Een Pleidooi voor Levende Kennis

Transcriptie

1 Een Pleidooi voor Levende Kennis Hans Peter Benschop Trendbureau Overijssel Congres Kennisintensieve Beleidsontwikkeling in de Praktijk Deelsessie Kennis bij Gemeenten en Provincies Zoetermeer, 2 april

2 Wat ga ik betogen? Zorg voor zoveel mogelijk netwerken/bijeenkomsten waar (in wisselende samenstelling) wetenschappers, beleidsambtenaren, bestuurders, volksvertegenwoordigers en burgers/bedrijven/maatschappelijke organisaties samen de werkelijkheid duiden. Daar zijn twee argumenten voor 1. Beleidsonderzoek is praktische kennis. De toepassing van kennis in het hier en nu heeft onzekerheden die iedereen moet kennen. 2. De netwerksamenleving vereist een verandering van de huidige vormgeving van de kennisinfrastructuur.

3 1. Beleidsonderzoek behoeft toepassing in het hier en nu.

4 Wie weet er meer over de toekomst van Belt Schutsloot? En bijvoorbeeld de wenselijkheid van woningbouw? Ervaringskennis De deskundige

5 Heel veel kennis... Steenwijkerland Bevolking t ot aal 65 plus Bevolking t ot aal jaar Bevolking t ot aal 0 15 jaar Maar de vraag blijft: Moeten we 11 woningen in het dorp bijbouwen?

6 De werkelijkheid van Belt Schutsloot is complex

7 De samenleving is geen biljartspel - Veel variabelen - Correlatie belangrijker dan causaliteit -Plotseling nieuwe ontwikkelingen - Geen zekerheden, maar waarschijnlijkheden en onzekerheid

8 Over kernkwesties grote onenigheid ook tussen wetenschappers Intensieve landbouw vs Multifunctionele landbouw Aanpak economische crisis Hervorming woningmarkt Zin en onzin regionaal economisch beleid

9 WRR: Toekomst is open, maar niet leeg Beleidsonderzoeker produceert kennis èn onzekerheid

10 De Consequenties voor het Beleidsonderzoek Aftasten open, maar niet lege toekomst Aristoteles onderscheidt drie soorten kennis: Theoretische Kennis Praktische Kennis Technische Kennis Beleidsonderzoek behoort tot de categorie 2: het gaat over het toepassen van algemene kennis in het hier en nu.

11 Terug naar de Case Belt Schutsloot Op zoek naar een vruchtbare combinatie van wetenschappelijke kennis en die van de leefwereld. Tegeltjeswijsheid 1: beleidsonderzoek zou minder kennis, en meer onzekerheid moeten produceren. Tegeltjeswijsheid 2: beleidsonderzoek vertelt vooral wat je niet moet doen, en veel minder wat je wèl moet doen.

12 2. De Netwerksamenleving vereist een nieuwe kennisinfrastructuur

13 Het Oude Beeld van Beleidsonderzoek Kennis Beleid Uitvoering Ambtenaren Bestuur volksvertegenwoordiging

14 Kenmerken 1. De beleidsonderzoeker produceert kennis 2. Beleidsafdelingen en Bestuur selecteren relevant onderzoek 3. Afhankelijkheid volksvertegenwoordiging van andere bronnen (pers, insprekers, etc.)

15 Consequentie: de volksvertegenwoordiging wordt slecht ondersteund Ambtenaren en bestuurders zijn meestal redelijk op de hoogte van de stand der wetenschap. Gemeenteraadsleden niet: het zijn generalisten.

16 Verwarring: Feiten, feiten, feiten

17 Verwarring: Meningen, meningen, meningen

18 Bij-effect: gevaarlijke tweedeling

19 Bij-effect: belangrijke bronnen worden niet gebruikt Opleidingsniveau stijgt. Burgers weten vaak meer dan ambtenaren en deskundigen bij elkaar.

20 Nieuwe Werkwijze Overheid Vrij naar: Frans Soeterbroek, in: RLI: Essays: De Toekomst van de Stad (2012) Ambities Cultuur Kennis Traditionele Planning Grote opgaven Problemen Oplossingen Uitrollen, Implementeren We maken plannen Planningscycli Regels We kijken vooruit Grote opgaven, statistieken, abstracties, zekerheden Lichte maakbaarheid Gebruiken veerkracht Wat gaat vanzelf goed? Menselijke maat Voortbouwen Olievlek We benutten momentum Improviseren Minimum aan regels Optimisme We kijken wat er leeft Details, ad hoc, eindgebruikers, uitproberen

21 3. Opgave is derhalve: Het maken van arena s waar verschillende partijen elkaar tegenkomen om over de werkelijkheid te reflecteren. (Parallel WRR Naar een lerende economie : nadruk op kenniscirculatie.)

22 Voorbeelden Parlementaire/Raads- enquêtes Onderzoek inbesteden Buitenland: Toekomstcommissies Regionale initiatieven zoals: Trendbureau, Brabant Kennis, Stadsfora Congressen etc. Kenniskamers Sociale media (?)

23 Dank voor uw aandacht. Meer informatie is te vinden op