Agenda van de Gemeenteraad van 12 november 2013

Transcriptie

1 Agenda van de Gemeenteraad van 12 november 2013 Hierbij wordt u uitgenodigd voor de openbare vergadering van de Gemeenteraad Datum: dinsdag 12 november 2013 Aanvang: 19:00 Locatie: Stadhuis Voorzitter: G. Faber Griffier: M. van Omme Documenten: Kennisgeving - Oproepbrief raad 12 en 14 nov 2013 (pdf) Agenda raad 12 november 2013 (pdf) Besluitenlijst raad (pdf) Verslag 12 en 14 november 2013 (pdf) 1. Opening en mededelingen 2. Vaststellen van de agenda 3. Vaststellen verslag en besluitenlijst van 17 oktober Debatagenda - Toekomstagenda Cultuur Toelichting op ingediende moties/amendementen over de Begroting - Debat over moties/amendementen over de Begroting LET OP: alle stukken m.b.t. de begroting (incl. ingediende moties en amendementen) staan op de vergadering van 14 november. 5. Stemmingen Toekomstagenda Cultuur Besluit Raad - Rb toekomstagenda cultuur (pdf) aanbiedingsbrief Toekomstagenda Cultuur (pdf) Voorstel Raad - inhoud voorstel aan raad Toekomst agenda Cultuur (pdf) Bijlage - lijst zienswijzen ontwerptoekomstagenda Cultuur (pdf) Bijlage - verwerking zienswijzen ontwerp toekomstagenda cultuur (pdf) Bijlage - toekomstagenda Cultuur eindversie (pdf) lijst zienswijzen (gebundeld) Toekomstagenda Cultuur (pdf) Motie 107 PvdA Toegankelijkheid bieb (pdf) Motie 108 CDA Cultuurnota (pdf) Motie 109 GroenLinks Bieb in Kleurenbuurt (pdf) 1

2 Kennisgeving - Oproepbrief raad 12 en 14 nov 2013 gemeente Zaanstad burgemeester mr. G.H. Faber de leden van de gemeenteraad Zaanstad, steunfractieleden en college van B&W Stadhuisplein MZ Zaandam Postbus GA Zaandam DATUM 4 november 2013 Telefoon antwoord@zaanstad.nl ONS KENMERK DOORKIESNUMMER (075) ONDERWERP Oproep vergadering gemeenteraad 12 en 14 november 2013 Geachte heer/mevrouw Hierbij nodig ik u uit tot het bijwonen van de raadsvergadering op dinsdag 12 november en donderdag 14 november 2013, aanvang in de raadzaal van het stadhuis in Zaandam, Stadhuisplein 100. De agenda's treft u bijgaand aan. De agenda's 12 november, aanvang uur Op 12 november is er als eerste agendapunt, gelegenheid voor debat over de Toekomstagenda Cultuur, meteen gevolgd door besluitvorming. ln het Zaanstad Beraad van 29 oktober j.l. heeft over deze Toekomstagenda de voorbereidende bespreking plaatsgevonden. Tijdens de doorlopende debatagenda over de Begroting kunnen dan bij het onderdeel Cultuur de begrotingsaspecten van de Toekomstagenda besproken worden. Begrotingsbehandeling Spreektijd Op de agenda van 12 november staat het totale aantal spreektijd die voor beide avonden geldt. Na besluitvorming over de Toekomstagenda Cultuur start de begrotingsbehandeling. Tot circa uur kan er gedebatteerd worden over de programma onderdelen op de debatagenda. De voorzitter zal vervolgens de vergadering schorsen tot 14 november, aanvang uur. Na afloop van de raadsvergadering kunnen raadsfracties onderling overleg plegen over eventuele aanpassing van moties/amendementen. Dit is mede bedoeld om `dubbelingen' zoveel mogelijk te voorkomen. Voor een goede behandeling is het nodig dat de moties en amendementen dinsdag 12 november vciór 9.00 uur zijn aangeleverd bij Raadsqriffie(&,zaanstad.nl De griffie zorgt daarna voor verspreiding van de moties/amendementen en stelt een doorlopende debatagenda op in blokken van de begrotingsprogramma's. 2

3 Kennisgeving - Oproepbrief raad 12 en 14 nov november, aanvang uur De doorlopende debatagenda is zo nodig aangepast aan de hand van de bespreking van 12 november en van overleg tussen fracties over moties/amendementen. Op bijgaande agenda staat het verloop van de avond. Wat kunnen fracties nog doen ter voorbereiding? Dinsdag 5 november 2013: Inloopavond ( u) Informatieve bijeenkomst met sector-/afdelingshoofden, beleidsadviseurs en portefeuillehouders; bedoeling is op deze avond vragen zoveel mogelijk mondeling te behandelen. Tijdens de inloopavond kunnen de raadsfracties zich vervoegen in de Calamiteitenruimte (dicht bij de griffie en grenzend aan de foyer). Hier hebben de betreffende ambtenaren en portefeuillehouders zich verzameld achter de tafels met bordjes, waarop de namen van de diverse begrotingsprogramma's staan. Eventueel kunnen de fractieruimtes daarna worden gebruikt voor een nadere toelichting. Tussenliggende periode (3-10 / 14-11) In de periode tussen de aanbieding van de begroting en de besluitvorming (14 november) kunnen raadsfracties eventueel een inhoudelijk deskundige ambtenaar uitnodigen voor: een algemene toelichting op de begroting; toelichting op een specifiek thema. Verzoeken hiertoe kunnen per mail naar: Raadsgriffie@zaanstad.nl. In overleg met Concerncontrol bekijkt de griffie dan wie deze toelichting zal verzorgen. Waar vindt u de digitale stukken? U kunt alle stukken digitaal vinden in ons Raadsinformatiesysteem (zaanstad.notudoc.n1) en via de gemeentelijke website op Internet: De raadsleden kunnen de vergaderstukken ook ophalen via hun NotuBox2. De vergaderstukken vindt u onder de titel Agendavoorraad in de kalender van het RIS op de laatste dag van de lopende maand. Zodra de vergaderstukken geagendeerd zijn kunt u deze ook vinden in de kalender op de dag van de vergadering. De ingekomen stukken ter kennisname voor de raad worden in het RIS per maand geordend. De stukken van het college onder de titel Collegeberichten en de stukken van derden onder Ingekomen stukken De uitnodigingen plaatsen we in de kalender van het RIS. Als u de attenderingsmodule heeft ingevuld krijgt u een melding wanneer de griffie een nieuw stuk of een uitnodiging in RIS heeft geplaatst. Deze verzamelmail wordt dagelijks verzonden om Tot slot Heeft u vragen, bijvoorbeeld over deze brief of over de stukken en mededelingen die u zijn toegezonden, dan kunt u altijd contact opnemen met de medewerkers van de griffie: raadsqriffieazaanstad.n1 of Hoogachtend, Namens de agendacommissie Mr. G.H. Faber, voorzitter namens deze, M.v. Omme, raadsgriffier 2 3

4 Agenda raad 12 november 2013 * * 2013/ Agenda Raadsvergadering voor de vergadering van de gemeenteraad van Zaanstad op dinsdag 12 november 2013 om in het stadhuis van Zaanstad. 1 Opening en mededelingen van de voorzitter 2 Vaststellen van de agenda 3 Vaststellen verslag en besluitenlijst Vaststellen verslag en besluitenlijst d.d.17 oktober Debatagenda Toekomstagenda Cultuur Toelichting op ingediende moties/amendementen Debat over moties/amendementen Programma s: Economie Werk, inkomen en integratie Wonen en ruimtelijke ontwikkeling Bereikbaarheid en mobiliteit Milieu Grondzaken en gebiedsontwikkeling Jeugd en onderwijs Maatschappelijke ondersteuning en welzijn Sport en recreatie Cultuur Wijkgericht werken en beheer Publieke dienstverlening Openbare orde en veiligheid Bestuur en organisatie Financiën 5 Stemmingen Rb 98: Toekomstagenda Cultuur Portefeuillehouder: L. Vissers-Koopman (2013/242447) 4

5 Agenda raad 12 november 2013 ONDERWERP PAGINA gemeente Zaanstad 2013/ /2 Spreektijd begroting (totaal voor 12 en 14 november) Debattijd per fractie Fractieleden basistijd per fractielid Totaal extra Totaal PVDA VVD ZOG D GroenLinks SP CDA ZIP ROSA POV DZ ChristenUnie PvdIJ PB Subtotaal College 50 Totaal 310 5

6 Besluitenlijst raad * * 2013/ Besluitenlijst van de vergadering van de gemeenteraad van Zaanstad op dinsdag 12 november 2013 om uur in het stadhuis van Zaanstad. 1 Opening en mededelingen van de voorzitter Afbericht ontvangen van: mevr. Kalteren en dhr. Dogan. Dhr. Mandjes komt later. Dhr Goezinne is afwezig zonder afbericht. Op de tafels liggen de oranje agenda en de ingekomen moties en amendementen, alsmede de stemlijst voor de begrotingsbehandeling. 2 Vaststellen van de agenda Akkoord; zie ook opmerkingen bij punt Vaststellen verslag en besluitenlijst d.d. 17 oktober 2013 Deze worden ongewijzigd vastgesteld. 4 Debatagenda 4.1 Toekomstagenda Cultuur Als eerste agendapunt is er gelegenheid voor debat over de Toekomstagenda Cultuur. Drie fracties hebben specifiek een motie ingediend i.v.m. de Toekomstagenda Cultuur (zie moties 107, 108 en 109). Daarnaast hebben diverse fracties in het kader van het begrotingsdebat moties en amendementen ingediend, die specifiek zijn gericht op de voorgestelde bezuinigingen m.b.t. het programma cultuur (zie moties 113, 114, 115 en amendementen 96C, 96E, 96G, 96H, 96I, 96J).. Wethouder Vissers-Koopman zegt toe n.a.v. vragen van de POV-fractie over een subsidieaanvraag van Fluxus om de raad schriftelijk te informeren over de procedure. De raad ontvangt ook de stukken die de POV hierover heeft. Daarna wordt dit punt geagendeerd voor het Zaanstad Beraad. Het aanvankelijke idee om vanavond nog te stemmen over de Toekomstagenda Cultuur geeft verwarring. Na een schorsing van de vergadering doet GroenLinks het ordevoorstel om de stemming over de Toekomstagenda Cultuur pas na het begrotingsdebat op 14 november 2013 te laten plaatsvinden. De fracties van VVD, ZOG en ROSA zijn tegen dit voorstel. Dit betekent dat de stemming over de Toekomstagenda Cultuur wordt verplaatst naar a.s. donderdagavond. 4.2 Toelichting en debat over ingediende moties en amendementen (deel 1) Programma s: Economie o Motie 85 DZ: dhr. Molenaar geeft een toelichting; wethouder Struijlaart geeft een reactie en ontraadt de motie. o Motie 98 ROSA: mevr. Groothuismink licht de motie toe. Werk, inkomen en integratie o Motie 91 SP 6

7 Besluitenlijst raad ONDERWERP PAGINA gemeente Zaanstad 2013/ /2 o Motie 93 SP o Motie 94 SP, ROSA o Motie 95 SP, ROSA o Deze moties komen aan de orde bij de behandeling van de nota Werk Werkt in de raadsvergadering van 28 november a.s. Wonen en ruimtelijke ontwikkeling o Motie 100 D66: mevr. Kwantes licht de motie toe; wethouder Linnekamp vindt het een goed idee om nadere uitleg te geven over de positie van Zaanstad op dit terrein in de regio. o Motie 115 DZ: wethouder Straat geeft een reactie. Bereikbaarheid en mobiliteit o Amendement 96A CU, ZIP: mevr. Visscher geeft een toelichting; wethouder Linnekamp raadt dit amendement af. o Amendement 96K D66, CU: mevr. Kwantes licht het amendement toe; wethouder Straat geeft een reactie en ontraadt het amendement. Milieu o Motie 88 D66, ROSA; wethouder Linnekamp geeft een reactie en zegt toe de eerder verspreide memo over zonnepanelen nogmaals toe te zenden aan de raad. o Motie 99 D66: mevr. Kwantes geeft een toelichting; wethouder Linnekamp geeft een reactie. o Motie 114 DZ: dhr. Molenaar licht de motie toe; wethouder Linnekamp geeft een reactie en zegt toe binnenkort meer informatie aan de raad te geven over het Klimaatbureau (samenvatting project- en personele kosten, ontvangen subsidies); in mei 2013 is hierover een evaluatierapport naar de raad gestuurd. De voorzitter schorst om uur de vergadering. Het debat over de ingediende moties en amendementen wordt voortgezet in de vergadering van de raad op 14 november 2013, vanaf uur. 5 Stemmingen Rb 98: Toekomstagenda Cultuur (2013/242447) Portefeuillehouder: L. Vissers-Koopman Motie 107 PvdA Toegankelijkheid van de Bieb Motie 108 CDA Cultuurnota Motie 109 GroenLinks Bieb in Kleurenbuurt De stemming over de Toekomstagenda Cultuur wordt verplaatst naar de raadsvergadering van 14 november 2013; zie de opmerkingen bij punt

8 Verslag 12 en 14 november 2013 VERSLAG van de openbare vergadering van de gemeenteraad van Zaanstad, gehouden op dinsdag 12 november 2013 in het gemeentehuis van Zaanstad. VOORZITTER: mevrouw G.H. Faber RAADSGRIFFIER: mevrouw M. van Omme GRIFFIE: mevrouw K. Timmerman, dhr. R. Conradie en mw. W. Overwater Aanwezig: De raadsleden: A.J. Arens (PvdA), R. Bouber (VVD), T. Brekelmans (POV), J.R. Dissels (PB), E. van Duuren (Z.O.G.), mevrouw S. van Elmpt (SP), R. Goezinne (PvdIJ), L. Groen (PvdA), mevrouw N.J. Groothuismink (ROSA), G.J.W. Hartog (VVD), mevrouw J.J. Havik-Schaft (Z.I.P.), R.A. de Heer (VVD), D.G. de Hen (GroenLinks), mevrouw S. Kük (GroenLinks), mevrouw G.E. Kwantes (D66), mevrouw H. de Leeuw (Z.O.G.), M. Mandjes (VVD, vanaf uur), mevrouw R.R. Mathkor-van Bennekom (GroenLinks), A. Molenaar (Democratisch Zaanstad), mevrouw S.M. Munnikendam (D66), mevrouw S. Mutluer (PvdA), mevrouw A.M. Oosterkamp- Veenswijk (VVD), R. Pauw (ROSA), H. Polat (PvdA), mevrouw P. van Rheeden-Swart (Z.O.G.), mevrouw H. Scholten (VVD), F.W. Smout (PvdA), mevrouw A. Snijder (Z.O.G.), R. Spiekstra (PvdA), H. Stevens (Z.I.P.), R.C. Tuijn (PvdA), A.J.H. Verschuren (CDA), mevrouw H.A. Visscher- Noordzij (ChristenUnie), J. de Vries (D66), mevrouw E.W.H. Wester (PvdA), J. ter Wisscha (VVD en P.B.C. Zoomermeijer (SP). Verder zijn aanwezig: Burgemeester G.H. Faber (voorzitter), de wethouders: R.J. Linnekamp (GroenLinks), mevrouw C. Noom (PvdA), J. Olthof (PvdA), D.D. Straat (VVD), E. Struijlaart (VVD) en mevrouw L. Vissers- Koopman (Z.O.G.) alsmede mevrouw M. van Omme (raadsgriffier), K. Timmerman (raadsadviseur), R. Conradie (raadsadviseur) en de heer G-J. Timmermans (Notuleerservice Nederland, verslag). Verhinderd: De raadsleden: B. Dogan (SP) en mevrouw C.E. Kalteren (CDA) Agenda 1. Opening en mededelingen van de voorzitter 2. Vaststellen van de agenda 3. Vaststellen verslag en besluitenlijst d.d. 17 oktober Debatagenda: Toekomstagenda Cultuur Toelichting op ingediende moties en amendementen Begroting Debat over moties en amendementen Begroting Programma s: o Economie o Werk, inkomen en integratie o Wonen en ruimtelijke ordening o Bereikbaarheid en mobiliteit o Milieu o Grondzaken en gebiedsontwikkeling o Jeugd en onderwijs o Maatschappelijke ondersteuning en welzijn o Sport en recreatie o Cultuur o Wijkgericht werken en beheer o Publieke dienstverlening o Openbare orde en veiligheid o Bestuur en organisatie o Financiën 1 8

9 Verslag 12 en 14 november Stemmingen: Motie 107 PvdA Toegankelijkheid bieb Motie 108 CDA Cultuurnota Motie 109 GroenLinks Bieb in Kleurenbuurt Raadsbesluit 98: Toekomstagenda Cultuur Schorsing tot donderdag 14 november 2014, uur. 1. Opening en mededelingen van de voorzitter (De behandeling van dit agendapunt begint om uur.) De voorzitter opent de vergadering, noemt de afmeldingen en vermeldt dat vanavond het eerste deel van de begrotingsbehandeling aan de orde is, maar dat eerst de Toekomstagenda Cultuur, ook wel de Cultuurnota genoemd, behandeld zal worden. 2. Vaststellen van de agenda (De behandeling van dit agendapunt begint om uur.) Mevrouw Kwantes (D66) vraagt of ze goed begrepen heeft dat er over de Toekomstagenda Cultuur gestemd wordt vóór de begroting met uitzondering van de financiële aspecten waarover pas bij de begroting zelf besloten wordt. De voorzitter antwoordt dat de gang van zaken niet anders is dan bij de behandeling van een nota een half jaar voordat de begroting aan de orde is. Over de nota zelf inclusief de financiële consequenties vindt totale besluitvorming plaats. Indien dat gevolgen heeft voor de begroting, komt het college vervolgens met een begrotingswijziging. Zij denkt dat er een afgeronde besluitvorming kan plaatsvinden en dat een en ander zich vanzelf zal uitwijzen. Mocht dat onverhoopt niet het geval zijn, kan men altijd nog een ordevoorstel doen. De agenda wordt conform het voorstel vastgesteld. 3. Vaststellen verslag en besluitenlijst d.d. 17 oktober 2013 (De behandeling van dit agendapunt begint om uur.) De voorzitter stelt vast dat het verslag ongewijzigd wordt vastgesteld. 4. Debatagenda (De behandeling van dit agendapunt begint om uur.) Toekomstagenda Cultuur De heer Brekelmans (POV) herhaalt enkele passages uit zijn algemene beschouwingen bij de Begroting Het failliet van De Kade is omgetoverd tot De Flux. De geldverkwisting begint opnieuw of is hier sprake van het creëren van een budget om de megakosten van het Cultuurhuis te dekken? Het alom gewaardeerde filmhuis wordt middels chantage tegen zijn zin gedwongen te verhuizen naar dat cultuurhuis, net als de bibliotheek. Zij gaven aan niet te willen verhuizen en moeten nu boeten voor hun verzet. Door keiharde bezuinigingen worden zij gedwongen deuren te sluiten. Hij merkt op dat hij zijn bijdrage toen afsloot met de opmerking dat de kaders bij de Kadernota zijn vastgesteld door de collegepartijen en niet door de voltallige raad. Hij vindt het goed erop te wijzen dat POV, SP en DZ hier tegen hebben gestemd, terwijl de rest van de raad ermee instemde. Het resultaat? Muziekleraren worden ontslagen en FluXus wordt omgetoverd tot een netwerkorganisatie van zzp ers. Amateurgezelschappen moeten in de toekomst sterker het accent leggen op activiteiten voor de jeugd. Ouderen mogen van de wethouder kennelijk niet mee meedoen. Tal van muziek- en amateurverenigingen zullen verdwijnen. Maar ook de toekomst van de Zaanse Molen en het Museum van het Nederlandse Uurwerk komt in gevaar. En De Bieb is de grote klapvanger van het bizarre verhaal met een 2 9

10 Verslag 12 en 14 november 2013 boete van euro wegens dat verzet tegen de overplaatsing. Wie niet luisteren wil, moet kennelijk voelen. Zaanradio presteert volgens hem onvoldoende. Ondanks de gewaardeerde inzet van vrijwilligers is de luisterdichtheid minimaal. Hij vindt dat de bijdrage van euro omlaag moet naar het wettelijk voorgeschreven minimum. Hij gaat in op verschillende data rond de ondergang van productiehuis De Kade en het ontstaan van De Flux, beide zaken die volgens hem dienen ter gedeeltelijke financiering van het Cultuurhuis. Het college besluit op 18 december 2012 de subsidieaanvraag van De Kade af te wijzen en vraagt de raad om een zienswijze op die afwijzing. Op 19 december stuurt het college een brief aan De Kade waarin de termijn voor beschikking over de subsidie wordt verlengd tot 1 februari 2013 omdat het college zegt tijd nodig te hebben om zich te beraden over de situatie die is ontstaan nadat De Kade in een brief van 6 december 2012 te kennen heeft gegeven het gevraagde programma niet binnen het beschikbare budget van euro te kunnen uitvoeren. Hij vraagt zich af welke nieuwe situatie hier bedoeld wordt, omdat het college immers al besloten had de aanvraag af te wijzen. Op 6 januari 2013 geeft het college in een commissievergadering zijn reactie op de zienswijze en zegt daar volgens de notulen dat de gemeente op zoek gaat naar nieuwe uitvoerders en niet uitsluit dat FluXus mogelijkheden ziet om de activiteiten over te nemen en met een bedrijfsplan te komen. Volgens hem heeft de wethouder daar de raad op het verkeerde been gezet, omdat FluXus al op 13 december 2012 een subsidieaanvraag inclusief bedrijfsplan had ingediend. In het NHD van 24 januari 2013 verklaarde de heer Swinkels dat hij de vorige dag een plan bij de gemeente had ingediend ter voortzetting van De Kade. Volgens spreker is dat een opzetje geweest. De aanvraag van 13 december is immers door dezelfde persoon ondertekend. Hij eist een verklaring van wethouder Visscher zelf voor deze gang van zaken. Mevrouw Van Elmpt (SP) zegt dat de SP niet tevreden is met deze visie en bezuinigingen. De bezuinigingen zijn waar en onbegrijpelijk samengesteld. FluXus en De Bieb en hun medewerkers moeten en euro verwerken, terwijl het Zaantheater er met euro vanaf komt. Dat zijn keuzes die zij niet zegt te begrijpen en die in haar ogen het einde betekenen voor de cultuur in Zaanstad zoals die bekend was. Cultuur is in haar ogen van belang voor mens en samenleving en zorgt voor verbindingen tussen mensen van verschillende leeftijden en achtergronden. Cultuur maakt de samenleving rijker, boeiender en kritischer. Door de ligging nabij Amsterdam met zijn gevarieerd cultureel aanbod moet Zaanstad zich goed bezinnen op het specifieke aanbod dat hier nodig is. Volwassenen weten hun weg wel te vinden naar de theaters en kleine podia in Amsterdam, maar voorzieningen voor kinderen, amateurkunst en bibliotheek dienen in een beschaafde samenleving dicht in de buurt te zijn. De cultuurhistorische betekenis van de Zaanse Schans en musea is van belang voor de Zaanse identiteit en maakt de gemeente aantrekkelijk voor toeristen. Zij acht het van belang nu geen onomkeerbare besluiten te nemen, juist ook vanwege de verwachting dat het economisch tij niet op korte termijn zal keren. Daarom komt de SP nu niet met een langetermijnvisie, maar met voorstellen om de komende jaren zaken te behouden op een goed kwalitatief niveau. Structurele hervormingen in de cultuursector kunnen volgens haar niet doorgevoerd worden als daaraan een tekort aan middelen ten grondslag ligt. Die kunnen beter uitgesteld worden tot betere tijden. De pijlers voor de toekomst moeten sterk gehouden worden om daar in de toekomst op verder te kunnen bouwen. Cultuureducatie moet toegankelijk zijn voor alle kinderen; het is de taak van de gemeente daar drempels van financiële en culturele drempels weg te nemen en het beleven van cultuur en ontdekken van eigen talenten voor alle kinderen toegankelijk te maken. Amateurkunst kent vele vormen - muziek, theater, schilderkunst en meer en moet niet alleen in het centrum van Zaandam maar ook in alle buurten een plek hebben. Veel is onzeker over het bibliotheekwezen, met name door de digitalisering, maar vast staat dat het aantal leden en bezoekers nog steeds toeneemt, dat er nog laaggeletterdheid is en dat het papieren boek nog steeds een grote rol speelt. In elke wijk is naar haar mening dan ook een bibliotheekvoorziening nodig. Voor het historisch besef van de Zaanstreek als deel van het grotere historische geheel zijn de musea en de Zaanse Schans in haar ogen onontbeerlijk. Om die pijlers overeind te houden en een deel van de voorgestelde bezuinigingen terug te dringen heeft de SP samen met ROSA een amendement bij de begroting ingediend. Het zal duidelijk zijn dat de SP niet met de voorliggende Toekomstagenda voor de cultuur kan instemmen. 3 10

11 Verslag 12 en 14 november 2013 Mevrouw Visscher (ChristenUnie) zegt in mei ingestemd te hebben met de komst van een multifunctioneel centrum Figaro om geen gat in de stad te laten ontstaan en Inverdan af te bouwen. Nu er nog steeds geen akkoord is, de clustering onzeker is geworden en de koppeling aan de begroting laat zien wat er allemaal in beweging gezet wordt om een ruimtelijk probleem op te lossen, begint de ChristenUnie zich af te vragen of dat besluit niet op verkeerde gronden genomen is. De Bieb verdwijnt uit de wijken en het filmhuis verlaat De Fabriek. Volgens de ChristenUnie ligt het zwaartepunt van het uitgaan in Zaandam bij de Zaan, ook al beweert het BMC-rapport iets anders. De Fabriek is een volwassen instelling op een schitterende locatie, ook al waardeert zij het dat het filmhuis meedenkt over een mogelijke verhuizing naar de cluster. Er is in het verleden met instemming van haar partij veel geïnvesteerd om cultuur naar de Zaan te brengen. Nu loopt de gemeente veel risico s. Haar partij heeft veel moeite met de euro voor een poppodium. Het is destijds wegbezuinigd uit de stad omdat het te weinig bezoekers trok. Voor dat bedrag kunnen ook heel wat andere dingen gebeuren. Zij erkent dat de website Cultuurplein achterhaald is in deze tijd van sociale media. Maar zij ziet ook dat er veel klappen vallen in de hoek van de amateurkunst, terwijl er nog steeds geen ondertekende overeenkomst ligt voor de spoorwegoverbouwing. Daarom stelt zij voor een pauze in dit dossier in te lassen. Wethouder Linnekamp (GroenLinks) meldt dat vorige week in een bestuurlijk overleg met de NS een datum aan het eind van deze maand is vastgesteld waarop de vaststellingsovereenkomst tussen Zaanstad en NS zal worden ondertekend, wind en weder dienende. Mevrouw Visscher (ChristenUnie) neemt deze mededeling voor kennis aan, maar zegt dat daardoor haar twijfel niet is weggenomen of dit het goede moment is voor deze beslissing. Zij vraagt de wethouder om een toelichting op de herkomst van de euro structureel voor de netwerkorganisatie. Mevrouw Kwantes (D66) noemt de titel toekomstagenda misplaatst omdat er amper gekeken wordt naar de toekomst en onvoldoende visie getoond wordt om van een agenda te spreken. Zij had het meer in overeenstemming met de inhoud van de nota gevonden als de opstellers ronduit hadden gesteld dat zij cultuur van ondergeschikt belang achten. Zij noemt de wijze van totstandkoming in alle opzichten betreurenswaardig. Zij is er voorstander van dat de Zaanse Schans gevraagd is na te denken over wegen om meer inkomen binnen te krijgen. In dat verband wijst zij erop dat D66 al bij het bestemmingsplan heeft aangedrongen op meer mogelijkheden voor langer verblijf via horeca- of hotelvoorzieningen. Ook het Uurwerkmuseum kan volgens haar gevraagd worden meer inkomsten te verwerven in plaats van botweg met sluiting aan te komen zetten. Zij is het er wel mee eens dat het college geld voor verplaatsing beschikbaar wil stellen. De amateurclubs, FluXus en De Bieb laten volgens haar al jaren zien creatief te willen meedenken over verdienvermogen en manieren om de culturele infrastructuur in stand te houden met minder middelen. Zij vindt het goed dat er voor de amateurkunst bij nader inzien toch wel structurele middelen beschikbaar gesteld worden en niet alleen projectgebonden. Zij vindt dat dit ook nog meer zou moeten gelden voor evenementen dan nu nog schoorvoetend wordt toegestaan. Zij denkt dan bijvoorbeeld aan Theater op de Noord. De Bieb en FluXus zijn in haar ogen echt de culturele basisinfrastructuur. Voor D66 moet er voor ieder kind een op de fiets bereikbare bibliotheekvoorziening te zijn. Zij kan dus niet akkoord gaan met het voorstel in deze agenda. Zij is blij dat in het nieuwe cultuurhuis een plek zal zijn voor een poppodium, maar zij is bang dat de financiële druk op FluXus als grootste huurder in het nieuwe pand in dit stadium daardoor te groot wordt. D66 is bang dat de schade voor De Bieb en FluXus nog groter zal zijn dan nu nog te overzien valt en zal daarom al met al niet instemmen met deze agenda. D66 heeft bij de begroting enkele voorstellen gedaan om meer ruimte te maken voor cultuur, net als enkele andere fracties. Zij hoopt dat er bij de begroting voldoende gelegenheid blijft om daarover een goed debat te voeren en wijzigingen in de agenda voor elkaar te krijgen, ook als deze agenda in de huidige vorm vanavond aangenomen wordt door een raadsmeerderheid. Mevrouw Groothuismink (ROSA) illustreert het belang en de samenhang met andere levenssferen van cultuur met een verhaal dat zij hoorde tijdens het mantelzorgontbijt van 6 november. Een vrouw vertelde daar dat de schilderlessen die zij volgde bij FluXus haar de nodige energie en afleiding bezorgde om de rest van de week de intensieve mantelzorg voor haar man 4 11

12 Verslag 12 en 14 november 2013 te kunnen volhouden. Daarmee wil spreekster het belang onderstrepen van cultuurparticipatie voor mensen op wier eigen kracht de overheid een steeds groter beroep wil doen. Cultuur is nodig om al die andere beleidswensen op het gebied van participatie en zelfredzaamheid voor elkaar te krijgen. Er is al veel bezuinigd op cultuur en elke keer werd weer gezegd dat de grens bereikt was. Maar nu gaat het ook in haar ogen echt te ver en worden organisaties echt om zeep geholpen. Zij is het met de SP eens dat dit echt niet kan, zeker niet als organisaties gedwongen worden naar een Cultuurhuis over te gaan waar ze te zwak zullen zijn om te overleven. ROSA heeft al eerder een alternatief cultuurcluster gepresenteerd. De cultuurorganisaties hebben onder bezuinigingsdruk de afgelopen jaren voortdurend laten zien dat ze bereid zijn mee te denken over verdienvermogen en de toekomst. Alle organisaties hebben haar ook deze ronde weer te kennen gegeven te willen blijven meedenken over de toekomst. Maar de voorliggende nota is in haar ogen geen visie, maar alleen een bezuinigingsstuk. Daarom kan zij niet anders dan dit stuk afwijzen. Daarom heeft ROSA bij de begroting voorstellen ingediend om meer ruimte te geven aan cultuur en lucht om zaken in alle rust te heroverwegen om te voorkomen dat er nu dingen kapot worden gemaakt die daarna voorgoed verloren zijn voor de stad. De heer Verschuren (CDA) zegt dat hij in reactie op zijn bijdrage in het Zaans Beraad een gesprek heeft gehad met het Zaantheater en de weerslag van dat gesprek heeft verwerkt in een motie. Ook hij is niet tevreden met het visiegehalte in de nota en maakt zich vooral ongerust over de effecten op de langere termijn. Daarom ziet hij ook weinig heil in amendement 96C dat alleen over de korte termijn gaat. Daarin wordt bovendien binnen een half jaar uitgewerkte plannen verwacht van deze wethouder die er in de afgelopen jaar ook niet in geslaagd is een uitgewerkt plan te presenteren. Aan de andere kant realiseert hij zich ook dat politiek niet gaat over het ideale, maar wel iets kan doen aan het haalbare. Helaas overheerst het thema bezuinigen in deze periode vrijwel alles, tot frustratie van alle betrokkenen. Het CDA is niet van mening dat het goed is zaken te veranderen omdat er versoberd moet worden. Toch is het dit college op sommige gebieden gelukt op een manier die kansen lijkt te bieden voor de toekomst. Helaas ziet hij daarvoor in deze nota onvoldoende aanknopingspunten. Aan de sluiting van bibliotheekvestigingen ligt geen visie ten grondslag, maar puur de noodzaak tot bezuinigen. Het is onvermijdelijk dat er bezuinigd wordt in de cultuursector als de gemeente in totaal 60 miljoen euro moet snijden. Maar hoe kan men dan toch zorgen dat belangrijke voorzieningen als bibliotheek en FluXus toegankelijk blijven voor alle Zaankanters? Het CDA denkt een oplossing gevonden te hebben door draagkrachtigen meer zelf te laten betalen voor cultuurvoorzieningen dan mensen met een smalle beurs of mensen die niet zo gemakkelijk naar Amsterdam kunnen gaan. Dan denkt het CDA bijvoorbeeld aan een grotere eigen bijdrage voor garderobe en pauzedrankje die nu nog inbegrepen zijn bij de prijs van een kaartje voor het Zaantheater. Die eigen bijdrage zou hoger kunnen zijn naarmate de prijs van het kaartje hoger is. Mevrouw Kwantes (D66) mist een eigen visie van het CDA. Bij de Kadernota heeft de raad ingestemd met bezuinigingen op welzijn, sport en cultuur. Maar het college heeft naderhand eenzijdig besloten dat welzijn en sport gespaard moesten worden, zodat de cultuursector het volle pond moet opbrengen. Dat is kennelijk acceptabel voor het CDA, maar hoeveel levert deze motie uiteindelijk op? Is dat genoeg om De Bieb en FluXus te redden of is het een doekje voor het bloeden? Verder vindt zij dat de motie wel heel erg op de bedrijfsvoering van de instelling zelf gaat zitten, iets wat het CDA bij moties van anderen beslist zou afwijzen. De heer Verschuren (CDA) zegt dat het Zaantheater slechts als voorbeeld dient om instellingen op het spoor te zetten meer naar draagkracht te kijken als het gaat om verdienvermogen. Het verbaast hem bijvoorbeeld dat kinderen van ouders met een dubbelmodaal inkomen net zo goed recht hebben op een gratis bibliotheekabonnement als kinderen van minima. Hij denkt ook dat de Zaanse Schans een hogere entree kan vragen aan toeristen. Verder zegt hij juist vanwege het mogelijke verwijt van inmenging in de bedrijfsvoering in de motie een open opdracht aan de wethouder mee te geven om te gaan praten met de instellingen. Mevrouw Visscher (ChristenUnie) vraagt of het CDA het dus met haar eens is dat dit nog niet het goede moment is om een besluit te nemen over deze agenda. Verder is zij benieuwd hoe het 5 12

13 Verslag 12 en 14 november 2013 CDA denkt over het bedrag van euro voor een nieuw poppodium, terwijl het vorige toch ook met instemming van het CDA gesloten is op basis van goede argumenten. Mevrouw Kwantes (D66) merkt op dat het CDA deze aanpak rond het verdienvermogen dus kennelijk cultuurbreed wil aanpakken en daarmee dus inderdaad zegt dat deze nota nog niet rijp is voor besluitvorming. Omdat het CDA bovendien weinig van deze wethouder meer zegt te verwachten, is het daarom misschien raadzamer de hele zaak over de verkiezingen heen te tillen. Mevrouw Groothuismink (ROSA) zegt dat de instellingen al jaren kijken naar hun verdienvermogen, maar dat de grens langzamerhand bereikt lijkt. Als het CDA van mening is dat de kaartjes duurder moeten worden, zal er met de instellingen verder en breder gepraat moeten worden voordat deze nota en de financiën kunnen worden vastgesteld. Het CDA is het er kennelijk ook mee eens dat er meer middelen moeten vrijkomen voor de cultuursector. Dat betekent dus uitstel van de besluitvorming. De heer Molenaar (DZ) merkt op dat het DeLaMar Theater in Amsterdam als particuliere onderneming gemiddeld 15 tot 20% minder voor de kaartjes voor dezelfde artiesten in rekening brengt dan het Zaantheater. Door de prijzen te verhogen zou men bezoekers juist wegjagen uit Zaanstad. Dat zijn de lastige feiten. Het zou kunnen dat de zaken hier verkeerd gemanaged worden. De heer Verschuren (CDA) erkent dat het CDA al in 2010 een voorstander van het stopzetten van De Kade was, maar ook van het voltooien van Inverdan en het niet laten ontstaan van een gat in de stad. De laatste hordes moeten nu zo goed mogelijk genomen worden. Wie het Cultuurcluster omarmt moet volgens hem ook alle deelnemers daarin integraal omarmen. Hij zegt er vertrouwen in te hebben dat FluXus daar met een goede invulling een kwaliteitsimpuls kan leveren aan het Cultuurcluster. Wethouder Vissers merkt op dat prijsdifferentiatie ook meer administratie met zich mee zal brengen. Zij is benieuwd of het CDA bezoekers loonstrookjes wil laten meebrengen om hun inkomen te laten vaststellen. De heer Verschuren (CDA) zegt dat het aan de wethouder is om met deze motie op zak oplossingen te vinden. Het CDA heeft niet net willen doen alsof er de komende jaren veel zal verbeteren in de financiële situatie van de gemeente, en dan met name voor de cultuursector. Ook over een aantal jaren zal er niet ineens een pot zijn om weer in cultuur te investeren, of men dat nou leuk vindt of niet. Het hele idee achter de motie is te bewerkstelligen dat meer draagkrachtigen ook meer gaan betalen voor hun gebruik van cultuurvoorzieningen, zodat minder draagkrachtigen dat niet hoeven te doen. Wie hem dat euvel wil duiden, mag zijn gang gaan. Mevrouw Visscher (ChristenUnie) merkt op dat de raad in mei gekozen heeft voor een bredere invulling van de cultuurcluster. Zij verwijst naar een voorbeeld in Almere. In het kader van goed rentmeesterschap acht zij het gerechtvaardigd tegen de achtergrond van alle bezuinigingen nog eens kritisch te kijken naar dat bedrag van euro en te streven naar een bredere invulling van Figaro. De heer Verschuren (CDA) zegt dat de raad gekozen heeft voor een cluster inclusief poppodium en dat men daar nu niet op moet terugkomen. Hij hoopt dat het college bij de rondgang met de instellingen langs cultuurclusters goede ideeën heeft opgedaan om het cluster beter en goedkoper te krijgen. Dat zal bij de uitwerking van het plan blijken. Mevrouw Van Elmpt (SP) begrijpt de worsteling van het CDA met de nota en de bezuinigingen. Ook waardeert zij de inzet om de lasten op de sterkste schouders te leggen. Zij vraagt of het CDA het dan ook niet beter vindt om de nota niet vast te stellen, omdat men de visie niet deelt, net als veel andere fracties. 6 13

14 Verslag 12 en 14 november 2013 De heer Verschuren (CDA) zegt dat er twee dingen spelen. Enerzijds is er de noodzaak tot bezuinigen, ook op cultuur, anderzijds is er deze nota. Het CDA heeft moeite met de nota, maar heeft zelf geen alternatief voorhanden en kan ook niet zelf een andere nota schrijven. Daar lift dus een lastige afweging, Mevrouw Van Elmpt (SP) merkt op dat de raad het college altijd een opdracht kan geven om met een andere nota te komen. Die hoeft een fractie niet zelf te schrijven. Wethouder Vissers merkt op dat de werkelijkheid is dat er minder budget voor cultuur beschikbaar is. Zij is van mening dat aan deze agenda wel een visie ten grondslag ligt om de infrastructuur overeind te houden. Zij wijst erop dat de raad bij de kerntakendiscussie waarbij alles wat er in de sector cultuur omgaat, uitgebreid getoond is, geen keuzes gemaakt heeft. Bij de begroting voor 2013 heeft de raad ingestemd met de bezuinigingen. Het college heeft een en ander uitgewerkt in de Kadernota en de begroting. Zij zegt daarbij geen enkel signaal van de raad ontvangen te hebben over de invulling. Zij heeft uitgebreid met het hele cultuurveld gesproken en ook de raad is betrokken geweest bij het proces. De raad klaagt nu over het ontbreken van een visie, maar bij de raad zelf beluistert zij ook geen visie. Mevrouw Kwantes (D66) zegt hier erg boos van te worden omdat de raad zich meermalen kritisch heeft uitgelaten over de besluiteloosheid rond de kerntakendiscussie. De raad wilde verdergaan met die discussie, naar dat is niet gebeurd. De raad heeft inderdaad ingestemd met de begroting voor 2013, maar zij wijst erop dat het een goed gebruik is niet de hele begroting af te keuren omdat men het niet eens is met één of twee punten. Die coulance mag de wethouder de raad vervolgens niet voor de voeten werpen als de raad alsnog aangeeft zaken te willen veranderen en moeite te hebben met de nu voorliggende stukken. Zij wijst erop dat een motie van D66 bij de Kadernota om de raad meer te betrekken bij de totstandkoming van deze agenda, het op een haartje na niet gehaald heeft. Dat is in haar ogen wel een belangrijk signaal geweest. Als de raad nu aangeeft dat er te weinig visie en body zit in dit stuk, moet de wethouder zich dat aantrekken en kan zij niet de bal terugspelen naar de raad. Cultuur aan de basis voor ieder kind is een goed uitgangspunt van deze nota waar iedereen het mee eens is. Het probleem is echter dat er zoveel bezuinigd wordt dat er niet meer tegemoet te komen is aan dat uitgangspunt. De raad heeft volgens haar voor Inverdan en het cultuurcluster gekozen niet zozeer uit liefde voor de cultuur, maar vanwege de sociale veiligheid. Zij vraagt of het wel verstandig is FluXus zo onder druk te zetten, als de komst van het poppodium en filmhuis en al die andere instellingen zo belangrijk is om bezoekers te trekken in de avonduren met het oog op de veiligheid. De bezuinigingen op cultuur zijn onvermijdelijk, zegt het college. D66 dient bij de begroting echter diverse amendementen in om structureel meer geld vrij te spelen voor de cultuursector. Hervormingen bij de gemeente zijn ook onvermijdelijk, dat geeft het college ook aan. Er wordt meer in de stad gedaan en de samenwerking met de stad krijgt andere vormen. De hervormingsagenda gaat op den duur meer in de richting van bestuur en organisatie aan de voorkant, maar ook meer naar handhaving aan de achterkant. Zij voorspelt dat het over twee jaar met handhaving de kant opgaat die D66 in amendement 961 voorstelt. Zij vraagt daarom die amendementen serieus in overweging te nemen, zodat men wel iets kan betekenen voor de cultuursector. Mevrouw Van Elmpt (SP) onderschrijft het eerste deel van het betoog van D66. Het geeft volgens haar geen pas de raad te verwijten dat die er bij de kerntakendiscussie niet uitkwam, terwijl de raad juist aangegeven heeft daarmee verder te willen gaan. Nu heeft het college zijn eigen spoor getrokken en dan kan men deze reactie van de raad verwachten. Zij weet dat ook de cultuursector ontevreden is over de gang van zaken. Dat blijkt wel uit de vele protesten uit die hoek. Voor haar moet een uitgangspunt bestaan uit het vastleggen welke voorzieningen men in ieder geval wil behouden. Dat levert een ander soort discussie op. Dan kan men er als optie bij zetten dat er ook iets gedaan moet worden om zaken voor de laagste inkomens te garanderen. Dat zou een verbetering van de nota opleveren. Zij denkt dat zij zelf een aantal dingen naar voren gebracht heeft die wel degelijk getuigen van een visie, iets wat zij van deze nota niet kan zeggen. 7 14

15 Verslag 12 en 14 november 2013 De heer Molenaar (DZ) bedankt mevrouw Kwantes voor haar bijdrage. Hij wijst erop dat de veiligheid ook op een andere manier kan worden geregeld voor een fractie van de kosten van 32 miljoen euro die de cultuurcluster gaat kosten. De heer Verschuren (CDA) wijst op de tweede overweging in zijn motie over het risico dat FluXus in deze constructie niet de gewenste inhoudelijke kwaliteit kan leveren. Volgens hem zijn D66 en het CDA het daarover eens. Hij heeft de motie gemaakt om een inhoudelijke reactie van de wethouder te krijgen over de mogelijkheden die het CDA ziet. Die reactie zal van invloed zijn op zijn beoordeling van de nota. Het CDA realiseert zich terdege het beperkte soelaas dat deze motie kan bieden. Het is een poging om het college in een richting te sturen die het CDA zou willen zien en dat lijkt hem beter dan simpelweg tegen een nota stemmen die met steun van de collegepartijen toch w el door de raad zal komen. Bovendien lijkt het hem een aanzet om in de raad een debat te voeren over het leggen van de zwaarste lasten van de bezuinigingen op de breedste schouders. De heer Molenaar (DZ) vindt de begroting voor de komende jaren niet in lijn met de hooggestemde zinnen die in de Toekomstagenda Cultuur staan over een diversiteit aan cultureel aanbod en cultuureducatie- en participatie voor arme kinderen. In 2014 mogen die kinderen leren proeven van allerlei cultuuruitingen die vervolgens in 2015 om zeep geholpen worden als het aan deze wethouder ligt. Zijn partij was onder de indruk van de handtekeningen onder de petitie voor behoud van de bibliotheken. Daarom heeft hij een aantal moties gemaakt die geld vrijmaken uit posten die niet van direct belang zijn voor het welzijn van de inwoners van Zaanstad, maar waar wel veel geld in omgaat op voor hem niet altijd duidelijke gronden. De heer Stevens (ZIP) voorziet dat veel kinderen in de toekomst niet meer kunnen proeven of gebruik kunnen maken van cultuurvoorzieningen. Hij vraagt of de stedelijke culturele infrastructuur van Zaanstad op termijn gaat betekenen dat inwoners verwezen worden naar het aanbod in Amsterdam of Alkmaar. Hij heeft grote moeite met de verantwoordelijkheid van de gemeente voor het cultuurhuis dat er van hem toch al niet hoeft te komen. Hij zou al dat geld liever in andere zaken steken, bijvoorbeeld in de verenigingen. Hij denkt dat men met grote terughoudendheid moet kijken naar beleidswijzigingen voor de bibliotheek, Zaanse Schans, musea en andere instellingen. Vooral de bibliotheek moet voor iedere Zaankanter op korte afstand bereikbaar zijn. Hij pleit ervoor nu geen onomkeerbare besluiten te nemen en zaken aan de volgende raad over te laten. De Bieb in het cultuurhuis is voor hem niet bespreekbaar. Het overgangsbudget voor de Zaanse Molen acht de ZIP een goede zaak. Hij vindt een verplaatsing naar de Zaanse Schans een goede zaak, zeker als daar ook de VVV gevestigd wordt. Hij ondersteunt nieuwe spelregels voor subsidies in 2014, mits die voor iedereen begrijpelijk zijn. Hij acht één A4 met beperkte regels voldoende, maar dan moet men niet telkens nieuwe regels toevoegen of bestaande blijven veranderen. De moties van DZ komen hem sympathiek voor. Over de cultuurcluster verwijst hij naar eerdere opmerkingen van ROSA dat een dergelijk cluster al lang bestaat. Hij stelt dat er geen visie bestaat, niet bij hemzelf, maar ook niet bij de wethouder. ZIP was bij de kerntakendiscussie gekant tegen zaken die toen geopperd werden. Hij is voorstander van een toekomst voor cultuur, maar met de voorgestelde cultuurcluster kan hij niet instemmen. De heer De Heer (VVD) constateert dat het thema cultuur veel los maakt, waarbij wensen en emoties alle kanten opgaan, ook binnen zijn eigen fractie. Maar hij vraagt zich af of dat de juiste aanvliegroute is. Van het betoog van de SP is hem bijgebleven dat het draait om de vraag wat de hoofdpunten zijn uit dit verhaal. Daar moet volgens hem de discussie mee beginnen, niet met wat ieders wensen zijn. Anders komt men niet tot de noodzakelijke bezuinigingen en moet er juist geld bij. De hoofdpunten zijn volgens hem dat er een bezuinigingsopdracht voor euro ligt en dat de gemeente Figaro wil realiseren. Dat zouden de pijlers moeten zijn voor de discussie over wat er mogelijk is. Dat leidt tot het besef dat er heel veel niet meer mogelijk is en dat vindt geen enkele partij leuk. Bij de kerntakendiscussie heeft de VVD aangegeven dat er keuzes gemaakt moeten worden, onder meer voor bezuinigingen op cultuur. Daarover bestaat nog steeds overeenstemming binnen de fractie. Het tweede was het openhouden van twee vestigingen van De Bieb in Noord en Zuid vanwege de geografische spreiding. Ook bij de moties en amendementen spelen nu weer veel wensen en ideeën op. Maar ook daar wil hij de zaken 8 15

16 Verslag 12 en 14 november 2013 terugbrengen naar de essentie. De VVD acht die twee vestigingen van De Bieb essentieel en is bereid daar desnoods extra geld bij te leggen, zoals hij ook in het Zaans Beraad heeft gezegd; bij voorkeur binnen de bezuinigingsopdracht, maar als het echt nodig is desnoods van daarbuiten. De VVD is op zich niet tegen de waslijst aan wensen van de moties, maar wil wel realistisch kijken naar wat mogelijk is. Zo zal binnen de fractie gekeken worden naar de moties. Hij acht het niet uitgesloten dat zijn fractie verdeeld zal stemmen, zoals hij ook al heeft aangegeven in het Zaans Beraad. Mevrouw Van Elmpt (SP) is benieuwd of de VVD ook verdeeld aankijkt tegen de Toekomstagenda zelf. Mevrouw Groothuismink (ROSA) vraagt of zij het goed begrepen heeft dat de visie van de VVD op cultuur is dat er euro bezuinigd moet worden nog even afgezien van de andere bedragen die er nog aankomen en dat Inverdan afgemaakt moet worden. Mevrouw Visscher (ChristenUnie) zegt juist te geloven in kansen en daarom een voorzet te hebben willen geven voor een andere invulling van Figaro. Zij zegt de VVD te kennen als een partij met passie voor Zaanstad. De ChristenUnie is van mening dat een volwassen instelling als De Fabriek en het theater pleiten voor een stevige plek van cultuur aan de Zaan waar zij zich bewezen hebben. Zij acht het niet goed om die sterke kant van de stad weg te halen van de plek waar het een succes is. Dat standpunt heeft zij ook duidelijk bij de sessies met BMC. De heer De Heer (VVD) merkt op dat de VVD zich kritisch heeft uitgelaten over het BMC-rapport. Voor hem is het geen must dat De Fabriek naar Figaro verhuist, mits de realisatie van Figaro niet in gevaar komt. Alternatieve investeerders zijn voor hem juist meer dan welkom en hij bepleit een meer proactieve houding ten aanzien van een flexibele invulling van Figaro. Hij acht het niet een taak van alle individuele raadsleden om hier vanavond een visie te geven. Voor hem zijn de twee genoemde pijlers van wezenlijk belang om de discussie goed te starten en te komen tot een visie. Hij wijst erop dat er al het nodige op gang gebracht is. Er is een concert geweest van FluXus in de stadhuishal. Vanuit het cultuurveld zijn al veel signalen en voorstellen gekomen, ook om dingen te schrappen. Dat juicht hij toe. Hij ziet de nota niet als een statisch iets, maar als een levend document dat een dynamiek op gang kan brengen. Men zal in de praktijk moeten kijken naar de effecten en dan bijstellingen aanbrengen. Dat lijkt hem ook de gebruikelijke route met visies die als richtpunt dienen. De heer De Hen (GroenLinks) haakt in op recente rapporten van het ministerie OC&W over Cultuur in Beeld en Cijfers. Nederland staat er volgens die rapporten in Europees verband nog steeds goed voor als het gaat om cultuurparticipatie. Maar de sector is ook onderhevig aan een krimp die sterker is dan de economische vanwege de bezuinigingen van het Rijk (13%), provincies (23%) en in mindere mate de lagere overheden. Dat vormt een bedreiging voor alle mensen die met cultuur in contact willen komen. Amsterdam is koploper met een budget van 100 miljoen euro in 2012, Zaanstad komt in 2014 op 9,4 miljoen euro. Zaanstad moet niet alleen leunen op de nabijheid van de hoofdstad, maar ook trots zijn op zijn eigen plaats in het culturele landschap. Het college zegt met dat budget te kunnen voorzien in een breed geheel aan instellingen die de inwoners actief en passief kunnen betrekken bij cultuur. Naar sprekers mening is het eerder schraalhans keukenmeester en biedt de stad die zegt beter opgeleiden te willen verleiden om hier te komen wonen, weinig cultuur met een grote C. Het behoud van 2 bibliotheekvestigingen ziet hij als een armoedevariant waarbij het voor hem nog steeds de vraag is of die het wel gaan redden. De twee vestigingen ziet hij als absolute boden, waar desnoods geld bij moet als ze het onverhoopt toch niet redden. Er zullen hoe dan ook frictie- en transitiekosten gemoeid zijn met de huidige operatie, maar hij maakt zich zorgen voor het optreden van een negatieve spiraal, vooral waar het gaat om de functionaliteit van de leesbevordering. Daarom heeft GroenLinks een motie ingediend om te onderzoeken hoe deze functie in de Kleurenbuurt overeind gehouden kan worden in samenspraak met de brede scholen. Hij is benieuwd naar de reactie van het college op de motie van de PvdA over servicepunten en de bibliotheekbus. FluXus is niet voor de eerste keer slachtoffer van bezuinigingen. Een volgende bezuiniging zou de doodsteek kunnen betekenen en dat acht hij onaanvaardbaar. Hij heeft zijn 9 16

17 Verslag 12 en 14 november 2013 twijfels over de manier waarop de gemeente deze instelling dwingt mensen op straat te gooien die zich met volle energie hebben ingezet en vervolgens te maken krijgen met een twijfelachtige zzp-constructie. Hij vindt dat FluXus als netwerkorganisatie alle kansen moet krijgen om zich waar te maken. In de commissie heeft GroenLinks twijfels geuit over het werken met projectsubsidies. Hij is dan ook verheugd dat de organisaties betrokken zullen worden bij de opstelling van nieuwe spelregels waarbij ook voor nieuwkomers plaats is. Daar hoort dan wel een voorkomen van bureaucratie bij. Hij wil graag van het college horen of dit overleg ook openstaat voor culturele organisaties die nu geen subsidierelatie hebben met de gemeente. Hij hoopt dat het specialistische Uurwerkmuseum kan blijven bestaan, eventueel ondergebracht bij een ander museum. Hij is akkoord met de transitiebijdrage van euro voor het Molenmuseum. Hij gaat er gelet op de uitspraken tijdens de inspraak van uit dat er binnen enkele maanden een bedrijfsplan ligt met een sobere doch doeltreffende huisvesting, waarbij wellicht gebruikgemaakt kan worden van her en der opgeslagen onderdelen van oude Zaanse gebouwen. Mevrouw Kwantes (D66) beluistert tegenstrijdige geluiden in deze bijdrage en vraagt of GroenLinks nu wel of niet kan instemmen met deze nota die hoe dan ook FluXus verplicht anders te gaan werken en vast personeel te ontslaan. De heer De Hen (GroenLinks) zegt op dit moment geen andere mogelijkheden te zien. Maar volgens hem is nu wel de bodem bereikt en zal het college meer budget moeten zien te vinden als de instellingen het hiermee toch niet redden. De heer Smout (PvdA) zegt dat alle partijen grote moeite hebben met deze bezuinigingen. Dat blijkt uit de verschillende reacties die getuigen van een grote maatschappelijke betrokkenheid. Het college en veel fracties hebben een rondgang langs de culturele instellingen gemaakt. Hij is blij dat in deze tweede versie van de nota te merken is dat het college goed geluisterd heeft naar wat in de inspraak naar voren is gebracht. Hij wijst dan bijvoorbeeld op de aanpak van de amateurkunst. De PvdA heeft samen met GroenLinks een motie ingediend om de functie van de bibliotheek voor de jeugd overeind te houden via een buurtbus, servicepunten en scholen. Vorig jaar heeft de raad een bezuiniging van euro vastgesteld. Bij de Kadernota is er een taakstelling van euro tot 1 miljoen euro vastgesteld voor welzijn, sport en cultuur. Dat zijn bezuinigingen die pijn doen. Daarom wil de PvdA blijven zoeken naar nieuwe manieren om functies in stand te houden en daarmee voorkomen dat de lasten terechtkomen op de schouders van mensen op wie die lasten niet mogen drukken. De heer Molenaar (DZ) vraagt waarom de PvdA niet net als hij gekozen heeft voor het weghalen van middelen bij andere budgetten waar mensen geen directe last van hebben. De heer Smout (PvdA) antwoordt dat mensen in Oostzaan en West-Knollendam al jaren tot volle tevredenheid gebruikmaken van de bibliotheekbus. Hij realiseert zich dat daar nooit een vestiging geweest is, maar het bewijst dat de functionaliteit ook op een alternatieve manier kan worden ingevuld. Het is de opdracht van de motie om het college opdracht te geven bij de invulling goed te kijken naar de mogelijkheden van dit alternatief. De motie is bovendien in lijn met die van GroenLinks. Mevrouw De Leeuw (Z.O.G.) zegt dat er dilemma s voortkomen uit de situatie dat enerzijds hervormingen en bezuinigingen nodig zijn en anderzijds de wens leeft om al het bestaande te behouden. Dat blijkt ook wel uit alle moties en amendementen en debatten. Zij beperkt zich tot de ingediende moties. Volgens haar heeft de wethouder al een toezegging gedaan over de motie voor leesbevordering, maar die zou ze dan graag bevestigd zien. De motie van het CDA riekt haar te veel naar bemoeienis met de bedrijfsvoering. Amendement 96C had zij liever iets algemener verwoord willen zien, maar zij ziet het antwoord van de wethouder tegemoet. In 2014 moet de gemeente met de organisaties gaan uitzoeken hoe het budget van 9,4 miljoen euro het best besteed kan worden. Zij hoopt dat de creativiteit die eigen is aan cultuur, zal leiden tot een goede inpassing. De heer Dissels (PB) merkt op dat een stad zonder cultuur geen goede stad is, evenmin als een stad zonder zwarte piet. Hij zegt de problematiek van de bezuinigingen ten volle te begrijpen en 10 17

18 Verslag 12 en 14 november 2013 ook de worsteling van de wethouder. Hij roept de wethouder op de moties goed tot zich te laten doordringen, vooral die van DZ die spreker ten volle ondersteunt. Wethouder Vissers (ZOG) zegt dat iedereen cultuur op zijn eigen manier beleeft. De een heeft er geen boodschap aan, de ander gaat naar een gesubsidieerde instelling, een ander naar een ongesubsidieerde. Maar er komt hoe dan ook emotie bij kijken en dat merkt zij elke dag in de stad waar veel cultuur wordt uitgedragen. Door de jaren heen is er veel gekort op de cultuursector en nu stond het college voor heel lastige keuzes om de infrastructuur in stand te houden. Het college heeft gemeend de vier uitgangspunten in deze nota op deze manier in te vullen. Zij is blij dat wethouder Linnekamp vanavond de ondertekening van de overeenkomst bekend heeft kunnen maken. Met alle bezuinigingen blijft er ruim 9 miljoen euro ter beschikking van de cultuur. Cultuur hoeft niet altijd veel geld of subsidie te kosten. Veel mensen beoefenen cultuur zonder een cent subsidie. Maar het uitgangspunt is dat er voor de jeugd, maar ook voor ouderen en uiteindelijk voor iedereen een aanbod blijft. Daarin is wel een onderscheid gemaakt naar het belang dat het college eraan hecht. In overleg met de verenigingen en adviescommissies zal een nieuw reglement worden opgesteld. Maar ook met ouderen, want het gaat niet alleen om de jeugd. De SP wil de keuzes anders leggen, maar dat heeft in haar ogen alles te maken met waar je de keuzes legt. Volgens haar heeft het college zijn best gedaan om de beschikbare middelen goed te verdelen. Het college is in goede harmonie in overleg met de organisaties die stevige bezuinigingen voor hun kiezen krijgen om goede oplossingen te vinden. Dat is zwaar voor de organisaties die ook al van andere kanten klappen oplopen. FluXus heeft al eerder te maken gehad met een forse korting op de provinciale subsidie, maar heeft desondanks de afgesproken prestaties neergezet, meer dan de subsidie eigenlijk toeliet. De ChristenUnie heeft moeite met de verhuizing van het filmhuis en het poppodium naar de cluster. Maar zij wijst erop dat De Kade van meet af aan krap bemeten was met subsidies en door de jaren heen schuld op schuld stapelde. Toen de brandweer bovendien het gebouw afkeurde, is het doek definitief gevallen. De raad heeft toen met een motie de zaak nog overeind willen houden, maar dat is uiteindelijk niet gelukt. Er waren wel al fusiebesprekingen aan de gang met FluXus. De gemeente is in gesprek gebleven met FluXus dat nu De Flux heeft opgericht. Zij heeft alle vertrouwen in dat poppodium en de wederzijdse bevruchting tussen de instellingen in de cluster. Het ligt dicht tegen het station aan, dus zijn er veel bezoekers van buiten Zaanstad te verwachten. Het cultuurplein is destijds door FluXus met subsidie van de gemeente opgetuigd vanwege de uitdrukkelijke wens van de amateurverenigingen naar een digitale ontmoetingsplek waar ze ervaringen, vraag en aanbod konden uitwisselen. Wie de site bezoekt zal constateren dat die veel nuttige informatie voor deze verenigingen bevat, ook al is niet iedereen daarvan op de hoogte. Maar het medium wordt ook wel wat ouderwets gevonden. Daarom is besloten het budget te bestemmen voor de netwerkorganisatie. Ook nu is niet overal een vestiging van een bibliotheek op fietsafstand, bijvoorbeeld in Assendelft. Toen er sprake was van de bouw van Over het Spoor is ook al eens de opheffingen van filialen in beeld geweest. Die bouw is toen niet doorgegaan. Nu wil het college zijn stinkende best doen om er samen met De Bieb uit te komen dat twee vestigingen open kunnen blijven. De bedrijfsplannen van FluXus en De Bieb worden in het voorjaar verwacht en daar zal zij de raad dan over informeren. Mevrouw Groothuismink (ROSA) merkt op dat de afwezigheid van een vestiging in sommige dorpen geen reden kan zijn om elders vestigingen te sluiten. Wethouder Vissers (ZOG) zegt dit ook niet te hebben willen zeggen. Zij begrijpt dat mensen hechten aan een vestiging, omdat iedereen er nu eenmaal wel eens gebruik van maakt. Maar in een langgerekte gemeente als Zaanstad is het volgens haar niet meer haalbaar in elke kern een bibliotheek te hebben, zeker nu er zo veel bezuinigd moet worden. Zij wil wel het gebruik van bibliotheekbus en schoolbibliotheken stimuleren en denkt daarbij ook aan de inzet van een deel van de achterstandsgelden voor leesbevordering. In overleg met De Bieb wil zij bekijken hoe de middelen het best ingezet kunnen worden. Zij wil ook kijken naar de inzetbaarheid van de sociale wijkteams die onder wethouder Noom vallen. Alles gaat spelen in 2015 dus er is nog tijd om zich 11 18

19 Verslag 12 en 14 november 2013 daarover te buigen om te bereiken dat iedereen laagdrempelig in zijn informatiebehoefte kan voorzien. Over de CDA-motie meldt zij dat de gemeente niet gaat over de bedrijfsvoering van de instellingen, maar dat zij bereid is nogmaals met hen te bekijken wat er nog aan mogelijkheden ligt voor inverdienen. De instellingen hebben zich al eerder bereid getoond mee te denken. Zij vermoedt dat de rek er nu wel uit is en dat het theater niet zal staan te trappelen om mogelijke extra inkomsten direct af te staan als subsidiekorting in plaats van het te mogen investeren. Zij wijst erop dat het theater zelf weinig invloed heeft op de prijs van kaartjes, omdat de artiesten die zelf bepalen. Verder wijst zij op het risico dat theaters lopen bij kaartverkoop. Al met al is zij bereid het gesprek met het theater aan te gaan, maar vindt zij de motie te zwaar. Zij is ook bereid met De Bieb van gedachten te wisselen over differentiering van de tarieven. De heer Verschuren (CDA) zegt dat het er hem niet om ging zich geliefd te maken bij het theater, maar dat politiek gaat om het maken van keuzes hoe pijnlijk die ook mogen uitvallen. Het ging hem met name om de servicekosten, niet zo zeer om de entreeprijs zelf. Bij een hogere entreeprijs zou men meer servicekosten kunnen vragen. Het extra risico dat een theater loopt op tegenvallende kaartverkoop is hem helder. Mevrouw Visscher (ChristenUnie) vraagt hoe de website als opvolger van het cultuurplein straks gaat worden bekostigd. Nu komt dat geld nog uit het amateurfonds. Wethouder Vissers (ZOG) zegt dat het budget van euro nu naar FluXus gaat voor de opzet van de netwerkorganisatie. FluXus heeft nu ook al een website en zal daar informatie van de netwerkorganisatie en de amateurverenigingen aan kunnen koppelen om die informatie in bredere kring uit te zetten. De website was toe aan vernieuwing, daar was iedereen het over eens. Hoe een en ander vorm zal krijgen zal moeten blijken als FluXus het bedrijfsplan indient. De heer Molenaar (DZ) noemt het de omgekeerde wereld dat een organisatie nu al geld krijgt en pas later daarvoor een bedrijfsplan hoeft in te dienen. Wethouder Vissers (ZOG) zegt dat het geld pas daadwerkelijk toegekend wordt als er een goed onderbouwd bedrijfsplan is goedgekeurd. Dat staat ook met zoveel woorden in de nota. De Fabriek staat inderdaad op een unieke locatie maar heeft aangegeven desondanks creatief te willen meedenken over een plaats in de cluster, mits daar een aantoonbare meerwaarde te realiseren valt. De directeur is ook enthousiast mee geweest bij de excursies naar vergelijkbare clusters en daar bleek de samenwerking tussen diverse instellingen waardevol. Op noties die de portefeuille van andere wethouders raken zullen de betreffende wethouders reageren. Zij beperkt zich tot degene die haar portefeuille rechtstreeks aangaan. Naar aanleiding van de motie van GroenLinks zal zij nagaan wat de mogelijkheden zijn om met de brede scholen en achterstandsgelden gedaan kan worden om de functie van de vestiging Kleurrijk in de Kleurenwijk te behouden. Daar zal zij de raad over informeren. Over de motie van het CDA heeft zij zich al uitgesproken. Voor de motie van de PvdA zal zij bekijken hoe zij dat binnen de beschikbare middelen zo breed mogelijk kan doen. Als die middelen niet voldoende blijken te zijn zal de raad extra middelen beschikbaar moeten stellen. Zij zegt de zorg en de intentie van amendement 96C van ROSA, PvdA, SP en GroenLinks te begrijpen. Mevrouw Kwantes (D66) zegt nu in de verwarring te raken die zij bij haar ordevoorstel bij het vaststellen van de agenda al voorvoelde. Amendement 96C hoort volgens haar bij de begrotingsbehandeling, net als gezegd werd over de moties van D66. Zij oppert de mogelijkheid om donderdag over beide stukken te stemmen. De voorzitter zegt dat de stemming over de moties en amendementen rond deze nota straks zal plaatsvinden en daarna de stemming over de cultuurnota zelf, zodat die benadeling vanavond kan worden afgerond. Indien amendementen en moties gevolgen hebben voor de begroting, dient daar later een begrotingswijziging voor te worden gemaakt. Het lijkt haar handig dat men weet hoe het college denkt over de moties en amendementen voordat de raad tot een definitieve oordeels- en besluitvorming komt over de Toekomstagenda. Zij stelt voor nu eerst de bespreking 12 19

20 Verslag 12 en 14 november 2013 van de nota af te ronden en dan een schorsing in te lassen waarin zij in overleg met de agendacommissie de nu te volgen procedure zal bespreken. Mevrouw Kwantes (D66) merkt op dat dit voorstel afwijkt van de voorgestelde behandeling zoals die ook door de griffie verwerkt is in de agendering. De heer Molenaar (DZ) zegt dat deze gang van zaken inderdaad afwijkt van de vooraf verstrekte informatie, zodat hij zich daarop niet heeft kunnen voorbereiden. Hij pleit voor een uitstel van de stemmingen tot donderdag om alle verwarring te voorkomen. Bijkomend voordeel is dat dan andere partijen ook nog zijn nagekomen moties kunnen ondertekenen. De voorzitter herhaalt dat zij na de schorsing met een nader voorstel zal komen na overleg met de agendacommissie. Wethouder Vissers (ZOG) vervolgt dat zij het amendement 96C begrijpt. Er is al toegezegd dat de gevraagde bedrijfsplannen er binnen een half jaar zullen liggen. Uit die bedrijfsplannen zal moeten blijken of de zorgen over het tijdspad van de transitie en de budgetten terecht zijn. Zij gaat er vooralsnog van uit dat het allemaal gaat lukken. Het amendement wil op voorhand al een budget vrijmaken voor FluXus en De Bieb. Zij stelt voor die labels ervan af te halen en het vrijgemaakte budget te bestemmen voor de hele breedte van deze nota, zodat het ingezet kan worden voor organisaties die het in de praktijk echt nodig blijken te hebben. De heer De Heer (VVD) zegt de wethouder hierin te willen bijvallen. Zijn fractie heeft grote moeite met het tweede beslispunt, maar kan de motie steunen als dit punt wordt geschrapt. Mevrouw Van Elmpt (SP) begrijpt die verbazing niet. Zij acht het logisch dat geld nu te bestemmen voor juist de twee organisaties die nu bezuinigingen van 5 en 8 ton over zich heen krijgen. Van deze twee is zeker dat ze een fikse deun zullen krijgen. Bovendien maakt zij zich grote zorgen over de werknemers van FluXus. De heer De Heer (VVD) vindt dat helemaal niet logisch. Het zijn nu de hoofdrolspelers, maar de andere spelers zijn evenzeer belangrijk. Ook zij krijgen bezuinigingen te verwerken en moeten niet bij voorbaat uitgesloten worden. Hij is vóór de realisatie van deze gelden maar zou de bestemming nog niet zo precies willen invullen. De heer De Hen (GroenLinks) zegt dat met name deze twee te maken zullen krijgen met frictieen transitiekosten. Voor de Zaanse Molen wordt immers ook expliciet euro gereserveerd voor dit soort kosten. Hij wil dat ook voor drie jaar vastleggen voor deze twee organisaties. Wethouder Vissers (ZOG) vraagt of het geld van deze motie ook een andere bestemming kan krijgen voor het geval dat deze twee instellingen dat geld niet nodig blijken te hebben. Daarom pleit zij voor een bredere algemene bestemming van het op zich begrijpelijke nazorgbudget. De heer De Hen (GroenLinks) zegt dat er altijd mogelijkheden zijn om wijzigingen aan te brengen, maar dat de indieners ervan uitgaan dat het voor deze twee organisaties zeker nodig zal zijn. Misschien is het al amper genoeg voor één van de twee. Daarom wil hij het geld nu gelabeld houden. Mocht er geld overblijven wat hij imaginair acht - dan zal de raad niet gaan dwarsliggen voor een andere bestemming in deze sfeer. Mevrouw De Leeuw (ZOG) denkt dat de labeling andere organisaties die minstens zo waar getroffen worden, tekort doen en zal daarom met haar fractie in beraad gaan over het steunen van deze motie. Het gaat nu om bezuinigen, niet om het opentrekken van allerlei potjes. Mevrouw Kwantes (D66) zegt met deze motie en de labeling te zullen instemmen, al vindt zij het bedrag nogal schamel, maar hier geldt voor haar dat iets beter is dan niets. Zij had liever meer voorstellen voor structurele dekking gezien zodat er hogere bedragen beschikbaar kwamen. Zij zit alleen met het dilemma dat de moties van D66 ook structurele verhogingen voor de komende 13 20

21 Verslag 12 en 14 november 2013 jaren vragen, bij elkaar euro per jaar. Omdat die moties dus verder strekkend zijn, zouden ze eigenlijk vóór deze motie in stemming moeten worden gebracht, maar dat kan niet vanwege de vastgestelde procedure waardoor ze pas bij de begroting in stemming komen. Zij hoopt dat desondanks deze en haar moties en amendementen het zullen halen. Mevrouw Van Elmpt (SP) spreekt er haar verbazing en teleurstelling over uit dat de wethouder die zegt dat cultuur haar zo aan het hart ligt, niet haar blijdschap uitspreekt over het meedenken van zo veel fracties om iets meer lucht te scheppen, maar alleen ingaat op het zuiver hypothetische geval dat FluXus en De Bieb dit geld niet nodig zouden hebben. Wethouder Vissers (ZOG) zegt het voorstel op zich goed en begrijpelijk genoemd te hebben, maar alleen zakelijk gevraagd heeft om de labels weg te halen. De heer Pauw (ROSA) zegt nu weer in verwarring te raken bij welke behandeling dit amendement hoort. De behandeling van de nota en de begroting lopen volgens hem nu weer door elkaar. Hij wil nu niet stemmen over financiën. Volgens hem zijn nu alleen de drie moties aan de orde en niet alle andere amendementen. De voorzitter zegt dat de zaken worden afgehandeld zoals geagendeerd. Na de schorsing zal de agendacommissie met een ordevoorstel komen. Zij wil nu komen tot een afronding van het debat. De heer Brekelmans (POV) eist een verklaring van de wethouder over zijn opmerking dat zij de raad misleid heeft, omdat in tegenstelling tot haar woorden op 17 januari FluXus al op 13 december een ondertekend aanvraagformulier had ingediend. Wethouder Vissers (ZOG) zegt niet op deze aantijgingen te willen ingaan en zich niet op deze manier in een hoek te willen laten zetten. Zij merkt op dat vanavond niet de Toekomstagenda aan de orde is en niet de kwestie waarover hier een verkeerde voorstelling van zaken gegeven wordt. De heer Brekelmans (POV) zegt dat het gaat om een aanvraagformulier voor een structurele subsidie voor De Flux. En dat lijkt hem cultuur, het onderwerp dat nu aan de orde is. De wethouder zei in januari volgens de notulen dat er nog een bedrijfsplan moest komen terwijl dat er al lag en dat moet de wethouder geweten hebben. Wethouder Vissers (ZOG) zegt dat er lange tijd gesprekken gaande waren met FluXus en De Kade over een mogelijke fusie. FluXus wist dus dat het bij De Kade moeilijk zat. Zij zou zo vlug geen andere instantie in Zaanstad weten die het werk van De Kade zou kunnen overnemen. Als de raad niet had goedgekeurd dat FluXus De Flux had overgenomen, dan was dat gewoon niet van toepassing geweest. De heer Brekelmans (POV) zegt dat het daar niet om gaat, maar om de misleiding. Alles wat hij nu beweert, is volgens hem terug te lezen in de notulen. Dat kan via de griffie desnoods gestaafd worden. Hij zegt een motie van wantrouwen te overwegen. Wethouder Visser (ZOG) zegt verder niet meer te weten wat hierop nog te zeggen. De heer Zoomermeijer (SP) zegt zich niet te willen bemoeien met de emoties van dit moment, maar zich het debat van januari nog wel goed te kunnen herinneren. Als het waar is wat hier beweerd wordt en hij had dat geweten, dan had hij destijds het debat anders gevoerd. Hij voelde zich toen voor het blok gezet door de mededeling dat de tijd gekomen was om de stekker uit De Kade te trekken. Als hij dit toen geweten had, was zijn insteek anders geweest en was het besluit misschien anders uitgevallen. Hij eist daarom een serieuzer antwoord van de wethouder. Wethouder Vissers (ZOG) zegt toe de gang van zaken voor de raad op een rij te zetten. Zij meldt dat de heer Brekelmans in het kader van de WOB alle documenten over De Kade vanaf de oprichting heeft opgevraagd. Zij merkt op dat subsidietoekenning een bevoegdheid is van het 14 21

22 Verslag 12 en 14 november 2013 college. In dit geval is de raad daarin meegenomen vanwege de sluiting van De Kade. Zij zegt niet alle data paraat te hebben, maar zal de raad via een informatiebrief informeren. De voorzitter stelt voor het op een ander moment te hebben over wat er in december en januari gebeurd is. Volgens haar heeft dat niet te maken met de inhoudelijke behandeling van de Toekomstagenda Cultuur waar het nu om gaat. De heer Zoomermeijer (SP) stelt voor op korte termijn in Een Zaans Beraad deze kwestie aan de orde te stellen. Hij wil dan wel vooraf de toegezegde informatie van de wethouder. Hij wil vervolgens ook een moment van reflectie voor de raad, omdat de besluitvorming van januari wel gevolgen heeft voor de positie van FluXus, ook in deze nota. Hij sluit niet uit dat het besluit over De Kade wellicht anders was uitgevallen. De heer Brekelmans (POV) eist dan wel dat alle raadsleden dezelfde informatie krijgen die hij nu heeft vergaard, zodat ze kunnen zien dat het klopt wat hij zegt. Wethouder Vissers (ZOG) merkt op dat iedereen wist dat er geen andere organisatie het poppodium zou kunnen overnemen, gezien de kennis en samenwerking die er al was. De heer Zoomermeijer (SP) verzoekt de wethouder deze opmerking nu achterwege te laten. De wethouder geeft hem daarin gelijk. De voorzitter stelt vast dat hiermee een einde is gekomen aan de beraadslagingen over de Toekomstagenda Cultuur en schorst de vergadering. Zij vraagt de leden van de agendacommissie met haar te komen overleggen over de procedure rond de stemmingen Pauze van uur tot 21.55uur De voorzitter heropent de vergadering en deel mee dat de agendacommissie voorstelt vast te houden aan de vastgestelde agenda en dus vanavond de stemming over de Toekomstagenda Cultuur en de drie moties af te wikkelen. De heer Molenaar (DZ) zegt dit geen goede gang van zaken te vinden, waar hij zich niet op heeft kunnen voorbereiden. Hij vindt dat deze nota met alle moties en amendementen een langdurige behandeling verdient en wil daarom vasthouden aan de oorspronkelijk afgesproken procedure. De voorzitter merkt op dat het oorspronkelijke plan, net als dit voorstel, was de cultuurnota af te handelen vóór de begroting. De heer Verschuren (CDA) vraagt wat de gevolgen zijn voor de bezuinigingen in de begroting in het niet ondenkbeeldige geval dat de nota eerst afgewezen wordt. De gevolgen lijken hem nogal ingrijpend. Mevrouw Mathkor (GroenLinks) zegt dat ze gezien alle moties en amendementen pas tot een afgewogen oordeel over de nota kan komen als duidelijk is wat er met alle moties en amendementen gebeurt en wat de gevolgen zijn voor de begroting. Daarom komt zij nu met het ordevoorstel alle stemmingen pas op het einde van de vergadering van komende donderdag te laten plaatsvinden. Anders wordt het voor haar en waarschijnlijk ook andere raadsleden lastig tot een overwogen oordeel te komen. De zaken zijn in dit geval anders gelopen dan voorzien. De heer Pauw (ROSA) vraagt zich af wat er gebeurd zou zijn als de Toekomstagenda bij een vorige vergadering ter besluitvorming had gelegen. Had men dan ook aangedrongen op uitstel tot de begrotingsbehandeling? Hij merkt op dat de raad zelf heeft aangedrongen op behandeling van de nota vóór de begroting

23 Verslag 12 en 14 november 2013 Mevrouw Kwantes (D66) is het eens met het ordevoorstel van GroenLinks. Mevrouw Mutluer (PvdA) verklaart als fractievoorzitter niet als lid van de agendacommissie dat haar fractie het ordevoorstel van GroenLinks steunt. Wethouder Olthof (PvdA) licht vanuit zijn portefeuille toe dat de nota een richtinggevend kader geeft en dat bij de begroting wordt vastgesteld met welk budget het college vervolgens aan het werk kan gaan om de doelstellingen van dat kader te realiseren. De nota zelf en de drie inhoudelijke moties geven richting aan de inhoud van de Toekomstagenda. De overige moties en amendementen gaan over de vaststelling van de financiële kaders en dekking. Bij de uitwerking met de vijf instellingen zal vervolgens blijken of het alsdan vastgestelde budget toereikend is. Als de cultuurnota niet zou worden aangenomen, is het onduidelijk welk richtinggevend kader van toepassing is op de bezuinigingsvoorstellen in de begroting. De nota bepaalt dus de richting, maar dat staat los van de besluitvorming over de financiële opgave die bij de begroting wordt vastgesteld. De voorzitter zegt dat de argumenten pro en contra het ordevoorstel van GroenLinks zijn gepasseerd en brengt het in stemming. Zij stelt vast dat de fracties van de VVD, ROSA en ZOG het voorstel afwijzen en dat de stemmingen over de cultuurnota dus op donderdag zullen plaatsvinden, direct na de bespreking van de begroting. Toelichting op en debat over ingediende moties en amendementen bij de Begroting De voorzitter merkt op dat de moties en amendementen besproken zullen worden conform de inrichting in programma s van de begroting. De algemene beschouwingen zijn geweest en dat betekent dat er nu spreektijden in acht genomen worden. Het overzicht van de spreektijden wordt regelmatig op de beeldschermen geprojecteerd. Het staat de raadsleden vrij te reageren op de programma s, ook als er geen moties of amendementen zijn ingediend. o Economie De heer Molenaar (Democratisch Zaanstad) zegt dat zijn motie voortkomt uit een warm hart voor de Zaanse ondernemers die moeilijke tijden doormaken, terwijl ze van groot belang zijn voor de stad omdat ze enerzijds mensen werk en inkomen verschaffen en anderzijds veel belastingen inbrengen. Vorig jaar heeft het Rijk in de Aanbestedingswet de mogelijkheden verruimd om lokale ondernemers in te schakelen bij gemeentelijke opdrachten. Dit is vooral van belang voor ondernemers in de bouw die te maken hebben met de cirkel in de woningbouw waarop actie moet worden ondernomen. De mogelijkheid bestaat om vijf jaar lang voorrang te geven aan aannemers uit Zaanstad. Dat kan door minimaal drie offertes aan te vragen die achteraf gepubliceerd worden. Het belang van de motie lijkt hem evident. Hij roept de raadsleden op te zorgen dat zo veel mogelijk Zaanse ondernemers aan het werk kunnen en te voorkomen dat een onbekende aannemer uit Utrecht bij miljoenenprojecten aan de slag kan zoals eerder is gebeurd. Mevrouw Mutluer (PvdA) onderschrijft het belang van het ondersteunen van Zaanse ondernemers, maar volgens haar is de motie om technische redenen achterhaald door nieuwe wetgeving en de Gids Proportionaliteit. Onder de Europese aanbestedingsgrens gelden geen landelijke procedures meer, maar wordt geadviseerd te kiezen voor een proportionele aanpak in overeenstemming met het karakter van de opdracht en de lokale (markt-)omstandigheden. Die zaken zijn niet te kwantificeren in bedragen, zoals deze motie nog wel doet. Zij onderschrijft dus de strekking van de motie, maar raadt de wethouder Inkoop aan zijn ambtenaren op te dragen geen drempels meer te hanteren en proportionaliteit als richtsnoer te nemen. De heer Dissels (PB) vraagt waarom bij besluit 2 niet gekozen is om minimaal twee lokale aanbieders bij meervoudig onderhands aanbesteden als men de drempels voor deze groep wil verlagen. Hij is voorstander van enig protectionisme zonder dat luidkeels te verkondigen

24 Verslag 12 en 14 november 2013 De heer De Hen (GroenLinks) heeft van een geraadpleegde deskundige begrepen dat het juridisch-technisch niet mogelijk is drempelbedragen eigenmachtig te veranderen, omdat dit juridische procedures van andere aannemers zou kunnen uitlokken. Hij waardeert de intenties van de motie, maar meent dat de gemeente omwille van de objectiviteit en toegankelijkheid van de markt niet kan voldoen aan het gevraagde. Wethouder Struijlaart (VVD) zegt blij te zijn met alle deskundigheid in de raad op dit gebied. Hij is het eens met mevrouw Mutluer dat de motie strijdig is met de Gids Proportionaliteit: het mag en kan dus niet. Het pleidooi om zo veel mogelijk met Zaanse ondernemers in zee te gaan neemt hij echter wel ter harte. Zo worden Zaanse ondernemers actief geïnformeerd over het gemeentelijk aanbestedings- en inkoopbeleid en wordt daar informatie over SROI aan gekoppeld. Hij zit daartoe regelmatig met ondernemers aan tafel. Gezien de letterlijke tekst moet hij de motie echter ontraden. De heer Molenaar (DZ) vraagt of hij die juridische onderbouwing voor donderdag op schrift mag ontvangen. Hij merkt op dat in de huidige aanbestedingsregels van de gemeente nog steeds sprake is van drempelbedragen en dat hij daarom kiest voor een verhoging zolang de nieuwe regelgeving nog niet in de Zaanse regels geïmplementeerd is. Dat kan het college daarna nog altijd doen. In een toelichting op de motie die niet meegezonden is, staat de reden voor de formulering dat er minimaal één lokale ondernemer een offerte moet indienen. Hij wil ook realistisch de mogelijkheid openhouden dat er voor een specialistische opdracht geen Zaans bedrijf te vinden is. Dan moet er een uitwijkmogelijkheid zijn. Hij zegt de motie wel in stemming te willen blijven brengen. Mevrouw Groothuismink (ROSA) zegt dat ROSA deze motie wil ondersteunen. Er wordt werk gegund aan aannemers van buiten, terwijl Zaanse aannemers die het werk ook hadden kunnen doen, failliet gaan. Het gaat er nu om alle kansen aan te pakken om werk aan Zaanse ondernemers te gunnen. Zij brengt de motie 98 van ROSA onder de aandacht die euro van de stichting Marketing over te hevelen naar de cultuursector om met dat geld evenementen te organiseren die ten goede komen aan de marketing van de stad. De gemeentelijke bijdrage van euro in natura aan de stichting Marketing zij heeft de term zo overgenomen uit de begroting, waarschijnlijk gaat het over ambtelijke inzet ten behoeve van Inverdan blijft daarbij onverlet. Wethouder Struijlaart (VVD) zegt blij te zijn met alle meedenkende raadsleden. Bij citymarketing dragen grote bedrijven ook substantieel bij aan het totale budget. Als de gemeente haar bijdrage zou terugtrekken zou dat een slecht signaal afgeven aan de cofinanciers en kunnen alle activiteiten in gevaar komen. Hij benadrukt dat het gaat om een relatief klein budget als men het afzet tegen alles wat daarvoor gedaan wordt, zoals Zaanmakers en de verschillende magazines. Het totaalbedrag van euro in natura en middelen is volgens hem nodig om de zaak op de kaart te houden. Daarom ontraadt hij deze motie. o Werk, inkomen en integratie Mevrouw Mutluer (PvdA) merkt op dat de ingediende moties en amendementen van de SP allemaal te maken hebben met de nota Werken werkt waarover de raad besloten heeft die niet gelijktijdig met de begroting te behandelen, maar op een later tijdstip apart. Bovendien zijn nog niet alle antwoorden van de wethouder op openstaande vragen binnen. Daarom verzoekt zij de SP deze moties even te parkeren tot de raad van 28 november wanneer die nota op de agenda staat. Mevrouw Van Elmpt (SP) zegt dat de SP geen moment voorbij wil laten gaan om armoede onder de aandacht te brengen, ook niet bij de begroting. Maar gezien de argumenten van de PvdA en met het oog op de tijd is zij bereid in te stemmen met het gevraagde uitstel

25 Verslag 12 en 14 november 2013 De voorzitter stelt vast dat mede-indiener ROSA hiermee instemt en dat deze vier moties aan de orde komen bij het debat over de nota Werken werkt. o Wonen en ruimtelijke ordening Mevrouw Kwantes (D66) zegt dat motie 10 gezien moet worden als een ondersteuning voor het her en der vermelde streven van het college naar een versterking van de positie binnen de formele en informele netwerken van de MRA. Zij wil de mogelijkheden op dit gebied eens goed in kaart gebracht zien en dan bespreken in een Zaans Beraad. De heer Pauw (ROSA) acht de motie overbodig omdat er al veel gebeurt. Hij wijst op het recente bezoek van de heer Joustra en de aanstaande agendering van een stuk over dit onderwerp. Wethouder Linnekamp (GroenLinks) juicht het toe dat de raad belangstelling heeft voor versterking van de regionale positie. Het college heeft het daar geregeld over. Er was inderdaad een recent werkbezoek en mevrouw Van Elmpt zit in een commissie die zich daarover buigt. Hij vindt het een prima idee daar eens uitgebreid met de raad over te praten en neemt de uitnodiging dan ook graag aan. Mevrouw Kwantes (D66) zet dat het haar vooral gaat om de informele wegen om die positie te versterken en neemt aan dat de raad het daar binnenkort over gaat hebben. Wethouder Straat (VVD) vindt dat de motie van de heer Molenaar over Zaan-IJ in lijn is met diens opstelling over dit project. Er is ook toegezegd naar dat budget te kijken, maar dat is niet meer expliciet aan de orde geweest. Het is wel integraal meegewogen bij de hervormingsagenda voor het stedelijk domein. Bij de prioritering van de vier kwadranten waar met de raad over gesproken en besloten is, is het project Zaan-IJ opgenomen. Theoretisch gezien kan men daar nu nog op bezuinigen, maar dat komt dan bovenop de bezuiniging van twee miljoen euro waar toen toe besloten is. De heer Molenaar (DZ) zegt die theoretische mogelijkheid in praktijk te willen brengen en zijn motie dus te handhaven. o Bereikbaarheid en mobiliteit Mevrouw Visscher (ChristenUnie) zegt dat ze met haar amendement 96A samen met ZIP een deel van de reservering voor een fietsvoorziening bij het station wil inzetten voor tijdelijke voorzieningen voor mensen die het stadhuis nu moeilijk kunnen bereiken: ouderen, bruidsparen, gehandicapten. De rest van de reserve blijft bestaan voor die later te realiseren fietsvoorziening. De heer Molenaar (DZ) zegt die motie te willen ondertekenen omdat die bijzonder effectief en doelmatig is. Hij vraagt welke mogelijkheden hij zelf nog heeft om een motie over mobiliteit in te dienen. De voorzitter zegt dat de afspraak was dat moties en amendementen tot hedenmorgen uur konden worden ingediend met het oog op een goede voorbereiding van het debat. Dat neemt niet weg dat het raadsleden vrijstaat op elk moment tijdens een vergadering een motie in te dienen, ook al gaat dat tegen de afspraken in. Mevrouw Mathkor (GroenLinks) zegt de motie niet te steunen. Ook zij is voor toegankelijkheid van het stadhuis voor gehandicapten en ze heeft bij het Zaans Beraad ook een toezegging van de wethouder gehoord op dat gebied. Maar het gaat haar te ver nu het stadhuis beter bereikbaar te maken voor auto s dan voor de fiets. Dat druist volgens haar in tegen haar principes en ook tegen die van het ZVVP. De heer Hartog (VVD) noemt de strekking van de motie sympathiek, maar is tegen het onttrekken van geld uit een reserve die voor een fietsvoorziening bedoeld is en voelt niet voor 18 25

26 Verslag 12 en 14 november 2013 tijdelijke maatregelen zolang nog niet duidelijk is wat er met Figaro en de spoorwergoverbouwing gaat gebeuren. De heer Brekelmans (POV) vindt de motie ook sympathiek, maar vraagt hoe men iets denkt te kunnen realiseren zolang er niets gebeurt rond Figaro en er dus geen ruimte is. Hij denkt bovendien dat er een goedkopere oplossing is te realiseren bij het busstation. Mevrouw Visscher (ChristenUnie) merkt op dat het stadhuis thans goed bereikbaar is per fiets. Zij denkt niet aan iets op de plek van de Figaro, maar in de sfeer van een Kiss & Ride. De heer Pauw (ROSA) merkt op dat mensen in een rolstoel niets hebben aan een goede toegankelijkheid per fiets. Het nemen van de helling naar het stadhuis is volgens hem per rolstoel een onmogelijke zaak. Wethouder Linnekamp (GroenLinks) erkent dat hij heeft toegezegd naar de bereikbaarheid voor mindervaliden te laten kijken. Hij vraagt zich echter af of de oplossing van deze motie effectief en doelmatig is, omdat die voor een beperkte periode zal zijn en voortdurend zal conflicteren met de doorgaande bouw- en sloopactiviteiten. Het gaat om een forse investering waarbij 1 miljoen euro zo maar even voor een naar iedereen hoopt korte periode overgeheveld wordt. Dat lijkt hem niet effectief en doelmatig en daarom ontraadt hij deze motie. De heer Zoomermeijer (SP) zegt amendement 96K van D66 en ChristenUnie sympathiek te vinden. Bij het debat indertijd heeft de SP ook beargumenteerd dat volstaan zou kunnen worden met een statisch systeem, beperkte handhaving en borden die de automobilisten wijzen op de eigen verantwoordelijkheid. Hij twijfelt nog wel of hij het amendement zal steunen omdat het de opbrengst wil bestemmen voor het programma economie, terwijl hij dat liever zou willen bestemmen voor cultuur of welzijn. Maar daar wil hij het graag over hebben. Mevrouw Kwantes (D66) ziet in navolging van recent verschenen berichten in de media weinig meerwaarde in een dynamisch parkeerverwijssysteem. De kostenbesparing wil zij binnen het programma economie bestemmen voor acquisitie en werkgelegenheid, omdat het gaat om een incidentele besparing. Zij heeft de technische vraag uitgezet hoeveel de besparing ongeveer zou bedragen, omdat er voor een statisch systeem ook kosten gemaakt moeten worden voor borden en palen. Zij denkt dat er een grote post van de begrote euro zal resteren voor de andere bestemming. Zij had gehoopt daarover van de wethouder meer uitsluitsel te krijgen. De heer Arens (PvdA) zegt uit een eerdere bespreking begrepen te hebben dat het verwijssysteem bedoeld was om bezoekers uit Zaanstad-Noord en van buiten de gemeente op drukke dagen tijdig te informeren welke parkeerplekken nog beschikbaar zijn. Mevrouw Kwantes (D66) antwoordt dat het daar inderdaad voor bedoeld was, maar dat onderzoek uitwijst dat mensen het systeem niet bekijken. De heer Arens (PvdA) zegt bezoekers gesproken te hebben die op donderdagavond tevergeefs een plek op de Rozengracht zochten en kwamen vast te zitten. Hij denkt dat mensen uit Noord en van buiten de informatie wel degelijk zullen raadplegen om te kijken waar ze kunnen parkeren. De heer Zoomermeijer (SP) zegt van ambtenaren hetzelfde gehoord te hebben als D66. Hij vindt de bestemming voor acquisitie te wollig en wil hardere formuleringen dat er echte werkgelegenheid voor terugkomt. De heer Molenaar (DZ) vraagt of de wethouder de genoemde onderzoeken ook kent en waarom hij er dan niets mee doet. Spreker zegt al eerder gewaarschuwd te hebben dat het systeem niet effectief zou zijn en ziet nu die waarschuwing bevestigd. Hij betwijfelt of het nut voor een beperkt aantal mensen deze investering rechtvaardigt

27 Verslag 12 en 14 november 2013 Mevrouw De Leeuw (ROSA) spreekt haar blijdschap uit over dit gevolg van haar algemene beschouwingen. Zij is benieuwd naar de antwoorden van de wethouder. Wethouder Straat (VVD) zegt dat het gaat om een moeilijk te achterhalen, bescheiden onderzoek in Tilburg onder een kleine steekproef. Daaruit bleek dat slechts een beperkt aantal mensen gebruikmaakte van de informatie. Dat vindt hij niet verbazingwekkend, omdat 80% van de ondervraagden bekend was met de situatie ter plekke. Hij maakt een rekensommetje waarbij hij uitgaat van 12% bezoekers die onbekend zijn met de lokale situatie. Op de verkeersbewegingen per jaar komt hij op een aanzienlijk aandeel. De ervaring wijst uit dat congestie aanmerkelijk minder optreedt als er een klein deel van de verkeersstroom naar een andere plek wordt geleid. Hij zegt dit met enige voorzichtigheid omdat er nog niets met harde cijfers kan worden aangetoond. Hij brengt in herinnering dat de raad zelf heeft ingestemd met het bewegwijzeringsplan. Er zijn al voorbereidingskosten gemaakt en er staan al werkzaamheden in de wachtstand. Er valt op dit moment ook een aanbestedingsvoordeel te verwachten, dat lager zal uitvallen als dit element uit de aanbesteding wordt weggehaald. Er lekken kosten weg naar het statisch systeem. Hij schat dat er maximaal de helft van het budget zal overblijven. Het incidentele effect is dus minder dan men op het eerste gezicht zou denken. Het is aan de raad om daarin een afweging te maken. Zijn advies is gewoon door te gaan met de aanleg, ook uit een oogpunt van een kosten-batenanalyse. Men kan er niet van uitgaan dat elke automobilist een navigatiesysteem hanteert. De heer Molenaar (DZ) denkt dat haast elke auto tegenwoordig voorzien is van navigatie en wijst op de krimpende afzetmarkt voor TomTom. Hij zal de motie steunen. Mevrouw Kwantes (D66) zegt de motie uit principe te zullen handhaven. De motie geeft al aan dat er ook kosten gepaard gaan met een statisch systeem. Zij snapt dat de wethouder wil doorgaan. Zij blijft bij de bestemming voor het programma economie en hoopt dat met deze incidentele post een hoop concrete werkgelegenheid kan worden gecreëerd. o Milieu De heer Molenaar (DZ) vergelijkt het klimaatbureau met een geheime ondergrondse Russische beweging waar je niets van hoort of ziet, maar wat wel veel geld kost: uit de begroting blijkt bijna een miljoen euro. Door een belangrijk deel van dat budget te schrappen en de toch al niet haalbare doelstellingen enkele jaren op te schorten, wil hij met motie 114 De Bieb open houden. Mevrouw Mathkor (GroenLinks) merkt op dat het klimaatbureau dus des te harder nodig is om de doelstellingen wel haalbaar te maken. Wethouder Linnekamp (GroenLinks) merkt op dat het klimaatbureau inderdaad ook ondergronds opereert met een studie naar een ondergronds warmtenet. Voor het overige ontkent hij de gemaakte vergelijking. Bij de Nuon-transactie is het budget voor het bureau aan de orde geweest en de relatie gelegd met het duurzaamheidsfonds. Alle informatie is beschikbaar en wordt elk jaar via een jaarverslag verstrekt, ook aan de raad. In de begroting staan de formatiekosten, maar niet aan wat er met die formatie aan externe subsidies en inkomsten wordt verworven. Dat is meer dan het bureau de gemeente kost. Er zit nog steeds veel geld in het klimaatfonds, terwijl er toch al heel wat projecten in gang zijn gezet. Jaarlijks wordt de raad geïnformeerd over de resultaten van het bureau via de projecten die het in gang weet te zetten. Daar staat niet bij dat het door een ambtenaar van dat bureau geregeld is. Alle projecten boven een bepaald bedrag komen bij de raad voorbij. Sinds mei ligt er een evaluatie van het klimaatbureau, maar alleen D66 heeft de moeite genomen daar initiatief op te nemen. Het is niet gebruikelijk over elke gemeentelijke afdeling afzonderlijk gedetailleerde financiële informatie te verstrekken; dat gebeurt alleen op aggregatieniveau. Dus is volgens hem alle mogelijke informatie al verstrekt. Het lijkt hem een uitstekend idee in december alsnog de evaluatie van het klimaatbureau te bespreken op initiatief van D

28 Verslag 12 en 14 november 2013 De heer Molenaar (DZ) zegt die informatie niet te kennen en vraagt alsnog een overzicht van alle baten en kosten per project. Hij hoeft niet te weten wat elke ambtenaar daar de gemeente kost, maar wel hoe er gewerkt wordt, waaraan, tegen welke kosten en welke extra inkomsten daarmee verworven worden. De heer Tuijn (PvdA) oppert omwille van de voortgang alle beschikbare informatie bij elkaar te leggen voor de heer Molenaar. De heer Verschuren (CDA) zegt de behoefte aan informatie te begrijpen omdat spreker zelf ook geen goed beeld heeft van wat het klimaatbureau allemaal doet. Hij ziet een totaalrapport graag tegemoet. Wethouder Linnekamp (GroenLinks) zegt dat de gevraagde informatie te vinden is in de evaluatie die gewoon beschikbaar is. De kosten zal hij op aggregatieniveau laten doorgeven. De milieuprogramma s werden tot voor kort elk jaar naar de raad gestuurd, maar werden zelden of nooit geagendeerd. Hij vraagt wat men dan nog precies extra wil hebben. Over de omvang van het Duurzaamheidsfonds is regelmatig inzicht gegeven. Bij de evaluatiebespreking in december wil hij ook nog een plan van aanpak voegen. Dan kan hij bekijken wat er gebeurt en wat men voor de komende jaren wil veranderen. Wethouder Olthof (PvdA) merkt op dat de drie moties van DZ een bepaald bedrag ergens onttrekken om te bestemmen voor een cultuurdoel. Motie 115 wil jaarlijks euro onttrekken aan het projectbureau Zaan-IJ om de korting op De Bieb teniet te doen. Hij vraagt of de heer Molenaar zich wel realiseert dat de korting op De Bieb jaarlijks euro bedraagt, zodat de motie niet voldoende is om dat te compenseren. De heer Molenaar (DZ) antwoordt dat hij om die reden drie verschillende moties met dezelfde bestemming heeft ingediend. Hun som is wel voldoende om de jaarlijkse korting te compenseren. Mevrouw Kwantes (D66) ziet omwille van de tijd af van een toelichting op motie 88. Zij hoopt dat iedereen hem wil lezen en steunen. Zij acht motie 99 controversiëler. Die stuurt aan op een matchingfonds voor duurzame renovatie van bestaande woningen op de meest energieonzuinige categorieën en dat in samenwerking met de woningbouwverenigingen. Hiervoor moeten de bestaande regels voor het duurzaamheidsfonds gewijzigd worden. Het voorstel sluit aan bij de klimaatdoelstelling om CO 2-reductie te realiseren in bestaande woningen. Maar het heeft bovendien effecten op andere terreinen: woningverbetering, economie via werk in de bouwsector. Bovendien komt het tegemoet aan een bezwaar dat in de minima-effectrapportage wordt gesignaleerd namelijk dat de minima veel moeite hebben met de energiekosten die hoog oplopen in hun onzuinige woningen waar zij zelf niet veel aan kunnen veranderen. Het voorstel slaat dus vier vliegen in één klap. De heer Tuijn (PvdA) vindt de neveneffecten van de motie interessant. Hij vraagt hoe de matching in elkaar steekt. Hij vraagt of zijn beeld klopt dat het iets heeft van crowdfunding. Bovendien is hij benieuwd naar de verhouding tussen geld uit het duurzaamheidsfonds en geld uit andere bronnen. Die vraag acht hij van belang omdat het aangeeft hoeveel subsidie er gegeven wordt voor een maatregel die zichzelf op termijn kan terugverdienen. Mevrouw Mathkor (GroenLinks) vindt de motie op zich buitengewoon sympathiek, maar is benieuwd of de wethouder kan aangeven of het binnen de wet- en regelgeving mogelijk is. Energiebesparing bij minima is belangrijk voor haar fractie en voor de PvdA en kwam ook bij de evaluatie als zodanig naar voren. Ook motie 88 vindt zij sympathiek, maar zij meent zich te herinneren dat bij een eerder verzoek in die richting naar voren kwam dat zonnepanelen op braakliggende terreinen nauwelijks rendabel waren. Zij is zonder meer wel voor de in deze motie voorgestelde aanleg van stadstuinen. De heer Pauw (ROSA) hoort ook graag eerst een uitleg in begrijpelijk Nederlands van het matching fonds en welke deel de gemeente daarin moet nemen. Hij vraagt zich af of de 21 28

29 Verslag 12 en 14 november 2013 gemeente een initiatief moet nemen om woningen energiezuiniger te maken als de corporaties zelf het tot nu toe hebben laten afweten. Mevrouw Kwantes (D66) vraagt de overwegingen bij de motie goed te lezen. Met matching bedoelt zij dat de gemeente niet de maatregelen helemaal voor haar rekening neemt, maar dat juist een bijdrage gevraagd wordt van de corporaties en de bewoners. Zij heeft de ingangsdatum bewust op 2015 gesteld omdat er ook voor haar de nodige vragen liggen die in 2014 kunnen worden uitgezocht. Zo kan onderzocht worden onder welke condities het voor corporaties en bewoners interessant wordt om ook financieel mee te doen met een programma van renovatie om woningen energiezuiniger te maken. De terugverdientijd is zonder wat extra steun voor minima te lang om nu in een dergelijk programma te stappen, terwijl zij wel het meeste profijt daarvan zouden kunnen hebben. Omdat hier een aantal complexe zaken bij elkaar komen, vraagt zij in deze motie allereerst om een onderzoek. Het lijkt haar wel een hele mooie mogelijkheid die nadere verkenning verdient. Wethouder Linnekamp (GroenLinks) zegt hier als voorzitter van het Klimaatverbond uren over te kunnen praten. Qua inhoud zijn de woorden van mevrouw Kwantes hem uit het hart gegrepen. Het lijkt hem een prima aanpak waarmee de geschetste voordelen te behalen zijn. Nu kunnen burgers al een subsidie van 15% krijgen als ze samen werken aan maatregelen voor energiebesparing. Hij wil nu nog geen bedrag aan de motie verbinden. Het is nu wel zo dat mensen met een goed inkomen investeren in maatregelen om hun toch al goede huis te verbeteren qua energieverbruik en dat de mensen met een smalle beurs geen mogelijkheden hebben om de financiering rond te krijgen. Er wordt al gezocht naar constructies om ook in die gevallen financiering mogelijk te maken, ook op landelijk niveau. Hij is voor het pleidooi om daar aansluiting bij te zoeken en enige middelen voor in te zetten. Dat lijkt hem een prima onderwerp om over te praten bij de komende evaluatie van het klimaatbeleid. Maar hij wil daar nu niet al op vooruitlopen met het vaststellen van een bedrag. Dat wil hij koppelen aan die bespreking. Intussen wil hij wel kijken of er enige omvang te geven is aan de maatregelen die de motie noemt en hij wil daar de raad bij betrekken. Bij een onderzoek in maart in verband met een vraag van ROSA over het plaatsen van zonnepanelen op een terrein kwam naar voren dat de investering in de tijdelijke aanleg van de infrastructuur voor de panelen niet rendabel zou zijn. Het college staat in zijn algemeenheid wel open voor initiatieven en ideeën om iets te doen met braakliggende terreinen, ook voor stadslandbouw. Dat deel van de motie kan hij dus steunen. Voor het andere deel zal hij het memo uit maart nog een keer naar de raad sturen. Mevrouw Kwantes (D66) zegt naar aanleiding van de toezending van het memo dat zij dan bereid is het deel over de zonnepanelen in de motie 88 te schrappen. Zij zegt zich te realiseren dat er al veel gebeurt met het duurzaamheidsfonds, maar dat huurders er nog weinig profijt van hebben. Als de wethouder bereid is te verklaren dat hij meer inzet wil plegen voor de sociale huursector en ook bereid is daar gemeentelijke middelen voor in te zetten met het oog op de extra werkgelegenheid, dan is zij bereid motie 99 terug te nemen. Wethouder Linnekamp (GroenLinks) zegt dat er in het kader van het energieakkoord in 2017 al 400 miljoen euro zal vrijkomen voor de corporaties. Intussen wordt er wel ook gekeken naar mogelijkheden. Mevrouw Kwantes (D66) zegt dat zij de motie nu niet zal indienen, maar achter de hand zal houden voor het moment dat hier weer over gesproken wordt. Agendapunt 4 vanaf Grondzaken en Gebiedsontwikkeling en agendapunt 5 Stemmingen worden doorgeschoven naar de vergadering van donderdag 14 november

30 Verslag 12 en 14 november

31 Verslag 12 en 14 november Schorsing De voorzitter sluit de besprekingen voor de avond af omdat de afgesproken tijd van gepasseerd is. Zij schorst de vergadering om uur tot donderdag 14 november uur. Zij wijst erop dat de meeste fracties al veel spreektijd gebruikt hebben en maant de raadsleden donderdag de nodige discipline in acht te nemen opdat de vergadering dan uiterlijk om uur kan worden afgerond

32 Verslag 12 en 14 november 2013 VERSLAG van de openbare vergadering van de gemeenteraad van Zaanstad, gehouden op donderdag 14 november 2013 in het gemeentehuis van Zaanstad. VOORZITTER: mevrouw G.H. Faber. INTERIM-RAADSGRIFFIER: mevrouw M. van Omme. GRIFFIE: mw. K. Timmerman, mw. L. de Man en hr. R. Conradie Aanwezig: De raadsleden: A.J. Arens (PvdA), R. Bouber (VVD, vanaf uur), T. Brekelmans (POV), J.R. Dissels (PB), E. van Duuren (Z.O.G.), mevrouw S. van Elmpt (SP), R. Goezinne (PvdIJ) (PvdIJ), L. Groen (PvdA), mevrouw N.J. Groothuismink (ROSA), G.J.W. Hartog (VVD), mevrouw J.J. Havik-Schaft (Z.I.P.), R.A. de Heer (VVD), D.G. de Hen (GroenLinks), mevrouw C.E. Kalteren (CDA), mevrouw S. Kük (GroenLinks), mevrouw G.E. Kwantes (D66), mevrouw H. de Leeuw (Z.O.G.), M. Mandjes (VVD, vanaf uur), mevrouw R.R. Mathkor- van Bennekom (GroenLinks), A. Molenaar (Democratisch Zaanstad), mevrouw S.M. Munnikendam (D66), mevrouw S. Mutluer (PvdA), mevrouw A.M. Oosterkamp-Veenswijk (VVD, vanaf uur), R. Pauw (ROSA), H. Polat (PvdA), mevrouw P. van Rheeden-Swart (Z.O.G.), mevrouw H. Scholten (VVD), F.W. Smout (PvdA), mevrouw A. Snijder (Z.O.G.), R. Spiekstra (PvdA), H. Stevens (Z.I.P.), R.C. Tuijn (PvdA), A.J.H. Verschuren (CDA), mevrouw H.A. Visscher- Noordzij (ChristenUnie), J. de Vries (D66), mevrouw E.W.H. Wester (PvdA), J. ter Wisscha (VVD, vanaf uur) en P.B.C. Zoomermeijer (SP). Verder zijn aanwezig: Burgemeester G. H. Faber (voorzitter), de wethouders: R.J. Linnekamp (GroenLinks) mevrouw C. Noom (PvdA), J. Olthof (PvdA), D.D. Straat (VVD), E. Struijlaart (VVD) en mevrouw L. Vissers- Koopman (Z.O.G.) alsmede mevrouw M. van Omme (interim-raadsgriffier), mevrouw K. Timmerman (raadsadviseur) en mevrouw N. Kwekkeboom (Notuleerservice Nederland, verslag). Verhinderd: B. Dogan (SP). Agenda 1. Opening en mededelingen van de voorzitter 2. Vaststellen van de agenda 3. Debatagenda: Vervolgdebat van 12/11/13 over ingediende moties/amendementen (zie separate stemlijst) inclusief de preadviezen van het college 4. Verklaring per fractie over Begroting Stemmingen Motie 85 van Democratisch Zaanstad en PB: lokale ondernemers meer kansen geven bij gemeentelijke aanbestedingen Motie 98 van ROSA: subsidie aan Stichting Marketing Zaanstreek Motie 91 van SP: armoedemonitor Motie 93 van SP: Stadspas voor minimuminkomens Motie 94 van SP en ROSA: oormerken van geld voor minimabeleid Motie 95 van SP en ROSA: Langdurigheidstoeslag Motie 100 van D66: versterking positie MRA Motie 115 van Democratisch Zaanstad en PB: halvering budget Zaan/IJ-project ten gunste van de Bieb Amendement 96A van ChristenUnie en Z.I.P.: bereikbaarheid van stadhuis Amendement 96K van D66 en ChristenUnie: statisch in plaats van dynamisch parkeerverwijssysteem Motie 116 van PB: spoorse doorsnijdingen Motie 88 van D66 en ROSA: onderzoek naar zonnepanelen op leegstaande monumenten, panden en braakliggende terreinen (aangepaste versie) 1 32

33 Verslag 12 en 14 november 2013 Motie 99 van D66: duurzaamheidsfonds Motie 114 van Democratisch Zaanstad en PB: schrappen budget Klimaatbureau ten gunste van de Bieb Motie 118 van VVD: onderzoek nascheiding huishoudelijk afval Motie 92 van ChristenUnie: opstellen convenant in verband met alcoholpreventie Motie 87 van de ChristenUnie: halfjaarlijkse kosten-batenanalyse met betrekking tot BUUV Amendement 96E van ROSA en SP: onttrekking aan algemene reserves ter vermindering van bezuiniging op buurthuizen Amendement 96C van ROSA, PvdA, GroenLinks en SP: uitwerking plannen op basis van Cultuurnota en vrijmaken budget voor transitie Bieb en Fluxus Motie 90 van GroenLinks, D66 en Z.I.P.: onderhoud aan bomen Motie 96 van SP: onderhoud openbare ruimte Motie 97 van D66: Participatie- en oriëntatieparagraaf Amendement 96B van GroenLinks, D66, ROSA en Z.I.P.: bomenbestand Amendement 96I van D66: budget van programma handhaving naar cultuur Motie 86 van Democratisch Zaanstad en PB: opleggen taakstelling met betrekking tot de juridische afdeling van de gemeente Zaanstad Motie 89 van GroenLinks, SP en CDA: raadsvergoeding op huidig niveau houden Motie 102 van PvdA: afschaffen schriftelijke verslagen raadsvergaderingen Motie 103 van PvdA: bezuinigen op onderzoeken Rekenkamer Motie 104 van PvdA: kosten steunfractieleden Motie 105 van PvdA: vaste fractievergoeding Motie 106 van PvdA, CDA en ChristenUnie: leges woonurgentie Motie 111 van ROSA: opnemen fair trade in nieuw multiservicecontract Motie 112 van ROSA: publiceren bekendmakingen in huis-aan-huisbladen Motie 113 van Democratisch Zaanstad en PB: verlaging budget ICT ten gunste van de Bieb Amendement 96H van D66: budget van juridische ondersteuning naar cultuur Amendement 96J van D66: budget van extern beleidsonderzoek naar cultuur Motie 117 van ROSA: matiging topinkomens in (semi-)publieke sfeer (nieuw) Motie 84 van Democratisch Zaanstad en PB: rendabele investeringen Motie 101 van PB: stijgingspercentage WOZ 2014 Motie 110 van ROSA: lagere evenementenleges voor rechtspersonen zonder winstoogmerk Amendement 96D van ROSA: schrappen legesheffing voor woonurgentie Amendement 96F van ROSA: schrappen van legesheffing op archeologisch onderzoek Amendement 96G van ROSA en SP: opbrengst abri s toevoegen aan programmaveld Cultuur Motie 107 van PvdA: toegankelijkheid Bieb Motie 108 van CDA: subsidie Zaantheater Motie 109 van GroenLinks: onderzoek naar functies Bieb in de Kleurenbuurt Amendement 99A van D66 en SP: verhoging toeristenbelasting Raadsbesluit 98: Toekomstagenda Cultuur (2013/242447) Raadsbesluit 99: belastingverordeningen Zaanstad 2014 (2013/ ) Raadsbesluit 97: Actualisatie 13.2 van het programma Inverdan (2013/224790) Raadsbesluit 96: Begroting Raadsbesluit 101: Voorbereidingsbesluit gebied Zaandam Noord Raadsbesluit 102: Voorbereidingsbesluit Havenstraat, Hemkade en omstreken (2013/276609) 5. Sluiting 1. Opening en mededelingen van de voorzitter De voorzitter heropent de vergadering om uur. Ze heet iedereen welkom en noemt de afmeldingen. Verder deelt ze mee dat op de tafels de ingediende moties en amendementen, een stemlijst, de oranje agenda en de twee voorbereidingsbesluiten liggen, die sinds vijf minuten openbaar zijn. Deze zijn ook digitaal beschikbaar. 2 33

34 Verslag 12 en 14 november Vaststellen van de agenda (De behandeling van dit agendapunt begint om uur.) De heer Molenaar (Democratisch Zaanstad) deelt mee Democratisch Zaanstad motie 85 intrekt. De fractie gaat de tekst verbeteren en zal deze motie bij een volgende vergadering indienen. 3. Debatagenda: (De behandeling van dit agendapunt begint om uur.) Vervolgdebat van 12/11/13 over ingediende moties/amendementen (zie separate stemlijst) inclusief de preadviezen van het college Jeugd en onderwijs De ChristenUnie heeft samen met ROSA een motie ingediend over het alcoholbeleid (motie 92). Het doel van deze motie is dat verenigingen op een verantwoorde manier met alcohol omgaan. Het CDA vindt deze motie zeer sympathiek. Het lijkt het CDA beter om een en ander te regelen in het bestaande horecaconvenant dan om een nieuw convenant op te stellen. GroenLinks vindt deze motie onduidelijk. Mevrouw Kük wijst erop dat wettelijk geregeld is dat er geen alcohol verstrekt mag worden aan jongeren onder de achttien jaar. De Z.O.G. zal deze motie steunen. Mevrouw Groothuismink (ROSA) legt aan mevrouw Kük (GroenLinks) uit dat ROSA en de ChristenUnie niet willen dat tijdens een jeugdtoernooi volwassenen met een biertje in de hand staan te kijken naar een voetbalwedstrijd. Mevrouw Kük (GroenLinks) vindt dat men eerst met de ouders moet spreken, voordat men iets verbiedt. De heer Molenaar (Democratisch Zaanstad) is het met mevrouw Kük (GroenLinks) eens. Verder deelt hij mee dat ouders niet met een biertje in de hand naar een wedstrijd kijken, omdat dit niet mag van de KNVB. De heer Polat (PvdA) betwijfelt het nut van het afsluiten van een convenant. Motie 92 lijkt hem overbodig. De Z.I.P. zal motie 92 steunen. Wethouder Noom (PvdA) vindt motie 92 op zich sympathiek. Toch plaatst ze er enkele kanttekeningen bij. Er is onlangs door de burgemeester met de gemeenteraad gesproken over de APV. Het ging onder andere over openingstijden van sportkantines en buurthuizen. Een van de partijen die motie 92 mede heeft ondertekend, heeft daarbij voorgesteld de openingstijden/schenktijden uit te breiden. Ze vindt het vreemd dat deze partij nu deze motie mede ondertekent. De tweede kanttekening die ze plaatst, is dat een convenant een intentie is. Er zijn in Zaanstad circa 150 para-commerciële instellingen. Een convenant lijkt haar een papieren tijger. Er zijn geen sancties mogelijk voor mensen die zich er niet aan houden. Ze vindt het beter om de subsidie aan te pakken van bijvoorbeeld een sportvereniging, als er alcohol geschonken wordt aan minderjarigen. Mevrouw Visscher (ChristenUnie) wijst erop dat in het collegeprogramma staat dat het college aandacht wil schenken aan inspirerende ideeën uit andere steden, die iets opleveren. Ze wijst erop dat dit convenant in meerdere steden goed werkt. De heer Zoomermeijer (SP) heeft de wethouder horen zeggen dat een conventie een papieren tijger is. Hij zal deze woorden van de wethouder onthouden. Hij vindt dat er weinig vertrouwen uit deze woorden spreekt. Wethouder Noom (PvdA) vindt dat men altijd kritisch moet staan tegenover een convenant. Ze vraagt zich in dit geval af, of men degenen om wie het gaat, kan aanspreken op hun gedrag. Ze is het met mevrouw Visscher (ChristenUnie) eens dat het goed is om activiteiten te ondernemen. Er worden onderzoeken gedaan met een mysteriegast. De raad krijgt daar rapportages van. Er wordt in overleg met de GGD bekeken welke acties nog meer gedaan kunnen worden. 3 34

35 Verslag 12 en 14 november 2013 Maatschappelijke ondersteuning en welzijn De ChristenUnie dient een motie in over BUUV (motie 87). De fractie onderschrijft de intentie van BUUV. Mevrouw Visscher heeft gehoord dat in Haarlem twijfels zijn gerezen over de kosten die met dit systeem gemoeid zijn. Er zijn veel kosten gemoeid met de website van BUUV. Ook staan er veel klussen op de website die lokale ondernemers het brood uit de mond nemen. De gemeente heeft dit jaar euro aan BUUV uitgegeven. Hetzelfde bedrag is begroot voor Daarna wordt het minder. De ChristenUnie stelt voor een kosten-batenanalyse te laten maken van BUUV. ROSA en de SP hebben een amendement ingediend over buurthuizen (amendement 96E). Mevrouw Groothuismink stelt dat binnen het welzijnswerk een aardverschuiving plaatsvindt. Welsaen trekt zich terug uit twee buurthuizen, in Kogerveld en de Rosmolenwijk. Dit baart ROSA zorgen. De fractie zoekt met deze motie naar een manier om de transitie van de buurthuizen goed te laten verlopen. Ze wijst erop dat de zelfstandige buurthuizen het ook moeilijk hebben. De heer Spiekstra (PvdA) wijst erop dat de kosten op jaarbasis in de begroting staan. Hij vindt het vreemd om dan een halfjaarlijkse kosten-batenanalyse te houden, zoals gevraagd wordt in motie 87. Hij vindt het wel goed om een jaarlijkse analyse te houden. Wat amendement 96E betreft, wijst hij erop dat in de krant heeft gestaan dat de buurthuizen willen wachten tot de definitieve gemeentelijke voorstellen met betrekking tot de buurthuizen er zijn. Er stond ook bij dat de gemeente nog niet op de buurthuizen heeft bezuinigd in Verder vindt hij het nogal makkelijk om voor te stellen om geld uit de algemene reserve te halen. Het lijkt hem verstandig om te wachten tot er een voorstel ligt. De heer Van Duuren (Z.O.G.) is het met de heer Spiekstra (PvdA) eens dat de algemene reserve niet bedoeld is voor de zaken die voorgesteld worden in amendement 96E. Er wordt in het amendement gesteld dat de weerstandsratio in de categorie ruim voldoende blijft met een onttrekking van euro. Hij wijst erop dat het niet gebruikelijk is een incidentele uitgave te bekostigen vanuit de algemene reserve. Verder wijst hij erop dat aan het eind van het jaar een verlies van circa 3 miljoen euro verwacht wordt en dat dit bedrag wordt afgeboekt van de algemene reserve. De heer De Vries (D66) vindt het doel van amendement 96E sympathiek. Hij begrijpt dat de heer Spiekstra (PvdA) het geen goed idee vindt een bedrag van euro uit de algemene reserve te halen. Hij vraagt wat de heer Spiekstra ervan vindt om dit bedrag uit de post onvoorzien te financieren. De heer Spiekstra (PvdA) antwoordt dat hij nog steeds niet weet wat er gaat gebeuren op 1 januari Hij vindt dat dit amendement daarop vooruitloopt. Het college heeft aangekondigd in de komende anderhalve maand een stuk te maken over het toekomstige beleid met betrekking tot buurthuizen. De heer De Vries (D66) wijst erop dat de buurthuizen nadrukkelijk hebben laten merken hoe moeilijk ze het hebben. De heer Zoomermeijer (SP) wijst erop dat als de gemeente de buurthuizen eenmaal kwijt is, ze niet makkelijk terugkomen. Misschien komt er over anderhalve maand een collegevoorstel. Hij vindt dat de raad hier niet op moet wachten, als hij nu al ziet dat de buurthuizen grote problemen hebben. Mevrouw Kük (GroenLinks) vindt het jammer dat de visie over buurthuizen er nog niet is. Ze vraagt wanneer de raad deze visie tegemoet kan zien. Ze zou graag zien dat er geld wordt vrijgemaakt voor de exploitatie. GroenLinks wil graag een structurele oplossing voor de buurthuizen. De heer Pauw (ROSA) is verbaasd over de opmerking van de heer Van Duuren (Z.O.G.). Deze stelde dat het niet gebruikelijk is om een bedrag te onttrekken aan de algemene reserve. ROSA vindt dit volstrekt legitiem. Daarover zijn geen afspraken gemaakt. Er is wel afgesproken om binnen de bandbreedte te blijven. Dat doet ROSA met dit amendement. 4 35

36 Verslag 12 en 14 november 2013 De heer Van Duuren (Z.O.G.) stelt dat de begroting een beschrijving is van een situatie die waarschijnlijk zal ontstaan, maar dat de realiteit de gemeente aan het inhalen is. Er zal waarschijnlijk een geprognosticeerd verlies zijn van 5 miljoen euro, dat wellicht teruggebracht kan worden naar 3,6 miljoen euro. Dit zal effect hebben op de algemene reserve. Wethouder Noom (PvdA) deelt mee dat ze binnenkort met de gemeenteraad spreekt over de buurthuizen. Ze vindt het verstandig om daarbij een goede volgorde aan te houden. Daarom vindt ze dat eerst de visie besproken moet worden. Buurthuizen maken deel uit van het maatschappelijk vastgoed. Ze wil het debat over buurthuizen graag in zijn volledigheid voeren. Ze heeft in de krant gelezen dat Welsaen de panden die ze in eigendom heeft, wil sluiten. Ze zal hierop in het debat terugkomen. Wat BUUV betreft, is ze het eens met de heer Spiekstra (PvdA). Ze stelt voor om kosten-batenanalyse in motie 87 te vervangen door rapportage. Een kostenbatenanalyse zou over drie jaar gemaakt kunnen worden. De heer Zoomermeijer (SP) is het met wethouder Noom (PvdA) eens dat eerst de visie besproken moet worden en dan keuzes gemaakt moeten worden. Hij vraagt hoe de raad geacht wordt over dit deel van de begroting te stemmen, waarin financiële kaders worden bepaald. Hij vindt dit de omgekeerde weg. De heer Spiekstra (PvdA) ziet in de begroting voor 2014 hetzelfde bedrag voor buurthuizen als wat in de vorige begroting stond. Wethouder Noom (PvdA) deelt mee dat de bezuiniging van 1,4 miljoen euro is opgesplitst in twee bedragen. Het ene bedrag wordt in 2014 bezuinigd, het andere in Dit bedrag blijft behouden voor het sociale domein. De ChristenUnie gaat ermee akkoord om kosten-batenanalyse in motie 87 te veranderen in rapportage. De fractie vindt een kosten-batenanalyse eenmaal per drie jaar een probleem, omdat de lokale ondernemers daarmee niet gediend zijn. Mevrouw Visscher vraagt of de raad naar aanleiding van de rapportage stappen kan zetten. Wethouder Noom (PvdA) antwoordt dat dit aan de raad is. De SP heeft kritiek op de opzet van BUUV. Mevrouw Van Elmpt wijst erop dat er weinig begeleiding en controle is. De SP zou daar graag meer over willen weten. Wethouder Noom (PvdA) zal deze opmerkingen meenemen in de rapportage. Ze deelt mee dat BUUV begeleid wordt door de Vrijwilligerscentrale. Wethouder Olthof (PvdA) vindt dat de heer Pauw (ROSA) geen juiste weergave geeft van een eerder genomen besluit. Hij wijst erop dat is afgesproken om rust in de algemene reserve te brengen. Er is afgesproken dat de weerstandsratio tussen 1,4 en 1,8 blijft. Verder is afgesproken dat, als deze boven 1,8 komt, een bedrag onttrokken kan worden en dat, als deze onder 1,4 komt, een bedrag moet worden toegevoegd. Mevrouw Van Elmpt (SP) herinnert zich dat hierover ongeveer drie jaar geleden afspraken gemaakt zijn, maar de wereld is nu zo veranderd, dat ze vindt dat er opnieuw naar deze afspraken gekeken kan worden. Ze heeft gehoord dat de risico s voor de gemeente aan het afnemen zijn, omdat er minder wordt geïnvesteerd. De heer Pauw (ROSA) is op dit moment nog niet van plan de onder- en bovengrenzen van de bandbreedte van de weerstandsratio ter discussie te stellen. Hij voelt zich wel vrij om voor te stellen iets meer risico te nemen met de weerstandsratio ten gunste van de buurthuizen. Hij vindt dat hij het recht heeft met voorstellen te komen, als deze de bandbreedte niet aantasten. Wethouder Olthof (PvdA) stelt dat de heer Pauw (ROSA) daartoe inderdaad het recht heeft, maar dat het haaks staat op het beleid waarvoor gekozen is. Hij vindt dat mevrouw Van Elmpt (SP) doet alsof het geld met amendement 96E gebruikt wordt voor mensen die zich niet staande kunnen houden. Hij wijst erop dat het geld binnen het sociale domein blijft. Er zal nog gesproken worden over de aanbestedingen binnen dit domein. Het college komt binnenkort met een voorstel voor de algemene reserve sociaal. Hij is het eens met de opmerking dat de risico s in het fysieke domein misschien aan het afnemen zijn. Hij wijst erop dat de risico s in het sociale domein fors aan het toenemen zijn en dat het weerstandsvermogen het enige reddingsvest is dat de gemeente Zaanstad heeft. Mevrouw Van Elmpt (SP) stelt dat, als bezuinigd wordt op de manier die wordt voorgesteld in de begroting, er in de buurthuizen enorme klappen gaan vallen. 5 36

37 Verslag 12 en 14 november 2013 Wethouder Olthof (PvdA) vindt dat ROSA en de SP best mogen opkomen voor de buurthuizen, maar hij maakt als wethouder Financiën bezwaar tegen de manier waarop ze dat doen, omdat ze voorstellen om de algemene reserve, die nodig is voor andere zaken, te gebruiken voor een incidentele uitgave. Cultuur Wethouder Vissers (Z.O.G.) staat positief tegenover amendement 96C, met de kanttekening dat het ook voor andere organisaties dan de bibliotheek en FluXus mogelijk moet zijn om een financieel duwtje in de rug te krijgen, indien nodig. Ze gaat ervan uit dat de raad hierover wordt geïnformeerd en in de gelegenheid wordt gesteld hierover te zijner tijd een besluit te nemen. Wijkgericht werken en beheer Mevrouw Mathkor (GroenLinks) beveelt motie 90 aan, waarin wordt voorgesteld bewoners in te schakelen bij het onderhoud aan bomen. Haar fractie is het eens met motie 96, waarin voorgesteld wordt meer te investeren in het onderhoud van de openbare ruimte in achterstandswijken dan in de economisch sterkere wijken. Ze wijst erop dat bomen niet alleen belangrijk zijn voor de openbare ruimte, maar ook voor de gezondheid van de inwoners en voor de aantrekkelijkheid van de stad. GroenLinks vindt het zeer slecht dat op bomen bezuinigd wordt. Daarom heeft GroenLinks samen met anderen amendement 96B ingediend. Mevrouw De Leeuw (Z.O.G.) vindt dat het inschakelen van bewoners bij het onderhoud aan bomen mooi klinkt. Ze vraagt wie verantwoordelijk is, als daarbij schade ontstaat aan derden. Mevrouw Mathkor (GroenLinks) antwoordt dat in de motie staat, dat aanbevolen wordt het KMZ (Kontakt Milieubeheer Zaanstad) te raadplegen. Ze wijst erop dat de motie nader uitgewerkt moet worden. Mevrouw De Leeuw (Z.O.G.) vindt dat hier zeker naar gekeken moet worden. Mevrouw Mathkor (GroenLinks) stelt dat de gemeente altijd verantwoordelijk blijft. Mevrouw De Leeuw (Z.O.G.) stelt dat de SP in motie 96 voorstelt in de ene wijk meer te doen aan het onderhoud van de openbare ruimte dan in de andere. Ze vraagt hoe er dan bezuinigd wordt. Met betrekking tot amendement 96B wijst ze erop dat een herplantplicht mooi is, maar dat er niet altijd ruimte is voor herplanting. Mevrouw Mathkor (GroenLinks) stelt dat de hele raad voor binnenstedelijke bebouwing is, maar GroenLinks wil verstening tegengaan door vergroening. Mevrouw De Leeuw (Z.O.G.) ziet op dat gebied meer mogelijkheden in daktuinen, geveltuinen en dergelijke. De heer Zoomermeijer (SP) deelt mee dat met motie 96 geen bezuiniging beoogd wordt ten opzichte van wat er al in de begroting staat. De bedoeling van motie 96 is om de focus te verleggen van het centrum naar de volksbuurten. De heer Arens (PvdA) wijst erop dat in amendement 96B staat niet direct vervangen van bomen. Hij vindt het prima om bomen te herplanten bij herstructurering. Hij ziet een probleem als een boom ziek is en wordt vervangen, waarbij de nieuwe boom in de kuil van de vorige geplant wordt, omdat hij denkt dat de grond dan ziek is. Hij stelt dat als een boom ziek is, er vaak iets aan de hand is met de grond. Verder wijst hij erop dat in het ZVP staat dat stoepen minimaal 1 m hindernisvrij moeten zijn. Mevrouw Mathkor (GroenLinks) stelt dat als een boom ziek is, er goed uitgezocht moet worden welke boom ervoor in de plaats moet komen. GroenLinks vindt dat er uiteindelijk herplanting plaats moet vinden. Het gaat de fractie om het totale bomenbestand. Mevrouw Visscher (ChristenUnie) stelt dat de speerpunten voor het onderhoud aan de openbare ruimte zijn: schoon, heel en veilig. Westerkoog wordt door het college aangemerkt als een economisch sterkere wijk. Er zijn laatst door een storm diverse bomen op auto s gevallen. Sommige straten zijn, als het regent, niet meer bereikbaar. De ChristenUnie vindt dat veiligheid bovenaan het speerpuntenlijstje moet staan en dat dit voor iedere buurt moet gelden. De heer Zoomermeijer (SP) wijst erop dat in de begroting staat dat de focus moet liggen op nieuwe vermogende bewoners, bedrijven en toeristen. Dat valt niet samen met bomen die omwaaien tijdens een storm. 6 37

38 Verslag 12 en 14 november 2013 Mevrouw De Leeuw (Z.O.G.) vindt dat de heer Zoomermeijer (SP) te weinig waardering uitspreekt voor de schoonmakers die hun best doen in de wijken die buiten het centrum liggen. Ze wijst erop dat het feit dat deze schoonmakers niet in de krant genoemd worden, niet betekent dat hun werk minder belangrijk is dan dat van de schoonmakers in de binnenstad. Ze vraagt of ze de heer Zoomermeijer misschien verkeerd begrepen heeft. De heer Zoomermeijer (SP) wijst erop dat juist de SP het opneemt voor deze mensen. De SP neemt het op voor BaanStede. Volgens hem doet de Z.O.G. dat niet. Mevrouw De Leeuw (Z.O.G.) stelt dat de SP niet de enige partij is die opkomt voor de mensen van BaanStede. Mevrouw Kwantes (D66) vestigt de aandacht op motie 97. Ze stelt dat het college aangeeft dat er steeds meer buiten oude kaders met nieuwe partners wordt gekeken naar manieren om in de opgave van Zaanstad te voorzien. Het lijkt haar fractie goed dat bij ieder gemeentelijk beleidsstuk of besluit expliciet wordt opgenomen hoe de samenwerking met deze nieuwe partners gaat en hoe men een en ander elders in het land regelt. D66 wil dit graag in de stukken die naar de raad komen zien, omdat de fractie denkt dat dit de besluitvorming van de raad ten goede komt. Wethouder Vissers (Z.O.G.) stelt dat KMZ specialistische kennis heeft. Het onderhoud aan bomen is specialistisch werk. Daar zijn veiligheidsvoorschriften mee gemoeid. Dit kan alleen gedaan worden door mensen die daarvoor een opleiding hebben gevolgd. Het lijkt haar goed als bewoners een keer onder deskundige leiding van het KMZ met de bomen aan de slag gaan. Als een ongeval plaatsvindt met een boom, is de gemeente aansprakelijk. In motie 96 wordt voorgesteld minder te investeren in het onderhoud aan de openbare ruimte in economisch sterkere wijken ten gunste van aandachtswijken. Ze wijst erop dat opnieuw prioriteiten bepaald moeten worden, vanwege de bezuinigingen. Dat betekent niet dat er in aandachtswijken niets gebeurt. Het wijkmanagement heeft een andere indeling gekregen. Er is voor gekozen sommige wijken intensiever te onderhouden dan andere. In Inverdan wordt de openbare ruimte intensiever onderhouden dan in de rest van de stad. Daarvoor heeft de raad bewust gekozen. Er wordt ook geprobeerd de winkeliers hierbij te betrekken door middel van een convenant. Ze wijst erop dat er in aandachtswijken ook nette mensen wonen. Ze raadt motie 96 af. De heer Zoomermeijer (SP) vindt de opmerking dat er ook nette mensen in aandachtswijken wonen, vooroordeelbevestigend. Hij raadt wethouder Vissers (Z.O.G.) aan een convenant te sluiten met de winkeliers, maar hij zegt er, niet zonder ironie, bij dat ze dan met wethouder Noom (PvdA) moet overleggen, die net gezegd heeft dat als er meer dan vijf partijen bij betrokken zijn, een convenant misschien niet gehandhaafd kan worden. De raad heeft misschien in het verleden besloten extra aandacht te schenken aan het onderhoud in het stadshart, maar de tijden veranderen. Daarom stelt de SP voor om meer te investeren in de bewoners. Wethouder Vissers (Z.O.G.) antwoordt dat ze gebonden is aan het besluit van de raad om meer te investeren in het stadscentrum. Er wordt bezuinigd op onderhoud aan de openbare ruimte. In 2014 worden de plannen uitgewerkt. De raad zal hierover te zijner tijd geïnformeerd worden. Wethouder Linnekamp (GroenLinks) stelt dat de teksten van de amendementen 96B en 96F suggereren dat de reserve fysiek en de reserve bodembeheer bestaan uit onbelegde middelen. Hij deelt mee dat deze beide reserves bedoeld zijn voor bodemsanering. Er staan projecten op stapel die uitgevoerd moeten worden. Er is geld nodig voor nazorg op locaties die al gesaneerd zijn. Zaanstad heeft grote vervuilde locaties. Het college heeft hiervoor aandacht gevraagd bij het Rijk. Het zou een vreemde indruk maken om de eigen reserves voor andere zaken te gebruiken. Daarom raadt hij af deze amendementen af. Mevrouw Mathkor (GroenLinks) wijst erop dat in motie 90 gevraagd wordt het inschakelen van bewoners te bevorderen. Ze denkt dat wethouder Vissers (Z.O.G.) deze motie zou kunnen zien als ondersteuning van het huidige beleid. In amendement 96B wordt een incidentele dekking voorgesteld. GroenLinks hoopt dat het college volgend jaar zo wijs is geworden dat het ziet dat goedkoop duurkoop is. GroenLinks denkt dat aantasting van het bomenbeleid grote nadelige gevolgen heeft voor de stad. 7 38

39 Verslag 12 en 14 november 2013 Wethouder Vissers (Z.O.G.) weet wat bomen voor mensen kunnen betekenen. Ze wijst er nogmaals op dat er beperkingen zijn met betrekking tot het inschakelen van bewoners bij het onderhoud van bomen. Wethouder Struijlaart (VVD) wijst erop dat D66 een motie heeft ingediend over participatie (motie 97). Hij heeft opgezocht wat participatie precies betekent. Participatie betekent actieve deelname. Volgens hem gaat het realiseren van participatie minder ver dan het realiseren van een draagvlak. Daarom is het lastig om in ieder raadsvoorstel het woord draagvlak te vervangen door participatie. Hij pleit ervoor om draagvlak te laten staan en wanneer dat noodzakelijk is, participatie te vermelden. In de motie wordt voorgesteld om bij elk raadsvoorstel aan te geven hoe een en ander bij andere gemeentes geregeld is. Hij wijst erop dat dit zeer veel werk vraagt. Bij social return kijkt de gemeente Zaanstad hoe dit geregeld is in Amersfoort. Dat staat vermeld in de stukken. Hij stelt voor om, waar mogelijk, te vermelden wat andere gemeentes doen, maar niet bij ieder voorstel. Mevrouw Kwantes (D66) vraagt of het college motie 97 kan overnemen, als deze een beetje aangepast wordt. Wethouder Struijlaart (VVD) antwoordt dat, als bedoeld wordt dat participatie onder draagvlak valt, het college de motie kan overnemen. Verder laat hij het aan D66 over hoe deze motie aangepast wordt. D66 wil graag dat de participatie en het draagvlak beter aangegeven worden in raadsvoorstellen. D66 vindt dat dit vaak te summier gebeurt. De fractie zou graag zien dat in de stukken staat welke inbreng andere partijen hebben. Verder wil D66 dat vermeld wordt dat gekeken wordt hoe een en ander is geregeld bij andere gemeentes, welke gemeentes dat zijn en in hoeverre er overeenkomsten zijn in de keuzes. Volgens mevrouw Mutluer (PvdA) wordt deze motie (motie 97) bij iedere begrotingsbehandeling ingediend door D66. Het valt haar op dat D66 altijd zegt dat er minder uitgegeven kan worden aan inhuur derden en aan ambtenaren die juridische ondersteuning geven, maar dat D66 de ambtenaren nu extra wil belasten. Mevrouw Kwantes (D66) stelt de emotie van mevrouw Mutluer (PvdA) niet op prijs. Ze stelt het ook niet op prijs dat mevrouw Mutluer motie 97 niet serieus neemt. D66 denkt dat het zeer nuttig is om te kijken naar wat andere gemeentes doen. In veel gevallen gebeurt dat ook al. Volgens haar houdt het geen extra werk in. Mevrouw Mutluer (PvdA) deelt mee dat de PvdA motie 97 serieus neemt. Ze wijst erop dat, als er al gekeken wordt naar wat andere gemeentes doen, de motie overbodig is. Mevrouw Kwantes (D66) wijst erop dat D66 vraagt om het op te nemen in de stukken. Wethouder Struijlaart (VVD) hoort mevrouw Kwantes (D66) in haar betoog iets anders aangeven dan wat in de motie staat. Hij wijst erop dat de gemeente Zaanstad niet alleen kijkt naar best practices, maar ook samenwerkt met andere gemeentes. Door het betoog van mevrouw Kwantes (D66) begrijpt hij dat ze dat bedoelt. Hij vindt de formulering van de motie ingewikkeld. Publieke dienstverlening De heer Molenaar (Democratisch Zaanstad) trof in de bestedingsagenda een aanvraag voor een offerte aan voor grafische werkzaamheden, zoals drukwerk, huisstijl en andere zaken. Hij vraagt hoeveel het college denkt dat dit moet gaan kosten. Hij wijst erop dat de huisstijl onlangs is aangepast. Wethouder Struijlaart (VVD) dacht dat de heer Molenaar (Democratisch Zaanstad) het college een compliment zou geven, omdat hij altijd zeer betrokken is bij lokale ondernemers. Juist door in lokale bladen te adverteren, probeert de gemeente lokale ondernemers te bereiken. Hij kan er inhoudelijk verder niets over zeggen, omdat er net een advertentie geplaatst is. Het gaat om een aanbesteding. Openbare orde en veiligheid De heer Molenaar (Democratisch Zaanstad) heeft in amendement 96I gelezen dat D66 4 fte wil schrappen bij het programma Handhaving. Democratisch Zaanstad wil graag weten bij welk deel van het programma Handhaving D66 4 fte wil schrappen. 8 39

40 Verslag 12 en 14 november 2013 De heer Stevens (Z.I.P.) vraagt of er zomaar met bedragen geschoven kan worden, of vermindering van handhaving toepasbaar is en of hierdoor vier mensen in de WW komen. De heer Verschuren (CDA) geeft D66 een compliment voor amendement 96I, omdat daarin een heldere keuze wordt gemaakt. Dit betekent niet dat het CDA het eens is met deze keuze. Het CDA zal dit amendement niet steunen. De heer Polat (PvdA) stelt dat de handhaving op orde is en vrij goed functioneert. In amendement 96I is niet aangegeven waarop D66 precies wil bezuinigen. Het lijkt hem niet goed om gaten te schieten in een goed functionerend handhavingsbeleid. De heer Van Duuren (Z.O.G.) vraagt of rekening gehouden is met eventuele frictiekosten voor mensen die ontslagen worden. De heer Zoomermeijer (SP) wil een lans breken voor amendement 96I. De SP heeft wel ideeën over bezuinigingen bij handhaving. Een idee betreft de handhaving bij Werk en Inkomen. Hij stelt dat men het ook kan zien als een nieuwe zoekrichting die D66 heeft geopperd en die nader uitgewerkt kan worden. Mevrouw Kwantes (D66) wijst erop dat D66 drie amendementen heeft ingediend waaraan dezelfde redenering ten grondslag ligt. Enerzijds steunt D66 het college in zijn hervormingen. D66 vindt het goed dat de overheid zich meer als partner opstelt. Afgezien daarvan zijn hervormingen noodzakelijk. Anderzijds vindt D66 dat het lijkt alsof in de begroting geen keuzes zitten, terwijl dat niet zo is. Op pagina 117 staat duidelijk dat het college ervoor kiest geen hervormingsagenda voor de komende jaren te benoemen. D66 vindt dit een gemiste kans. Amendement 96I gaat over handhaving. D66 vindt de huidige handhavingsstrategie niet meer passend. D66 denkt dat handhaving bij overlast beter bij het wijkmanagement ondergebracht kan worden. De fractie vraagt zich af of streng handhaven bij schuurtjes, hondenpoep en s avonds illegaal parkeren in een wijk waar de parkeernorm te laag is, prioriteit moet hebben in een tijd van een steeds krapper budget waarin minder evenementen georganiseerd worden en waarin het de vraag is of de organisatie van het cultuurhuis, als het er eenmaal is, nog door FluXus gedaan kan worden. D66 kiest voor cultuur. Op de vraag van de heer Polat (PvdA) of D66 vindt dat handhaving privaat belegd moet worden, antwoordt mevrouw Kwantes (D66) ontkennend. D66 vindt het belangrijk dat de gemeente handhaaft bij asbestrisico s en bij brandveiligheid. De fractie vindt dat minder gehandhaafd kan worden bij overlast, dat er minder ordeningsgericht gehandhaafd kan worden en dat er minder proactief gehandhaafd kan worden in gevallen waarin er geen klachten zijn. De heer Polat (PvdA) wijst erop dat afgesproken is dat, wanneer regels overtreden worden, de gemeente handhaaft. Hij denkt dat de stad juist door de handhaving veilig is. De heer Brekelmans (POV) heeft mevrouw Kwantes (D66) horen pleiten voor minder toezicht op overlast. D66 vindt dat toezicht op overlast beter belegd kan worden in het wijkmanagement, zeker als het gaat om vuurwerkoverlast, hondenpoep en fout parkeren. Wethouder Olthof (PvdA) constateert dat D66 een beetje in het midden laat waarop wel en niet gehandhaafd moet worden. D66 wil meer aan de bewoners overlaten. Hij vindt dat zeer ambitieus. Hij benadrukt dat de gemeente niet ruim in handhaving zit. De raad heeft aangegeven dat er behoefte is aan meer toezicht op straat. De gemeente heeft vanuit het Rijk meer taken gekregen met betrekking tot de Drank- en horecawet. Hij vindt dat D66 duidelijker moet aangeven wat ze wil. Op het moment dat er meldingen zijn, wordt de gemeente geacht daarop te reageren. De gemeente kan niet zeggen: zoek het maar uit met uw buren. D66 heeft gezegd dat er minder bonnen uitgeschreven kunnen worden. Daar stelt hij tegenover dat dit een inkomstenvermindering is. Mevrouw Kwantes (D66) stelt dat een bezuiniging van 4 fte een duidelijke bezuiniging is. D66 vraagt het college het amendement te effectueren per 1 januari Dat betekent dat er nog een jaar is om na te denken over de uitwerking. Ze vindt dat niet van D66 gevraagd kan worden om een concrete uitwerking. Het college heeft zelf ook niet al zijn plannen concreet uitgewerkt. 9 40

41 Verslag 12 en 14 november 2013 Verder stelt ze dat er niets mis is met het kiezen op basis van principes en vervolgens mogelijkheden zoeken om de plannen uit te werken. De heer Zoomermeijer (SP) vindt dat D66 een goede poging heeft gedaan in het aangeven van een zoekrichting. Hij meent dat hij de wethouder heeft horen zeggen dat de handhavers een aantal bonnen moeten uitschrijven. Volgens hem geeft hij daarmee indirect aan waarop de gemeente zou kunnen besparen. Volgens hem worden in bepaalde wijken bekeuringen uitgeschreven met als enig doel het ophalen van geld. Hij ziet nog meer mogelijkheden, bijvoorbeeld bij Werk en Inkomen. Wethouder Olthof (PvdA) constateert dat Zoomermeijer (SP) een andere zoekrichting voorstelt dan mevrouw Kwantes (D66). Hij wijst erop dat de raad ieder jaar de prioritering van de handhaving vaststelt. Wat betreft het uitschrijven van bekeuringen bij foutparkeren, heeft hij alleen gezegd dat hier inkomsten tegenover staan, niet dat dit het doel daarvan is. Wat zoekrichtingen betreft, deze zijn afgesproken bij de behandeling van de kadernota. Daarbij zijn keuzes gemaakt, waaronder de keuze om minder te vegen. Pauze van uur tot uur Bestuur en organisatie De heer Molenaar (Democratisch Zaanstad) wijst op de moties die de PvdA heeft ingediend om op de raad te bezuinigen (moties 102, 103, 104 en 105). In motie 102 wordt voorgesteld de schriftelijke verslaglegging van raadsvergaderingen af te schaffen. Democratisch Zaanstad vindt dit voorstel ongehoord. In motie 103 wordt voorgesteld te bezuinigen op onderzoeken van de Rekenkamer. Volgens Democratisch Zaanstad is deze motie niet uitvoerbaar. In motie 104 wordt voorgesteld te bezuinigen op kosten voor steunfractieleden. Democratisch Zaanstad vindt dat deze motie de kroon spant. Volgens de heer Molenaar laat de PvdA hiermee zien dat ze geen democratische partij is. Hij wijst erop dat vooral de kleine fracties veel behoefte hebben aan ondersteuning. In motie 104 wordt ook voorgesteld een steunfractielid te betalen uit het fractiebudget. Democratisch Zaanstad vindt dat dit geen soelaas biedt. In motie 105 wordt ten eerste voorgesteld om bij aanvang van de nieuwe raadsperiode de vaste vergoeding per fractie vast te leggen (besluitpunt 1) en ten tweede om in de verordeningen op te nemen dat bij splitsingen in fracties de vaste vergoeding per fractie toegekend blijft worden aan de oorspronkelijke fractie (besluitpunt 2). Democratisch Zaanstad kan besluitpunt 2 van motie 105 accepteren. In motie 89 wordt voorgesteld de raadsvergoeding op het huidige niveau te houden. Democratisch Zaanstad denkt dat deze motie geen stimulans is om politiek talent aan te trekken. De heer Molenaar stelt dat de partijen die dit voorstellen, dit doen vanuit een ideologie. Volgens hem is het voor deze partijen makkelijk om nieuwe raadsleden aan te trekken. Het CDA heeft bij alle bezuinigingen altijd gezegd dat bezuinigingen moeilijk zijn voor de betrokkenen, maar dat er toch bezuinigd moet worden. Het CDA trekt deze redenering door met betrekking tot de raad. Het CDA denkt dat motie 89 geen euro zal opleveren, omdat deze motie gaat over een vergoeding die komt bovenop de vergoeding die de raad nu al krijgt. De heer Brekelmans (POV) vraagt of de regeling die voorgesteld wordt in motie 89 straks ook geldt voor B en W. De heer Verschuren (CDA) vindt het goed dat de raad en het college ieder over hun eigen onkosten oordelen. De heer Brekelmans (POV) verwacht hierover een voorstel van de heer Verschuren (CDA) waarin hij het college voorstelt de gedragslijn die in motie 89 genoemd wordt, te volgen. De heer Verschuren (CDA) stelt voor dat het college dit zelf voorstelt. Het CDA is van mening dat het voor zijn werkzaamheden niet veel uitmaakt of Zaanstad inwoners heeft of Het Rijk kijkt naar de omvang van de gemeente om de vergoeding vast te stellen. Het is niet zo dat mensen zich massaal aanmelden om raadslid namens het CDA te worden. Als kandidaten afhaken omdat ze niet meer krijgen dan wat de fractieleden nu krijgen, is hij daar niet rouwig om

42 Verslag 12 en 14 november 2013 Volgens de heer Molenaar (Democratisch Zaanstad) heeft een partij met een C in zijn naam het makkelijker bij het aantrekken van raadsleden dan andere partijen. De heer Verschuren (CDA) zou willen dat dit waar was. Niettemin is het CDA erin geslaagd een zeer goede lijst samen te stellen. Het CDA is van mening dat de raad euro op zichzelf moet bezuinigen. Een werkgroep heeft bekeken waar de mogelijkheden zitten. Voor het CDA is het zo dat, als het niet lukt om dit bedrag te bezuinigen binnen deze mogelijkheden, de bezuiniging gezocht moet worden binnen de huidige vergoeding voor raadsleden. Volgens de heer Brekelmans (POV) is het bedrag van euro opgelegd door het college, niet door de raad. Hij wijst erop dat in het presidium over heel andere bedragen werd gesproken. De heer Verschuren (CDA) wijst erop dat het college de raad niets oplegt. Het bedrag staat in de begroting, maar de raad stelt de begroting vast. De heer Brekelmans (POV) wijst erop dat de heer Verschuren (CDA) zegt dat de raad euro op zichzelf moet bezuinigen. De heer Verschuren (CDA) stelt dat de CDA-fractie dat vindt. De fractie wil niet dat, als het bedrag niet gehaald wordt, op een andere plek extra bezuinigd moet worden. Mevrouw Mathkor (GroenLinks) is het in grote lijnen eens met de heer Verschuren (CDA). GroenLinks en het CDA pleiten al jaren voor bezuinigingen op de raad. Door de raadsvergoeding op het huidige niveau te houden, wordt een aanzienlijk bedrag bespaard. GroenLinks betreurt het feit dat de PvdA niet meegegaan is met het bezuinigen op de raad. GroenLinks is tegen motie 102, omdat de fractie vindt dat het afschaffen van schriftelijke verslagen van de raadsvergaderingen het functioneren van de raad raakt. Met motie 103 heeft GroenLinks geen probleem, zodra duidelijk is wanneer de bezuiniging op de Rekenkamer kan ingaan. Wat motie 104 betreft, denkt GroenLinks dat voor kleine fracties het aantal steunfractieleden niet verminderd kan worden. Mevrouw Mathkor vraagt waarom de PvdA geen brood ziet in het voorstel om het aantal steunfractieleden voor grote fracties te verminderen. GroenLinks ziet een vaste fractievergoeding niet zozeer als een bezuiniging, maar de fractie zal motie 105 wel steunen. De PvdA is zich er terdege van bewust dat de raad zelf niet ontkomt aan de bezuinigingsgolf. De PvdA-fractie kan argumenten voor en tegen motie 89 bedenken. Een argument om tegen de motie te stemmen is dat er besloten wordt over de vergoeding van de nieuwe raad die op 1 januari 2015 ingaat. De PvdA kan zich voorstellen dat de werkdruk toeneemt door de toename van het aantal inwoners. Een argument om voor de motie te stemmen is dat er een bezuiniging gehaald moet worden. De fractie wacht het debat af waarna ze een standpunt zal innemen. De fractie is van mening dat de geluidsopnamen en de besluitenlijsten, die doorzoekbaar zijn, het schriftelijk verslag overbodig maken. Wat motie 103 betreft, vindt de PvdA dat het bedrag dat uitgegeven wordt aan de Rekenkamer, omlaag kan. Daarbij moet rekening gehouden worden met de contracten die er op dit moment zijn. De heer De Vries (D66) is het met Democratisch Zaanstad eens dat motie 103 onuitvoerbaar is. Het huidige contract is geldig tot eind Mevrouw Mutluer (PvdA) wijst erop dat de voorliggende begroting vier jaren beslaat valt daarbinnen. Na de afronding van het contract kan de motie uitgevoerd worden. Volgens de heer De Vries (D66) kan de raad pas in 2015 zeggen dat hij het budget van de Rekenkamer wil aanpassen. Hij wijst erop dat het takenpakket van de gemeente toeneemt. De heer Verschuren (CDA) heeft mevrouw Mutluer (PvdA) horen zeggen dat het niet fair is om de raadsvergoeding niet te verhogen, omdat dit de nieuwe raad betreft. Hij wijst erop dat de nieuwe raad de beslissing kan terugdraaien. Mevrouw Mathkor (GroenLinks) vult aan dat de raad voortdurend beslissingen neemt die betrekking hebben op komende jaren. Mevrouw Mutluer (PvdA) wijst erop dat ze nog niet heeft gezegd of de PvdA motie 89 wel of niet steunt. Volgens haar gaat de nieuwe raadsvergoeding in op 1 januari Volgens de heer Verschuren (CDA) gaat de nieuwe raadsvergoeding in op 1 januari Volgens mevrouw Mutluer (PvdA) duurt het twee jaar voordat de extra vergoeding komt. De voorzitter deelt mee dat een gemeente twee jaar achter elkaar een bepaald aantal inwoners moet hebben om voor de verhoging van de vergoeding in aanmerking te komen en dat de vergoeding met terugwerkende kracht ingaat

43 Verslag 12 en 14 november 2013 Mevrouw Mutluer (PvdA) vestigt de aandacht op motie 104. Daarin wordt voorgesteld dat een steunfractielid door de gemeente betaald wordt en een door de fractie zelf. Ze vindt de opmerking die de heer Molenaar (Democratisch Zaanstad) over deze motie gemaakt heeft, onacceptabel. De PvdA-fractie vindt dat ze best een steunfractielid kan bekostigen om de bezuiniging te halen. De ChristenUnie wil het voorstel om een steunfractielid te bekostigen uit het fractiebudget steunen, maar vindt dat de PvdA het zeer moeilijk maakt voor de ChristenUnie, omdat de fractie van de ChristenUnie een eenmansfractie is. De ChristenUnie betaalt ieder jaar veel geld terug aan de gemeente. De PvdA doet dat niet. Mevrouw Visscher wijst erop dat de PvdA met acht mensen in de raad zit. Volgens haar heeft mevrouw Mutluer (PvdA) geen idee hoeveel werk het is voor één persoon. Ze vraagt of de motie niet veranderd kan worden, zodat alleen fracties met minimaal twee raadsleden het met een steunfractielid minder moeten doen. Mevrouw Mutluer (PvdA) begrijpt wat mevrouw Visscher (ChristenUnie) zegt. De PvdA ziet ruimte om uit het eigen raadsbudget een tweede steunfractielid te bekostigen. Voor mevrouw Visscher (ChristenUnie) is dit een principekwestie. Ze wil motie 104 steunen, maar wijst erop dat de ChristenUnie ieder jaar veel geld terugbetaalt aan de gemeente. Ze stelt dat het raadswerk voor haar zeer zwaar wordt als er maar een fractielid is. Mevrouw Mathkor (GroenLinks) is het mevrouw Visscher (ChristenUnie) eens dat door deze motie de grotere fracties bevoordeeld worden. Ze denkt dat een fractie die twee of drie raadsleden heeft, wel met één steunfractielid toe kan. De grotere fracties krijgen een grotere fractievergoeding. Daarom kunnen ze makkelijker zelf een steunfractielid betalen. GroenLinks geeft ook ieder jaar veel geld terug aan de gemeente. Ze vindt dat er beter eerst gekeken kan worden naar strakkere voorwaarden voor de vergoeding. Ze vindt het arrogant van de PvdA om deze motie in te dienen. De heer Molenaar (Democratisch Zaanstad) stelt dat nog niet bekend is uit hoeveel fracties de toekomstige raad zal bestaan. Het is nog niet bekend hoeveel geld iedere fractie krijgt. Het is niet bekend of iedere fractie een tweede fractielid kan betalen uit dat budget. De PvdA wil een bijdrage leveren aan de bezuinigingsopgave. Daarom heeft ze motie 104 ingediend. In motie 105 wordt voorgesteld een vaste fractievergoeding vast te stellen aan het begin van de raadsperiode en bij afsplitsing in een fractie de vergoeding te blijven toekennen aan de oorspronkelijke fractie. Mevrouw Visscher (ChristenUnie) vindt dat de fractie van de ChristenUnie als eenmansfractie gediscrimineerd wordt door motie 104. Mevrouw Mutluer (PvdA) vindt niet dat de PvdA een fractie discrimineert. Ze stelt dat, als mevrouw Visscher (ChristenUnie) het niet eens is met motie 104, ze de motie niet moet steunen. Mevrouw Visscher (ChristenUnie) is het met mevrouw Mutluer (PvdA) eens dat er bezuinigd moet worden op de raad. Daarom zal ze de motie steunen, maar ze vindt het onterecht dat de PvdA deze keus maakt. De PvdA kan ook zeggen dat grotere fracties met een steunfractielid minder toekunnen. Mevrouw Mathkor (GroenLinks) vraagt of mevrouw Mutluer (PvdA) het met GroenLinks eens is dat deze motie in het voordeel van de grotere fracties is. Mevrouw Mutluer (PvdA) antwoordt bevestigend. De heer Hartog (VVD) stelt dat de kiezer bepaalt hoe groot fracties worden. De VVD vindt dat iedere fractie recht heeft op twee steunfractieleden. De VVD zal motie 104 daarom niet steunen. De VVD-fractie zal motie 105 ook niet steunen. Ze vindt dat iedere fractie die legitiem kiezers vertegenwoordigt in de raad, daarvoor een budget moet kunnen krijgen. De PvdA is niet tegen het hebben van twee steunfractieleden. De fractie zegt alleen dat er een steunfractielid bekostigd kan worden uit het eigen fractiebudget. Mevrouw Mutluer stelt dat de PvdA de moeite heeft genomen om met een aantal voorstellen te komen om te bezuinigen op de raad. Ze hoopt dat dit in ieder geval gewaardeerd wordt. Mevrouw Van Elmpt (SP) deelt mee dat een werkgroep heeft gekeken naar de mogelijkheden om te bezuinigen op de raad. Veel voorstellen zijn de revue gepasseerd. Uiteindelijk heeft een aantal voorstellen het gehaald in het presidium en een aantal niet. De voorstellen die het gehaald hebben, worden vastgelegd in een verordening. Deze wordt vastgesteld door de raad. De SPfractie is van plan om, als deze verordening aan de orde is, met amendementen te komen, omdat ze de voorstellen te mager vindt. De fractie heeft over het hoofd gezien dat in de begroting al een bezuiniging van euro voor 2014 is opgenomen en een bezuiniging van euro 12 43

44 Verslag 12 en 14 november 2013 voor De SP denkt dat het debat beter tot zijn recht zal komen als hierover apart gesproken wordt. De SP vindt dat de raad de ondersteuning door de griffie hard nodig heeft, zeker de komende jaren, waarin een aantal decentralisaties zullen plaatsvinden. De SP zou graag zien dat het college eenzelfde soort exercitie doet als de raad. Mevrouw Van Elmpt weet dat het college zelf met een voorstel zal komen, maar ze vindt eigenlijk het verminderen van het aantal wethouders met een persoon, een beetje een mager gebaar, gezien de mate waarin anderen het mes op de keel gezet wordt. Ze stelt dat, als na de verkiezingen met zeven partijen samengewerkt moet worden, er misschien wel zeven wethouders nodig zullen zijn. Ze vindt het ingewikkeld om nu te besluiten dat het college toekan met een wethouder minder. De SP gaat zich beraden over de moties van de PvdA. Mevrouw De Leeuw (Z.O.G.) vindt motie 89 een vorm van over het graf heen regeren. Ze stelt voor dat de griffie een voorstel maakt voor de bezuiniging die in deze motie beoogd wordt en dat de nieuwe raad een besluit neemt over dit voorstel in de eerste vergadering van de nieuwe raad. De heer Verschuren (CDA) vindt dat dit argument niet correct is. Hij stelt dat, zelfs al zou het besluit over de verkiezingen heen getild worden en de raad in mei 2014 zou besluiten over de raadsvergoeding, die raad over zijn graf heen regeert voor de raad die daarna komt. Mevrouw De Leeuw (Z.O.G.) stelt dat bij de heer Verschuren (CDA) mogelijk het idee leeft dat de raad alleen maar bezuinigingen oplegt aan de burger, maar daar zelf geen deel aan heeft. Ze wijst hem erop dat raadsleden ook burgers van Zaanstad zijn. De Z.I.P. vindt dat men niet op voorhand iets moet weggeven. De fractie denkt dat de nieuwe raad best in staat is de bezuinigingen te bekijken. Binnen de Z.I.P. is weerstand tegen motie 89. Over motie 102 en motie 103 heeft de Z.I.P. nog geen standpunt bepaald. De fractie zal motie 104 niet steunen. Met betrekking tot motie 105 vraagt de heer Stevens aan de PvdA of het de bedoeling is al het geld dat beschikbaar is voor de raad, gelijkelijk te verdelen over alle fracties of over alle raadsleden. Afhankelijk van het antwoord op deze vraag zal de Z.I.P. beoordelen of ze voor of tegen motie 105 is. Mevrouw Mutluer (PvdA) antwoordt dat er op dit moment een vaste vergoeding per fractie per jaar verstrekt wordt. Als na de verkiezingen het aantal fracties bekend is, wordt het budget bepaald. Het uitgangspunt daarbij is het bedrag dat opgenomen is in de begroting. Dat wordt verdeeld. Als er afsplitsingen zijn, wordt dat als tegenvaller gezien, waarvoor geld gezocht moet worden. In motie 105 wordt voorgesteld de afgesplitste fractie geen vast bedrag toe te kennen, maar wel het bedrag van 600 euro per fractielid, dat al was toegekend voor de afsplitsing. De heer Brekelmans (POV) vindt het jammer dat bij de behandeling van de burap zeer weinig is gediscussieerd over de eenmalige pensioenvoorziening van euro en een structurele pensioenvoorziening van euro voor de wethouders. Hij wijst erop dat deze pensioenvoorziening niet verplicht is. Mevrouw Groothuismink (ROSA) vestigt de aandacht op motie 111. Met deze motie pleiten ROSA en GroenLinks ervoor dat Zaanstad een fair trade gemeente wordt. ROSA heeft hierover al eerder een motie ingediend, in Deze motie is aangenomen. De motie kon toen niet uitgevoerd worden, omdat de gemeente gebonden was aan een multiservicecontract. Dit contract loopt binnenkort af. Daarom pleiten ROSA en GroenLinks ervoor hierover een voorwaarde op te nemen in aanbestedingscontracten. Motie 117 gaat over topinkomens. ROSA heeft deze motie ontvangen van de gemeente Papendrecht. De VVD heeft in het verleden een soortgelijke motie ingediend. Ze neemt aan dat er brede steun voor deze motie zal zijn. Het gevraagde besluit houdt in, dat het college een moreel appel doet op bedrijven waarmee de gemeente een relatie heeft, waaronder HVC, om over te gaan tot salarismatiging. Mevrouw Mathkor (GroenLinks) wijst erop dat GroenLinks en ROSA motie 111 samen hebben ingediend, maar dat GroenLinks er abusievelijk niet bij vermeld is op de lijst van moties en amendementen. GroenLinks steunt motie 117. In motie 112 wordt voorgesteld het publiceren van bekendmakingen in huis-aan-huisbladen te handhaven. GroenLinks vindt dat gestimuleerd moet worden om over te gaan op digitale informatie. Mevrouw Mathkor vraagt aan het college hoeveel daarmee bespaard kan worden

45 Verslag 12 en 14 november 2013 Mevrouw Oosterkamp (VVD) wijst erop dat de motie van de VVD die over matiging van topinkomens ging, iets verder ging dan motie 117. De motie van de VVD heeft het niet gehaald. De VVD zal motie 117 steunen. Wethouder Struijlaart (VVD) vindt fair trade een zeer serieus en belangrijk onderwerp. Volgens hem is Zaanstad al een fair trade gemeente. Hij zegt toe dat hij hierop in het Zaanstad Journaal de aandacht zal vestigen. Mevrouw Groothuismink (ROSA) deelt mee dat vanuit de samenleving diverse initiatieven genomen zijn om een fair trade gemeente te worden. Het feit dat de gemeente zich hierbij wil aansluiten maakt dat Zaanstad echt een fair trade gemeente wordt. Het feit dat Zaanstad genoemd wordt op de site betekent dat in de samenleving de wens leeft om een fair trade gemeente te worden. Wethouder Struijlaart (VVD) heeft gezien dat 37 gemeentes een fair trade gemeente zijn en dat Zaanstad er een van is. Wethouder Olthof (PvdA) herinnert eraan dat de raad in het voorjaar het nieuwe beleid heeft ontvangen met betrekking tot de normering van beloningen. De gemeente conformeert zich daarbij aan de WNT (Wet normering topinkomens), die is vastgesteld door het Rijk. In motie 117 wordt voorgesteld een moreel appel te doen op alle partijen die in Zaanstad werkzaam zijn in de publieke sector. Als voorbeeld wordt HVC genoemd. Hij deelt mee dat HVC zich de discussie over topinkomens aantrekt en zich wil conformeren aan het rijksbeleid. Wat betreft het sturen van een brief aan alle publieke en semipublieke instellingen, deelt hij mee dat het college, daar waar het over gaat, deze oproep al gedaan heeft. Mevrouw Kwantes (D66) vestigt de aandacht op amendement 96H. D66 pleit er al jaren voor om beter overleg te voeren met burgers voorafgaand aan de gang naar de rechter, om juridische ellende achteraf te voorkomen. Ook pleit D66 er al jaren voor om de minnelijke weg meer te zoeken. De fractie kiest ervoor om het budget voor juridische ondersteuning zodanig te korten dat de gemeente zich wel anders moet gaan gedragen. Een deel van het budget kan besteed worden aan ondersteuning van degenen die het gesprek met de burger aangaan. Een ander deel kan besteed worden aan cultuur. Vervolgens vestigt ze de aandacht op amendement 96J. Er wordt jaarlijks voor 9,4 miljoen euro aan expertise van buitenaf ingehuurd. D66 stelt voor het bedrag voor extern beleidsonderzoek te verminderen met euro. De raad heeft een aantal malen geconstateerd dat het inhuren van een bureau om het beleid te herzien, weinig tot niets oplevert. De heer Pauw (ROSA) vestigt de aandacht op motie 112. Deze motie gaat over het publiceren van bekendmakingen in huis-aan-huisbladen. ROSA vindt het stoppen met het publiceren van bekendmakingen in huis-aan-huisbladen prematuur. De heer Molenaar (Democratisch Zaanstad) wijst erop dat huis-aan-huisbladen niet in de buitengebieden bezorgd worden. Wethouder Olthof (PvdA) deelt mee dat D66 een beeld schetst over Juridische Zaken dat hij niet helemaal herkent. De gemeente probeert vaak problemen op te lossen in gesprekken met bewoners. Dat betekent niet dat minder capaciteit nodig is. De veronderstelling dat dit leidt tot een besparing van 25% is incorrect. Een groot deel van de juridische acties is gebaseerd op bezwaren of beroepen van bewoners. De gemeente doet haar best om, daar waar mogelijk, in gesprekken met bewoners juridische zaken te voorkomen. Hij raadt amendement 96H en motie 86 af. Het huis-aan-huisblad kost de gemeente circa euro per jaar. Wat amendement 96J betreft, deelt hij mee dat als beleidsonderzoeken niet gedaan worden door een extern bureau, de gemeente het zelf moet doen. Mevrouw Kwantes (D66) stelt dat wethouder Olthof (PvdA) blijkbaar niet kan wat zijn eigen minister in Den Haag wel kan. Voor D66 is een korting op juridische ondersteuning een principiële keuze. De heer De Hen (GroenLinks) wijst erop dat de gemeente verplicht is bepaalde zaken algemeen bekend te maken. Hij vraagt hoe het college aan zijn wettelijke verplichting kan voldoen, als bekend is dat lang niet iedereen toegang heeft tot internet

46 Verslag 12 en 14 november 2013 Wethouder Olthof (PvdA) antwoordt dat de heer Molenaar (Democratisch Zaanstad) net heeft gezegd dat ook niet iedereen het huis-aan-huisblad krijgt. Het gaat erom dat iedereen in de gelegenheid is om kennis te nemen van de bekendmakingen. Tegen mevrouw Kwantes (D66) zegt hij dat het college de intentie heeft om strenger te zijn op allerlei processen die te maken hebben met inhuur van partijen die onderzoek moeten doen en met juridische zaken. Financiën De heer Smout (PvdA) vestigt de aandacht op motie 106. De PvdA vindt dat mensen die recht hebben op een woonurgentieverklaring, deze moeten kunnen krijgen zonder ervoor te betalen. In motie 106 wordt ervoor gepleit om mensen die terecht een woonurgentieverklaring aanvragen, er niet voor te laten betalen, maar mensen die niet voldoen aan de basisvoorwaarden maar toch een aanvraag indienen, er wel voor te laten betalen. ROSA vindt motie 106 een aardige motie, maar ze vindt haar eigen amendement hierover (amendement 96D) beter. In dit amendement wordt voorgesteld de legesheffing voor een woonurgentieverklaring te schrappen en dit te dekken uit de inkomsten van de ozb. In amendement 96F stelt ROSA voor de legesheffing voor archeologisch onderzoek te schrappen en dit te dekken met geld uit de reserve bodembeheer. In amendement 96G stellen ROSA en de SP voor de opbrengst van de abri s uit het investeringsfonds te halen en structureel te besteden aan cultuur. De heer Smout (PvdA) neemt aan dat de gelden die binnenkomen via de ozb al bestemd zijn. Volgens de heer Pauw (ROSA) verdwijnen de gelden die opgehaald worden via de ozb in de algemene middelen. De heer Smout (PvdA) wijst erop dat de begroting sluitend is. Als er een extra bedrag uit de algemene middelen gehaald wordt, is de begroting niet meer sluitend. De heer Pauw (ROSA) is het daarmee eens. Hij wijst erop dat het gaat om een bedrag van euro. De heer Smout (PvdA) wijst erop dat in de motie van de PvdA (motie 106) een dekking is aangegeven. De heer Pauw (ROSA) vindt motie 106 zeer sympathiek. De heer Dissels (PB) vestigt de aandacht op motie 84, die door het PB is medeondertekend. In deze motie wordt voorgesteld om alleen te investeren in rendabele investeringen. Met rendabel wordt bedoeld dat er inkomsten tegenover de investering staan. Hij bedankt de wethouder Financiën, met wie het PB een week geleden over een aantal zaken heeft gesproken. In dat gesprek heeft de wethouder een aantal zaken uitgelegd, waarover het PB vragen had. Bij nadere bestudering van de begroting meende het PB op pagina 138 te lezen, dat de WOZ volgend jaar verhoogd wordt tot 1,75%. Het PB vindt dit niet correct. De fractie heeft niet de gelegenheid gehad de wethouder hierover nog te kunnen spreken. Daarom doet ze het vanavond. Het PB vindt dat deze tekst uit de begroting geschrapt moet worden. De beweegredenen daartoe zijn verwoord in motie 101. Het PB heeft een motie ingediend over spoorse doorsnijdingen (motie 116). Het PB wil voorkomen dat het probleem van de spoorse doorsnijdingen in de vergetelheid raakt. Mevrouw Visscher (ChristenUnie) wijst de heer Dissels (PB) erop dat in 2011 de Fractie Dissels instemde met het college om de spoorse doorsnijdingen te schrappen, terwijl de ChristenUnie dit wilde voorkomen. De heer Dissels (PB) kan zich dat niet herinneren. Ook de VVD vraagt in haar verkiezingsprogramma aandacht voor de spoorse doorsnijdingen. De fractie denkt niet dat dit probleem in de komende jaren zal worden opgelost. Ze denkt wel dat dit onderwerp op de agenda moet blijven staan. Toch kan de VVD motie 116 niet steunen. In deze motie wordt gevraagd de begroting zodanig aan te passen dat een financiële basis wordt gelegd voor het oplossen van de problematiek met betrekking tot de spoorse doorsnijdingen. De VVD denkt dat het bedrag dat hiermee gemoeid zal zijn, zo groot is dat de begroting daardoor niet meer op orde is. Mevrouw Visscher (ChristenUnie) wijst de heer Hartog (VVD) erop dat ze in de vorige verkiezingstijd werd aangehouden bij de spoorovergang. Er werd haar gevraagd of ze zich ook zo 15 46

47 Verslag 12 en 14 november 2013 ergerde aan het lange wachten daar. Er werd gezegd dat, als dit zo was, ze op de VVD moest stemmen, omdat deze partij er direct iets aan zou gaan doen, als ze in het college zou komen. Ze wijst hem erop dat dit vier jaar geleden is. Volgens de heer Hartog (VVD) was de gemeente er al vrij ver mee. Er werd onderzoek naar gedaan en er was geld voor gereserveerd. Hij wijst erop dat de wereld sinds die tijd veranderd is. De bezuinigingsopgaaf is opgelopen tot 60 miljoen euro. Er is een pijnlijke keuze gemaakt in De VVD staat daar nog steeds achter. De heer Dissels (PB) vraagt aan de heer Hartog (VVD) of het mogelijk is dat, als motie 116 enigszins aangepast wordt, de gehele VVD-fractie deze motie zal steunen. De heer Hartog (VVD) denkt dat, als de heer Dissels (PB) besluitpunt A schrapt, de VVD-fractie de motie waarschijnlijk zal steunen. De heer Dissels (PB) zal met zijn fractie overleggen over het matigen van besluitpunt A. De heer De Hen (GroenLinks) wijst erop dat in het besluit van motie 106 iets anders staat dan in de toelichting. De toelichting hinkt op twee gedachten. De ene gedachte is dat mensen die een urgentieverklaring krijgen geen leges hoeven te betalen en mensen die hem niet krijgen wel moeten betalen. De andere gedachte is dat veel mensen volstrekt onterecht een aanvraag doen. In de motie staat dat van tevoren vaststaat dat deze aanvragen niet zullen resulteren in een positief resultaat. Volgens hem wordt bedoeld dat mensen van wie de aanvraag kennelijk niet gegrond is of niet ontvankelijk, misbruik maken van de mogelijkheden. De heer Smout (PvdA) antwoordt dat het college vindt dat het leges moet heffen, omdat er veel mensen zijn die deze verklaring ten onrechte aanvragen. De PvdA vindt het niet goed om mensen die recht hebben op een urgentieverklaring, te straffen. De PvdA vindt dat het college doorslaat in de voorgenomen maatregel. De heer Hartog (VVD) vraagt of de PvdA een boete wil opleggen of een heffing. De heer Smout (PvdA) antwoordt dat het gaat om leges. Er is werk mee gemoeid. De heer De Hen (GroenLinks) wijst erop dat mensen soms op basis van de mogelijkheden die er zijn, denken dat ze recht hebben op een urgentieverklaring, terwijl uiteindelijk blijkt dat dit niet zo is. Volgens hem gaat het de PvdA om degenen die eigenlijk van tevoren al weten dat hun aanvraag niet terecht is. Dit staat niet in het besluit. De heer Smout (PvdA) biedt zijn excuses hiervoor aan, als dit zo is. Hij wijst erop dat van 360 aanvragen er 270 zijn afgewezen, waarvan 110 na een inhoudelijke beoordeling. Van 160 aanvragen is meteen te zien dat ze onterecht zijn, op grond van de criteria die op de website staan. De heer Verschuren (CDA) deelt mee dat het CDA mensen die recht hebben op een urgentieverklaring niet wil straffen door middel van een legesheffing. Het gaat het CDA niet om het straffen van mensen die onterecht een aanvraag doen. Het gaat de fractie erom ervoor te zorgen dat mensen die er wel recht op hebben er niet voor hoeven te betalen, zonder hiermee een te groot gat in de begroting te schieten. Uit deze gedachte is motie 106 voortgekomen. Hij merkt op dat Democratisch Zaanstad niet voor de eerste keer komt met een motie over rendabele investeringen (motie 84). Het CDA vindt dit een zeer vreemde motie, omdat een gemeentelijke overheid talloze investeringen doet die niet rendabel zijn. Omdat het hier gaat om een motie die is ingediend door Democratisch Zaanstad, wijst hij op sportvelden en sporthallen. Deze zijn op hun best kostendekkend. Hij begrijpt niet waarom Democratisch Zaanstad steeds weer met deze motie komt. De heer Molenaar (Democratisch Zaanstad) deelt mee dat Democratisch Zaanstad de heer Verschuren (CDA) zal blijven ergeren met deze motie. De heer Hartog (VVD) vestigt de aandacht op motie 118. Deze motie betreft het achteraf scheiden van huishoudelijk afval. De motie hoort thuis in het programma Milieu. Nu de financiën aan de orde zijn wil hij toch een korte toelichting op de motie geven. In de begroting staat dat er een nieuw grondstoffenbeleidsplan komt. De VVD zou graag zien dat onderzocht wordt of nascheiding een rol kan spelen in het behalen van het beoogde doel. De VVD streeft naar beperking van lastenverzwaring. De fractie denkt dat nascheiding daarin een rol kan spelen

48 Verslag 12 en 14 november 2013 ROSA heeft een motie ingediend over leges bij het organiseren van evenementen (motie 110). Mevrouw Groothuismink wijst erop dat gestimuleerd moet worden dat mensen op eigen kracht dingen organiseren. De raad en het college willen graag dat initiatieven zonder structurele subsidie ontplooid worden. Ze constateert dat er nu een drempel wordt opgeworpen voor mensen die een evenement willen organiseren. ROSA vindt dat jammer, omdat het vaak gaat om initiatieven van organisaties die geen winstbelang hebben. ROSA pleit ervoor om de leges voor niet-commerciële initiatieven beperkt te houden. Mevrouw Mathkor (GroenLinks) weet dat de VVD al heel lang aandacht vraagt voor het achteraf scheiden van afval. Ze wijst erop dat er contracten zijn met HVC. Bij nascheiding gaat het om een grote verandering van beleid. GroenLinks wil graag van de wethouder horen of dit überhaupt mogelijk is. De heer Pauw (ROSA) sluit zich aan bij de woorden van mevrouw Mathkor (GroenLinks). Het lijkt hem zeer onverstandig om een ander beleid met betrekking tot afvalinzameling te starten. Hij denkt dat door nascheiding mensen zich minder bewust zijn van wat afval is. Bij hem in de buurt zijn vandaag papierbakken geplaatst. De heer Hartog (VVD) suggereert niet dat papier weggegooid moet worden samen met het restafval. Hij wijst erop dat papier ook naar verenigingen gebracht kan worden. Zelf doet hij dat iedere week. Wethouder Linnekamp (GroenLinks) vraagt de heer Hartog (VVD) over welke recente informatie hij beschikt om de discussie die een paar jaar geleden gevoerd is, te heropenen. De VVD vraagt om een onderzoek. Hij vraagt of er recente ontwikkelingen zijn, die deze vraag aannemelijk maken. De heer Hartog (VVD) wil dat nu juist graag weten. Hij wijst erop dat er inmiddels nieuwe ontwikkelingen zijn. Hij sluit niet uit dat afvalscheiding achteraf goedkoper is. Voor zover de kennis van wethouder Linnekamp (GroenLinks) reikt, kunnen metalen met magneten uit het afval gehaald worden. Dat gebeurt al. In het algemeen blijkt uit onderzoek dat het beter is om papier, glas, kunststof en restafval gescheiden aan te bieden. Hij raadt de heer Hartog (VVD) aan om bij HVC na te vragen of er recente studies zijn die erop wijzen dat hierin iets veranderd is. Hij vindt het zonde van het geld om hiernaar zelf onderzoek te gaan doen. De heer Hartog (VVD) vindt het belangrijk dat er aandacht is voor de kostenbeheersing. Bovendien denkt hij dat niet iedereen voldoende ruimte in zijn huis heeft om een aantal afvaltonnen te plaatsen. Wethouder Linnekamp (GroenLinks) wijst erop dat wat betreft papierinzameling, Zaanstad achterloopt in scheidingspercentages die door de staatsecretaris zijn genoemd als nieuwe richtlijn. De gemeente moet hiervoor een inspanning verrichten. De kosten vormen een argument om afval te scheiden. Het verbranden van afval dat niet goed gescheiden is, is duurder dan het verbranden van afval dat goed gescheiden is. Als papier apart aangeboden wordt, levert het geld op. Als burgers echt geen ruimte hebben om een ton te plaatsen, kunnen ze ervan afzien. De heer Hartog (VVD) denkt dat gescheiden inzamelen leidt tot hogere kosten, omdat in de begroting staat dat voor de komende jaren ondanks de plannen om gescheiden in te zamelen, rekening wordt gehouden met hogere lasten die HVC gaat doorberekenen. Wethouder Linnekamp (GroenLinks) legt uit dat dit in de begroting staat, omdat er hogere lasten zullen ontstaan, als het niet lukt om minder tonnen aan te bieden. Wethouder Olthof (PvdA) is het met de heer Molenaar (Democratisch Zaanstad) eens dat het college bij elke investering goede afwegingen moet maken. Hij wijst erop dat niet elke investering vertaald kan worden naar een financieel rendement. In motie 84 wordt alleen gekeken naar een financieel rendement. Daarom is deze motie onuitvoerbaar. De heer Molenaar (Democratisch Zaanstad) vraagt of de wethouder dit gaat agenderen. Zo niet, dan doet Democratisch Zaanstad het. Wethouder Olthof (PvdA) antwoordt dat iedere investering die gedaan wordt vanuit het investeringsfonds, langs de raad komt. Hij wijst erop dat de heer Dissels (PB) de WOZ (waarde onroerende zaken) en ozb (onroerende zaakbelasting) met elkaar verwart. De ozb-opbrengst van Zaanstad stijgt met 1,75%, oftewel de inflatie. De WOZ-waarde wordt bepaald door diverse 17 48

49 Verslag 12 en 14 november 2013 parameters. In Zaanstad geldt dezelfde systematiek als in de rest van Nederland. Dit betekent dat de ozb-opbrengst wordt vastgesteld. Deze wordt gedeeld door de waarde van de stad. De heer Dissels (PB) denkt dat hij van mening zal blijven verschillen met de wethouder op dit punt. Hij vraagt of de wethouder niet te voortvarend is geweest door ervan uit te gaan dat het stijgingspercentage voor de WOZ-waarde 1,75% zal zijn in Hij wijst erop dat op pagina 138 van de begroting in een voetnoot staat dat de ozb-tarieven na herwaardering medio oktober/november kunnen worden bepaald. Hij vraagt hoe hoog de tarieven zijn, gesteld dat ze al zijn bepaald. Hij wijst erop dat de waardeontwikkeling in 2013 een dieptepunt heeft bereikt. Hij vraagt hem daarom hoe hij een stijgingspercentage van de WOZ-waarde met 1,75% kan vaststellen. Hij wijst erop dat aan de ene kant de lastenverzwaring voor de burgers toeneemt. Aan de andere kant dalen de inkomens van de burgers. Het PB vraagt zich af hoeveel mensen er binnenkort onder de armoedegrens terecht zullen komen. Hij denkt dat het college daarop aangesproken zal worden tijdens de verkiezingscampagne. Hij voorspelt dat het aantal bezwaarschriften tegen de WOZ-waarden in 2014 ver boven de drieduizend zal uitkomen. Hij heeft het gevoel dat de wethouder en hij hier niet uitkomen, maar verzekert hem dat ze de beste vrienden zullen blijven. De heer Zoomermeijer (SP) wijst de heer Dissels (PB) erop dat hij een aantal van zijn vragen gewoon had kunnen stellen aan de ambtenaren. Hij hoopt dat het PB de SP zal steunen als Werken werkt aan de orde komt. De SP zou graag zien dat er weer een armoedemonitor komt. Hij vindt de vragen van de heer Dissels (PB) tijdverspilling. De heer Dissels (PB) had deze reactie van de SP niet verwacht. Hij stelt dat men moeilijk ambtenaren kan spreken. Hij heeft een ambtenaar van de belastingdienst een bericht gestuurd met de vraag om over deze materie te spreken. Op dit bericht is niet gereageerd. De heer Zoomermeijer (SP) heeft niet de ervaring dat men moeilijk met ambtenaren kan spreken. Hij vraagt of de heer Dissels (PB) een aantal van zijn vragen niet had kunnen stellen aan ambtenaren op de twee avonden die onlangs belegd zijn. Hij denkt dat dit simpel was geweest. De heer Dissels (PB) stelt dat het mogelijk is dat iets dat voor Zoomermeijer simpel is, voor hem niet simpel is. De heer Zoomermeijer vindt het belangrijk als hij dit vooraf met ambtenaren besproken had. Dat is voor hem niet belangrijk. Hij vindt dat dit soort zaken op dit moment in dit huis aan de orde gesteld moeten worden. Wethouder Olthof (PvdA) deelt mee dat hij en de heer Dissels (PB) vrienden zullen blijven, maar hij zegt erbij dat men op sommige vrienden soms zeer boos kan worden. De heer Dissels heeft enige tijd geleden een zeer uitvoerige uitleg gekregen van ambtenaren over hoe de ozb-aanslag werkt. De heer Dissels (PB) antwoordt dat dit klopt. Wethouder Olthof (PvdA) stelt dat daarmee de bewering dat ambtenaren moeilijk aan te spreken zijn, ontkracht is. Hij wijst erop dat de WOZ niet wordt verhoogd met 1,75%. De WOZ-waarde daalt. Bij de begroting wordt de totale opbrengst van de ozb vastgesteld. Er is bepaald dat het ozb-tarief alleen met inflatie stijgt. De WOZ-waarde is nodig om het uiteindelijke ozb-tarief te bepalen. De heer Dissels heeft een brief gekregen waarin staat wat dit betekent voor bewoners. Als het goed is, heeft hij van de griffie een brief gekregen waarin het vastgestelde tarief staat. Hij vindt dat de heer Dissels een onjuist beeld schetst. De heer Dissels (PB) heeft gehoord wat de wethouder heeft gezegd. Zijn fractie zal straks bij de stemming haar standpunt bepalen over de moties en de begroting. Wethouder Olthof (PvdA) vestigt de aandacht op de motie en het amendement over de leges op de woonurgentieverklaring (motie 106 en amendement 96D). Hij is het eens met de heer Smout (PvdA) dat amendement 96D geen dekking heeft. Motie 106 is onuitvoerbaar, omdat leges bedoeld zijn om kosten te verhalen. Daarbij kan geen onderscheid worden gemaakt tussen mensen die recht hebben op een verklaring en mensen die er geen recht op hebben. Hetzelfde geldt voor evenementleges. Het college is van plan het komende jaar het totaal aan kosten die iemand moet betalen die iets organiseert, onder de loep te nemen en aan de raad voor te leggen. Amendement 96G vindt hij sympathiek, maar als er euro uit het investeringsfonds gehaald wordt, vraagt hij zich af welke investeringen er dan niet gedaan moeten worden. De heer Smout (PvdA) begrijpt dat motie 106 om juridische redenen niet uitvoerbaar is. Hij dringt er bij het college op aan om een oplossing te zoeken voor het geschetste probleem

50 Verslag 12 en 14 november 2013 De heer Zoomermeijer (SP) antwoordt op de vraag van wethouder Olthof (PvdA) welke investeringen niet gedaan moeten worden dat de investering in de A8/A9 misschien niet gedaan hoeft te worden. De heer Pauw (ROSA) stelt voor de beslissing over leges voor een woonurgentieverklaring uit te stellen, omdat het vreemd is om deze eerst in te voeren en na een tijdje weer ongedaan te maken. Hij stelt dat amendement 96D voorziet in deze oplossing. Hij wijst erop dat de wethouder altijd zegt dat men niet moet proberen de projecten te schrappen die bekostigd worden uit het investeringsfonds, maar dat men het moet zoeken in de voeding van het investeringsfonds, als men iets wil wijzigen. Hij heeft dit gedaan met amendement 96G. In dit amendement wordt een structurele manier geboden om te kiezen voor cultuur. Wethouder Olthof (PvdA) wijst erop dat als er aan de voedingsknop gedraaid wordt, niet alle investeringen meer gedaan kunnen worden. Er moeten keuzes gemaakt worden. De heer Pauw (ROSA) stelt voor minder voeding in het investeringsfonds te laten stromen. Hij begrijpt dat het college alle projecten wil financieren, maar volgens hem is dat op dit moment niet mogelijk. Hij is het ermee eens dat er keuzes gemaakt moeten worden. Wethouder Olthof (PvdA) begrijpt dat het gaat om euro op structurele basis. Hij hoort graag van hem welke investering hij wil laten vervallen. Tegen de heer Smout (PvdA) zegt hij dat hij alleen gezegd heeft dat motie 106 om juridische redenen onuitvoerbaar is. Op het moment dat er signalen komen dat mensen die recht hebben op een urgentieverklaring, buiten de boot dreigen te vallen, zal het college dit rapporteren. Mevrouw Groothuismink (ROSA) deelt mee dat ROSA motie 110 intrekt, gezien de toezegging van de wethouder, en wacht het voorstel van het college over het betreffende onderwerp af. Wethouder Straat (VVD) gaat in op motie 116 van het PB over spoorse doorsnijdingen. Hij vindt deze motie ingewikkeld zolang aan besluitpunt A geen verdere uitwerking wordt gegeven. Hij vindt de motie op zich sympathiek en herkent de problematiek. Het college heeft een afweging moeten maken en is tot de slotsom gekomen dat het op korte termijn niet lukt de spoorse doorsnijdingen uit te voeren. Het college heeft zijn best gedaan om het te laten doorgaan. Hij herkent zich daarom niet in de derde overweging van motie 116. Daarin wordt de indruk gewekt dat in deze zittingsperiode geen aandacht is besteed aan de spoorse doorsnijdingen. Hij wijst erop dat voorafgaand aan deze zittingsperiode hieraan zeer veel aandacht besteed is. Er wordt nog steeds veel aandacht aan besteed. Dat heeft geleid tot nieuwe discussies. De ChristenUnie heeft in een motie gevraagd de fietsverbinding nog eens onder de aandacht te brengen. Hierover wordt met Prorail gesproken. Het college is ook nog steeds in gesprek met het Rijk om te bekijken hoe er een zinvolle bestemming gegeven kan worden aan het bedrag van 10 miljoen euro dat de gemeente moet teruggeven aan het Rijk. In de begroting staat nog steeds een bedrag van 1,5 miljoen euro als basis om de fietsverbinding te realiseren. De heer Verschuren (CDA) deelt mee dat motie 106 ingetrokken wordt, omdat de wethouder heeft gewezen op de juridische onmogelijkheid ervan en omdat hij toegezegd heeft naar het probleem te kijken. Belastingverordeningen De heer De Vries (D66) vestigt de aandacht op amendement 99A. Hierin wordt een kleine verhoging van de toeristenbelasting voorgesteld. Volgens hem heeft het amendement geen gevolgen voor de concurrentiepositie van Zaanstad. Hij beveelt dit amendement van harte aan. De heer Groen (PvdA) vraagt aan de SP of deze fractie evengoed dit amendement zou indienen, als de besteding die erin genoemd wordt, geschrapt zou worden. Mogelijk zou D66 de PvdA dan aan haar zijde vinden, omdat de PvdA een deel van de opbrengst die dit amendement genereert, voor iets anders wil bestemmen dan voor de in het amendement gekozen bestemming. Overigens denkt de PvdA dat er nog voldoende dekking is voor Vluchtelingenwerk. De heer Groen (PvdA) vraagt aan de wethouder of dit klopt. Mevrouw Van Elmpt (SP) deelt mee dat de SP en D66 Vluchtelingenwerk iets meer ruimte willen geven. Vluchtelingenwerk kreeg euro per jaar van de gemeente. Dat is nu nog maar euro per jaar. De SP en D66 willen een deel van de toeristenbelasting gebruiken om Vluchtelingenwerk meer ruimte te geven (amendement 99A), omdat dit de inwoners van 19 50

51 Verslag 12 en 14 november 2013 Zaanstad niet financieel raakt. Als deze besteding geschrapt wordt in het amendement, wordt de motivatie om mede-indiener te zijn voor de SP weggenomen. De heer Groen (PvdA) vindt het nogal bijzonder om een deel van de opbrengst van een belastingmaatregel niet naar de algemene middelen te laten vloeien, maar een doelbestemming te geven. Als de SP zou zeggen dat ze in de overwegingen een richting meegeeft voor de besteding, maar dit niet meegeeft als een opdracht, en later wil horen hoe het geld besteed is, kan de PvdA wel met dit amendement leven. De VVD vindt het een slechte zaak om de toeristenbelasting te verhogen. De VVD denkt dat deze verhoging de burgers wel raakt. De VVD denkt dat deze verhoging de kansen om de toeristische sector verder uit te breiden, enorm zal beperken. De ChristenUnie is blij dat meer toeristen de stad aandoen op dit moment. Mevrouw Visscher stelt dat iedereen daar, direct of indirect, van profiteert. Ze heeft in de begroting gezien dat Vluchtelingenwerk vanaf 2015 geen geld meer krijgt van de gemeente. Ze heeft begrepen dat hier sprake is van een drukfout. Ze prijst het college voor het feit dat Zaanstad geld vrijmaakt voor vluchtelingen die de stad aandoen. De ChristenUnie vindt dat dit niet moet afhangen van het verhogen van de toeristenbelasting. De heer Pauw (ROSA) heeft de heer Groen (PvdA) horen zeggen dat de PvdA het vreemd vindt om een doelbestemming te koppelen aan een bepaalde belastinginning. Hij wijst erop dat bij rioolheffing hetzelfde gebeurt. Een deel van de opbrengst daarvan gaat naar funderingsherstel. Er is daarbij sprake van een relatie. De relatie die gelegd is door de SP is dat toeristen vrijwillig naar Zaanstad komen en vluchtelingen noodgedwongen. GroenLinks is blij dat de informatie in de begroting dat vanaf 2015 er geen geld meer zou zijn voor Vluchtelingenwerk, niet correct is. GroenLinks heeft er moeite mee dat de toeristenbelasting uiteindelijk na vier jaar met 50% verhoogd zal zijn. Dat lijkt in tegenspraak met het doel dat de raad heeft uitgesproken dat hij wil dat toeristen langer in Zaanstad blijven. Mevrouw Van Elmpt (SP) heeft er moeite mee dat een aantal fracties denkt dat verhoging van de toeristenbelasting slecht is voor de toeristische sector. Ze wijst erop dat Hotel Inntel heeft aangegeven dat het niet denkt dat dit grote gevolgen voor dit hotel zal hebben. Ze heeft de heer Hartog (VVD) onlangs horen zeggen dat een boer die een camping op zijn terrein wil beginnen, er last van heeft, omdat hij van alles moet invullen. Ze wijst erop dat dan de hele toeristenbelasting afgeschaft zou moeten worden. Ze heeft hem daarover vanavond niet gehoord. De heer Hartog (VVD) antwoordt dat mevrouw Van Elmpt (SP) hem er niet over gehoord heeft omdat het amendement daar niet over gaat. Hij voegt eraan toe dat de VVD in zijn verkiezingsprogramma voorstelt om de toeristenbelasting af te schaffen. Mevrouw Van Elmpt (SP) vraagt aan de PvdA of ze goed heeft begrepen dat de PvdA amendement 99A kan onderschrijven, als het bedrag dat opgehaald wordt met de verhoging van de toeristenbelasting naar de algemene middelen gaat en er vervolgens een motie wordt gemaakt waarin wordt voorgesteld dat dit bedrag besteed wordt aan Vluchtelingenwerk. De heer Groen (PvdA) antwoordt dat de PvdA eerst een verduidelijking van het college wil over de kwestie rondom Vluchtelingenwerk. Hij kan de vraag van mevrouw Van Elmpt (SP) bevestigend beantwoorden, maar zegt erbij dat het de vraag is of de PvdA de motie waarover zij spreekt, zal steunen. Wethouder Struijlaart (VVD) deelt mee dat voor Vluchtelingenwerk twee geldstromen zijn: euro van het COA en euro van het Rijk. De laatste stroom stopt met ingang van Het college heeft besloten in euro aan Vluchtelingenwerk te geven en daarna niets meer. Bij de behandeling van de kadernota heeft hij toegezegd om vanuit het minimabeleid nog euro structureel in de begroting op te nemen. Dat betekent dat Vluchtelingenwerk euro krijgt. Hij heeft gesproken met de directeur van Vluchtelingenwerk, mevrouw Van Veen. Zij is een zeer realistische directeur. Ze geeft aan dat Vluchtelingenwerk met dit bedrag uitkomt. Hij heeft een bericht gekregen van Hotel Inntel, waarin staat dat de directie zich 20 51

52 Verslag 12 en 14 november 2013 zorgen maakt over de toeristenbelasting. De raad zal de fracties die een belastingverhoging voorstellen, niet aan hun zijde vinden. De heer De Vries (D66) neemt de uitgestoken hand van de heer Groen (PvdA) graag aan om de tekst van amendement 99A aan te passen. 4. Verklaring per fractie over Begroting (De behandeling van dit agendapunt begint om uur.) De voorzitter stelt voor agendapunt 4 te laten vervallen. De raad stemt hiermee in. Mevrouw Kwantes (D66) deelt mee dat de moties 97, 99 en 100 ingetrokken worden en dat motie 88 is aangepast. De heer Molenaar (Democratisch Zaanstad) herinnert eraan dat motie 85 eerder op de avond is ingetrokken. Mevrouw Visscher (ChristenUnie) deelt mee dat motie 87 is aangepast, waarbij de halfjaarlijkse kosten-batenanalyse is vervangen door rapportage. Mevrouw Groothuismink (ROSA) wijst erop dat wethouder Struijlaart (VVD) deed voorkomen alsof Zaanstad een fair trade gemeente is. ROSA bestrijdt dat met klem. Zaanstad is nog geen fair trade gemeente, omdat ze nog niet aan alle voorwaarden voldoet. Daarom handhaaft ROSA motie 111. GroenLinks stemt hiermee in. Schorsing van uur tot uur 5. Stemmingen Economie Motie 85 van Democratisch Zaanstad en PB: lokale ondernemers meer kansen geven bij gemeentelijke aanbestedingen Motie 85 is ingetrokken. Motie 98 van ROSA: subsidie aan Stichting Marketing Zaanstreek Motie 98 is verworpen. Werk, inkomen en integratie De moties 91, 93, 94 en 95 worden betrokken bij de discussie over de nota Werken werkt die op 28 november gevoerd zal worden. Wonen en ruimtelijke ontwikkeling Motie 100 van D66: versterking positie MRA Motie 100 is ingetrokken

53 Verslag 12 en 14 november 2013 Motie 115 van Democratisch Zaanstad en PB: halvering budget Zaan/IJ-project ten gunste van de Bieb Motie 115 is verworpen. Bereikbaarheid en mobiliteit Amendement 96A van ChristenUnie en Z.I.P.: bereikbaarheid van stadhuis Amendement 96A is verworpen. Amendement 96K van D66 en ChristenUnie: statisch in plaats van dynamisch parkeerverwijssysteem Amendement 96K is verworpen. Motie 116 van PB: spoorse doorsnijdingen Motie 116 is verworpen. Milieu Motie 88 van D66 en ROSA: onderzoek naar zonnepanelen op leegstaande monumenten, panden en braakliggende terreinen (aangepaste versie) Motie 88 is aangenomen. Motie 99 van D66: duurzaamheidsfonds Motie 99 is ingetrokken. Motie 114 van Democratisch Zaanstad en PB: schrappen budget Klimaatbureau ten gunste van de Bieb Motie 114 is verworpen. Motie 118 van VVD: onderzoek nascheiding huishoudelijk afval Motie 118 is verworpen. Jeugd en onderwijs Motie 92 van ChristenUnie: opstellen convenant in verband met alcoholpreventie De heer Polat (PvdA) deelt mee dat de PvdA, hoewel ze vindt dat de intentie van motie 92 goed is, tegen deze motie zal stemmen, omdat ze vindt dat hier een verkeerd instrument wordt gebruikt. Motie 92 is verworpen. Maatschappelijke ondersteuning en welzijn Motie 87 van de ChristenUnie: halfjaarlijkse kosten-batenanalyse met betrekking tot BUUV (aangepast) Motie 87 is aangenomen

54 Verslag 12 en 14 november 2013 Amendement 96E van ROSA en SP: onttrekking aan algemene reserves ter vermindering van bezuiniging op buurthuizen Amendement 96E is verworpen. Amendement 96C van ROSA, PvdA, GroenLinks en SP: uitwerking plannen op basis van Cultuurnota en vrijmaken budget voor transitie Bieb en FluXus Amendement 96C is aangenomen. Wijkgericht werken en beheer Motie 90 van GroenLinks, D66 en Z.I.P.: onderhoud aan bomen Motie 90 is verworpen. Motie 96 van SP: onderhoud openbare ruimte Motie 96 is verworpen. Motie 97 van D66: participatie- en oriëntatieparagraaf Motie 97 is ingetrokken. Amendement 96B van GroenLinks, D66, ROSA en Z.I.P.: bomenbestand De heer Tuijn (PvdA) deelt mee dat de PvdA het eens is met de gedachte dat bomen niet direct vervangen hoeven te worden, maar wel bij herstructurering op een andere plek, maar dat de PvdA het amendement helaas niet kan steunen, vanwege de gekozen dekking. Amendement 96B is verworpen. Openbare orde en veiligheid Amendement 96I van D66: budget van programma handhaving naar cultuur Amendement 96I is verworpen. Bestuur en organisatie Motie 86 van Democratisch Zaanstad en PB: opleggen taakstelling met betrekking tot de juridische afdeling van de gemeente Zaanstad Motie 86 is verworpen. Motie 89 van GroenLinks, SP en CDA: raadsvergoeding op huidig niveau houden Mevrouw Mutluer (PvdA) deelt mee dat haar fractie goed geluisterd heeft naar het debat. De fractie verwacht dat een aantal van haar moties niet zal worden aangenomen en dat daardoor het bedrag van euro aan bezuinigingen niet gehaald zal worden. Dit betekent dat dit onderwerp mogelijk weer een punt van discussie zal worden. De PvdA zal deze motie niet steunen, maar wat erin wordt voorgesteld, blijft voor de PvdA een optie, die ze zal meenemen. Motie 89 is verworpen

55 Verslag 12 en 14 november 2013 Motie 102 van PvdA: afschaffen schriftelijke verslagen raadsvergaderingen Motie 102 is verworpen. Motie 103 van PvdA: bezuinigen op onderzoeken Rekenkamer Motie 103 is verworpen. Motie 104 van PvdA: kosten steunfractieleden Motie 104 is verworpen. Motie 105 van PvdA: vaste fractievergoeding Motie 105 is aangenomen. Motie 106 van PvdA, CDA en ChristenUnie: leges woonurgentie Motie 106 is ingetrokken. Motie 111 van ROSA: opnemen fair trade in nieuw multiservicecontract Motie 111 is aangenomen. Motie 112 van ROSA: publiceren bekendmakingen in huis-aan-huisbladen Motie 112 is aangenomen. Motie 113 van Democratisch Zaanstad en PB: verlaging budget ICT ten gunste van de Bieb Motie 113 is verworpen. Amendement 96H van D66: budget van juridische ondersteuning naar cultuur Amendement 96H is verworpen. Amendement 96J van D66: budget van extern beleidsonderzoek naar cultuur Amendement 96J is verworpen. Motie 117 van ROSA: matiging topinkomens in (semi-) publieke sfeer (nieuw) Motie 117 is aangenomen. Financiën Motie 84 van Democratisch Zaanstad en PB: rendabele investeringen Motie 84 is verworpen. Motie 101 van PB: stijgingspercentage WOZ 2014 Motie 101 is verworpen. Motie 110 van ROSA: lagere evenementenleges voor rechtspersonen zonder winstoogmerk Motie 110 is ingetrokken

56 Verslag 12 en 14 november 2013 Amendement 96D van ROSA: schrappen legesheffing voor woonurgentie Amendement 96D is verworpen. Amendement 96F van ROSA: schrappen van legesheffing op archeologisch onderzoek Amendement 96F is verworpen. Amendement 96G van ROSA en SP: opbrengst abri s toevoegen aan programmaveld Cultuur Amendement 96G is verworpen. Raadsbesluit 98: Toekomstagenda Cultuur (2013/242447) Motie 107 van PvdA: toegankelijkheid Bieb Mevrouw Kwantes (D66) deelt mee dat D66 het eens is met de intentie van motie 107, maar de fractie vindt de motie overbodig als er geen extra dekking is. Het lijkt D66 sterk dat de Bieb zich niet sowieso inzet voor wat voorgesteld wordt in deze motie. Mevrouw Van Elmpt (SP) wil een stemverklaring afgeven namens haar fractie ten aanzien van motie 107, 108 en 109. De SP ziet bij alle drie de moties geen dekking aangegeven. Hoewel de fractie hart heeft voor cultuur, denkt ze niet dat deze moties iets toevoegen. Daarom zal ze tegen deze moties stemmen. Democratisch Zaanstad vindt dat de moties 107 en 109 een veel te selectief karakter hebben. Daarom zal Democratisch Zaanstad tegen deze moties stemmen. Democratisch Zaanstad zal wel voor motie 108 stemmen, als signaal aan het Zaantheater om in te grijpen. Democratisch Zaanstad vindt dat het Zaantheater niet langer zo zwaar aan dezelfde speen kan blijven hangen. Motie 107 is aangenomen. Motie 108 van CDA: subsidie Zaantheater Motie 108 is verworpen. Motie 109 van GroenLinks: onderzoek naar functies Bieb in de Kleurenbuurt Motie 109 is aangenomen. Stemverklaringen bij raadsbesluit 98: De heer Verschuren (CDA) deelt mee dat zijn fractie afgelopen dinsdag niet helemaal content was met de reacties van de raad op haar motie (motie 108) die zojuist gesneuveld is. Ook was zijn fractie niet helemaal content met de reactie van wethouder Vissers (Z.O.G.) op deze motie. De fractie heeft sindsdien geworsteld met de vraag of ze voor of tegen raadsbesluit 98 zou stemmen. Uiteindelijk heeft de fractie contact gehad met de wethouder. Zij heeft bevestigd dat zij in de geest van motie 108 met de grote cultuurinstellingen bij het uitwerken van de Cultuurnota en de businessplannen die daar onderliggen, zal handelen. Daarom kan het CDA voor de Toekomstagenda Cultuur stemmen. Mevrouw Van Elmpt (SP) deelt mee dat de SP in het debat van afgelopen dinsdag over de cultuurnota duidelijk gemaakt heeft dat ze ontevreden is over deze nota. De fractie vindt de nota ver beneden de maat. De fractie vindt dat er geen visie in staat, maar dat het een complete 25 56

57 Verslag 12 en 14 november 2013 bezuinigingsslag is. De fractie vindt dat met de aanpassingen die ze heeft willen aanbrengen onvoldoende bereikt is. Daarom is de SP tegen deze nota. De heer Molenaar (Democratisch Zaanstad) deelt mee dat zijn fractie zich in grote lijnen aansluit bij de verklaring die de SP zojuist heeft afgegeven. De fractie van Democratisch Zaanstad wil daarbij aantekenen dat ze de beantwoording en de reactie van de verantwoordelijke wethouder ver beneden peil vindt. Mede daarom zal Democratisch Zaanstad tegen de nota stemmen. Mevrouw Oosterkamp (VVD) deelt mee dat de woordvoerder van de VVD in het debat en het Zaanstad Beraad heeft aangegeven dat de fractie moeite heeft met de nota. Zij zal tegen de nota stemmen, terwijl de rest van de fractie voor de nota zal stemmen. Mevrouw Kük (GroenLinks) deelt mee dat het voor GroenLinks ook moeilijk was om een afweging te maken. Zij zal zelf tegen de nota stemmen, terwijl de rest van haar fractie voor de nota zal stemmen. De heer Brekelmans (POV) deelt mee dat het feit dat de wethouder dinsdagavond niet inging op zijn beschuldigingen, geen deel uitmaakt van de beslissing van zijn fractie om tegen de motie te stemmen. Raadsbesluit 98 is aanvaard, met inachtneming van de aangenomen moties en amendementen. Raadsbesluit 99: belastingverordeningen Zaanstad 2014 (2013/ ) Amendement 99A van D66 en SP: verhoging toeristenbelasting (aangepast) Amendement 99A is aangenomen. Raadsbesluit 99 is aanvaard, met inachtneming van het aangenomen amendement. Raadsbesluit 97: Actualisatie 13.2 van het programma Inverdan (2013/224790) Raadsbesluit 97 is aanvaard. Raadsbesluit 96: Begroting Stemverklaringen bij raadsbesluit 96: De heer Molenaar (Democratisch Zaanstad) deelt mee dat Democratisch Zaanstad voor het eerst in de elf jaar dat hij begrotingen onder ogen heeft gekregen, tegen de begroting zal stemmen, gezien de stemmingen van vooral de collegepartijen over de moties van de oppositie. Mevrouw Kwantes (D66) stelt dat de begroting over het geheel genomen een degelijk document is. Er staat veel in de begroting waar D66 niet tegen is. In voorgaande jaren heeft D66 zich ook verzet tegen de bezuinigingen op cultuur. Ditmaal gaat het D66 zover dat de fractie, hoewel ze zal instemmen met de begroting, expliciet wil laten aantekenen dat ze niet met dat deel van de begroting kan leven. De heer Dissels (PB) deelt mee dat het PB voor de begroting zal stemmen, met de aantekening dat de fractie niet blij is met de pagina s 138 en 139, die handelen over WOZ en ozb. Het PB geeft de wethouder het voordeel van de twijfel. De heer Zoomermeijer (SP) deelt mee dat zijn fractie enigszins verdeeld is in haar mening over de begroting. De fractie heeft veel moeite met het programma Werk en Inkomen, niet alleen vanwege de bezuinigingen die er nu liggen, maar vanwege de toon, de uitvoering en het feit dat werken werkt nog verder wordt besproken, terwijl de SP vindt dat eerst een visie besproken 26 57

58 Verslag 12 en 14 november 2013 moet worden en dat de financiële consequenties daarvan daarna besproken moeten worden. De SP heeft ook moeite met het programma Cultuur. De SP heeft moeite met wat de buurthuizen te wachten staat. De SP kan zich niet vinden in deze begroting en zal er daarom tegen stemmen. De heer Hartog (VVD) vindt het goedkoop om tegen de begroting te stemmen voor een partij die medeverantwoordelijk is voor een forse belastingverhoging. Raadsbesluit 96 is aanvaard. Raadsbesluit 101: Voorbereidingsbesluit gebied Zaandam Noord De heer Molenaar (Democratisch Zaanstad) deelt mee dat de raad via een geheim stuk kennisgenomen heeft van de raadsbesluiten 101 en 102. De fractie heeft deze raadsbesluiten niet kunnen bespreken en er geen vragen over kunnen stellen. Omdat er opnieuw sprake is van geheimhouding, zal Democratisch Zaanstad tegen deze beide besluiten stemmen. Raadsbesluit 101 is aanvaard. Raadsbesluit 102: Voorbereidingsbesluit Havenstraat, Hem kade en omstreken (2013/276609) Raadsbesluit 102 is aanvaard. 5. Sluiting De voorzitter sluit de vergadering om uur. Vastgesteld in de raadsvergadering d.d. 19 december 2013 Voorzitter, Griffier

59 Besluit Raad - Rb toekomstagenda cultuur * * 2013/ Raadsbesluit 2013/98 Raadsvergadering d.d. 12 november 2013 Registratienummer: 2013/ Onderwerp: Toekomstagenda Cultuur Portefeuillehouder: L. Vissers - Koopman Bijlagen: Voorstel Raad 2013/242464: Behandelend ambtenaar: C. Verberne inhoud voorstel Raad m.b.t. Toekomstagenda Telefoonnr.: (075) Cultuur c.verberne@zaanstad.nl Ter inzage: Aanvullende informatie 2013/ verwerking zienswijze Ontwerp Toekomstagenda Cultuur Aanvullende informatie 2013/ lijst inspraak/zienswijze Ontwerp Toekonstagenda Cultuur Aanvullende informatie 2013/ Toekomstagenda Cultuur Zaanstad Aanvullende informatie 2013/ lijst inspraak/zienswijze Ontwerp Toekomstagenda Cultuur (gebundeld) De raad van de Gemeente Zaanstad, gelezen het voorstel van Burgemeester en Wethouders, kennis genomen hebbende van de inspraakreacties op de ontwerp-toekomstagenda Cultuur; kennis genomen hebbende van de verwerking van de ingezonden reacties, zoals weergegeven in het document Verwerking zienswijzen op de Ontwerp Toekomstagenda Cultuur ; kennis genomen hebbende van de punten uit de voorbereidende vergadering op 29 oktober 2013, Besluit: de Toekomstagenda Cultuur vast te stellen, inhoudende: a. inhoudelijke hoofdlijnen van beleid: Cultuur aan de basis voor ieder kind Een gevarieerde stedelijke culturele infrastructuur Versterking van identiteit en imago Ruimte geven aan dynamiek en eigen creativiteit b. richting en invulling geven aan de toekomstige taak en verantwoordelijkheid van de gemeente op het gebied van kunst en cultuur op basis van: Een terugtredende overheid; minder (structureel) subsidiëren, meer faciliteren en Investeren Meer eigen verantwoordelijkheid en ondernemerschap van organisaties en bewoners 59

60 Besluit Raad - Rb toekomstagenda cultuur ONDERWERP PAGINA gemeente Zaanstad 2013/ /2 c. handhaving van de beleidswijzigingen en financiële ombuigingen ten aanzien van De Bieb, Zaantheater, Zaans Museum, Vereniging De Zaansche Molen en het Museum van het Nederlandse Uurwerk; d. een bedrag van vanuit de bestaande begroting voor de ontwikkeling van de beoogde nieuwe lokale netwerkorganisatie voor cultureel les- en cursusaanbod e. voor 2015 eenmalig vanuit de begroting een overbruggingsbudget van vrij te maken om de Vereniging De Zaansche Molen in staat te stellen de beoogde organisatieverandering door te voeren; f. ontwikkelen en vaststellen van nieuwe spelregels in 2014 voor subsidiëring van amateurkunst en kleine culturele organisaties. Aldus besloten in de raadsvergadering van dinsdag 12 november Voorzitter, Raadsgriffier, 2 60

61 aanbiedingsbrief Toekomstagenda Cultuur Ons kenmerk: 2013/ gemeente Zaanstad Burgemeester & Wethouders De leden van de gemeenteraad Zaanstad Stadhuisplein MZ Zaandam Postbus GA Zaandam Telefoon B&W BESLUIT D.D. ONS KENMERK BUU\GE(N) PORTEIïEUILLEHOUDER 1 5OKT L. Vissers-Koopman ONDERWERP Toekomstagenda Cultuur Geachte leden van de gemeenteraad, Hierbij bieden wij u bijgaande stukken aan voor^: M besluitvorming zienswijze ex. Art. 160, lid 2 of 169, lid 4 Gemeentewet kennisname Geheimhouding op grond van de Wet openbaarheid bestuur Ja S N.V.T. bijlage Onderwerp: Toekomstagenda Cultuur Wat wordt gevraagd: Toelichting: Vaststelling toekomstagenda als inhoudelijk en financieel kader voor het toekomstige cultuurbeleid van Zaanstad In juli is de Ontwerp Toekomstagenda openbaar gemaakt. Vanaf dat moment was er de ruimte om zienswijzen in te dienen. In totaal kwamen 78 reacties binnen. Dat bevestigt voor ons het belang dat wordt gehecht aan cultuur in Zaanstad. De afgelopen periode is gebruikt om deze inspraakreacties zorgvuldig te bekijken. De inspraak Bij stul<ken aangeboden voor besluitvorming o^zienswijze zal de agendacommissie van de raad beoordelen wanneer en hoe agendering in het Zaanstad Beraad plaatsvindt. U ontvangt wekelijks een agenda van het eerstvolgende Zaanstad Beraad en wordt verzocht de stukken te bewaren en bij de betreffende agenda te voegen. Op stukken aangeboden voor kennisname volgt geen actie van de agendacommissie. Zonodig kunt u aanvullende informatie inwinnen bij de behandelend ambtenaar. Wenst u naar aanleiding van de informatie een politieke discussie met de wethouder en/of raadsfracties, dan kunt u bij de agendacommissie om agendering verzoeken mits onder vermelding van "wat u vraagt aan wie" inclusief een korte concrete toelichting. 61

62 aanbiedingsbrief Toekomstagenda Cultuur ONDERWERP Toekomstagenda Cultuur PAGINA 2/4 is zeer waardevol geweest voor verdere uitwerking van de toekomstagenda. Naar aanleiding van de reacties zijn enkele gesprekken gevoerd met verschillende instellingen die ook hebben bijgedragen. Het is voor het college van groot belang om met een toekomstvisie te komen die de verschillende instellingen zo veel als mogelijk onderschrijven. Want juist op die manier werken we samen, met elkaar, aan een bruisend cultureel leven in Zaanstad. Uit de zienswijzen trekken wij de conclusie dat de uitgangspunten van de Toekomstagenda worden onderschreven. Dat wil zeggen dat de pijlers: cultuur 'aan de basis' voor ieder kind, gevarieerde lokale culturele infrastructuur, versterking van identiteit en imago en ruimte voor dynamiek en creativiteit gehandhaafd blijven. De omvang van de bezuinigingen op cultuur blijft hetzelfde. Vanaf 1 januari 2015 moet er in totaal bezuinigd worden. Tegelijkertijd is er nog een substantieel bedrag, zo'n 9,4 miljoen euro, beschikbaar voor cultuur in Zaanstad. De inspraakreacties bevestigen dat de Toekomstagenda Cultuur geen gemakkelijke boodschap brengt. Het college is zich bewust van de ingrijpende gevolgen die de bezuinigingen kunnen hebben. Mede daarom heeft het college de reacties serieus genomen en is het gesprek aangegaan met de betrokken organisaties. Dit heeft geleid tot een aantal wijzigingen in de toekomstagenda. Het college denkt met deze toekomstagenda een duidelijke visie te hebben geformuleerd die ook door de Zaanse culturele wereld wordt onderschreven. De implementatie van de toekomstagenda vraagt om intensieve samenwerking tussen gemeente en organisaties. De komende periode wordt gebruikt om samen met betrokken partijen te bekijken hoe de verschillende maatregelen uitwerken. De kennis en expertise die bij de verschillende organisaties aanwezig is, is daarbij van grote toegevoegde waarde. Het gezamenlijke uitgangspunt is dat Zaanstad, op basis van de vier pijlers van de toekomstagenda, een cultureel veelzijdige stad blijft. De wijzigingen in het kort op een rij: Stimuleringsbijdrage netwerkorganisatie Het huidige les- en cursusaanbod van FluXus wordt vanaf 2015 omgebouwd tot een verzelfstandigde netwerkorganisatie. FluXus heeft in haar Inspraakreactie aangegeven dat steun vanuit de gemeente nodig is om de nieuwe netwerkorganisatie goed te laten functioneren. Het college kan zich vinden in deze zienswijze en maakt vanaf 1 januari vrij vanuit het cultuurbudget. Gemeente en FluXus zullen in nauw overleg toewerken naar de nieuwe situatie. Tegemoetkoming De Bieb De Bieb voorziet grote problemen om de opgave vanuit de toekomstagenda ( ) te realiseren te meer onidat er nog een 'oude' bezuiniging vanaf 1 januari 2014 ( ) op stapel staat. Het college heeft deze signalen serieus genomen 62

63 aanbiedingsbrief Toekomstagenda Cultuur ONDERWERP Toekomstagenda Cultuur PAGINA 3/4 en komt de bibliotheek financieel tegemoet De taakstelling van is van de baan. De Bieb gaat samen met de gemeente bekijken hoe de taakstelling gerealiseerd kan worden. Insteek is daarbij dat de openbare bibliotheekfunctie in stand blijft in Zaandam en Krommenie. Daarnaast moeten ook biebbussen gefaciliteerd blijven worden. Op die manier verwacht het college bij te kunnen dragen aan de pijlers: cultuur 'aan de basis' voor ieder kind en gevarieerd lokaal aanbod. Aanpassing subsidiebeleid amateurkunst en kleine culturele organisaties Verschillende amateurkunstverenigingen en kleine culturele organisaties hebben aangegeven de aanpassing van het subsidiebeleid te ingrijpend te vinden. Deze geluiden neemt het college serieus. De gemeente handhaaft het huidige budget voor amateurkunst, maar wil in de toekomst sterker het accent leggen op activiteiten voor de jeugd. Daarnaast moeten er meer mogelijkheden komen voor nieuwe organisaties en eenmalige initiatieven. Daarom wordt voorgesteld om in 2014, samen met verenigingen, organisaties en het Adviespanel Cultuur Zaanstad, nieuwe spelregels op te stellen. Overbruggingsjaar voor Vereniging 'De Zaansche Molen' De vereniging heeft aangegeven extra tijd nodig te hebben om de beëindiging van subsidie op te kunnen vangen. Het college heeft besloten voor een overbruggingsjaar eenmalig een bedrag van beschikbaar te stellen. Momenteel wordt gewerkt aan de voorbereidingen voor verplaatsing van het molenmuseum naar de Zaanse Schans. Naast de eenmalige bijdrage is het college bereid een eenmalige investeringsbijdrage te leveren voor verhuizing van het molenmuseum, waardoor meer eigen inkomsten zijn te genereren. Het college is van mening dat de Zaanse molens een belangrijk onderdeel zijn van de identiteit en het imago van Zaanstad. Een aantal voorstellen is ongewijzigd gebleven, zoals de activiteiten in het kader van cultuureducatie voor jeugd in het basisonderwijs, waaronder de biebbussen. Het budget voor evenementen blijft gelijk. Zaantheater en Zaans Museum krijgen ieder een korting van 5% op de subsidie. De structurele subsidie voor het Museum van het Nederiandse Uurwerk wordt stopgezet. De gemeente gaat aan de slag met de voorbereidingen voor het Programma van Eisen voor de locatie Figaro, die huisvesting moet gaan bieden aan het nieuwe cultuurcluster. Alle geïnteresseerde partijen zijn uitgenodigd om hieraan deel te nemen. Bijgaande stukken + regnrs. + versienrs.: Inhoud voorstel aan Raad (2013/242464) Lijst inspraak/zienswijze ontwerp Toekomstagenda Cultuur (2013/242470) Gebundelde versie van lijst inspraak/zienswijze ontwerp Toekomstagenda Cultuur (2013/242502) VenA/erking zienswijzen ontwerp Toekomstagenda Cultuur 63

64 aanbiedingsbrief Toekomstagenda Cultuur ONDERWERP Toekomstagenda Cultuur PAGINA 4/4 gemeente Zaanstad (2013/242476) Toekomstagenda Cultuur / eindversie (2013/242483) Behandelend afdelingshoofd: C. Verberne (075) ; c.verberne@zaanstad.nl Hoogachtend, burgemeester en wethouders van Zaanstad, mr. G'.M. haber, burgemeester 64

65 Voorstel Raad - inhoud voorstel aan raad Toekomst agenda Cultuur Registratienummer: 2013/ Inhoud voorstel aan Raad Gevraagd besluit: 1. kennis te nemen van de inspraakreacties op de ontwerp-toekomstagenda Cultuur; 2. kennis te nemen van de verwerking van de ingezonden reacties, zoals weergegeven in het document Verwerking zienswijzen op de Ontwerp Toekomstagenda Cultuur ; 3. de definitieve versie van de Toekomstagenda Cultuur vast te stellen, inhoudende: a. inhoudelijke hoofdlijnen van beleid: Cultuur aan de basis voor ieder kind Een gevarieerde stedelijke culturele infrastructuur Versterking van identiteit en imago Ruimte geven aan dynamiek en eigen creativiteit b. richting en invulling geven aan de toekomstige taak en verantwoordelijkheid van de gemeente op het gebied van kunst en cultuur op basis van: Een terugtredende overheid; minder (structureel) subsidiëren, meer faciliteren en investeren Meer eigen verantwoordelijkheid en ondernemerschap van organisaties en bewoners c. handhaving van de beleidswijzigingen en financiële ombuigingen ten aanzien van De Bieb, Zaantheater, Zaans Museum, Vereniging De Zaansche Molen en het Museum van het Nederlandse Uurwerk; d. een bedrag van vanuit de bestaande begroting voor de ontwikkeling van de beoogde nieuwe lokale netwerkorganisatie voor cultureel les- en cursusaanbod e. voor 2015 eenmalig vanuit de begroting een overbruggingsbudget van vrij te maken om de Vereniging De Zaansche Molen in staat te stellen de beoogde organisatieverandering door te voeren; f. ontwikkelen en vaststellen van nieuwe spelregels in 2014 voor subsidiëring van amateurkunst en kleine culturele organisaties. Inleiding Op 9 juli j.l. keurde ons college de ontwerp Toekomstagenda Cultuur goed. De toekomstagenda bevat een pakket aan maatregelen, dat gebaseerd is op de uitgangspunten van de Hervormingsagenda (terugtredende overheid en meer verantwoordelijkheid en zelfwerkzaamheid bij externe partners) en vanaf 2015 moet resulteren in een bezuiniging op de gemeentelijke subsidies van in totaal Direct na vaststelling ging de officiële zienswijze-termijn van start. Vanwege de zomervakantie werd tussentijds besloten om deze periode met een week te verlengen tot 4 september. In totaal werden 78 reacties ontvangen (waarvan enkele na de officiële sluitingsdatum): 7 van de grotere culturele organisaties, 16 van amateurkunstverenigingen - inclusief het gezamenlijke Manifest van het Zaans Hafabra (Harmonie, Fanfare, Brassband) Initiatief - 10 van kleinere gesubsidieerde culturele organisaties, 2 van evenementenorganisaties, 3 van niet-gesubsidieerde organisaties, 3 commentaren van gemeentelijke (culturele) adviesorganen en 35 reacties op persoonlijke titel. Alle opmerkingen zijn vervolgens gerubriceerd op thema/onderwerp. Op basis hiervan is gewerkt aan de verwerking, c.q. beantwoording. Op voorhand was duidelijk dat de voorstellen en bezuinigingen voor een aantal organisaties ingrijpende gevolgen zouden hebben. Om die reden is vanaf augustus zowel ambtelijk als bestuurlijk met de meest direct betrokken partijen contact gezocht. Doel van de gesprekken is: toelichting geven op de voorgestelde koerswijzigingen en bezuinigingen en overleggen over hoe nu verder. Het is duidelijk dat de opgaven complex zijn en dat gemeente en organisaties elkaar daarbij nodig hebben. De gesprekken waren zonder uitzondering kritisch maar constructief en hebben geleid tot een aantal handreikingen en aanpassingen in de toekomstagenda. Beoogd resultaat Besluitvorming over de inhoudelijke uitgangspunten en prioriteiten van het gemeentelijke cultuurbeleid voor de komende vier jaren 65

66 Voorstel Raad - inhoud voorstel aan raad Toekomst agenda Cultuur Besluitvorming over de verdeling van de financiële taakstelling van Inzicht in de wijze, waarop uitwerking en implementatie worden aangepakt Kader Uit Zaans Evenwicht: uitgaan van eigen kracht, talentontwikkeling jeugd; aantrekken hogere inkomensgroepen; vitale stad; benutten kwaliteiten van de Zaan; samenwerking binnen de Metropoolregio; andere rol overheid; creatief en onorthodox denken. Uit het Coalitieakkoord Wederzijds Aanspreekbaar: opnieuw bepalen culturele basisinfrastructuur; stimuleren ondernemerschap; intensivering samenwerking; talentontwikkeling jeugd; nieuwe kaders voor accommodatie- en subsidiebeleid. Uit de Programmabegroting : efficiënte bedrijfsvoering; meer samenwerking tussen amateurkunstverenigingen; beleidsupdate in samenspraak met inwoners, verenigingen, instellingen en andere betrokkenen vanuit hun initiatief en mogelijkheden. Uit de Kadernota : zoekrichtingen extra bezuinigingen op cultuur, sport en welzijn ( tot ). Uit de ontwerp Programmabegroting : zoekrichting bezuiniging op cultuur als uitkomst van de zoekrichtingen. Besluitvorming gemeenteraad 30 mei 2013 inzake Onderhandelingsresultaat met NS, c.q. bouw cultuurcluster op locatie Figaro. Argumenten Algemeen De meeste zienswijzen spitsen zich toe op de uitwerking naar de verschillende deelfuncties, c.q. de verdeling van de bezuinigingen. Slechts in een beperkt aantal reacties worden de hoofdlijnen van de toekomstagenda expliciet benoemd en onderschreven. De reacties gaan van afwachtend positief tot uitgesproken negatief. Gelet op ieders betrokkenheid en de ingrijpende koerswijzigingen en financiële gevolgen was dat ook te verwachten. Het is primair de rol van de gemeente om een overall afweging te maken. In het document Verwerking inspraakreacties Ontwerp Toekomstagenda Cultuur (bijlage) zijn alle reacties uitgebreid becommentarieerd en zijn op een aantal punten aanpassingen in de tekst van de toekomstagenda opgenomen. In dit voorstel beperken wij ons tot een korte samenvatting. Het is duidelijk dat de opgaven complex zijn en dat gemeente en organisaties elkaar nodig hebben wordt een cruciaal overgangsjaar. Wij nodigen de organisaties uit gezamenlijk aan de uitwerking te werken. Cultuur aan de basis voor ieder kind De keuze om de gemeentelijke inzet voor cultuureducatie te concentreren in en om de basisschool kan rekenen op voldoende draagvlak. De huidige aanpak wordt voortgezet, maar is in de tekst nog wat nader toegelicht. Er zijn geen financiële mogelijkheden om het huidige pakket aan activiteiten verder uit te breiden. Op basis van de Hervormingsagenda moet de inzet vanuit de gemeente vooral gezien worden als aanvullend op en ondersteunend aan het onderwijs. In 2015 start de nieuwe programmaperiode van het onderwijsachterstandenbeleid. Onderzocht wordt of vanuit onderwijsachterstandenbeleid aanvullende middelen beschikbaar kunnen worden gesteld in het kader van leesbevordering door De Bieb Een gevarieerde lokale culturele infrastructuur Inzet vanuit de toekomstagenda is: een cultureel aantrekkelijke stad met voldoende dynamiek en variëteit aan functies. De discussie gaat vervolgens over: wat is daar voor nodig en in hoeverre kan de gemeente vanuit een veranderde rolopvatting ( zorgen dat in plaats van zorgen voor ) daar aan bijdragen? De toekomstagenda geeft een antwoord op deze vragen. De omvang van de financiële taakstelling heeft onherroepelijk gevolgen voor met name die functies/organisaties, waar in verhouding de meeste gemeentelijke subsidie naar toe gaat en waar ook de meeste verander- /speelruimte zit: FluXus en De Bieb. We zien overigens een vergelijkbare ontwikkeling in veel steden in Nederland. De gevolgen zijn voelbaar voor de gebruikers. Dat is onontkoombaar. Cultuurcluster In sommige zienswijzen worden kanttekeningen geplaatst bij de keuze voor deze nieuwe investering in een tijd van bezuinigen. Gevraagd wordt of het cultuurcluster niet ten koste gaat van andere Pagina 2 van 8 66

67 Voorstel Raad - inhoud voorstel aan raad Toekomst agenda Cultuur culturele functies. Dat is niet het geval. De keuze voor een hernieuwd poppodium vergt weliswaar extra subsidie, maar deze keuze gaat verder dan alleen vulling voor het cultuurcluster. Uit de reactie van De Fabriek spreekt een positieve en coöperatieve opstelling ten aanzien van mogelijke deelname. Zorg wordt geuit over een goede inpassing van de nieuwe cursusorganisatie (FluXus Nieuwe Stijl) binnen het cultuurcluster. In korte tijd gaat er heel veel veranderen. De voorbereidingen voor het opstellen van het Programma van Eisen gaan eind september van start (waarbij ook de wens van de raad wordt betrokken om na te gaan of er nog andere (commerciële) functies kunnen worden toegevoegd). Niet alle vraagtekens kunnen bij voorbaat worden weggenomen of beantwoord. Duidelijk is dat de omvorming van de FluXus-organisatie en de voorbereidingen voor het cultuurcluster deels in elkaar grijpen en daarom om goede en deskundige begeleiding en expertise vergen Actieve cultuurbeoefening in de vrije tijd FluXus FluXus onderschrijft in haar reactie dat de beoogde ontwikkeling naar een zelfstandige netwerkorganisatie een realistische optie is. Het is mogelijk om met aanzienlijk minder gemeentelijke subsidie het les-/activiteitenaanbod in een nieuwe verzelfstandigde vorm voort te zetten. Het gaat evenwel om een ingrijpende organisatieomslag, die ook van invloed is op de ontwikkeling van het cultuurcluster en de daarin beoogde culturele dwarsverbanden. FluXus vraagt daarbij om extra steun vanuit de gemeente. Wij stellen voor om vanuit de gemeente financieel bij te dragen aan de realisatie van de nieuwe netwerkorganisatie ten bedrage van , maar wel onder de voorwaarde van een uitgewerkte businesscase. Amateurkunstverenigingen We willen het huidige budget voor amateurkunst handhaven, maar in de toekomst daarbinnen een sterker accent leggen op activiteiten voor jeugd en meer mogelijkheden creëren voor nieuwe organisaties en voor tijdelijke of eenmalige initiatieven. Daarnaast zien we kansen voor meer samenwerking. Met deze ingrediënten gaan we in 2014 nieuwe subsidiespelregels opstellen. Dat doen we in overleg met de amateurkunstverenigingen en het Adviespanel Cultuur Zaanstad. Overige culturele organisaties Net als bij de amateurkunstverenigingen willen we in 2014 ook nieuwe subsidiespelregels opstellen voor de overige kleine culturele organisaties. Aan onze culturele adviesorganen vragen we om hierover een advies uit te brengen. Bibliotheek De bezuiniging op De Bieb roept kritiek op. Ondanks de ingebrachte bezwaren denken wij dat Zaanstad gegeven de huidige omstandigheden - met minder filialen toe kan en dat met het resterende subsidiebedrag (op basis van aan bezuiniging) het voorgestelde aanbod (twee vestigingen, de Biebbussen en een voorziening voor minder-validen) haalbaar is. We willen de bibliotheekfunctie in Zaanstad behouden, maar zijn van mening dat Zaanstad kan volstaan met twee goed geoutilleerde openbare bibliotheekvestigingen in noord en zuid in combinatie met de biebbussen voor schoolkinderen in de wijken en een haal- en brengservice voor ouderen en gehandicapten. Het is duidelijk dat de voorgestelde bezuiniging diep ingrijpt op de bedrijfsvoering van De Bieb. De oude financiële taakstelling, die vanaf 2014 zou moeten ingaan, kan evenwel komen te vervallen. Het is de bedoeling dat in de komende maanden instelling en gemeente gezamenlijk in kaart brengen hoe de taakstelling gerealiseerd kan worden, waarbij fasering en mogelijke frictiekosten in kaart worden gebracht, maar ook nieuwe vormen van inkomsten worden onderzocht. Podia, film en media In de reactie van het Zaantheater zien wij geen aanleiding om terug te komen op de voorgestelde bezuiniging. De term volwaardig poppodium roept verwarring op. De gemeente zet niet in op concurrentie met Amsterdamse poppodia, maar op het middensegment. Op basis hiervan is een reële raming gemaakt van de benodigde gemeentelijk subsidie. Pagina 3 van 8 67

68 Voorstel Raad - inhoud voorstel aan raad Toekomst agenda Cultuur Versterking van identiteit en imago Zaanse Schans De gemeente zal ook in de toekomst vanuit meerdere vakgebieden betrokken blijven bij de ontwikkelingen op de Zaanse Schans, maar ook hier is volgens ons sprake van een andere taakopvatting dan in het verleden. De Zaanse Schans wordt beschouwd als een zelfstandige, ondernemende organisatie, die behoud van het Zaanse erfgoed hoog in het vaandel heeft staan. Vanuit de gemeente zal het accent voortaan meer liggen op de beoogde toeristisch-economische spin off voor Zaanstad. Musea Het Zaans Museum onderschrijft de noodzaak tot intensieve samenwerking op museaal gebied. In de reactie van het Zaans Museum zien wij geen aanleiding om terug te komen op de voorgestelde bezuiniging. Ten aanzien van de beoogde garantstelling voor verbetering van de museale presentatie toont de Zaanse Schans zich positief over de overdracht van het pand, maar gemeentelijke garantstelling vereist behalve dat ook grondoverdracht. De Zaanse Schans zal zich hierover nog moeten uitspreken. Vereniging De Zaansche Molen Het molenmuseum heeft in de bestaande opzet en op de huidige locatie nauwelijks ontwikkelingsmogelijkheden. De vereniging heeft plannen om het museum te verplaatsen naar de Zaanse Schans. Met een nieuwe opzet en inrichting wil men meer bezoekers trekken en het eigen verdienvermogen verhogen. De vereniging heeft aangegeven op korte termijn met de planuitwerking te starten. Wij juichen deze ontwikkeling toe en willen graag meedenken. Wij vinden het belangrijk dat ook het Zaans Museum hierbij betrokken wordt. De overgang naar een nieuwe toekomst is ingrijpend. Daarom stellen wij voor om voor 2015 een overbruggingsbijdrage van beschikbaar te stellen, zodat de vereniging meer tijd heeft om de beoogde veranderingen voor te bereiden. Op basis van een sluitende businesscase kan in een later stadium besloten worden tot een eenmalige investeringsbijdrage. Museum van het Nederlandse Uurwerk Het museum is al enige tijd op de hoogte van het voornemen tot subsidiebeëindiging. Uit de reactie blijkt niet of en zo ja welke stappen het museum onderneemt om in de toekomst meer eigen inkomsten te genereren. De Zaanse Schans heeft aangegeven hierbij een helpende hand te willen bieden. We gaan er van uit dat ook de huidige lening - waarvoor de gemeente garant staat - vooralsnog wordt meegenomen bij het ontwikkelen van een nieuwe businesscase. In de reactie zien wij geen aanleiding om terug te komen op de voorgestelde beëindiging van de subsidie per Evenementen, festivals en manifestaties De reacties geven geen aanleiding tot ingrijpende aanpassingen in de toekomstagenda Ruimte bieden aan dynamiek en creativiteit De toekomstagenda beschrijft een werkwijze, waarbij de gemeente dynamiek stimuleert door kansrijke en betekenisvolle initiatieven - op het snijvlak van cultuur, beeldende kunst, creatieve industrie en architectuur - van derden incidenteel een steuntje in de rug te bieden. Uit de reacties blijkt dat de bedoelingen worden onderschreven, maar de uitwerking nog aandacht vergt. In 2014 is hiervoor de gelegenheid. Onze huidige culturele adviesorganen worden hierbij betrokken. Draagvlak De toekomstagenda brengt geen gemakkelijke boodschap en de inspraakreacties bevestigen dat ook. Veel organisaties en verenigingen tonen begrip voor de situatie waarin de gemeente zich bevindt en voor de noodzaak tot bezuinigingen. De gekozen vier pijlers van de toekomstagenda roepen nauwelijks reacties op. Hieruit trekken we de conclusie dat deze over het algemeen worden onderschreven. Men heeft vooral kritiek op de hoogte van de bezuinigingen, de daaruit voortvloeiende maatregelen en de fasering. Naast commentaren van instellingen en organisaties heeft ook een aantal mensen op persoonlijke titel een reactie gestuurd. Op basis van de reacties is zowel ambtelijk als bestuurlijk contact gezocht met een aantal instellingen en organisaties. Doel van de gesprekken was: toelichting geven op de voorgestelde koerswijzigingen en bezuinigingen en overleggen over hoe nu verder. Het is duidelijk dat de opgaven complex zijn en dat gemeente en Pagina 4 van 8 68

69 Voorstel Raad - inhoud voorstel aan raad Toekomst agenda Cultuur organisaties elkaar daarbij nodig hebben. De gesprekken waren zonder uitzondering kritisch maar constructief en leiden tot een aantal handreikingen en aanpassingen in de toekomstagenda. De vaststelling van de toekomstagenda betekent niet het einde, maar het begin van een complex en ingrijpend verandertraject. Nauw overleg en goede communicatie over en weer is daarbij onontbeerlijk. Externe oriëntatie De Toekomstagenda Cultuur is een uitwerking van de gemeentebrede Hervormingsagenda. Financiële consequenties De financiële taakstelling op het programma Cultuur is bij de vaststelling van de begroting vastgesteld op In de Kadernota waren zoekrichtingen voor extra bezuinigingen op cultuur, sport en welzijn ( tot ) opgenomen. Dit heeft voor cultuur geresulteerd in een extra bezuiniging van in de ontwerp Programmabegroting In de toekomstagenda zijn enkele eerdere taakstellingen verwerkt. Uit de begroting van resteert een niet ingevulde bezuinigingsopgave van op organisatorische efficiëntieverbetering en op ambtelijke inzet. De bezuiniging op efficiëntieverbetering kan worden gevonden binnen het exploitatiebeheer van het toekomstige cultuurcluster en wordt vanaf 2017 gerealiseerd. Dit is als mutatie in de ontwerp Programmabegroting opgenomen. Voor het huidige jaar dient er bij de najaarrapportage gemeld te worden dat de taakstelling die oorspronkelijk vanaf 2012 liep, niet behaald wordt. De personele bezuinigingspost (ambtelijk inzet) maakt onderdeel uit van de totaalopgave in het kader van de hervormingsagenda binnen het domein Stedelijke Ontwikkeling. De extra taakstelling uit 2010 van voor De Bieb, ingezet als verdien -effect van de te verwachte digitalisering, is verwerkt in de Bieb-taakstelling van Dit heeft geen gevolgen voor de begroting Bij de vaststelling van de ontwerp Programmabegroting heeft ons college besloten om incidenteel voor 2015 vrij te maken, waarmee de Vereniging De Zaansche Molen meer tijd krijgt om de veranderingen binnen de organisatie door te voeren. Het incidentele overbruggingskrediet ( ) t.b.v. Zaansche Molen wordt gedekt doordat de bezuiniging voor de Zaansche Molen met 1 jaar( van 2015 naar 2016) wordt opgeschort. Op de programmabegroting Cultuur wordt als volgt dekking gevonden voor de voor de nieuwe netwerkorganisatie voor het cultureel les- en cursusaanbod: Post Cultuurparticipatie van Uit deze post worden vooral projecten en incidentele activiteiten bekostigd. Een deel van dit geld is van gebruikt als matchingsgeld voor de regeling van het Fonds Cultuurparticipatie. FluXus ontvangt tot nu toe hieruit voor het Zaans Cultuurplein en voor de Week van de Amateurkunst, samen Dit geld kan opnieuw worden ingezet voor FluXus maar krijgt dan een andere besteding. Daarnaast kan nog eens onttrokken worden aan dit budget. Hierdoor zijn er minder middelen voor projecten en incidentele activiteiten beschikbaar. Post Evenementen: Uit deze post kunnen we een budget van onttrekken, dat beschikbaar was voor incidentele evenementen. Voor de huidige structurele evenementen resteert nog een budget beschikbaar van Deze aanpassing wordt verwerkt in de najaarsrapportage 2013 (structureel vanaf de jaarschijf 2015). Hieronder het beeld van de taakstellingen op cultuur en daarbij aangegeven de te verwachten realistische effectuering van die taakstellingen. Pagina 5 van 8 69

70 Voorstel Raad - inhoud voorstel aan raad Toekomst agenda Cultuur In totaal is het haalbaar om structureel te bezuinigen op het programmatische deel van het cultuurprogramma. Dit is exclusief de besparingen 1 onder andere van de organisatorische efficiëntieverbetering die voortkomen uit de samenvoeging naar één cultuurcluster. Organisaties/functies/onderdelen (x 1.000,-) Bezuiniging De Bieb -880 Fluxus -570 Zaantheater -130 Museum van het Nederlands Uurwerk -45 Zaans Museum -50 Vereniging De Zaanse Molens -153 Intensivering De Flux / voorheen de Kade 380 Totale bezuiniging Uit het bovenstaande financiële overzicht blijkt dat cultuur bijdraagt aan de nieuwe financiële opgave uit de ontwerp Programmabegroting (namelijk minus de 1 e taakstellende bezuiniging van ). In onderstaande financiële tabel is uitgegaan van afgeronde bedragen. De oude tabel is aangevuld met de subsidies aan RTVI/Zaanradio en kleine culturele organisaties (waarvan abusievelijk een deel in het subsidiebedrag voor amateurkunst was opgenomen). Het bedrag van bij amateurkunst is dus geen bezuiniging, maar gebaseerd op de werkelijke situatie. De berekening van de posten voor het cultuurcluster laat zien dat de toekomstagenda tot programmatische aanpassing leidt maar geen effect heeft op de bijdragen in de huisvestingslasten. In de tabel is niet de bijdrage à ten behoeve van de nieuwe netwerkorganisatie voor het les- en cursusaanbod verwerkt. Deze komt uit de bestaande begroting en gaat niet ten koste van de bezuiniging. Subsidie haalbaar Organisatie/functies Nieuw Wijziging Oud Bibliotheek 2,42-0,88 3,30 RTVI / Zaanradio 0,09 0,00 0,09 FluXus* 1,48-0,57 2,05 Ver. de Zaansche Molens 0,00-0,15 0,15 Zaans Museum 0,80-0,05 0,85 Museum van het Nederlandse Uurwerk 0,00-0,05 0,05 Zaantheater 2,37-0,13 2,50 Filmhuis* 0,17 0,00 0,17 Poppodium * + 0,38 + 0,38 0,00 Evenementen 0,15 0,00 0,15 Amateurkunst 0,14 0,00 0,14 Kleine culturele organisaties 0,10 0,00 0,10 Beeldende kunst 0,15 0,00 0,15 Reservering cultuurcluster* 1,30 0,00 1,30 Totaal 9,55-1,45 11,00 1 Bron: Rapport BMC Tussenstand Cultuurcluster Zaanstad Pagina 6 van 8 70

71 Voorstel Raad - inhoud voorstel aan raad Toekomst agenda Cultuur * = onderdeel functies cultuurcluster 3,33-0,19 3,52 programmatisch 1,74-0,19 1,93 huisvesting 1,59 0,00 1,59 bedragen * Het Zaans Museum heeft bij de gemeente een verzoek ingediend tot het verlenen van gemeentegarantie op een lening. Op basis van de voorwaarden, die in de Nota Borgstellingen zijn geformuleerd, wordt onderzocht of deze garantie kan worden verstrekt. FluXus wil de beoogde organisatieverandering met ingang van het cursusjaar doorvoeren en levert om die reden al in de loop van november 2013 een onderbouwing van de frictiekosten. Begin 2014 levert De Bieb onderbouwde cijfers m.b.t. tot frictiekosten aan. Op basis van de door de instellingen aangeleverde gegevens zal een standpunt worden bepaald over een financiële tegemoetkoming vanuit de gemeente (zie ook juridische paragraaf). Voorbereidingen voor de ombuigingen kunnen door FluXus en De Bieb al in 2014 worden gestart. Uiteraard kan dit van invloed zijn op de activiteiten en prestaties, die door de instellingen in 2014 kunnen worden geleverd. Juridische consequenties De toekomstagenda is vrijgegeven voor inspraak en de zienswijzen die hierop zijn binnengekomen zijn zorgvuldig afgewogen en verwerkt in de definitieve versie. De Algemene wet bestuursrecht (Awb) bevat geen regeling met betrekking tot frictiekosten. In de systematiek van de Awb worden de gevolgen van de beëindiging van een meerjarige subsidie ondervangen door de verplichting een redelijke termijn in acht te nemen (4:51 Awb). Die redelijke termijn dient om de subsidieontvanger de kans te geven zijn bedrijfsvoering aan te passen aan het verdwijnen van de subsidie. De gesubsidieerde organisaties zijn al bij de subsidieverleningen voor het jaar 2013 op de hoogte gesteld van aankomende bezuinigingen. De grote instellingen zijn daarna ook tussentijds geïnformeerd. Direct na vaststelling van de ontwerp Toekomstagenda op 9 juli 2013 zijn de voorstellen en bezuinigingsopgaven vanaf 2015 openbaar gemaakt. Daarmee zijn de organisaties voldoende geïnformeerd en is een redelijke termijn in acht genomen. Volgens vaste rechtspraak van de Afdeling strekt artikel 4:51 van de Awb in beginsel niet zover dat op het subsidiërend orgaan de plicht rust een garantie te verstrekken voor wachtgeldverplichtingen die voortvloeien uit de beëindiging van de subsidierelatie. Dit is anders indien de subsidieverstrekker invloed heeft gehad op de aanstelling van personeel en daarmee de verantwoordelijkheid heeft gedragen voor de wachtgeldverplichtingen. Een dergelijk situatie doet zich voor bij een deel van het personeel van de afdeling Muziek van FluXus (voormalige gemeentelijke Muziekschool). Hierover zal overleg moeten plaatsvinden met FluXus. In de loop van 2014 zal een aantal bestaande subsidieregelingen als gevolg van de beleidswijzigingen uit de toekomstagenda worden ingetrokken dan wel worden aangepast. Communicatie en vervolgtraject Pagina 7 van 8 71

72 Voorstel Raad - inhoud voorstel aan raad Toekomst agenda Cultuur Overzicht van vervolgacties: Na de besluitvorming over de Toekomstagenda Cultuur in de gemeenteraad worden alle gesubsidieerde instellingen en organisaties schriftelijk op de hoogte gesteld. Alle overige organisaties en personen, die een zienswijze hebben ingediend, ontvangen bericht over de besluitvorming in de raad. Dat geldt ook voor alle organisaties, die een bijdrage hebben geleverd in het voortraject. Via persberichten in het Zaanstad Journaal wordt de bevolking van Zaanstad over de besluitvorming ingelicht. FluXus wil de beoogde organisatieverandering met ingang van het cursusjaar doorvoeren en levert om die reden al in de loop van november 2013 een berekening van de frictiekosten. De Bieb stelt uiterlijk voor 1 februari 2014 een plan van aanpak op met daarin een overzicht van acties en maatregelen, fasering en een berekening frictiekosten. Op basis van de gegevens van de instellingen neemt de gemeente een besluit over eventuele vergoeding van frictiekosten. Gemeente en instellingen zullen in de komende periode nauw contact houden. Het Zaantheater en het Zaans Museum geven voor 1 februari 2014 inzicht in de wijze waarop de bezuinigingen worden geëffectueerd. De gemeente wacht besluitvorming van de Vereniging De Zaansche Molen af inzake verplaatsing molenmuseum en neemt op basis van een uitgewerkte businesscase een besluit over een eenmalige investeringsbijdrage. De gemeente treedt in overleg met het Zaans Museum en de Zaanse Schans aangaande de gevraagde garantstelling op een lening van het Zaans Museum. De gemeente kan pas aan de hand van een uitgewerkt verdienmodel van het Museum van het Nederlandse Uurwerk een besluit nemen over hoe om te gaan met de gemeentelijke garantiestelling voor de lopende lening. De gemeente start in oktober 2013 in samenspraak met de betrokken culturele organisaties de voorbereidingen voor het Programma van Eisen voor het cultuurcluster. Voor eind 2013 wordt een procesvoorstel opgesteld om in 2014 te komen tot nieuwe subsidiespelregels, als mede een nieuwe adviesstructuur. Behandelend ambtenaar: Marieke Ros Versie: 3 Datum: 16 oktober 2013 Pagina 8 van 8 72

73 Bijlage - lijst zienswijzen ontwerptoekomstagenda Cultuur 2013/ Reg.dd: " Gemeente Zaanstad LIJST INSPRAAK/ZIENSWIJZE Ontwerp TOEKOMSTAGENDA CUiTUUR Grote culturele instellingen/organisaties 1, FluXus 2, De Bieb 3, Zaantheater 4, Filmtheater De Fabriek 5, Zaans Museum 6, Vereniging De Zaansche Molen 7, Museum van het Nederlandse Uurwerk Amateurkunstverenigingen 8, Manifest Hafabra-initiatief 9- Zaans Showorkest 10. Tamboer, Trompetter en Majorettekorps Simson 11. Harmonie Soli Deo Gloria Zaandam 12. Zaandijks Fanfare Corps 13. Harmonie Apollo Zaandijk 14. Muziekvereniging Onderling Genoegen Krommenie 15. Operette en Musical Zaanstad 16. Toneelvereniging Herleving Westzaan 17. Kamerkoor Krommenie 18. Krommenieër Schilderskring KSK "80" 19. Het Saens Harmonie Orkest 20. Soli Deo Gloria Koog-Zaandijk 21. Jeugdharmonie Nuovo 22. Dagorkest Zaanstreek-Waterland Overige (gesubsidieerde) culturele organisaties 23. Het Stoomschip Elfin 24. Zaanse Archeologie Vereniging, incl, reactie Joop Stolp 25. Stichting Babel 26. Stichting't Lab 27. Vereniging tot Instandhouding en Uitbreiding der Zaanlandse Oudheidkundige Verzameling "Jacob Honig Jansz, Junior" en de stichting Honig Breethuis 28. Zaans Centrum voor Amateurtoneel 29. Stichting Theatermijn 30. Jeugdcultuurfonds Zaanstad 31. Cultuur Menu Zaanstreek 32. Kontakt Milieubeheer Zaanstreek Evenementenorganisaties 33. Le Champion 34. Stichting Oeverloos (Kinderboekenmarkt) 73

74 Bijlage - lijst zienswijzen ontwerptoekomstagenda Cultuur Overige organisaties 35. Stichting de Zaanse Schans 36. Woningcorporatie ZVH 37. Stichting voor Bijzonder Primair Onderwijs in de Zaanstreek Agora 38. Bewonerscommissies Kleurenbuurt 39. De Hollandsche Molen Gemeentelijke (culturele) adviesorganen 40. Adviespanel Cultuur Zaanstad 41. Adviescommissie Beeldende Kunst 42. Seniorenraad Reacties op persoonlijke titel: 43. J.J. Schuurmans 44. K. Blokhuis 45. J. Steur 46. A. Stavast 47. E. Brandenburg 48. E.Egas 49. M. V. Vlierden 50. D, Veneman 51. E. van der Pompe 52. G.T. Tates 53. N. de Vries 54. C. Kraaij 55. R. Frederiks 56. A,Faverey 57. M. Kuijer 58. S. Dekker 59. K. Pasveer 60. W. de Wit 61. B.E. van Halsema 62. J. Barnes 63. N. Grandiek 64. H.E, Spijker 65. J. van Loon 66. H. v,d. Bruin 67. J. Oom 68. M. Richards 69. R. van Collem 70. C, Ziegelaar 71. J.v.d, Bunt 72. E. van Staaveren 73. H. Metsch 74

75 Bijlage - lijst zienswijzen ontwerptoekomstagenda Cultuur Tot één week na sluitingsdatum: 74, U. Stroom 75, E. Laan 76, J.C. Broekhuizen-Teeuwen 77, Stichting Recital 78, J. Eising 17 september

76 Bijlage - verwerking zienswijzen ontwerp toekomstagenda cultuur VERWERKING ZIENSWIJZEN Ontwerp TOEKOMSTAGENDA CULTUUR 2013/ In totaal werden 78 reacties ontvangen (waarvan enkele na de officiële sluitingsdatum): 7 van de grotere culturele organisaties, 16 van amateurkunstverenigingen - inclusief het gezamenlijke Manifest van het Zaans Hafabra (Harmonie, Fanfare, Brassband) Initiatief - 10 van kleinere gesubsidieerde culturele organisaties, 2 van evenementenorganisaties, 3 van niet-gesubsidieerde organisaties, 3 commentaren van gemeentelijke (culturele) adviesorganen en 35 reacties op persoonlijke titel. Alle opmerkingen zijn vervolgens gerubriceerd op thema/onderwerp. Op basis hiervan is gewerkt aan de verwerking, c.q. beantwoording. De reacties hebben geleid tot een aantal tekstwijzigingen. Tevens is de structuur van de toekomstagenda enigszins aangepast. In de rechterkolom ziet op welke pagina in de toekomstagenda de tekstaanpassing is terug te vinden. REACTIES per onderwerp COMMENTAAR AANPASSING IN DE TOEKOMSTAGENDA ALGEMEEN - PROCESMATIG -Slechte timing presentatie ontwerp Toekomstagenda; vanwege vakantie te weinig gelegenheid voor interne afstemming (6, 10, 12, 13, 19, 28) Mee eens. De oorspronkelijke planning is uitgelopen, nadat eind april in de Kadernota een nieuwe bezuinigingsopdracht werd toegevoegd. De zienswijze procedure schoof door en kwam in de vakantieperiode terecht en werd daarom met een week verlengd. Teksttoevoeging over resultaat zienswijzen pag. 3 -Beleid wordt onvoldoende breed gedragen (11) Het is niet vreemd dat de toekomstagenda veelsoortige reacties oproept. Aan de basis van de toekomstagenda staan forse gemeentelijke bezuinigingen en een andere visie op taken en verantwoordelijkheden. Dat heeft ingrijpende gevolgen en vergt een omslag in het denken. 1 76

77 Bijlage - verwerking zienswijzen ontwerp toekomstagenda cultuur -Inspraak is alleen nog een formaliteit (16) Oneens. Zoals uit het vervolg van deze beantwoording mag blijken is wel degelijk serieus rekening gehouden met de inspraakreacties en hebben die ook geleid tot aanpassingen van de toekomstagenda. ALGEMEEN INHOUDELIJK Neutraal/positief -Algemene inhoudelijke uitgangspunten/ambities worden gedeeld (5, 24, 29, 34, 40) -Steun/begrip voor noodzaak tot bezuinigen, andere rol/taakopvatting van de gemeente, meer eigen verantwoordelijkheid culturele organisaties (5, 11, 13, 24, 27, 28, 36, 40) Uit de commentaren kan worden afgeleid dat de vier pijlers van de toekomstagenda niet worden weerlegd en dat er erkenning is voor de noodzaak tot bezuinigen op cultuur. Onder wordt bedoeld stedelijke infrastructuur. -Meer doorstroming en dynamiek in het culturele veld bewerkstelligen (projectmatige aanpak) positief / loskomen van hokjesgeest is positief (26, 27, 29, 35, 45) -Schade kan alleen beperkt worden als partijen bereid zijn om oude scheidslijnen, structuren en belangen te overstijgen (4) Mee eens. De term toekomstagenda impliceert dat het belangrijk is dat niet alleen wordt gekeken vanuit het hier en nu, maar ook wordt gezocht naar openingen en nieuwe wegen, waaronder nieuwe vormen van samenwerking. Out of the box -denken kan helpen om alternatieven in beeld te krijgen. Negatief -Huidige plannen betekenen verarming en afbraak in een tijd dat cultuur hard nodig is (4, 10, 44, 60, 62, 63, 71) Wij onderschrijven het belang van cultuur. Echter, bezuinigen zeker in deze omvang betekent scherpe keuzes maken, die onherroepelijk voelbaar zullen zijn. Uitgangspunt van de toekomstagenda is dat de variëteit aan culturele functies blijft bestaan, maar niet 2 Tekstaanpassing pag. 9 77

78 Bijlage - verwerking zienswijzen ontwerp toekomstagenda cultuur -Bezuinigingen en kostenstijgingen raken de cultuurdeelname van ouderen (42) -Denk aan de middeninkomens! (11, 12, 21) -Wat te doen met eventuele nieuwe bezuinigingen vanuit het rijk? (6) Cultuurcluster -Bezuinigen en tegelijk investeren in een nieuw cultuurcluster vallen niet met elkaar te rijmen (8, 27, 47, 58, 60, 61, 62) -Stedelijk denken gaat voorbij aan bestaande structuren/de dorpen (15, 16) -Cultuur is slachtoffer van deal met NS (43) -Afstoten huidige panden kapitaalsvernietiging (21) -Verwachting dat Cultuurcluster een sfeerloze betonnen muziekdoos wordt (45) -Gemeenschappelijke huisvesting (cultuurcluster) heeft meerwaarde voor de toekomstige organisatie van het cursusaanbod (1) -Aandacht voor de gevolgen van de bezuiniging FluXus op ontwikkeling Cultuurcluster (1, 4) -Standpunt Fabriek over verhuizing is noodzakelijkerwijs in de huidige vorm of omvang. Er kan niet worden voorkomen dat bewoners gevolgen van de bezuinigingen zullen ondervinden. De huidige generatie actieve ouderen heeft qua inkomen niet perse een achterstandspositie. We begrijpen de zorg voor de positie van de middeninkomens, maar de gemeente richt zich vanuit het beleid Werk en Inkomen primair op een vangnetfunctie primair op de laagste inkomensgroepen. Dat geldt ook voor het Jeugdcultuurfonds. Gevolgen van extra rijksbezuinigingen vergen in eerste instantie om een gemeentebrede afweging. Jaren geleden is de koers ingezet om het centrumgebied van Zaandam als stedelijk hart van Zaanstad te versterken. De gemeenteraad heeft in mei besloten tot de bouw van het cultuurcluster. Dat is ons vertrekpunt. Uitgangspunt daarbij is: de meerwaarde voor zowel de cultuur als voor het centrumgebied. In het verleden zijn voor de bouw investeringsmiddelen gereserveerd. Deelnemende organisaties nemen ieder hun bestaande subsidie voor huisvesting en beheer mee. Huidige (gemeentelijke) panden worden afgestoten. Verder wordt gekeken of er mogelijk nog andere commerciële - functies kunnen worden toegevoegd. Het aanbod van het Zaantheater over verhuur en medegebruik van zaalruimten zal 3 78

79 Bijlage - verwerking zienswijzen ontwerp toekomstagenda cultuur onveranderd. Insteek: zoeken naar een voor beide partijen geschikte oplossing (4) -FluXus moet op huidige locaties blijven (72) -Fabriek moet op de huidige locatie kunnen blijven; extra kosten; twijfel over spin-off naar de rest van de stad (43, 44, 45, 60, 61, 72) -Meerwaarde verhuizing Fabriek zit in uitbreiding van samenwerkingsmogelijkheden (40) -Huurlasten cultuurcluster mogen niet te hoog zijn, te veel subsidiegeld vergen (29, 40) -wat wil de gemeente met leestafelfunctie in Cultuurcluster? (2) -Twijfel over functie centrale voorziening voor verenigingen (uit Zaanstad-Noord) (15, 29) -Zaantheater verhuurt ruimten, die multifunctioneel te gebruiken zijn, waardoor (dure) nieuwbouw elders overbodig is (3) CULTUUR AAN DE BASIS VOOR IEDER KIND algemeen -Voortzetting huidige aanpak cultuureducatie in en om de school goede zaak (5, 34, 36) -Duidelijker omschrijving van het Cultuurmenu gewenst (40) -De gemeente zou meer moeten doen voor cultuureducatie in en om de school (leerlingenvervoer, meer scholen die deelnemen) in de afwegingen meegenomen worden. De voorbereiding voor het Programma van Eisen gaat in september van start. Wij hebben kennis genomen van de opvattingen van De Fabriek en stellen de constructieve opstelling van De Fabriek op prijs. Van meet af aan zal de beoogde omvorming van FluXus betrokken worden bij het ontwikkeltraject. De architectuur van het cluster zal moeten aansluiten op het bestaande (hoge) ambitieniveau van Inverdan. Met het cultuurcluster kiest Zaanstad voor clustering van stedelijke functies op een zichtbare en goed bereikbare plek, waarvan niet alleen individuele bewoners, maar ook groepen en verenigingen gebruik kunnen maken. Dat laat onverlet dat er ook elders in de stad plekken nodig zijn om aan cultuur te doen. Eerder onderzoek in het kader van het gemeentelijk Maatschappelijk Accommodatiebeleidsplan heeft aangetoond dat Zaanstad in principe over voldoende ruimten/accommodaties beschikt. Met de keuze voor inzet op jeugd in en om de basisschool sluit de gemeente aan op de reeds ingezette koers. De huidige aanpak in en om de school, c.q. de inzet vanuit de gemeente, blijft onveranderd. Met de huidige beschikbare middelen kunnen niet alle basisscholen in één keer worden bereikt. We gaan er van uit dat de binnenschoolse 4 79

80 Bijlage - verwerking zienswijzen ontwerp toekomstagenda cultuur (1, 40) -Deel van het cultuurmenu dreigt te verdwijnen als subsidies voor culturele organisaties /aanbieders worden stopgezet. (6, 7, 24, 29, 36, 40) -Onzekerheid over uitwerking bezuiniging FluXus (37) -Keuze voor alleen ondersteuning jeugd in primair onderwijs te beperkt. Twijfel of er voldoende aanbod is voor doelgroep > 12 jaar (29, 40) overige opmerkingen -Waarom is gekozen het ROC als bemiddelingsorganisatie? Leidt tot versnippering (1, 37, 40) -Waarom heeft FluXus alleenrecht op aanbieden cultuureducatie in school? (29) ondersteuningsactiviteiten gefaseerd worden uitgerold over alle scholen. De tekst over het cultuurmenu zal worden aangevuld. Genoemde organisaties ontvangen een tegemoetkoming voor deelname aan het Cultuurmenu. Het is niet uit te sluiten dat deelname voor sommige organisaties onder druk komt te staan door de bezuinigingen. Wij zijn er echter van overtuigd dat het Cultuurmenu ook in de toekomst een voldoende breed en aantrekkelijk aanbod kan blijven bieden. De keuze voor basisonderwijs betekent niet dat er voor jeugd > 12 jaar geen mogelijkheden zijn. Op projectbasis kan de gemeente activiteiten in VO ondersteunen. Daarnaast kunnen jongeren gebruik maken van het FluXusaanbod en de amateurkunst. Ook eigen initiatief is mogelijk. Jongerenplatform RAAZ kan hierbij ondersteuning bieden. Gekozen is voor een aanbestedingsprocedure, op basis waarvan het ROC uiteindelijk als bemiddelingsorganisatie is aangetrokken. FluXus heeft binnenschoolse steunfunctietaken van de provincie overgenomen en heeft op basis daarvan zelf (met succes) een subsidieaanvraag ingediend bij het rijk in het kader van het 5 Teksttoevoeging pag. 7 80

81 Bijlage - verwerking zienswijzen ontwerp toekomstagenda cultuur Leesbevordering: -Sluiting biebfiliaal Kleurrijk heeft negatieve gevolgen voor kinderen in achterstandsgebied Zaandam Zuidoost (36, 40, 66) -Biebbussen bereiken niet alle scholen (66) Hotze de Roosprijs: Hoe wil de gemeente overdracht organisatie Hotze de Roosprijs regelen? (40); Pleidooi toekomst Hotze de Roosprijs (34) EEN GEVARIEERDE STEDELIJKE CULTURELE INFRASTRUCTUUR ACTIEVE CULTUURBEOEFENING IN DE VRIJE TIJD Algemeen programma Cultuureducatie met Kwaliteit. Aan het Cultuurmenu werken veel meer organisaties mee. FluXus heeft hierin een coördinerende rol. Daarnaast kunnen scholen te allen tijde zelf samenwerking zoeken met culturele organisaties In een aantal reacties wordt zorg geuit over de gevolgen van de sluiting van het filiaal Kleurrijk voor de jeugd in Zaandam Zuidoost. In 2015 start de nieuwe programmaperiode van het onderwijsachterstandenbeleid. Onderzocht wordt of vanuit onderwijsachterstandenbeleid aanvullende middelen in het kader van leesbevordering vanuit De Bieb voor kinderen beschikbaar kunnen worden gesteld. Dit betekent geen vervanging van een filiaal. Uit de reacties is duidelijk geworden dat Stg. Oeverloos interesse heeft om de organisatie van de prijs over te nemen. Hiermee zal contact opgenomen worden. 6 Teksttoevoeging pag. 8 81

82 Bijlage - verwerking zienswijzen ontwerp toekomstagenda cultuur -Maatregelen tav. FluXus (stopzetten subsidie cursusaanbod) en amateurkunstverenigingen (geen structurele subsidies meer) verzwakken de kansen op cultuur aan de basis voor ieder kind 1, 8, 10, 11, 14, 18) -De term vrijetijdsbesteding is onjuist; lesaanbod FluXus en amateurkunstverenigingen is ook cultuureducatie (1, 8, 10, 11, 12, 13, 14, 59, 61) FluXus (1) -Door bezuiniging dreigt (muziek-)lesaanbod /broedplaatsfunctie uiteen te vallen / te verdwijnen; dat mag niet gebeuren (44, 46, 56, 59, 60, 61, 71) -Voorstel heeft ingrijpende personele gevolgen en leidt tot hoge frictiekosten (50) -implementatie per 2015 is niet mogelijk vanwege lopende cursusjaar -De transitie van het FluXus cursuswerk naar nieuwe netwerkorganisatie is mogelijk, maar vraagt in de komende jaren extra inspanning / extra aanjaagcapaciteit ( ) -Nieuwe netwerkorganisatie stimuleert tot ondernemerschap (40) Amateurkunstverenigingen -Oneens met argumentatie/onderbouwing voor wijziging huidige subsidiesystematiek (8, 9, 11, 13, 21) In de Toekomstagenda wordt de term cultuureducatie gekoppeld aan educatieve activiteiten in en om het basisonderwijs. Kenmerk is dat deze educatie gericht is op álle kinderen. Daarnaast kan ieder kind ook cultuur in de vrije tijd beoefenen. Uiteraard vergt actieve cultuurbeoefening training en opleiding (vergelijk met de sport). De term vrijetijdsbesteding is in dit verband beslist niet denigrerend bedoeld. We hebben begrip voor de geuite twijfels en zorg, maar zijn van mening dat er daadwerkelijk kansen liggen om minder gemeentelijke subsidie het les- /activiteitenaanbod in een nieuwe verzelfstandigde vorm voort te zetten. Ook FluXus deelt die opvatting en toont zich bereid om deze koers in te zetten. Het gaat om een ingrijpende organisatieomslag, die ook invloed heeft op de ontwikkeling van het cultuurcluster en de daarin beoogde culturele dwarsverbanden. De gemeente is daarom bereid om financieel bij te dragen aan de realisatie van de nieuwe netwerkorganisatie, maar wel onder de voorwaarde van een uitgewerkte businesscase. Wij zijn ons er van bewust dat frictiekosten niet voorkomen kunnen worden. FluXus zal hiervan een nauwkeurige berekening maken. De toekomstagenda noemt voorbeelden van scheefgroei, die niet bedoeld zijn als maatgevend voor alle verenigingen. 7 Teksttoevoeging pag. 10 Teksttoevoeging/-wijziging pag

83 Bijlage - verwerking zienswijzen ontwerp toekomstagenda cultuur -Er is geen draagvlak voor de genoemde wijzigingsvoorstellen; input uit werkateliers te selectief toegepast (8, 9, 11) -de culturele kabouters komen er bekaaid af (22) -Verenigingen vormen onderdeel van de gewenste variëteit in het aanbod; vormen al jaren een onmisbare schakel voor de stad als geheel en voor de dorpen (8, 9, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 19, 28) -Vereniging(en) richt zich ook/vooral op de jeugd (8, 10, 11, 12, 13, 14, 18, 19, 20, 21) -Verenigingen hebben een veel groter bereik dan het ledental/laagdrempelige uitvoeringen (19, 20) -Voortbestaan verenigingen komt ernstig onder druk te staan; projectsubsidies werken niet (15, 17, 28, 77) -Verenigingen doen genoeg om financiële middelen te genereren; hebben ook te maken met gevolgen recessie (8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 19, 28) -Contributieverhoging geen optie; deelnemers gaan afhaken (9, 11, 12, 13, 14, 17, 20, 22, -Subsidie is niet voor onderhoud vereniging, maar voor tegemoetkoming in structurele kosten, b.v. voor een gebouw (14, 20) -Deel van de subsidie verdwijnt via de achterdeur naar de OZB (13) Voorgestelde aanpak met projectsubsidies is omslachtig en kost zowel verenigingen als gemeente extra tijd (11, 14, 19, 21) -Veel extra werk als huidige subsidies kleine organisaties overgaan in projectsubsidies (33) Uit de inspraakreacties wordt duidelijk dat bij de verenigingen veel kritiek bestaat op het voornemen om af te stappen van de huidige jaarlijkse terugkerende subsidies. De reacties hebben ons er van overtuigd dat de voorgestelde keuze voor uitsluitend projectsubsidies te radicaal is. De gemeente handhaaft het huidige budget voor amateurkunst, maar wil in de toekomst daarbinnen een sterker accent leggen op activiteiten voor jeugd en meer mogelijkheden creëren voor nieuwe organisaties en voor tijdelijke of eenmalige initiatieven. Daarnaast zien we kansen voor meer samenwerking. Met deze ingrediënten gaan we in 2014 nieuwe subsidiespelregels opstellen. Dat doen we in overleg met de amateurkunstverenigingen en het Adviespanel Cultuur Zaanstad. In aanzet is de wens tot verandering vooral ingegeven om een einde te maken aan het automatisme waarmee subsidies nu jaarlijks worden verstrekt, aan de scheve verhoudingen die in de loop der tijd zijn gegroeid en aan het gebrek aan mogelijkheden voor nieuwe organisaties om aan te haken. Daarnaast willen we inzet voor jeugd voortaan sterker mee laten wegen. Het gaat niet om een bezuiniging. Op basis van bovengenoemde uitgangspunten worden in 2014 nieuwe spelregels opgesteld. Daar zullen we de amateurkunstverenigingen en het Adviespanel Cultuur Zaanstad bij betrekken. 8 83

84 Bijlage - verwerking zienswijzen ontwerp toekomstagenda cultuur specifieke aandachtspunten: -afstemming lesaanbod tussen FluXus en muziekverenigingen vraagt aandacht (8, 12) -geen concurrentie tussen FluXus en verenigingen creëren (20, 21) -het is moeilijk voldoende goede oefen- /uitvoeringsruimten te vinden (20, 28) -meer flexibiliteit en samenwerking binnen het (toneel-)verenigingsaanbod (28) -Suggestie omvorming website Zaans Cultuurplein: wie ziet toe op de kwaliteit van het gepresenteerde aanbod? (29, 40) -nut/noodzaak gezamenlijke promotie via digitaal Zaans Cultuur Plein moeten goed bekeken worden (21, 40) -Voortzetting jaarlijkse subsidie voor spilfunctie van Zaans Centrum voor Amateurtoneel en Theatermijn op het gebied van toneel- en theater bepleit (28, 29) Overige culturele organisaties -Voortzetting jaarlijkse subsidie Stg. Babel bepleit vanwege brede spilfunctie op het gebied van We constateren dat binnen de muziekverenigingen verschillend wordt gedacht over de samenwerking met FluXus. Dit lijkt ons een aandachtspunt voor het verandertraject van FluXus. Uit een eerdere gemeentebrede inventarisatie is gebleken dat Zaanstad relatief veel plekken/gebouwen voor sociaal/culturele en maatschappelijke activiteiten heeft. Het gaat vooral om een goede match tussen vraag en aanbod. Nut en noodzaak van omvorming van het Zaans Cultuurplein tot een brede lokale digitale website voor het totale les- en cursusaanbod zullen zowel in het verandertraject van FluXus als bij het opstellen van nieuwe spelregels voor amateurkunst met de verenigingen aan de orde komen. Beide organisaties hebben een brede ondersteunende en faciliterende rol op het gebied van toneel en theater. In 2014 worden bij de uitwerking van nieuwe spelregels voor amateurkunst de functie en rol van beide organisaties opnieuw onder de loep genomen. Een aantal kleinere culturele organisaties pleit voor voortzetting van de jaarlijkse subsidie. Een 9 Tekstaanpassing pag

85 Bijlage - verwerking zienswijzen ontwerp toekomstagenda cultuur stedelijke en landschappelijke ontwikkeling, architectuur en vormgeving en vanwege betrokkenheid bij Cultuurcluster (25) -Voortzetting jaarlijkse subsidie Archeologische Werkgemeenschap bepleit vanwege educatieve functie en cultuurhistorische collectie (24) -Voortzetting jaarlijkse subsidie aan historisch stoomschip Elfin bepleit op basis van voorgeschiedenis en vanwege unieke karakter (23) -Voortzetting jaarlijkse subsidie t Lab bepleit ; als enige jazzpodium belangrijk voor gevarieerde culturele infrastructuur (26) -Tegen bezuiniging op Kontakt Milieubeheer Zaanstreek Financieel vangnet/jeugdcultuurfonds -Tekst over Jeugdcultuurfonds vergt aanpassing (30) -Meer geld beschikbaar goede zaak (40) -Bezuinigingen betekenen een groter beroep op het fonds of afhaken (10, 11, 12, 13) besluit daartoe betekent dat de gemeente organisatie/functie beschouwt als een belangrijke schakel in de lokale culturele infrastructuur. Afwegingen daarbij kunnen zijn: uniciteit, aantoonbaar breed draagvlak, lokaal bereik, bijzondere betekenis en inzet voor jeugd en/of bijdrage aan aantrekkelijke stad, c.q. imago. Net als bij de amateurkunst worden in 2014 ook voor de kleine culturele organisaties nieuwe spelregels opgesteld. Wij zullen onze culturele adviesorganen hierbij om advies vragen. Deze maatregel heeft geen financiële gevolgen, anders dan dat hiermee het budget voor incidentele activiteiten/projecten omlaag gaat. Voor de overige culturele organisaties blijft de mogelijkheid van incidentele of projectsubsidies. Deze organisatie is van oudsher binnen de subsidiecategorie kleine culturele organisaties ondergebracht. De afweging over wel/geen continuering van subsidie kan echter niet in het kader van cultuurbeleid gemaakt worden. Dank voor de aanvulling. De betreffende tekst wordt aangepast. 10 Tekstaanpassing pag

86 Bijlage - verwerking zienswijzen ontwerp toekomstagenda cultuur BIBLIOTHEEK -Bibliotheekfilialen moeten open blijven; in belang van jeugd, ouderen, gehandicapten, nieuwkomers, minder draagkrachtigen; belang ontmoetingsfunctie (44, 47, 48, 49, 36, 51, 52, 53, 55, 57, 58, 64, 65, 66, 67, 68, 69, 70, 74, 75, 76, 78) -Sluiting van filialen is kapitaalvernietiging (66) Reactie De Bieb (2) -Opmars en mogelijkheden digitalisering worden overschat -Biebbussen kunnen geen compensatie bieden voor wegvallen filialen (66) -Toekomstig beoogde taken kunnen niet met het resterende budget uitgevoerd worden; aandacht voor o.a. gevolgen sluitingen in buurgemeenten -Voorgestelde fasering onmogelijk -Frictiekosten onontkoombaar -Zijn de bezuinigingsvoorstellen wel realistisch? (49, 75) De bezuinigingen op De Bieb roepen veel reacties op. Veel mensen beschouwen de bibliotheek als een basisvoorziening die iedere stad hoort te hebben. Wij delen die opvatting, maar zijn van mening dat Zaanstad gegeven de huidige omstandigheden/c.q. de hoogte van de bezuinigingen - met minder filialen toe kan. De bibliotheekfunctie staat overal in Nederland ter discussie. Het is lastig om te voorspellen hoe snel de digitalisering zich doorzet. Feit is wel dat mensen steeds meer diensten digitaal afnemen. De toekomstagenda gaat er niettemin van uit dat er voorlopig nog wel behoefte blijft aan een bibliotheek in fysieke vorm. Voor mensen met een handicap blijft er een speciale haal- en brengservice. Naast de beoogde vestigingen in Noord en Zuid bieden de Biebbussen aanvullend een laagdrempelige educatieve voorziening voor kinderen in de basisschoolleeftijd. De gemeente heeft conform richtlijnen vanuit het rijk contact met Wormerland over sluiting van filiaal De Parel. Wij begrijpen de zorg. De Bieb staat immers voor een flinke bezuinigingsoperatie. Bieb en gemeente zullen gezamenlijk in kaart brengen hoe de taakstelling gerealiseerd kan worden. 11 Tekstaanpassing pag. 11 /12 Teksttoevoeging 12 86

87 Bijlage - verwerking zienswijzen ontwerp toekomstagenda cultuur -Bieb moet zelf invulling kunnen geven aan bezuinigingen (40, 51) -Accent op ontmoetingsfunctie pleit voor vestiging Bieb in Cultuurcluster (40) PODIA, FILM EN MEDIA Zaantheater (3) -Blij dat de functie niet ter discussie staat -Tegenvoorstel voor lagere bezuiniging ( ), zodat er geen gedwongen ontslagen hoeven plaats te vinden De Fabriek (4) -Blij met bevestiging; een aanmoediging voor de ingeslagen weg -Zie voorts opm. bij cultuurcluster Poppodium -De FluX in huidige vorm op huidige locatie handhaven (45) -Onduidelijkheid welk ambitieniveau wordt nagestreefd (40) -Zaanstad heeft geen poppodium met A-status nodig (43) VERSTERKING VAN IDENTITEIT EN IMAGO Algemeen -Erkenning cultuurhistorie als drager cultuurbeleid goede zaak (35) Vooralsnog zijn we niet voornemens om de discussie over een biebvestiging in Inverdan te heropenen. In de reactie van het Zaantheater zien wij geen aanleiding om terug te komen op de voorgestelde bezuiniging. Uit de reactie van De Fabriek spreekt een positieve en coöperatieve opstelling. De term volwaardig is verwarrend. De gemeente zet niet in op concurrentie met Amsterdamse poppodia, maar op het middensegment. Op basis van informatie vanuit andere poppodia is een raming gemaakt van de daarvoor benodigde gemeentelijk subsidie. De gemeente zal ook in de toekomst vanuit meerdere vakgebieden betrokken blijven bij de 12 Tekstaanpassing pag

88 Bijlage - verwerking zienswijzen ontwerp toekomstagenda cultuur -Bezwaar Zaanse Schans onderbrengen onder gemeentelijk economisch/toeristisch beleid (35) -Eens met verschuiving naar economische portefeuille (40) Zaans Museum/Czaar Peterhuisje/Honig Breethuis -Aanduiding spilfunctie Zaans Museum is een compliment (5) - Kaasschaaf -bezuiniging betekent verschraling aanbod Zaans Museum -Intensieve samenwerking met andere musea (Honig Breethuis/Molenmuseum) gewenst (5) -Hoop op goede afloop lening voor vernieuwing presentatie (5). Overeenstemming mogelijk over overdracht pand Zaans Museum als onderpand lening (35). -Naast handhaving pand en collectie ook middelen nodig voor openstelling Honing Breethuis (27) Vereniging Zaansche Molen -Alles wat in jaren is opgebouwd dreigt nu afgebroken te worden (39, 73) -Stopzetten subsidie sluit niet aan bij Zaanse Schans, maar het accent zal daarbij in de komende jaren meer komen te liggen op het stimuleren van toeristisch/economische spin off naar de rest van Zaanstad. Het is verheugend dat ook Zaans Museum de noodzaak tot intensieve samenwerking op museaal gebied onderschrijft. Uit de reactie blijkt dat de bezuiniging niet leidt tot onoverkomelijke problemen. Wij zien daarom geen aanleiding om terug te komen op de voorgestelde bezuiniging. De Zaanse Schans wil meewerken aan het in erfpacht overdragen van zowel het pand als de grond, waarmee de gemeente in principe een garantiestelling kan geven voor de lening van het Zaans Museum. Wij zijn het eens met de opmerking dat in stand houden van de collectie van het Honig Breethuis gepaard moet gaan met openstelling voor publiek. Over het subsidievolume zal nog overleg plaatsvinden. Genoemde maatregel heeft geen gevolgen voor het totale financiële kader van de toekomstagenda. De gemeente heeft grote waardering voor alle inspanningen, die de vereniging al decennia lang verricht voor het behoud van de molens. De 13 Teksttoevoeging pag. 15 Teksttoevoeging pag. 15 Teksttoevoeging pag. 15 Teksttoevoeging pag. 15, 18 88

89 Bijlage - verwerking zienswijzen ontwerp toekomstagenda cultuur uitgangspunten toekomstagenda; molens zijn iconen van de streek; verzoek uitstel besluitvorming (6, 35) - -Vereniging heeft te weinig mogelijkheden om zonder gemeentelijke subsidie beheer en onderhoud molens voort te zetten. Strengere richtlijnen vanuit het rijk vanaf Jaarlijkse kosten geraamd op per molen (6, 73) -Nog geen standpunt vereniging over verplaatsing Molenmuseum (6) -Eens met verplaatsing Molenmuseum; vergt goede inhoudelijke afstemming met Zaans Museum, geen concurrentie; plek op de schans in principe beschikbaar (5, 35, 40) -subsidie museum blijft ook na verplaatsing nodig (6, 35, 40) -Verplaatsing niet voor te realiseren (6, 35) Museum van het Nederlandse Uurwerk -Betreurt besluit; kwaliteit Zaanse Schans gaat hiermee achteruit (7) -Twijfel over voldoende eigen verdienvermogen; behoefte aan gefaseerde afbouw en steun (7, 40) -Eens met constatering over collectie en publieksbereik; Zaanse Schans is bereid om steun te bieden bij onderzoek verbeteren exploitatie (35) molens zijn belangrijk voor de aantrekkingskracht en het imago van de Zaanstreek. Daar kan geen misverstand over bestaan. Het molenmuseum draait met verlies. Voortzetting van de huidige situatie is dan ook niet wenselijk. De vereniging wil op korte termijn starten met de planontwikkeling voor verplaatsing. Samenwerking met Zaans Museum vinden wij daarbij van belang. De Zaanse Schans is bereid om zorg te dragen voor de juiste randvoorwaarden (lees: een geschikte locatie). De gemeente is bereid om voor 2015 een overbruggingsbijdrage beschikbaar te stellen waardoor de vereniging beter in staat is om haar toekomstplannen door te voeren. Eventueel kan op basis van een uitgewerkte businesscase nog besloten worden tot een investeringsbijdrage. De gemeente voelt zich niet verantwoordelijk voor de instandhouding van dit museum. Het museum is al enige tijd op de hoogte van het voornemen tot subsidiebeëindiging. Uit de reactie blijkt niet of en zo ja wat het museum al zelf heeft ondernomen om meer eigen inkomsten te kunnen genereren. Wij gaan er van uit dat de stichting een businesscase uitwerkt op basis van de nieuwe situatie en daarbij ook de huidige lening betrekt. Wij waarderen het aanbod van de Zaanse Schans om hierbij ondersteuning te bieden. In de reactie 14 Teksttoevoeging pag. 16, 18 Teksttoevoeging pag

90 Bijlage - verwerking zienswijzen ontwerp toekomstagenda cultuur -Bij intrekken subsidie zal bank huidige garantstelling gemeente (76.500) aanspreken (7) zien wij geen aanleiding om terug te komen op de voorgestelde beëindiging van de subsidie. Pas aan de hand van een uitgewerkt plan kan de gemeente een besluit nemen over een eventuele tegemoetkoming ten aanzien van de uitstaande lening. Evenementen -Benieuwd naar de evaluatie evenementenbeleid (33) -Na de voorgestelde drie jaar subsidie kunnen de meeste evenementen nog niet op eigen benen staan (40) -Kinderboekenmarkt richt zich op zowel bewoners als bezoekers en heeft ideeën voor vernieuwing evenement. (34) -Stichting Oeverloos kan niet zonder subsidie Kinderboekenmarkt voortzetten (34) Evaluatie en herijking evenementenbeleid vindt in 2014 plaats. Huidige evenementen(-organisaties), maar ook Marketing Zaanstreek wordt hierbij betrokken. Ideeën en opmerkingen uit de zienswijzen zoals van de stichting Oeverloos worden daarin meegenomen. RUIMTE BIEDEN AAN DYNAMIEK EN CREATIVITEIT -enthousiasme over ruimte bieden aan dynamiek De nieuwe systematiek beoogt meer ruimte te Teksttoevoeging pag

91 Bijlage - verwerking zienswijzen ontwerp toekomstagenda cultuur (41) -dynamiek genereren vraag om de juist netwerksturing (41) -Voorgestelde systematiek met beoogde nieuwe adviesraad roept nog een hoop vraagtekens op. (40) -Bereidheid om mee te denken over de uitwerking (41) IMPLEMENTATIE Implementatie van voorgestelde maatregelen Fluxus, De Bieb, Vereniging De Zaansche Molen, Museum van het Nederlandse Uurwerk per is niet haalbaar (1, 2, 6, 7) -Behoefte aan overleg met en ondersteuning door gemeente bij organisatieverandering (1, 7) creëren / een steuntje in de rug voor nieuwe initiatieven. De nieuwe werkwijze moet aansluiten op de uitgangspunten uit de Hervormingsagenda en de beoogde terugtredende rol van de overheid. De gemeente ziet zich alleen in specifieke gevallen als aanjager. Het is niet de bedoeling dat de nieuwe aanpak extra inzet vergt. Deze wordt in 2014 concreet uitgewerkt. Uiteraard betrekken we hierbij onze culturele adviesorganen. Fasering van de voorgestelde maatregelen is afhankelijk van de plannen en voorstellen, die door FluXus, De Bieb en Vereniging De Zaansche Molen worden uitgewerkt. Wij nemen dit signaal serieus. Zoals eerder aangegeven blijft de gemeente nauw contact houden met FluXus over de komende verandertraject. Dat geldt overigens ook voor De Bieb en de Vereniging De Zaansche Molen. Richting Museum van het Nederlandse Uurwerk biedt de Zaanse Schans ondersteuning aan is het laatste subsidiejaar, waarin de organisatie de overgang naar de nieuwe situatie kan voorbereiden. 16 Teksttoevoeging pag

92 Bijlage - verwerking zienswijzen ontwerp toekomstagenda cultuur -Amateurkunstverenigingen willen de kans krijgen om mee te denken over toekomstige subsidiesystematiek; geen afbouw in 2014 (8, 9, 10, 11, 12, 13, 16, 18, 19, 20) -Behoefte aan nauwe samenspraak over nieuwe werkwijze subsidiëring amateurkunst, evenementen en adviesstructuur (33, 34) Voor 2014 worden geen afbouwmaatregelen genomen. In 2014 worden nieuwe subsidiespelregels ontwikkeld, in overleg met verenigingen en het Adviespanel Cultuur Zaanstad. FINANCIEEL OVERZICHT Het financiële overzicht wordt inzichtelijker gemaakt door enkele rubrieken aan te vullen. Dit heeft geen gevolgen voor de bezuinigingen. Er wordt een tekstpassage toegevoegd over de frictiekosten. Op pag. 20 wordt het percentage van 55% geschrapt. In ontwerp Begroting is een extra bezuiniging van op cultuur opgenomen. oktober Tekstaanpassing/toevoeging pag. 19/20/21 92

93 Bijlage - toekomstagenda Cultuur eindversie 2013/ TOEKOMSTAGENDA CULTUUR ZAANSTAD Domein Stedelijke Ontwikkeling Oktober

94 Bijlage - toekomstagenda Cultuur eindversie 1. INLEIDING 1.1 AANLEIDING Het cultuurbeleid van Zaanstad is toe aan herijking. Sinds het verschijnen van de Cultuurnota heeft er geen discussie meer plaatsgevonden over cultuur in de breedte. In 2008 vond alleen een tussentijdse actualisatie plaats in de vorm van het Actieprogramma Cultuur in Uitvoering Zaanstad wil een aantrekkelijke, leefbare en toekomstbestendige stad zijn en cultuur draagt hier aan bij. Maar de omstandigheden waarbinnen aan deze ambitie wordt gewerkt zijn intussen ingrijpend veranderd en leiden er toe dat de gemeente haar takenpakket op een aantal beleidsterreinen opnieuw onder de loep neemt. In de gemeentebegroting van Zaanstad zijn forse financiële ingrepen opgenomen. De afname van het gemeentelijke budget houdt vooral verband met bezuinigingen en decentralisaties van wettelijke taken en regelingen vanuit het Rijk. De gemeente is daardoor gedwongen om gemeentelijke uitgaven omlaag te brengen door o.a. fors te bezuinigen op een aantal (niet-wettelijke) taken en subsidies zoals cultuur. Het college geeft daarom in december 2012 opdracht om vóór 1 mei 2013 een Toekomstagenda Cultuur op te stellen met daarin: Richting aan de toekomstige gemeentelijke verantwoordelijkheid en taak op het gebied van kunst en cultuur; Duidelijkheid over de wijze waarop de financiële taakstelling kan worden ingevuld; Inzicht in het vervolg-/implementatietraject. 1.2 DE TOEKOMSTAGENDA ALS ONDERDEEL VAN DE HERVORMINGSAGENDA De gemeente heeft nog steeds de ambitie om Zaanstad op cultureel gebied aantrekkelijk te maken en te houden, maar dat vraagt voor de toekomst een andere manier van werken. De Toekomstagenda Cultuur is niet alleen bedoeld om richting te geven aan de visie op cultuur, maar vooral ook aan de rol en verantwoordelijkheid van de gemeente. In de begroting staat dit als volgt verwoord: Bij hervormen gaan we uit van de kracht van inwoners, instellingen, verenigingen, bedrijven en andere partners. We zullen vanuit onze gemeentelijke rol het benutten van hun eigen mogelijkheden stimuleren. Waar nodig ondersteunen we hen daarbij. Dit doen we vanuit de gedachte dat we hiermee de motor op gang helpen, zodat die daarna zelf kan draaien. Voor onze rol betekent dit dat we meer gaan faciliteren en dat eigen initiatief en ondernemerschap de ruimte krijgen. De huidige financiële opgave van Zaanstad vraagt om scherpe keuzes. Niet eerder moest Zaanstad op zo n fundamentele manier nadenken over de vraag tot hoe ver de gemeentelijke verantwoordelijkheid voor cultuur reikt. Dat vergt met een andere bril kijken naar ons culturele veld dat zich in de loop van vele jaren heeft gevormd en je opnieuw de vraag stellen: kan het ook anders? De gemeente moet op het gebied van cultuur een forse aderlating doen, maar dat laat onverlet dat er in de toekomst nog steeds een substantieel bedrag beschikbaar blijft. 1.3 PROCESGANG In januari 2013 start de uitvoering van dit traject. Het adviesbureau BMC wordt ingehuurd om procesbegeleiding en inhoudelijke feedback te geven. Op 5 februari vindt een aftrapbijeenkomst plaats met de gemeenteraad, waarin een aantal vraagstukken en dilemma s worden voorgelegd en bediscussieerd. In een startnotitie worden achtergrondinformatie en basisgegevens over cultuur in Zaanstad op een rijtje gezet. In maart start een serie thematische werkateliers. Met een brede vertegenwoordiging van lokale culturele organisaties, instellingen en verenigingen (zowel gesubsidieerd als ongesubsidieerd) wordt gediscussieerd over actuele ontwikkelingen binnen het werkveld, de op handen zijnde bezuinigingen, 2 94

95 Bijlage - toekomstagenda Cultuur eindversie de veranderende rol van de gemeente en de mogelijke gevolgen voor het werkveld en de eigen organisatie. In de bijeenkomsten passeren ook ontwikkelingen en ervaringen uit andere steden de revue. Veel gemeenten staan voor vergelijkbare opgaven en Zaanstad hoeft niet in alles opnieuw het wiel uit te vinden. In deze periode wordt ook een aantal interviews gehouden met sleutelfiguren uit het culturele veld. Tevens wordt aan het Zaanpanel een aantal vragen over de waarde van cultuur en de rol van de gemeente voorgelegd. Op 16 april wordt de oogst van de consultatieronde gepresenteerd in een bijeenkomst met gemeenteraadsleden en vertegenwoordigers van grote culturele instellingen. Op basis van een aantal stellingen, bedoeld om de discussie los te maken, kunnen de aanwezigen met behulp van stemkastjes hun mening en voorkeur uitspreken. Werd bij de bestuursopdracht nog uitgegaan van een taakstelling van op cultuur, in de Kadernota die eind april verschijnt wordt duidelijk dat het financiële perspectief voor de gemeente nog somberder is. Om die reden wordt besloten tot een zoekopdracht naar vermindering van de subsidies voor welzijn, sport en cultuur. Deze interventie heeft uiteraard gevolgen voor de inhoud en planning van de toekomstagenda. Op 9 juli keurt het college de ontwerp Toekomstagenda Cultuur goed voor inspraak. Het document schetst de nieuwe koers plus de uitwerking op onderdelen vanaf 2015 en geeft de financiële gevolgen aan voor de verschillende culturele functies. Aan de financiële taakstelling van is een extra bezuiniging van toegevoegd, waarmee het totaal van de bezuiniging op komt. Tot 4 september is er gelegenheid om zienswijzen op de toekomstagenda in te dienen. Er komen 78 reacties binnen, waarvan 43 namens organisaties en instellingen en 35 op persoonlijke titel. Uit de zienswijzen kan geconcludeerd worden dat de hoofdlijnen van de toekomstagenda worden onderschreven en daarmee de keuze voor de vier pijlers: cultuur aan de basis voor ieder kind, een gevarieerde stedelijke culturele infrastructuur, versterken van identiteit en imago en meer ruimte voor dynamiek. De reacties spitsen zich vooral toe op de gevolgen voor De Bieb, FluXus, de amateurkunst en De Zaansche Molen. Op voorhand was de gemeente er zich van bewust dat de voorstellen en bezuinigingen voor een aantal organisaties ingrijpende gevolgen zouden hebben. Om die reden wordt vanaf augustus zowel ambtelijk als bestuurlijk met de meest direct betrokken partijen contact gezocht. Doel van de gesprekken is: toelichting geven op de voorgestelde koerswijzigingen en bezuinigingen en overleggen over hoe nu verder. Het is duidelijk dat de opgaven complex zijn en dat gemeente en organisaties elkaar daarbij nodig hebben. De gesprekken zijn zonder uitzondering kritisch maar constructief en leiden tot een aantal handreikingen en aanpassingen in de toekomstagenda. Direct na de besluitvorming in de raad start een intensief traject, waarin de plannen en maatregelen verder zullen worden uitgewerkt (zie bijlage). 1 1 Hierbij moet overigens opgemerkt worden dat ook de ambtelijke organisatie (c.q. het domein Stedelijke Ontwikkeling) vanaf 2014 te maken krijgt met formatieve afslanking. 3 95

96 Bijlage - toekomstagenda Cultuur eindversie 2. VISIE EN AANPAK OP HOOFDLIJNEN 2.1 WAARDE EN BETEKENIS VAN CULTUUR IN ZAANSTAD Cultuur heeft zowel waarde voor onze bewoners als voor de stad als geheel. Cultuur stimuleert creativiteit en een kritische blik en biedt je de kans om even weg uit het alledaagse te geraken en een andere kant van jezelf te ontdekken. Juist om die reden levert cultuur bijvoorbeeld binnen het onderwijs een toegevoegde waarde naast alle cognitieve vakken. Cultuur speelt ook dikwijls een sociale en verbindende rol tussen groepen. Het staat iedereen vrij om zelf te kiezen of en zo ja hoe je cultureel actief wilt zijn. Maar dat veronderstelt wel dat je eerder al in aanraking bent gebracht met cultuur. Natuurlijk moet er ook wel iets te kiezen zijn. Daarnaast verhogen culturele functies en voorzieningen de aantrekkingskracht van een stad. Ze kunnen de eigen identiteit en bijzondere kenmerken van een stad accentueren en brengen sfeer en reuring. Beide aspecten - persoonlijke ontplooiing en een cultureel aantrekkelijke een veelzijdige stad - vormen al jaren de ruggengraat van ons gemeentelijk cultuurbeleid 2. Cultuur staat niet op zichzelf, maar heeft ook samenhang met andere ambities en ontwikkelingen in de stad. Zaans Evenwicht schetst een integrale toekomstvisie voor Zaanstad, beschrijft een aantal kernkwaliteiten en kiest voor zes strategische hoofdlijnen. Vertaald naar cultuur zijn vooral de volgende elementen bepalend en richtinggevend: - aandacht voor ontplooiing en talentontwikkeling van de jeugd - het belang van culturele voorzieningen voor een levendige en aantrekkelijke stad - koesteren en versterken van de eigen (cultuurhistorische) identiteit - positionering van Zaanstad als onderdeel van de Metropoolregio Amsterdam 2.3 VIER PIJLERS VAN DE TOEKOMSTAGENDA CULTUUR In deze toekomstagenda richten we de structuur van ons cultuurbeleid opnieuw in, bepalen we opnieuw onze rol als gemeente en geven we aan hoe we onze financiële middelen gaan inzetten. We gaan daarbij uit van functies en niet van organisaties. Hervormingen gaan nooit zonder slag of stoot. Deze toekomstagenda brengt ingrijpende veranderingen met zich mee. Daar zijn we ons van bewust. De gemeente wil daarom samen met organisaties en instellingen werken aan de uitvoering en implementatie.tegelijk zijn we er van overtuigd dat hervormingen ook nieuwe dynamiek en kansen kunnen opleveren. Op basis van de ambities uit Zaans Evenwicht en de uitgangspunten van de hervormingsopgave kiezen we in deze Toekomstagenda Cultuur voor vier pijlers: Cultuur aan de basis voor ieder kind Cultuureducatie staat aan de basis van ontplooiing en talentontwikkeling. Het biedt de kans om kennis te maken, te proeven en vooral zelf te doen. Van daaruit kunnen mensen hun kunstzinnige en creatieve talenten en competenties zelf verder ontwikkelen, door actief aan de slag te gaan en/of door te genieten van kunst en cultuur van anderen. Op jonge leeftijd beginnen met cultuureducatie betekent 2 Het Zaanpanel is een panel van belangstellende inwoners van Zaanstad, dat via internet een paar keer per jaar meedoet aan een kort opinieonderzoek.. De scores zijn indicatief, maar niet representatief. Speelt kunst en cultuur een belangrijke rol in uw leven? vroegen we aan het Zaanpanel. 53% antwoordde hierop met een enigszins belangrijke rol, 25% gaf aan geen belangrijke rol en 23% een heel belangrijke rol. De meningen lopen duidelijk uiteen. 59% is het (helemaal mee) eens met de stelling dat kunst en cultuur het wonen in Zaanstad aangenamer maakt, maar slechts een minderheid (32%) vindt dat er in Zaanstad op dit gebied veel te doen is (44% antwoordt met neutraal ). Als het gaat om het belang van cultuur voor de ontwikkeling van kinderen is het panel opmerkelijk eensgezind. Een grote meerderheid (90% van de ondervraagden) is het helemaal eens met de stelling dat het belangrijk is dat kinderen op jonge leeftijd in contact komen met kunst en cultuur. 4 96

97 Bijlage - toekomstagenda Cultuur eindversie een diepte investering voor later. Hoe meer culturele en creatieve bagage je als kind mee krijgt, hoe meer en langer je daar in je verdere leven van kan profiteren. Als lokale overheid hebben we hierin ook een verantwoordelijkheid. We kiezen er voor om - in samenwerking met het onderwijs onze focus vooral te richten op cultuureducatie van de jeugd in en om de basisscholen. Een gevarieerde stedelijke culturele infrastructuur Een stad met meer dan inwoners verdient een gevarieerd cultureel aanbod. Met Amsterdam bijna letterlijk om de hoek wordt wel eens getwijfeld of daarvoor wel voldoende draagvlak is, maar de deelnemers- en bezoekersaantallen leveren daarvoor de bevestiging. Onderzoek binnen de Metropoolregio Amsterdam laat zien dat de meeste regiobewoners voor hun uitgaans- en culturele activiteiten gericht zijn op de eigen gemeente en op Amsterdam. Verder geldt over het algemeen: hoe hoger het inkomen, des te meer activiteiten gedaan worden en des te groter de afstand die daarvoor wordt afgelegd. 3 Omgekeerd wordt ook van het Zaanse culturele aanbod zowel lokaal als regionaal gebruik gemaakt. Dat geldt bijvoorbeeld voor het Zaantheater. Zaanse culturele instellingen leveren over het algemeen goede kwaliteit. In de afgelopen jaren behaalden diverse Zaanse cultuurinstellingen nominaties voor landelijke prijzen. We willen de huidige culturele variëteit in Zaanstad behouden. In het besef dat er in de toekomst minder overheidsmiddelen beschikbaar zijn kiest de gemeente voor een veranderende rol: minder subsidiegever en meer aanjager en facilitator, minder zorgen voor en meer zorgen dat. Dat betekent dat we een groter beroep doen op eigen verantwoordelijkheid en ondernemerschap van organisaties en instellingen. Versterken van identiteit en imago Zaans Evenwicht spreekt over uitgaan van eigen kracht en verbinden van verleden, heden en toekomst. Cultureel erfgoed is één van de mooiste thema s die Zaanstad heeft 4. Historisch besef en liefde en toewijding voor het erfgoed zijn van oudsher sterk aanwezig in onze stad en vormden de basis voor de Zaanse Schans, het pre-industriële dorpsensemble dat uitgroeide tot een internationale toeristische trekker van formaat, en voor talloze cultuurhistorische organisaties zoals de vereniging De Zaansche Molen. Erfgoed gaat niet alleen over gebouwen, maar ook over tradities en verhalen. Een monument krijgt meer betekenis als je de historische functie en betekenis ervan kent en weet wat er zich heeft afgespeeld. 5 Zaanse evenementen en festivals laten zich dikwijls inspireren door cultuurhistorische thema s en/of locaties. Zaanstad werkt de laatste jaren doelgericht aan het versterken van de eigen identiteit. De gemeente wil samen met organisaties en verenigingen cultuurhistorie beter zichtbaar, voelbaar en beleefbaar maken voor een breder publiek, zowel bewoners als bezoekers, toeristen en ondernemers. Meer ruimte voor dynamiek Cultuur is bij uitstek dynamisch. Er ontwikkelingen zich ook steeds nieuwe cultuurstromingen en uitingen, buiten de gangbare cultuurdisciplines om, die niet zomaar in een hokje te vatten zijn. Wij zien nieuwe initiatieven in de stad van de grond komen zonder financiële steun vanuit de gemeente. Geef ons de ruimte om het op onze eigen manier te doen, was de boodschap die we meekregen in het werkatelier dat door RAAZ werd georganiseerd. Cultuur en beeldende kunst worden regelmatig ingezet bij processen van stedelijke ontwikkeling en herstructurering en voor economische en sociale doelstellingen. In het werkatelier met de gemeentelijke culturele adviesraden kwam naar voren dat scheidslijnen tussen cultuur, beeldende kunst, vormgeving, architectuur en creatieve industrie vervagen en steeds meer dwarsverbanden ontstaan. We vinden het belangrijk dat creatieve individuen, groepen en organisaties zich uitgedaagd voelen om in onze stad initiatieven te ontplooien, ondernemerschap te tonen en zelf kansen te creëren. De gemeente wil dat ondersteunen in de vorm van projectsubsidies. Daarnaast kan Zaanstad door versoepeling van regelgeving, zoals bijvoorbeeld de drank- en horecawet, beter faciliteren. In dit kader wordt overwogen om de precarioheffing voor evenementen tot vrij te stellen. 3 Bron: Betekenis van de Metropoolregio Amsterdam ; Gemeente Amsterdam/Dienst Onderzoek en Statistiek (2010) 4 Quote uit verslag werkatelier Erfgoed & Identiteit. De waardering voor erfgoed blijkt ook uit de scores van het Zaanpanel, waarin 74% aangeeft de Zaanse Schans belangrijk tot zeer belangrijk voor Zaanstad te vinden. 5 Erfgoedvisie Zaanstad

98 Bijlage - toekomstagenda Cultuur eindversie 2.4 CLUSTERING VAN CULTUURFUNCTIES Op 30 mei 2013 besluit de gemeenteraad dat op de locatie Figaro een multifunctionele accommodatie (cultuurcluster met vergaderzalen) met een modulaire opbouw wordt ontwikkeld, waarmee eventueel latere functiewisselingen flexibel kunnen worden gerealiseerd 6. Met een nieuw cultuurcluster kiest de gemeente voor een nieuwe impuls aan de culturele infrastructuur. Een cultuurcluster in het centrumgebied maakt het mogelijk om de huidige variëteit aan culturele functies voor de toekomst beter te bestendigen. Een plek met meerdere functies onder één dak op een goed bereikbare locatie kan een goede basis bieden voor les- en cursusaanbod (nu onderdeel van FluXus) en een filmhuis. Daarnaast biedt nieuwbouw de mogelijkheid om een goed geoutilleerd poppodium in Zaanstad terug te brengen. Deze functies zorgen met elkaar voor een flink bereik onder een breed publiek. De in het cultuurcluster beoogde leestafelfunctie kan door een commerciële partij in combinatie met horeca worden aangeboden. Medegebruik door andere organisaties waaronder de lokale omroep, architectuurcentrum Babel en jongerenplatform RAAZ - behoort eveneens tot de mogelijkheden. De beoogde multifunctionele opzet met mogelijkheden voor gedeeld gebruik van ruimten en gezamenlijk beheer sluit bovendien goed aan bij de wens vanuit de gemeente tot verdere efficiëntieverbetering. Een nieuw cultuurcluster draagt ook bij aan versterking van de identiteit en het imago van de stad. Clustering van cultuurfuncties zorgt voor meer reuring in het centrumgebied; niet alleen overdag, maar vooral ook in de avonduren. Mede daarom is naast het poppodium - toevoeging van een filmhuisfunctie met een dagelijkse avondprogrammering van belang. De beoogde locatie - in het centrumgebied, direct naast het trein- en busstation - zorgt voor een optimale herkenbaarheid en bereikbaarheid voor bezoekers vanuit de stad en de omliggende regio. Daarnaast levert een nieuw gebouw van architectonisch hoge kwaliteit op zo n prominente zichtlocatie een imagoversterkende toevoeging aan het nu al spraakmakende centrumgebied van Zaandam. Wij zijn er van overtuigd dat door het combineren van culturele functies nieuwe dynamiek ontstaat. Amateurkunstenaars uit allerlei disciplines zoals muziek, dans, theater en visuele kunst komen om te repeteren, te improviseren en voorstellingen te geven. Bezoekersstromen kruisen elkaar. Filmhuis en poppodium trekken veel actieve vrijwilligers. Zo n ambiance kan een magneetfunctie krijgen, andere groepen aantrekken en stimuleren tot nieuwe contacten en nieuwe vormen van samenwerking. Daarnaast kunnen aanpalende commerciële functies versterkend werken op de functie en uitstraling van het cluster. Uit de reacties vanuit de stad en de discussies binnen de gemeenteraad blijkt dat kritisch wordt gedacht over verplaatsing van het huidige filmhuis De Fabriek naar het nieuw te bouwen cultuurcluster. De Fabriek wil liever op de huidige locatie blijven, maar kiest voor een open en constructieve houding. Vanaf oktober 2013 wordt samen met alle betrokken partijen gewerkt aan het opstellen van een Programma van Eisen. Onderzocht wordt hoe de wensen en eisen van de afzonderlijke partijen op een verantwoorde manier kunnen worden gecombineerd en ruimtelijk vertaald. Bij de ontwikkeling van het Programma van Eisen worden tevens de mogelijkheden voor toevoeging van commerciële functies onderzocht. De raad heeft hier expliciet om gevraagd. 6 Letterlijke tekst van het raadsbesluit. In het debat met de raad is afgesproken dat (aanvullen)d onderzoek zal worden gedaan naar de combinatie van culturele functies c.q. instellingen en commerciële functies 6 98

99 Bijlage - toekomstagenda Cultuur eindversie 3. CULTUUR AAN DE BASIS VOOR IEDER KIND 3.1 HUIDIGE SITUATIE Voor relatief veel kinderen begint de eerste kennismaking met cultuur op de basisschool. Cultuureducatie is vastgelegd in de kerndoelen van het basisonderwijs, maar in de praktijk hebben veel basisscholen moeite om cultuureducatie in de klas op een goede manier vorm en inhoud te geven. Het Rijk is daarom vanaf 2013 gestart met het stimuleringsprogramma Cultuureducatie met kwaliteit om samen met gemeenten de actieve kunstbeoefening in het basisonderwijs te verbeteren. Vrijwel alle basisscholen in Zaanstad maken gebruik van het Cultuurmenu, waarmee iedere basisschoolleerling in schooltijd zowel actief als passief (receptief) kennismaakt met een breed scala aan activiteiten op het gebied van kunst, cultuur en erfgoed. Lokale kunst- en erfgoedinstellingen zijn actief betrokken bij de organisatie en uitvoering van het menu en krijgen daarmee jaarlijks enkele honderden tot duizenden kinderen over de vloer. Een culturele commissie, bestaande uit vertegenwoordigers van de scholen, bepaalt de inhoud en bewaakt de kwaliteit. FluXus/Centrum voor de Kunsten is momenteel verantwoordelijk voor de uitvoering van het programma Cultuureducatie met Kwaliteit en voor het Cultuurmenu. De huidige aanpak is het resultaat van jarenlange samenwerking en verloopt naar wederzijdse tevredenheid. Met ingang van het schooljaar kunnen de Brede Scholen 7 in Zaanstad vanuit de regeling voor combinatiefuncties plannen indienen voor laagdrempelige naschoolse activiteiten op het gebied van cultuur, sport en welzijn. Vervolgens kan in principe iedere aanbieder van culturele activiteiten hierop intekenen. Het ROC treedt op als bemiddelingsorganisatie tussen vraag en aanbod. Kinderen die zich daarna verder willen bekwamen in een specifieke kunstvorm of instrument kunnen gebruik maken van het FluXus les- en cursusaanbod of lid worden van een amateurkunstvereniging. In het kader van leesbevordering maakt De Bieb - naast educatieve activiteiten in de diverse bibliotheekfilialen - gebruik van twee speciale bussen met uitschuifbare zeecontainers, die 15 plekken verspreid over de stad aandoen om vanuit de basisscholen het lezen van kinderen te stimuleren. Op de begane grond staan de boeken; in de bovenkamer werken leerlingen aan groepsopdrachten en kunnen ze na schooltijd vertoeven, al of niet lezend. Daarnaast verzorgt de Bieb voor een tweetal clusters van scholen de gezamenlijke schoolbibliotheekcollectie. Alle kinderen van de deelnemende scholen zijn (verplicht) lid van De Bieb. 8 Via de Hotze de Roosprijs werkt de gemeente ook mee aan leesbevordering. Basisscholen ontvangen ieder jaar een aantal nieuwe kinderboeken, prominente Zaankanters komen in de klas voorlezen en een kinderjury kiest later de winnaar van de prijs, die tijdens de kinderboekenmarkt wordt uitgereikt. De gemeente ondersteunt op projectbasis enkele cultuureducatieve activiteiten in het voortgezet onderwijs. Met subsidie van de gemeente werd in de afgelopen jaren een cultuureducatieaanbod binnen het VMBO ontwikkeld. Ook het beeldende kunst project Klik, dit ben ik wordt al enige jaren vanuit de gemeente ondersteund. 3.2 TOEKOMSTAGENDA De gemeente beschouwt het als haar taak om er samen met het onderwijs voor te zorgen dat ieder kind in Zaanstad in aanraking komt met cultuur. Onze aandacht concentreert zich in de komende jaren op een educatief basisaanbod voor de jeugd in en om de basisschool. Onderwijsveld en gemeente zijn partners binnen het programma Cultuureducatie met Kwaliteit, dat in 2012 van start is gegaan. In dit stimuleringsprogramma ligt het zwaartepunt van de cultuureducatie in de school. In de komende vier jaren krijgen zo n 20 basisscholen in 7 de brede school is een samenwerkingsverband in een wijk tussen één of meerdere scholen en (buitenschoolse) partnerorganisaties 8 Deze regel beïnvloedt uiteraard het totaal aantal ingeschreven leden. 7 99

100 Bijlage - toekomstagenda Cultuur eindversie Zaanstad elk een dagdeel per week een coach, die leerkrachten in de klas praktische begeleiding geeft en de school ondersteunt bij de verdere uitbouw en verankering in het onderwijsprogramma. Wij beschouwen het huidige programma als een groeimodel dat geleidelijk verder kan worden uitgerold over alle scholen. 9 De gemeente zet haar bijdrage aan de organisatie van het Cultuurmenu voort. Met het Cultuurmenu snijdt het mes aan twee kanten. Enerzijds komen kinderen in contact met een brede variëteit aan kunst en cultuur, anderzijds biedt het lokale culturele organisaties en verenigingen de kans om zich te presenteren. Het aanbod komt in nauw overleg met de Interne Cultuur Coördinatoren (ICC ers) op de basisscholen tot stand. Alle deelnemende basisscholen stellen een basisbudget beschikbaar voor de programmatische invulling 10. De aanpak rond de naschoolse activiteiten in het kader van de brede school is pas kort geleden van start gegaan. Uit de aanvragen vanuit de scholen blijkt grote belangstelling voor culturele activiteiten. Voor de uitvoering van dit naschoolse activiteitenaanbod kunnen meerdere aanbieders intekenen. Het ROC is door de gemeente aangewezen als bemiddelingsorganisatie, die via een aanbestedingsprocedure vraag en aanbod matcht. Punt van aandacht is een goede aansluiting tussen de binnen- en buitenschoolse educatieve activiteiten. Door het aanbieden van faciliteiten dichtbij de basisscholen kunnen veel kinderen worden bereikt. De inzet van de biebbussen in het kader van leesbevordering sluit daar goed op aan. De Bieb biedt de faciliteiten, maar de scholen zijn in principe zelf verantwoordelijk voor de invulling en uitvoering van activiteiten. De inzet is bedoeld als ondersteunend op het reguliere lesprogramma. Bij de inzet van de biebbussen wordt rekening gehouden met een zo goed mogelijke spreiding, maar een volledig dekkend netwerk over alle scholen kan niet worden gegarandeerd. Scholen kunnen eventueel ondersteuning vragen om de kwaliteit van hun schoolbibliotheek te verbeteren. In 2015 start de nieuwe programmaperiode van het onderwijsachterstandenbeleid. Onderzocht wordt of vanuit onderwijsachterstandenbeleid aan De Bieb aanvullende middelen in het kader van leesbevordering beschikbaar kunnen worden gesteld. De gemeente stopt met de jaarlijkse ondersteuning van de cultuureducatieactiviteiten in het voortgezet onderwijs (zoals het kunstproject Klik, dit ben ik ). Voor bijzondere activiteiten of projecten kunnen scholen in het voortgezet onderwijs voortaan een beroep doen op incidentele of projectsubsidie. De organisatie rond de Hotze de Roosprijs is in principe geen kerntaak van de gemeente. We gaan onderzoeken of en zo ja hoe deze taak kan worden overdragen aan een externe organisatie. Eerder al werd de organisatie van de Kinderboekenmarkt door de gemeente overgedragen. 9 voortzetting na 2017 is mede afhankelijk van continuering van het rijksprogramma 10 Elk schoolbestuur in Nederland ontvangt 10,90 per leerling voor cultuureducatie. In Zaanstad wordt het grootste deel hiervan ( 8,50) beschikbaar gesteld voor het Cultuurmenu (kunst en erfgoed).in 2015 beoordeelt het Rijkof de middelen goed worden besteed, c.q. de hiermee gefinancierde aanpak voldoende bijdraagt aan doorlopende leerlijnen

101 Bijlage - toekomstagenda Cultuur eindversie 4. EEN GEVARIEERDE STEDELIJKE CULTURELE INFRASTRUCTUUR 4.1. ACTIEVE CULTUURBEOEFENING IN DE VRIJE TIJD Huidige situatie Stedelijke cultureel les- en cursusaanbod In Zaanstad is een breed cursus- en lesaanbod op het gebied van muziek, beeldende kunst & media en podiumkunsten, zowel voor jeugd als voor volwassenen, zowel individueel als groepsgewijs, op verschillende niveaus en op diverse locaties in de stad. Uit de cijfers van FluXus blijkt dat de afdeling Muziek verreweg de meeste deelnemers trekt (1.909 cursisten ten opzichte van 818 cursisten Beeldende Kunst en 727 cursisten Podiumkunsten). 70% van de cursisten voor muziek is jonger dan 18 jaar en voor de podiumkunst is dat zelfs 95%. De jeugd heeft weinig belangstelling voor beeldende kunst (10%) 11. Behalve cursussen worden ook concerten, uitvoeringen, voorstellingen, presentaties en tentoonstellingen georganiseerd, waardoor cursisten hun prestaties kunnen laten zien en horen aan anderen. Naast FluXus biedt ook een aantal muziekverenigingen lessen aan voor hun leden. Buiten het gesubsidieerde aanbod zijn er beeldende kunstenaars en musici, die lessen aan huis of cursussen in het eigen atelier geven. Met enige regelmaat vestigen zich nieuwe particuliere dansstudio s, theaterscholen en oefenruimten voor bands in Zaanstad. Met een aantal van deze culturele ondernemers hebben we in de werkateliers kennis gemaakt. Hoewel er geen onderzoek naar gedaan is hebben we op basis van publicaties in de lokale media de indruk dat het cursusaanbod op de particuliere markt groeit 12. Digitale kunstvormen zijn sterk in opkomst. Fora zoals Flickr en Zoom.nl (voor fotografie) worden gebruikt om eigen werk/foto s/filmpjes onderling uit te wisselen en te becommentariëren. YouTube wordt niet alleen gebruikt als podium voor uitwisseling van allerlei creatieve initiatieven en filmpjes, maar ook voor instructie- en reviewfilmpjes. Daarnaast zijn er websites waarop digitale muzieklessen worden gegeven. Kenmerkend is dat het aanbod zich snel aanpast aan de gebruikers. Amateurkunst Zaanstad kent een breed scala aan amateurkunstverenigingen, die niet alleen bijdragen aan een aantrekkelijk cultureel klimaat en individuele ontplooiing, maar ook uiting geven aan betrokkenheid bij de gemeenschap. Een aantal verenigingen biedt met name aan jeugd de kans om hun talenten te ontplooien. Jaarlijks subsidieert de gemeente zo n 50 koren, harmonie/fanfare/ brassbands en toneelverenigingen. De meeste verenigingen beschouwen de subsidie van de gemeente vooral als een waardering en steun in de rug. Er zijn grote verschillen tussen verenigingen onderling; qua ledental, leeftijdsopbouw en activiteitenaanbod. De huidige wijze van subsidiëring roept vraagtekens op. Bij een aantal verenigingen is de subsidie per lid bijvoorbeeld veel hoger dan de eigen bijdrage die de leden zelf betalen. Andere verenigingen hebben maar een zeer gering aantal leden. Verder biedt de huidige subsidiesystematiek nauwelijks mogelijkheden voor nieuwe organisaties om aan te sluiten. Overige culturele organisaties Zaanstad telt meerdere kleinschalige culturele organisaties, doorgaans op vrijwillige basis, die ieder op hun eigen manier een bijdrage leveren aan het culturele klimaat in Zaanstad. Het gaat hierbij o.a. om cultuurhistorische verenigingen, muziekpodia op bijzondere cultuurhistorische locaties, maar ook 11 bron: Jaarverslag FluXus 2011/ volgens het digitale netwerk Cultuurnetwerk.nl vormen particuliere instellingen en docenten het grootste aanbod op het gebied van kunsteducatie. Doordat de overheid steeds meer op projectbasis subsidieert is echter het onderscheid tussen welen niet gesubsidieerde organisaties niet altijd goed te maken

102 Bijlage - toekomstagenda Cultuur eindversie om organisaties als Babel (architectuur & vormgeving) en Tengel (beeldende kunst). De gemeente verstrekt jaarlijks subsidie aan zo n 25 kleine culturele organisaties Toekomstagenda Stedelijk cultureel les- en cursusaanbod De gemeente vindt het belangrijk dat bewoners in Zaanstad de kans krijgen om zelf cultuur te beoefenen. Kinderen, die in het onderwijs kennismaken met cultuur, krijgen hierdoor de kans om hun talenten verder te ontwikkelen. De huidige deelnemersaantallen van FluXus tonen aan dat in Zaanstad voldoende draagvlak is voor een breed stedelijk cultureel les- en cursusaanbod. We zien kansen om dit aanbod voortaan op een andere manier en met minder overheidssubsidie in te richten. De huidige cursusorganisatie van FluXus kan worden omgebouwd tot een zelfstandige netwerkorganisatie. Een dergelijke organisatie doet een aanzienlijk appèl op eigen verantwoordelijkheid en ondernemerschap van docenten. 13 FluXus is bereid om deze nieuwe koers in te zetten, maar vraagt steun vanuit de gemeente om een dergelijke nieuwe netrwerkorganisatie te kunnen ontwikkelen. De gemeente is bereid om - onder de voorwaarde van een uitgewerkte businesscase - een structurele financiële bijdrage te leveren aan de nieuwe netwerkorganisatie. Daarnaast faciliteert de gemeente via het cultuurcluster lesruimten, waarin zelfstandige docenten lessen en cursussen kunnen verzorgen 14. De ligging van het cultuurcluster, de geboden faciliteiten en de nabijheid en samenwerkingsmogelijkheden met andere professionals vormen daarbij een belangrijke meerwaarde. De omvorming naar de nieuwe situatie vergt een intensieve voorbereiding, waarin gemeente en FluXus mede gelet op de samenhang met het cultuurcluster gezamenlijk optrekken. Amateurkunst De gemeente handhaaft het huidige budget voor amateurkunst, maar wil in de toekomst daarbinnen een sterker accent leggen op activiteiten voor jeugd en meer mogelijkheden creëren voor nieuwe organisaties evenals voor tijdelijke of eenmalige initiatieven. Daarnaast zien we kansen voor meer samenwerking. 15 Met deze ingrediënten gaan we in 2014 nieuwe subsidiespelregels opstellen. Dat doen we in overleg met de amateurkunstverenigingen en het Adviespanel Cultuur Zaanstad. Overige culturele organisaties Net als bij de amateurkunstverenigingen willen we in 2014 ook nieuwe subsidiespelregels opstellen voor de overige kleine culturele organisaties. Aan onze culturele adviesorganen vragen we om hierover een advies uit te brengen. 13 De gemeente Leeuwarden laat een voorbeeld van zo n andere aanpak zien. Hier is een coöperatieve netwerkorganisatie gevormd met zelfstandige docenten, die voorheen verbonden waren aan het lokale centrum voor de kunsten, gefaciliteerd door een kleine organisatiebureau voor beheer en gebruik van ruimten, inning van lesgelden en voor het beheer van een gezamenlijke website. Ook in kleinere gemeenten zoals Houten en Deurne hebben organisaties voor deze nieuwe weg gekozen. 14 Ingevolge de aanpassing van de Mededingingswet (Wet Markt en Overheid) is de gemeente verplicht de integrale kostprijs van het cultuurcluster door te berekenen aan de huurders. De kans bestaat dat daardoor de betaalbaarheid in het geding komt. De raad kan in dat geval lagere huren mogelijk maken door het aanbieden van de faciliteiten van het cultuurcluster aan te merken als een economische activiteit van algemeen belang. Een andere mogelijkheid is dat de gemeente een beheerstichting opdraagt betaalbare lesruimten aan te bieden. Als dit in het algemeen belang gebeurt kan deze dienst worden aangewezen als een dienst van algemeen economisch belang (DAEB). Dit heeft tot gevolg dat vergoeding aan deze beheersstichting niet kan worden aangemerkt als staatssteun. 15 Het huidige digitale Zaanse Cultuurplein kan bijvoorbeeld worden omgevormd tot een collectieve website, waarop het totale lokale les- en cursusaanbod voor iedereen zichtbaar en toegankelijk is. In Leeuwarden werkt de website als een digitale vindplaats voor vraag en aanbod van het totale aanbod aan cultuurbeoefening in de vrije tijd

103 Bijlage - toekomstagenda Cultuur eindversie Financiële ondersteuning voor jeugd uit lage inkomensgroepen Vanuit het minimabeleid ziet de gemeente het als haar taak om een financieel vangnet te bieden voor kinderen uit gezinnen met lage inkomens. Het Jeugdcultuurfonds neemt samen met het Jeugdsportfonds deel aan de nieuwe Stuurgroep van Meedoen Zaanstad. Deze maatregel gaat gepaard met ophoging van het totale budget en verruiming van de voorwaarden. Voortaan kan iedere ouder zelf een aanvraag indienen. Na toekenning gaat de gemeentelijke bijdrage rechtstreeks naar de cursusinstelling, vereniging op de leverancier van een muziekinstrument. De huidige stichting Jeugdcultuurfonds blijft bestaan om in uitzonderingsgevallen te adviseren en te honoreren en te lobbyen ten behoeve van bredere fondsenwerving. 4.2 BIBLIOTHEEK Huidige situatie Vrijwel iedere Zaankanter is opgegroeid met de bieb. Voor veel mensen is het een niet weg te denken functie. Van de ondervraagden in het Zaanpanel vindt dan ook 72% dat de bibliotheek (heel erg) belangrijk is voor de bewoners van Zaanstad. In tegenstelling tot landelijks trends is er in Zaanstad nog geen afname van het ledental en het aantal bezoekers zichtbaar 16. De meeste leden zijn jonger dan 12 of ouder dan 40 jaar. Vooral na 18 jaar valt er een gat. De meeste (studerende) jongeren maken gebruik van faciliteiten die door de opleiding wordt geboden. Tijdens de werkateliers werd aangegeven dat jongeren uit Zaanstad ook gebruik maken van de Openbare Bibliotheek Amsterdam (OBA). De bibliotheek is een openbare voorziening, die van maandag t/m zaterdag geopend is 17. De hoofdvestiging in Zaandam is ook op zondag geopend. Naast de uitleenservice voor leden die in Zaanstad voor een deel van de tijd onbemand is en als selfservice fungeert kan iedereen er gratis terecht om boeken in te zien, kranten en tijdschriften te lezen, internet te raadplegen, te studeren of om te computeren met vrienden. Bibliotheken worden daarnaast ook gebruikt voor lezingen en kleine tentoonstellingen. De laatste jaren zien we dat de Biebvestigingen steeds meer nevenfuncties krijgen: een plek om elkaar te ontmoeten, om te werken, te spelen of te studeren. In 2012 trok De Bieb zo n bezoekers. De bibliotheek biedt minder ruimte voor boeken, maar meer ruimte voor mensen. 18 Deze trend kwam ook in de werkateliers aan de orde Toekomstagenda bibliotheek De functie van de bibliotheek is in verandering. 19 Door de opmars van de digitale media hebben de meeste mensen continu een enorme informatiestroom tot hun beschikking en neemt het gebruik van fysieke boeken af. Verwacht wordt dat tot 2016 de uitleen van boeken met 9% zal dalen. Daar tegenover staat een verwachte stijging van uitlening van E-books van 23% 20. Het rijk werkt aan de totstandkoming van een landelijke digitale bibliotheek, waarop alle lokale bibliotheken zijn aangesloten en waardoor gebruikers voortaan alle collecties kunnen raadplegen en e-books 21 kunnen lezen. Ook streaming van boeken (downloaden zoals muziek via Spotify) ligt in het verschiet. Niettemin gaan wij er van uit dat in Zaanstad ook in de komende jaren behoefte zal blijven bestaan aan een fysieke voorziening voor uitleen van boeken. 16 Hierbij dient vermeld te worden dat alle leerlingen die gebruik maken van de biebbussen verplicht zijn om lid te worden van de Bieb 17 De openingstijden verschillen per filiaal 18 aldus Francien van Bohemen van de Vereniging Openbare Bibliotheken in de Volkskrant ( De zo geliefde bieb zoekt nieuwe rol, 1 maart 2013) 19 Dit was één van de redenen waarom de gemeente besloot om af te zien van de bouw van een nieuwe hoofdbibliotheek in Inverdan. 20 bron: Stichting Marktonderzoek Boekenvak Op 10 april 2013 zijn voor over de ontwikkeling van het openbare bibliotheekwerk bestuurlijke afspraken gemaakt door de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, het Interprovinciaal Overleg en de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap

104 Bijlage - toekomstagenda Cultuur eindversie Uit een eigen gebruikersonderzoek van De Bieb in 2012 blijkt dat meer dan 70% gebruik maakt van internet om vanuit huis de collectie te raadplegen en online artikelen te verlengen. Door de opmars van technische en digitale mogelijkheden zal de noodzaak van fysieke nabijheid van een bibliotheekfunctie afnemen. De gemeente wil de bibliotheekfunctie in Zaanstad Noord en Zuid behouden, in combinatie met de biebbussen voor schoolkinderen in de wijken en een haal- en brengservice voor ouderen en gehandicapten. 22 Samen met De Bieb wordt onderzocht in hoeverre andere mogelijkheden kunnen worden benut om de bibliotheekinfrastructuur te versterken, zoals ten aanzien van leesbevordering in het kader van het onderwijsachterstandenbeleid. (zie ook onder 3.2.) De gemeente is zich er van bewust dat de voorgestelde bezuiniging diep ingrijpt op de bedrijfsvoering van De Bieb. Om die reden is besloten om een oude financiële taakstelling, die vanaf 2014 zou moeten ingaan, niet te effectueren. In de komende maanden gaan instelling en gemeente gezamenlijk onderzoeken hoe de taakstelling gerealiseerd kan worden, waarbij fasering en mogelijke frictiekosten in kaart worden gebracht, maar ook nieuwe vormen van inkomsten worden onderzocht PODIA, FILM EN MEDIA Huidige situatie Podia Onderzoeken zoals de Atlas voor Gemeenten laten zien dat cultuur belangrijk is voor de versterking van de economische aantrekkingskracht van een stad. Steden worden steeds meer plekken waar niet alleen geproduceerd, maar ook geconsumeerd wordt. Podia hebben daarin een belangrijke functie. Van de ondervraagden in het Zaanpanel vindt 73% het theater een (zeer) belangrijke functie voor de inwoners van Zaanstad. Het Zaantheater heeft te maken met een teruglopende kaartverkoop. In 2011 waren er bezoekers en werden er kaartjes verkocht. In 2012 waren dat bezoekers en kaartjes. Deze afname heeft niet alleen te maken met de - inmiddels terug gedraaide verhoging van de BTW-heffing op de kaartverkoop, maar houdt ook verband met de gevolgen van de huidige economische crisis. In de loop van 2011 werd besloten om poppodium De Kade om te vormen tot een Productiehuis. Op die manier kon het vloeroppervlak (en daarmee de vaste kosten) flink teruggebracht worden en had de organisatie de handen vrij om per evenement een voor dat evenement geschikte locatie te zoeken. Medio 2012 werd echter duidelijk dat het bestuur van Productiehuis De Kade niet meer kon voldoen aan de beoogde prestatie. De gemeente heeft daarop besloten de subsidie per 1 februari 2013 definitief in te trekken, waarna het faillissement werd uitgesproken. Via het tijdelijke productiehuis De FluX kan het Centrum voor de Kunsten FluXus een aantal activiteiten voorlopig voortzetten. Film Er is grote waardering en breed draagvlak voor de functie van het filmhuis. Die waardering komt niet in de laatste plaats door de huidige aanpak en directievoering en de inzet van veel vrijwilligers. In enkele jaren tijd is het aantal bezoekers flink gestegen. In 2012 kwamen er bezoekers naar het filmhuis. 22 Sluiting van één of meer filialen is al vaker onderwerp van besluitvorming (raadsbesluit 2003/56417 d.d ) geweest. Het oorspronkelijke plan voor een nieuwe hoofdvestiging in Inverdan ging gepaard met sluiting van de filialen t Kalf ( ) en Westerkoog (zodra de hoofdbilbiotheek in Inverdan gerealiseerd zou zijn). Het gemeenschappelijke filiaal Wormerweer/Wormerland in Wormerland kwam tot stand na opheffing van het filiaal in Wormerveer

105 Bijlage - toekomstagenda Cultuur eindversie Media Zaanstad is op basis van landelijke regelgeving gehouden aan een financiële bijdrage voor de lokale omroep. RTVI/Radio Televisie Internet - voorheen bekend als Zaanradio - is in transitie naar een nieuwe organisatie, die een breder aanbod wil bieden dan alleen maar lokale radio. De transitie houdt niet alleen een verbreding van het aanbod in, maar ook en vooral kwaliteitsverbetering. Dat is geen geringe opgave voor een organisatie, waarvan niet alleen de medewerkers, maar ook de leidinggevenden allemaal vrijwilliger zijn. Toch slaagt men er in een 24 uurs programmering te realiseren Toekomstagenda podia, film en media Podia De gemeente beschouwt het theater als een waardevolle en onmisbare functie voor de stad. Het leeuwendeel van de gemeentelijke subsidie voor het theater is bestemd voor de exploitatie van het gebouw. Er is sprake van toenemende samenwerking tussen de theaters in de regio op het gebied van programmering, kaartverkoop, pr, maar ook met betrekking tot energie inkoop. In het kader van de hervormingsagenda zien wij in de komende jaren kansen op extra verdienvermogen. Het Zaantheater noemt in dit verband zelf bijvoorbeeld de invoering van prijsdifferentiatie/rangen. Ook samenwerking met het nieuwe cultuurcluster in de vorm van aanbieding van expertise behoort tot de mogelijkheden. Vanaf 2015 zal een korting van 5% op de subsidie worden toegepast. De Zaanstreek kent een lange poptraditie. Uit de reacties op de sluiting van De Kade maken we op dat er behoefte is aan en draagvlak voor een poppodium. De bouw van een nieuw cultuurcluster biedt de kans om deze ambitie te realiseren. Het huidige podium De FluX is opgezet als tijdelijke overbrugging in de aanloop naar een mogelijk nieuw poppodium. We beseffen dat we hiermee een extra financiële verplichting aangaan. Het combineren van een poppodium met andere voorzieningen levert weliswaar efficiëntievoordelen op (zoals multifunctionele zaalruimte en gezamenlijk beheer) maar de ervaringen uit het verleden hebben geleerd dat we moeten uitgaan van reële kosten en inkomsten. De raming voor het poppodium is afgeleid van gemiddelde exploitatiecijfers, gebaseerd op gegevens van andere middelgrote poppodia. Film De functie filmhuis sluit aan bij onze ambitie om Zaanstad aantrekkelijk te houden (en te maken) voor hoger opgeleiden. Met de bouw van het cultuurcluster biedt de gemeente een nieuwe, aantrekkelijke en goed geoutilleerde accommodatie, op een centraal gelegen en uitstekend bereikbare plek. Het filmhuis behoort tot de functies, die in de opzet voor het nieuwe cultuurcluster wordt meegenomen, en neemt deel aan de voorbereidingen voor het Programma van Eisen. Meedoen in een vestiging met meerdere functies kan voor een relatief kleine organisatie als het filmhuis mogelijk aantrekkelijke perspectieven bieden. Media De lokale omroep past naar onze mening in het lokale basisaanbod. Het bestuur van RTVI zet ook in op het verwerven van meer eigen inkomsten. De lokale omroep is één van de organisaties, die de intentieverklaring voor deelname in het cultuurcluster heeft ondertekend

106 Bijlage - toekomstagenda Cultuur eindversie 5. VERSTERKING VAN IDENTITEIT EN IMAGO 5.1 HUIDIGE SITUATIE In 2011 stelde de gemeentraad de Erfgoedvisie vast. De visie gaat over behoud, restauratie en herbestemming van de Zaanse monumenten, maar ook over de betekenis van het erfgoed voor sociale binding, economische versterking, identiteit en het versterken en uitdragen van het verhaal van de Zaanstreek. In het toeristische beleid van Zaanstad speelt het industriële erfgoed een cruciale rol. Zaanse Schans In 2010 besloot de gemeente dat de Zaanse Schans organisatorisch en financieel op eigen benen moet kunnen staan. Deze koerswijziging ging gepaard met een investeringsimpuls (deels gefinancierd vanuit Europese subsidies), gericht op behoud van het erfgoed en verbetering van het toeristische product en mogelijk gemaakt dankzij de aankoop van de panden door N.V. Stadsherstel Zaanstreek. Sindsdien neemt de gemeente weliswaar alleen het onderhoud van de openbare ruimte nog voor haar rekening, maar blijft de Zaanse Schans beleidsmatig en strategisch voor Zaanstad van groot belang. Musea Het Zaans Museum toont de bezoeker de industriële ontwikkeling van de Zaanstreek door de eeuwen heen. Sinds de komst van de Verkadevleugel zijn de bezoekersaantallen flink gestegen. Het museum scoort met gemiddeld zo n bezoekers per jaar landelijk gezien goed in haar genre. Het Zaans Museum beheert tevens het Czaar Peterhuisje in Zaandam en de collectie van het Honig Breethuis in Zaandijk. Zaanstad telt daarnaast een groot aantal kleinere musea en diverse (bedrijven-)collecties, waarvan het merendeel op vrijwilligers draait. Een aantal collecties komt voort uit privé- of bedrijfsverzamelingen en zijn niet specifiek streekgebonden. In de Atlas voor Gemeenten scoort Zaanstad als één van de steden met de grootste museumdichtheid. Het Molenmuseum en het Museum van het Nederlandse Uurwerk ontvangen een subsidie van de gemeente. Evenementen, festivals, manifestaties Erfgoed en cultuurhistorie vormen een belangrijke inspiratiebron voor culturele manifestaties, festivals en evenementen. Monumentale complexen worden gebruikt als podia voor evenementen, festivals en concerten, zoals Midzomerzaan (De Chocoladefabriek / vml. Verkadecomplex), de Kinderboekenmarkt (Zaanse Schans) en klassieke recitals (de doopsgezinde vermaningen). De Zaan zelf was jarenlang het podium voor het evenement Zingen op de Zaan. Streekverhalen en historische gebeurtenissen stonden aan de basis van geslaagde theaterproducties, zoals Maria Maria en Vivo, en voor het Zaanstad-Ruslandjaar. Op het Hembrugterrein worden tentoonstellingen, zoals Art Zaanstad, en worden culturele evenementen ingezet als gangmaker voor reuring en bekendheid en aanjager voor gebiedsontwikkeling. In 2012 was het terrein voor de eerste keer onderdeel van het Amsterdamse Grachtenfestival en het Over het IJ Festival. Behalve culturele evenementen zijn ook diverse sportevenementen opgenomen in het programma Cultuur. De Dam tot Damloop vormt op evenementengebied een buitencategorie met jaarlijks lopers en bezoekers en is daarmee een belangrijke troef in het kader van stad-/streekpromotie. Sinds een aantal jaren kent Zaanstad zowel een stadsdichter als een stadscomponist, die - gevraagd en ongevraagd - een persoonlijk accent geven aan belangrijke gebeurtenissen in de stad. Soms werken stadsdichter en componist samen aan projecten. Er is geen sprake van een vaste vergoeding. Beiden ontvangen een financiële bijdrage uit specifieke opdrachten en/of deelname aan projecten

107 Bijlage - toekomstagenda Cultuur eindversie 5.2 TOEKOMSTAGENDA Zaanse Schans De stichting Zaanse Schans heeft in het ambitiedocument (in) Balans op de Schans voor de komende jaren een planmatige ontwikkelingstrategie uitgestippeld. Vanuit onze veranderende overheidsrol zien wij de Zaanse Schans als een belangrijke lokale partner, met wie we op verschillende manieren verbonden zijn (erfgoed, cultuur, economie, gebiedsontwikkeling Zaan IJ) en willen blijven samenwerken. In de komende jaren zal daarbij een sterker accent komen te liggen op de beoogde toeristisch-economische spin-off voor Zaanstad. Musea en molens De gemeente wil de veranderende rol, die eerder is ingezet voor de Zaanse Schans, doortrekken naar de musea. De Nederlandse Museumvereniging noemt een aantal kansrijke trends, die voor het cultuurhistorische karakter van het Zaanse museale aanbod van belang zijn. De vergrijzing zorgt voor een groeiende doelgroep met tijd, geld en een brede culturele belangstelling. Daarnaast is ook sprake van een toenemende belangstelling voor cultuur en erfgoed onder internationale toeristen. 23 De nabijheid van Amsterdam en aantrekkingskracht van de Zaanse Schans zorgen voor een grote stroom aan bezoekers en internationale toeristen. De aanleg van de riviercruisevaartsteiger zal naar verwachting nog meer bezoekers tot gevolg hebben. Het Zaans Museum heeft een spilfunctie in het Zaanse museale aanbod. Naast behoud en beheer van een integrale streekgebonden collectie biedt het Zaans Museum een plek, waar bezoekers jong en oud - het overall verhaal van de streek kunnen beleven en ervaren. De Zaanstreek onderscheidt zich binnen de Metropoolregio Amsterdam door het industriële erfgoed. De presentatie van het Zaans Museum sluit daar op aan. Volgens het Ambitiedocument Zaanse Schans 2020 (in)balans op de schans biedt de Zaanse Schans het beeld en het museum de verdieping. De gemeente kiest er voor om het Zaans Museum in combinatie met het beheer en de openstelling van het Czaar Peterhuisje en het Honig Breethuis in de toekomst te blijven subsidiëren. Het museum wil vernieuwen om voldoende aantrekkelijk te blijven en meer bezoekers te kunnen trekken. Er ligt een investeringsplan klaar voor een meer eigentijdse en interactieve presentatie van de collectie. Net als bij de bouw van de Verkadevleugel en de restauratie van het Czaar Peterhuisje is de directie er in geslaagd om aanzienlijke investeringsbijdragen via fondsen en bedrijfsleven binnen te halen. Het Zaans Museum heeft bij de gemeente een verzoek ingediend tot het verlenen van gemeentegarantie op een lening. Op basis van de voorwaarden, die in de Nota Borgstellingen zijn geformuleerd, wordt onderzocht of deze garantie kan worden verstrekt. 24 Door deze kwaliteitsimpuls kan het eigen verdienvermogen van het museum groeien. Tijdelijke tentoonstellingen en programmatische samenwerking met musea in de regio zoals in het kader van het Nederland-Ruslandjaar of met lokale organisaties zoals het Gemeentearchief kunnen bijdragen aan meer naamsbekendheid en meer bezoekers. Daardoor hebben ook bewoners uit de directe omgeving een aanleiding om vaker terug te komen. Omdat wij verwachten dat het Zaans Museum groeipotentie heeft hebben we besloten om de gemeentelijke subsidie met 5% te verminderen. De gemeente heeft grote waardering voor de inzet van de Zaansche Molen. De vereniging De Zaansche Molen draagt al vele decennia zorg voor de instandhouding van de molens in de Zaanstreek. De molens vormen belangrijke cultuurhistorische iconen in het Zaanse landschap en complementeren het panorama van de Zaanse Schans. Daarnaast exploiteert de vereniging het Molenmuseum. Dit museum heeft in de bestaande opzet en op de huidige locatie nauwelijks ontwikkelingsmogelijkheden. De vereniging heeft plannen om het museum te verplaatsen naar de Zaanse Schans. Door een nieuwe opzet en inrichting wil men meer bezoekers trekken. De vereniging heeft aangegeven op korte termijn hiervoor de 23 Agenda 2026, toekomstverkenning voor de Nederlandse museumsector 24 Dit onder voorwaarde van een goede businesscase en met het gebouw en de grond als onderpand. De Zaanse Schans heeft haar bereidheid uitgesproken om hier aan medewerking te verlenen

108 Bijlage - toekomstagenda Cultuur eindversie planuitwerking te starten. De gemeente juicht deze ontwikkeling toe en wil graag meedenken. Wij vinden het belangrijk dat ook het Zaans Museum hierbij betrokken wordt. Wij zien hierdoor meer verdienmogelijkheden voor de vereniging en zijn van mening dat de gemeentelijke subsidie om die reden kan worden beëindigd. De gemeente is zich er van bewust dat de overgang naar een nieuwe toekomst ingrijpend is. Daarom zijn wij bereid om voor 2015 een overbruggingsbijdrage beschikbaar te stellen, zodat de vereniging meer tijd heeft om de beoogde veranderingen voor te bereiden. Op basis van een sluitende businesscase kan in een later stadium besloten worden tot een eenmalige investeringsbijdrage. Wij zijn van plan om de subsidie aan het Museum van het Nederlandse Uurwerk met ingang van 2015 te beëindigen. Dit museum herbergt een hele specifieke collectie met een relatief klein publieksbereik, ondanks de gunstige ligging op de Zaanse Schans. Met de aanleg van de riviercruisesteiger en de aanpassing van het entreegebied rond de Julianabrug krijgt het museum kans op meer aanloop van bezoekers. In het komende jaar kan de organisatie werken aan een plan om het eigen verdienvermogen te vergroten [1]. De stichting Zaanse Schans heeft aangeboden hierbij te willen ondersteunen. Evenementen, festivals, manifestaties Reuring en bekaiks zijn belangrijk om een aantrekkelijke stad te kunnen zijn voor zowel bewoners als bezoekers. Daarom houden we het budget, dat jaarlijks aan evenementen wordt besteed, op het huidige peil. De evenementennota Zaanse Smaakmakers dateert uit We vinden het daarom tijd om te evalueren: wat voor resultaten zijn er behaald, wat vinden we van het huidige aanbod en wat zijn de kansen voor de toekomst. We gaan er van uit dat structurele subsidies in de toekomst minder vanzelfsprekend zullen worden. Lokale en regionale programmatische samenwerking, zoals in het kader van het Zaans Ruslandjaar 2013 of op het Hembrugterrein, verdient in onze ogen navolging. Sail 2015 biedt interessante aanknopingspunten, ook in het kader van de promotie van Zaan IJ 25. De regionale promotiecampagne Amsterdam Bezoeken Holland Zien biedt eveneens kansen om Zaanse evenementen ook regionaal te presenteren. Het functioneren van de stadsdichter en stadcomponist wordt regelmatig geëvalueerd. Voorwaarde voor continuering is dat kwaliteit kan worden gewaarborgd. [1] De Zaanse Schans heeft aangeboden assistentie te willen leveren bij het opstellen van een nieuwe businesscase We gaan er van uit dat de stichting bij de uitwerking van haar businesscase rekening houdt met de lening van , die momenteel nog uitstaat. 25 op het Hembrugterrein worden in het kader van het project Recreative culturele evenementen en festivals ingezet om de bekendheid van het gebied te vergroten

109 Bijlage - toekomstagenda Cultuur eindversie 6. RUIMTE BIEDEN AAN DYNAMIEK EN CREATIVITEIT 6.1 huidige situatie Beeldende Kunst & Vormgeving / Adviescommissie Beeldende Kunst Beeldende kunst is een belangrijk middel om kwaliteit en identiteit van de stad te verbeteren. Dat gebeurt op meerdere manieren. In de afgelopen jaren is veel ingezet op aantrekkelijkheid, leefbaarheid en identiteit van een bepaalde wijk of plek. Tijdens herstructureringsprocessen draagt beeldende kunst in de vorm van community art bij aan sociale cohesie en betrokkenheid van bewoners. Beeldende kunst kan ook een bijdrage leveren in relatie tot het bedrijfsleven. Kunstenaars en vormgevers brengen nieuwe verbindingen tot stand, waarbij Zaanse bedrijven op een innovatieve manier van hun expertise gebruik kunnen maken. Het THFEL (Think First Eat Later)-project is daar een voorbeeld van. De Adviescommissie Beeldende Kunst (ABK) fungeert als een belangrijk scharnierpunt ten aanzien van de gemeentelijke inzet op het gebied van beeldende kunst & vormgeving. Was haar rol in het verleden vooral die van gevraagd en ongevraagd - adviseur, tegenwoordig opereert de ABK steeds vaker als initiator en stimulator van nieuwe activiteiten en projecten. Adviespanel Cultuur Zaanstad Het adviespanel cultuur Zaanstad adviseert het college gevraagd en ongevraagd over het cultuurbeleid van de gemeente Zaanstad en subsidieaanvragen voor culturele en educatieve (school)projecten. Tevens adviseert het panel over de toekenning van de aanmoedigingsprijzen cultuur. 6.2 Toekomstagenda De gemeente wil vrij besteedbaar budget beschikbaar houden voor nieuwe ontwikkelingen en initiatieven, die waardevol zijn voor versterking van de kunst en cultuur in onze stad en een bijdrage kunnen leveren aan onze stedelijke, sociale en economische ambities en opgaven. Dat kunnen activiteiten en projecten zijn van velerlei aard, zowel door amateurs als professionals. Het gaat om één breed projectbudget voor cultuur, beeldende kunst, vormgeving en architectuur. De gemeente wil in principe niet zelf activiteiten ontwikkelen, maar vooral creativiteit en initiatief van anderen uit de stad genereren en stimuleren. Dat vraagt om een andere, meer integrale adviesstructuur. Daarbij denken we aan één overkoepelende adviesraad, die meerdere malen per jaar adviseert over ingediende plannen en projectvoorstellen. Door de aanvraag en toekenningprocedure te structureren in termijnen besparen we op overheadkosten. De adviesraad fungeert tevens als een barometer, die ontwikkelingen in de samenleving signaleert en ons beleidsmatig scherp houdt. De leden hebben feeling met de lokale samenleving en zijn op de hoogte van ontwikkelingen op landelijk niveau. De adviesraad kan tevens adviseren over de gemeentelijke culturele aanmoedigingsprijs en bij benoemingen van de stadscomponist en stadsdichter. We willen deze nieuwe opzet in samenspraak met onze huidige adviesraden uitwerken

110 Bijlage - toekomstagenda Cultuur eindversie Bijlage 1: IMPLEMENTATIE Na de vaststelling van de Toekomstagenda start een intensief implementatietraject, dat om maatwerk vraagt voor de verschillende culturele functies wordt een cruciaal overgangsjaar, waarin gemeente, organisaties en instellingen nauw met elkaar in contact zullen blijven. Cultuurcluster Begin volgend jaar moet het Programma van Eisen voor het nieuwe cultuurcluster gereed zijn, dat dient als basis voor het ontwerp. Dit programma wordt in nauwe samenspraak met de betrokken culturele organisaties opgesteld. Naast bouwkundige en financiële randvoorwaarden komen punten aan de orde als beheer, inhoud/programmering, profilering en samenwerking. Op verzoek van de raad wordt tevens onderzocht of commerciële activiteiten aan het cultuurcluster kunnen worden toegevoegd. Met alle betrokken culturele organisaties 26 en mogelijk andere gegadigden zal de organisatie(vorm) van het cultuurcluster daarna verder worden uitgewerkt. FluXus De Toekomstagenda gaat er van uit van verzelfstandiging van het les- en cursusaanbod. De directie streeft naar een nieuwe organisatievorm per 1 september 2014 en zal nog voor eind 2013 bij de gemeente een plan van aanpak indienen, waarin de personele gevolgen en fasering in kaart worden gebracht. Op voorhand moet rekening gehouden worden met een substantieel bedrag aan frictiekosten als gevolg van CAO-verplichtingen. FluXus staat als organisatie voor een ingrijpende organisatorische verandering, die bovendien nauw verweven is met de ontwikkeling van het cultuurcluster. Daarom zal de transitie van FluXus in nauwe samenspraak met de gemeente tot stand moeten komen. De Bieb Voor 1 februari 2014 wordt in kaart gebracht hoe invulling/uitvoering gegeven kan worden aan het in de toekomstagenda opgenomen takenpakket van De Bieb en wat de gevolgen zijn voor fasering en frictiekosten. Gemeente en instelling zullen in deze periode nauw contact houden. De uitkomst hiervan wordt betrokken bij het opstellen van Kadernota Zaantheater / Zaans Museum Aan het Zaantheater en het Zaans Museum wordt gevraagd om voor 1 februari 2014 aan te geven hoe zij uitvoering willen gaan geven aan de in deze toekomstagenda gestelde doelen en taakstellingen. Aan de hand van de voorstellen willen wij per 1 januari 2015 tot nieuwe prestatieafspraken komen. Vereniging De Zaansche Molen Op korte termijn wordt gestart met de uitwerking van een plan en businesscase voor verplaatsing van het molenmuseum. Gemeente en instelling zullen in deze periode met elkaar overleggen over inhoud, financiering en fasering. Museum van het Nederlandse Uurwerk Het Museum van het Nederlandse Uurwerk krijgt gedurende 2014 de gelegenheid om te werken aan een strategie om het eigen verdienvermogen te vergroten. Op basis hiervan wordt beoordeeld hoe met de gemeentegarantie voor de huidige uitstaande lening wordt omgegaan. Evenementen In 2014 vindt actualisering en herijking plaats van de Evenementennota Zaanse Smaakmakers. De gemeente wil hierover o.a. in overleg treden met de partners binnen de stichting Marketing Zaanstreek. Amateurkunst en overige culturele organisaties In 2014 worden nieuwe subsidiespelregels voor de amateurkunst opgesteld. Bij dit proces worden de verenigingen en het Adviespanel Cultuur Zaanstad betrokken. 26 Hierbij dient rekening te worden gehouden met de uitkomst van de eerder genoemde discussie over het al dan niet verhuizen van filmtheater De Fabriek

111 Bijlage - toekomstagenda Cultuur eindversie Tevens wordt in 2014 bepaald welke kleine culturele organisaties voortaan in aanmerking komen voor jaarlijkse subsidie. Ook hierbij vragen we onze huidige adviesraden om afwegingscriteria op te stellen en advies uit te brengen. FINANCIEEL OVERZICHT De financiële taakstelling op het programma Cultuur is bij de vaststelling van de begroting vastgesteld op Aan de genoemde taakstelling is in de ontwerp Programmabegroting voor cultuur een extra bezuiniging toegevoegd van In de toekomstagenda zijn enkele eerdere taakstellingen verwerkt. Uit de begroting van resteert een niet ingevulde bezuinigingsopgave van op organisatorische efficiëntieverbetering en op ambtelijke inzet. De bezuiniging op efficiëntieverbetering kan worden gevonden binnen het exploitatiebeheer van het toekomstige cultuurcluster en wordt vanaf 2017 gerealiseerd. Dit is als mutatie in de ontwerp Programmabegroting opgenomen. Voor het huidige jaar dient er bij de najaarrapportage gemeld te worden dat de taakstelling die oorspronkelijk vanaf 2012 liep, niet behaald wordt. De personele bezuinigingspost (ambtelijk inzet) maakt onderdeel uit van de totaalopgave in het kader van de hervormingsagenda binnen het domein Stedelijke Ontwikkeling. De extra taakstelling uit 2010 van voor De Bieb, ingezet als verdien -effect van de te verwachte digitalisering, is verwerkt in de Bieb-taakstelling van Dit heeft geen gevolgen voor de begroting Op de programmabegroting Cultuur wordt als volgt dekking gevonden voor de voor de nieuwe netwerkorganisatie voor het cultureel les- en cursusaanbod: 1. Post Cultuurparticipatie van Uit deze post worden vooral projecten en incidentele activiteiten bekostigd. Een deel van dit geld is van gebruikt als matchingsgeld voor de regeling van het Fonds Cultuurparticipatie. FluXus ontvangt tot nu toe hieruit voor het Zaans Cultuurplein en voor de Week van de Amateurkunst, samen Dit geld kan opnieuw worden ingezet voor FluXus maar krijgt dan een andere besteding. Daarnaast kan nog eens onttrokken worden aan dit budget. Hierdoor zijn er minder middelen voor projecten en incidentele activiteiten beschikbaar. 2. Post Evenementen: Uit deze post kunnen we een budget van onttrekken, dat beschikbaar was voor incidentele evenementen. Voor de huidige structurele evenementen resteert nog een budget beschikbaar van Deze aanpassing wordt verwerkt in de najaarsrapportage 2013 (structureel vanaf de jaarschijf 2015). Bij de vaststelling van de Programmabegroting is besloten om incidenteel voor 2015 vrij te maken, waarmee de Vereniging de Zaansche Molen meer tijd krijgt om de veranderingen binnen de organisatie door te voeren. Het incidentele overbruggingskrediet ( ) t.b.v. de Zaansche Molen wordt gedekt doordat de bezuiniging voor de Zaansche Molen met 1 jaar (van 2015 naar 2016) wordt opgeschort. Hieronder het beeld van de taakstellingen op cultuur en daarbij aangegeven de te verwachten realistische effectuering van die taakstellingen

112 Bijlage - toekomstagenda Cultuur eindversie In totaal is het haalbaar om structureel te bezuinigen op het programmatische deel van het cultuurprogramma. Dit is exclusief de besparingen 27 onder andere van de organisatorische efficiëntieverbetering die voortkomen uit de samenvoeging naar één cultuurcluster. Uit het onderstaande financiële overzichten blijkt dat cultuur bijdraagt aan de nieuwe financiële opgave uit de ontwerp Programmabegroting (namelijk minus de 1 e taakstellende bezuiniging van ). Organisaties/functies/onderdelen (x 1.000,-) Bezuiniging De Bieb -880 Fluxus -570 Zaantheater -130 Museum van het Nederlands Uurwerk -45 Zaans Museum -50 Vereniging De Zaanse Molens -153 Intensivering De Flux / voorheen de Kade 380 Totale bezuiniging Subsidie haalbaar Organisatie/functies Nieuw Wijziging Oud Bibliotheek 2,42-0,88 3,30 RTVI / Zaanradio 0,09 0,00 0,09 FluXus* 1,48-0,57 2,05 Ver. de Zaansche Molens 0,00-0,15 0,15 Zaans Museum 0,80-0,05 0,85 Museum van het Nederlandse Uurwerk 0,00-0,05 0,05 Zaantheater 2,37-0,13 2,50 Filmhuis* 0,17 0,00 0,17 Poppodium * + 0,38 + 0,38 0,00 Evenementen 0,15 0,00 0,15 27 Bron: Rapport BMC Tussenstand Cultuurcluster Zaanstad

113 Bijlage - toekomstagenda Cultuur eindversie Amateurkunst 0,14 0,00 0,14 Kleine culturele organisaties 0,10 0,00 0,10 Beeldende kunst 0,15 0,00 0,15 Reservering cultuurcluster* 1,30 0,00 1,30 Totaal 9,55-1,45 11,00 * = onderdeel functies cultuurcluster 3,33-0,19 3,52 programmatisch 1,74-0,19 1,93 huisvesting 1,59 0,00 1,59 bedragen * In bovenstaande financiële tabel is uitgegaan van afgeronde bedragen. De oude tabel is aangevuld met de subsidies aan RTVI/Zaanradio en kleine culturele organisaties (waarvan abusievelijk een deel in het subsidiebedrag voor amateurkunst was opgenomen). Het bedrag van bij amateurkunst is dus geen bezuiniging, maar gebaseerd op de werkelijke situatie. De berekening van de posten voor het cultuurcluster laat zien dat de toekomstagenda tot programmatische aanpassing leidt maar geen effect heeft op de bijdragen in de huisvestingslasten. In de tabel is niet de bijdrage à ten behoeve van de nieuwe netwerkorganisatie voor het lesen cursusaanbod verwerkt. Deze komt uit de bestaande begroting en gaat niet ten koste van de bezuiniging. Het Zaans Museum heeft bij de gemeente een verzoek ingediend tot het verlenen van gemeentegarantie op een lening. Op basis van de voorwaarden, die in de Nota Borgstellingen zijn geformuleerd, wordt onderzocht of deze garantie kan worden verstrekt. FluXus wil de beoogde organisatieverandering met ingang van het cursusjaar doorvoeren en levert om die reden al in de loop van november 2013 een onderbouwing van de frictiekosten. Begin 2014 kunnen ook onderbouwde cijfers over eventuele frictiekosten van De Bieb worden gepresenteerd. De voorbereidingen voor de ombuigingen kunnen door FluXus en De Bieb al in 2014 worden gestart. Dit is mogelijk van invloed op de activiteiten en prestaties, die door de instellingen in 2014 kunnen worden geleverd

114 LIJST INSPRAAK/ZIENSWIJZE Ontwerp TOEKOMSTAGENDA CULTUUR 114

115 115

116 LIJST INSPRAAK/ZIENSWIJZE Ontwerp TOEKOMSTAGENDA CULTUUR Grote culturele instellingen/organisaties 1. FluXus 2. De Bieb 3. Zaantheater 4. Filmtheater De Fabriek 5. Zaans Museum 6. Vereniging De Zaansche Molen 7. Museum van het Nederlandse Uurwerk Amateurkunstverenigingen 8. Manifest Hafabra-initiatief 9. Zaans Showorkest 10. Tamboer, Trompetter en Majorettekorps Simson 11. Harmonie Soli Deo Gloria Zaandam 12. Zaandijks Fanfare Corps 13. Harmonie Apollo Zaandijk 14. Muziekvereniging Onderling Genoegen Krommenie 15. Operette en Musical Zaanstad 16. Toneelvereniging Herleving Westzaan 17. Kamerkoor Krommenie 18. Krommenieër Schilderskring KSK "80" 19. Het Saens Harmonie Orkest 20. Soli Deo Gloria Koog-Zaandijk 21. Jeugdharmonie Nuovo 22. Dagorkest Zaanstreek-Waterland Overige (gesubsidieerde) culturele organisaties 23. Het Stoomschip Elfin 24. Zaanse Archeologie Vereniging, incl. reactie Joop Stolp 25. Stichting Babel 26. Stichting 't Lab 27. Vereniging tot Instandhouding en Uitbreiding der Zaanlandse Oudheidkundige Verzameling "Jacob Honig Jansz. Junior" en de stichting Honig Breethuis 28. Zaans Centrum voor Amateurtoneel 29. Stichting Theatermijn 30. Jeugdcultuurfonds Zaanstad 31. Cultuur Menu Zaanstreek 32. Kontakt Milieubeheer Zaanstreek Evenementenorganisaties 33. Le Champion 34. Stichting Oeverloos (Kinderboekenmarkt) 116

117 Overige organisaties 35. Stichting de Zaanse Schans 36. Woningcorporatie ZVH 37. Stichting voor Bijzonder Primair Onderwijs in de Zaanstreek Agora 38. Bewonerscommissies Kleurenbuurt 39. De Hollandsche Molen Gemeenteliike (culturele) adviesorganen 40. Adviespanel Cultuur Zaanstad 41. Adviescommissie Beeldende Kunst 42. Seniorenraad Reacties op persoonliike titel: 43. J.J. Schuurmans 44. K. Blokhuis 45. J. Steur 46. A. Stavast 47. E. Brandenburg 48. E.Egas 49. M. v. Vlierden 50. D. Veneman 51. E. van der Pompe 52. G.T. Tates 53. N. de Vries 54. C. Kraaij 55. R. Frederiks 56. A. Faverey 57. M. Kuijer 58. S. Dekker 59. K. Pasveer 60. W. de Wit 61. B.E. van Halsema 62. J. Barnes 63. N. Grandiek 64. H.E. Spijker 65. J. van Loon 66. H. v.d. Bruin 67. J. Oom 68. M. Richards 69. R. van Collem 70. C. Ziegelaar 71. J.v.d. Bunt 72. E. van Staaveren 73. H. Metsch 117

118 Tot één week na sluitingsdatum: 74. U. Stroom 75. E. Laan 76. J.C. Broekhuizen-Teeuwen 77. Stichting Recital 78. J. Elsing 17 september

119 119

120 BIJLAGE 1 Van: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Verzonden: vrijdag 30 augustus :49 Aan: Postbehandeling Verseon Onderwerp: FW: Bijlagen: Zienswijze FluXus bezuiniging.pdf Van: Swinkels, Harrie [mailto:hswinkels(afluxus.ni ] Verzonden: donderdag 29 augustus :30 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Onderwerp: Bijgaand de zienswijze van FluXus op de toekomstagenda lk ben altijd beschikbar voor nadere toelichting of anderszins overleg. Vriendelijke groet Harrie Swinkels directeur FluXus Hof van Zaenden XD Zaandam

121 Zienswijze FluXus Toekomstagenda Cultuur De bezuiniging Bezuiniging van op cultuureducatie Het cursuswerk van FluXus wordt met ,- bezuinigd. De bezuiniging moet worden gevonden in de verzelfstandiging van de cursusfunctie. Daarbij zouden de huidige docenten ZZP-er kunnen worden. Dit betekent het einde van de cursusafdelingen van FluXus. Concreet: Ontslag van 65 docenten Ontslag van een deel van de ondersteunende medewerkers en het management. Voor hen allen geldt een verlies van inkomen en bestaanszekerheid en grotere afhankelijkheid van WW en bijstand. Inhoudelijk betekent dit, naast beëindiging van de cursussen, ook het einde van de "meerwaardeactiviteiten" die onderdeel zijn van de cursusafdelingen zoals: samenspel en ensembles; voorstellingen podiumkunsten; A concerten, festivals en concours; A. exposities beeldende kunst; examens en talentontwikkeling; begeleiding naar kunstvakopleidingen; inkomenskortingen en gezinskortingen; kortingen voor leden van amateurverenigingen (HaFaBra); innovatie; kwaliteitszorg voorstellingen in en voor de Zaanse samenleving; deelname aan Zaanse activiteiten en evenementen... Al deze activiteiten en kwaliteiten komen te vervallen. De echte slachtoffers zijn de jaarlijks duizenden kinderen en jongeren, die zich niet langer op een kwalitatieve en veelzijdige manier creatief en persoonlijk kunnen ontwikkelen. Het is een grote groep in de Zaanse samenleving, een groep die financieel zelf al veel bijdraagt aan die ontwikkeling. Het is een groep die nu noch later een beroep doet op publieke middelen maar daarentegen vooral constructief bijdraagt aan onze samenleving. "Het rendement van cultuureducatie is veel groter dan de investering", zoals in diverse onderzoeken en beschouwingen wordt aangetoond. In strijd met pijlers Toekomstagenda Voorgaande maakt het des te moeilijker de bezuiniging te rijmen met de pijlers van de Toekomstagenda: a. Cultuur "aan de basis" voor ieder kind De prioriteit in de Toekomstagenda Cultuur ligt bij kinderen en jongeren: De eerste pijler is: Cultuur "aan de basis" voor ieder kind; (pag. 4). Het cursuswerk bedient bijna uitsluitend kinderen en jongeren, die daar overigens zelf al veel geld aan bijdragen. Bekijken we de uitkomsten van deze Toekomstagenda, dan wordt deze pijler niet behouden of versterkt, maar juist sterk verzwakt. 121

122 Zienswijze FluXus ;ster "2 a Er wordt vooral bezuinigd op de voorzieningen die er waren voor kinderen en jongeren. Gelukkig worden de huidige bijdragen voor het onderwijs ontzien, maar deze zijn nog zodanig beperkt, dat lang niet alle scholen gebruik kunnen maken van bijvoorbeeld het programma Cultuureducatie met Kwaliteit. Laat staan dat er sprake is van uitrollen naar andere scholen. b. Geen cultuureducatie Op pag. 10 wordt de subsidievermindering op het cursuswerk beargumenteerd, omdat het geen cultuureducatie is maar vrijetijdsbesteding. Het is inderdaad vrijetijdsbesteding, maar nog altijd educatie in de vrije tijd. Als "vrijetijdsbesteding" de reden is om niet langer te subsidiëren, waarom gaat dit argument dan wel op voor het cursuswerk en niet voor de andere gesubsidieerde vormen van vrijetijdsbesteding, die bovendien niet primair gericht zijn op kinderen en jongeren, de eerste pijler van de toekomstagenda? Een heroverweging van de uitkomsten van de cultuurnota is op zijn minst gerechtvaardigd. Ter onderbouwing van de bezuiniging op het cursuswerk wordt nogal gemakkelijk naar "succesvolle" voorbeelden elders verwezen. Laten we wel de realiteit blijven zien. Alle gevallen van bezuiniging op het cursuswerk resulteerden in een verarm ing van het culturele aanbod en de infrastructuur in de gemeente. Deze zorg wordt ook gedeeld door de minister van OC&W, mevrouw Bussemaker. Zij waarschuwt voor de bezuinigingstrend op cultuureducatie en roept de lokale overheden op cultuureducatie in het onderwijs en in de vrije tijd niet verder af te breken. Zij zijn aanvullend op elkaar en onmisbaar in de ontwikkeling van elk kind. De kracht van FluXus is de huidige infrastructuur voor cultuureducatie, waar onderwijs, naschoolse educatie en cursuswerk samenvallen en elkaar versterken. Die onderling versterkende samenhang dreigt verloren te gaan. 2. De toekomst: transitie naar netwerkorganisatie (in de toekomst in het cultuurcluster) Ambitie en perspectief: Geen maar bezuiniging. Voor een haalbare doorstart als netwerkorganisatie nodig. Wij zien ook de onvermijdelijkheid om bij te dragen aan de bezuinigingsopdracht. FluXus wil, net als in het verleden, constructief meewerken aan een oplossing om het cursuswerk voor de Zaanse kinderen, jongeren en volwassenen te behouden en zo mogelijk te versterken onder nieuwe condities. Facilitaire basis FluXus ziet daar mogelijkheden toe en heeft de ambitie om dit in een nieuwe organisatievorm (netwerkorganisatie) te realiseren. De basis is de facilitaire voorziening (gebouw en beheer, zoals FluXus die nu heeft en in de toekomst in het Cultuurcluster), waarvan iedere aanbieder (ZZP-er, vereniging, organisatie, AK instelling etc.) onder nader te bepalen condities, maar voor ieder laagdrempelig, gebruik kan maken. 122

123 Zienswijze FluXus Meerwaarde voor succes Het moet voor zowel aanbieders als cursisten aantrekkelijk zijn (meerwaarde hebben) om lessen te geven en te volgen binnen deze nieuwe organisatievorm. Het alternatief is: lessen aan huis en kiezen voor de docent op de hoek. De meerwaarde van lessen in een cursuscentrum of Cultuurcluster zit, naast de facilitaire voorzieningen, in de inhoudelijke mogelijkheden om samen te spelen, uit te wisselen, samen te werken, gezamenlijk initiatieven te nemen, te vernieuwen en bijvoorbeeld samen te zorgen voor PR en kwaliteit. Alleen op basis van deze meerwaarde kan de nieuwe organisatievorm een succes worden, waarbij de huidige docenten (als ZZP'er) en cursisten behouden blijven en nieuwe aanbieders en cursisten zich aansluiten. Zonder facilitering en stimulans zal dit niet gebeuren. Deskundige menskracht en middelen zijn nodig om dit netwerk te stimuleren en organiseren: om vraag en aanbod bij elkaar te brengen; kwaliteitsgaranties te bieden; A te zorgen voor diversiteit; A ZZP-ers te binden; samenwerking te stimuleren; gezamenlijke activiteiten te faciliteren (denk aan samenspel, producties en presentaties) te vernieuwen, trends te ontdekken en te introduceren en daar financiéle middelen voor te zoeken, samen met de betrokken ZZP-ers.. Dit kan met de ingrijpende bezuiniging niet gefinancierd worden. Hier is minimaal ,- voor nodig. (Drie aanjagers, één per discipline, met een klein werkbudget). Kortom, FluXus wil een grote bijdrage leveren aan de bezuiniging, maar in een omvang van maximaal ,-. Er staat ons een grote transitie te wachten. Deze is alleen haalbaar en zinvol, wanneer er voldoende kansen en garanties zijn voor een doorstart in een nieuwe organisatievorm. Mét continuneit straks in het Cultuurcluster. Met een bezuiniging van maximaal , bestaat die kans en is het onze ambitie om een brede en goede voorziening voor de culturele ontwikkeling voor de Zaanse kinderen en jongeren te behouden. 3. De transitie en het tijdpad De verzelfstandiging van de cursusafdelingen wordt een grote operatie. Het betekent ontslag voor 65 docenten en een tiental facilitair medewerkers. Als CAO-gebonden organisatie brengt dat verplichtingen met zich mee in de vorm van bovenwettelijke ontslagvergoedingen en mobiliteitstrajecten. De transitie kan pas worden uitgevoerd, als voorzien is in deze frictiekosten. Hiervoor zal een beroep moeten worden gedaan op de gemeente. In dit stadium is het niet mogelijk de exacte hoogte van de frictiekosten te bepalen. Wij schatten het bedrag aan frictiekosten tussen 1 en 1,5 miljoen Euro. Tevens is het goed om rekening te houden met veranderende regelgeving omtrent ZZP'ers en dat er een aanzienlijk risico bestaat dat huidige medewerkers op zeer korte of iets langere term ijn afhankelijk worden van de gemeentelijke bijstand. Onmogelijk tijdspad De bezuiniging gaat in op 1 januari Dit is ons gemeld op 12 juli Ongeveer een jaar eerder is mondeling gemeld dat FluXus ,- zou moeten inleveren, wat uiteindelijk is geworden. Het besluit in de raad is in oktober 2013 gepland en in februari 2014 moet het transitieplan gereed zijn en worden overlegd aan de gemeente. 123

124 Zienswijze FluXus voor ie De tijd die resteert is, bestuurlijk en juridisch te kort voor een dergelijke grote reorganisatie, met ontslag voor bijna alle medewerkers en een voortzetting als netwerkorganisatie. Dit vereist langere tijd. Daarbij komt dat onze werkwijze schooljaar gebonden is, met een seizoen van augustus tot augustus. Op zijn vroegst kan de transitie starten in seizoen Er wordt ten onrechte gesuggereerd dat FluXus reeds in 2014 in de kosten kan snijden, die dan ingezet kunnen worden als frictiekosten. Dit is voor ons, gezien het FluXus programma en de aanvullende rol van de subsidie op alle activiteiten, niet mogelijk. Ook is de ingangsdatum voor de totale bezuiniging, per 1 januari 2015, niet haalbaar. Hierover is nauwkeurig overleg en afstemming met elkaar zeer gewenst. 4. Samengevat FluXus betreurt ten zeerste de grote subsidievermindering en de daaraan gekoppelde transitie van het cursuswerk. Onvermijdelijk zal dit leiden tot een (culturele) verarming op diverse fronten in Zaanstad. Wij zien de noodzaak in van bezuiniging en de overgang naar een netwerkorganisatie, met het oog op een doorstart in het Cultuurcluster. Wij willen daar graag aan mee werken, maar dan moet het ook een reële kans krijgen. Hiervoor is het nodig de bezuiniging te beperken tot maximaal , - Overige voorwaarden om de bezuiniging te kunnen doorvoeren en de transitie te kunnen uitvoeren: betaling van de frictiekosten als gevolg van reorganisatie en ontslagen en werk-naar werk begeleiding. In overleg verruiming van het tijdspad en/of geleidelijke invoering van de opgelegde bezuiniging. Bijkomende conditie: aanpassing van de huidige regeling voor de culturele activiteiten Brede School, zodat deze directer ter beschikking komen voor de kwaliteitsslag die gemaakt wordt met cultuureducatie in het onderwijs. (Haal tussenlagen als ROC en aanbesteding, welke geen toegevoegde waarde hebben, ertussen uit. Wij willen hier graag in meedenken). Namens Raad van Toezicht, Managementteam en OR/medewerkers van FluXus, Harrie Swinkels Directeur FluXus 27 augustus 2013 Reacties: hswinkelsfluxus.n1 Tel

125 125

126 BIJLAGE 2 Van: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Verzonden: woensdag 4 september :19 Aan: Postbehandeling Verseon Onderwerp: FW: commentaar De Bieb Bijlagen: commentaar Toekomstagenda.docx; ATT00001.htm Van: Marga Rosier [mailto:m.rosier(adebieb.nij Verzonden: dinsdag 3 september :00 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Onderwerp: commentaar De Bieb Volg ons op Twitter!

127 Toekomstagenda cultuur Inleiding Op 19 september 2012 heeft wethouder Vissers-Koopman in een gesprek met De Bieb voor de Zaanstreek aangekondigd dat per 1 januari % van de subsidie van De Bieb geschrapt wordt. Tussen 1 oktober en 27 november 2012 heeft De Bieb geprobeerd, met drie brieven en een gesprek met een aantal ambtenaren, om zicht te krijgen op de totale bezuinigingstaakstelling voor De Bieb tot Dit alles heeft niet geleid tot duidelijkheid over deze taakstelling, waarna we op 24 december 2012 een brief hebben gestuurd met daarin de door ons berekende bezuiniging: op 1 januari 2014, en op 1 januari In totaal Hierop hebben wij geen reactie ontvangen. Voor een overzicht van de correspondentie tussen de gemeente en De Bieb zie de bijlage. Op 10 juli 2013 hebben we in een tweede gesprek met wethouder Vissers-Koopman te horen gekregen dat er meer moet worden bezuinigd dan aanvankelijk was aangekondigd, waardoor het bedrag voor 2015 (volgens de wethouder ) met is verhoogd tot een totaalbedrag van Op onze vraag of de bezuiniging in 2014 van blijft staan heeft zij bevestigend geantwoord. Wij hebben aangegeven dat De Bieb zich aan het omvormen is voor een taakstelling van en niet in staat is per in te leveren. Wethouder Vissers-Koopman vertelde ons dat, aangezien ze niet heeft gereageerd op onze vragen naar het bedrag van de bezuinigingen, wij dit oorspronkelijke bedrag niet als definitief mochten beschouwen. Dat dit nieuwe bedrag nog in oktober door de gemeenteraad moet worden bekrachtigd en dat, helaas, dit niet betekent dat er na 2015 niet alsnog bezuinigd kan worden op de subsidie van De Bieb. Aan het eind van het gesprek is de Toekomstagenda Cultuur (hierna: Toekomstagenda) uitgereikt. In dit stuk geeft de Bieb commentaar op deze Toekomstagenda. Eén opmerking plaatsen we nu al. Met de voorgenomen bezuiniging is het niet mogelijk de in de Toekomstagenda geschetste bibliotheekfunctie te behouden van - buiten de Biebbussen - twee goed geoutilleerde vestigingen in noord en zuid. 2. Algemeen De Toekomstagenda zegt een nieuwe koers te schetsen en de financiéle gevolgen aan te geven voor de verschillende culturele functies vanaf Het is ons niet gelukt om te achterhalen wat het college nu eigenlijk met toekomst van de bibliotheekvoorziening in Zaanstad voor ogen heeft. Dat geldt enerzijds voor de functies van de bibliotheekvoorziening die het college zegt te willen behouden, anderzijds voor de financiéle onderbouwing hiervan. Het is dan ook jammer dat de Toekomstagenda tot stand is gekomen zonder overleg met De Bieb. Wellicht had 127

128 overleg kunnen leiden tot een voor ons duidelijkere visie op de bibliotheekvoorziening in Zaanstad. Er wordt in de Toekomstagenda veel geschreven over de bibliotheeksector in het algemeen en De Bieb in het bijzonder. Wij vinden het beeld dat geschetst wordt tendentieus en op punten volstrekt onjuist. In dit stuk beperken we ons echter tot de hoofdlijnen van de Toekomstagenda: welke plannen heeft het college voor de bibliotheekvoorziening in Zaanstad, en wat is de financiële onderbouwing hiervan. 3. Toekomstplannen college De Toekomstagenda stelt: "Door de opmars van digitale media hebben de meeste mensen continu een enorme informatiestroom tot hun beschikking en neemt het gebruik van fysieke boeken af. Uit een eigen gebruikersonderzoek van De Bieb in 2012 blijkt dat meer dan 70% gebruik maakt van internet om de collectie te raadplegen en online artikelen te veriengen." Uit de tekst zou je de conclusie kunnen trekken dat onze collectie online te lezen is. Echter, die 70% van onze gebruikers maakt gebruik van internet om de online catalogus te raadplegen en op basis daarvan de fysieke boeken, tijdschriften en luisterboeken te lenen in een van de vestigingen. De inhoud van de collectie is niet online digitaal te raadplegen. Dat staan de uitgevers bibliotheken volstrekt niet toe. Het online verlengen van artikelen heeft betrekking op het verlengen van de uitleentermijn van de fysieke materialen. "Het rijk werkt aan de totstandkoming van een landelijke digitale bibliotheek, waarop alle lokale bibliotheken zijn aangesloten en waardoor gebruikers voortaan alle collecties kunnen raadplegen en e-books kunnen lezen." Weer gaat het hier om inzage in welke fysieke boeken geleend kunnen worden bij welke vestiging van welke bibliotheek in Nederland. En die e-books die kunnen worden gelezen? Nog steeds gaat het om een zeer gering aantal weinig courante boeken, die beschikbaar gesteld zijn om digitaal uitgeleend te worden. "Door de opmars van technische en digitale mogelijkheden neemt de noodzaak van fysieke nabijheid van een bibliotheekfunctie af. Bibliotheken worden daarentegen steeds meer sociale ontmoeting- en verblijfplekken, waar iedereen vrijwel doorlopend terecht kan. Het is echter de vraag of daar zoveel gemeentelijke cultuursubsidie tegenover moet staan. Zaanstad heeft immers besloten om ook de subsidie aan buurtcentra af te bouwen." De logica achter deze alinea ontgaat ons. Zou het niet zo zijn dat, juist omdat de subsidie aan buurtcentra wordt afgebouwd, mensen vestigingen van De Bieb steeds meer gaan gebruiken voor ontmoeting en verblijf? En als je dat niet meer wilt, waar moeten die mensen dan straks naar toe? "We willen de bibliotheekfunctie in Zaanstad behouden, maar zijn van mening dat Zaanstad - buiten de biebbussen in de wijken - kan volstaan met twee goed geoutilleerde bibliotheekvestigingen in noord en zuid." Wij hopen dat de gemeenteraad zich realiseert dat de twee huidige Biebbussen ingezet worden voor een groep van zo'n 20 bij De Bieb aangesloten scholen. Alleen 128

129 de leerlingen van deze scholen kunnen gebruik maken van de Biebbussen. De collectie is daarom uitsluitend gericht op jeugd van 4 tot 12 jaar. De ruimte in deze bussen is niet zo groot dat de collectie uitgebreid kan worden zodat deze ook op andere doelgroepen gericht kan worden. Ook de registratie van uitgeleende materialen is beperkt: de scholen staan garant voor vermissingen en beschadigingen, niet de individuele lener. Kortom, de inwoners van een wijk kunnen GEEN gebruik maken van de Biebbussen. "De mobiele voorziening voor mensen, die niet zelfstandig naar een biebvestiging kunnen reizen, willen wij bhjven ondersteunen." We weten niet wat het college hiermee bedoelt. De enige voorziening die wij bieden aan mensen, die niet zelfstandig naar een vestiging kunnen komen, is een grotendeels met hulp van vrijwilligers gerunde service aan ongeveer 90 mensen in de Zaanstreek die aan huis zijn gebonden.ls dit de mobiele voorziening? "De in het cultuurcluster beoogde leestafelfunctie kan door een commerciële partij in combinatie met horeca worden aangeboden." Er komt dus een leestafel in het cultuurcluster, aangeboden door een commerciële horecapartij.ls het een openbare leestafel? Met andere woorden, mag men ook zonder de verplichting van een betaalde consumptie gebruik maken van deze commercieel aangeboden leestafel? Wat wij denken dat het college met hun paragraaf Toekomstagenda bibliotheek eigenlijk schetst is: `Zaanstad kan volstaan met een voor iedereen toegankelijke vestiging in Krommenie en een in het centrum van Zaandam. Daarnaast kunnen de leerlingen van de ongeveer 20 scholen, aangesloten bij de Bieb, gemiddeld eenmaal per vier weken boeken lenen bij een van de twee Biebbussen. En voor pakweg 90 mensen, die door medische redenen aan huis zijn gebonden, bestaat een service, waarbij een vrijwilliger hen eenmaal per vier weken een stapeltje boeken komt brengen.' Dit klinkt minder fijn dan de omschrijving van het college, maar geeft wel beter de omvang van de bibliotheekvoorziening weer. Het geeft echter niet eens de werkelijkheid weer, want financieel gezien is zelfs dit niet haalbaar. 4. Financiële onderbouwing 4.1 Subsidie vanaf 2015 Aan het einde van de Toekomstagenda is een tabel gepresenteerd met de 'oude' subsidie van een culturele instelling, de voorgestelde `wijziging' hierop en het nieuwe subsidiebedrag. De subsidiebeschikking van De Bieb bedraagt in n 2014 wordt ingehouden, en een gemeentelijk accres van 2,1% toegekend, zodat de subsidiebeschikking voor 2014 op uit zou moeten komen. Op 1 januari 2015 gaat hier van af, zodat we in 2015 op een beschikbare subsidie uitkomen van (naar boven afgerond) Dit is niet het bedrag dat in de Toekomstagenda wordt genoemd, waar een bedrag staat van

130 4.2 Prestaties Het college gaat in haar plannen uit van de sluiting van de vestigingen in Koog aan de Zaan en Zaandam zuid-oost. Tevens heeft zij aangegeven te willen stoppen met de subsidiering van haar aandeel (van 40%) in de kosten van de vestiging in Wormer (gebruikt door de inwoners van Wormerveer). Als wij de cijfers uit de productbegroting van 2013 voor de drie vestigingen optellen komen we op een totaalbedrag van Dit levert een verschil op van met de beoogde bezuiniging van De sluiting van de vestigingen in Koog aan de Zaan, Zaandam zuid-oost en Wormer leveren echter niet eens deze op. Niet alle kosten die toegerekend worden naar een vestiging vallen weg op het moment dat de vestiging wordt gesloten. Een backoffice van een bibliotheek wordt relatief duur als die verdeeld wordt over minder vestigingen. Het is niet voor niets dat de centrale overheid en de provincies de afgelopen jaren hard hebben gestuurd op schaalvergroting binnen de bibliotheekbranche. De gemeente Oostzaan heeft al in de zomer van 2012 aangegeven in 2015 dusdanig veel te willen bezuinigingen op hun enige bibliotheekvestiging dat wij die niet langer zullen kunnen exploiteren. Dat betekent dat vanaf 2015 vier van onze zes vestigingen wegvallen. De backoffice zal verdeeld moeten worden over de twee resterende vestigingen. Dat leidt er toe dat we nog een van de twee overgebleven vestigingen moeten sluiten. In onderstaande tabel hebben we de cijfers op een rij gezet. In de tabel zijn we uitgegaan van: - een vermindering van de subsidie van de gemeente Zaanstad met per ; - een vermindering van de subsidie van de gemeente Zaanstad met op , en het beëindigen van de subsidierelatie met de gemeenten Oostzaan en Wormerland; - het sluiten van de vestigingen van Oostzaan en Wormerland per ; - het sluiten van de vestiging in Koog aan de Zaan per ; - een vermindering van de subsidie van de gemeente Zaanstad met op ; - het sluiten van de vestiging in Zaandam zuid-oost per ; - het sluiten van de vestiging in Krommenie op NB: onder het kopje `overig' vallen zowel materiaalkosten van de schoolcollecties als de leesbevorderingsprogramma's. 130

131 omschrijving Westzijde Krommenie Wormer Oostzaan Koog aan de Zaan Zaandam zuid-oost Biebbussen overig backoffice totaal subsidie verschil Frictiekosten De komende jaren zal De Bieb voor de Zaanstreek te maken krijgen met aanzienlijke frictiekosten als gevolg van het afbouwen van de vestigingen. De totale balans moet nog opgemaakt worden, maar vooral de ontslagvergoedingen zullen hoog zijn, gezien de gemiddeld hoge leeftijd en het gemiddeld lange dienstverband van de medewerkers. Voor de vaststelling van de ontslagvergoeding van een medewerker houden wij de neutrale kantonrechtsformule aan. Is de gemeente Zaanstad niet bereid de Bieb fors te helpen bij deze onvermijdelijke frictiekosten, dan betekent dit dat er nog meer afgebouwd moet worden. 131

132 5. Conclusie Het is niet haalbaar voor De Bieb om tussen nu en 1 januari 2015 een bedrag van te bezuinigen. Dit bedrag wijkt dusdanig af van de in september 2012 genoemde dat het naar onze mening van onbehoorlijk bestuur zou getuigen als de gemeente deze bezuiniging op zo'n korte termijn doorvoert. Wij hebben zeker een jaar langer nodig om alle vestigingen te sluiten en de medewerkers te ontslaan. Het door het college geschetste scenario van twee goed geoutilleerde vestigingen is niet haalbaar. Bij een dusdanig groot bedrag aan bezuinigingen raken wij in een neerwaartse spiraal. Onze gebruikersinkomsten lopen zeer sterk terug en onze backoffice wordt relatief duur. Wat bij een bezuiniging van deze omvang overblijft is vanaf 2017 één vrij toegankelijke vestiging in het centrum van Zaandam, twee Biebbussen voor een twintigtal scholen, een tweetal schoolcollecties en een voorziening voor circa 90 minder mobiele inwoners van Zaanstad. De frictiekosten van een dergelijke afbouw van de bibliotheekvoorziening zijn zeer hoog. Zonder een substantiële ondersteuning van de gemeente hierbij zullen we een deel van de resterende voorzieningen moeten afbouwen om te voorzien in deze frictiekosten. 132

133 Bijlage Overzicht correspondentie Hieronder een chronologisch overzicht van de gesprekken en de correspondentie tussen de gemeente en De Bieb over de bezuinigingen september 2012: Gesprek tussen wethouder Vissers-Koopman en De Bieb voor de Zaanstreek over 15% bezuiniging op de subsidie van de Bieb. - 1 oktober 2012: Brief van de Bieb naar wethouder Vissers-Koopman met de vraag of bij deze bezuiniging van de vorige bezuiniging per moet worden opgeteld. Concreet: wat wordt het te bezuinigen bedrag in 2013, 2014, 2015? - 30 oktober 2012: Brief van de Bieb naar wethouder Vissers-Koopman met een herhaling van de vraag november 2012: Overleg tussen een aantal ambtenaren van de gemeente en De Bieb, waarin door de ambtenaren is uitgelegd dat het bedrag niet vast stond, maar hoger, dan wel lager zou kunnen worden op basis van besluitvorming van de gemeenteraad. De Bieb heeft aangegeven dat dit voor haar een onmogelijk opgave is, want dat we met een dusdanig grote besparing begin 2013 aan de slag moeten om dit haalbaar te maken op november 2012: Brief van de Bieb naar wethouder Vissers-Koopman met hierbij een berekening van de bezuinigingsbedragen: op , op (zijnde 15% van de subsidie in 2012), in totaal december 2012: Brief van mevrouw S. Meyer, ambtenaar gemeente Zaanstad, waarin begrip wordt getoond voor De Bieb, maar geen antwoord wordt gegeven op de vraag om duidelijkheid over het te bezuinigen bedrag december 2012: Brief van de Bieb naar mevrouw S. Meyer met een bevestiging van de berekening van juli 2013: Gesprek tussen wethouder Vissers-Koopman en De Bieb voor de Zaanstreek. De bezuiniging voor De Bieb is omhoog gegaan van naar , hoger. 133

134 Page 1 of 1 Met vriendelijke groet, Marga Rosier Directeur De Bieb voor de Zaanstreek M E. m.rosier@debieb.n1 KvK-nummer file://c: \Documents and Settingslumanocal Settings\Temporary Internet Files\Conten

135 135

136 i II 1 g i i 1 BULAGE 3 College van Burgemeester en Wethouders van Zaanstad. Onderwerp: Ontwerp toekomstagenda Cultuur Zaandam, 15 Augustus Geacht College, Onlangs ontvingen wij uw nota "Ontwerp Toekomst agenda Cultuur". Naar aanleiding daarvan reageren wij graag als volgt. Allereerst doet het ons genoegen dat u in uw nota stelt dat de functie van het Zaantheater niet ter discussie staat. Kennelijk deelt ook uw college onze visie dat het Zaantheater met haar programma, jeugdbeleid en het bieden van een platform voor aanstormend (Zaans) talent een maatschappelijke bijdrage levert aan Zaanstad. Uw nota bevat een solidariteitskorting van 5% op de huidige subsidie voor het Zaantheater. Een dergelijke korting valt niet te realiseren zonder ingrijpende maatregelen die niet anders dan van invloed zullen zijn op de huidige kwaliteit en het huidige aanbod van het Zaantheater. Het doorvoeren van deze korting zal dan ook zeker consequenties hebben voor de functie van het Zaantheater. Vanzelfsprekend begrijpen wij dat ook van het Zaantheater een bijdrage gevraagd mag worden om in de toekomst de Zaanse begroting in evenwicht te houden. Om ook op de langere termijn onze rol en functie effectief en slagvaardig te kunnen blijven uitoefenen, geven wij u het volgende in overweging: Vanaf 2015 wordt de subsidie aan het Zaantheater verlaagd met een bedrag van (3,85%) in plaats van de voorgestelde 5%. De subsidieverlening wordt voor een periode vari 4 jaar vastgelegd jaarlijks wordt de subsidieverlening evenals de huur voor het gebouw en het onderhoudsbudget geïndexeerd met de prijsontwikkeling in Nederland Wij zijn ervan overtuigd dat onder die condities, ondanks de voor ons pijnlijke korting van de subsidie, het voor het Zaantheater mogelijk blijft om haar huidige rol met succes te kunnen blijven voeren. Door afspraken te maken over een minimum periode voor de hoogte van de subsidie, zijn wij in staat om ons beleidsplan en onze strategie en onze bedrijfsvoering hierop aan te passen. A Nicolaasstraat 3, 1506 BB Zaandam T (075) T info@zaantheater n1 g www zaantheater n1 Rabobank KVK BTW-nummer NL B 01 IBAN NL58 RABO BIC RABON12U 136

137 THe Tot slot geven wij u graag het volgende nog ter overweging. Het Zaantheater besc over multifunctionele ruimtes, die niet alleén als "theater" verhuurd (kunnen) worden. Als er een tekort in Zaanstad is aan zalen, bijvoorbeeld voor een balletschool, een Muziekschool of een andere functie die zich goed, laat combineren, dan kan hei Zaantheater waarschijnlijk hiervoor een goede oplossinibieden. Onze ruimtes zijn immers zeer goed geëquipeerd, ons personeel deskundig en maken (dure) nieuwbouw elders overbodig. Vanzelfspreke n ik graag bereid om over deze brief nader met u in gesprek te gaan. 137

138 T giv / V - -\ Nicolaasstraat BB Zaandam 138

139 139

140 BIJLAGE 4 Zaandam, 3 september 2013 Betreft: Cultuurnota Zaanstad Geachte mevrouw Vissers-Koopman, Wij hebben de Cultuurnota met aandacht gelezen en sturen u bij deze onze reactie. 1. Wij verheugen ons in uw voornemen filmtheater de Fabriek te willen behouden voor de Zaanstreek. Niet alleen lezen wij dit als een aanmoediging om door te gaan op de door ons ingeslagen weg, het is ook een bevestiging dat u het van belang vindt dat niet iedereen die van goede films houdt gedwongen wordt de trein naar Amsterdam te nemen. 2. De discussie over de verhuizing van de Fabriek naar het Cultuurhuis loopt al lang. Uw standpunt is in de nota opnieuw verwoord, het onze is onveranderd. Onze insteek voor de komende maanden is dat wij elkaar gaan vinden op een voor beide partijen geschikte oplossing. 3. Daarbij geldt dat wij ons flink zorgen maken over de gevolgen van de door u voorgenomen bezuinigingen op organisaties die ook op de nominatie staan te verhuizen naar het Cultuurhuis. Kunnen de ambities van zo'n clustering (die in de bestaande situatie al een flinke inspanning zouden vragen) de kaalslag in het culturele veld overleven? 4. M.b.t. uw beleidsvoornemens voor de culturele sector geldt wat ons betreft hetgeen u natuurlijk van alle kanten zult horen: de bezuinigingen zijn zo fors dat het voortbestaan van een aantal instellingen en organisaties in het geding is, en daarmee wordt een decennialange culturele traditie en geschiedenis afgebroken. Dat is toch eigenlijk onaanvaardbaar en onvoorstelbaar in een land dat weliswaar economische tegenspoed kent maar dat nog altijd minstens zo rijk is als acht jaar geleden, toen al deze voorzieningen gewoon konden bestaan. 5. De enige manier om de grote schade die gaat optreden enigszins te beperken zal liggen in de moed en mogelijkheid van alle betrokken partijen om echt oude scheidslijnen en bestaande structuren en belangen te overstijgen teneinde er met z'n allen het beste van te maken. 6. Filmtheater de Fabriek wil daar van harte aan meewerken. Daarom vragen wij u dan ook nadrukkelijk om namens uw departement te komen met nader uitgewerkte ramingen en onderzoeken naar de lange termijn effecten van deze maatregelen op de culturele infrastructuur in Zaanstad. Alleen dan kunnen wij ons als filmtheater nader toeleggen op het onderzoeken van de mogelijkheid te verhuizen naar het cultuurcluster in het stationsgebied. Namens Filmtheater De Fabriek, Parwin Mirrahimy Directeur en Programmeur. 140

141 Van: Geusebroek, Martin Verzonden: woensdag 4 september :09 Aan: Postbehandeling Verseon Onderwerp: FW: Brief. Bijlagen: image001.jpg; image002.jpg; Cultuurnota brief Fabriek 3 sept.pdf Gaarne registreren Bedankt Martin Van: Parwin Mirrahimy [mailto:parwin@de-fabriek.nl] Verzonden: dinsdag 3 september :49 Aan: Romeijnders, Marlies CC: Geusebroek, Martin Onderwerp: RE: Brief. Dag Marlies, Heel fijn dat dit nog aangepast kan worden, in alle haast en commotie per abuis de on-affe versie naar jullie g d inderdaad. Hopelijk gaat het zo lukken, hartelijk dank! Met vriendelijke groet, Parwin Mirrahimy Directeur-Programmeur Filmtheater De Fabriek Jan Sijbrandssteeg BA Zaandam M: T: Oorspronkelijk bericht Van: Romeijnders, Marlies [mailto:m.romeijnders@zaanstad.nl] Verzonden: di :42 Aan: Parwin Mirrahimy CC: Geusebroek, Martin Onderwerp: RE: Brief. Hoi Parwin, sorry dat ik nu pas reageer. Als je de brief klaar hebt, met ook je naam eronder, stuur hem dan maar naar mij. We hebben nu een reactie van jou zonder 'met vriendelijke groeten, e.d.' Wij laten de brief dan registreren. Met vriendelijke groet Marlies Romeijnders [Logo_100 RGB] Domein Stedelijke OntwikkelinglAfdeling Bedrijvigheid en Omgeving I Postbus GA Zaandam

142 Van: Parwin Mirrahimy Verzonden: zaterdag 31 augustus :31 Aan: Romeijnders, Marlies Onderwerp: Brief. Hoi Marlies, Tot wie mag ik een brief inzake de Toekomstagenda Cultuur/De Cultuurnota eventueel richten, als ik deze dinsdag a.s per mail wil verzenden? Hartelijk dank voor je reactie, Met vriendelijke groet, Parwin Mirrahimy Directeur-Programmeur Filmtheater De Fabriek Jan Sijbrandsteeg BA Zaandam kantoor mobiel > Van: Romeijnders, Marlies Verzonden: donderdag 29 augustus :47 Aan: Fokelien Renckens >); 'drost.a wxs.n1'; 'Carel Hofland'; Peter-Jan van Steenbergen; Parwin Mirrahimy; ; Ed Pielkenrood >); Schaap, Mieke Onderwerp: FW: Rapport Culturele Infrastructuur Beste mensen, Bijgaand een interessant rapport. Er zit ook een factsheet over Zaanstad bij. Met vriendelijke groet Marlies Romeijnders [Logo_100 RGB] Domein Stedelijke Ontwikkeling1Afdeling Bedrijvigheid en Omgevingl Postbus GA Zaandam Van: Bodeving, mw. drs. S.E.R. (Shahnaz) Verzonden: woensdag 28 augustus :07 Aan: >; amstelveen.n1>; >; >; >; >; >; >; >; >; >; >; >; >; >; Romeijnders, Marlies; Stel, Miranka CC: Brummelhuis, dhr. drs. E.G.M. (Eric) ten; Koning-Vereecken, mw. E.E.M. (Ellen); Jansen, mw. drs. I. (Ilja); Veenboer, dhr. drs. G.H. (Gerke); Smook, mw. drs. C.R. (Caroline); Braam-Scholten, dhr. drs. M. (Michael) Onderwerp: Rapport Culturele Infrastructuur Beste mensen, 2 142

143 We hebben elkaar afgelopen april gesproken over het onderzoek naar de culturele infrastructuur. Een aantal van jullie waren ook bij de Cultuurnetwerkbijeenkomst in juni. Inmiddels heeft DSP het onderzoek afgerond en hebben GS het onderzoek vrij gegeven voor overleg met Provinciale Staten en de gemeenten. Als eerste vervolgstap willen wij graag met jullie, de 10 grootste cultuurgemeenten, individueel een gesprek voeren over de resultaten van het onderzoek. In het gesprek willen wij de kansen en knelpunten vanuit regionaal perspectief verkennen en mogelijke vervolgacties in jullie regio afspreken. Tevens willen we de mogelijke rol van de provincie als kennismakelaar en verbinder met jullie verkennen. Later dit jaar plannen we dan weer een gezamenlijke bijeenkomst. Het onderzoeksrapport is nu via onderstaande link in pdf beschikbaar op de provinciale website. Het onderzoeksrapport bestaat uit 3 delen: Deel 1: algemene conclusies en aanbevelingen en de regio's Noord-Holland Noord en de Metropoolregio Amsterdam Deel 2: factsheets met informatie per regio Deel 3: bijlagen Het is een nogal lijvig rapport geworden, dus houd daar rekening mee als je gaat downloaden. Binnenkort zullen we jullie benaderen om een afspraak te plannen. Prima als jullie bij het gesprek een wethouder, andere collega's of buurgemeenten willen uitnodigen. Mochten jullie in de tussentijd vragen of opmerkingen over het onderzoek hebben, dan kunnen jullie mij of Gerke (veenboerg@noord-holland.n1<mailto:veenboerg(d,noord-holland.nl >, ) bellen of mailen. Met vriendelijke groet, Caroline Smook Strategisch beleidsadviseur/ plv. sectormanager Cultuur en Cultuurhistorie Directie Beleid Provincie Noord-Holland Postbus DA Haarlem Aan dit bericht en eventuele bijlagen kunnen geen rechten worden ontleend. Het Provinciaal Bestuur van Noord-Holland. disclaimer Aan deze kunnen geen rechten worden ontleend. De gemeente Zaanstad sluit iedere aansprakelijkheid uit die voortvloeit uit de elektronische verzending van dit bericht. De inhoud van dit bericht (en de bijlagen) is uitsluitend bestemd voor de geadresseerde(n). Mocht u dit bericht bij vergissing ontvangen hebben dan wordt u verzocht de afzender hierover te informeren en het bericht te verwijderen. Indien u niet de geadresseerde bent noch een geautoriseerde medewerker die kennis mag nemen van berichten voor de geadresseerde, mag u het bericht niet openbaar maken of op enige wijze verspreiden of vermenigvuldigen. disclaimer disclaimer Aan deze kunnen geen rechten worden ontleend. De gemeente Zaanstad sluit iedere aansprakelijkheid uit die voortvloeit uit de elektronische verzending van dit bericht

144 De inhoud van dit bericht (en de bijlagen) is uitsluitend bestemd voor de geadresseerde(n). Mocht u dit bericht bij vergissing ontvangen hebben dan wordt u verzocht de afzender hierover te informeren en het bericht te verwijderen. Indien u niet de geadresseerde bent noch een geautoriseerde medewerker die kennis mag nemen van berichten voor de geadresseerde, mag u het bericht niet openbaar maken of op enige wijze verspreiden of vermenigvuldigen. disclaimer 4 144

145 145

146 DORKWAS Gemeente Zaanstad Domein Stedelijke Ontwikkeling T.av. M. Geusebroek Postbus GA Zaandam BIJLAGE 5 Zaans Museum Schansend AW 7aandam The Netherlands T +31(0) F +31(0) Info@zaansmuseum.n1 KvK Zaandam S BTWnr NL Zaandam, Kenmerk, FRS/en/73 Betreft: reactie Ontwerp Toekomstagenda Cultuur (versie II) Geacht Colleáe, Wij hebben met belangstelling kennis genomen van de Ontwerp Toekomstagenda Cultuur Graag maken wij gebruik van de mogelijkheid om daarop te reageren. De Toekomstagenda Cultuur geeft op basis van de ambitie om Zaanstad op cultureel gebied aantrekkelijk te maken, een heldere visie op cultuur en de rol en verantwoordelijkheid van de gemeente daarbij. Het Zaans Museum streeft er naar om zich te ontwikkelen tot een.middelgroot.museum_. met een nationale uitstraling,een belangrijkestap_ in _ die richting is gezet met de ontwikkeling van het Verkade Paviljoen dat in 2009 geopend kon,worden. Een volgende stap zal zijn de herinrichting van het museum zelf. In de tussentijd kon een ingrijpende restauratie van het tot de organisatie van het museum behorende Czaar Peterhuisje gerealiseerd worden. Dat deze en andere zaken er toe hebben geleid dathet-zaans-museum-in-de-visie-van-de-gemeente-zaanstad-eenspilfunctie in,het Zaanse museale aanbod vervult, wordt door haar als een compliment opgevat Het museum wijst er echter op, dat voor het in de toekomst blijven vervullen van die spilfunctie een meer intensieve samenwerking met andere culturele instellingen in de Zaanstreek, zoals het Molenmuseum en het Honig Breethuis, voor de hand ligt Voorwaarde daaribij is dat ook de andere culturele instellingen overtuigd zijn van de voordelen van een dergelijke samenwerking. In dit verband ondersteunen wij het voornemen van De Zaansche Molen om het Molenmuseum, met een nieuwe opzet en inrichting, te verplaatsen naar de Zaanse Schans. Wel vinden wij dat er naast "concurrentie m ret de andere bezienswaardigheden op de schans", zeker binnen de museale component van de Zaanse Schans en het Zaans Museum gestreefd moet worden naar een optimale inhoudelijke afstemming tussen het Molenmuseum en het Zaans Museum. 146

147 Zoals onderstreept in de Toekomstagenda Cultuur, wil het Zaans Museum aantrekkelijk blijven door de realisering van een eigentijdse en interactieve presentatie van de collectie. Zo verwacht zij nog meer bezoekers te trekken dan nu al het geval is. Daarom waardeert het museum dat de gemeente in de Toekomstagenda Cultuur de bereidheid uitspreekt om in principe - en onder voorwaarden - een garantie te verstrekken voor een door het museum ten behoeve van de herinrichting aan te trekken geldlening. Eén van de voorwaarden voor het verstrekken van een garantie is dat het Zaans Museum het bij haar in gebruik zijnde museumpand als onderpand verstrekt Het Zaans Museum wijst er evenwel op dat het museumpand niet haar eigendom is maar dat van Stichting de Zaanse Schans. Het Zaans Museum vertrouwt er echter op dat De Zaanse Schans bereid zal zijn mee te werken aan een voor het Zaans Museum acceptabele oplossing van dit probleem. In de Toekomstagenda Cultuur wordt aangegeven dat de Zaanstreek zich binnen de Metropoolregio Amsterdam onderscheidt door het industriéle erfgoed. De presentatie in het Zaans Museum sluit daar op aan. Daarmee werkt het Zaans Museum mee aan de positionering van Zaanstad als onderdeel van de Metropoolregio Amsterdam. ln dit verband wijst het museum ook op haar samenwerking met Zaanstreek Marketing en de uitbreiding van haar netwerk binnen de Metropoolregio. Zaanstad concentreert zich op het gebied van cultuureducatie op een educatief basisaanbod voor de jeugd in en om de basisschool. In dat kader, zo lezen -witin-de Toekomstagenda-Gultuur, wil de -gemeente het - huidige samenwerkingsverband met het basisonderwijs in de komende jaren voortzetten. De gemeente zet haar bijdrage voort aan de organisatie van hèt- Cultijüérib, -vḡafifiéé ie-ciéré'f -èérirriá ii Cre-básiscEio-ofle.éftijd kan kennismaken met een breed scala aan activiteiten op het gebied van kunst, cultuur en erfgoed. Dat verheugt het Zaans Museum omdat zij met haar 'Kunst-in-School'- en erfgoedprogramma's gebruik maakt (en afhankelijk is) van de logistieke en intermediaire ondersteuning die Fluxus in het-kader-van-het-gultuurmenu-(mede)-aan-ons-museum-aanbiedt-die ondersteuning, die kwalitatief hoogstaand is, wordt door het Zaans Museum zeer gewaardeerd. Ten slotte vragen wij uw aandacht voor het volgende. Wij hebben er kennis van genomen dat de gemeente op de huidige subsidie aan ons museum een 'solidariteitskorting' van wil toepassen. Die korting is ingegeven, zo begrijpen wij, door de verwachting dat het Zaans Museum 'groeipotentie' heeft Gezien de korting die op de subsidie aan andere culturele, educatieve en erfgoedinstellingen wordt toegepast of die - in sommige gevallen - zelfs geheel wordt afgeschaft heeft ons museum begrip voor toepassing van een systeem van 'solidariteitskorting'. Tegelijkertijd wijzen wij er op dat ook op onze begroting een korting van gevolgen zal hebben en ons in 2014 zal nopen tot het maken van keuzes voor de periode vanaf DellgiguelM 147

148 Dat de korting zal leiden tot een verschraling van ons aanbod leidt geen twijfel, en staat daarmee op gespannen voet met de veronderstelde 'groeipotentie'. Zo wordt alsnog, via de solidariteitskorting, de 'kaasschaaf' toegepast met als mogelijk ook door Zaanstad - ongewenst neveneffect van verzwakking van onze organisatie. Wij zullen graa zijn tot het geven van een nadere toelichting. Vriendelijke.10d 1/ 0 Fo elien Renc Directeur Zaa s-stenneberg useum DijantWAM 148

149 149

150 From: "PostbehandelirrY Verseon. ' -dzaanstad.n1> 0: Date: subject. Attachments: 8/ :20:50 PM Page 1 Toekomstagenda cultuur pdf BIJLAGE 6 Van: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Verzonden: woensdag 28 augustus :29 Aan: Postbehandeling Verseon Onderwerp: FW: reactie op toekomstagenda Gaarne koppeien aan zzid: Bedankt Martin Van: Lenie Bakker - Vereniging De Zaansche Molen [mailto:leniebakkerazaanschemolen.d] Verzonden: donderdag 22 augustus :34 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Onderwerp: reactie op toekomstagenda Geacht College en Gemeenteraad, Bijgaand onze reactie. Met vriendelijke groet, Vereniging De Zaansche Molen Walter Busch, secretaris 828_

151 De Zaansche Molen Aan het College van Burgemeester & Wethouders en de Gemeenteraad van Zaanstad Postbus GA Zaandam Koog aan de Zaan, 21 augustus 2013 ZAANSTAD VERLOOCHENT HAAR CULTUURHISTORIE Geacht College en geachte gemeenteraad, Betreft: Zienswijze op de "Toekomstagenda cultuur " Met belangstelling en stijgend onbegrip is door ons bestuur kennis genomen van bovengenoemd document. Het tijdstip van verschijnen ervan met de daaraan gekoppelde periode van het leveren van een zienswijze van onze kant is wel zeer ongelukkig. 1n deze vakantieperiode heeft ons bestuur pas op 5 augustus in volledige samenstelling voor het eerst zijn hoofd kunnen buigen over deze materie. Het is ons onmogelijk om vóór 5 september aanstaande met inhoudelijke tegenvoorstellen te komen. De aspecten van het culturele leven in onze gemeente en de financiering ervan worden in het document uiteengezet, waarbij ook de huidige en toekomstige rol van de gemeente wordt benoemd. Ons is duidelijk dat gemeente Zaanstad zich in een moeilijke financiële positie bevindt en er aan bezuinigingen op subsidies niet is te ontkomen. U heeft ons dat al eerder duidelijk gemaakt. Wij zijn echter van mening dat uw uitgangspunten ten aanzien van de oorsprong van de Zaanse erfgoedgedachte niet altijd even juist zijn. Er wordt in het document gesproken over "het uitdragen van de Zaanse geschiedenis en cultuur". Als er in de streek één orga nisatie is, die deze taak sinds 1925 met bezieling uitoefent, is het wel vereniging De Zaansche Molen. Vele nu bekende cultuurhistorische organisaties in de Zaanstreek hebben hun oorsprong uit de gelederen van onze vereniging. Het Molenmuseum is sinds haar stichting in 1928 voor velen de basis en een voortdurende bron van inspiratie op het gebied van behoud van het Zaans cultureel erfgoed. Af.-;:rei TeiefoGn C75 62" !Ablnk MuseLr L,:a -, 8 TelPfax Ce 08 KyK. 7ainc12n-ri LP KOOQ wr de Zwr 6-ma,1 infoezea - schemole -Lril BTV,,' r-, 1- '..1_ 0:12613E1::

152 =, E I De Zaansche Molen De molens zijn het uithangbord van onze streek. Ze zijn de vanzelfsprekende verbintenis met de Zaanstreek en zijn de grote toeristische trekker van de Zaanse Schans. Economisch gezien zijn de molens, die bij uitstek de vertellers zijn van de Zaanse historie en die jaarlijks al zo'n bezoekers trekken, voor het toerisme van onschatbare waarde. Waarschijnlijk worden de molens langs de Kalverringdijk door de 1,2 miljoen bezoekers jaarlijks wel een paar miljoen keer gefotografeerd, waardoor het beeld ervan over de gehele wereld zijn weg vindt. Het is voor ons dan ook onbegrijpelijk dat u voorstelt om de gemeentelijke jaarlijkse bijdrage van ,-- aan vereniging De Zaansche Molen per 1 januari 2015 abrupt te beëindigen. U gaat dan geheel voorbij aan het feit dat het Molenmuseum en de 12 molens wat betreft collectie als één geheel moet worden gezien. De wijze waarop onze vereniging die collectie beheert en dat ook wil blijven doen vergt een sterke organisatie van professionals en vrijwilligers zoals die nu door ons in stand wordt gehouden en dat mede dankzij de hoognodige gemeentelijke bijdrage. Te uwer informatie zij daarbij vermeld dat het in stand houden van de molens per stuk jaarlijks , vergt, totaal dus ,-- per jaar, Het bovenstaande geeft ons sterk het gevoel dat u met uw voorstel de cultuurhistorie van de Zaanstreek, en daarmee haar molens, verloochent. Er is nog een aantal redenen waarom stopzetten of verminderen van de subsidie voor ons onaanvaardbaar is, te weten: We zijn graag bereid om met u in gesprek te gaan over een verhuizing van het Molenmuseum en kantoor naar het landje De Haan aan de Kalverringdijk in de vorm van een eigentijdse molenexpositie. Echter het uitwerken van diverse opties in ons voortbestaan, het maken van een definitief ontwerp en de vergunnings- en realisatieperiode van de gekozen optie vragen met elkaar een termijn die de datum van 1 januari 2015 naar verwachting ruimschoots zal passeren. De Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed dwingt ons ertoe om met ingang van 2019 een meer professioneel gestuurde organisatie te hebben en bovendien het beheer te hebben over minstens 20 monumenten. Als we daaraan niet voldoen vervalt voor ons de jaarlijkse bijdrage van de RCE voor de instandhouding van onze molens, de zgn. BRIM-regeling. De dan benodigde verenigingsorganisatie zal eerder leiden tot toename van het aantal betaalde medewerkers en daarmee tot hogere kosten. Voor de verplaatsing van het Molenmuseum en de definitieve keuze van een ontwerp zal een bijzondere ledenraadpieging moeten plaatsvinden. Met de aanleg van een steiger voor riviercruiseschepen nabij molen de Ooievaar beoogt u een verdere toename van het aantal bezoekers aan de Zaanse Schans te bevorderen. Met de door u voorgestelde bezuiniging bereikt u op termijn het verval van onze molens met als gevolg een veel geringere aantrekkelijkheid voor een bezoek aan de Zaanse Schans. Het uiteindelijke resultaat zal dan negatief zijn. Touroperators zouden dan de Zaanse Schans kunnen gaan mijden. 152

153 ?-1111 De Zaansche Molen Uw voorstelde maatregel leidt onder andere tot ontslag van (een deel van) onze in vaste dienst zijnde betaalde medewerkers. De met een sociale afvloelingsregeling gemoeide kosten kunnen onmogelijk door ons worden gedragen. Daarnaast komt door de beëindiging van de subsidie noodgedwongen ook een einde aan de educatieprojecten van onze vereniging. Met deze projecten als "Japie in de molen" en "Molenaars gevraagd" weten we jaarlijks zo'n leerlingen van de Zaanse basisscholen te binden en te boeien. Dat is toch de groep waaruit we onze toekomstige molenvrijwilligers moeten zien te rekruteren en die dan de Zaanse molens moeten gaan beheren en onderhouden. Het is te verwachten dat de regering op Prinsjesdag met nieuwe bezuinigingsmaatregelen komt op sociaal en cultureel gebied. De consequenties daarvan zijn door u noch door ons te voorzien. Ons bestuur doet dan ook een dringend beroep op uw College en de gemeenteraad om tot uitstel van uw besluitvorming in deze te komen en uiteindelijk tot afstel. We zijn graag bereid om met een afvaardiging van ons bestuur ëén en ander persoonlijk nader toe te lichten. Wij zien uw reactie met grote belangstelling tegemoet. Met vriendelijke groet, Namens het bestuur van Vereniging De Zaansche Molen W.A.K. Busch, secretaris CC: Alle leden van de gemeenteraad van Zaanstad Het bestuur van de Noord-Hollandse Molenfederatie De directeur van vereniging De Hollandsche Molen Het bestuur van stichting De Zaanse Schans Het bestuur van vereniging Zaans Erfgoed De redactie van Noord-Hollands Dagblad, editie Zaanstreek De redactie van huis-aan-huisblad De Zaankanter De redactie van huis-aan-huisblad De Krommenieër De redactie van huis-aan-huisblad Zondagochtendblad 153

154 Page 1 BIJLAGE 7 From: "Postbehandeling Verseon" <posthehandelingverseon(itaanstaanl> Date: Attachments: 8/28/2013 3:14:50 PM reactie Zaanstad pdf Van: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Verzonden: woensdag 28 augustus :30 Aan: Postbehandeling Verseon Onderwerp: FW: FW: Toekornstagenda Cultuur Gaarne koppelen zzid: Beda n kt Martin Van: Carel Hofland DnuiltaLcareij~~" Verzonden: dinsdag 27 augustus :25 Aan: Geusebroek, Martin; Mailbox Toekornstagenda Cultuur Onderwerp: Fwd: FW: Toekomstagenda Cultuur Geachte heer Geusebroek, Hierbij doe ik u de reactie van de Stichting Museum van het Nederlandse Uurwerk (MNU) op het voornemen tot beeindiging van het subsidie aan het MNU toekomen Met vriendelijke groet, Carel Hofland Museum van het Nederlandse Uurwerk Kalveningdijk BT Zaandam From: Geusebroek, Martin [mailto:m.geusebrnektffizaanstad.nl] Sent: vrijdag 12 juli :37 To: Geusebroek, Martin Subject: FW: Toekomstagenda Cultuur Geachte heer/mevrouw, Als genodigde en in veel gevallen ook deelnemer aan de in maart georganiseerde werkateliers informeren wij u graag over de huidige stand van zaken met betrekking tot het toekomstige cultuurbeleid. 828_

155 Page 2 np 2 juli jl heeft ons college ingestemd met de Ontwerp Toekomstagenda Cultuur Deze toekomstagenda is tot stand gekomen met input uit de discussiebijeenkomsten met instellingen, organisaties en gemeenteraad en interviews met sleutelpersonen. Tevens is gekeken naar landelijke ontwikkelingen en is geput uit ervaringen van andere gemeenten. In bijgaande brief leest u een samenvatting van uitgangspunten en maatregelen van het nieuwe cultuurbeleid. Het complete beeld van het nieuwe cultuurbeleid vindt u in de tweede bijlage, de Ontwerp Toekomstagenda Cultuur Voor de volledigheid wijzen wij u er op dat u/uw organisatie tot 28 augustus de mogelijkheid heeft om op de Ontwerp Toekomstagenda Cultuur te reageren. U kunt uw reactie via de mail sturen naar: toekornstagendacultuur@zaanstad.ni. Vermeld s.v.p. in uw mailbericht de naam van uw organisatie, (post-)adresgegevens en telefoonnummer. Eventueel kunt u ook reageren per brief naar: Gemeente Zaanstad, Domein Stedelijke Ontwikkeling, t.a.v. M. Geusebroek, Postbus 2000, 1500 GA Zaandam). Op de gemeentelijke website kunt u de digitale versie van de toekomstagenda opvragen, wanneer u onder `zoek en vind' Toekomstagenda Cultuur in typt. Een exemplaar van de Ontwerp Toekomstagenda Cultuur ligt tevens tot 28 augustus ter inzage bij de receptie van het stadhuis (balie 27). Meer informatie over de vervolgprocedure vindt u in eerder genoemde brief (zie bijlage 1). Mocht u vragen hebben over de Toekomstagenda Cultuur, dan kunt u bellen naar het algemene informatienummer van de gemeente Zaanstad (tel ). U wordt doorverbonden met één van de medewerkers van de sectie cultuur. Met vriendelijke groet, Martin Geusebroek disclaimer Aan deze e- mail kunnen geen rechten worden ontleend. De gemeente Zaanstad sluit iedere aansprakelijkheid uit die voortvloeit uit de elektronische verzending van dit bericht. De inhoud van dit bericht (en de bijlagen) is uitsluitend bestemd voor de geadresseerde(n). Mocht u dit bericht bij vergissing ontvangen hebben dan wordt u verzocht de afzender hierover te informeren en het bericht te verwijderen. Indien u niet de geadresseerde bent noch een geautoriseerde medewerker die kennis mag nemen van berichten voor de geadresseerde, mag u het bericht niet openbaar maken of op enige wijze verspreiden of vermenigvuldigen. disclaimer 828_

156 e arn etem Ad:eteir Gemeente Zaanstad Domein Stedelijke Ontwikkeling T.a.v. M. Geusebroek Postbus GA Zaandam Kalverringdijk 3, Zaanse Sehans 1509 BT Zaandam Telefoon: Betreft: Reactie op Collegevoornemen m.b.t. subsidie MNU Zaandam, 26 augustus 2013 Geacht College, In het kader van de Toekomstagenda Cultuur stelt het College van Zaanstad de Raad voor de subsidie aan het Museum van het Nederlandse Uurwerk (MNU) m.i.v te beëindigen. Dit houdt in dat het MNU circa 30% van zijn huidige inkomsten gaat missen, waardoor het voortbestaan van het MNU ernstig in gevaar komt. Hierbij doe ik u namens het bestuur van het MNU onze reactie op het voornemen toekomen. Overwegingen van het College De cultuurvisie voor de toekomst stoelt op vier pijlers: 1. Cultuur aan de basis voor ieder kind 2. Een gevarieerde lokale culturele infrastructuur 3. Versterking van identiteit en imago 4. Meer ruimte voor dynamiek Wat het MNU betreft stelt het College het volgende: "Het Museum van het Nederlandse Uurwerk herbergt een hele specifieke collectie met een relatief klein publieksbereik, ondanks de gunstige ligging op de Zaanse Schans. In het komende jaar kan de organisatie werken aan een plan om het verdienvermogen te vergroten. Met de aanleg van de riviercruisesteiger en de aanpassing van het entreegebied rond de Julianabrug is er in ieder geval kans op meer aanloop van bezoekers." "De vergrijzing zorgt bijvoorbeeld voor een groeiende doelgroep met tijd, geld en een brede belangstelling. Daarnaast is duidelijk sprake van een toenemende belangstelling voor cultuur en erfgoed onder internationale toeristen. De nabijheid van Amsterdam en aantrekkingskracht van de Zaanse Schans zorgen voor een grote stroom internationale toeristen." Reactie Wij kunnen instemmen met de korte karakterisering van het MNU door het College. Het MNU heeft een collectie met een nationaal karakter en op onderdelen een internationaal belang. De aantrekkingskracht van de specialistische collectie voor de gemiddelde Zaanse Schans-bezoeker laat in de huidige situatie te wensen over. Wij betreuren het voorgestelde besluit. In de eerste plaats omdat een mogelijk einde van het MNU zou inhouden dat het erfgoedgehalte van de Zaanse Schans nog verder wordt uitgehold. De kwaliteit van het Schansbezoek gaat hierdoor achteruit. Wij zijn minder optimistisch dan het College over de kansen om op de relatief korte termijn van een jaar de 156

157 4;teietan te~ Jfr/a Kreoeri vruchten te plukken van een betere positie van het MNU op de Zaanse Schans. De verbetering van het entreegebied dateert van het afgelopen voorjaar en de resultaten voor het bezoek aan het MNU moeten nog blijken. De aanleg van de riviercruisesteiger ligt in de toekomst, en het belang hiervan voor het MNU moet eveneens nog blijken. Voorts blijkt onze locatie op de Zaanse Schans niet altijd even voordeligte zijn. Het MNU ligt in de stilste hoek van de Zaanse Schans. De beoogde aanleg van bewegwijzering naar en op de Zaanse Schans laat al jaren op zich wachten. Wie het MNU zoekt, zal het niet gemakkelijk vinden en wie zomaar naar de Zaanse Schans komt, wordt niet snel op de gedachte gebracht het MNU te bezoeken. De toegankelijkheid en herkenbaarheid van het MNU is in de afgelopen jaren regelmatig besproken met de gemeente en met de Stichting De Zaanse Schans, maar verbeteringen laten doorgaans lang op zich wachten. De "groeiende doelgroep met tijd, geld en een brede belangstelling" en de "stroom internationale toeristen" vinden het museum in toenemende mate, maar zijn gewoonlijk gewapend met een Museumkaart of een I-Amsterdamcard, wat de opbrengst van hun bezoek beperkt. En helaas hebben wij moeten constateren dat de belangstelling voor cultureel erfgoed van de Zaanse Schans-bezoekers gering is. Ook het Zaans Museum krijgt slechts een klein percentage van de bezoekers binnen. Verdienvermogen is evenwel aanwezig. In de afgelopen 10 jaar zijn de inkomsten verdubbeld, waardoor het aandeel van de gemeentelijke subsidie in de omzet van het MNU gedaald is van ruim 50% naar een kleine 30%. Alle extra inkomsten zijn weer geïnvesteerd in het museum, met de bedoeling de kwaliteit en daarmee het verdienvermogen te versterken. Het MNU ziet de potentie van de toeristenstroom in Zaandam en zal zich graag meer dan voorheen richten op een aantrekkelijke presentatie van "zijn" onderdeel van de Nederlandse cultuur voor binnen- en buitenlandse toeristen. Dit vergt aanpassingen, zowel binnen als in de omgeving van het museum. Hoewel wij optimistisch zijn over de mogelijkheden om nog meer zelf te verdienen, vinden wij vanuit de ervaringen in het recente verleden een periode van één jaar te kort om de inkomsten met de vereiste 40% te verhogen. De kosten kunnen alleen teruggebracht worden door personeel te ontslaan. Wij pleiten ervoor de beoogde bezuiniging over tenminste twee jaren, 2015 en 2016, te faseren. Hoe sneller de bezuiniging opgelegd wordt, hoe meer het voortbestaan van het MNU bedreigd wordt. Dit zal negatieve gevolgen hebben voor de bijdragen die het MNU levert aan twee van de pijlers van de Toekomstagenda Cultuur: cultuur aan de basis voor ieder kind en versterking van identiteit en imago. in het komende schooljaar zullen meer dan 50 basisschoolklassen deelnemen aan het educatieve programma in het museum. Het bijzondere cultuurhistorische karakter van de Zaanse Schans wordt nu nog mede gedragen door het MNU, dat als enige museum op de Zaanse Schans zelf is overgebleven. Deze bijdrage wordt door de Zaanse Schans zeer op prijs gesteld. Het belang van de collectie van het MNU, met een aanzienlijk aantal Zaanse klokken, wordt bevestigd door de gesprekken die thans worden gevoerd om, samen met andere museale en privé collecties, te komen tot de oprichting van een nieuw nationaal museum voor klokken en tijd. Dit geeft ook de gelegenheid, het MNU op de Zaanse Schans beter te profileren in relatie tot de Zaanse identiteit en het toeristische aanbod van de Zaanse Schans. Het zou bijzonder te betreuren zijn als MNU aan deze ontwikkeling, door intrekking van uw subsidie, geen bijdrage meer zou kunnen leveren. Een wedervraag Als de bezuiniging doorgaat, is de toekomst van het MNU onzeker. Het MNU heeft nu nog een lening van uit het Triodos Cultuurfonds, waarvoor de gemeente Zaanstad garant staat. Deze lening is een overblijfsel van de reddingsoperatie in Als het MNU door de intrekking van de subsidie niet meer bij machte is de rente te betalen, zal de bank de garantstelling van de gemeente aanspreken. 157

158 Meetnz tea.m -e/v :;e Witreteeri De gemeente heeft altijd getoond dat ze het MNU een warm hart toedraagt. We hopen dat de gemeente er in de toekomst aan zal bijdragen dat, ook in haar eigen belang, zo goed mogelijke voorwaarden voor het voortbestaan van het museum geschapen worden. Dit hoeft niet altijd een financiële bijdrage te zijn. Het MNU gaat een onzekere toekomst tegemoet en kan iedere vorm van steun gebruiken. Bestuurlijke of ambtelijke steun kan in onderhandelingen met andere partijen soms net de doorslag geven die nodig is. Wij hopen hierop in de toekomst te mogen blijven rekenen. Een concrete handreiking zou kunnen zijn dat de gemeente Zaanstad de aflossing van de lening voor haar rekening neemt. Het risico dat de borgstelling wordt aangesproken, wordt hierdoor geëlimineerd. Dit is vergelijkbaar met de toezegging dor de gemeente van een investeringsbijdrage aan de Vereniging De Zaansche Molen. Desgewenst kan hiervoor door ons een business case worden uitgewerkt. Conclusie W ij betreuren het voorgenomen besluit. Als de gemeente geen andere weg ziet dan het beëindigen van de subsidie, pleiten wij ervoor de beëindiging te faseren, opdat wij meer tijd krijgen om de noodzakelijke inkomstenverhoging te realiseren. Dit is geen gemakkelijke opgave. De gemeente zou hierbij kunnen helpen door het MNU bestuurlijk te steunen in onze relaties met de Zaanse Schans, toeristische organisaties en andere samenwerkingspartners. Wij doen tevens een beroep op de gemeente om het MNU concreet te steunen door de aflossing van onze schuld. Met vriendelijke groet, Carel Hofland directeur MNU 158

159 41tmetem e-e~jr,e4 Je kit'ireperi 159

160 BIJLAGE 8 Zaans HaFaBra Initiátief Manifest De 9 Zaanse harmonieën en fanfares met hun platform het Zaans HaFaBra Initiatief, tekenen protest aan tegen de stopzetting van de subsidie. Voor nog geen subsidie per jaar voor alle orkesten tezamen zet de gemeente dit op het spel: Muzikale omlijsting 4 mei-viering, Koninginnedag plus zo'n 50 openbare concerten per jaar in de Zaanstreek door orkesten en hun jeugdorkesten (reuring!). Mogen wij voortaan onze kosten declareren? Cultuur voor ieder Kind: Workshops voor basisschoolleerlingen per jaar, muziekles voor 150 kinderen per jaar volgens dezelfde standaard als de muziekschool tegen een redelijk tarief. De verenigingen bieden/betalen een instrument, een lesruimte in de buurt en tal van sociale activiteiten zonder enige doorberekening en door de inzet van vrijwilligers en zonder één cent subsidie. Reatiseert de gemeente zich dat de Zaanse samenleving goud in handen heeft? Dat de plannen tot een fikse verhoging van de lesgelden leiden? Waarom gaat de gemeente, die pleit voor ondernemerschap, dan docenten in het Cultuurhuis faciliteren en zo onze concurrentie organiseren? Waarom laat de gemeente deze HaFa-lessen niet bij de verenigingen met hun Zaanstad-brede dekking liggen? Alle verenigingen maken kosten voor vernieuwing en onderhoud van hun instrumentarium (ca per vereniging), kosten voor exploitatie of huur van hun verenigingsgebouwen, dirigenten, docenten en muziekstukken. Dit wijst al op een grote zelfredzaamheid van de verenigingen, dus waarom deze kei- en keiharde bezuiniging voor de clubs? De verenigingen halen het maximale uit hun gezamenlijke subsidie van per jaar, sterker: WIJ MAKEN ER VEEL MEER VAN! De plannen van de gemeente leiden tot hogere lesgelden en (nog) hogere contributies, hogere uitgaven aan ambtelijke en adviescapaciteit (beoordeling projecten) en de gemeente vernietigt zo een goedkope, openbare, op vrijwillige basis tot stand gekomen, efficiënte, kwalitatief hoogwaardige, Zaanstad-brede infrastructuur voor muziek, muziekles, sociale activiteiten, levendigheid én cultureel erfgoed. MEEDOEN IN ZAANSTAD is voor de samenwerkende Zaanse harmonieën en fanfares met hun lange geschiedenis al lang vanzelfsprekend! Tot overleg bereid! Apollo Zaandijk, Crescendo Assendelft, Harmonie Nuevo, OG Krommenie, Saens Harmonie Orkest, Soli Zaandam, Soli Zaandijk, Zaandijks Fanfare Corps, Zaans Show Orkest Contact: Wilma Vloon ZFC Zaandijk voorzitterazfc-zaandijk.ni Patrick van Bakkum Elvira Mollee-Drummen Zaandam, 29 augustus 2013 Soli Zaandam voorzitterasolizaandam.ni OG Krommenie e.drummenaupcmail.n1 160

161 161

162 BIJLAGE 9 Van: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Verzonden: dinsdag 3 september :12 Aan: Postbehandeling Verseon Onderwerp: FW: Zienswijze Het Zaans Showorkest op Ontwerp Toekomstagenda Cultuur Bijlagen: reactie Toekomstagenda Cultuur (MvT).docx Urgentie: Laag Gaarne koppelen aan zzid Bedankt Groet Martin Van: Elly Barsingerhorn [mailto:ellybarsinderhorn@chello.n] Verzonden: zondag 1 september :15 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Onderwerp: Zienswijze Het Zaans Showorkest op Ontwerp Toekomstagenda Cultuur Urgentie: Laag Geachte heer, mevrouw Geusebroek, Hierbij doen wij u in reactie op het ontwerp Toekomstagenda Cultuur de zienswijze toekomen van de heer M. van Tuiji, voorzitter van Het Zaans Showorkest (v/h De Verkade Harmonie). Wij verzoeken u vriendelijk om kennis te nemen van de inhoud van onze zienswijze en zien graag uw reactie hierop tegemoet. Voor informatie en of toelichting verzoeken wij u vriendelijk contact op te nemen met de heer M.van Tuiji, voorzitter Het Zaans Showorkest te bereiken op telefoonnummer // Met vriendelijke groet, Het Zaans Showorkest Elly Barsingerhorn Secretaris Contactgegevens: Het Zaans Showorkest Secretaris: mw. E. Barsingerhorn Torenveen

163 1507 MB Zaandam T Voorzitter: M. van Tuiji Doktersland NK Koog a/d Zaan T / Ik gebruik de gratis versie van SPAMfighter spam-mails zijn er tot op heden geblokkeerd. Uw PC enorm traag? Klik voor de oplossing! 2 163

164 HET ZAANS SHOWORKEST verrassend I veelzijdig Betreft: Reactie op (ontwerp) Toekomstagenda Cultuur Van: Het Zaans Showorkest Secretariaat: Torenveen MB Zaandam Datum: 27 augustus 2013 Geachte heer, mevrouw, Dat in een periode van schaarse middelen moet worden bezuinigd begrijpen wij. De onderbouwing voor deze bezuiniging wat betreft de amateurkunstverenigingen vinden wij onbegrijpelijk. Verschillende passages uit de nota geven aanleiding tot opmerkingen en roepen bij ons vragen op. De passages zijn in deze reactie cursief weergegeven. Op de opmerkingen ontvangen wij graag een reactie en op de vragen antwoorden. Zaanstad subsidieert jaarlijks zo'n 50 amateurkunstverenigingen; koren, harmonie/fanfare/brassbands en toneelverenigingen. De lijst toont een vrij onsamenhangend en onevenwichtig beeld. Een paar voorbeelden: - Voor sommige verenigingen is de bijdrage van Zaanstad zo laag, dat de conclusie gerechtvaardigd is dat de leden deze ook zelf kunnen opbrengen. (blz. 9) Om hoeveel verenigingen met een lage bijdrage gaat het? Wanneer is een bijdrage laag? Voor verenigingen waar dit niet voor geldt, is de conclusie dus niet te rechtvaardigen. - Bij een aantal (11) verenigingen is de gemeentelijke subsidie per lid veel hoger dan de eigen bijdrage die de leden zelf betalen. (blz. 10) Bij 39 verenigingen is dit dus niet het geval. Sommige verenigingen hebben een heel klein ledental en daarmee een zeer gering draagvlak. (blz. 10) Hoeveel leden moet een vereniging hebben om genoeg draagvlak te hebben? Het aantal leden bepaalt toch niet het draagvlak, maar hoeveel mensen je met je activiteiten bereikt. Secretariaat: Torenveen MB Zaandam T: E: infochetzaansshoworkest.n1 KNFM lid ING Bank: KvK:

165 De huidige contributies voor amateurkunstverenigingen zijn over het algemeen veel lager dan bijvoorbeeld die van sportverenigingen of van commerciële culturele aanbieders zoals deleugdtheaterschool aan de Zaan en.luvat Dance Academy. (blz. 10) Hoeveel zijn de contributies dan lager? En trouwens, dit is appels met peren vergelijken. Misschien staan er voor deze verenigingen en organisaties meer lasten tegenover. Het huidige subsidiesysteem is rijp voor hervorming. (blz, 10) Misschien is dit wel zo, maar dit kan niet geconcludeerd worden op basis van bovengenoemde vier voorbeelden. Kortom een zwakke onderbouwing. Het doet ook geen recht aan de verenigingen die niet onder de voorbeelden vallen en die er alles aan doen om het hoofd boven water te houden. Er is een breed draagvlak om de huidige gemeentelijke subsidie voor amateurkunst voortaan op een andere manier in te zetten. (blz. 10) Hoe ziet dit brede draagvlak eruit? Hoeveel van de 50 amateurkunstverenigingen horen daar bij? Amateurkunstverenigingen zullen meer zelfwerkzaamheid en ondernemerschap moeten tonen. (blz. 10) Wat wordt bedoeld met meer zelfwerkzaamheid? Volgens ons kenmerken de verenigingen zich door zelfwerkzaamheid. Wat moet er dan nog meer? Ondernemerschap is prima. Daar spannen wij ons al jaren voor in. Mondjesmaat lukt dit via fondswerving en subsidies. Maar wil je een financieel zelfstandige organisatie zijn dan moet je een beroep doen op sponsoring. Ook daar zijn we al jaren mee bezig. Met als reactie de recessie zijn de resultaten miniem. En er zullen steeds meer verenigingen in deze vijver gaan vissen. In de gedane uitspraak zit dus geen realiteitszin. In het werkatelier amateurkunst werd geopperd dat organisaties en verenigingen hun krachten meer zullen moeten bundelen. (blz. 10) Kan dit worden toegelicht? Door het voorgenomen beleid zullen verenigingen in de financiële problemen komen. Hoe kan het bundelen van krachten hier een oplossing voor bieden? Het lijkt onafwendbaar dat in de toekomst verenigingen zullen verdwijnen, maar tegelijk zullen zich ook weer nieuwe initiatieven aandienen. (blz. 10) Moet dit gebeuren op basis van 'struggle for life'? Het voorgenomen beleid zal zeker leiden tot het verdwijnen van verenigingen. Dit staat haaks op de uitspraak in de begeleidende brief: We willen de huidige variëteit aan culturele functies voor Zaanstad behouden. Reactie op (ontwerp) Toekomstagenda Cultuur d.d. 27 augustus

166 In het werkatelier amateurkunst werd geopperd dat verenigingen vooral behoefte hebben aan betaalbare ruimte om op te treden en aan betere promotie. Het punt van de ruimte hebben wij (onder meer) ingebracht. Het ging echter niet om ruimte om op te treden, maar om betaalbare oefenruimte. Bij betere promotie kunnen wij wat ons orkest betreft niets voorstellen. We kunnen ons niet aan de indruk onttrekken dat de gemeente uit de werkateliers die punten heeft gehaald die passen in het voorgenomen beleid. De gemeente is zich er terdege van bewust dat deze Toekomstagenda ingrijpende veranderingen en gevolgen voor organisaties en verenigingen met zich mee brengt. (blz. 3) De vraag is of de gemeente deze gevolgen wel overziet. Willen wij het financiële gat dat de subsidiestop veroorzaakt via de contributie dichten dan moeten wij deze verhogen met 27%. Met alles wat al duurder wordt, is het nu niet de tijd voor een dergelijke contributieverhoging. Het huidige subsidiebudget voor amateurkunst en (kleine) culturele organisaties blijft intact. (blz. 2) Dit vinden wij positief. Het totaal stopzetten van de huidige financiering betekent de doodsteek voor het huidige kleurrijke pallet van amateurkunst. Wat de beoogde nieuwe subsidieregels inhouden is nog onduidelijk. Maar gooi geen oude schoenen weg voordat je nieuwe hebt. Graag willen wij meedenken over verbetering van de budgettoekenning. Namens de Verenging Het Zaans Showorkest (voorheen de Verkade Harmonie), Marten van Tuiji (voorzitter) i.a.a. alle fracties in de gemeenteraad van Zaanstad Reactie op (ontwerp) Toekomstagenda Cultuur d.d. 27 augustus

167 167

168 Page 1 From: "Postbehandding Verscon" -,.::postbehandelingmersco_n0.),?,aanstad.ni > BIJLAGE 10 Date: 8/28/2013 3:18:55 PM Snhjeet W Reactie op het Oniwerp Toekomstageuda C.ultuur:: Attachments: Toekomstagenda Cultuur.doc Van: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Verzonden: woensdag 28 augustus :21 Aan: Postbehandeling Verseon Onderwerp: FW: Reactie op het Ontwerp Toekomstagenda Cultuur Gaarne koppelen aan zzid2013/ Bedankt Martin Van: Jacob aan 't Goor [mailto:penningmeester(áttmsimson.ni ] Verzonden: zaterdag 24 augustus :25 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur CC: Mutluer, Songul; Heer, René de; Leeuw, Ria de; Kwantes, Gemma; Mathkor-Bennekom Van, Romkje; Zoomermeijer, Patrick; Verschuren, Addy; Pauw, Ruud; Brekelmans, Ton; Molenaar, Aart; Visscher-Noordzij, Rita; Goezinne, Rob; Dissels, Roël; Havik-Schaft, Joke; 'Voorzitters'; secretariaatcattmsimson.ni Onderwerp: Reactie op het Ontwerp Toekomstagenda Cultuur Geacht College, In de bijlage vind IJ de reactie van drumfanfare TTM Simson op het Ontwerp Toekomstagenda Cultuur Met vriendelijke groet, TTM Simson Jacob aan't Goor Penningmeester Postbus 221, Mobiel AE Koog aan de Zaan +31 (0) penningmeesterpttmsimson.n1 Communicatie bijvoorkeur via mail of SMS. 828_

169 ttm simson II TAMBOER, TROMPMER en MAJORETTEKORPS Simson Wezelstraat 15, 1541 LZ Koog aan de Zaan Tel.: Postbus 221, 1540 AE Koog aan de Zaan Bankrelaties: Rabobank Zaandam ING Postbank.: Aan het College van B&W van de Gemeente Zaanstad t.a.v. Afdeling Bedrijvigheid en Omgeving Postbus GA ZAANDAM Betreft: uw schrijven van 11 juli 2013 inzake het Ontwerp Toekomstagenda Cultuur Koog aan de Zaan, 22 augustus 2013 Geacht College, Hartelijk dank voor uw schrijven van bovenvermelde datum, waarin u ons op de hoogte brengt van uw beleidsvoornemens met betrekking tot de noodzakelijke bezuinigingsmaatregelen op het terrein van cultuur in onze gemeente. U nodigt ons in uw schrijven uit om deel te nemen aan de inspraakprocedure. Dat stellen wij zeer op prijs, want het wel en wee van Zaanstad gaat ons zeer ter harte, waarbij wij in het bijzonder de cultuur in het algemeen en het muzikale verenigingsgebeuren in het bijzonder willen noemen. Jammer dat uw brief midden in de vakantieperiode bij ons arriveerde. Een periode waarin het voor een vereniging met louter vrijwilligers vrijwel onmogelijk is om snel op voorstellen te reageren. Ons bestuur bestaat uitsluitend uit vrijwilligers die jaarlijks vele honderden uren onbetaald besteden aan onze vereniging TTM Simson en die in de zomermaanden net als de meeste mensen genieten van een korte vakantie. Het bestuur dat enige tijd geleden uw brief heeft kunnen bespreken heeft met enig ongeloof en verbijstering kennis genomen van de in uw brief vermelde voornemens. Dat u als College in de huidige financieel-economische omstandigheden niet ontkomt aan bezuinigingsmaatregelen is ons duidelijk. Maar dat u zo snel alles wat op cultureel terrein door zoveel vrijwilligers is opgebouwd, een doodsteek toebrengt is voor ons onbegrijpelijk_ Het in de toekomst gaan werken met projectsubsidies lijkt een te realiseren perspectief. U gaat daarin echter voorbij dat een educatieve aanpak zoals wij al vele jaren realiseren met het project `De Music Kids' een lange termijn zaak is. Jaarlijks opnieuw subsidie te moeten aanvragen, met de kans op een afwijzing, staat haaks op de pedagogisch didactische visie die wij in de praktijk brengen. Graag zouden wij daarom in het vervolgtraject met u van gedachten willen wisselen over andere mogelijkheden. Uiteraard hebben wij bekeken of andere financieringsbronnen tot de mogelijkheden behoren. In de afgelopen jaren hebben wij de nodige sponsors weten te vinden voor ons werk. In het huidige tijdsgewricht is het onrealistisch te menen dat deze sponsorfinding de komende jaren extra geld zal weten op te brengen. In uw Toekomstagenda Cultuur is een van de uitgangspunten "Cultuur 'aan de basis' voor ieder kindn. Door het vervallen van uw subsidie aan onze vereniging zal het niet meer mogelijk zijn om kinderen tegen de zeer geringe contributie ( in tegenstelling tot de hoge contributie aan de muziekschool van Fluxus) aan onze vereniging te laten deel nemen. Hierdoor zullen gezinnen met lage inkomens die in hun vrije tijd actief aan cultuur willen doen, een veel groter beroep op het nieuwe fonds 'Meedoen Zaanstad' moeten doen. 169

170 Graag ontvangen wij een antwoord op ons aanbod om de komende tijd met u mee te denken aan meerdere oplossingen voor een meer structurele aanpak van de financiering van onderdelen van het culturele werk, die dit noodzakelijk maken. In afwachting van uw reactie, Met vriendelijke groet, Namens het bestuur van TTM Simson Jacob aan 't Goor pennincimeesterattmsimson.n1 c.c. fracties van de Gemeenteraad van de Gemeente Zaanstad. 170

171 171

172 BIJLAGE 11 Van: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Verzonden: dinsdag 3 september :08 Aan: Postbehandeling Verseon Onderwerp: FW: Reactie op de Toekomst agenda Cultuur Bijlagen: Reactie gemeente Zaanstad Cultuurnota (final).pdf Urgentie: Hoog Gaarne koppelen aan zzid Bedankt Martin Van: Patrick van Bakkum [mailto:voorzitter@solizaandam.ni] Verzonden: vrijdag 30 augustus :55 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur CC: info@solizaandam.ril Onderwerp: Reactie op de Toekomst agenda Cultuur Urgentie: Hoog Geachte gemeente Zaanstad, Hierbij onze reactie in digitale versie. Deze sturen wij vandaag ook per aangetekende post naar uw kantoor. Graag zie ik uw ontvangstbevestiging tegemoet. Met vriendelijke groet, Patrick van Bakkum Voorzitter Soli Deo Gloria Zaandam 1 172

173 Harmonie chr.muziekvereniging Soli Den Ginria Voorzitter Jan van Scorelstraat KA Zaandam Telefoonnr.: ING bankrekeningnummer: KvK nr. Amsterdam: Zaandam, 29 augustus 2013 Onderwerp: reactie op Ontwerp Toekomstagenda Cultuur Geachte heer Geusebroek, Middels dit schrijven geven wij (Muziekvereniging Soli Deo Gloria Zaandam) onze reactie op de Ontwerp Toekomstagenda Cultuur en de voorgenomen wijzigingsplannen betreffende de huidige subsidieverstrekking. Om te beginnen willen wij één van onze belangrijkste doelstellingen met u delen. Wij vinden als christelijke muziekvereniging dat iedereen en vooral de jeugd recht heeft op het maken van muziek en muziekeducatie. Dat muziek maken en educatie niet alleen leuk is, maar zeker ook bijdraagt in de ontwikkeling van onze jeugd, is iets waarbij serieus stil gestaan moet worden. Wij verwijzen naar een artikel van de Volkskrant: ( ni/vk/n1/3184/opinie/article/detail/ /2011/06/18/am uzikaal-ziin-is-de-ciroteuitzonderinci. dhtm I) Zoals genoemd is muziekeducatie een belangrijk onderdeel van onze vereniging, welke zich vertaalt in opleidingen (door zeer gekwalificeerde docenten met conservatorium achtergrond) waarbij leden dezelfde HaFaBra diploma's behalen als bij de muziekschool. Met de voorgenomen plannen van de gemeente zullen onze doelstellingen komen te vervallen. Door het begrotingstekort zijn wij genoodzaakt de lestarieven significant te verhogen (+40%). Hierdoor zal het niet meer voor elke inwoner van Zaanstad financieel mogelijk zijn om muziekeducatie af te nemen. Ook zal het vangnet voor de laagste inkomens niet afdoende zijn en is dit vangnet überhaupt niet beschikbaar voor de middeninkomens. Tevens voorzien wij dat door de noodzakelijke verhogingen van contributie en lesgelden de aanmeldingen van jeugd bij onze vereniging zullen afnemen, waardoor er geen doorstroom meer zal plaatsvinden naar de andere orkesten. Met als gevolg dat de vereniging zal vergrijzen en in omvang zal afnemen. Wij, als bestuur van Soli Deo Gloria Zaandam, hebben begrip voor de stelling van de gemeente Zaanstad dat meer aan eigen ondernemerschap en samenwerking gedaan dient te worden. Dit is echter, al enkele jaren, een andere belangrijke doelstelling van onze vereniging. Ons laatste evenement "Muziek op de Gracht" is hiervoor een goed voorbeeld. Zowel met de Zaanse ondernemers, als met de andere cultuur instellingen is samengewerkt. Ook werken aan naamsbekendheid is iets waar wij bijzonder succesvol in zijn. Dat dit echter niet beloond wordt, blijkt uit de brief die wij hebben ontvangen als reactie van een incidentele subsidieaanvraag. Daarin worden juist deze argumenten aangehaald om minder subsidie te verstrekken dan aangevraagd. Onderscheiden met de Koninklijke Erepenning 173

174 Jaarlijkse subsidie versus projectsubsidie Soli Deo Gloria Zaandam is doordrongen van het feit dat wij voor de subsidie een grote bijdrage moeten leveren aan de Zaanse gemeenschap. Dit doen wij dan ook door meerdere optredens in het jaar te verzorgen voor een zeer uiteenlopend publiek. Dat de behoefte bestaat dit beter toetsbaar te maken begrijpen wij volledig, maar naar onze mening is het overgaan naar projectsubsidie niet de oplossing. De consequenties van het overstappen naar projectsubsidies zorgen ervoor dat de verenigingen de subsidie niet meer mogen gebruiken voor huisvesting. Dit terwiji huisvesting het zwaarst drukt op de begroting van elke vereniging. Tevens moet er een uitgebreid plan en begroting ingediend worden, waarbij de uren van de leden, om het project te laten slagen, niet meegenomen mogen worden in de begroting. Concreet betekent dit dat de projectsubsidie enkel gebruikt mag worden voor zaken die voor dat specifieke project ook aangeschaft worden. Een andere belangrijke consequentie is dat het bestuur en/of de organisatie van een evenement nog meer werk zal moeten verrichten om een eventuele bijdrage van de gemeente te verkrijgen, lk hoef u niet uit te leggen dat het besturen van een vereniging op zich, al een grote aanslag op onze vrije tijd vergt. Het overstappen naar een projectsubsidie zorgt dus voor een onevenredige hoeveelheid extra werk voor de vrijwilligers van een vereniging. Drastische verandering van het cultuurlandschap Niet alleen de voorgenomen plannen van de gemeente zullen grote financiële consequenties gaan hebben voor een vereniging, maar ook de administratieve lasten zorgen ervoor dat veel verenigingen niet meer in staat zullen zijn te overleven. Er zal dan ook een drastische verandering van het cultuurlandschap plaats gaan vinden in Zaanstad. De gedachte dat hierdoor weer nieuwe initiatieven zullen ontstaan is wat ons betreft dan ook totaal misplaatst, en wordt ook door geen enkel feit of argument onderbouwd. Passages uit de nota Hieronder willen wij op specifieke passages uit de nota (die wij overigens met verbazing tot ons hebben genomen) reageren: 2aanstad subsidieert jaarlijks zo'n 50 amateurkunstverenigingen; koren, harmonielfanfare/brassbands en toneelverenigingen. De lijst toont een vrij onsamenhangend en onevenwichtig beeld. Een paar voorbeelden: - Voor sommige verenigingen is de bijdrage van Zaanstad zo laag, dat de conclusie gerechtvaardigd is dat de leden deze ook zelf kunnen opbrengen." (blz. 9) Bij deze conclusie missen wij de cijfermatige onderbouwing zoals: hoeveel verenigingen hebben een lage subsidie? wat is de norm en wanneer is een subsidie volgens u te laag? hoeveel leden hebben deze verenigingen? Daarnaast willen wij benadrukken dat de bijdrage van de gemeente Zaanstad voor onze vereniging zeker niet te laag is en wij ons dan ook niet herkennen in deze conclusie. "Bij een aantal (11) verenigingen is de gemeentelijke subsidie per lid veel hoger dan de eigen bijdrage die de leden zelf betalen." (blz. 10) Bij 39 verenigingen is dit dus niet het geval waaronder onze vereniging. "Sommige verenigingen hebben een heel klein ledental en daarmee een zeer gering draagvlak." (blz. 10) Ook hier missen wij de cijfermatige onderbouwing zoals: hoeveel verenigingen hebben een heel klein ledental? Wat verstaat de gemeente onder een klein ledental? Hoeveel leden moet een vereniging hebben om genoeg draagvlak te hebben? Wij willen bij deze conclusie tevens opmerken dat wij ons verbazen dat de gemeente op basis van ledenaantal bepaalt of er draagvlak is en niet naar hoeveel mensen worden bereikt met de activiteiten van de vereniging. Onderscheiden met de Koninklijke Erepenning 174

175 De huidige contributies voor amateurkunstverenigingen zijn over het algemeen veel lager dan bijvoorbeeld die van sportverenigingen of van commerciële culturele aanbieders zoals de Jeugdtheaterschool aan de Zaan en Juvat Dance Academy" (blz. 10) Wat het is punt wat u wilt maken met deze opmerking? Als wij het goed begrijpen, was het beter geweest als we een grote bijdrage hadden gekregen van de gemeente? Daarbij willen wij opmerken dat de genoemde organisaties zeer waarschijnlijk ook grotere uitgaven hebben. "Het huidige subsidiesysteem is njp voor hervorming." (blz. 10) Deze conclusie wordt zeer enkelzijdig en niet op basis van feiten en argumenten getrokken. Het hervormen van het huidige subsidiesysteem is een doel op zich geworden. De bijdragen die de verenigingen hebben geleverd in aanloop tot de cultuurnota is zeer selectief gebruikt. "Er is een breed draagvlak om de huidige gemeentelijke subsidie voor amateurkunst voortaan op een andere manier in te zetten." (blz. 10) Over welk breed draagvlak hebben we het? De signalen die wij ontvangen (ook via het HaFaBra initiatief) geven totaal het tegenovergestelde beeld. "Amateurkunstverenigingen zullen meer zelfwerkzaamheid en ondernemerschap moeten tonen." (blz. 10) Wij kunnen stellen dat onze vereniging (Soli Deo Gloria Zaandam) vooraan loopt als het gaat om zelfwerkzaamheid en ondernemerschap. In de afgelopen jaren hebben wij diverse samenwerkingsverbanden tot stand gebracht, goede relaties opgebouwd met diverse sponsoren en commercieel samengewerkt met bijvoorbeeld Stichting Binnenstadmanagement Zaandam (SBZ). "In het werkatelier amateurkunst werd geopperd dat organisaties en verenigingen hun krachten meer zullen moeten bundelen." (blz. 10) U refereert hier naar het werkatelier amateurkunst waarbij dit inderdaad door de gemeente Zaanstad zelf werd geopperd. Het is dan ook bijzonder dat u dit in de nota naar voren brengt als zijnde dat de verenigingen dit zelf hebben ingebracht. Daar is geen sprake van en we vragen ons af hoe de gemeente het bundelen van krachten concreet ziet. "Het lijkt onafwendbaar dat in de toekomst verenigingen zullen verdwijnen, maar tegelijk zullen zich ook weer nieuwe initiatieven aandienen." (blz. 10) Met het voorgenomen beleid zal er zeker een significante verandering van het cultuurlandschap plaats gaan vinden omdat verenigingen het financiele, maar zeker ook met de extra hoeveelheid (administratieve) werkzaamheden, niet vol kunnen houden. Overigens staat deze uitspraak totaal haaks op de uitspraak in de begeleidende brief waarin staat: 'We willen de huidige varieteit aan culturele functies voor Zaanstad behouden." "In het werkatelier amateurkunst werd geopperd dat verenigingen vooral behoefte hebben aan betaalbare ruimte om op te treden en aan betere promotie." Wat hierbij bedoeld werd is dat er gezocht werd naar betaalbare ruimten om te repeteren en/of les te geven. Wij kunnen echter "aan betere promotie" niet plaatsen. "De gemeente is zich er terdege van bewust dat deze Toekomstagenda ingrijpende veranderingen en gevolgen voor organisaties en verenigingen met zich mee brengt." (blz. 3) De vraag is of de gemeente deze gevolgen wel echt overziet. Om het financiele gat te dichten moeten we zowel een contributie- als een significante lesgeldverhoging doorvoeren. "Het huidige subsidiebudget voor amateurkunst en (kleine) culturele organisaties blijft in tact." (blz. 2) Met deze zin wordt geïrnpliceerd dat er feitelijk niet zo veel veranderd. Dit is echt niet het geval. Zie de reeds uitvoerige beschrijving in dit document. Het doel van de gemeente blijft besparen op de uitgaven. Onderscheiden met de Koninklijke Erepenning 175

176 Persoonlijke opmerking als voorzitter Als voorzitter van Soli Deo Gloria Zaandam heb ik zeer actief meegedaan aan de gesprekken tijdens de werkateliers, gelet op wat in de nota terugkomt, kan ik niet anders concluderen, dat de gemeente zeer selectief de punten eruit heeft gehaald, die haar voorgenomen beleid zouden moeten ondersteunen. lk vind dit een kwalijke zaak. Hiermee wordt de indruk gewekt dat dit een breed gedragen beeld is over hoe het in de toekomst zou moeten gaan. lk moet u telleurstellen. Dit is zeker niet het geval. Dit beleid wordt niet breed gedragen. De werkateliers zijn naar mijn mening dan ook gebruikt als opstap naar deze beleidsnota. Ten slotte wil ik u meegeven dat wij altijd bereid zijn (en blijven) om mee te denken met de gemeente om een goede en evenwichtige balans te vinden in het aanbod van cultuur en de kosten. Namens het bestuur van muziekvereniging Soli Deo Gloria Zaandam Patrick van Bakkum Voorzitter Soli Deo Gloria Zaandam voorzitterasolizaandam.ni Telefoonnummer: i.a.a. alle politieke partijen in de gemeenteraad van Zaanstad Onderscheiden met de Koninklijke Erepenning 176

177 177

178 -2 tro:11-2,013?kst, Harmonie V- 5 cio, 0- E R_ A TAAND" 1"^ 5QQ4ceL, t IqnvIJIHIgII BIJLAGE 11 chr.muziekvereniging Soli Deo Gloria Voorzitter Jan van Scorelstraat KA Zaandam Telefoonnr.: ING bankrekeningnummer: KvK nr. Amsterdam: Zaandam, 29 augustus 2013 Onderwerp: reactie op Ontwerp Toekomstagenda Cultuur Geachte heer Geusebroek, Middels dit schrijven geven wij (Muziekvereniging Soli Deo Gloria Zaandam) onze reactie op de Ontwerp Toekomstagenda Cultuur en de voorgenomen wijzigingsplannen betreffende de huidige subsidieverstrekking. Om te beginnen willen wij één van onze belangrijkste doelstellingen met u delen. Wij vinden als christelijke muziekvereniging dat iedereen en vooral de jeugd recht heeft op het maken van muziek en muziekeducatie. Dat muziek maken en educatie niet alleen leuk is, maar zeker ook bijdraagt in de ontwikkeling van onze jeugd, is iets waarbij serieus stil gestaan moet worden. Wij verwijzen naar een artikel van de Volkskrant (htto:// nl/vkin1/3184/ooin ielarticle/detai /2011/06/18/amuzikaal-zijn-is-de-groteuitzonderino.dhtml) Zoais-genoemd.is muziekeducatie een belangrijk onderdeel van onze vereniging, welke zich vertaalt in opleidingen (door zeer gekwalificeerde docenten met conservatorium achtergrond) waarbij leden dezelfde HaFaBra diploma's behalen als bij de muziekschool. Met de voorgenomen plannen van de gemeente zullen onze doelstellingen komen te vervailen. Door het begrotingstekort zijn wij genoodzaakt de lestarieven significant te verhogen (+40%). Hierdoor zal het niet meer voor elke inwoner van Zaanstad financieel mogelijk zijn om muziekeducatie af te nemen. Ook zal het vangnet voor de laagste inkomens niet afdoende zijn en is dit vangnet überhaupt niet beschikbaar voor de middeninkomens. Tevens voorzien wij dat door de noodzakelijke verhogingen van contributie en lesgelden de aanmeldingen van jeugd bij onze vereniging zullen afnemen, waardoor er geen doorstroom meer zal plaatsvinden naar de andere orkesten. Met als gevolg dat de vereniging zal vergrijzen en in omvang zal afnemen. Wij, als bestuur van Soli Deo Gloria Zaandam, hebben begrip voor de stelfing van de gemeente Zaanstad dat meer aan eigen ondernemerschap en samenwerking gedaan dient te worden. Dit is echter, al enkele jaren, een andere belangrijke doelstelling van onze vereniging. Ons laatste evenement "Muziek op de Gracht" is hiervoor een goed voorbeeld. Zowel met de Zaanse ondernemers, als met de andere cultuur instellingen is samengewerkt. Ook werken aan naamsbekendheid is iels waar wij bijzonder succesvol in zijn. Dat dit echter niet beloond wordt, blijkt uit de brief die wij hebben ontvangen als reactie van een incidentele subsidieaanvraag. Daarin worden juist deze argumenten aangehaald om minder subsidie te verstrekken dan aangevraagd. Onderschelden met de Konmktijke Ereperming 178

179 Jaarlijkse subsidie versus projectsubsidie Soli Deo Gloria Zaandam is doordronaen van het feit dat wij voor de subsidie een grote bijdrage moeten leveren aan de Zaanse gemeenschap. Dit doen wij dan ook door meerdere optredens in het jaar te verzorgen voor een zeer uiteenlopend publiek. Dat de behoefte bestaat dit beter toetsbaar te maken begrijpen wij volledig, maar naar onze mening is het overgaan naar projectsubsidie niet de oplossing. De consequenties van het overstappen naar projectsubsidies zorgen ervoor dat de verenigingen de subsidie niet meer mogen gebruiken voor huisvesting. Dit terwiji huisvesting het zwaarst drukt op de begroting van eike vereniging. Tevens moet er een uitgebreid plan en begroting ingediend worden, waarbij de uren van de leden, om het project te laten slagen, niet meegenomen mogen worden in de begroting. Concreet betekent dit dat de projectsubsidie enkel gebruikt mag worden voor zaken die voor dat specifieke project ook aangeschaft worden. Een andere belangrijke consequentie is dat het bestuur en/of de organisatie van een evenement nog meer werk zal moeten verrichten om een eventuele bijdrage van de gemeente te verkrijgen. lk hoef u niet uit te leggen dat het besturen van een vereniging op zich, al een grote aanslag op onze vrije tijd vergt. Het overstappen naar een projectsubsidie zorgt dus voor een onevenredige hoeveelheid extra werk voor de vrijwilligers van een vereniging. Drastische verandering van het cuituurlandschap Niet alleen de voorgenomen plannen van de gemeente zullen grote financiële consequenties gaan hebben voor een vereniging, maar ook de administratieve lasten zorgen ervoor dat veel verenigingen niet meer in staat zullen zijn te overieven. Er zal dan ook een drastische verandering van het cultuuriandschap plaats gaan vinden in Zaanstad. De gedachte dat hierdoor weer nieuwe initiatieven zullen ontstaan is wat ons betreft dan ook totaal misplaatst, en wordt ook door geen enkel feit of arg ument onderbouwd. Passages uit de nota Hieronder willen wij op specifieke passages uit de nota (die wij overigens met verbazing tot ons hebben genomen) reageren: "Zaanstad subsidieert jaarlijks zo'n 50 amateurkunstverenigingen; koren, harmonielfanfarelbrassbands en toneelverenigingen. De lijst toont een vnj onsamenhangend en onevenwichtig beeld. Een paar voorbeelden: - Voor sommige verenigingen is de bijdrage van Zaanstad zo laag, dat de conclusie gerechtvaardigd is dat de leden deze ook zelf kunnen opbrengen." (blz. 9) Bij deze conclusie missen wij de cijfermatige onderbouwing zoals: hoeveel verenigingen hebben een lage subsidie? wat is de norm en wanneer is een subsidie volgens u te laag? hoeveel leden hebben deze verenigingen? Daarnaast willen wij benadrukken dat de bijdrage van de gemeente Zaanstad voor onze vereniging zeker niet te laag is en wij ons dan ook niet herkennen in deze conclusie. "Bij een aantal (11) veranigingen is de gemeentelijke subsidie per lid veel hoger dan de eigen bijdrage die de leden zelf betalen." (blz. 10) Bij 39 verenigingen is dit dus niet het geval waaronder onze vereniging. "Sommige verenigingen hebben een heel klein ledental en daarmee een zeer gering draagvlak." (blz. 10) Ook hier missen wij de cijfermatige onderbouwing zoals: hoeveel verenigingen hebben een heel klein ledental? Wat verstaat de gemeente onder een klein ledental? Hoeveel leden moet een vereniging hebben om genoeg draagvlak te hebben? Wij willen bij deze conclusie tevens opmerken dat wij ons verbazen dat de gemeente op basis van ledenaantal bepaalt of er draagvlak is en niet naar hoeveel mensen worden bereikt met de activiteiten van de vereniging. Onderschelden met de Koninklijke Erepenning 179

180 De huidige contributies voor amateurkunstverenigingen zijn over het algemeen veel lager dan bijvoorbeeld die van sportverenigingen of van commerciéle culturele aanbieders zoals de..laugdthaata..school aan de Zaan en Juvat Danw Acedemy (blz. 10) Wat het is punt wat u wiit maken met deze opmerking? Als wij het goed begrijpen, was het beter geweest als we een grote bijdrage hadden gekregen van de gemeente? Daarbij willen wij opmerken dat de genoemde organisaties zeer waarschijnlijk ook grotere uitgaven hebben. "Het huidige subsidiesysteem is njp voor hervorming." (blz. 10) Deze conclusie wordt zeer enkelzijdig en niet op basis van feiten en argumenten getrokken. Het hervormen van het huidige subsidiesysteem is een doel op zich geworden. De bijdragen die de verenigingen hebben geleverd in aanloop tot de cultuurnota is zeer selectief gebruikt "Er is een breed draagvlak om de huidige gemeentelijke subsidie voor amateurkunst voortaan op een andere manier in te zetten." (blz. 10) Over welk breed draagvlak hebben we het? De signalen die wij ontvangen (ook via het HaFaBra initiatief) geven totaal het tegenovergestelde beeld. "Amateurkunstverenigingen zullen meer zelfwerlaaamheid en ondernemerschap moeten tonen." (blz. 10) Wij kunnen stellen dat onze vereniging (Soli Deo Gloria Zaandam) vooraan loopt als het gaat om zelfwerkzaamheid en ondememerschap. ln de afgelopen jaren hebben wij diverse samenwerkingsverbanden tot stand gebracht, goede relaties opgebouwd met diverse sponsoren en commercieel samengewerkt met bijvoorbeeld Stichting Binnenstadmanagement Zaandam (SBZ). "In het werkatelier amateurkunst werd geopperd dat organisaties en verenigingen hun krachten meer zullen moeten bundelen." (blz. 10) U refereert hier naar het werkatelier amateurkunst waarbij dit inderdaad door de gemeente Zaanstad zelf werd geopperd. Het is dan ook bijzonder dat u dit in de nota naar voren brengt als zijnde dat de verertigingen dit zelf hebben ingebracht Daar is geen sprake van en we vragen ons af hoe de gemeente het bundelen van krachten concreet ziet "Het lijkt onafwendbaar dat in de toekomst verenigingen zullen verdwijnen, maar tegelijk zullen zich ook weer nieuwe initiatieven aandienen." (blz. 10) Met het voorgenomen beleid zal er zeker een significante verandering van het cultuurlandschap plaats gaan vinden omdat verenigingen het financiéle, maar zeker ook met de extra hoeveelheid (administratieve) werkzaamheden, niet vol kunnen houden. Overigens staat deze uitspraak totaal haaks op de uitspraak in de begeleidende brief waarin staat: 'We willen de huidige varititeit aan culturele functies voor Zaanstad behouden. "In het werkatelier amateurkunst werd geopperd dat verenigingen vooral behoefte hebben aan betaalbare ruimte om op te treden en aan betere promotle." Wat hierbij bedoeld werd is dat er gezocht werd naar betaalbare ruimten om te repeteren en/of les te geven. Wij kunnen echter "aan betere promotie niet plaatsen. "De gemeente is zich er terdege van bewust dat deze Toekomstagenda ingnjpende veranderingen en gevolgen voor organisaties en verenigingen met zich mee brengt." (blz. 3) De vraag is of de gemeente deze gevolgen wel echt overziet. Om het financiéle gat te dichten moeten we zowel een contlibutie- als een significante lesgeldverhoging doorvoeren. "Het huidige subsidiebudget voor amateurkunst en (kleine) cultumle organisaties blifit in tact." (blz. 2) Met deze zin wordt getmpliceert dat er feitelijk niet zo veel veranderd. Dit is echt niet het geval. Zie de reeds uitvoerige beschrijving in dit document Het doel van de gemeente blijft besparen op de uitgaven. Onderscheiden met de Konenklieke Erepertneng 180

181 Persoonlijke opmerking als voorzitter Als voorzitter van Soli Deo Gloria Zaandam heb ik zeer actief meegedaan aan de gesprekken tijdens de wedtateliers, gelet op wat in de nota terugkomt, kan ik niet anders conciuderen, dat de gemeente zeer selectief de punten eruit heeft gehaald, die haar voorgenomen beleid zouden moeten ondersteunen. lk vind dit een kwalijke zaak. Hiermee wordt de indruk gewekt dat dit een breed gedragen beeld is over hoe het in de toekomst zou moeten gaan. lk moet u telleurstellen. Dit is zeker niet het geval. Dit beleid wordt niet breed gedragen. De werkatetiers zijn naar mijn mening dan ook gebruikt als opstap naar deze beleidsnota. Ten slotte wil ik u meegeven dat wij altijd bereid zijn (en blijven) om mee te denken met de gemeente om een goede en evenwichtige balans te vinden in het aanbod van cultuur en de kosten. Namens het bestuur van muziekvereniging Soli Deo Gloria Zaandam Patrick van Bakkum Voorzitter Soli Deo Gloria Zaandam voorzitteresolizaandam.ni Telefoonnummer i.a.a. alle politieke partijen in de gemeenteraad van Zaanstad Ondetscheiden met de Korunklijke Erepermulg 181

182 AANGETEKENDE BRIEF D A 1 NL Irankering betaald 7,70 PostIL 30gr, :25 RECOMMANDÉ NL 38FIP1C A 2000 Pc&\zo G " 2coç\S\cx áce,9.ce \-- ce. ( V1 Gek.~1c:Kcá< Kaat 3 SRPICS A Vak u i13 0-Ï03-1h

183 183

184 BIJLAGE 12 Van: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Verzonden: woensdag 4 september :13 Aan: Postbehandeling Verseon Onderwerp: FW: Inspraak ZFC Zaandijk Ontwerp Toekomstagenda Bijlagen: Inspraak Ontwerp Toekomstagenda ZFC-Zaandijk.pdf Van: Voorzitter Zaandijks Fanfare Corps [mailto:voorzitterzfc-zaandiik.nl] Verzonden: dinsdag 3 september :51 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur CC: Hin, Judith Onderwerp: RE: Inspraak ZFC Zaandijk Ontwerp Toekomstagenda En hierbij dezelfde versie, met ondertekening en dagtekening. Met vriendelijke groet, Wilma Vloon Voorzitter Zaandijks Fanfare Corps Zaandijks Fanfare Corps 1 MUZIEKVERENIGING & MUZIEKSCHOOL 1 Van: Voorzitter Zaandijks Fanfare Corps [mailto:voorzitter@zfc-zaandiik.nl] Verzonden: dinsdag 3 september :41 Aan: 'toekomstagendacultuur@zaanstad.nl ' CC: 'Judith' Onderwerp: Inspraak ZFC Zaandijk Ontwerp Toekomstagenda Ls, De bijlage spreekt voor zich. lk verneem graag uw reactie. Met vriendelijke groet, Wilma Vloon Voorzitter Zaandijks Fanfare Corps Zaandijks Fanfare Corps 1 MUZIEKVERENIGING & MUZIEKSCHOOL

185 Geachte burgemeester en wethouder Cultuur van Zaanstad, geachte heer/mevrouw Meyer, Namens het bestuur van Zaandijks Fanfare Corps te Zaandijk, wil ik gebruik maken van de inspraakmogehjkheid over de Ontwerp Toekomstagenda Cultuur, zoals u die aan ons toezond met de datum 11 juli 2013 en met kenmerk Domein Stedelijke Ontwikkeling/B&O, Zaandijks Fanfare Corps maakt al 124 jaar deel uit van de Zaanse samenleving en daarmee van het Zaanse cultureel erfgoed. De banden met de lokale overheid zijn al die jaren goed geweest. Zo speelde ZFC een grote roi bij de viering van het 400-jarig bestaan van Zaandijk in 1894, deed hetzelfde 100 jaar later, hielp mee met het afscheid van de Bannehof (Concert voor Sloopkogel en Fanfare) en is aanspreekpunt voor de gemeente bij de cultuurnota's ult heden en verleden. En ZFC doet meer: ZFC beschikt over een kwalitatief goed orkest, organiseert veel concerten, heeft een professionele muziekopleiding (landelijke standaard en exarneneisen), een opleidingsorkest, geeft muzikale workshops aan basisschoolleertingen, herdenkt door te spelen op 4 mei, stelt haar gebouw beschikbaar voor andere verenigingen, levert reuring in de stad, heeft het initiatief genomen om een platform op te richten voor de Zaanse HaFa-orkesten en levert trouw en op vrijwillige basis zoals gezegd, input en kennis voor de cultuurnota's. De ZFC-opleiding heeft al de nodige Conservatoriurnstudenten opgeleverd. Deze mensen zien we nu terug als professional in de grote orkesten en/of leiden nu onze en andere leerlingen op. Daarnaast is ZFC leverancier van muzikanten voor Zaanse bands als de Ruben Hoeke Band en Ten-Hut en is er sprake van een inspirerende crossover van aetieve spelers. Conservatoriumstudenten deden met ZFC hun master-of bachelorexamen voor dirigent. Daarnaast is wat ZFC doet fijnmazig. Daar bedoelen we mee dat kinderen een culturele uitlaatklep op loop- en fietsafstand hebben doordat de vereniging om de hoek ligt. Door zelfs de minimale subsidies te laten verdwijnen, neemt de gemeente afscheid van de vereniging op de hoek en maakt zo cultuur onbereikbaar voor jeugd. Aileen die ouders die kinderen heen en weer rijden naar een locatie aan de andere kant van de stad zullen hun kinderen nog kennis laten maken met cultuur. ZFC is een vereniging die 'van elk dubbeltje een euro maakt'. Dit is een uitspraak Cees Tip tijdens bijeenkomst over de toekomst. ZFC staat dus grotendeels tvoor ca. 90%) op eigen benen, werkt actief samen, en heeft een eigen visie heett op Muziekeducatie. ZFC heeft samengewerkt met de stadscomporest en de dechter, basisscholen, een VMBO-school. de Kinderboerderij, Fluxus (docent), andere muziekverenigmgen, koren, een internationale solist en idem dirigent en community artprojecten uitvoert, gericht op de lokale bevolking. ZFC weet dus van eigen kracht, zelfredzaamheid, ondernemerschap, samenwerken, sociale cohesie, cultuureducatie etc_ Kortom, ZFC is reeds wat de Ontwerp Toekomstagenda beoogt en dat vind ik niet terug. ZFC heeft samen met de andere Zaanse muziekverenigingen het initiatief genomen om samen te gaan werken en heeft de laatste anderhalf jaar actief gezocht naar contact en samenwerking met Fluxus en de gemeente Zaanstad, De Ontwerp Toekomstagenda schiet dus te kort. In het algemeen gesproken is de maatschappelake bijdrage in de lange bestaansgeschiedenis en de actuele situatie van onze muziekvereniging niet herkenbaar in de Toekomstagenda. Dit betekent dat dit Ontwerp niet kan dienen om tot zorgyuldige besluitvorming te komen, laat staan om tot stopzetting van de subsidie over te gaan. lk vraag ii dan ook om de bestaande subsidie en de basis daarvoor te handhaven. De ingredienten daarvoor zijn die 1 185

186 van de vorige alinea. Wellicht ten overvloede merk ik op dat geen van de genoemde argumenten voor stopzetting van de subsidie (pag. 10 onderaan en 11) op ZFC van toepassing zijn: De subsidie voor ZFC is niet verwaarloosbaar maar met iets minder dan 10% van de begroting substantleel, dit is dus geen argument. De contributie per hd is niet lager dan de gemeentelijke subsidie; 10 leden van ZFC brengen meer op dan de jaarlijkse subsidie, dit argument heeft eveneens geen betrekking op ZFC. Het is een misvatting van degemeente leden van zfc subsidieert zoals in de tekst wordt gesuggereerd. Met de subsidie wordt o.a. een deel van de kosten afgedekt om de Zaanse jeugd te betrekken bij de blaasmuziek en dit is bij lange na niet genoeg om de kosten van werving, de tekorten op de jeugdopieiding en de aanschaf van instrumenten te vergoeden. ZFC-ers dragen zelf het grootste deel van de kosten en leveren vrijwillige inzet en betalen daarnaast ook nog de reguliere contributie; ZFC heeft geen klein ledental en een smal draagvlak, overigens zou hier moeten staan dat het oprichten en in stand houden van een vereniging ter besluitvorming aan de leden van een vereniging is en geen onderwerp dat aan de orde kan worden gesteld door de gemeente; Als ik de contributie van de 2 omiiggende voetbalverenigingen op 100 zet (zijn bijna gelijk) dan is de contributie van ZFC 127 en is daarmee dus niet lager maar substantieel hoger; Als ik het lesgeld van de genoemde commercièle dansscholen nakijk dan vallen de lesgelden van ZFC precies er tussenin. Ook dit argument houdt geen stand en onze vereniging blijkt marktconform te opereren. Ook vraag ik u om in de definitieve versie de volgende omgevingsfactoren van ZFC op te nemen, waaruit blijkt dat er, mede door besluitvorming van de gemeente of de rijksoverheid, een flink aantal negatieve factoren op de vereniging inwerken. Het gaat om de volgende factorere Het budget van het wijkoverleg dat ingezet kon worden voor projecten is sinds 2013 stopgezet; De gerneente subsidieert het gelijkwaardige lesaanbod van Fluxus en organiseert sinds jaar en dag zo onze concurrentie, in de Toekomstagenda wordt het initiatief genomen om deze gesubsidieerde concurrentie in het Cultuurhuis te vervolgen, in dat geval vraag ik hierbij eveneens ondersteunende faciliteiten aan voor onze opleiding en een vergoeding per leerling; De gemeente faciliteert (terecht) een centrum voor de Kunsten. Helaas is er vanuit Fluxus (zeker 15 jaar) geen enkele instroom of aanmelding geweest bij onze vereniging en is langere tijd geen sprake van versterking van elkaars functies. De op mijn initiatief ingezette gesprekken hebben nog geen concreet resu(taat opgeieverd; Door het wegvallen van de ANBI-status voor muziekverenigingen, kan op een aantal fondsen waaronder het voor onze vereniging belangrijke Schipholfonds, geen beroep meer worden gedaan. Ook aan die zijde drogen inkomstenbronnen op. Deze bronnen worden vooral ingezet voor educatie en de aanschaf van instrumenten die in bruikleen worden gegeven; Door het Jeugdcu Ituurfonds kunnen de lagere inkomens gebru ik gaan maken van ons lesaanbod. ZFC heeft zich daarvoor aangemeld, Het probleem zit daarnaast bij de midden- of modale inkomens. ZFC kan door de combinatie van een professioneel lesaanbod en organisatie van de lessen door vrijwilligers, een redelijke prijs vragen voor de lessen. Door stopzetting van de subsidie raken de muzieklessen voor juist deze groep, die belangrijk is 2 186

187 voor een evenwichtige samenleving, buiten de reikwijdte van de portemonnee van veel gezinnen; Naast de verhoging van de lestarieven, zal ook sprake moeten zijn van verhoging van de toch al hoge contributie van de vereniging, hiermee komt de toegankelijkheid van de (openbare) vereniging voor alle lagen van de bevolking in gevaar; Door de economische omstandigheden, hebben donateurs en sponsoren meer moeite om hun bijdrage te blijven verstrekken, ook hier is sprake van (een gelukkig langzame) afbrokkeling van steun. In de begeleidende brief en de Toekomstagenda wordt geschetst dat de subsidie per 2015 wordt stopgezet. Verderop in de nota, op pagina 17 blijkt dat al in 2014 zal worden overgegaan tot een gedeeltelijke afbouw. De reden hiervoor is, ik citeer: 'De organisaties krijgen zo de gelegenheid om zich voor te bereiden op het nieuwe systeem.' Dit is een drogreden, lk vind het storend in de opbouw van de Toekomstagenda dat dit voorgenomen besluit niet eerder en duidelijker wordt gecommuniceerd. Als het definitieve besluit In oktober 2013 valt, dan heeft ZFC twee maanden, en dat is echt onvoldoende, om haar financien te herzien en besluiten te nemen over de consequenties van deze afbouw. Pds de gemeente echt meent dat 2FC zich zou moeten kunnen voorbereiden op deze tegenwind, dan zal dit voorstel van tafel moeten. lk stel voor om deze passage op pagina 17 niet van toepassing te laten zijn op 2FC en de subsidieregeling zoals die nu bestaat, voort te zetten voor onze vereniging. Ten slotte vind ik het weinig eiegant dat de inspraaktermijn in de zornerstop valt, zelfs met het uitstel is de broodnodige afstemming een crime geweest omdat het bestuur geen vergaderingen had gepland en niet voltallig-bijeen heeft kunnen komen. Deze planning belemmert het overleg in het bestuur en de afstemming met de leden van ZFC en dit geldt ook voor de contacten binnen het Zaanse HaFaBra-initiatief, al hebben we ons wat dat betreft van onze beste kant laten zien en horen op 29 augustus. Lang leve de aanwezigheid van Wifi op campings en in havens in binnen- en buitenland waardoor de voorzitters van de Zaanse muziekverenigingen toch nog contact rfiet elkaar konden leggen. De Ontwerp Toekomstagenda roept veel vragen op, aan het einde van deze zienswijze (en hierbij behorend) heb ik nog een reeks vragen opgenomen. ZFC is, zoals altijd, bereid tot verdere toelichting, informatieverstrekking en overleg. Met vriendelijke groet, dr.")2 1 FC Wilm Voorzitt 3 AepkJvvL'er(-- 2e)j i.a.a.de raadsleden gemeente Zaanstad en de wijkmanager Rooswijk 3 187

188 Wil de gemeente in de nieuwe versie aandocht besteden oan de opleidingen die door de vereniging(en) in Zaanstad worden gegeven? Mogen wij straks onze kosten voor de 4 mei-herdenk1ng declareren bij de gemeente? Kunnen wij straks een aanvraag indienen voor het verder inrichten von nu kale concertiocaties waarvoor we nu hoge kosten moeten maken? Beseft de gemeente dat ZFC noast hoar sociale functie ook een springplank is voor bijzonder getalenteerde leerfingen en een groot netwerk heeft van professionols die ons weten te vinden als hun studenten moeten afstuderen? Is het niet zo, dat voor het juiste overzicht en inzicht in de beschikbare culturele infrastructuur, deze rof en functie von de vereniging (en) en evt. andere aonbieders, nu door de radar van Zoonstad opgepikt moeten worden en worden weergegeven in de Toekamstagenda? Is het niet zo dat de noodzakelijke besparingen juist met behulp van die bestaande infrastructuur echt gerealiseerd kunnen worden door in overleg te gaan met die infrostructuur en veel meer gebruik te maken van die infrastructuur? Is het niet zo, dat ZFC reeds een actieve rof vervult en zeff initiatiefnemer is ats het gaat om contacten en overleg met de partijen die zich in Zaanstad met muziekeducatie bezighouden? Woarom is de informatie die wij deelden tijdens gesprekken met de wethouder, ambtenaren en het factsheet en de input die we gaven tijden het werkatelier niet teruggekomen1n de Toekomstagenda? fs het bekend dat ZFC nooit 'nee' zegt als een beroep wordt gedaan op ons? is het niet zaak om in de nieuwe versie van de Toekomstagenda aandacht te besteden aon de maatschappelijke relevantie van een vereniging ofs ZFC? is het niet zook dot de gemeente in de Toekomstagenda, bekende en reeds geleverde informotie opneemt, opdat de besfuitvorming met ingrijpende conseguenties straks deugdelijk is en gebaseerd op feiten?is dit niet een voorwaarde om daadwerkelijke bezuinigingsdoelstellingen te kunnen reafiseren? Vind u niet dot ZFC een cornpliment zou moeten krijgen dot zij met zo weinig subsidie of zoveel zeffredzaamheid toont en zoveel teruggeeft? Vind u niet dat de gemeente met deze maatregelen zo goed als niets heeft te winnen en dat ZFC en de Zaandijkse somenfeving hier veel mee heeft te verliezen? Hoe ziet precies het in de Toekomstagenda genoemde draagvlak voor de bezuinigingen eruit, wie zijn hiervoor en is er wellicht juist ook sprake van ontbrekend draogvlak? Is de gemeente het met me eens dat een reeds in 2014 in te zetten korting op een duidelijke manier moet worden gecommuniceerd? Blifft het budget van in de komende jaren beschikboar voor de amateurkunst? Hoe wordt het budget op diernoment verdeeld?1s de gemeente met ons von mening dat zij op dit moment alleen duidelijk moakt dot de subsidie voor ZFC op korte termijn wordt stopgezet? Oat er nag niets gezegd kan worden over de toekomst omdat voor de besteding van het budget geen enkel concreet plan bestaat, loot staan dot duidelijk is woarop aanspraak kan warden geaaan? Hoe hoog wordt de bijdrage van of namens de gemeente voor de docenten in het Cultuurhuis? Wordt gezocht naar een versterkend effect von ae opleidingen bij de HaFaBra-verenigingen en de door Zaanstod in te richten voorzieningen? 1-/ 4 188

189 189

190 BIJLAGE 13 Van: Verzonden: Aan: Onderwerp: Bijlagen: Mailbox Toekomstagenda Cultuur dinsdag 3 september :17 Postbehandeling Verseon FW: Protestbrief Apollo Cultuuragenda Protestbrief Cultuuragenda 2014.DOC Gaarne koppelen aan zzid Bedankt Groet Martin Van: Cor Klomp [mailto:klomplw4 hetnet.nn Verzonden: maandag 2 september :17 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Onderwerp: Protestbrief Apollo Cultuuragenda Geachte heer Geusebroek, Hierbij vindt u onze zienswijze betreffende het Ontwerp Toekomstagenda Cultuur Mvrgr, C. Klomp Harmonie APOLLO Zaandijk 1 190

191 Boschjesstraat (1K Koog aan de Zaan Tel: / Mail: info@apollozaandijk.n1 Koog aan de Zaan 31 augustus Reactie op Ontwerp Toekomstagenda Cultuur Geachte heer Geusebroek, Met dit schrijven geven wij, bestuur van Harmonie Apollo Zaandijk, onze reactie op het Ontwerp Toekomstagenda Cultuur en de wijzigingsplannen subsidieverstrekking. Als deze plannen worden uitgevoerd zal dat resulteren in het bijna onmogelijk maken van de muziekeducatie aan de jeugd. Ook financieel zwakkeren wordt de kans op muziek maken ontnomen. De contributies en lesgelden zullen verhoogd moeten worden en dat is niet prettig in deze crisistijd. Er zullen muzikanten afhaken waardoor onze positie verzwakt zal worden. Het zal voor ons ook moeilijker worden ons Eigen Gebouw te onderhouden, hoewel wij wel veel zelfwerkzaamheid hebben. Er zijn toch veel vaste lasten. Interessant detail: Meer dan de helft van de gemeentelijke subsidie die wij tot nu toe ontvangen via de "voordeur" verdwijnt via de "achterdeur" naar de gemeentelijke belasting. (WOZ) Harmonie Apollo is het oudste harmonieorkest in de regio (1895). Door de gemeentelijke plannen zou het zelfs zomaar kunnen gebeuren dat dit "brok cultuur" na bijna 120 jaar zal verdwijnen! Geen muziek meer bij de 4 mei herdenkingen, st. Nicolaas intochten enz. Wij moeten er niet aan denken! Wij begrijpen natuurlijk wel dat Gemeente Zaanstad geld tekort komt na allerlei tegenvallers en dure projecten, daarom lijkt het gemakkelijk geld weg te halen bij de Cultuursector. Die zijn de gemakkelijkste prooi, zijn niet zo strijdbaar, hebben geen grote mond. Samengevat: Harmonie Apollo Zaandijk wijst het Ontwerp Toekomstagenda Cultuur

192 Wij begrijpen natuurlijk best dat er financieel iets moet gebeuren bij Gemeente Zaanstad. Daarom hadden wij ook kunnen begrijpen als er een kleine vermindering van subsidies was aangekondigd, maar niet plotseling de subsidie geheel laten verdwijnen. Ook het tijdstip, de zomervakantie, van de aankondiging kwam onsympathiek over. Liefst zien wij dat de subsidie onaangetast blijft. Ten slotte zijn wij natuurlijk altijd bereid om mee te denken en te overleggen over wijzigingen in het subsidie beleid. Namens het bestuur van muziekvereniging Harmonie APOLLO Zaandijk, C. Klomp Penningmeester klomplw4hetnet.n1 tel:

193 193

194 BIJLAGE 14 Van: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Verzonden: dinsdag 3 september :10 Aan: Postbehandeling Verseon Onderwerp: FW: bezwaarschrift Muziekvereniging Onderling Genoegen Krommenie Bijlagen: cultuurnotabezwaarogkrommenie.docx Gaarne koppelen aan zzid 2013/ Bedankt Martin Van: elvira [mailto:e.drummen(aupcmail.nij Verzonden: zondag 1 september :05 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Onderwerp: bezwaarschrift Muziekvereniging Onderling Genoegen Krommenie Geachte heer Geusebroek, Bijgaand treft u onze zienswijze aan op de Ontwerp Toekomstagenda Cultuur. Wij verzoeken u onze brief beschikbaar te stellen in het Raadsinformatiesysteem. Wij zien graag uw reactie tegemoet, met vriendelijke groet, Elvira Mollee-Drummen Voorzitter Muziekvereniging Onderling Genoegen Krommenie Postbus AF Krommenie /

195 Gemeente Zaanstad Domein Stedelijke Ontwikkeling T.a.v. dhr. M. Geusebroek Postbus GA Zaandam e4 r, cf anjare-or est) Krommenie, 1 september 2013 Geachte heer Geusebroek, Graag vraag ik uw aandacht voor onze visie op de Ontwerp Toekomstagenda Cultuur en de voorgenomen wijzigingsplannen omtrent de huidige subsidieverstrekking. Cultuur aan de basis van ieder kind Als Muziekvereniging Onderling Genoegen spelen wij in Krommenie een belangrijke rol. Niet alleen voor onze leden die iedere week met veel plezier muziek maken. Maar zeker ook voor de samenleving van Krommenie. Muziekvereniging OG zorgt jaarlijks voor presentaties op de basisscholen om de kinderen in het basisonderwijs kennis te laten maken met muziek in het algemeen en het spelen van muziek in verenigingsverband in het bijzonder. Na de kennismaking kunnen de kinderen zich aanmelden voor kennismakingslessen op een instrument naar keuze. Voor deze kennismakingslessen berekenen wij een klein bedrag om muziek maken toegankelijk te maken. De hierbij gemaakte meerkosten inclusief de korting op lesgelden komen ten laste van de begroting van de vereniging. Kinderen uit gezinnen met lagere inkomens kunnen bij onze vereniging aanspraak maken op een vergoeding via het Jeugdcultuurfonds. Jeugd speelt een belangrijke rol binnen onze muziekvereniging. Muziek maken is belangrijk in de ontwikkeling van kinderen. Daarnaast heeft muziekmaken in verenigingsverband een zeer belangrijke sociale functie. Jeugd en jongeren treffen elkaar op repetitieavonden waardoor er een grote sociale saamhorigheid ontstaat. Deze sociale saamhorigheid gaat verder dan alleen onze verenigingsaktiviteiten. De jongeren gaan regelmatig met elkaar op stap in hun vrije tijd en in onze omgeving. Feitelijk draagt OG hierdoor bij aan 'het van de straat houden' van onze jeugd en alsmede de daarbij optredende groepscontrole. Door het aantrekken van gediplomeerde docenten en dirigenten zorgt OG al vele jaren voor de ontwikkeling en ontplooiing van muzikale talenten. leder jaar organiseren wij weer een solistenconcours en een jeugdorkestenfestival waaraan een tiental jeugdorkesten uit de Zaanstreek en omgeving deelnemen.. 195

196 Versterking van identiteit en imago Cultuur draagt bij aan het versterken en uitdragen van de Zaanse identiteit. OG streeft naar een hoog niveau van amateurmuziek en heeft daarvoor hooggekwalificeerde docenten en dirigenten aangetrokken. Door onze succesvolle deelname aan concoursen en kampioenschappen zetten wij de amateurmuziek in de Zaanstreek steeds weer op de kaart. Onze dirigent Erik Janssen heeft met zijn andere orkesten reeds meerdere nationale en internationale titels behaald en staat garant voor de muzikale aantrekkingskracht van onze vereniging Afgelopen juni gaven we in samenwerking met Margriet Eshuijs, Maarten Peeters en Benjamin Herman (allen afkomstig en woonachtig in de Zaanstreek) een druk bezocht concert tijdens het Midzomer Zaanfestival. Daarnaast verleent OG iedere jaar weer haar muzikale bijdrage aan de 4-mei herdenking en de intocht van de Sint. Ook tijdens de Braderie en de kerstmarkt klinken de klanken van onze muzikanten. Voor het begin van de zomervakantie kunnen alle inwoners van Krommenie en omstreken kosteloos naar ons Parkfestival komen luisteren. De kosten die gemaakt worden voor deze optredens komen geheel voor rekening van de muziekvereniging. Kortom muziekvereniging OG zorgt voor een muzikaal levendig Krommenie met veel reuring! Onderhoudssubsidies versus projectsubsidies Het besturen van een vereniging kost naast heel veel tijd, weinig geld vanwege het vrijwillige karakter van de bestuursleden en de talrijke andere vrijwilligers die zorgen voor het draaiende houden van een vereniging. Zij zorgen voor de organisatie van talrijke activiteiten die voor de vereniging geld opleveren om de kosten te drukken. Je mag dan gerust stellen dat er binnen OG sprake is van echte ondernemersgeest. Door de verkoop van kalenders, de inzameling van oud papier, de organisatie van rommelmarkten, collecte en tombola's worden de extra kosten voor concerten, dirigenten, en andere ledenactiviteiten betaald. Daarnaast merken we op dit moment dat door de financiële crisis donateurs en sponsoren terughoudender zijn in het steunen van onze vereniging. Wij trachten als vereniging door samen te werken met andere HafaBra verenigingen in de Zaanstreek onze krachten te bundelen in gezamenlijke projecten. Wij zijn samen met Soli Zaandam en ZFC initiatiefnemer van het oprichten van een platform voor de Zaanse HafaBra orkesten. Wij attenderen u erop dat de gemeentelijke subsidie een substantiële 9 % uitmaakt van onze totale begroting. Ons contributiepeil is in vergelijking met andere muziekverenigingen aan de hoge kant; de vergelijking met een sportvereniging gaat volledig mank aangezien er sprake is van een teamsport met groepstrainingen door eigen oudere leden. Bij een muziekvereniging worden hogere (opleidings-) kosten gemaakt door de individuele lessen van professionele docenten. Mede door de hogere opleidingskosten is onze gemiddelde contributie ook hoger.. Een verdere contributieverhoging kan niet aan de orde zijn aangezien de muziekvereniging dan minder toegankelijk wordt voor nieuwe (jeugd)leden en ons 117-jarig voortbestaan in gevaar komt. 196

197 Daarnaast is het voor onze vereniging niet mogelijk en niet acceptabel om twee maanden voor aanvang van een nieuw begrotingsjaar (2014) een oplossing te vinden voor deze grote verandering aan de inkomstenkant aangezien de plannen voor concerten en activiteiten vaak al ruim een jaar van te voren gemaakt worden. Wij maken ons ernstige zorgen of er in de nieuwe opzet nog voldoende continuïteit van de gemeentelijke steun aan deze activiteiten geboden kan worden. Als er ieder jaar weer aanvragen op projectbasis ingediend moeten worden, dan is het nog maar de vraag of OG in Krommenie haar maatschappelijke bijdrage, zoals bijvoorbeeld 4 mei-herdenking etc. kan blijven spelen, de scholen op structurele basis bezocht kunnen worden enz. In elk geval zal daarbij onze kwalitatief goede bijdrage aan de gemeenschap en de (blaas)muziek in het algemeen onder druk komen te staan. Het subsidiebedrag voor onze vereniging is slechts een kleine druppel in het grote bedrag van de totale cultuurnota. Mochten de activiteiten vallende binnen de cultuurnota door professionals tegen betaling uitgevoerd moeten worden, dan zullen de kosten hiervoor een veelvoud zijn van dit bedrag. Daarnaast kost de ambtelijke molen bij het opstellen van richtlijnen en verwerken van alle aanvragen van projectsubsidies wellicht meer dan het huidige subsidiebedrag voor de amateurkunst. Daarbij nog afgezien hoe de toewijzing van de aanvragen zal geschieden bij overschrijding van het beschikbare bedrag in de jaarbegroting. Conclusie Wij zien de door de gemeente verstrekte subsidie dus niet als een onderhoudssubsidie voor de vereniging maar als een tegemoetkoming in de kosten die door OG gemaakt worden voor de optredens en activiteiten in het kader van de doelstellingen van het cultuurbeleid binnen de gemeente. Cultuureducatie, versterking identiteit Krommenie en muzikaal imago Zaanstreek, Wij vragen u dus om met onze bezwaren rekening te houden. Wij zullen voor de toekomst dan waarmaken waar de inwoners van Krommenie en omstreken reeds vele jaren op kunnen rekenen tegen de laagst mogelijke kosten op een verantwoord muzikaal peil. Mocht u nog een nadere toelichting wensen op onze visie dan zijn wij hiertoe altijd bereid. Namens het bestuur van Muziekvereniging Onderling Genoegen Krommenie Elvira Mollee-Drummen Voorzitter Tel e.drummen@upcmail.nl i.a.a. alle raadsleden van de Gemeente Zaanstad 197

198 From: Page 1 "Postbehandeling Verseolf <postbe tandelmgverseonri?zaanstad.nl> BIJLAGE 15 Date: 8/28/2013 3:18:24 PM Attaelunents: defmitieve reactie op cultuuragenda.docx Van: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Verzonden: woensdag 28 augustus :21 Aan: Postbehandeling Verseon Onderwerp: FW: reactie op cultuuragenda Gaarne koppelen aan zzid: 2013/ Bedankt Martin Van: Bestuur 0 en M Zaanstad [mailto:omzaanstadmive.na Verzonden: zondag 25 augustus :54 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Onderwerp: reactie op cultuuragenda Geachte heer, mevrouw, graag vraag ik uw aandacht voor de bijlage met onze reactie op de cultuuragenda. Mocht u na het lezen van ons stuk nog vragen hebben, dan zullen wij die graag beantwoorden. Met vriendelijke groet, Puck Wokke, secretaris Operette & Musical Zaanstad de Bakker G Uitgeest omzaanstadrlive.ni 828_

199 Geachte commissie, Het bestuur van Operette en Musical Zaanstad heeft kennis genomen van het ontwerp van "toekomstagenda cultuur ". We hebben begrip voor het feit dat er bezuinigd moet worden en dat er daarvoor keuzes gemaakt en speerpunten benoemd moeten worden. Om na te gaan wat deze nota voor ons betekent hebben we de uitwerking van het voorgenomen cultuurbeleid met betrekking tot de pijler " kunstbeoefening in de vnje tijd " voor onze vereniging in beeld gebracht. Allereerst schetsen wij een beeld van onze vereniging en onze activiteiten( zie 1). Vervolgens gaan we in op de financiële consequenties ( 2 ) en de beschikbare fysieke ruimte ( 3 ). Tenslotte onze conclusies ( zie 4). 1.0nze vereniging. Onze vereniging, Operette en Musical Zaanstad ( O&M ), heeft ruim 50 leden en wordt daarnaast geholpen door een tiental vrijwilligers. O&M bezit een eigen onderkomen voor repetities, maken van kleding, bouwen van decors en opslagruimte voor kleding en decorstukken. O&M is in 2012 ontstaan uit een samengaan van de Zaanse Operette Vereniging ( ZOV, bestaande sinds 1945 ) en de Krommeniër Operette Vereniging ( KOV, bestaande sinds 1919). Beide verenigingen hadden jaarlijks een productie, aanvankelijk alleen operette, later bij ZOV afgewisseld met musical. Bij O&M zal, zoals de naam al aangeeft, die afwisseling gehandhaafd blijven. De producties worden ingestudeerd met behulp van een professionele dirigent, regisseur en choreografe. Bij de uitvoeringen wordt gebruik gemaakt van een begeleidingsorkest bestaande uit professionals alsmede een lichttechnicus en gehuurde geluidsapparatuur met bediening. Daarbovenop komt dan ook nog de huur van De Bres voor generale repetities en uitvoeringen en dat tegen commerciële prijzen. Kortom, onvermijdelijke kosten om een kwalitatief acceptabele uitvoering te verzorgen. Beide verenigingen hadden 3 tot 6 uitvoeringen van hun productie in "De Bres " te Wormerveer. Veelal met hetzelfde publiek. Het afgelopen jaar heeft de productie van O&M ( operette "De Zigeunerbaron" ) circa 1000 betalende bezoekers getrokken. De yeelal wat oudere bezoekers komen met name uit het noordelijke deel van Zaanstad, bezoeken al jaren de uitvoeringen van ZOV/KOV en nu O&M. 2. Financiële plaatje. In uw ontwerpagenda geeft u aan over te willen gaan van een instandhoudingssubsidie naar projectsubsidies. In vermeldt u hierover : "Er is een breed draagvlak om de huldige gemeentelijke subsidie voor amateurkunst voortaan op een andere manier in te zetten. De vanzelfsprekende, jaarlijks terugkerende subsidies aan verenigingen en organisaties verdwijnen. Amateurkunstverenigingen zullen meer zelfwerkzaamheid en ondernemerschap moeten tonenii. We zijn ons er van bewust dat het lokale speelveld hierdoor ingrijpend kan gaan veranderen. In het werkatelier amateurkunst werd geopperd dat organisaties en verenigingen hun krachten meer zullen moeten bundelen. Het lijkt onafwendbaar dat in de toekomst verenigingen zullen verdwijnen, maar tegelijk zullen zich ook weer nieuwe initiatieven aandienen." Om met het laatste te beginnen : 70V en KOV zijn verdwenen en samengegaan in een nieuwe vereniging ( O&M ) teneinde een betere financiële basis te krijgen. Tevens is daarbij de musical meer in beeld gebracht om ons aantrekkelijker te maken voor de jeugd, zowel leden als bezoekers. 199

200 Zelfwerkzaamheid en ondernemerschap zijn binnen onze vereniging al langer een noodzaak en worden volop uitgenut. Om dat te adstrueren de volgende cijfers : Contributies ( 180 per lid per jaar ) Entreegelden ( 15 per bezoeker ) Overige inkomsten Die overige inkomsten worden door een maximale eigen inzet verworven door : sponsorwerving, advertenties en tombola rond de productie ( 8.200) concerten, bingo, braderie, vriendenloterij, kledingverhuur etc. ( 8.300) Verhogen van entreebewijzen en contributie lijkt ons op dit moment geen verstandige zet. Enerzijds gezien de locatie waar we optreden en anderzijds merken we al een teruggang in de vaste afnemers van kaarten met onder meer als reden : minder te besteden dus... Als de gemeentelijke subsidie ( E tegenover 60 beoefenaars en 1000 bezoekers ) daarnaast ook wegvalt hebben we een serieus probleem dat wij niet meer kunnen opvangen. Dit zal ook het einde van onze vereniging betekenen. En wij voorzien niet dat er een herstart komt uit wat voor initiatief dan ook. De operette en musical is dan weg uit het noordelijke deel van de zaanstreek. Een aderiating voor de beoefenaars en het publiek. 3.De beschikbare ruimte ln hoofdstuk 1 "Visie en aanpak op hoofdlijnen" lezen we : " De gemeente wil het huidige budget voor amateurkunst in stand houden, maar niet meer inzetten voor het in stand houden van individuele verenigingen. Ondersteuning kan geboden worden in de vorm van gemeenschappelijke faciliteiten, waarvan meer organisaties kunnen profiteren. Een dergelijke koers is in Zaanstad al eerder in gang gezet binnen de sportsector. Op incidentele of tijdelijke basis bieden we activiteiten en initiatieven een steuntje in de rug." en in hoofdstuk 3 "Actieve cultuurbeoefening in de vrije tijd" lezen we : "In het werkatelier amateurkunst werd geopperd dat verenigingen vooral behoefte hebben aan betaalbare ruimte om op te treden en aan betere promotie. Het toekomstige cultuurcluster biedt aantrekkelijke mogelijkheden voor amateurkunstverenigingen. Een deel van het huidige amateurkunstbudget kan ingezet worden om het digitale Zaanse Cultuurplein om te vormen tot een integrale website, waarop het totale vrijetijdsaanbod voor actieve cultuurbeoefening voor iedereen zichtbaar en toegankelijk is. Van zo'n collectieve voorziening kunnen alle verenigingen en culturele organisaties profiteren. Het overige deel van het amateurkunstbudget is dan beschikbaar voor eenmalige initiatieven of projecten, die aansluiten op gemeentelijke beleidsdoelstellingen.". Over betaalbare ruimte willen wij het volgende kwijt. Sinds jaar en dag vinden onze uitvoeringen plaats in Partycentrum De Bres te Wormerveer, het enige theater in het noordelijk deel van de Zaanstad met voldoende faciliteiten daarvoor. Ons publiek bestaat over het algemeen uit wat oudere mensen die niet alleen gehecht zijn aan onze vereniging maar ook aan de plaats waar wij onze uitvoeringen hebben. Veel donateurs houden een bestelling van kaarten al aan omdat ze eerst willen weten of we wel in De Bres optreden. Onze vereniging heeft een duidelijke plaats binnen de gemeenschap. De Bres had die plaats ook als trefpunt voor diverse verenigingen en hun activiteiten. De Bres is het oude verenigingsgebouw van Wessanen, in 1993 om niet overgedragen aan de Gemeente met de wens dat dat het een sociaal-culturele bestemming zou houden en als onderkomen voor verschillende verenigingen zou blijven dienen. De exploitatie werd overgedragen aan Stichting Cultureel Centrum De Bres waarvan het bestuur werd gevormd door afgevaardigden van Wessanen, de gemeente en de verenigingen die gebruik maakten van de faciliteiten van De Bres. 200

201 Door een dergelijke bestuurssamenstelling werd recht gedaan aan de intenties van Wessa nen. Daarna ( in 2004? ) is ook het eigendom van het gebouw door de gemeente overgedragen aan de Stichting. Daa rmee kwamen zowel exploitatie als eigendom ven De Bres in handen van de stichting die in 2008 haar naam wijzigde in Stichting " La Breche " Resta urant, Theater en Partycenter. Overigens waren er inmiddels nog maar drie bestuurders van de stichting. De tarieven zijn in de loop der jaren van cultuur-vriendelijk naar stevig-commercieel gegaan. Reden dat menig vereniging zich eraan onttrokken heeft en elders zijn heil is gaan zoeken. Navraag heeft ons geleerd dat binnen het huidige stichtingsbestuur ( van nog steeds 3 mensen ) vastgoed-, horeca- en entertainmentbelangen vertegenwoordigd zijn. Overigens is De Bres al een aa nta I maa nden gesloten en is de vrees gerechtvaardigd dat, zo het weer open gaat, de beschikbaarheid tegen nog hogere commerciële prijzen zal zijn. Gezien het bovenstaande hebben wij weinig vertrouwen in de gemeente als het gaat om de instandhouding van kleinschalige faciliteiten. Ook bij De Bres heeft de gemeente het geheel uit handen gegeven. Zij heeft haar plaats in het stichtingsbestuur opgegeven, de subsidie in de loop der jaren afgebouwd en naast de formele verantwoordelijkheid ook de morele verantwoordelijkheid voor de instandhouding van deze voorziening naast zich neer gelegd. In de ontwerp-agenda wordt alles gefocust op een cultureel centrum in Zaandam waar de diverse verenigingen onderdak zouden kunnen vinden. Het culturele leven van de noordelijke kernen wordt onbesproken gelaten alsof dat in het geheel niet bestaat of maar getransplanteerd moet worden naar Zaandam. Wij vrezen dat dat voor onze leden en voor ons publiek niet zal opgaan en dat deze transplantatie een dode patiënt op zal leveren. 4. Resumé De agenda is voor de amateurkunst sterk gericht op centralisatie in het nieuwe cultuurcentrum in Zaandam. Dit geldt zowel voor de financiën als voor de ruimtes die beschikbaar zijn ( op termijn? ) Dit zal naar onze mening het einde betekenen van een groot stuk ( cultureel ) verenigingsleven in het noordelijke deel van de zaanstreek. Dit geldt in ieder geval voor onze vereniging. Immers : = financieel nutten wij alle mogelijke inkomstenbronnen al uit, verder verlies van nu bestaande bronnen ( waaronder subsidie ) kunnen wij niet opvangen. = qua ruimte zien wij in het noordelijk deel van de zaanstreek geen accepta bel alternatief voor de Bres, hetgeen betekent dat wij aan commerciële prijzen vast blijven zitten. = Verplaatsing van onze uitvoeringen naar een cultureel centrum in Zaandam zien wij gezien ons wat oudere ( en honkvaste ) publiek niet zitten. Wellicht kan De Bres als locatie voor uitvoeringen van musical, operette, toneel, schooluitvoeringen etc. binnen een eenmalig initiatief veilig gesteld worden voor het ( culturele ) verenigingsleven in het noordelijke deel van de zaanstreek. Wij hopen dat u het bovenstaande in uw overwegingen wilt meenemen. Het bestuur van Operette en Musical Zaanstad 201

202 From: Date: Attaelmients: "Postbehandeling Verseon" Page 1 landelingverseonaanstad.nr> cao,f4nzow$ipt11, 9/2/2013 9:32:30 AM reactretoekomstagenda,mtuurtvh:-- -, reactie toekomstagenda cultuur tvh.docx BIJLAGE 16 Van: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Verzonden: vrijdag 30 augustus :46 Aan: Postbehandeling Verseon Onderwerp: FW: reactie toekomstagenda cultuur tvh Gaarne koppelen aan zzid: 2013/ Beda n kt Martin Van: M.C. van t Veer [mailto:veermcahetnet ni] Verzonden: woensdag 28 augustus :45 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur CC: 'Zaans Centrum voor Amateurtoneer; 9Henk Heijnen Onderwerp: reactie toekomstagenda cultuur tvh Geachte heer Geusebroek, Bijgaand de reactie van de Toneelver Herleving Westzaan. Tevens is dit de bijdrage aan het ZCA inzake ons gezamenlijk standpunt en oproep. Groeten Martin van 't Veer. 9_2_

203 Toneelvereniging»Herleving" - Westzaan Opgericht 1945 Secretariaat: Aukje May Zuideinde 116 Telf Aan Gemeente Zaanstad Domein Stedelijke Ontwikkeling t.a.v M.Geusebroek Postbus GA Zaandam. Tevens aan: Aan het Zaans Centrum voor Amateurtoneel Westzaan, 27 augustus Geacht bestuur, In antwoord op de brief van 11 juli 2013 inzake de toekomstagenda Cultuurdelen wij u het volgende mede. Alleen al de aanhef van de hier genoemde brief inzake de input van de discussiebijeenkomst met instellingen etc doet vermoeden dat e.e.a. al geregeld is en de inspraak een formaliteit is. Ook het moment van keuze om deze info aan de betrokkenen te sturen en voor het einde van de vakantie (28 augustus) de inspraak te sluiten geeft niet aan dat er weinig respect is voor de standpunten van verenigingen. Gelukkig is e.e.a verlengd tot 5 september maar is nog steeds onvoldoende om recht te doen voor overleg van betrokken organisaties. Uiteraard zijn de leden en het bestuur van de Toneelvereniging Herleving (opgericht in 1945) in het landelijk gebied van Zaanstad diep teleur gesteld in de voorstellen. Hieruit blijkt weer eens temeer dat het zogenaamd stedelijk denken voorbij gaat aan de bestaande structuren in de gemeente Zaanstad. Westzaan, DORP IN ZAANSTAD, en met ons nog een paar lokaal aanwezige toneelverenigingen, zijn gebieden waar het verenigingsleven een eigen cultuur met zich mee brengt. De door ons jaarlijks ontvangen bijdrage in de regiekosten biedt onze vereniging de mogelijkheid om de kwaliteit van het toneelspelen te verbeteren. Deze kwaliteit verbetering is tevens een prikkel voor de bewoners van Westzaan om juist in ons lokale theater Dorpshuis De Kwaker onze voorstellingen te bezoeken. Ook de leden komen voornamelijk uit het westzaanse. Cultuur op een dorp als Westzaan en tevens andere voormalige dorpen zegt niet dat er alleen naar activiteiten in het grootstedelijke moet worden gekeken. Maar juist het kleinschalige zorgt voor de leefbaarheid in de kleine kernen. Dit betreft uiteraard niet alleen toneel maar tevens andere activiteiten op vooral ook sociaal terrein. Wij stellen het zeer op prijs om in overleg met elkaar tot een verantwoorde voortzetting van klein schalige verenigingen voort te laten bestaan. Namens het bestuur van de Toneelvereniging Herleving Westzaan_ Martin van 't Veer (voorzitter) _

204 BIJLAGE 17 Van: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Verzonden: woensdag 4 september :27 Aan: Postbehandeling Verseon Onderwerp: FW: toekomstagendacultuur Bijlagen: Reactie op Toekomstagenda Cultuur Gemeente Zaanstad.docx Urgentie: Laag Van: José van der Beek [mailto:iose.vanderbeek@live.nij Verzonden: dinsdag 3 september :44 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Onderwerp: toekomstagendacultuur Urgentie: Laag Geachte mevr. Romeijnders, Hierbij doe ik u onze reactie op de Toekomstagendacultuur toekomen. Met vriendelijke groet, José van der Beek, voorzitter Kamerkoor Krommenie 1 204

205 Geacht college, We hebben met aandacht de Toekomstagenda Cultuur gelezen en zijn tot de conclusie gekomen dat de structurele subsidie voor ons koor gaat vervallen. Dat vinden wij ontzettend jammer. We zijn een kleinschalig koor van zo' n 20 leden dat klassieke muziek brengt. Deze muziek valt altijd zeer in de smaak bij het publiek. Wij proberen steeds bekende muziek te combineren met minder bekende muziek. Zo willen wij een breed publiek aanspreken en dat tegelijkertijd bekend laten maken met minder bekende stukken. Dat is ons in de afgelopen jaren goed gelukt. Door onze kleinschaligheid ligt werken in de vorm van een project niet voor de hand. Eigenlijk zou u ons jaarlijks concert als project kunnen zien. Voortaan moeten we het dus gaan zoeken in o.a. een contributieverhoging en dat wordt, gezien de huidige crisis een lastig iets. Als meerdere leden niet in staat zijn de contributieverhoging te betalen, zou dit het einde kunnen betekenen voor ons koor. Wij hopen daarom dat u uw voorgenomen beleid wilt heroverwegen. Met vriendelijk groet namens, Kamerkoor Krommenie José van der Beek, voorzitter Wostokplein TT Krommenie jose.vanderbeek@live.n1 205

206 Geusebroek, Martin Va n : Aan: Onderwerp: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Leny Mulder RE: Reactie op Toekomst Agenda Cultuur. BIJLAGE 18 Van: Leny Mulder [mailto:h.d.mulder34cagmail.com] Verzonden: maandag 2 september :42 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Onderwerp: Reactie op Toekomst Agenda Cultuur. Geachte Mevrouw Romeijnders, Hartelijk dank voor het mailen van de Toekomstagenda. Wij hebben van de inhoud met belangstelling kennis genomen en o.a. genoteerd, dat voor het opstellen van nieuwe subsidieregels de betreffende verenigingen eerst zullen worden geconsulteerd. Graag willen wij even onder uw aandacht brengen dat onze vereniging ook teken- en schilderlessen geeft aan kinderen, waarbij tevens enige aandacht wordt besteed aan kunstgeschiedenis. Voor de cultuureducatie van de kinderen is dit van wezenlijk belang. Verdere ontwikkelingen zien wij met belangstelling tegemoet. Met vriendelijke groet, namens de Krommenieër Schilderskring KSK "80" Leny Mulder, secr. Wandelweg 178, 1521 AM Wormerveer. Tel

207 207

208 Het SaensHannonie Orkest Bijlage 19 Aangesloten bij de Koninklijke Nederlandse Federatie van Muziekverenigingen Het Saens Harmonie-orkest Ingeschreven bij de Kamer van Koophandel onder. nr Rabobank: IBAN: NL65RAB , BIC: RABONL2U t.n.v. Het Saens Harmonie-orkest Assendelft Secretariaat: Jean-Marc Schroot, Kapelhof 73, 1507 VE Zaandam, telefoon (075) , Penningmeester: Piet van t Veer, Kooglaan 24, 1911 TG Uitgeest, Telefoon (0251) , pvtveer@casema.nl Opgericht 1 januari 2002 Aan: Gemeente Zaanstad Domein Stedelijke Ontwikkeling t.a.v. dhr. M. Geusebroek Postbus GA Zaandam toekomstagendacultuur@zaanstad.n1 Zaandam, 3 augustus 2013 Betreft: Reactie SHO op de ontwerp Toekomstagenda Cultuur Geachte heer Geusebroek, In de vakantie heeft ook ons orkest de ontwerp Toekomstagenda Cultuur van de gemeente ontvangen. 1n deze agenda wordt de besteding van de subsidie op de cultuur in Zaanstad drastisch herzien. Hoewel ook wij begrijpen dat de gemeente gedwongen wordt te bezuinigingen om de begroting sluitend te krijgen, ontstaat bij ons orkest door de wijziging in het verdelen van subsidie zoals voorgesteld in de Toekomstagenda Cultuur een groot tekort in onze begroting. Door het geheel schrappen van de structurele gemeentelijke subsidie voor ons orkest, zou de contributie voor onze leden onacceptabel moeten worden verhoogd wat door vele leden niet is op te brengen. Uit hoofdstuk 12 van de Toekomstagenda blijkt dat het Zaanpanel vaststelt: Een grote meerderheid (90% van de ondervraagden) is het helemaal eens met de stelling dat het belangrijk is dat kinderen op jonge leeftijd in contact komen met kunst en cultuur.". Onze vereniging levert, vooral in Assendelft, in muzikaal opzicht, een grote bijdrage op dat gebied door het aanbieden van muziekles en het bieden van de mogelijkheid om in orkestverband gezamenlijk muziek te maken. Zonder structurele subsidie wordt het voor ons een probleem dat voor onze leden en voorgenoemde kinderen te continueren en wij zijn er zeker van dat dat niet de bedoeling zal zijn van de gemeente Zaanstad. Wij vragen u daarom een (in ieder geval gedeeltelijke) structurele subsidie aan te houden in plaats van een subsidie op projectbasis. We hebben de Ontwerp Toekomstagenda Cultuur doorgenomen en hebben daarover een aantal opmerkingen zoals u op de volgende pagina's kunt zien. Met vriendelijke groet, Namens Het Saens Harmonie-orkest Jean-Marc Schroot, secretaris Saens Harmonie-orkest Kapelhof VE Zaandam jm.schroot@tiscali.nl Reactie 9-10 op de ontwerp Toekomstagenda Cultuur [ 1/3 ] 208

209 Feit: Zaanstad subsidieertjaarlijks zo'n 50 arnateurkunstverenigingen: koren, harmonieën, fanfare's, brassbands en toneelverenigingen. Deze zijn echter niet zomaar met elkaar te vergelijken zoals ook blijkt uit de Toekomstagenda Cultuur. Een paar voorbeelden: Voor sommige verenigingen is de bijdrage van Zaanstad zo laag, dat de conclusie gerechtvaardigd is dat de leden deze ook zelf kunnen opbrengen. (blz. 9) Bij een aantal (11) verenigingen is de gemeentelijke subsidie per lid veel hoger dan de eigen bijdrage die de leden zelf betalen. (blz. 10) Onze vereniging vraagt de leden een contributie die betaalbaar is om zoveel mogelijk kinderen `uit de buurt' de kans te geven en enthousiast te maken voor het gezamenlijk maken van muziek. In ons geval is dat door het aanbieden van muziekles en het samenspelen in orkestverband. Het is zeker niet zo dat onze contributie zo laag is dat de gemeente in verhouding heel veel subsidie bijdraagt. Het is ook niet zo dat de contributie zo hoog is dat onze leden `dat kleine beetje extra contributie' nog wel zelf kunnen betalen. Ook onze vereniging krijgt echter te maken met hoge(re) kosten en minder inkomsten, hoezeer we ook ons best doen om zelf inkomsten te genereren. Door het wegvallen van subsidie wordt het voor veel leden onmogelijk hun lidmaatschap te blijven betalen. Sommige verenigingen hebben een heel klein ledental en daarmee een zeer gering draagvlak. (blz. 10) Een klein aantal leden betekent dat de (alsmaar stijgende) kosten ook door een kleiner aantal leden moet worden opgebracht. In de huidige situatie is echter de subsidie die die vereniging ontvangt van de gemeente ook kleiner. Een klein aantal leden kan meestal volstaan met een kleinere ruimte terwiji een groot gezelschap zoals ons orkest een grotere, veelal duurdere ruimte nodig heeft. Het draagvlak van verenigingen met een klein aantal leden wil niet zeggen dat het draagvlak klein is. Dat ligt aan het aantal mensen dat met de activiteiten wordt bereikt. De huidige contributies voor amateurkunstverenigingen zijn over het algemeen veel lager dan bijvoorbeeld die van sportverenigingen of van commerciële culturele aanbieders zoals de Jeugdtheaterschool aan de Zaan en Juvat Dance Academy (blz. 10) Bij een commerciële aanbieder is het belangrijk dat er vooral geld wordt verdiend. Van een vereniging (zoals de onze) wordt verwacht dat deze geen winstoogmerk voor ogen heeft, wat bij de commerciële aanbieders wel het geval is. Logisch dus dat hun contributie hoger zal zijn. Sportlessen bij een buurthuis zijn ook goedkoper dan bij een sportschool. Een vergelijking tussen een commerciële aanbieder en een vereniging kan daarom niet zomaar worden gemaakt. Het huidige subsidiesysteem is rijp voor hervorming. (blz. 10) Een andere indeling van subsidies ligt misschien wel voor de hand maar in dat geval zou die indeling op een andere wijze moeten worden herzien. Een geleidelijke afbouw en/of gedeeltelijke handhaving van de structurele subsidie zou wel het minste moeten zijn. De subsidie per direct stoppen zal grote gevolgen hebben voor de verenigingen, waaronder onze muziekvereniging, en daardoor ook op de cultuur in de gemeente Zaanstad. Voor veel verenigingen is de subsidie noodzakelijk om het hoofd boven water te kunnen houden. Zo ook voor de onze. Er is een breed draagvlak om de huidige gemeentelijke subsidie voor amateurkunst voortaan op een andere manier in te zetten. (blz. 10) Het draagvlak blijkt erg breed te zijn maar dat wordt vast niet gesteund door alle verenigingen die straks plotseling geen subsidie meer zullen ontvangen. Amateurkunstverenigingen zullen meer zelfwerkzaamheid en ondernemerschap moeten tonen. (blz. 10) Wij doen ons best om zelfwerkzaam te zijn en daar slagen we ook gedeeltelijk in. Echter, vaak moet een beroep worden gedaan op schaarse vrijwilligers. Hoewel we ons best doen voldoende Reactie SHO op de ontwerp Toekomstagenda Cultuur [ 2/3 ] 209

210 eiaen inkomsten te aenereren, aeeft dat momenteel veel problemen. Er zijn tenslotte momenteel weinig bedrijven die de middelen hebben om onze vereniging te ondersteunen door middel van sponsoring of op een andere wijze. Bovendien zijn we zeker niet de eerste en enige vereniging die met zo'n vraag bij hen aanklopt... In het werkatelier amateurkunst werd geopperd dat organisaties en verenigingen hun krachten meer zullen moeten bundelen. (blz. 10) Onze vereniging probeert al zo vaak mogelijk gezamenlijk met andere verenigingen samen te werken, bijvoorbeeld door gezamenlijk een optreden te organiseren. Ook ons gebouw delen we met een andere vereniging en we gebruiken het voor diverse andere activiteiten. Op een aantal gebieden is bundelen van krachten met andere verenigingen echter niet mogelijk, hoezeer we ons daarvoor ook inzetten. Het lijkt onafwendbaar dat in de toekomst verenigingen zullen verdwijnen, maar tegelijk zullen zich ook weer nieuwe initiatieven aandienen. (blz. 10) Het voorgenomen beleid zal zeker leiden tot het verdwijnen van verenigingen. Dit staat haaks op de uitspraak in de begeleidende brief waarin staat: We willen de huidige variëteit aan culturele functies voor Zaanstad behouden. Er zijn al niet zoveel verenigingen in Zaanstad overgebleven en de muziekverenigingen die er nog zijn, zijn verdeeld over heel Zaanstad. Dat is een groot voordeel want kinderen kunnen nu op jonge leeftijd kennismaken met muziek en het gezamenlijk maken van muziek zonder ver te hoeven reizen voor les of samenspel. Als er verenigingen noodgedwongen verdwijnen, zullen veel kinderen die mogelijkheid niet meer hebben. De gemeente is zich er terdege van bewust dat deze Toekomstagenda ingrijpende veranderingen en gevolgen voor organisaties en verenigingen met zich mee brengt. (blz. 3) De vraag is of de gemeente deze gevolgen wel overziet. Om het plotseling wegvallen van de subsidie op te vangen, zou onze vereniging de contributie van alle leden met minimaal 35% moeten verhogen. In de huidige situatie moeten we er al rekening mee houden dat we een verlies moeten compenseren. Dat betekent dat onze contributie al hoger zou gaan uitvallen dan bij eerdergenoemde commerciële aanbieders van cultuur! Het huidige subsidiebudget voor amateurkunst en (kleine) culturele organisaties blijft intact. (blz. 2). Wij zijn heel blij dat het subsidiebudget voor amateurkunst en kleine culturele organisaties behouden blijft. We hopen echter dat de voorgestelde Toekomstagenda zo zal worden gewijzigd dat de weinige overgebleven culturele verenigingen toch een beroep kunnen doen op een ondersteuning van de gemeente. Graag zien wij dat de huidige methode van een structurele subsidie wordt gehandhaafd. Dit scheelt ons en de gemeente veel tijd en inzet (voor ons het aanvragen en voor de gemeente het beoordelen van de subsidieaanvragen). Reactie SHO op de ontwerp Toekomstagenda Cultuur [ 3/3 ] 210

211 211

212 BIJLAGE 20 Gemeente Zaanstad Domein Stedelijke Ontwikkeling T.a.v. dhr. M. Geusebroek Postbus GA Zaandam Wormerveer, 2 september 2013 Betreft: positieve bijdrage aan het ontwerp Toekomstagenda Cultuur Geachte heer Geusebroek, Wij hebben kennis genomen van het ontwerp "Toekomstagenda Cultuur ". Door middel van deze brief willen wij, muziekvereniging Soli Deo Gloria Koog-Zaandijk, graag onze bijdrage leveren aan een positieve "Toekomstagenda Cultuur ". Onze vereniging bestaat uit ca. 60 leden en wij maken al meer dan 90 jaar deel uit van de Zaanse muziekcultuur! Muziek maar ook kunst en cultuur zijn de hoeksteen van een ontwikkelde samenleving. Wij juichen van harte toe dat Zaanstad hieraan ook waarde hecht. Muziek maken legt aantoonbaar een belangrijke basis voor later: het verbetert de sociale vaardigheden, bevordert de ontwikkeling van de intelligentie en vermindert concentratieproblemen. Het belang van muziek maken ligt dus in de ontwikkeling van kinderen én volwassenen! Muzieklessen zijn dus een onmisbare investering in de toekomst en ontplooiing van kinderen. Het behoud van het cursusaanbod van de muziekafdeling van Fluxus is ons inziens van levensbelang voor het muzikale verenigingsleven in Zaanstad. En in heel Nederland: zonder brede basis van amateurmusici geen Concertgebouworkest! Het lijkt ons in niemands belang om de concurrentie tussen de muziekverenigingen en de muziekschool te stimuleren. Daarnaast kan de muziekschool van Fluxus ook een betere springplank zijn voor muzikale talenten. Binnen onze vereniging hebben wij een aantal muzikale talenten die bijvoorbeeld door het meedoen aan het Pasveerconcour of extra beurzen verder worden ontwikkeld. Zonder Fluxus hadden zij nooit voor Koning en Koningin kunnen spelen! Soli Koog-Zaandijk werft elk jaar nieuwe leerlingen op basisscholen in onze wijk (Wormerveer/Westzaan/Wormer). Wij doen dat door middel van de methode "mijn eerste concert" van onze dirigent Rolf Hoogenberg. Hiermee wordt de jeugd bereikt waarmee wij de culturele basis van kinderen vergroten. SDG Kooq-Zaandijk, opgericht op 20 maart 1920 te Westzaan. Secretariaat: De Kersenboomstraat 29, 1551 BV te Westzaan, telefoon (075) Giro te Purmerend solizaandijk@hotmail.corn solikoogzaandijk.n1 212

213 Verenigingen zijn momenteel al creatief op zoek naar geld. Voor projecten als "Mijn eerste concert" zijn de mogelijkheden voor private sponsoring aanwezig. Maar juist het bekostigen van de structurele uitgaven van een vereniging (huur gebouw, onderhoud/verzekering van instrument, aanschaf van muziek) is het probleem. Daarom is het jammer dat de gemeente juist de bekostiging van structurele uitgaven uitsluit en voomemens alleen nog bij te dragen voor incidentele financiële ondersteuning van verenigingen. De huidige subsidie is voor onze vereniging een belangrijke, substantiële tegemoetkoming voor de vaste kosten. Wij zullen dus genoodzaakt zijn om de contributie te verhogen. Het is schrijnend te zien dat de financiële drempel voor muziekles en verenigingen hierdoor dan hoger wordt. Juist muziekverenigingen maakten muziek bereikbaar voor iedereen, en brachten de bakker, advocaat en metselaar samen. Die sociale functie dreigt ook verloren te gaan! Daarnaast is muziek-amateurkunst is niet alleen zinvol voor de muzikant, maar ook het publiek. Er gaat immers meer publiek naar amateurvoorstellingen dan naar professionele voorstellingen. Zonder structurele investering in bijvoorbeeld muziekonderwijs, kunnen ook projecten moeilijk van de grond komen: wie moet er dan nog op het podium gaan zitten? Het is evident dat Soli-Koog Zaandijk en de gemeente een gemeenschappelijk doel nastreven daarom willen we graag meedenken. In samenspraak zouden wij inventief kunnen zijn om actieve muziekbeoefening te stimuleren en zichtbaar te maken. Dit betekent dat wij inventief moet zijn in het vinden van "podia" (de hal van het gemeentehuis misschien?). Daarnaast kan de gemeente een rol spelen in het beschikbaar stellen van goede oefenruimte aan verenigingen, en een plek waar verenigingen hun instrumentarium en muziekarchieven kunnen opslaan (én delen). Gezien de cultuur in onze vereniging zijn wij niet de typen mensen die bezwaar aan willen tekenen op "Toekomstagenda Cultuur ". Wij zouden liever met de gemeente in overleg treden om de muzikale voorzieningen voor een levendige en aantrekkelijke stad te behouden en de verdere ontplooiing van onze jeugd te borgen. Graag nodigen wij u uit voor een gesprek met het bestuur! Hoogachtend, Namens het bestuur, Annemarie Minnesma Voorzitter Soli Deo Gloria Koog-Zaandijk SDG Kooq-Zaandijk, opqericht op 20 maart 1920 te Westzaan. Secretariaat: De Kersenboomstraat 29, 1551 BV te Westzaan, telefoon (075) Giro te Purmerend solizaandijk@hotmailcom solikoogzaandijk.n1 213

214 BIJLAGE 21 Van: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Verzonden: woensdag 4 september :53 Aan: Postbehandeling Verseon Onderwerp: FW: Reactie op concept toekomstagenda cultuur Bijlagen: Reactie NUEVO Cultuuragenda _definitietpdf Van: Tliea en Huib de Ridder [mailto:h.desidder@hetnet.nl] Verzonden: dinsdag 3 september :24 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Onderwerp: Reactie op concept toekomstagenda cultuur LS, Hierbij treft u onze reactie op de concept toekomstagenda cultuur. Ik verzoek u om deze reactie ook door te zenden naar de raads- en commissieleden. Uiteraard zijn wij bereid om onze reactie mondeling te komen toelichten. Met muzikale groet, Huib de Ridder, Jeugdharmonie NUEVO Voltastraat TL Wormerveer M

215 Jeugdharmonie NUEVO Zaanstad Secretariaat: mevr. G. Wolters Voltastraat 17, 1521 TL Wormerveer T (075) E secretariaat@harmonienuevo.n1 Postgironummer: KvK Aan: Datum: Gemeente Zaanstad, 03 september 2013 Domein Stedelijke Ontwikkeling, Onze referentie: t.a.v. M. Geusebroek, HRI Uw referentie: Postbus 2000, GA Zaandam IAA: commissieleden en raadsleden Onderwerp: Reactie op de Ontwerp toekomstagenda Cultuur LS, Als relatief jonge amateurkunstvereniging herkennen wij ons niet in een groot aantal van de stellingen en uitgangspunten zoals opgenomen in de Toekomstagenda Cultuur Het op basis van deze onjuiste stellingen en uitgangspunten conclusie trekken en beleid formuleren leidt mogelijk nog wel tot het realiseren van de gewenste bezuinigingen maar sluit niet aan bij de kernkwaliteiten en de strategische hoofdlijnen zoals geschetst in de toekomstvisie `Zaans Evenwicht'. Jeugdharmonie NUEVO is in 2000 opgericht door een aantal enthousiaste muzikanten en ouders van jonge muzikanten. Doelstelling van onze harmonie is het bevorderen van de muzikale ontwikkeling van de jeugd en het voor een ieder mogelijk te maken om samen muziek te maken. Het feit dat (gezamenlijk) muziek maken essentieel is voor de ontwikkeling van kinderen maar ook van volwassenen behoeft hier verder geen betoog. Onze vereniging bestaat voornamelijk uit jeugdleden (<21 jaar) en jong volwassenen vanuit de gehele Zaanstreek, het totale ledental ligt al jaren stabiel rond de 45 leden. De jaarlijkse gemeentelijke bijdrage is voor ons een steuntje in de rug om onze vereniging financieel gezond te houden. Zonder de jaarlijkse bijdrage van de gemeente zullen wij genoodzaakt zijn om de contributie drastisch te verhogen, de toegangsprijzen voor onze concerten te verhogen, en te stoppen met de concerten die wij geven in de zaanse verzorgingshuizen en bij bijvoorbeeld de Prinsenstichting in Westerkoog. Hierdoor wordt in de Zaanstreek muziek maken en er naar luisteren, een aangelegenheid voor de 'elite'. Een ontwikkeling die ons inziens niet past bij de ambities zoals benoemd in de toekomstvisie `Zaans Evenwicht'. Aangesloten bij de Koninklijke Nederlandse Federatie van Muziekverenigingen Pagina 1 van 5 215

216 Onze inhoudelijke reactie op enkel passages uit de Cultuurnota. HOOFDSTUK 1 VISIE EN AANPAK OP HOOFDLIJNEN Een gevarieerde lokale culturele infrastructuur Op dit moment ontvangen de amateurkunstverenigingen een jaarlijkse bijdrage gebaseerd op het aantal actieve Zaanse leden en de activiteiten. Voor de HaFaBra verenigingen samen is dat een totaal bedrag van orde grootte 25 duizend euro. In de Cultuurnota is aangegeven dat dit bedrag gelijk blijft maar verdeeld wordt op basis van projecten. Onduidelijk is op welke wijze en in welke mate een overstap naar een projectmatige subsidie leidt tot een gevarieerder aanbod. Een jaarlijkse subsidie relatief eenvoudig is vast te stellen. Indien hetzelfde budget verdeeld moet gaan worden via een ingewikkelde verdeelsleutel op basis projectplannen, welke vooraf en achteraf moeten worden getoetst, leidt dat al snel tot extra inzet van commissieleden/ambtenaren. Niet duidelijk is wat de jaarlijkse kosten zijn van de uitvoering dit beleid. (Een uitbreiding van 1-2 fte voor de beoordeling van alle subsidieaanvragen leidt al snel tot een kostenpost van k 200 op jaarbasis) Versterking van identiteit en imago Wellicht is het in Zaans Evenwicht niet zo expliciet benoemd, maar van oudsher staat de Zaanstreek bekend om zijn vele en kwalitatief hoogwaardige Harmonie- en Fanfareorkesten. De voorgenomen bezuinigingen leiden in ieder geval tot een verschraling van dit stukje Zaans Erfgoed Meer ruimte voor dynamiek Wij kunnen beamen dat cultuur ook dynamisch is, echter cultuur is meer dan alleen maar commercieel maken van kunstuitingen en het tonen van ondernemerschap in welke vorm dan ook. Juist bij amateurkunstverenigingen (zoals Jeugdharmonie NUEVO) is de bewustwording dat er ook andere vormen van kunstuitingen zijn dan hetgeen door commerciële radio en televisie wordt voorgeschoteld, van belang. Door de focus te leggen bij 'ondernemerschap' en 'commercieel verantwoord' en niet bij 'creativiteit' en ontstaat er ons inziens een ongewenste eenheidsworst in cultuuruitingen. Pagina 2 van 5 216

217 1.5 Clustering van cultuurfuncties Deze paragraaf staat vol met drogredenering en wishfull thinking. Enkel met de bouw van een nieuw cultuurhuis boven het spoor zijn al tientallen miljoenen gemoeid, dit staat nog los van de kosten die een gevolg zijn van het afstoten van de huidige locaties. Vervolgens dienen de bouwkosten en exploitatiekosten grotendeels te worden opgebracht door instellingen zoals De Bieb, Fluxus, De Fabriek, en verhuur aan diverse vormen van kunstuitingen. Van een te kort aan vergaderruimtes in Zaanstad hebben wij nog nooit gehoord. Het nu investeren in nieuwbouw en afstoten van bestaand is kapitaalsvernietiging. Ons inziens kan er beter gebruik gemaakt worden van de huidige beschikbare locaties. Met behulp van een bescheiden subsidie / bijdrage is het Zaantheater een geweldige locatie voor de meeste amateurkunstverenigingen om te laten zien / horen wat zij kunnen. HOOFDSTUK 2 CULTUUREDUCATIE Wij herkennen en onderschrijven de rol van Fluxus als het gaat om cultuureducatie op basisscholen. Wij zouden dit dan ook graag op deze wijze continueren. Als vereniging kiezen wij er bewust voor om de muziekeducatie van onze leden onder te brengen bij een professionele organisatie zoals Fluxus, zij beschikken over gediplomeerde docenten met de nodige didactische vaardigheden. Het aanbieden van muzieklessen maakt dan ook geen onderdeel uit van ons "verdienmodel". Vanzelfsprekend kunnen en willen wij wel een bijdrage leveren aan het enthousiasmeren van basisschoolleerlingen als het gaat om samen muziek maken. HOOFDSTUK 3 ACTIEVE CULTUURBEOEFENING IN DE VRIJE TIJD "3.1.2 Amateurkunst (huidige situatie) Hier wordt aan de hand van onsamenhangende, onevenwichtige, niet onderbouwde, tendentieuze voorbeelden een volledig scheef beeld geschetst van de actieve amateurkunstverenigingen in Zaanstreek. Zo heeft Jeugdharmonie NUEVO ca aan contributie inkomsten van 50 betalende leden (ca. 160 per lid) en ontvangt ca subsidie van Zaanstad (dus ca. 40 per lid), de bewering dat jaarlijkse subsidie hoger is dan de bijdrage vanuit de leden is dus onjuist. Een check op de website van een aantal zaanse Pagina 3 van 5 217

218 -z- voetbalverenigingen geeft als resultaat dat de contributie voor senioren ligt tussen de per jaar, de bewering dat contributie van een voetbalvereniging hoger zou zijn dan van een muziekvereniging is dus ook onjuist. Jeugdharmonie NUEVO heeft als basisfilosofie om de contributie zo laag mogelijk te houden zodat ook de minder draagkrachtige Zaankanter in de gelegenheid is om gezamenlijk muziek te maken. De jaarlijkse bijdrage van de gemeente Zaanstad helpt ons daarbij. Om op basis van deze onvolledige en onjuiste informatie en voorbeelden de conclusie te trekken dat het huidige subsidiesysteem rijp is voor hervorming lijkt ons niet oppertuun. Graag zouden wij een nadere onderbouwing zien van de genoemde getallen en bedragen Amateurkunst (Toekomstagenda Actieve cultuurbeoefening in de vrije tijd) Door ons wordt niet herkend dat er een breed draagvlak is voor de hervorming van het subsidiestelsel. Wij zijn zeker geen voorstander van de voorgestelde hervormingen. Wij hebben zelf niet deelgenomen aan het werkatelier maar de terugmeldingen die wij hebben gehad van collega verenigingen komen niet overeen met het geschetste beeld in deze paragraaf. Een oud Nederlands spreekwoord luidt: "Schoenmaker blijf bij je leest". Onze vereniging is per definitie geen ondernemer of een commercieel bedrijf. Onze doelstelling is om gezamenlijk muziek te maken en te laten horen. Een zekere mate ondernemerschap is natuurlijk gewenst om een vereniging ook financieel goed te laten draaien, dit mag in onze optiek echter nooit ten koste gaan van de creativiteit in de cultuurbeoefening. Voorgesteld wordt om een deel vh budget in te zetten voor de verdere uitbouw van het digitale Zaanse Cultuurplein. Deze website is reeds enkele jaren actief, het is niet inzichtelijk in hoeverre deze website invulling geeft aan een vraag. Daarnaast zijn dergelijke `portals' met informatie niet meer van deze tijd. Nagenoeg iedere amateurkunstvereniging heeft wel een eigen website en/of Facebookpagina, met behulp van de standaard zoekmachines zoals Google krijg eenvoudig een overzicht van de amateurkunstverenigingen in de Zaanstreek. De website van het Zaans Cultuurplein leidt niet automatisch tot meer mensen die actief worden in cultuurbeoefening. Pagina 4 van 5 218

219 HOOFDSTUK 6 IDENTITEIT EN IMAGO Wij willen hierbij nogmaals benadrukken dat cultuur meer is dan enkel de grote commerciële een- of tweedaagse evenementen zoals die worden benoemd in deze nota. Cultuur is ook de uitvoering van een Harmonie of Fanfare orkest in het Zaantheater of de verschillende concerten die worden gegeven in de Zaanse verzorgingstehuizen. HOOFDSTUK 8 IMPLEMENTATIE Indien de gemeente deze plannen daadwerkelijk in 2014 volgens het huidige voorstel gaat implementeren heeft dat grote gevolgen voor de het financiële huishoudboekje van onze vereniging waarbij contributieverhoging niet valt uit te sluiten. Het in deze tijden van verregaande recessie substantieel verhogen van de contributie, zal voor een aantal minder draagkrachtige leden ongetwijfeld betekenen dat zij hun lidmaatschap moeten opzeggen. Hierbij zal vooral het modale gezin getroffen worden aangezien voor de minima nog een gemeentelijk fonds beschikbaar is. Het resultaat van deze cultuuragenda is dat cultuurbeoefening enkel nog is weggelegd voor de welgestelde inwoners van Zaanstad. Tenslotte Mocht de gemeente ondanks alle geuite bezwaren toch besluiten om de bezuinigingsplannen op de voorgestelde wijze in te voeren dan pleiten wij voor fatsoenlijke een overgang-/afbouwregeling van het huidige stelsel om de HaFaBra verenigingen de kans te bieden om alternatieve financieringsbronnen aan te boren. Met muzikale groet, Jeugdharmonie NUEVO, Huib de Ridder, voorzitter Pagina 5 van 5 219

220 DAGORKEST Zaanstreek-Waterland Voorheen Verkade Dagorkest en Senioren Orkest Zaanstreek Aan Gemeente Zaanstad, Domein Stedelijke Ontwikkeling t.a.v.m. Geusebroek, Postbus 2000, 1500 GA Zaandam BIJLAGE 22 III Betreft Toekomstagenda Cultuur Geachte heer / mevrouw Geusebroek Wij van het Dagorkest Zaanstreek-Waterland (voorheen Senioren Orkest Zaanstreek) willen toch een vlammend, muzikaal protest laten horen tegen enkele aspecten van de Toekomstagenda Cultuur. Natuurlijk onderkennen wij uw dwangpositie tussen 'Den Haag' en de Zaanse bevolking. U moet wel bezuinigen en gelukkig ontspringen wij de dans volgend jaar nog. Maar in 2015 wordt het helaas menens. En dat terwijl wij in de voorbije periode al een project hebben gehad in samenwerking met basisschool de Rank in Westzaan en Fluxus. In de toekomst willen wij heel graag weer met volle inzet en groot enthousiasme meewerken aan dergelijke projecten. In de toonaangevende media krijgen de sport en de commerciële grote 'cultuurgiganten' veel aandacht. Geld regeert immers de wereld. En wij culturele kabouters komen er bekaaid af terwiji wij de basis-opleiders zijn van de BN-ers van nu en de toekomst. Onze contributie is met opzet laag om iedereen de kans te geven om cultuur te proeven. Daarom zijn en blijven wij in onze arbeidersstreek zo gemakkelijk toegankelijk. We krijgen onze financiële huishouding zonder uw structurele subsidie hoogstwaarschijnlijk niet rond zonder forse contributieverhogingen. En wij willen toch heel erg graag toegankelijk blijven voor onze bevolking. Tot slot hebben wij nog een retorische vraag voor u: Die culturele bron wilt u toch niet laten opdrogen? Of wel soms? Het gehele Dagorkest Zaanstreek-Waterland (voorheen Verkade Dagorkest en Senioren Orkest Zaanstreek) Namens deze Mw. E. van Meeteren, secretaris De Wijzend RlOosthuizen 220

221 221

222 Geusebroek, Martin Van: Aan: Onderwerp: Mailhnx Tnaknmstagpnda CHItnur Frank Boom RE: Reactie op toekomst cultuuragenda Zaanstad BIJLAGE 23 Van: Frank Boom [mailto:f.boom(achello.nl ] Verzonden: donderdag 8 augustus :12 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Onderwerp: Reactie op toekomst cultuuragenda Zaanstad Zoals in uw mail staat, hierbij onze bevinden naar aanleiding van de nieuwe toekomst Cultuur. Hierin staat oa dat structurele subsidies worden gekort ivm de huidige situatie. Onze stichting ontvangt deze structurele subsidie doordat dit in samenspraak met de gemeentelijke belastingen en havendienst is besloten. In het kort een overzicht van de situatie; Wij betaalden vanaf 1995 al enkele jaren het overbekende oude stickertarief van ongeveer 50,= per schip ( onze 3 stoomschepen komen op totaal dus 150, =) Toen er op de drie schepen van ons een ander tarief werd opgelegd ( ongeveer in 2004 ) van ongeveer 2400,= per jaar, is hierop door ons uiteraard een reactie gekomen. Alle gesprekken op het gemeentehuis liepen via de gemeentelijke belastingen Dhr. G. Hage ( die de gemeentelijke havengelden moesten innen ) Na 2 jaar van brieven schrijven, bellen, mailen en persoonlijke gesprekken met de toenmalige sectorhoofd Dhr. Hage en de directeur havenwerken Dhr. v.d. Mark is er een besluit genomen. Die als volgt is elkaar zit: Op alle historische ( erkende historische schepen via de Federatie Oud Nederlandse Vaartuigen ) schepen komt een korting van 50% op havengeld. Voor ons bleef toen 1.200,= om zelf te betalen ieder jaar, voor ons was dit een niet te overbruggen bedrag, hierop kwamen de Havendienst en de Gemeentelijke belasting op het volgende voorstel om ons hierin tegemoet te komen. Wij zouden een havengeld subsidie van 1.000,= per jaar krijgen, helaas werd dit terug gedraaid, omdat de havendienst geen subsidie kan en mag geven op havengeld. ( terwiji het eerst wel was toegezegd door de betreffende heren van de havendienst en gemeentelijke belasting ) De enige optie ( advies van de gemeentelijke belasting en havendienst ) die nog over was, was de aanvraag van een gemeentelijk subsidie van 1.000,= per jaar, mits wij zouden blijven meedraaien met de Landelijke Open Monumentendagen en de jaarlijks terug kerende intocht van Sinterklaas in Zaandam met ons stoomschip de ELFIN. De ELFIN is het grootste zeegaande stoomschip van Nederland, en tevens het laatste, met originele voortstuwing, nog varende Marine stoomschip van voor de Tweede Wereldoorlog ter Wereld.( een unieke situatie dus ) Wij blijven ons nu aan ons woord houden, ( intocht en Monumentendagen blijven we aan meedoen ) wij krijgen ieder jaar 1.000,= subsidie, helaas gaan de havengelden wel jaarlijks omhoog!! Wij moeten momenteel al z'n 1.800,= per jaar betalen, ( de gemeentelijke 50% regeling, historische schepen is hier dan al vanaf ) terwiji onze subsidie op 1.000,= blijft steken, wij hebben ons helaas hierbij neer moeten leggen. Dit jaar zullen de havengelden wel weer verder gestegen zijn. Wij kunnen onze historische schepen niet zonder de gemeentelijke subsidie van 1.000,= per jaar, bedrijfsmatig en veilig onderhouden. Al onze inkomsten worden gestopt in het onderhoud en restauraties van deze drie unieke schepen, zelfs in privé wordt er soms aan bijgelegd

223 Dit zijn eigenlijk onthoudbare situaties, wij hebben geen onkosten vergoedingen voor onze vrijwilligers die de schepen onderhouden en mee varen als de schepen onder stoom gaan. Mensen die zich vrijwillig in zetten voor iets van ons allemaal, "een wezenlijke bijdragen aan de kwaliteit van de samenieving". Wij zetten ons in om deze historische schepen te behouden voor uw, onze en hun kinderen, deze schepen moeten behouden blijven als eerbetoon als Nederlands Industrieel Varend Erfgoed. Wij hopen dan ook dat u de jaarlijkse subsidie kunt blijven hanteren op minimaal 1.000,= per jaar, bv in de vorm van projectsubsidies. ( welke wel in de mogelijkheden blijven volgens uw voorstel ). Onze organisatie draait nu 18 jaar, over heel Nederland en zelf buiten onze grenzen, staan vele versteld van wat er door vrijwilligers is gedaan in die 18 jaar. Wij hopen dat wij dit nog heel lang kunnen en mogen blijven doen. Wij nodigen u graag uit om op zondag 15 september ( Open Monumentendag ) met ons stoomschip ELFIN mee te varen ( van t/m uur ) Uiteraard is dit een geheel vrijblijvende uitnodiging. In afwachting van uw reactie. Met vriendelijke groeten, Frank Boom tot 4 het 41; '411> Stoomschip Vijfpootveld PT Koog aan de Zaan Tel. : /

224 Page 1 BIJLAGE 24 From: Date: Attachments: "Postbehandelilw Verseon" --posthehandehngverseon(d 72anstad.nl> 8/28/2013 3:20:22 PM Toekomstagenda cultuur met.als reactie AWN archeologen op Toekomstagenda cultuur.pdf Oorspronkelijk bericht Van: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Verzonden: woensdag 28 augustus :32 Aan: Postbehandeling Verseon Onderwerp: FW: Reactie op de Toekomstagenda cultuur met als kenmerk: 2013/ Gaarne koppelen aan ZZI D-2013/ Bedankt Martin Oorspronkelijk bericht Van: Menno [mailto:onnem@chello.ni] Verzonden: donderdag 22 augustus :06 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Onderwerp: Reactie op de Toekomstagenda cultuur met als kenmerk: 2013/ Geachte mevrouw of meneer, in de bijlage is de reactie van het bestuur van de vereniging van Zaanse amateur archeologen op de ons toegestuurde ontwerpversie Toekomstagenda cultuur van de gemeente Zaanstad. Met vriendelijke groet, Menno de Boer 8_

225 College van bestuur gemeente Zaanstad Postbus 2000, 1500 GA Zaandam Zaandijk, 22 augustus 2013 AWN vrijwilligers in de archeologie Tuinstraat 27A, 1544 RS Zaandijk Reactie op de Toekomstagenda cultuur met als kenmerk: 201 3/ Geacht college, Wij willen als bestuur van de Zaanse archeologie vereniging graag reageren op de door de Gemeente Zaanstad opgestelde 'Toekomstagenda Cultuur'. Wij hebben als kleine organisatie maar beperkte mogelijkheden om qua financiën zelfvoorzienend te zijn (zie bijlage financiële structuur) en zijn ruim 50 jaar grotendeels afhankelijk van de bijdrage die ons door de gemeenschap van Zaanse burgers, via de gemeente Zaanstad, ons wordt geschonken. Onze non-profit organisatie is uniek in de Zaanstreek en levert al ruim 50 jaar een wetenschappelijke bijdrage. Het gaat om amateur-archeologen die op vrijwillige basis hun tijd investeren om het bodemarchief te onderzoeken en de uitkomsten te delen met een ieder die daarin is geffiteresseerd binnen en buiten de Zaanstreek. Wij delen onze informatie met commerciële archeologen, stadsarcheologen, donateurs, leden en schoolkinderen. Daarnaast delen we onze kennis met het publiek op verzoek, via lezingen of tijdens een opendag. Wij communiceren met belangstellenden via onze website*, maar ook via ons blad Grondspoor dat in jaargang 54 is en waarvan na de zomer afievering 189 verschijnt. Wij beseffen ons als bestuur dat we meer inkomsten zelf moeten genereren en we zijn ook bereid om waar mogelijk onze kosten terug te dringen om daardoor ons beroep op uw subsidie zo beperkt mogelijk te houden. Indien onze subsidie voor huisvesting wegvalt is het niet meer mogelijk schoolklassen te ontvangen en zal onze unieke collectie uiteen vallen. Ook zal onze expertise verdwijnen en stopt onze wetenschappelijke bijdrage (zie bijlage peilers Toekomstagenda Cultuur). De Toekomstagenda cultuur biedt geen structurele subsidie meer en rekent zo meedogenloos af met het verleden. De vanzelfsprekende structurele financiële steun valt weg en dat betekent dat wij als bestuur "structureel op projectbasis" subsidie moeten aanvragen voor onder andere het in stand houden van een expositieruimte waar we onder meer de basisschool leerlingen ontvangen. Daar tegenover staat dat wij als wetenschappelijke organisatie wat commerciëler moeten leren nadenken. Nu al en ook in het komende overgangsjaar zullen we ons voorbereiden op de toekomstige situatie, maar rekenen op continuering van ons bestaan. Hoogachtend namens het bestuur van AWN vrijwilligers in de archeologie, afdeling Zaanstreek-Waterland en omstreken, Menno de Boer (voorzitter) * 225

226 Bijlagen Financiële structuur: Een deel van onze benodigde middelen verkrijgen wij door deelname aan het "Cultuurmenu Zaanstreek". Al decennia lang ontvangen wij schoolklassen en laten zo de Zaanse schooljeugd kennismaken met een uniek verhaal. Hierdoor dragen we bij aan de eerste peiler in de Toekomstagenda, de bijdrage aan cultuureducatie. Een ander deel van onze inkomsten komt via donaties en lidmaatschappen (donateurs en leden). Deze inkomsten zijn kostendekkend voor de uitgave van ons blad Grondspoor, maar wij streven er naar meer (Zaanse) donateurs te vinden die geïnteresseerd zijn in ons werk en dat willen steunen. - Een opgespaard vermogen levert ons rente, helaas is die rente al geruime tijd laag. - Subsidie van de gemeente Zaanstad ontvangen we al bijna sinds onze oprichting in Met de subsidie bekostigen we vooral de huur van onze werk- en expositieruimte. Door af en toe onze werkruimte ook te verhuren genereren we inkomsten, maar dat is zeer gering. Peilers Toekomstagenda cultuur: De Zaanse vrijwilligers in de archeologie verrichten onderzoek naar de geschiedenis van de streek en delen die informatie. Op de volgende wijze participeren wij in de genoemde peilers in de Toekomstagenda cultuur: - cultuureducatie: al jaren lang ontvangen wij als organisatie basisschoolklassen en groepen uit het voortgezet onderwijs. Zo maken zij kennis met het vroege en recente verleden en het bodemarchief uit hun streek. culturele infrastructuur Wij bezitten een zelf opgebouwde collectie en kennis die uniek is voor Zaanstad en Zaanstreek, ook beschikken we over een ruimte die door andere organisaties gebruikt kan worden. versterking en imago: De streek heeft een eigen identiteit, vooral zichtbaar door molens en oude gebouwen. De oudste geschiedenis bevind zich daaronder. Vele mensen zijn geïnteresseerd in de geschiedenis van hun streek en het bodemarchief vult die geschiedenis aan of bevestigd geschreven bronnen. Bijvoorbeeld via artikelen en exposities dragen wij ons steentje bij. dynamiek: Onze leden bestaan uit mannen en vrouwen (50% van ieder) in allerlei leeftijdscategorieën, jong en oud werkt samen. De leden bestaan uit zowel amateur archeologen die net beginnen als ook individuen die door jaren inzet een aanzienlijke expertise hebben opgebouwd. Ook studenten archeologie zijn actief voor onze organisatie en leveren een bijdrage aan ons onderzoek. 226

227 227

228 Geusebroek, Martin V2n: Rnm0ijnr1.=.rs, Morlics Verzonden: maandag 19 augustus :51 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Onderwerp: FW: subsidie 2015 ev Categorieën: Categorie Blauw Met vriendelijke groet Markes Komeijnders Domein Stedelijke Ontwikkeling 1Afdeling Bedrijvigheid en Omgeving 1 Postbus GA Zaandam Van:.Joop Stolp [mailto:ijstolp@hetnet.nij Verzonden: maandag 19 augustus :57 Aan: Romeijnders, Marlies Onderwerp: subsidie 2015 ev Dag Marlies, De subsidies die Zaanstads verleent staan onder druk! Wat dat betreft weinig nieuws. Er zal vanwege Zaanstad gesneden moeten worden en dat doet pijn. Jij kent onze problemen en (beperkte) mogelijkheden om qua financieën zelfvoorzienend te zijn. Wij doen ons best om via het scholenproject zoveel mogelijk 'binnen te halen'. Maar deze mogelijkheden - voorzover de scholen ons dat toestaan - blijven ver achter om het zonder (huur)subsidie van Zaanstad financieel te kunnen overleven. Onze activiteiten zijn zonder een werk- en expositieruimte nauwelijks te realiseren. Archeologie is geen absolute levensbehoefte maar vormt toch een belangrijk deel uit van de kennis over ons verleden en indirect dus ook van ons bestaan. De kosten die samenhangen met het deel dat wij in dat gebeuren hebben, zijn op zich heel beperkt en voorspelbaar. Heb jij nog een idee die ons door deze barre subsidietijden kunnen helpen? vr. groeten Joop Stolp 1 228

229 229

230 BIJLAGE 25 Van: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Verzonden: dinsdag 3 september :15 Aan: Postbehandeling Verseon Onderwerp: FW: reactie Stichting Babel op Toekomstagenda Cultuur Bijlagen: Reactie Babel op Toekomstagenda Cultuur docx Gaarne koppelen aan zzid Bedankt Martin Van: Ria Steenaart [mailto:r.j.steenaart@planet.nl] Verzonden: maandag 2 september :52 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur CC: 'Gerrit Teders' Onderwerp: reactie Stichting Babel op Toekomstagenda Cultuur Geacht College, Hierbij sturen wij u onze zienswijze en reactie toe op uw Toekomstagenda Cultuur. Zie in de bijlage onze brief over dit onderwerp. Voor nadere vragen en eventueel overleg kunt u contact opnemen met onze voorzitter ir. G Teders. g.teders@stichting-babel.n1 Tel of Vriendelijke groet, Ria Steenaart - secretaris Stichting Babel, Musical TS Zaandam info@stichting-babel.n1 Tel. :

231 Aan het college van burgemeester en wethouders Postbus GA ZAANDAM t.a.v. afdelingshoofd bedrijvigheid en Omgeving drs. C.S. Meyer Datum : 2 september 2013 Referentie : Babel/RS/ Betreft : reactie op Toekomstagenda Cultuur Geacht college, Naar aanleiding van de Ontwerp Toekomstagenda Cultuur doen wij u de zienswijze en opmerkingen toekomen van Stichting Babel met betrekking tot een aantal onderdelen van de Toekomstagenda Cultuur. In de nota werkt u met vier uitgangspunten en een aantal pijlers en spilfuncties binnen de cultuur. Ook onderkent u drie belangrijke spelers en 25 kleinere spelers. Een belangrijke functie die u in hoofdstuk 1.4 op bladzijde 5 onder van uw Toekomstagenda onderkent is de pijler `meer ruimte voor dynamiek', waarvoor u cultuur en beeldende kunst wilt inzetten voor 'processen van stedelijke ontwikkeling en herstructurering'. Stichting Babel heeft op dat gebied in de afgelopen tien jaar flink wat steentjes bijgedragen aan het denken en discussiëren over stedelijke ontwikkelings- en herstructureringsprocessen en kan voor u een spilfunctie vervullen bij het opsporen en benoemen van de aspecten die daarbij een richtinggevende rol vervullen. In de Toekomstagenda wordt Stichting Babel aangeduid als "architectuurcentrum'. Onze doelstelling is sinds de oprichting veel breder dan dat. De focus van het terrein waarop wij ons bewegen ligt vooral op de kwaliteit van landschappelijke ontwikkelingen, stedenbouw, architectuur en vormgeving in brede zin. Wij hebben gewerkt en willen uitdrukkelijk blijven werken voor een plaats in een veranderde culturele, economische en sociaal-maatschappelijke context. Daarbij blijft ons aandachtsgebied de Zaanstreek en onze omliggende regio. Wij denken deze culturele spilfunctie met onze jarenlange ervaring en kennis te kunnen waarmaken en u te kunnen voeden met relevante discussie en informatie. Wij hebben immers al vaker samengewerkt met ander organisatie binnen de Zaanstreek en binnen de Regio Amsterdam. Graag willen wij met u bespreken hoe Babel nog meer dan tot nu toe kan signaleren en discussie 1 231

232 initiëren over veranderingen binnen de pijler 'processen van stedelijke ontwikkeling en herstructurering'. Met het tekenen van de intentieverklaring m.b.t. participatie in het "Zaans Cultuurcluster, spoor 3 ", heeft het bestuur van Stichting Babel reeds aangegeven een voorstander te zijn van een clustering van cultuurfuncties in combinatie met algemene, bijbehorende publieksfuncties. Ook voor de locatie Figaro onderschrijven wij de uitgangspunten en zijn tevens van mening dat een nieuw cultuurcluster in het Inverdan- gebied het mogelijk maakt om de huidige variéteit aan culturele- en bijbehorende publieksfuncties te bestendigen. Ook vinden wij, dat een bundeling van culturele activiteiten een bijdrage kan leveren aan het verder inhoud geven aan de stedelijke herontwikkeling van het centrumgebied van Zaanstad. U geeft in het ontwerp " toekomstagenda cultuur " aan dat medegebruik van de cultuurhuis door de Stichting Babel (één van de kleinere organisaties ) tot de mogelijkheid behoort. Het Cultuurhuis kan voor ons een plek zijn waar wij ontmoetingen met ander organisaties kunnen organiseren om onze spilfunctie binnen de stedelijke ontwikkelings- en herstructureringsprocessen te kunnen waarmaken. Tevens kan het als "thuisbasis" van de Stichting fungeren. Wel maken wij daarbij de kanttekening, dat wij een enkele activiteit of discussie op locatie laten plaatsvinden, waar het onderwerp dat wenselijk maakt. Maar voor het merendeel van de activiteiten als Babel Cinema, tentoonstellingen en discussiebijeenkomsten met een niet locatie gebonden onderwerp is het cultuurhuis voor ons een goede, centraal gelegen plek. Uw aandacht vragen wij voor het volgende: Wat u stelt in hoofdstuk 1.4 onder en over versterking van identiteit en imago en meer ruimte voor dynamiek onderschrijven wij. Ook wij geven in ons KOERSPLAN aan dat zich steeds nieuwe cultuurstromingen en nieuwe initiatieven voordoen. Uw constatering van het vervagen van de scheidslijn tussen kunst, cultuur en architectuur is voor ons aanleiding ook hierin een spilfunctie te willen spelen. Dit naast de spilfunctie die Babel kan vervullen voor 'processen van stedelijke ontwikkeling en herstructurering', zoals in het begin van deze brief aal aangegeven. Zoals hierboven aangegeven kunnen wij voor u van belang zijn op het brede maatschappelijke gebied van stedelijke ontwikkeling en herstructurering en op het snijvlak van het vervagen van de scheidslijn tussen kunst, cultuur en architectuur. Daarom betreuren wij het dan ook dat wij onder de " kleine organisaties " vallen waar de structurele subsidie voor vervalt en alleen nog gebruik kan worden gemaakt van projectmatige of tijdelijke subsidie. Immers het brede maatschappelijke belang van de functie van Babel gaat verder dan een amateurvereniging, harmonie of koor. Hoewel wij in de afgelopen tien jaar van ons bestaan er in geslaagd zijn om ons programma naast de structurele bijdrage van het Stimuleringsfonds voor Architectuur en gemeente Zaanstad financieel gedekt te krijgen, zal voor het aangaan van verplichtingen zoals "het vervullen van een spilfunctie" en het zijn van vaste " bewoner " van het cultuurhuis niet mogelijk zijn zonder een structurele subsidiëring met meerjarige afspraken. Wij hebben dit bij het tekenen van de intentieverklaring 'Spoor 3 " reeds aangegeven. Als gezegd zal zonder een basis van een structurele subsidie of een zekere garantie voor projectsubsidie en een meerjarige afspraak over " huur en beheer " door de Stichting Babel geen verplichtingen kunnen worden aangegaan

233 Wij zijn graag bereid tot het geven van een nadere toelichting Namens Stichting Babel: Ir. G. Teders voorzitter ir. Ria J. Steenaart secretaris

234 BIJLAGE 26 Van: Verzonden: Aan: Onderwerp: Bijlagen: Mailbox Toekomstagenda Cultuur dinsdag 3 september :16 Postbehandeling Verseon FW: reactie (ONTWERP) TOEKOMSTAGENDA CULTUUR Toekomstagenda Cultuur , reactie aan Gemeente Zaanstad.pdf Gaarne koppelen aan zzid Bedankt Martin Van: Fred Mulder [mailto:fred.mulder@telfort.ni] Verzonden: maandag 2 september :18 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Onderwerp: reactie (ONTWERP) TOEKOMSTAGENDA CULTUUR mevronw/v4i4heer, f,14, ole bglage treft IX ole reacti,e van,stízlitlwg 't Lotio ciona, op ale (ONTwERP) TOE1COMSTAENDA atit..1-tt.t.m.r y-. iviet vrf,evotel.0,e groet, Fred MiAloter 1 234

235 Stichting 't Lab Postbus AP ZAANDAM Gemeente Zaanstad Domein Stedelijke Ontwikkeling t.a.v. M. Geusebroek Postbus GA Zaandam Datum: 2 september 2013 Betreft: reactie (ONTWERP) TOEKOMSTAGENDA CULTUUR Geachte mevrouw/mijnheer,, Wij zien in de Toekomstagenda Cultuur de beleidswijzigingen om meer doorstroming in het culturele veld te bewerkstelligen als positief. ln de samenvatting van de Toekomstagenda lezen wij dat "...het huidige subsidiebudget voor amateurkunst en (kleine) culturele organisaties intact blijft (...).Wij zijn van plan om vanaf 2015 de jaarlijks terugkerende subsidies te beëindigen (...). Dat betekent dat er vanaf 2015 aan de (kleine) culturele organisaties geen instandhoudingssubsidies meer worden verstrekt, maar dat die in aanmerking kunnen komen voor incidentele of projectsubsidies". Stichting 't Lab presenteert twee concertseries: (1) onder de naam Jazz in Serah optredens van topformaties uit de Nederlandse (en internationale) jazzwereld. Daarnaast (2) onder de naam "Jazz in Serah-Come Along" een serie "ontwikkelingsconcerten", waarin professionele ensembles de mogelijkheid geboden wordt om voor publiek nieuwe muziek, een nieuwe bezetting of een bijzonder project uit te proberen. Dat initiatief heeft ons podium (op de locatie Serah Artisan aan de Dam 2, Zaandam) een groeiende landelijke bekendheid en waardering bezorgd. Als derde pijler onder de programmering biedt Stichting 't Lab in de Come Alongserie de gelegenheid aan jonge (en soms ook oudere) amateurs uit de Zaanstreek om serieus aan hun muzikale ontwikkeling te werken. Binnen de Zaanse culturele infrastructuur is Jazz in Serah het enige luisterpodium op jazzgebied. Optredens in de lokale horeca zijn immers geen waardevolle vervanging voor het spelen voor een aandachtig en kritisch publiek. t: , e: info@jazzinserah.nl, w: Bankrekening , inschrijvingsnummer Kamer van Koophandel

236 Ook de samenwerking met de stadscomponist, voorzichtig ingezet met Jurriaan Berger, en nu uitgebreider met Mark Nieuwenhuis, is een ontwikkelingsinitiatief dat uitstekend past binnen de huidige culturele infrastructuur. Bij een voorgenomen beleidswijziging waarbij (kleine) culturele organisaties alleen nog de mogelijkheid krijgen om voor incidentele of projectsubsidies in aanmerking te komen zou de gemeente de huidige culturele infrastructuur volledig vaarwel zeggen. Daarmee schiet Zaanstad zich in de eigen voet. Het is prima om meer doorstroming in het culturele veld te willen bewerkstelligen, maar cultuur inwisselen voor 'reuring en bekaiks' is wel erg kort door de bocht. Wij willen in overweging geven om de mogelijkheid voor structurele subsidies voor de (kleine) culturele organisaties met het oog op een gezonde culturele infrastructuur in de stad open te houden. We zijn uiteraard bereid een gesprek aan te gaan met de gemeente om onze visie en standpunten nader toe te lichten. Met vriendelijke groeten, Namens Stichting 't Lab, Fred Mulder (bestuurslid) t: , e: w: Bankrekening , inschrijvingsnummer Kamer van Koophandel

237 237

238 BIJLAGE 27 Van: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Verzonden: woensdag 4 september :17 Aan: Postbehandeling Verseon Onderwerp: FW: Reactie cultuurnota Honig Breethuis Bijlagen: reactie gemeente HBH.docx Oorspronkelijk bericht Van: Harm Jan Egberts [mailto:egberts@xs4all.ni] Verzonden: dinsdag 3 september :29 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Onderwerp: Reactie cultuurnota Honig Breethuis Beste Martin, Hierbij de reactie op de cultuurnota van het Honig Breethuis en de ZOV. Kan ik een ontvangstbevestiging krijgen? Met vriendelijke groet, Harm Jan Egberts ( ) 1 238

239 Aan de Gemeente Zaanstad, Domein Stedelijke Ontwikkeling, t.a.v. dhr. M. Geusebroek Postbus GA ZAANDAM Per mail verzonden aan: Betreft: reactie op Toekomstagenda Cultuur Zaandam, 27 augustus 2013, Geachte heer Geusebroek, Onlangs hebben wij van u de Toekomstagenda Cultuur ontvangen. Daarin wordt uiteengezet hoe de gemeente Zaanstad de komende jaren invulling gaat geven aan het cultuurbeleid. Wij kunnen ons in grote lijnen vinden in de gemaakte keuze. Wij denken dat door de keuze voor een meer projectmatige benadering van de toekenning van subsidie, de doelmatigheid daarvan wordt verhoogd. Dat de vanzelfsprekendheid van het toekennen van subsidie verdwijnt is in deze tijden van financiéle krapte te rechtvaardigen. Het Honig-Breethuis (HBH) wordt in de nota één keer genoemd, en wel in paragraag : Het Zaans Museum heeft een spilfunctie in het Zaanse museale aanbod. De gemeente kiest er daarom voor om het Zaans Museum in combinatie met het Czaar Peterhuisje en het beheer van de collectie van het Honig Breethuis in de toekomst te blijven subsidiëren. Naast behoud en beheer van een integrale streekgebonden collectie biedt het een plek, waar bezoekers jong en oud - het overall verhaal van de streek kunnen beleven en ervaren. De Zaanstreek onderscheidt zich binnen de Metropoolregio Amsterdam door het industriële erfgoed. De presentatie van het Zaans Museum sluit daar op aan. Volgens het Ambitiedocument Zaanse Schans 2020 `(in)balans op de schans' biedt de Zaanse Schans het beeld en het museum de verdieping. Nu is onze vraag hoe wij deze passage moeten interpreteren. Wordt nu van het HBH verlangt vanaf 2015 een begroting op projectbasis op te stellen? Of wordt de structurele subsidie geprolongeerd? Het beheer van de Zaanlandse Oudheidkundige Verzameling "Jacob HonigJsz. Jr." (beter bekend als ZOV), die door de heer JacobusJohannes Honig aan de toenmalige gemeente Zaandijk is geschonken, vormt de basis van ons bestaan als museale instelling. Deze schenking is in 1890 door de gemeenteraad aanvaard. De instandhouding en uitbreiding is sindsdien ondergebracht bij de "Vereniging tot Instandhouding en Uitbreiding der Zaanlandse Oudheidkundige Verzameling "Jacob Honig Jansz. Junior". Het museumpand, dat sinds 1999 bekend staat als Honig Breethuis, is sinds 1940 in bezit van de gemeente. De vereniging heeft het fysieke collectiebeheer ondergebracht bij het Zaans Museum (ZM) en het Gemeentelijk Archief Zaanstad (GAZ) en ziet toe op naleving van dit beheer. Dit doen wij door jaarlijkse schouwen en diverse voortgangsoverleggen. 239

240 Met het ZM en het GAZ zijn daarvoor overeenkomsten tot beheer afgesloten. De museale objecten die zijn opgesteld in het Honig Breethuis vallen eveneens onder het collectiebeheer van het Zaan Museum. De vereniging bewerkstelligt daarnaast de openstelling voor publiek van het museumpand. In de voornoemde passage uit de nota wordt gesproken over 'cle collectie van het Honig Breethuis'. Deze formulering is aldus onjuist en wekt onnodig verwarring. Het betreft feitelijk het beheer van een gemeentelijke collectie enerzijds en de openstelling van een gemeentelijk monument anderzijds. Hierbinnen is een concrete taakstelling overeengekomen met de vereniging enerzijds en het Zaans Museum en het Gemeentearchief anderzijds. Wij verzoeken u dit in de nota te corrigeren, omdat dit een wezenlijk verschil maakt. De samenwerking tussen het HBH en de gemeente is altijd goed geweest. Daarbij denken wij ook aan het onlangs uitgevoerde groot onderhoud aan het pand. Wij hebben vertrouwen in de toekomst en daarmee ook in het voorgestelde cultuurbeleid zoals verwoord in de nota. Met vriendelijke groet, Namens het bestuur van de Vereniging tot Instandhouding en Uitbreiding der Zaanlandse Oudheidkundige Verzameling "Jacob Honig Jansz. Junior" en de stichting Honig Breethuis, Harm Jan Egberts, Voorzitter 240

241 241

242 gzaans centrum voor amateurtonee LAG E 28 Durghorstplantsoen DC Krommenie herk2(aupcmail.n1 W Zaanstad/Krommenie, 21 augustus 2013 Gemeente Zaanstad Bedrijvigheid en omgeving Stadhuisplein MZ Zaandam Geachte heer, mevrouw Het Zaans Centrum voor Amateurtoneel (Z.C.A.) heeft kennis genomen van het Ontwerp Toekomstagenda Cultuur en wil naar aanleiding hiervan als volgt reageren: Het spijt ons dat de brief en termijn waarbinnen wij kunnen reageren midden in de vakantieperiode valt en wij niet in de gelegenheid zijn hierover met de bij het Z.C.A. aangesloten toneelverenigingen van gedachten te wisselen. Wel hebben wij de toneelverenigingen schriftelijk om een reactie gevraagd. Ook zullen wij de komende maanden een bijeenkomst beleggen om met hen van gedachten te wisselen. Voor zover relevant zullen wij u van de resultaten hiervan op de hoogte brengen. in een tijd van bezuiniging op overheidsuitgaven is er geen sector die zich hieraan kan onttrekken, ook cultuur niet. Bij het toepassen van vermindering van subsidies is enige voorzichtigheid op zijn plaats. Er zijn immers doelen die veilig gesteld moeten worden, zoals het in aanraking brengen van kunst en cultuur door jongeren. Daarbij rekenen wij met nadruk ook de actieve kunstbeoefening, onder andere bij amateur(toneel-) verenigingen. Amateurverenigingen kunnen er aan bijdragen dat jongeren in groepsverband met kunst en cultuur in aanraking komen. Op dit moment ontbreken faciliteiten hiervoor. Amateurverenigingen brengt mensen actief maar ook passief in aanraking met kunst. Dat gebeurt laagdrempelig: meestal dicht in de buurt en tegen redelijke kosten. Doorgaans kost een kaartje voor een amateurvoorstelling minder de helft van een professionele voorstelling. Deze actieve en passieve kunstbeleving maakt een stad aantrekkelijk en draagt bij aan een aantrekkelijk cultureel klimaat. Wat betreft de amateurkunst zijn een aantal doelstellingen van belang. Voor veel verenigingen is de zaal waar opvoeringen gegeven worden niet vanzelfsprekend. Dit geldt met name voor de toneelverenigingen uit Zaandam, Koog a/d Zaan, Zaandijk, Krommenie en Assendelft en sinds problemen met De Bres/La Breche nu ook Wormerveer. Voor toneelverenigingen uit Westknollendam, Oostknollendam, Oostzaan, Westzaan en Wormer is de speelplek min of meer bepaald. Zaanstad mist voor het 242

243 amateurtoneel aeschikte en betaalbare zalen met een capaciteit van 100 á 150 toeschouwers en een toneeloppervlakte van ca. 80 m2. Het Z.C.A. richt zijn activiteiten met name op drie beleidsterreinen: samenwerking, kwaliteitsverbetering en participatie. Voor de toneelverenigingen is kwaliteitsverbetering van groot belang, zowel voor de individuele leden als voor de groepen als geheel. Kwaliteitsverbetering wordt in de eerste bereikt door de kwaliteit van de regisseur (m/v). Ook deelname aan cursussen, workshops, masterclasses en trainingen draagt hieraan bij. Het Z.C.A. ontwikkelt activiteiten die aan deze doelstelling tegemoet komen, zoals het project "Docent over de vloer" dat wij in samenwerking met De Theatermijn aanbieden, de Zaanse Theaterdag en regelmatige masterciasses door regisseurs en acteurs van naam. Samenwerking wordt bereikt door activiteiten als de toneelmanifestatie in het Koogerpark, het Zaans Eenakterfestival. Participatie heeft als doel meer mensen bij het verengingsleven, lees: amateurtoneel, te betrekken. Probleem is dat men zich niet meer Ivoor het leven' aan een vereniging bindt. Een lidmaatschap is tegenwoordig vaker op projectbasis gebaseerd. Dit vraagt van de verenigingen een andere, flexibele organisatievorm. Wij verwachten dat uitvoering van deze nota verstrekkende gevolgen heeft voor een groot aantal toneelverengingen. Indien de jaarlijkse instandhoudingssubsidie komt te vervallen zal voor een aantal verenigingen niet langer mogelijk zijn om twee keer per jaar een voorstelling te geven; sommige andere verenigingen zullen helemaal niet meer in staat zijn om regelmatig een voorstelling te geven. Waar de kosten voor regie, zaalhuur, vormgeving, auteursrechten, transport, verzekering en alles wat er verder komt kijken om een openbare voorstelling te geven alleen maar stijgen, houden de inkomsten hiermee geen gelijke tred. Het doorberekenen van kosten in de prijs van toegangskaartjes is nauwelijks toereikend. Gemakkelijk wordt gewezen naar de mogelijkheden van sponsoring, maar in de praktijk is dit vrijwel niet te realiseren, omdat in tijden als de economische crisis het bedrijfsleven zelf ook moet overleven en dus de hand op de knip houdt. Het Z.C.A. hoopt dat de betrokken toneelverenigingen in de gelegenheid worden gesteld hun beleid aan te passen en adequate maatregelen te treffen, alvorens de nieuwe subsidieregeling wordt ingevoerd. Bovendien willen wij graag meedenken over de invulling van structurele subsidie aan verenigingen die zich bijvoorbeeld inspannen voor de opleiding van jongeren. Projectsubsidies kunnen een nuttige aanvulling zijn op het subsidiebeleid, maar de meeste amateurverenigingen laten zich moeilijk in projecten vangen. Bovendien is nog onduidelijk wat onder deze projectsubsidies wordt verstaan en aan welke eisen voldaan moet worden op hiervoor in aanmerking te komen. In het recente verleden zijn er toneelverenigingen samengegaan of geheel verdwenen. Die ontwikkeling zal nog doorgaan, zeker als subsidieverstrekking niet meer vanzelfsprekend is. Het Z.C.A. heeft er geen belang bij als verenigingen verdwijnen, maar ziet ook in dat het bundelen van krachten leidt tot versterking en verbetering. Desgewenst is het Z.C.A. bereid verenigingen te begeleiden in veranderingsprocessen. Wij waarderen in het beleid van de gemeente Zaanstad bij te dragen aan het tot stand houden van een veelzijdig cultureel aanbod. Wij hopen dat hiervan ook de komende jaren sprake zal zijn. Bestuur Zaans Centrum voor Amateurtoneel, 243

244 Leo van Herk, secretaris. 244

245 245

246 BIJLAGE 29 Van: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Verzonden: vrijdag 30 augustus :45 Aan: Postbehandeling Verseon Onderwerp: FW: reactie Ontwerp Toekomstagenda Cultuur Bijlagen: Reactie Toekomstagenda Cultuur Theatermijn.pdf Van: Theatermijn [mailto:infotheatermijn.nl] Verzonden: woensdag 28 augustus :23 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Onderwerp: reactie Ontwerp Toekomstagenda Cultuur Beste Hr. Geusebroek, in de bijlage treft u onze reactie op de Ontwerp Toekomstagenda Cultuur. We denken graag mee in de ontwikkeling van de plannen en bezuinigingen. met groet Rick Nanne info@theatermiin.n Volg ons op Facebook en/of Twitter Bezoekadres: Zuideinde 74, Koog a/d Zaan Postadres: Balistraat 137c 1094JK Amsterdam 1 246

247 Geachte Heer Geusebroek, De stichting Theatermijn wil graag reageren op het 'Ontwerp Toekomstagenda Cultuur '. Ons hoofddoel is faciliterend zijn op theatergebied in Zaanstad zodat zoveel mogelijk mensen actief en passief van theater kunnen genieten. Daarom denken wij graag mee over oplossingen voor de problemen die bezuinigingen op kunst en cultuur in Zaanstad met zich meebrengen en over welke rol de Theatermijn hierin kan spelen. Het doet ons deugd te lezen dat de vier genoemde hoofdlijnen precies overeenkomen met onze ambities en activiteiten: aandacht voor ontplooiing en talentontwikkeling van de jeugd De Theatermijn laat jongeren (veelal via het voortgezet onderwijs) kennismaken met theater en biedt ook een lesaanbod waarin zij zichzelf kunnen ontplooien als theatermakers/-spelers. Hierbij is er speciale aandacht voor de jonge talenten. het belang van culturele voorzieningen voor een levendige en aantrekkelijke stad De Theatermijn faciliteert diverse voorstellingen en repetities van amateurverenigingen, jonge professionals en festivals zoals tijdens de Week v/d Amateurkunst. Wij maken theater mogelijk voor Zaankanters door zowel ruimte als coaching te bieden. koesteren en versterken van de eigen (cultuurhistorische) identiteit De Theatermijn brengt de Zaanse identiteit onder de aandacht door voorstellingen te spelen op erfgoedlocaties, zoals onlangs in het Czaar Peterhuisje en het Historisch Straattheater op de Zaanse Schans. positionering van Zaanstad als onderdeel van de metropoolregio Amsterdam De Theatermijn trekt, veelal jonge, theatermakers en -groepen naar Zaanstad om hun voorstelling te ontwikkelen en/of te spelen in de Theatermijn voor het Zaanse publiek. Zij worden ook ingezet voor projecten binnen het onderwijs. De Theatermijn weet vanuit beperkte (financiële) middelen een groot draagvlak te creëren voor de Zaanse theaterliefhebbers en -beoefenaars. Theater in Zaanstad zal door de bezuinigingen voor veel mensen moeilijker bereikbaar worden. Wij gaan graag in gesprek met de gemeente over de vraag hoe wij onze ondersteuning nog beter op de nieuwe koers van de gemeente kunnen laten aansluiten. Ons doel is en blijft, ondanks de bezuinigingen, de bereikbaarheid van theater in Zaanstad zo groot mogelijk ma ken. We zien uit naar uw reactie. Met dank en groet, mede namens het bestuur, Rick Nanne Stichting Theatermijn Theatermijn / Zuideinde 74, Koo2 a/d Zaan / info@theatermijn.n1/ / 247

248 Vanuit onze ervaring in het werkveld met amateurs, professionals en het onderwijs reageren wij graag nog op een aantal plannen zoals die omschreven zijn in het Ontwerp Toekomstagenda. Met betrekking tot onze functie voor Zaanstad 1 De Theatermijn past niet in één van de 'hokjes' waar de gemeente over schrijft, juist omdat wij voor zoveel van die hokjes een rol spelen. Wij verzorgen een draagvlak voor het onderwijs, voor jongeren, professionele theatermakers en -amateurs en een theater waar iedereen voorstellingen kan spelen en zien. We zouden graag met de gemeente om tafel gaan om onze positie te duiden en te bespreken hoe wij de gemeente nog beter kunnen ondersteunen. 2 Het niet langer verstrekken van structurele subsidies heeft verregaande gevolgen. Een instelling als de onze fungeert als een duizendpoot en verzorgt tientallen projecten door in te spelen op actuele mogelijkheden en vraag vanuit Zaanse bewoners en instellingen. Omdat het snel kan, omdat het soms ook snel moet. Als wij Zaanstad ondersteunen binnen het theater dan moeten wij zodra de vraag er is er direct op kunnen inspelen. Dankzij onze structurele subsidie hebben wij ook een groot bereik in Zaanstad in diverse doelgroepen. Een ander belang van structurele subsidie is dat er constructief gewerkt kan worden. Samenwerkingen zijn hierdoor niet eenmalig, maar van lange duur waardoor projecten steeds beter worden. Zowel in het onderwijs als bij culturele instellingen hebben wij terugkerende projecten die elk jaar weer aangescherpt worden en zorgen voor een betere kwaliteit. De gemeente zou er goed aan doen instellingen het vertrouwen te geven in het werk dat zij voor de gemeenschap doen, zodat zoveel mogelijk tijd naar het daadwerkelijk uitvoeren van de projecten gaat in plaats van het schrijven van subsidieaanvragen. Over andere onderwerpen die niet direct de Theatermijn betreffen 3 De Gemeente kiest ervoor Cultuureducatie te richten op het Primair Onderwijs, in het plan wordt niets geschreven over Cultuureducatie voor het Voortgezet Onderwijs. Kunst staat juist in deze leeftijdsgroep het meest onder druk. Het is een leeftijd waarin jongeren voor het eerst bepalende keuzes maken voor hun interessegebied. Tegelijkertijd is cultuur niet 'cool' en stellen zij zich hier niet snel voor open. Het is daarom van groot belang dat er voor deze leeftijdsgroep structureel aanbod blijft van cultuureducatie. Het liefst van Zaanse bodem zodat zij ook, wanneer het hun interesse gewonnen heeft, ergens terecht kunnen om daar iets mee te doen. Gaat de gemeente helemaal niets doen met de leeftijdsgroep jaar? 4 Het CultuurCluster speelt een grote rol in het plan van de gemeente voor het behoud en de verdere ontwikkeling van cultuur. Het zal zeker een grote rol kunnen spelen in de verlevendiging van Zaanstad. Toch lijken sommige aannames niet realistisch: A: De rol die het speelt voor verenigingen lijkt overschat. Het 'succes' van een vereniging is dat het een lokaal geworteld initiatief is. Een vereniging uit de gemeenschap halen waarin ze geënt is, zal voor veel verenigingen geen optie Theatermijn / Zuideinde 74, Koog a/d Zaan / info@theatermiln.n1 / / 248

249 zijn, eerder een ondergang. Spelers komen voor elkaar, het publiek komt voor de spelers. Naast een grote sociale functie, bereikt het amateurtoneel publiek dat veelal niet naar het Zaantheater komt en brengt het jong en oud in aanraking met theater plus de mogelijkheid er zelf aan deel te nemen. B: Het Cluster biedt 'betaalbare' ruimtes. Dit is een vrij ruime definitie, want wat is betaalbaar voor wie? C: Het Cluster is een geschikte plek voor bijvoorbeeld korte lessen en workshops. Maar bij langdurige projecten met het onderwijs, of repetities van theatergroepen zal vooral decor- en materiaalgebruik erg lastig zijn. Waar laat je het staan? Moet je steeds de spullen heen en weer slepen? 5 Cultuureducatie aanbieden door ZZP'ers en hun aanbod via een website aanbieden om zo op organisatiekosten/instellingen te bezuinigen. Dit klinkt heel vanzelfsprekend, maar er zijn ook nadelen aan een website zoals de Kunstkade.nl (welke als voorbeeld aangehaald wordt in Leeuwarden). Wie ziet er nog toe op de kwaliteit van het aanbod? Wie bouwt een langdurige relatie met instellingen op, zodat er op maat cultuureducatie ontwikkeld wordt? Hoe kunnen scholen de bomen door het bos zien als iedereen zich met van alles mag aanbieden op een dergelijke website? Een binding met Zaanstad, wat voor nieuwe verbindingen en mogelijkheden zorgt, is niet meer vanzelfsprekend. Daarbij is het tegenstrijdig als er voor een vrije markt wordt gepleit, terwijl Fluxus de uitvoering van Cultuureducatie met Kwaliteit en het Cultuurmenu krijgt toebedeeld. Dit is niet consequent. Het aanbieden van cultuureducatie zonder organisatie heeft ook gevolgen voor de doorstroming. De organisaties die cultuureducatie verzorgen in het onderwijs zijn vaak ook de locaties waar kinderen en jongeren die enthousiast geworden zijn, terecht kunnen om er in de vrije tijd meer mee te doen. Het weghalen van deze organisaties zorgt ook voor versnippering. Theatermijn / Zuideinde 74, Koog a/d Zaan info@theatermijn.n1 / / 249

250 Geusebroek, Martin Van: Aan: Onderwerp: Maiibox Toekomstagenda Cuituur Geusebroek, Martin RE: Toekomstagenda Cultuur BIJLAGE 30 Van: Geusebroek, Martin Verzonden: vrijdag 19 juli :33 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Onderwerp: FW: Toekomstagenda Cultuur Van: Jan de Bruin Verzonden: vrijdag 19 juli :29 Aan: Geusebroek, Martin; Klitsie, Wibo; Fris, Jan Onderwerp: Re: Toekomstagenda Cultuur Beste Martin, ik reageer op: "Het huidige Jeugdcultuurfonds Zaanstad wordt samengevoegd met het Jeugdsportfonds tot een nieuw fonds "Meedoen Zaanstad". Deze stelling is onjuist. Vertegenwoordigers van JCFZ en JSFZ vormen samen met Wibo Klitsie de stuurgroep van "Meedoen Zaanstad". Echter Het Jeugdcultuurfonds Zaanstad en het JSFZ blijven als zelfstandige en gesubsidieerde organisaties bestaan. Dit om uitzonderingsgevallen te beoordelen en te honoreren, om geld uit de particuliere en institutionele markt te halen, om flankerende geldstromen vanuit JCFNederland te halen en om te voorkomen dat bij een onzekere politieke besluitvorming inzake de toekenning van geld aan jeugd en armoede beleid er geen instrument beschikbaar is voor onze basisdoelstelling. juist daarom blijft onze subsidie in tact en werken wij aan subsidie van Wormerland en Oostzaan. m.vr.gr. Jan de Bruin, vz. JCFZaanstad Tuinstraat 12, 1506VX Zaandam t m e artadvies@hetnet.n1 Verstuurd vanaf mijn ipad Op 12 jul om 16:37 heeft "Geusebroek, Martin" <M.Geusebroek@Zaanstad.nl > het volgende geschreven: Geachte heer/mevrouw, Als genodigde en in veel gevallen ook deelnemer aan de in maart georganiseerde werkateliers informeren wij u graag over de huidige stand van zaken met betrekking tot het toekomstige cultuurbeleid

251 Op 2 juli jlheeft ons college ingestemd met de Untwerp Toekomstagenda Cultuur Deze toekomstagenda is tot stand gekomen met input ult de discussiebijeenkomsten met instellingen, organisaties en gemeenteraad en interviews met sleutelpersonen. Tevens is gekeken naar landelijke ontwikkelingen en is geput uit ervaringen van andere gemeenten. In bijgaande brief leest u een samenvatting van uitgangspunten en maatregelen van het nieuwe cultuurbeleid. Het complete beeld van het nieuwe cultuurbeleid vindt u in de tweede bijlage, de Ontwerp Toekomstagenda Cultuur Voor de volledigheid wijzen wij u er op dat u/uw organisatie tot 28 augustus de mogelijkheid heeft om op de Ontwerp Toekomstagenda Cultuur te reageren. U kunt uw reactie via de mail sturen naar: toekomstaciendacultuurzaanstad.nl. Vermeld s.v.p. in uw mailbericht de naam van uw organisatie, (post-)adresgegevens en telefoonnummer. Eventueel kunt u ook reageren per brief naar: Gemeente Zaanstad, Domein Stedelijke Ontwikkeling, t.a.v. M. Geusebroek, Postbus 2000, 1500 GA Zaandam). Op de gemeentelijke website kunt u de digitale versie van de toekomstagenda opvragen, wanneer u onder 'zoek en vind' Toekomstagenda Cultuur in typt. Een exemplaar van de Ontwerp Toekomstagenda Cultuur ligt tevens tot 28 augustus ter inzage bij de receptie van het stadhuis (balie 27). Meer informatie over de vervolgprocedure vindt u in eerder genoemde brief (zie bijlage 1). Mocht u vragen hebben over de Toekomstagenda Cultuur, dan kunt u bellen naar het algemene informatienummer van de gemeente Zaanstad (tel ). U wordt doorverbonden met één van de medewerkers van de sectie cultuur. Met vriendelijke groet, Martin Geusebroek disclaimer Aan deze kunnen geen rechten worden ontleend. De gemeente Zaanstad sluit iedere aansprakelijkheid uit die voortvloeit uit de elektronische verzending van dit bericht. De inhoud van dit bericht (en de bijlagen) is uitsluitend bestemd voor de geadresseerde(n)

252 Mocht u dit bericht bij vergissing ontvangen hebben dan wordt u verzocht de afzender hierover te informeren en het bericht te verwijderen. Indien u niet de geadresseerde bent noch een geautoriseerde medewerker die kennis mag nemen van berichten voór de geadresseerde, mag u het bericht niet openbaar maken of op enige wijze verspreiden of vermenigvuldigen. disclaimer < ONTWERP Toekomstagenda Cultuur def. versie docx.docx> < def versie brief algemene tekst.doc> 3 252

253 253

254 Geusebroek, Martin 21 Van: Aan: Onderwerp: Mailbox Tri.ekomstagenda Cultuur Peter de Goede RE: bezwaar BIJLAGE 31 Van: Peter de Goede [maiito:p.c.de.goede(achello.nl ] Verzonden: woensdag 4 september :40 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur bezwaar Bezwaar tegen Toekomstagenda Cultuur =1* ~0~4111.1" CultwornIMUZaaristreek Onderwerp: Aan de wethouder van Cultuur van de Gemeente Zaanstad, mevrouw Leny Vissers. Als voorzitter van het Cultuur menu Zaanstad, maak ik ernstig bezwaar tegen de voorgenomen bezuinigingen op de subsidies aan diverse culturele- en erfgoed organisaties in de Gemeente Zaanstad. In het ontwerp van de Toekomstagenda Cultuur wordt een stevige rol vastgelegd voor het Cultuur Menu. In Zaanstad maken alle basisscholen gebruik van het Cultuurmenu, waarmee iedere leerling in de basisschoolleeftijd kennismaakt met een breed scala aan activiteiten op het gebied van kunst, cultuur en erfgoed. Lokale kunst- en erfgoedinstellingen zijn actief betrokken bij de organisatie en uitvoering van het menu en krijgen daarmee jaarlijks enkele honderden tot enkele duizenden kinderen over de vloer. Een culturele commissie, bestaande uit vertegenwoordigers van de scholen, bepaalt de inhoud en bewaakt de kwaliteit. FluXus/Centrum voor de Kunsten is momenteel verantwoordelijk voor de uitvoering van het programma Cultuureducatie met Kwaliteit en voor het Cultuurmenu. De huidige aanpak is het resultaat van jarenlange samenwerking en verloopt naar wederzijdse tevredenheid. Maar als die lokale kunst- en erfgoedinstellingen door het verminderen of zelfs geheel wegvallen van subsidiegelden niet meer in staat zijn om een goed aanbod te leveren, dan zal de inhoud van het Cultuurmenu daar direct onder te lijden hebben. Tienduizenden basisschoolleerlingen in de Zaanstreek krijgen nu de gelegenheid om op een uitgebreide manier kennis te maken met velerlei aspecten van het rijke Zaanse cultuurleven en worden zo gestimuleerd om later daar zelf actief of passief aan deel te nemen. Dit is een groot goed, dat niet verloren mag gaan. Hoogachtend, Peter de Goede, voorzitter Cultuurmenu Zaanstreek. p/a Fluxus Klaas Katerstraat 7b 1501 PL Zaandam 1 254

255 owtrk,4. 255

256 2..Cp-ca" o Z IU 1 BIJLAGE 32 Kontakt Milieubeheer Zaanstreek Stationsstraat DH Zaandam 1 Tel.: kmz@dds.ril Zaandam, 18 augustus 2013 Gemeente Zaanstad Domein stedelijke ontwikkeling Postbus GA Zaandam Betreft: toekomstagenda Cultuur Mijne dames en heren, Tot onze verbazing ontvingen wij van u een schrijven gedateerd 11 juli 2013 over het onderwerp toekomstagenda Cultuur. In dit schrijven worden aanzienlijke bezuinigingen aangekondigd op culturele instellingen en verenigingen, zoals musea, theaters en muziekinstellingen. Tegelijkertijd meldt u dat er in de toekomst sprake zal zijn van een nieuw te realiseren cultuurcluster. U stelt daarin dat de toekornstagenda ingrijpende gevolgen zal hebben voor een groot aantal organisaties en verenigingen in Zaanstad 'waaronder de uwe'. Uit uw schrijven is niet duidelijk wat de redenen zijn waarom wij onder een culturele bezuinigingsronde zouden moeten vallen. Wij zijn, zie ook de noot onderaan de bladzijde, een adviserende instantie op het gebied van natuur en milieu, die al ruim veertig jaar in de Zaanstreek haar sporen heeft verdiend op diverse terreinen. Onze deskundige vrijwilligers adviseren de gemeente en derden op het terrein van natuur en milieu en onze vereniging heeft zo al heel wat betekend voor het behoud van het Zaanse (veenweide)gebied, voor het bijzondere Zaanse landschap, en voor het bestrijden van milieuvervuiling en verloedering. Zoals blijkt uit onze uitgave over de veertigjarige geschiedenis van onze vereniging, heeft dat meermalen betekend dat wij in onze opinie lijnrecht tegenover bestuurders stonden, vooral bestuurders in wier toekomstagenda welvaart belangrijker was dan welzijn. In de nota van BMC adviesmanagement treffen wij dan ook aan onder punt 3.4. dat investering in de economie een speerpunt is. Kort geleden, in Vrij Nederland van 13 juli 2013 verscheen een overzichtsartikel over de effecten van investeringen in de economie met overheidsgeld. Hierin werd o.a. gerefereerd aan een rapport van de rekenkamer, 'leren van subsidie-evaluaties' (2011) waarin werd gesteld dat subsidies lang niet altijd het gewenste effect hebben. In de praktijk blijkt dat subsidies terecht kornen bij grote bedrijven en vooral ook nog bij bedrijven die zich ook zonder subsidie goed blijken te redden, anderzijds wordt de door subsidie beoogde innovatie niet bereikt, ook omdat men inzet op toepassingen en niet op onderzoek. De keuze van Zaanstad om in te zetten op het steunen van het bedriffsleven houdt waarschijnlijk niet automatisch in dat meer bestedingsruimte voor de gemeente het gevolg zal zijn, zoals wordt gesteld. Anders gezegd: de effecten van bezuinigingen op culturele en sociale infrastructuur, het loslaten van prioriteiten op het gebied van gezondheid, schone lucht, schone grond en veiligheid (door bijvoorbeeld gebruik te maken van de mogelijkheden binnen de crisis- en herstelwet), worden niet ongedaan gemaakt door investeringen in bouwprojecten en het aantrekken van industriële bedrijvigheid in het algemeen. Inzichten zoals deze hebben ertoe geleid dat onze vereniging gehoord wordt door overheden en bedriiven, met t Onze stichting, later verentging, is opgericht in 1971 en heeft tot doel het bevorderen van het welzun door het waken tegen milieuaantasting en het activeren van het milieubeheer in de Zaanstreek, alles in de ruimste zin van het woord Onder milleuaantasting wordt verstaan het verstoren van het natuurlijk evenwicht en het optreden van andere voor de mens ongewenste affecten, onder nulteubeheer wordt verstaan al the maatregelen die leiden tot handhaving of herstel van het natuurl ijk evenwtcht of het opheffen of voorkomen van de ongewenste effecten ter zake van het milieu. 256

257 tot gevolg dat veel waardevolle zaken, materieel en immaterieel, in de Zaanstreek bleven bestaan. Dat heeft er onder andere weer toe geleid dat dit gebied nog steeds een zekere aantrekkelijkheid heeft behouden. U kunt in het verslag van de veertigjarige geschiedenis van onze vereniging en in onze jaarverslagen zien hoe dat is gegaan. Wij hebben begrepen dat voordat de Toekomstagenda Cu Ituur ter tafel is verschenen, een uitgebreide consultatieronde is geweest waarvoor wij geen uitnodiging hebben gehad. Wij vragen ons af of wij na het opstellen van de 'nieuwe spelregels' een uitnodiging zullen krijgen. Overigens, de jaarlijkse gemeentelijke bijdrage wordt door ons besteed aan de huur van ons kantoor. Onze adviezen, hoewel gegeven door deskundigen, zijn al ca. 40 jaar gratis. Dat is anders bij de gebruikelijke adviesbureaus, maar dat maakt ook dat ten aanzien van de onderwerpen en de projecten waarover wij ons buigen een gedegen onafhankelijke visie kan worden verstrekt: wij zijn niet aan uw opdrachten gebonden, noch gelieerd aan andere (markt)partijen in het veld. En juist dat is iets waarmee u uw voordeel kunt blijven doen. Wij willen u er wel op wijzen dat het geheel dichtdraaien van deze voor ons essentiële subsidie, gevolgen voor ons werk zal hebben. Wij verwachten uiteraard een motivatie en een specificatie van de wijze waarop u een bezuiniging op ons wenst te realiseren. Bovendien zouden wij graag vernemen op welk specifiek cultureel aspect u ons beoordeelt. Vooralsnog is een en ander ons niet goed duidelijk. Met vriendelijke groet, Rita el ijkhuizen, jes 257

258 1,111 Ve. 11 t(:3i 7:5 Cgist. Verwijzingsnummer: Onderwerp: Ingediend: B&O/Meys/Rosm 17/07/ :16 VM Laatst bijgewerkt: 19/07/ :07 NM Status: Extra Informatie Contactpersoon Doorgestuurd vakspec Voornaam: Jan Achternaam: Willem Mijderwijk Adres: Postbus 5029 Postcode: 1802 TA Plaats: Alkmaar jan.willem.mijderwijk Iechampion.nI Forward & Track was uitgezet naar an Willem Mijderwij k :17:1 Geachte mevrouw Meyer, Hartelijk dank voor uw schrijven over het ontwerp toekomstagenda cultuur. lk heb de volgende vragen/opmerkingen: - Wilt u in het vervolg in de adressering `Heiloo' aanpassen in 'Alkmaar'. Ons volledige postadres is Stichting Sportevenementen Le Champion, Postbus 5029, 1802 TA Alkmaar. - U schrijft dat de evenementenaanpak in 2014 wordt geëvalueerd. We blijven graag op de hoogte wat hiervan de gevolgen zijn voor de subsidie van de Dam tot Damloop. Met vriendelijke groet, Jan Willem Mijderwijk Senior event manager [Beschrijving: Beschrijving: logo.png] t +31 (0) Qp1 m +31 (0) g) e janwiliemmijderwijk@lechampion.n11 i Berenkoog 54, 1822 BZ Alkmaar 1 Postbus 5029, 1802 TA Alkmaar [Beschrijving: Beschrijving: facebook-48x48.png] [Beschrijving: Beschrijving: twitter-48x48.png] [Beschrijving: Beschrijving: linkedin- 48x48.png] disclaimer Aan deze kunnen geen rechten worden ontleend. De gemeente Zaanstad sluit iedere aansprakelijkheid uit die voortvloeit uit de elektronische verzending van dit bericht. De inhoud van dit bericht (en de bijlagen) is uitsluitend bestemd voor de geadresseerde(n). Mocht u dit bericht bij vergissing ontvangen hebben dan wordt u verzocht de afzender hierover te informeren en het bericht te verwijderen. Indien u niet de geadresseerde bent noch een geautoriseerde medewerker die kennis mag nemen van berichten voor de geadresseerde, mag u het bericht niet openbaar maken of op enige wijze verspreiden of vermenigvuldigen. disclaimer image Bestandsbijlage image001.png, 4224 bytes, toegevoegd aan incident image Bestandsbijlage image002.png, 1320 bytes, toegevoegd aan incident image Bestandsbijlage 258

259 image003.png, 1270 bytes, toegevoegd aan incident image Bestandsbijlage image004.png, 1359 bytes, toegevoegd aan incident Resultaten en/of extra informatie Stuur mij een kopie van het antwoord Bijlagen image001.png image002.png image003.png image004.png raw_message.mht Extra documenten toevoegen aan vraag Documenten bijvoegen Als u klaar bent... Uw adres Geef uw adres op: 1 V. Post behandel i ngverseon@aanst ad. ni 259

260 BIJLAGE 34 Van: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Verzonden: woensdag 4 september :50 Aan: Postbehandeling Verseon Onderwerp: FW: Stichting Oeverloos over de Kinderboekenmarkt en de Hotze de Roosprijs Bijlagen: Toekomstvisie KBM.docx; De Groote Vier van Zaanstad.doc Van: Hans en Marene [mailto:kok312(akpnmail.nl ] Verzonden: woensdag 4 september :12 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur CC: 'Willemijn van den Bos'; 'Pieter Grandiek'; 'Hans Kuyper'; Romeijnders, Marlies Onderwerp: Stichting Oeverloos over de Kinderboekenmarkt en de Hotze de Roosprijs Beste allemaal, Hierbij, in afzonderlijke bijlagen, twee stukken met betrekking tot de toekomst van de Zaanse Kinderboekenmarkt én de Hotze de Roosprijs. Uitgangspunt is, dat Stichting Oeverloos graag meerjarig de Kinderboekenmarkt blijft organiseren (en uit wil bouwen), en daarnaast ook bereid en in staat is de uitreiking van de Hotze de Roosprijs te regelen, zij het in een andere opzet dan totnutoe gehanteerd. Wij zijn zeer benieuwd naar uw zienswijze en antwoord! Met vriendelijke groet, Namens Stichting Oeverloos Hans Kuyper, voorzitter Contact: Stichting Oeverloos Postbus AG ZAANDAM Telefoon Willem ijn van den Bos (06)

261 Kinderboekenparade op de Zaanse Schans een pleidooi voor een nieuwe toekomst van de Kinderboekenmarkt op de Zaanse Schans Stichting Oeverloos kijkt terug op vijf edit ies Kinderboekenmarkt op de Zaanse Schans. Vijf jaar waarin wij de boeken markt zagen groeien naar boekenparade, boekenfeest. Met een navenante stijging van de bezoekersaantallen. Kinderboekenmarkt op de Zaanse Schans is een brand geworden. Door vijfjaar te organiseren, scholen op voorhand te bezoeken en ballonkaartjes uit te delen die de kinderen op de Schans konden gebruiken, kennen heel veel (Zaanse) gezinnen de naam. Samen met de populaire kinderboekenheld Geronimo Stilton bezochten we drie jaar lang scholen in Zaanstad, Wormerland, Oostzaan en Purmerend. Jaarlijks verrassen we toch nog een nieuwe groep bezoekers, omdat ze door determ "kinderboekenmarkt" op het verkeerde been zijn gezet. Want de Kinderboekenmarkt op de Zaanse Schans is zoveel meer. Er is heel veel te doen en te zien op het gebied van cultuur. Er zijn meer dan 30 organisat ies act ief. Er lopen meer dan ioo vrijwilligers rond op deze dag. Kinderboekenmarkt op de Zaanse Schans smaakt volgens Stichting Oeverloos naar meer.we kunnen verder groeien. We hebben voor volgend jaar al de nodige aanvragen binnen om mee te mogen doen. Belangrijker nog: we worden ondersteund door een omvangrijk en uniek netwerk (professioneel, maar ook heel veel mensen die zich voor ons evenement belangeloos inzetten) dat elk jaar enthousiast meedoet. Stoppen zou zonde zijn. Stichting Oeverloos heeft kennisgenomen van detoekomstagenda Cultuurvan de Gemeente Zaanstad, en vindt de Kinderboekenmarkt op de Zaanse Schans (verder aangeduid als KBM) hier uitstekend op haar plek. Waarom? In de kernkwaliteiten van het Zaans Evenwicht komt als volgt naar boven: Aandacht voor ontplooiing en talentontwikkeling van de jeugd De Zaanse jeugd kan t ijdens de KBM actief en passief deelnemen aan cultuur. Er is een hele grote groep (culturele) organisaties aanwezig die de jeugd kan enthousiasmeren om deel te nemen aan cultuur. Een grote groep jonge Zaankanters treedt tijdens deze dag op. Het belang van culturele voorzieningen voor een levendige en aantrekkelijke stad Daarom gaan wij met de KBM "de boer op". Omdat wetrots zijn dat Gemeente Zaanstad een dergel ijk uniek init iat ief, op een unieke locatie in huis heeft. Dit jaar was Purmerend aan de beurt om met ons evenement kennis te maken, voor komend jaar staat Amsterdam-Noord op het programma. Koesteren en versterken van de eigen (cultuurhistorische) identiteit Zaanstad heeft een traditie hoog te houden op het gebied van kinderboekenschripers. Zaanstad heeft diverse succesvolle kinderboekenschrijvers voortgebracht. De KBM bestendigt deze ident iteit, dat bovendien plaatsvindt op een cultuurhistorisch unieke locat ie. Posit ionering van Zaanstad als onderdeel van de Metropoolregio Amsterdam Stichting Oeverloos is van mening dat de KBM een evenement is dat qua kwaliteit en gevarieerdheid makkelijk kan wedijveren met de fest ivals welke in Amsterdam plaatsvinden. Graag nodigen wij inwoners en culturele organisaties uit Amsterdam-Noord uit om op onze volgende editie te komen cultuurproeven en/of de eigen organisatie te presenteren. Het jaar daarna steken wij het IJ over. Vier pijlers voor detoekomstagendacultuur Cultuur 'aan de basis' voor ieder kind Cultuureducatie staat aan de basis van ontplooiing en talentontwikkeling. Het biedt de kans om kennis te maken, te proeven en vooral zelf te doen. KBM biedt een unieke gelegenheid om op één evenement vele (culturele) organisaties te ontmoeten, optredens te zien en in te schrijven op cursussen. Wij moedigen onze deelnemers altijd aan om veel promotiemateriaal mee te nemen en op dit evenementte fungeren als ambassadeur van de Zaanse cultuur. Een gevarieerde lokale culturele infrastructuur Zaanstad heeft een gevarieerd aanbod op cultureel gebied. Sticht ing Oeverloos wil zich de komende jaren hard maken voor de nieuwe aanbieders op de culturele markt. Nieuwe init iat ieven, waarbij de init iat ief- 261

262 nemers op inventieve wijze een dans- of theaterschool draaiend weten te krijgen zonder aanvullende subsidie.we ontvangen regelmatig verzoeken van deze scholen om op ons podium een optreden te mogen verzorgen. Op ons evenement willen hen graag een podium geven, naast de gevest igde culturele organisaties die Zaanstad rijk is. De locatie De Zaanse Schans wordt jaarlijks door veel toeristen uit de hele wereld bezocht.tijdens de KBM speelt de Zaanse Schans een thuiswedstrijd. De Schans is die dag vooral voor de Zaankanters en omliggende gemeenten. Stichting Oeverloos wil het evenement graag op dit unieke terrein blijven organiseren. ln 2012 gaf de directie aan dat we qua groei tegen de maximale capaciteit van de Schans aanzaten. Mochten we toch nog groeien als evenement, dan zullen we mogelijk moeten gaan uitkijken naar een alternatieve locat ie. Wellicht zou het Hembrugterrein uitkomst bieden, of een locat ie meer naar het noorden gelegen. Cultuurmenu Gemeente Zaanstad is voornemens het Cultuurmenu de komende jaren voort te zetten. KBM valt prima in het kunstmenu: onze bezoekende kinderen komen in contact met een brede variëteit aan kunst en cultuur, anderzijds biedt het evenement lokale culturele organisaties de kans om zich te presenteren. Evenementennota De evenementennota Zaanse Smaakmakers maakt een onderscheid in evenementen, die vooral voor de eigen bewoners zijn bedoeld, en evenementen die Zaanstad extern promoten. De KBM doet beide. We nodigen onze bewoners nadrukkelijk uit het evenement te bezoeken, en genereren vooral in de lokale pers veel aandacht. Daarnaast zorgen we ervoor dat het evenement bij een steeds groter publiek bekend wordt, en zich als een olievlek uitbreidt.aan de kaartjes van onze ballonwedstrijden hebben wij al kunnen aflezen dat ons evenement bovenregionaal bezocht wordt. Waarom kan de Kinderboekenmarkt op de Zaanse Schans niet haar eigen broek ophouden? Enerzijds vanwege de locat ie. Op de Zaanse Schans kan geen toegang geheven worden. Het is een openbaarterrein. Het is onmogelijk om dit voor één dag te wijzigen. De markt waaruit het evenement is ontstaan. Kinderboeken hebben vele raakvlakken en lenen zich uitstekend voor een grote variëteit aan vakgebieden: literatuur (uitgevers, boekhandels), theater, muziek, beeldende kunst, natuureducat ie. Onze deelnemers zijn graag bereid om aan het evenement bij te dragen, maar zijn financieel niet heel draagkracht ig. Sommigen van hen leveren een (zeer waardevolle) prestat ie. Maar alle bijdragen en prestaties bij elkaar dekken niet de projectkosten. En toegang heffen op een ander terrein werpt een drempel op voor onze toekomstige bezoekers. Stichting Oeverloos is overigens van mening dat het voor een relat ief bescheiden subsidie een groots evenement neerzet, waarbij op meer dan 30 plekken verdeeld over de Zaanse Schans van al les te doen is voor kinderen en hun ouders. De stichting staat daarmee ook voor een uitdaging: wij moeten een steeds professionelere organisatie neerzetten, en dat kost geld. Ten slotte Graag wil het bestuur van Stichting Oeverloos de komende tijd haar ideeën voor een Kinderboekenparade Nieuwe St iji verder uitwerken.wij willen het evenement de komende vier jaar blijven organiseren. Subsidie per jaar aanvragen is een te wankele basis. We wil len graag onze achterban voor meerdere jaren aan ons binden, en het evenement zo verder laten uitgroeien. Graag verwijzen wij u ook naar het pleidooi toekomst Hotze de Roosprijs. Met vriendelijke groet, namens het bestuur van St icht ing Oeverloos Hans Kuyper, voorzitter 3 september

263 'De Groote Vier van Zaanstad' een pleidooi voor een nieuwe toekomst van de Hotze de Roosprijs Zaanstad en de jeugdliteratuur De gemeente Zaanstad, in 1974 ontstaan door samenvoeging van zes dorpen en één stad langs de (ruime) oevers van de Zaan, heeft van oudsher een traditie op het gebied van de kinder- en jeugdliteratuur. Maar liefst vier belangrijke auteurs uit het verleden hebben een sterke band met de plaats. Cornelis Johannes Kieviet, in 1858 geboren in de wetteloze anarchie van de Haarlemmermeer, kwam in 1902 als onderwijzer naar Zaandam en schreef daar, naast delen van zijn beroemde Dik Tromreeks, een aantal romans gebaseerd op de plaatselijke geschiedenis. Cor Bruijn kwam in 1883 te Wormerveer ter wereld en hoewel hij het grootste deel van zijn leven in 't Gooi woonde, ademt veel van zijn werk een onvervalst Zaanse sfeer - vooral in zijn Keteltjeserie. Elf jaar na Bruijn, in 1894, werd ook Dick Laan te Womerveer geboren, als zoon van een belangrijk fabrikantengeslacht. Hij verhuisde al vroeg naar Bloemendaal maar bleef in de Zaanstreek werken. In zijn vrije tijd filmde hij graag, onder andere de Zaanse molens, maar echt beroemd werd hij door zijn boeken over Pinkeltje. Hotze de Roos ten slotte kwam als zo vele Friezen (hij zag in 1909 in Langezwaag het levenslicht) naar de Zaanstreek op zoek naar werk. Dat vond hij in Krommenie, als timmerman, en in die plaats schreef hij 's avonds aan de keukentafel aan zijn befaamde Kameleonboeken. Deze auteurs worden samen wel de `grote vier' genoemd en daar valt wat voor te zeggen, hoewel het navrant is dat verreweg de beste schrijver onder hen (en ook nog eens de enige geboren Zaankanter), Cor Bruijn, het minst in de herinnering lijkt voort te leven. 263

264 Ook nu wonen en werken er kinderboekenschrijvers in de Zaanstreek. In het boek `Grouden Daden', in 2001 verschenen ter gelegenheid van de eerste uitreiking van de Hotze de Roos prijs, worden zij genoemd. Wel mag aangetekend worden dat in de dertien jaren die volgden na die publicatie Hans Kuyper het aantal van honderd boeken overschreed (vele daarvan zijn direct of indirect geliëerd aan de Zaanstreek) en dat Marjolijn Hof met haar fijnzinnige jeugdromans meerdere prijzen won en ook internationaal aanzien heeft verworven. De Hotze de Roosprijs Vooral door het enthousiasme van toenmalig burgemeester Ruud Vreeman (die zelf als kind de boeken over de Kameleon verslond) werd Zaanstad van 2001 tot 2005 'hoofdstad van de Nederlandse Kinderjury'. Dit hield in dat er prijzen werden uitgereikt op de Zaanse Schans en dat de gemeente ook anderszins prominent in beeld was in de publiciteit rond de jaarlijkse verkiezing van het meest populaire kinderboek. Zaanstad stelde ook maar meteen een eigen prijs in, de Hotze de Roosprijs. Dat de prijs genoemd werd naar de schrijver van de Kameleonreeks had te maken met het feit dat Hotze de Roos bij leven nooit een officiële prijs heeft mogen ontvangen (wel een aandoenlijke gouden pen op initiatief van een Friese schoolklas), terwijl hij onder de lezers toch razend populair was. In eerste instantie ging de Zaanse prijs naar het boek dat in absolute zin het populairst was bij de Kinderjurydeelnemers (de Kinderjury beloonde namelijk boeken in twee leeftijdscategorieën). Al snel bleek deze formule voorspelbaar, waardoor de prijs weinig toevoegde, afgezien van de mooie replica van het beeldje van de Schippers van de Kameleon'. Na 2005 werd de Hotze de Roosprijs daarom uitgereikt aan een debuterend auteur die door de Zaanse schooljeugd als beste was beoordeeld. 264

265 De Zaanse Kinderboekenmarkt Om de uitreiking van de Hotze de Roosprijs luister bij te zetten bedacht Zaanstad een ééndaags evenement op de Zaanse Schans, de Zaanse Kinderboekenmarkt. Vanaf 2004 werd deze vrolijke dag door de gemeente zelf georganiseerd, maar in 2009 nam de Stichting Oeverloos dat werk over. In de afgelopen vijf jaar heeft die organisatie het feest weten uit te bouwen naar een breed evenement met een jaarlijks stijgend aantal bezoekers - tot bijna bij de laatste edities. Kinderboeken vormen nog steeds het hart van dit feest, maar de uitreiking van de Hotze de Roosprijs is een onderdeel als alle andere geworden. Dat heeft te maken met een nadeel dat aan de prijs kleeft: briljante debuten zijn nu eenmaal zeldzaam. Als er eens in de vier, vijf jaar eentje voorbijkomt, mogen we blij zijn. Een jaarlijkse debutantenprijs levert dus hoofdzakelijk middelmatige winnaars op. Dat blijkt ook wel als we de bekroonde auteurs van de afgelopen jaren eens nalopen. Eigenlijk heeft alleen Maren Stoffels zich een blijvertje getoond. Naar een bredere toekomst: `De Groote Vier van Zaanstad' Als de Hotze de Roosprijs minder vaak zou worden uitgereikt, werd de kans op een terechte winnaar meteen een stuk groter. Dat zou de uitstraling en het belang van de prijs groter maken. Laten we zeggen: eens in de vier jaar. Dan is de vraag wat we met die andere drie jaar moeten aanvangen. Het ligt voor de hand om dan andere prijzen uit te reiken. Om de continuïteit te bewaren, en de merknaam `Zaanstad' ieder jaar weer prominent te laten zijn, zouden we die prijs aan de drie anderen van de `grote vier' kunnen 265

266 koppelen. Waarbij we dan de 'o' van `grote' verdubbelen. Dat is conform de historiserende tijdgeest en het valt lekker op. De naam van Johan Kieviet zou kunnen worden verbonden aan de prijs voor het beste historische jeugdboek van de afgelopen vier jaar. Daar bestaat tot op heden geen prijs voor, maar de stroom interessante verhalen gebaseerd op de evaderlandsel geschiedenis groeit en groeit De Cor Bruijnprijs zou gegeven kunnen worden aan het beste boek, in welke categorie dan ook, van de afgelopen vier jaar volgens de gezamenlijke jeugdboekenschrijvers zélf. Een soort Oscarverkiezing dus, het lauweren van een primus inter pares. Deze prijs valt dan precies tussen de Griffels en de Kinderjuryprijs in, een segment waar zich redelijk wat opmerkelijke schrijvers bevinden die zelden of nooit bekroond worden. De Dick Laanprijs wordt dan de prijs voor het beste jeugdboek van de afgelopen vier jaar in de categorie fantasy. Ook dat is een groeimarkt waar nog geen bekroningen voor bestaan. De Hotze de Roosprijs blijft de prijs voor het beste debuut, maar wordt zoals gezegd nog maar eens in de vier jaar uitgereikt. In dezé opzet is het mogelijk dat één boek in drie opeenvolgende jaren `De Groote Vier van Zaanstad' wint. Dat zal in de praktijk niet zo snel gebeuren, maar als dat wel een keer zo mocht zijn, hebben we blijkbaar te maken met een debuut van wereldklasse - waaraan de naam van Zaanstad voor eeuwig verbonden zal blijven. Voordelen Een vierjaarlijkse prijs kan vissen in een grotere vijver dan een jaarlijkse. De kans dat er een terechte winnaar uitrolt, is viermaal groter. Daarnaast gaat een vierjaarlijks ritme lekker tegen de tijdgeest in: een boek zal niet meer binnen het halfjaar van bestseller naar ramsj verglijden, maar tot vier jaar na verschijnen nog kans maken op een grote prijs. 266

267 Zaanstad komt weer prominent in beeld in kinderboekenland, nadat de gemeente sinds 2005 een beetje heeft gebungeld. Geen andere stad in Nederland werpt zich op als kinderboekenstad, terwij1 juist de kinderboeken het nog altijd goed doen - veel beter dan serieuze boeken voor volwassenen in ieder geval. En omdat leesbevordering als vanzelf een grote plaats zal innemen binnen het prijzenfeest, lijkt het zelfs gerechtvaardigd HKH Prinses Laurentien eens een keertje naar de Schans te vragen. In het verlengde van bovenstaande: de speerpunten jeugd en educatie, die Zaanstad zich in cultureel opzicht gesteld heeft, krijgen een enorme impuls. Organisatie Kinderen hebben geen smaak. Die wordt er, als het even meezit, in de vormende jaren met veel geduld ingeslepen. Het heeft daarom weinig nut om kinderen bij het beoordelen van boeken vrij te laten kiezen. Dan gaan ze óf voor de grootste gemene deler en volgen de keus van hun vriendjes, of ze kiezen voor de felste kleuren en eventueel een bladzij met geurtjes of andere zinloze toevoegingen. Kijk de lijst met Kinderjuryprijzen van de afgelopen jaren er maar op na. Voor De Grote Vier van Zaanstad' gaan we daarom liever uit van een getrapte verkiezing. Ongeveer zoals de gemeente Enschede te werk gaat bij het uitreiken van de Willem Wilminkprijs voor het beste kinderlied. Eerst maakt een vakjury van volwassenen een voorselectie, en uit die selectie kiezen kinderen de uiteindelijke winnaar. Bijkomend voordeel is, dat er minder boeken naar de de scholen hoeven, zodat ook meer kinderen álle genomineerden kunnen lezen of voorgelezen krijgen. In de praktijk werkt dat alsvolgt. Stel dat in 2015 de eerste De Grote Vier van Zaanstad' wordt uitgereikt: de Johan Kievietprijs voor de beste historische jeugdroman. 267

268 Er wordt een selectiecommissie opgesteld bestaande uit een vertegenwoordiger van de Nederlandse kinderboekenschrijvers, een recensent, een onderwijzer met meer dan gemiddelde belangstelling voor het kinderboek, iemand uit het bibliotheekwezen, een boekhandelaar en een onafhankelijke voorzitter, zeg een wethouder of hoge ambtenaar. Dit moeten wel námen zijn - anders verliest de prijs aan gewicht. De uitgevers wordt gevraagd hun historische romans, verschenen in 2011, 2012, 2013 of 2014, in te sturen. De selectiecommissie kiest er vervolgens vier uit, De Groote Vier' dus, die genomineerd worden. Van deze vier werken gaan exemplaren naar de scholen (gratis ter beschikking te stellen door de uitgevers), waar de kinderen er cijfers van 1 tot 4 aan toekennen. Zo wordt de uiteindelijke winnaar bekend. (Als stok achter de deur tekenen de scholen een overeenkomst waarin staat dat ze de boeken alleen mogen houden als ze daadwerkelijk een stemformulier invullen en naar de jury sturen. Bij in gebreke blijven moeten de boeken retour.) Het volgende jaar, 2016, worden de drie genomineerden voor de Cor Bruijnprijs op dezelfde manier uitverkoren (boeken uit 2012, 2013, 2014 en 2015). Nu stemmen echter niet de scholen, maar de kinderboekenschrijvers zelf. Dit kan worden geregeld door de Vereniging van Letterkundigen, werkgroep Kinderboekenschrijvers. Misschien dat in dit geval het aantal genomineerden kan worden uitgebreid van vier naar tien. Voor de Dick Laanprijs en de Hotze de Roosprijs kan weer de route van de Johan Kievietprijs gevolgd worden. Belangrijk is wel, dat de vier prijzen altijd als een geheel worden gepresenteerd. Bijvoorbeeld door een logo van een klavertje vier, met de portretten van de auteurs erop. Ieder jaar wordt één blaadje dan een beetje groter afgebeeld. In de publiciteit zal de naam altijd voluit worden gebruikt: De Groote Vier van Zaanstad Hotze de Roosprijs', De Groote Vier van Zaanstad Dick Laanprijs'. Dat `Zaanstad', willen we maar zeggen, dat rammen we erdoor. 268

269 En dan - natuurlijk - het geld De grote Nederlandse kinderboekenprijzen (de Griffels, de Zoenen, de Uilen, de Kinderjury's) leveren de winnaars niets op dan de roem en een verhoopte hogere boekenomzet. Er zijn geen geldbedragen aan verbonden. De Hotze de Roosprijs zoals die nu wordt uitgereikt, kent een dusdanig laag prijzengeld dat het net zo goed achterwege kan blijven. De Grote Vier van Zaanstad' wordt derhalve ook een prijs die louter uit roem bestaat. Daarom is het van belang dat de samenstelling van de selectiecommissie, de gegenereerde publiciteit en de offspin dusdanig veel indruk maken dat de prijswinnaars er ook daadwerkelijk iets aan hebben. Een goede samenwerking met de Vereniging van Letterkundigen en de uitgevers is van het grootste belang. Daarnaast zal de Kinderboekenmarkt moeten meegroeien met het belang van de prijs waaraan ze van oudsher verbonden is. Als gevolg van de vernieuwde opzet zullen bekendere auteurs op de markt verschijnen; die markt zal hen dus een passende omgeving moeten bieden. Zo versterken `De Grote Vier van Zaanstad' en de Kinderboekenmarkt elkaar - en samen versterken ze het image en de bekendheid van de gemeente en de Zaanstreek als geheel. (Zie voor onze visie op de toekomst van de Kinderboekenmarkt verder het rapport `Kinderboekenparade op de Zaanse Schans' dat u heden mocht ontvangen) Wat moet dat dan kosten? Dat hebben we zelf in de hand natuurlijk. De selectiecommissie zal gecompenseerd moeten worden voor het vele leesen vergaderwerk. De genomineerde boeken worden in principe kosteloos verstrekt, maar dat moet wel georganiseerd worden. Er zal een logo moeten komen, een website, én een aansprekende trofee- het liefst een herkenbaar symbool (dat klavertje?) in brons, met per afzonderlijke prijs een ander, veelzeggend détail erin verwerkt. Leuke opdracht voor een Zaanse kunstenaar! 269

270 De Groote Vier van Zaanstad' kost dus vier maal een kunstwerkje, onbeperkt in brons te vermeerderen, plus een jaarlijks unieke en ingelijste oorkonde euro per jaar? Daarnaast de onkostenvergoeding voor de selectiecommissie, vijf maal (want de voorzitter is al in dienst van de gemeente en doet dit naar goed Zaans gebruik 'in den baas zijn tijd') 1000 euro, maakt Een website, posters, flyers en folders en wat dies allemaal meer zij moeten voor wel te verwezenlijken zijn. De organisatie rond de scholen, de boeken en het stemmen lijkt voor 4000 te doen euro. Laten we zeggen met onvoorziene posten. Het lijkt ons niet veel voor zo veel publiciteit en lol. Wat ons betreft: De Groote Vier van Zaanstad' gaat in 2015 van start. Of nee, beter: De Groote Vier van Zaanstad'e. Dan is dát maar vast geregeld. Namens Stichting Oeverloos Hans Kuyper, voorzitter 3 september

271 271

272 N ck ebeijiletroat BIJLAGE 35 Datum Kenmerk Betreft 2september /12JvS/90 Reactie op toekomstagenda cultuur lál 4/1 4 4 Aan het College van Burgemeester en Wethouders van Zaanstad p/a Domein Stedelijke Ontwikkeling t.a.v. M. Geusebroek Postbus GA ZAANDAM Stichting de Zaanse Schans Schansend AW Zaandam The Netherlands T +31 (0) F +31 (0) info@dezaanseschans nl www dezaanseschans nl Geacht College, Hierbij reageren wij op het "Ontwerp Toekomstagenda Cultuur" waarmee u op 2 juli jl heeft ingestemd. Wij zijn verheugd te vernemen dat u heeft gekozen voor cultuurhistorie als drager voor uw beleid en in het bijzonder voor identiteit en imago van de gemeente. In het door u aangehaalde "(In) Balans op de Schans" onderschrijven wij de cultuurhistorische waarde van de Zaanse Schans als de kern van het beleid en het behoud van-het cultuurhistorisch erfgoed zien wij als de belangrijkste_doelstelling-vobr de toekomst. ln die zin verbaast het ons dat u voorstelt de Zaanse Schans te laten vallen onder het programma Economie/toerisme. Wij ontkennen het belang van toerisme voor de Zaanse Schans niet, echter zien wij het toerisme als een middel om het cultuurhistorische erfgoed te behouden en niet als een doel op zich. "(In) Balans op de Schans" doet voorstellen om cultuur en toerisme te verenigen vanuit de kracht van de "plek" Zaanse Schans. Ook in de inbedding van onze stichting hechten wij weliswaar veel waarde aan de goede (en de afgelopen tijd geïntensiveerde) relaties met economische partners als Marketing Zaanstreek en Marketing Amsterdam, maar zetten we toch ook vooral in op het netwerk van de vele Zaanse cultuurhistorische organisaties en personen. ln de afgelopen jaren heeft de Zaanse Schans ons inziens vaak teveel op afstand van dit netwerk gestaan en we investeren veel energie om hierin een stimulerende partner te zijn. Ook in dat kader is het voor ons van belang primair als onderdeel van cultuurbeleid te worden gezien en maken wij bezwaar tegen uwvoornemen ons als onderdeelvan economisch beleid te positioneren." Wij zijn blij te vernemen dat u positief staat tegenover het verstrekken van een gemeentelijke garantstelling inzake het Zaans Museum. Dit stelt het Zaans Museum in staat om de door hen gewenste herinrichting door te voeren, wat ook I;etekent dat het beeld (de Zaanse Schans) en de verdieping (Zaans Museum) nauwer op elkaar gaan aansluiten. Voorwaarde voor de garantstelling is naar wij hebben begrepen dat er een onderpand gewenst is. In dat kader hebben het bestuur van Stichting de Zaanse Schans en het bestuur van Stichting Zaans Museum besproken het pand waarin het Zaans Museum is gevestigd onder voondaardéfilover te dragen aan Stichting Zaans Museum. De //, /7 1 verwachting is de komende maanden tot,overeenstemming te komen inzake de overdracht van het // // pand, momenteel worden de randvoorwaardin uitgewerkt. </57/ _7 5-7 f" IBAN NL 96 ABNA KvK Zaandam BTW nr NL B01 272

273 Wij zijn verbaasd en vinden het onbegrijpelijk dat u de subsidie ten behoeve van Vereniging de Zaansche Molen rigoureus wilt terugbrengen naar nihil per 1 januari De Zaansche Moten beheert de unieke collectie motens die samen met de houten huizen en het unieke landschap op de Zaanse Schans het pre-industrige verteden van de Zaanstreek symboliseert. De nu voorgestelde bezuiniging op deze termijn brengt naar onze mening het beheer van deze wereldberoemde Zaanse iconen in gevaar. Wij zijn welverheugd dat u in principe bereid bent om middelen te reserveren voor verplaatsing van het motenmuseum naar de Zaanse Schans. Echter suggereert u daarbij wat ons betreft ten onrechte dat een nieuwe opzet van het motenmuseum op de Zaanse Schans het financiëte tekort dat dreigt voor de vereniging per 1 Januari 2015 meteen en helemaal zou kunnen oplossen. Zelfs bij een zeer snette bestuitvorming (waarin zowel de vereniging, onze stichting, maar zeker ook uw gemeente een rot heeft), een voorspoedig ontwerpproces en zeer voorspoedige fondsenwerving, zat het onmogelijk zijn een nieuw museum in 2015 gereed te hebben, taat staan dat het dan al "op volte toeren draait". Daarnaast is het moeilijk voorstelbaar dat het Molenmuseum dan ook meteen het waarschijnlijk enige museum in heel Nedertand zal worden dat zonder subsidie kan functioneren. Ten aanzien van de verplaatsing van het motenmuseum is reeds een verkennende studie gedaan en wij zijn graag bereid, onder voorwaarden, ruimte op de Zaanse Schans ter beschikking te stellen voor vestiging van het motenmuseum. De meest aangewezen plaats daarvoor is het zogenaamde Landje De Haan. Wij witten ons inzetten de juiste randvoorwaarden te scheppen die enerzijds de Vereniging de Zaansche Moten een goede (financiéte) basis geeft voor de continuering van haar activiteiten, waaronder de exploitatie van de motens, en anderzijds zorgt voor een toevoeging aan het huidige museale aanbod. De relatie met het aanbod van het Zaans Museum is wat dat betreft het meest relevaht: Wat olit-betrift is -hit weriietijk in de komendè maandeii balitsende stagioën te fettéri ih dit dossier en wij gaan graag met u en de Zaansche Molen in gesprek hierover. Ten aanzien van het Museum van het Nederlandse Uurwerk deten wij uw mening inzake collectie en publieksbereik. Een museum met een dergetijke collectie van (inter-) nationate betekenis kan een belangrijke rot spelen in onze ambitie om bezoekers langer te laten verblijven op de Zaanse Schans. Wij willen ons inspannen om met het museum en u te kijken naar mogetijkheden om hun exploitatie te verbe teren. Wij hopen dat ons standpunt inzake de toekomstagenda voldoende duidelijk is. Graag zijn wij bereid om met u in gesprek te gaan over de agenda en onze visie daarop. Met vriendelijke groet, Het bestuur van Stichti Namens deze, e Schans, 273

274 Geáebroek, Martin 6 Van: Aan: Onderwerp: Mailbox Toekomstagenda Cultuur ZVH RE: Ontwerp Toekomstagenda Cultuur ; sluiting bibliotheek Kleurenbuurt, Zaandam BIJLAGE 36 Van: ZVH [mailto:info(azvh.ril] Verzonden: maandag 29 juli :23 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur CC: Nienke Smits; Kees Keizer; Yvonne de Groot; Frank van Dooren; Jan de Boer Onderwerp: Ontwerp Toekomstagenda Cultuur ; sluiting bibliotheek Kleurenbuurt, Zaandam Gemeente Zaanstad, Domein stedelijke ontwikkeling Postbus GA ZAANDAM uw ref.: onze ref.: Zaandam, 29 juli 2013 behandeld door: Nienke Smits doorkiesnr.: (075) Betreft: ontwerp Toekomstagenda Cultuur ; sluiting bibliotheek Kleurenbuurt, Zaandam Geachte heer/mevrouw, Medio juli nam ZVH kennis van de herijkte Cultuurnota. Daarin staat aangegeven dat de subsidie op bibliotheken (verder) wordt gekort. Als gevolg daarvan zal de bibliotheek in Zaandam Zuidoost, de bieb KleurRijk, sluiten. Gezien het grote maatschappelijke belang van de bibliotheek in deze wijk, vinden wij deze keuze zeer spijtig. Natuurlijk begrijpen wij dat de huidige economische situatie en de ingrijpende maatregelen vanuit de Rijksoverheid een behoorlijke impact hebben op de gemeentelijke begroting. Dat de gemeente daardoor moet bezuinigen en 1 274

275 daartoe op diverse terreinen (sport, cultuur, stedelijke ontwikkeling, wijkmanagement, decentralisatie) bezuinigingsplannen opstelt, wisten wij. Dat daarbij lastige keuzes moeten worden gemaakt, begrijpen wij ook. De keuze voor het siuiten van de Bieb in Zaándam Zuidoost, vinden wij echter ontzettend jammer: 'juist in deze wijk wonen veel mensen die zich een internetverbinding of krant niet kunnen veroorloven. Dit wordt duidelijk zichtbaar in de hoge bezoekersaantallen van deze vestiging. Van de gestelde afname aan geïnteresseerden en terugloop in bezoekersaantallen is in deze wijk helemaal geen sprake. Sterker nog, de bieb KleurRijk is meer dan gewoon een bibliotheek. Het is echt een ontmoetingsplek voor de buurt, een zeer geliefde plek van vermaak voor kinderen en jongeren. Jeugd die daardoor meer tijd doorbrengt in een educatieve en positief stimulerende omgeving, in plaats van rond te hangen op straat. Daarmee vervult de bieb KleurRijk naar onze mening een grote maatschappelijke functie binnen deze wijk. Graag zou ik willen vragen om dit besluit te heroverwegen. Woningcorporatie ZVH aleatinp drs. F.A.M. van Dooren Directeur-bestuurder 2 275

276 BIJLAGE 37 Van: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Verzonden: woensdag 4 september :45 Aan: Postbehandeling Verseon Onderwerp: FW: Reactie Cultuurnota Bijlagen: 3660_001.pdf Van: Hessel Kraaij [mailto:hessel.kraaij@agora.nu] Verzonden: dinsdag 3 september :43 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Onderwerp: Reactie Cultuurnota Geachte heer Geusenbroek, Bijgaand ontvangt u onze reactie op de Nota Ontwerp Toekomstagenda Cultuur. Wij hebben deze reactie vandaag ook per post verzonden. Met vriendelijke groet, Hessel Kraaij AGORA Centraal Bureau De Weer 10 A 1504 AG Zaandam T F M E hessel.kraaij@agora.nu 1 276

277 Agora Stichting voor Bilzonder Primoir Onderwijs in de Zoonstreek Gemeente Zaanstad Domein Stedelijke Ontwikkeling t.a.v. M. Geusebroek Postbus GA ZAANDAM Kenmerk : Zaandam, 3 september 2013 Betreft : Reactie Toekomstagenda Cultuur Geacht College, Wij hebben kennis genomen van uw visie op de Toekomstagenda Cultuur en onderschrijven het belang van cultuureducatie voor de jeugd in en om de basisscholen als basis voor hun verdere ontwikkeling. Vooral om tot een integrale aanpak van de cultuureducatie te komen, hebben de schoolbesturen in het verleden er voor gekozen om alle disciplines van cultuureducatie te bundelen in het Cultuurmenu waarvan FluXus onze uitvoerende partner is. Door deze aanpak is in de afgelopen jaren een veelheid aan initiatieven ontwikkeld, welke vanuit een individuele benadering nimmer tot stand waren gekomen. CENTRAAL BUREAU Posthus Ell Zaandom Bezoekadres: De Weer 10o 1504 AG Zoondom Telefoon Fax De bezuinigingen welke aan FluXus worden opgelegd maken de toekomst uiterst onzeker. Met de uitwisseling van gelden tussen de gemeentelijke bijdrage aan het cultuurmenu, de gemeentelijke participatie in het project Cultuureducatie met Kwaliteit en het aanbesteden van het activiteitenaanbod binnen financiële middelen voor het realiseren van de Brede School, ontstaat een moeizaam te beheren structuur en versnippering van inzet op het gebied van cultuureducatie. Een beweging die juist tegengesteld is aan de ontwikkeling van een goed functionerend en gefaciliteerd makelaarspunt op het gebied van cultuureducatie. Door FluXus is reeds een uitvoerig commentaar op de Toekomstagenda Cultuur geschreven. Wij delen deze visie van FluXus en spreken onze zorg uit over de wijze waarop in het voorgenomen beleid van de gemeente vorm wordt gegeven aan de bezuin ingen op de cultuureducatie. Namen het bestuur van Agora, info@ogora.nu Rabobonk lid College e estuur KvK

278 Webformulier "Algemeen contactformulier" BIJLAGE 38 NAW gegevens : t:. 'a.,' e... i,,...±.,, I. t !, -,, i-,.. _..14.r,... 'P -,..i..,,, -,..... p-,,.,...,.l... e ',..e. e..,.. 5 e' file:///cl/documents and Settings/langw/Local Settings/Temporary Internet Files/Content.Outlook/5EMP6ARY/Webfonnulier wfr.html[ :29:49] 278

279 BewonerscommIssle Kleurenbuurt Aan het College van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Zaanstad Stadhuisplein MZ ZAANDAM. Zaandam, 15 augustus Onderwerp: Cultuuragenda Ons kenmerk: u Geacht College, Met verbij stering hebben we kennis genomen van het voornemen om het filiaal van de bibliotheek in de Kleurenbuurt te sluiten. Nadat de hoofdvestiging van de bibliotheek in de Kleurenbuurt is vertrokken hebben wij ons met succes ingespannen om in elk geval een tijdelijk filiaal geopend te krijgen, in afwachting van een definitief filiaal dat in de nieuwbouw aan de Vermiljoenweg is gepland. Zo bleef een belangrijke voorziening voor de bewoners van onze wijk behouden. Een wijk waar veel doelgroepen van beleid gehuisvest zijn, waaronder relatief veel jongeren, ouderen en allochtonen. Zij maken veelvuldig gebruik van de bibliotheek, zo hebben wij kunnen constateren omdat wij (samen met de Zaanse Kracht) in het zelfde gebouw, het KleurRijk, zijn gevestigd. Er is een hechte band ontstaan tussen de bibliotheek en de bewoners van de Kleurenbuurt met hun organisaties. De wisselwerking die dat tot gevolg heeft maakt het KleurRijk tot een bindende factor voor de buurtbewoners. Gelet op de ligging van de Kleurenbuurt wordt de bibliotheek ook door veel bewoners van het Hoornse- en Peldersveld, Poelenburg en Zaandam-Zuid bezocht. Vanuit andere beleidsvelden wordt de Kleurenbuurt ook fors getroffen. Zo verdwijnt de sporthal en komt er bij nader inzien toch geen basisschool in de nieuwbouw, waar ook de bibliotheek zou komen, en daarmee ook geen grote gymzaal die tevens dienst zou kunnen doen als sportzaal. Het is jammer dat elk beleidsveld zich beschuldigd aan navelstaren en niet bekijkt hoe de cumulatie aan bezuinigingsmaatregelen uitpakken voor onze buurt. Bezien in relatie tot de problemen waarmee ZVH, net als de andere corporaties, kampt om de vernieuwing van de Kleurenbuurt volgens planning uit te voeren, dreigt er voor de bewoners verval van de buurt met grote leefbaarheidsproblemen en beperking van de individuele ontplooiingsmogelijkheden en talentontwikkeling (waar cultuur nu juist zo'n positieve bijdrage aan levert). We willen u erop wijzen dat de kosten voor de gemeenschap van een verpauperde wijk een veelvoud vormt van de relatief geringe opbrengst uit de bezuiniging op de bibliotheek. Je gooit geen Rolex weg om een nieuw knoopbatterijtje uit te sparen. Met stij gende verbazing hebben we kennis genomen van de argumenten die in de `Toekomstagenda Cultuur ' zijn aangevoerd om het filiaal in onze buurt te sluiten. Omdat er aan de andere kant van Nederland een bibliotheek gevonden is waar de bezoekersaantallen afnemen, zou dat hier ook gaan gebeuren, terwij1 de bezoekersaantallen hier juist toenemen. Wij verzekeren u dat die aantallen 279

280 Ji wanerscommissie Kleurenbuurt de komende jaren toe zullen blijven nemen, ondanks de toename van de digitalisering en internet waardoor er (volgens uw cultuuragenda) meer met E-reader gedaan zou worden. Dit laatste geeft aan dat u wel erg ver afstaat van de werkelijkheid waarmee de doelgroepen van beleid worden geconfronteerd. De kosten van een E-reader of PC en de kosten van een provider zijn voor deze groepen niet op te brengen en staan in geen verhouding tot de kosten van het lenen van een boek in de bibliotheek. Bovendien kun je via internet niet gratis binnenlandse en buitenlandse kranten of andere interessante tijdschriften lezen, terwij1 dat in de bibliotheek wel kan. Tevens kun je er gratis internetten, studeren of met anderen computeren. Is het niet zo dat individualisering van de samenleving (thuis in je eentje achter de computer) niet haaks staat op cultuur? In onze wijk wonen, in verhouding tot andere wij ken, relatief veel ouderen en zij zijn nog niet zo erg bezig met het lezen van een E-reader en hebben liever een gewoon boek in hun handen. Een bibliotheek in de buurt is zo'n klein dingetje dat meehelpt om ouderen langer op zichzelf te laten wonen. `Bibliotheken worden steeds meer sociale ontmoetings- en verblijfplekken, waar iedereen vrijwel doorlopend terecht kan. Het is echter de vraag of daar zoveel gemeentelijke cultuursubsidie tegenover moet staan. Zaanstad heeft immers besloten om ook de subsidie aan buurtcentra af te bouwen.', aldus de cultuuragenda. We willen u erop wijzen dat ons buurthuis, De Vlinder, al jaren terug is gesloten. Dat de bibliotheek, zonder noemenswaardige extra kosten, met succes inspeelt op behoeften uit de buurt (in een culturele zetting) is alleen maar toe te juichen. Beleid bepaalt volgens ons niet de behoefte. De behoefte zou juist het/uw beleid moeten bepalen. Volgens uw toekomstagenda kan de leestafelfunctie worden overgenomen door een commerciële partij, in combinatie met horeca. Cultuur in een alcoholische zetting dus. Wij zijn juist blij dat er geen kroeg in onze wijk is gevestigd. Waarom wordt de ontwikkeling en de exploitatie van de multifunctionele cultuurcluster op de locatie Figaro niet aan een commerciële partij gelaten in combinatie met horeca? Ook de Heineken Music Hall in Amsterdam is een succesvol draaiende private onderneming. U houdt dan voldoende geld over om ons filiaal van de bibliotheek open te houden, waar zo'n grote behoefte aan is, en nog een heleboel andere zaken te realiseren om cultuur dicht bij mensen in de wijken te brengen. In de hoop dat u uw onzalige voornemen in heroverweging wilt nemen, teken ik, namens de bewonerscommissies in de Kleurenbuurt, Hoogachtend, Hugo de Jong, voorzitter a.i. Correspondentieadres voor deze: Westzijde GC Zaandam. Telefoon: wobo@xs4all.n1 cc: Gemeenteraadsleden, de Bieb, ZVH, Bewonersraad ZVH en NHD 280

281 281

282 BIJLAGE 39 Verenigi g tot behoud von molens in Nederland Aan het College van Burgemeester en Wethouders en de gemeenteraad van Zaanstad Postbus GA ZAANDAM Uw brieh Uw kenmerk Ons kenmerk Molens/nh/05 Betreft: Toekomstagenda cultuur Amsterdam, 23 augustus 2013 Geacht College en geachte gemeenteraad, Vereniging De Hollandsche Molen ondersteunt met deze brief de zienswijze welke door Vereniging De Zaansche Molen is ingebracht met betrekking tot de Toekomstagenda cultuur Deze zienswijze richt zich met name op de voorgenomen beëindiging per 1 januari 2015 van de subsidie van aan De Zaansche Molen. Ter toelichting op deze adhesiebetuiging wil ik graag het volgende onder uw aandacht brengen. Het Nederlandse molenbestand bestaat anno 2013 uit ongeveer wind- en watermolens. De twee grootste groepen molens daarbinnen bestaan uit korenmolens en poldermolens. Het aantal industriemolens (hourzaag-, papier-, oliemolens, etc.) is in de loop der tijd gereduceerd tot een 50 tal exemplaren, waarvan in de Zaan de belangrijkste concentratie is te vinden. Vereniging De Zaansche Molen heeft deze molens van de ondergang gered, ze in goede staat gebracht en zorgt tevens ervoor dat deze zeldume molens toegankelijk zijn voor mensen uit binnen- en buitenland. Vooral op de Zaanse Schans zijn de molens dé blikvangers en zonder deze markante Zaanse monumenten zou de Schans veel minder aantrekkelijk zijn voor die miljoenen bezoekers. Vereniging De Zaansche Molen behoort tot de grootste molenorganisaties van Noord-Holland en wordt gevormd door een enthousiaste groep vrijwilligers, ondersteund door enkele professionals. De subsidie van de gemeente Zaanstad wordt met name aangewend om de organisatie draaiende te houden. Bij het wegvallen van deze geldstroom moet ernstig gevreesd worden voor de continuïteit van de vereniging en haar molenbezit. Wat de afgelopen tientallen jaren met veel moeite is opgebouwd en bereikt, dreigt weer afgebroken te worden, hetgeen naar onze stellige overtuiging niet de bedoeling kan zijn. De molens in Nederland staan er over het algemeen veel beter bij dan 10 jaar geleden. Dat geldt ook voor de Zaanstreek. Het molenveld staat echter ook voor grote uitdagingen. Professionaliteit, zowel inhoudelijk als qua bedrijfsvoering, is van eminent belang. Het molenbehoud heeft een dusdanige omvang gekregen inhoudelijk, financieel, organisatorisch dat de sector niet meer uitsluitend door vrijwilligers bestierd kan worden. De organisatie van De Zaansche Molen een vrijwilligersorganisatie, ondersteund door professionele krachten is nu al een voorbeeld voor andere molenorganisaties in ons land. Het intrekken van de gemeentelijke subsidie betekent het einde van deze structuur en werpt Vereniging De Zaansche Molen in feite vele tientallen jaren terug. Om deze redenen verzoekt De Hollandsche Molen dan ook het College van Burgemeester en Wethouders alsmede de gemeenteraad van Zaanstad, genoemde bezuiniging in de Toekomstagenda uit te stellen, resp. te schrappen. Zeeburgenliik 4'4'W moiens. -if 1095 AA Arristerdern NiC,B000(7 ; CBrt VOOR C.Ot DO Nist ANBI cihm@rnoiens.n Tvvi'ler amnlens De.e-ioliondsce./Moen 282

283 Pagina 2 van 2 Vereniging tot behoud von molens in Nederland In afwachting van uw reactie, Zeeburge,dy.k :39 109') AA. ArrsTerdern,J2L) o CBF' ANBI dhrn4rnolens.n1.s0. tirroiens 283

284 BIJLAGE 40 Van: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Verzonden: woensdag 4 september :48 Aan: Postbehandeling Verseon Onderwerp: FW: Bevindingen Adviespanel Cultuur Zaanstad t.a.v. de Toekomstagenda Cultuur Bijlagen: Toekomstagenda cultuur - Bevindingen Adviespanel Cultuur def.docx Urgentie: Laag Van: Artaz 1 Frank van der Ploeg [mailto:info@artaz.nl] Verzonden: dinsdag 3 september :19 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur; [DIJAdviespanel Cultuur Zaanstad Onderwerp: Bevindingen Adviespanel Cultuur Zaanstad t.a.v. de Toekomstagenda Cultuur Urgentie: Laag Geachte ontvanger van deze mail, Namens de leden van het Adviespanel Cultuur Zaanstad ontvangt u bij dezen onze reactie op de Toekomstagenda Cultuur. Met vriendelijke groet Frank van der Ploeg (voorz.) Artaz Weeshuisland MD Koog aan de Zaan 1 t infopartaz.n

285 Toekomstagenda Cultuur Bevindingen Adviespanel Cultuur Het Adviespanel Cultuur Zaanstad heeft in een aantal zittingen het ontwerp voor de Toekomstagenda Cultuur besproken. Daaruit vloeien de hiernavolgende bevindingen. Het betreft een aantal kleinere en grotere kanttekeningen, die kunnen worden meegenomen bij de meer gedetailleerde uitwerking van de Toekomstagenda. De reactie van het Adviespanel is tweeledig. Allereerst spreken de leden zich uit over de visie van de agenda, waarna ingegaan wordt op onderdelen en details. Deze bevindingen zijn te lezen als commentaar, vragen en advies. Waar het adviezen betreft, zijn deze gecursiveerd. De Toekomstagenda Cultuur algemeen De voorgestelde bezuinigingen getuigen in grote lijnen van realiteitszin, maar zijn vrij fors. Het spreekt voor zich dat dergelijke ingrepen het Adviespanel Cultuur aan het hart gaan. Bezuinigingen van deze orde dwingen gemeente en cultureel werkveld het bestel tegen het licht te houden en dat is wat deze Toekomstagenda beoogt. Als de voorgestelde bedragen worden overgenomen door de gemeenteraad, heeft het Adviespanel de hierna volgende overwegingen t.a.v. wijze waarop e.e.a. wordt/kan worden ingevuld. Er worden duidelijke en logische keuzes gemaakt, met de nadruk op (binnenschoolse) cultuureducatie en (behoud van) culturele reuring / een aantrekkelijke stad. De groep 12/14-jarigen wordt niet bediend, terwijl deze leeftijd qua cultuureducatie (basis voor het leven) veel zou kunnen opleveren. Grootste veranderingen/bezuinigingen bij zijn er voor FluXus en De Bieb. Voor beide geldt dat er een uitgesproken omslag wordt gevraagd. De Bieb zal een andere rol krijgen in de toekomst. Voorbeelden in de grote steden als Amsterdam/Rotterdam laten daar zien dat er een transformatie is naar ontmoetingsplek, studie- en werkplek. Wat dat aangaat, zou deelname in het Cultuurcluster toch zo gek niet zijn: er kan een "culturele Primark" ontstaan. Het Adviespanel is wel van mening dat de wijze van invullen van de bezuiniging primair aan De Bieb is (suggestie in de Toekomstagenda is om filialen te sluiten, die een duidelijke buurtfunctie hebben). Bezuinigen / herverdelen van beschikbare middelen kan kansen bieden voor nieuwe initiatieven, al zullen bestaande het zwaar krijgen en mogelijk verdwijnen. Stopzetten van structurele subsidies en het louter werken met incidentele steun kan de "duurzaamheid" van initiatieven ondermijnen. Het zou mogelijk moeten zijn om een meerjarensubsidie aan te vragen. Hierbij wel: tussentijdse toetsing/rapportage. Cultuurgelden in de vorm van incidentele subsidies zouden niet moeten leiden tot het (co)financieren van straatfeest/buurtbarbecue (met een licht culturele component). Bij aanvragen die de nadruk hebben op een "verbindend" karakter is culturele kwaliteit doorslaggevend bij het toekennen van een aanvraag. De nadruk ligt op faciliteren, de vraag is of dat voldoende is. Niet alleen moet worden gekeken naar betaalbare huren, maar ook dient voorlichting te worden geboden t.a.v. bijvoorbeeld wetgeving. Bovenstaande vraagt om een sterke uitbreiding van (de dienstverlening) van het Zaans Cultuurplein (ZCP). Het ZCP zou een grotere rol als makelaar moeten krijgen. Het Cultuurcluster heeft haken en ogen. Positief is clustering van diverse organisaties (versterking van elkaar), nadelig kan zijn dat op die manier de reuring juist uit de rest van de stad wordt getrokken. Er is een aantal aannames t.a.v. de invulling die ook anders zouden kunnen worden gedaan. Het Cultuurcluster neemt een flink deel van de begroting in. 285

286 Van de grotere instellingen die nu een solidariteitskorting krijgen (Zaans Museum / Zaantheater) is niet geheel duidelijk of de gemeente een visie voor de lange termijn verla ngt. Gezien de langlopende financiering zou dat wel moeten en deze moet in overeenstemming zijn met de uitgangspunten van de gemeente. ADVIEZEN ALGEMEEN Ga als gemeente om de tafel met de organisaties die het hardst worden getroffen. In overleg kan worden bekeken hoe de opgelegde bezuinigingen kunnen leiden tot interne herstructureringen, zónder dat de instellingen omvallen. Zeker wanneer deze een rol van betekenis spelen in speerpunten als binnenschoolse cultuureducatie is het van belang om die rol overeind te houden. Om dit waar te maken zou de gemeente geld (voor extern advies) en/of inzet van ambtenaren kunnen bieden. Een succesvolle rol van een gemeente als 'project(bege)leider haalde onlangs de krant: De molens van Kinderdijk 'draaien' nu geen verlies meer. Tuig het Zaans Cultuurplein op: inzet mankracht om rol als makelaar (loods) te kunnen vervullen voor de (kleinere) amateurkunst- en erfgoedorganisaties, maar ook ZZP-ers. De verwachting is dat als zo'n steunpunt ontbreekt er veel op het bord komt van de cultuurambtenaren (qua vragen en begeleiding), zeker in de komende transitieperiode. Is het te overwegen dat De Bieb alsnog participeert in het Cultuurcluster en filmtheater De Fabriek op de huidige locatie blifft? Is De Bieb daar zoveel goedkoper uit dat een deel van de bezuinigingen wordt opgevangen? Kan daarbij een filiaal als Kleurrijk worden behouden? Het lijkt ook logischer om de hoofdvestiging van De Bieb op de nieuwe centrale plek te huisvesten. Als de Bieb evolueert naar infotheek en ontmoetingscentrum biedt clustering met andere culturele organisaties, ondersteund met horeca, meer mogelijkheden ten aanzien van publieksbereik. 286

287 De Toekomstagenda Cultuur in hoofdstukken Hoofdstuk t/m 1.3: Het Adviespanel kan zich vinden in deze schets. Het zou goed zijn om bij 1.2 een aantal voorbeelden van samenwerkingsverbanden te noemen, die het "wederzijds" illustreren/onderbouwen: Zaans Ruslandjaar, Zaan/I.1, Grachtenfestival : de leeftijdsgroep kort na de basisschool (12/14) wordt gemist. In deze leeftijd is het juist mogelijk om kinderen te "raken" en hun culturele basis te voltooien, opdat ze zelf hun culturele loopbaan gaan onderzoeken : of voor de Zaanse Bieb precies geldt wat bv. voor de Rotterdamse bibliotheek wordt opgevoerd, is te bezien (zoals bezoekersaantallen). Het sluiten van filialen (zeker in een wijk waar De Bieb als ontmoetingsplaats een belangrijke rol vervult) kan een te zware stap zijn. Het inzetten van biebbussen is voor kinderen die De Bieb schoolgerelateerd gebruiken een goed alternatief, voor andere doelgroepen zal dat minder/niet gelden : verhuizen filmhuis naar Cultuurcluster: zie hoofdstuk : Het is nog niet helemaal goed in beeld te krijgen hoe de organisaties geholpen worden op eigen benen te staan als alle structurele subsidies komen te vervallen. Een aantal organisaties zal niet (meer) kunnen bestaan, wanneer financiering te zeer aankomt op "ad-hocprojecten". Het zou mogehjk moeten bhjven om een meerjarensubsidie aan te vragen. Deze dient dan wel tussentijds (jaarhjks) te worden getoetst. Het verschil tussen structureel en "meerjaren" zit hem dan in het vervallen van de "vanzelfsprekendheid". Hoofdstuk Het verdient aanbeveling om (de werking en invulling van) Het Cultuurmenu wat duidelijker te omschrijven: "Elk schoolbestuur in Nederland krijgt 10,90 per leerling voor cultuureducatie. Tot 2012 waren deze gelden geoormerkt. Nu zit het in de "prestatiebox". in 2015 zal de Rijksoverheid bekijken of het geld inderdaad besteed is aan cultuureducatie, waarbij sprake is van inhoudelijke samenhang tussen de verschillende cultuuractiviteiten (doorgaande leerlijnen). Zo niet, dan komt het te vervallen. In Zaanstad is het grootste deel van het bedrag ( 8,50) ondergebracht bij Het Cultuurmenu. Het Cultuurmenu bestaat voor de helft, ( 4,25) uit Kunst (voorstellingen, dansles, muziek etc.) en de andere helft uit Erfgoed. Het gebodene is niet alleen receptief, maar ook actief. Dit laatste steeds meer, ook op verzoek van de scholen zelf. (vrijwel?) Alle scholen uit Zaanstad doen hieraan mee. Actieve kunstbeoefening valt en staat bij de inzet van vakdocenten. Daar zou meer op moeten worden ingezet. Het Adviespanel onderstreept het belang van de inbedding van een Cultuurmenu-activiteit in de klas zelf (voorafgaand en na afloop van bezoek aan een activiteit op locatie), met de inzet van vakdocenten. 2.2 Het zou mooi zijn als er sneller meer dan 20 scholen kunnen meedoen met Cultuureducatie met Kwaliteit. 287

288 2.2 Het is wenselijk dat de gemeente bijdraagt (al dan niet via het ZCP) bij de organisatie van vervoer van leerlingen naar culturele activiteiten. ZCP zou een cotordinerende rol kunnen krijgen tussen scholen en aanbieders van (groeps)vervoer. 2.2 Waarom gekozen voor het ROC als bemiddelingsorganisatie en niet ZCP (al dan niet onder hoede van FluXus)? 2.2 Indienen van incidentele aanvragen vanuit het onderwijs zou ook door instellingen voor voortgezet onderwijs moeten kunnen. Wellicht onderbouw (alle niveaus) en VMBO prioriteren. 2.2 Overdracht Hotze de Roosprijs aan externe organisatie: in opdracht (aanbesteding vereist?) of via subsidieregeling (continuïteit?). Hoofdstuk Laatste bullit: het is niet (helemaal) eerlijk om contributie van een vereniging te vergelijken met het lesgeld bij commerciële cultuuraanbieders als dansscholen. Daar zit een verdienmodel achter, waar verenigingen quitte willen spelen /2 Het lesaanbod in te vullen met ZZP-ers zal naar verwachting een positieve uitwerking (kunnen) hebben op het samenwerken. Naar verwachting zullen ZZP-ers makkelijker bereid zijn wat meer te doen en ze zullen meer oplossingsgericht zijn. Ondernemerschap wordt gestimuleerd. ZZP-ers lopen wel tegen regelgeving aan. Daar kan de gemeente een bemiddelende, adviserende rol spelen (via het ZCP) /2 Het Adviespanel hoopt dat de lesruimten in het Cultuurcluster betaalbaar zullen zijn. De huur is voor verenigingen en ook ZZP-ers vaak een knelpunt. Voorkomen zou moeten worden dat subsidies (in)direct worden ingezet om de huur (binnen bv. het Cultuurcluster) te kunnen voldoen. Afdeling Grondzaken zou niet via het Cultuurcluster mogen "verdienen" aan de culturele sector. Te veel cultuurgeld naar huur / locatiekosten zou ook de stelling ondermijnen dat het overige deel van het amateurkunstbudget beschikbaar is voor eenmalige initiatieven/projecten. Voorkom ook scheefgroei in huren: huur van een (leegstaande) ruimte in een school zal bv. mede vanwege de kosten voorkeur krijgen boven participeren in het Cultuurcluster /2 Als het ZCP nog meer wordt ingezet om cultuuraanbod (actieve cultuurbeoefening) te promoten, dient er een moderator mee te kijken naar de kwaliteit van het aanbod Het panel juicht toe dat er mee geld beschikbaar komt voor buitenschoolse cultuureducatie aan minder draagkrachtige gezinnen. Hoofdstuk 4 4.1/2 De Bieb heeft recent al een verandertraject doorlopen. In hoeverre is het kapitaalvernietiging om filialen te sluiten? Het is in dit document niet zichtbaar. De bibliotheek KleurRijk heeft een specifieke meerwaarde in leesbevordering/taalontwikkeling in een achterstandswijk. 4.2 Als De Bieb de landelijke trend zou volgen naar een situatie, waarin het meer een ontmoetingsplaats en infotheek wordt, is het toch een 288

289 heroverweging waard om met de hoofdvestiging in het Cultuurcluster te participeren. 4.2 Het panel is benieuwd de reactie van De Bieb en of er een eigen invulling komt t.a.v. de opgelegde bezuinigingen. Wanneer goed onderbouwd, zou die het zwaarst moeten wegen. Hoofdstuk Filmhuis De Fabriek zit op dit moment op een prachtige locatie en verhuizing stuit op veel weerstand. Wat de verhuizing naar de nieuwe locatie binnen het Cultuurcluster als meerwaarde zou kunnen hebben, is de mogelijkheid tot samenwerken met anderen bij bijvoorbeeld lezingen en andere disciplines. Ook voor het café zouden meer mogelijkheden zijn voor muziekpresentaties: film en een bandje blijken niet goed tegelijk te programmeren. Vraag is natuurlijk wel of de betrokkenen (filmhuis/café) dit laatste in de huidige situatie als een probleem ervaren voor een poppodium is of nogal laag ingeschat (als het een volwaardig podium is voor acts van buiten), of wat aan de hoge kant (wanneer de focus ligt op lokale acts). Hoofdstuk Het panel vindt het geen goede ontwikkeling om de Zaanse Schans onder te brengen bij Economie en Toerisme. Er dient ook zeggenschap vanuit cultuur te zijn. Hier ziet het panel een rol voor de nieuwe Cultuurraad (toezicht/bewaken cultuur/erfgoed) Het panel wil graag benadrukken dat het Molenmuseum en het Museum van het Nederlandse Uurwerk participeren in het Cultuurmenu. Zo trekt het nieuwe kleuterprogramma 'Klokkijken met Moffel en Pier' 50 klassen van ongeveer 30 scholen, een bijzonder goede inschrijving. Duidelijk is dat het museum op een behoefte inspeelt. Het bovenbouwprogramma 'Tijdmeten door de eeuwen" wordt komend jaar door 18 klassen van ongeveer 10 scholen bezocht. Participatie in het Cultuurmenu geldt uiteraard ook voor een grotere instelling als het Zaans Museum, maar als de consequentie van stopzetten van de subsidies voor kleine musea als het uurwerkmuseum en molenmuseum betekent dat gaten in Het Cultuurmenu worden geslagen, is dat niet goed te rijmen met (binnenschoolse) cultuureducatie als speerpunt (4e alinea) Verhuizing naar De Schans is een eigen initiatief van het Molenmuseum/Ver. De Zaansche Molen. Dat daar meer publiek bereikt zal worden, is helder. Onze vraag is of het museum op De Schans wel rendabel zal kunnen zijn en of de gemeente rekening houdt met (een aantal jaar?) aanloopmoeilijkheden (los van de verhuizing zelf). Kan Ver. De Zaansche Molen cultuureducatie verzorgen en het erfgoed rondom de molens zelf behouden zónder museum (wanneer de businesscase voor locatie op De Zaanse Schans niet direct dekkend blijkt). Losse opmerking: Molen Het Pink speelt een belangrijke rol in de cultuureducatie (met nadruk, maar zeker niet alleen de binnenschoolse educatie), in combinatie met het Molenmuseum (op loopafstand van elkaar): "Japie". Welke rol is er dan nog in de toekomst 289

290 als verder alle activiteiten op De Zaanse Schans zijn geconcentreerd? NB met een reactie van Vereniging De Zaansche Molen in de pers geeft men aan dat de Vereniging sluiting van het museum voorziet, een einde aan de activiteiten op het gebied van cultuureducatie en uiteindelijk ook dat het onderhoud van de molens in het geding is (4e alinea) De zin "Door een nieuwe opzet en inrichting wil men de concurrentie met andere bezienswaardigheden op de Schans (o.a. de molens!) aangaan en meer bezoekers trekken." bevreemdt het panel. Komt deze opmerking uit de koker van de Vereniging De Zaansche Molen? Zoek liever de verbinding in plaats van de concurrentie (kaartjes via passepartoutsysteem). Het panel hoopt dat het Museum van het Nederlandse Uurwerk meer aan PR gaat doen, waardoor het publiek het museum beter kan vinden. De angst leeft dat het museum het niet zal redden. Dit heeft consequenties voor erfgoed en het Cultuurmenu. Het panel zou graag zien dat het museum voldoende kans krijgt zichzelf beter te profileren op De Schans: daarmee zou het eigen voortbestaan kunnen worden verzekerd en kan de rol in de binnenschoolse cultuureducatie behouden blijven. Kan de gemeente bijdragen aan een omslag in denken bij het museum? Het woord "maximaal" in de tweede regel op p.16 is verwarrend. Als bedoeld is dat een evenement na drie jaar zonder gemeentelijke steun moet kunnen overleven, is de vraag of dit reëel is (zijn er voorbeelden van evenementen in de Zaanstreek die na drie jaar op eigen benen kunnen/konden staan? Als bedoeld is "een subsidie van maximaal drie jaar in een keer" is de intentie anders. De Cultuurraad dient wel de vinger aan de pols te houden bij meerjarensubsidies. Dit geldt in meerdere mate initiatieven die bijvoorbeeld wel belangrijk zijn voor de cultuureducatie, maar minder voor de promotie van Zaanstad betekenen De verwachting is dat er veel meer werk komt uit de incidentele aanvragen van de kleine organisaties als de structurele subsidie stopt. Meer aanvragen vergt een grotere belasting van het ambtelijk apparaat en een aanzienlijke inzet van de nieuw samen te stellen Cultuurraad. Ook als "kleine aanvragen" direct door het subsidiebureau/cultuurambtenaren worden beoordeeld/afgehandeld. Als het aantal aanvraagmomenten wordt beperkt, kan dat leiden tot verschraling van het cultureel ondernemerschap. Een flitsregeling" is dan wenselijk (eventueel voor kleinere bedragen). Hoofdstuk "THEFL" moet zijn "THFEL". Verduidelijken met "Think First Eat later" is wel handig. 7.2 De tekst roept vragen op. Het is niet duidelijk of platform en adviesraad hetzelfde is. Als hier wel hetzelfde mee bedoeld wordt dan adviseert het panel om er toch twee verschillende raden van te maken. Het platform fungeert dan als denktank los van de gemeente. Het platform kan het voorwerk doen voor de adviesraad. Er zou in ieder geval iemand van het (aan te kleden) ZCP in het platform moeten zitten. Afhankelijk van de agenda kunnen verschillende specialisten deelnemen. Het panel stelt voor dat er een organogram wordt 290

291 gemaakt van de nieuwe, mogelijke situatie. De adviesraad legt zich toe op het beoordelen van subsidieaanvragen op een breed cultureel en kunstzinnig terrein. De verwachting is dat er heel veel werk zit in de nieuwe situatie. Al die extra taken die al genoemd zijn, vallen ook onder de taak van de adviesraad. Uitwerking in overleg met huidige raden in (een of meer) gezamenhjke sessies verdient aanbeveling. Hoofdstuk 8 Algemeen: uit een nadere toelichting begrijpt het panel dat de werkelijke tijdspanne t.a.v. de implementatie afhankelijk is van de reactie van de te korten organisaties t.a.v. obstakels en frictiekosten. De transitie van FluXus zal de meeste inzet kosten. Het panel denkt alvast mee in de invulling van activiteiten door FluXus, die voor de gemeente prioriteit zijn in het cultuurbeleid. Waar FluXus t.a.v. (naschoolse) jongeren- en volwassenen kunst- en cultuureducatie de concurrentie aangaat met andere 'spelers', dient FluXus als gesubsidieerde organisatie meer te uitvoering geven aan gemeentebeleid. Dus faciliteren en met kennis ondersteunen (vergelijk Mocca in Amsterdam). Huisvesten/invullen uitgebreid Zaans Cultuurplein (als onafhankelijke spil/makelaar); met aansluiting op Cultuurplein NH en bijvoorbeeld AliceMoves.nl Het ondersteunen van scholen bij het maken van het Cultuurbeleidsplan van de school aansluitend op CMK. Opleiding ICC-er voor de scholen.* Samenwerking van school en aanbieder monitoren op kwaliteit (leerlijnen). Koppeling binnen- en buitenschools inhoudelijk organiseren/ondersteunen. Koppeling Cultuurmenu actief leerlijnprogramma organiseren/ondersteunen. Subsidieaanvragen van de scholen ondersteunen voor cultuureducatie bij (externe) fondsen. Het ondersteunen en aanbieden van opleidingen van cultureel ondernemers. Ruimteverhuur in het Cultuurcluster. Organiseren cultuurdebatten. Collectieve themaprojecten initiëren en faciliteren (voorbeeld Ruslandjaar). Het organiseren van de vraagfinanciering Cultuureducatie basisonderwijs en onderbouw voortgezet onderwijs CMK (te vergelijken met Vouchersysteem Amsterdam). * Het Adviespanel is zich ervan bewust dat de provincie de meeste van de bovengenoemde taken juist bij de ICC-ers heeft neergelegd en de verantwoordelijkheid bij de scholen. In het verleden ondersteunde FluXus docenten tot het stopzetten van provinciale subsidie. Toch denkt het Adviespanel dat hier een sterkere rol is weggelegd voor FluXus, gezien de betrokkenheid met het Cultuurmenu en CMK. Het Adviespanel is benieuwd naar de invulling door FluXus van het subsidiebedrag dat resteert. Hoofdstuk 9 Gerelateerd aan de opmerkingen bij hoofdstuk 8. Het is nu onduidelijk waaraan FluXus de resterende subsidie dient te besteden. Het lijkt alsof de begroting niet compleet is. Voor een groot aantal instellingen ligt het bedrag (zowel nu als per 2015) vast in de begroting. Er is 'speelruimte' in drie bedragen: evenementen, amateurkunst en beeldende kunst (samen goed 291

292 voor ). De vraag is, of die bedragen alles dekken wat er aan deze gebieden wordt uitgegeven / zal worden uitgegeven. Zijn ze bv. inclusief kosten voor adviesraden, prijzen (als Aanmoedigingsprijs Cultuur en Hotze de Roosprijs en dan ook incl. organisatiekosten). Zijn de kosten voor ZCP ondergebracht bij FluXus? Zijn er gelden (bv voor (onderhoud) beeldende kunst) die nu niet genoemd worden? De minder zichtbare kosten (FTE's ambtenaren) zijn niet opgenomen, waar er inhoudelijk wel aan wordt gerefereerd: er zal worden bezuinigd binnen de gemeentelijke organisatie. Zaanstad, 3 september 2013 Annemieke Leusen Frank van der Ploeg Olivier Rijcken Adriën Schilder Roos Wijngaard 292

293 293

294 BIJLAGE 41 Van: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Verzonden: woensdag 4 september :50 Aan: Postbehandeling Verseon Onderwerp: FW: Toekomstagenda Cultuur Oorspronkelijk bericht Van: JJM Ligteringen [mailto:ligtpupcmail.nl] Verzonden: dinsdag 3 september :31 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur CC: Stel, Miranka; Geusebroek, Martin; guda koster koster; reinder bakker Reinder Bakker; Verbeek Wolthuys, Nicole Onderwerp: Toekomstagenda Cultuur Toekomstagenda Cultuur De Adviescommissie Beeldende Kunst en Vormgeving heeft kennisgenomen van de Toekomstagenda Cultuur. Een van de uitgangspunten van de Adviescommissie Beeldende Kunst en Vormgeving is altijd geweest dat je burgers en bedrijven zelf instrumenten in handen moet geven om werk te maken van een leefbare en dynamische woon-/werk omgeving. Met de juiste netwerksturing kan met zeer bescheiden middelen een sterke impuls gegeven worden aan het versterken van de aantrekkelijkheid en dynamiek van Zaanstad als woon én werkstad. De Adviescommissie Beeldende Kunst en Vormgeving is blij dit uitgangspunt nog eens bevestigd te zien in de Toekomstagenda Cultuur. Juist in een tijdsgewricht van een terugtrekkende overheid en minder overheidsgelden ziet de ABK een belangrijke rol weggelegd voor creatieve innovaties die de stedelijke economie versterken, de Zaanse kernwaarden uitdragen en het welzijn van alle bewoners vergroten. Terecht stelt de Toekomst Agenda dat er voor de overheid een taak weggelegd is voor het deskundig signaleren van de juiste creatieve initiatieven en deze te verbinden met vraagstukken of initiatieven uit de gehele Zaanse samenleving. Dit vraagt om een netwerkorganisatie met de juiste competenties en netwerken. De Adviescommissie is met haar cluster van actuele deskundigheid op het gebied van kunst, stedelijke ontwikkeling en creatieve industrie graag bereid mee te helpen de Toekomstagenda te realiseren. Met vriendelijk groet Hans Ligteringen Namens de Adviescommissie Beeldende Kunst en Vormgeving Hans Ligteringen ligtpupcmail.n

295 295

296 S eirtiore-c,i n Secretariaat Postbus GA Zaandam Tel: Bezoekadres (14:1\4 1" trie Stadhuisplein MZ Zaandam Aan het college van burgemeester en wethouders van Zaanstad Postbus AG Zaandam tel. informatie (06) onderwerp Toekomstagenda Cultuur ons kenmerk SR/fr bijlagen Zaanstad, 4 september 2013 Geacht college, De seniorenraad heeft kennis genomen van de Toekomstagenda Cultuur. Bezuinigingen zijn onontkoombaar, daar heeft de seniorenraad begrip voor. Echter, de seniorenraad spreekt haar verontrusting uit over de gevolgen van een aantal voorgestelde bezuinigingen in de Toekomstagenda Cultuur. Een verschraling van het cultuuraanbod zal een directe werking hebben op het welzijn van de burger. Ouderen blijven in de toekomst (langer) thuis wonen. Dit is ingegeven door wetgeving maar dat is ook de wens van de meeste mensen. Ouderen kunnen tot op hoge leeftijd zelfstandig blijven wonen maar dan zijn er wel een aantal basisvoorwaarden noodzakelijk. De seniorenraad vindt het belangrijk dat voorzieningen voor hen bereikbaar blijven, zoals een bibliotheek. Hoge kosten voor cultuur kunnen belemmerend werken voor deelname. Eenzaamheid en kwetsbaarheid zullen hiermee toenemen. Ook op het terrein van Zorg en Welzijn wordt fors bezuinigd. Door de opeenstapeling van kosten van voorliggende voorzieningen, van eigen bijdragen, een lager pensioen door belastingmaatregelen, en de verhoging van huren, groeit het aantal ouderen dat zich bijna niets meer kan veroorloven. De seniorenraad vraagt hier uitdrukkelijk aandacht voor. In afwachting van uw reactie, verblijven wij, hoogachtend, 296

297 Herman Oomen, voorzitter Frida Ruhulessin, secretaris 297

298 Geusebroek, Martin tit -1 Van: Malibox Toekomstagenda Cuituur Aan: JJ Schuurmans Onderwerp: RE: mijn visie ChXwiL trl BIJLAGE 43 Van: JJ Schuurmans [mailtoljschuurmansgmail.com ] Verzonden: donderdag 18 juli :51 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Onderwerp: mijn visie Geacht College, Het is ronduit stuitend dat de cultuursector wordt opgezadeld met een idioot plan voor een cluster boven het spoor. Dit is een enorme flater, een zeer slechte deal die de ambtenaren van de gemeente gemaakt hebben met NS Vastgoed. Meen uw verlies, breek die deal open en zorg voor een oplossing. Maar duw het niet door de strot van de culturele instellingen in de Zaanstreek! Het cultuurcluster moet bezoekers trekken van buiten de Zaanstreek. Door deze naast het station te plaatsen is er geen doorloop naar het centrum van de stad. Deze bezoekers zullen dus-niets-meemaken-van-het nieuwe centrum; na hun bezoek stappen ze weer op de trein, zonder spin-off voor de rest van het centrum en de horeca. Het is megalomaan om voor Zaanstad een poppodium met A-status te willen. Met Amsterdam om de hoek zal Zaanstad nooit kunnen concurreren tegen unieke zalen als de Melkweg en Paradiso. Zaanstad verdient een klein poppodium, met als kerntaak het stimuleren van de lokale popcultuur. Hier zal altijd subsidie bijgelegd moeten worden. Koester dat! De Fabriek heeft een unieke locatie en mag niet de dupe worden van de fouten gemaakt door de gemeente. Het pand is eerder al met gemeenschapsgeld opgeknapt, dit zou weggegooid geld zijn als er gedwongen wordt te verhuizen. Tevens heeft de Fabriek, met significant stijgende bezoekersaantallen, getoond een volwassen organisatie te zijn die ook in de toekomst haar eigen broek op kan houden. Beloon dit harde werken en laat ze op deze schitterende plek! Graag wil ik mijn visie desgevraagd mondeling toelichten. Hoogachtend, Ko J.J. Schuurmans Nicolaasstraat 8A 1506 BB Zaandam

299 299

300 Geusebroek, Martin Aan: Onderwerp: rultuur kees blokhuis RE: sluiting bibloitken aan pers. BIJLAGE 44 Van: kees blokhuis Verzonden: vrijdag 16 augustus :46 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Onderwerp: RE: sluiting bibloitken aan pers. Urgentie: Laag Geachte dames, heren, De berichten worden steeds onrustbarender betreft de sluiting van bibliotheken in de zaanstreek. Er gaan nu al berichten, dat het filiaal Krommenie ook met sluiting bedreigd wordt en dat met ingang van Waarom komt er geen massaal protest tegen deze plannen die het hart uit de samenleving snijden? Denken we er niet aan een referendum te organiseren zoals destijds met het Vijfhoekpark? Deze aanslag op de cultuur moet gestopt worden. Moeten we argumenten aanvoeren voor het behoud van de bibliotheken? De instellingen van openbare bibliotheken bestaan al begin jaren Het UNESCO manifest van de VN zegt hierover: "Een voorziening die burgers in staat stelt de hun toekomstige positie in een gedemocratische samenleving volwaardig in te nemen." (jeugd) Veeg het plan van tafel. Moeten we wachten tot volgend jaar met de gemeenteraadsverkiezingen? 1 300

301 Of we dan niet te laat zijn? Kom in actie, stuur massaal "bedenkingen"naar Nummer 100. Het huidige Bannehof! Kees Blokhuis van Allenstraat TK Krommenie 301

302 Forward & Track 0 14 Verwijzingsnummen Onderwerp: Ingediend: Delivery Status Notification (Failure) 30/07/ :47 NM Laatst bijgewerkt: 30/07/ :01 NM Status: Extra Informatie Huisnummer: 67 Contactpersoon Doorgestuurd vakspec Voornaam: Cornelis Achternaam: Blokhuis Adres: Van Allenstraat Postcode: 1562 TK Plaats: Krommenie kees-egel@hotmail com Forward & Track was uitgezet naar V.PostbehandelingVerseon@zaanstad.n1, Gemeenteraad van Zaanstad 29 juli Geachte dames en heren, lk ben met stomheid geslagen. Eerst het onbegrijpelijke, dat de Fabriek dicht gaat en het filmhuis verhuizen moet naar een locatie die omstreden is. En nu een bericht dat vestigingen van de Bieb gesloten gaan worden. Deze afbraak gaat mogelijk niet door wanneer de inwoners vanzaanstad dit een halt toe roepen. Wat is er in de Wethouder gevaren dat ze dit kan verdedigen? We kennen haar uit het verleden als een strijdbare vrouw. Die altijd opkwam voor de onderliggende partijen. Zeg nee tegen deze cultuurafbrekende maatregelen! Met vriendelijke groet, Kees Blokhuis Krommenie disclaimer Aan deze kunnen geen rechten worden ontleend. De gemeente Zaanstad sluit iedere aansprakelijkheid uit die voortvloeit uit de elektronische verzending van dit bericht. De inhoud van dit bericht (en de bijlagen) is uitsluitend bestemd voor de geadresseerde(n). Mocht u dit bericht bij vergissing ontvangen hebben dan wordt u verzocht de afzender hierover te informeren en het bericht te verwijderen. Indien u niet de geadresseerde bent noch een geautoriseerde medewerker die kennis mag nemen van berichten voor de geadresseerde, mag u het bericht niet openbaar maken of op enige wijze verspreiden of vermenigvuldigen. disclaimer Afdrukken Resultaten en/of extra informatie El Stuur mij een kopie van het antwoord 11:16:42] 302

303 Forward & Track Bijlagen rw_ni,3ss%-fici.mht Extra documenten toevoegen aan vraag Documenten bijvoegen Als u klaar bent... CUfg.:* Uw adres Geef uw adres op: V.PostbehandelingVerseon@zaanstad.n1 11:16:42] 303

304 Geusebroek, Martin t4` Van: Mailbox Toekomstagenda rsuituur Aan: Onderwerp: RE: Mijn reactie op een aantal punten uit de "Toekomstagenda Cultuur " BIJLAGE 45 Van: Verzonden: woensdag 14 augustus :37 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Onderwerp: Mijn reactie op een aantal punten uit de "Toekomstagenda Cultuur " Goedendag, Onderstaand mijn reactie op een aantal punten uit de "Toekomstagenda Cultuur ". Met vriendelijke groet, J. Steur Grote Beer VX Krommenie telefoon: Meer ruimte voor dynamiek "Cultuur is bij uitstek dynamisch. Er ontwikkelingen zich ook steeds nieuwe cultuurstromingen en - uitingen, buiten de gangbare cultuurdisciplines om, die niet zomaar in een hokje te vatten zijn. Wij zien nieuwe initiatieven in de stad van de grond komen zonder financiële steun vanuit de gemeente. 'Geef ons de ruimte om het op onze eigen manier te den', was de boodschap die we meekregen in het werkatelier dat door RAAZ werd georganiseerd." Reactie: Dit kan ik alleen maar ondersteunen. Dit is dan ook iets waar toekomst in zit. Het maakt buurten of stadsdelen aantrekkelijk voor leuke hippe hoogopgeleide creatieve mensen. Die mensen heeft de Zaanstreek nodig. Die mensen houden van een ongedwongen mix van uitgaan, cultuur en vermaak. Dat ontbreekt nu erg in de Zaanstreek. Je kan nu naar een film, of incidenteel een keer naar een concert, maar het meeste op uitgaansgebied is nu gericht op het type mensen dat onder de "gemiddelde SBS6-kijkende Nederlander, die 's zomers met een patatvlucht naar een zonbestemming vliegt" valt. Dat moet echt anders. "We vinden het belangrijk dat creatieve individuen, groepen en organisaties zich uitgedaagd voelen om in onze stad initiatieven te ontplooien, ondernemerschap te tonen en zelf kansen te creëren. De gemeente wil dat ondersteunen in de vorm van projectsubsidies. Daarnaast wil Zaanstad beter kunnen faciliteren door versoepeling van regelgeving." Reactie: Wederom vind ik het erg positief om dit te lezen. Dit is natuurlijk geen zaak van de gemeente, maar de gemeente zou wel die ondersteuning kunnen bieden. Bij de ontwikkeling van het Damgebied in het Centrum van Zaandam is dat ook gebeurd, maar dan voor een ander soort 1 304

305 publi zj het ook goed zijn als de gemeente een basis zou leggen voor het cultuur de publiek. Ik heb namelijk het idee dat hier kansen liggen voor culturele ondernemers. Er komen namelijk ook steeds meer mensen vanuit de stad naar de Zaanstreek, vanwege de krappe Amsterdamse woningmarkt. Elders in het land duiken er steeds meer van dit soort initiatieven op. Voorbeelden daarvan zijn "Tape" in Arnhem ( ), "Klein Berlijn" in Utrecht ( ) en, hoewel dat iets te grootschalig is om als goed voorbeeld te dienen, "Perron" in Rotterdam ( ), maar ook, de op dit moment zonder locatie zittende, "Bar Basis" ( ). Horeca vormt de ondergrond van dit soort cultuur, maar dit is heel anders dan de gemiddelde "hos, stamp en zuip" horeca. Daarbij zou het goed zijn als de gemeente wat soepeler is met regels. Onder andere ook met de sluitingstijd, want dan kan je je vrienden uit de stad ook eens uitnodigen en kunnen ze aan het eind van de nacht gewoon weer met de trein terug naar Amsterdam. Volgens mij zijn er best wel plaatsen die de gemeente kan aanwijzen voor het realiseren van zoiets. Dan bij voorkeur wel permanent, zodat een cultureel ondernemer iets kan opbouwen. Er zijn best wel wat plekken die hiervoor aantrekkelijk zijn. Bijvoorbeeld het gebied rond de Paltrokstraat / Oostzijde, of het Zuideinde Wormerveer / Prinses Irenebrigadeweg. En er zullen nog wel vergelijkbare plekken zijn (is natuurlijk ook afhankelijk van beschikbare gebouwen). De locaties die ik beschrijf hebben een beetje een ruige uitstraling, waar hipsters van houden, en vallen buiten de reguliere uitgaansgebieden, wat fijn is voor de bezoekers i.v.m. de veiligheid. 5.2 Toekomstagenda podia, film en media "De functie filmhuis sluit aan bij onze ambitie om Zaanstad aantrekkelijk te houden (en te maken) voor hoger opgeleiden. Met de bouw van het cultuurcluster biedt de gemeente een nieuwe, aantrekkelijke en goed geoutilleerde accommodatie, op een centraal gelegen en uitstekend bereikbare plek." Reactie: Het is zonde om het huidige filmtheater De Fabriek op te laten gaan in het cultuurcluster. Hoewel ik het filmtheater nooit bezoek, vind ik de huidige locatie uitstekend. Het filmtheater past prima bij de wandelpromenade langs de Zaan en de bijbehorende buurt die uit een mix van oud en nieuw bestaat. Zo'n buurt, met een een beetje een rommelige uitstraling, is nou juist een buurt die hoogopgeleide hippe mensen waarderen. Het verdwijnen van het filmtheater en het bijbehorende café zou echt een verarming zijn. Dat punt "uitstekend bereikbare plek" voor het cultuurcluster vind ik niet echt van toepassing. De huidige locatie is namelijk ook al centraal gelegen. Volgens mij komen de meeste bezoekers toch vanuit de buurt op de fiets. Naar mijn idee zullen er niet zo veel extra bezoekers komen naar een locatie naast het station. Het is wel aantrekkelijker, mede omdat het een wandeling vanaf het station door het Centrum van Zaandam uitspaart (onveiligheid in de avond). Ondanks dat lijkt het me sterk dat mensen voor het bekijken van een film de trein nemen vanuit, bijvoorbeeld, Assendelft of Wormerveer. Als mensen die moeite doen zullen ze eerder doorrijden naar het Centraal Station om er een complete avond uit van te maken in de stad met eten voor de film en cafébezoek na afloop. "Zaanstad verdient een volwaardig poppodium. De Zaanstreek kent een lange muziektraditie. Uit de reacties op de sluiting van De Kade en de recente herstart van De FluX maken we op dat er behoefte is aan en draagvlak is voor een volwaardig poppodium. De bouw van een nieuw cultuurcluster biedt de kans om deze ambitie daadwerkelijk te realiseren." Reactie: Het podium De FluX, op de huidige locatie, voldoet prima voor Zaandam. Het is vooral voor de 2 305

306 lokale popmuziek van belang en dat lijkt me voldoende. Voor de grotere bands zijn er binnem de Metropoolregio genoeg podia. Bijvoorbeeld Paradiso, Het Patronaat of De Melkweg. Misschien zou er eens gewerkt moeten worden aan een beter en betrouwbaarder OV-net, zodat reizen binnen de Metropoolregio prettiger wordt, ook in de avonduren (maar dat is weer een heel ander verhaal en valt buiten deze inspraakprocedure). Het verplaatsen van het poppodium naar het cultuurcluster is helemaal niet nodig, omdat de huidige locatie ook al erg centraal ligt. Hier geldt hetzelfde als voor het filmtheater. Bovendien zijn er al veel popconcerten op diverse plaatsen in de Zaanstreek in cafés. En vergeet ook niet De Groote Weiver in Wormerveer. Wat er nu is is beter dan zo'n sfeerloze grijze betonnen muziekdoos die er waarschijnlijk voor het cultuurcluster gepland staat

307 307

308 Geusebroek, Martin Van: Aan: Onderwerp: tvlailbox Toekomstagenda Cultuur a.stavast RE: BIJLAGE 46 Van: a.stavast [mailto:a.stavast42(aupcmail.nij Verzonden: vrijdag 16 augustus :30 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Onderwerp: Wij zijn zeer tegen de hoge bezuinigingen van Fluxus. Fluxus geeft zo veel meer waarde aan de Zaanstreek. En brengt muzikale talenten voort. De 27 procent per 2015 is wel erg hoog. Er zit een kans in dat Fluxus dan verdwijnt in de toekomst en dat is toch niet de bedoeling dachten wij. Succes met alles wat u doet in de toekomst en wij hopen op een wijs besluit. Vriendelijke groet, A.M. Stavast-Kohler en A.K.Stavast

309 309

310 Geusebroek, Martin Varl: Aan: Onderwerp: Mailbox Toekornstagenda Ella Brandenburg RE: sluiting bibliotheken BIJLAGE 47 Van: Ella Brandenburg Verzonden: maandag 19 augustus :01 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Onderwerp: sluiting bibliotheken Wat een belachelijk plan. Hoe willen we de leesbevordering van de jeugd garanderen? Hoe willen we de ouderen die niet in staat zijn ver te reizen voorzien van boeken. Hoeveel mensen maken er al gebruik van de voedselbank en hebben dus niet de mogelijkheid een e-reader aan te schaffen en de daarbij behorenden aanschaf van de boeken? Wel veel geld uitgeven voor een cultuurhuis waar volgens mij niemand op zit te wachten. Ja, ja. Steek het liever in iets wat al bestaat en geef dat een positieve opkikker. P.J. Brandenburg 1 310

311 311

312 Geusebroek, Martin Van: Aan: Onderwerp: Mailbox Toekomstagenda Clilti:ILir Edwin Egas RE: sluitingen Bieb Zaanstreek BIJLAGE 48 Van: Edwin Egas [mailto:edwinegagahotmail.corn] Verzonden: maandag 19 augustus :06 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Onderwerp: sluitingen Bieb Zaanstreek Beste mensen, Hoe haal je het in je hoofd om zo te bezuinigen op een zo'n belangrijke voorziening als de bibliotheek?? In een woord kapitaalvernietiging. Zaanstad, heel veel turkse kinderen, NT2, waar gaan zij anders hun huiswerk maken, hun nederlandse boeken lenen, buurthuizen zijn ook merendeels wegbezuinigd. De kinderen worden centraal gesteld in de toekomstagenda?? Denk het niet. Wat is een stad zonder normale bibliotheek voorziening? Wie wil in zo'n stad wonen? Edwin Egas

313 313

314 Geusebroek, Martin Van: Aan: Onderwerp: Mailbox Toekornstagenda.Oultuur Margreeth Van Vlierden RE: bieb BIJLAGE 49 Oorspronkelijk bericht Van: Margreeth Van Vlierden Verzonden: dinsdag 20 augustus :34 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Onderwerp: bieb L.s., Graag zou ik willen dat alle biebs open blijven. Kinderen en volwassenen moeten blijven lezen. Vriendelijke groet, Margreeth van Vlierden Verstuurd vanaf mijn ipad 1 314

315 315

316 Geusebroek, Martin Van: Aan: Onderwerp: Mailbox Toekomstagenda C.,ultuur diny veneman RE: sluiting van bibliotheken in de Zaanstreek BIJLAGE 50 Van: diny veneman [mailto:lav.van.thiel(ffigmail.corn] Verzonden: woensdag 21 augustus :45 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Onderwerp: sluiting van bibliotheken in de Zaanstreek L.S., Lezen is een belangrijke voorwaarde om kinderen goed de taal te laten leren. Wanneer kinderen niet meer zelfstandig naar een bibliotheek kunnen gaan is dat een stuk verarming van de zo belangrijke ontwikkeling van de jeugd. Maar niet alleen de jeugd maakt gebruik van de bibliotheek. Het is ook een rustpunt voor ouderen om kennis te nemen van de inhoud van bladen en kranten en natuurlijk een boek te lenen. lk weet ook dat er bezuinigd moet worden maar toch niet op de ontwikkeling van de jeugd die onze toekomst is! groetend, Mevr. L.A. Veneman- van Thiel 1 316

317 317

318 From: Page 1 "Postbdiandeling Verseon" <posthehandelingversemjailaanstadnl> BIJLAGE 51 Date: Subied: 8/28/2013 3:19:32 PM beztungingenopdebie Van: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Verzonden: woensdag 28 augustus :19 Aan: Postbehandeling Verseon Onderwerp: FW: bezuinigingen op de Bieb Gaarne koppelen aan zzid: 2013/17492 Bedankt Martin Van: Els van der Pompe rmailto:elsvanderpompeupcmail.nl] Verzonden: donderdag 22 augustus :33 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Onderwerp: bezuinigingen op de Bieb Geacht gemeentebestuur, Tot mijn schrik moest ik lezen dat i.v.m. de bezuinigingen er twee bibliotheken in Zaanstad gesloten gaan worden. De Bieb is voor veel mensen niet alleen een plek om boeken, dvd's etc. te lenen maar ook een plek om elkaar te ontmoeten. Als Nederland naar een kennisland toe willen dan moeten niet op plaatselijk niveau de mogelijkheden om kennis te vergaren gesloten worden. lk reken er op dat u samen met de directeur van de Bieb en enkele medewerkers gaat kijken hoe er op de Bieb bezuinigt kan worden. Zij zijn degene die dat eerder zullen weten dan u als gemeentebestuur of bij voorbeeld een of ander bureau wat voor u de diverse kostenposten op uw begroting doorberekend en met voorstellen voor bezuiniging komt. Nee, de euro zal dan niet gehaald worden, maar haalt u deze met de huidige berekening? lk hoop ten zeerste dat u de Bieb als zo'n belangrijk kenniscentrum en ontmoetingscentrum laat bestaan. Met vriendelijke groeten, Els van der Pompe inwoner van Krommenie

319 319

320 K o " c> _ V." or wura tae-1-1'1- - Vek) ag_ ev, Inctw Of G7T. D. A. 320

321 321

322 BIJLAGE 53 Van: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Verzonden: vrijdag 30 augustus :47 Aan: Postbehandeling Verseon Onderwerp: FW: de bieb Categorieën: onur Van: N de Vries [mailto:nicvries@dds.n11 Verzonden: donderdag 29 augustus :13 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur CC: Gre Luttik Onderwerp: de bieb Waarom gaat het gemeentebestuur niet in op de reactie van de directeur van de bieb. nm. dat de vaste kosten gerelateerd zijn aan het aantal inwoners van Zaanstad. wat zijn de juiste cijfers? Mvg. N de Vries. Zaandam nicvries(adds.n1 mw Rosier: Daarnaast is er geen rekening gehouden met de vaste kosten van De Bieb, die over de verschillende vestigingen uitgesmeerd worden, maar die niet verdwijnen als er een vestiging wordt gesloten. Ik noem één voorbeeld: we hebben een bibliotheeksysteem waar we licentiekosten en onderhoudskosten voor moeten betalen. Deze kosten worden betaald op basis van inwoneraantal van de gemeente, niet op basis van het aantal bibliotheekvestigingen. Zo wordt de uiteindelijke bezuiniging veel hoger, waardoor we niet kunnen volstaan met het sluiten van de door het college genoemde vestigingen. Er moet nog meer dicht: de vestiging in Krommenie of die aan de Westzijde in Zaandam. Het is, beleefd gezegd, jammer dat het college een 'Toekomstagenda Cultuur oplevert met uitspraken hoe een concrete bezuiniging bij De Bieb opgelost kan worden, zonder dat er bij ons nagevraagd wordt of het voorstel überhaupt wel mogelijk is. Eén telefoontje naar ons, en we hadden hen op de missers in hun aannames gewezen 1 322

323 323

324 BIJLAGE 54 Van: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Verzonden: vrijdag 30 augustus :48 Aan: Postbehandeling Verseon Onderwerp: FW: sluiten bieb een schande Categorieën: onur Van: Carla Kraaij Verzonden: donderdag 29 augustus :21 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Onderwerp: sluiten bieb een schande Het kunnen lenen van boeken voor kinderen, jongeren en volwassenen is zo'n belangrijk onderdeel van onze cultuur en ontwikkeling, dat mag niet verdwijnen uit de buurt. Onze bieb aan de westzijde is een heerlijke inspirerende plek waar veel mensen trots op zijn. Heb het gevoel dat er geen andere opties onderzocht zijn. Bijvoorbeeld meer betalen voor het lidmaatschap? Carla Kraaij, arbeidsonderzoeker/trajectbegeleider tel Centrum voor Arbeid en Gezondheid Amsterdam READE Postbus HG Amsterdam symposia Pijn en Arbeid 13 juni en 17 oktober

325 325

326 Geusebroek, Martin rr" Van: Aan: Onderwerp: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Ruth Frederiks RE: voornemens sluiten vestigingen van 'de bieb' BIJLAGE 55 Van: Ruth Frederiks [mailto:ruthfrederikscalive.nij Verzonden: dinsdag 20 augustus :47 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Onderwerp: voornemens sluiten vestigingen van 'de bieb' Geachte raadsleden van de gemeenteraad te Zaandam, Vandaag is mij een zeer verontrustend bericht ter ore gekomen waar ik graag op zou willen reageren. Dat door de bezuinigingen het voortbestaan van verschillende vestigingen van 'de bieb' waaronder mijn favoriete op de Westzijde, worden bedreigd. Ik begreep van de bibliothecaresse dat uw argument zou zijn dat: ' de meeste mensen toch e-readers gebruiken'. Ik vroeg me af waar dit argument op gebaseerd is. Is het waar dat de meeste mensen e-readers gebruiken? Welke onderzoeken zijn daarvoor geraadpleegd? Of wordt de e-reader naast het papieren boek gebruikt? Ik denk dat onder een bepaalde doelgroep (20-50 jarigen) idd het gebruik van de e-reader steeds meer aan populariteit geniet, echter, kinderen en ouderen maken hier op dit moment geen tot weinig gebruik van. Bovendien is u wellicht ook bekend dat veel mensen tijdens deze economische crisis weinig tot niks te besteden hebben in deze regio en is het gebruik van 'de bieb' een grote uitkomst. Ikzelf woon vanaf april in Zaandam en kom met veel plezier in de vestiging aan de Westzijde. Ik voelde me niet gelijk thuis in Zaandam, de grote stad :-), maar toen ik de bibliotheek ontdekte was ik helemaal gelukkig. De atmosfeer, de bibliothecaresses, de mensen die er komen, en vooral ook het lenen van de prachtigste boeken die ik in mijn nieuwe woonomgeving kon lezen, hebben enorm bijgedragen aan 'het me thuis voelen' in deze grote stad (sterker nog ik laat regelmatig en vol trots de bibliotheek zien aan mensen die bij mij op bezoek komen). Kortom: de bibliotheek is mijn favoriete plek in Zaandam, en met mijn 33 jaar heb ik zelfs nog nooit een e-reader aangeraakt (ik lees het liefst van papier en volgens onderzoeken ben ik niet de enige)! Nu zwanger verheugde ik me al op uitstapjes maken naar de bibliotheek, samen leuke kinderboekjes uitzoeken en thuis op de bank onder het genot van een kopje thee voor te lezen aan mijn nog ongeboren zoon. Want, kinderen leren in de bibliotheek de liefde voor het boek, de letter, woorden. Wanneer kinderen worden voorgelezen leren ze veel sneller lezen en schrijven, de taal goed spreken etc. Ik zie dat nog niet zo snel gebeuren met een e-book. Het omdraaien van de bladzijden, het aanwijzen van mooie plaatjes op papier. Vindt u ook niet dat we met z'n allen al veel te veel achter beeldschermen zitten? Dat het de hoogste tijd is dat we dedigitaliseren? In mijn werk als schrijfster van kinderboeken en pedagogisch medewerker is me opgevallen hoe kinderen genieten van voorlezen uit een echt boek, van jong tot oud! Ze worden, na een hectische dag, rustig, stellen vragen, verwonderen zich over de dingen die worden voorgelezen, leren daardoor sneller lezen en schrijven, etc etc (en dat is iig wel wetenschappelijk aangetoond) Ik zou nog veel meer willen schrijven, maar om tot een conclusie te komen: ik vind het een verarming van Zaandam wanneer er vestigingen van de bieb moeten sluiten. Boeken moeten voor nu en in de toekomst onder alle lagen van de bevolking beschikbaar blijven. Dat is echt heel belangrijk! Natuurlijk begrijp ik dat er bezuinigd moet worden, dat moeten we allemaal, maar laat alstublieft de bibliotheek met rust, want in het al zo jachtige leven wat we allemaal leiden is de bibliotheek met alle schatten van boeken die daar te vinden zijn, een rustpunt waar veel geleerd kan worden

327 Vriende e groeten, Ruth Frederiks, Westzijde Zaandam Ruth Frederiks illustraties, vormgeving, schrijven

328 BIJLAGE 56 Van: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Verzonden: vrijdag 30 augustus :09 Aan: Postbehandeling Verseon Onderwerp: FW: Protest tegen bezuiniging op Fluxus Zaanstad Van: Ann Faverey Verzonden: woensdag 28 augustus :17 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Onderwerp: Protest tegen bezuiniging op Fluxus Zaanstad Geachte lezer, Al enige tijd wordt er op alle mogelijke manieren bezuinigd op alle vormen van culturele opvoeding en aanbod, zo ook op Fluxus. Realiseert u zich dat als u hiermee doorgaat dit een totale uitholling en verarming betekent voor de Zaanstreek en uiteindelijk de bredere maatschappij! Niet alleen voor mij is muziekonderwijk bij Fluxus - destijds nog Muziekschool Zaanstreek -onbeschrijflijk belangrijk geweest en is het nog steeds en zal het altijd zijn! En ook al woon ik tegenwoordig in Groningen draag ik 'mijn' Zaanstad cultureel nog altijd een warm hart toe en gun ik iedereen muziekonderwijs zoals ik dat zelf ook heb genoten en er nog de vruchten van pluk! Muziekonderwijs zou een vanzelfsprekendheid moeten zijn en zeker niet wegbezuinigd worden!! Muzikale groet, Ann Faverey 1 328

329 329

330 BIJLAGE 57 Van: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Verzonden: vrijdag 30 augustus :53 Aan: Postbehandeling Verseon Onderwerp: FW: agendapunt: sluiting bibliotheek vestigingen Categorieën: onur Van: margreet kuijer Verzonden: donderdag 29 augustus :09 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Onderwerp: agendapunt: sluiting bibliotheek vestigingen Geachte heer/mevrouw, Tot mijn grote schrik is de gemeente Zaanstad voornemens een aantal bibliotheek vestigingen te sluiten om diverse redenen. De belangrijkste reden is natuurlijk bezuinigen op de cultuurportefeuille. Sinds mijn vroege jeugd ben ik al in de bibliotheek te vinden en dat gaat minstens 40 jaar terug. Eerst samen met mijn moeder, die mij dagelijks voorlas en later om zelf boeken uit te zoeken en om er te leren voor school. Voor mijn 6e jaar kon ik al lezen en mijn naam schrijven en dat was niet te danken aan het basisonderwijs, hoewel dat eind jaren '60 begin '70 nog uitstekend was. Juist nu in deze tijd, waarin we te maken hebben met slecht Nederlands sprekende/schrijvende kinderen, is het van groot belang dat "De Bieb" open blijft. Niet alleen als kenniscentrum, maar ook als ontmoetingsplaats voor jong en oud. Als u eens een woensdagmiddag of zaterdagochtend langs komt kunt u zelf zien hoeveel kinderen met hun ouders een "boekie" uitzoeken. Lekker "strunen" en bladeren door de boeken, plaatjes kijken en ondertussen een praatje maken met om het even wie. Daar kan geen e-reader of internet tegenop. ledereen moet gebruik kunnen maken van de bibliotheek, als u hierop gaat bezuinigen dan blijft er helemaal geen stimulans meer over om te gaan lezen of informatie over verschillende uiteenlopende onderwerpen te vergaren. Tot op de dag van vandaag ga ik nog naar de bibliotheek en hoop dit nog tot op late leeftijd te kunnen doen in Krommenie. Uiteraard heb ik de petitie ondertekend en hoop dat velen dat met mij doen en dat u terug komt op dit agenda punt met een andere oplossing dan sluiting van welke vestiging in de Zaanstreek dan ook. Met vriendelijke groet, mevrouw M. Kuijer 1 330

331 331

332 BIJLAGE 58 Van: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Verzonden: vrijdag 30 augustus :51 Aan: Postbehandeling Verseon Onderwerp: FW: Wees democratisch! Van: Albadaran Assistance [mailto:simondekker(ahotmail.com ] Verzonden: donderdag 29 augustus :52 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Onderwerp: Wees democratisch! Het is merkwaardig dat de gemeente wil bezuinigen op een instelling die breed gedragen wordt door de bevolking: de bibliotheek. Nog vreemder is dat de wethouder in gesprekken over cultuurhuis aangeeft toch alsjeblieft niet negatief in de publiciteit te komen omdat 'het cultuurhuis bij de inwoners toch al zo moeilijk ligt'. Mensen, waar zijn jullie nou mee bezig? Iets dat breed gedragen wordt afbreken voor iets waar niemand echt op zit te wachten? We leven in een democratie! De bibliotheek in Zaanstad is een van de best lopende organisaties op dit gebied in Nederland. Wees daar trots op en beloon dat! Dáár staat de Zaanse bevolking wèl achter! Met vriendelijke groet, Simon Dekker

333 333

334 BIJLAGE 59 Van: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Verzonden: dinsdag 3 september :09 Aan: Postbehandeling Verseon Onderwerp: FW: cultuur Gaarne koppelen aan zzid Bedankt Martin Oorspronkelijk bericht Van: K.Pasveer [mailto:k.pasveer3@upcmail.nl] Verzonden: vrijdag 30 augustus :56 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Onderwerp: cultuur L.S. Wat hebt u aangericht met uw voorstellen tot immense bezuinigingen op het gebied van cultuur hier in de Zaanstreek!! lk heb uw cultuurnota uitvoerig gelezen en begrijp dat er heel veel 'wegbezuinigd' kan worden op speeltuinactiviteiten en allerlei clubs, maar dat u met droge ogen kunt besluiten om de muziekschool zo in het hart te treffen verdriet mij zeer. Dat u professioneel muziek-onderwijs durft te vergelijken met vrijetijdsbesteding is een brevet van onvermogen dat u aan uzelf geeft. Muziekschool Zaanstad is een van de beste instellingen voor muziekonderwijs in ons land. Landelijk uitgekozen tot een van de scholen met het beste ontwerp voor Muziek maakt school, en daarvoor gesubsidieerd. Als u weet hoeveel leerlingen vanuit de muziekschool professionele musici zijn geworden, die nu meespelen in de betere orkesten of een grote carrière hebben opgebouwd dan zou u zich toch eens moeten afvragen of u wel op de goede weg bent om met de botte biji zo'n pracht-instituut om zeep te helpen. Mijn man was drieëndertig jaar directeur van de muziekschool; hij heeft het vanuit een klein volksmuziekschooltje gemaakt tot wat het nu is. Hij heeft altijd voor de cultuur in de Zaanstreek op de bres gestaan en er voor gezorgd dat muzieklessen in zo'n arbeidersstad voor de mensen betaalbaar werden. U begrijpt helemaal niet hoe belangrijk muziek is voor de ontwikkeling van een mens. Hoe mooi het is als een kind leert wat schoonheid is. Zo iemand vernielt niet, maar koestert. Haat niet, maar heeft lief. lk hoop van ganser harte dat u van uw dwaalweg terugkeert. Met vriendelijke groet, I.Pasveer-Menkveld

335 335

336 BIJLAGE 60 Van: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Verzonden: woensdag 4 september :33 Aan: Postbehandeling Verseon Onderwerp: FW: bezwaar tegen het ontwerp Toekomstagenda Cultuur Van: winnie de wit [mailto:winnie.de.wit(aqmail.com ] Verzonden: dinsdag 3 september :48 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Onderwerp: bezwaar tegen het ontwerp Toekomstagenda Cultuur Beste mevrouw Vissers, Hierbij maak ik bezwaar tegen het ontwerp Toekomstagenda Cultuur zoals die nu is ingediend en door de gemeenteraad is aangenomen. Als de plannen uit deze agenda worden doorgevoerd, zal er veel verloren gaan dat nooit meer terug te halen valt. Het zal een enorme verarming betekenen en dat in een tijd, waarin cultuur juist hard nodig is om het leven aangenaam te houden en mensen bewuster te maken. Een leven dat in een tijd van omvallende banken, graaiende bestuurders op allerlei terreinen en een steeds groter wordende groep minder bedeelden, toch al niet eenvoudig is... 0.a. Filmhuis De Fabriek - met jaarlijks zo'n bezoekers en 55 vrijwilligers - zal wegkwijnen in het nieuwe Cultuurhuis, een 'huis' waar vreselijk veel geld bij zal moeten worden gelegd; het uitstekende muziekonderwijs zal zo zoetjes aan verdwijnen, de Zaanse Schans - met meer dan een miljoen bezoekers per jaar - zal zijn glans verliezen doordat de Vereniging De Zaanse Molen haar huidige, goed verzorgde molens daar, niet op het huidige onderhoudsniveau zal kunnen houden. En zo kan ik nog wel een tijdje doorgaan. De plannen die u heeft voorgesteld zijn niet alleen slecht onderbouwd, er is daarbij ook nog geen uitgestippeld plan hoe het kleinere bedrag dat voor cultuur beschikbaar zal zijn dan wel verdeeld zal gaan worden. Met vriendelijke groet, drs. W. de Wit Marskamp GE ASSENDELFT 1 336

337 337

338 BIJLAGE 61 Van: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Verzonden: woensdag 4 september :29 Aan: Postbehandeling Verseon Onderwerp: FW: Reactie Berend van Halsema op Toekomstagenda Cultuur en bezuiniging FluXus Van: B.E.van Halsema [mailto:halsemaas@upcmail.nij Verzonden: dinsdag 3 september :17 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Onderwerp: Reactie Berend van Halsema op Toekomstagenda Cultuur en bezuiniging FluXus Aan de Gemeente Zaanstad Betreft bezuiniging euro op subsidie FluXus De Gemeente Zaanstad wil bezuinigen op cultuur en heeft het voornemen Centrum voor Kunsteducatie FluXus te korten met euro. De gemeente wil dat FluXus al het cursuswerk afstoot; docenten zouden als "ZZPer" verder kunnen. Geachte medewerkers van de Gemeente Zaanstad, Jarenlang (33!) ben ik werkzaam aan wat voorheen de gemeentelijke Muziekschool Zaanstreek was en nu de muziekschool van FluXus is. Altijd stond laagdrempeligheid en kwaliteit hoog in het vaandel. Honderden kinderen (zo niet duizenden) maar ook volwassen leerlingen heb ik de beginselen van het muziek maken bijgebracht en vaak tot hoog niveau opgeleid. Op onze muziekschool en het, op onze vorm van onderwijs toegespitste en zeer geschikte gebouw aan de Westzijde, ben ik altijd trots geweest! De Gemeente Zaanstad begreep het belang van goed cultuuronderwijs en was bereid daarin te investeren. Leerlingen konden tegen redelijke tarieven kwalitatief goed onderwijs genieten. U begrijpt dat uw toekomstagenda mij een gruwel is. Deze mist visie op cultuureducatie en hobbelt klakkeloos achter de mode van de dag aan: "Dat is toch niet onze zaak? Ze kunnen wel ZZPer worden". De gevolgen zijn dramatisch: 65 kunstenaar-docenten, musici-docenten en ondersteunend facilitair personeel zullen worden ontslagen. Zij kunnen tot op heden bij FluXus werken binnen de CAO-KE en ontlenen daar een zekere vorm van bestaanszekerheid aan. Vele van mijn collega's wonen en werken ook als kunstenaar/musicus binnen Zaanstad (zo ook ondergetekende) en zijn zo verweven met de Zaanse samenleving. Als ZZPer verliezen zij een aantal belangrijke sociale verworvenheden en een organisatie die al die docenten samen tot een onderwijsinstelling maakt met een meerwaarde die in de markt nooit te vinden zal zijn. Want dat is FluXus: niet zomaar een lolletje voor in de "vrije tijd"; FluXus maakt deel uit van het totale pakket aan onderwijs dat binnen Zaanstad te vinden is. Leerlingen (met name kinderen) investeren hier in hun ontwikkeling en verplichten zich naast hun huiswerk voor het reguliere onderwijs, tot dagelijkse studie voor FluXus. Wat in vele jaren opgebouwd en verworven is, wordt onderuit gehaald en zal niet meer terugkomen. Voor FluXus zijn de docenten het "kapitaal", zij vormen de kern waar FuXus rondom is op gebouwd

339 Hun kennis en vaardigheden zijn van nut voor de samenleving. Dit kapitaal wordt van de hand gedaan. Een lege huls blijft over. Naast de voorgenomen bezuiniging voor FluXus op met name mensen, wil de gemeente investeren in een "cultuurcluster" bij het station en o.a. het fraaie gebouw aan de Westzijde afstoten. De ambitie van FluXus was ooit alle verschillende afdelingen binnen de muren van één gebouw te kunnen huisvesten, maar u begrijpt, natuurlijk niet op deze manier! Voor een normaal denkend mens valt het niet te rijmen dat er in tijden van financiële tekorten enerzijds bezuinigd wordt op onderwijs en mensen en anderzijds geïnvesteerd wordt in een gebouw. Van dit gebouw kan nu al gezegd worden dat het op een voor kinderen zeer lastig bereikbare lokatie komt te liggen en het is nog maar zeer de vraag of dit zoveelste prestige object van de gemeente wat gaat opleveren. Daarnaast wordt een prima voor zijn doel geschikt en inmiddels financieel afgeschreven gebouw van de hand gedaan. Natuurlijk is ook het personeel van FluXus er van doordrongen dat tijden veranderen. Zij zijn bereid een veer te laten en aan deze veranderingen mee te werken. De afgelopen jaren is het onderwijs sterk veranderd. Steeds meer werken docenten naast het cursuswerk bij FluXus binnen het reguliere onderwijs en voor de Brede School. Zo worden meer kinderen bereikt en komt gemeenschapsgeld aan meer mensen ten goede. Daarnaast is het cursusgeld zo verhoogd dat salarissen van docenten daar min of meer mee gedekt zijn. Nadeel hiervan is wel dat de laagdrempeligheid verdwijnt en het bijv. bespelen van een muziekinstrument weer een elitaire aangelegenheid wordt. Iets wat we in Zaanstad nu juist niet wilde. Ik kom naar aanleiding van het bovenstaande tot het volgende: Beperk de bezuinigen voor FluXus. Laat in tijden van financiële tekorten prestigieuze, niet echt nodige projecten vallen. Bestem de nieuwbouw bij het station voor winkeltjes en/of andere commerciële doeleinden, voor iets dat echt geld oplevert. Investeer in onderwijs en mensen i.p.v. gebouwen. Houd het gebouw aan de Westzijde dat voor kinderen beter bereikbaar is, in tact voor waar het is gebouwd, namelijk muziekonderwijs. Houd docenten van FluXus binnen boort en binnen de CAO-KE. Laat FluXus haar docenten op allerlei fronten inzetten. Begrijp het belang van waar FluXus voor staat en mee bezig is. Ontwikkel binnen de gemeente een visie op kunsteducatie. Laat FluXus zoeken naar nieuwe vormen van onderwijs binnen de financieel beschikbare middelen. Blijf ook cursuswerk subsidiëren desnoods voor een beperkte periode (bijv. eerste 5 jaar). Haal FluXus niet uit elkaar; alle onderwijsvormen hebben elkaar nodig en grijpen ineen. Zie FluXus als onderwijsinstelling en niet als iets voor in de "vrije tijd". Ik hoop dat u bovenstaande punten en argumenten wilt delen en dat u uw Toekomstagenda Cultuur hierop wilt aanpassen. Graag licht ik eventueel bovenstaande in een mondeling gesprek met u toe. Ik wens u sterkte en wijsheid in het nemen van besluiten met verre gaande consequenties voor veel mensen en voor de Zaanse samenleving. Met vriendelijk groet, 2 339

340 Berend van Halsema, docent FluXus Treilerstraat JG Zaandam

341 341

342 BIJLAGE 62 Van: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Verzonden: woensdag 4 september :25 Aan: Postbehandeling Verseon Onderwerp: FW: reactie op de toekomstagenda: behoud wat er opgebouwd is! Het is de leefbaarheid van Zaanstad. Oorspronkelijk bericht Van: Julia Barnes [mailtolbfacetten@gmail.com ] Verzonden: dinsdag 3 september :38 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Onderwerp: reactie op de toekomstagenda: behoud wat er opgebouwd is! Het is de leefbaarheid van Zaanstad. Beste mensen, Mijn naam is Julia Barnes, en ik ben sinds 2009 inwoner van Zaandam. lk had mijn twijfels over Zaandam na 30 jaar Amsterdam, zou het wel leuk genoeg zijn? Binnen twee weken werd ik verliefd op de stad. Je herkende en werd herkend door winkeliers, de mensen in de buurt wisten dat er een nieuweling was en heette je welkom. En dan, tot mijn enorm plezier, ontdekte ik het Zaantheater en de Fabriek. Binnen fietsafstand, culturele instellingen die mijn leven verrijkten, en met in het geval van de Fabriek een Amsterdams-aandoende terras aan de Zaan. Ja, de Zaan, onbetaalbare uitzicht! En toch betaalbaar. De programmering van de Fabriek was voor mij een reden om Zaandam des te meer te waarderen. Waar zoiets is, kan ik mij thuis voelen. Dat er ook een zeer diverse muziekschool van kwaliteit aan de Zaan was, en een kunstafdeling die samenwerkte met de Hema om erg originele tentoonstellingen neer te zetten, of in een quasi-verloederde straat in de Rosmolenbuurt, moest ik nog ontdekken. Ondertussen ben ik docent aan de Fluxus geworden, het ligt in mijn aard om actief te zijn in mijn woonplaats. En toen ik met een blessure definitie ophield met meer dan 30 jaar als freelance orkestmusicus, kon ik ook meedoen aan het project Muziek maakt school in de Poelenburg. lekker heel avontuurlijk, heel veel wieltjes uitvinden samen met kinderen die roepen 'Viool is cool, juf!' Ze konden niet wachten om een viool in handen te krijgen. Niks elite hobby. Het aangezicht van Zaandam is mooier geworden in de 4 jaren dat ik hier woon. Zelfs een prijs is uitgereikt om uit de drukken hoe aantrekkelijk het hier is geworden. Chique flats en een prachtige winkelstraat en Stadhuis. Dat zijn dingen om te vieren. Nu wordt er in de minder zichtbare opgebouwde rijkdom van Zaanstad gesneden. Het lijkt wel gezond verstand, er moet geld ergens van dan komen. Maar de stad wordt minder aantrekkelijk, leeft minder. Primark trekt winkelend publiek, maar wat trekt inwoners die iets bijdragen als burgers en meedenkers? Een stad moet steeds weer een beeld scheppen, hoe willen wij dat het hier is? Het beeld dat er nu gemaakt wordt, is arm. En misschien verkeerd. Wedden dat elke euro dat naar de culturele instellingen in Zaanstad gaat, terugkeert in de Zaanse samenleving. lk doe hier mijn boodschappen, ga hier naar de film, uit eten, koffie drinken. Fluxus maakt de gemeente niet armer maar rijker. En dat doen de molens ook. Slacht Zaanstad hiermee niet haar gouden kippen? Wie legt dan eieren van goud? Als native Detroiter kan ik u vertellen dat een enkele grote dure gebouw het leven van een stad dat leeg gehaald is, niet kan terugbrengen. Daar heb je de mensen voor nodig, en die moeten meer met elkaar hebben dan winkelen. Fluxus en de andere culturele instellingen verbinden, scheppen sociale cohesie tussen groepen die elkaar anders nooit zouden spreken (oud/jong, elite/arbeider, moslim/niet-moslim) en binden mensen aan de stad. DAT zijn gouden eieren. lk ben docent aan de Fluxus en artistiek leider van Facetten van de kunst. Op 6 april 2013 brachten Facetten en Fluxus samen een performance gemaakt door Zaanse en Amsterdamse musici en kunstenaars in het Stadhuis, ter viering van de opening van de Gedempte Gracht. Mede mogelijk gemaakt door subsidie van gemeente Zaanstad. Waarvoor dank

343 met vriendelijke ernst, Julia Barnes Mijn adres is Prins Hendrikkade AG t

344 BIJLAGE 63 Van: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Verzonden: woensdag 4 september :38 Aan: Postbehandeling Verseon Onderwerp: FW: Bezuinigingen Urgentie: Laag Oorspronkelijk bericht Van: Franniek [mailto:niefranpxs4allni] Verzonden: dinsdag 3 september :09 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Onderwerp: Bezuinigingen Urgentie: Laag Beste lezer Toen ik vandaag bezig was een digitale reactie te schrijven op de bezuinigingen van de gemeente kwam een mail binnen van een van de medewerkers van Fluxus. Mijn hele betoog kon niet zoveel omvatten als deze ene zin. When Winston Churchill was asked to cut arts funding in favour of war effort, he simply replied, " Then what are we fighting for? " Wederom met een hulpeloze groet, Niek Grandiek. 344

345 345

346 From: To: Date: Subjeet: Page 1 "Pogtheliandeling Verseon" <posthehande1ingvergeon/47-aanstadn1:::, -5* e;15..,iast çtig 8/28/2013 3:12:06 PM BEJLAGE 64 Van: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Verzonden: woensdag 28 augustus :32 Aan: Postbehandeling Verseon Onderwerp: FW: bibliotheek Urgentie: Laag Gaarne koppelen aan zzid 2013/ Bedankt Martin Van: Ria en Henk [mailto:h.e.spijkeraquicknet.nl] Verzonden: dinsdag 27 augustus :39 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Onderwerp: bibliotheek Urgentie: Laag Mijne Heren, Het sluiten van bibliotheken getuigt niet gevoel hebben voor de sociale kant van de samenleving. Juist u die gekozen is door dezelfde samenleving had dat moeten beseffen voordat men met dit soort plannen komt. Het zou beter zijn om alle regels te controleren en te handhaven. Juist handhaven brengt geld op. Maar dan worden jullie niet populair. Maar met het sluiten van bibliotheken ook niet. Voor handhaven zou ik nog waardering op kunnen brengen omdat de samenleving hierom vraagt. De ouderen, die het meest gebruik maken van de bieb dupeert u. Ja juist deze groep. Is dit een sociaal gedrag van de gekozen vertegenwoordigers, denk het niet. Als ik u was zou ik eerst maar eens achter mijn oren krabben voordat ik dit erdoor heen druk. m.vr.gr. Henk Spijker Wormer 828_

347 347

348 Page 1 BIJLAGE 65 From: (): Date: subject. "Postbehandeling Verseon",--:posthehandelingverseon(dZaanstaint> k5t-i-j)kie-k()ihx.,7-aortiactilt 8/28/2013 3:12:49 PM..rërorgerlornersilittffigbiblibthdkettZaans y Van: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Verzonden: woensdag 28 augustus :31 Aan: Postbehandeling Verseon Onderwerp: FW: voorgenomen sluiting bibliotheken Zaanstad Gaarne koppelen aan zzid 2013/ Bedankt Martin Van: Nel en John van Loon [mailto:nelenjohnvanloonupcmailni] Verzonden: dinsdag 27 augustus :50 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Onderwerp: voorgenomen sluiting bibliotheken Zaanstad Geacht college, als inwoner van Zaanstad en (trouw) bezoeker van de Bieb wil ik aan u mijn verontrusting kenbaar maken over de visie van het college m.b.t. de bibliotheken in Zaanstad. Natuurlijk heb ik ook begrip voor het feit dat noodzakelijke bezuinigingen onafwendbaar zijn. ledereen zal zijn steentje moeten bijdragen. Met sluiting van één of meerdere bibliotheekvestigingen raakt u hier echter, naar mijn mening, een van de essentiële basisvoorzieningen in de gemeente! Het is juist één van de beschavingskenmerken in ons land. ledereen kan, tegen aanvaardbare kosten, gebruik maken van deze voorziening voor (lees)ontwikkeling, studie etc. lk wil het college met klem vragen dit plan in de Toekomstagenda zodanig te wijzigen dat sluiting kan worden voorkomen. met vriendelijke groet van een verontruste burger John van Loon Parklaan le 1544AK Zaandijk _

349 349

350 From: Date: Subect Page 1 F4-)..sneaririejting.. :,:postbehandelingverseon(ïiil- BIJLAGE 66 8/28/2013 3:14:16 PM Oorspronkelijk bericht Van: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Verzonden: woensdag 28 augustus :30 Aan: Postbehandeling Verseon Onderwerp: FW: toekomstagenda cultuur Gaarne koppelen aan zzid: 2013/ Bedankt Martin Oorspronkelijk bericht Van: Hennie van der Bruin [mailto:h.bruin718@upcmail.nl] Verzonden: dinsdag 27 augustus :48 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Onderwerp: toekomstagenda cultuur Geacht college, Met stijgende verbazing en verontrusting heb ik de toekomstagenda cultuur gelezen. Met name de passages over de "toekomst" van de bibliotheken getuigen va een volstrekt onbegrip voor cultuureducatie en leesbevordering. Denkt u nu werkelijk dat Irinderen van de jaarlijkse foto van een glimlachende wethouder die de Hotze de Roos prijs uitreikt lerenlezen? Bovendien deelt de gemeente in haar grote gulheid op scholen pakketjes met boeken uit voor de Kinderjuty. Heeft u enig idee hoe dit aantal zich verhoudt tot het bestaande aanbod in de bibliotheken van Kleurrijk en Westerkoog? ik zou u adviseren daar eens een kijkje te nemen. Dan komt u er misschien ook achter, dat een goede taalontwikkeling en leesbevordering al op zeer jonge leeftijd begint, met het voorlezen en de verwerving van een goede woordenschat. Met het onzalige plan de kleinere bibliotheken te sluiten treft u de kinderen in Poelenburg en Wormerveer, voor wie het lenen van boeken dan onbereikbaar wordt. Ja er zijn "Biebbussen" die naar de scholen gaan die nu een te grote afstand hebben naar de dichtstbijzijnde bibliotheek. Kunnen deze bussen, straks een veelvoud aan scholen bereiken? Of wordt er tegen de leerlingen in het Kalf en Westknollendam gezegd: jammer maar nu zijn er andere scholen aan de beurt, jullie kunnennu wel weer zonder boeken,een keer per jaar komt een bekende persoon hier voorlezen, dat moet genoeg zijn? In de agenda wordt duidelijk aangegeven dat de lezersaantallen in Zaanstad groter worden, in tegenstelling tot die in Rotterdam. Daar zijn dan ook een groot aantal filialen gesloten. In de landelijke pers is een artikel verschenen over buurtinitiatieven in Rotterdam, waar bewoners hun uitgelezen boeken maar onderling gaan ruilen bij gebrek aan een bibliotheek.gaan we in Zaanstad hier ook naar toe? Moet de schat aan boeken, die voor inwoners van Zaanstad beschikbaar is, voor een habbekrats uitverkocht worden, zodat de gelukkigen de boeken die ze op de kop getikt hebben onderling kunnen gaan ruilen? Het grote deel van de collectie dat niet verkocht zal worden verbranden we niet (we zijn beschaafd) maar doen we gewoon bij het oud papier. De bibliotheek in het Kalfi die al tien jaar leeg en zonder bestemming staat te verkrotten, laat zien wat voor reuring er in de gebouwen zal ontstaan: voor de ingang een hangplek van jongeren; binnenniets... De stichters van de eerste Openbare Bibliotheken, ruim honderd jaar geleden hadden als ideaal cultuur, educatie en informatie toegankelijk te maken voor iedereen, ongeacht afkomst of inkomen.de gestage verspreiding van de bibliotheken heeft een grote bijdrage geleverd aan de verwezenlijking hiervan. Als u iets gelezen heeft van een scluijver als Kader Abdolah, die duidelijk aangeeft dat zijn kennis van de Nederlandse taal begonnen is in een bibliotheek zou u weten dat voor veel nieuwkomers in ons land de bibliotheek onmisbaar is voor hun taalverwerving. Een kind kan nagaan dat dit ook voor kinderen het geva1 is. Helaas moet ik concluderen, dat de gemeente Zaanstad met deze toekomstagenda de klok een eeuw terug wil zetten. Het gevolg van de plannen zal zijn, dat bibliotheken alleen nog bezocht worden door diegenen die het belang ervan inzien voor zichzelf en hun kinderen, en de vervoerskosten en tijd ervoor (over) hebben. Zo za1na verloop van tijd de ontdekking volgen dat alleen de "happy few" er gebruik van maakt, en kan geruisloos de laatste bibliotheek in Zaanstad gesloten worden.toekomst? Terug in de 19e eeuw! Vriendelijke groet, H.A.van der Bruin 828_

351 351

352 From: Page 1 "Posthehandeling Verseon" <posthehanckaingverseonrd7aans B1JLAGE 67 Date: Subject: 8/28/2013 3:16:25 PM FW: orwerantwoorde beztainigingen op bibliotheek Van: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Verzonden: woensdag 28 augustus :27 Aan: Postbehandeling Verseon Onderwerp: FW: onverantwoorde bezuinigingen op bibliotheek Gaarne koppelen aan zzid: 2013/ Bedankt Martin Van: Jeroen Oom [mailtoler oornhotmail.corn] Verzonden: dinsdag 27 augustus :24 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Onderwerp: onverantwoorde bezuinigingen op bibliotheek Waar er nog immer wordt gerouwd over het afbranden van de bibliotheek in Alexandrie, waar grote broer Amsterdam een fantastische bibliotheek en mediatheek centraal neerzet, kiest arbeidersstad Zaandam ervoor het lezen buiten bereik van de bewoners te plaatsen. Hoe te verheffen? Onverantwoord, onverstandig, dorps. Zaandam wil graag een moderne, mondaine stad zijn, de gemeente Zaanstad wil een aantrekkelijk randstedelijk alternatief zijn voor Amsterdam en Haarlem maar bezuinigt dusdanig dat basisvoorzieningen moeten verdwijnen. Dit is moelijk te rijmen, vooral nu we zien dat juist het leesbegrip en leesplezier van kinderen afneemt. lk hoop dat dit onverstandige plan dan ook snel van de baan zal zijn, want een stad en gemeente waarbij dergelijke voorzieningen worden wegbezuinigd, kan onmogelijk serieus genomen worden. 828_

353 353

354 From: Date: ib "Posibehandeling Verseon'' (postbehande1ingverscon(d;.7amistadn1::, -5ffisie;b;;Qfazajm -radmt.. 8/28/2013 3:17:36 PM Page 1 BIJLAGE 68 Van: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Verzonden: woensdag 28 augustus :22 Aan: Postbehandeling Verseon Onderwerp: FW: Bibliotheken Gaarne koppelen aan zzid: 2013/ Bedankt Martin Van: Michiel Richards [mailtp:michielrichardschotmailcom] Verzonden: dinsdag 27 augustus :09 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Onderwerp: Bibliotheken Geacht bestuur van Zaanstad, Met stijgende verbazing heb ik kennis genomen van de voorgenomen bezuinigingen op de bibliotheken van Zaanstad, die tot gedwongen sluiting van vestigingen kunnen leiden. lk vind de plannen van weinig visie en begaanheid met de eigen burgers getuigen. De bibliotheken zijn van onschatbare waarde voor Zaanstad. Er is niet overlegd met de bibliotheken zelf over hoe er op een goede manier bezuinigd kan worden. Maar boven alles: in een tijd van ont-lezing en dalende onderwijsresultaten zou er juist extra geinvesteerd moeten worden in bibliotheken. Om het persoonlijk te maken: de bibliotheek helpt mijn kinderen enorm om een band met boeken op te bouwen. Ze gaan graag naar de vestiging op de Westzijde toe. Zonder de bibliotheek zouden zij lang niet zoveel lezen als zij nu doen. Daarom en om duizend andere redenen: beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald. lk wens u veel wijsheid toe. Met vriendelijke groet, Michiel Richards 828_

355 355

356 From: To: Date: Subject: Page 1 "Posrthehandeling Verseon,:posthehande1ingverseoruf4ZaanstadA> 8/28/2013 3:17:02 PM FW: Toekomstl3ieb BIJLAGE 6.9 Van: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Verzonden: woensdag 28 augustus :23 Aan: Postbehandeling Verseon Onderwerp: FW: Toekomst Bieb Gaarne koppelen aan zzid: 2013/ Bedankt martin Van: Roos van Collem [mailto:roosenruben(igmail.com ] Verzonden: dinsdag 27 augustus :13 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Onderwerp: Toekomst Bieb Beste heer of mevrouw, Tot mijn schrik hoor ik dat jullie in de gemeente van plan zijn om de bieb vestigingen te sluiten. Ik vraag me af ofjullie wel de juiste keuzes maken. Bezuinigen op vestigingen die goed bezocht worden. Die een rol spelen in de sociale omgeving, de ouders helpen om hun kinderen te leren lezen. Je kunt als ouder nieuw materiaal en speelgoed lenen om je kind te stimuleren. Is dit niet noodzakelijk als je naar de gevolgen van de crisis kijkt. In de bieb hangt een prettige en behulpzame sfeer. Voor het bedrag dat je kwijt bent als lid kun je nooit zoveel lezen als je alles moet kopen. Weer die crisis... Ik hoop van harte dat er wordt gekeken naar andere mogelijkheden die minder dramatisch invloeden hebben. Moet er wel een nieuw cultureel gebouw komen? Ten koste van vele bewoners? In ieder geval heb ik mijn mening geuit en de petitie ondertekent. Met vriendelijke groet Roos van Collem Wormerveer 828_

357 357

358 Page 1 "Posibehandeling Verseon" <posibeha kielingvers.eonf?ij.7.aanstad.nl > BIJLAGE 70 Date: Subject: 8/28/2013 3:15:46 PM FW':, dreigefide Sluiting Van een aatital vestigulgen -./ande Bieb in Zaanstad Van: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Verzonden: woensdag 28 augustus :28 Aan: Postbehandeling Verseon Onderwerp: FW: dreigende sluiting van een aantal vestigingen van De Bieb in Zaanstad Gaarne koppelen aan zzid: Bedankt Martin Van: Carolien Ziegelaar [mailto:caroline.ziegelaaraworldmaii.na Verzonden: dinsdag 27 augustus :51 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Onderwerp: dreigende sluiting van een aantal vestigingen van De Bieb in Zaanstad Geacht college, lk maak mij ernstige zorgen over het voornemen om te bezuinigen op een culturele nutsinstelling als de Bibliotheek in Zaanstad. Juist nu. Juist nu er door de crisis veel mensen zijn die geen boeken meer kunnen aanschaffen, die zich niet veel anders meer kunnen permitteren dan lezen, als ze een 'uitstapje' willen maken. Daarom wil ik u met klem verzoeken om NIET zodanig te bezuinigen dat er vestigingen van De Bieb moeten sluiten. Dat soort bezuinigingen leidt tot kaalslag, verarming van het (culturele) Zaanse leven en welzijn. Met vriendelijke groet, Carolien Ziegelaar Botenmakersstraat 92, Zaandam 828_

359 359

360 BIJLAGE 71 Van: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Verzonden: woensdag 4 september :58 Aan: Postbehandeling Verseon Onderwerp: FW: reactie op toekomstagenda cultuur Bijlagen: brief aan gemeente - bezuinigingen op de culturele sector.pdf Van: J.H. van der Bunt [mailto:jokelabunt@hotmail.com] Verzonden: woensdag 4 september :31 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Onderwerp: reactie op toekomstagenda cultuur Geachte dames en heren, In bijlage doe ik u mijn persoonlijke reactie op de toekomstagenda cultuur toekomen. Joke van der Bunt Muziekdocente bij Fluxus Centrum voor de Kunsten Zaanstad 1 360

361 Zaandam, 3 september 2013 Geacht College van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Zaanstad, Ergens in de lijst van medeondertekenaars van de petitie "Vecht mee voor de cultuur" kwam ik de persoonsomschrijving "boze burger" tegen. Dit verwoordt precies wat ik voel als ik denk aan de bezuinigingsplannen die de gemeente Zaanstad de komende jaren wil gaan doorvoeren in de culturele sector. Ook ik, als Zaanse ingezetene, voel een enorme boosheid. lk ben verontwaardigd, ontzet en verbijsterd, lk ben hevig teleurgesteld in het voorgenomen gemeentelijke cultuurbeleid, omdat ik ervan overtuigd ben dat deze plannen een verregaande verarming voor de Zaanse samenleving zullen betekenen. Daarmee zullen de mogelijkheden voor de Zaanse burgers om zich als individu en in betrokkenheid met anderen te kunnen ontplooien, ernstig worden beperkt. Naar mijn mening is dat een zeer kwalijke gang van zaken! Met de door haar aangekondigde bezuinigingsmaatregelen laat de gemeente zien dat zij cultuur als een zaak van secundair belang beschouwt. Hiermee begaat de gemeente Zaanstad mijns inziens een grote vergissing: cultuur zorgt voor maatschappelijke betrokkenheid en samenhang in de Zaanse gemeenschap, draagt bij aan identiteitsvorming- en behoud, stimuleert creativiteit, geeft zin aan het bestaan en schept mogelijkheden voor iedereen om zich op zijn eigen manier te ontplooien. Uit eigen ervaring weet ik hoe belangrijk kunstbeoefening is voor de persoonlijke ontwikkeling! Als jong kind was ik op z'n zachtst gezegd verlegen. Mijn ouders vonden het belangrijk dat ik een instrument leerde bespelen, dus mocht ik op pianoles bij de gemeentelijke muziekschool. Dit bleek een gouden greep! lk was erg introvert en vond het moeilijk om met anderen te praten over wat er in mij omging. Maar gelukkig was er de piano! Door erop te spelen kon ik op een bijzondere manier mijn gevoelens uiten. lk bleek ook talent te hebben en werd zo nu en dan gevraagd om andere kinderen te begeleiden en kleine optredens te doen. Dit gaf mij enorm veel zelfvertrouwen, precies wat ik zo hard nodig had! Ook als ontluikende, onzekere puber was muziek voor mij van cruciaal belang in mijn leven. Gestimuleerd door mijn pianolerares ging ik in een bandje spelen en werd daardoor echt iemand! lk vond aansluiting bij een groep jonge mensen, barstte van de energie en de zin om nieuwe dingen te leren en te maken. lk bloeide helemaal op! lk ben in de overtuiging dat muziek niet weg te denken is in ons aller leven. lk gun alle Zaanse burgers, kinderen en volwassenen, dat zij de kans krijgen om muziek te maken. Fluxus Muziekschool is de plek bij uitstek om ieders talent te kunnen ontwikkelen, onder begeleiding van gespecialiseerde en professionele docenten die het beste uit hun cursisten weten te halen en hen te laten ervaren hoe plezierig het is om zelf muziek te beoefenen. Als de gemeente Zaanstad, als gevolg van de bezuinigingen, Fluxus Muziekschool de mogelijkheid zal ontnemen om te blijven fungeren als broedplaats voor muzikaal plezier en talent, voor zovelen in de Zaanse gemeenschap, dan zal de bezieling voor een belangrijk deel verdwijnen. lemand die nu nog een bevlogen docent is, moet zich dan gaan bezighouden met de eigen commerciële belangen. Collega's worden elkaars concurrenten, terwiji zij juist gebaat zijn bij een 361

362 vruchtbare, constructieve, intercollegiale samenwerking die stimulerend en inspirerend kan werken voor de cursisten zowel als voor zichzelf. De inhoud van deze brief indachtig vraag ik u met klem om de door u voorgenomen rigoureuze en ontzielende bezuinigingsplannen in heroverweging te nemen. Bedenk alstublieft: "Bezint, eer gij begint!" Joke van der Bunt Muziekdocente bij Fluxus 362

363 363

364 ç. I ". -- V I &)2_, kib-4 t.aertk BIJLAGE 72 1-CIL d-c-la-k1 dvka t ce- \/ s k-cs> J2x,.1 3 Lk-)c..144 vvx.(5-0- c5-e.21.e. d(i2_ LLCtL c,-() t,14,0 ) ce_e, citatk- Sio `L3,tcryl_ce_ -(2) `Dc ejje zqi %(Vkir) Gke Ld u,tr\ -)2,1,Le 15._e4 r t_. e-et vl%t-e_cf, ca_e_q-) &-ect_ r.):á vvuyeek-51 (, eck 364

365 1 I LA-z, el --L).--,.es-,2-- ')(3--t--x4--e----- " cle--e ci, / t/i, t vv-t k/ ' D c3(-6-&-or-t_ / u-e_.,6_.. H-tir k.)-cel Vkx- CG_K \-uk. Lt-4. Vc chkesle--.1-c K;--, O &,G1-,,J? tq L L-Jje LA - p-c-cc-;te& Lk,v0 v,á citu o,(. iryuk efill evk YIrko-ó ká- \, z_et $$ Uzit 0\a-1 ( 9 v-e) 365

366 C:), Cen f. De lecle, (4-( 4,...-,-, e-a uti'e c.t.t c th, ek (uiv) ci-ce a c[2.4 v Vet---rk Crn CL 11, ƒ2 /fi -tx.k \JI`j n le t- 2_c) ie r.ej,[2.4c4-4 c 100 f" Id C9 C- II BEJLAGE 73 II II II 4 1JLt. 1.7-a '142 u_ evi_ tte - M je_itz) 't -en -C /1-k fie.t (14,-A cc-(1 cie» V1-e- 2j 4.-(1 -e- ote- e rn o rn ae"4.jl tt.) ct. tt ii ctedl we- rn 42 41,c c 1 ct c4-4v)a-e- effe-f-t`t ( 11/ Li 4ijut ct4 a [)4,1,ijle ct) 4, tot Cite t()-e c-titf) Cri^n e,, c( eicn. ni37ƒ" c)-9 (i.e7l v,n c)c,t e-11, e. 1 e-11 e- TLt Cty C.41.") (. cl-c/avn wl.1_ LkA-t,"" vyk_ cfr.2 eaci- Art.? tkoii c cle-- ryki ivy4e-a-n cl, Im(ite o.11 d c211 CLC--rt, /Le ' 'clitct. ct 14.c C-r) ciften occ.4 ex41«... ct. ce."1 cl 4 cit' alat ee-ejt d 174_41 CLe Lt 1.) a(!) cle, tt-t) tit.7)h. (-1-Q c-(-~ t&e cr>kfl, uicre1-. /',_e_o,i-e-- -I c7c. t-tc,c)-c; 7 cx.. LL t- 1 <c>1 ((( -/k 366

367 Het bestuur van de Vrtenden van het Zaans Museum & Verkáde Paviljoen nodigen u van harte uit voor de preview van de expositie: 'Acht fantastische dagen' op woensdag 19 juni 201 /3 De preview met een bezoek aan de expositie en aa áuitende borrel zal plaatsvinden van tiur in het Zaans useum. RSVP voor donderdag 13 juni Acht fantastische dagen is een expositie ver het legendarische bezoek van de Russisch tsaar Peter de Grote aan Zaandam. Het bezoek duurde sle ts acht dagen, maar heeft door de eeuwen heen mythisc e vormen aangenomen. Fiet bezoek is zelfs zo belangrijk g worden, dat het Czaar Peterhuisje, het arbeidershuisje aar de tsaar verbleef, tot een Russisch icoon is verworden. Een icoon dat tijdens het bilat rale Nederland Ruslandjaar symboot staat voor de hand9lsbetrekkingen tussen beide landen. De expositie neemt de bezoeker mee naar Zaandam 1697, waar het bezoek van dé tsaar vanuit een nieuw perspectief beleefd wordt. Dat van de Zaankanter. De objecten uit de eigen collectie van het Zaans Museum en de relikwieen, geschonken door het Moskouse Kolomenskoye museum, vertellen het fantasienjke verhaal en doorbreken de ontstane mythe over een bezoek van acht dagen. Een kort bezoek, dat fantástisch was... Zaans Museum & Verkade Paviljoen Schansend 7, 1509 AW Zaandam T (075) info@zaanseschans-rnuseurn.n1 VERKA DE 21 juni januari

368 7% Geusebroek, Martin Van: Aan: Onderwerp: Mailbox Toekomstagenda Cultuur fam Stroom RE: voorname sluiten Bieb vestigingen BULAGE 74 Oorspronkelijk bericht Van: fam Stroom [mailto:stroomhipxs4all.nl] Verzonden: donderdag 5 september :20 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Onderwerp: voorname sluiten Bieb vestigingen Ls, Wij worden heel verdrietig van het feit dat er meerdere vestigingen van de bieb moeten sluiten. Onze zoon van 9 jaar is Motorisch/visueel gehandicapt en rolstoel gebonden. Hij gaat heel graag naar de Bieb om leuke boeken en luisterboeken te halen. In Krommenie is gelukkig een heel goed aangepaste vestiging, zelfs op loop/rol afstand van ons huis. Hij heeft al zoveel minder dan andere kinderen en het zou dus heel verdrietig zijn als dit ook nog verdwijnt. lk weet zeker dat hij niet de enige is die slecht ter been is en naar deze bieb gaat. De sluiting zou dus betekenen dat wij en velen met ons nooit meer naar een bieb kunnen om boeken te lenen. Overal wordt gepromoot dat (voor)lezen zo belangrijk is, dan is het toch wel heel dom om een plek waar juist dit gestimuleerd wordt te sluiten. lk hoop dat u nog eens heel goed over u beslissing na denkt, want wanneer er geen vestigingen meer in de omgeving zijn zullen velen hun lidmaatschap opzeggen en er dus veel minder inkomsten zijn voor de bieb. Dit zal het probleem alleen verergeren. In afwachting van verstandig denkwerk verblijven wij. Namens mijn gezin, Ursula Stroom 1 368

369 369

370 7 Geusebroek, Martin Van: Aan: Onderwerp: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Esther RE: Bibliotheken dicht? BIJLAGE 75 Van: Esther [mailto:esther laanayahoo.corn] Verzonden: zaterdag 7 september :04 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Onderwerp: Bibliotheken dicht? Urgentie: Laag Beste, Bij deze wil ik bezwaar maken tegen de bezuinigingen op de budgetten van De Bieb. Ga eerst maar eens praten met de Bieb en kijken wat realistische bezuinigingen zijn. Ipv in een kantoor plannen bedenken.de Bieb hoort er gewoon te zijn. Groeten Esther Laan 1 370

371 371

372 Geusebroek, Martin Van: Aan: Onderwerp: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Jannie Broekhuizen RE: Bibliotheek BIJLAGE 76 Van: Jannie Broekhuizen [mailto:jct18(axs4all.nl ] Verzonden: zaterdag 7 september :36 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Onderwerp: Bibliotheek LS, Met de door u voorgestelde bezuinigingen op de subsidie voor de Openbare Bibliotheek zal het niet langer mogelijk zijn voor de bibliotheek om goed te functioneren. Voor een stad met de omvang en het aantal inwoners van Zaanstad is het van essentieel belang om een goede bibliotheek met vestigingen op meerdere plaatsen te hebben. lk beschouw het als een grof schandaal als dit tengevolge van verdergaande bezuinigingen niet meer mogelijk zou zijn. lk verzoek u daarom dringend, om van de voorgenomen bezuinigingen af te zien. Hoogachtend, J.C.Broekhuizen-Teeuwen, Abbenbroekstraat 16, 1507 KE Zaandam 1 372

373 373

374 Geusebroek, Martin Van: Mailbox Toekomstagenda Cuituur Aan: A.C. van Baasbank Onderwerp: RE: Ontwerp Toekomstagend Cultuur BIJLAGE 77 Van: A.C. van Baasbank [mailto:acbaas(ahotmail.com] Verzonden: zaterdag 7 september :16 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur; anatwoord(azaanstad.n1 Onderwerp: Ontwerp Toekomstagend Cultuur Gemeente Zaanstad, Bedrijvigheid en Omgeving Postbus GA Zaandam T.a.v. dhr./mevr. M. Geusebroek Onderwerp: Ontwerp Toekomstagend Cultuur Uw kenmerk: Domein Stedelijke Ontwikkeling/B&O Geachte heer / mevrouw Geusebroek, Naar aanleiding van uw brief met toelichting over de Ontwerp Toekomstagend Cultuur , deel ik u mede dat ik als secretaris van de stichting Recital, de brief helaas te laat las vanwege een extra lange vakantie i.v.m. het juist bereiken van de 65-jarige leeftijd. De verlenging van inzending tot 4 september kwam mij te laat ter ore, vandaar mij late reactie, die hoop ik nog net kan worden "meegenomen". Graag wil ik nog reageren op dit ontwerp. Onze stichting Recital, die als ideëel doel heeft de Klassieke Liedcultuur in de Zaanstreek te promoten en te stimuleren, organiseert 5x per jaar een liedrecital in de Kooger Vermaning. Namens het bestuur van Recital laat ik u weten het zeer te betreuren als onze jaarlijks subsidie (E ,-) zou beëindigen per Hoewel wij er best begrip voor hebben dat een evenwichtiger subsidiegeving moet worden nagestreefd, hoop ik dat onze stichting de jaarlijkse subsidie kan blijven ontvangen; onze inkomsten komen alleen maar uit deze subsidie en de kaartverkoop, alsmede van incidentele donaties. We kunnen uw geld niet missen, omdat wij anders gewoon niet rond kunnen komen en zullen moeten stoppen met onze concerten. We spelen nu bijna altijd quitte, dat zal in 2015 dan anders worden, in negatieve zin! incidentele subsidies hebben weinig zin, evenmin als projectsubsidies, omdat wij niet incidenteel werkzaamzijn, en geen tijdelijk project zijn, maar een vaste en regelmatige, met veel enthousiamsme gedreven organisatie; dit zelfs zodanig dat wij de belangstelling hebben gewekt bij de Vereniging de Vrienden van het Lied, een landelijke vereniging met hetzelfde oogmerk als het onze, alleen dan op veel grotere schaal opererend: heel Nederland! Het is al gekomen tot het gezamenlijk houden van een recital in janari Dit alles is niet te doen zonder financiële steun van de gemeente. Wij hopen dat u begrip kunt opbrengen voor ons belang gemeentelijke subsidie jaarlijks te mogen blijven ontvangen. Met vriendelijke groet, Stichting Recital Secretariaat 1 374

375 410 Baasbank Ltignaeustraat 180 CK 4Zaandarn tel / acbaas@hotmail.com 2 375

376 Geusebroek, Martin Van: Aan: Onderwerp: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Jenny Elsing RE: bezwaarschrift tegen sluiting van de bieb BIJLAGE 78 Van: Jenny Elsing [mailto:j.elsing2kpnplanet.nij Verzonden: vrijdag 13 september :03 Aan: Mailbox Toekomstagenda Cultuur Onderwerp: bezwaarschrift tegen sluiting van de bieb L.s, lk teken ernstig bezwaar aan tegen de toekomstvisie voor de bibiotheken. lk vraag me af in deze tijd van steeds meer inleveren waar je nog terecht kunt voor het lezen van een boek, weekblad of krant, speciaal als je al van een minimum moet rondkomen. Dan heb je geen eigen krant, week of maandblad en ook geen internet. Steeds meer zaken moet je van deze gemeente via internet regelen, sociale dienst uitkering aanvragen vergoedingen enz. Gegevens opsturen via internet enz. Geef je aan geen computer en internet te hebben wordt je verwezen naar de bibiotheek om daar te gaan internetten. Sluiting van de bieb geeft aan dat je dan naar Zaandam moet, dit kost je dan weer extra geld omdat ook het openbaar vervoer niet gratis is. lk vraag me af wat voor mensen de toekomstagendacultuur samenstellen. Zeker geen mensen die niet in staat zijn zelf ergens heen te gaan of te zien. Hoe dom moeten we nog worden als de schooljeugd niet meer naar de bieb kan gaan voor het lenen van boeken. En dan heb ik het nog niet eens over de rest van de agenda. College ga u schamen> 1 376

377 e 377

378 Motie 107 PvdA Toegankelijkheid bieb Motie 107: toegankelijkheid van de Bieb De gemeenteraad van Zaanstad, in vergadering bijeen op donderdag 14 november 2013, Behandelend de Toekomstagenda cultuur , overwegende dat: Het uitgangspunt van het college is dat er twee vestigingen, in Zaandam en Krommenie open blijven, en de vestigingen in Westerkoog en de Kleurenbuurt moeten sluiten. Er biebbussen zullen worden ingezet in de wijken maar dat een volledig dekkend netwerk over alle scholen niet kan worden gegarandeerd. Dat het verminderen van het aanbod een negatief effect kan hebben op de programma s voor leesbevordering en op de leesvaardigheid van de jeugd in het algemeen. Dat de bovengenoemde effecten zeer onwenselijk zijn, met name in die wijken waarvan bekend is dat er achterstanden in leesvaardigheid zijn. Er in de cultuurnota wordt aangegeven dat voor 1 februari in kaart gebracht dient te worden hoe invulling/uitvoering van het takenpakket plaats gaat vinden, waarbij er nauw contact is tussen de Bieb en de gemeente. En besluit : dat bij de uitwerking van het takenpakket er voor gezorgd moet worden dat er een netwerk aan leenfaciliteiten beschikbaar blijft, met speciale aandacht voor de jeugd en voor de wijken waarvan bekend is dat er achterstanden zijn in leesvaardigheid. En hierbij het gebruik van servicepunten (voor het halen en inleveren van boeken), de inzet van de Biebbus en de mogelijkheden van schoolbibliotheken nadrukkelijk mee worden genomen. En gaat over tot de orde van de dag. PvdA : Fred Smout Nr. Datum raadsvergadering: Voor Tegen Voor Tegen Besluit: PvdA VVD ZOG D66 GrL SP CDA ZIP Rosa POV DZ ChrU PvdIJ PB Aangenomen / Verworpen / Ingetrokken 378

379 Motie 108 CDA Cultuurnota Motie 108 De gemeenteraad van Zaanstad, bijeen in vergadering op 12 november 2013, Overwegende dat: Ook het programmaveld cultuur getroffen worden door harde bezuinigingen. De uitwerking van deze bezuinigingen in de voorliggende cultuurnota het risico met zich meebrengen dat Fluxus in het nieuw te vormen cultuurhuis niet de gewenste inhoudelijke kwaliteit kan leveren. De uitwerking van deze bezuinigingen in de voorliggende cultuurnota het risico met zich meebrengen dat juist de kwetsbare groepen in de samenleving buitengesloten raken van voorzieningen als bibliotheek en muziekschool. Het juist de breedste schouders zijn die de zwaarste lasten kunnen en dus ook moeten dragen. Dat, zeker nu de gemeente geen enkele financiële armslag resteert, subsidieontvangers moeten streven naar het maximaal benutten van hun eigen verdienvermogen. Constaterend dat: Besluit: Het Zaantheater ondanks een bezuiniging van 5% nog altijd per kaartje gesubsidieerd wordt met een bedrag van 18,50 euro per kaartje. Het college op te dragen in overleg te gaan met de directie van het Zaantheater: o In dat overleg gezamenlijk te onderzoeken door wat voor maatregelen dan ook de bezoekers van het Zaantheater 2 euro meer aan de kosten van het Zaantheater te laten bijdragen. o Deze extra opbrengsten in korting te brengen op de subsidie van het Zaantheater o Deze vrijgekomen middelen in te zetten om, in overleg met alle partijen in de sector, in de overweging genoemde risico s zoveel mogelijk te beperken. Het college opdracht te geven aan de raad terug te rapporteren wat de uitkomsten zijn van bovenstaand overleg, en wel voor 1 februari 2014 En gaat over tot de orde van de dag, Nr. Datum raadsvergadering: CDA, Addy Verschuren Voor Tegen Voor Tegen Besluit: PvdA VVD ZOG D66 GrL SP CDA ZIP Rosa POV DZ ChrU PvdIJ PB Aangenomen / Verworpen / Ingetrokken 379

380 Motie 109 GroenLinks Bieb in Kleurenbuurt MOTIE 109 De gemeenteraad van Zaanstad in vergadering bijeen op 12 november 2013, Kennis hebbend genomen van de Toekomstagenda Cultuur Constaterende dat: - Door de bezuinigingen de bibliotheek in de Kleurenbuurt zal verdwijnen, - Op termijn dit filiaal van de Bieb sowieso moet sluiten, - Dit filiaal van de Bieb in een achterstandswijk is gelegen, Overwegende dat: - Leesbevordering in een dergelijke wijk uitermate belangrijk is, - De Bieb in deze wijk ook de functie van een ontmoetings- en informatiecentrum heeft, - De bovengenoemde functies doorgang moeten kunnen vinden, Besluit: - Het College op te dragen om te onderzoeken hoe de functies van de Bieb in de Kleurenbuurt doorgang kunnen vinden, en daarbij - Nadrukkelijk de (Brede) scholen in deze wijk te betrekken,en de - Raad van de uitkomst van dit onderzoek op de hoogte te stellen zodat de Raad nog eventuele aanvullende maatregelen hiervoor kan treffen, en gaat over tot de orde van de dag, GroenLinks: Dirk de Hen Nr. Voor Tegen Voor Tegen Besluit: Datum raadsvergadering: PvdA VVD ZOG D66 GrL SP CDA ZIP Rosa POV DZ ChrU PvdIJ PB Aangenomen / Verworpen / Ingetrokken 380