Faculteit Wiskunde en Informatica. Lotgevallen. Facultair Verslag

Transcriptie

1 Faculteit Wiskunde en Informatica Lotgevallen Facultair Verslag 1994

2 INHOUDSOPGAVE 1 Algemeen/missie Onderzoek Onderwijs 3 2 Onderwijs Inleiding 4 2.I De sector Informatica 4 2.I.2 Eerste fase onderwijs 4 2.I.3 Het tweede fase onderwijs sector Informatica 10 2.I.4 PAO-cursussen 10 2.W De sector Wiskunde 11 2.W.2 Eerste fase onderwijs 11 2.W.3 Tweede fase opleidingen 16 2.W.4 Cursussen in de derde geldstroom Kwaliteitsbewaking 17 3 Onderzoek Beschrijving van het gevoerde onderzoekbeleid op facultair niveau; algemeen Onderzoekscholen Bevordering en beheersing van de onderzoekkwaliteit Instellingsbeleidsruimte en beleid ten aanzien van tweede en derde geldstroom AIO-beleid Verantwoording van de onderzoekinput Internationale samenwerkingen VF-programma's VF-programma:Toepassingsgerichte Analyse VF-programma: Besliskunde en Stochastiek VF-programma: Discrete Structuren VF-programma: Programmeren VF-programma: Parallellisme VF-programma: Informatiesystemen Overige programma's en of thema's (niet VF) Project: Computers In Mathematical Education Onderzoekinstituten Instituut Wiskundige Dienstverlening Vakgroepenoverzicht Vakgroep Discrete Wiskunde (DW) Vakgroep Analyse (A) 40 I

3 Vakgroep Besliskunde en Stochastiek (B&S) Vakgroep Informatica (I) Ondersteuning en beheer Personeelsbeleid Apparatuurbeleid Huisvesting 45 5 Exploitatierekening Doorberekening interne dienstverlening Lasten Personeelslasten Overige lasten Exploitatieresultaat Reserves Onttrekking reserves Dotaties reserves Exploitatieresultaat na onttrekking en dotaties reserves Overige financiële gegevens Algemene bedrijfsreserve Resultaat boekjaar Derde geldstroomreserve 49 Bijlage A. Voortgang onderzoek VF-programma: Toepassingsgerichte Analyse VF-programma: Besliskunde en Stochastiek VF-programma: Discrete Structuren VF-programma: Programmeren VF-programma: Parallellisme VF-programma: Informatiesystemen 2 78 Bijlage B. Onderzoekresultaten 91 1 VF-programma's Toepassingsgerichte Analyse Besliskunde en Stochastiek Discrete Structuren Programmeren Parallellisme Informatiesystemen Vakgroep Discrete Wiskunde Vakgroep Analyse 146 II

4 4 Vakgroep Besliskunde en Stochastiek Vakgroep Informatica 160 Bijlage C. Overige onderwijs- en onderzoekactiviteiten Symposia, cursussen, gastdocentschappen, advisering Promoties Bezoek aan internationale congressen en buitenlandse instituten Ontvangen gasten Onderscheidingen 196 Bijlage D. Organisatorische en/of commissiewerkzaamheden buiten de faculteit Vakgroep Analyse Vakgroep Besliskunde en Stochastiek Vakgroep Discrete Wiskunde Vakgroep Informatica 207 Bijlage E. Colloquia Zuidelijk Interuniversitair Colloquium Werkseminarium Numerieke Wiskunde Colloquium Iteratieve Methoden voor Lineaire Stelsels Colloquium Parallel Rekenen Optimization Seminar Colloquium Kansrekening en Statistiek Colloquium Stochastische Besliskunde Mathematics of Programming (MoP) meetings EIDMA Seminar Combinatorial Theory EIDMA Seminar Coding, Crypto & Information Theory 225 Bijlage F. IWDE 227 Bijlage G. Ontwerpersopleidingen Wiskunde voor de Industrie Technische Informatica 243 Bijlage H. Personalia Bestuur en beheer Samenstelling vakgroepen Ontwerpersopleidingen Bureau van de faculteit Faculteitscommissies 261 III

5 Bijlage I. Sociaal Verslag Personeelslasten Specificatie personeelslasten over 1e en 2e/3e geldstroom Specificatie personele lasten over de vak- onderwijsgroepen en bureau Specificatie overige personele lasten Cijfermatige gegevens Bezetting naar leeftijdscategorie Bezetting naar functiecategorie Verdeling deeltijdfuncties in fte's Bezetting naar functiecategorie Instroom naar functiecategorie Vacatures en sollicitaties Interne mobiliteit Wijzigingen in salarisschaal Bijzondere beloningen Bindingspremies Studiefaciliteiten Ziekteverzuim Verloop Reden verloop 277 Bijlage J. Verenigingen van (oud-)studenten Gemeenschap van Wiskunde en Informatica Studenten (GEWIS) Vereniging van Informatica-ingenieurs Eindhoven (VIE) Vereniging voor Wiskundig ingenieurs Eindhoven (WIRE) 286 IV

6 1. Algemeen 1994 stond voor de faculteit Wiskunde en Informatica in het kader van het formuleren van het strategisch beleid voor de toekomst. Een toekomst waarvan duidelijk was dat er aanzienlijk minder financiën ter beschikking zouden komen uit de reguliere bekostiging van onderwijs en onderzoek. Het Ontwikkelingsplan zoals dat in het verslagjaar werd vastgesteld geeft hiervoor een raamplan. Daarin is onder andere de intentie opgenomen meer contractonderzoek te gaan verrichten. Voor de uitwerking van een en ander zijn twee Strategiegroepen in het leven geroepen, één voor de sector Informatica en één voor de sector Wiskunde. Er heeft over de te varen koers een uitgebreide discussie plaatsgevonden in de faculteit. Deze is echter niet binnen het verslagjaar afgerond. 1.1 Onderzoek 1994 was voor de voorwaardelijk gefinancierde onderzoeksprogramma's van de faculteit het laatste jaar. Het ingezette beleid om zoveel mogelijk onderzoek onder te brengen in onderzoekscholen is voortgezet. Van het "Euler Institute for Discrete Mathematics and its Applications" (EIDMA), en de onderzoekschool "Programmatuurkunde en Algoritmiek" (IPA) is het penvoerderschap bij de faculteit gelegd. Voor EIDMA permanent, voor IPA de eerste 5 jaar. De faculteit is voorts actief betrokken bij de volgende onderzoekscholen: - "Stevin Centrum" - "Institute for Business Engineering and Technology Application" (BETA) - de onderzoekschool "Informatie en Kennissystemen" (SIKS) - de onderzoekschool "Dutch Institute of Systems and Control" (DISC) Daarnaast is aansluiting gezocht bij het Stieltjes Instituut. Op individuele basis is er contact met het Tinbergen Instituut. Ten slotte zijn enkele personen betrokken bij de plannen voor de onderzoekschool voor Telematica en Informatica (OTI). EIDMA en Stevin zijn in het verslagjaar officieel opgericht (beide functioneerden de facto al langer). Gezien de noodzaak tot heroriëntatie op de toekomst, zijn er aan de andere onderzoekscholen dit jaar geen garanties voor de omvang van de deelnames afgegeven. Grafiek 1 Lotgevallen W&I 1994 p.1

7 In het verslagjaar is de onderzoeksinspanning nog toegenomen (zie grafiek 1) als gevolg van het stimuleringsbeleid dat in voorgaande jaren in deze gevoerd is, alsmede de afname in onderwijsinspanning door kleinere studentenaantallen. Voor het komend jaar wordt een daling van de onderzoeksinspanning verwacht. De afgelopen jaren is er in de begroting geld vrijgemaakt voor de stimulering van onderzoek door het aantrekken van post-doc's, research fellows en het aanstellen van extra AIO's (de "margegelden"). Voor de post-doc's werd bovendien gebruik gemaakt van de stimuleringsregeling van het College van Bestuur voor dergelijke functies. De "marge" is in het kader van de bezuinigingen in het verslagjaar gehalveerd, dat wil zeggen dat er geen nieuwe verplichtingen aangegaan zijn. Een andere oorzaak voor de te verwachten daling in onderzoeksinspanning betreft de door het faculteitsbestuur afgekondigde vacaturestop voor vaste functies. (Later in het verslagjaar nam het College van Bestuur dezelfde maatregel TU-breed.) Tenslotte heeft het NWO-bestuur in 1993 het beleid ten aanzien van de toekenning van OIOplaatsen gewijzigd: men wil grotere - maar minder - projecten subsidiëren. De faculteit was een aantal jaren redelijk succesvol in het aantrekken van promotieplaatsen van NWO. De faculteit is er tot op heden niet in geslaagd een groot project binnen te halen. Grafiek 2 Bij de bestudering van de onderzoeksoutput dient allereerst opgemerkt te worden dat dit verslagjaar een nieuw classificatiesysteem ingevoerd is, conform de VSNU-definities en afspraken. Hierdoor is de vergelijkbaarheid van de cijfers van verschillende jaren niet optimaal. De categorie "Wetenschappelijke publicaties" van vorige jaren is echter vrijwel identiek met "Wetenschappelijke publicaties met referee systeem" zoals dat dit jaar voor het eerst functioneerde. Deze categorieën zijn daarom gebruikt voor een vergelijking van de wetenschappelijke output met voorgaande jaren. In totaliteit is het aantal publicaties exact gelijk aan dat van het vorig jaar. In de tellingen over de onderzoeksoutput van de sector informatica is een grote sprong waarneembaar (zie grafiek 2). Onderzoek dat enige jaren geleden gestart is komt aldaar nu in de fase van "oogsten". Bij Discrete Wiskunde is de output minder dan het vorig jaar. In 1993 werden echter nogal wat nagekomen publicaties geteld. Gerekend naar de hoeveelheid beschikbare onderzoekstijd was deze vakgroep toch bijzonder produktief; 4,4 wetenschappelijke publicaties per full time equivalent onderzoek, tegen een gemiddelde over de hele faculteit van 3,2. Er werden in 1994 maar liefst 20 promoties gedaan, een record voor de faculteit. Lotgevallen W&I 1994 p.2

8 1.2 Onderwijs De aanwezigheid van twee studierichtingen binnen de faculteit biedt goede mogelijkheden voor een speciale profilering. De faculteit heeft in september 1990 de mogelijkheid geschapen voor studenten met meer dan gewone aanleg om met betrekkelijk weinig extra inspanning een gecombineerd programma wiskunde en informatica te volgen zodat de student na de P-fase kan beslissen om de studie in de Technische Wiskunde dan wel in de Technische Informatica voort te zetten. Vanaf september 1992 wordt een gezamenlijk P-curriculum wiskunde en natuurkunde aangeboden. Wiskunde en natuurkunde zijn nauw met elkaar verweven, ook historisch gezien. Enerzijds is een groot deel van de wiskunde duidelijk geïnspireerd door behoeften uit de natuurkunde. Anderzijds blijkt soms de wiskunde op verrassende wijze te anticiperen op de natuurkunde. Zowel bij de wiskundestudie als de natuurkundestudie ontbreekt complementaire kennis. Door een uitgebalanceerde keuze uit zowel het wiskunde- als het natuurkundeprogramma is een apart P-programma samengesteld, dat voor degenen die het aankunnen leidt tot een P-examen in zowel de natuurkunde als de wiskunde. Studenten zijn hierdoor in de gelegenheid hun definitieve studiekeuze na het eerste studiejaar te maken. Binnen de sector Informatica wordt een verkorte 2-jarige opleiding voor HIO-afgestudeerden en m.i.v. september 1992 een verkorte 3-jarige opleiding voor HTO-afgestudeerden aangeboden. In het onderwijsverslag over 1993 werd gesproken over het invoeren van een nieuw basiscurriculum voor Informatica waarin enerzijds onderwijskundige knelpunten opgelost zouden worden en anderzijds een grotere overlap gerealiseerd zou zijn met het wiskundecurriculum. Deze twee specificaties staan op gespannen voet met elkaar, en het heeft dan ook langer geduurd dan oorspronkelijk voorzien alvorens dit curriculum van start kan gaan; bij het einde van de verslagperiode van het huidige verslag is het nieuwe informaticacurriculum nog slechts op hoofdlijnen gereed (overigens is in de eerste paar maanden van het kalenderjaar 1995 zoveel voortgang geboekt dat per 1 mei het curriculum goedgekeurd is in de Faculteitsraad). Het ontwerpen van nieuwe curricula in de verslagperiode heeft een grote inspanning van vele betrokkenen gevergd; dit werd veroorzaakt door het gelijktijdig optreden van veranderingen in een groot aantal randvoorwaarden: de komst van een 5-jarige studieduur voor Technische Wiskunde en Technische Informatica; de overgang op een nieuwe jaarindeling en de start van de Informatica-afstudeervariant Bedrijfsinformatica en het schrijven van zelfstudies t.b.v. de aanstaande visitaties voor Wiskunde en Informatica. Dit alles gevoegd bij de toenemende aandacht die opgeëist wordt door de aanstaande ingrijpende reorganisatie, maakte dat het jaar 1994 een uitputtend onderwijsjaar genoemd mag worden, en de verwachting voor 1995 is in deze zeker niet rooskleuriger. Naast onderwijs in de eigen studierichting verzorgt de faculteit veel serviceonderwijs voor andere faculteiten. De toenemende differentiatie van programma's vereist een op maat gesneden serviceonderwijs aanbod. Teneinde goed op de hoogte te zijn van de wensen dienaangaande voert het faculteitsbestuur sinds 1993 jaarlijks bilateraal overleg met de service-ontvangende faculteiten. Het belang van goede public relations wordt ten volle door de faculteit onderkend. De personele inzet is op het hoge peil (1.5 fte) gecontinueerd. In het kader van de PR heeft de faculteit in 1993 besloten jaarlijks vier studiebeurzen uit te loven voor begaafde studenten die een studie Technische Wiskunde en/of Technische Informatica aan de TUE beginnen. Aan deze beurzen zijn de namen van prof.dr. N.G. de Bruijn en prof.dr. E.W. Dijkstra verbonden. Een beurs bestaat uit twee bedragen van 2500,00. Het eerste bedrag wordt toegekend in het eerste studiejaar, het tweede in het tweede studiejaar, mits het P-examen in één jaar is behaald en de studie aan onze faculteit wordt voortgezet. Aan de Kangoeroewedstrijd voor middelbare scholieren werd door jongeren meegedaan. Dit evenement ter promotie van de Wiskunde werd grotendeels door de faculteit georganiseerd. Lotgevallen W&I 1994 p.3

9 2 Onderwijs 2.1 Inleiding In dit verslag zijn een aantal statistische en kwalitatieve gegevens over de opleidingen opgenomen. Hiervoor is een selectie gemaakt uit de gegevens van het Statistisch Jaarboek Studenten TUE De voor de minister relevante gegevens/kengetallen zullen bovendien opgenomen worden in het Onderwijs Verslag TUE Voor uitvoeriger cijfermateriaal wordt dan ook verwezen naar genoemde edities. Waar relevant wordt ingegaan op de ontwikkelingen die zich hebben voorgedaan in het verslagjaar. 2.I De sector Informatica 2.I.2 Eerste fase onderwijs Initiële opleiding tot informatica-ingenieur. Binnen de sector Informatica worden de volgende opleidingen aangeboden: - de gewone 4-jarige opleiding tot informatica-ingenieur; - een 3-jarige opleiding tot informatica-ingenieur voor afgestudeerden van een HTOopleiding Technische Computertechniek; - een 2-jarige opleiding tot informatica-ingenieur voor afgestudeerden van een HIOopleiding. Het huidige curriculum voor de informatica-opleiding stamt uit In 1993 is het gehele curriculum door de eerste generatie doorlopen. Op grond van de aanbevelingen van de commissie BEGIN die de invoering van het basisdeel van dit curriculum (de eerste 7 trimesters) heeft begeleid, is in '93 een herstructurering van het curriculum uitgewerkt. Het herziene curriculum is echter in 1994 nog niet ingevoerd, omdat eerst onderzocht moest worden of een grotere overlap met het Wiskundecurriculum gerealiseerd kon worden. Door een kleine aanpassing in het 1e jaar is het voor de studenten wel mogelijk om in het tweede jaar voor de nieuwe afstudeerstroom Bedrijfsinformatica te kiezen. Eind 1994 werd steeds duidelijker dat serieus rekening gehouden moest worden met een terugkeer naar een 5-jarig curriculum. De eerste voorstellen hiervoor impliceren een betere spreiding van de stof over de jaren en uitbreiding van stage en afstudeerwerk. Het grote belang dat de maatschappij heeft bij hooggekwalificeerde informatica-ingenieurs rechtvaardigt ten volle de extra inspanningen die de faculteit zich getroost om voornoemde 2- en 3-jarige opleidingen in stand te houden. Sinds het studiejaar bestaat voor studenten de mogelijkheid om een gecombineerde propedeuse Wiskunde en Informatica te volgen. In de statistische gegevens worden deze studenten als informatica-studenten beschouwd. Service-onderwijs Naast de opleiding tot informatica-ingenieur wordt service-onderwijs in de informatica gegeven voor de andere opleidingen van de TUE. De faculteit beschouwt dit als een uiterst belangrijk onderdeel van haar taak. De omvang van het service-onderwijs bedraagt thans ongeveer 3.4 fte. Er zijn verschillende soorten in dit onderwijs te onderscheiden: - inleidend programmeeronderwijs (voor alle faculteiten behalve N) - een substantiële bijdrage aan verplichte vakken en keuze vakken in een studierichting (IT, Wsk en BDK) - min of meer losse vakken, gekozen door enkele studenten uit andere studierichtingen. Lotgevallen W&I 1994 p.4

10 Figuur 1 Sommige opleidingen neigen ertoe om hun eigen inleidend informatica-onderwijs te (gaan) verzorgen. De faculteit vindt dit geen goede zaak. Op het gebied van informatica-onderwijs in de latere fase van de studie meent de faculteit de andere studierichtingen meer te kunnen bieden dan nu wordt gevraagd. De toenemende informatisering van de maatschappij vraagt immers een steeds meer geavanceerde informaticakennis van de afgestudeerden van alle opleidingen. De faculteit staat open voor overleg hierover. In dit overleg heeft de faculteit een open oog voor de wensen van de andere opleidingen. Voor het met succes volgen van keuzevakken bij in de informatica is het echter onontbeerlijk dat de basiskennis door de faculteit Wiskunde en informatica wordt aangebracht. Instroom en doorstroom studierichting Technische Informatica In figuur 1 zijn de aantallen eerstejaars studenten informatica over de afgelopen 11 jaar weergegeven. Uit het overzicht blijkt dat de instroom sinds 1987 afneemt en in 1994 tot 68 is gedaald. De TUE als totaal kende tot nu toe in 1990 de grootste instroom. De daling van het aantal eerstejaars informatica-studenten kan toegeschreven worden enerzijds aan de afname van de eerstejaars populatie, anderzijds aan een afnemende belangstelling voor exacte studies bij aankomende studenten. De instroom in 1994 is t.o.v. de instroom in 1993 weer teruggelopen en de vooraanmeldingscijfers voor 1995 duiden op een verdere afname van het aantal eerstejaars. In 1994 zijn geen vrouwelijke studenten gestart met de opleiding. Gemiddeld over de laatste 11 jaar bedraagt het percentage vrouwelijke 1e jaars 9. In de jaren 1990, 1991, 1992, 1993 en 1994 zijn respectievelijk 4, 12, 14, 10 en 16 studenten gestart met het gecombineerde propedeuse-programma. In 2.W.2.1 is aangegeven welke resultaten deze studenten behaald hebben. Lotgevallen W&I 1994 p.5

11 Figuur 2 In figuur 2 is de frequentieverdeling van het gemiddelde VWO-eindexamencijfer van de eerstejaars studenten informatica met een VWO-opleiding weergegeven. Uit het overzicht blijkt dat de informatica-opleiding studenten trekt met een hoger gemiddeld eindexamencijfer dan de gemiddelde TUE eerstejaars student. Toch heeft ruim 34% van de eerstejaars een gemiddeld eindexamencijfer onder de 7. Voor de exacte vakken die alle eerstejaars met VWO gevolgd hebben is de situatie als volgt: voor natuurkunde heeft 13.6% minder dan een 7, voor wiskunde B heeft 15.9% minder dan een 7. Van de 35 eerstejaars die scheikunde in hun pakket hadden heeft 17.1% minder dan een 7. Van de 12 eerstejaars die biologie in hun pakket hadden heeft 25% minder dan een 7. De waarschuwing van de Technische Universiteiten aan aspirant-studenten voor de geringe slaagkans bij een cijfer lager dan een 7 voor de wiskunde en/of exacte vakken is blijkbaar ook dit jaar door een niet onaanzienlijk deel van de eerstejaars genegeerd. Op grond van dit verschijnsel heeft de Visitatie commissie Wiskunde en Informatica in 1990 geconcludeerd dat men moet verwachten dat het studierendement geen maatstaf is voor de kwaliteit van het onderwijs. De vrije studenteninstroom impliceert tevens dat het hanteren van streefrendementen voor het propedeutisch examen niet erg zinvol is. Lotgevallen W&I 1994 p.6

12 In figuur 3 zijn de aantallen ingeschrevenen over de jaren 1983 tot en met 1994 weergegeven. Sinds 1982 is het aantal ingeschrevenen gegroeid tot en met 1988; sindsdien neemt dit aantal af. Figuur 3 Rendementen De P-rendementen In figuur 4 zijn de P-rendementen van de afgelopen 5 jaren weergegeven. De generatie 1988 was de laatste generatie in het oude studieprogramma. Dit studieprogramma werd herzien mede vanwege het lage P-rendement na 1 jaar. De extra begeleiding die deze bezemklas heeft ontvangen heeft mogelijk een positief effect gehad op de studieresultaten. Het P- rendement na 1 jaar van de generatie 1989 (het nieuwe curriculum) is iets lager dan dat van de generatie De generaties 1990 en 1991 hebben een zeer bevredigend P-rendement na 1 jaar (oplopend van ca. 30% tot 40%) behaald. Het P-rendement van de generatie 1993 blijft weer achter bij de voorgaande jaren. De indruk bestaat dat deze generatie bestaande uit verhoudingsgewijs zeer goede studenten de zwaarte van de opleiding enigszins onderschat heeft. Lotgevallen W&I 1994 p.7

13 Figuur 4 Het P-rendement na 1,5 jaar wijkt de laatste jaren nauwelijks af van het P-rendement na 1 jaar. Dit komt omdat de studenten worden aangemoedigd zoveel mogelijk herkansingen te benutten in de zomer. Bij vakken die overblijven zijn vooral vakken uit het lentetrimester die dán getentamineerd worden. Het P-rendement na 2 (of meer) jaren fluctueert rond de 60%. PP-rendementen In figuur 5 zijn de PP-rendementen vanaf 1985 weergegeven. Uit de figuur blijkt dat slechts een gering percentage van de studenten erin slaagt de D-fase in de nominale tijd te doorlopen. Toch is er vanaf de generatie 1986 tot en met de generatie 1991 een stijging van het percentage "nominaal" studerenden (van 5% tot 15%). Het merendeel van de studenten heeft 4 jaren nodig om de PP-fase te doorlopen en een niet onaanzienlijk deel zelfs 5 jaren of meer. Redenen hiervoor zijn dat sommige trimesters overvol zijn (b.v. trimester 3.2) en dat het afstudeerwerk veelal langer duurt dan de nominale 6 maanden. Op advies van de toenmalige SI wordt de bovenbouw thans gestroomlijnd. Vanaf het eerste cohort (generatie 1983 volgens de gehanteerde definitie) is het PP-rendement na 5 jaren of meer nooit lager dan 80% geweest. Lotgevallen W&I 1994 p.8

14 Figuur 5 Afgelegde examens In de periode hebben 44 studenten (41 mannen en 3 vrouwen) hun propedeutisch examen en 92 studenten (85 mannen en 7 vrouwen) hun post propedeutisch examen behaald. Ten opzichte van 1992 daalde het aantal behaalde propedeutische examens van 70 tot 44. Het aantal behaalde postpropedeutische examens daalde van 95 tot 92. Kwaliteitsbewaking Bij de kwaliteitsbewaking van het onderwijs speelt de Opleidingscommissie (voorheen Studierichtingscommissie) een belangrijke rol. In het verslagjaar heeft de Opleidingscommissie Informatica (OCI) het curriculum geëvalueerd volgens een nieuwe opzet. Deze evaluatie is verder verfijnd t.o.v. het voorbijgaande jaar. Het rapport geeft inzicht in het selecterende, oriënterende en verwijzende aspect van de propaedeuse en de onderwijskwaliteit en de studeerbaarheid in het basisdeel. Middels dit instrument kunnen belemmeringen in de studievoortgang van de studenten opgespoord en verminderd worden. Lotgevallen W&I 1994 p.9

15 Zoals reeds is aangegeven is in 1993 een aanpassing van het curriculum voorgesteld ter verbetering van de studeerbaarheid. Deze plannen zullen nu bijgesteld moeten worden vanwege de herinvoering van de 5-jarige cursusduur. Het 5-jarig curriculum start met ingang van het studiejaar De in het studiejaar opgezette intensievere begeleiding van de eerstejaars studenten is met ingang van het studiejaar uitgebreid tot het zogenaamde tutor-stelsel. De eerstejaars worden in groepjes begeleid door een staflid tijdens wekelijkse bijeenkomsten. Doel is de studenten te stimuleren vanaf het begin serieus te studeren. Bijkomend voordeel is dat zeer snel ingegrepen kan worden als er zich problemen voordoen t.a.v. studiemateriaal, docenten of roosters. De vermindering van de begeleiding vanaf het derde jaar (minder instructies) heeft geen negatieve effecten teweeg gebracht en is eveneens voortgezet. 2.I.3 Het tweede fase onderwijs sector Informatica Promoties In 1994 vonden 8 promoties plaats, allen mannen, waarvan 4 gefinancierd op de eerste, 3 op de tweede en 1 op de derde geldstroom. 7 promoties werden intern voorbereid, 1 extern. Het aantal promoties is in vergelijking met 1993 gelijk gebleven. Aan het eind van het verslagjaar waren 24,4 aio/oio plaatsen binnen de sector Informatica bezet, waarvan 14,4 aioplaatsen uit de 1 e geldstroom (inclusief facultaire marge, de centrale beleidsruimte en 2,4 aioplaatsen uit het SOBU) en 10 oio-plaatsen uit de 2 e en 3 e geldstroom. De faculteit wil i.v.m. de bezuinigingen het aantal 1 e geldstroom aio's terugbrengen tot de verplichte 9 aio's. Overigens streeft de faculteit ernaar het aantal aio/oio's te handhaven op 24 à 30, zodat uit deze pool 6 à 7 promoties per jaar tot stand komen. Ontwerpersopleiding Technische Informatica De door de CCTO in 1993 gecertificeerde ontwerpersopleiding Technische Informatica leidt in twee jaar op tot ontwerper van gegevensverwerkende systemen voor technische toepassingen. Uitgangspunt hierbij is het streven naar enerzijds een goede theoretische fundering in de vorm van specificatie- en ontwerpmethoden, en anderzijds praktische oefening door werken aan een groot project. Gestreefd wordt naar een instroom in deze opleiding van 30 cursisten per jaar. Het aantrekken van goede cursisten blijkt geen probleem te zijn. Het aantal twaio's in dienst bedroeg op 31 december De instroom bedroeg 27 twaio's, 21 twaio's hebben hun diploma behaald. Er is een uitstekende samenwerking met het bedrijfsleven, waarbij ook cursussen vanuit het bedrijfsleven worden verzorgd. 2.I.4 PAO-cursussen In 1994 werden de volgende PAO-cursussen verzorgd: - Koppelen van database systemen; - Object-oriented methods; Lotgevallen W&I 1994 p.10

16 Mede verzorgd werden de volgende PAO-cursussen: - Engineering data management. - Lean Information Management. - Specificeren en simuleren van systemen. 2.W De sector Wiskunde De sector wiskunde verzorgt veel onderwijs. Ten eerste het eigen eerste fase onderwijs, maar daarnaast zijn er omvangrijke andere taken; het serviceonderwijs voor andere studierichtingen, tweede fase onderwijs en enig contractonderwijs. Binnen het tweede fase onderwijs wordt onderscheiden de ontwerpersopleidingen Wiskunde voor de Industrie en de bijdrage aan Logistieke besturingssystemen. Daarnaast is er de lerarenopleiding. Tenslotte worden promovendi begeleid. 2.W.2 Eerste fase onderwijs Gecombineerde propedeuses In het studiejaar is de mogelijkheid geschapen voor studenten om in een jaar zowel hun propedeuse wiskunde als hun propedeuse Informatica te behalen middels een aangepast programma. Van deze mogelijkheid maakten het eerste jaar 4, het tweede jaar 13 studenten gebruik; in het studiejaar startten 14 studenten met dit programma. Van hen besloten 5 studenten tijdens het jaar over te stappen naar Informatica, 4 studenten gingen alleen verder met Wiskunde. Voor hebben 10 studenten zich aangemeld voor de gecombineerde Wiskunde/Informatica variant. Van deze 10 studenten zijn er tijdens het 1 e jaar 6 verder gegaan met Informatica en 2 met alleen Wiskunde. De overige 2 studenten hebben het dubbele p Wsk/I behaald. In het studiejaar 94/95 zijn 16 studenten aan de dubbele propedeuse Wsk/I begonnen. Tabel 2W2.1 Overzicht gecombineerde propedeuse Wiskunde/Informatica Wsk/I begonnen behaald behaald behaald Wsk/I Wsk I 90/91 91/92 92/93 93/94 94/ Met ingang van is de tweede gecombineerde propedeuse gestart: wiskundenatuurkunde. Dit zware programma trok ondanks het feit dat er vrijwel geen publiciteit aan gegeven was 13 studenten. Zij hadden vrijwel allemaal de vereiste (maar niet verplichte) hoge eindexamencijfers. Van deze studenten zijn er twee gestopt met zowel Lotgevallen W&I 1994 p.11

17 wiskunde als Natuurkunde; één student is tijdens het jaar overgestapt op het Natuurkundeprogramma. De overige 10 studenten hebben het dubbele P behaald. In totaal 3 studenten hebben besloten na hun dubbele P verder te gaan met Wiskunde. Voor hebben zich 10 studenten voor de dubbele P met Natuurkunde aangemeld. Van hen is 1 student zowel met Wiskunde als Natuurkunde gestopt, 3 studenten zijn alleen doorgegaan met Natuurkunde; 5 studenten hebben inmiddels de 2 propedeuses gehaald. Naar verwachting zal 1 student dit alsnog behalen. In het studiejaar 94/95 zijn 6 studenten met deze combinatievariant begonnen. (zie tabel 2W2.2). Tabel 2W2.2 Overzicht gecombineerde propedeuse Wiskunde/Natuurkunde Wsk/N begonnen behaald behaald behaald Wsk/N Wsk N 92/93 93/94 94/ De verroostering van al deze combinaties leverde spanningen op. Voor de studenten die tevens de propedeuse natuurkunde doen is door de coördinator van dit programma een enkele instructie vervangen door aparte begeleidingsuren. Dit combinatie-programma is een uitwerking van de aanbeveling uit het visitatierapport over wiskunde waarin gesteld wordt dat het goed zou zijn wiskundestudenten meer in aanraking te laten komen met wetenschapsgebieden waar de wiskunde toegepast wordt. Instroom en doorstroom gegevens De cijfers over de instroom in de wiskunde propedeuse worden door de combinatieprogramma's enigszins vertroebeld. In de statistische gegevens komen bij de gegevens over wiskunde alleen de studenten terecht die de gewone (enkelvoudige) propedeuse gekozen hebben. De tabellen in het Statistisch jaarboek van de TUE zijn op die deelpopulatie gebaseerd. De instroom schommelde de laatste jaren rond de 40 eerstejaars (zie figuur 6). Dit jaar schreven slechts 32 studenten zich voor de opleiding Technische Wiskunde in, waaronder 6 vrouwen (19%). Lotgevallen W&I 1994 p.12

18 Figuur 6 figuur 7 Lotgevallen W&I 1994 p.13

19 Van de studenten die in 1991 met hun wiskundestudie begonnen, behaalde 44% het propedeutisch examen na 1 jaar. Dit is een uitschieter gebleken; in 1992 was het vergelijkbare cijfer 33% (zie figuur 7). Het p-rendement van de wiskundeopleiding ligt na twee jaar iets hoger dan het TU-gemiddelde. Het pp-rendement van de voorgaande 5 cohorten studenten is grafisch weergegeven in figuur 8. Het schommelt de laatst jaren rond de 90%. De cijfers hebben voornamelijk betrekking op het oude doctoraal programma. De generatie 1989 is de eerste die in het nieuwe curriculum studeert. Voor meer cijfermatige gegevens wordt de geïnteresseerde lezer verwezen naar het Statistisch jaarboek van de TUE. Voor vele van de aldaar gepresenteerde getallen geldt het genoemde voorbehoud; de getallen zijn gebaseerd op de populatie die zich alleen voor wiskunde inschreef. figuur 8 Service-onderwijs Naast onderwijs voor de wiskundestudenten levert de faculteit een bijdrage in de curricula van alle andere studierichtingen op de TUE. Zo verzorgt de sector wiskunde niet slechts voor de 175 "eigen" studenten onderwijs (zie figuur 9), maar voor rond de 2500 (zie figuur 10). Alle eerste jaars van de TUE ontvangen wiskunde-onderwijs. Daarnaast vrijwel alle tweede jaars en een aantal derde jaars. Lotgevallen W&I 1994 p.14

20 De verminderde instroom van de instelling als geheel komt daardoor hard aan in de sector Wiskunde. In het verslagjaar is veel tijd gestoken in een visie op de toekomst in het licht van de verminderde inkomsten. figuur 9 figuur 10 Lotgevallen W&I 1994 p.15

21 Ontwikkeling rond het onderwijs Naar aanleiding van het rapport van de Commissie Wijnen (studeerbaarheid) is een evaluatie uitgevoerd over de eerste twee studiejaren. De conclusies uit deze evaluatie zijn waar mogelijk geïmplementeerd. Er werden echter ook zaken voorgesteld die een ingrijpende curriculumwijziging met zich mee zouden brengen. Deze aanbevelingen zijn meegegeven aan de Commissie "Overlap". Deze diende de curricula van de propedeuse Technische Wiskunde en Technische Informatica beter op elkaar af te stemmen. Aan het eind van het verslagjaar lag daarvoor een concept. Parallel hieraan is in het verslagjaar begonnen met het opzetten van een schets voor het 5-jarig curriculum. Er is een notitie over verschenen en er is een commissie ingesteld met de opdracht de post-propedeutische fase op een 5-jarige leest te schoeien. 2.W.3 Tweede fase opleidingen Tweede fase lerarenopleiding De universitaire lerarenopleidingen hebben twee jaar geleden een visitatie gehad. Op basis van het rapport van deze commissie werd de aanbeveling gedaan het aantal opleidingen in te krimpen. Bij het eerste uitwerkingsvoorstel was er geen opleidingscapaciteit meer voorzien voor de faculteit Wsk/I aan de TUE. Slechts aan algemene universiteiten zou een eerstegraads lerarenopleiding blijven. Tegen deze ontwikkeling is met succes protest aangetekend. Het aantal studenten dat voor de eerstegraads lerarenopleiding wiskunde kiest (aan de TUE zowel als landelijk) is zorgelijk klein: aan de faculteit rondden in het verslagjaar 4 mensen de opleiding met succes af. Ultimo 1994 stonden 6 cursisten voor deze opleiding aan de TUE ingeschreven. Ontwerpersopleiding Wiskunde voor de Industrie De opleiding is gericht op het leveren van een wiskundige bijdrage aan het ontwerpen van industriële produkten en/of bedrijfsprocessen. Aandacht wordt besteed aan een verscheidenheid van wiskundige technieken, aan het ontwikkelen, gebruiken en analyseren van mathematische modellen, aan de aansluiting met natuurwetenschappen, techniek en bedrijfswetenschappen en aan werken in interdisciplinaire teams. Iedere cursist doet tevens buitenlandse ervaring op. De opleiding is opgezet en wordt verzorgd door de Faculteit Wiskunde en Informatica in samenwerking met in principe alle andere faculteiten. De opleiding is er één van een groep soortgelijke opleidingen in West-Europa, waarbinnen onder de auspiciën van het European Consortium for Mathematics in Industry (ECMI) uitwisseling en verdere samenwerking plaats vindt. Afgelopen jaar rondden 14 cursisten de opleiding met succes af (12 mannen en 2 vrouwen). In het kalenderjaar 1994 startten 13 personen met de opleiding. Eind 1994 waren er 21 cursisten. Promoties Voor elke promovendus wordt een begeleidingsplan opgesteld. Voor de meerderheid van de promovendi in de sector wiskunde komt dit plan tot stand binnen de kaders van (de in Lotgevallen W&I 1994 p.16

22 oprichting zijnde) onderzoekscholen. Daarnaast wordt van aio-netwerken geprofiteerd. Tabel 2.W.3.1 AIO bestand sector wiskunde op 31 december 1994 vakgroep A B&S DW 1e geldstroom 7* 5,5** 4 vacature - 1-2e geldstroom e geldstroom 3* 2,5 - vacature Vacature 1 1 Totaal 16,5 8 5,5 Totaal 2 30 * 2 AIO's zijn deels uit de eerste en deels uit de derde geldstroom gefinancierd. ** Inclusief 1 SOBU-plaats; 1 andere plaats wordt deels extern gefinancierd. In het kader van de reorganisatie is in het verslagjaar besloten het aantal AIO's dat rechtstreeks door de faculteit betaald wordt terug te brengen van 16,5 naar 12. In 1994 zijn 5 promovendi gestart met hun opleiding; er vonden 12 promoties plaats. Van de promovendi is 20% vrouw. Dit komt overeen met het percentage vrouwen onder de eigen afgestudeerden van de 1e fase opleiding van de laatste 5 jaar (29 vrouwen in een populatie van 159 = 18,2%). 2.W.4 Cursussen in de derde geldstroom Na de slechte resultaten in 1993 zijn er geen derde geldstroomcursussen georganiseerd. Voor 1995 zijn de verwachtingen over de belangstelling voor cursussen beter. 2.5 Kwaliteitsbewaking De studievoortgang van zowel individuele studenten als cohorten studenten wordt bewaakt door enerzijds de coördinator voor de propedeuse, en anderzijds de coördinator van de PP-fase. Voor de gecombineerde propedeuses zijn aparte coördinatoren benoemd. Voor de signalering worden naast persoonlijke gesprekken, de gegevens van het studievoortgangsregistratiesysteem gebruikt. Verder wordt er in de eerste twee studiejaren regelmatig en in de hogere jaren incidenteel geenquêteerd over de studie. Tenslotte kent de faculteit een actieve studievereniging GEWIS. Via haar onderwijscommissaris vervult deze vereniging in samenwerking met de studentenraad een signalerende taak ten aanzien van het onderwijs. Deze "informele" kwaliteitsbewaking wordt positief gewaardeerd. Al sinds jaren geeft de studieadviescommissie van elke studierichting een studieadvies aan eerstejaars studenten. De commissie komt na elke tentamenperiode bij elkaar en geeft elke student een advies over de studievoortgang. Na het eerste jaar geeft de commissie Lotgevallen W&I 1994 p.17

23 een studieadvies (A,B,C of D advies). Een A of B advies impliceert dat de student geschikt is voor de studie en deze ook in een normaal tempo kan voltooien. Onder meer de vaste instructeurs van de informatica-instructies en begeleiders van het wiskundepraktikum hebben zitting in deze commissies. Zij kennen de studenten individueel, en brengen waar relevant de nodige nuancering op de tentamengegevens aan. Uit de bijgaande tabel moge blijken dat de voorspellende waarde van deze adviezen voor de Wiskundeopleiding groot is. Tabel 2.5.1a Gemiddelden van de Wiskundegeneraties 1986 tot 1992 Advies % dat de propedeuse gehaald heeft A 100 B 100 C 40 D 15 Tabel 2.5.1b Gemiddelden van de Wiskundegeneraties 1986 tot en met 1989 Advies % dat het PP gehaald heeft A 88 B 61 C 15 D 4 Lotgevallen W&I 1994 p.18

24 3 Onderzoek Hoogtepunten in het verslagjaar In het verslagjaar vonden 20 promoties plaats, een record voor de faculteit. Op 22 april werd het symposium Mathematical Problems in Glass Processing gehouden, georganiseerd door de Numerieke Wiskunde groep. Dit symposium trok internationale belangstelling; 60% van de bezoekers kwam uit de industrie. Op 11 mei vond de Kick-off Meeting van IPA plaats. Dr. John Einmahl werd verkozen tot 'Fellow of the Institute of Mathematical Statistics'. Het fellowship wordt verleend als erkenning van zijn 'outstanding research in the theory of empirical and quantile processes, random censoring, extreme value theory, spacings, and non-parametric statistics'. Marco Verhoeven en Pieter Swinkels slaagden erin een forse verbetering te realiseren in het handelsreizigersprobleem. British Telecom, de oude recordhouder, had een algoritme ontwikkeld dat steden in 44 uur met een foutmarge van 4% aan elkaar knoopte. Daarbij gebruik makend van neurale netwerken. Nu is het met de hulp van de parallelle computer mogelijk in één uur de kortste route te vinden langs steden, met een foutmarge van 2.5%. De afstudeerscriptie van mw. C.M.H. Kuypers, Determination of a Time-optimal Movement Strategy of a Step and Scan Wafer Stepper, werd bekroond met de VVS-prijs. De afstudeerscriptie van M.J. Noot over electro-chemisch boren werd bekroond met de Mignotprijs voor de beste afstudeerscriptie in de industrie in Zuid Nederland. Dit afstudeerwerk kreeg tevens de Hansjörg Wacker Memorial prize Deze prijs wordt in Europees verband (ECMI) toegekend aan ontwerpen van uitstekende kwaliteit in principe van de (post-doctorale) ontwerpersopleiding. Dit afstudeerverslag had echter al die kwaliteit. 3.1 Beschrijving van het gevoerde onderzoekbeleid op facultair niveau; algemeen Het onderzoek van de faculteit is gericht op industriële en maatschappelijke toepassingen van de wiskunde en de informatica. De faculteit streeft ernaar dat de wiskundesector zich nadrukkelijker ontwikkelt als een wiskundig centrum in een technische omgeving. Zie bijvoorbeeld de aansluiting bij het Stevin Centrum en BETA. Via het Instituut Wiskundige Dienstverlening Eindhoven (IWDE) bestaan veel contacten met het bedrijfsleven. De faculteit kiest met betrekking tot het wetenschappelijk onderzoek voor die terreinen waar het duidelijk is dat zij de mogelijkheid heeft onderzoek op internationaal niveau te bedrijven. De oprichting van de onderzoekschool EIDMA getuigd hiervan. Grote waarde hecht de faculteit ten slotte aan het samenwerkingsverband ECMI (European Consortium for Mathematics in Industry), in het kader waarvan de ontwerpersopleiding Wiskunde voor de Industrie wordt gegeven. Dit consortium heeft ten doel het gebruik van wiskundige modellen in de industrie te bevorderen, en industriële wiskundigen op te leiden om aan de groeiende vraag naar zulke experts tegemoet te komen, een en ander op Europese schaal. Het informatica-onderzoek van de faculteit richt zich op het specificeren, ontwerpen en het construeren van systemen en programma's. De zwaartepunten van het informatica-onderzoek blijven programmeren, parallellisme en informatiesystemen. De aandacht voor het deelgebied technische toepassingen binnen informatiesystemen zal toenemen en een nauwere samenwerking met de wiskundesector en de andere faculteiten wordt beoogd. Lotgevallen W&I 1994 p.19

25 De faculteit heeft tot vorig jaar een krachtig stimuleringsbeleid m.b.t. onderzoek gevoerd. De aan de faculteit toegewezen middelen werden gesplitst in een vast deel ter financiering van structurele taken en een met de toewijzing fluctuerend deel (marge) ter financiering van tijdelijke activiteiten. Deze marge werd aangewend om extra aio's, research fellows en postdocs aan te stellen. De faculteit heeft 21 structurele aio-plaatsen beschikbaar. Eind december 1993 waren 30 aio-plaatsen op de eerste geldstroom bezet. Dat is 6 minder dan 1 jaar daarvoor het geval was. In het verslagjaar is onder druk van de bezuinigingen besloten de financiering van bovengenoemde tijdelijke activiteiten te beëindigen. 3.2 Onderzoekscholen In tabel 3.2 is een samenvattend overzicht over de onderzoekscholen waar de faculteit bij betrokken is en de deelnemers aan elke school opgenomen. Circa 90% van het onderzoek in de sector Wiskunde was de afgelopen jaren vastgelegd in de volgende VF-programma's; - Discrete structuren - Toepassingsgerichte analyse - Besliskunde en Stochastiek - Informatiesystemen (wiskundedeel). In het verslagjaar is dit omgevormd naar de nieuwe structuur van onderzoekscholen. Hierbij is het tot een nieuwe ordening gekomen. De sector Wiskunde is betrokken bij de volgende onderzoekscholen: - EIDMA (penvoerder), - Stevin Centrum, - BETA, - DISC. Voorts is aansluiting bij het Thomas Stieltjes Instituut gezocht. De faculteit is penvoerder van de onderzoekschool 'Euler Institute for Discrete Mathematics and its Applications' (EIDMA). EIDMA werd in het verslagjaar officieel opgericht. De onderzoekschool EIDMA heeft als voornaamste doelstelling het hoogwaardige onderzoek in de discrete wiskunde en haar toepassingen verder uit te bouwen. Daarnaast beoogt de school richting te geven aan de onderzoeksinspanning van de deelnemers en de onderlinge wetenschappelijke samenwerking te bevorderen. De drie Nederlandse technische universiteiten brengen de grootste relevante onderzoeksgroepen in en zijn derhalve opgetreden als oprichters. De TUE is de grootste participant. Met het CWI, EUR en KUB zijn samenwerkingsovereenkomsten uitgewerkt. Tevens participeren de universiteiten van Brussel, Gent en Leuven (België) en van Essen en Rheinland Westfalen (Duitsland) in deze school. De onderzoekschool 'Stevin Centrum' heeft als onderzoekgebied de grondslagen van de ingenieurswetenschappen en stelt zich ten doel de verdere integratie van disciplines zoals mechanica, stromingsleer, meet- en regeltechniek en numerieke analyse. Deze onderzoekschool bouwt voort op reeds bestaande samenwerking tussen W, N, T en Wsk&I. De faculteit W treedt als penvoerder op. Zowel de vakgroep Analyse als de vakgroep Informatica leveren een bijdrage aan deze school. Tabel 3.2 Overzicht van onderzoekscholen waar de faculteit Wsk/I van de TUE bij betrokken is: de onderstreepte deelnemer is penvoerder van betreffende onderzoekschool. Stand van zaken eind Lotgevallen W&I 1994 p.20

26 Naam Oprichtings/erkennings fase Deelnemers BETA i.o. Fac. Bdk & Wsk/I Institute for Business contacten Min. van Econ. Zaken UT, TUD, Engineering and Technology Application Wageningen. EIDMA opgericht 4/5/1994 TUE fac.wsk/i,e, Euler Institute for Discrete Stimulans TUD, UT; CWI Mathematics and its Applications TUE-onderzoeksschoolsubsidie e.a. KNAW-aanvraag '95 DISC i.o. UD Onderzoekschool voor KNAW-aanvraag '95 UT, TUE Systeemtheorie en startsubsidie Regeltechniek v.d. TUD Stevin Centrum opgericht Fac. W TUE-erkend Wsk/I, N, T + subsidie Stieltjes Institute KNAW-erkend '94 UvA, VU, Stimulans '92 TUD, RUL, EUR; CWI Tinbergen Institute sinds 1987 Erasmus, KNAW-erkend UvA, VU (Leiden). IPA i.o. TUE, VU, Instituut voor Utrecht, UT, Programmatuurkunde en Nijmegen, RU, Algoritmiek SIKS i.o. VU, UvA, School voor Informatie- KUB, RULi, en Kennissystemen TUE, RUL, UT IVO i.o. Fac. W Eindhovense School voor Alle faculteiten Technologisch Ontwerpen TUE OTI i.o. UT Onderzoeksschool TUE, CWI, TRC, Telematica en TUD, RUL Informatietechnology Vanuit het VF-programma Besliskunde en Stochastiek wordt actief deelgenomen aan de oprichting van BETA, een onderzoekschool op het gebied van de beheersing, besturing en inrichting van primaire bedrijfsprocessen. Het penvoerderschap van deze op te richten onderzoekschool zal liggen bij de Eindhovense Bedrijfskunde faculteit, terwijl naast Eindhovense wiskundigen en informatici, ook Twentse bedrijfskundigen, werktuigbouw- Lotgevallen W&I 1994 p.21

27 kundigen en informatici mee zullen doen. Aansluiting van andere Twentse, maar ook van Delftse en Wageningse collega's ligt in de lijn der verwachting. De groep Systeemtheorie is betrokken bij DISC (Dutch Institute of Systems and Control). Deze school is tamelijk omvangrijk (meer dan 100 promovendi). Het instituut profileert zich als Nederlands onderzoekinstituut en onderzoekschool voor Systeemtheorie en Regeltechniek. De faculteit der Werktuigbouwkunde en Maritieme Techniek van de TU Delft is penvoerder van deze school. Zoals reeds gesteld, richt het informatica-onderzoek van de faculteit zich op het specificeren, ontwerpen en construeren van systemen en programma's. Deze omschrijving laat ruimte voor de behandeling van zowel theoretische als praktische aspecten, maar het onderzoek vraagt om een ingenieursattitude. Bij de onderwerpskeuze laat de faculteit zich in de eerste plaats leiden door de behoeften die de informatisering van de maatschappij heeft aan hoogwaardig technologisch onderzoek op het gebied van de informatica. De zwaartepunten binnen het informaticaonderzoek vinden hun weerslag in onderstaande VF-programma's: - Programmeren - Parallellisme - Informatiesystemen (informaticadeel). De vakgroep Informatica is als penvoerder intensief betrokken bij de oprichting van de onderzoekschool IPA, Instituut voor Programmatuurkunde en Algoritmiek. Deze onderzoekschool i.o. stelt zich primair tot doel een post-doctorale onderzoekersopleiding (Programmatuurkunde en Algoritmiek) te ontwikkelen. Daarnaast ziet de onderzoekschool het als haar voornaamste taak het onderzoek op het gebied van de programmatuurkunde en algoritmiek te coördineren en (inter)nationale samenwerking en uitwisseling op dit gebied van de informatica, te organiseren en te bevorderen. Hierbij wordt onder programmatuurkunde en algoritmiek verstaan: de bestudering en ontwikkeling van formalismen, methoden en technieken voor het ontwerp, de analyse en de constructie van programmatuur en programmatuurcomponenten. Deze onderzoekschool bouwt voort op een reeds bestaande samenwerking tussen de TUE en de UU, maar is uitgebreid met participanten vanuit de UT, KUN, RUL, CWI/UvA en CWI/VU. Het merendeel van de onderzoekscapaciteit van de vakgroep Informatica zal in deze school ondergebracht worden. Vooruitlopend op de formele oprichting, naar verwachting medio 1995, heeft IPA al verschillende activiteiten opgezet, zoals een Kick-off meeting voor de partners en een zomerschool voor de aangesloten aio's. Een STIMULANS-aanvraag van IPA werd, hoewel goed beoordeeld, niet gehonoreerd. Van het CvB werd een opbouwsubsidie van 200 kfl ontvangen. De oprichting van de onderzoekschool Informatie- en KennisSystemen (SIKS) is in voorbereiding. Deze onderzoekschool beoogt naast het bieden van een post-doctorale opleiding op het gebied van gegevensverwerkende systemen het onderzoek op dit terrein te combineren. Hierbij moet gedacht worden aan de deeldisciplines informatiesystemen, gegevensbanken, kennissystemen en toepassingsgerichte software engineering. In deze onderzoekschool participeren de UvA, VU, KUB, TUE, UT, RUL, CWI en RL. Onderzoek van de vakgroep Informatica op het terrein van informatiesystemen en databases zal in deze onderzoekschool ingebracht worden. Hiernaast wordt in geringe mate in de onderzoekschool voor Telematica en Informatie Lotgevallen W&I 1994 p.22

28 Technologie, OTI, i.o. geparticipeerd. Deze onderzoekschool richt zich op het ontwerp en de implementatie van complexe telematica en Informatie Technologie systemen die geïntegreerd zijn in de gebruikersomgeving en stelt zich tot doel op dit terrein een post-doctorale opleiding aan te bieden, alsmede onderzoeksprojecten te realiseren. Zoals reeds vermeld participeert de vakgroep Informatica in de onderzoekscholen Stevin Centrum en BETA reeds vermeld. Voorts worden in het kader van het IVO (onderzoekschool i.o.) door de faculteit de tweede fase ontwerpersopleidingen `Wiskunde voor de Industrie' en `Technische Informatica' verzorgd. Ook is de faculteit betrokken bij enkele andere ontwerpersopleidingen. De studenten van deze opleidingen nemen via stages deel aan het onderzoek, hetzij in de industrie hetzij binnen de faculteit (bijvoorbeeld door het ontwerpen van software ten behoeve van het onderzoek). 3.3 Bevordering en beheersing van de onderzoekkwaliteit De kwaliteit van het onderzoek is het afgelopen jaar vooral gestimuleerd door het verbeteren van de omstandigheden: de bibliotheek werd uitgebreid en de gehele faculteit werd gehuisvest in 4 verdiepingen van het hoofdgebouw. Hier is ook, meer dan voorheen, plaats gemaakt voor het ontvangen van gasten. Van de oprichting van de onderzoekscholen wordt een kwaliteitsimpuls verwacht: nieuwe samenwerkingen werden aangegaan. Toch is niet de gehele kwaliteitsbewaking in handen van de onderzoekscholen gelegd: hoewel er aan twee onderzoekscholen garanties over de hoeveelheid 1e geldstroompromotieplaatsen afgegeven zijn, zal de eigen Commissie voor de Wetenschapbeoefening de projectvoorstellen voor AIO-plaatsen blijven beoordelen. 3.4 Instellingsbeleidsruimte en beleid ten aanzien van tweede en derde geldstroom Aangezien de faculteit de facultaire beleidsruimte heeft afgeschaft zal het aantal aio's dat gefinancieerd wordt uit de eerste geldstroom snel teruggebracht zijn tot het verplichte minimum van 12 resp. 9 voor de sector Wiskunde en de sector Informatica. Het beleid is erop gericht het aantal aio's uit de tweede en derde geldstroom te doen groeien zodat toch een bij de wetenschappelijke staf passend aantal promoties gerealiseerd kan worden. Buiten de sector Wiskunde waren in het verslagjaar 2 post-docs en 5 research fellows, waarvan 1 KNAW-fellow en 1 gefinancieerddoor het Fonds Xi'an Giatong, aangesteld. Binnen de sector Informatica waren 4 post-docs, waarvan 2 gedeeltelijk door NWO resp. Esprit Bra gefinancieerd, en 2 research fellows aangesteld. Er is voor 4 post-doc plaatsen met succes een beroep gedaan op het stimuleringsfonds van het College van Bestuur voor medefinanciering. Lotgevallen W&I 1994 p.23