Actieplan met een doorkijk naar 2011

Transcriptie

1 Actieplan met een doorkijk naar 2011 Armoede gevangen Beleidsnota Armoedebeleid gemeente Helmond oktober

2 Inleiding Dit actieplan hoort bij de Beleidsnota Armoedebeleid Het al dan niet inzetten van voorzieningen is afhankelijk van het beschikbare budget. In deel 1 treft u een overzicht aan van het beschikbare budget. Vervolgens treft een drietal overzichten aan van het actieplan voor de looptijd van het armoedebeleid, te weten: a. armoedegerelateerde inkomsten, b. verdeling armoedegerelateerde inkomsten over de jaren, c. actieplan per activiteit per jaar. Deel 2 bevat voor de jaren 2008 en 2009 een uitwerking van het actieplan. In de Beleidsnota Armoedebeleid hebben we onze visie, doelen en beleidskeuzen opgenomen. De beleidskeuzen zijn daarin gerubriceerd in een vijftal clusters. Op basis van deze vijf clusters hebben we voor 2008 en 2009 een actieplan opgesteld waarin per cluster is aangegeven welke ambitie we hebben en welke strategie en voorzieningen we in gaan zetten. De voorzieningen die we hebben opgenomen zijn verschillend qua duur, doelgroep, budget en functie. De bijlage bevat een overzicht van de verdeling van middelen per cluster. 2

3 Inhoudsopgave Deel 1 4 Totaal overzicht financiering armoedebeleid Deel 2 9 Cluster 1 (Inkomens)ondersteuning 9 Cluster 2 Bevordering gebruik maatregelen/voorzieningen 13 Cluster 3 Activering 16 Cluster 4 Samenwerking 18 Cluster 5 Preventie 20 Bijlage 22 3

4 Deel 1 Totaal overzicht financiering Armoedebeleid A. Armoedegerelateerde inkomsten Lokaal Huidige begroting * * * Intensivering structureel Voorjaarsnota Intensivering incidenteel preventiefonds Resultaatbestemming 2007 armoedebeleid Resultaatbestemming 2007 no claim/ schoolkostenregeling Onvoorzien incidenteel (eenmalige verdubbeling middelen Tang/Spekman) Rijk Intensivering Schuldhulpverlening ** Intensivering Kinderen in Armoede Amendement Tang/Spekman (septembercirculaire 2008) Totaal B. Besteding armoedegerelateerde inkomsten Lokaal Huidige begroting * * * Intensivering structureel Voorjaarsnota Intensivering incidenteel preventiefonds Resultaatbestemming 2007 armoedebeleid Resultaatbestemming no claim / schoolkostenregeling Onvoorzien incidenteel (eenmalige verdubbeling middelen Tang/Spekman) *** Rijk Intensivering Schuldhulpverlening Intensivering Kinderen in Armoede Amendement Tang/Spekman (septembercirculaire 2008) *** Totaal * Niet geïndexeerd ** Extra rijksmiddelen schuldhulpverlening zijn in 2007 beschikbaar gesteld, maar via resultaatbestemming 2007 doorgeschoven naar 2008 ( ) plus extra rijksmiddelen schuldhulpverlening 2008 en 2009 (resp en ) (Collegebesluit onderwerp: verlenging tijdelijke inzet schuldhulpverlening) *** Conform de septembercirculaire 2008 worden in 2008 extra middelen ( ) voor armoede beschikbaar gesteld middels het amendement Tang/Spekman. Wij ontvangen nog nadere informatie en uitvoeringsregels van het Rijk. Zodra deze informatie bekend is zal een voorstel aangeboden worden waarin de inzet van deze middelen wordt beschreven. We zijn wel voornemens deze middelen ten goede te laten komen aan de bredere doelgroep. Hiervoor willen wij in 2009 de te ontvangen rijksmiddelen éénmalig verdubbelen vanuit incidenteel onvoorzien. 4

5 Bestedingsvoorstel middelen over de periode cluster Bestaand beleid Individuele bijzondere bijstand Maaltijdenvoorziening Ouderenvervoer Collectieve aanvullende ziektekosten verzekering Stichting Leergeld Kwijtschelding, belastingen en heffingen Budgetwinkel Langdurigheidtoeslag Subtotaal Structurele intensivering beleid Uitvoeringskosten 1 fte extra Budgetwinkel Publiciteitscampagne Super Sociaal Preventieprojecten Subtotaal Intensivering beleid 4 jaar Uitvoeringskosten 0,5 fte Coordinator Armoede Stichting Leergeld (intensivering) Wijkgerichte aanpak Subtotaal Intensivering beleid incidenteel Uitvoeringskosten 1 fte extra Budgetwinkel Uitvoeringskosten 1 fte extra Budgetwinkel Uitvoeringskosten 0,5 fte extra Budgetwinkel Onvoorzien uitvoeringskosten budgetwinkel Publiciteitscampagne Super Sociaal Preventieprojecten No-claim regeling ouderen, chronisch zieken en gehandicapten en tegemoetkoming schoolkosten voor jarigen Bling Game Project Cash Project klantbegeleider Expertmeetings tbv het afstemmen van het aanbod Armoedeconferentie Lets Ruilwinkel Humanitas SaldoPlus Armoedefonds Formulierenbrigade Bereken uw recht Regeling nader in te vullen conform amendement Tang/Spekman Subtotaal Vrije ruimte Totaal

6 Financieel overzicht advies MO/Concernfinanciën armoedebeleid september 2008 Uitgaven STRUCTUREEL Bestaand beleid Individuele bijzondere bijstand Maaltijdenvoorziening Ouderenvervoer Collectieve aanvullende ziektekosten verzekering Stichting Leergeld Kwijtschelding, belastingen en heffingen Budgetwinkel Langdurigheidtoeslag Subtotaal Tekort kwijtschelding Berekend tekort structurele intensivering beleid o.g.v.amendement Super Sociaal* Subtotaal * Bij amendement is reeds besloten dat deze worden betaald uit de structurele intensivering van de Voorjaarsnota Structurele intensivering beleid Uitvoeringskosten 1 fte extra Budgetwinkel Publiciteitscampagne Preventieprojecten Subtotaal Totaal Beschikbare ruimte STRUCTUREEL Bestaande begroting Structurele intensivering voorjaarsnota Totaal Structureel overschot/tekort

7 Uitgaven INCIDENTEEL totaal Incidentele intensivering beleid reeds eerder besloten Uitvoeringskosten 2 fte extra Budgetwinkel No-claim regeling ouderen, chronisch zieken en gehandicapten en tegemoetkoming schoolkosten voor jarigen Subtotaal Incidentele intensivering beleid o.g.v. motie/amendement Bling Game Lets Ruilwinkel Humanitas Lets Ruilwinkel Humanitas* Subtotaal * Bij amendement is reeds bepaald dat deze worden betaald uit de structurele intensivering van de Voorjaarsnota, beleid dient wellicht ook structureel te zijn Intensivering beleid 4 jaar Uitvoeringskosten 0,5 fte Coordinator Armoede Stichting Leergeld (intensivering) Wijkgerichte aanpak Subtotaal Intensivering beleid incidenteel Uitvoeringskosten 0,5 fte extra Budgetwinkel Publiciteitscampagne Super Sociaal Preventieprojecten Project Cash Project klantbegeleider Expertmeetings tbv het afstemmen van het aanbod Armoedeconferentie SaldoPlus Armoedefonds Formulierenbrigade Bereken uw recht Subtotaal Totaal

8 Beschikbare ruimte INCIDENTEEL Onttrekking preventiefonds conform moties Lets Ruilwinkel Humanitas Onttrekking preventiefonds* Armoedefonds Formulierenbrigade Bereken uw recht Subtotaal * Het Preventiefonds kent een vrije ruimte van circa Deze middelen kunnen hiervoor worden aangewend. Resultaatbestemming 2007 Resultaatbestemming armoedebeleid No-claimregeling ouderen, chronisch zieken en gehandicapten en tegemoetkoming schoolkosten voor jarigen Subtotaal Gemeentefonds Intensivering schuldhulpverlening Intensivering kinderen in armoede Septembercirculaire 2008 amendement Tang/Spekman Subtotaal Onvoorzien incidenteel Verdubbeling amendement Tang/Spekman Subtotaal Totaal Incidenteel overschot/tekort Incidenteel overschot zonder amendement Tang/Spekman en verdubbeling Tang/Spekman uit onvoorzien incidenteel incidenteel tekort kwijtschelding Onvoorzien/te ontwikkelen beleid

9 Deel 2 1. Inkomensondersteuning Ambitie: Het vergroten van het aantal mensen dat dankzij inkomensondersteuning in hun levensonderhoud kan voldoen. Het vergroten van het aantal mensen dat dankzij inkomensondersteuning zelfredzaam is en/ of participeert aan de samenleving. Het vergroten van het aantal inwoners dat dankzij de inkomensondersteuning hun financiële huishouding op orde heeft. Strategie Ten eerste zetten ons bestaande beleid op het gebied van lokale inkomensondersteunende regelingen onverminderd voort. Daarbij hebben we oog voor maatwerk en risicogroepen. In de periode eind 2007 begin 2008 zijn twee incidentele inkomensondersteunende regelingen uitgevoerd, te weten de no-claim regeling voor chronisch zieken, gehandicapten en ouderen en de tegemoetkoming schoolkosten voor jarigen. Beide regelingen zullen we niet voortzetten. Ten eerste is de no-claim afgeschaft. Ten tweede biedt het rijk een schoolkostenregeling die enerzijds beschikbaar is voor een ruimere doelgroep en anderzijds hogere bedragen hanteert dan de lokale variant. Wel hebben we begin 2008 de doelgroep van de CAV uitgebreid naar alle minima. Vanaf 2008 is de voormalige Voedselbank omgevormd tot een Super Sociaal. De Super Sociaal is bedoeld om minima gratis of tegen een laag tarief voedsel te verstrekken. Daarnaast worden mensen aangesproken op hun eigen verantwoordelijkheid en worden zij ondersteund bij het vinden van inkomsten, werk en hulp. De Super Sociaal draagt dus bij aan inkomensondersteuning en activering. Door deze tweeledige doelstelling achten we financiering van de Super Sociaal verantwoord. Bovendien kan hiermee de continuïteit van de Super Sociaal behouden blijven. Ten aanzien van schuldhulpverlening zetten we in 2008 de tijdelijke aanstelling van de twee senior klantbegeleiders van de Budgetwinkel voort. Daarmee beogen we de wachttijd van 2 maanden te behouden en de stijgende vraag van mensen met problematische schulden te ondervangen. Medio 2008 is een evaluatie uitgevoerd, hieruit kan worden opgemaakt dat de Budgetwinkel minimaal 4.6 fte senior klantbegeleiders nodig heeft om het aantal aanvragen te kunnen werken met gelijk blijvende werktijd en werkdruk. We kiezen ervoor om 1 fte senior klantbegeleider vanaf 2009 structureel in te zetten. Daarnaast zetten we het contract met MadiHp en de overeenkomst met SaldoPlus voort. Bovendien geven we SaldoPlus een tijdelijke subsidie zodat de continuïteit gewaarborgd is. SaldoPlus heeft de verwachting dat zij na deze periode op eigen benen kunnen staan. Beide zijn goede voorbeelden van samenwerking, welke een ambitie is van cluster 4. Bovendien hebben zij ook preventieve componenten welke aansluiten bij de ambities van cluster 5. 9

10 Relatie met andere clusters In het kader van de lokale én landelijke regelingen zullen we de burger infomeren, voorlichten en adviseren met als doel het niet-gebruik tegengaan en armoede te voorkomen. Het tegengaan van niet gebruik is het doel van Cluster 2 Bevorderen gebruik voorzieningen/ maatregelen. De producten / voorzieningen SuperSociaal en LetsRuilwinkel hebben ook elementen van activering in zich. Stichting Leergeld heeft als primaire doel activering en participatie van kinderen, en is om die reden bij cluster 3 opgenomen. Ook het ouderenvervoer is in cluster 3 opgenomen. Omdat deze inkomensondersteunende voorziening bedoeld is om ouderen te activeren. Verschillende activiteiten inkomensondersteund zijn, zijn gericht op de het voorkomen van erger (secundaire preventie) en voorkomen van herhaling (tertiaire preventie). De activiteiten die we inzetten op het gebied van de preventie van (verschillende vormen van) armoede zijn opgenomen in Cluster 5. Hierin is bijvoorbeeld het armoedefonds opgenomen. Ontwikkelingen Qua ontwikkelingen is de op stapel staande decentralisering van de langdurigheidstoeslag noemenswaardig. De kamer is voornemens de wet per in werking te laten treden. Als gemeente zullen we een verordening opstellen en voor de inwerkingtreding van de wet, voorleggen aan de raad. Daarnaast signaleren we een tekort op de kwijtschelding gemeentelijke belastingen en heffingen. Dit tekort zal vermoedelijk structureel zijn. Voor de dekking van dit waarschijnlijk structurele budget zal een apart voorstel geschreven worden. Voorzieningen en resultaten Voorzieningen Rol gemeente 1 / Samenwerkings partners Individuele bijzondere U B 2008: Voortzetting individuele bijzondere bijstand bijstand op basis van draagkracht B/I/N 2 Actie 2008/2009 Resultaat 2011 Budget 2009: Voortzetting individuele bijzondere bijstand op basis van draagkracht Langdurigheidtoeslag U B 2008: Voortzetting langdurigheidtoeslag 2009: Voortzetting langdurigheidtoeslag Mensen kunnen in noodzakelijke bijzondere kosten voorzien. En zijn daardoor meer zelfredzaam en kunnen participeren. Ten minste 75% van de huishoudens die recht hebben op IBB maakt er gebruik van. Mensen met een minimum inkomen (100%) hebben de middelen om bv in duurzame gebruiksgoederen te voorzien I = initiërend; F = faciliterend; R = regisserend; U = uitvoerend 2 B = bestaand, I = intensivering, N = nieuw 10

11 Maaltijdenvoorziening U B 2008: Voortzetting maaltijdvoorziening Categoriale aanvullende ziektekosten verzekering Kwijtschelding belastingen en heffingen Tegemoetkoming voor ouderen, chronisch zieken en gehandicapten Budgetwinkel U B 2009: Voortzetting maaltijdvoorziening U I 2008: Voorzetting categoriale aanvullende ziektekosten verzekering met uitbreiding van de doelgroep naar alle minima met een inkomen van 110% 2009: Voorzetting categoriale aanvullende ziektekosten verzekering U B 2008: Voortzetting kwijtschelding belastingen en heffingen 2009: Voortzetting kwijtschelding belastingen en heffingen 2009: Geraamd tekort kwijtschelding U N 2007/2008: Uitvoering eenmalige tegemoetkoming no-claimregeling chronisch zieken en gehandicapten en tegemoetkoming schoolkosten jarigen B 2008: voorzetting contract MadiHP, cursussen en andere uitvoeringsactiviteiten 2009: voorzetting contract MadiHP, cursussen en andere uitvoeringsactiviteiten Mensen met een minimum inkomen (110%) kunnen langer zelfstandig wonen Verbetering van de positie van mensen met een minimum inkomen die in sociaal isolement leven Minder mensen met een minimum inkomen zijn onverzekerd Meer mensen met een minimum inkomen hebben de mogelijkheid om in hun ziektekosten te voorzien Minder mensen zijn aangewezen op een aanvraag van de individuele bijzondere bijstand om in medische kosten te voldoen Beperking financiële belasting van minder draagkrachtigen. Ten minste 75% van de huishoudens dat recht heeft op de kwijtschelding maakt er gebruik van. Meer ouderen, chronisch zieken en gehandicapten kunnen voorzien in de bijkomende kosten als gevolg van hun beperking Meer schoolgaande kinderen tussen jaar waarvan hun ouders een minimum inkomen van 110% hebben, nemen deel aan activiteiten. Minder mensen hebben schulden Meer mensen zijn zelfredzaam en instaat hun financiën op orde te houden

12 Extra fte budgetwinkel U B 2008: Voortzetting tijdelijke aanstelling twee klantbegeleiders. Behouden wachttijden op 2 maanden De wachttijd van de Budgetwinkel is 2 maanden of minder Super Sociaal F SMO, Thomas van Villanova, Vrijwilligerscentrale, ROC ter AA, Atlant groep, Kringloopwinkel, Humanitas, bedrijven Saldoplus SMO, MadiHP, SWOH, Woningcorporaties N 2009: Structurele aanstelling 1 senior klantbegeleider Voortzetting tijdelijke aanstelling 0.5 senior klantbegeleider 2008: Subsidie Super Sociaal Minima zijn bekend met de Super Sociaal, maken gebruik van de voorziening en nemen deel aan activiteiten. Meer mensen kunnen voorzien in levensonderhoud Meer mensen participeren 2009: Subsidie Super Sociaal N 2009: Subsidie Saldoplus Meer mensen worden geholpen op het gebied van inkomensbeheer Meer organisaties verwijzen door

13 2. Bevorderen gebruik voorzieningen Ambitie: Het vergroten van gebruik van voorzieningen door rechthebbende burgers. Het verbeteren van de inkomenspositie van minima. Het vergroten van de zelfredzaamheid van minima. Strategie De strategie is er vooral op gericht ervoor te zorgen dat inwoners weten waar ze recht op hebben, de weg naar voorzieningen weten te vinden en (zelfstandig) een aanvraag kunnen doen. Er zijn verschillende vormen van niet- gebruik: 1. betrokkene kent de regeling / voorziening niet 2. betrokkene kent de regeling, maar denkt er niet voor in aanmerking te komen 3. betrokkene kent de regeling en denkt ervoor in aanmerking te komen, maar vind het doen van een aanvraag moeilijk door schaamte of psychosociaal onvermogen. 4. betrokkene kent de regeling, maar is niet capabel om een aanvraag te doen en is niet bekend de mogelijkheden voor aan hulp 5. betrokkene kent de regeling, maar is niet capabel om een aanvraag te doen en vind de drempel naar hulp te hoog 6. betrokkene kent de regeling, maar wil geen beroep doen op de regeling (kosten baten afweging) Aangezien niet gebruik in verschillende vormen voorkomt, bieden we op verschillende manieren dienstverlening aan, te weten: digitaal, loket en outreachend. Ten eerste brengen we de informatievoorziening op orde. Het doel hiervan is om mensen op de hoogte te stellen van de verschillende regelingen en daarbij behorende aanvraagformulieren. Belangrijk hierbij is een overzicht van instanties die vragen kunnen beantwoorden en die hulp kunnen bieden bij het aanvragen van regelingen. Criteria voor de informatievoorziening zijn: toegankelijk, bereikbaar en volledig. Momenteel bestaan er verschillende landelijke digitale portals 3 waarbij aangesloten kan worden. We hebben onderzocht in hoeverre de bestaande websites geschikt en toepasbaar zijn voor de gemeente Helmond. We hebben ervoor gekozen om Bereken uw recht in Helmond te activeren. We maken hierbij gebruik van een subsidie van de Provincie Noord-Brabant waarmee we voor het eerste jaar de installatiekosten van Stimulanz en de abonnementskosten. Daarnaast ontwikkelen we een gemeentebrede publiciteitscampagne. Hiervoor wordt nog een plan van aanpak ontwikkeld waarin we ook rekening houden met landelijke publiciteitscampagnes zoals Blijf positief. Ten derde blijft onze loketfunctie van de Stadswinkel, Zorgpoort en de Budgetwinkel behouden. We zorgen wel dat er breder gekeken wordt per klant. Met andere woorden, dat er per klant beoordeeld wordt op welke voorzieningen deze recht heeft. Ook zetten we ons in om bestaande loketten en spreekuren bij onze partners (zoals Sociaal Raadslieden van MadiHP) te behouden. Bovendien stimuleren we in dit kader initiatieven tot samenwerking. 3 Waaronder: en de rechtop sites, 13

14 Samenwerking vinden we belangrijk in de wijken, daarom zullen we meer wijkgericht gaan werken. Onderzoeken wijzen uit dat in bijna 30% van de gemeenten sprake is van concentraties van armoede in bepaalde wijken. Bijna de helft van deze gemeenten heeft een wijkgerichte aanpak. In Helmond blijkt armoede ook geconcentreerd te zijn, te weten in: Helmond-West, Binnenstad, Helmond-Oost en Helmond-Noord. In het kader van wijkgericht werken en de revitalisering van wijken, stelt de gemeente Helmond wijkvisies op. We zullen armoede in het vervolg als thema meenemen in wijkvisies. Dit doen we samenwerking met de partners. Verschillende partijen werken bovendien al in wijkteams. Uitgangspunt bij het wijkgericht werken is dat we armoedehulpverlening (spreekuren, voorlichting, cursussen, e.d.) naar de wijk toehalen. Relatie met andere clusters Een ander voorbeeld van samenwerking is het project Eén klantbegeleider. Dit is een initiatief voortgekomen uit de eerste armoedeconferentie. Omdat dit project als kerndoelstelling het voorkomen van armoede (primaire preventie) en het voorkomen van erger (secundaire preventie) is, hebben we het project in cluster 5 Preventie opgenomen. Ten derde werken we outreachend. In 2007 hebben we het pilot project PlusPunt uitgevoerd. De resultaten van de evaluatie van de pilot heeft ons doen besluiten Plus Punt niet voort te zetten. De leerpunten van de evaluatie hebben we meegenomen in de beoordeling van andere landelijke projecten en de toepasbaarheid daarvan in Helmond. We hebben ervoor gekozen een Formulierenbrigade in Helmond in te richten. We maken daarbij gebruik van een subsidie van de Provincie Noord- Brabant. We zetten dit project twee jaar in, waarna we de balans opmaken. Omdat deze outreachende methoden vooral een preventief karakter heeft, nemen we dit project op in Cluster 5 Preventie. Voorzieningen en resultaten Voorzieningen Rol gemeente/ 4 Digitale portal/ Bereken uw recht Samenwerkings partners I/F Professionele organisaties, Maatschappelijke organisaties I/N 5 Actie 2008/2009 Resultaat 2011 Budget I 2008: afwegen van landelijke digitale portals op toepasbaarheid in Helmond 2009: digitale portal voor Helmond is gebruiksklaar Publiciteitscampagne I/F/R N 2008: Publiciteitscampagne tbv vernieuwde informatievoorziening 2009: Publiciteitscampagne tbv vernieuwde informatievoorziening Meer inwoners kennen de voorzieningen, hun recht op voorzieningen, de wijze van aanvragen en de hulp die daarbij geboden kan worden. Meer inwoners kennen de voorzieningen en weten de weg naar de voorzieningen te vinden. Kosten neutraal Realiseren van een I/F/R N 2008: Expertmeetings om armoede te Meer mensen zijn in beeld I = initiërend; F = faciliterend; R = regisserend 5 I = intensivering, N = nieuw 14

15 wijkgerichte aanpak Professionele organisaties, maatschappelijke organisaties integreren in wijkvisie van Helmond-West, Binnenstad, Helmond-Oost en/of Helmond- Noord 2009: Activiteiten (spreekuren, cursussen, voorlichtingsbijeenkomsten e.d.) gericht op armoedebestrijding en armoedepreventie vinden plaats in de wijk (bv. buurthuis) Meer mensen zijn zelfredzaam Meer mensen maken gebruik van voorzieningen Minder jongeren hebben schulden

16 3. Activering Ambitie: Meer mensen participeren aan sportieve, educatieve, recreatieve, sociale en culturele activiteiten. Strategie De strategie gaat uit van twee uitgangspunten: 1. burgers hebben eigen verantwoordelijkheid voor het voorzien in eigen levensonderhoud en het participeren aan de samenleving. 2. het toekomstperspectief van burgers met een minimuminkomen dient verbeterd te worden. Het gaat er hierbij om dat inwoners meedoen en mee blíjven doen. Inwoners kunnen meedoen door te werken of vrijwilligerswerk uit te voeren. Daarnaast kunnen inwoners op andere manieren actief zijn in de samenleving, bijvoorbeeld op het gebied van sport, onderwijs, recreatie en cultuur. De participatie van risicogroepen behoeft extra aandacht aangezien zij moeilijker aansluiting kunnen vinden bij de samenleving. Het bevorderen van de economische participatie van burgers is een doel binnen het arbeidsmarktbeleid. Activiteiten die worden ingezet om dit doel te bereiken zijn re-integratie en sociale activering. De strategie van het armoedebeleid is om de activiteiten van het arbeidsmarktbeleid te ondersteunen. Via het welzijnsprogramma (WMO) subsidiëren we verschillende producten die bijdragen aan het activeren van minima, waaronder het Activerend Huisbezoek van SWOH. Ten eerste ondersteunen we mensen met een minimum inkomen zoveel mogelijk om maatschappelijk te participeren. Financiële overwegingen mogen de deelname aan sociale activiteiten niet in de weg staan. We hebben in het bijzonder aandacht voor ouderen en kinderen. Voor de eerste groep bieden we de inkomenondersteunende regeling Ouderenvervoer aan. Middels deze voorzieningen trachten we sociaal isolement te voorkomen en zelfredzaamheid onder ouderen te bevorderen. Voor de tweede groep hebben we een contract afgesloten met Stichting Leergeld. Stichting Leergeld richt zich op schoolgaande kinderen in de leeftijd van 4 tot 18 jaar uit minimagezinnen met een inkomen tot 120%. Stichting Leergeld biedt deze kinderen de mogelijkheid mee te doen met sport, dans of muziek. Maar ook onderwijs gerelateerde activiteiten worden gefinancierd. Noemenswaardig is dat Stichting Leergeld niet aan de ouders uitbetaald, maar het abonnement rechtstreeks aan bijvoorbeeld de sportverenging betaald. Door de laagdrempelige werkwijze (huisbezoeken) heeft Stichting Leergeld ook een belangrijke signalerende component. Aangezien het rijk extra middelen voor de participatie voor kinderen in 2008 en 2009 beschikbaar heeft gesteld, hebben we ervoor gekozen Stichting Leergeld in de gelegenheid te stellen om extra projectvoorstellen in te dienen om de participatie van schoolgaande kinderen te bevorderen. Naast Stichting Leergeld kiezen we ervoor de Lets-Ruilwinkel van Humanitas voor een periode van drie jaar te subsidiëren. Naast het bieden van inkomensondersteuning draagt de Lets-Ruilwinkel bij aan de zelfredzaamheid, verantwoordelijkheid en activering van hun leden. De doelstellingen van de Lets-Ruilwinkel sluiten aan op de WMO. Met onze subsidie is de continuïteit van de Lets-Ruilwinkel gewaarborgd. We kiezen voor een tijdelijke subsidie omdat we van mening zijn dat de Lets-Ruilwinkel op termijn zijn intrede kan doen in de Super Sociaal. Het bevorderen van samenwerking is een doelstelling van cluster 4. 16

17 Relatie andere clusters In cluster 1 hebben we beschreven dat we hebben gekozen voor (tijdelijke) financiering van de Lets-Ruilwinkel en de Super Sociaal. Deze twee voorzieningen hebben ook een activerende component. Voorzieningen en resultaten Voorzieningen Rol gemeente 6 / Samenwerkings partners Ouderenvervoer U B 2008: Voortzetting ouderenvervoer Stichting Leergeld Stichting Leergeld Lets- Ruilwinkel van Humanitas (Motie) F Stichting Leergeld F Stichting Leergeld F Humanitas N/I 7 Actie 2008/2009 Resultaat 2011 Budget I N I 2009: Voortzetting ouderenvervoer 2008: Subsidiëring van Stichting Leergeld met als doel het ondersteunen van schoolgaande kinderen in de leeftijd van 4 tot 18 jaar met ouders met minimum inkomen. 2009: Subsidiëring van Stichting Leergeld met als doel het ondersteunen van schoolgaande kinderen in de leeftijd van 4 tot 18 jaar met ouders met minimum inkomen. 2008/ 2009: Intensivering subsidie Stichting Leergeld en subsidiering incidentele projecten Stichting Leergeld 2008: Subsidiering van de Lets-Ruilwinkel met als doel activering van de bezoekers van de winkel. 2009: Subsidiering van de Lets-Ruilwinkel met als doel activering van de bezoekers van de winkel. Ouderen met een minimum inkomen (110%) participeren in de samenleving Verbetering van de positie van ouderen met een minimum inkomen die in sociaal isolement leven Meer schoolgaande kinderen in arme gezinnen en in de leeftijd van 4 tot 18 jaar neemt deel aan activiteiten in het kader van sport, dans, muziek. Ten minste 700 kinderen ontvangen financiële ondersteuning van Stichting Leergeld PM Meer mensen kunnen voldoen in levensonderhoud Meer mensen zijn actief als vrijwilliger Ten minste 900 personen zijn lid van de Lets- Ruilwinkel I = initiërend; F = faciliterend; R = regisserend 7 I = intensivering, N = nieuw 17

18 4. Samenwerking Ambitie: Afgestemd aanbod aan armoedehulpverlening in Helmond. Vergroting van het aantal duurzame integrale samenwerkingsverbanden aangegaan op het gebied van armoede. Burgers kunnen de weg naar organisaties en voorzieningen vinden. Plan van aanpak om te komen tot een gecoördineerde aanpak van cliënten die door verschillende instanties tegelijkertijd worden geholpen. Strategie Begin 2008 hebben we een armoedeconferentie georganiseerd. Hierbij waren 100 mensen van verschillende organisaties bij aanwezig. Tijdens de armoedeconferentie is de inventarisatie van alle activiteiten en voorzieningen op het gebied van armoedehulpverlening vervolmaakt. We zien dat er in Helmond veel op het gebied van armoedehulpverlening gebeurt. De inventarisatie die is gemaakt geeft een goed beeld van de overlappingen en blinde vlekken in de hulpverlening. We kiezen ervoor om het aanbod dusdanig af te stemmen dat van versnippering geen sprake kan zijn. Hiervoor organiseren we expertmeetings. Bovendien trachten we te komen tot een integrale samenwerking op het gebied van armoedehulpverlening. We vinden het noodzakelijk dat maatschappelijke organisaties, vrijwilligersorganisaties en bedrijven met elkaar samen werken aan de bestrijding en preventie van armoede. Organisaties hebben ieder hun eigen expertise, kennis en kracht in het bereiken van doelgroepen en het bijdragen aan een vitale stad. Een integrale samenwerking is dus noodzakelijk. Voorbeelden van samenwerking zijn op het gebied van schulphulpverlening is SaldoPlus, het contract tussen MadiHP en de Budgetwinkel. Echter, de integrale samenwerking in het kader van armoede bij psychosociale hulpverlening verdient nog verbetering. Het Project één Klantbegeleider is een van de projecten die we de kans geven om tot ontwikkeling te komen. (zie cluster 2) Daarnaast kiezen we ervoor om ook aan de kant van de psychosociale hulpverlening integraal samen te werken. Dit realiseren we door middel van resultaatgestuurde opdrachtformuleringen aan onze maatschappelijke partners en / of via prestatieafspraken. Voor het afstemmen van het aanbod en het realiseren van een integrale samenwerking reserveren we 0.5 fte extra voor een coördinator armoedebeleid. Bovendien is er een belangrijke rol weggelegd voor de coördinator in het ontwikkelen van het preventieplan dat we in het kader van cluster 5 Preventie gaan ontwikkelen. Ook hier zal een plan geformuleerd worden in samenwerking met de partners in het veld. De coördinator heeft tevens als taak de visionaire regierol van de gemeente op het gebied van armoede uit te dragen. Relatie andere clusters Noemenswaardig is het belang van het op orde brengen van de informatievoorziening binnen dit cluster. De relatie met cluster 2 is dus groot. Daarmee hangt het bevorderen van het niet-gebruik van voorzieningen samen. 18

19 Voorzieningen en resultaten Voorzieningen Rol gemeente 8 / Samenwerkings Partners Afstemmen aanbod F N 2008: Organiseren expertmeeting tbv het afstemmen van het aanbod op het gebied van armoedehulpverlening Armoedeconferentie Extra 0.5 fte coördinator Armoede I/R/F Externen, professionele organisaties, maatschappelijke organisaties, bedrijven, raadsleden I/N Actie 2008/2009 Resultaat 2011 Budget Afgestemd aanbod armoedehulpverlening Plan van aanpak om te komen tot een gecoordineerde aanpak van cliënten die door verschillende instanties tegelijkertijd worden geholpen B 2008: Organiseren van een armoedeconferentie Organisaties kennen elkaar en hun producten. Meer organisaties werken samen Meer organisaties verwijzen door U N Tweede helft 2008: instellen van een coördinator armoede 2009: Voorzetting coördinator armoede Verbeterde samenwerking en afstemming tussen organisaties op het gebied van armoedehulpverlening Waarborging continuïteit uitvoering voorzieningen actieprogramma Tot stand brengen integrale schuldhulpverlening I = initiërend; F = faciliterend; R = regisserend 19

20 5. Preventie Ambitie: Het voorkomen van armoede, het voorkomen van erger en het voorkomen van herhaling van een armoedesituatie en schulden. Jaarverslag van de uitgevoerde preventieve activiteiten. Strategie Zoals uit het schema op pagina 7 van de Armoedenota is op te maken, neemt preventie een heel belangrijke plaats in binnen het armoedebeleid. We hebben ervoor gekozen om de doelgroep die niet in staat is het inkomen te verhogen, blijvend ondersteuning te bieden. Deze ondersteuning dient te voorkomen wordt dat de armoedesituatie erger wordt (secundaire preventie). Voor burgers die wél in staat zijn om hun inkomen te verhogen zetten we primaire preventieve activiteiten in. Mensen die al in armoedesituatie zitten maar wel de mogelijkheid hebben om eruit te komen bieden we tijdelijke ondersteuning. Deze tijdelijke ondersteuning richt zich op het voorkomen van erger (secundaire preventie) en het voorkomen van herhaling (tertiaire preventie). Kortom, de strategie die we kiezen is onderverdeeld in drie categorieën. Concreet ontwikkelen we samen met de partijen in het veld een preventieplan. Voorop staat dat we zoveel mogelijk best practices beoordelen op toepasbaarheid in Helmond. Bovendien leggen we de focus op primaire preventie (voorkomen van armoede). Alvorens het preventieplan in werking treedt, voeren we onderstaande projecten (incidenteel) uit. Ten eerste trachten we armoede (en daarbij schulden) te voorkomen. Op middelbare scholen (en eventueel basisscholen) verstrekken we de Bling Game van het Nibud. Dit spel is een instrument voor schuldpreventie waarbij vragen aan bod komen als: Ga je werken of lenen voor je geld? Voor de doelgroep kinderen en jongeren financieren we voor 2008 en 2009 het Project Cash van MEE. Het project houdt een toneelstuk in voor jongeren met een handicap en staat stil bij de gevaren van lenen en schulden. Ook subsidiëren we het project één klantbegeleider. Elke organisatie uit de Welzijnsring (SWOH, SWH, MadiHP, VWC) zorgt voor één contactpersoon die mensen een (naderende) armoedesituatie opspoort, begeleid en zonodig doorverwijst (naar MadiHP). We vertrekken een eenmalige subsidie aan MadiHP voor de opleiding van de contactpersonen, de ontwikkeling van de richtlijnen voor het vaststellen van problematiek en de rapportageformulieren. Het draagt dus naast primaire preventie ook bij aan secundaire preventie (voorkomen van erger). In het kader van secundaire preventie vinden we het niet acceptabel dat de situatie van mensen verslechterd omdat zij a. geen gebruik maken van de regelingen waar zij recht op hebben b. wachten op ontvangst van een uitkering c. tussen wal en schip komen. Wij trachten stille armoede op te sporen en zo mogelijk te voorkomen. Daarbij zetten we een vorm van outreachend werken in, namelijk een Formulierenbrigade. De Provincie Noord Brabant subsidieert de uren voor het, in samenwerking met Stimulanz, ontwikkelen van een plan van aanpak dat op Helmond is toegesneden. Bovendien financiert de Provincie Noord-Brabant de training van de brigadiers voor het eerste jaar en de train de trainer bijeenkomst in het tweede jaar. We kiezen ervoor het project twee jaar uit te voeren en na een evaluatie een besluit te nemen of de brigade structureel ingezet wordt. Ook zorgen we voor een voorziening die mensen in acute noodsituaties financieel ondersteund. Mensen die tussen wal en schip komen kunnen een aanvraag indienen bij het armoedefonds. Thomas van Villanova verstrekt op dit moment al leningen (in sommige gevallen schenkt de 20

21 stichting) aan mensen in een armoedesituatie. Een acute noodsituatie is onder andere uit huiszettingen, afsluiten van gas en stroom. Door een eenmalige subsidie van de gemeente, kan een Helmonds armoedefonds gerealiseerd worden. Het fonds zal starten met een bedrag van bijeengebracht door publiek private samenwerking. Voorzieningen en resultaten Voorzieningen Rol gemeente 9 / Samenwerkings- Partners Preventieplan F/R I/N 2008: Uitvoering projecten en overleg met partijen in het veld voor de omvorming van best practices op Helmondse situatie I/N Actie 2008/2009 Resultaat 2011 Budget Minder mensen komen in een armoedesituatie terecht 2009: Uitvoering projecten Project Cash F N 2008: Subsidiëring project Cash Minderen jongeren MEE met een verstandelijke 2009: Subsidiëring project Cash beperking hebben schulden Bling Game F N 2008: Verstrekken van 40 BlingGames aan de onderbouw Meer jongeren van (motie) Middelbare van middelbare scholen. middelbare scholen scholen, Nibud weten hoe ze verstandig met geld moeten omgaan en kennen de gevolgen van lenen. Project klantbegeleider F/R N 2008: Subsidiering aan MadiHP Bijgeschoolde medewerkers bij partners, SWOH/SWH/ VWC en MadiHP. Armoedefonds F N 2008: Eenmalige financiering Minder mensen in acute noodsituaties vallen tussen wal en schip Formulierenbrigade F N 2008: Ontwikkeling plan van aanpak in samenwerking met Stimulanz Kosten neutraal 2009: Uitvoering Formulierenbrigade I = initiërend; F = faciliterend; R = regisserend 21

22 Bestedingsvoorstel naar cluster over de periode Legenda Cluster 1 (Inkomens)ondersteuning B = Bestaand beleid Individuele bijzondere bijstand B I = Intensivering beleid Maaltijdenvoorziening B I4 = Intensivering beleid 4 jaar Collectieve aanvullende ziektekosten verzekering B Ii = Intensivering incidenteel Kwijtschelding, belastingen en heffingen B Budgetwinkel B Uitvoeringskosten 1 fte extra Budgetwinkel I Uitvoeringskosten 1 fte extra Budgetwinkel Ii Uitvoeringskosten 0,5 fte extra Budgetwinkel li Onvoorzien uitvoeringskosten budgetwinkel li Langdurigheidtoeslag B Super Sociaal I No-claim regeling ouderen, chronisch zieken en gehandicapten en tegemoetkoming schoolkosten voor 12 tot en met 17 jarigen Ii SaldoPlus Ii Regeling nader in te vullen conform amendement Tang/Spekman li Totaal Cluster 2 Bevordering gebruik voorzieningen Publiciteitscampagne I Wijkgerichte aanpak I Bereken uw recht li Totaal Cluster 3 Activering Ouderenvervoer B Lets Ruilwinkel Humanitas Ii Stichting Leergeld B Stichting Leergeld (intensivering) I Totaal Cluster 4 Samenwerking Uitvoeringskosten 0,5 fte Coordinator Armoede I Expertmeetings tbv het afstemmen van het aanbod Ii Armoedeconferentie Ii Totaal Cluster 5 Preventie Project klantbegeleider Ii Bling Game Ii Project Cash Ii Preventieprojecten Ii Armoedefonds Ii Formulierenbrigade li Totaal Vrije ruimte Totaal