat het beste fiets- en wandelveilig in kunnen 40richten. Er liggen al plannen. Die hebben wij vrij recent besproken. We willen dat dit jaar doen, maar dat zal niet meer lukken, want als wij dat moeten uitvoeren, moet daar toch nog wel even over worden nagedacht. Dan wordt het waarschijnlijk eerste kwartaal volgend jaar. Maar er wordt rekening gehouden met het feit, ten eerste dat we subsidies kunnen verwerven en ten tweede dat we dat veilig en goed willen doen, zowel voor de wandelaars, 45als voor de fietsers. De Rouenweg hebben wij ook overigens aangepast. Ook daar is gekeken naar de fietspaden die er aan beide kanten naast liggen. Daar heeft men mij ook verteld, degenen die dat hebben onderzocht op het moment dat dit werd vervangen, die zijn dus goed. Er is nog een stukje bestraat zelfs, maar dat even terzijde, maar die waren in goede staat en voldeden aan de normen die daarvoor werden aangegeven. U ziet, wij 50schakelen met al onze acties met de Vervoerregio. Dan hebben wij dus ook nog andere inrichtingen die fietsverkeer en wandelaars meer verkeersveiligheid moeten bieden. Die zijn ook gerealiseerd. Ik denk aan het Centrumplan, groot gebied 'Auto te gast'. Ik denk aan de Neckerstraat die met raadslid Alie op de fiets overigens, wij samen hebben geopend. Dat is een prachtige fietsstraat geworden. Nou, mooier. Zo een mooi voorbeeld hebben wij nog niet 55gehad. Pag. 29 van 70

149 Dan hebben wij natuurlijk de Bartelsluis. Ook niet te vergeten. De Bartelsluis, daar moeten wij nog een brug in leggen. Daar wordt zelfs een buurtschap ontlast en veilig- en fietsvriendelijk gemaakt. Allemaal lokale maatregelen die in mijn beleving wel degelijk de ambitie van het college, binnen de grenzen van het GVVP overigens, aangeven. Dan kan ik 5u tot slot ook nog mededelen dat dit college regelmatig op de fiets in de regio te vinden is. Wel goed geveerd hoor, overigens. Dat kan ik u zeggen. Dat geldt overigens niet alleen voor dit collegelid, want ik ken er meerderen die ook op de fiets door de regio fietsen en wel degelijk kijken hoe de situatie erbij staat. Een van de fietspaden waar ik toevallig veel kom is namelijk het fietspad bij de Prins Clausbrug en de andere die richting de Poelboerderij rijdt. 10Uiteraard, de Rouenweg rijden wij allemaal. Ik heb in ieder geval niet kunnen onderkennen dat hetgeen u benoemt ook zodanig aan de orde is. Oké, dat met betrekking tot de fietsvoorzieningen. Het internetforum is net al even aan de orde geweest. Ik kende het ook niet, maar ik denk dat wat mijn collega-wethouder heeft gezegd zeker interessant is voor onze nieuwe 15ontwikkelingen. Dan de Zaanbrug. Daar werd ook even naar gevraagd. De update die ik u heb toegezegd, daar kom ik op terug. Ik wilde u graag in de picture brengen. Ik zal proberen, ik kijk mijnheer Hendriks maar even aan, of het toch misschien nog 11 juli 2017 Ik weet dat u over uw eigen agenda gaat hoor, houdt u mij te goede, maar ik vind het zo belangrijk dat u kennis 20neemt van de problematieken die er zijn. De heer Hendriks: Ja, dat vind ik ook, maar ik vind: kom er dan eerder mee. Gisteren stellen wij de agenda vast en hij zit vol. Wij hebben dus al een punt van de agenda gehaald naar direct ter besluitvorming om ruimte te creëren. Dit college denkt elke keer maar zelf over 25onze agenda te kunnen gaan. Dat werkt zo niet. Wethouder Saelman: Nee, maar dat heb ik De heer Hendriks: Houd dus daarmee op. Laat het gewoon aan ons over, het presidium, 30wat wij daarmee doen. De heer Berkhout: Er zijn meer fracties in deze raadzaal. Ik vind het fantastisch als ik zo vroeg mogelijk wordt geïnformeerd. Dat kan in een nota. Inderdaad, de agenda is dan vol. Dan kan het niet meegenomen worden in de raadsavond, maar u mag mij altijd blijven 35informeren. Wethouder Saelman: Ik had het in de beslotenheid willen behandelen. We hebben nog een besloten punt. 40De heer Berkhout: Als er ruimte is in de beslotenheid kan Wethouder Saelman: Als er ruimte is. Nee, maar goed. U gaat over uw eigen agenda. U heeft gelijk. 45De heer Berkhout: Ja, maar niet mijnheer Hendriks gaat over de agenda. Het presidium gaat over de agenda. Mijnheer Hendriks is een zesde van het presidium. De heer Hendriks: Nou, ik zeg ook steeds presidium. Ik neem u mee, dus Nee, even voor de goede verstaander. 50 De heer Berkhout: Nee, wij zijn het eens hoor. De heer Hendriks: Oké. En ik zeg alleen, de agenda zit vol. Wij hebben dat punt op de besloten agenda, daar ga ik niet over praten, maar daar hebben wij gisteren van vernomen Pag. 30 van 70

150 dat wij alle tijd nodig hebben om dat te bespreken. Dat andere punt. Dan denk ik, kom er nu eerder mee. De heer Saelman: Ik kon niet eerder bij u komen, omdat ik vanmorgen pas informatie kreeg 5vanuit andere bronnen die dat mogelijk maken. Ik vond dat verdomd belangrijk om voor de vakanties, voor het reces, september wordt het anders, om u te informeren. Ik De heer Berkhout: Wij stellen uw zorg zeer op prijs, mijnheer Saelman. 10De heer Hendriks: Stuur dan gewoon een memo. Stuur dan een memo. Dat kan toch ook. Wethouder Saelman: Ja, dat kan ik ook doen. Daar heeft u gelijk in. Ik kom erop terug. Het zal een memo worden, denk ik. Akkoord. Ik ga verder met het CDA. Over de Structuurvisie werd het nodige gezegd. Wij hebben 15inderdaad een Structuurvisie. Die is tien jaar geldig. Dat betekent dat wij wellicht weer een nieuwe Structuurvisie moeten beginnen, maar het is ook zo dat inderdaad de Omgevingswet aan de orde is. Wij moeten bekijken hoe wij die Structuurvisie in die Omgevingswet mee moeten nemen. Het is een punt van belang om dat goed uit te werken. Ik kom daar zeker bij u op terug. 20Dan de telecommunicatie. Dit wordt gemist in het verhaal. Ja, u mist het wellicht wel, maar het is wel een hele belangrijke. Het is zo, dat als je kijkt naar het geld dat daarin gestopt zou moeten worden Wij hebben altijd gezegd: in feite zou het via een burgerinitiatief tot stand moeten komen. Meestal werd aan ons gevraagd: kunnen jullie dan borg staan? Dat willen wij niet doen. Ik heb u ook gezegd, de laatste keer dat er bij de provincie activiteiten zijn die in 25subsidiëringen denken, van de witte gebieden, dan heb ik het over de witte gebieden, hebben wij afspraken gehad met mensen, met personen, die in die witte gebieden willen opereren op basis van de subsidiemogelijkheden die de provincie kan geven. Dat is overigens dezelfde partij die het stuk heeft opgezet voor de provincie. Zij biedt zich nu aan om activiteiten voor ons te doen, waarbij de provincie kan subsidiëren. Alleen, het vervelende 30is, het is nog niet definitief vastgesteld bij de provincie. Dat zal begin juli 2017 gebeuren. Op basis van begin juli 2017 kunnen wij kijken hoe wij die plannen kunnen aanpakken, want ik ben wel degelijk zeer geïnteresseerd om het aan te pakken. Ik ben afhankelijk, nogmaals, van de provincie. Zij komt er begin juli 2017 mee. Ik heb een afspraak met dezelfde mijnheer om zo gauw ik dit weet, ik heb de afspraak zelfs al in mijn agenda staan, om te bekijken hoe 35wij dat kunnen gaan doen. Dan kom ik er zeker bij u op terug. Maar het staat dus niet in onze kadernota, omdat wij hebben gezegd: wij weten nog niet waar wij aan toe zijn. We hebben er ook geen geld voor gereserveerd. Tot zover over de Structuurvisie en telecommunicatie. Overdracht van de wegen. Daar heb ik het over gehad. Dan kijk ik naar de VVD. Hoe gaan wij met onze werkgevers/ondernemers om? Weten zij 40ons te vinden? Wij weten in ieder geval onze ondernemers te vinden, want wij zijn regelmatig bij hen op visite. Dat geldt zowel over de brug bij de Bedrijvenvereniging Noorderveld- Molletjesveer, maar ook bij onze ondernemers natuurlijk in Wormerland, dus de Bedrijvenvereniging Wormerland, en ook bij de Ondernemersvereniging Aktief. Daar hebben wij actielijstjes van die wij regelmatig meenemen. Wijzigingen bijvoorbeeld in de 45Centrumplansituatie aanbrengen. Wijzigingen met betrekking tot de Ned Benedictweg aanbrengen. Dat hangt ook weer samen overigens met de Zaanbrug. Daar zijn allerlei ontwikkelingen omheen. Dat speelt dus. Wij hebben wel degelijk de ingang. We hebben ook een ambtenaar die zich bezighoudt met het afhandelen van alles wat uit de ondernemers komt. Dat zit dan in de portefeuille Economie. Daar is een ambtenaar verantwoordelijk voor. 50Wat wij niet echt hebben is een loket waar de ondernemers binnen kunnen lopen om te roepen: wat kunt u voor mij betekenen? Als ze dat doen, dan worden zij doorgeschakeld naar de betreffende ambtenaar. Dan komt het op mijn bureau terecht en dan kijken wij met de ambtenaar en de betreffende ondernemer naar wat voor oplossingen er zijn. Zo hebben wij bijvoorbeeld met Lassie heel goede overleggen gehad over hetgeen daar gebeurd is. Er 55zijn nieuwe hallen bij gebouwd. We hebben ook gezorgd dat uiteindelijk, mede door onze Pag. 31 van 70

151 inspanningen, dat heb ik niet alleen gedaan, dat heeft ons college gedaan, ook Mercurius is overgekocht en dus als kantoor is ingericht. We hebben nieuwe ondernemers aangetrokken op de Bruynvisweg. Dat is allemaal via diezelfde functie gedaan. Ik ben wel van mening dat wij daar zeker het nodige in stoppen. Kijk je dan, wat is daarvoor in het bestemmingsplan 5geregeld? We hebben in het bestemmingsplan opgenomen dat wij geen nieuwe bedrijventerreinen creëren. Als er al iemand uitgeplaatst wordt, dan kijken wij naar de regio. Dan kom je of in het Purmerendse of in het Zaanse terecht. Dat gebeurt ook in een aantal gevallen. Op onze bouwlocaties hebben wij natuurlijk wel degelijk de mogelijkheden waarbij wij koppelingen leggen tussen wonen en werken. Dat hebben wij altijd als wij in overleg zijn. 10Dat hebben wij ook in de Zaandriehoek. Dat hebben wij op die manier georganiseerd. Bij onze agrariërs, dat is ook duidelijk in onze bestemmingsplannen meegenomen, zeker in ons laatste bestemmingsplan Landelijk gebied, dat daar ook ruimte is om nevenfuncties door de agrariërs te kunnen laten invullen. Daar wordt ook ruim gebruik van gemaakt. Overigens zullen wij het bestemmingsplan, voor het voorontwerp, op korte termijn ter visie leggen. Als 15wij daar dan ook de visies op hebben, dan kan het ook richting uw raad om dat verder te behandelen. Dat met betrekking tot de VVD. Zij had nog een vraag. Dat was wel een lastige. Dat ging over MOC. Toen dacht ik, MOC, daar moet ik mij toch eens in verdiepen. Dat heb ik gisteravond gedaan. Ik heb gezien dat het gaat Het onderwerp is Management of Change, maar er was gelukkig ook nog een 20Nederlandse pagina die zei, het gaat over management van wijzigingen. Nou, dat is hetzelfde natuurlijk, maar ik was al een stap verder. Het is in ieder geval een methodiek om gecontroleerd wijzigingen te kunnen doorvoeren, risico's om wijzigingen te beheersen en de implementatie van de wijziging ook te beheersen. Als je het leest is het namelijk nogal een grootschalig gebeuren waarvan je denkt, als ik nu een hele grote organisatie was, dan zou ik 25daar misschien wel het nodige mee kunnen doen. Maar het is zo, wij zijn toch een iets kleinere organisatie en ik ben van mening dat de organisatie wel degelijk heel veel doet. Ik kan u verzekeren dat bij alle wijzigingen en projecten die wij in de organisatie ondernemen, altijd een Plan van Aanpak is. Er is een projectplan, inclusief ook nog eens een communicatieplan. Alle verwachte interne en externe risico's worden in beeld gebracht. Dat 30doen wij ook nog, omdat wij met samenwerkingsverbanden met inwoners, overheid, financiering werken, dat wordt allemaal meegewogen. Het wordt in college- en raadsvoorstellen vertaald. U ziet daar ook altijd de risicoparagrafen ingevuld. De financiële paragraaf wordt ingevuld. En de uitvoering. Overigens ook als dat nog betrekking heeft op OVER-gemeenten. Dan komt er ook nog eens een AB aan te pas die daar zijn mening over 35geeft. De directie uiteraard niet te vergeten. De afdelingshoofden. En ook na uitvoering volgt altijd een slotverantwoording en ook nog een evaluatie op basis van het project dat wij uitvoeren. In mijn beleving worden er dus weloverwogen besluiten genomen, kan er verantwoord worden bijgestuurd en worden er goede service en niet onbelangrijk, ook producten geleverd. Ik hoop in ieder geval dat door deze toelichting het beeld dat bij 40projecten vooraf een goed wijzigingsmanagement ontbreekt of onvoldoende is, toch kan worden bijgesteld. Tot zover mijn bijdrage, voorzitter. De voorzitter: Dank u wel. Dan geef ik het woord aan wethouder Fens. 45Wethouder Fens: Dank u wel, voorzitter. Er zijn veel vragen gesteld over het Sociaal Domein. Ik zal op de eerste plaats ingaan op de punten die daar betrekking op hebben en dan door alle fracties heen en daarna nog een aantal punten meenemen, op ingaan die daarbuiten vallen. Dan begin ik bij VLW. Er werden vragen gesteld over inloopspreekuren in de dorpshuizen waar SMD en MEE mogelijk in participeren. Het is zeker de bedoeling, dat is 50ook mijn hoop en daar stuur ik ook op aan, dat het gaat starten na de zomervakantie Het staat niet vast dat dit meteen in alle dorpshuizen van start gaat, maar wij gaan daar zeker een begin mee maken en daar dan natuurlijk ook mee door in 2018 en dan kijken wat de resultaten daarvan zijn. Verder maakt VLW zich zorgen over de uitstroom cliënten uit de maatschappelijke opvang en beschermd wonen. U vraagt: hoe staat het met de 55crisisopvanghuizen in Noord-Holland? U weet ook, denk ik, dat de gemeenteraad de regio Pag. 32 van 70

152 fysiek kwetsbare inwoners heeft vastgesteld. De strekking van die visie is dat kwetsbare inwoners die uitstromen uit beschermd wonen en maatschappelijke opvang, dat die een plek krijgen in bijvoorbeeld de gemeente Wormerland. Daar is onze inspanning op gericht. Daarover is overleg met WormerWonen. U heeft ook kunnen zien dat in de Woonvisie daar 5ook al op voorgesorteerd gaat worden, dat als die uitstromen gaan komen, dat er bijvoorbeeld ook op korte termijn een woning beschikbaar is voor die mensen. Wij zijn nu in overleg om te kijken, hoe moet nu de zorg rondom die kwetsbare inwoners geregeld worden? Dan moet u bijvoorbeeld denken aan dat het RIBW daarin een rol gaat spelen, maar ook het sociaal team nog een coördinerende rol zal gaan opnemen. Maar dat is nog 10volop in ontwikkeling. Dat is in ieder geval de koers die wij als gemeente inzetten. Die koers is ook vastgesteld hier in de gemeenteraad. De gemeente biedt natuurlijk jeugdhulp, WMO en zorg. Het is zo dat VLW een vraag stelde bij de investering in het jeugdteam van ,00, of die wel incidenteel van aard was. Het jeugdteam, dat heeft de gemeente uitbesteed aan Spirit. Ik hoorde bij de SP, daar kom ik zo dadelijk nog wel op terug, werd 15gesproken over hulp door goedbedoelde vrijwilligers dan wel ambtenaren van de gemeente. Daar is in Wormerland absoluut geen sprake van. Het is zo, Spirit doet het jeugdteam voor de gemeente. Daar zitten allemaal deskundigen in. Daar is natuurlijk een budget voor. De gemeente heeft dat aanbesteed en Spirit is degene die de uitvoerder is. Het is zo dat wij voortdurend in gesprek zijn met het jeugdteam over de stand van zaken. Niet alleen 20inhoudelijk, maar ook financieel. Nu deed het punt zich voor dat er een capaciteitstekort is. Dat wordt met name veroorzaakt door het feit dat wij meer aan preventie willen doen. Wij hebben vorig jaar een, vorig jaar was het geloof ik, een conferentie vechtscheidingen gehouden, want de helft van de aanmeldingen bij het jeugdteam hebben betrekking op een vechtscheiding. Wij zouden heel graag meer aan de voorkant willen zitten. Wat kunnen wij 25daar nu aan doen? Er zijn daar zo een honderddertig mensen op af gekomen om met de mensen van het jeugdteam, er waren huisartsen, er waren mensen uit het onderwijs, maatschappelijk werk, een heel breed scala, te spreken over dat item. Wat zijn nu de signalen die je ziet bij kinderen als er sprake is van een vechtscheiding en wat kunnen wij daaraan doen? Als resultaat van die conferentie zijn er vier werkgroepen opgericht. Die 30hebben als onderwerp samenwerking. Die hebben als onderwerp deskundigheid, communicatie, et cetera. Dat betekent in ieder geval Die werkgroepen gaan wij niet alleen vullen met mensen van de gemeente of van het jeugdteam. Nee, juist met het veld. Dus, met de huisartsen. Met mensen uit het onderwijs. Met mensen uit het maatschappelijk werk. Maar dat kost wel allemaal capaciteit. Ook van mensen die in het jeugdteam zitten. Wij 35hopen uiteindelijk natuurlijk dat dit leidt tot een afname van aanmeldingen van kinderen die klem komen te zitten als gevolg van een vechtscheiding. Dat hopen wij te bereiken. Vandaar dat wij ook zeggen, het gaat hier om een incidentele investering. Dat is de achtergrond daarvan. Ik hoop dat ik uw vraag daarmee voldoende heb beantwoord. Als ik dan kijk naar de VVD. Zij had ook wat vragen over het Sociaal Domein. Dank daarvoor. 40Dat heeft ook de speciale aandacht van dit college. De vragen van de VVD hebben met name betrekking op verantwoording, als ik dat zo Ten minste dat is een van de elementen. Er gaat veel geld in om en gooien wij dat dan over de schutting? Is dat het dan? Ik kan u verzekeren dat daar geen sprake van is. Als ik kijk naar de WMO. De WMO kopen wij regionaal in. Dat doen wij met acht gemeenten. Dan kopen wij allerlei diensten in. Ik moet 45zeggen, acht gemeenten, het zijn er inmiddels vijf, even een correctie, maar dat doen wij in ieder geval regionaal. Het is zo dat op dit moment, in 2016 waren er 35 aanbieders die daarin participeerden, maar dat zijn er inmiddels zestig. Het is zo dat je als aanbieder mee kunt doen in die inkoop. Dan moet je voldoen aan bepaalde kwaliteitseisen, dus het begint al bij de toegang. Als dan aanbieders meedraaien in die inkoop en er wordt op een bepaald 50moment ook daadwerkelijk hulp verleend, want wij kopen het met elkaar in, maar de gemeente gaat natuurlijk pas daadwerkelijk betalen op het moment dat er hulp verleend wordt, die hulp wordt dan verleend op basis van een Plan van Aanpak, dan is het ook zo dat daarin staat wat er nu geleverd moet worden. Wat moet er nu geleverd worden? Wat moet er aan resultaat geleverd worden? Het is niet zo Een duidelijk voorbeeld: huishoudelijke hulp. 55Dan zeggen wij niet, u krijgt drie uur huishoudelijke hulp per week. Nee, wij zeggen, wij willen Pag. 33 van 70

153 graag dat het huis schoon is. Dat gaan wij vervolgens natuurlijk ook meten of dat gebeurt. Wij hebben over 2016 een evaluatie WMO gedaan bij alle instellingen. Dat waren er op dat moment nog 35. Waar hebben wij het dan zoal over? Dan willen wij kijken, hoe ontwikkelt uw klantenbestand zich nu? Zit daar een stijging in? Of is er minder behoefte aan? Hoe meet u 5uw eigen klanttevredenheid? Dat gaan wij dan ook naast de ervaringen die de gemeente zelf heeft zetten, want de WMO-consulenten merken ook wat voor werk er geleverd wordt. Ook het sociaal team heeft daar ervaring mee. Wij gaan ook kijken of de resultaten die met name opgenomen zijn in dat Plan van Aanpak wel behaald worden. Innovatie. Transformatie. Op al die punten wordt bekeken En in ieder geval over 2016 was het zo dat van 22 van de 36 10aanbieders wij hebben gezegd: die voldoen eigenlijk aan de criteria. Die andere, daar moet nog een stap gezet worden. Maar u moet ook zien dat het meten van die resultaten en goed bewaken dat wat je inkoopt ook geleverd wordt, dat is ook een proces van ontwikkeling. Dus, wij hebben in 2016 de evaluatie WMO gedaan. Dat was voor het eerst. Daar gaan wij natuurlijk nog verder mee door. Dat gaan wij ook verder vervolmaken. Daarnaast is het zo, 15daar zijn wij ook mee bezig, dat er eigenlijk ook regionaal toezicht op de WMO wordt opgezet. Dat doen wij dan via de GGD. Ja, toezicht en handhaving. Echt kijken of er geen fouten worden gemaakt en daar dan ook mee aan de slag. Dat gaat ook allemaal over kwaliteit. Dan kom ik meteen even bij uw opmerking over Landzijde, waarvan u zegt: hoe zit dat nou? Landzijde is een aanbieder. Die levert eigenlijk dagbesteding via een zorgboerderij 20hier in Wormerland. De gemeente Wormerland koopt die dagbesteding in, maar dat doen wij weer op basis van resultaat. We zeggen niet, we gaan ervan uit dat iemand zoveel uur per week dagbesteding heeft. Nee, het is zo dat wij afspraken maken met deze organisatie, maar ook met andere organisaties, over wat willen wij nu bereiken voor deze mijnheer of mevrouw als het gaat om dagbesteding? Dat zou al Simpelweg, als iemand aan het 25dementeren is, dat iemand zich weer waardevol voelt. De heer Berkhout: Ja, maar dat is niet specifiek de vraag hoor. De vraag is specifiek, ik hoorde een collega hier in de raad die daar drie jaar terug ook al vragen over heeft gesteld, het gaat erom hoe houd je nu een vinger aan de pols bij Landzijde over wat zij aanbieden? 30En als zij minder aanbieden, hoe dan dat geëvalueerd wordt in geld en zo? Wethouder Fens: Ja, dus dat betekent dat wij uitgaan van resultaten en niet van uren. Dat is een bepaalde inkoopstrategie waar we met name voor gekozen hebben. Dat betekent dat een aanbieder meer ruimte heeft. Daar staan dan ook voor de gemeente weer wat gunstige 35tarieven tegenover, dus wij gaan niet in de gaten houden of iemand een ochtend wel of een ochtend niet. Dat is iets wat daarmee samenhangt. De heer Berkhout: Nee, maar dat kan dat bedrijf wel doen, natuurlijk, als wij daarnaar vragen. Als dat vertrouwen er is, dan hoef je dat niet zelf te doen, maar dan laat je dat doen. 40 Wethouder Fens: Ja, maar wij werken niet Wij geven geen hulp op basis van uren, maar het is op basis van resultaat. Bij jeugdhulp doen wij dat weer anders. Als wij naar jeugdhulp kijken dan is het zo, dan hebben wij ons lokale jeugdteam. Daar zitten echt deskundigen in. Daar zitten geen goedbedoelde vrijwilligers of ambtenaren in. Nee, de gemeente bemoeit 45zich daar niet mee. En dat budget, die budgetten worden natuurlijk verantwoord in de jaarstukken. In de begroting. Dat bewaken wij ook. Er is voortdurend overleg met het jeugdteam. Als men tegen capaciteitsproblemen aanloopt, dan kijken wij, wat kunnen wij daaraan doen, omdat wachtlijsten natuurlijk niet wenselijk zijn. Die moeten voorkomen worden. Dat heeft voortdurend onze aandacht, moet ik zeggen. Om de paar maanden kijken 50wij, hoe staat het ermee? Voor wat betreft regionale Dat kopen wij in met de regio Amsterdam. Op dit moment is het zo dat aanbieders die van buiten het jeugdteam komen, die bijvoorbeeld hulp willen verlenen aan een minderjarige, vragen daarvoor toestemming aan de gemeente. Als zij dan klaar zijn met die hulpverlening, dan komt de rekening. Nu is het zo dat wij in de regio gezegd hebben, wij willen daar gewoon meer regie en ook meer 55greep op. Wij hebben met elkaar een nieuwe inkoopstrategie bedacht, dat als er hulp wordt Pag. 34 van 70

154 verleend door iemand van buiten de gemeente, een aanbieder, dan wordt die de hoofdaannemer. Die is ook aansprakelijk voor het hele traject wat daarna volgt, zodat voorkomen wordt dat een kind van de ene instelling naar de ander gaat en wij daar geen greep meer op hebben. En de hulp die verleend wordt is ook op basis van het 5Perspectiefplan dat samen met de ouders en het kind wordt opgesteld. Dat duidelijk is wat is er aan de hand? Wat willen wij bereiken met die hulp? Onderdeel daarvan is ook dat we hebben afgesproken, u krijgt bij de start van het traject 70% van het bedrag dat wij afspreken en als u het goede resultaat bereikt, dan betalen wij het bedrag van 30%. Op die manier proberen wij de greep daarop te houden. Een opmerking van de VVD was ook: is het een 10oplossing om jaarstukken op te vragen? Dat denk ik niet, want u moet zich voorstellen, de aanbieders die met de gemeente Wormerland zaken doen die doen dat met tientallen andere gemeenten ook. Daar kunnen wij dan toch niet echt de informatie uithalen die wij nodig hebben. Ik hoop dat ik daarmee uw vragen beantwoord heb, maar dat hoor ik heel graag van u nog later. Ik begrijp dat er ook nog een punt was, dan gaat het met name over de evaluatie 15van Jeugdzorg en zorg. U zegt, er staat weinig in de kadernota. Het is natuurlijk zo dat wij heel veel in gang gezet hebben sinds In het begin was dat met name dus de invoering. De gemeente moest er klaar voor zijn. In 2016 en 2017 hebben wij allerlei extra dingen gedaan. Echt ons eigen beleid. Verlaging eigen bijdrage, WMO, een blijverslening, subsidie regelen, vitaliteit et cetera en het is zo dat wij verantwoording afleggen aan de gemeenteraad 20met name op deze punten in de halfjaarrapportages. Daar staat natuurlijk heel veel in. Als het zo is dat de VVD zegt, ik wil graag toch nog meer inzicht in wat er nu gebeurt op dat terrein, dan hoor ik heel graag van u wat u mist, want dan zouden wij dat toe kunnen voegen aan die halfjaarrapportage. Of misschien heeft u wel een heel ander idee. Dat u denkt, laten we het vanaf 2018 anders aan gaan pakken, want dan voelen wij ons beter geïnformeerd. 25Maar dan hoor ik daar graag meer van uw kant over. Dan kom ik bij het CDA. Het is zo, zowel het jeugdteam, als het sociaal team zijn actief. Het sociaal team, als het gaat om de WMO en het jeugdteam, als het gaat om de jeugdhulp. Als u dat niet specifiek terugvindt in de kadernota, dan kunt u daar niet uit afleiden dat zij niet meer met hun werk bezig zijn. Zij zijn heel belangrijk voor het lokale niveau. Ik denk dat ik de 30opmerkingen op het gebied van het Sociaal Domein hiermee heb beantwoord. Dan was het zo dat VLW met name nog een vraag had over het kunstwerk in het dorp. Als wethouder Cultuur, denk ik, dat een kunstwerk een toegevoegde waarde heeft in het dorp. Dat is belangrijk. Het is best belangrijk om een icoon te hebben in het dorp. Het is ook belangrijk, denk ik, voor de uitstraling van het dorp. Maar het is natuurlijk wel zo, dat als er 35een kunstwerk geplaatst wordt, dat wij dat natuurlijk doen in samenspraak met de inwoners. Dat is natuurlijk niet een actie vanuit het gemeentehuis, dat wij hier bedenken dat dit nodig is. Wat u in de kadernota vindt, dat is eigenlijk een basisbudget. Dat zal bij lange na niet voldoende zijn om te komen tot een goed kunstwerk. Er zal daarnaast ook fondsenwerving voor nodig zijn, eventueel via de kunstenaar of wie dan ook. Een groep mensen die zich 40daarvoor in wil zetten. Wat ik zelf ook wel belangrijk zou vinden is dat als wij zover komen dat wij daar dan ook bijvoorbeeld specifiek lokale kunstenaars voor uitnodigen. Dat zou ik wel een goede ingang vinden vanuit de gemeente. Ik hoop dat ik daarmee uw vraag heb beantwoord. Van het CDA had ik nog een opmerking over de speerpunten van de GGD. Het is zo dat ik 45gisteren toevallig bij een presentatie ben geweest van de GGD. Er zijn onderzoeken geweest naar, hoe moet ik dat zeggen, de volksgezondheid met betrekking tot minderjarigen en inwoners. Dat waren regionale cijfers die gepresenteerd worden, maar die cijfers zijn ook uitgesplitst naar lokaal niveau. Die cijfers zijn erg belangrijk om ook een indruk te krijgen, of een beeld te krijgen, van hoe het nu is gesteld met de situatie in Wormerland, als het gaat 50om alcoholgebruik, drugsgebruik en gezondheid. Dat zal zeker terugkomen in een beleid of actualisatie van beleid dat ontwikkeld gaat worden. Voor wat betreft gezondheid is het zo dat wij al wat stappen hebben gezet, omdat wij het met name belangrijk vinden dat jongeren goed op gewicht blijven. Wij hebben wat afspraken gemaakt met de GGD om, via Centrum Jong, dat nog wat meer op de kaart te gaan zetten. Daar zijn ook projecten zoals Gezonde 55School, waarmee wij aan de slag zullen gaan. Tot zover mijn beantwoording. Pag. 35 van 70

155 O, ik wil nog even, want dat Ik mis natuurlijk nog wel even de vragen, de punten van de SP. Dat is natuurlijk wel even belangrijk. Ik hoop dat u mij nog even de gelegenheid wilt geven. Als het gaat om jeugdhulp, dan gaat het om het belang van het kind. Het belang van het kind staat voorop. Ik heb u al gezegd dat het jeugdteam hier niet wordt bemand door 5ambtenaren of door goedbedoelde vrijwilligers. Het is zo dat het kind geholpen moet worden. Het gaat er ook niet om om op eigen kracht en preventie Preventie is natuurlijk wel belangrijk, maar het gaat met name om wat heeft dit kind nodig? Dat staat voorop. U haalt eigenlijk een casus aan uit de actualiteit, dat met een kind in nood jarenlang of maandenlang is gezeuld. Wat mij dan opvalt is, we hebben het ook recentelijk nog besproken in het 10portefeuillehoudersoverleg Jeugd in de regio Amsterdam, dat zijn veertien gemeenten, dat al die gemeenten, van Amsterdam tot Aalsmeer, Diemen, Purmerend, Zaanstad, Wormerland maar ook tot en met Edam-Volendam zich niet herkennen in dat beeld, want wij werken niet zo. Bij jeugdhulp in de regio Amsterdam is het zo, dat als er een probleem is met de gemeente, dan verwachten wij van een instelling dat zij ook contact opnemen met de 15gemeente. Dan wordt er hulp gezocht als er hulp nodig is. Dan gaan wij later kijken hoe dat financieel geregeld moet worden. Ik vind dat het beeld dat geschetst wordt niet klopt. Ik wil natuurlijk niet zeggen dat het ergens in Nederland niet voorkomt, maar hier in de regio Amsterdam zeker niet. Waar het nog wel eens aan schort met jeugdhulpinstellingen, dat zij het moeilijk vinden om de samenwerking met de gemeente te zoeken. De gemeente is een 20partner, het gaat ons beide om het belang van het kind. Ik denk dat dit wel eens goed benadrukt mag worden. Ik herken mij absoluut niet in het beeld dat u schetst. Ik herken mij er met name ook niet in, omdat u toch ook moet weten hoe wij dat hier lokaal geregeld hebben. Dat wij hier een jeugdteam hebben met deskundigen en dat wij het ook gewoon goed belegd hebben. 25 De heer Mak: Ja, dat klopt, mevrouw de wethouder, ik wilde alleen een voorbeeld stellen: stel dat zoiets gebeurt. Het is gebeurd in Nederland. Daarom heb ik dat voorbeeld even aangehaald. 30Wethouder Fens: Er zullen altijd dingen niet goed gaan, jammer genoeg, maar het beeld dat in de krant geschetst wordt is alsof de gemeenten alleen maar op het geld letten. Alsof de gemeenten geen deskundigen het werk laten doen. Dat is iets wat niet klopt en wat zeker in deze regio niet zo is en ook zeker niet in de gemeente Wormerland. En het is natuurlijk ook zo, de GGZ-instellingen waren niet blij dat de jeugd-ggz naar de gemeenten ging. Zij blijven 35zich daar nog steeds een beetje tegen verzetten. Dat vind ik jammer. Ik hoop dat zij de samenwerking zoeken, want ik denk dat dit moet gebeuren. De heer Mak: Ik ben heel blij met dit antwoord. Dank u wel. 40De voorzitter: Dank u wel. Dan geef ik het woord aan wethouder Van Waaijen. Wethouder Van Waaijen: Voorzitter, dank u wel. Ik wil maar starten bij het begin. VLW heeft in de Algemene Beschouwingen een aftrap gedaan over de huisvestingsplannen en de leeskamer. Ik breng nog even in herinnering dat wij vanuit de OVER-gemeenten tot de 45verdeling komen van 125 werkplekken; 95 in Wormerland en dertig in Oostzaan en dat OVER-gemeenten ook de instelling is die zich bezighoudt met huisvesting, verhuur van ruimte, meubilair, verbouwingen, beveiliging, enzovoorts, enzovoorts. Daarvoor heeft OVERgemeenten ook, in het kader van overdracht van kennis, regelmatig de brede raadswerkgroepen geïnformeerd over al deze zaken. Daar werd overigens door de brede 50raadswerkgroepen in meerderheid altijd positief op gereageerd. Toch bleek dat er in onze gemeente behoefte was om expliciet nog een keer te gaan spreken over de leeskamer en de inrichting daarvan. Daarvoor is een aparte voorronde georganiseerd naast de reguliere raad. Die voorronde heeft zo een tweeënhalf uur geduurd, waarvan wij meer dan de helft van die tijd gesproken hebben over de leeskamer. Ik breng hier nog in herinnering dat mijn ingang bij 55die avond toen ook was; "Beste aanwezigen, als u iets niet wilt veranderen in de leeskamer Pag. 36 van 70

156 en u wilt alles houden zoals het is, dan is het wat ons betreft prima. U bepaalt zelf maar, u gaat er zelf over, wat u ermee wilt." We hebben toen een avond gehouden en wij hebben van onze kant aangegeven, we hebben met u gesproken over de aanlandplekken, over de mogelijkheid om extra werkplekken te creëren voor de ambtenaren, daar waar de leeskamer 5vaak leeg staat. We hebben afspraken met elkaar gemaakt over de omgangsvormen. We hebben afspraken gemaakt over het gebruik van de leeskamer. We hebben, ik geloof op initiatief van de SP, afgesproken dat er een week voor de raad geen bezoek mag plaatsvinden. We hebben ook met elkaar afgesproken dat als er dingen niet goed gaan of als er dingen verbeterd kunnen worden, dat u dan in ieder geval bij ons een zeer gewillig oor 10vindt. Meld dat dan ook, dan kunnen wij daar iets mee gaan doen. De overgrote meerderheid van alle fracties, behalve VLW, kon zich vinden in de hele opzet en materie rond de inrichting, gebruik en afspraken. In die zin ben ik het dus ook absoluut niet eens met de stellingname van de heer Hendriks in zijn betoog, dat de wethouder op de stoel gaat zitten van een raadslid. Nee, een wethouder is een uitvoerder van de raad. Als de raad een 15indicatie geeft naar de wethouder toe, dat hij het zo wil hebben, dan rest de wethouder niet anders dan het ook zo uit te voeren. In die zin kan het dus niet zo zijn dat in een presidium Want het presidium, dat zegt de heer Hendriks terecht, maakt de agenda, maar het presidium gaat niet over de inhoud en het presidium gaat ook niet over besluitvorming. Ik moet mij niet anders, ik kan mij niet anders conformeren dan wat de raad tot nu toe En niet 20een raadsbesluit, dat klopt, want in de voorronde neem je geen besluiten. Maar op de vraag van de heer Hendriks om het na die avond nog een keer in de raad op te willen voeren, hebben de aanwezige fracties toen met elkaar gezegd: nee, dat willen wij niet. Wij willen niet een herhaling van nog zo een avond. Wij vinden het niet van toepassing om daar nog een keer apart een raad over te hebben. In die zin conformeer ik mij gewoon aan de uitkomst van 25wat in voorronden besloten is. Ik blijf nogmaals herhalen, natuurlijk kunnen er dingen beter en natuurlijk kunnen er dingen anders, laat het ons weten. Laat het ons horen en wij gaan er aan werken om uiteindelijk Want een van de doelstellingen is ook dat wij gezamenlijk naar passende oplossingen zoeken. Zowel voor de ambtenaren, als voor de raadsleden. Zeker ook om te kijken of wij daar zo goed mogelijk mee uit de weg kunnen. 30Dan voorzitter, zijn er een paar opmerkingen gemaakt door De heer Mak: Voorzitter, mag ik daar even op inhaken? Wethouder Van Waaijen: Ja, natuurlijk. 35 De heer Mak: Voorzitter, als wij van tevoren hadden geweten dat er geen nieuw meubilair, maar martelwerktuigen zouden komen, dan waren wij ook pertinent tegen geweest. Wethouder Van Waaijen: Er wordt verschillend gedacht over meubilair. Daar kan ik verder 40op dit moment niets mee. Daar komt nog bij dat met betrekking tot het meubilair, daar is ook een vraag over gesteld, dit gemeentehuis is volgens mij gebouwd in 1998, als ik het goed heb. Het meubilair wordt Aan de hand van de Arbonormering en de wetgeving die daarover is zul je met elkaar moeten vaststellen dat daar een hele revolutie heeft plaatsgevonden. Wij moeten nu eenmaal onze ambtenaren laten zitten op meubilair dat 45binnen de normering valt, zoals die hoort te zijn. Daar zit een mate van verstelbaarheid in. Daar zit een mate van hoogte en laagte in. In die zin hebben wij ons geconformeerd aan de risico-inventarisatie rondom de Arbowetgeving die wij maar hebben uit te voeren. (door elkaar gesproken) 50 De heer Mak: Er is een beschrijving bij die stoelen, dat wat stoelen worden genoemd dus, daar moet je hogere bouwkunde voor gestudeerd hebben. Dat is ongelooflijk. Daar zit een boekwerkje bij over hoe je alleen een stoel moet behandelen om er fatsoenlijk in te kunnen zitten. Niet iedereen heeft tijd om dat hele boekwerk door te lezen. Ik kom hier regelmatig Pag. 37 van 70

157 's avonds vandaan, dan praat ik alleen over mij persoonlijk, met een behoorlijke pijn in mijn rug. Dat komt alleen omdat ik Dat is echt gebeurd, sinds die dingen hier zijn aangeschaft. Met de oude stoelen heb ik nooit geen last gehad. Ik zit de hele middag hier in mijn zetel, totaal geen probleem. Alleen op die stoelen, ik noem het geen stoelen, ik noem het 5martelwerktuigen, kom ik met een klacht thuis dat ik zeg, nu moet ik een pijnstiller innemen anders kom ik de nacht niet door. De voorzitter: Er is hier nog een interpellatie. 10De heer Hendriks: Ja, even een aanvullende vraag, voorzitter, want ik heb ook gevraagd of er een RI&E-onderzoek heeft plaatsgevonden en de wethouder nam het RI&E net ook in zijn mond, dus heeft het onderzoek plaatsgevonden en kunnen wij dat onderzoek inzien? Kan dat naar ons gestuurd worden? 15Wethouder Van Waaijen: Ik weet niet of je moet spreken van een onderzoek, er ligt een Arbonormering aan ten grondslag die wij moeten gebruiken om te voldoen aan de wettelijke eisen. De heer Hendriks: Nee, u moet volgens wat ik heb opgezocht via de website, een RI&E- is wel verplicht voor deze organisatie, dus u moet een RI&E-onderzoek hebben 20onderzoek gehad. Wethouder Van Waaijen: Ik ga nazoeken wat wij moeten. Als wij wat moeten en wij hebben dat, dan is dat verder geen probleem. 25 De heer Henriks: Nee, en als het er is zou ik Want dat zou er dus moeten zijn. Ergens. Wethouder Van Waaijen: Dat zegt u. 30De heer Hendriks: Want nogmaals, ik heb het opgezocht. In deze organisatie, van deze grootte is het dus verplicht, dat staat er echt bij. Dus moet het er zijn en wil ik daar graag inzage in hebben. Of dat dan kan? Wethouder Van Waaijen: Ja, prima! Als het er is, dan zullen wij dat zeker te zien krijgen. 35 De heer Hendriks: En als het er niet is, dan moet het alsnog gebeuren, denk ik. Wethouder Van Waaijen: Als dat moet? 40De heer Hendriks: Ja, het is verplicht. Wethouder Van Waaijen: Wat moet, dat moet. De heer Hendriks: Ja, het is verplicht. 45 Wethouder Van Waaijen: Dan zijn er verschillende vragen gesteld over burgerparticipatie. Wij hebben daar een uitgebreide voorronde over gehad. Wij hebben u toegezegd dat wij proberen om nog voor de zomer de uiteindelijke versie van de nota Burgerparticipatie aan te reiken. Volgens mij staat het ook op de eerstvolgende raadsagenda. Daar komt het te staan. 50We hebben het vanmiddag klaargemaakt. Het wordt deze week, donderdag volgens mij, verzonden. En daarnaast hebben wij ook afgesproken dat we na de zomervakantie nog een aparte voorronde gaan besteden aan de contactcommissies, want dat is ook wat uit die voorronde naar voren kwam, dus dat komt na het zomerreces. Voorzitter, dan heeft de VVD-fractie nog gevraagd naar extra fractieruimte. Wij hadden dat 55overigens al eerder toegezegd. Dat betreft meerdere ruimten die naast de bekende ruimten Pag. 38 van 70

158 zijn. Die worden op dit moment Want dat zijn ruimten waar financiële stukken in liggen, waarbij de kasten in de ruimten nog afgesloten moeten worden en de kamers ook. En de autorisatie van die pasjes moet nog vervolmaakt worden, zodat u daar ook in kan. Maar wij weten bijna zeker dat u na de zomervakantie gebruik kunt gaan maken van alle ruimten in 5die benedenvleugel. Vervolgens, ook naar de VVD-fractie toe, ben ik natuurlijk zeer verheugd dat u er de afgelopen jaren in geslaagd bent om in de kadernota steeds meer aandacht te besteden aan het Sociaal Domein. Ik denk toch dat er één foutje in staat. Dat is op pagina 3. Daar staat: 'de drie decentralisaties van het Sociaal Domein hebben wij goed kunnen oppakken en tot 10uitvoering kunnen brengen. Hulde aan dit college, dat is natuurlijk fantastisch om te horen, en de gemeentelijke organisatie. Een verantwoorde en goed georganiseerde uitvoering van de WMO.' Maar ik denk dat daar weggevallen is: jeugd en participatie. Waarschijnlijk bedoelt u dat. Ja, dat dacht ik. Voorzitter, vragen van de SP over de signaallijsten. Die signaallijsten zijn niet alleen al 15ontwikkeld en klaar, maar die zijn ook na de conferentie naar alle scholen en alle sportverenigingen gestuurd. Er wordt op dit moment al gebruikgemaakt van de toegezegde signaallijst. Dan heeft u iets genoemd over instrumentgebruik voor U heeft alleen loonkostensubsidie genoemd als onderdeel, maar u weet dat wij in regionaal verband meerdere instrumenten 20inzetten om ervoor te zorgen dat mensen zo goed mogelijk naar banen toe geleid kunnen worden, dus ik wil er wel aan toevoegen en die kent u ook, dat wij veel meer materiaal hebben om te slagen in een soms hopeloze missie, maar waar wij toch regelmatig successen in krijgen om mensen toch naar werk te krijgen. Ten slotte, wijs ik er nog op, natuurlijk een beetje in het verlengde van wat mijn collega Saelman over werkgevers naar de 25gemeente, als het over het creëren van banen gaat, dan is natuurlijk ook het Werkgeversservicepunt een heel belangrijk ijkpunt voor alle werkgevers in de regio om daar contact mee op te nemen als zij banen nodig hebben. Dat is ook een aanvulling op contacten met bedrijven en organisaties. Voorzitter, daar wilde ik het bij laten. 30De voorzitter: Dank u wel. Dan zal ik de vragen beantwoorden die in mijn portefeuille zijn gesteld. Er is een vraag gesteld die gaat over dienstverlening en over 'moet nu alles digitaal?' Wij moeten constateren dat de digitalisering wel een uitgangspunt is dat tegenwoordig ook per deelwetgeving is bepaald. Ik heb het voorbeeld kunnen geven van de Omgevingswet. In die 35regelgeving staat dat alles met betrekking tot die Omgevingswet digitaal moet gebeuren. Dat is een wettelijke verplichting. Ik heb het niet over de invoeringsdatum, maar het is wel het uitgangspunt. Als je gaat kijken naar veel van de producten die wij leveren, dan worden die ook digitaal ontwikkeld. Dan zit er, door de overheid aangegeven, een wettelijke verplichting om dat niet alleen mondeling, in het persoonlijk contact met elkaar in te vullen, maar het ook 40digitaal beschikbaar te hebben. Dat betekent dat onze doelstelling is dat wij ook altijd die baliefunctie open willen blijven houden. Dat vinden wij heel erg belangrijk. Zo willen wij ook zijn. Je moet gewoon, tijdens de openingstijden die wij ook goed communiceren, hier binnen kunnen komen en moet je aan de balie geholpen kunnen worden. Volgens mij is dat de menselijke maat die ons maakt tot een bijzondere gemeente. Dat hebben wij hoog in het 45vaandel staan. Dat vind je eigenlijk op alle terreinen. Er werd straks een voorbeeld gegeven, bijvoorbeeld bedrijven die contact met ons zoeken, als zij hier binnen stappen of als wij die namen krijgen, dan gaan wij er naartoe. Dat is het voorbeeld van als u mij meldt dat er een probleem is in een bepaalde straat of buurt met mensen, dan pakken wij dat op in het politieoverleg en dan gaan wij daar naartoe. Als er problemen zijn in een gezin en je hebt 50gezinnen die problemen maken, maar je hebt ook gezinnen die problemen hebben, dan inventariseren wij dat en dan komt er een keukentafelgesprek. Alleen al het woord. Zo willen wij ook zijn. Dus, die baliefunctie staat voor ons niet ter discussie, maar de realiteit is dat als wij gaan kijken naar bepaalde producten die wij leveren, dat wel 80% digitaal wordt bewerkt, omdat mensen het gewend zijn om dat ook digitaal aan te vragen en het prettig vinden om 55dat vanuit thuis zo geregeld te hebben. Daarin zijn wij ook een gewone gemeente. Dat die Pag. 39 van 70

159 digitale producten ook gewoon worden aangeboden. Als het gaat over die hele ontwikkeling, dan zijn wij eigenlijk een middenmoter. Wij lopen niet voorop, maar wij lopen ook niet achteraan. We zitten in die ontwikkeling zo een beetje in die grote middengroep. Dan is er natuurlijk een vraag gesteld over de wijkagenten. Hebben wij nog wijkagenten? Ja, 5wij hebben twee wijkagenten. Actieve wijkagenten die er ook gewoon écht zijn. Dat zijn de heren Gorter en de heer Tjoelker. Zij presenteren zich in de Zaankanter. Zij zijn elke dag in Wormer als zij dienst hebben. Soms samen en soms vullen zij elkaar aan. Naast natuurlijk mijnheer Kost, de kernregisseur die een specifieke taak heeft in Jisp en in Neck. Naast de twee BOA's die wij hebben, mijnheer Zijp op het water en de andere man die wij op dit 10moment van een bureau hier in Wormer inhuren. Ik heb elke drie weken overleg met hen. U krijgt daar ook een verslag van. Dan ziet u dat wij hele concrete afspraken maken met betrekking tot de gesignaleerde knelpunten die er zijn. Dus, korte lijnen. Wijkagenten actief aanwezig. Vaak ook hier ophalend: wat is er bij de gemeente gemeld, zodat zij daar een vervolg aan kunnen geven? 15 De heer Halewijn: Voorzitter, mag ik daar een aanvulling op leveren? Ik volg de heer Gorter met name heel vaak of bijna dagelijks op Twitter en op Facebook. Die man schrijft ontzettend veel over wat er gebeurt in de gemeente. Doet heel veel nuttige toevoegingen op de Facebookpagina die weer wordt gedeeld met alle WhatsAppbuurtpreventiegroepen. Ik vind 20dat echt een hele rijke toevoeging voor onze gemeente als het gaat om veiligheid. De voorzitter: Fijn dat u dat zo ervaart, want dat De heer Van Wanrooij: Ja, ik wil daar wel iets aan toevoegen. Sorry, voor de onderbreking. 25Ik ben zelf beheerder van een buurt WhatsAppgroep. De heer Gorter is heel erg actief in het delen van informatie. Ook van dingen die er gebeuren. Inwoners op de hoogte houden die wij weer als beheerders doorsturen, dus alleen maar chapeau daarvoor. De voorzitter: Fijn te horen. Er is een vraag gesteld over de ontwikkeling van OVER- Daar heeft de 30gemeenten. wethouder 35 De heer Hendriks: Voorzitter, even tussendoor. Ik ben blij hoor met het nieuws, maar dan zie je hoe gevaarlijk dat hele digitaliseren is, want er zijn mensen die daar gewoon geen gebruik van maken. Dan weet je dat dus niet. Zo link is het. De heer Halewijn: Nou, er is iemand in Knollendam die kent u heel goed, want daar praat u heel vaak mee als u in Knollendam bent. De heer Hendriks: O, Halewijn? 40 De heer Halewijn: Nee, die bedoel ik dus niet. Ik bedoel een mevrouw. Wij kennen haar allemaal. Een hele aardige mevrouw. Ik heb haar vanochtend trouwens ook alweer uitgebreid gesproken. Als zij wat heeft, dan belt zij. Dan zegt zij: ik heb geen toegang tot digitale media, maar ik heb een vraag of ik heb een opmerking. Nou, dan belt zij gewoon. 45Heel simpel. De voorzitter: Maar de De heer Hendriks: Maar dan gaat het er natuurlijk niet om of het simpel is, maar het gaat 50erom hoe de informatie bij mensen komt. Ik heb daar een vraag over gesteld. Ik heb daar keurig een antwoord op gehad. Ik geef alleen even als voorbeeld: kijk, het wordt allemaal keurig via WhatsApp en Twitter en de duivel en zijn malle moer gedaan, maar als je daar allemaal niet aan mee doet, dan weet je dat dus niet. Ik ga toch niet bellen als ik niet weet wat erop staat? Ik bedoel, wat is dat nu voor narigheid. U gaat toch ook niet voor de lol 55mensen bellen met ik bel maar even, want ik bel, heb je wat? Dat doen we toch niet, Pag. 40 van 70

160 mijnheer Halewijn. Ik bedoel u heeft uw haar er wel afgehaald, maar toch niet uw verstand, mag ik hopen? De voorzitter: Maar wij pakken dus alle signalen op, dus niet alleen doordat zij in het dorp 5zijn en je ze kunt aanspreken, ook als mensen hier aan de balie komen, als mensen mij een keer bellen; alle mogelijkheden om met elkaar in contact te komen. Dan gaan wij altijd het persoonlijke gesprek aan. Dat is ook de basis voor onze dienstverlening op dit terrein. Daar maken wij dan elke drie weken een verslag van. Dat leggen wij in het kastje Vertrouwelijk. Dat is natuurlijk voor de raad, want dan kunt u, als u mensen spreekt ook zeggen: ik weet 10daarvan. Neem gerust contact op, want zij maken er serieus werk van in onze gemeente. Dan hebben wij het over de organisatie OVER-gemeenten. Er is een vraag gesteld van de kant van de PvdA. Zij hadden het over couleur locale. Dat betekent dat wij straks in die ontwikkeling van OVER-gemeenten goed gaan kijken naar het basispakket dat wij nu met elkaar hebben, maar ook naar de pluspakketten, zo hebben wij dat even genoemd. Dat zijn 15de aanvullende afspraken over diensten die wij af willen nemen van de OVER-organisatie. Daar hoort natuurlijk ook een goede verdeling van de kosten bij. Dat zijn wij nu verder aan het uitwerken. Die voorstellen kunt u van ons verwachten. Daar gaan wij nu serieus werk van maken. Dan is er in de kadernota een handreiking gedaan over trotters. Wij dachten, dat is 20misschien een stukje extra dienstverlening, want dan hoeven wij niet meer te plakken en niet meer te controleren of ze blijven hangen. Dan plak je niet meer over elkaar heen. Als het zes partijen zijn, bijvoorbeeld, die meedoen met die borden, dan komen ze er ook allemaal op groot formaat netjes op te staan. Maar het is natuurlijk helemaal aan u of u dat wilt. Want als u de romantiek van het plakken niet wilt missen, ik gun het u van harte, ik heb het jaren 25gedaan en ik snap het ook, maar dan moet u er gewoon voor kiezen om dat niet te doen. Maar u kunt ook uw energie stoppen in al die andere activiteiten die gedaan kunnen worden bij de verkiezingen om met mensen in gesprek te gaan enzovoorts. Dan staan op negen plekken die trotters. Die geven de sfeer dan aan van het feit dat gemeld wordt dat er verkiezingen zijn en dat u daar 30 De heer Berkhout: Misschien kan GroenLinks dan voor alle partijen plakken? Dat zou ook een optie zijn. De voorzitter: Het ligt echt Het was bedoeld als aanvullende dienstverlening, maar 35 De heer Halewijn: Maar dan plakken wij op de borden die langs de lantaarnpalen staan. De voorzitter: het hoeft écht niet. 40De heer Hendriks: Maar als we het over plakken hebben. Voorzitter, wij hebben ook een keer een jaar gehad dat wij onze posters konden inleveren bij de buitendienst en dat de mannen van de buitendienst keurig die borden beplakten op nummer van de partij en die beplakte borden neerzette. We zouden ook zoiets weer het komende jaar kunnen doen. 45De voorzitter: Ik zeg u er ook bij, als je de borden hebt staan bij de buitendienst en de buitendienst gaat dan helpen om ze allemaal te beplakken en zij gaan ze dan allemaal plakken en zij halen ze dan allemaal weg, laten wij dan niet over kosten praten. Dan is het meer het principe, wilt u een trotter of niet? Want beiden maken natuurlijk kosten. Dat is Daar gaat het dan over. 50 De heer Van Wanrooij: Ik wil daar eigenlijk wel een opmerking over maken. Ik vind het wel Eigenlijk is het best wel een belangrijk ding, want tijdens de landelijke verkiezingen is er toch wel vrij veel of weinig plek geweest op verschillende borden om posters of dingen op te hangen. We moeten eigenlijk naar een oplossing komen, dat elke partij gewoon zichtbaar 55is. Ik denk dat het dat is, dat we daar gewoon voor staan. Pag. 41 van 70

161 De voorzitter: De landelijke verkiezingen Als er weer landelijke verkiezingen zijn, dan komen we weer van tevoren bij elkaar. Dan gaan we daar afspraken over maken. Het gaat nu over de voorbereidingen voor de gemeenteraadsverkiezingen voor volgend jaar. Dat is 5dan in ieder geval in aantal partijen waarschijnlijk beperkt, dus u kunt daar een afweging in maken en u laat gewoon weten of u van dit voorstel gebruik wilt maken of niet. Wat ons betreft was het alleen aangereikt, omdat het u misschien kan helpen, maar dat moet u ook zelf zo ervaren. Dan is er een vraag gesteld over het schoolsysteem. De VVD zegt: er is een landelijke 10ontwikkeling, daar neemt u afstand van, dat er steeds meer kinderen thuisgehouden worden. Dat is inderdaad het geval. Ik denk dat dit misschien Als je dat zeven, acht jaar geleden bekeek waren dat misschien zes, zeven kinderen in Nederland. Nu zijn het er 880, dat ik weet. Kinderen die niet meer naar school toe gaan. Daarin zie je een klein beetje de veramerikanisering toeslaan. Het zijn gelukkig nog overzichtelijke aantallen, maar ik deel de 15mening van u dat je daar niet naartoe moet. Dat betekent dat je ook ruimte moet geven aan ouders die een andere, een nieuwe, een eigen opvatting hebben over hoe de inrichting van onderwijs moet worden gegeven. Ik vind dat het voorbeeld van De Eigen Wijs daar een goed voorbeeld van is. Van ouders die het recht hebben en dat initiatief nemen. U heeft daar terecht een positieve opmerking over gemaakt. Zo zijn wij ook met de Stichting De Eigen 20Wijs na het laatste debat dat wij hebben gehad in de raad uit elkaar gegaan, door elkaar de hand te geven en te zeggen: wij vinden dat wij ook met elkaar het gesprek aan moeten gaan als we een keer een meningsverschil hebben. Maar ik gun hen van harte, dat zij een goede start maken. Daar gaan wij ons uiterste best voor doen. Wij hebben daar natuurlijk regelmatig overleg over. Ik moet u ook zeggen, ik kom ook heel regelmatig op de betreffende 25scholen. Zeker zo een school als WormerWieken. Of het nu een project is of bij de medezeggenschapsraad. Of het is een sportdag. Er zijn veel activiteiten die zij soms hier in huis komen bekijken, die ik soms daar bekijk, dus wij hebben goede contacten. Dat wil ik ook graag zo houden, want wij hebben allemaal goede scholen. Dat geldt voor elke school. Dus, een hoofdonderwijzer van vroeger vind ik, die hebben wij daar dan niet voor nodig als er een 30situatie zou zijn dat er echt sprake moet zijn van mediation, mijn inschatting is dat dit op dit moment niet het geval is, dan gaan wij wel kijken hoe wij dat op zullen pakken. Dan kom ik wel bij u terug. Op dit moment hebben wij goede overleggen. Reguliere overleggen, waarin wij met elkaar hele goede afspraken maken. Ook als het gaat over de regionale Educatieve agenda, waar alle schoolbesturen ook met elkaar afspraken maken over allerlei 35deelonderwerpen, dan kan ik niet anders zeggen dan dat wij dat op een hele constructieve en plezierige manier doen. Dat waren de antwoorden, in ieder geval die ik had genoteerd, om vanuit mijn bijdrage te geven. Dan zijn wij gekomen aan het einde van de beantwoording in de eerste termijn van de kant van het college. Dan gaat u nu even de ruimte krijgen om even uw eigen overleg te hebben. 40Ik kijk op de klok. Het is vijf over half zes. We schatten even in, is dat ongeveer twintig minuten? Ja, twintig minuten. Dan schorsen wij nu voor twintig minuten. Dan pakken wij daarna de draad weer op. De vergadering is geschorst. (schorsing) Tweede termijn raad: debat De voorzitter: Dames en heren, ik stel u voor de draad weer op te pakken. Dan heropen ik, na deze korte schorsing, de vergadering. Wij zijn aangekomen bij de tweede termijn voor de 50raad. Dan ga ik dezelfde lijst van sprekers af. Dan kijk ik wel even of u alleen namens uw partij het woord voert of dat u dat wilt delen, maar dat hoor ik wel als u aan de beurt bent. Ik geef als eerste het woord aan de fractie van de VLW, mijnheer Hendriks. De heer Hendriks: Dank u wel, voorzitter. Voorzitter, in de eerste plaats wil ik de leden van 55het college bedanken voor de beantwoording. Ik heb zojuist ook van wethouder Schalkwijk, Pag. 42 van 70

162 die gaf het boekje weer terug, begrepen dat aan de subsidieaanvraag voor de wifispots gewerkt wordt. Daar ben ik erg blij mee. Compliment daarvoor. Ik vind dat het goed opgepakt is, dus complimenten voor het college, voorzitter. Voorzitter, als eerste toch even een korte reactie op de inbreng van de diverse partijen. De 5PvdA spreekt over een aantal zaken waar zij tevreden over is met de gang van zaken in de raad. De financiële positie. Daar zijn wij natuurlijk ook wel tevreden over, maar dan zegt zij op een gegeven moment ook: "de MFA en het dorpscentrum succesvol afgerond". Ja, dat is toch niet de informatie die ik hoor. Ik heb elke zaterdag onofficieel spreekuur bij het winkelcentrum, bij de Vomar. Ik hoor daar toch echt van iedereen, niet van iedereen, maar 10van 90% van de mensen, dat zij het een ongezonde, dode boel vinden. Dat zij het Dorpstheater in het centrum missen, want dat was toch zo beloofd. De mensen zijn in het algemeen ook niet tevreden over de manier waarop daar wordt gehandhaafd. Auto's parkeren gewoon op, ook nu nog steeds, het onderdeel waar de voetganger moet lopen. Daar worden gewoon auto's neergezet. De mensen zeggen dat het helemaal niet zo 15succesvol is. Ze vinden het maar helemaal niets. Ja, andere partijen, GroenLinks ook, en ik snap dat allemaal wel natuurlijk, praten dan allemaal over het succes van de regeerperiode. Goed werk verricht. Het gaat allemaal geweldig. Het college heeft het tij mee. Dat vond ik wel eerlijk, want dat is natuurlijk ook zo. Als we de tijd tegen hadden gehad, dan hadden we natuurlijk ook een andere situatie gehad. Maar dan schrik ik dan toch wel weer van de 20opmerking van de fractie van GroenLinks, dat u zegt: onze financiële positie is goed, we moeten niet oppotten, maar investeren. Dan denk ik, ja, daar gaan wij weer. Het zijn echt die geitenwollensokkenfiguren om zo eens te spreken, u zei het zelf, mijnheer Halewijn, en het geld wordt uitgegeven. Moet uitgegeven. Ik kan mij nog herinneren dat Mark Rutte bij de verkiezingen van 2012 zei, hij heeft zich overigens niet aan zijn woord gehouden, waar wel, 25maar ook daar niet, dat hij op een gegeven moment zei: ga je toch met de Partij van de Arbeid regeren. Nou, in de vier jaar tijd dat wij met hen regeren is er geen zandkorrel meer te vinden in de woestijn, want ze hebben alles opgemaakt. Hetzelfde geldt toch ook wel een beetje voor GroenLinks. Ze geven daar makkelijk geld uit. Ik vind ook, als wij hier bestuurders zijn moeten wij toch ook wat verder kijken dan één periode. Je moet de langere 30termijn Je moet ook rekening houden met het feit dat de goede tijden, we kennen onze conjunctuur, het wordt ook weer een slechte tijd, dus ga daar wel De heer Halewijn: Ik heb u voldoende voorbeelden gegeven van investeringen die juist op de langere termijn geld opleveren. Geeft u daar nu eens commentaar op dan in plaats van 35alleen maar te zeuren over dingetjes die met potverteren te maken hebben. De heer Hendriks: Nou, u zegt het zelf. Niet oppotten, maar De heer Halewijn: Ik gaf het als voorbeeld aan, omdat er altijd zo over wordt gedacht, terwijl 40ik juist als voorbeeld aangaf dat wij zoveel andere goede initiatieven hebben gedaan. De heer Hendriks: Als voorbeeld gaf u Ja, en daar heb ik ook wel wat op, want dan zegt u, een goed initiatief van ons was die hele ledverlichting, maar dat was helemaal geen initiatief van u. Nee, u lacht er nu om. Dat was namelijk het vorige college die met de nota 45kwam. De ledverlichting in het gemeentehuis, daar heeft u geen moer aan gedaan hoor. Dat was het vorige college dat dat heeft gedaan. Dat met die lantaarnpalen wisselen, dat was echt een nota die door het vorige college werd gebracht. Als u eerlijk bent geeft u dat ook gewoon toe. 50De heer Halewijn: Nee, dat geef ik niet toe. De heer Hendriks: Nee, maar dan bent u niet eerlijk, want het is gewoon een feit. Het is gewoon een feit, dus u koketteert toch weer met het succes van anderen. Pag. 43 van 70

163 De heer Mak: Om daar even op in te haken. Mag ik er even op inhaken. Ik wil naar mijnheer Halewijn toe eventjes wel zeggen, dat het een nota was in de regeerperiode , dus ga nu niet met de veren van anderen strijken. 5De heer Halewijn: Nee, dat doe ik ook niet, maar er is niets gerealiseerd. Nu, wordt het gerealiseerd. De heer Hendriks: Ho, ho, dat is dus niet waar. Dit gemeentehuis. Kijk hier dan naar. 10De heer Halewijn: Ik heb het niet over het gemeentehuis. Ik heb het over de openbare verlichting op de straten. Daar viel geld te verdienen. Heel veel geld. De heer Hendriks: Daar zijn ook dingen gerealiseerd. Nieuwe wegen waar wij met nieuwe palen werkten, alleen de snelheid, de snelheid liep achter bij de ambitie. Dat is waar. Maar er 15zijn wel dingen gerealiseerd. De heer Halewijn: En dat was precies de strekking van onze motie. Er moest versnelling in komen. Dat is dus nu gerealiseerd. 20De heer Hendriks: Dat zei u niet. U zei: kijk eens even hoe goed wij dat gedaan hebben. Wij hebben verstandige investeringen gedaan. En daar gaf u aan, zie bijvoorbeeld onze ledverlichting. Nou, dat is helemaal niet uw idee. Het was wel verstandig, want het vorige college was ook best verstandig hoor, maar het was niet het idee van GroenLinks, dus u moet daar niet mee koketteren. 25En dan natuurlijk ook weer over het winkelcentrum. We hebben het niet gedaan, maar u zei: ja, dat plan wat er nu is gekomen Ik heb daar een hele discussie met de heer Roeleveld over gehad en daar komen wij natuurlijk op terug, want wij hebben ook tegen de heer Roeleveld gezegd: fijn, voor de informatie die wij kregen. Wij werken dat uit en wij gaan er ook naar laten kijken, maar het plan dat nu is gerealiseerd met het Dorpstheater, want dat 30moet je dan wel vergelijken en je kijkt naar de vierkantemeterprijs, dan hebben wij aanzienlijk meer betaald dan in het vorige plan. Dus, wij komen daar ook zeker op terug bij de begroting waarschijnlijk al wel, maar u moet dat dus U blijft dat roepen, maar het is roeptoeteren. Het is gewoon niet waar. Voorzitter, dan zegt de fractie van de VVD, want zij willen dan ook wat, we hebben een 35veilige fietsroute gerealiseerd. Bestemming: Zaanse Schans. Richting Zaanse Schans. Nou, dan denk ik, wacht nu even. Is die VVD-fractie nu helemaal mal. Veilige fietsroute gerealiseerd. Er is daar een zwaargewonde gevallen. Er is zelfs iemand overleden op die fietsroute van u, dus zo veilig was het allemaal niet, dus loop er nu niet mee te koketteren dat het allemaal veilig is. En het is nog steeds niet veilig. De veilige fietsroute lag in de 40onderdijk, maar daar heeft u niet voor gekozen. Dat was een veilige fietsroute geweest. Voorzitter, ik zag bij de VVD ook, ja, we hebben natuurlijk ook de heroriëntatie van de Zaanbrug gedaan. Dat is helemaal niet waar. Ook dat is niet waar. Het zijn gewoon jokkebrokkerijtjes. U heeft de kiezer in 2014 op een geweldige manier in de maling genomen door dat te beloven. U heeft helemaal geen heroriëntatie gedaan. Dat hebben wij ook niet 45behandeld in de raad. Heroriëntatie is dat je alles opnieuw bekijkt. Locatie, de hele bende. Dat heeft u niet gedaan, want wij hebben het ook niet gezien. U heeft gewoon de oude stukken opgepakt, een nieuw voorblad gemaakt, een nietje erdoor en u noemde dat heroriëntatie. Maar dat is geen heroriëntatie, dus u moet de dingen wel benoemen. Er zijn meerdere beloften die uw partij niet heeft waargemaakt. Meer blauw op straat, dat is niet 50gerealiseerd. Minder belastingen, meer werk, Niet gerealiseerd. Erger nog, er is minder werkgelegenheid in onze gemeente, mede door het vertrek van de kantoorfunctie bij Cargill. U heeft een hele hoop dingen beloofd aan de kiezers en uw kiezers heeft u ongelofelijk in de steek gelaten de afgelopen vier jaar. Dan gaat u dat nu allemaal weer roepen, met allemaal mooie dingen die u dan heeft gedaan, dan denk ik, ik hoop dat de kiezer dit jaar verstandiger Pag. 44 van 70

164 is. Dat de kiezer zegt: ja, luister eens, wij zijn natuurlijk niet gekke Gerritje, we laten ons één keer in de maling nemen, maar niet voor een tweede keer. Voorzitter, dan kom ik bij het college. Voorzitter, de beantwoording door wethouder Schalkwijk is prima. Alleen, we hebben een punt waar wij écht van mening verschillen. Dat 5zijn de prestatieafspraken. We hebben vorig jaar, lees de notulen erop na, bij de kadernota daar uitvoerig over gesproken. U heeft toen gezegd, ik kom erop terug en we lossen dat samen wel op. Nu zegt u, ik ben helemaal niet van plan om dat in een voorhangprocedure te doen, want het is een collegebevoegdheid. Ik herinner deze wethouder er nog aan dat in zijn goede jaren hij fractievoorzitter van het CDA was, toen zat daar een college van andere 10signatuur, toen zei deze zelfde wethouder, maar toen fractievoorzitter samen met GroenLinks: maar daar willen wij wel wat over te zeggen hebben, want het gaat ook de raad aan. Dat hebben toen ook allemaal toegestaan. Ik kan mij nog herinneren dat de fractie van GroenLinks, mijnheer Stevens, toen kwam met een heel uitgewerkt voorstel voor de prestatieafspraken. Daar hebben wij toen met elkaar uitvoerig over gesproken. Daar zijn toen 15ook delen van overgenomen, dus ik vind echt het nu zo jammer, zo jammer, dat ondanks de afspraken van vorig jaar en ook het feit dat er meerdere partijen in deze raad zijn geweest die zeggen, ja, wij willen er toch vooraf wel enige invloed op hebben, dat de wethouder dat toch op een boute manier afwijst. Dat vind ik jammer. Ik vind dat de wethouder daar nog even goed over moet nadenken. Hij kan ons er wel bij betrekken. Ik bedoel, het uiteindelijke 20besluit ligt bij het college, dat snap ik ook wel, maar het is natuurlijk wel een beetje, in onze democratie heel verstandig dat het hoogste bestuursorgaan, dat je in de gemeente hebt, de gemeenteraad, dat je hen dan toch wel vraagt: jongens, wat voor een idee hebben jullie daar zelf nog bij? Dat is gewoon een vraag die je kunt stellen. Daar kunnen wij met elkaar over praten. Daar is helemaal niets mis mee. Ik vind het een beetje arrogant om dat op voorhand 25eigenlijk een beetje af te wijzen. Dat vind ik dan weer jammer. De goede dingen die de wethouder doet, die worden hier dan toch wel weer een beetje besmet, bevlekt. Dat vind ik dan jammer. Voorzitter, dan kom ik op wethouder Saelman. Hij zegt: dat terras. Ik heb daar een ambtenaar naartoe gestuurd. Nou, ik begrijp dus van degene die daar de uitbater is, dat er 30helemaal geen contact is geweest. Als er een ambtenaar is geweest, met wie heeft hij dan gesproken? Heeft hij wel met de uitbater gesproken of gewoon met degene die daar het eten rondbrengt? Want ik bedoel, ik weet het niet. Zoek dat nu even uit, want wij hebben dat uitdrukkelijk Dit is uitdrukkelijk door uw college beloofd, om daar naartoe te gaan, om die man te helpen bij het aanvragen van zijn terrasje. Als wij lang wachten, dan is de zomer over, 35terwijl er nu zo een behoefte is aan zo een terrasje. Belooft u mij nu echt, wethouder, dat u dat morgen even oppakt en dat u zegt, bij wie ben je dan geweest. Maar ga nu naar de uitbater, want die zit erop te wachten. Die gaat er ook over. Als wij dat met elkaar kunnen afspreken, dan is dat wat ons betreft goed. Voorzitter, wethouder Fens heeft de vragen die wij hebben gesteld goed, helder en duidelijk 40beantwoord, echter wij komen wel op een tweetal opmerkingen. Het eerste gaat over het inloopspreekuur, waarvan de wethouder zegt: dit starten wij na de zomervakantie. Maar ik wijs op pagina 4 van de kadernota, want daarin staat dat wij in 2017 al waren begonnen. Dan is de tekst op pagina 4 van de kadernota niet correct, want dan had daar moeten staan: we beginnen na de zomervakantie Maar er staat gewoon: we zetten voort wat wij in zijn begonnen, maar u bent nog helemaal niet begonnen. Wethouder Fens: Mijnheer Hendriks, 2017 loopt tot en met 31 december. Ik neem aan dat u dat bekend is. 50De heer Hendriks: Nee, wethouder, dat weet ik, maar er staat dat u al begonnen bent in Lees nu even op pagina 4. Daar staat, ik ga het u voorlezen: "in samenwerking met SMD, Scwo en MEE gaat de gemeente Wormerland in 2018 verder met de in 2017 gestarte pilot op ouderen in de dorpshuizen in de kernen Oostknollendam, Jisp en Wijdewormer informatie te verstrekken." Nee, dit klopt niet, want als je dit leest, dan betekent dat, dat het Pag. 45 van 70

165 al begonnen is. Het is nog niet begonnen. Nee, ik hoef niet op les. Ik lees het heel goed. Ik lees het heel goed. Wethouder Fens: Mijnheer Hendriks, september 2017 is ook Dat zetten wij voort in De heer Hendriks: Als u dat zo schrijft, wethouder Wethouder, daar denken wij anders over. Als u dat zo schrijft, dan wekt u de indruk dat wij al begonnen zijn. Leuk, al die praatjes er omheen, maar zeg dan gewoon: man, je hebt gelijk. Is dat zo moeilijk, om dat uit uw mond 10te krijgen? Ik denk het wel. Wethouder Fens: Nee, ik De heer Hendriks: Ik denk dat u het gewoon heel moeilijk vindt om onze partij gelijk te 15geven, maar wij hebben het wel hoor. Wij hebben het wel. En het tweede punt, laat ik dat ook even zeggen, u zegt bij de beantwoording van die ,00: ja, dat is voor ons idee wel even incidenteel. Daar ben ik blij om, maar of het incidenteel is, en dat heeft u ook aangegeven, hangt natuurlijk wel af van de resultaten die nu behaald worden. Dat heeft u zelf aangegeven. De mogelijkheid bestaat dat het niet incidenteel is, maar voor langere duur 20moet. Dan wordt het structureel. Ik wil daar wel graag duidelijkheid over hebben. Misschien in de tweede termijn, dat u daarop kunt antwoorden. Voorzitter, wethouder Van Waaijen heeft een aantal vragen die wij hebben gesteld niet beantwoord. Dat vind ik toch wel jammer. We hebben wel het RI&E-onderzoek even aangehaald. Daar wist de wethouder niets van, dus dat gaat hij uitzoeken. Dat hebben wij 25afgesproken. Maar we hebben ook de vraag gesteld: hoe lang werkt een ambtenaar nu gemiddeld op die tijdelijke werkplek in de leeskamer? Dat is wel belangrijk, want als het kort is, dan hoef je namelijk in de leeskamer helemaal niet aan de Arbo te voldoen. De grens daarvoor is twee uur. Wij hebben ook gezegd, waarom heeft het college de stuurgroep waar de raad niet in mag participeren, want je moet de raad natuurlijk ook niet te slim maken, want 30dan gaan ze vragen stellen, dus dat hebben wij liever niet, maar we hebben ook gezegd, er was toch ook een optie geweest om die tafels te laten staan en dan met andere stoelen te komen? Dat is niet gedaan. We hebben ook gevraagd: wat kosten die meubeltjes nu, want die vraag willen wij wel graag beantwoord hebben. Wat hebben wij nu aan meubeltjes betaald? We weten dat wij dus, uit het Voorjaarsbericht, dat we ,00 hebben 35besteed. Er staat hier, voor de verbouwing. Nou, mooi. Dat weten wij dan. Maar we weten nog steeds niet wat die meubels hebben gekost, dus ik wil daar wel een antwoord op hebben. Wat kosten die meubels? En waar gaan wij dat uit betalen? Waar komt dat geld vandaan? Voorzitter, dan heeft de wethouder nog gesproken over dat kunstwerk. Daar komen wij zo 40meteen op terug. Nogmaals, wij hebben afgelopen, dan moet ik even zeggen, het was afgelopen donderdag, een mini-enquête gehouden bij de Vomar op het winkelcentrum. Daar hebben wij mensen ook gevraagd heel direct gevraagd, het college wil hier een kunstwerk realiseren, we hebben ook de tekst uit de nota laten zien, wat vindt u daar nu van? Ik moet u zeggen, negen van de tien mensen, dus 90% zeg maar, zei: laten wij dat geld nu maar aan 45andere dingen besteden. Wie heeft er nu om een kunstwerk gevraagd? Daar zijn wij helemaal niet in geïnteresseerd. Vergeet het toch. Ik bedoel, dat willen wij niet. Ik denk, dat als dit college zegt: iedereen spreekt mee, iedereen praat mee en u zegt: wij gaan het zo meteen doen in samenspraak met de bewoners, dan ben ik wel benieuwd hoe die samenspraak dan gaat plaatsvinden. U kunt dat misschien in tweede instantie nog even 50nader toelichten, want het is mij nu niet helemaal duidelijk hoe dat allemaal zit. Voorzitter, dan waren er nog een paar vragen niet beantwoord. Nogmaals, de meeste zijn keurig beantwoord hoor, maar over het faciliteren van die dorpshuizen hebben wij u een suggestie gedaan. Dan vragen wij, wat denkt u ervan? Daar is niet op gereageerd. Daar willen wij toch ook nog wel even een reactie op hebben. Ik had de gemiste vraag al 55aangegeven. Pag. 46 van 70

166 Voorzitter, dan kom ik bij de drie amendementen waar ik dan in de tweede termijn dan wel graag op wil reageren. Het eerste amendement, voorzitter, van GroenLinks, betreft de reservering voor fietsvoorzieningen, waarbij GroenLinks vraagt om het benodigde 5De heer Halewijn: Mijnheer Hendriks, mag ik straks zelf nog eventjes de amendementen toelichten, want dat is nog niet gedaan? Ze zijn nog niet behandeld, dus voordat u erop ingaat. De heer Hendriks: O, ja, maar kijk dan even op de agenda. Daar staat ook bij, reactie... 10Eerste termijn raad, inbreng moties en amendementen en dan reactie college. Tweede termijn raad, debat De heer Halewijn: Ze zijn nog niet ingediend. 15De heer Hendriks: Dus wij gaan gewoon Maar als u zegt, ik wil het nog toelichten. De heer Halewijn: Ik wil het graag toelichten. De heer Hendriks: Nou, dan doen wij dat toch later. Als ik u daar een plezier mee kan doen, 20dan wil ik dat graag. Dat is dan een kleine moeite, groot plezier. Voorzitter, dan kan ik het in de tweede termijn hierbij laten. De voorzitter: Dank u wel. Dan geef ik het woord aan de heer Kindt. 25De heer Kindt: Dank u wel, voorzitter. Voorzitter, wij hebben met belangstelling geluisterd naar de inbreng van alle andere partijen. We danken iedereen voor de constructieve inbreng hier. Het was een goed verhaal. Voor wat betreft de VVD en GroenLinks, daar herkennen wij toch de tevredenheid die wij hebben over de uitvoering van het coalitieakkoord en de behaalde resultaten. Ook onze fractie is daar heel blij mee. Dat heb ik in eerste instantie ook 30verteld. Voor wat betreft de SP, de artikelen over de problemen met jeugd en psychiatrische hulp, hebben wij ook in de krant vernomen hoe dat in andere gemeenten gaat. Wij delen die zorg daarover. Dat is een ernstige zaak. Het is eigenlijk jammer. Met de decentralisaties hebben wij vanuit onze gemeente veel meer grip op die materie. Gelukkig, in onze gemeente is het goed geregeld. Wij hebben die problemen niet. Maar het is toch eigenlijk jammer dat je 35bij gemeentegrenzen alweer ziet dat er zulke verschillen kunnen ontstaan. Hopelijk wordt daar in de komende tijd ook eens een oplossing voor gevonden. Voor wat betreft de bijdrage van VLW over het winkelcentrum. Ja, wij spreken duidelijk andere mensen bij het winkelcentrum. Ik heb ook familieleden die daar in de buurt wonen, vrienden en kennissen en er is heel veel tevredenheid over hoe de zaak nu is ingericht. Ook bij de winkeliers. Zij zijn 40blij dat ze nu uit deze fase zijn, dat het nu kan starten. De bibliotheek, zoals die nu is gehuisvest, ik vind het fraai. Het is heel fijn om je boodschappen te doen en ook even langs te stappen. Dat heeft ook weer een aanzuigende werking voor de winkels. Dat maakt dat die functie van het winkelcentrum, voor korte boodschappen, dat het toch weer ook een beetje een ontmoetingsplaats is. Nou ja, zo spreek ik dan ook weer kiezers. Voor wat betreft, u 45spreekt toch met een hele andere toon daarover. Heel kritisch. Die sluit natuurlijk wel heel sterk aan bij uw opvattingen over deze kadernota, want die zijn ook heel kritisch. Voor wat betreft De heer Hendriks: Is daar wat Wat is uw probleem daarmee, want ik denk De heer Kindt: Nee, dat vind ik geen probleem. De heer Hendriks: Nee, want ik wil zeggen, ik hoor van 55De heer Kindt: Ik vind uw inbreng verder ook heel constructief zelfs. Pag. 47 van 70

167 De heer Hendriks: de collegepartijen zijn allemaal heel De heer Kindt: Maar als oppositiepartij heeft u natuurlijk een hele kritische 5 De heer Hendriks: Exact, dus dat is ook een beetje onze rol toch? De heer Kindt: Daar kijken wij naar de resultaten die wij behaald hebben. Daar zijn wij heel blij mee. 10 De heer Hendriks: Nou, wij kijken ook naar de resultaten die u behaald heeft. Daar zijn wij kritisch op. De heer Kindt: Ja, nou ja, zo gaat dat dan. Voor wat betreft de amendementen van 15GroenLinks wachten wij eerst nog even de toelichting af van Harold. Met belangstelling kijken wij daarnaar uit. Ten aanzien van het college, de wethouder Financiën had gelijk. Op dit moment is het nog te vroeg om te praten over geen tekorten in 2017 over het jeugdbeleid, echter, wij hebben wel vertrouwen in dat met de maatregelen die genomen zijn we die situatie bereiken. Dat noemen wij excessen. Er kunnen dingen gebeuren dat wij toch nog in 20een moeilijke situatie komen, maar dat kun je allemaal ook niet van tevoren voorzien. Verder nog over de vraag, de notitie van de Controlecommissie. Dat hebben wij nog even teruggezocht. Vanuit onze fractie kunnen wij zeggen, daar willen wij wel op antwoorden, dat de Begroting 2018 natuurlijk nog niet is vastgesteld, maar de bedragen zoals die nu in de kadernota staan, daar moeten wij nu al iets over zeggen. Met de kennis van nu vinden wij dit 25een goede representatie. Mochten er bij de behandeling van de zienswijze OVERgemeenten toch nog andere bedragen uitrollen, als ik de wethouder Financiën heb gehoord is het heel denkbeeldig dat er ook in de tijd nog andere bedragen komen, dan hebben wij er goed vertrouwen in dat wij bij de behandeling van de Begroting 2018 daar nog meer grip op kunnen krijgen om daarop te acteren. Voor wat betreft de leeszaal, ook een punt waar u over 30komt, iedereen die ik spreek zegt daarvan, het ziet er ook Het kan er best wat netter uitzien. We zien plastic koordjes hangen waar vroeger lijstjes hingen met kunst, dus wij willen graag, als PvdA-fractie, een voorstel doen naar de wethouder om dat op een wat attractiever manier in te kleden. Dat er wat dat betreft aan een hoop bezwaren tegemoet wordt gekomen. Tot zover onze inbreng. 35 De voorzitter: Dank u wel. Dan ga ik naar de fractie van GroenLinks, mijnheer Halewijn. De heer Halewijn: Voorzitter, dank u wel. Ik realiseer mij inderdaad dat of u heeft mij het signaal niet gegeven, of ik had het signaal zelf moeten afgeven dat ik na de beschouwingen 40ook meteen eventjes de amendementen had moeten behandelen. De voorzitter: Ik denk dat het goed is dat u de amendementen nu alle drie toelicht. De heer Halewijn: Dat ga ik doen. 45 De voorzitter: Want dan ga ik ook daarna nog aansluitend de gemeenteraad de gelegenheid geven hier ook op te reageren. De heer Halewijn: Om daarop te reageren. Graag. Ja. 50 De voorzitter: Dan kunnen wij ook ons advies nog meegeven in de tweede termijn van de kant van het college. De heer Halewijn: Juist, dat lijkt mij een prima volgorde. Dank u wel. Toch bouw ik eventjes 55mijn verhaal op aan de hand van wat er natuurlijk hiervoor allemaal is gebeurd. Allereerst Pag. 48 van 70

168 bedankt voor de toelichting die wij hebben gehad op de verschillende vragen. Ik heb daar nog wel een paar opmerkingen bij, die wil ik dan nog eventjes behandelen. Het gesprek Sportfondsen. Daar meldde de wethouder dat er nu wel een initiatief loopt voor de sporthal. Daar had ik inderdaad eerder over gehoord. Met name rondom het zwembad is 5natuurlijk nu even die actualiteit geweest. Daar is in dat gesprek toen met de Milieudienst gesproken over, daar heb je hem weer, de heatpipes, die ook later natuurlijk uit het voorstel uit Uitgeest meen ik, zijn gekomen. Is daar ook al specifiek, dat is nog niet beantwoord, door de Milieudienst en door Sportfondsen over gesproken? Dat was even mijn vraag. De wethouder meldde over de prestatieafspraken over duurzaamheid met betrekking tot de 10woningcorporaties dat er nu ook afspraken worden gemaakt met Parteon. Mijn vraag was, is dat ook met Eigen Haard het geval, omdat ook Eigen Haard natuurlijk straks Nee, heeft u ook niet gezegd, maar Parteon meldde u wel, volgens mij. U was voornemens Wethouder Schalkwijk: Eventjes om het goed te doen. Zij hebben keurig netjes een bod 15uitgebracht. In dat bod hebben zij geschreven dat er helemaal geen ontwikkelingen zijn. Bij de volgende keer gaan wij het samen maken. De heer Halewijn: Precies, zo was het. Maar nu gaat het nog eventjes om Eigen Haard. Daar eventueel de status van of bent u daar nog niet zover mee? 20 Wethouder Schalkwijk: Precies. De heer Halewijn: Oké, goed zo. Dan maakte u een opmerking over de rol van LTO, of het gesprek dat u heeft gehad met LTO over de weidevogels. Daar heb ik echt een volslagen 25ander beeld bij. Ten eerste is LTO in mijn ogen nog steeds een zeer conservatieve, ik zou niet willen zeggen crimineel, maar daarmee geef ik al wel aan hoe ik erover denk, organisatie. Als LTO natuurlijk Logisch, zij zullen altijd een ander de schuld geven van de situatie die er in ons veld is, namelijk de vos. Dat is een ander in dit geval. Maar schuld van de situatie die wij in het Wormer- en Jisperveld hebben ligt volgens ecologen gewoon bij de 30agrariërs zelf. Ik heb een aantal dingen even voor u opgeschreven. De keuze, de afgelopen 15, 20 jaar voor het voeren van monotoon gras. Monocultuur gras. Als er één winnaar is daarvan, dan is dat de gans. Die vindt dat prachtig. Heerlijk. Lekker, vers gras. Lekker eten. Wat je moet hebben is kruidenrijk gras. Het tweede is, de verlaging van het grondwater, waardoor de landerijen nog verder droog komen te staan. Dat was noodzakelijk, omdat 35anders het steeds zwaarder wordende materieel er niet meer overheen kon. Als derde, de grond, de bodem is gesteld op ruwe mest. Ruwe mest trekt insecten aan. Zorgt ervoor dat het meer wormen meer leven in de grond komt. Die ruwe mest is verdwenen. Sterker nog, Natuurmonumenten, een van onze beheerorganisaties, daar zou u misschien eens een afspraak mee moeten maken, verkoopt haar ruwe mest, haalt het dus uit ons gebied en 40brengt dat naar buiten toe. Eigenlijk is dat dus gewoon faliekant een misser, want dat moet gewoon in het gebied uitgereden worden. Als laatste, ook daar heeft de boer een rol in, dat is het maaibeleid. Dat is een heel aardig voorbeeld. Er is een stuk gras, dat ligt direct als je bij Knollendam binnen rijdt, achter de begraafplaats. Dat is van Cor Prins. Dat land dat wordt inmiddels Hij heeft het beheer daarvan overgedragen aan Natuurmonumenten en zij 45hebben het weer, het maaibeleid, uitbesteed aan een boer uit de Starnmeer. Twee jaar geleden is er een dammetje doorgebroken in de winter, een enorme oostenwind, heel raar, want wij hebben niet zo vaak oostenwind, met als gevolg dat het hele land onder liep. Dat heeft een maand of twee onder water gestaan. Het barste er van de kieviten en grutto's, het was in de periode februari/maart wanneer die beesten allemaal binnenkomen. Op dat stuk 50grond wordt, niet meer door Prins, want hij heeft geen koeien meer, ruwe mest uitgereden. Onze BOA die dus in Knollendam woont, is natuurlijk altijd natuurbeheerder geweest, heeft afgelopen jaar gezien en geteld, ik heb ze gezien, er stonden minstens veertien stokjes in dat kleine stukje veld. Dan zie je dat door een andere manier van hoe je met dat land omgaat er opeens, echt opeens, van nul naar veertien nesten kan groeien. Hij heeft persoonlijk met 55de boer gesproken die dat stuk kwam maaien, hij kwam met zijn trekkertje het dorp in, hij Pag. 49 van 70

169 heeft gezegd: doe mij een plezier. Kom over twee weken. Geen probleem. Doe ik. Inmiddels stond het gras zo hoog, want het belangrijkste is, dat die pullen de kans krijgen om te groeien. Als die pullen groot genoeg zijn, vliegensvlug in dit geval, dan kan de boer gewoon maaien. Dus, je ziet dat als de boer inderdaad ook zelf bereid is om andere stappen te 5nemen, daar moeten wij als raad, vind ik, wat scherper op gaan worden met de beheerorganisaties die wij daar misschien over spreken, dan denk ik dat wij een kans hebben. Als wij het laten gaan zoals het gaat, dan is het vanuit de economische gedachten gedoemd te mislukken. Dat wilde ik graag even toevoegen. De fietsvoorziening, voorzitter. Ik daagde u een beetje uit door u te wijzen op gebrek aan 10ambitie. Waar het mij met name om ging is het feit dat de vraag die wij gesteld hebben, met name de financiële kant van die vragen, niet beantwoord is door het college. Ik stel die vragen niet voor niets. Ik wil daarmee proberen of ik een kans zie om een stuk beleid ergens te creëren. Daar heb ik dan die financiële gegevens wel voor nodig, want anders kan ik niet een insteek kiezen waarmee ik denk dat er iets gerealiseerd kan worden. Ik heb een 15berekening gemaakt, dan kom ik meteen op het amendement uit dat wij nu gaan indienen. Precies. Dat amendement dat gaat ervan uit dat de situatie, die ik geschetst heb in de vragen, maar die ook in het amendement staan, waarbij de situatie tussen de Rigastraat aan de ene kant en de Prins Clausbrug aan de andere kant, wellicht aan een update toe is. Laat ik het dan zo maar even noemen. Ik kan niet goed beoordelen hoeveel geld daarvoor nodig 20is. Ik heb wat richtlijnen daarvoor teruggevonden. Zo ben ik op het bedrag uitgekomen, dat in dit amendement staat. Het zou misschien veel minder kunnen zijn, dat kan ik niet beoordelen. Laat ik even het amendement zo direct voorlezen. Maar waar het wel om gaat, mijnheer de voorzitter, dat is dat wij moeten oppassen, dat wij niet altijd maar de auto voorop willen zetten. Wij willen namelijk ook gewoon de mens voorop hebben. De mens wandelt 25daar. Fietst daar. Er zijn hardlopers. Er zijn mensen met honden. Zij lopen gewoon elke dag over een stuk fietspad waar heel veel gefietst wordt door scholieren die naar school gaan, door mensen die vanuit hun werk komen van het Noorderveld of naar hun werk toe gaan. Dat is gewoon een gevaarlijke situatie. Ik vind dus echt dat daar iets aan gedaan zou moeten worden. Dan kom ik even op het amendement. Ik zal het even voorlezen. 30 AMENDEMENT "Reservering Fietsvoorzieningen Wormerland" "De raad van de gemeente Wormerland, in vergadering bijeen op 27 juni 2017; 35 besluit: de volgende wijzigingen aan te brengen in de Kadernota ; 1. ten behoeve van het veilig scheiden van voetgangers en fietsers, geld te reserveren voor het opwaarderen en uitvoeren van versneld onderhoud van de fiets- en wandelpaden tussen de Rigastraat en de Clausbrug conform de eisen van CROW; 2. het benodigde budget, nogmaals het is een slag in de lucht, van ,00 toe te voegen aan het budget wegonderhoud en de kapitaallasten vanaf 2018 te dekken uit het saldo van de kadernota; Ik kan mij daarbij voorstellen dat je dat over een aantal jaren spreidt, als je tot dat bedrag zou moeten komen. 3. te onderzoeken welke subsidies mogelijk zijn om de lasten te verlagen en een eventueel overschot weer vrij te laten vallen ten gunste van het begrotingssaldo." Dat is het eerste amendement dat wij zouden willen indienen op deze kadernota. 50Het tweede amendement dat ik dan meteen zal doen, daar is net al even over gesproken, over die trotter. Wij zijn geen voorstander van die trotter. Ik bedoel, traditioneel hebben wij ook mensen die gewoon nog lekker met een blik met lijm en posters achter in hun auto die dingen tegen de muur aan plakken. Op de fiets. Natuurlijk, op de fiets. Precies. En ja, ik zie ook overal snorren getekend en brillen getekend op de posters, maar ja, dat is ook een 55stukje charme, dus wat mij betreft kan dat zo blijven. Maar wij hebben ook enige tijd geleden Pag. 50 van 70

170 in het presidium, dat was nog met jouw voorganger, Cees-Jan, gesproken over: hoe zorgen wij dat wij misschien een extra impuls gaan geven aan het raadswerk? Dan bedoel ik niet het werk dat wij hier verrichten, maar zorgen dat het aantal raadsleden ook naar de toekomst toe gewaarborgd blijft. Dat onze partijen die nu deel uitmaken van onze democratie 5bestaansrecht hebben. Als gevolg daarvan hebben wij overigens die ProDemostraining gedaan. Dat is een goed initiatief. Ik denk met name dat de VVD-fractie daar nu heel gelukkig mee is. Precies, misschien zijn er nog een paar overlopers die naar een andere partij zouden kunnen, maar wat wij willen voorstellen is om nog eens te kijken of wij daar een impuls aan kunnen geven. Ik heb niet direct het pasklare antwoord, maar laat mij dan 10eventjes het amendement voorlezen. AMENDEMENT "Investeer om te kiezen" 15"De raad van de gemeente Wormerland, in vergadering bijeen op 27 juni 2017; besluit: de volgende wijziging aan te brengen in de Kadernota ; 1. het extra budget in Programma 1 ten behoeve van de huur van de trotters voor de verkiezingen te schrappen en de opbrengst van ,00 ten gunste te brengen van het saldo van de Kadernota ; 2. voor wat betreft het verkiezingsjaar 2018 een bedrag van 5.000,00 beschikbaar te stellen aan de politieke partijen die meedoen aan de verkiezingen in 2018 en het bedrag beschikbaar te stellen op basis van een kort plan, waaruit blijkt hoe de partijen de opkomst bij deze verkiezingen gaan versterken, een en ander te beoordelen door, er staat nu nog 'het college van burgemeester en wethouders', maar dat zou u eigenlijk moeten vervangen door wellicht 'de voorzitter van het Centraal Stembureau. Dan is het ook onafhankelijk; 30het plan zal erop gericht moeten zijn de bekendheid van de bevolking te bevorderen met de programma's van de deelnemende politieke partijen, anders dan via de gebruikelijke posters, reclamezuilen en verkiezingsfolders." Dan het derde amendement. Dat is wel aardig, want ik zat net natuurlijk ook de argumenten 35van mijnheer Hendriks te beluisteren. In uw voordracht zei u: waarom zou je niet een muziekkoepel of wat dan ook Het aardige is, als je het hebt over kunst, dan heeft iedereen daar een ander beeld bij. De een heeft letterlijk een 'beeld' als beeld, de ander heeft een schilderij of noem het maar op. Wij hebben net eventjes al zitten googelen om aan beïnvloeding van beelden te doen. Dan kom je op hele leuke combinaties als je zoekt op 40muziektent en kunst. Er zijn een aantal bekende, het is moeilijk te zien op afstand, maar dan kom je tot hele Ja, nou het kan niet groter dan dit. Ik kan het niet groter maken, dan dit. Dit is er een en ik heb er nog een aantal, maar ik nodig je uit om even te gaan zoeken. Maar, je kunt 45De heer Kindt: Mogen de andere fracties daar ook kennis van nemen, mijnheer Halewijn? De heer Halewijn: Natuurlijk, ik heb zojuist Sorry, ik zal het aan deze kant laten zien. Ik heb er een. En ik heb hier een hele mooie fontein. 50De heer Berkhout: Wij denken meer aan kunstbloemen, maar dat De heer Halewijn: Kunst kan natuurlijk een dood onderwerp zijn, maar het kan ook een gebruiksvoorwerp zijn dat uitnodigt om te gebruiken. Een fontein, volgens Gaudi, is een zeer kunstzinnig gebruiksvoorwerp waar je op kunt zitten, waar je muntjes in kan gooien, waar je 55kunt afspreken. Nogmaals, laat je fantasie de vrije loop. Dan kom je opeens tot andere Pag. 51 van 70

171 inzichten. Dan is er ook wellicht iets voor te bedenken in de vorm van een muziekzuil of weet ik veel wat. Daarom hebben wij een amendement, dat ik dan ook zal voorlezen aan u. Mijnheer Berkhout, als u ook even meeluistert? 5De heer Berkhout: Ik ben een en al oor. De heer Halewijn: Heel fijn, dan zijn wij het allebei. AMENDEMENT 10"Kunstwerk dorpscentrum Wormer" "De raad van de gemeente Wormerland, in vergadering bijeen op 27 juni 2017: besluit: 15de volgende wijziging aan te brengen in de Kadernota ; 1. het gemeentelijk budget voor het kunstwerk dorpscentrum te verhogen tot ,00 en een ad-hoccommissie in het leven te roepen, bestaande uit deskundigen en niet omwonenden, maar inwoners, want iedereen is namelijk inwoner van ons dorp, iedereen, alle mensen in het dorp hebben daar wat over te kunnen vinden, welke commissie een 20 kunstopdracht formuleert en een keuze maakt uit geïnteresseerde kunstenaars. Het kunstwerk zou de plein- en ontmoetingsfunctie in en van het dorpscentrum moeten versterken. Beoogde realisering: 2018; 2. de meerkosten van ,00 worden ten laste gebracht van het saldo 2018 van de Kadernota " 25 Dat zijn dan onze amendementen. Dan heb ik nog een vraag en nog een opmerking. Wethouder Saelman had het over de witte vlekken met betrekking tot internet. Daar had u het over. Daar volgt nu iets uit. De vraag is, wilt u ons na het zomerreces informeren over wat daaruit komt? 30De laatste opmerking die ik zou willen maken, wethouder Schalkwijk maakte reclame voor zijn duurzaamheidsevenement op 1 juli a.s.. Die dag is ook het einde van de tweede actie van Wormerland Duurzaam voor de wijk bij de Prins van Oranjestraat. Het is de allerlaatste mogelijkheid om nog mee te doen met panelen of vloerisolatie voor bewoners. En de spouwmuuractie die eindigt op 21 juli a.s. Volgens mij heb ik dan al mijn briefjes in de juiste 35volgorde behandeld. O, er komt er nog een. Nee, dank u wel. Dat was het, voorzitter. De voorzitter: Dank u wel. Voor de tweede termijn is het woord aan het CDA, mijnheer Roeleveld. 40De heer Roeleveld: Voorzitter, zo goed als alle vragen zijn wat ons betreft beantwoord. Dank daarvoor. Wij hebben wel nog een opmerking gemaakt, meer in zijn algemeenheid, niet aan een specifieke portefeuillehouder maar wel naar het college. Dat ging even over het invoeren van de Omgevingswet. Wij zijn een aantal keer bij, ik denk wel een keer of vier of vijf, een sessie geweest over het invoeren van de Omgevingswet. Ten eerste krijg ik de 45indruk dat men echt nog helemaal niet weet hoe dat allemaal gaat lopen en hoe dat allemaal moet gebeuren. Wij zijn een beetje proefkonijnen als ik mezelf dan zo bezig zie. Er zijn consultants die ons dan moeten gaan vertellen wat er allemaal gaat gebeuren, maar die weten het echt zelf ook nog niet. Het komt erop neer, ik weet het ondertussen wel, dat ik grote twijfels heb over de betere dienstverlening aan de burgers waarmee in het verleden 50altijd geschermd werd. Of het gebruikersgemak. Ik begrijp ook dat de invoering, dat heel die Omgevingswet, dat het 100% gedigitaliseerd wordt. Zonder iets met digitale kennis kun je dus schijnbaar niets meer bereiken bij een of ander loket, want er zijn geen loketten meer. We hebben het er net nog over gehad. Nou, dat willen wij niet. Daarom heb ik gewoon in zijn algemeenheid gevraagd, ik ben er sterk voor dat die voorbereiding van die Omgevingswet, 55de invoering van die Omgevingswet, doorgaat, maar voor dit aspect, dat wil zeggen dat het Pag. 52 van 70

172 uiteindelijk moet resulteren in een toename van het gemak en van de gebruiksvriendelijkheid en de dienstverlening voor de burger, dat moet wel voorop blijven staan. Want als dat niet het geval is, dan hoeft van mij heel die Omgevingswet niet. Want dat is nu net waar door de overheid steeds mee geschermd werd; we gaan een Omgevingswet invoeren. Dan wordt 5alles veel beter en veel makkelijker. Als blijkt dat dit niet zo is, dan hoeft het ook niet. Dan heb ik veel liever geen Omgevingswet, want daar ging het nu juist om. De heer Hendriks: Daar gaan wij niet over. De Omgevingswet wordt gewoon opgelegd. 10De heer Roeleveld: Ja, maar hier gaan wij niet over. De heer Hendriks: Dus we kunnen niet zeggen dat willen wij niet. De heer Roeleveld: Nee, dat snap ik. 15 De heer Hendriks: U geeft aan, dan hoeft het voor mij niet, maar dat kunnen wij niet zeggen. De heer Roeleveld: Nou, ik zeg niet, ook voor mij, dat is persoonlijk, maar het gebeurt 20evengoed wel. Daarom zeg ik, je moet er wel mee doorgaan. 25 De heer Hendriks: Maar ik ben het wel met u eens, dat wij, wij hebben ook een taak, erop moeten toezien dat het gebeurt, zodat de inwoner, de burger, op een goede manier geïnformeerd en geholpen wordt. Daar moeten wij zelf bij zitten. De heer Roeleveld: Ja, de invloed die wij erop kunnen hebben in de gemeente, die moeten wij dan ook 100% benutten, om dat zo goed mogelijk te doen. Dat ben ik met u eens. De heer Hendriks: U weet dat bij de Omgevingswet de raad daar wel degelijk een rol heeft, 30want die moet de kaders daarvoor stellen, dus ik denk dat wij dat mee moeten nemen, want die vrijheid hebben wij natuurlijk wel. De heer Roeleveld: Ja, daarom noem ik het nog even. Ik hoef er ook verder eigenlijk niet eens meer een antwoord op. Ik wil dat als een aandachtspunt meegeven, dat wij hier echt op 35blijven toezien. Ik heb nog ook nog even genoemd, niet dat ik daar nu direct een antwoord op verwacht, maar ik heb wel genoemd dat in Programma 4 het woord vrijwilliger en mantelzorger nauwelijks wordt genoemd. Er staan wel 4 pagina's vol geschreven met allerlei goede voornemens; wat gaan wij doen om onze doelstellingen te bereiken onder dat programma 40Maatschappelijke Participatie? Dan komt dat hele woord vrijwilligers en mantelzorgers niet voor. Ik kan mij niet voorstellen dat we er heel veel, 4 pagina's vol geschreven dingen gaan doen, maar dat wij dus niets doen voor de vrijwilligers en mantelzorgers. Ik wil toch even onder de aandacht brengen dat wij af en toe, met een zekere regelmaat, ook echt belijden en toch ook nog wel iets doen om te laten merken dat wij zeer veel prijs stellen op onze 45vrijwilligers en mantelzorgers. Als wij hen niet warm houden, dan verliezen wij een heel groot stuk, dat in het dorp thuishoort. Dat wil ik toch ook opgemerkt hebben. De laatste, naar aanleiding van wat de heer Hendriks nog even vroeg, die notitie van de Controlecommissie over de begroting van OVER-gemeenten. Wij zijn ons zeer bewust dat die begroting van OVER-gemeenten nog niet is vastgesteld, maar zoals de wethouder ook al 50aangaf, we hebben het hier over de kadernota. We hebben het niet over een begroting. Wij zijn ons dat bewust. In ieder geval wat ik daar dan wel aan toe wil voegen, daarom zijn wij wel zeer terughoudend in het proberen nu alweer in bepaalde richtingen te schuiven van die ,00die hopelijk uit de meicirculaire overblijft. Die zullen wij nog wel eens heel hard nodig kunnen hebben voor de begroting van OVER-gemeenten. Daar wil ik het bij laten, 55voorzitter. Pag. 53 van 70

173 De voorzitter: Dank u wel. Dan geef ik voor de tweede termijn het woord aan de fractie van de VVD, mijnheer Berkhout. 5De heer Berkhout: Dank u wel, mijnheer de voorzitter. Ik reageer nog niet op de amendementen, want dat doet u in de tweede ronde. Oké. Ja, prima. Dank voor alle antwoorden op de gestelde vragen en suggesties. Even aanhakend op wat onze collega van het CDA zei en ook naar VLW toe; inderdaad, wij hebben dezelfde scepsis over de begroting OVER. Dit staat de volgende keer op de agenda, dus laten wij dan daar ook pas die keuzes 10maken. Dit is een kadernota. We hebben het hier niet over de gelden op de OVER-begroting zelf, maar ik steun de gedachten daarover. We hebben het ook even gehad over internet, over de witte gebieden. Eigenlijk hebben wij best wel leden en ook andere inwoners, het gaat om iedereen die in die witte vlekken woont, maar die typeren dat vaak gewoon als zwarte vlekken, omdat de providers nog steeds niet in staat zijn om voldoende snelheid te leveren. 15Er worden zelfs kortingen op abonnementen gegeven. Het is inderdaad zaak om toch weer eens een beetje druk te zetten, hallo 2017, het moet toch eigenlijk wel mogelijk zijn om dat te faciliteren. Vroeger dachten wij nog aan een kabeltje dat we naast het drukriool zouden bijleggen. Dat hoeft ook al niet meer tegenwoordig, dus dat steunen wij van harte. Mijnheer de voorzitter, u als portefeuillehouder Onderwijs, ik vind en mijn fractie vindt dat u 20toch wel heel erg makkelijk heenloopt over de suggesties die wij op tafel leggen. U geeft mij een beetje het gevoel: "wacht nu maar, ik heb daar verstand van". Laten wij nu geen denktank organiseren of mensen oproepen die vanuit het onderwijs komen, het is geen spannend dossier op dit moment, maar die tijd en aandacht willen geven om visie te ontwikkelen hoe je als kleine gemeenschap met het onderwijs om moet gaan. Zij komen 25misschien tot prachtige verhelderende ideeën, want waarom zou je dat niet doen? Want straks, als het wel spannend wordt en je moet dure adviseurs inhuren, dan is dat maar zonde, terwijl deze mensen nu op het bankje bij het dorpscentrum zitten te wachten om gevraagd te worden. Ik noem het maar. Het zou fijn zijn om toch serieus te kijken naar de mogelijkheden die er op dit terrein zijn. Ik hoor graag uw reactie daarop. 30Dan O nee, dat zijn dingen die ik ga zeggen over het amendement, dus eigenlijk ben ik er alweer doorheen. Ja, dank u wel. De voorzitter: Dan is het woord aan de fractie van de SP, mijnheer Mak. 35De heer Mak: Dank u wel, voorzitter. Laat ik het nu ook eens lekker kort houden. De zeer heldere uiteenzetting van het college, daar ben ik u zeer dankbaar voor. Dat is goed bij ons binnengekomen. Dank u wel, daarvoor. Op een ding wil ik nog eventjes kort terugkomen, want het zal toch nooit gerealiseerd worden. Ik wil het toch onder de aandacht blijven brengen, dat geldt voor het fietspad Bartelsluis, Engewormer. Voorzitter, het is en het blijft 40een kreng van een pad. De jeugd blijft niet keurig twee-bij-twee op het fietspad rijden. De jeugd vindt het niet nodig om het licht aan te doen als het nog donker is. Het is en het blijft een levensgevaarlijke situatie. Ik kom daar regelmatig op de fiets, ook in het donker, en ik blijf het liefst achter een groep scholieren rijden dan dat ik hen passeer met het risico dat ik van achteren door een auto word aangereden. Wij prefereren nog steeds een onderdijks 45fietspad voor de jeugd. Dan hebben de auto's bovendijks vrij baan. Wel met de hobbels die in de weg zitten waar niemand dan last van heeft voor wat de fietsers betreft en wat ik al zei in mijn aankondiging, het zal niet gerealiseerd worden, maar ik blijf erop hameren dat het een levensgevaarlijk pad is. Voor de rest naar de collega's toe, hartelijk dank voor de medewerking. Ik heb een 50vruchtbare middag gehad. Dank u wel. De voorzitter: Dank u wel. Dan kijk ik even naar het vervolg, want wij zijn nu toe aan een korte schorsing om daarna een tweede reactie van de kant van het college te doen. Ik wil u voorstellen, dat als wij dat nu doen, wij daarna eerst kunnen starten met het geven van een 55preadvies over de drie amendementen die er liggen. Als wij dan kort hebben gereageerd, in Pag. 54 van 70

174 de tweede termijn, dan ga ik alle partijen in de raad nog een keer langs om op te halen, want dan heeft u ook het advies van het college gekregen over wat u met elkaar wilt delen over de amendementen. Dan hebben wij dus nog een ronde amendementen om dan vervolgens te kijken of wij toe zijn aan besluitvorming. Is dat een goede optie? Ik kijk even rond. Ja? Dan 5gaan wij nu tien minuten schorsen en dan pakken we daarna de draad weer op. De vergadering is geschorst. (schorsing) 108. Tweede reactie college De voorzitter: Dames en heren, we pakken de draad weer op. We zijn aangekomen bij de tweede reactie van de kant van het college. We hebben afgesproken dat als ik de collegeleden langs ga, zij dan voor zover het in hun portefeuille staat ook het advies of de 15op- of aanmerkingen met betrekking tot de amendementen in hun beantwoording meenemen. Dan kom ik daarna bij de raad terug voor de behandeling van de amendementen. Dan begin ik met wethouder Schalkwijk. Wethouder Schalkwijk: Voorzitter, dank u wel. Eerst maar de VLW. Dan gaat het over de 20prestatieafspraken. Ik heb niet gezegd dat ik u er niet bij betrek. Dat heb ik niet gezegd. Ik heb gezegd, als eerste, het is een collegebevoegdheid en het tweede dat ik gezegd heb is, ik heb met nog twee andere partijen te maken. We zij nu afspraken aan het maken over de procedure, omdat ook Huurders voor Huurders een tussentijdse terugkoppeling wil kunnen geven aan zijn huurders. Even een tussentijdse stand van zaken. In dat proces zal ik kijken, 25dat moet ik gewoon ook met de partijen bespreken, op welk moment er een mogelijkheid is dat ik de raad er op enige manier bij kan betrekken. Dat heb ik gepoogd te zeggen. De heer Hendriks: Ja, maar u zei informeren, overigens. U laten informeren. Dat is dus niet betrekken. Dat is gewoon, ik vertel het even, dan is het klaar. Maar wat u nu zegt, daar ben 30ik het mee eens. Daar ben ik gelukkig mee. Dank u wel. Wethouder Schalkwijk: Voorzitter, GroenLinks heeft een vraag gesteld over het zwembad. Hoe staat het daar nu helemaal mee? En met de Milieudienst? Hebben wij daar overleg over gehad? U heeft daar al een memo over gekregen. Ik heb begrepen dat dit verder besproken 35gaat worden in de voorronde van september Dan denk ik dat alle aspecten Dat zou ons voorstel zijn, om het te bespreken in de voorronde van september 2017, want de raad gaat over zijn eigen agenda. De heer Halewijn: Maar er is dus nu tussentijds niets te melden? 40 Wethouder Schalkwijk: Wat zegt u? De heer Halewijn: Het is al beantwoord. Dank u wel. 45Wethouder Schalkwijk: Ja, ziet u. Mooi hé? Voorzitter, als reactie op de inbreng in de tweede termijn vanaf de kant van de raad, wil ik graag het amendement "Reservering fietsvoorziening Wormerland" namens het college bespreken. Er staan dingen in die niet kunnen, laat ik dat nog even zeggen. Daar wil ik niet lullig over doen, maar zoals het benodigde budget van ,00 alvast toevoegen aan het wegenonderhoud en dan de 50kapitaals Nee, we zijn hier gewend dat als wij een werk hebben, dan gaan wij aan de voorkant kijken of daar middelen voor zijn. Vervolgens gaat de afschrijvingstermijn lopen. Dan nemen wij die lasten op in de begroting. Dat is even een klein beetje de systematiek hoe wij het doen. 55De heer Halewijn: Dat is exact hetzelfde. Pag. 55 van 70

175 Wethouder Schalkwijk: Nee, het is niet exact hetzelfde. Het is exact andersom, want nu storten wij helemaal nergens iets in. Dat gaan wij ook niet doen. Op het moment dat er een fietspad aangelegd zou moeten worden ga je daarvoor geld reserveren en afschrijven in een 5termijn van vijftien jaar. Dat is echt De heer Halewijn: Maar voor Het gaat om dat, dat is ook wat de beantwoording heeft uitgewezen, geen geld gereserveerd is voor dat fietspad in het wegenonderhoudsplan. Om toch het achterstallig onderhoud te kunnen doen, denk ik, dat daar extra geld voor nodig is. 10Dat geeft dus de vraag weer, hoe kun je daar dan extra geld aan toekennen? Wethouder Schalkwijk: Mijn collega heeft er in de eerste termijn ook al iets over gezegd. Wat ik er verder nog over wil zeggen is, dat ik echt de raad ga ontraden om deze lasten op te nemen vanaf de Begroting 2018, want wij hebben ons geld meer dan hard nodig. Ik heb dat 15in de eerste termijn al uitgelegd, ik heb maar twee onderwerpen genoemd. Dat is de Omgevingswet à ongeveer ,00, volgens de richtlijnen van VNG en daarnaast hebben wij uitgaven te doen, dat weten wij nu al, aan de kant van OVER-gemeenten. Laten wij dit nu niet doen, alsjeblieft. Daarnaast heb ik nog een ander argument, voorzitter. Dat is dat het momenteel absoluut aan capaciteit ontbreekt om dit op te pakken en tot een goed 20einde te gaan brengen. Dat zijn voor mij de twee belangrijkste redenen om te zeggen, doe dit nu niet. Voorzitter, dank u wel. De voorzitter: Dan ga ik naar wethouder Saelman. 25 Wethouder Saelman: Even kijkend naar de VLW. Zij hebben in de tweede termijn Mama Mia nog even naar voren gebracht. Ik had al in de eerste termijn toegezegd dat ik het oppak. Ik pak het op. Ik kom erop terug. Hetzelfde geldt voor de witte vlekken. Daar heeft GroenLinks het nodige over gezegd. En ook de VVD is daarop ingesprongen. Ik heb daar op korte 30termijn gesprekken over. Zo gauw ik daar uitsluitsel over heb, zal ik u zeker meenemen. Dus, bij dezen, toegezegd. Het CDA maakte zich ook zorgen over de Omgevingswet en alles wat daarmee gaat gebeuren en hoe wij daarop nu in moeten spelen. De heer Hendriks heeft dat even opgemerkt, de heer Sanders heeft er in het verleden ook al eens iets over gezegd en de raad heeft daar ook een hele belangrijke inbreng in, dus pak uw positie en zeg wat u te 35zeggen heeft. Er wordt naar u geluisterd, want u heeft die positie. Ik kan het nogmaals benadrukken. Pak uw positie, want het is heel belangrijk dat u dat doet. Hierbij. Zover mijn bijdrage. De voorzitter: Dank u wel. Dan ga ik naar wethouder mevrouw Fens. 40 Wethouder Fens: Ik wil reageren op een paar opmerkingen van VLW. Dat ging met name om de capaciteit Jeugdteam en de incidentele uitgaven. Ik heb u uitgelegd waarom dat incidenteel is. U wilt van mij weten of dat incidenteel blijft. Daar kan ik natuurlijk moeilijk een uitspraak over doen. Ik heb u uitgelegd dat het voor preventie is. Wij willen eigenlijk 45voorkomen dat kinderen klem komen te zitten in verband met een echtscheiding, dus logisch is dat als wij daar de samenwerking hebben verbeterd, als wij de deskundigheid hebben bevorderd, beter gecommuniceerd hebben, dan gaan wij ervan uit dat dit wat gaat opleveren. Dat is de inzet. Maar ik kan u niet garanderen dat het gaat lukken. 50De heer Hendriks: Nee Sorry, wethouder, dat heb ik goed begrepen uit uw beantwoording in de eerste termijn. Daarom zei ik ook, u bedoelt het incidenteel, maar het hangt af van een aantal factoren of het incidenteel blijft. Maar in de kadernota schrijft u: dit is een incidentele uitgave. Dat kunnen wij dus nog niet met elkaar constateren. Dat is eigenlijk de opmerking die wij maakten. 55 Pag. 56 van 70

176 Wethouder Fens: Ja, dus zoals de situatie nu is, is het bedoeld als incidenteel, maar je kunt nooit echt, zeker niet als het om jeugdhulp gaat, in de toekomst kijken. Ja. De heer Hendriks: Wat dat betreft begrijpen wij dit van elkaar, wethouder. Prima zo. Heel 5goed. Wethouder Fens: Ja, ok. Ja, verder zei u, ik heb nog helemaal geen antwoord gehad op mijn opmerking over het faciliteren van het Dorpshuis. Dus, ik heb maar even uw algemene beschouwingen erbij gepakt. U had zoiets, die dorpshuizen moeten een betere plek krijgen in 10de kernen en ga nu niet aan de slag met eigen uitvindingen. U heeft gewezen naar Dorpshuis Noord-Holland en het platform. Het is zo, ik ben geabonneerd op de nieuwsbrief die uitgegeven wordt, dus ik neem daar ook zeker kennis van. Daar staan hele interessante zaken in, dus als het kan moeten wij dat ook zeker meenemen. Dat ben ik met u eens. Ja, zeker. 15Dan, het CDA deed nog een uitdrukkelijk beroep op de aandacht voor de vrijwilligers en de mantelzorgers. Het is zo, de mantelzorgers worden natuurlijk gefaciliteerd door de mantelzorgconsulent van het Dienstencentrum, maar wij besteden ook een keer per jaar aandacht aan de mantelzorgers. Dan nodigen wij hen uit. Dan is het zo, dan organiseren wij een middag of een avond, vaak met een maaltijd erbij. Ja, ook de vrijwilligers worden een 20keer per jaar écht in het zonnetje gezet, want dat zijn echt, hoe moet ik het zeggen, belangrijke bouwstenen van de samenleving. De heer Roeleveld: Mag ik opmerken dat Ik kan mij voorstellen dat er ook in deze gemeente mantelzorgers en vrijwilligers zijn die deze kadernota ook lezen. Ik kan mij 25voorstellen dat zij dan misschien nu een beetje teleurgesteld zijn dat er zo weinig aandacht aan wordt geschonken. Daarom noem ik dit punt even. Wethouder Fens: De boodschap is overgekomen. Dan wil ik ook nog iets gaan zeggen over het amendement "Kunstwerk dorpscentrum Wormer". Er was ook een vraag van VLW. Zij 30wilde graag weten hoe ik daar de inwoners bij ga betrekken. Daar heb ik geen, daar is nog geen concreet plan, maar ik vind dat als je zoiets gaat doen, dan moet je sowieso de inwoners daarbij betrekken. Dat lijkt mij een vanzelfsprekende stap. Het is zo dat in de kadernota een bedrag van bijna ,00 is gereserveerd. Dat is zeker niet voldoende. Er zullen gelden via fondsen binnen moeten komen. Ik vind het belangrijk dat er een kunstwerk 35komt. VLW zegt, wij denken daar heel anders over, maar je hebt ook nog zoiets als toegepaste kunst. Dat zou ook nog die muziekkoepel kunnen zijn, dus ik denk dat het belangrijk is. Wij missen hier in het dorp toch wel iconen. Wij zijn een dorp met een keurig centrum en lintbebouwing, maar ja, ijkpunten in het dorp kunnen erg belangrijk zijn en hebben, volgens mij, een toegevoegde waarde. Voor wat betreft het amendement is het zo 40dat ik denk dat het belangrijk is dat als er een kunstwerk komt dat lokale kunstenaars daarbij betrokken zouden worden. Ook de inwoners, zoals ik al heb aangegeven. Verder, voor wat betreft het amendement, de uitkomsten daarvan laat ik aan uw gemeenteraad over. De voorzitter: Dank u wel. Dan ga ik naar wethouder Van Waaijen. 45 Wethouder Van Waaijen: Voorzitter, heel kort. Een paar vragen. Een vraag naar de ambtelijke enquête rond de plaatsing van de aanlandplekken in de leeskamer. Daar zijn wij niet mee bezig. Daar gaan we voorlopig ook nog niet mee bezig. We hebben meer op het netvlies staan waar wij sowieso van plan zijn om, aan het eind van het jaar, op alle 50werkplekken, een evaluatie te laten vervullen, want we zijn natuurlijk heel nieuwsgierig hoe het hele nieuwe procedé van Nieuw Werken zich gaat manifesteren binnen de gemeente. Daar komt nog bij dat wij natuurlijk ook de hele digitalisering van de gemeente goed op het netvlies moeten houden. Hoe wij daarmee omgaan. In die zin is het mijns inziens veel verstandiger om dan, als we een tijd met elkaar hebben gewerkt, tot een goede evaluatie te 55komen. Vervolgens de vraag naar het krediet van het meubilair. Volgens mij is dat allemaal al Pag. 57 van 70

177 lang in de begroting van OVER in 2017 behandeld. Daar staat een bedrag in van ,00. Ik kan u ook nog meedelen dat we in het kader van de aanbesteding op het meubilair toch wel redelijk onder die begroting zijn gebleven. In die zin zijn de bedragen bekend. De PvdA doet de suggestie om plannen te hebben om de leeskamer wat 5sfeergevoeliger te maken, om het beter te doen. Ik heb u al in de eerste termijn aangegeven, dat geldt ook overigens richting de heer Mak, als er klachten zijn, of als er dingen zijn die niet goed lopen, of als er dingen zijn die wij beter kunnen doen, dan vindt u hier anders niemand die u daarin wil helpen en bijstaan. Het doel heiligt de middelen, dat vinden wij belangrijk. Dat geldt overigens ook voor u, mijnheer Mak. Als er problemen zijn met uw stoel, dan gaan 10we daar eens voor zitten om te kijken wat voor oplossing wij kunnen bedenken. Geen probleem. Dank u wel, voorzitter. De voorzitter: Dank u wel. Dan is er in de tweede termijn van de kant van de raad aan mij gesteld, althans een opmerking gemaakt, dat er een zorg werd uitgesproken over handhaven 15in het centrum. Ik pak dat op met de BOA en de politie om toch te kijken wat wij daar verder aan kunnen doen, want als ik zo een signaal krijg, dan moeten wij daar actie op zetten. Dat zullen we doen. De heer Hendriks: Ja, voorzitter, want wij hebben dat daar nu voor de vierde keer 20aangepast en als je dus dat parkeerterrein op komt rijden, dan moet je dus rechtsaf. Nou, ik zou zeggen, ga er zelf eens staan. De voorzitter: Ik kom er elke week. 25De heer Hendriks: Nou, dan weet u ook, de mensen rijden gewoon rechtdoor. Dan komen zij elkaar tegen. Ander verkeer komt van de goede kant om eruit te rijden. Vlak voor de ingang van de Vomar, waar al die fietsen staan. Levensgevaarlijk. De tweede plaats, mensen zoeken een parkeerplek, want op het parkeerdak is het leeg, dan vinden zij dus op het parkeerterrein geen plaats en gaan zij dus hun auto neerzetten op de grijze tegeltjes waar 30het voetpad is. Als je daar dan wat van zegt, want ik zeg er wat van, dan krijg je dus gewoon een grote bek. Dan wordt er gezegd: ik stem nooit meer op je. Ik zeg: nou, op dat soort stemmers zit ik niet te wachten. De heer Berkhout: Je blijft verantwoordelijk. 35 De heer Hendriks: Ja, dat blijf ik ja. Ja, ik zou zeggen, stem maar op de VVD, want zij beloven dat wel. Eerlijk. Nee, maar het is gewoon Voorzitter, het is echt belachelijk. Er moet een dag eens een aantal keer een goede bekeuring worden uitgedeeld en de narigheid is over. 40 De voorzitter: Wij hebben dat De aanpassingen met de bebording was nodig. Dat was eerst nodig om te kunnen handhaven. Ik weet dat er een actie is geweest waarbij er bekeuringen zijn uitgeschreven. Ik ga daar weer actie op zetten om gedrag te corrigeren. Dat gaan we doen. Een andere opmerking is gemaakt, dat ging over de opmerking die de VVD 45maakte over een onderwerp dat wel een heel mooi onderwerp is, namelijk de toekomst van het basisonderwijs. Dat is het natuurlijk wel. Dat is echt een heel mooi onderwerp om daar mensen voor bij elkaar te zetten die daarover nadenken. Met als uitgangspunt het basisonderwijs in Wormerland. Dat is echt een organisatie waard. Ik wil die handschoen best oppakken. Dan ga ik het wel in overleg met u doen, want dan vind ik wel dat degenen die 50vanuit de raad interesse tonen even moeten meedenken hoe wij die bijeenkomst gaan organiseren. Als het er één of meerdere zijn. Wie wij daarbij uitnodigen, want u heeft daar waarschijnlijk ook beelden bij, die hebben wij natuurlijk ook wel, maar om te kijken of wij daar ook een inspirerende bijeenkomst van kunnen maken waarbij wij verschillende beelden met elkaar gaan delen over wat er op de basisschool af komt. 55 Pag. 58 van 70

178 De heer Berkhout: Die handschoen pakken wij op. Ja, heel fijn. De voorzitter: Dan gaan wij dat samen organiseren. Dat lijkt mij een prachtige bijeenkomst. Dank je wel. Dat waren de vragen die aan mij werden gesteld. 5 Wethouder Schalkwijk: Voorzitter, wie ben ik dat ik u interrumpeer? De voorzitter: Nou, dat mag altijd. 10Wethouder Schalkwijk: Maar er ligt nog een vraag van de SP-fractie over de camera's hier. Die is gesteld in de eerste termijn. Daar is nog geen antwoord op gekomen. De voorzitter: Als u een vraag heeft gesteld of dat in voorbereiding is, dan klopt dat. Wij zijn op dit moment in een offertetraject waarbij wij uitzoeken hoe wij niet alleen de 15geluidsinstallaties van deze zaal, de groene zaal en de blauwe zaal die aan vervanging toe zijn, kunnen vervangen, maar daaraan zit ook gekoppeld het feit dat wij u dan in ieder geval twee zalen gaan voorstellen om de opname van de raad vast te leggen op beeld. Dat betekent dat het tegelijkertijd ook uitgezonden kan worden. Wij kunnen dan opnamen ook weer terugkijken als je bepaalde onderdelen nog een keer wilt nazien. Daar is aan gekoppeld 20dat, voordat wij daarmee gaan beginnen, we u dat natuurlijk in de raad voorleggen, want we zijn nu met die voorbereidingen bezig. Dat heeft ook al eerder in de begroting gestaan, want daar zijn ook gelden voor vrijgemaakt. Maar daar is ook aan gekoppeld, dat wij daar met elkaar nog een keer over spreken in de zin van: wat betekent dat voor mijn gedrag en de afspraken, zodat we niet alleen met de inhoud, maar ook als het gaat over de performance 25op een nette manier bij al die mensen thuis te zien zijn. Dus, u mag in september van ons verwachten dat er concrete voorstellen komen. De heer Mak: Vandaar die tip die ik gaf over Schagen. 30De heer Hendriks: Voorzitter, ik kan u melden dat bij de volgende verkiezingen mijn naam Kenny Krent zal zijn. De voorzitter: Ik ben blij dat u zo enthousiast bent. Dan ga ik naar een amendement. Er ligt nog een amendement, dat heet: "Investeer om te kiezen". Het amendement "Investeer om te 35kiezen" is een amendement van en voor de raad. Daar gaat u écht zelf over. Ik wil wel, namens het college, zeggen, als er staat 5.000,00 beschikbaar te stellen aan politieke partijen, gaat het dan om vijf keer zes partijen, ,00 of gaat het om Nee, maar u moet U gaat die duidelijkheid natuurlijk geven 40De heer Halewijn: We hebben het over eenmalig 5.000,00. De voorzitter: Eenmalig 5.000,00. De heer Halewijn: Ja, voor het hele 45 De voorzitter: En dan met betrekking tot de beoordeling, als u zo een motie aanneemt met betrekking tot de beoordeling, moet u altijd even kijken naar Wij worden op rechtmatigheid getoetst. Dan moet het ook duidelijk zijn dat degene die beoordeelt ook de toets van de accountant kan doorstaan. Daar moeten wij dan even kritisch naar kijken. Dat is gewoon wat 50ik u extra meegeef, want dat is allemaal best te regelen, maar dan moeten wij daar wel zorgvuldig mee omgaan. Wat dat betreft vraagt het ook nog wel een nader overleg. Wij geven er, als college, dus geen advies over, want het is echt een amendement van en voor de raad. Daarmee hebben wij de termijn van de kant van het college gehad. Dan zijn we aangekomen bij het agendapunt Slotronde raad en stemmingen. Ik ga eerst kijken of u er nu Pag. 59 van 70

179 al aan toe bent om tot besluitvorming over te gaan, want als u nog even wilt schorsen, als u nog beraad nodig heeft? De heer Halewijn: Ik zou natuurlijk graag een toelichting van de partijen willen hebben op de 5ingediende amendementen. 10 De voorzitter: Ja, gaan wij doen. Geen andere punten naar aanleiding van wat er straks is verteld van de kant van het college? Dan ga ik de partijen langs en dan beperken wij ons tot de behandeling van de drie amendementen. Ik begin bij de fractie van VLW. De heer Hendriks: Ja, dank u wel. Voorzitter, dan begin ik bij het eerste amendement. Dat ligt hier voor. Dat heet: "Kunstwerk dorpscentrum Wormer". Wij nemen hele goede nota van het geschrevene onder het eerste punt; dat het kunstwerk de plein- en ontmoetingsfunctie in en van het dorpscentrum moet versterken. Wij vinden dat belangrijk, want dat is ook wat wij 15van inwoners horen, het moet daar gezelliger. Het moet daar levendiger, want zeggen zij, het is nu gewoon een dooie boel. Ze hebben daar ook gelijk in, dus onder het kopje "Kunstwerk moet de ontmoetings- en pleinfunctie versterken" gaan wij akkoord met dit amendement en zal onze fractie dit punt ook ondersteunen, voorzitter. Hier krijgt GroenLinks onze steun voor. Het tweede amendement is de reservering voor "Fietsvoorzieningen Wormerland". Voorzitter, 20daar steunen wij toch de reactie van wethouder Schalkwijk. Wij wijzen er verder op dat wij natuurlijk niet alleen een wegenonderhoudsplan, maar ook een wegenbeheersplan hebben waarin wij aangeven wanneer wij bepaalde wegen aanpakken om die te verbeteren. Er wordt ook altijd gekeken naar een nieuwe indeling van de weg. Moeten er nog dingen veranderen? Dat wegenbeheersplan gaat via de raad. Daar gaan wij zelf over. Daar stellen wij de 25activiteiten voor vast. Ik ben het heel erg eens met de opmerking van de wethouder, dat hij zegt: als je nu extra werkzaamheden gaat toevoegen, dan moet je wel kijken of wij dat ook kunnen voorbereiden. Ik weet uit het verleden, dat zelfs de voorbereiding voor het uitvoeren van het totale wegenbeheersplan af en toe best wel moeilijk was, want het is natuurlijk niet zo dat je zegt: nou, we gaan morgen even de Noordweg aanpassen met fietspaden en een 30wandelpad erbij leggen. Dat moet dan wel uitgewerkt worden. Daar ga je ook inwoners bij betrekken, want dat zijn wij in deze gemeente gewend, dus het vraagt heel veel tijd en voorbereiding. Ik ben het dus met de wethouder c.q. het college eens om dit amendement niet te steunen. Wij zullen hieraan geen steun geven. Dan het derde amendement "Investeren om te kiezen", voorzitter. We hebben daar in onze 35fractie over gesproken en wij zeggen eigenlijk, die trotters, dat staat ons wel aan. Wij vinden dat eigenlijk best een heel goed idee om dat te doen. We hebben zojuist ook eerder, zojuist, ik denk anderhalf uur geleden inmiddels, ook een andere optie aangegeven; zouden wij niet de borden vooraf kunnen laten beplakken door de buitendienst, zoals wij dat vier jaar geleden ook hebben gedaan? Dan leveren wij daar alle posters aan en dan wordt het door 40de mannen daar keurig in orde gemaakt. Maar die trotters vinden wij ook een mooi probeersel, dus daar zouden wij best steun aan willen geven. Op grond daarvan zullen wij ook dit amendement voorzitter, niet steunen. Dank u wel. De voorzitter: Dank u wel. Voor de behandeling van de amendementen geef ik het woord 45aan de heer Kindt. De heer Kindt: Dank u wel, voorzitter. Voorzitter, voor wat betreft het eerste amendement over het Kunstwerk dorpscentrum Wormer. In eerste instantie bij de verhoging van het bedrag en ook gehoord hebbende de wethouder dat wij toch ook voorzichtig moeten zijn met 50onze financiën In onze fractie vroegen wij ons ook af, is het nu echt niet mogelijk om voor een lager bedrag ook een mooi kunstwerk te realiseren in ons dorp. Maar het is uiteindelijk voor de lange termijn en dan is dat bedrag over de toekomst ook nog wel te overzien. Het spreekt ons aan dat 'omwonenden' wordt gewijzigd in 'inwoners'. Bij dit punt, bij dit amendement zien wij wel heel graag kunstenaars uit onze eigen streek, uit onze eigen 55inwoners, dat zij hier met voorrang bij betrokken worden. Dan ook met de inwoners, dat wij Pag. 60 van 70

180 proberen 'iedereen praat mee, iedereen denkt mee', dat het ook heel laagdrempelig wordt voor mensen om daarin ook hun inbreng te hebben en keuzes te maken. Als wij het zo goed begrepen hebben dat deze componenten hier ook in verwerkt zijn, dan kunnen wij instemmen met dit amendement. 5 De heer Hendriks: Mijnheer Kindt, mag ik misschien nog even een vraag tussendoor stellen en daar hoop ik dan van mijnheer Halewijn ook nog antwoord op te krijgen, maar ik heb begrepen uit de eerdere woorden van de heer Halewijn, dat dit kunstwerk dus ook best een muziekkoepeltje zou kunnen zijn wat voorgesteld is, want het hoeft natuurlijk niet een 10standbeeld van ons te zijn of zo. De heer Kindt: Daar heb ik geen enkel bezwaar bij. Het gaat Ja, nee, dat klopt. Dat vind ik prima. Dat onderschrijf ik ook geheel. Dat is voor ons Wij hechten er belang aan dat we proberen die inwoners hier ook echt bij te betrekken. Ik denk dat het dan een geslaagd 15kunstwerk wordt waar wij met zijn allen van kunnen genieten, maar het hoeft van ons echt geen bedrag van ,00 te zijn. Wellicht is er voor ,00 of ,00 ook een heel mooi kunstwerk te realiseren. Als dat past bij de uitkomst van het gesprek met de inwoners, dan zou dat mooi zijn. Oké, dat was het eerste amendement. Het tweede amendement. Het oordeel van de wethouder, dat waren gedachten die bij ons 20ook al leefden. Als eerste punt, er wordt gesproken over onveiligheid. Dat vinden wij wel een punt dat rechtgezet moet worden. Als er daadwerkelijk sprake is van een onveilige situatie, dan moet dat onmiddellijk aangepakt worden, want veiligheid staat voorop. Maar ik kan mij niet voorstellen dat wij verkeerssituaties in ons dorp creëren die onveilig zijn. 25De heer Hendriks: Mijnheer Kindt, ik kan u daar, ik woon daar zoals u weet, ik kijk erop. De enige onveilige situatie die ontstaat is, wanneer mensen daar hun hond los laten lopen en er komen fietsers of bromfietsers voorbij, want daar gaat die hond op reageren. Maar een aangelijnde hond, fietser, het is breed genoeg. Ik heb daar nog nooit een onveilige situatie gezien. Alleen, nogmaals, en dan ook niet met alle loslopende honden, maar met sommige 30loslopende honden, die gaan naar die fietser en bromfietser toe. De heer Kindt: Maar dat lijkt mij dan een punt van geconstateerde onveiligheid die met handhaving aangepakt moet worden om dat gedrag te veranderen. 35De heer Halewijn: Maar dat is geen gedrag dat je kunt veranderen. Het gaat namelijk ook om de situatie dat er mensen met kinderwagens lopen waar vervolgens Want het is een dubbel fietspad, het is tegemoetkomend verkeer, je hebt er situaties waarbij er én mensen op het fietspad lopen én van beide kanten snel verkeer en langzaam verkeer op elkaar af komt. Het is overigens maar een klein stukje. Het is het stukje tussen de Knollendammerstraat en 40de rotonde. Volgens mij heb je het over een stuk van 300 meter, maar dat is het meest onveilige stuk. De heer Kindt: Vaak zijn dat ook situaties waar dat door de verkeersdeelnemers wordt onderkend. Dat die onveiligheid dan ook reden is dat mensen daar behoedzaam en 45voorzichtig rijden. Het is niet altijd zo zwart-wit. Daar mogen wij ook rekening mee houden. Verder, bij het constateren van al dan niet onveiligheid is het toch prettig als wij in ons Wormer ook rekening houden met een integrale benadering. Dat wij niet alleen maar inzoomen op een Bartelsluis en een Veerdijk die de hele tijd in de belangstelling is, terwijl als je kijkt naar geografische overzichten van waar ongelukken gebeuren, er bijvoorbeeld in het 50dorp op heel veel andere plekken ongelukken zijn. Of als je kijkt naar een geografisch informatiesysteem over verkeersintensiteit, dat het vooral de Dorpsstraat is en de Zandweg waar de grootste verkeersfrequenties voorkomen. Als wij kijken naar verbeteringen van fietspaden, dan zou het mooi zijn om dat een keertje vanuit een integrale benadering te kijken. Misschien komen wij op dezelfde plekken uit. 55 Pag. 61 van 70

181 De heer Halewijn: Mijnheer Kindt, dat is nu precies de reden geweest waarom wij onze vragen hebben gesteld. Uit de beantwoording blijkt dat het college dat niet herkent. Het ziet blijkbaar die onveilige situaties in de rest van het dorp niet. 5De heer Kindt: Nou, dan is dat een punt dat wij dan toch een keer op de agenda moeten zetten. Als raad kunnen wij dat zelf bepalen en daar de discussie over aangaan. En laat de kracht van het argument dan overtuigen. Als wij naar het verkeer kijken dan zouden wij ook echt rekening moeten houden met de subsidiemogelijkheden. Vooralsnog zien wij nog geen reden, of onvoldoende reden, om dit 10amendement te steunen. Het derde punt, dat is het amendement "Investeer om te kiezen". Voor wat betreft de trotters, of geen trotters, we hebben goede ervaringen met het aanplakken. Maar op zich, net als wat VLW zegt, zijn we ook wel nieuwsgierig hoe wij met dit medium de kiezers kunnen betrekken. Het gaat om opkomstbevordering en mensen keuzes bieden. Wellicht biedt het hele mooie 15mogelijkheden. Voor wat betreft dit initiatief is het goed om daar ook een bescheiden budget tegenover te stellen. Echter, op basis van een kort plan dat dan moet worden beoordeeld en al dan niet toegekend, ik weet nog niet wie bij die (? 4:29:8) kiescommissies allemaal PvdA toegenegen is, maar van dit soort dingen willen wij niet afhankelijk zijn. Laten wij dan na afloop zeggen: gewoon netjes alle bonnetjes inleveren en aantonen dat het geld goed wordt 20besteed. Verder denk ik dat er op het gebied van opkomstbevordering en voor de verkiezingen wij in de gezamenlijkheid nog wel wat meer dingen kunnen bedenken. Misschien moeten wij daar ook eens een keer voor bij elkaar zitten. Maar dit punt kunnen wij dan ook Amendement 3 willen wij ook ondersteunen. 25De voorzitter: Dank u wel. Dan ga ik naar de fractie van GroenLinks. De heer Halewijn: Zal ik na afloop van de partijen nog een laatste reactie geven op hun commentaar op de amendementen? Is dat een goed idee? 30De voorzitter: Dat lijkt mij een goed idee. Dan ga ik over naar de heer Roeleveld van het CDA. De heer Roeleveld: Dank u wel, voorzitter. Het eerste amendement gaat over het kunstwerk. Als we nu ooit een activiteit hebben waarvan wij er We hebben het er afgelopen 35maanden meermaals over gehad, wat ik ervan verwacht, dit zou nu echt vanaf de bodem moeten komen. Dit is burgerparticipatie, burgerinitiatief, enzovoorts. Dan is dit zo een ding dat vanaf de bodem moet groeien. Dat moet dan niet, door er hier, nu, in de raad over te praten, alsof wij nu iets uit gaan vinden van wat het wel of niet zou kunnen worden. Dat is wat mij betreft niet de juiste weg. Net zo goed als dat je een nieuw plein aanlegt. Het duurt 40dan een halfjaar en dan komen de grassprietjes tussen de stenen, de tegels omhoog. Zo is het hier ook. Geef het een beetje tijd. Geef het nog eens een halfjaar. Voor mijn part zetten wij een advertentie in De Zaankanter; er is sprake van een plan voor een kunstwerk of iets in het dorpscentrum. Laat mensen daar eens met ideeën komen. Mensen gaan erover praten. Mensen gaan bij elkaar zitten, goh, ik heb een idee. Ik heb het in Londen gezien. Of ik heb in 45Peking ergens iets gezien. Daar hebben ze het zus of zo. Ik denk dat wij nu eigenlijk bijna iets te snel willen forceren, zou ik willen zeggen, terwijl dat wat mij betreft, wat ons betreft echt vanaf de basis, vanaf de bodem moet gaan groeien. Wij zeggen niet dat wij geen kunstwerk willen, absoluut wel, maar om daarvoor nu al een bedrag, dat ervoor gereserveerd is, te gaan verhogen? Er is een bedrag gereserveerd. Daarmee kunnen initiatieven 50uitgevoerd worden, ontwikkeld worden, ondersteund worden. Je kunt op zoek gaan naar subsidie, je kunt op zoek gaan naar sponsoring, enzovoorts. Als het ooit een kunstwerk wordt of een muziekgebouwtje of een speelplaats of iets dat leuk is voor de mensen, dat laat ik helemaal aan de ontwikkelingen over, maar dat moeten wij nu nog niet vast willen stellen. Het is ook het bedrag. De verhoging, zoals hier is voorgesteld, daar gaan wij niet in mee. We 55zeggen, er is geld voor gereserveerd, laat nu eerst maar eens kijken wat er gaat groeien. Pag. 62 van 70

182 Dan kunnen wij op een gegeven moment, als dat bedrag omhoog moet, als raad een keuze maken. Misschien komt er uiteindelijk een kunstwerk van een kunstenaar uit deze gemeente of een groepje van kunstenaars, of in ieder geval uit de regio en doen zij ons een voorstel: ik heb hier iets van 1 meter hoogte, dat kost 500,00. Als ik het 10 meter hoog maak, dan kost 5het ,00. Dan zouden wij, als raad, kunnen zeggen: nou, weet je wat, maak er maar 12 meter van of 7 meter van, dat past mooi in dit dorp, want het is nog steeds een dorp en Nou, zo zie ik dat. Geef het een beetje tijd en laat dit nu eens echt vanaf de basis, zoals een plantje dat tussen de tegels door komt, groeien op dat dorpsplein. Dat is ons standpunt op amendement 1. 10Dan komen wij bij amendement 2. Dat gaat inderdaad over het fietspad. Ik hoor zo-even zeggen, het gaat om een onveilig stukje van eigenlijk maar een paar honderd meter. Dan vraag ik mij toch af waar deze bedragen vandaan komen. Ten eerste, we moeten nog niet gaan tornen aan de beschikbare gelden die nu eventjes overblijven in de kadernota. We hebben het misschien hard nodig, de wethouder zei het al, we hebben een Omgevingswet 15waar we op een gegeven moment mee aan de slag zouden moeten. We hebben OVERgemeenten met heel veel onzekerheden. Dus, daarvoor nog geen geld opzij leggen, maar wel, dat vind ik wel, onderzoek wel dingen. Als het inderdaad om een paar honderd meter gaat, of weet ik hoeveel, en wat er dan moet gebeuren, kijk dan eens of wij daar de technische mogelijkheden kunnen onderzoeken. Kijk naar die onveilige situatie. Wat kunnen 20wij daarvan op papier zetten? Dat komt dan terug bij de raad en dan kunnen wij daar een besluit over nemen. Dat lijkt mij de juiste weg. Wij gaan niet mee met amendement nummer 2. Amendement 3 "Investeer om te kiezen". Voorzitter, heel eerlijk, wij vinden ook wel, het is wel leuk om naar de dorpen te gaan en naar de kernen, enzovoorts. Naar bepaalde plekken 25om je evangelie te verkondigen, om het zo maar te zeggen, je verkiezingsevangelie dan. Maar ik denk dat die, hoe heten die dingen, trotters, dat lijkt mij wel een hele democratische manier om van iedereen zijn gelijke aankondiging Gelijke grootte, gelijke opstelling. Ook daar geef je dan, denk ik Dan is het niet zo een wedstrijd van, ik heb er een nog even groter en nog even meer kleur. Nog even feller. Nog meer uitdagend, weet ik wat. Nee, 30gewoon dingen naast elkaar. Laat de kiezer met zijn volle verstand, dat hebben de kiezers, dan gewoon afwegen: die, die en die, daar moet ik eens even iets meer van weten. Zij gaan op internet of zij gaan eens even informeren. Ik denk dat het, als ik zeg puur democratisch is, als je die trotters invoert zoals het collegevoorstel is of zoals in de kadernota staat. Dat staat ons na enig nadenken en na enig overwegen eigenlijk wel aan. Wij gaan, wat ons betreft, 35voor die trotters. Daar wil ik het bij laten, voorzitter. De voorzitter: Dank u wel. Dan ga ik naar de fractie van de VVD, mijnheer Berkhout. De heer Berkhout: Dank u wel, mijnheer de voorzitter. Het zijn alle drie natuurlijk ontzettend 40sympathieke amendementen, maar als ik mag reageren op de reservering voor de fietsvoorzieningen; we hebben een GVVP, we hebben geen fietsvisie op tafel liggen. Dan is het heel lastig om dat eigenlijk al te koppelen en dan ook gelijk zoveel geld aan te geven. Ik denk dat je wellicht eerst door een scan fietsveiligheid in de hele gemeente in beeld moet zien te krijgen, daar een prioriteit aan moet koppelen en dan eens moet kijken of daar geld 45bij hoort ja of nee of dat het al gedekt wordt door het GVVP. Laten wij dan ook vooral niet vergeten om, we hebben hier vaak mevrouw Sonja Puhl van de Fietsersbond Zaanstreek in de zaal gehad, om die partners daar ook bij te betrekken en dan een stap maken. Wat er staat is natuurlijk wat wij allemaal willen, dingen die onveilig zijn moet je oppakken, maar laten wij het wel met een bepaalde visie doen. Wij zullen geen steun geven aan dit 50amendement. Het investeren om te kiezen, het is jammer. Het zou eigenlijk in tweeën geknipt moeten worden, want wij zijn het wel eens met hetgeen er in punt 1 staat, het schrappen van die trotters. Wij hebben dat in Zaanstad gezien, nu zitten daar natuurlijk 23 partijen of zo dus niemand die het ziet wat er nu eigenlijk wordt gezegd, er is totaal geen diversiteit en wij 55weten allemaal nog die blote vrouw in dat weiland van de PSP, geloof ik, was dat. Er zijn Pag. 63 van 70

183 allemaal verkiezingsposters waar je gewoon warm van wordt. Laten wij nu die charme en dat dorpse hier ook gewoon houden. Laat ik zeggen, wij hebben een organisatie binnen onze partij waarin wij gewoon constant met posters en allerlei ideeën hier zijn, wij kunnen dat ook zelf betalen, dus leg ons geen strobreed in de weg, maar laten wij geen ,00 5investeren in een digitaal bord waar iedereen na één dag al overheen kijkt. Ik vind het ook een hoop geld. We steunen dus wel het afschaffen van de gedachte om met een trotter te komen. Dan zo een soort wedstrijd maken van wie heeft het leukste idee? Daar gaat 5.000,00 naartoe. Ja, ik weet het niet. Ik bedoel, wij zouden dat nog niet eens willen winnen. Dan voel 10je je toch een beetje bezwaard. De heer Halewijn: Nee, maar zo moet u het ook niet uitleggen. De heer Berkhout: O! 15 De heer Halewijn: Ik zie het als een ondersteuning om uw campagne te kunnen voeren. En die van VLW. En die van de SP. Van alle partijen. Hoe gaat u zorgen dat de kiezers in beweging gaan komen? 20De heer Berkhout: Ja, daar ben ik het wel mee eens, uiteraard, maar u koppelt het ook aan 'het beste idee krijgt een prijs'. De heer Halewijn: Nee, zo staat het er niet. 25De heer Berkhout: Dan heb ik het verkeerd gelezen. Dan hebben wij het verkeerd gelezen. De heer Halewijn: Er moet natuurlijk een plan worden opgesteld. Er moet een plan voor worden opgesteld dat dan de kaders moet stellen voor die input. 30De heer Berkhout: Oké, nou goed. Wij vinden dat in deze fase erg lastig, maar wij zijn het wel eens met de gedachten, geloof ik. Wij geven geen steun aan het amendement. Dan het kunstwerk in het dorpscentrum Wormer. Eigenlijk zijn wij het wel eens met de opmerkingen die daarover worden gemaakt. Het is nog niet helemaal af. Wat is het toch prachtig als er een levendig concert is van bijvoorbeeld Ratatouille en wat zitten wij dan te 35klooien met paaltjes en bloembakken en waar gaan zij zitten. Zo een gedachte over zo een speelkoepel, ja, charmant, maar ook een mooi kunstwerk, ik bedoel, ik ken ook Barcelona. Daar reis je met de metro speciaal naartoe om daarnaar te kijken, want daar heeft Gaudi allemaal van die tegeltjes opgeplakt. Dat is ook heel erg mooi. O, mozaïek heet het. Maar ik ben het volledig eens, mijn fractie is het volledig eens met 'laten wij dat nu niet arrogant zelf 40verzinnen'. Laten wij daar inderdaad de burger in betrekken. Geef hen dan ook een alternatief, want wij hebben een heel leuk alternatief, want het leukste Denk maar eens na, waar je bent geweest met vakantie. Al is het in Nederland of waar ook ter wereld, waar is het het leukst om naar te kijken. Dat zijn die kinderen die met blote voeten die bedriegertjes vinden. Al die straaltjes die dan plotseling komen. Dat kost dus heel weinig. Ze hebben dat in 45Amsterdam-Zuidoost hufterproef gemaakt, met zestien spuitjes. Dat kost ,00. Mevrouw Smit-de Ridder: (zonder microfoon) De heer Berkhout: Ja, precies. 50 Mevrouw Smit-de Ridder: Er staat ook een beeld op. De heer Berkhout: Nee, maar weet je, het is de combinatie. Als je nu, allemaal hebben wij die gedachten. Wij vinden dit een leuk plan of, ten minste, dit komt zo op. Maar als je 55natuurlijk straks aan burgers vraagt, dat kun je in De Zaankanter of in Aktief laten zien; kijk Pag. 64 van 70

184 eens, we hebben een koepeltje, leuk versierd, we hebben een beeld, een buste van het meest langstzittende raadslid ooit of zo en we hebben de bedriegertjes en je laat mensen daar dan een keuze in maken 5De heer Hendriks: Maar mijnheer Berkhout, daar schrik ik toch van, want u zegt: het langstzittende raadslid, dat ben ik, en daarna zegt u: we hebben een beeld van De Bedriegertjes. Wat is dan uw eigen fractie? Dat kan toch niet. De heer Berkhout: Ja, ja. Dus, laat ik zo zeggen, dit is een prachtige uitsmijter met elkaar 10om misschien die boost te geven, om die loper in te brengen. In het hele dorp heeft iedereen het straks over die gedachten die wij hier ontwikkelen, maar die zij vooral met elkaar moeten gaan kiezen. Een soort denktankje weer, pur sang. Maar wij geven dus geen steun aan het amendement. Waarom? Als we dat nu eerst op een rij hebben en het is geen ,00, maar ,00 of misschien wel ,00, maar het is zo ontzettend mooi, dan gaan 15we daar alsnog naar kijken en praten. Bedankt, GroenLinks, voor die schitterende initiatieven en prachtig opgeschreven, maar het moet eigenlijk nog een klein stapje verder. Daarom kunnen wij helaas geen steun bieden. De voorzitter: Dan ga ik naar de fractie van de SP, mijnheer Mak. 20 De heer Mak: Dank u wel, voorzitter. Voorzitter, om te beginnen met het kunstwerk. We hebben er een beetje besmuikt over zitten praten en wij hebben gedacht: waar komt dit vandaan? Uit wiens mouw komt dit voorstel? Wij dachten in eerste instantie van de fractie van GroenLinks, maar het komt ook uit het college vandaan c.q. de verantwoordelijke 25wethouder van Cultuur. Wij vinden dit, voorzitter, geen goed amendement. Wij vinden ook dat er eerst een burgeronderzoek moet plaatsvinden en het kan via de , het kan via Aktief, het kan via De Zaankanter. Dit is allemaal een stap te ver, vind ik. Bovendien zijn wij er als sociale partij van overtuigd, dat zoveel geld eventueel ook in belangrijker andere zaken gestoken kan worden. Ons advies is, niet doen. 30 De heer Hendriks: Mijnheer Mak, mag ik even interrumperen, voorzitter? U maakt een opmerking, u zegt: dit amendement is niet alleen van de fractie van GroenLinks, maar ook van de wethouder. Ik zou graag willen weten hoe u aan die informatie komt, want ik heb de wethouder, denk ik, toch duidelijk horen zeggen, dat zij ten aanzien van dit amendement de 35keus aan de raad laat. Ik heb de wethouder niet horen zeggen: ik ben ook de scribent geweest van dit. De wethouder heeft juist gezegd: het is van uw raad en laat de raad dan ook beslissen, dus hoe komt u er nu bij dat dit een amendement van de wethouder is? De heer Mak: Nou, dat heb ik begrepen uit de woorden van de wethouder. Als het niet zo is, 40dan mijn excuus daarvoor, maar onze insteek blijft precies hetzelfde. Wij zullen tegen dit amendement stemmen. Mijn excuus, mevrouw Fens. Reservering fietsvoorzieningen. Wij stonden daar in eerste instantie zeer sympathiek tegenover, maar wij hebben wel gezegd, gezien de bedragen die genoemd worden in dit amendement, dat wij eerst het advies van het college afwachten. Welnu, we hebben een 45helder advies van de wethouder gekregen, ons advies is: niet doen. Dan het derde amendement "Investeren om te kiezen". Punt 1, geen probleem. Daar zijn wij het volkomen mee eens. Maar wat punt 2 betreft, hebben wij ons even achter de oren gekrabd. In onze optiek en onze ervaringen van de afgelopen acht jaar zijn dat de meerkosten voor de verkiezingen en de voorbereidingen ernaartoe gedragen moeten worden 50door de partijen zelf. Want deze partijen willen toch in een gemeenteraad worden gekozen? Dat is niet aan een college om daar een beoordeling over te geven. Ik denk dat dit een punt is voor de desbetreffende partijen, dat zij het uit eigen middelen betalen. Daar moet geen bedrag, al is het maar 5.000,00 voor uitgetrokken worden. Wij zullen tegenstemmen. 55De voorzitter: Dank u wel. Mijnheer Kindt. Pag. 65 van 70

185 De heer Kindt: Voorzitter, ik heb een suggestie voor dit voorstel. Wij staan sympathiek tegenover een initiatief voor de verkiezingen, om die te ondersteunen. Die trotters echter willen wij houden. Is het een idee om dit amendement in te trekken, met het initiatief om de 5verkiezingscampagneactiviteiten te ondersteunen, om dan met een nieuw voorstel terug te komen in een volgende ronde? De voorzitter: Ik ga naar de indiener van de amendementen. 10De heer Halewijn: Ja, dan ga ik gelijk maar reageren op al het commentaar dat gebracht is. Om met het laatste te beginnen. Dan zou mijn voorstel nu als volgt zijn: om het amendement "Investeren om te kiezen", punt 2 helemaal te schrappen, dus het amendement blijft wel overeind met punt 1 en dan kan punt 2, op een ander moment, in een andere vorm nog een keer terugkomen. Maar dan brengen we wel het amendement ten aanzien van punt 1 15gewoon in stemming. Dan, het maakt niet uit in welke volgorde ik het neem. Laat ik even beginnen met de fietsvoorzieningen. Ik snap dat u met zijn allen zegt: nou, dat zien wij niet zitten, want de opmerking van het college, dat er geen geld beschikbaar is, dat speelt een belangrijke rol. Ik heb even zitten rekenen. Uit de meicirculaire blijkt dat er structureel een voordeel is van ,00. Uit de kadernota blijkt er structureel een voordeel van ,00. Heb ik het niet goed? Wethouder Schalkwijk: Ja, dat leest u allemaal goed, maar mijn betoog was andersom. Als we de Omgevingswet gaan implementeren, dan mag u er gelijk ,00 aftrekken. Dan 25zitten wij in de min. De heer Halewijn: Ik ben nog niet klaar hoor. Dus, we hebben het totaal, als structureel over ,00. We hebben het over een periode van vier jaar, dus als je even snel meerekent, dan hebben wij het over 1,8 miljoen. Nu heb ik gezegd 30 Wethouder Schalkwijk: Over vier jaar? De heer Halewijn: Over vier jaar. 35Wethouder Schalkwijk: Nee. De heer Halewijn: Ja. Wethouder Schalkwijk: U heeft keurig netjes naar aanleiding van de meicirculaire een 40overzicht gekregen van de totaaltellingen over die jaren heen. Daar kunt u precies zien wat er onder de streep De heer Halewijn: Wat het overschot van elk jaar is. Ja, precies. 45Wethouder Schalkwijk: Wat het overschot van elk jaar is. Alleen in 2021 hebben wij ,00 over. Althans, als wij niet de Omgevingswet gaan doen, als wij OVERgemeenten niet gaan uitbreiden en babbel de babbel. De heer Halewijn: Dit is de informatie die u mij heeft verschaft. Als ik het bij elkaar optel over 50de jaren en het zit allemaal mee, zoals het mee zou kunnen zitten, dan is er 1,8 miljoen aan overschot. De voorzitter: Over vier jaar. Pag. 66 van 70

186 De heer Halewijn: Over vier jaar. Maar goed. Nou ja, goed. Dat zou onzin zijn, dit is gewoon wat ik uit de stukken opmaakt. Ik probeer het in perspectief te plaatsen. Ik heb onvoldoende informatie gekregen vanuit de antwoorden van het college. Vervolgens ben ik gaan rekenen en denk ik, dat er een budget van ,00 noodzakelijk is om een stukje onveilige 5situatie op te lossen en een stukje achterstallig onderhoud in te lopen. Ik weet niet of het ,00 is, dat heb ik al eerder aangegeven, maar de vraag is dus nu: eigenlijk zijn wij principieel tegen het verbeteren van die fietspaden of doen wij het niet vanwege tijd, prioriteit en geld? 10De heer Berkhout: Ja, maar u weet ook niet of het binnen het RPVV gefinancierd kan worden? De heer Halewijn: Dat weet ik niet. 15De heer Berkhout: Nee, dus moet je wel eerst beeld hebben van het totaal. De heer Halewijn: Dat zijn dus ook de vragen die wij hebben gesteld, waar geen antwoord op gekomen is. 20De heer Berkhout: Nee. De heer Halewijn: Vandaar dat ik een voorstel De heer Berkhout: Nou, dan moeten wij de antwoorden vragen. 25 De heer Halewijn: Dan gaan wij dat doen. Dan gaan wij die vragen nog een keertje stellen en hopen dat daar dan de juiste antwoorden op komen. Dan het kunstwerk. 30De heer Hendriks: Trekt u deze dan in? De heer Halewijn: Dan trek ik deze nu in. Ja, die wordt niet ingediend, want dat heeft verder toch niet zoveel effect. Het is duidelijk dat daar nog een stukje huiswerk gedaan moet worden. Dat gaan wij doen. 35Ik ben blij dat als het gaat om het kunstwerk dorpscentrum u allemaal herkent dat dit een burgerinitiatief is. Nou, dat is het inderdaad. Dat zou het moeten zijn. Ik denk dat wij dat allemaal kunnen omarmen. Iemand maakte een opmerking: geïnteresseerde kunstenaars uit de regio. Het staat er niet in, maar wat mij betreft zou dat inderdaad zo kunnen zijn. Voor het overige, voorzitter, is het aan die commissie om uiteindelijk in de raad, zoals u ook al schetst, 40met voorstellen te komen of het een gebruiksvoorwerp, een kunstwerk pur sang of wat dat dan ook voor een invulling moet hebben. Als het fonteintjes zijn voor ,00, maar ik hoor al dat het beeld erbij moet, dan is het toch al gauw die ,00. Ik denk dat je dus wel gauw aan dit bedrag toekomt. Wij willen dit amendement indienen. 45De voorzitter: Dank u wel. Dan ga ik u vragen of u er ook aan toe bent om over te gaan tot besluitvorming. Ik kijk even rond. Wethouder Schalkwijk: Een manco. 50De heer Hendriks: Een manco. Zij komt zo terug. Die is even naar het nieuwe kunstwerk WC Plaszoom. De voorzitter: We gaan eerst de amendementen doen. Ik ga u zo direct voorleggen, het eerste amendement dat gaat over "Investeer om te kiezen". Bij dat amendement gaat het 55alleen over het besluit zoals het staat onder 1. Wij hebben de zin die onder 2 staat in zijn Pag. 67 van 70

187 geheel geschrapt. Het andere amendement is alleen gewijzigd. Dan gaat het amendement over het kunstwerk in het dorpscentrum. Er is voldoende uitleg geweest dat ook in het woordelijk verslag van deze vergadering is opgenomen, dus daar kunt u op terugvallen, als het bijvoorbeeld gaat over kunstenaars uit Wormerland, ik geef maar even dit voorbeeld, 5maar in de tekst wordt 'omwonenden' veranderd in 'inwoners'. Dat is de enige tekstuele wijziging. Dat zijn de twee amendementen waarmee wij gaan beginnen, om dan vervolgens, na de besluitvorming over de amendementen, over te gaan tot de twee besluiten die voor ons liggen, gekoppeld aan het vaststellen van de kadernota. Nee, maar wij hebben gewoon even geduld, mevrouw. Helemaal goed. Aan de orde is het amendement dat heet "Investeren 10om te kiezen". In dit amendement gaat het alleen over het beslispunt 1 en niet over wat onder 2 staat, want dat wordt geschrapt. Bij dit amendement ga ik vragen, is er iemand die een stemverklaring wenst af te geven? Dat is niet het geval. Dan gaan we stemmen met handopsteken. Wie is voor dit amendement? Dat zijn de fracties van GroenLinks, het CDA, de SP en de VVD. Wie is tegen dit amendement? Dat is de fractie van de VLW en de PvdA. 15Daarmee is dit amendement aangenomen. Aan de orde is het amendement dat heet "Kunstwerk dorpscentrum Wormer", waarbij in de tekst het woord 'omwonenden' is veranderd in 'inwoners'. Is er iemand die een stemverklaring wenst af te geven? Mijnheer Berkhout. 20De heer Berkhout: Mijnheer de voorzitter, de fractie van de VVD stemt tegen, maar is wel voor het initiatief. Alleen het toewijzen van extra middelen, daar vinden wij in deze fase nog onvoldoende draagkracht voor. De voorzitter: Zijn er anderen die een stemverklaring wensen af te geven? Mijnheer 25Roeleveld. De heer Roeleveld: Voorzitter, wij sluiten ons helemaal aan bij wat zo-even door de VVD werd gezegd. Wij zijn wel zeker voor een kunstwerk. Wij stellen er zeer veel prijs op dat het eigenlijk van onderaf, dus vanuit de burger komt en wij zouden graag willen dat er wat meer 30tijd gegeven wordt om hier iets te laten groeien, om het zo te zeggen. Wij zijn tegen, maar wij zijn wel voor een kunstwerk. De voorzitter: Zijn er anderen die een stemverklaring wensen af te geven? Mijnheer Mak. 35De heer Mak: Voorzitter, zoals ik net al heb aangekondigd, ook wat de VVD en het CDA aanhaalden, er is op dit moment te weinig draagkracht voor. Tevens vind ik het bedrag vrij hoog. Ja, zoals ik al zei, die kosten kunnen wat ons betreft in nuttiger zaken worden gestoken. Wij zullen tegen stemmen. 40De voorzitter: Dank u wel. Ik kijk nog even rond. Geen andere stemverklaringen? Dan gaan wij over tot besluitvorming. Wie is voor dit amendement? Dat zijn de fracties van de PvdA, van GroenLinks, van de VLW. Wie is tegen dit voorstel? Dat zijn de fracties van het CDA, van de SP en van de VVD. Daarmee moet ik concluderen dat dit is aangenomen. Wij zijn aangekomen bij de vaststelling van de Kadernota En de in het financieel 45overzicht aangegeven rubricering Gewenst, Noodzakelijk en Onontkoombaar tevens vast te stellen. Is er iemand die een stemverklaring wenst af te geven? Mijnheer Hendriks, u heeft het woord. De heer Hendriks: Voorzitter, wij hebben in een eerdere pauze als fractie afgesproken, dat 50wij de Kadernota 2018, zoals u dit heeft voorgelegd, zullen ondersteunen. Maar wij maken een uitzondering, gelet op het advies van de Controlecommissie, ten aanzien van de uitgaven die worden genoemd voor OVER-gemeenten. Wij zeggen, wij gaan de begroting OVER-gemeenten nog behandelen. Daar nemen wij dan de besluiten op. Dan moeten wij niet horen of kunnen vernemen, ja, maar bij de kadernota was hij het er eigenlijk al mee 55eens. Die uitzondering maken wij. Voor de rest ondersteunen wij de Kadernota Pag. 68 van 70

188 De voorzitter: Zijn er anderen die een stemverklaring wensen af te geven? Mijnheer Mak. De heer Mak: Voorzitter, wij zullen ook voor de Kadernota 2018 stemmen, maar ons grote 5probleem ligt ook bij de begroting OVER-gemeenten die nog in behandeling moet. Als ik een elftal had, dan ging ik ook niet een fictief elftal opstellen. Ik kan ook niet zomaar een fictief bedrag goedkeuren. Wij zullen de Kadernota 2018 goedkeuren, met uitzondering van de begroting OVER-gemeenten. 10De voorzitter: Mijnheer Berkhout. De heer Berkhout: Mijnheer de voorzitter, de fractie van de VVD zal ook voorstemmen voor deze kadernota, maar de verdere afspraken en ontwikkelingen over het onderwerp OVERgemeenten die volgende keer op de agenda staan in reserve houden. Wij nemen de vrijheid 15om dan terug te komen op het totaal, als die besluitvorming een andere uitkomst geeft, dan op dit moment is opgenomen in de Kadernota De voorzitter: Mijnheer Roeleveld. 20De heer Roeleveld: Ook wij zullen deze kadernota steunen, met de wetenschap dat de begroting van OVER-gemeenten nog niet is goedgekeurd en vastgesteld. De voorzitter: Mijnheer Halewijn. 25Halewijn: Daar sluit ik mijzelf helemaal bij aan. De voorzitter: Mijnheer Kindt. De heer Kindt: Voorzitter, hier sluiten wij ons ook bij aan. 30 De voorzitter: Als ik dan concludeer, als ik dit besluit in stemming breng, dan maken wij unaniem de aantekening dat de onderdelen die te maken hebben met financiering OVERgemeenten Wij worden geacht die te bespreken in een volgende vergadering, als de begroting OVER-gemeenten aan de orde is. Met dat gezegd hebbende, want dat is een 35zienswijzenprocedure waar we volgende keer in de raad afspraken over gaan maken, mag ik ook concluderen dat de Kadernota 2018 met algemene stemmen is vastgesteld. Dat is een juiste constatering? Dank u wel. Dan is daarmee de Kadernota 2018 en tevens het onder 2 genoemde besloten Slotronde raad en stemmingen De voorzitter: Dan zijn wij aangekomen aan het einde van de vergadering. Ik wil u bedanken voor uw inbreng. Ik wil u feliciteren met een kadernota die u unaniem heeft aangenomen. Wij kijken uit naar de vergadering van de volgende keer, want dan gaan wij het 45met elkaar hebben over OVER-gemeenten. U heeft daar goede afspraken over gemaakt. Ik nodig u graag uit, na de vergadering, om met ons nog even de maaltijd te nuttigen. De vergadering is gesloten. 50(20:10 uur) 55 Pag. 69 van 70

189 Pag. 70 van 70

190 BaanStede Denkt mee. Werkt mee.

191 Inhoud Algemeen 1 Overzicht van baten en lasten in de begroting 2 Toelichting baten en lasten in de 2e gewijzigde begroting Prognose toerekening bijdrage per gemeente 7

192 Algemeen Algemeen Bestuur De uitvoering van de WSW in het werkgebied van het werkvoorzieningschap Zaanstreek-Waterland ('BaanStede') is georganiseerd via een Gemeenschappelijk Regeling ('GR'), opgericht per 1 januari Baanstede heeft als Openbaar Lichaam rechtspersoonlijkheid. De per 1 januari 2017 deelnemende gemeenten zijn: Gemeente Beemster Edam-Volendam Landsmeer Oostzaan Purmerend Waterland Wormerland Zaanstad Besluit tot liquidatie De gemeenten in de regio Zaanstreek-Waterland hebben in 2016 een besluit genomen over de uitvoering van de Participatiewet en de WSW. De plannen van de gemeenten verschillen inhoudelijk, maar een gemeenschappelijk element is dat de huidige gemeenschappelijke regeling, waarin de WSW in opdracht van de gemeenten wordt uitgevoerd (BaanStede), wordt opgeheven. Er is door de gemeenteraden in het voorjaar van 2017 een formeel besluit genomen tot opheffing en liquidatie van de GR. Dit is aanleiding om een gewijzigde 'liquidatiebegroting' op te stellen. De nieuwe financiële projecties geven als gevolg daarvan een beeld weer van de verwachtingen die bij die besluiten horen. Bij het scenario 'Baanstede in afbouw' horen immers geen projecties van 'going concern' en is geen uitwerking van de jaren 2018 en verder opgenomen. De verwachte kosten die in 2018 nog tot ontwikkeling zullen komen als gevolg van het besluit tot liquidatie, zijn in deze begroting t.l.v. het boekjaar 2017 opgenomen als frictiekosten. pagina 1

193 Begroting (verkort) Overzicht van baten en lasten in de begroting (verkorte opstelling) excl. frictiekosten in 1e gewijzigde 2e gewijzigde Realisatie Begroting Begroting Resultaat uit interne SW-dienstverbanden (Fictieve) Subsidieoverdracht Lonen en sociale lasten doelgroepen Subsidieresultaat SW-dienstverbanden Resultaat uit plaatsingen in Begeleid Werken (Fictieve) Subsidieoverdracht Loonsuppleties Begeleid Werken Resultaat Begeleid Werken Resultaat uit bedrijfsvoering Netto Toegevoegde Waarde Bedrijfskosten Resultaat uit bedrijfsvoering Tussenresultaat Meerkosten Resultaat voor bestemming pagina 2

194 Baten en lasten Overzicht van baten en lasten in de begroting in Totaal 1e gewijzigde 2e gewijzigde verschil Frictiekosten 2e gewijzigde Realisatie Realisatie begroting begroting 1e -/- 2e begr. (zie toelichting) begroting zie toelichting Omzet productie en inleenvergoedingen Materiaal en uitbesteed werk Totaal opbrengsten Lonen en sociale lasten doelgroepen Vervoerskosten WSW Salarissen en sociale lasten ambtelijk Overige personeelskosten Externe dienstverlening Afschrijvingen Rente Huurkosten Onderhoudskosten Energieverbruik Belastingen en verzekeringen Algemene kosten Diverse lasten Toevoegingen aan voorzieningen Totaal lasten Vrijval van voorzieningen Diverse baten Tussentelling Subsidie-overdracht Loonsuppleties Begeleid Werken Vergelijkbaar tussenresultaat Herstructureringskosten (Geraamd) resultaat voor bestemmen Mutatie bestemmingsreserve Resultaat na bestemmen pagina 3

195 2e Gewijzigde begroting 2017 Toelichting baten en lasten in de 2e gewijzigde begroting 2017 De kosten die zich in 2018 als gevolg de liquidatie nog zullen ontwikkelen, zijn in deze begroting opgenomen t.l.v. het boekjaar 2017 als frictiekosten. De belangrijkste financiële verschillen (meer dan per regel) laten zich als volgt toelichten: Netto Toegevoegde Waarde (NTW) minder NTW: De NTW kent een afwijking van , bestaande uit minder omzet en minder materiaal en uitbesteed werk. De oorzaak is minder werk vanuit de gemeenten dan was toegezegd. Lonen en sociale lasten WSW minder kosten: Verreweg de belangrijkste kostenpost op de programmarekening van Baanstede wordt gevormd door de WSW-loonkosten. Voor 2017 kan o.b.v. de nu bekende gegevens een wat lager volume aan ruimte voor interne SW-dienstverbanden begroot worden. Het volumeverschil is 4,90 FTE, hetgeen resulteert in aan lagere kosten. Vanzelfsprekend wordt hierdoor ook minder WSW-subsidie ontvangen. Salarissen en sociale lasten ambtelijk minder kosten: Voor 2017 is nu 1,5 fte lagere actieve ambtelijke bezetting voorzien. Waar ambtelijke vacatures ontstaan, wordt opgevuld met inhuur. Het volumeverschil levert aan lagere kosten. Externe dienstverlening meer kosten: De begrote kosten voor 'Externe dienstverlening' liggen hoger dan oorspronkelijk begroot, grotendeels door vervanging van ambtelijk personeel. Op de kostensoort 'Externe dienstverlening' (inhuur) ontstaan meerkosten t.o.v. reguliere bedrijfsvoering. Voor het inhuren van medewerkers moet nl. een 'premie' worden betaald aan de uitlener. De kosten per FTE liggen gemiddeld 15-20% hoger dan een vergelijkbare ambtelijke invulling. Op grond van de opheffing en liquidatie van BaanStede zijn ambtelijke aanstellingen evenwel niet opportuun. Afschrijvingen minder kosten: Door de verkoop van het pand aan de Einsteinstraat in Purmerend per 23 juni, vervallen de afschrijvingskosten op gebouw en installaties voor het 2e halfjaar. Huurkosten meer kosten: Het pand aan de Einsteinstraat in Purmerend is per 23 juni verkocht en aansluitend teruggehuurd. Hierdoor ontstaan extra huurlasten. pagina 4

196 2e Gewijzigde begroting 2017 Vrijval van voorzieningen minder kosten: Door de verkoop van het pand kan het saldo van de voorziening groot onderhoud vrijvalllen. WSW-Subsidie-overdracht meer subsidie: Voor de WSW-subsidie-overdracht is nu gerekend met een volume van 720,87 SE. Dit was 725,77 SE. Dit geeft een nadeel van ca Het WSW-budget is door een verhoging van het eenheidsbedrag gestegen met Frictiekosten De frictiekosten zijn de extra kosten die voortkomen uit het besluit tot opheffing en liquidatie. Daartoe behoren de gekapitaliseerde verlofuren en vakantiegeld, de extra kosten van externe dienstverlening in 2017 en 2018, de boeterente van BNG als gevolg van het vervroegd aflossen van de leningen, en het afwaarderen van van activa die niet worden overgenomen of verkocht. In de 1e gewijzigde begroting waren deze kosten niet opgenomen. De bedragen zijn geschat en kunnen in de realisatie afwijken. Lonen en sociale lasten WSW meer kosten: Als gevolg van de liquidatie van BaanStede wordt gereserveerd aan opgebouwde rechten op vakantiegeld en verlofuren van de SW-medewerders, welke zal worden overgedragen aan de overnemende organisaties/gemeenten. Salarissen en sociale lasten ambtelijk meer kosten: Als gevolg van de liquidatie van BaanStede wordt gereserveerd aan opgebouwde verlofuren van de ambtenaren. Dit bedrag zal worden overgedragen aan de overnemende organisatie. Externe dienstverlening meer kosten: De kosten van externe dienstverlening voor de uitvoering van de liquidatie van BaanStede zijn berekend op basis van een overzicht van extra activiteiten die in 2017 nodig zijn voor de ontvlechting en opheffing. Daarnaast zijn alle kosten opgenomen van activiteiten die in 2018 vanuit de nieuwe organisatie ten behoeve van de liquidatie van BaanStede worden uitgevoerd. Deze kosten zullen aan de entiteit 'BaanStede' worden doorbelast. Dit zijn derhalve alsdan kosten van externe dienstverlening. Het totaal aantal geschatte uren komt uit op ca uur á 47 uur. Rente meer kosten: De extra rente van is gebaseerd op de opgave van de BNG van de boeterente bij vervroegd aflossen van de lening van 4,5 miljoen ultimo pagina 5

197 2e Gewijzigde begroting 2017 Algemene kosten meer kosten: De extra algemene kosten komen voort uit de kosten van het afwikkelen van softwarelicenties in het kader van de liquidatie van BaanStede. Diverse lasten meer kosten: De diverse lasten horen bij de afwaardering van overige bedrijfsmiddelen die mogelijk niet worden overgenomen of verkocht. De bedragen zijn geschat en kunnen in de realisatie afwijken. Meerkosten bedrijfsvoering BaanStede heeft te maken met meerkosten; als gevolg van de verwachte opheffing, zijn er noodgedwongen keuzes gemaakt die niet zouden zijn gedaan bij een reguliere bedrijfsvoering. Genoemd worden de inhuur van personeel i.p.v. ambtelijke aanstellingen, advieskosten of de uitstel van beslissingen. Dit heeft o.m. geleid tot een hoger kostenniveau of minder gunstige bedrijfsvoering. De effecten daarvan zijn vanzelfsprekend wel opgenomen in bovenstaand kostenbeeld. Om inzichtelijk te maken wat het effect op de reguliere bedrijfsvoering is, zijn enkele van de bedoelde elementen separaat gekenmerkt. Hieronder is het resultaat daarvan terug te vinden. Inhaalkosten voor opleidingen en seniorenregeling Meerkosten voor inhuur i.p.v. ambtelijke aanstelling Extra advieskosten pagina 6

198 Toerekening tekort Prognose toerekening bijdrage per gemeente In artikel 37 van de Gemeenschappelijke Regeling is de verdeelsleutel voor de toerekening van de gemeentelijke bijdragen in de uitvoering van de WSW vastgelegd. Totaal tekort over 2017 incl. frictiekosten via het aantal inwoners per 1 januari: 30% via het aantal WSW FTE's per 1 januari: 70% Geschat aantal inwoners per Geschat aantal WSW FTE's per Gemeentelijke bijdrage Gemeente 1-jan-17 1-jan Beemster (0370) , Edam-Volendam (incl. Zeevang, 0385) , Landsmeer (0415) , Oostzaan (0431) , Purmerend (0439) , Waterland (0852) , Wormerland (0880) , Zaanstad (0479) , Totalen , pagina 7

199 Postbus AK Purmerend T (0299) F (0299) E info@baanstede.nl I

200

201 ADVIES BURGEMEESTER EN WETHOUDERS Onderwerp: Tweede gewijzigde begroting 2017 met frictiekosten Vertrouwelijk: Nee Portefeuillehouder: K. van Waaijen Opsteller: Corina Garcia Registratienr.: /08 Datum: 12 september 2017 Afdeling/team: OnS / MP Naar Raad: Ja Het college besluit Conform Samenvatting Het besluit om Baanstede per 1 januari 2018 op te heffen is genomen. Tevens is het liquidatieplan vastgesteld. Baanstede is vanwege deze besluiten verplicht om een nieuwe begroting op te stellen. Deze tweede gewijzigde begroting 2017 geeft inzicht in de financiele gevolgen van het opheffingsbesluit en de te verwachtte frictiekosten. 1. Het voorstel in het kort Voorgesteld besluit Het college stemt in met het raadsvoorstel en de zienswijze zoals verwoord in de bijgevoegde brief en stuurt deze door naar de raad voor besluitvorming. Beleidskader Gemeenschappelijke Regeling inzake het Werkvoorzieningsschap Zaanstreek-Waterland 2. Aanleiding/probleem en doel Aanleiding Op 19 juli 2017 hebben wij de tweede gewijzigde begroting 2017 van het Dagelijks Bestuur (DB) van Baanstede ontvangen. Overeenkomstig het bepaalde in artikel 40, lid 3, van de Gemeenschappelijke Regeling inzake het Werkvoorzieningsschap Zaanstreek-Waterland, kan de Raad een zienswijze geven met betrekking tot de voorliggende begrotingen. Het Algemeen Bestuur (AB) van Baanstede zal 6 december 2017 zijn besluit nemen over de begrotingen. Toelichting Deze begroting is tweeledig. Aan de ene kant geeft de begroting een tussentijdse stand van het bedrijf en anderzijds inzicht in de frictiekosten. In totaal geeft deze begroting een lager negatief bedrag voor bestemming (tekort) dan in de vorige begroting. Het verschil is , met een totaal (vorige begroting was ). Daartegenover staat de hoogte van de frictiekosten. Dat is in totaal begroot op Opgeteld maakt het totale tekort voor 2017 op De reserve, die we in de jaarrekening 2016 hebben afgesproken, wordt gebruikt om de hoogte van het bedrag aan frictiekosten te drukken. In deze reserve zit

202 ADVIES BURGEMEESTER EN WETHOUDERS Het totaal komt daarom op Op pagina 3 van bijlage 1 is een overzicht gegeven van de verschillen ten opzichte van de vorige begroting, realisatie en frictiekosten. Toelichting 2 e gewijzigde begroting (pagina 4 bijlage 1) De verkoop van het pand per 23 juni 2017 is de grootste reden dat deze begroting met een minder groot tekort afsluit dan de eerste gewijzigde begroting van Vanwege de verkoop, hoeft Baanstede geen afschrijvingskosten te begroten ( ), tevens vervalt de voorziening voor groot onderhoud ( ). Echter valt ook op dat Baanstede minder opdrachten van gemeenten heeft ontvangen dan in eerste instantie is begroot en daarom de netto toegevoegde waarde is gedaald met Omdat het pand is verkocht, moet Baanstede huur betalen per 23 juli. Dit kost voor Toelichting frictiekosten (pagina 5 bijlage 1) De frictiekosten zijn voornamelijk kosten voor de afwaardering van bedrijfsmiddelen die mogelijk niet worden overgenomen of verkocht. En meerkosten voor de bedrijfsvoering (inhuur ipv ambtelijke aanstelling, inhaalkosten opleidingen en seniorenregeling en extra advieskosten). Het totaal aan frictiekosten komt op Doel/resultaat De Raad heeft kennisgenomen van de tweede gewijzigde begroting 2017 van Baanstede en geeft zijn zienswijze op de voorliggende begroting. 3. Toelichting Betrokkenen Baanstede Uitvoering/realisatie en rapportage Het AB vergadert 6 december 2017 en neemt zijn besluit over de tweede gewijzigde begroting De zienswijzen worden meegenomen in dit besluit. Alternatieven n.v.t. Risico's Een risico is dat de frictiekosten hoger uitvallen dan nu in deze begroting is geschat. Echter zijn de grootste kostenposten (pand en personeel) voldoende afgedekt. Het pand is verkocht en gemeenten Zaanstad en Purmerend hebben garanties gegeven op de overname van al het personeel. Financiële middelen We hebben voor Wormerland de frictiekosten en het tekort doormiddel van de verdeelsleutel berekend. Hieronder de vertaling van pagina 3 van de begroting (bijlage 1) naar de situatie voor gemeente Wormerland. Totaal regio Wormerland Tekort 2 e gewijzigde

203 ADVIES BURGEMEESTER EN WETHOUDERS begroting Frictiekosten Reserve Subtotaal frictiekosten Totaal Vanwege afronding is er een verschil van 140 tussen bovenstaande berekening en de berekening van Baanstede ( voor Wormerland, pagina 7 bijlage 1) op het totaal. Dit verschil is te verwaarlozen. Het aandeel voor gemeente Wormerland was in de 1 e gewijzigde begroting 2017 berekend op exclusief frictiekosten. In deze 2 e gewijzigde begroting is het aandeel berekend op inclusief frictiekosten. In de meerjarenbegroting van Wormerland is een bedrag opgenomen van voor het opvangen van de eigen bijdrage inzake het aandeel in het tekort. Communicatie Nadat de gemeenteraad zijn zienswijze op de 2 e gewijzigde begroting 2017 heeft bepaald stellen wij het AB van Baanstede hiervan schriftelijk in kennis. Bijlagen RV Concept zienswijze 2 e gewijzigde begroting 2017 B1 Tweede gewijzigde begroting 2017 met frictiekosten B2 Brief toezending van Baanstede

204 Baanstede Postbus AK PURMEREND Postbus AA Wormer - bezoekadres: Koetserstraat NX Wormer - tel: fax: bankrelatie: NL35 BNGH website: - adres: postbus@wormerland.nl

205 Datum : 25 augustus 2017 Uw brief van : 19 juli 2017 Uw kenmerk : Ons nummer : Behandeld door : C. Garcia Doorkiesnummer : Onderwerp : Zienswijze tweede gewijzigde begroting 2017 Geachte leden van het bestuur, Op 19 juli 2017 hebben wij van u de tweede gewijzigde begroting 2017 Baanstede ontvangen. U stelt de gemeenteraad op grond van artikel 40, lid 2 van de Gemeenschappelijke Regeling Werkvoorzieningschap Zaanstreek-Waterland in de gelegenheid om zijn zienswijze kenbaar te maken. De begroting is behandeld in de raad van 10 oktober In deze brief leest u onze zienswijze. Gewijzigde begroting 2017 Met de tweede gewijzigde begroting 2017 stemmen wij in. Wij zijn verheugd om te lezen dat het pand is verkocht en dat deze verkoop duidelijk zijn effect heeft op deze begroting en hoogte van de frictiekosten. Echter vinden wij het jammer om te lezen dat gemeenten minder opdrachten aan Baanstede heeft verstrekt dan is verwacht. Aldus besloten in de openbare vergadering van de raad van gemeente Wormerland, gehouden op 10 oktober Hoogachtend, burgemeester en wethouders van Wormerland, de secretaris, de burgemeester, P. Koetsier P.C. Tange Postbus AA Wormer - bezoekadres: Koetserstraat NX Wormer - tel: fax: bankrelatie: NL35 BNGH website: - adres: postbus@wormerland.nl

206 Voorstel aan de gemeenteraad van Wormerland Onderwerp: Tweede gewijzigde begroting 2017 met frictiekosten Baanstede Invullen door Raadsgriffie RV-nummer: 2017/60 Beleidsveld: Sociale Werkvoorziening Datum: 10 oktober 2017 Portefeuillehouder: K. van Waaijen Procedure: Inhoudelijke Contactpersoon: C. Garcia bespreking Afdeling/team: OnS / MO Telefoon: adres: corina.garcia@over-gemeenten.nl Samenvatting Het besluit om Baanstede per 1 januari 2018 op te heffen is genomen. Tevens is het liquidatieplan vastgesteld. Baanstede is vanwege deze besluiten verplicht om een nieuwe begroting op te stellen. Deze tweede gewijzigde begroting 2017 geeft inzicht in de financiele gevolgen van het opheffingsbesluit en de te verwachtte frictiekosten. 1. Het voorstel in het kort Voorgesteld besluit De Raad besluit In te stemmen met de zienswijze, zoals door het college is geformuleerd in bijgevoegde brief, op de 2 e gewijzigde begroting 2017 van Baanstede en deze te sturen aan het Algemeen Bestuur (AB) van Baanstede. Beleidskader Gemeenschappelijke Regeling inzake het Werkvoorzieningsschap Zaanstreek-Waterland 2. Aanleiding/probleem en doel Aanleiding Op 19 juli 2017 hebben wij de tweede gewijzigde begroting 2017 van het Dagelijks Bestuur (DB) van Baanstede ontvangen. Overeenkomstig het bepaalde in artikel 40, lid 3, van de Gemeenschappelijke Regeling inzake het Werkvoorzieningsschap Zaanstreek-Waterland, kan de Raad een zienswijze geven met betrekking tot de voorliggende begrotingen. Het Algemeen Bestuur (AB) van Baanstede zal 6 december 2017 zijn besluit nemen over de begrotingen. Toelichting Deze begroting is tweeledig. Aan de ene kant geeft de begroting een tussentijdse stand van het bedrijf en anderzijds inzicht in de frictiekosten. In totaal geeft deze begroting een lager negatief bedrag voor bestemming (tekort) dan in de vorige begroting. Het verschil is , met een totaal (vorige begroting was ). Daartegenover staat de hoogte van de frictiekosten. Dat is in totaal begroot op Opgeteld maakt het totale tekort voor 2017 op

207 Voorstel aan de gemeenteraad van Wormerland Onder het kopje financiële middelen hebben wij de totalen, doormiddel van de verdeelsleutel, vertaald naar de lokale situatie in Wormerland. De reserve, die we in de jaarrekening 2016 hebben afgesproken, wordt gebruikt om de hoogte van het bedrag aan frictiekosten te drukken. In deze reserve zit Het totaal komt daarom op Op pagina 3 van bijlage 1 is een overzicht gegeven van de verschillen ten opzichte van de vorige begroting, realisatie en frictiekosten. Toelichting 2 e gewijzigde begroting (pagina 4 bijlage 1) De verkoop van het pand per 23 juni 2017 is de grootste reden dat deze begroting met een minder groot tekort afsluit dan de eerste gewijzigde begroting van Vanwege de verkoop, hoeft Baanstede geen afschrijvingskosten te begroten ( ), tevens vervalt de voorziening voor groot onderhoud ( ). Echter valt ook op dat Baanstede minder opdrachten van gemeenten heeft ontvangen dan in eerste instantie is begroot en daarom de netto toegevoegde waarde is gedaald met Omdat het pand is verkocht, moet Baanstede huur betalen per 23 juli. Dit kost voor Toelichting frictiekosten (pagina 5 bijlage 1) De frictiekosten zijn voornamelijk kosten voor de afwaardering van bedrijfsmiddelen die mogelijk niet worden overgenomen of verkocht. En meerkosten voor de bedrijfsvoering (inhuur ipv ambtelijke aanstelling, inhaalkosten opleidingen en seniorenregeling en extra advieskosten). Het totaal aan frictiekosten komt op Doel/resultaat De Raad heeft kennisgenomen van de tweede gewijzigde begroting 2017 van Baanstede en geeft zijn zienswijze op de voorliggende begroting. 3. Toelichting Betrokkenen Baanstede Uitvoering/realisatie en rapportage Het AB vergadert 6 december 2017 en neemt zijn besluit over de tweede gewijzigde begroting De zienswijzen worden meegenomen in dit besluit. Alternatieven n.v.t. Risico's Een risico is dat de frictiekosten hoger uitvallen dan nu in deze begroting is geschat. Echter zijn de grootste kostenposten (pand en personeel) voldoende afgedekt. Het pand is verkocht en gemeenten Zaanstad en Purmerend hebben garanties gegeven op de overname van al het personeel. Financiële middelen We hebben voor Wormerland de frictiekosten en het tekort doormiddel van de verdeelsleutel berekend. Hieronder de vertaling van pagina 3 van de begroting (bijlage 1) naar de situatie voor gemeente Wormerland. 2

208 Voorstel aan de gemeenteraad van Wormerland Tekort 2 e gewijzigde begroting Totaal Baanstede Wormerland Frictiekosten Reserve Subtotaal frictiekosten Totaal Vanwege afronding is er een verschil van 140 tussen bovenstaande berekening en de berekening van Baanstede ( voor Wormerland, pagina 7 bijlage 1) op het totaal. Dit verschil is te verwaarlozen. Het aandeel voor gemeente Wormerland was in de 1 e gewijzigde begroting 2017 berekend op exclusief frictiekosten. In deze 2 e gewijzigde begroting is het aandeel berekend op inclusief frictiekosten. In de meerjarenbegroting van Wormerland is een bedrag opgenomen van voor het opvangen van de eigen bijdrage inzake het aandeel in het tekort. Communicatie Nadat de gemeenteraad zijn zienswijze op de 2 e gewijzigde begroting 2017 heeft bepaald stellen wij het AB van Baanstede hiervan schriftelijk in kennis. Bijlagen Concept zienswijze 2 e gewijzigde begroting 2017 B1 Tweede gewijzigde begroting 2017 met frictiekosten B2 Brief toezending 2 e gewijzigde begroting 2017 van Baanstede Het college van burgemeester en wethouders van Wormerland, de gemeentesecretaris, de burgemeester, P. Koetsier P.C. Tange 3

209 Voorstel aan de gemeenteraad van Wormerland Onderwerp RV-nummer: 2017/60 Tweede gewijzigde begroting 2017 met frictiekosten Baanstede Datum: 10 oktober 2017 Procedure: Inhoudelijke bespreking De raad van de gemeente Wormerland gezien het voorstel van burgemeester en wethouders d.d.: 12 september 2017 Besluit: In te stemmen met de zienswijze, zoals door het college is geformuleerd in bijgevoegde brief, op de 2 e gewijzigde begroting 2017 van Baanstede en deze te sturen aan het Algemeen Bestuur (AB) van Baanstede. Aldus besloten in de openbare vergadering van de Raad van de gemeente Wormerland, gehouden op 10 oktober 2017 de griffier, de voorzitter, I.P. Vrolijk P.C. Tange 4

210 Regiegroep Metropoolregio Amsterdam t.a.v. R. Rientis Postbus AA Wormer - bezoekadres: Koetserstraat NX Wormer - tel: fax: bankrelatie: NL35 BNGH website: - adres: postbus@wormerland.nl

211 Datum : 13 september 2017 Uw brief van : 17 augustus 2017 Uw kenmerk : - Ons nummer : / Behandeld door : BO/jz K.Meijer Doorkiesnummer : Onderwerp : Zienswijze MRA Werkplan en begroting 2018 Geachte leden van de regiegroep, Op 17 augustus zijn het MRA Werkplan en begroting 2018 ter consultatie rondgestuurd aan de deelnemers van onze regionale samenwerkingsverband. De afgelopen jaren zijn er grote stappen gemaakt in de Metropoolregio Amsterdam. Met de Ruimtelijke-economische Actie-Agenda , het samenwerkingsconvenant en de start van het MRA Bureau ligt een er een goede basis voor het oppakken van regionale opgaven. Dit heeft zeker onze instemming. Wij gaan akkoord met het MRA Werkplan en de begroting burgemeester en wethouders van Wormerland, de secretaris, de burgemeester, P. Koetsier P.C. Tange Postbus AA Wormer - bezoekadres: Koetserstraat NX Wormer - tel: fax: bankrelatie: NL35 BNGH website: - adres: postbus@wormerland.nl

212 ADVIES BURGEMEESTER EN WETHOUDERS Onderwerp: Zienswijze MRA Werkplan en Begroting 2018 Vertrouwelijk: Nee Portefeuillehouder: F.J.W. Saelman Opsteller: Karin Meijer Registratienr.: Dubbelklik hier Datum: 13 september 2017 Afdeling/team: BO / Juridische zaken Naar Raad: Ja Het college besluit "Gemeentesecretaris dubbelklik hier" Samenvatting Vanuit de Metropoolregio Amsterdam wordt aan alle deelnemende gemeenten verzocht een zienswijze te geven op het MRA Werkplan en de Begroting Aan de raad wordt voorgesteld in te stemmen met de door het college opgestelde (concept)zienswijze. 1. Het voorstel in het kort Voorgesteld besluit Aan de raad voorstellen akkoord te gaan met de zienswijze op het MRA Werkplan en Begroting 2018 zoals door het college geformuleerd in de brief aan de regiegroep MRA (bijlage B1, Zienswijze Wormerland) Beleidskader Wet gemeenschappelijke regelingen. 2. Aanleiding/probleem en doel Aanleiding Zie raadsvoorstel Probleem Zie raadsvoorstel Doel/resultaat Zienswijze Oostzaan op MRA Werkplan en Begroting Toelichting Betrokkenen Raad, college, regiegroep MRA Uitvoering/realisatie en rapportage Zie onder aanleiding raadsvoorstel. Alternatieven n.v.t.

213 ADVIES BURGEMEESTER EN WETHOUDERS Duurzaamheid n.v.t. Risico's n.v.t. Financiële middelen n.v.t. Communicatie Brief met zienswijze wordt verzonden naar regiegroep MRA na akkoord van de raad. Bijlagen B1 Zienswijze Wormerland B2 t/m B6 : diverse bijlagen MRA

214 Voorstel aan de gemeenteraad van Wormerland Onderwerp: Zienswijze MRA Werkplan en Begroting 2018 Invullen door Raadsgriffie RV-nummer: 2017/61 Beleidsveld: Bestuur Datum: 10 oktober 2017 Portefeuillehouder: F.J.W. Saelman Procedure: Inhoudelijke Contactpersoon: Karin Meijer bespreking Afdeling/team: BO / Juridische zaken Telefoon: adres: karin.meijer@over-gemeenten.nl Samenvatting Vanuit de Metropoolregio Amsterdam wordt aan alle deelnemende gemeenten verzocht een zienswijze te geven op het MRA Werkplan en de Begroting Aan de raad wordt voorgesteld in te stemmen met de door het college opgestelde (concept)zienswijze. 1. Het voorstel in het kort Voorgesteld besluit Akkoord gaan met de zienswijze op het MRA Werkplan en Begroting 2018 zoals door het college geformuleerd in de brief aan de regiegroep MRA (bijlage B1, Zienswijze Wormerland) De Raad besluit Akkoord te gaan met de zienswijze op het MRA Werkplan en Begroting 2018 zoals door het college geformuleerd in de brief aan de regiegroep MRA (bijlage B1, Zienswijze Wormerland) Beleidskader Wet gemeenschappelijke regelingen. 2. Aanleiding/probleem en doel Aanleiding Per 1 januari 2017 is de jarenlange samenwerking binnen de Metropoolregio Amsterdam (MRA) een nieuwe fase in gegaan. Met de ondertekening van het convenant Versterking samenwerking Metropoolregio Amsterdam en het ondersteunende MRA Bureau, geeft de regio vorm aan een stevige netwerksamenwerking. Binnen dit netwerk worden de opgaven aangepakt die vervat zijn in de Ruimtelijke-economische Actie-Agenda van de MRA (hierna: Actie-Agenda), waarmee kansen en bedreigingen op het juiste schaalniveau worden opgepakt. Om de ambities uit de Actie-Agenda handen en voeten te geven, wordt jaarlijks de begroting vastgesteld met de prioriteiten voor het komend jaar. Dit jaar is voor het eerst een integraal werkplan opgesteld; een nieuw ijkpunt in onze regionale samenwerking. Op 13 oktober zal de Regiegroep van de MRA het Werkplan en Begroting 2018 vaststellen. Voorafgaand hieraan zijn de stukken aan de deelnemers voorgelegd ter 1

215 Voorstel aan de gemeenteraad van Wormerland consultatie. Met bijgaande brief zal het college een positieve reactie uitbrengen op de voorliggende stukken. Aan de raad wordt voorgesteld akkoord te gaan met de zienswijze op het MRA Werkplan en Begroting 2018, zoals neergelegd in bijgaande concept-brief aan de Regiegroep MRA (bijlage B1, Zienswijze Wormerland) Probleem n.v.t. Doel/resultaat Zienswijze Wormerland op MRA Werkplan en Begroting Toelichting Uitvoering/realisatie en rapportage Zie aanleiding Alternatieven n.v.t. Financiële middelen n.v.t. Betrokkenen MRA, raad, college. Communicatie Brief met zienswijze wordt verzonden naar regiegroep MRA na akkoord van de raad. Bijlagen B1 Zienswijze Wormerland B2 t/m B6 : diverse bijlagen MRA Het college van burgemeester en wethouders van Wormerland, de gemeentesecretaris, de burgemeester, P. Koetsier P.C. Tange 2

216 Voorstel aan de gemeenteraad van Wormerland Onderwerp RV-nummer: 2017/61 Zienswijze MRA Werkplan en Begroting 2018 Datum: 10 oktober 2017 Procedure: Inhoudelijke bespreking De raad van de gemeente Wormerland gezien het voorstel van burgemeester en wethouders d.d.: 19 september 2017 Besluit: Akkoord te gaan met de zienswijze op het MRA Werkplan en Begroting 2018 zoals door het college geformuleerd in de brief aan de regiegroep MRA (bijlage B1, Zienswijze Wormerland) Aldus besloten in de openbare vergadering van de Raad van de gemeente Wormerland, gehouden op 10 oktober 2017 de griffier, de voorzitter, I.P. Vrolijk P.C. Tange 3

217 Aan: Regiegroep MRA Datum: 13 oktober 2017 Bijlage: 3a (behorende bij agendapunt 3) Onderwerp: Wijziging begroting MRA Bureau 2017 Opsteller: Remco Rienties / ) Gevraagde afspraken: 3.1 De gewijzigde begroting van het MRA Bureau voor 2017 vast te stellen Toelichting De MRA Begroting voor het jaar 2017, dat eind 2016 bij goedkeuring van alle MRA deelnemers is vastgesteld, bestaat (afgezien van het totaal overzicht) uit vier delen: de begrotingen van de Platforms Economie, Ruimte en Mobiliteit en de begroting van het MRA Bureau. De begroting van het MRA Bureau bestaat uit enerzijds personeelslasten voor de ongeveer 14 fte van het MRA Bureau, en anderzijds uit bureau- en communicatiekosten, congressen, etc. In de personeelslasten zijn een drietal punten die gecorrigeerd moeten worden. 1. In de oorspronkelijke begroting zijn de werkgeverslasten onvoldoende meegenomen in de begrote bedragen per fte. 2. In de oorspronkelijke begroting stond 1 fte voor een communicatie adviseur opgenomen: het bedrag dat hier echter achter genoemd stond was slechts voor een halve fte 3. Gezien het grote belang van het betrekken van raads- en statenleden, en het grote belang van transparantie (met als onderdeel daarvan een duidelijke communicatie) bleek al vrij snel dat de oorspronkelijke functie van communicatie en netwerk adviseur eigenlijk uit twee functies bestaat, zowel qua hoeveelheid werk als qua aard van de werkzaamheden: een communicatie adviseur en een adviseur voor het betrekken van raads- en statenleden. Deze adviseur voor het betrekken van Raads- en Statenleden is in de eerste 9 maanden van 2017 om niet ter beschikking gesteld aan het MRA Bureau, maar zal vanaf september 2017 vergoed moeten worden. Deze drie correcties maken dat de begroting van het MRA Bureau voor euro hoger uitvalt dan oorspronkelijk begroot. Zie ook het overzicht op de volgende pagina. De rest van de MRA Begroting 2017 blijft ongewijzigd. Zie voor het gewijzigde totaal overzicht pagina 3 van deze notitie. De hoger uitvallende kosten voor het MRA Bureau kunnen gefinancierd worden uit de post Onvoorzien, die daarmee daalt van ongeveer euro naar iets meer dan euro. 1

218 Gewijzigde Begroting MRA Bureau 2017 Personele lasten fte gecorrigeerd bedrag per fte Oorsponkelijke Begroting 2017 Gewijzigde Begroting 2017 Secretaris-directeur 0, Directiesecretaris 0, Secretaris MRA Economie Secretaris MRA Ruimte Secretaris MRA Bereikbaarheid Adviseur Betrekken Raads- en Statenleden Adviseur Communicatie Adviseur Financien / Planning & Control 0, Secretariaat MRA Bureau Programmasecretaris 2, totale personele lasten kern MRA bureau Overige personele lasten Budget programmacoordinatoren en projectleiders Overige personele lasten Bureaukosten locatie, ict en ondersteuning vergader-, bureau- en ovkosten communicatie- en representatie budget totale bureau kosten kern MRA bureau Congres en onderzoek metropool congres onderzoeksbudget onderzoek en boekje "Staat van de Regio" totale kosten producten Kern MRA bureau Totaal begroting MRA Bureau

219 Gewijzigde MRA Begroting totaaloverzicht concept Oorspronkelijke Gecorrigeerde Lasten MRA Bureau begroting begroting Uitvoering MRA Economie - Werkplan PRES Uitvoering MRA Ruimte - Werkplan PRO Uitvoering MRA Bereikbaarheid - Werkplan PBM 0 0 Onvoorzien totale lasten Inkomsten Gemeenten: 1.50 per inwoner Prov. Noord-Holland: gelijke bijdrage Amsterdam Prov. Flevoland: gelijke bijdrage Almere Gemeente Amsterdam: extra bijdrage PRES Provincie Noord-Holland: extra bijdrage PRES totale inkomsten

220 Aan: Regiegroep MRA Datum: 13 oktober 2017 Bijlage: 3b (behorende bij agendapunt 3) Onderwerp: MRA Werkplan en Begroting 2018 Opsteller: Remco Rienties / ) Gevraagde afspraken: 3.2 Het MRA Werkplan en Begroting 2018 vast te stellen (zie bijlage 3c) 3.3 Het MRA Werkplan en Begroting 2018 openbaar te verklaren, en ter informatie toe te zenden naar alle MRA deelnemers. Toelichting 3.2 Het MRA Werkplan en Begroting 2018 vast te stellen (zie bijlage 3c) In bijlage 3c treft u het eerste integrale werkplan en begroting voor de Metropoolregio Amsterdam. Conform de afspraken in het MRA Convenant wordt elk jaar een werkplan en bijbehorende begroting opgesteld, en vastgesteld in de Regiegroep van de MRA. Dit proces bestaat jaarlijks uit twee delen: in de Regiegroep bijeenkomst van April wordt de verantwoording over het voorgaande jaar vastgesteld, en wordt een globale begroting voor het volgende jaar vastgesteld. Dit zodat gemeenten en provincies in hun eigen kadernota s rekening kunnen houden met de gevraagde MRA bijdragen. In de Regiegroep bijeenkomst in Oktober wordt het werkplan met daarbij een gedetailleerde begroting voor het volgende jaar vastgesteld, zodat gemeenten en provincies hiermee rekening kunnen houden bij hun eigen begrotingsbehandeling. Het nu voorliggende MRA Werkplan en Begroting 2018 is een uitwerking van de in de Regiegroep van 6 april vastgestelde Globale MRA begroting voor De begroting is opgebouwd uit een totaal overzicht, de begrotingen van de Platforms Economie, Ruimte en Mobiliteit en de begroting van het MRA Bureau. De begrotingen van de Platforms zijn qua hoogte van de begroting voor 2018 ongewijzigd gebleven ten opzichte van De begrotingen zijn nu zoveel mogelijk vormgegeven volgens de acties en ontwikkelrichtingen uit de MRA Agenda. Binnen de begrotingen zijn uiteraard wel wijzigingen geweest voor wat betreft benodigde financiering van acties. Zie hiervoor het overzicht van de verschillende Platforms in de bijlagen van het MRA Werkplan en Begroting De begroting van het MRA Bureau is voor 2018 iets hoger geworden dan in Dit heeft een tweetal oorzaken. De adviseur voor het betrekken van Raden en Staten is in 2017 pas vanaf september betaald (daarvoor om niet): in 2018 moet deze persoon voor het gehele jaar vergoed worden. Daarnaast neemt het MRA Bureau vanaf 2018 deel aan de MRA Traineepool: als organisatie van de regionale samenwerking in de MRA kan het MRA Bureau natuurlijk niet ontbreken in de MRA Traineepool, om zo starters op de arbeidsmarkt in de publieke sector ook op te leiden in het regionaal samenwerken. De Vervoerregio Amsterdam stelt een extra 1

221 bijdrage (ter waarde van 50% van het benodigde bedrag) om deelname aan de MRA Traineepool mogelijk te maken. Begroting Metropoolregio Amsterdam 2018 concept Lasten Uitvoering werkplan MRA Platform Economie Uitvoering werkplan MRA Platform Ruimte Uitvoering werkplan MRA Platform Mobiliteit 0 0 MRA Bureau Onvoorzien totale lasten Inkomsten Gemeenten: 1.50 per inwoner* Prov. Noord-Holland: gelijke bijdrage Amsterdam Prov. Flevoland: gelijke bijdrage Almere Gemeente Amsterdam: extra bijdrage Platform Economie Provincie Noord-Holland: extra bijdrage Platform Economie Vervoerregio Amsterdam: extra bijdrage Traineepool totale inkomsten *peildatum = 1 januari van het voorgaande jaar 3.3 Het MRA Werkplan en Begroting 2018 openbaar te verklaren, en ter informatie toe te zenden naar alle MRA deelnemers. In het MRA Convenant is afgesproken dat het goed betrekken van Raads- en Statenleden en transparantie over de MRA samenwerking prioriteit heeft. Een duidelijke en open communicatie is hiervoor belangrijk, en het delen van kerndocumenten zoals het Werkplan en de Begroting kan hieraan een belangrijke bijdrage leveren. Door de documenten openbaar te verklaren, kunnen zij bijvoorbeeld worden geplaatst op de MRA website. De MRA Samenwerking is een samenwerking tussen de deelnemers aan het MRA Convenant. Dit zijn colleges van B&W van de MRA gemeenten, colleges van gedeputeerde staten van Flevoland en Noord-Holland en het DB van de Vervoerregio Amsterdam. Het betrekken van Raads- en Statenleden verloopt via deze bestuurlijke gremia. Elk college/db is zelf verantwoordelijk voor het goed informeren van zijn of haar eigen raad of staten. Deze voorliggende afspraak houdt in dat zodra de Regiegroep het MRA Werkplan en Begroting 2018 heeft vastgesteld (al dan niet met wijzigingen), deze vervolgens ter informatie aan alle deelnemers wordt toegezonden. Zij zijn zelf verantwoordelijk voor het informeren van hun raden en staten op een wijze die zij het meest geschikt achten. 2

222 MRA Werkplan en Begroting 2018 Concept 17 augustus 2017

223 Voorwoord Dit is het eerste werkplan van de Metropoolregio Amsterdam, met daarin opgenomen de begroting Het MRA Werkplan 2018 is samengesteld op basis de MRA Agenda. Het functioneren van het samenwerkingsverband en de verwachte ontwikkelingen in het jaar 2018, waaronder de gemeenteraadsverkiezingen en de actualisatie van de MRA Agenda spelen een belangrijke rol in het plan. De hernieuwde samenwerking in de Metropoolregio Amsterdam (MRA) is op 1 januari 2017 goed uit de startblokken gekomen. De MRA Agenda die in februari 2016 is gelanceerd en sindsdien wordt uitgevoerd is hiermee bestuurlijk en organisatorisch ingebed. Via de bestuurlijke platforms (economie, ruimte en mobiliteit), de ambtelijke overleggen en de komst van een klein faciliterend MRA Bureau begin 2017 worden de actiepunten uit de MRA Agenda en regionale afspraken verder aangejaagd en geconcretiseerd. De 57 actiepunten zijn nu volop in uitvoering en resultaten worden zichtbaar. In het stoplichtenoverzicht staan de meeste seinen op groen, en een aantal acties zijn afgerond. Hierdoor groeit het draagvlak voor de uitvoering van de MRA Agenda en de samenwerking binnen het bestuurdersnetwerk. Met het oog op de uitvoering van de MRA Agenda is gezocht naar een passende structuur voor het bestuurdersnetwerk met zo min mogelijk bestuurlijke en ambtelijke drukte. Gekozen is voor een samenwerking die zich kenmerkt door vrijwilligheid, maar die niet vrijblijvend is. Dit gepaard met een beperkte financiering, die gericht is op het aanjagen, stimuleren en versnellen van ambities. De basis van de MRA-samenwerking ligt in de deelregio s, met afstemming binnen en tussen de platforms. De eigenlijke uitvoering en de verantwoordelijkheid ligt bij de samenwerkende deelnemers van de Metropoolregio Amsterdam. Het MRA Bureau ondersteunt met een beknopt en efficiënt team de platforms bij het aanjagen van de actiepunten, faciliteert het afstemmingsproces binnen en tussen de platforms en verzorgt de communicatie onderling en naar buiten. Deze structuur is geformaliseerd met het tekenen van het MRA Convenant in maart De platforms betrekken bij de uitvoering vanzelfsprekend de maatschappelijke en bestuurlijke ontwikkelingen en stakeholders binnen en buiten de regio. Zo heeft de Metropoolregio Amsterdam actief deelgenomen aan het project Proeftuinen van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Met als uitkomst dat de thema s versnelling woningbouwopgave en de energietransitie meer prioriteit krijgen bij de uitvoering van de MRA agenda. Ook wordt beter aangesloten bij de Europese en internationale agenda. De triple helix samenwerking met Amsterdam Economic Board krijgt bij meerdere agendapunten nader vorm. De state of the region die voor het eerst plaatsvindt in juni 2018 wordt een zichtbare mijlpaal van deze samenwerking. De uitdagingen voor de Metropoolregio Amsterdam, zoals aangegeven, worden meegenomen in het traject van de actualisatie van de MRA Agenda. Het jaar 2018 wordt voor de MRA-samenwerking een bijzonder jaar. Naast het traject van de actualisatie van de MRA Agenda zijn er in bijna alle gemeenten raadsverkiezingen. Er komen veel nieuwe raadsleden en colleges. Vanaf het voorjaar van 2018 worden de nieuwe raden en hun bestuurders actief betrokken bij de MRA. Samen met de andere activiteiten in het MRA Werkplan 2018 wordt op deze wijze verder gewerkt aan een breed draagvlak voor het bestuurdersnetwerk van de Metropoolregio Amsterdam. Rijk van Ark - Directeur MRA Bureau MRA Werkplan en Begroting 2018 concept versie van 17 augustus

224 Inhoudsopgave 1. Inleiding Aanleiding Proces & kaders Leeswijzer 5 2. Algemeen overzicht MRA Begroting 6 3. Platform Economie Inleiding Samenstelling / werkwijze Taken Platform Economie Jaarprogramma Platform Economie Platform Ruimte Inleiding Samenstelling / werkwijze Taken Platform Ruimte Jaarprogramma Platform Ruimte Platform Mobiliteit Inleiding Samenstelling / werkwijze Taken Platform Mobiliteit Jaarprogramma Platform Mobiliteit MRA Algemeen Inleiding Samenstelling / Werkwijze Taken MRA Bureau Werkzaamheden Bijlage 1: Begroting MRA Begroting overzicht op hoofdlijnen 35 Begroting Platform Economie 36 Begroting Platform Ruimte 39 Begroting Platform Mobiliteit 43 Begroting MRA Algemeen 45 Bijlage 2: Begrotingscyclus 2017 en Bijlage 3: Samenstelling Platforms 50 Bijlage 4: Organogram MRA-samenwerking 51 Bijlage 5: Weekplanning Bijlage 6: Stoplichtenmodel Acties MRA Agenda 54 MRA Werkplan en Begroting 2018 concept versie van 17 augustus

225 1. Inleiding 1.1 Aanleiding In de afgelopen tien jaar is de wereld ingrijpend veranderd. Traditionele economische pijlers wankelden of gingen onderuit. De arbeidsmarkt, de economie, de woningmarkt en vervoersstromen veranderden op een manier die we niet konden voorzien. Alle 35 overheden in Metropoolregio Amsterdam (MRA) willen gezamenlijk bij de Europese top horen en een nog aantrekkelijkere plek worden voor bedrijven en bewoners om zich te vestigen, maar ook om te bezoeken als toerist of voor werk of studie. Dit gaat niet vanzelf. Bij alle onzekerheid over de economische ontwikkelingen is duidelijk dat wendbaarheid en uitvoeringskracht nu de leidende principes moeten zijn. Op verschillende fronten zijn concrete acties nodig om die principes vorm te geven. De regionale schaal wint daarbij steeds meer aan belang. Regionale samenwerking is essentieel om gezamenlijk kansen te kunnen verzilveren of bedreigingen het hoofd te kunnen bieden. In de Metropoolregio Amsterdam werken de overheden daarom al sinds jaar en dag samen. Een samenwerking die terug gaat tot eind vorige eeuw, en die in de loop der jaren grote successen heeft geboekt (denk bijvoorbeeld aan de afspraken die zijn gemaakt in Plabeka of het programma Amsterdam Bezoeken, Holland Zien). In de afgelopen twee jaar is de samenwerking steeds verder geïntensiveerd. Via de gezamenlijke MRA Actieagenda, waarin acties zijn opgenomen om de doelstelling om bij de Europese top te horen te realiseren. Sinds 1 januari is daarnaast het MRA Convenant van kracht, en is het MRA Bureau gestart. Belangrijke speerpunten van de hernieuwde samenwerking zijn meer transparantie, een betere integrale inhoudelijke benadering en het beter betrekken van Raads- en Statenleden. Een onderdeel van deze ontwikkeling is dat voortaan ook een integraal MRA Werkplan en Begroting wordt gemaakt. Het voor u liggende MRA Werkplan 2018 met de daarin opgenomen gedetailleerde MRA Begroting 2018 is het eerste werkplan en begroting van het samenwerkingsverband Metropoolregio Amsterdam na de formele start op 1 januari Het betreft een uitwerking van de globale MRAbegroting die in de Regiegroep van april 2017 is behandeld. Het werkplan is zo veel mogelijk geschreven vanuit de actiepunten van de MRA Agenda. De bijbehorende begrotingen van de platforms (die uitvoering geven aan de acties) zijn ook op die wijze opgesteld. De Metropoolregio Amsterdam is gebaseerd op de inhoudelijke agenda van de MRA. Het MRA Werkplan beschrijft welke activiteiten in 2018 zijn gepland t.b.v. de uitvoering van de doelstelling, zoals beschreven in het MRA Convenant van maart 2017 en vastgelegd in 57 actiepunten van de MRA Agenda van februari In de bijlage stoplichtenmodel Actiepunten treft u de actuele stand van zaken van deze actiepunten. Het hart van de MRA klopt in de deelregio s en de platforms. Hier ontmoeten lokale en provinciale bestuurders elkaar en werken zij samen aan de realisering van de actiepunten van de MRA Agenda, zoals beschreven in het MRA Convenant. In de afstemming en uitvoering hebben colleges in toenemende mate andere buurgemeenten, regio, provincie of de hele MRA nodig. Door het bundelen van krachten via regionale samenwerking is het voor alle bestuurders daarmee ook mogelijk de eigen lokale en provinciale uitdagingen van de toekomst beter aan te gaan. Een organogram van de Metropoolregio Amsterdam treft u in de bijlagen. In de aanloop tot de huidige formele Metropoolregio Amsterdam werd reeds langs de inhoudelijke lijnen van de platforms en in deelregio s gewerkt. Dit MRA Werkplan, incl. MRA Begroting, is wederom opgebouwd vanuit de platforms en biedt nu voor het eerst een integraal overzicht. MRA Werkplan en Begroting 2018 concept versie van 17 augustus

226 1.2 Proces & kaders De kaders waarbinnen het MRA Werkplan 2018 en de gedetailleerde MRA Begroting zijn opgesteld, komen voort uit de globale MRA Begroting 2018, die april 2017 in de Regiegroep is behandeld. De MRA Agenda van februari 2016 diende hierbij als basis. Deze uitwerking kent dit beginjaar een pragmatische aanpak. Normaliter stellen de platforms Ruimte, Economie en Mobiliteit in hun overleg het eigen werkplan en de gedetailleerde begroting voor hun platform op. Voor dit jaar is gekozen voor een digitale raadpleging. Tezamen met een werkplan en gedetailleerde begroting voor het MRA Bureau vormen deze het MRA Werkplan en Begroting Zie bijlage 2 voor een overzicht van de begrotingscyclus van 2017 en de planning voor de begrotingscyclus in Het concept van het MRA Werkplan, incl. de MRA Begroting, wordt ter consultatie aangeboden. In het MRA Convenant geeft aan dat bestuurders actief zijn in het tijdig informeren en betrekken van collega-bestuurders en hun volksvertegenwoordigers bij de ontwikkelingen en de uitvoering van de MRA Agenda. De colleges van de deelnemers en de raden en staten worden dan ook actief geïnformeerd over dit concept MRA Werkplan, incl. MRA Begroting, en in staat gesteld wensen en opvattingen in te dienen bij de Agendacommissie. In de Regiegroep van 13 oktober 2017 wordt vervolgens het concept MRA Werkplan, incl. MRA Begroting, behandeld en vastgesteld. Volgend jaar zijn de gemeenteraadsverkiezingen in de maanden maart en in november (herindeling). In oktober 2018 vindt het MRA Congres plaats, waar volgens planning de geactualiseerde MRA Agenda wordt gelanceerd. Beide ontwikkelingen hebben mogelijk invloed op de uitvoering van het MRA Werkplan. Welke dat zijn, is onbekend. Voor zowel de lokale bestuurlijke wisselingen en het traject van de actualisatie van de MRA Agenda als de wisselwerking op de uitvoering van de actiepunten, dient dan ook voldoende tijd en ruimte te worden gecreëerd. 1.3 Leeswijzer In het MRA Werkplan 2018 zijn de werkplannen van de drie platforms Economie, Ruimte en Mobiliteit en het MRA Bureau in vier aparte hoofdstukken opgenomen. Ieder hoofdstuk begint met een korte inleiding, gevolgd door de taak, de werkwijze en de samenstelling. Een hoofdstuk wordt afgesloten met het jaarprogramma De jaarprogramma s van platforms en Bureau vormen zo de eigenlijke kern van het MRA Werkplan De jaarprogramma s kunnen ook worden gelezen als toelichting op de betreffende deelbegrotingen, die zijn vermeld in het laatste hoofdstuk. De Gedetailleerde MRA Begroting 2018 is in een apart hoofdstuk opgenomen. Dit om financiële samenhang en overzicht te bieden in de verschillende activiteiten en de te verwachten ontwikkelingen, zoals beschreven in de voorgaande hoofdstukken. Het hoofdstuk over de Gedetailleerde MRA Begroting begint met een begroting op hoofdlijnen, gevolgd door de deelbegrotingen van de verschillende platforms en het Bureau. MRA Werkplan en Begroting 2018 concept versie van 17 augustus

227 2. Algemeen overzicht MRA Begroting Begroting Metropoolregio Amsterdam 2018 concept Lasten Uitvoering MRA Economie - Werkplan Economie Uitvoering MRA Ruimte - Werkplan Ruimte Uitvoering MRA Bereikbaarheid - Werkplan Mobiliteit 0 0 MRA Algemeen (w.o. Bureau) Onvoorzien totale lasten Inkomsten Gemeenten: 1.50 per inwoner* Prov. Noord-Holland: gelijke bijdrage Amsterdam Prov. Flevoland: gelijke bijdrage Almere Gemeente Amsterdam: extra bijdrage Economie Provincie Noord-Holland: extra bijdrage Economie Vervoerregio Amsterdam: extra bijdrage Traineepool MRA totale inkomsten *peildatum = 1 januari van het voorgaande jaar De inkomsten vanuit gemeentelijke (en provinciale) bijdragen zijn gestegen doordat het inwoner aantal is gestegen. Er is geen sprake van indexering. Van de ongeveer 2 miljoen euro die begroot is voor MRA Algemeen (w.o. Bureau) is ongeveer euro benodigd voor de algemene functies (directie, secretariaat, platformsecretarissen, communicatie, financiën, betrekken raads- en statenleden) euro is bestemd voor meer inhoudelijke functies (programma coördinatoren/projectleiders, programmasecretarissen en trainees) en de overige euro is bestemd voor bureau- en communicatiekosten, organisatie van evenementen en congressen en onderzoek. Met de euro die besteed wordt aan inhoudelijke functies en de euro die besteed wordt aan de uitvoering van de werkplannen van de Platforms is in totaal euro bestemd voor inhoud (85.4%). MRA Werkplan en Begroting 2018 concept versie van 17 augustus

228 3. Platform Economie 3.1 Inleiding De economie van de MRA doet het goed. De jaarlijkse economische verkenningen laten zien dat sinds 2016 weer sprake is van een robuuste groei en dalende werkloosheid. Tegelijkertijd zien we de verschillen binnen de MRA toenemen waarbij Amsterdam en de Schiphol-regio beduidend sterker groeien dan de overige gebieden. Het lijkt er op dat naast Amsterdam ook in andere deelregio s van de MRA de woonfunctie aan belang wint, met meer forensverkeer als gevolg. Tegelijkertijd leidt de combinatie van economische dynamiek, toenemende bevolking en grotere bezoekersstromen tot een sterke druk op de stad Amsterdam. De goede economische positie is natuurlijk geen gegeven. Alleen door goed te blijven inspelen op en het doorvoeren van noodzakelijke veranderingen, kan de MRA zich ook de komende jaren blijven ontwikkelen. De toenemende internationalisering, de transitie naar een circulaire economie, een veranderende arbeidsmarkt die steeds nieuwe competenties en kwalificaties vraagt én de voortgaande digitalisering van de economie zijn voor de komende jaren dé uitdagingen. Ze bieden kansen voor nieuwe (typen) bedrijvigheid, maar vragen ook aanpassingsvermogen van het bestaand bedrijfsleven, leiden tot andere ruimtevragen en nieuwe vormen van samenwerking tussen bedrijven onderling en met kennisinstellingen en overheden. Hierbij wordt het ook steeds duidelijker dat de Metropoolregio een logisch schaalniveau is om zaken op te pakken. Termen als one daily urban system en agglomeratiekracht zijn juist door de regionale verwevenheden van woon-werkrelaties, de uitdijende stad Amsterdam en deelregionale specialisaties nadrukkelijk van toepassing op de Metropoolregio Amsterdam. Dit werkplan van het Platform Economie is feitelijk een doorvertaling van de brede MRA- Actieagenda. Hierbij richt het werkplan zich enerzijds op de concretisering van de Economie-acties in deze MRA-Agenda, de samenhang met de overige acties uit deze MRA Agenda en verbindt ten slotte deze acties met activiteiten van andere partijen, zoals de Amsterdam Economic Board en het Rijk. Hierbij helpt ook dat enkele deelregio s de MRA Agenda hebben doorvertaald naar een eigen agenda. Hierdoor ontstaat een relevante gelaagdheid: deelregio s nemen hun verantwoordelijkheid voor de uitwerking van acties binnen hun gemeenten, in samenhang met de uitvoering op MRAschaal. Dit helpt bij de concretisering en zichtbaarheid van de MRA-acties. Voortgang Het gaat goed met de uitvoering van de meeste acties in het economisch domein. Hieronder volgt een beknopt overzicht van de voortgang van een aantal prominente dossiers. Met het in 2017 bestuurlijk vaststellen van de Uitvoeringsstrategie Plabeka 3.0 zijn de kaders bepaald voor het nieuwe regionale beleid ten aanzien van kantoren en bedrijventerreinen met als doel om de balans tussen vraag en aanbod van werklocaties te verbeteren. Dit nadrukkelijk in de context van de veranderende economie: de vraag naar nieuwe type werklocaties, een voortzettende MRA Werkplan en Begroting 2018 concept versie van 17 augustus

229 menging van wonen en werken en het verder spreiden van bedrijvigheid om de ruimtedruk in de stad te reduceren. Door de internationalisering in het aantrekken van investeerders is de Nederlandse markt in beweging gekomen. Buitenlandse bedrijven investeren nu in de MRA, (Zuidas Amsterdam, Holendrecht, Almere, Haarlem, Haarlemmermeer), waar voorheen Nederlandse partijen geen inzet wilden plegen. Deze partijen kijken heel anders naar rendementen dan de Nederlandse partijen. Zo blijken Buitenlandse bedrijven geen moeite te hebben met investeringen in sociale woningbouw en beschouwen zij de MRA als het schaalniveau waarop investeringen moeten worden afgewogen. De buitenlandse partijen kijken ook anders tegen interne voorzieningen (verkeersruimten, collectieve voorzieningen, etc.) dan we tot nu toe in Nederland gewend waren. Kortom, lagere rendementen, andere kijk op de portefeuille en andere concepten is het resultaat van het aantrekken van internationale partijen. Een mooi resultaat is de start van House of Skills, waarin overheden en bedrijfsleven elkaar hebben gevonden. In dit samenwerkingsverband van 16 opleidingsinstituten in de hele regio, gaan de partijen werkzoekenden en werkenden opleiden in vaardigheden/kwalificaties die de nieuwe economie vereist. Met de toekenning van EFRO-middelen en bijdragen vanuit het Platform Economie, gemeenten en bedrijfsleven start dit project in september Ook wat betreft het internationaal onderwijs zijn er in 2017 belangrijke stappen gezet. Via bijdragen van de betrokken gemeenten, het Platform Economie en het Rijk is de uitvoering van het Deltaplan Internationaal Onderwijs voortvarend ter hand genomen, en zullen per september 2017 al nieuwe plaatsen gerealiseerd zijn in Amstelveen, Amsterdam, Almere, Haarlem, Hilversum en Haarlemmermeer. In de komende jaren zal een verdere uitbreiding plaatsvinden. Het toeristisch beleid richt zich al jaren op het spreiden van de toeristen. Via Amsterdam Bezoeken, Holland Zien is er een actieve marketing om de internationale toerist ook de bezienswaardigheden in de metropoolregio te laten ontdekken. Inmiddels bezoekt een kwart van de city-trippers ook plekken buiten Amsterdam. Sinds de zomer van 2017 is voor de MRA (als enige regio in Nederland) de Amsterdam & Region Travel Ticket beschikbaar, waarmee met alle OV-vervoerbedrijven (inclusief de NS) binnen het MRA-gebied kan worden gereisd. De verwachting is dat dit een grote impuls zal geven aan nog meer spreiding van toerisme. Met het intensiveren van de regionale hotelstrategie via het aanstellen van een regionale hotelloods zal de komende jaren de ontwikkeling van nieuwe verblijfsaccommodaties in de metropoolregio ondersteund worden. In 2017 is ook gestart met de cultuurmarketing op MRA-schaal. In nauwe samenwerking met de Amsterdam Economic Board is in 2017 de prijsvraag bouwlogistiek uitgezet en eind 2017/begin 2018 zal de prijsvraag circulaire economie volgen. Doel van deze prijsvragen is om het regionaal bedrijfsleven (evt. samen met kennisinstellingen) uit te dagen om te komen met commercieel toepasbare en innovatieve oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken. Vanuit het Platform worden hiervoor bijdragen beschikbaar gesteld, onder de voorwaarde dat het bedrijfsleven minimaal tweemaal zoveel zelf investeert. Ook is in 2017 gestart met het regionaal opschalen van het succesvolle Amsterdamse programma StartUp Amsterdam. Onderzocht is welke onderdelen van dit Amsterdamse programma een MRA Werkplan en Begroting 2018 concept versie van 17 augustus

230 meerwaarde kunnen hebben voor de start-up-communities in de MRA-regio. Op basis van deze analyse zal nog in 2017, dan wel begin 2018, gestart worden met het programma MRA-StartUp. In 2017 is de programmamanager circulaire economie via het MRA Bureau aangesteld. Hij gaat fungeren als aanjager van de individuele acties en het organiseren van de onderlinge verbanden tussen deze acties. In 2017 zijn meerdere acties met een veelal verkennend karakter opgestart. In 2018 zal dit leiden tot een verdere specificering en concretisering. Ten slotte is er het voornemen om in 2018 samen met de Amsterdam Economic Board te starten met een jaarlijks terugkerend evenement: de State of the Region. Tijdens dit evenement worden de ambities en kansen van de metropoolregio met vertegenwoordigers van de overheden, het bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties besproken en de gezamenlijke acties benoemd. De jaarlijkse Economische Verkenningen op MRA-schaal worden hier ook gepresenteerd. 3.2 Samenstelling / werkwijze Het Platform Economie bestaat uit: o Portefeuillehouders Economie uit de deelregio s van de MRA o Portefeuillehouders Economie van de provincies Noord-Holland en Flevoland Voorzitter van het Platform Economie is wethouder Ollongren (deelregio Amsterdam), vicevoorzitter is gedeputeerde Bond (provincie Noord-Holland). De volledige samenstelling van het Platform Economie treft u in de bijlage. Binnen het Platform Economie worden bestuurlijke afspraken gemaakt over de economische dossiers waar binnen de MRA aan wordt gewerkt. Bestuurders binnen de MRA-platforms leggen - conform de informele samenwerking die is vastgelegd in het MRA Convenant- daarover zelf verantwoording af bij hun eigen colleges, Raden en Staten. Daarnaast zijn zij verantwoordelijk voor het betrekken van de eigen deelregio bij de te maken afspraken. De deelregio s zelf kunnen agendapunten aandragen en voorstellen doen in de MRA-platforms. De verantwoordelijkheid van de voortgang van de acties uit de MRA Agenda ligt bij de bestuurlijke trekkers van de betreffende acties. Afstemming tussen die acties vindt plaats in het Platform Economie. Het Platform Economie is daarnaast nauw betrokken bij de Amsterdam Economic Board, als overheidsdeel van deze triple-helix-samenwerking. Het Platform Economie (bestuurlijk overleg) vergadert vier keer per jaar. Vergaderingen worden voorbereid in een Ambtelijk Overleg Economie en een Directeuren Overleg Economie, waar eveneens vertegenwoordigers van de deelregio s, provincies en de Amsterdam Economic Board aan mee doen. Op deze manier vindt ambtelijk dezelfde vorm van afstemming plaats als bestuurlijk. 3.3 Taken Platform Economie De taken van het Platform Economie kunnen worden onderverdeeld in drie categorieën: o Doen - Als netwerk van publieke partners, worden in het Platform afspraken gemaakt over zaken die we gezamenlijk doen. Het gaat hier primair om activiteiten waarvoor gemeenten MRA Werkplan en Begroting 2018 concept versie van 17 augustus

231 o o en provincies een zelfstandige verantwoordelijkheid hebben, zoals afspraken over werklocaties, het (ruimtelijk) faciliteren van hotels en het uitvoeren van gezamenlijk onderzoek. Daarnaast treden overheden vaak op als initiator/aanjager van activiteiten en het opzetten/organiseren van netwerken. In beide gevallen vaak wel samen met externe partners (bedrijfsleven, onderwijs-kennisinstellingen, uitvoeringsorganisaties etc.). Voorbeelden hiervan zijn het toeristisch beleid, onderwijs- en arbeidsmarktbeleid en circulaire economie. Financieren - het Platform Economie treedt op als (mede)-financier van acties uit de MRA Agenda. We kennen hiervoor meerdere vormen van financiering: Bijdragen in de basisfinanciering, zoals die van de Board en vastgoedmarketing Co-financiering van economische stimuleringsprojecten, zoals de bijdrage afgelopen jaar in House of Skills en Deltaplan Internationaal Onderwijs Prijsvragen: jaarlijks schrijft het Platform twee prijsvragen uit, bedoeld om het regionaal bedrijfsleven uit te dagen om met commerciële oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken te komen. Opdrachten, zoals de jaarlijkse Economische Verkenningen Besluiten tot het leveren van financiële bijdragen worden altijd in het Bestuurlijk Overleg op basis van een projectplan genomen, op basis van de vastgestelde criteria. Beïnvloeden - In diverse Rijkstrajecten met economische implicaties, zoals het Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport (MIRT), de Ruimtelijk- Economische Ontwikkelstrategie Noordelijke Randstad, Zuidelijke Randstad en Brainport Eindhoven (REOS), de Nationale Omgevingsvisie, het topsectorenbeleid etc. is het van belang dat vanuit de MRA een gecoördineerde inbreng wordt geleverd. Die inbreng vindt zijn basis in de MRA Agenda en wordt binnen het Platform Economie besproken en afgestemd. Daarnaast wordt binnen de MRA gewerkt aan diverse gebiedsprogramma s. Daarbij valt te denken aan (o.a.) de uitvoering van de Rijksstructuurvisie Amsterdam Almere Markermeer (RRAAM), de uitvoering van de Visie Noordzeekanaalgebied, de circulaire Westas, de Kerncorridor Schiphol-Zuidas-Amsterdam, etc. Deze programma s kennen alle raakvlakken met (acties uit) de MRA Agenda. Vanuit die optiek zullen deze programma s in het Platform Economie worden besproken. Daarbij wordt gezocht naar hoe de samenwerking binnen de MRA deze programma s kan ondersteunen. 3.4 Jaarprogramma Platform Economie Zoals eerder geconstateerd zijn in de afgelopen twee jaar veel acties in gang gezet, die in 2018 verder doorgezet moeten worden. Hieronder een korte toelichting per actie, voor zover deze financiële consequenties (kunnen) hebben. Zie bijlage 1 voor het volledige begrotingsoverzicht van het Platform Economie. Vastgoedmarketing 1.3 Uitvoering geven aan de Vastgoedmarketingstrategie van de MRA om internationale investeerders aan te trekken MRA Werkplan en Begroting 2018 concept versie van 17 augustus

232 Het project Vastgoedmarketing loopt sinds Na een moeizame start is het project inmiddels goed op stoom. Regionale partners werken actief samen bij het aantrekken van (internationale) investeerders in zowel commercieel vastgoed als woningbouw. Dit heeft ertoe geleid dat de MRA als één investeringsgebied wordt gepositioneerd. Het hechte netwerk van accountmanagers heeft ook nadrukkelijk input geleverd aan de Uitvoeringsstrategie Plabeka 3.0 en wordt ook betrokken bij de verdere uitvoering hiervan. De wijze waarop dit vorm gaat krijgen wordt eind 2017/begin 2018 bepaald. Plabeka 1.5 Transformatie van kantoren, bedrijven en (tijdelijk) woon- en werkruimte met veel aandacht voor de leefkwaliteit, bijvoorbeeld door flexibelere bestemmingsplannen Met de nieuwe Uitvoeringsafspraken zijn de kaders bepaald. In 2018 zal de verdere uitvoering van de afspraken vorm krijgen. Dit betekent met name: - Jaarlijkse monitoring als basis voor aanpassingen - Regionaal Coördinatie Team t.b.v. begeleiden/verleiden van te verplaatsen bedrijven naar andere MRA-locaties - Regionale afspraken datacenters - Regionale afspraken logistiek/stadsdistributie - Projectbureau Herstructurering Bedrijventerreinen (PHB) - Verkenning Innovatiemilieus Zoals bij actie 1.3 al geconstateerd zijn er meerdere raakvlakken met Vastgoedmarketing zowel inhoudelijk als in personele zin. Daarom zullen de trekkers van beide acties met een aanvullend voorstel komen over de wijze van het verbinden van beide acties. Voor Plabeka, zie ook: ruimte-voor-werken-in-de-mra-van-morgen-2 Eind 2017 wordt een marktruimte-onderzoek detailhandel op MRA-schaal uitgevoerd. De provincie Noord-Holland is hiervan de trekker, met financiële bijdrage van het Platform Economie. Op basis van de resultaten hiervan, zal in 2018 bepaald gaan worden of en zo ja: op welke wijze detailhandelsbeleid op MRA-schaal meerwaarde heeft. Regionale Hotel- en accommodatiestrategie regionale hotelaanjager 1.9 De regionale hotelstrategie op korte termijn herijken, en op de middellange termijn uitbouwen tot een regionale accommodatiestrategie In 2018 wordt via de regionale hotelloods actief uitvoering gegeven aan de ontwikkeling van een gezonde hotelmarkt in de regio. De hotelloods gaat daartoe gemeenten concreet ondersteunen bij het acquireren van marktpartijen en waar nodig helpen bij het daadwerkelijk realiseren van nieuwe hotel- en accommodatie-ontwikkelingen. MRA Werkplan en Begroting 2018 concept versie van 17 augustus

233 Strategische Agenda Toerisme 1.10 Gezamenlijk uitvoering geven aan de Strategische Agenda Toerisme in de MRA 2025, en het daarbij behorende Actieprogramma Toerisme (waaronder uitvoering van Amsterdam Bezoeken, Holland Zien) Eind 2017 is de Strategische Agenda herijkt. Op basis hiervan wordt in 2018 verder uitvoering gegeven aan de ruim 40 deelacties, getrokken door de verschillende MRA-partners. Zie ook: Campusontwikkeling en start-ups 2.1 Inzet op campusontwikkeling voor start-ups en helpen bij het vinden van locaties en (groei)kapitaal pm Het voorstel is om deze actie te herformuleren in: MRA Start-up, met gebruikmaking van (succesvolle) producten Start-up Amsterdam. Hierbij wordt onder meer gedacht aan Start-up in residence en de B-Start-up school ; ook het koppelen van start-ups aan investeerders wordt hierbij betrokken. Ook is het voornemen om in samenhang met Plabeka 3.0 een regionale strategie innovatiemilieus te ontwikkelen, waarin opgenomen de campus-ontwikkeling. Studentenhuisvesting en huisvesting internationale kenniswerkers 2.2 De MRA-partijen maken op regionaal niveau afspraken over studentenhuisvesting en huisvesting voor pas afgestudeerden en internationale kenniswerkers (is tevens onderdeel van actie 1.1). Financiering via IN Amsterdam In 2017 is een actieplan opgesteld waarin op basis van de geconstateerde knelpunten met regionale partners de zowel korte- als langere termijnoplossingen in beeld zijn gebracht. Dit project wordt getrokken door IN Amsterdam. De uitvoering zal in 2018 starten. In algemenere zin worden vanuit Platform Economie de activiteiten van IN Amsterdam ten behoeve van internationale nieuwkomers (expats) jaarlijks ondersteund met een bijdrage van Datacenters 2.4 Een plek aanwijzen in de nabijheid van de internetknooppunten in Amsterdam (zoekgebied: Westas) waar datacenters zich kunnen vestigen en op lange termijn kunnen blijven. pm De groeiende digitale economie leidt tot een sterke toename van datacenters in de regio. De verkenning naar wat de meest geschikte plekken in de metropoolregio voor nieuwe datacenters zijn, is inmiddels uitgevoerd. De resultaten daarvan zullen binnen de Plabeka-afspraken hun plek krijgen. Uitdagingen liggen enerzijds in het vergroenen van de datacenters en anderzijds in zorgen voor voldoende energie voor deze datacenters. In 2018 moet duidelijk worden welke acties noodzakelijk zijn om de datacenters optimaal te faciliteren. In totaal groeide de Nederlandse datacentermarkt de MRA Werkplan en Begroting 2018 concept versie van 17 augustus

234 afgelopen zes jaar met gemiddeld 17,5%. Bovendien is voor de komende jaren zo n m² aan vloeroppervlak in nieuw te bouwen multi tenant datacenters gepland. 98% van deze oppervlakte zal in de Metropool Regio Amsterdam (MRA) worden gerealiseerd. Onderwijs & Arbeidsmarkt 2.5 t/m 2.8 De MRA richt zich op een betere aansluiting van onderwijs op de arbeidsmarkt en het permanent scholen en opleiden van werknemers, om permanent een goed opgeleide beroepsbevolking te hebben in een snel veranderende economie In de afgelopen jaren is regionaal sterk ingezet op initiatieven waarin onderwijsinstellingen en regionaal bedrijfsleven gezamenlijk vormgeven aan opleidingen (met name op MBO-niveau) die goed aansluiten op de vraag vanuit de markt. Dit beleid zal het komend jaar gecontinueerd worden, waarbij sterk ingezet wordt op acute knelpunten op de arbeidsmarkt (zoals coderen t.b.v. ICT-sector) en op banen van de toekomst (circulair bouwen, energietransitie etc.). Voor het oppakken van deze nieuwe activiteiten en het ondersteunen van nieuwe initiatieven (van onderwijs/- opleidingsinstellingen samen met bedrijfsleven in PPS-verband) wordt een bedrag van gereserveerd. Zie ook: Triple Helix-samenwerking 2.9 Het in triple-helix organiseren van de samenwerking overhedenbedrijfsleven-kennisinstellingen, met als doel de innovatie-kracht te versterken, en het realiseren van de vijf maatschappelijke uitdagingen van de Amsterdam Economic Board (gezondheid, mobiliteit, human capital, digitale connectiviteit en circulair). Via het organiseren van prijsvragen worden bedrijven en kennisinstellingen uitgedaagd om op bedrijfsmatige en innovatieve wijze bij te dragen aan het realiseren van de vijf Board-uitdagingen Vanuit de MRA wordt de Board-organisatie jaarlijks financieel ondersteund t.b.v. het realiseren van de vijf uitdagingen: Gezondheid, Mobiliteit, Human Capital, Digitale Connectiviteit en Circulaire Economie. In nauwe samenwerking met de Board zal in 2018 verder vorm gegeven worden aan: Organiseren van State of the Region en in aanloop naar dat event mobiliseren van regionale stakeholders op een aantal concrete actielijnen binnen de vijf uitdagingen. De definitieve keuze voor deze concrete actielijnen zal worden gemaakt in het najaar van Verdere regionalisering van Board-activiteiten Het samen met de Board organiseren van 2 prijsvragen Vanuit de MRA wordt voor een bedrag van 1,4 mln bijgedragen in de basisfinanciering van de Board (personeel, apparaatskosten, communicatie etc.). 1,2 miljoen is gereserveerd voor 2 prijsvragen. Zie ook: MRA Werkplan en Begroting 2018 concept versie van 17 augustus

235 Programma Open Amsterdam aantrekken internationaal talent 2.10 Samen met universiteiten en hogescholen uitvoering geven aan het programma Open Amsterdam, gericht op het aantrekken van internationaal talent. Via INAmsterdam ondersteuning geven aan de Internationale nieuwkomers Samen met de universiteiten, hogescholen en kennisinstellingen en onder regie van IN Amsterdam uitvoering geven aan het programma open amsterdam, gericht op het aantrekken van internationaal talent. Dit door het wegnemen van belemmeringen en het bieden van voorzieningen, zoals internationale scholen, huisvesting en goede, meertalige informatievoorzieningen over woonmogelijkheden in de metropoolregio en wet-&regelgeving. Zie ook: Cultuurimpuls 3.10 De MRA Partners geven uitvoering aan de cultuurimpuls van de MRA, die zich richt op afstemming en versterking van het cultuuraanbod, en toeristische profilering op MRA-schaal, en nieuwe functies, voor leegstaande monumenten en erfgoedstructuren biedt. Cofinanciering vanuit actie 1.10 Daar waar deze actie raakvlakken heeft met toerisme, wordt de uitvoering meegenomen in het kader van de Strategische Agenda Toerisme. Door een intensieve en productieve samenwerking zijn voor de Cultuurimpuls van de MRA de doelstellingen overgenomen die in de Strategische Agenda Toerisme zijn geformuleerd voor het thema Cultuur. De uitvoering van de acties behorende bij die doelstellingen gebeurt door de mensen van de Cultuurimpuls. Cofinanciering wordt gegeven vanuit de Strategische Agenda Toerisme. Circulaire economie Een plan opstellen met koplopers in het bedrijfsleven voor het circulair 4.1 maken van grondstoffenketens in de regio De Westas, grondstoffenrotonde Zaanstad, Gooi en Vechtstreek, Schiphol 4.3 Trade Park en Floriade Almere aanwijzen als pilotgebieden voor circulaire economie 4.4 Een MRA-brede grondstoffenatlas opstellen, met grondstoffen analyse De MRA wijst plekken aan voor tijdelijke opslag van hoogwaardige 4.5 bouwmaterialen die vrijkomen bij sloop, en zet een digitale marktplaats op om dit sloopafval op regioschaal weer te verhandelen Inventarisatie van braakliggende terreinen die in de komende 5 tot 10 jaar gebruikt kunnen worden voor de opwerking van zonne-energie of 4.6 voor de verbouw van gewassen zoals vlas, hennep, olifantsgras en hop voor bio-based producten Onderzoeken van de regionale afvalinzameling- en verwerking, en 4.7 voorstellen doen voor verbetering In de MRA Actieagenda zijn meerdere acties benoemd om de economie circulair te maken. Deze acties richten zich op het sluiten van de keten afval-grondstof. Samen met de Board en overige MRA Werkplan en Begroting 2018 concept versie van 17 augustus

236 partners (waaronder die in de circulaire Westas) worden verschillende initiatieven uitgevoerd. Sommige zijn nog in de verkennende fase anderen omvatten al concrete maatregelen. In 2018 moeten de eerste resultaten zichtbaar zijn, maar zal het accent in sterke mate liggen op het verbinden van de verschillende acties in de metropoolregio. Voor de verdere uitvoering is voor 2018 een budget van gereserveerd. Monitoring 7.2 Structureel monitoren van relevante trends en ontwikkelingen op (inter)nationale en MRA-schaal (MRA Dashboard), met medeneming van signalen uit de samenleving Een belangrijk instrument om de economische ontwikkeling in de MRA periodiek te volgen zijn de jaarlijks de Economische Verkenningen. Deze worden ook in 2018 weer uitgevoerd de presentatie is voorzien tijdens de State of the Region (zie ook actie 2.9). Zie ook: Nieuwe projecten of activiteiten nvt Budget voor urgente nieuwe projecten of activiteiten Gedurende het jaar doen zich kansen voor die we als MRA willen grijpen. Ontwikkelingen waar op korte termijn op ingespeeld moet worden, of bedreigingen die om snelle actie vragen. Elk jaar heeft het Platform Economie daarom een budget om te besteden aan dergelijke projecten of activiteiten. Ook de acties waarbij momenteel in de begroting als kostenpost nog PM staat vermeld, zullen indien zij tot uitvoering gaan komen en daarbij kosten worden gemaakt na goedkeuring van het Bestuurlijk Overleg Economie vanuit dit budget worden gefinancierd. Europa nvt Europa PM De Ruimtelijk-economische Actie-agenda van de MRA en het MRA Convenant vormen de basis voor het Programma Europa van de MRA. De inzet van dit programma is om de samenwerking van de MRA te versterken op het onderwerp Europa/internationaal. De inzet van het Programma Europa van de MRA is versterking van de samenwerking van de Metropoolregio Amsterdam op Europees niveau. Deze inzet richt zich op drie onderwerpen: Inzet op EU netwerken (Kennisverwerving en -deling) Inzet op kansen voor concrete projecten en activiteiten (Subsidie) Inzet op EU-profilering (Lobby) De samenwerking op deze onderwerpen wordt binnen het programma aangejaagd door het organiseren van een jaarlijks MRA Brussel Event, het formuleren van een dynamische strategie die recht doet aan de verschillen van de deelnemers van de MRA en het inrichten van een werkwijze om Europese (subsidie) aanvragen te kunnen doen namens de MRA. MRA Werkplan en Begroting 2018 concept versie van 17 augustus

237 4. Platform Ruimte 4.1 Inleiding De samenwerking op het gebied van Ruimtelijke Ordening in de MRA kent een brede insteek: veel onderwerpen en acties uit de MRA Agenda (zoals de opgaven voor woningbouw, energietransitie, het landschap, klimaatadaptatie etc.) kennen ruimtelijke consequenties die (ver) over de gemeentegrenzen heen gaan en daarom worden besproken in het Platform Ruimte van de MRA. De uitdaging voor de komende jaren zit in de onderlinge verbanden tussen de diverse acties uit de MRA Agenda. Hoe zorg je ervoor dat de belangrijke acties zo optimaal mogelijk in een beperkte ruimteworden uitgevoerd? Daarover vindt het gesprek plaats in het Platform Ruimte. In het afgelopen jaar (2017) heeft in het Platform Ruimte de nadruk gelegen op het starten van diverse acties uit de MRA Agenda. Plannen van aanpak zijn geschreven en behandeld, diverse MRAprogramma s zijn van start gegaan of staan in de steigers (waaronder het programma Bouwen en Wonen, het programma energietransitie, het actieprogramma Metropolitaan Landschap etc.). In 2018 is het zaak waar het kan versnelling aan te brengen in de uitvoering van deze acties uit de MRA Agenda en de samenhang tussen de diverse acties en onderwerpen uit de MRA Agenda verder uit te werken. 4.2 Samenstelling / werkwijze Het Platform Ruimte bestaat uit: o Portefeuillehouders Ruimte uit de deelregio s van de MRA o Portefeuillehouders Ruimte van de provincies Noord-Holland en Flevoland en o Vertegenwoordigers uit de portefeuillehoudersoverleggen Bouwen&Wonen, Duurzaamheid en Metropolitaan Landschap van de MRA. Voorzitter van het Platform Ruimte is gedeputeerde Geldhof (provincie Noord-Holland), vicevoorzitter is wethouder Van der Burg (deelregio Amsterdam). De volledige samenstelling van het Platform Ruimte treft u in de bijlage. Binnen het Platform Ruimte worden bestuurlijke afspraken gemaakt over de ruimtelijke aspecten van vele onderwerpen waar binnen de MRA aan wordt gewerkt. Bestuurders binnen de MRAplatforms leggen -conform de informele samenwerking die is vastgelegd in het MRA Convenantdaarover zelf verantwoording af bij hun eigen colleges, Raden en Staten. Daarnaast zijn zij verantwoordelijk voor het betrekken van de eigen deelregio bij de te maken afspraken. De deelregio s zelf kunnen agendapunten aandragen en voorstellen doen in de MRA-platforms. De verantwoordelijkheid van de voortgang van de acties uit de MRA Agenda ligt bij de bestuurlijke trekkers van de betreffende acties. Afstemming tussen die acties vindt plaats in het Platform Ruimte. Binnen het Platform Ruimte functioneren drie portefeuillehoudersoverleggen: Bouwen&Wonen, Duurzaamheid (energietransitie) en Metropolitaan Landschap. De portefeuillehoudersoverleggen zorgen voor de voortgang in de daaraan verbonden programma s en acties uit de MRA Agenda. De (ruimtelijke) afstemming tussen die programma s en acties vindt plaats in het Platform Ruimte. MRA Werkplan en Begroting 2018 concept versie van 17 augustus

238 Het Platform Ruimte (bestuurlijk overleg) vergadert vier keer per jaar. Vergaderingen worden voorbereid in een ambtelijk overleg Ruimte en een directeurenoverleg Ruimte, waar eveneens vertegenwoordigers van de deelregio s, provincies en portefeuillehoudersoverleggen aan mee doen. Op deze manier vindt ambtelijk dezelfde vorm van afstemming plaats als bestuurlijk. 4.3 Taken Platform Ruimte De taken van het Platform Ruimte kunnen worden onderverdeeld in drie categorieën: o Doen - Partijen binnen het Platform Ruimte leveren zelf producten op: dit betreft vooral de uitvoering van de acties uit de MRA Agenda. De bestuurlijk trekkers van die acties werken deze verder uit en zorgen voor bespreking daarvan binnen het Platform Ruimte (waarbij het Platform Ruimte o.a. de relaties tussen de verschillende acties bespreekt), met de andere platforms van de MRA en met indien nodig- betrokkenen, Raden en Staten. Ook de portefeuillehoudersoverleggen binnen het Platform Ruimte werken hun eigen programma s (gebaseerd op acties uit de MRA Agenda) verder uit. Ook daarvoor wordt afstemming gezocht binnen het Platform Ruimte, met de overige platforms binnen de MRA en indien nodig- met betrokkenen, Raden en Staten. o Financieren Het Platform Ruimte treedt op als (mede)-financier van acties uit de MRA Agenda. Alle acties die het Platform Ruimte betreffen zijn opgenomen in de begroting van het Platform Ruimte (onderdeel van dit jaarprogramma). Het Platform Ruimte kan binnen de begroting financiële middelen toedelen aan de betreffende acties, ook aan de acties in de begroting waar nu nog geen bedrag voor staat gereserveerd. De trekkende partij van de betreffende actie kan daar vervolgens via een aanvraag bij het MRA Bureau aanspraak op maken. De financiën binnen het Platform Ruimte zijn vooralsnog alleen bestemd voor activiteiten die een nauw verband hebben met (de uitvoering van acties uit) de MRA Agenda. o Beïnvloeden In diverse Rijkstrajecten met ruimtelijke implicaties, zoals het Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport (MIRT), de Ruimtelijk- Economische Ontwikkelstrategie Noordelijke Randstad, Zuidelijke Randstad en Brainport Eindhoven (REOS), de Nationale Omgevingsvisie, etc. is het van belang dat vanuit de MRA een gecoördineerde inbreng wordt geleverd. Die inbreng vindt zijn basis in de MRA Agenda en wordt binnen het Platform Ruimte besproken en afgestemd. Daarnaast wordt binnen de MRA gewerkt aan diverse gebiedsprogramma s. Daarbij valt denken aan (o.a.) de uitvoering van de Rijksstructuurvisie Amsterdam Almere Markermeer (RRAAM), de uitvoering van de Visie Noordzeekanaalgebied, de circulaire Westas, de Kerncorridor Schiphol-Zuidas- Amsterdam, etc. Deze programma s kennen alle raakvlakken met (acties uit) de MRA Agenda. Vanuit die optiek zullen deze programma s in het Platform Ruimte worden besproken. Daarbij wordt gezocht naar hoe de samenwerking binnen de MRA deze programma s kan ondersteunen. Ook bij de totstandkoming van gemeentelijke en provinciale omgevingsvisies is een gecoördineerde inbreng vanuit de MRA (op basis van de MRA Agenda) van belang. Het Platform Ruimte kan daarvoor zorgen. Zo zijn recent de (processen om te komen tot) de Omgevingsvisies van de provincies Noord-Holland en Flevoland besproken in het Platform Ruimte. MRA Werkplan en Begroting 2018 concept versie van 17 augustus

239 Bestuurders van de deelregio s van de Metropoolregio Amsterdam kunnen binnen het Platform Ruimte ook zelf onderwerpen ter bespreking aandragen. 4.4 Jaarprogramma Platform Ruimte De inhoud van het jaarprogramma van het Platform Ruimte wordt met name gevormd door een aantal programma s (in oprichting). Onderstaand de programma s die vallen binnen het Platform Ruimte, met daarbij een overzicht van de direct betrokken acties uit de MRA Agenda en een toelichting. Ook actie 1.1. uit de MRA Agenda staat hierbij uitgewerkt. De acties waarvoor in dit jaarplan (nog) geen budget is gereserveerd, gaan uiteraard gewoon door conform de plannen van aanpak die voor al die acties in de afgelopen 1,5 jaar zijn behandeld. Mocht het zo zijn dat in de loop van het jaar ook voor die acties financiën nodig zijn, dan kan daarvoor na instemming van het platform- aanspraak worden gemaakt op het budget voor nieuwe activiteiten dat het platform daarvoor heeft ingesteld. De activiteiten voor het Platform Ruimte zijn in 2018 onder te verdelen in vijf delen: 1. Afspraken over afstemming en programmering woningbouw 2. Bouwen en Wonen 3. Versnellen van de Energietransitie 4. Metropolitaan Landschap 5. Klimaatadaptatie Deze vijf delen worden hieronder per deel in een sub-paragraaf uitgewerkt. Zie bijlage 1 voor het volledige begrotingsoverzicht van het Platform Ruimte Afspraken over afstemming en programmering woningbouw 1.1 Alle MRA-gemeenten maken afspraken over afstemming en programmering woningbouw Voor wat betreft de afspraken over de afstemming en programmering van de woningbouw ligt de focus het komende jaar op drie activiteiten: Verwerken uitkomsten monitor Plancapaciteit 2018 De monitor plancapaciteit wordt ook in 2018 uitgevraagd (vanuit het programma Bouwen en Wonen van de MRA). De uitkomsten daarvan zijn een belangrijke basis voor het gesprek over de integrale woningbouwopgave. Voor deze actie uit de MRA Agenda betekent dit dat het materiaal (kaarten en analysemateriaal) geüpdatet moet worden en een analyse moet worden opgesteld. Bespreking van bevindingen met stakeholders De eerste maanden van 2018 worden benut om de opgedane kennis en analyses verder te verdiepen, te delen en te bespreken. Enerzijds met een nog bredere groep binnen de gemeenten en provincies, maar zeker zo belangrijk, ook met externe stakeholders, zoals ontwikkelaars, corporaties, beleggers en makelaars. Hiervoor worden bijeenkomsten georganiseerd en deelproducten opgesteld. MRA Werkplan en Begroting 2018 concept versie van 17 augustus

240 De begrote kosten voor 2018 behorende bij deze activiteiten bestaan uit: Analyse monitor plancapaciteit 2018: Nadere analyses confrontatie woningbouwaanbod met andere beleidsthema s: Communicatie en bijeenkomsten: Bouwen en Wonen 1.12 (nieuw) De gemeenten in de MRA zetten in op versnelling van de woningproductie. Afgesproken is om in de periode 2016 t/m 2020 ten minste woningen in aanbouw te nemen. Thema's en werkzaamheden Bouwen en Wonen, niet zijnde MRA Versnellingsactie: onderzoeken (waaronder WiMRA), analyse, monitoring, marketing, communicatie etc Het jaarprogramma Bouwen en Wonen geeft het brede scala van inhoudelijke onderwerpen weer waar de portefeuillehouders bouwen en wonen het gesprek met elkaar over willen voeren, wat zij gezamenlijk willen oppakken en waarover zij willen adviseren richting andere portefeuillehoudersoverleggen (PHO s), platforms en trekkers van de MRA-acties. Omdat in maart 2018 gemeenteraadsverkiezingen zijn, houden we er rekening mee dat dit van invloed kan zijn op de concrete invulling van het jaarprogramma. Voor de onderwerpen bouwen en wonen is het PHO Bouwen en Wonen het voorportaal van het Platform Ruimte. Het jaarprogramma geeft de activiteiten en de onderlinge samenhang weer van de activiteiten binnen het domein Bouwen en Wonen. Én ook de samenhang en afstemming met acties op andere domeinen als economie, ruimte, duurzaamheid en mobiliteit. Naast de onderlinge samenwerking en het bestuurlijk gesprek binnen de MRA, gaan we als metropoolregio het gesprek met regionaal werkzame corporaties en marktpartijen nader vormgeven. Dit jaarprogramma is de paraplu die ervoor zorgt dat samenhang wordt aangebracht en dat in gezamenlijkheid wordt ontwikkeld. Samenwerking Bouwen en Wonen (wat bindt ons) De opgave op de regionale woningmarkt is een grote en integrale opgave. Steeds duidelijker wordt dat de verschillende opgaven op het gebied van bouwen en wonen met elkaar en in de tijd met elkaar samenhangen. De MRA is een regionale woningmarkt. Al laat dat natuurlijk onverlet dat daarbinnen deelmarkten en specifieke opgaven zijn en dat er ook op allerlei terreinen verbindingen zijn met andere regio s en steden. De MRA is met Amsterdam als centrumgemeente een economisch sterke regio, met een enorme aantrekkingskracht. Gevolg is dat vooral jonge mensen vanuit het hele land en internationale kenniswerkers zich vestigen en een leven opbouwen in de MRA. Daardoor wordt het drukker en denken we na hoe we de grote woningbouwopgave en al die wensen van diverse groepen kunnen faciliteren binnen de MRA, op de goede plekken. Betaalbaarheid en toegankelijkheid van de woningmarkt zijn daarin grote gezamenlijke opgaven -zeker in een gewilde woningmarkt als de onze- omdat we een diversiteit aan mensen een plek willen kunnen geven. Daarbovenop zijn we gebonden aan de eisen die we ons allen hebben gesteld in het klimaatakkoord van Parijs. Dat akkoord betekent voor bouwen en wonen: duurzaam en energieneutraal bouwen. Dit jaarprogramma is een essentiële bouwsteen. MRA Werkplan en Begroting 2018 concept versie van 17 augustus

241 De speerpunten voor de samenwerking binnen de MRA in 2018 op het gebied van bouwen en wonen zijn: Gedeeld inzicht over de werking van de regionale woningmarkt, kennisdeling en uitwisseling als solide basis voor samenwerking. De grote, diverse en complexe woningbouwopgave vraagt op de korte termijn om maatregelen en samenwerking, en op de lange termijn om regionale afstemming. Bewaken en bevorderen van de toegankelijkheid van de woningmarkt voor de lage en middeninkomens. Een regionale gesprekspartner zijn met regionaal werkzame marktpartijen en corporaties. De MRA als één regionale woningmarkt positioneren in communicatie en marketing richting bewoners. Activiteiten voor het onderwerp Bouwen en Wonen in 2018 De activiteiten voor het onderwerp Bouwen en Wonen zijn in 2018 op te delen in vier delen: Gezamenlijk onderzoek en inzicht, kennisdelen en uitwisseling De basis voor de samenwerking op bouwen en wonen is gelegen in gedeelde kennis over de opgaven op de woningmarkt en de bijdrage die elke deelregio daarin kan leveren. - Inzet op activiteiten die gedeelde inzichten opleveren over de werking en samenhang op de woningmarkt en de woningbehoefte in de MRA. Belangrijke basis daarvoor is het doen van gezamenlijk onderzoek (o.a. WiMRA). Onderzoek levert ook bouwstenen op voor het gesprek over onze speerpunten woningbouwproductie/versnelling en betaalbaarheid/ toegankelijkheid. - Versterken van het netwerk en kennisuitwisseling op gebied van bouwen en wonen binnen de MRA, waarmee we gemeenten met de binnen de metropoolregio aanwezige kennis en kunde krachtiger maken. Woningproductie en Versnellingsopgave De gemeenten in de MRA zetten in op versnelling van de woningproductie. Afgesproken is om in de periode 2016 t/m 2020 ten minste woningen in aanbouw te nemen. - Uitvoering van de voorstellen in het kader van de Versnellingsopgave op de korte termijn, in samenhang met de proeftuinlocaties. In nauwe afstemming met de acties op het gebied van duurzaamheid en energietransitie. - Afstemming met MRA-actie 1.1/1.2. Deze actie richt zich op het voeren van gesprek over de woningbouwopgave in brede zin op de (middel)lange termijn ( ). Vanuit het programma Bouwen en Wonen wordt in deze actie ingebracht: de woningbehoefte en woningvraag in zowel kwantitatieve als kwalitatieve zin. - Verdieping van de aansluiting van marktvraag en woonaanbod (o.a. op basis van de Monitor plancapaciteit, gecombineerd met overige marktinformatie). - Opstarten van regionaal bestuurlijk gesprek met marktpartijen die duurzaam willen investeren in de metropoolregio, over de ontwikkelingen op de woningmarkt en aansluiting van vraag en aanbod (kwantitatieve en kwalitatieve opgave) MRA Werkplan en Begroting 2018 concept versie van 17 augustus

242 Betaalbaarheid en toegankelijkheid Door de toenemende druk op de woningmarkt in de MRA, komen de betaalbaarheid en toegankelijkheid voor steeds meer mensen in het geding. Terwijl een toegankelijke woningmarkt juist een voorwaarde is voor een economisch gezonde en sterke regio. Betaalbaarheid en toegankelijkheid zijn dan ook een gedeelde opgave, op zowel korte als lange termijn. - Faciliteren van het regionale gesprek met regionaal werkzame corporaties. - Uitwisseling instrumentarium om aanbod middensegment huur en betaalbare koop structureel te vergroten. Marketing en communicatie regionale woningmarkt richting bewoners We willen bewoners beter informeren over het diverse woningaanbod in de metropoolregio en laten zien dat de MRA één grote regionale woningmarkt is met daarbinnen een keur aan woonmilieus. - Inzet van diverse communicatiemiddelen om de metropoolregio in beeld brengen en die bijdragen aan de speerpunten uit dit jaarprogramma. We onderzoeken of bestaande communicatiemiddelen kunnen worden uitgebreid en/of aangescherpt. - Communicatie en marketing richting bewoners in samenhang ontwikkelen met vastgoedmarketing richting marktpartijen (MRA-actie 1.3). De begrote kosten voor 2018 behorende bij deze activiteiten bestaan uit: Onderzoek en kennisdeling ,- Woningproductie en versnellingsopgave ,- Communicatie en marketing regionale woningmarkt ,- Bijeenkomsten/bestuurlijke gesprekken onderling, met corporaties en markt , Versnellen van de energietransitie 4.8 Opstellen en uitvoeren van een regionaal programma voor energie waarin de MRA-partners invulling geven aan het landelijke Energieakkoord en een bijdrage aan de Nationale Energieatlas. 4.9 Opschalen van pilots van slimme en flexibele energiesystemen zoals smart grids, waarbij vraagsturing en energieopslag een rol spelen Uitbreiden en verknopen van warmte/koudenetwerken in de MRA voor grotere efficiëntie en aansluiting van extra woningequivalenten Opstellen en uitvoeren van een regionaal programma voor het versnellen van energiebesparing. Werkzaamheden Duurzaamheid m.b.t. onderzoek, monitoring, communicatie, events, niet zijnde acties MRA Agenda De Energietransitie en de Circulaire Economie zijn dé opgaven voor de toekomst. De Metropoolregio Amsterdam wil bijdragen aan de Europese en de nationale ambitie om de transformatie in gang te zetten naar een CO2-arme energievoorziening in De Nationale Energieagenda stelt dat de realisatie van deze ambitie grotendeels met maatwerkoplossingen moet plaatsvinden op regionaal MRA Werkplan en Begroting 2018 concept versie van 17 augustus

243 en lokaal niveau. De MRA wil regie voeren om de energietransitie aan te jagen samen met het Rijk, marktpartijen, kennisinstelling, maatschappelijke organisaties en inwoners. De opgave voor de MRA is groot. Uit de in 2017 uitgevoerde ruimtelijke verkenning komt naar voren dat gezien de omvang en diversiteit van de energievraag in de MRA het bereiken van energieneutraliteit voor de MRA een enorme inspanning zal vragen. De MRA-schaal is daarbij het goede schaalniveau om de transitie te versnellen vanwege het bereiken van schaalvoordelen via een regionale aanpak en het creëren van specifieke kansen zoals de aanleg van warmtenetten die het opereren vanuit de regionale schaal biedt. Activiteiten voor het onderwerp Versnellen van de energietransitie in 2018 Als vervolg op de MRA-proeftuin Maak Verschil zal in 2018 een regionale energietop worden voorbereid met als doel een samenhangende regionale energiestrategie en investeringsagenda op te stellen. Deze zal in de periode worden voorbereid. Belangrijke uitgangspunten voor de te ontwikkelen regionale energiestrategie en -investeringsagenda: Op regionaal niveau worden de opgaven benoemd en worden met maatschappelijke actoren afspraken gemaakt voor de energietransitie. De meerwaarde en eigen kracht van de MRA staat centraal en van daaruit wordt inzichtelijk gemaakt wat de wisselwerking is met de aanpak op de schaal van gemeenten, provincie en het Rijk. Het is een samenspel. Het onder regie van een nieuw kabinet op te stellen Nationaal Programma Energietransitie zal daarbij mede richting geven aan de binnen de MRA te maken regionale keuzes. Het richt zich op vier transitiepaden (1. wonen (bestaand en nieuw), 2. werken (industrie en kantoren; besparen en hergebruiken van energie), 3. energienetwerken en 4. opwekken van duurzame energie. De opbrengsten van de MRA-ruimtelijke verkenning energie worden meegenomen. Naast een programma voor de energietransitie komt er een programma voor circulair. Op onderdelen is er nauwe samenhang en overlap en zal de integraliteit worden gezocht. De actieplannen die in worden opgesteld voor 4.9 (slimme netwerken), 4.10 (Warmte-Koude) en 4.11 (besparing bebouwde omgeving) zullen belangrijke bouwstenen vormen en indien nodig een update krijgen. Er zal worden gezocht naar integraliteit met andere MRA-opgaven zoals woningbouw (opgave 1.1), Mobiliteit (o.a. 5.7) en Landschap. In 2018 is vooralsnog met name procesbudget nodig voor het voorbereiden van de energietop, het opstellen van de regionale strategie, de investeringsagenda en onderliggende actieplannen. Om de afspraken op de energietop te kunnen uitvoeren, zal te zijner tijd een substantiële additionele financiële inzet van partijen nodig zijn. Een financierings- en dekkingsvoorstel zal deel uitmaken van de afspraken op de energietop. De begrote kosten voor 2018 behorende bij deze activiteiten bestaan uit: : Opstellen en uitvoeren van een overkoepelende en integrerende regionale strategie en uitvoeringsprogramma voor de energietransitie waarin de MRA-partners invulling geven aan het landelijke Energieakkoord : Uitvoeren van het in 2017 ontwikkelde plan van aanpak voor het ontwikkelen van (pilots van) slimme en flexibele energiesystemen zoals smart grids, waarbij vraagsturing en energieopslag een rol spelen. MRA Werkplan en Begroting 2018 concept versie van 17 augustus

244 50.000: Uitvoering van de routekaart Duurzame Warmte en de daarin opgenomen acties en projecten aan jagen en verder brengen : Opstellen en uitvoeren van het regionaal actieplan voor het versnellen van energiebesparing in de bebouwde omgeving. Prioriteit krijgt het verduurzamen van woningen, zowel bestaande woningen en nieuw te ontwikkelen woningen. De noodzakelijke voorwaarden om tot een programmatische meerjaren- aanpak te komen worden uitgewerkt : ten behoeve van de voorbereiding energietop (rekening houdend met moment waarop nieuwe colleges en raden zich hebben gevormd) en het regionaal energie-akkoord en het ontwikkelen van instrumenten die bijdragen aan het creëren van een lerende community voor de energietransitie Metropolitaan Landschap 3.1 Een actieprogramma opstellen en uitvoeren voor het metropolitane landschap (Identity matching, Investerings en beheeragenda, Veenweide, Buitenpoorten) 3.2 Onderzoek doen naar een landschapsfonds en een landschapscompensatieregeling voor de MRA. 3.3 Een regionaal plan voor afstemming van evenementen waarbij rekening wordt gehouden met een optimale verdeling van overlast en inkomsten die bijdragen aan het beheer van gebieden. 3.4 Een verkenning uitvoeren naar de metropolitane potentie van het Markermeer-IJmeer voor de doelstellingen van de MRA. 3.5 Een curator aanstellen voor het landschap, te beginnen met Waterland als voorbeeldproject, die in 10 jaar tijd het landschap op de kaart zet voor recreanten en toeristen. 3.6 De MRA-partners voeren een quick scan uit voor lopende landschappelijke projecten (zoals de Markermeerdijken) om na te gaan in hoeverre de in deze agenda gemaakte keuzes en acties daarin meegenomen worden. Werkzaamheden Metropolitaan Landschap m.b.t. onderzoek, monitoring, communicatie, events, niet zijnde acties MRA agenda pm pm pm Een goede leefkwaliteit met een aantrekkelijke en gezonde leefomgeving voor de bewoners wordt steeds belangrijker voor het concurrerende vermogen van metropolen. Omdat het voor metropolen steeds moeilijker wordt om zich internationaal te onderscheiden op het gebied van bereikbaarheid, connectiviteit of fiscaliteit wordt quality of life als vestigingsplaatsfactor steeds belangrijker. De toename van het aantal huishoudens, bedrijven en bezoekers zorgen voor meer drukte in en buiten de stad. De MRA onderscheidt zich van andere metropolen door de grote diversiteit aan hoogwaardige landschappen in de nabijheid van de stedelijke gebieden. Het groen vormt een integraal onderdeel van het metropolitane systeem; het biedt ruimte voor ecologische verbindingen, voedselproductie, ontspanning en inspanning, waterberging en herbergt een schat aan cultuurhistorische waarden. De MRA zet zich er voor in om de ruimtelijk-economische dynamiek van de metropoolregio zo te geleiden dat de kwaliteit, bereikbaarheid en toekomstbestendigheid worden vergroot. Hiervoor heeft het Platform Ruimte in 2016 het Actieprogramma Metropolitaan Landschap behandeld (uitvoering actie 3.1 in van de MRA Agenda). De uitvoering vindt plaats onder regie van het Portefeuillehoudersoverleg Metropolitaan Landschap (PHO ML). MRA Werkplan en Begroting 2018 concept versie van 17 augustus

245 Activiteiten voor het onderwerp Metropolitaan Landschap in 2018 In 2018 staan twee sporen centraal in de aanpak van het PHO ML: Voortzetting van de uitvoering en actualisatie van het Actieprogramma ML Het PHO ML bewaakt de voortgang van de uitvoering van het actieprogramma en heeft afspraken gemaakt met de terreinbeherende organisaties over samenwerking in de uitvoering. De uitvoering is nu bezig en vraagt om een actualisatie; sommige acties zijn afgerond, sommige acties vragen om een herformulering en sommige acties komen mogelijk te vervallen. In 2018 gaat de MRA onder meer: - een politiek-bestuurlijk debat organiseren over de financiering van het landschap op basis van de uitkomsten van het onderzoek naar een beheer- en investeringsagenda. Het debat zal gaan over sturingsmogelijkheden voor de kosten voor investeringen en beheer van het landschap. - een voorstel doen voor regionale samenwerking op het gebied van evenementen op basis van een inventariserend onderzoek dat begin 2018 wordt afgerond. - het opstellen van een plan voor de realisatie van één of meer Buitenpoorten. In dit plan staan voorstellen voor fysieke inrichtingsmaatregelen, een voorstel voor de branding van het concept Buitenpoorten naar de gebruiker en een concrete investeringsopgave. - regionale fietscorridors uitwerken om de realisatie van regionale fietsroutestructuren te bevorderen. Betere verbinding van het landschap met ruimtelijk-economische opgaven Landschap is bij uitstek een thema dat niet als een sectorale opgave maar als facetopgave benaderd moet worden. Het bestaande actieprogramma heeft nog onvoldoende verbinding met andere prioritaire opgaven uit de MRA Agenda, zoals wonen, de energietransitie en klimaatadaptatie. In 2018 wordt erop ingezet om deze integraliteit te vergroten en afspraken te maken over nieuwe acties die hieraan bijdragen en opgenomen kunnen worden in het te actualiseren actieprogramma ML. Een belangrijke basis hiervoor wordt gelegd met de Landschapstriënnale in september 2017, een maand vol debatten over de toekomst van het landschap. Hiermee wordt de basis gelegd voor de agenda van het landschap in de metropoolregio de komende twee jaar. Op dit moment worden als prioritaire thema s gezien: - Bouwen en wonen - Energietransitie - Klimaatadaptatie - Food - Vestigingsklimaat - Natuur en gezondheid - Vrijetijdseconomie De rol van het Programma Metropolitaan Landschap is om ten aanzien van deze dossiers kennis in te brengen over de betekenis en mogelijkheden van het landschap, hiermee draagvlak te vergroten en zo de kwaliteit van plannen te verbeteren. De begrote kosten voor 2018 van deze activiteiten bestaan uit: MRA Werkplan en Begroting 2018 concept versie van 17 augustus

246 De uitvoering van lopende acties (ca in 2018) en de uitvoering van het tweede spoor (ca ). Dit geld is nodig voor het organiseren van debatten, verzorgen van communicatie, inhuur van experts, enzovoort Klimaatadaptatie 6.1 Een regionaal plan uitwerken voor de waterhuishouding waarin maatregelen staan op het gebied van calamiteitenvoorzieningen, waterberging, meerlaagse waterveiligheid, waterkwaliteit, verzilting van de landbouwgronden, bodemdaling en beperking van het watergebruik, onder meer in samenwerking met het Nationaal Deltaprogramma en andere rijksprogramma s 6.2 Provincies, gemeenten en waterschappen wijzen waterbergingslocaties aan om zware buien op te kunnen vangen. 6.3 Borgen dat bij beslissingen over grote infrastructurele ingrepen en vestiging van grote watervragers de veranderende klimaatopgave wordt meegenomen in omgevingsvisies In juli 2017 heeft het Platform Ruimte budget vrijgegeven (uit de MRA Begroting van 2017) om te komen tot een MRA-plan van aanpak klimaatadaptatie. Ook heeft het Platform Ruimte ermee ingestemd dat de acties over klimaatadaptatie (6.1 t/m 6.3) als één integraal plan worden uitgewerkt. Activiteiten voor het onderwerp Klimaatadaptatie in 2018 Het plan van aanpak daarvoor wordt eind eerste kwartaal 2018 bestuurlijk behandeld. Hierin wordt opgenomen waar, ten opzichte van de inbreng van afzonderlijke overheden, de MRA meerwaarde en rol bij klimaatadaptatie ligt. Dit gebeurt onder meer op basis van een nulmeting die aangeeft waar de diverse MRA-partners rond klimaatadaptatie staan en in het begeleiden van het opzetten van een zogenoemde stresstest die voor gemeenten het begin vormt van de inventarisatie klimaatadaptatie. De MRA-meerwaarde zal zich richten op inhoudelijke ondersteuning van gemeenten, het gezamenlijk organiseren van toegevoegd groen en waterberging, het stellen van gezamenlijke no regret -maatregelen bij nieuwbouw en verbouw van bestaande woningen en vastgoed en het naar derden toe neerleggen van gezamenlijke eisen. Ook zal overall communicatie een belangrijk element zijn. Uiteraard wordt de exacte inhoud bepaald door het plan van aanpak. Van belang is de integraliteit naar aanpalende beleidsvelden als wonen, energie, circulair economie en mobiliteit. Met name de nieuwe woningbouwlocaties zullen direct ook klimaatadaptief worden ingericht. Vanuit deze invalshoek ziet de begroting voor 2018 er indicatief- als volgt uit: Symposium over stresstest gericht op gemeenten die dit nog in gang moeten zetten Zodanig opgezet, dat gemeenten hierin begeleid worden vanuit de MRA-brede context en het plan van aanpak. Indicatie: ,- In gang zetten stresstesten uitvoeren en knelpunten benoemen Inzet is dat gemeenten zelf voor hun eigen grondgebied het initiatief nemen om tot een stresstest te komen. De MRA hecht hier belang aan en kan met name kleinere gemeenten MRA Werkplan en Begroting 2018 concept versie van 17 augustus

247 faciliteren. Dit kan via een te ontwikkelen toolbox en advies en begeleiding van deze gemeenten. Indicatie: ,- Planadvies uitgangspunten tool ontwikkelen Dit betreft het uitwerken van uitgangspunten voor nieuwbouw- en inbreidinglocaties, waarbij wordt ingezet op geen-spijtmaatregelen. Tevens worden hierbij de laatste inzichten (die van regionale betekenis zijn) verwerkt. Indicatie: ,- Zoekopdracht voor een regionale groenbuffer met locaties wateropvang en waterberging Hierbij gaat het om de ruimtelijke inpassing van bufferlocaties in relatie tot de taakstelling van te bouwen woningen (tot 2040) en in relatie tot de opgaven voor energieopwekking. Welke ruimtelijke keuzes moeten er, bijvoorbeeld in het landschap, ten aanzien van klimaatadaptatie gemaakt worden? Ook betreft dit het zoeken naar dubbelgebruik. Wat nodig is in de MRA wordt mede bepaald door wat gemeenten afzonderlijk niet kunnen bieden. Daarom loopt deze zoekopdracht ook door naar de volgende jaren. Indicatie: ,- Kennisuitwisseling binnen de MRA faciliteren Dit betreft het verzamelen van best practices, het delen van informatie en de rol van het Platform Ruimte daarin. Indicatie: ,- De resultaten van bovenstaande acties (en de daarmee gepaard gaande urgentie) moeten helder worden gepresenteerd/gecommuniceerd richting de MRA-partners. Doel van deze communicatie is om de MRA-partners de gelegenheid te geven klimaatadaptatie goed op hun agenda s te krijgen. Deze communicatie is ook een aandachtspunt in relatie tot de verkiezingen van volgend jaar. Indicatie: ,- Nieuwe projecten of activiteiten nvt Budget voor urgente nieuwe projecten of activiteiten, in eerste instantie voor die acties in de begroting van het Platform Ruimte waar nog geen bedrag voor staat opgenomen in de begroting, en in tweede instantie ook voor nieuwe nog niet in de begroting opgenomen activiteiten Gedurende het jaar doen zich kansen voor die we als MRA willen grijpen. Ontwikkelingen waar op korte termijn op ingespeeld moet worden, of bedreigingen die om snelle actie vragen. Het Platform Ruimte heeft daarom een budget om te besteden aan dergelijke projecten of activiteiten. Ook de acties waarbij momenteel in de begroting als kostenpost nog PM staat vermeld, zullen indien zij tot uitvoering gaan komen en daarbij kosten moeten maken na goedkeuring van het Bestuurlijk Overleg Ruimte vanuit dit budget worden gefinancierd. MRA Werkplan en Begroting 2018 concept versie van 17 augustus

248 5. Platform Mobiliteit 5.1 Inleiding De samenwerking binnen het Platform Mobiliteit kent een iets andere insteek dan binnen de andere Platforms het geval is: het gaat veelal over de financiering en vormgeving van de grote projecten op MRA-schaal, ook in overleg met de partners die op nationale schaal opereren: het Rijk, maar ook NS en ProRail. De partners in het Platform Mobiliteit zijn dan ook de financierende partijen binnen de MRA. De MRA-portefeuillehoudersoverleggen en Platforms zijn onderling verweven en werken vanuit een andere invalshoek aan hetzelfde eindbeeld. Bij het bepalen van wenselijke woon- en werklocaties is de bereikbaarheid een belangrijke factor, anderzijds zorgt de bereikbaarheidspoot van de MRA voor een verbetering van de bereikbaarheid in het geval deze (nog) niet op orde is. Dit alles natuurlijk zo duurzaam mogelijk. Soms werkt het Platform Mobiliteit mee aan de opgaven vanuit andere platforms en portefeuillehoudersoverleggen en aan MRA-brede onderwerpen, denk hierbij aan MRA Elektrisch, de gezamenlijke woningbouwopgave, of het project Bereikbaarheid van, in en naar de MRA. Ook zijn er gezamenlijke opgaven zoals smart mobility, dat een van de vijf challenges van Amsterdam Economic Board vormt. In 2018 is de mobiliteitsopgave nog steeds groot: de verkeersstroom blijft groeien, dus het belang van het beter benutten van bestaande infrastructuur, ook bij de werkzaamheden die in de metropoolregio verwacht worden, het optimaal inzetten van smart mobility-oplossingen en het waar nodig uitbreiden van infrastructuur wordt alleen maar groter. Met de grotere mobiliteitsdruk worden ook de problemen in het binnenstedelijk gebied en de zorgen rondom de leefkwaliteit steeds zichtbaarder en duidelijker, dus ook op die vlakken gaan we in 2018 onverminderd door. Naast de acties die in de MRA Agenda zijn opgenomen voor het thema mobiliteit zijn er ook nog een groot aantal andere acties die binnen het Platform Mobiliteit worden uitgevoerd. Zie hiervoor het overzicht aan het eind van dit hoofdstuk. 5.2 Samenstelling / werkwijze Het Platform Mobiliteit bestaat uit de volgende partijen: - Provincie Noord-Holland - Provincie Flevoland - Vervoerregio Amsterdam - Gemeente Amsterdam - Gemeente Almere - Rijkswaterstaat West-Nederland-Noord Bestuurders van de vijf overheden en de Hoofdingenieur-Directeur van Rijkswaterstaat WNN komen vier maal per jaar bijeen (BO). In tegenstelling tot beide andere platforms nemen gemeenten / deelregio s niet rechtstreeks deel aan het Platform Mobiliteit. Zij worden vertegenwoordigd door de Vervoerregio Amsterdam en de beide provincies. De gemeenten Amsterdam en Almere vormen vanwege hun grote opgaven een uitzondering hierop. Bij de projecten zijn gemeenten / deelregio s uiteraard wel betrokken. Naast genoemde partijen zijn een vertegenwoordiger van NS en een MRA Werkplan en Begroting 2018 concept versie van 17 augustus

249 vertegenwoordiger van ProRail aanwezig bij de behandeling van agendapunten die het spoor betreffen in het DO en het BO. Een agendacommissie (AC) en vervolgens een overleg van directeuren (DO) agenderen de onderwerpen en bereiden de onderwerpen voor het bestuurlijk overleg voor. Een secretaris en een secretariaatsmedewerker vormen het Secretariaat van het Platform. Zij coördineren en faciliteren de werkzaamheden van het Platform. 5.3 Taken Platform Mobiliteit De taken van het Platform Mobiliteit kunnen worden onderverdeeld in drie categorieën: o Doen - Partijen binnen het platform Mobiliteit leveren zelf producten op. De bestuurlijk trekkers van die acties werken deze verder uit en zorgen voor bespreking daarvan binnen het platform, met de andere platforms van de MRA en met indien nodig- betrokken andere partners. o Financieren - Het Platform Mobiliteit treedt op als (mede)-financier van acties uit de MRA Agenda en de overige acties. De kosten hiervan worden opgebracht door de deelnemende partijen en soms ook andere partijen en lopen niet via de MRA-begroting. o Beïnvloeden - Het Platform Mobiliteit werkt samen met Rijk en deelregio s aan de grote opgaven in de metropoolregio, die gezien de schaal veelal ook van landelijk belang zijn. Via de MIRT-overleggen voert het Platform Mobiliteit, in gezamenlijkheid met de andere platforms, gesprekken met het Rijk over de inzet van Rijk en metropoolregio voor de opgave en wordt de lobby-inzet richting Rijk en Europa bepaald. Ook werkt het Platform Mobiliteit actief aan projecten zoals Beter Benutten, en trekt zij samen met het Rijk het project Bereikbaarheid van, naar en in de MRA. Zie ook: Jaarprogramma Platform Mobiliteit De inhoud van het jaarprogramma van het Platform Mobiliteit wordt gevormd door de projecten uit de MRA-agenda, waar het Platform Mobiliteit trekker, medetrekker of anderszins betrokken is, aangevuld met een aantal andere mobiliteitsprojecten. De activiteiten van het Platform Mobiliteit worden geheel gefinancierd vanuit de eigen middelen van de deelnemende partijen. Hiervoor zijn dus geen middelen nodig vanuit het MRA Budget. In de begroting staan daarom geen bedragen vermeld bij de acties van het Platform Mobiliteit. Om toch een beeld te geven van wat het Platform Mobiliteit het komende jaar gaat doen, is hieronder per (groep van) actie(s) een beknopte omschrijving van de activiteiten gegeven. Daarnaast is een lijst opgenomen van acties en projecten die het Platform ook nog onderneemt, die geen expliciet onderdeel zijn van de MRA Agenda. 1.8 Knooppuntontwikkeling met als prioriteit de spoorcorridors Zaan en Schiphol- Amsterdam-Almere-Lelystad (SAAL) waar hoogfrequent rijden wordt ingevoerd Het Platform Mobiliteit werkt samen met NS en ProRail aan de coördinatie van het spoorproduct, waarbij ook de integratie met andere systemen en samenwerking met de ruimtelijke sector een steeds grotere rol gaan spelen. Project 5.1 is een goed voorbeeld van dit type werkzaamheden. MRA Werkplan en Begroting 2018 concept versie van 17 augustus

250 5.1 Uitbreiding en verbetering knooppunt Schiphol Plaza Een geïntegreerde lijnennetkaart van de MRA met een herkenbare lijnvoering op MRA-Schaal Een aantrekkelijk, metropolitaan fietsnetwerk tot stand brengen door onder meer het aanleggen van ontbrekende schakels en verbetering van bestaande routes Opstellen van een regionale bereikbaarheidsagenda voor alle soorten goederen via alle modaliteiten Onderzoeken welke nieuwe infrastructuurinvesteringen prioriteit hebben na 2025, zoals uitbreiding metronet, de IJmeerverbinding, A1, N23 en voltooiing van een 2e ring rond Amsterdam De MRA-partners brengen de financiering van de capaciteitsvergroting van de A1 en A9 bij het Rijk onder de aandacht Ook in 2018 werkt de MRA aan de infrastructuur in de regio. Er wordt samen met het Rijk, de Vervoerders en de spoorse partijen gewerkt aan verbetering van de verschillende netwerken weg, OV en fiets. Ook betere samenwerking op het gebied van goederenvervoer is onderwerp van gesprek: hoe kunnen we bestaande initiatieven beter verbinden, zodat de ambities voor een goede afwikkeling van het goederenvervoer in combinatie met wensen op het gebied van leefkwaliteit en veiligheid het beste waargemaakt kunnen worden? Zo blijft onze regio, inclusief de luchthavens, goed bereikbaar. Voor de onderdelen infrastructuur wordt nauw samengewerkt met de ruimtelijke sector. Gezien de grote druk op de mobiliteit en de woningmarkt is het extra belangrijk dat de wisselwerking tussen beide optimaal tot zijn recht komt. 5.7 De MRA stelt een innovatie- en duurzaamheidsagenda 'smart mobility' op. 5.8 Onderzoeken toekomstige bekostiging openbaar vervoer 5.9 Het efficiënter vormgeven van het stedelijk distributienetwerk 5.10 MRA-partijen stellen in samenwerking met het Rijk een multimodale regioregisseur aan. Het beter benutten van het verkeer- en vervoersysteem is van groot belang, zo kan kostbare uitbreiding voorkomen worden, terwijl doorstroming en betrouwbaarheid wel verbeteren. Hierbij wordt uiteraard gebruik gemaakt van de nieuwste technologische ontwikkelingen, zowel aan de wegkant, als voertuigtechnieken. Ook bij wegwerkzaamheden is het goed benutten van bestaande mogelijkheden van groot belang. Omdat er in 2018 flinke werkzaamheden in het vooruitzicht zijn, is een goede regie hierop met een breed spectrum aan oplossingen een belangrijk onderdeel van de taken. 6.3 Borgen dat bij beslissingen over grote infrastructurele ingrepen en vestiging van grote watervragers de veranderende klimaatopgave wordt meegenomen in omgevingsvisies. Nadruk bij dit onderwerp ligt bij de Omgevingsvisies. Daar waar verkeer en vervoer hier een concrete bijdrage kan leveren, gaat het Platform Mobiliteit hierover graag in gesprek. MRA Werkplan en Begroting 2018 concept versie van 17 augustus

251 7.1 Verbeteren van de bestuurlijke en ambtelijke samenwerking in de MRA 7.2 Structureel monitoren van relevante trends en ontwikkelingen op (inter)nationale en MRA-schaal (MRA Dashboard), met medeneming van signalen uit de samenleving 7.3 Om de betrokkenheid bij de opgaven van de MRA raadsleden, vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven, kennisinstellingen en de deelregio's te borgen gaan de MRA partners jaarlijks bijeenkomsten organiseren. Het Platform Mobiliteit denkt ook in 2018 actief mee aan de optimalisering van de bestuurlijke en ambtelijke samenwerking en uiteraard de samenwerking met wetenschap en bedrijfsleven. Om de complexe en grote opgave te kunnen uitvoeren is een goede samenwerking tussen alle partijen een basisvereiste, en moeten we goed zicht hebben op de nieuwste trends en ontwikkelingen. Overzicht van acties en projecten die het Platform Mobiliteit onderneemt, die niet expliciet zijn opgenomen in de MRA Agenda: A.1 MIRT Rijk-Regio MIRT Algemeen A.2 Beter Benutten Vervolg 2015 tot en met 2017 A.3 Programma Stedelijke Bereikbaarheid A.4 MIRT-Onderzoek Noordwestkant Amsterdam A.5 MIRT-Onderzoek Oostkant Amsterdam A.6 Bereikbaarheid van, in en naar de MRA (hier is actie 5.5 uit de MRA-Agenda voorlopig ondergebracht) B.1 VERKEERSMANAGEMENT Praktijkproef Amsterdam B.2 Bereikbaarheid Amsterdam B.3 Regionaal Verkeersmanagement C.1 WEGPROJECTEN Bereikbaarheid Lelystad Airport C.2 Duinpolderweg/Bereikbaarheid Haarlemmermeer C.3 Planstudie Verbinding A8/A9 C.4 Corridorstudie Amsterdam-Hoorn (MIRT Verkenning A7/A8) MRA Werkplan en Begroting 2018 concept versie van 17 augustus

252 C.5 Optimalisering verbinding Almere-Gooi-Utrecht D.1 OPENBAAR VERVOER MRA Spoorcoördinatie D.2 R-Net (Dienstregeling NS, stad/streek/bor, e.d.) E.1 Stedelijke Bereikbaarheid Almere/Knooppunt Almere centrum E.2 Regionaal verkeersprognosemodel VENOM E.3 MRA Elektrisch MRA Werkplan en Begroting 2018 concept versie van 17 augustus

253 6. MRA Algemeen 6.1 Inleiding Op 1 januari 2017 is het MRA Bureau van start gegaan. Een kleine en flexibele organisatie, verantwoordelijk voor het faciliteren van de samenwerking in de Metropoolregio Amsterdam. De samenwerking in de Metropoolregio Amsterdam is een informele samenwerking op basis van inhoud. Dat betekent dat de MRA Agenda leidend is voor wat er aan projecten en activiteiten wordt uitgevoerd met de ambitie door te groeien naar de derde economische regio van Europa. Hoewel de samenwerking informeel is, zijn afspraken over de manier waarop we met elkaar samenwerken vastgelegd in het MRA Convenant. Dit convenant biedt een goede basis, maar is ook een convenant op hoofdlijnen: de dagelijkse werkpraktijk vraagt in veel gevallen om nadere uitwerking of operationalisatie van de afspraken in het convenant. Ondertussen worden gaandeweg dit aanvangsjaar de werkprocessen en de processen van bestuurlijke besluitvorming in de MRA steeds duidelijker, ook hoe deze zich tot elkaar verhouden. De organisatie zelf is nog in opbouw, en wordt steeds completer. In de loop van het jaar is een groot gedeelte van het personeel aangetrokken. Daarbij is het goed om te zien dat er al vanuit verschillende MRA-partners mensen worden gedetacheerd naar het MRA Bureau (Amsterdam, Velsen, Haarlem, Zaanstad, Provincie Noord-Holland, Hilversum, etc.) om de functies te vervullen. Daar waar mensen van buiten zijn aangetrokken, heeft de gemeente Amsterdam conform de afspraken in het Convenant de rol van werkgever op zich genomen, en de betreffende personen doorgedetacheerd naar het MRA Bureau. Voor de locatie van het MRA Bureau is gezamenlijk met andere MRA-organisaties IN Amsterdam en Amsterdam inbusiness een kantoor betrokken in het WTC aan de Zuidas te Amsterdam. Een locatie die vanuit de gehele metropoolregio goed bereikbaar is. Hoewel het jaar 2017 in sommige opzichten een aanvangsjaar is, zijn we al wel volop in bedrijf. Er is tijd nodig om alle processen goed op elkaar af te stemmen en de gemaakte afspraken op een werkbare manier uit te laten kristalliseren. Elk jaar zal de samenwerking efficiënter, effectiever en transparanter worden: in 2018 zal dit reeds zichtbaar worden. 6.2 Samenstelling / werkwijze Het MRA Bureau heeft geen eigen rechtspersoonlijkheid, en heeft zelf geen mensen in dienst. Iedereen die voor het MRA Bureau werkt, wordt naar het MRA Bureau gedetacheerd vanuit een van de samenwerkende MRA-partners. De directeur en directiesecretaris vormen het gezicht en eerste aanspreekpunt van het MRA Bureau, en vormen het secretariaat van de Regiegroep van de MRA en de Agendacommissie. De kern van het MRA Bureau bestaat uit de secretarissen van de Platforms Economie, Ruimte en Mobiliteit. Zij zijn verantwoordelijk voor agendasetting binnen de Platforms, en voor het proces van het maken van bestuurlijke afspraken binnen de Platforms. Zij zorgen voor afstemming met de programmamanagers en projectmanagers die verantwoordelijk zijn voor programma s en projecten MRA Werkplan en Begroting 2018 concept versie van 17 augustus

254 die vanuit hun Platform worden aangestuurd en gefinancierd, en zijn verantwoordelijk voor de integrale afstemming tussen de Platforms op operationeel niveau. Daarnaast voert het bureau het secretariaat van de regiegroep en de agendacommissie. Daarnaast heeft het MRA Bureau een adviseur voor het betrekken van Raden en Staten en een communicatieadviseur. Zij zijn verantwoordelijk voor twee andere speerpunten van de MRAsamenwerking: het beter betrekken van Raads- en Statenleden en het verbeteren van de communicatie en transparantie. Hiertoe worden bijeenkomsten georganiseerd (conferenties, congressen, bestuurlijke bijeenkomsten, raads- en statenledenbijeenkomsten), worden (gemeenteraadsbijeenkomsten van) gemeenten bezocht voor informatieve presentaties, worden nieuwsbrieven gemaakt, een website onderhouden, enzovoort. Verder bestaat het MRA Bureau uit een aantal staffuncties. Er is een officemanager/directiesecretaresse, een financieel adviseur en er zijn projectsecretarissen, die zowel ondersteuning geven bij het dagelijkse functioneren van het MRA Bureau als bij concrete projecten en programma s. In de begroting van MRA Algemeen is voorzien in een aantal functies die behoren tot de kern van het bureau (zie hierboven). Daarnaast is een budget voor (co-)financiering opgenomen van programmamanagement of projectmanagement. De samenwerking in de Metropoolregio Amsterdam is een samenwerking vanuit de inhoud. Projecten en programma s vormen de kern, want zij helpen de inhoudelijke doelen te realiseren. Om projecten of programma s van de grond te krijgen en uitgevoerd te krijgen is goed project- en programmamanagement nodig. Waar mogelijk zou dit zo veel mogelijk vanuit MRA-partners ter beschikking moeten worden gesteld. Waar dit niet mogelijk is, is vanuit het MRA Bureau een budget beschikbaar voor (co-)financiering. Er werken vanuit de verschillende partners veel mensen in de gemeente- en provinciehuizen aan MRAprojecten en programma s. Op het MRA Bureau wordt elke dinsdagochtend een ambtelijke bijeenkomst georganiseerd voor het MRA-netwerk, waarin concrete inhoudelijke punten worden besproken en aan elkaar verbonden. 6.3 Taken MRA Bureau Het MRA Bureau is verantwoordelijk voor het faciliteren en verbeteren van de samenwerking in de Metropoolregio Amsterdam. Belangrijke taken daarbij zijn het begeleiden van de processen van bestuurlijke besluitvorming, het (coördineren van het) uitvoeren van de MRA Agenda, het vergroten van de betrokkenheid van raads- en statenleden, het verbeteren van de transparantie en communicatie en het verstevigen van de integraliteit van de samenwerking. Zoals gezegd is de MRA Agenda hierbij leidend, en geeft het convenant de kaders waarbinnen de samenwerking zijn beslag krijgt. 6.4 Werkzaamheden 2018 Begin 2018 staat de organisatie grotendeels en zijn alle werkprocessen helder. De aandacht kan dan nog meer uitgaan naar de uitvoering van de MRA Agenda. Ook zal in 2018 het bestuurlijke traject worden gefaciliteerd van de actualisatie van de MRA Agenda. MRA Werkplan en Begroting 2018 concept versie van 17 augustus

255 Het belooft sowieso een spannend jaar te worden voor de MRA-samenwerking, gezien de gemeenteraadsverkiezingen in maart. Wat dit zal betekenen voor de MRA-samenwerking moet nog blijken, maar vaststaat dat communicatie, transparantie en lobby belangrijke aspecten zullen zijn het komende jaar. Mede hiertoe is een aantal prominente bijeenkomsten voorzien in Een bestuurdersconferentie in juni, enkele maanden na de verkiezingen, om alle (al dan niet nieuwe) bestuurders mee te nemen in de MRA-samenwerking. En een groot en breed MRA Congres in het najaar, zoals dat elke twee jaar wordt georganiseerd, voor bestuurders, raads- en statenleden, ambtenaren en externe partners. In de begroting is een stijging te zien van de lasten voor het MRA Bureau voor 2018 ten opzichte van Een groot gedeelte van deze stijging komt doordat in de oorspronkelijke begroting voor 2017 de werkgeverslasten voor het personeel onvoldoende waren meegenomen. In de gewijzigde begroting voor 2017 is dit gecorrigeerd. Daarnaast is in 2018 een en ander veranderd. Waar oorspronkelijk het idee was om een communicatieadviseur aan te trekken die ook verantwoordelijk zou zijn voor het beter betrekken van raads- en statenleden, bleek gedurende het jaar dat de werkzaamheden van deze persoon zo omvangrijk en divers zouden zijn, dat dit in feite twee aparte (voltijds) functies zijn. Waar voor 2017 dit grotendeels om niet kon worden opgelost, is hier voor 2018 wel een aparte functie voor opgenomen in de begroting. Een andere verandering ten op zichte van 2017 is het toevoegen van trainees uit de MRA Traineepool. Als organisatie voelt het MRA Bureau zich verantwoordelijk om starters op de arbeidsmarkt in de publieke sector ook op te leiden voor het werken op regionaal schaalniveau. De MRA Traineepool werkt zo, dat trainees alleen per tweetal worden ondergebracht bij een organisatie. Omdat dit voor het MRA Bureau tot een grote extra belasting voor de begroting zou leiden, heeft de Vervoerregio zich bereid getoond om een extra bijdrage te leveren aan het MRA Bureau voor 2018 en 2019, zodat hieruit een trainee kan worden bekostigd. Dit op voorwaarde dat de betreffende trainee zich bezig zal houden met projecten of programma s op het gebied van mobiliteit. MRA Werkplan en Begroting 2018 concept versie van 17 augustus

256 Bijlage 1: Gedetailleerde begroting MRA 2018 Totaaloverzicht van de MRA Begroting 2018 Lasten Uitvoering MRA Economie - Werkplan Economie Uitvoering MRA Ruimte - Werkplan Ruimte Uitvoering MRA Bereikbaarheid - Werkplan Mobiliteit 0 0 MRA Algemeen (w.o. Bureau) Onvoorzien totale lasten Inkomsten Gemeenten: 1.50 per inwoner* Prov. Noord-Holland: gelijke bijdrage Amsterdam Prov. Flevoland: gelijke bijdrage Almere Gemeente Amsterdam: extra bijdrage Economie Provincie Noord-Holland: extra bijdrage Economie Vervoerregio Amsterdam: extra bijdrage Traineepool MRA totale inkomsten *peildatum = 1 januari van het voorgaande jaar De inkomsten vanuit gemeentelijke (en provinciale) bijdragen zijn gestegen doordat het inwoner aantal is gestegen. Er is geen sprake van indexering.

257 Gedetailleerde begroting MRA Platform Economie 2018 Actie Nr Inhoudelijke werkzaamheden MRA Agenda en acties jaarplan 2018 Ruimte geven aan wonen en werken Bouwen en aanpassen Uitvoering geven aan de Vastgoedmarketingstrategie van de MRA om internationale investeerders aan te trekken Transformeren en herstructuren Transformatie van kantoren, bedrijven en (tijdelijk) woon- en werkruimte met veel aandacht voor de leefkwaliteit, bijvoorbeeld door flexibelere bestemmingsplannen Transformatie en/of herstructurering verouderd glastuinbouwgebied bij Greenport Aalsmeer, bijvoorbeeld naar woon- en werkruimte MRA-partners nemen samen met de luchtvaartsector het initiatief om voor het onderwerp wonen, werklocaties en vliegen met een voorstel te komen richting het Rijk Groeiend aantal bezoekers faciliteren en beter spreiden De Regionale hotelstrategie op korte termijn herijken, en op de middellange termijn uitbouwen tot een regionale accommodatiestrategie Gezamenlijk uitvoering geven aan de Strategische Agenda Toerisme in de MRA 2025, en het daarbij behorende Actieprogramma Toerisme (waaronder uitvoering van het programma Amsterdam Bezoeken, Holland Zien) Begroting 2017 Begroting Totaal begroot voor 'Ruimte geven aan wonen en werken' Slimmer en innovatiever werken Aantrekken en huisvesten van start-ups, kenniswerkers en studenten 2.1 Inzet op campusontwikkeling voor start-ups en helpen bij het vinden van locaties en (groei)kapitaal pm De MRA-partijen maken op regionaal niveau afspraken over studentenhuisvesting en huisvesting voor pas Financiering via 2.2 afgestudeerden en internationale kenniswerkers (is tevens onderdeel van actie 1.1). IN Amsterdam MRA Werkplan en Begroting 2018 concept versie van 17 augustus

258 (Voorstel nieuwe actie 2.3): Samen met universiteiten en hogescholen uitvoering geven aan het programma Open Amsterdam, gericht op het aantrekken van internationaal talent. Via INAmsterdam ondersteuning geven aan de Internationale nieuwkomers Een plek aanwijzen in de nabijheid van de internetknooppunten in Amsterdam (zoekgebied: Westas) waar datacenters zich kunnen vestigen en op lange termijn kunnen blijven. Investeren in aansluiting onderwijs op de arbeidsmarkt (Voorstel samenvoegen acties 2.5 tm 2.8 tot 1 nieuwe actie 2.5): De MRA richt zich op een betere aansluiting van onderwijs op de arbeidsmarkt en het permanent scholen en opleiden van werknemers, om permanent een goed opgeleide beroepsbevolking te hebben in een snel veranderende economie (Voorstel voor nieuwe actie 2.9): Het in triple-helix organiseren van de samenwerking overhedenbedrijfsleven-kennisinstellingen, met als doel de innovatie-kracht te versterken, en het realiseren van de vijf maatschappelijke uitdagingen van de Amsterdam Economic Board (Gezondheid, mobiliteit, human capital, digitale connectiviteit en circulair). Via het organiseren van prijsvragen worden bedrijven en kennisinstellingen uitgedaagd om op bedrijfsmatige en innovatieve wijze bij te dragen aan het realiseren van de vijf Board uitdagingen pm Totaal begroot voor 'Slimmer en innovatiever werken' De leefkwaliteit verbeteren Het versterken van de sociale en culturele samenhang De MRA Partners geven uitvoering aan de cultuurimpuls van de MRA, die zich richt op afstemming en versterking van het cultuuraanbod, en toeristische profilering op MRA-schaal, en nieuwe functies voor leegstaande monumenten en erfgoedstructuren biedt. Cofinanciering vanuit actie 1.10 Totaal begroot voor 'De leefkwaliteit verbeteren' - - Versnellen van de transitie naar een schone economie Beter benutten van grondstoffen Een plan opstellen met koplopers in het bedrijfsleven voor het circulair maken van grondstoffenketens in de regio. Aanvullend worden er door de regionale overheden afspraken gemaakt over het inkoopbeleid, gericht op het stimuleren van de inkoop van circulaire producten/diensten De Westas, grondstoffenrotonde Zaanstad, Gooi en Vechtstreek, Schiphol Trade Park en Floriade Almere aanwijzen als pilotgebieden voor circulaire economie MRA Werkplan en Begroting 2018 concept versie van 17 augustus

259 4.4 Een MRA-brede grondstoffenatlas opstellen, met grondstoffen analyse De MRA wijst plekken aan voor tijdelijke opslag van hoogwaardige bouwmaterialen die vrijkomen bij sloop, 4.5 en zet een digitale marktplaats op om dit sloopafval op regioschaal weer te verhandelen Inventarisatie van braakliggende terreinen die in de komende 5 tot 10 jaar gebruikt kunnen worden voor de 4.6 opwerkking van zonne-energie of voor de verbouw van gewassen zoals vlas, hennep, olifantsgras, hop voor biobased producten 4.7 Onderzoeken van de regionale afvalinzameling- en verwerking, en voorstellen doen voor verbetering. Totaal begroot voor 'Versnellen van de transitie naar een schone economie' De Metropool wendbaarder maken 7.1 Verbeteren van de bestuurlijke en ambtelijke samenwerking in de MRA - Structureel monitoren van relevante trends en ontwikkelingen op (inter)nationale en MRA-schaal (MRA Dashboard), met medeneming van signalen uit de samenleving 7.3 Om de betrokkenheid bij de opgaven van de MRA raadsleden, vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven, kennisinstellingen en de deelregio's te borgen gaan de MRA partners jaarlijks bijeenkomsten organiseren. - Totaal begroot voor 'De metropool wendbaarder maken' Overige kosten / activiteiten Nvt Europa pm nvt Detailhandel nvt Budget voor urgente nieuwe projecten of activiteiten Totaal begroot voor 'Overige kosten / activiteiten' Totaal begroting Platform Economie 2018: MRA Werkplan en Begroting 2018 concept versie van 17 augustus

260 Gedetailleerde begroting MRA Platform Ruimte 2018 Actie Nr. Inhoudelijke werkzaamheden MRA Agenda en acties jaarplannen PHO 2018 Ruimte geven aan wonen en werken Bouwen en aanpassen Begroting 2017 Begroting Alle MRA-gemeenten maken afspraken over afstemming en programmering woningbouw Alle MRA-gemeenten geven aan welke binnenstedelijke locaties komende 4-10 jaar ter beschikking komen nvt De MRA-gemeenten onderzoeken bestaande jaren 70- en 80- wijken op behoeften en mogelijkheden vanuit de zorgvraag en vergrijzing. Transformeren en herstructuren Transformatie van kantoren, bedrijven en (tijdelijk) woon- en werkruimte met veel aandacht voor de leefkwaliteit, bijvoorbeeld door flexibelere bestemmingsplannen Transformatie en/of herstructurering verouderd glastuinbouwgebied bij Greenport Aalsmeer, bijvoorbeeld naar woon- en werkruimte MRA-partners nemen samen met de luchtvaartsector het initiatief om voor het onderwerp wonen, werklocaties en vliegen met een voorstel te komen richting het Rijk Knooppuntontwikkeling met als prioriteit de spoorcorridors Zaan en Schiphol-Amsterdam-Almere-Lelystad (SAAL) waar hoogfrequent rijden wordt ingevoerd Versnelling woningbouwproductie. De gemeenten in de MRA zetten in op versnelling van de woningproductie. Afgesproken is om in de periode 2016 t/m 2020 tenminste woningen in aanbouw te nemen. Activiteiten, niet zijnde acties uit de MRA Agenda: Thema's en werkzaamheden Bouwen en Wonen: onderzoeken (waaronder WiMRA), analyse, monitoring, marketing, communicatie etc.. pm Totaal begroot voor 'Ruimte geven aan wonen en werken' MRA Werkplan en Begroting 2018 concept versie van 17 augustus

261 Slimmer en innovatiever werken Aantrekken en huisvesten van start-ups, kenniswerkers en studenten De MRA-partijen maken op regionaal niveau afspraken over studentenhuisvesting en huisvesting voor pas afgestudeerden en internationale kenniswerkers (is tevens onderdeel van actie 1.1). Een plek aanwijzen in de nabijheid van de internetknooppunten in Amsterdam (zoekgebied: Westas) waar datacenters zich kunnen vestigen en op lange termijn kunnen blijven Totaal begroot voor 'Slimmer en innovatiever werken' De leefkwaliteit verbeteren Beter benutten van landschap Een actieprogramma opstellen en uitvoeren voor het metropolitane landschap (Identity matching, Investerings en beheeragenda, Veenweide, Buitenpoorten Onderzoek doen naar een landschapsfonds en een landschapscompensatieregeling voor de MRA Een regionaal plan voor afstemming van evenementen waarbij rekening wordt gehouden met een optimale verdeling van overlast en inkomsten die bijdragen aan het beheer van gebieden. Een verkenning uitvoeren naar de metropolitane potentie van het Markermeer-IJmeer voor de doelstellingen van de MRA. Een curator aanstellen voor het landschap, te beginnen met Waterland als voorbeeldproject, die in 10 jaar tijd het landschap op de kaart zet voor recreanten en toeristen. De MRA-partners voeren een quick scan uit voor lopende landschappelijke projecten (zoals de Markermeerdijken) om na te gaan in hoeverre de in deze agenda gemaakte keuzes en acties daarin meegenomen worden. Het versterken van de sociale en culturele samenhang 3.9 Kennisdelen over de preventie van sociale problemen in verouderde wijken. nvt Activiteiten, niet zijnde acties uit de MRA Agenda: Werkzaamheden Metropolitaan Landschap mbt onderzoek, monitoring, communicatie, events pm pm pm Totaal begroot voor 'De leefkwaliteit verbeteren' MRA Werkplan en Begroting 2018 concept versie van 17 augustus

262 Versnellen van de transitie naar een schone economie Versnellen van de energietransitie Opstellen en uitvoeren van een regionale programma voor energie waarin de MRA-partners invulling geven aan het landelijke Energieakkoord en een bijdrage aan de Nationale Energieatlas. Opschalen van pilots van slimme en flexibele energiesystemen zoals smart grids, waarbij vraagsturing en energieopslag een rol spelen. Uitbreiden en verknopen van warmte/koudenetwerken in de MRA voor grotere efficiëntie en aansluiting van extra woningequivalenten Opstellen en uitvoeren van een regionaal programma voor het versnellen van energiebesparing nvt Activiteiten, niet zijnde acties uit de MRA Agenda: Werkzaamheden Duurzaamheid mbt onderzoek, monitoring, communicatie, events Totaal begroot voor 'Versnellen van de transitie naar een schone economie' Beter verbinden Verbeteren regionale netwerken Onderzoeken welke nieuwe infrastructuurinvesteringen prioriteit hebben na 2025, zoals uitbreiding metronet, de IJmeerverbinding, A1, N23 en voltooiing van een 2e ring rond Amsterdam Totaal begroot voor 'Beter verbinden' De metropool klimaatbestendiger maken Verbeteren waterveiligheid en -kwaliteit Een regionaal plan uitwerken voor de waterhuishouding waarin maatregelen staan op het gebied van calamiteitenvoorzieningen, waterberging, meerlaagse waterveiligheid, waterkwaliteit, verzilting van de landbouwgronden, bodemdaling en beperking van het watergebruik, onder meer in samenwerking met het Nationaal Deltaprogramma en andere rijksprogramma s Provincies, gemeenten en waterschappen wijzen waterbergingslocaties aan om zware buien op te kunnen vangen. Borgen dat bij beslissingen over grote infrastructurele ingrepen en vestiging van grote watervragers de veranderende klimaatopgave wordt meegenomen in omgevingsvisies Totaal begroot voor 'De metropool klimaatbestendiger maken' MRA Werkplan en Begroting 2018 concept versie van 17 augustus

263 Overige kosten / activiteiten nvt Vergaderkosten/bijeenkomsten Platform Ruimte nvt Budget voor urgente nieuwe projecten of activiteiten Totaal begroot voor 'Overige kosten / activiteiten' Totaal begroting Platform Ruimte 2018: MRA Werkplan en Begroting 2018 concept versie van 17 augustus

264 Gedetailleerde begroting MRA Platform Mobiliteit 2018 De activiteiten binnen het Platform Mobiliteit worden in zijn geheel gefinancierd vanuit de eigen middelen van de betrokken MRA partners. Deze komen dus niet ten laste van de MRA Begroting. Actie Nr. 1.8 Inhoudelijke werkzaamheden MRA Agenda en acties jaarplannen PHO 2018 Ruimte geven aan wonen en werken Transformeren en herstructuren Knooppuntontwikkeling met als prioriteit de spoorcorridors Zaan en Schiphol-Amsterdam-Almere-Lelystad (SAAL) waar hoogfrequent rijden wordt ingevoerd Begroting 2017 Begroting Totaal begroot voor 'Ruimte geven aan wonen en werken' - - Beter verbinden Verbeteren regionale netwerken 5.1 Uitbreiding en verbetering knooppunt Schiphol Plaza Een geïntegreerde lijnennetkaart van de MRA met een herkenbare lijnvoering op MRA-Schaal Een aantrekkelijk, metropolitaan fietsnetwerk tot stand brengen door onder meer het aanleggen van ontbrekende - - schakels en verbetering van bestaande routes 5.4 Opstellen van een regionale bereikbaarheidsagenda voor alle soorten goederen via alle modaliteiten Onderzoeken welke nieuwe infratsructuurinvesteringen prioriteit hebben na 2025, zoals uitbreiding metronet, de - - Ijmeerverbinding, A1, N23 en voltooiing van een 2e ring rond Amsterdam 5.6 De MRA-partners brengen de financiering van de capaciteitsvergroting van de A1 en A9 bij het Rijk onder de aandacht Slimmer benutten verkeer- en vervoersysteem De MRA stelt een innovatie- en duurzaamheidsagenda 'smart mobility' op Onderzoeken toekomstige bekostiging openbaar vervoer Het efficiënter vormgeven van het stedelijk distributienetwerk - - MRA Werkplan en Begroting 2018 concept versie van 17 augustus

265 5.10 MRA-partijen stellen in samenwerking met het Rijk een multimodale regioregisseur aan. - - Totaal begroot voor 'Beter verbinden' De metropool klimaatbestendig maken Borgen dat bij beslissingen over grote infrastructurele ingrepen en vestiging van grote watervragers de veranderende klimaatopgave wordt meegenomen in omgevingsvisies. - - Totaal begroot voor 'De metropool klimaatbestendiger maken' - - De metropool wendbaarder maken 7.1 Verbeteren van de bestuurlijke en ambtelijke samenwerking in de MRA - - Structureel monitoren van relevante trends en ontwikkelingen op (inter)nationale en MRA-schaal (MRA Dashboard), met medeneming van signalen uit de samenleving 7.3 Om de betrokkenheid bij de opgaven van de MRA raadsleden, vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven, kennisinstellingen en de deelregio's te borgen gaan de MRA partners jaarlijks bijeenkomsten organiseren. - - Totaal begroot voor 'De metropool wendbaarder maken' - - Totaal begroting Platform Mobiliteit MRA Werkplan en Begroting 2018 concept versie van 17 augustus

266 Gedetailleerde begroting MRA Algemeen (w.o. Bureau) 2018 Personele lasten fte bedrag per fte Oorsponkelijke Begroting 2017 Gewijzigde Begroting 2017 Begroting 2018 Secretaris-directeur 0, Directiesecretaris 0, Secretaris MRA Economie Secretaris MRA Ruimte Secretaris MRA Bereikbaarheid Adviseur Betrekken Raads- en Statenleden Adviseur Communicatie Adviseur Financien / Planning & Control 0, Secretariaat MRA Bureau Programmasecretaris 2, totale personele lasten kern MRA bureau Overige personele lasten Budget Programmacoordinatoren en projectleiders Budget Traineepool MRA totale kosten overige personele lasten Bureaukosten locatie, ict en ondersteuning vergader-, bureau- en ovkosten communicatie- en representatie budget totale bureau kosten kern MRA bureau Congres en onderzoek metropool congres onderzoeksbudget onderzoek en boekje "Staat van de Regio" totale kosten producten Kern MRA bureau Totaal begroting MRA Bureau MRA Werkplan en Begroting 2018 concept versie van 17 augustus

267 Bijlage 2: Begrotingscyclus 2017 en 2018 Deze bijlage geeft een beeld van het begrotingsproces in 2017, en een overzicht van de planning voor Begrotingsproces 2017: Begroting op hoofdlijnen voor 2018 Apr Apr De MRA Begroting op hoofdlijnen wordt vastgesteld in de Regiegroep van de MRA, al dan niet met wijzigingen n.a.v. bespreking in Agendacommissie en de consultatie ronde bij Raden en Staten. De MRA Begroting op hoofdlijnen wordt ter informatie toegezonden naar alle MRA deelnemers Gedetailleerde begroting en werkplan voor 2018 Jun Jun 2017 Aug Sept Sept Sept Secretariaten platforms maken een gedetailleerde begroting voor het eigen platform, inhoudelijk onderbouwd door een werkplan voor hun eigen platform, waar mogelijk gekoppeld aan de (acties uit de) MRA Agenda Het MRA Bureau maakt een gedetailleerde begroting voor het MRA Bureau, en een algemeen werkplan voor het MRA Bureau, en voegt deze begroting en werkplan samen met de begrotingen van de platforms en de werkplannen van de platforms samen tot een integraal MRA Werkplan, incl. de MRA Begroting Het Gedetailleerde MRA Werkplan, incl. MRA Begroting, wordt verzonden naar de Regiegroep van de MRA en de Agendacommissie. Tegelijkertijd wordt het Gedetailleerde MRA Werkplan, incl. MRA Begroting, uiterlijk 8 weken voor bespreking in de Regiegroep naar alle colleges van de deelnemers van de MRA verzonden, met aan hen het verzoek om deze zo snel mogelijk ter consultatie voor te leggen aan hun raden en staten, met de opmerking dat eventuele op- of aanmerkingen een week voor de bespreking in de regiegroep moeten worden aangeleverd bij het MRA Bureau Directeuren overleggen platforms bespreken de gedetailleerde begroting van het eigen platform, en het werkplan voor hun eigen platform Bestuurlijke overleggen platforms behandelen de gedetailleerde begroting van het eigen platform, en het werkplan voor hun eigen platform Het Gedetailleerde MRA Werkplan, incl. MRA Begroting, wordt besproken in de Agendacommissie van de MRA, en eventuele opmerkingen / aanpassingen worden meegenomen naar de bespreking van het Gedetailleerde MRA Werkplan, incl. MRA

268 Begroting, in de Regiegroep van de MRA, en daar ter plaatse ingebracht, evenals de op- en aanmerkingen die naar voren komen uit de consultatie van raden en staten. Okt Okt Het Gedetailleerde MRA Werkplan, incl. MA Begroting, wordt vastgesteld in de Regiegroep van de MRA, al dan niet met wijzigingen n.a.v. bespreking in de Platforms, Agendacommissie en de consultatie ronde bij Raden en Staten. Het Gedetailleerde MRA Werkplan, incl. MRA Begroting, wordt ter informatie toegezonden naar alle MRA deelnemers Financiële verantwoording en rapportage over 2017 Jan Jan Jan Feb Feb Mrt Apr Secretariaten platforms maken een financiële verantwoording voor het eigen platform over het afgelopen jaar, inhoudelijk onderbouwd door een rapportage op hoofdlijnen, met enkele concrete resultaten voor hun eigen platform, waar mogelijk gekoppeld aan de (acties uit de) MRA Agenda Directeuren overleggen platforms bespreken de financiële verantwoording en de rapportage op hoofdlijnen van het eigen platform Het MRA Bureau maakt een financiële verantwoording voor het MRA Bureau, en een algemene rapportage op hoofdlijnen voor het MRA Bureau, en voegt deze met de verantwoordingen en rapportages van de platforms samen tot één financiële verantwoording en één rapportage op hoofdlijnen Bestuurlijke overleggen platforms stellen de financiële verantwoording en de rapportage op hoofdlijnen van het eigen platform op Financiële verantwoording en inhoudelijke rapportage op hoofdlijnen worden verzonden naar de Regiegroep van de MRA en de Agendacommissie. Tegelijkertijd worden de Financiële verantwoording en inhoudelijke rapportage op hoofdlijnen uiterlijk 8 weken voor bespreking in de Regiegroep naar alle colleges van de deelnemers van de MRA verzonden, met aan hen het verzoek om deze zo snel mogelijk ter consultatie voor te leggen aan hun raden en staten, met de opmerking dat eventuele op- of aanmerkingen een week voor de bespreking in de regiegroep moeten worden aangeleverd bij het MRA Bureau De Financiële verantwoording en inhoudelijke rapportage op hoofdlijnen worden besproken in de Agendacommissie van de MRA, en eventuele opmerkingen / aanpassingen worden meegenomen naar de bespreking van de Financiële verantwoording en inhoudelijke rapportage op hoofdlijnen in de Regiegroep van de MRA, en daar ter plaatse ingebracht, evenals de op- en aanmerkingen die naar voren komen uit de consultatie van raden en staten. De Financiële verantwoording en inhoudelijke rapportage op hoofdlijnen worden vastgesteld in de Regiegroep van de MRA, al dan niet met wijzigingen n.a.v. bespreking in Agendacommissie, platforms en de consultatie ronde bij Raden en Staten. MRA Werkplan en Begroting 2018 concept versie van 17 augustus

269 Apr De Financiële verantwoording en inhoudelijke rapportage op hoofdlijnen worden ter informatie toegezonden naar alle MRA deelnemers Planning begrotingsproces in 2018 Globale begroting voor 2019 Jan Jan Jan Feb Feb Mrt Apr Apr Secretariaten platforms maken een globale begroting voor het eigen platform voor 2019, waar mogelijk gekoppeld aan de (werklijnen uit de) MRA Agenda Directeuren overleggen platforms bespreken de globale begroting van het eigen platform Het MRA Bureau maakt een globale begroting voor het MRA Bureau, en voegt deze met de globale begrotingen van de platforms samen tot één globale begroting voor 2019 Bestuurlijke overleggen platforms stellen globale begroting van het eigen platform voor 2019 op De globale begroting 2019 wordt verzonden naar de Regiegroep van de MRA en de Agendacommissie. Tegelijkertijd worden de Financiële verantwoording en inhoudelijke rapportage op hoofdlijnen uiterlijk 8 weken voor bespreking in de Regiegroep naar alle colleges van de deelnemers van de MRA verzonden, met aan hen het verzoek om deze zo snel mogelijk ter consultatie voor te leggen aan hun raden en staten, met de opmerking dat eventuele op- of aanmerkingen een week voor de bespreking in de regiegroep moeten worden aangeleverd bij het MRA Bureau De Globale begroting 2019 wordt besproken in de Agendacommissie van de MRA, en eventuele opmerkingen / aanpassingen worden meegenomen naar de bespreking van de Financiële verantwoording en inhoudelijke rapportage op hoofdlijnen in de Regiegroep van de MRA, en daar ter plaatse ingebracht, evenals de op- en aanmerkingen die naar voren komen uit de consultatie van raden en staten. De Globale begroting 2019 wordt vastgesteld in de Regiegroep van de MRA, al dan niet met wijzigingen n.a.v. bespreking in Agendacommissie, platforms en de consultatie ronde bij Raden en Staten. De Globale begroting 2019 wordt ter informatie toegezonden naar alle MRA deelnemers Gedetailleerde begroting en werkplan voor 2019 Mei 2018 Secretariaten platforms maken een gedetailleerde begroting 2019 voor het eigen platform, inhoudelijk onderbouwd door een werkplan voor hun eigen platform, waar mogelijk gekoppeld aan de (acties uit de) MRA Agenda MRA Werkplan en Begroting 2018 concept versie van 17 augustus

270 Mei 2018 Jun Jun Aug Sept Okt Okt Het MRA Bureau maakt een gedetailleerde begroting 2019 voor het MRA Bureau, en een algemeen werkplan voor het MRA Bureau, en voegt deze begroting en werkplan samen met de begrotingen van de platforms en de werkplannen van de platforms samen tot één gedetailleerde MRA begroting en één MRA Werkplan Directeuren overleggen platforms bespreken de gedetailleerde begroting van het eigen platform, en het werkplan voor hun eigen platform Bestuurlijke overleggen platforms stellen de gedetailleerde begroting van het eigen platform, en het werkplan voor hun eigen platform op Het Gedetailleerde MRA Werkplan, incl. MRA Begroting, wordt verzonden naar de Regiegroep van de MRA en de Agendacommissie. Tegelijkertijd worden het Gedetailleerde MRA Werkplan, incl. MRA Begroting uiterlijk 8 weken voor bespreking in de Regiegroep naar alle colleges van de deelnemers van de MRA verzonden, met aan hen het verzoek om deze zo snel mogelijk ter consultatie voor te leggen aan hun raden en staten, met de opmerking dat eventuele op- of aanmerkingen een week voor de bespreking in de regiegroep moeten worden aangeleverd bij het MRA Bureau Het Gedetailleerde MRA Werkplan, incl. MRA Begroting, wordt besproken in de Agendacommissie van de MRA, en eventuele opmerkingen / aanpassingen worden meegenomen naar de bespreking van hetgedetailleerde MRA Werkplan, incl. MRA Begroting in de Regiegroep van de MRA, en daar ter plaatse ingebracht, evenals de op- en aanmerkingen die naar voren komen uit de consultatie van raden en staten. Het Gedetailleerde MRA Werkplan, incl. MRA Begroting, wordt vastgesteld in de Regiegroep van de MRA, al dan niet met wijzigingen n.a.v. bespreking in de Platforms, Agendacommissie en de consultatie ronde bij Raden en Staten. Het Gedetailleerde MRA Werkplan, incl. MRA Begroting, wordt ter informatie toegezonden naar alle MRA deelnemers MRA Werkplan en Begroting 2018 concept versie van 17 augustus

271 Bijlage 3: Samenstelling van de Platforms Samenstelling van het Platform Economie Kajsa Ollongren (vz)- Amsterdam, deelregio Amsterdam, tevens lid Agendacommissie namens Platform Economie Jaap Bond (vice vz), provincie Noord-Holland Jan-Nico Appelman, provincie Flevoland Adam Elzakalai - Haarlemmermeer, deelregio Amstelland-Meerlanden Jop Fackeldey - Lelystad, deelregio Flevoland Wimar Jaeger - Hilversum, deelregio Gooi en Vechtstreek Joyce Langenacker - Haarlem, deelregio Zuid-Kennemerland, tevens lid Agendacommissie namens Platform Economie Mark Pol - Almere, deelregio Flevoland Harry Rotgans - Purmerend, deelregio Zaanstreek-Waterland Dennis Straat - Zaanstad, deelregio Zaanstreek-Waterland Maaike Veeningen - Amstelveen, deelregio Amstelland-Meerlanden Arjen Verkaik - Velsen, deelregio IJmond Samenstelling van het Platform Ruimte Joke Geldhof (vz), provincie Noord-Holland Eric van der Burg (vice vz) - Amsterdam, deelregio Amsterdam Floor Bal - Velsen - deelregio IJmond, namens portefeuillehoudersoverleg Wonen Peter Bot - Amstelveen, deelregio Amstelland-Meerlanden Adam Elzakalai - Haarlemmermeer, deelregio Amstelland-Meerlanden Tjeerd Herrema - Almere, deelregio Flevoland Hans Krieger - Purmerend, deelregio Zaanstreek-Waterland Jaap Lodders, provincie Flevoland, tevens lid Agendacommissie namens Platform Ruimte Miriam van Meerten - Gooise meren, deelregio Gooi en Vechtstreek Ad Meijer, provincie Flevoland, trekker portefeuillehoudersoverleg Duurzaamheid Ed Rentenaar - Lelystad, deelregio Flevoland Tim de Rudder - Beverwijk, deelregio IJmond Lex Scholten - Diemen, deelregio Amstel-Meerlanden, trekker PHO Wonen Cora Yfke Sikkema - Haarlem, namens portefeuillehoudersoverleg Duurzaamheid Jeroen van Spijk - Haarlem, deelregio Zuid-Kennemerland Dennis Straat - Zaanstad, deelregio Zaanstreek-Waterland, tevens lid Agendacommissie namens Platform Ruimte Adnan Tekin, provincie Noord-Holland, trekker PHO Metropolitaan Landschap Marianne Verhage - Huizen, deelregio Gooi en Vechtstreek, namens portefeuillehoudersoverleg Wonen Samenstelling van het Platform Mobiliteit Elisabeth Post (vz), provincie Noord-Holland, tevens lid Agendacommissie namens Platform Mobiliteit Derk Reneman (vice vz), Vervoerregio Amsterdam, tevens lid Agendacommissie namens Platform Mobiliteit Tjeerd Herrema, gemeente Almere Pieter Litjens, gemeente Amsterdam Bob Demoet, Rijkswaterstaat West-Nederland Noord Jaap Lodders, provincie Flevoland MRA Werkplan en Begroting 2018 concept versie van 17 augustus

272 Bijlage 4: Organogram MRA-samenwerking

273 Bijlage 5: Weekplanning 2018 (weeknummers onder voorbehoud) 2018 wk januari februari februari februari februari 06 Bestuurlijk Overleg Economie 06 Bestuurlijk Overleg Mobiliteit 06 Bestuurlijk Overleg Ruimte 06 Directeurenoverleg MRA februari 07 verzending concept agenda MRA Regiegroep - wk 15 februari maart maart apr/mei/jun 07 verzending stukken MRA Regiegroep wk 15 (w.o. globale begroting, jaarbijdrage en jaarverslag) 11 MRA Agendacommissie gemeenteraadsverkiezingen Voorjaarsbijeenkomsten Raden en Staten en Regio's, w.o. onderdeel introductieprogramma s nieuwe raden april 15 MRA Regiegroep - globale Begroting 2019 & Jaarverslag 2017 mei 21 verzending agenda en stukken MRA Agendacommissie - wk 25 juni juni juni juni juni juni juni 25 MRA Bestuurdersconferentie (p.m.) 25 State of the Region 25 MRA Agendacommissie 26 Bestuurlijk Overleg Economie 26 Bestuurlijk Overleg Mobiliteit 26 Bestuurlijk Overleg Ruimte 26 Directeurenoverleg MRA augustus 33 verzending concept agenda MRA Agendacommissie - wk 37 augustus 33 verzending concept agenda MRA Regiegroep - wk 41 augustus september september 33 verzending stukken MRA Regiegroep wk 41 (w.o. Werkplan/ Begroting 2019) 36 Bestuurlijk Overleg Economie 36 Bestuurlijk Overleg Mobiliteit

274 september september september oktober 36 Bestuurlijk Overleg Ruimte 36 Directeurenoverleg MRA 37 MRA Agendacommissie 40 MRA Congres (bestuurders en raads- en statenleden) oktober 41 MRA Regiegroep - concept Begroting 2019 november 47 verzending agenda en stukken MRA Agendacommissie wk 51 december december december december december 50 Bestuurlijk Overleg Economie 50 Bestuurlijk Overleg Mobiliteit 50 Bestuurlijk Overleg Ruimte 50 Directeurenoverleg MRA 51 MRA Agendacommissie MRA Werkplan en Begroting 2018 concept versie van 17 augustus

275 Bijlage 6: STOPLICHTENMODEL ACTIES MRA AGENDA PER Actie Omschrijving R, EU, I MRA platform Ruimte geven aan wonen en werken 1.1 Alle MRA-gemeenten maken afspraken over afstemming Ruimte en programmering woningbouw. 1.2 Alle MRA-gemeenten geven aan welke binnenstedelijke locaties komende 4-10 jaar ter beschikking komen. 1.3 Uitvoering geven aan de Vastgoedmarketingstrategie van de MRA om internationale investeerders aan te trekken. 1.4 De MRA-gemeenten onderzoeken bestaande jaren 70- en 80- wijken op behoeften en mogelijkheden vanuit de zorgvraag en vergrijzing. 1.5 Transformatie van kantoren, bedrijven naar (tijdelijke) woon- en werkruimte met veel aandacht voor de leefkwaliteit, bijvoorbeeld door flexibelere bestemmingsplannen 1.6 Transformatie en/of herstructurering verouderd glastuinbouwgebied bij Greenport Aalsmeer, bijvoorbeeld naar woon- en werkruimte. Betrokken organisaties Bestuurlijk trekker Verantwoordelijk manager Amsterdam, NH, Flevoland, Haarlem, MRA deelregio s, woningcorporaties, projectontwikkelaars Eric van den Burg, Joke Geldhof, Jaap Lodders, Jeroen van Spijk Piet Eilander, Johan Fuite, Bregje van Beekvelt, Marc Hanou Ambtelijk projectleider Charlotte Hilbrand, Delia Hoffman, Brechtje van Boxmeer, Maaike Stoop Ruimte Zie 1.1 Zie 1.1 Zie 1.1 Zie 1.1 Zie 1.1 I Economie Amsterdam, PRES partners marktpartijen zoals SADC, AAA, Port of Amsterdam, Omala Ruimte Economie, Ruimte Economie, Ruimte Purmerend, Lelystad woningbouwcorporaties, Vereniging eigen huis, Zorgverzekeraars Noord-Holland, MRApartners, projectontwikkelaars, marktpartijen Greenport, Noord-Holland, Flora Holland, LTO, marktpartijen, Zuid-Holland, Aalsmeer, Haarlemmermeer, Uithoorn, Amstelveen, Nieuwkoop, Kaag en Braassem Adam Elzakalai J. Fackeldey Hans Krieger, John van den Heuvel, Tjeerd Herrema Jaap Bond, Eric van der Burg Annius Hornstra, GJ Put, A. Vogel, Milou van Putten, Wim Kwekkeboom Stan Kaatee, Piet Eilander Lex Brans Annemiek Molenaar, Hinde Dijkhuis, Thijs van der Steeg Geert-Jan Put, Martin van den Oever Jaap Bond, Adam Elzakalai Henk de Ruiter Sander van Voorn, Debby de Rijk Status Herformulering: Samengevoegd met Actie 1.2 op basis van vastgesteld plan van aanpak Fase: Het inventariserend onderzoek van STEC m.b.t. de plancapaciteit in de gehele MRA is afgerond en wordt na een laatste check in relatie tot andere monitors (Fakton rapportage) in september gepubliceerd. De komende maanden wordt gewerkt aan de meer kwalitatieve aspecten en de consequenties voor thema s als mobiliteit, energietransitie, circulaire economie, landschap e.d. Relaties: Met vrijwel alle ontwikkelrichtingen, specifiek met Acties 1.2, 1.3, 1.5, 1.12, 2.2, 4.8 en 5.5 Fase: In uitvoering. PROVADA 2017 afgerond. Agendering in platform Economie in september 2017 Relaties met Acties 1.1 en 1.5 Internationaal: Gericht op buitenlandse investeerders, mede via internationale beurzen Samenvoegen met Actie 3.9 Fase: Regiomonitor en kaartbeeld in de maak, stadssafari wordt ingepland voor Q Knelpunt: Capaciteit en kaartmateriaal voor de hele MRA waarbij verbinding van de wijk naar sociaal domein wordt gelegd nog niet voorhanden. Fase: Actie 1.5 maakt onderdeel uit van Uitvoeringsprogramma Plabeka 3.0. Agendering heeft in platform Economie juni 2017 plaatsgevonden. Relaties met Acties 1.1, 1.2, 1.3 en ontwikkelrichting 5 Herformulering: Actie 1.6 blijft staan, maar vanuit deze actie wordt gepleit om in ontwikkelrichting 4 een taskforce m.b.t. CO2 aanpak in de MRA toe te voegen. Fase: Actie 1.6 maakt onderdeel uit van het uitvoeringsprogramma Ruimtelijke Visie Greenport Aalsmeer. Deze is onlangs vastgesteld. ( 06/definitieve-uitvoeringsagenda-ruimtelijkevisie pdf In oktober vindt grootschalig event plaats met betrokkenen.

276 1.7 MRA-partners nemen samen met de luchtvaartsector het initiatief om voor het onderwerp wonen, werklocaties en vliegen met een voorstel te komen richting het Rijk. 1.8 Knooppuntontwikkeling met als prioriteit de spoorcorridors Zaan en Schiphol-Amsterdam-Almere- Lelystad (SAAL) waar hoogfrequent rijden wordt ingevoerd. 1.9 De regionale hotelstrategie op korte termijn herijken, en op middellange termijn uitbouwen tot een Regionale Accommodatiestrategie Gezamenlijk uitvoering geven aan de Strategische agenda Toerisme in de MRA 2025 en het daarbij behorende Actieprogramma Toerisme R R Ruimte, Economie Ruimte, Mobiliteit Noord-Holland, Amsterdam, Haarlemmermeer, Schiphol, KLM, gemeenten binnen de 20KE-contour. Noord-Holland, NS, Prorail, marktpartijen, kennisinstitutengemeenten langs de Zaan- en Schipholcorridor en Kennemerlijn Joke Geldhof, Kajsa Ollongren, Adam Elzakalai Joke Geldhof, Tjeerd Herrema + PBMA, I Economie MRA partners Kasja Ollongren Adam Elzakalai I Economie MRA Bureau, ABHZ partners, Amsterdam Marketing Dennis Straat G.Kuipers Bregje van Beekvelt, Piet Eilander Bregje van Beekvelt, Ronald Kramer Stan Kaatee, Geert-Jan Put en Alexandra van Olst Stan Kaatee, Geert-Jan Put en Alexanddara van Olst Titus Ahrens Jaap Kerstens Jaap van Opstal, Erik van der Kooij Remco Rienties Remco Rienties Agendering december 2017 Relaties met Acties 1.2, 1.5 en 2.1 en ontwikkelrichting 4 ( Herformulering: Vervolgaanpak herformuleren Fase: Voorstel is in 2016 gedaan, daarmee actie gereed, maar er zijn voortgangsgesprekken met het Rijk gaande over de interpretaties van een en ander, waaronder Proeftuimlocatie Kronenburg Amstelveen. Agendering in december Relaties met Acties Wonen 1.1, 1.2, etc R: Afspraken met I&M en BZK Fase: Zaancorridor en Kennemerlijn zijn in onderzoek. In de MRA Begroting is financiële ruimte gecreëerd voor uitwerking OV Saal Relaties met 1.1, 1.2, 1.5, 2.1 en ontwikkelrichting 5. Agendering in december 2017 Rijk: Maakt onderdeel uit van MRA Spoor en OV Toekomstbeeld Fase: De hotelstrategie is geactualiseerd en in uitvoering met een programmamanager/loods. De Accommodatie- en Leisure strategie wordt uitgewerkt in de loop van Agendering in december Relaties met Acties 1.2 en 1.10 I: Betrekken buitenlandse investeerders Fase: Het Uitvoeringsprogramma is gereed en in uitvoering o.a. in de verlenging van het programma Amsterdam Bezoeken Holland Zien. Agendering in september Relaties met Acties 3.7, 3.10 en ontwikkelrichting 5 I: Afspraken met internationale touroperators/investeerders 1.11 R/I Toevoeging nieuwe actie 1.11: Opzet programma Amsterdam Beach R: Er is een relatie met Deltaplan, OV Toekomstbeeld en MIRT NOWA I: Internationale marketing, werving buitenlandse investeerders 1.12 R Toevoegen nieuwe Actie 1.12, waarin de MRA taskforce Versnelling woningbouwproductie wordt geformuleerd. R: Woningbouwversnelling maakt onderdeel uit van MRA Lobby Rijk en MRA Proeftuinen propositie Slimmer en innovatiever werken 2.1 Inzetten op campusontwikkeling voor start-ups en helpen bij het vinden van locaties en (groei)kapitaal R, EU, I Economie Haarlem, Hilversum, Amsterdam, bedrijfsleven, start-up delta EU Joyce Langenacker, Wimar Jaeger Jorien Kaper Ellen van der Vossen, Lex Brans, Marijn den Uijl Herformulering: Een vervolg project m.b.t. Start Ups wordt geherformuleerd voor september 2017 evenals campusstrategie als onderdeel van REOS Fase: MRA project Start Up NH/Flevoland afgerond. Fase: Een verkenning naar campusontwikkeling MRA Werkplan en Begroting 2018 concept versie van 17 augustus

277 2.2 De MRA-partijen maken op regionaal niveau afspraken over studentenhuisvesting en huisvesting voor pas afgestudeerden en internationale kenniswerkers. 2.3 De MRA onderzoekt de mogelijkheden om samen met de regio Utrecht een regionaal fonds voor het innovatieve MKB op te richten 2.4 Een plek aanwijzen in de nabijheid van de internetknooppunten in Amsterdam (zoekgebied: Westas) waar datacenters zich kunnen vestigen en op lange termijn kunnen blijven. 2.5 De MRA ontwikkelt samen met de AMEC Board, SER en de Onderwijsraad het actieplan Leven Lang Leren met een bijbehorend investeringsfonds 2.6 De MRA voert het Techniekpact uit in samenwerking met het bedrijfsleven en onderwijsinstellingen, gericht op praktijkgericht onderwijs en meer instroom op de technische arbeidsmarkt I Ruimte, Economie Haarlem, IN Amsterdam, Almere, Zaanstad, woningbouwcorporaties, projectontwikkelaars R Economie Noord-Holland, Amsterdam, Flevoland, Kennisinstellingen, seedcapital funds, NVL partners, regio Utrecht, ministerie EZ R, EU Ruimte, Economie R, EU Economie, PHO LLL Amsterdam, Haarlemmermeer, Flevoland, Haarlem, AMEC Board, ALB, AAA, Cluster Logistiek/ICT, AMS-IX, kennisinstellingen, bedrijfsleven Amsterdam, MRA partners Arbeidsmarkt en Onderwijs, AMEC Board, onderwijsraad, SER, bedrijfsleven R Economie Noord-Holland, MRA partners Arbeidsmarkt en Onderwijs, AMEC Board, onderwijsraad, SER, MRAgemeenten, bedrijfsleven Noord-Holland, Waterschappen Joyce Langenacker Jaap Bond, Kajsa Ollongren, Jan Appelman, Marc Pol, Eric van der Burg, Adam Elzakalai K. Ollongren, M. Veeningen, D. Emmer, J.N. Appelman, M. Snoek Adnan Tekin Arjen Verkaik Bregje van Beekvelt Jan Vogel Piet Eilander, Bregje van Beekvelt, Annemarie van Olst, Jan Vogel Stan Kaatee Annelies Maas Van t Hof Noor Hulskamp Kalle Seeters, Hinne Paul Krolis Didier Manjoero Dirk van der Woude, Frouwien Oudkerk, Hinne Paul Krolis, Willem Koeman Annelies Spork, Petra ter Voert, Victor Bos Ton Berkhout, Martijn Haeser, Victor Bos 2.7 Investeren in primair en voortgezet onderwijs, door meer Economie, Amsterdam, MRA partners K. Ollongren, M. Stan Kaatee Annelies Spork, Victor Zie 2.5 vindt plaats in relatie tot Vastgoedmarketing en wordt mede landelijk vormgegeven in REOS verband m.b.t. scienceparken. Relaties met Acties 1.2, 1.5, 2.2 R: Aansluiting op Deltaplan Start Ups en REOS EU: Mogelijkheden EU programma s I: Afspraken met VS (New York) Fase: Plan van aanpak in de maak. Relaties met Acties 1.1 en 1.2 I: Gericht op internationaal talent Herformulering: Gereed melden/afvoeren Fase: Deze actie Heeft een gedeeltelijke invulling gekregen met project Ready Z vanuit PRES. Gesprekken over fondsvorming met het Rijk zijn gaande. R: Gespreken met ministerie EZ over NL Invest Herformulering: Het zoekgebied wordt verbreed. Hiernaast mogelijk nieuwe acties m.b.t. open data en verglazing Fase: de consultatie van de datacenter- en connectiviteitssector met betrekking tot de door hen wenselijk geachte geografische en ruimtelijke criteria waaraan de te vinden locaties dienen te voldoen, is uitgevoerd. De nadere verkenning loopt in het kader van Data HUB MRA en de uitkomsten van het onderzoek van Deloitte. Agendering in juni Relaties met roadmap digitale connectiviteit Board, en Actie 1.5 Knelpunt: Er is een tekort aan capaciteit voor het opstellen van het Plan van Aanpak en de uitvoering. R: Aansluiting rijksprogramma s I&M en EZ EU: Kansen European Cloud programma Herformulering: Deze actie samenvoegen met Actie 2.7 en 2.8. Fase: SER en OC&W zijn betrokken. Actie 2.5 wordt gecombineerd met Actie 2.7 in het project House of Skills. Agendering maart 2018 Relaties met Acties , 3.8 en Roadmap Human Capital van de Amsterdam Economic Board. R: Aansluiten bij OCW beleid en SER afspraken EU: Aanspraak op EFRO Fase: Techniekpact is in uitvoering. Agendering september Rijk: Techniekpact is afspraak met Rijk MRA Werkplan en Begroting 2018 concept versie van 17 augustus

278 excellentieprogramma s en aanbod voor coderen en programmeren 2.8 De MRA lobby bij het Rijk om geld voor banenplannen en scholing niet sectoraal, maar regionaal in te zetten. 2.9 Een makelaar benoemen die verbindingen gaat leggen tussen de kennisclusters en het bedrijfsleven- in met name het MKB- in de regio. De leefkwaliteit verbeteren 3.1 Een actieprogramma opstellen en uitvoeren voor het metropolitane landschap. 3.2 Onderzoek doen naar een landschapsfonds en een landschapscompensatieregeling voor de MRA. 3.3 Een regionaal plan voor afstemming van evenementen waarbij rekening wordt gehouden met een optimale verdeling van overlast en inkomsten die bijdragen aan het beheer van gebieden. 3.4 Een verkenning uitvoeren naar de metropolitane potentie van het Markermeer-IJmeer voor de doelstellingen van de MRA. 3.5 Een curator aanstellen voor het landschap, te beginnen met Waterland als voorbeeldproject, die in 10 jaar tijd het landschap op de kaart zet voor recreanten en toeristen. 3.6 De MRA-partners voeren een quick scan uit voor lopende landschappelijke projecten (zoals de Markermeerdijken) om na te gaan in hoeverre de in deze agenda gemaakte keuzes en acties daarin meegenomen worden. 3.7 Het initiatief Stad in Balans van Amsterdam vertalen in een regionaal initiatief 3.8 De samenwerking in het sociale domein verkennen, gericht op de onderkant van de Arbeidsmarkt, verwarde mensen in de stad en gezondheidsverschillen. 3.9 Kennisdelen over de preventie van sociale problemen in verouderde wijken. R R AMEC Board Economie Economie, AMEC Board Ruimte, PHO ML Ruimte, PHO ML Ruimte, PHO ML Ruimte, PHO ML Ruimte, PHO ML Ruimte, PHO ML Economie MRA Agendacommissie Arbeidsmarkt en Onderwijs, AMEC Board, onderwijsraad, SER, bedrijfsleven Amsterdam, MRA partners Arbeidsmarkt en Onderwijs AMEC Board Noord-Holland, MRA partners, gebiedsbeheerders Zaanstad, MRA partners Noord-Holland, Gooi en Vechtstreek, MRA-partners, toeristische mantelorganisaties, gebiedsbeheerders Noord-Holland, Flevoland, Amsterdam, MRA partners, Rijk, natuurmonumenten, sportvisserij, watersport, bedrijfsleven Purmerend, Waterland, MRA partners Veeningen K.Ollongren, M. Veeningen Stan Kaatee Annelies Spork, Victor Boas K. Ollongren, J. Bond, Stan Kaatee Martin Bekker, Victor Dennis Straat Bos Adnan Tekin namens stuurgroep MRA Landschap Dick Emmer namens stuurgroep MRA Landschap) Adnan Tekin, Astrid Nienhuis, Ruud Grondel, Dennis Straat Cees Loggen, Eric van der Burg, Jaap Lodders Hans Krieger, Luzette Wagenaar Marc Hanou, Bregje van Beekvelt David Beekhuis, Marc Hanou Marc Hanou, Bregje van Beekvelt Bregje van Beekvelt, Philippe Spapens Milou van Putten, Marc Hanou Bos Marijn Bos, werkgroep ML Suzanne Meijer, Marijn Bos Tim Putting, Remco Rienties Charles van Schaik, Ed Buijs, Remco Daalder, Sandra van der Vegt, Veronica van der Goot Annemiek Molenaar Zie 2.5 Zie 3.4 Zie 3.4 Zie 3.4 Zie 3.4 Zie 3.4 Amsterdam, MRA-partners ABHZ, toeristische mantelorganisaties, lokale bewonersverenigingen Amsterdam, Haarlem, Zaanstad, Haarlemmermeer, Almere, GGD K.Ollongren D. Straat Ruimte Zie 1.4 John van den Heuvel, Hans Krieger Stan Kaatee, Esther Agricola 5 directeuren Sociaal Domein Geert-Jan Put, Milou van Putten, Wim Kwekkeboom Remco Rienties, Eric van der Kooij, Claartje van Ette Herman Swen, Piet Haker Hinde Dijkhuis, Annemiek Molenaar, Thijs van der Steeg Deze actie is gereed, want vormgegeven als intrinsieke taak van de vernieuwde Amsterdam Economic Board en heeft daar invulling gekregen in de Roadmap Human Capital. Herformuleren: Uitvoeren Actieprogramma ML De uitvoering van het actieprogramma ML vindt deels plaats binnen de acties 3.2 t/m 3.6 en deels in nieuwe acties. Dit wordt meegenomen in de actualisatie van de MRA Agenda Relaties met alle ontwikkelrichtingen Fase: In uitvoering, agendering juni 2017 Relaties met 1.1 Fase: In uitvoering, Agendering in juni 2017 Relaties met 3.1 en 1.10 Herformulering: Combineren met 3.6 Fase: Verkenning is afgerond. Agendering in september 2017 Relaties: 3.1 Rijk: Afspraken met I&M Fase: Plan van Aanpak gereed en opgenomen in MRA Begroting, aan profiel wordt gewerkt Relaties met 3.1 en 3.2 Herformuleren: Deze actie is onderdeel gemaakt van Uitvoeringsprogramma Toerisme Fase: Er worden pilots uitgevoerd m.b.t. onderkant arbeidsmarkt en gezondheidspreventie. Agendering in MRA Agendacommissie september 2017 Knelpunt: Geen bestuurlijk trekkerschap Relaties: Met Social Impact Bonds en Board Roadmap Health Amsterdam Economic Board en Acties Rijk: Opgenomen in MRA Lobby, afspraken over transformatie en ontschotting zie 1.4 MRA Werkplan en Begroting 2018 concept versie van 17 augustus

279 3.10 De MRA-partners geven uitvoering aan de Cultuurimpuls MRA, die zich richt op afstemming en versterking van het cultuuraanbod en toeristische profilering op MRA-schaal, en nieuwe functies voor leegstaande monumenten en erfgoedstructuren biedt Versnellen van de transitie naar een schone economie 4.1 Een plan opstellen met koplopers in het bedrijfsleven voor het circulair maken van grondstoffenketens in de regio. 4.2 Roadmap opstellen voor versnelling en vereenvoudiging van vergunningverlening en aanpassing wetgeving R, EU, I Economie, Ruimte R, EU Economie, Ruimte, PHO DHZ Ruimte, PHO DZH Amsterdam, Noord-Holland, Haarlem, MRA partners, culturele instellingen Flevoland, MRA partners Lelystad en Beverwijk, MRA partners Kajsa Ollongren, Jack van der Hoek Jaap Lodders, John Nederstigt, Tim de Rudder Jop Fakkeldey, Tim de Rudder Olga Luiten, Annelies Maas- Van t Hoff Geert-Jan Put Araf Ahmadali, Patrick Vlegels, Ellen Koning, Nurullah Gerdan, grondstoffenregisseur GuidoVermeer, Ronald Kramer Fase: M.b.t. de toeristische profilering is aangehaakt bij het uitvoeringsprogramma Toerisme. Eerste bestuurlijk overleg met portefeuillehouders cultuur heeft plaatsgevonden. Relaties met 1.10 I: De aanleiding voor de MRA Cultuurimpuls werd in 2014 gevormd door de aansluiting bij World Cities Forum, waarbij de kracht van de verzamelde internationale, culturele instellingen tot meerwaarde leidt. De culturele handelsmisse nar New York was een van de exponenten. EU: Er zijn kansen mbt kunst en erfgoedprogramma s R: De nieuwe convenantstructuur van OCW heeft geleid tot een MRA aanvliegroute. Fase: Verkenning gereed, plan van aanpak opstellen voor kansrijke grondstofketens door grondstoffenregisseur, agendering in september 2017 Knelpunt: Invullen management en projectleider! Relatie met 4.3, 4.4 en 4.5 en roadmap Board. R: Aansluiting op Rijksprogramma I&M EU: Kansen EU programma s en Urban Agenda Fase: Actie gereed, informatie plaatsen op vernieuwde MRA website met aandacht voor beheerfunctie. 4.3 De Westas, grondstoffenrotonde Zaanstad, Gooi en Vechtstreek, Schiphol Trade Park en Floriade Almere aanwijzen als pilotgebieden voor circulaire economie. 4.4 Een MRA-brede grondstoffenatlas opstellen, met grondstoffenanalyse. 4.5 De MRA wijst plekken aan voor tijdelijke opslag van hoogwaardige bouwmaterialen die vrijkomen bij sloop en zet een digitale marktplaats op om dit sloopafval op regioschaal weer te verhandelen R R Economie, PHO DZH Economie, Ruimte, PHO DZH Economie, AMEC Board, PHO DZH 4.6 Braakliggende terreinen zonne-energie R, EU Economie, Ruimte, PHO DZH Noord-Holland, Haarlemmermeer, AMEC Board, Haven, Westpoort, Schiphol, Greenport Aalsmeer, Almere, Gooi en Vechtstreek, EU, Haarlemmermeer Flevoland, AMEC Board, Zaanstad, Velsen, Haarlemmermeer, Amsterdam, NH, Haven, bedrijfsleven, EU MRA partners Almere, Purmerend, MRA Partners J. Bond, A. Elzakalai Annelies Maes- Van t Hoff Jaap Lodders, Adam Elzakalai, Joke Geldhof, Marc Pol Peter Bijvank, Bregje van Beekvelt Manon Sernée Carina van Dijk, E. Jonkhoff, Martine van der Klugt, Herformulering: Coördinatie en plan opstellen mbt uitvoering en afstemming pilots Fase: Aanwijzing pilotgebied is gereed. Agendering december 2017 Relatie met Roadmap Circulaire Economie Amsterdam Economic Board, programmalijn Bouwlogistiek en Acties 4.1 en 4.4. Knelpunt: Capaciteit en organisatie Rijk: Speerpunt vanuit MRA Lobby, kansen voor 2 e hotspot NL, REOS Fase: In uitvoering, agendering september 2017 Knelpunt: Capaciteit Relaties met 4.1, Roadmap Circulaire Economie Amsterdam Economic Board, programma Rijk HerformuleringHerformulering: Fase: dering in september 2017 Knelpunt: Bestuurlijk en ambtelijk trekker ontbreken, Board actief via roadmap circulaire economie, programmalijn raw materials, relatie met 4.1 en 4.3 Marc Pol, Harry Rotgans Jan Vogel Erwin Lindeijer Herformulering: actie wordt gericht op meer energiebronnen, bv biomassa Fase: Concept PvA gereed, agenderen in september 2017 Relaties: Met Actie 3.1, 1.5 en 4.8 en Nationale MRA Werkplan en Begroting 2018 concept versie van 17 augustus

280 4.7 Onderzoeken van de regionale afvalinzameling- en verwerking en voorstellen doen voor verbetering. 4.8 Opstellen en uitvoeren van een regionale programma voor energie waarin de MRA-partners invulling geven aan het landelijke Energieakkoord en een bijdrage aan de Nationale Energieatlas. 4.9 Opschalen van pilots van slimme en flexibele energiesystemen zoals smart grids, waarbij vraagsturing en energieopslag een rol spelen Uitbreiden en verknopen van warmte/koudenetwerken in de MRA voor grotere efficiëntie en aansluiting van extra woningequivalenten. In PRO 23 maart 2016 is afgesproken om 4.10 en 4.11 qua uitvoering te combineren 4.11 Opstellen en uitvoeren van een regionaal programma voor het versnellen van energiebesparing. Beter Verbinden Ruimte, Economie PHO DZH R, EU Ruimte, PHO DZH R, EU Ruimte, PHO DZH R, EU Ruimte, AMEC Board, PHO DZH, SG Warmte en Koude R, EU Ruimte, PHO DZH Lelystad, Gooi en Vechtstreek, Afval Energiebedrijf, AMEC Board, bedrijfsleven, EU Flevoland, NH, A dam, Haarlem, Zaanstad, woningbouwcorporaties, bedrijfsleven Zaanstad, Amsterdam, Alliander NH, A dam, Zaanstad, H meer, Almere, Haarlem, Velsen, Alliander, Tata, Greenport Haarlem, Amsterdam, MRApartners, AMEC Board, woningbouwcorporaties, bedrijfsleven 5.1 Uitbreiding en verbetering knooppunt Schiphol Plaza R Mobiliteit Vervoerregio Amsterdam, Haarlemmermeer, Rijk, Schiphol, Prorail, 5.2 Eén geïntegreerde lijnennetkaart van de MRA met een herkenbare lijnvoering op MRA-schaal 5.3 Eén aantrekkelijk, metropolitaan fietsnetwerk tot stand brengen door onder meer het aanleggen van ontbrekende schakels en verbetering van bestaande routes. 5.4 Opstellen van een regionale bereikbaarheidsagenda voor alle soorten goederen via alle modaliteiten 5.5 Onderzoeken welke nieuwe infrastructuurinvesteringen prioriteit hebben na 2025, zoals uitbreiding metronet, de IJmeerverbinding, A1, N23 en voltooiing van een 2 e ring R Mobiliteit Vervoerregio Amsterdam, MRA partners Mobiliteit, Ruimte Vervoer Amsterdam, NH, MRA-partners R Mobilitiet Vervoerregio Amsterdam, Cluster Logistiek, Haven, Greenport, Schiphol, TLN, NS, Waternet, NZKG R Mobiliteit, Ruimte Provincie NH, MRA-partners, NS, ProRAIL, ministerie I en M Elly van Wageningen, Mirjam van Meerten Jaap Lodders, Jack van der Hoek, Abdeluheb Choho, Cora-Yfke Sikkema, John Nederstigt, Dick Emmer Dick Emmer, Tim de Rudder Jack van der Hoek, Abduleheb Choho, Dick Emmer, John Nederstigt, Tjeerd Herrema Cora-Yfke Sikkema, Abdeluheb Choho Geert-Jan Put Peter Bijvank, Piet Eilander, Marc Hanou David Beekhuis David Beekhuis, Piet Eilander, Bregje van Beekvelt Herman Wals, Marc Hanou Guido van der Meer, Marc Maassen Kees Joustra, Ron Stapel Jan Schreuder, Vivienne Bolsing Jan van der Meer, Teun Koelemij, Bob Mantel Lex Hendrikse, Sebastiaan Jacobs, Marjolein Brasz Energie Atlas R: Onderdeel MRA Lobby, kansen voor EU programma s Fase: Plan van Aanpak in de maak. Agendering september 2017 Knelpunt: organisatie en capaciteit Relaties: Met Actie Fase: Agendering in september 2017 Relaties: Met Actie 4.1 en Roadmap Circulaire Economie Amsterdam Economic Board R: Onderdeel MRA Lobby en MRA Proeftuinen EU: Kansen voor EU programma s. Fase: In uitvoering. Zaanstad, Amsterdam en Alliander hebben opdracht verstrekt aan Royal haskoning/dhv voor PvA Smart Grids R: Kansen Rijksprogramma s EU: Kansen EU programma s Fase: Uitvoering loopt via stuurgroep Warmte en Koude Voortgang via stuurgroep Duurzaamheid en PRO, zie ook: Warmteregisseur aangesteld, gefinancierd vanuit deelnemende partners. Voortgang agenderen in juni 2017 R: Kansen voor Rijksprogramma s EU: Kansen voor EU programma s Fase: Werving regisseur. Agendering in september 2017 Relaties met Acties 4.1, 4.8, roadmap Board R: Kansen voor Rijksprogramma s EU: Kansen voor EU programma s Derk Reneman Anne Joustra Jasper Hink Fase: In voorbereiding met het Rijk. Agenderen in juni 2017 R: Onderdeel van MIRT afpraken Derk Reneman Anne Joustra Nico van Paridon Fase: In uitvoering, agendering in juni 2017 Relatie met Actie 1.10 R: Afspraken met nationale vervoerders Derk Reneman, Ronald Vennik, Ed Rentenaar Derk Reneman, Ronald Vennik Elisabeth Post, Jaap Lodders, Eric van der Burg, Mirjam van Meerten Hans de Neef Anne Joustra Peter Paul Horck, Hans de Neef, Martin Visser, Piet Eilander David Uiterwaal, Martijn Sargentini, Martijn Kas, Richard Hoving Björn Hutten, Ad Otte Fase: In uitvoering. Agenderen in december 2017 Relaties met 3.1 Agenda Landschap en Roadmap Smart Mobility Board Fase: PvA vastgesteld. Het gaat in deze eerste fase vooral om het voortbouwen op en verbinden van bestaande initiatieven. Relatie met Roadmap Smart Mobility Amsterdam Economic Board en cluster Logistiek. De actie wordt gecombineerd uitgevoerd met 5.9 R: Afspraken met nationale vervoerders via tafel R&I. Fase: Aanpak wordt afgestemd op Programma Bereikbaarheid MIRT, OV Toekomstbeeld en Programma Stedelijke Bereikbaarheid MIRT. Agendering juni MRA Werkplan en Begroting 2018 concept versie van 17 augustus

281 rond Amsterdam 5.6 De MRA-partners brengen de financiering van de capaciteitsvergroting van de A1 en A9 bij het Rijk onder 5.7 De MRA stelt een innovatie- en duurzaamheidsagenda smart mobility op 5.8 Onderzoeken toekomstige bekostiging van het openbaar vervoer 5.9 Het efficiënter vormgeven van het stedelijk distributienetwerk 5.10 MRA-partijen stellen in samenwerking met het Rijk een multimodale regioregisseur aan De metropool klimaatbestendiger maken 6.1 Een regionaal plan uitwerken voor de waterhuishouding waarin maatregelen staan op het gebied van calamiteitenvoorzieningen, waterberging, meerlaagse waterveiligheid, waterkwaliteit, verzilting van de landbouwgronden, bodemdaling en beperking van het watergebruik, onder meer in samenwerking met het Nationaal Deltaprogramma en andere rijksprogramma s 6.2 Provincies, gemeenten en waterschappen wijzen waterbergingslocaties aan om zware buien op te kunnen vangen. In PRO 23 maart 2016 is afgesproken om 6.2 en 6.3 qua uitvoering te combineren. 6.3 Borgen dat bij beslissingen over grote infrastructurele ingrepen en vestiging van grote watervragers de veranderende klimaatopgave wordt meegenomen in omgevingsvisies. In PRO 23 maart 2016 is afgesproken om 6.2 en 6.3 qua uitvoering te combineren 6.4 Samenwerken met kennisinstituten en benutten van manifestaties zoals de Floriade 2022, om innovaties voor waterbestendigheid en voedselvoorziening in de regio te stimuleren en start-ups aan te trekken die zich op dit onderwerp richten. De metropoolregio weerbaarder maken 7.1 Verbeteren van de bestuurlijke en ambtelijke samenwerking in de MRA. R Mobiliteit Provincie NH, MRA partners, Rijk EU Mobiliteit Vervoerregio Amsterdam, Provincie NH, MRA partners, AMEC Board, REOS partners, Kennisinstellingen, vervoerbedrijven R Mobiliteit Vervoerregio Amsterdam, Noord-Holland, Flevoland, MRA Partners, AMEC Board EU Mobiliteit Stadsregio Amsterdam,Amsterdam, Haarlem, Haarlemmermeer, AMEC Board R Mobiliteit Amsterdam, MRA partners, Rijk R Ruimte AGV A dam en Haarlem, Noord-Holland, Flevoland, IJmond, Haarlemmermeer, Amsterdam Relaties: Zie hierboven, met overige acties ontwikkelrichting 5 en met Acties 1.1, 1.2, 1.5 R: In lijn met MIRT Programma Bereikbaarheid Elisabeth Post Peter Paul Horck Björn Hutten Fase: In uitvoering via MIRT trajecten NOWA en MOA. Agendering in juni 2017 in Platform Mobiliteit. Relatie met Actie 5.5 R: Onderdeel MIRT afspraken Elisabeth Post Hans de Neef Julie van Heeteren, David Uiterwaal, Richard Hoving, Thijs Roelofs Fase: In uitvoering Relatie met Roadmap Smart Mobility Amsterdam Economic Board EU: Kansen EU programma s Derk Reneman Anne Joustra Frans Hasselaar Fase: In uitvoering, agendering in juni 2017 Relatie met OV Toekomstbeeld R: Afspraken met nationale vervoerders Derk Reneman, Cora-Yfke Sikkema, Raymond van Haeften Fred Delpeut, Pieter Litjens Gerard van der Top, Cora- Yfke Sikkema Anne Joustra Nanou Beekman, Senta Modder Bregje van Beekvelt, Jaap Kelderman Ruimte Zie 6.1 Zie 6.1 Bregje van Beekvelt, Johan Fuite, Jaap Kelderman Ruimte, Mobiliteit Economie Regiegroep en Agenda- Zie 6.1 Zie 6.1 Bregje van Beekvelt, Johan Fuite, Jaap Kelderman Almere, MRA partners, Onderwijsinstellingen, bedrijfsleven Martijn Kas, Thijs Roelofs, Richard Hoving, Lex Hendrikse Leonie Zeestraten, Gert Oosting Twan Brinkhof, Lex Hendriksen, Zie 6.1 Zie 6.1 Zie 6.1 Zie 6.1 Fase: Plan van aanpak is vastgesteld. Relaties met Roadmap Smart Mobility Amsterdam Economic Board Knelpunt: Delen met projectpartners. EU: Kansen EU programma s Gereed, in uitvoering via Bereikbaarheidsprogramma A dam Zuid. Verkenning is opgesteld, in juni 2017 geaccordeerd in Platform Ruimte. Er wordt een programma opgesteld. R: Relatie met Deltaplan Jan Vogel Hinne-Paul Krolis Er wordt gewerkt aan Plan van Aanpak Alle MRA partners E. van der Laan Rijk van Ark MRA Bureau Fase: MRA Convenant is getekend op 6 maart. Regiegroep heeft reeds 2x vergaderd, MRA Bureau opgericht en 85% compleet, PHO s MRA Werkplan en Begroting 2018 concept versie van 17 augustus

282 7.2 Structureel monitoren van relevante trends en ontwikkelingen op (inter)nationale en MRA-schaal (MRA dashboard), met medeneming van signalen uit de samenleving. 7.3 Om de betrokkenheid bij de opgaven van de MRA raadsleden, vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven, kennisinstellingen en de deelregio s te borgen gaan de MRA-partners jaarlijks bijeenkomsten organiseren. I commissie MRA. AMEC Board, Agendacommissie MRA Regiegroep en Agendacommissie Board, MRA partners, O&S A dam, Kennisinstellingen, bedrijfsleven MRA Bureau Agendacommissie Rijk van Ark Antonio Carretero, MRA Bureau i.o. Regiegroep en Agendacommissie Rijk van Ark Steef de Looze en organisatieteam compleet en in werking, MRA Agendacommissie ingericht en start in mei Fase: PVA in uitvoering. Dashboard omgeving is online ontsloten: en-en-cijfers Onderzoeksvoorstel in voorbereiding voor agendering in Agendacommissie in september 2017 I: Relatie met internationale ontwikkelingen als Brexit, VS, etc Fase: Vrijdag 7 april heeft Bestuurlijke MRA Conferentie in Almere plaatsgevonden. Conferentie Raden en Staten gepland voor oktober State of the Region en MRA Congres in 2018 Toelichting Het stoplichtenmodel MRA Agenda laat zien hoe het er met de uitvoering van de actie voorstaat. Het model is afgestemd met de secretarissen van de platforms Ruimte, Economie en Mobiliteit en de betrokken projectleiders, ambtelijk trekkers. De betekenis van de kleuren is als volgt: Geel : Lichtblauwe balk: Groen: Oranje: Rood: De actie is afgerond Er is sprake van een herformulering, toevoeging of samenvoeging De actie is in uitvoering en de genoemde knelpunten zijn overkomelijk Er is sprake van een knelpunt, waarop door bestuurlijk en ambtelijk trekker c.q. betrokken manager op bijgestuurd dient te worden De actie staat on hold. Er vinden mogelijk wel gesprekken plaats deze op te lossen, maar dit komt nog niet tot uiting in de voortgang. De kolom R, EU, I geeft aan waar betrokkenheid van het Rijk, EU en/of de Internationale agenda aan de orde is. Deze wordt nader verklaard in de kolom Status. MRA Werkplan en Begroting 2018 concept versie van 17 augustus

283 AGENDA Overleg: Regiegroep Metropoolregio Amsterdam Datum: 13 oktober 2017 Locatie: vergaderruimte Claus Park, Bosweg 19, 2131 LX Hoofddorp Tijd: uur (voorafgaand aan de MRA Raads- en Statenleden Conferentie) Agendapunten: 1. Opening en mededelingen De MRA Raads- en Statenleden Conferentie begin om uur, inloop van af 1500 uur op dezelfde locatie als waar de Regiegroep vergadert. Wanneer de Regiegroep rond uur eindigt, is iedereen in de gelegenheid aanwezig te zijn bij deze conferentie. Afspraakvormend: 2. Verslag Regiegroep Metropoolregio Amsterdam 6 april (bijlage 2a, 2b) Ter vaststelling bijgevoegd het verslag van de bijeenkomst van de Regiegroep van de Metropoolregio Amsterdam van 6 april Een publicatieversie van dit verslag is reeds openbaar gemaakt direct na de bijeenkomst van de Regiegroep op 6 april. Deze is ter volledigheid ook toegevoegd als bijlage 2b. Gevraagde afspraak: 2.1 Vaststelling van het verslag van de Regiegroep MRA van 6 april 3. MRA Werkplan en Begroting 2018 (bijlage 3a, 3b, 3c) Conform de afspraken uit het convenant wordt in april van elk jaar de begroting op hoofdlijnen voor het jaar erop vastgesteld, en ligt in oktober een gedetailleerde begroting voor het jaar erop ter vast stelling voor, onderbouwd door een MRA Werkplan. Gevraagde afspraken: 3.1 De gewijzigde begroting van het MRA Bureau voor 2017 vast te stellen (zie bijlage 3a) 3.2 Het MRA Werkplan en Begroting 2018 vast te stellen (zie bijlage 3b, 3c) 3.3 Het MRA Werkplan en Begroting 2018 openbaar te verklaren, en ter informatie toe te zenden naar alle MRA deelnemers Meningsvormend: 4. Stand van zaken MRA Lobbystrategie (bijlage 4a - nazending) De laatste stand van zaken met betrekking tot de MRA Lobbystrategie, met ook aandacht voor de actuele stand van zaken m.b.t. de Kabinetsformatie in relatie tot de MRA. 1

284 Ter kennisname: 5. Plan van aanpak betrekken Raden en Staten bij de MRA (bijlage 5a) Belangrijk speerpunt in de hernieuwde MRA samenwerking is het betrekken van raden en staten. In de bijlage het concept Plan van Aanpak om dit speerpunt vorm te geven. Gevraagde afspraken: 5.1 Het Plan van Aanpak Betrekken Raden en Staten vast te stellen 5.2 Het Plan van Aanpak openbaar te verklaren, en daarmee vrij te geven voor bijvoorbeeld plaatsing op de MRA website 6. MRA Governance: aanlevertermijnen en begrotingsproces (bijlage 6a) In de Regiegroep van 6 april 2017 heeft de Regiegroep de Agendacommissie opdracht gegeven om nadere uitwerking te geven voor het hanteren van de in het convenant genoemde aanlevertermijnen, met name in relatie tot het begrotingsproces. In het bijgevoegde voorstel zijn hiertoe afspraken uitgewerkt. Aan het eind van dit voorstel is het gehele P&C proces op basis van de verschillende documenten weergegeven. 7. Voortgang uitvoering MRA Agenda (bijlage 7a) (7b - nazending) De uitvoering van de MRA Agenda verloopt voorspoedig, zie bijlage 7a voor het stoplichten overzicht van de acties. In de Agendacommissie is het procesvoorstel over de herijking van de MRA Agenda met gemaakte opmerkingen overgenomen; te beginnen met de aanpassing van de acties van de MRA Agenda op korte termijn. Deze aanpassing vindt plaats op basis van inhoudelijke discussies in de bestuurlijke overleggen van de platforms van september Na het doorvoeren van de aanpassingen aan de acties van de MRA Agenda ontvangt u via een nazending een voorstel voor de vernieuwde actielijst (bijlage 7b nazending). 8. MRA planning 2017/2018 (bijlage 8a) Overzicht van de belangrijke data (voor zover bekend) voor de Metropoolregio Amsterdam van 2017 en Rondvraag 2

285 Aan: Regiegroep van de MRA Datum: 13 oktober 2017 Bijlage: 8a Onderwerp: Planning versie 27 juli 2017 Opsteller: Arjen Overbeek / ) Voorgestelde afspraken en acties: 1. Kennis te nemen van de weekplanning dag wk maart Bestuurlijk Overleg Ruimte maart Bestuurlijk Overleg Economie maart Bestuurlijk Overleg Mobiliteit maart 13 MRA Agendacommissie april 6 14 MRA Regiegroep - globale Begroting 2018 april 7 14 Bestuurlijke MRA conferentie - Almere mei-juni Voorjaarsbijeenkomsten Raden en Staten en Regio's mei Directeurenoverleg MRA mei 22 Verzending agenda en stukken MRA Agendacommissie juni Bestuurlijk Overleg Mobiliteit juni Bestuurlijk Overleg Economie juni Bestuurlijk Overleg Ruimte juni 26 MRA Agendacommissie augustus verzending concept agenda MRA Agendacie - wk 37 augustus verzending concept agenda MRA Regiegroep - 13 okt 2017 aug/sep 35 Directeurenoverleg MRA september 37 MRA Agendacommissie september Bestuurlijk Overleg Mobiliteit september Bestuurlijk Overleg Ruimte september Bestuurlijk Overleg Economie oktober 40 MRA Raads- en Statenledenconferentie en Bestuurdersconferentie oktober MRA Regiegroep - concept Begroting 2018 & thema MRA congres november 47 verzending concept agenda MRA Agendacommissie december 49 Directeurenoverleg MRA december 8 49 Bestuurlijk Overleg Economie december Bestuurlijk Overleg Mobiliteit december Bestuurlijk Overleg Ruimte december 51 MRA Agendacommissie

286 2018 dag wk weeknummers voor 2018 onder voorbehoud januari februari 06 Bestuurlijk Overleg Economie februari 06 Bestuurlijk Overleg Mobiliteit februari 06 Bestuurlijk Overleg Ruimte februari 06 Directeurenoverleg MRA februari 07 verzending concept agenda MRA Regiegroep - wk 15 februari 07 verzending stukken MRA Regiegroep wk 15 (w.o. globale begroting, jaarbijdrage en jaarverslag) maart 11 MRA Agendacommissie maart gemeenteraadsverkiezingen apr/mei/jun Voorjaarsbijeenkomsten Raden en Staten en Regio's, w.o. onderdeel introductieprogramma s nieuwe raden april 15 MRA Regiegroep - globale Begroting 2019 & Jaarverslag 2017 mei 21 verzending agenda en stukken MRA Agendacommissie - wk 25 juni 25 MRA Bestuurdersconferentie (p.m.) juni 25 State of the Region juni 25 MRA Agendacommissie juni 26 Bestuurlijk Overleg Economie juni 26 Bestuurlijk Overleg Mobiliteit juni 26 Bestuurlijk Overleg Ruimte juni 26 Directeurenoverleg MRA augustus 33 verzending concept agenda MRA Agendacommissie - wk 37 augustus 33 verzending concept agenda MRA Regiegroep - wk 41 augustus 33 verzending stukken MRA Regiegroep wk 41 (w.o. conc. Begroting) september 36 Bestuurlijk Overleg Economie september 36 Bestuurlijk Overleg Mobiliteit september 36 Bestuurlijk Overleg Ruimte september 36 Directeurenoverleg MRA september 37 MRA Agendacommissie oktober 40 MRA Congres (bestuurders en raads- en statenleden) oktober 41 MRA Regiegroep - concept Begroting 2019 november 47 verzending agenda en stukken MRA Agendacommissie wk 51 december 50 Bestuurlijk Overleg Economie december 50 Bestuurlijk Overleg Mobiliteit december 50 Bestuurlijk Overleg Ruimte december 50 Directeurenoverleg MRA december 51 MRA Agendacommissie

287 Aan Stuurgroep Zaanbrug Kopie aan Uw contactpersoon C.J. Nielen BU/INFRA 2 bijlage(n) bijlage 1: Overall kostenraming dd. 14 juni 2017 bijlage 2: Notitie synergie plannen Ned Benedictweg dd. 14 juni 2017 Telefoonnummer nielenc@noord-holland.nl 13 juni Betreft: Vernieuwen Zaanbrug Kostenoverschrijding en besparingsopties Memo 1. Inleiding Op 21 maart 2016 heeft de Stuurgroep Zaanbrug kennis genomen van de raming voor het project Vernieuwen Zaanbrug op basis van het voorontwerp (VO). De VO-raming van de overall projectkosten bedraagt 22,700 mio. De budgetraming op basis van de Bestuursovereenkomst bedraagt 19,328 mio. De omvang van de geconstateerde kostenoverschrijding op basis van het voorontwerp is daarmee 3,372 mio. De procentuele kostenoverschrijding bedraagt circa 17% ( 3,372/ 19,328). In de Bestuursovereenkomst (maart 2010) is bepaald dat indien na het opstellen van het voorontwerp en/of definitief ontwerp blijkt dat de hoogte van de projectkosten de kostenraming met meer dan 10% overschrijdt, partijen met elkaar in overleg treden over de gevolgen voor de aanbestedingsprocedure. In de Stuurgroep Zaanbrug op 2&9 november 2016 is de opgetreden kostenoverschrijding in eerste aanleg besproken. De Stuurgroep heeft verzocht meer inzicht te krijgen in de opbouw van de kostenoverschrijding op basis van een uitsplitsing naar onderdelen van het werk. Door gedeputeerde Post is daarbij aangegeven dat Provincie voor wat betreft de provinciale bijdrage wenst vast te houden aan de uitgangspunten van de Bestuursovereenkomst. In deze memo zijn de relevante uitgangspunten vermeld (par. 2), is op basis van de uitgangspunten de omvang en opbouw van de actuele kostenoverschrijding bepaald (par. 3), zijn oplossingsrichtingen benoemd om de kostenoverschrijding weg te nemen (par. 4) en wordt een voorstel gedaan voor overleg en besluitvorming door de Stuurgroep Zaanbrug (par. 5). Deze memo is tot stand gekomen op basis van constructieve ambtelijke samenwerking tussen de leden van het projectteam Vernieuwen Zaanbrug van gemeente Wormerland, gemeente Zaanstad en provincie Noord-Holland.

288 juni 2017 Memo 2. De uitgangspunten 2.1 Het werk Het werk is in lid 2.1 van de Bestuursovereenkomst gedefinieerd als een functionele brug over de Zaan die de gemeenten Wormerland en Zaanstad verbindt en waarvan het dwarsprofiel bestaat uit twee rijstroken, een trottoir en fietspad. De brug wordt op afstand bedienbaar. De brug zal een doorvaartbreedte van 16,5 meter hebben. 2.2 De projectscope In het Projectplan bij de Nadere Samenwerkingsovereenkomst (maart 2014) is de scope van het project Vernieuwen Zaanbrug als volgt omschreven: Deelproject 1: Sloop en nieuwbouw van de brug: o slopen van de bestaande brug o toepassen tijdelijke brugverbinding, of gelijkwaardig alternatief o bouw van een nieuwe brug o bouwen remmingwerken o inrichten wachtplaatsen scheepvaart o profileren Zaanbodem o aanpassen kabels en leidingen o aanpassen Zaanoevers o aanpassen direct aangrenzende infrastructuur. Deelproject 2: Het (centrale) bedieningssysteem: o installeren (centrale) brugbediening. Deelproject 3: Verkeersmaatregelen tijdens de bouwfase: o treffen noodzakelijke verkeersmaatregelen o uitwerken tijdelijke brugverbinding, of gelijkwaardig alternatief (voor langzaam verkeer en hulpdiensten). 2.3 Het brugontwerp Het ontwerp van de nieuwe Zaanbrug is gebaseerd op het vastgestelde Programma van Eisen (2013) en Schetsontwerp (2015). In het ontwerp is de typologie van de traditionele Hollandse ophaalbrug met een balansplateau tot de essentie teruggebracht: een balans rustend op twee hameipoten. In het ontwerp is veel zorg en aandacht besteed aan de inpassing van de nieuwe brug in de omgeving. De aanvullende voorwaarde van gemeente Wormerland met betrekking tot de minimaal vereiste doorvaarthoogte van de brug (3 meter) is in het ontwerp eveneens meegewogen. 2.4 De verkeersmaatregelen tijdens de bouwfase In het Uitvoeringsplan Verkeersmaatregelen (2016) is een pakket van maatregelen vastgesteld bestaande uit de volgende vijf onderdelen: I. Aanpassingen infrastructuur II. Tijdelijke brugverbinding langzaam verkeer III. Alternatieve routes openbaar vervoer IV. Mobiliteitsmanagement V. Monitoringsplan.

289 juni 2017 Memo 2.5 De oorspronkelijke kostenraming Overeenkomstig lid 5.1 van de Bestuursovereenkomst bedraagt de oorspronkelijke kostenraming (budgetraming) tegen prijspeil ,000 mio (inclusief BTW en VAT). De overeengekomen betalingsregeling gaat ervan uit dat alle partijen de te betalen BTW terug kunnen ontvangen via het BCF. Om die reden is de budgetraming op basis van het in 2010 geldende BTW-percentage van 19% omgezet naar 19,328 mio exclusief BTW. Het uitvoeringskrediet zoals beschikbaar gesteld door GS van Provincie bedraagt eveneens 19,328 (excl. BTW en excl. prijsindexering). 2.6 De actuele kostenraming In bijlage 1 (Overall kostenraming) is de ontwikkeling van de raming van kosten en dekking van het project opgenomen. De raming van de overall projectkosten gebaseerd op het door de Stuurgroep vastgestelde voorontwerp (VO) en het vastgestelde Uitvoeringsplan Verkeersmaatregelen (UVP) bedroeg 22,700 mio excl. BTW (kolom VI). Na actualisatie van de kostenraming op basis van de opgestelde contractdocumenten (E&C) en het bijbehorende Beeldkwaliteitsplan (BKP) bedraagt de overall kostenraming 22,777 excl. BTW (kolom VIII). 2.7 Opbouw van de kostenramingen De oorspronkelijke budgetraming (niet geïndexeerd) en de actuele raming van de overall projectkosten op basis van het E&C-contract zijn als volgt uitgesplitst naar de verschillende onderdelen van het werk: Bedragen in x mio Budgetraming 2011 E&C-raming 2017 Sloop bestaande brug 1,000 0,378 Bouw nieuwe brug 7,500 9,503 Remmingwerken 0,500 0,288 Centrale brugbediening 0,500 0,297 Wachtplaatsen 0,500 0,275 Profileren vaargeul/baggerwerk 0,500 0,286 Aanpassen K&L 0,500 0,241 Oevervoorzieningen 1,000 0,228 Aansluiten gemeentel. Infrastructuur 1,000 0,173 Tijdelijke brugverbinding 1,000 1,332 Verkeersmaatregelen bouwfase 1,000 3,527 Onvoorzien 1,000 0,750 VAT-kosten 2,350 4,500 Risico's 0,978 1,000 Totaal (excl. btw) 19,328 22,777 Btw 3,672 Totaal (incl. btw) 23,000 Opgemerkt wordt dat de opsplitsing van het beschikbare budget uit 2011 een beperkte nauwkeurigheid heeft. Eventuele vergoedingen in het kader van planschade en nadeelcompensatie zijn in de beide ramingen niet inbegrepen, deze worden gedragen door de gemeenten (Bestuursovereenkomst lid 6.1).

290 juni 2017 Memo 2.8 De bijdragen Ten behoeve van de realisatie van het werk zullen partijen overeenkomstig lid 5.3 van de Bestuursovereenkomst de volgende bijdragen leveren: Zaanstad zal een bijdrage leveren van 5,250 mio (excl. BTW); Wormerland zal een bijdrage leveren van 5,250 mio (excl. BTW); De Provincie zal een bijdrage verstrekken voor zoveel als nodig om de totale kosten van het werk te dekken. 2.9 Prijsindexering De bijdragen van de gemeenten worden overeenkomstig lid 5.5 van de Bestuursovereenkomst jaarlijks, voor het eerst met ingang van 1 januari 2010, geïndexeerd overeenkomstig de prijsindexcijfers grond, weg- en waterbouw (GWW) voor Kunstwerken zoals vastgesteld door het CBS. In 2011 is door het CBS de reeks Kunstwerken gekoppeld aan de nieuwe reeks Bruggen & tunnels. De ontwikkeling van het prijsindexcijfer voor het deelgebied Bruggen & tunnels (4213) is als volgt: Bruggen & tunnels * 2017* Prijsindexcijfer (2010=100) 98,9 97,1 103,2 104,0 105,2 105,5 104,2 103,7 107,2 Mutatie t.o.v. 1 jaar eerder -1,8% +6,2% +0,9% +1,1% +0,3% -1,3% -0,5% +3,4% (bron: De ontwikkeling van het prijsindexcijfer voor januari 2016 en januari 2017 is nog niet definitief vastgesteld. Op basis van deze cijfers bedraagt de prijsindexering over de periode januari 2009 tot januari 2017 totaal +8,3% (107,2-98,9) Aanbestedingsprocedure Het vernieuwen van de Zaanbrug zal op basis van een geïntegreerd contract op basis van Engineering & Construct (E&C) en een Europese niet-openbare aanbestedingsprocedure worden aanbesteed. Daarbij wordt een nog nader vast te stellen plafondbedrag toegepast, gebaseerd op de meest actuele kostenraming voor het werk. Het meerjarig onderhoud wordt niet in het contract meegenomen. De aanbestedings- en contractdocumenten zijn op dit moment in concept gereed. De planning is erop gericht de aanbestedingsprocedure in 2017 te starten.

291 juni 2017 Memo 3. De kostenoverschrijding 3.1 Omvang kostenoverschrijding De omvang van de kostenoverschrijding wordt bepaald als het verschil tussen de oorspronkelijke budgetraming en de actuele raming van de overall projectkosten. De oorspronkelijke budgetraming is bepaald op prijspeil Om de actuele omvang van de overschrijding te bepalen wordt de budgetraming geïndexeerd. Als peildatum wordt het jaar 2017 aangehouden: het begin van de aanbestedingsprocedure. Over de periode 2009 tot 2017 is de in 2.9 bepaalde prijsindexering van +8,3% van toepassing. Het bedrag van de budgetraming op prijspeil 2017 bedraagt daarmee 20,932 mio ( 19,328x1,083). De actuele raming van de overall projectkosten op basis van de contractdocumenten (E&C) bedraagt 22,777 mio. De actuele omvang van de kostenoverschrijding is daarmee 1,845 mio ( 22,777-20,932). 3.2 Opbouw kostenoverschrijding De uitsplitsing van de kostenoverschrijding betreft het verschil tussen de oorspronkelijke budgetraming en de actuele kostenraming voor de verschillende onderdelen van het werk: Bedragen in x mio Budgetraming geïndexeerd 2017 E&C-raming 2017 Overschrijding Sloop bestaande brug 1,083 0,378-0,705 Bouw nieuwe brug 8,123 9,503 1,380 Remmingwerken 0,542 0,288-0,254 Centrale brugbediening 0,542 0,297-0,244 Wachtplaatsen 0,542 0,275-0,266 Profileren vaargeul/baggerwerk 0,542 0,286-0,256 Aanpassen K&L 0,542 0,241-0,300 Oevervoorzieningen 1,083 0,228-0,855 Aansluiten gemeentel. infrastructuur 1,083 0,173-0,910 Tijdelijke brugverbinding 1,083 1,332 0,249 Verkeersmaatregelen bouwfase 1,083 3,527 2,444 Onvoorzien 1,083 0,750-0,333 VAT-kosten 2,545 4,500 1,955 Risico's 1,059 1,000-0,059 Totaal (excl. btw) 20,932 22,777 +1,845 Het totale pakket van verkeersmaatregelen in de bouwfase blijkt significant duurder uit te pakken dan in de oorspronkelijke raming (2011) voorzien. Onderdeel daarvan is ook de tijdelijke brugverbinding. Verder blijkt ook de bouw van de nieuwe brug duurder. Tenslotte zijn de geprognosticeerde VAT-kosten tot einde project substantieel hoger dan oorspronkelijk geraamd.

292 juni 2017 Memo 3.3 Oorzaken De belangrijkste oorzaken voor de overschrijding van de kosten zijn: Hogere kosten voor de verkeersmaatregelen in de bouwfase: o kostbare aanpassingen infrastructuur Ned Benedictweg (N514) o inzet mobiliteitsmanagement tijdens bouwfase o toepassen monitoringsplan tijdens bouwfase Hogere kosten voor de tijdelijke brugverbinding: o brug geschikt maken voor gebruik door nood- en hulpdiensten Hogere kosten voor de bouw van de nieuwe brug: o keuze voor toekomstbestendig symmetrisch dwarsprofiel o eis toepassing bedrijfszeker elektromechanisch bewegingswerk o vereist hoog niveau van operationele veiligheid (Zaanstad) o inpassing brugontwerp in de omgeving o voorwaarde minimale doorvaarthoogte van 3m (Wormerland) Hogere VAT-kosten: o onderzoeken en adviezen i.h.k.v. de locatiekeuze o extra onderzoeken en adviezen t.b.v. besluitvorming gemeenten o langere doorlooptijd project (gemeentelijke besluitvorming) o langduriger inzet van de IPM-projectorganisatie (einddatum 2020 i.p.v. 2015).

293 juni 2017 Memo 4. Oplossingsrichtingen en voorstel 4.1 Oplossingsrichtingen en besparingsopties De omvang van de kostenoverschrijding bedraagt 1,845 mio. Om de opgetreden kostenoverschrijding weg te nemen is een drietal oplossingsrichtingen denkbaar: 1. verminderen van de kosten/scope van het project; 2. verhogen van de dekking/bijdragen door partijen; 3. een combinatie van 1 en 2. Uitgangspunt is dat de kostenoverschrijding moet zijn weggenomen vóór aanvang van de aanbesteding van het werk. Ad 1. Verminderen van de kosten/scope van het project In onderstaande tabel zijn verschillende besparingsopties weergegeven met een indicatie van het besparingsbedrag dat daarmee gerealiseerd kan worden. Het betreffen afwijkingen ten opzicht van het eerder door de Stuurgroep vastgestelde Programma van Eisen (2013), het Schetsontwerp (2015) of het Uitvoeringsplan Verkeersmaatregelen (2016). Dergelijke afwijkingen vereisen de instemming van de Stuurgroep: A B C D E F G H Besparingsoptie Verkleinen dwarsprofiel brug Voor deze besparing is ervan uitgegaan dat er aan de westzijde van de brug een (in twee richtingen bereden) fietspad komt en aan de oostzijde alleen een voetpad. De breedte van het dwarsprofiel wordt circa 10% verkleint. Beperken doorvaarthoogte brug tot 2,5 m Een beperking van de doorvaarthoogte tot 2,5m i.p.v. 2,88m maakt een minder slank ontwerp van het beweegbare deel van de brug mogelijk. De aanvullende voorwaarde van gemeente Wormerland wordt hiermee niet gehonoreerd. Verkleinen snelheid bewegingswerk brug Wanneer de bewegingssnelheid van de brug wordt verkleint kan het bewegingswerk eenvoudiger worden uitgevoerd. De duur van een brugopening zal dan langer zijn dan in de huidige situatie. Toepassen hydraulisch bewegingswerk brug Op verzoek van de gemeenten is in het PvE uitgegaan van een bedrijfszeker elektromechanisch bewegingswerk opgesteld in een brugkelder. Een hydraulisch bewegingswerk is een goed alternatief dat zich kenmerkt door lagere investeringskosten maar hogere onderhoudskosten. Tijdelijke brug niet geschikt voor nood- en hulpdiensten Dit maakt het mogelijk om voor de tijdelijke brugverbinding een eenvoudiger brugsysteem te kiezen gebaseerd op een kleiner dwarsprofiel en lagere belastingen. Beperken omrijdmaatregelen Openbaar Vervoer In overleg met de vervoersbedrijven kan voor het OV een soberder pakket van omrijdmaatregelen tijdens de uitvoeringsperiode worden uitgewerkt. Uitgangspunt is nu 50% reductie van de geraamde kosten. Alternatieve inrichting Ned Benedictweg (N514) Bij de verschillende plannen voor de Ned Benedictweg kan synergie worden behaalt. In dat kader is door gemeente Zaanstad voor de inrichting van de N514 een alternatief ontwerp uitgewerkt. Minimale inzet van mobiliteitsmanagement In het kader van het UVP is beoordeeld dat de inzet van mobiliteitsmanagement wel invulling geeft aan een bestuurlijke wens, maar slechts een beperkte meerwaarde zal hebben in de beperking van de verkeersdruk op de omleidingsroutes. PvE SO UVP Indicatie Besparing X X X X X X X

294 juni 2017 Memo I J K Geen monitoring gedurende tijdelijke verkeersmaatregelen In het kader van het UVP is beoordeeld dat monitoring van de verkeersbewegingen tijdens de bouwfase de mogelijkheid biedt om desgewenst bij te sturen. Zonder monitoringsmaatregelen is die mogelijkheid minder gestructureerd aanwezig. Wachtplaatsen buiten de scope laten Hierbij vervallen de twee voorziene wachtplaatsen en de bijbehorende baggerwerkzaamheden om de wachtplaatsen voor de scheepvaart bereikbaar te maken. Baggerwerkzaamheden Zaan buiten de scope laten Bij deze besparingsoptie wordt ervan uitgegaan dat de baggerwerkzaamheden voor het verleggen van de vaarwegas en profileren van de Zaanbodem door de vaarwegbeheerder zelf worden uitgevoerd. X X X Ad 2. Verhogen van de dekking/bijdragen door partijen De bijdragen van partijen zijn in de Bestuursovereenkomst bepaald op prijspeil Het totaal van de (geïndexeerde) bijdragen ter dekking van de projectkosten ziet er als volgt uit: Dekking Bedragen in x mio Bijdragen excl. indexering prijspeil 2009 Bijdragen incl. indexering prijspeil 2017 Bijdrage Wormerland 5,250 5,686 Bijdrage Zaanstad 5,250 5,686 Bijdrage Provincie 8,828 9,560 Totaal (excl. btw) 19,328 20,932 Btw 3,672 Totaal (incl. btw) 23,000 De beschikbare dekking inclusief indexering tot 2017 bedraagt daarmee 20,932 mio (excl. BTW). Een verhoging van de bijdrage door een of meerdere partijen leidt direct tot een verhoging van de dekking en daarmee tot een vermindering van de omvang van de kostenoverschrijding. 4.2 Ambtelijk voorstel Door gemeenten en provincie gezamenlijk is een ambtelijk voorstel uitgewerkt om de kostenoverschrijding weg te nemen. Daarbij is een belangrijk criterium het kunnen bereiken van het vereiste (bestuurlijke) draagvlak bij alle partijen binnen de Stuurgroep. Het voorstel gaat uit van het doorvoeren van de volgende selectie van besparingen: Voorgestelde besparingsoptie Bedrag in x mio B Beperken doorvaarthoogte brug tot 2,5 m 0,100 D Toepassen hydraulisch bewegingswerk brug 0,900 G Alternatieve inrichting Ned Benedictweg (N514) 0,150 H Minimale inzet van mobiliteitsmanagement 0,150 J Wachtplaatsen buiten de scope laten 0,275 K Baggerwerkzaamheden Zaan buiten scope laten 0,285 Totaal besparingen (excl. btw) 1,860 Met het totaalbedrag van deze besparingen kan de kostenoverschrijding ( 1,845 mio) worden weggenomen.

295 juni 2017 Memo Ad B. Beperken doorvaarthoogte brug tot 2,5 m De aanvullende voorwaarde van gemeente Wormerland met betrekking tot de minimaal vereiste doorvaarthoogte van de brug (3 meter) wordt niet gerealiseerd. De doorvaarthoogte van de nieuwe brug zal conform het vastgestelde PvE minimaal 2,5 m bedragen en wordt daarmee circa 0,15 m hoger dan de bestaande brug. Ad D. Toepassen hydraulisch bewegingswerk brug Het toepassen van een hydraulisch bewegingswerk voor de brug is een goed alternatief. Echter, omdat een hydraulisch bewegingswerk gekenmerkt wordt door lagere investeringskosten maar hogere onderhoudskosten, is een elektromechanisch bewegingswerk voor de twee gemeenten op de lange termijn bezien toch een betere keuze. Om die reden verhogen de twee gemeenten hun bijdragen, zodat het brugontwerp op basis van een elektromechanisch bewegingswerk gehandhaafd blijft. De extra bijdrage van de gemeenten gezamenlijk bedraagt 0,900 mio (excl. btw). Ad G. Alternatieve inrichting Ned Benedictweg (N514) Bij de verschillende plannen voor de Ned Benedictweg kan synergie worden behaalt. In dat kader is door gemeente Zaanstad voor de inrichting van de N514 een alternatief ontwerp uitgewerkt. Het te realiseren synergievoordeel bedraagt 0,150 mio (excl. btw). Een en ander is beschreven in de notitie Synergie plannen Ned Benedictweg (bijlage 2). Om tot realisatie over te kunnen gaan en zodoende het synergievoordeel te behalen zijn de volgende zaken randvoorwaardelijk: i. Provincie brengt PMO-onderhoudsbudget in ( 0,550 mio); ii. Gemeente Zaanstad brengt HIRB-subsidie in ( 0,871 mio); iii. iv. Realisatie van het werk op basis van RAW-bestek; Na realisatie overdracht van eigendom en beheer van de N514 van provincie aan gemeente Zaanstad. Ad H. Minimale inzet van mobiliteitsmanagement In het kader van het Uitvoeringsprogramma Verkeersmaatregelen (UVP) is beoordeeld dat de invloed van mobiliteitsmanagement op de verkeersafwikkeling beperkt zal zijn. Om die reden wordt minimaal ingezet op mobiliteitsmanagement. Ad J. Wachtplaatsen buiten de scope laten In de huidige situatie zijn bij de bestaande Zaanbrug geen wachtplaatsen aanwezig. Door de wachtplaatsen buiten de scope te laten blijft deze situatie onveranderd. Het is aan de nautisch beheerder (gemeente Zaanstad) om de twee voorziene wachtplaatsen op een nader te bepalen moment te realiseren. Tot die tijd kunnen schepen aan de noordkant van de vaarweg gebruik maken van de bestaande voorziening bij de Prins Clausbrug. Ad K. Baggerwerkzaamheden Zaan buiten de scope laten In het kader van het programma Vaart in de Zaan! is de Zaan door gemeente Zaanstad in de periode uitgebaggerd tot een waterdiepte van 5 meter. Daarbij heeft gemeente Zaanstad (nautisch beheerder) financiële steun ontvangen van Provincie en Rijk. In het verlengde van deze werkzaamheden is het aan de nautisch beheerder om de benodigde baggerwerkzaamheden ter hoogte van de nieuwe Zaanbrug uit te voeren.

296 4.2 Resumé ambtelijk voorstel De financiële consequenties van het ambtelijk voorstel zijn in bijlage 1 (Overall kostenraming) in kolom VIV zichtbaar gemaakt. Het totaal van projectkosten bedraagt 23,239 mio (excl. BTW). De totale dekking bedraagt 23,252 mio (excl. BTW). De opgetreden kostenoverschrijding van 1,845 wordt daarbij weggenomen door besparingen in de kosten van het project in combinatie met een aantal extra dekkingsbedragen juni 2017 Memo

297 juni 2017 Memo 5. Overleg en besluitvorming 5.1 Overleg In de Stuurgroep Zaanbrug op 2&9 november 2016 is de opgetreden kostenoverschrijding in eerste aanleg besproken, maar zijn nog geen definitieve maatregelen overeengekomen. De aanbestedingsprocedure voor het werk kan niet eerder starten dan nadat er in goed overleg een passende oplossing is bereikt. 5.2 Besluitvorming Stuurgroep De aan de Stuurgroep Zaanbrug voor te leggen bespreekpunten en besluiten: 1. Kennis te nemen van de geldende uitgangspunten (par. 2). 2. Kennis te nemen van de omvang van de actuele kostenoverschrijding op basis van prijspeil 2017 (par. 3). 3. Kennis te nemen van het alternatief voorstel voor de inrichting van de Ned Benedictweg en het te behalen synergievoordeel (bijlage 2). 4. Kennis te nemen van de mogelijke besparingsopties (par. 4.1). 5. In te stemmen met het realiseren van de besparingen c.q. extra bijdragen conform het ambtelijk voorstel (par 4.2).

298 M E M O Datum : 7 september 2017 Onderwerp : Toelichting Besparingsopties Zaanbrug Aanleiding: Op 21 maart 2016 heeft de Stuurgroep Zaanbrug kennis genomen van de raming voor het project Vernieuwen Zaanbrug op basis van het voorontwerp (VO). De VO-raming van de overall projectkosten bedraagt 22,700 mio. De budgetraming op basis van de Bestuursovereenkomst bedraagt 19,328 mio. De omvang van de geconstateerde kosten-overschrijding op basis van het voorontwerp is daarmee 3,372 mio. De procentuele kostenoverschrijding bedraagt circa 17% ( 3,372/ 19,328). In de Bestuursovereenkomst (maart 2010) is bepaald dat indien na het opstellen van het voorontwerp en/of definitief ontwerp blijkt dat de hoogte van de projectkosten de kostenraming met meer dan 10% overschrijdt, partijen met elkaar in overleg treden over de gevolgen voor de aanbestedingsprocedure. In de Stuurgroep Zaanbrug op 2&9 november 2016 is de opgetreden kostenoverschrijding in eerste aanleg besproken. De Stuurgroep heeft verzocht meer inzicht te krijgen in de opbouw van de kostenoverschrijding op basis van een uitsplitsing naar onderdelen van het werk. Door gedeputeerde Post is daarbij aangegeven dat Provincie voor wat betreft de provinciale bijdrage wenst vast te houden aan de uitgangspunten van de Bestuursovereenkomst. Besparingsopties: Onderstaande tabel geeft weer welke besparingsopties er zijn en welke worden voorgesteld om daadwerkelijk door te voeren: A B Besparingsoptie Verkleinen dwarsprofiel brug Voor deze besparing is ervan uitgegaan dat er aan de westzijde van de brug een (in twee richtingen bereden) fietspad komt en aan de oostzijde alleen een voetpad. De breedte van het dwarsprofiel wordt circa 10% verkleint. Beperken doorvaarthoogte brug tot 2,5 m Indicatie Wel/niet doorvoeren inclusief reden Besparing Niet: Het aanpassen van het brugprofiel heeft verregaande consequenties voor het ontwerp alsmede de aansluiting op het omliggende wegennet Wel: Zaanstad en de provincie hebben aangegeven hier geen extra geld voor beschikbaar te stellen. Indien Wormerland deze eis wil handhaven moet dit bedrag als extra bijdrage worden toegevoegd. C Verkleinen snelheid bewegingswerk brug Wanneer de bewegingssnelheid van de brug wordt verkleind kan het bewegingswerk eenvoudiger worden uitgevoerd. De duur van een brugopening zal dan langer zijn dan in de huidige situatie Niet: De brug wordt voor een hele lange periode gebouwd, waardoor de hinder die wordt ervaren door een langzamere brug gedurende de hele levensduur wordt gevoeld. Om die reden is het niet verantwoord deze besparing door te voeren. Pagina 1 van 3, 7 september 2017

299 D E F G H Toepassen hydraulisch bewegingswerk brug Tijdelijke brug niet geschikt voor nood- en hulpdiensten Dit maakt het mogelijk om voor de tijdelijke brugverbinding een eenvoudiger brugsysteem te kiezen gebaseerd op een kleiner dwarsprofiel en lagere belastingen. Beperken omrijdmaatregelen Openbaar Vervoer In overleg met de vervoersbedrijven kan voor het OV een soberder pakket van omrijdmaatregelen tijdens de uitvoeringsperiode worden uitgewerkt. Uitgangspunt is nu 50% reductie van de geraamde kosten. Alternatieve inrichting Ned Benedictweg (N514) Minimale inzet van mobiliteitsmanagement Wel: De besparing kan worden doorgevoerd omdat dan nog steeds een brug wordt gerealiseerd die aan de afspraken binnen de bestuursovereenkomst voldoet. De technische mensen van Zaanstad en Wormerland zijn echter voorstander van een elektromechanisch bewegingswerk. Dat is bedrijfszekerder, milieutechnisch beter en op de lange termijn goedkoper in onderhoud. Zaanstad en Wormerland kunnen besluiten tot een elektromechanisch bewegingswerk en ieder ,- extra budget beschikbaar stellen Niet: De besparing is te gering om het risico van het niet halen van aanrijtijden te verantwoorden Niet: Deze mogelijk besparing kan in dit stadium van het project niet voldoende hard gemaakt worden Wel: Door de Ned Benedict meteen definitief in te richten wordt deze besparing gerealiseerd. Er komt extra geld vanuit de provincie (onderhoudsgelden en subsidies) om de definitieve inrichting te kunnen bekostigen Wel: Er wordt bespaard op een mobiliteitsmaatregel die veel kost maar een beperkt effect heeft. Het gaat om de zgn DRIPS (dynamische routeinformatieborden), die zullen niet worden ingezet. Andere mobiliteitsmaatregelen zoals het optimaliseren van verkeerslichtinstallaties en het stimuleren van het gebruik van fiets en openbaar vervoer worden wel ingezet. I Geen monitoring gedurende tijdelijke verkeersmaatregelen In het kader van het UVP is beoordeeld dat monitoring van de verkeersbewegingen tijdens de bouwfase de mogelijkheid biedt om desgewenst bij te sturen. Zonder monitoringsmaatregelen is Niet: De gemeenten zijn van mening dat monitoring absoluut noodzakelijk is om goed te kunnen bijsturen indien zich problemen voordoen. De provincie onderkent dat ook. Pagina 2 van 3, 7 september 2017

300 J K die mogelijkheid minder gestructureerd aanwezig. Wachtplaatsen buiten de scope laten Baggerwerkzaamheden Zaan buiten de scope laten Wel: De wachtplaatsen zijn later aan het project toegevoegd. Zaanstad legt deze plaatsen te zijner tijd aan als nautisch beheerder van de Zaan en draagt ook de kosten daarvan Wel: Het baggeren is een taak van de nautisch beheerder, de kosten komen geheel ten laste van Zaanstad. Totaal aan door te voeren besparingen Indien de voorgestelde besparingsopties worden overgenomen ontstaat er voldoende ruimte in het budget om tot aanbesteding van het project over te gaan. In cijfers: Overschrijding budget: ,- Dekking uit indexering: ,- Besparingen: ,- Totaal: ,- Overzicht bijdragen van de contractpartners: De bijdrage van Wormerland aan de Zaanbrug ziet er als volgt uit: Bijdrage vanuit de bestuursovereenkomst: ,- Indexering tot en met 2017: ,- Optioneel hogere doorvaarthoogte: ,- Optioneel elektromechanisch beweegwerk: ,- Totaal: ,- Indien het college besluit de optionele werken te willen uitvoeren zal aan de raad extra budget van ,- moeten worden gevraagd. Voor de indexering geldt dat dit onvermijdelijke uitgaven zijn waar geen raadsbesluit voor nodig is. Ter informatie: De bijdrage van Zaanstad is: Bijdrage vanuit de bestuursovereenkomst: ,- Indexering tot en met 2017: ,- Optioneel baggerwerk: ,- Optioneel wachtplaatsen: ,- Optioneel elektromechanisch beweegwerk: ,- Totaal: ,- De bijdrage van de provincie is: Bijdrage vanuit de bestuursovereenkomst: ,- Indexering tot en met 2017: ,- Herinrichting Ned Benedictweg: ,- Totaal: ,- Pagina 3 van 3, 7 september 2017

301 Juridische analyse Overeenkomst Vaart in de Zaan Zaanbrug bij kostenoverschrijding Zaanbrug 29 augustus 2017 Mw. A.C. Meijer, juridisch adviseur Gemeente Wormerland Dhr. mr. R. Bakker, juridisch adviseur Provincie Noord-Holland Dhr. mr. drs. W. Neef, business controller Gemeente Zaanstad