Inleiding Jos van der Lans cultuurpsycholoog en journalist

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Inleiding Jos van der Lans cultuurpsycholoog en journalist"

Regina van den Broek
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

2 Inleiding Jos van der Lans cultuurpsycholoog en journalist

3 Burgers, gementeraden en de #3d s: Bouwen aan een (decentrale) verzorgingsstad/staat Jos van der Lans DECENTRALISATIESDAG Zwolle, 20 september 2014

4 William Beveridge Van WARFARE-state naar WELFARE-state 1. armoede / onzekerheid inkomensmaatregelen / sociale zekerheid. 2. onwetendheid onderwijs 3. ongezondheid / ziekte gezondheidszorg 4. Woningnood - sociale huisvesting 5. werkloosheid actieve werkgelegenheidspolitiek / tewerkstelling

5 Commissie Van Rhijn 1943 ontwerp sociale zekerheid 1947 Drees Noodwet Ouderdomsvoorziening => 1957: AOW < 1960 Wederopbouw / 1 miljoen won Wet op de Bejaardenoorden 1962 Wet op kinderbijslag 1965 Algemene Bijstandswet 1965 Eerste Nota RO 1967 WAO 1968 AWBZ / WELZIJNSPLANNING

6 Revolutie van sociale wetenschappen en professionals

7 EXPERTOCRATIE

8 Staatssecretaris Hendriks van volksgezondheid in 1976 We zijn gedwongen naar andere wegen om te zien. Wegen die mensen minder afhankelijk maken van de verzorgingssystemen. De nadruk zal moeten liggen op zelfhulp, vrijwilligerswerk, kleinschaligheid van organisatie en decentralisatie van bestuur.

9 3000 We zijn gedwongen naar andere wegen om te zien. Wegen die mensen minder afhankelijk maken van de verzorgingssystemen. De nadruk zal moeten liggen op zelfhulp, vrijwilligerswerk, kleinschaligheid van organisatie en decentralisatie van bestuur Uitgaven zorgen welzijn sinds 1972 (=100) bron: CBS Totaal uitgaven zorg Uitgaven gezondheidszorg Uitgaven welzijnszorg Uitgaven AWBZ 1000 Bevolking in Nederland 500 Uitgaven per hoofd van de bevolking ** 2011**

10 mix van maatregelen / reacties Bedrijfsmatige aanpak New Public management Verzelfstandiging Schaalvergroting Decentralisaties / welzijnswet (1986) Afschaffen specifieke subsidieregelingen Wet Werk en Bijstand / WMO Uitbreiding gemeentefonds

11 Burger als rechthebbende consument Systeem wereld Leefwereld Expertocratie Institutionele logica Burgerlogica Gulzige instituties als leverancier publiek management bedrijfsmatig denken

12 Het systeem loopt vast complex ontoegankelijk consumentistisch bureaucratisch etiketteert duur werkt slechter bij meer problemen tegelijkertijd

13 Gemeenten als (laatste) reddingsboei Speelveld / laboratorium om echte veranderingen door te voeren Loslaten?

14 Decentraliseren moet aan drie voorwaarden voldoen 1. Overdracht verantwoordelijkheden 2. Overdracht bevoegdheden 3. Versterken van de lokale democratie

15 Decentraliseren moet aan drie voorwaarden voldoen 1. Overdracht verantwoordelijkheden 2. Overdracht bevoegdheden 3. Versterken van de lokale democratie

16 Extra dynamiek: de systemen passen steeds minder in de moderne netwerksamenleving We leven niet in een tijdperk van veranderingen, we leven in een verandering van tijdperk Herman Verhagen Daan Roosengaarde

17 PARTICIPATIESAMENLEVING

18 LOKAAL ZELF DOEN Alternatieve vorm van organiseren & institutionaliseren DELEN PLATFORMS KLEINSCHALIGHEID COÖPERATIES

19 SYSTEEMWERELD VERZORGINGSSTAAT VAN RIJK TOP DOWN Hierarchie Sturing Regels Beleid Programma s Instituties Opdrachten Grootschalig Topdown Subsidies Gelijkheid Consumeren NAAR WIJK NETWERK Kanteling in denken, sturen en handelen V E R T I K A A L HORIZONTAAL Samenwerking Delen Eigenaarschap Kleinschaligheid Netwerken Platforms Coöperaties Doen Produceren Zelfbeheer Sociaal doe-hetzelven Maatwerk Verschillen LEEFWERELD VERZORGINGSSTAD

20 Stelling 2 De omslag is vooral geen kwestie van beleid (want daar hebben we al veel te veel van), maar eerder een kwestie van visie, leiderschap, verbinden en doen. Wat houdt u tegen? Wat kunt u daaraan bijdragen?

21 Het kan niet op dezelfde leest. Het moet anders. innovatiebeloften van de #3D s 1) Een herkenbare verzorgingsstad: de organisatie van #nabijheid met het primaat van de wijk/buurt/dorp. De #leefwereld wordt bevrijd van het juk van de systeemwereld. 2) Er wordt #integraal gewerkt, weg met verkokering en expertocratie. Professionals werken veel meer #generalistisch en worden bevrijd van protocollen en strakke verantwoordingsregimes. 3) R komen nieuwe #arrangementen tussen professionals en amateurs / vrijwilligers. Tussen professionals en sociale netwerken. Tussen burgers en (lokale) overheden. 4) Burgers zijn niet louter klanten van voorzieningen, maar #eigenaren van (onderdelen van) de publieke zaak. 5) De economie van de publieke sector wordt omgedraaid: preventie loont en er komen integrale kosten-baten analyses.

22 Agenda voor lokale politici / kader / bril 1. It s the economy, stupid! denk lokaal, zie het als regionale economie 2. Voorbij de vrijblijvendheid! leg rechten en instrumenten vast 3. Zoek burgerkracht bij politieke ambities! premie op realisatie van politieke doelen 4. Geen geheimen in de publieke zaak! creëer open data 5. De menselijke maat als toetssteen een nieuw type organisaties en professionals 6. Niemand buiten de boot! - een lokaal pact tegen armoede en uitsluiting 7. Het bestuur terug naar burgers vernieuwing van het politieke proces

23 HOED U VOOR DE INCIDENT- REGEL- REFLEX

Vergelijkbare documenten

Decentralisaties als machtsvraagstuk

Decentralisaties als machtsvraagstuk Jos van der Lans Van der Wielen-lezing 2016 Opsterland 8 april 2016 @josvanderlans Wanneer zijn we in Nederland gaan praten over decentraliseren? Was dat: a. In 2012