Stadsdeel programma Oostelijk Sittard

Transcriptie

1 Stadsdeelprogramma Stadsdeel programma Oostelijk Sittard 1

2 Inhoud Voorwoord van de stadsdeelbestuurder 3 1 Inleiding De buurt mag het zeggen! Stadsdeelbudget of leefbaarheidsbudget Leeswijzer Meer informatie 8 2 Stadsdeelprogramma 5 Oostelijk Sittard Cluster 5.1 Baandert, Overhoven, Stadbroek, Vrangendael, Broeksittard, Kemperkoul Wonen en zorg Leefomgeving, bereikbaarheid en veiligheid Vitale verenigingen en maatschappelijke voorzieningen Economische voorzieningen 21 Colofon: Dit is een uitgave van de gemeente Sittard-Geleen Tot stand gekomen in nauwe samenwerking met onze maatschappelijke partners in de wijken en dorpen. 2

3 Stadsdeelprogramma Voorwoord van de stadsdeelbestuurder Voor u ligt het stadsdeelprogramma voor stadsdeel 5: Oostelijk Sittard. In de stadsdeelprogramma s wordt verbinding gemaakt tussen de wensen uit de wijk, met de maatschappelijke partners en het gemeentelijk beleid. De uitkomsten worden opgenomen in de gemeentebegroting. Alle programma s zijn interactief tot stand gekomen in overleg met deze partners. Met de tweede generatie stadsdeelprogramma s zetten we een belangrijke stap in de ontwikkeling van het wijkgericht werken. Dat komt door de toevoeging van een lange termijn visie: de Leefbaarheidagenda LEES VERDER >> 3

4 Wijkgericht werken heeft alles te maken met draagvlak bij de partners, gebouwd op wederzijds respect, inbreng en gelijkwaardigheid. De brandstof van het overleg is communicatie en samenspraak. Na de eerste generatie stadsdeelprogramma s en gesprekken is een discussie gevoerd over het niveau van deze samenspraak. De schaal van het wijkplatform is te klein, die van het stadsdeel juist te groot. Toch is verbreding van draagvlak en participatie meer dan wenselijk. Het antwoord daarop is gevonden in een tussenliggende werkvorm het werkatelier. Hiervoor zijn samenhangende wijken, buurten en/of dorpen geclusterd. Vervolgens zijn meer partijen gevraagd om aan het clusteroverleg deel te nemen, zoals instellingen, ondernemers en andere belangstellenden. De Leefbaarheidagenda 2025 deelt Stadsdeel 5 op in één cluster: Cluster 1 Baandert, Overhoven, Stadbroek, Vrangendael, Broeksittard, Kemperkoul De voorbereidingen voor de Leefbaarheidagenda zijn eind 2011 gestart met een grondige analyse, gevolgd door interactieve werkateliers (2011/2013). In de inventarisatie- en analysefase bleek wederom dat ons gemeentelijk beleid sterk wordt beïnvloed door externe factoren. Deze informatie is uitvoerig beschreven in de nota basiskwaliteit leefbaarheid en de Leefbaarheidagenda Graag verwijzen we u daarnaar: Wijkgericht werken en basiskwaliteit leefbaarheid zijn dragers van ons beleid; de verbinding wordt gevormd door actief burgerschap, zijnde de derde drager. De brede participatie in de werkateliers heeft geleid tot het formuleren van ontwikkelingrichtingen en speerpunten per cluster. Hoofddoel van wijkgericht werken is om samen met de wijken en dorpen de leefbaarheid te borgen en te versterken. Alle genoemde zaken vormen de middelen om dit doel te bereiken en vallen onder de stadsdeelcyclus. Stadsdeelbestuurder, stadsdeelmanager en wijkcoördinator werken samen met de platforms aan de in- en externe verbindingen in dit proces. Graag nodigen wij alle partners uit om samen met de gemeente de gekozen ontwikkelrichting en daaruit voortvloeiende speerpunten te realiseren. Uw stadsdeelbestuurder Wethouder Els Meewis-Stans 4

5 Susteren Holtum Schipperskerk Stadsdeel 1 Born en kleine kernen Buchten Nieuwstadt Stadsdeel 5 Oostelijk Sittard Stadsdeel 4 Westelijk Sittard Grevenbicht CLUSTER 1.1 CLUSTER 1.2 Stadsdeel 2 Westelijk Geleen Stadsdeel 3 Oostelijk Geleen Munstergeleen - Windraak Obbicht BORN Graetheide Tüddern Guttecoven Berg Limbricht CLUSTER 4.1 SITTARD Einighausen CLUSTER 1.3 CLUSTER 5.1 Urmond CLUSTER 4.2 CLUSTER 4.3 CLUSTER 2.1 Stein CLUSTER 2.2 GELEEN CLUSTER 3.2 CLUSTER Munstergeleen 3.3 CLUSTER 3.1 Neerbeek Schinnen 5 Spaubeek Beek

6 Susteren Holtum Schipperskerk Stadsdeel 1 Born en kleine kernen Buchten Nieuwstadt Stadsdeel 5 Oostelijk Sittard Grevenbicht Stadsdeel 4 Westelijk Sittard Stadsdeel 2 Westelijk Geleen Stadsdeel 3 Oostelijk Geleen Munstergeleen - Windraak Obbicht BORN Graetheide Tüddern Guttecoven Berg Limbricht Einighausen SITTARD Cluster 5.1 Urmond Munstergeleen GELEEN Stein Neerbeek Schinnen 6 Spaubeek Beek

7 1 INLEIDING Leefbaarheid van onze buurten en dorpen staat centraal in ons beleid. Het draait erom of de (woon) omgeving aansluit bij de wensen van de mensen die er leven, wonen of werken. De woonomgeving is het werkterrein van een veelheid aan partijen. Leefbaarheid is altijd een coproductie van wijk- en dorpsplatforms, woningcorporaties, onderwijs, zorg- en welzijnsinstellingen, politie, toezichthouders, etc. Leefbaarheid gaat ook over betrokkenheid en participatie. In ons beleid vatten we dat samen als actief burgerschap, de belangrijkste drager voor leefbaarheid. Mensen maken de buurt. 1.1 De Buurt mag het zeggen! Onze gemeente is opgedeeld in vijf stadsdelen met twaalf clusters (van buurten), 28 wijk- en dorpsplatforms. Dat vraagt om duidelijkheid: wanneer is iets een stedelijk vraagstuk en wanneer mag de buurt het zeggen? De gemeenteraad heeft in 2011 voor haar gehele grondgebied de (nota) basiskwaliteit leefbaarheid vastgesteld. Medio 2013 zijn gemeente-breed ontwikkelrichtingen aangegeven voor de Leefbaarheidagenda In de stadsdeelprogramma s worden deze uitgewerkt in speerpunten per cluster van buurten of dorpen. Hiermee zijn de kaders bepaald voor de leefbaarheid, actief burgerschap en wanneer de buurt het echt voor het zeggen heeft. 1.2 Stadsdeelbudget of leefbaarheidbudget De buurt mag het zeggen mag geen loze kreet blijven. Daarom heeft elk stadsdeel een budget voor de leefbaarheid van buurten en wijken. Dit budget wordt ingezet waar bewoners, buurten en instellingen vragen om de leefbaarheid in hun buurt te verbeteren. Het budget van circa ,- per stadsdeel per jaar is bestemd voor fysieke projecten (openbare ruimte en spelen) en voor sociale projecten. Het is niet u vraagt en wij draaien maar actief burgerschap en zelfwerkzaamheid die voorop staan. Dit bevordert immers ook de sociale samenhang (cohesie). 1.3 Leeswijzer De opbouw van dit stadsdeelprogramma is eerst naar cluster en vervolgens per thema: wonen en zorg, leefomgeving, veiligheid, bereikbaarheid en tot slot verenigingen en voorzieningen. Per thema wordt een vaste opbouw gehanteerd, die uitmondt in ontwikkelrichtingen en speerpunten. 7

8 1.4 Meer informatie In het stadsdeelprogramma staat onze middellange termijnvisie op de (gewenste) ontwikkeling van onze wijken, buurten en dorpen. Actuele informatie hierover staat op de gemeentelijke website: Hier kunt u de stadsdeelprogramma s ook digitaal bekijken. Voor meer informatie over de gemeentelijke activiteiten in een stadsdeel kunt u contact opnemen met de stadsdeelmanager en de wijkcoördinator: Stadsdeelmanager : May Jung Wijkcoördinator : Francois Mostard Altijd op de hoogte zijn van beleidsontwikkelingen, nieuwe regelingen, subsidiemogelijkheden en werkzaamheden in uw buurt? Meld u dan aan voor de nieuwsbrief van de gemeente Sittard-Geleen op Met vragen, meldingen of ideeën over de leefomgeving kunt u terecht bij het Klant Contact Center of of via callcenter@sittard-geleen.nl. De grotere projecten hebben een eigen informatiesite. Zo kunt u voor meer informatie over de binnenstedelijke ontwikkeling en projecten terecht op Ook in de Stadskrant kunt u veel informatie terugvinden. 8

9 2 Programma cluster 5.1 Baandert, Overhoven, Stadbroek, Vrangendael, Broeksittard, Kemperkoul Typering Stadsdeel 5 Oostelijk Sittard bestaat uit 6 afzonderlijke wijken met een focus op het centrum van Sittard, maar toch ieder met een eigen karakter, voorzieningenniveau en gemeenschap. Overhoven ligt in het noordoosten van Sittard- Geleen. De wijk sluit in het zuiden en westen aan bij het stadscentrum van Sittard. Noordelijk wordt de wijk begrensd door industriegebied Nusterweg en in het westen vormt de Dr. Nolenslaan de scheiding tussen Overhoven en Baandert. Het karakter van de Overhoven is vergelijkbaar met het oude gedeelte van de wijk Baandert en heeft een bloeiende verenigingsstructuur. De wijk Baandert is gelegen aan de noordoostzijde van Sittard-Geleen. De wijk sluit in het zuiden aan bij het stadscentrum van Sittard. De Odasingel vormt hier de afscheiding. In het noorden wordt de wijk afgebakend door de Sportcentrumlaan. De Baandert ligt verder ingeklemd tussen Overhoven in het westen en Stadbroek in het oosten. De Hemelsley splitst de Baandert in twee wijkdelen. Het noordelijke deel is het gedeelte waar in het verleden het voetbalstadion van Fortuna Sittard gevestigd was, met veel nieuwbouw, hoog- en laagbouw. Het zuidelijke deel is het oudere gedeelte van de Baandert, dat zich kenmerkt als een hechte gemeenschap. Stadbroek is gelegen aan de noordzijde van Sittard. De wijk sluit in het zuiden aan bij het stadscentrum van Sittard. In het noorden wordt de wijk afgebakend door de grens met Duitsland. Stadbroek ligt verder ingeklemd tussen de wijken Baandert, Vrangendael en Broeksittard en natuur en recreatiegebied de Schwienswei. De wijk wordt door de Tudderenderweg en de Hemelsley verdeeld in vier kwadranten. De twee noordelijke kwadranten vallen grotendeels in de gebiedsontwikkeling Molenbeek en verschillen 9

10 van karakter van de twee zuidelijke kwadranten. De wijk bestaat voor 60% uit huurwoningen die hoofdzakelijk gelegen zijn in de noordelijke kwadranten. In deze kwadranten loopt een intensief leefbaarheidstraject. Broeksittard is de kleinste wijk van het stadsdeel Oostelijk Sittard. De wijk grenst in het noorden aan Duitsland (gemeente Selfkant en ligt verder ingeklemd tussen de wijken Stadboek, Vrangendael en Kemperkoul. De wijk heeft een dorps karakter met een mooie historische kern van voornamelijk oudere woningen gelegen aan smalle straten. Een aantal hiervan heeft de status van beschermd dorpsgezicht. De kerk, het kerkhof en het gemeenschapshuis spelen een belangrijke rol in de gemeenschap. Het naoorlogse gedeelte kent een andere bebouwing en een andere cultuur. In de wijk is een moskee gevestigd. Vrangendael ligt in het zuiden van stadsdeel Sittard Oost. In het westen grenst de wijk aan Sittard Centrum en in het zuiden gaat de wijk over in het oostelijke buitengebied van Sittard. De wijk wordt verder ingeklemd door de wijken Stadbroek, Broeksittard en Kemperkoul. Vrangendael wordt door de Keulse baan en de Winston Churchillaan verdeeld in een noordelijk en een zuidelijk deel. Beide delen zijn echter vergelijkbaar met elkaar. De sociale cohesie is laag in Vrangendael. Het BOSS project wordt ingezet om dit te veranderen. Vele burger nemen in het BOSS project een actieve rol. Kemperkoul is de meest oostelijk gelegen wijk van Sittard. Het is de grootste en jongste wijk van het stadsdeel. De wijk grenst aan Duitsland en aan Broeksittard en Vrangendael. De belangrijkste en enige doorgaande weg is de Wehrerweg die overgaat in de Winston Churchilllaan. Deze weg verdeelt Kemperkoul in een noordelijk en zuidelijk deel. 10

11 2.1 Wonen en zorg Karakteristiek Qua bebouwing is Overhoven een samengestelde wijk, er is sprake van oud en nieuw. Het woningaanbod bestaat voor 70% uit koopwoningen. De wijk is sterk verstedelijkt. Dit uit zich bijv. in de smalle nauwe straten die niet zijn toegerust voor alle auto s die er hun weg zoeken en die er geparkeerd worden. Belangrijke ontwikkelingen die in de toekomst van invloed zullen zijn op de wijk Overhoven zijn Zitterd Revisited en de ontwikkeling van de oude ziekenhuislocatie. In de Gelderhof is een wijksteunpunt ingericht. Qua bebouwing is de Baandert een samengestelde wijk met een mix van koop- en huurwoningen. De wijk is sterk verstedelijkt. Dit blijkt uit de smalle straten en een dichte bebouwing. Opvallend is het hoge percentage hoogbouwwoningen bijv. parallel aan de Dr. Nolenslaan. Stadbroek kent in vergelijking met de rest van Sittard-Geleen relatief veel ouderen in de leeftijdscategorie 66 jaar en ouder. In Stadbroek bestaat het woningaanbod voor maar liefst 60% uit huurwoningen. Het aandeel koopwoningen is voornamelijk gesitueerd in de zuidelijke kwadranten. Er loopt een omvangrijke herstructureringsoperatie (SIO, Stadbroek in Ontwikkeling) door woonmaatschappij ZoWonen en de gemeente Sittard-Geleen, welke een bijdrage moet leveren aan een gedifferentieerder woningaanbod. Door de recessie ligt de verkoop van de nieuwbouwwoningen praktisch stil. Begin 2013 is gestart met de bouw van een nieuw winkelcentrum (Molenbeek) in Stadbroek. In deze wijk loopt een meerjarig leefbaarheidproject dat langzaam zijn vruchten begint af te werpen. Broeksittard en met name het oude gedeelte, kent een grote gemeenschapszin en een grote maatschappelijke betrokkenheid. Er is een goed draaiend wijkplatform en een rijk verenigingsleven. De kerk en het gemeenschapshuis staan niet alleen fysiek centraal in de wijk, maar vervullen ook een belangrijke functie binnen de gemeenschap. De in de wijk gelegen moskee heeft een regionale functie. Vrangendael is een wijk met een lage sociale cohesie. De uitstraling van de wijk is de afgelopen 10 jaar sterk teruggelopen met als brandpunt de achteruitgang en sloop van het winkelcentrum. Het oude winkelcentrum wordt inmiddels vervangen door nieuwbouw van woningen. Een meerderheid van bewoners vindt het een prettige wijk om te wonen en is tevreden over de aanwezige buurtvoorzieningen. De bewoners vinden dat de gemeente en de sociale partners een duidelijke visie voor de wijk moeten ontwikkelen. De ontwikkeling van het BOSS- 11

12 park draagt bij aan verbetering van de sociale samenhang. Belangrijk zijn ook de activiteiten van het Kruispunt, hier worden vele goed bezochteactiviteiten voor ouderen georganiseerd. Kemperkoul omvat de buurten Lahrhof, Kempehof, Europapark en Haagsittardpark. Het is een relatief jonge wijk, dit komt ook tot uiting in de leeftijdsopbouw en de samenstelling van de huishoudens in de wijk. Qua bebouwing bestaat Kemperkoul voor driekwart uit koopwoningen. Het percentage hoogbouw is met 8% laag. Kemperkoul is een echte woonwijk met goede voorzieningen. Het winkelcentrum vervult een belangrijke plek in de wijk. Kemperkoul heeft een beperkt verenigingsleven en is hiervoor aangewezen op de omliggende wijken en de stad Interactie met burgers en maatschappelijke partners Werkatelier 2012 Mensen willen graag een gevarieerd woningaanbod dat past bij de leeftijdsopbouw en de behoeften van de burgers. Het is belangrijk dat er voldoende levensloopbestendige woningen voor handen zijn, zodat mensen in hun eigen wijk kunnen blijven wonen. Voor de toekomst is het dus belangrijk om woningen aan te passen of te vervangen door geschiktere woningen. Er wordt de voorkeur gegeven aan minder hoogbouw in de wijken. Werkatelier 2013 Er zijn in het werkatelier geen specifieke opmerkingen gemaakt over wonen en zorg. In het algemeen wenst men wel voorzieningen om zo lang mogelijk zelfstandig thuis te kunnen blijven wonen. Het aantal wijksteunpunten in dit gebied moet worden uitgebreid ontwikkelrichtingen wonen en zorg 1. Verdunnen en vergroenen a. Herstructureren: slopen van verouderde woningen en minder woningen terugbouwen b. Gebiedsontwikkeling: versterken van de historische lintbebouwing c. Groen en water in de stad versterken d. Relatie met het landschap in het buitengebied versterken 2. Behouden van leefbaarheid a. Clusteren van maatschappelijke voorzieningen (op gebied van wonen en zorg) b. Herontwikkelen van leegstaande, vaak monumentale gebouwen c. Tijdelijk gebruik en inrichting van braakliggende terreinen samen met bewoners c.q. omwonenden d. Toekomstige woningbehoeften (zorggeschikt, ouderen en starters) oplossen in de bestaande woningvoorraad 12

13 3. Kwaliteit van wonen, ook een verantwoordelijkheid van huurder en eigenaar / bewoner a. Aanpassen van de bestaande woningvoorraad (huur en koop) gericht op duurzaam en levensloopbestendig wonen b. Kwaliteit toevoegen aan bestaande woningvoorraad (huur en koop) door middel van verbouw, aanbouw, aanpassing etc. 4. Voor ondersteuning en participatiebevordering van (kwetsbare) mensen wordt samenwerking gezocht op wijkniveau. Dit vindt plaats over meerdere levensterreinen (wonen, welzijn, zorg), met zelfregie en zelfsturing als uitgangspunt. 6. Wijksteunpunt uitbouwen meer specifiek buurthuis de Oase in samenwerking met het gemeenschapshuis Broeksittard. 7. Tijdelijke herinrichtingsprojecten van braakliggende bouwterreinen. 8. Revitalisering van het complex Mariahof in Overhoven. 9. Aandacht voor de herontwikkeling van Industriepark Noord Speerpunten Mensen meer bewust maken van de noodzaak en mogelijkheden om de eigen koop- of huurwoning aan te passen gericht op levensloopbestendig wonen 2. Beperkte verkoop van huurwoningen door de corporatie 3. Beperkte sloop/nieuwbouw, aandacht voor de ESCS locatie aan de Sportcentrumlaan. 4. Afspraken met woningcorporaties over aanpassen bestaande huurwoningvoorraad gericht op levensloopbestendigheid en zorg; woonzorgprojecten 5. Doorstroom op huurwoningmarkt stimuleren t.b.v. starters 13

14 2.2 Leefomgeving, bereikbaarheid en veiligheid Karakteristiek De verschillen tussen de zes in het stadsdeel gelegen wijken zijn groot. Overhoven is een wijk gelegen dicht bij het centrum van Sittard, de bereikbaarheid van de voorzieningen is goed, de leefomgeving wordt als aangenaam ervaren. Al maakt men zich wel enige zorgen over de invloeden van enkele nieuwe bewoners. De omgeving van de ernstig verwaarloosde Mariahof is velen een doorn in het oog en wordt als onveilig ervaren. Er zijn herhaaldelijk klachten over het te hard rijdende verkeer op de doorgaande straten in de wijk. De wijk Baandert ligt ook dicht aan het centrum van Sittard. De voorzieningen zijn goed bereikbaar. Wel heerst er in de wijk een lichte parkeerdruk en is de veiligheid door de parkeerproblematiek rondom de basisschool in het gedrang. Op verzoek van de buurtbewoners worden er verkeersremmende maatregelen uitgevoerd. Wel vraagt de wijk nadrukkelijk aandacht voor het ESCS complex aan de Sportcentrumlaan. Men maakt zich grote zorgen over de leefbaarheid als de huurder eenmaal vertrokken is. In de wijk Vrangendael is hard gewerkt aan de realisatie van het BOSS project rondom het recent opgeknapte gemeenschapshuis de Oase. Het wijkplatform, netwerkpartners en betrokken bewoners hebben hier een zeer actieve rol in gespeeld. Het project is dan ook een schoolvoorbeeld van actief burgerschap. Het project draagt bij tot een socialere en gezondere leefomgeving voor de wijken Vrangendael, Broeksittard en de Kemperkoul. Broeksittard is eigenlijk een dorp op zich, helaas niet goed bereikbaar per openbaar vervoer. Er is een grote gemeenschapszin. De leefomgeving en veiligheid stonden onder druk. Men neemt actief deel aan het leefbaarheidproject dat zowel een gedeelte van de wijk Broeksittard als mede de wijk Stadbroek betreft. De dag van de wijk en de kermis hebben een sterke sociale functie. 14

15 Stadbroek kent een oud en een nieuw gedeelte. Met het project Molenbeek heeft men een grote transitie op het gebied van huisvesting ingezet. De komst van een nieuw winkelcentrum geeft de leefbaarheid van de wijk een aanzienlijke impuls. Voor het oude gedeelte is er door ZOwonen en de gemeente, gezamenlijk met diverse maatschappelijke partners waaronder de politie, een leefbaarheidtraject gestart. Kemperkoul is een jonge wijk met goede voorzieningen. De buurt Lahrhof vergt enige aandacht op het gebied van (sociale) veiligheid. De aanleg van de wijk en de woningbouw uit de jaren 70/80 werkt de onveiligheid in de hand Interactie met burgers en maatschappelijke partners Werkatelier 2012 Groen: Bewoners hechten waarde aan een schone buurt met voldoende groen, eventueel onderhouden door de buurtbewoners zelf. De aanwezigheid van voldoende hondenuitlaatplekken en speelvelden is gewenst. Men heeft verschillende ideeën voor de functionaliteit van het landschap: - Maak van de Schwienswei een dagrecreatiepark met camping - Maak parken van de braakliggende terreinen met een verbindend fietspad rond en door de stad - Verbind Europapark/Kemperkoul met de aangrenzende Duitse Selfkant tot één wandel- en fiets recreatiegebied (park-bos routes, wandelen fietsroutes). Openbaar vervoer/infrastructuur: Goed (openbaar) vervoer moet beschikbaar zijn om de voorzieningen te kunnen bereiken. Er zijn veel autobezitters/-gebruikers in de wijken. Hiervoor zouden buurtparkeerplaatsen kunnen worden gerealiseerd op percelen die vrijkomen door sloop, zodat de auto s niet op straat voor andermans deur geparkeerd hoeven worden. Tot slot is het van belang dat er voor minder validen geen drempels meer zijn, letterlijk en figuurlijk. 15

16 Veiligheid: Men hoopt zich, in tegenstelling tot nu, veilig te voelen in de buurt. Meer blauw op straat is gewenst. Mensen realiseren zich dat veiligheid niet alleen een kwestie is voor de gemeente en politie, maar iets waaraan men vooral zelf een actieve bijdrage kan leveren door te zorgen voor inbraakpreventie of door meer activiteiten in de wijk. De wijk voelt dan leefbaarder en veiliger Ook verkeersveiligheid vindt men belangrijk. Het moet veiliger worden, zeker met meer oudere mensen op straat. aandacht voor de lang braakliggende terreinen, om deze tijdelijk in te vullen zodat de omgeving er netjes uit ziet. Werkatelier 2013 Belangrijk voor het leefklimaat in de wijken zijn de winkels in de buurt. Deze winkels kunnen blijven bestaan als de buurtbewoners ook bij deze winkels blijven kopen en niet de grens overgaan. Over het onderwerp veiligheid zijn de meningen verdeeld. Sommigen geven aan dat mensen op het gebied van veiligheid best iets zelf iets kunnen doen, bijvoorbeeld door op elkaar te letten en mensen op gedrag aan te spreken, terwijl anderen aangeven dat bewoners dat niet zelf kunnen omdat ze zich daarmee zelf in gevaar brengen. Zelfs zaken bij de politie rapporteren wordt in sommigen gevallen als te gevaarlijk aangeduid. Op het gebied van verkeersveiligheid kan wel iedereen bijdragen door op zijn eigen rijgedrag te letten. Een aandachtspunt op het punt van bereikbaarheid is de bereikbaarheid van Broeksittard met het openbaar vervoer. En tot slot vraagt men Ontwikkelrichtingen leefomgeving Openbare ruimte Het stedelijk beleid geeft ruimte aan een andere manier van beheren. Zo kunnen bewoners permanent (denk aan: adoptie groenvlak), maar ook incidenteel (denk aan: actie Nederland Schoon) bijdragen aan het beheer van de openbare ruimte. Bewoners kunnen ook meedoen met metingen (schouwen) en aanschuiven bij het bespreken van behaalde resultaten. Zo komt veel informatie be- 16

17 schikbaar over de kwaliteit van de uitgevoerde onderhoudstaken. Een herinrichting van een straat, plein of parkje is bij uitstek de gelegenheid om bewoners te betrekken bij de nieuwe inrichting. Veiligheid In de Leefbaarheidagenda wordt veiligheid gesplitst in niveaus. Op stadsdeelniveau gaan we dieper in op de wijkgerichte en persoonsgerichte aanpak. 1. Wijkgerichte veiligheidsaanpak: - jaarlijks opnieuw prioriteren van toezicht en handhaving - voorlichting over preventiemogelijkheden inbraak of overvallen (naar behoefte) 2. Persoonsgerichte veiligheidsaanpak: - preventieadvies voor elk slachtoffer van een woninginbraak of overval - huisverbod bij huiselijk geweld en nazorgtraject voor elk slachtoffer - handhavingstraject bij elk pand waar drugs worden aangetroffen - aanpak veelplegers Speerpunten Beeldgestuurd en integraal werken: Tudderenderweg vanaf Sportcentrumlaan tot aan Duitse grens: vervangen verhardingen Keulsebaan/Winston Churchillaan/Wehrerweg tot aan Duitse grens: op de rijbaan het plaatselijk vervangen van de verhardingen. Verharding fietspad vanaf Bachstraat tot aan Lange Voer aan weerszijden grotendeels vervangen. 2. Werken in wijkteams 3. Communicatie op maat (inzet nieuwe media) 4. Burgerparticipatie bij beheer en inrichting van de openbare ruimte 5. Jaarlijks inventariseren van prioriteiten voor inzet van toezicht en handhaving. 6. Voorlichting over preventiemogelijkheden inbraak- of overvallen (indien behoefte). 7. Aandacht voor de leefbaarheid in de wijken Broeksittard en Stadbroek. Doorzetten van de Veilige Buurten aanpak, die vooral bezig is met periodiek prioriteren van de knelpunten door de bewoners. 8. Doorontwikkeling van het beheer van het BOSS-park. 9. Groenprojecten zoals de inrichting van de Schwienswei, daarnaast aandacht voor de braakliggende SIO terreinen aan de Tudderenderweg. Het zal een speerpunt zijn deze terreinen waarop op korte termijn geen economische activiteiten gepland zijn, te egaliseren en samen met de bewoners te gaan gebruiken. 17

18 2.3 Vitale verenigingen en maatschappelijke voorzieningen Het gemeentelijk beleid is gericht op vitale en toekomstbestendige verenigingen. Accommodatiebeleid is niet primair gericht op instandhouding van accommodaties, maar biedt voorwaarden en faciliteiten voor activiteiten gericht op het primaire beleidsdoel: het bevorderen van maatschappelijke participatie en integratie. Demografische ontwikkelingen zoals ontgroening en vergrijzing vragen - op korte of langere termijn om actie. Het niveau van voorzieningen dient opnieuw te worden bekeken en afgestemd op de behoefte. Sittard-Geleen streeft naar toekomstbestendige en duurzame voorzieningen, die kwaliteit bieden, waarvan mensen daadwerkelijk gebruik willen maken. Voor de maatschappelijke functies geldt de formule gebruik = draagvlak = bestaansrecht. Uitgangspunt vormt multifunctioneel gebruik. Het schaalniveau en de spreiding van voorzieningen hangt samen met de bereikbaarheid voor de doelgroepen Karakteristiek Vitale verenigingen en maatschappelijke voorzieningen zijn van groot belang voor de leefbaarheid in de wijken en gelukkig tellen de wijken in stadsdeel 5 vele actieve verenigingen. In het stadsdeel zijn veel basisscholen. Teruglopende leerlingaantallen hebben geleid tot een serieuze aanpassing van de huidige situatie. Basisschool de Tovertuin heeft tot 2014 om te zorgen voor een stijgend aantal leerlingen en zo haar bestaansrecht te bewijzen. In stadsdeel 5 liggen verschillende gemeenschapshuizen, deels gemeentelijk, deels particulier. Zo kennen we gemeenschapshuis Oos Kaar, Don Bosco, gemeenschapshuis de Baandert, gemeenschapshuis de Oase en gemeenschapshuis Broeksittard. De exploitatie van B4You in de Kemperkoul, (door vrijwilligers beheerd) is in 2013 beëindigd. In 2013 is een nieuwe gemeenschapsaccommodatie in gebruik genomen bij het woonwagencentrum aan de Tudderenderweg. Het Kruispunt in Vrangendael is een belangrijk sociaal ontmoetingscentrum voor de bewoners van deze wijk Interactie met burgers en maatschappelijke partners Werkatelier 2012 Volgens de bewoners is de saamhorigheid verminderd en de sociale controle verdwenen. Dit moeten ze zien terug te krijgen. De afstand tussen mensen moet kleiner worden en het contact met de buren/buurt goed. Wanneer men elkaar met wederzijds respect benadert en behandelt, zal de 18

19 buurt weer socialer en gezelliger worden. Tevens hopen de deelnemers aan dit werkatelier dat het verenigingsleven in 2025 weer floreert. De tradities van de wijk moeten behouden blijven. De deelnemers dragen graag bij aan de leefbaarheid van hun buurt, door als vrijwilliger kennis en diensten beschikbaar te stellen, door aan activiteiten mee te doen of door een goede buur te zijn. De vrijwilliger is het cement van de samenleving. Dit citaat onderstreept het belang van vrijwilligers. Men maakt zich zorgen over de beschikbaarheid van vrijwilligers in de toekomst. Zijn er wel mensen die ons werk willen voorzetten? De gedachte heerst dat mensen het leuk vinden als er iets georganiseerd wordt, maar dat ze er zelf niets voor willen doen. Vrijwilligers zijn wel te vinden voor een kortstondig project, maar niet voor lange tijd in een bestuur. Wellicht dat we het vrijwilligerswerk dan ook anders moeten inrichten: Mensen hebben het gevoel nodig dat ze nuttig zijn en serieus genomen worden, dan zijn ze wel te porren voor vrijwilligerswerk. Sommige vrijwilligers komen een paar maanden en daarna niet meer, maar dat is ook niet erg. Als ze 2 of 5 jaar vrijwilligerswerk doen voor een bepaalde vereniging is dat ook goed, zolang iemand anders het stokje maar overneemt. Het hoeft niet langdurig of levenslang te duren om waardevol te zijn. De bewoners vinden het belangrijk om het huidige niveau van voorzieningen te behouden. Indien samenvoegen van voorzieningen noodzakelijk is, moet er wel voor gezorgd worden dat de voorzieningen voor iedereen bereikbaar blijven. Men ziet graag dat het gemeenschapshuis Broeksittard blijft bestaan als sociale ontmoetingsplek. Het Kruispunt is een voorziening voor ouderen die goed bezocht wordt daar moeten we er meer van krijgen. Werkatelier 2013 Bewoners vinden dat basisschool de Tovertuin open moet blijven. Dit is van groot belang voor de leefbaarheid van de wijken Stadbroek en Broeksittard. De school moet in de avonduren opgesteld worden voor andere activiteiten. Een aandachtspunt zijn de vrijwilligers en dan in het bijzonder de jongeren. De ervaring van de verenigingen is dat jongeren boven de leeftijd van 18 jaar de stad uitgaan en niet meer terugkomen. Verenigingen kunnen zeker floreren, maar dan zou je niet alles vrijwillig moeten doen. Vrijwilligers krijgen weinig waardering. Met het BOSS-project is door actief burgerschap, met externe middelen, een belangrijke voorziening gerealiseerd. Dit wordt algemeen als zeer positief project ervaren. Gemeenschapshuis Broeksittard kan meer worden gebruikt door en voor de samenleving. Bekeken moet worden of dit samen 19

20 met de Oase kan dienen als wijksteunpunt. Deelnemers beseffen terdege dat in de toekomst niet alle voorzieningen overeind gehouden kunnen worden. Sport In het kader van de sportnota is in 2013 overleg gevoerd met de 4 actieve voetbalverenigingen. Dit heeft geleid tot een fusie tussen SSOC en Almania. De naam van de nieuwe vereniging is Sporting Sittard 13. De overige voetbalverenigingen gaan vooralsnog zelfstandig door Ontwikkelrichtingen vitale verenigingen en maatschappelijke voorzieningen 1. Verbeteren van het huidig ondersteuningsaanbod voor vrijwilligers(organisaties) en verenigingen. 2. Ontwikkelen van toekomstbestendig ondersteuningsaanbod t.b.v. nieuwe taken en nieuwe vrijwilligers. 3. Faciliteren van sportverenigingen door de Sportstichting en culturele verenigingen vanuit het Cultuurbedrijf (bijvoorbeeld bij pr en marketing, administratie, ticketing, podiumfaciliteiten) 4. Verenigingen stimuleren en faciliteren om kwetsbare doelgroepen actief te benaderen en te laten participeren. 5. Maatschappelijke voorzieningen zijn afgestemd op gebruik: a. Spreiding: per functie wordt vastgesteld op welk niveau deze het beste tot zijn recht komt: op niveau van wijk en dorp, cluster, stadsdeel, stad, regio of bovenregionaal; b. Kwantiteit: afgestemd op de toekomstige behoefte (demografie) en middelen (financieel); c. Exploitatie: bezettingsgraad (frequentie, duur, intensiteit, normering) en vrijwilligersinzet bepalen mede de gemeentelijke inzet en bijdrage; d. Kwaliteit: onze inzet is gericht op een beperkter aantal duurzame voorzieningen, binnen een redelijke reisafstand; 20

21 e. Samenwerking: gemeente en strategische partners (bijvoorbeeld combi van diensten in wijksteunpunt, cultuurhuizen, onderwijs, zorg en corporaties); f. Financiën: onze inzet is gericht op evenwicht tussen de inkomsten en uitgaven in de begroting. De huurprijs van eigendommen moet voldoende zijn om de kostprijs te dekken Speerpunten 1. Vrijwilligersondersteuning nieuwe stijl 2. Betere bemiddelingen tussen aanbod van en vraag naar vrijwilligers 3. Bereiken nieuwe doelgroepen vrijwilligers 4. Faciliteren van meer samenwerking tussen vrijwilligersorganisaties, netwerken, of het aangaan van (soms tijdelijke) allianties. Op deze manier wil men efficiënter werken, de schaarse middelen of functies samen benutten of kennis en expertise delen. 5. Meer publiciteit en informatie over ondersteuningsaanbod met gebruik van moderne middelen en infrastructuur. 6. Verenigingen stimuleren en faciliteren kwetsbare doelgroepen actief te benaderen en te laten participeren. 7. Onderzoek naar accommodaties in het stadsdeel moet helder maken welke maatschappelijke voorzieningen er zijn en hoe die in de toekomst kunnen worden ingezet. 8. Onderzoek naar samenwerking tussen de basisscholen Baandert en Overhoven. 2.4 Economische voorzieningen Karakteristiek De bevolking is werkzaam in de industrie, de dienstverlening en de gezondheidszorg. Verder is er een scala aan huis gebonden beroepen, zowel verzorgend als dienstverlenend. Men is binnen het stadsdeel erg blij met de komst van een nieuw winkelcentrum Molenbeek in de wijk Stadbroek. Men name voor oudere bewoners is het belangrijk winkelvoorzieningen voor de dagelijkse boodschappen in de buurt te hebben. Veel inwoners in stadsdeel 5 maken gebruik van de winkelvoorzieningen net over de grens Interactie met burgers en maatschappelijke partners Werkatelier 2012 Het is belangrijk om het huidige niveau van de basisvoorzieningen - school, supermarkt, gezondheidszorg ed. - te handhaven. Indien samenvoegen van voorzieningen nodig is, moeten resterende voorzieningen voor iedereen bereikbaar blijven. 21

22 Werkatelier 2013 Winkels voor dagelijkse boodschappen moeten volgens de buurtbewoners dicht in de buurt zijn. Men moet dan wel ook bij de buurtwinkels blijven kopen. Men ziet steeds meer winkels verdwijnen mede door de opkomst van het internet en de angst is dat alleen maar grote winkels overblijven. Dan is het heel belangrijk dat het (openbaar) vervoer naar het centrum van Sittard goed geregeld is, zodat de bewoners in de stad inkopen kunnen gaan doen Ontwikkelrichting economie - Wijkwinkels hebben een verzorgende functie die belangrijk is voor de leefbaarheid. De gemeente zet in op behoud van de wijkwinkelcentra. Economisch draagvlak voor de wijkwinkel en het buurtcafé staat buiten de invloed van de gemeente en wordt volledig aan de markt overgelaten. Buurtbewoners bepalen zelf het bestaansrecht van lokale voorzieningen door er daadwerkelijk gebruik van te maken Speerpunten Ons adagium iedereen doet mee in de samenleving is gericht op arbeidsparticipatie en maatschappelijke participatie. Dit laatste doel is opgenomen onder verenigingen. - Arbeidsparticipatie kan alleen worden waargemaakt door in te zetten op het behouden en scheppen van werkgelegenheid (VDL-Nedcar, Chemelot-Campus). - De identiteit van kernen wordt behouden door beeldbepalende gebouwen te behouden en door leegkomende locaties aantrekkelijk te maken voor nieuwe functies. Aanvragen voor wijziging van bestemming (wonen, zorg, bedrijven) worden kritisch beoordeeld op leefbaarheid. Alleen zo kunnen wonen en ondernemen worden gecombineerd. - Afbouw van het nieuwe winkelcentrum Molenbeek in de wijk Stadbroek. - Onderzoek naar herbestemming van de Philips-locatie. 22