ONDERWIJSPROFIEL 2015

Transcriptie

1 ONDERWIJSPROFIEL 2015

2 INLEIDING Alle besturen hebben met de komst van Passend onderwijs zorgplicht. De zorgplicht betekent dat iedere leerling een passende onderwijsplek moet krijgen. De besturen werken samen in het samenwerkingsverband om de zorgplicht te kunnen garanderen. Het samenwerkingsverband (alle besturen) moet zorgen voor een dekkend netwerk. Het samenwerkingsverband maakt via de onderwijsprofielen inzichtelijk hoe zij met de scholen zorgt voor een dekkend netwerk. Het kader voor het onderwijsprofiel wordt op SWVniveau ontwikkeld, zodat er zicht komt op het totale netwerk. De veranderingen zijn een prima gelegenheid om met elkaar een verdere kwaliteitsslag te slaan. De focus ligt op verdere kwaliteitsverbetering. Het Samenwerkingsverband, bestaande uit de samenwerking van schoolbesturen, kan zich verder ontwikkelen in het tijdig signaleren en kan doorgaan met het verbeteren van opbrengstgericht werken in leerresultaten en leerkrachtvaardigheden. In dit Onderwijsprofiel beschrijven we eerst wat een Sterrenschool is, daarna geven we een overzicht van ons onderwijsprofiel. A.Slegers (directeur) Onderwijsprofiel februari 2015 Passend Onderwijs Haarlemmermeer 2

3 1. Sterrenschool Bikube Sterrenschool Bikube is een openbare basisschool in de wijk Bornholm. De school is onderdeel van Stichting Openbaar Primair Onderwijs Haarlemmermeer. Sterrenschool Bikube is een van de drie scholen van de Brede SchoolBornholm. Sterrenschool Bikube is een school met een heel diverse leerlingenpopulatie. Deze diversiteit stelt Sterrenschool Bikube voor de taak een onderwijsaanbod te bieden voor zowel kinderen die op veel onderdelen A+ scoren als voor kinderen die scoren op D en / of E niveau Wat is een Sterrenschool? Een Sterrenschool is een Kindcentrum. Een integraal Kindcentrum waar onderwijs en kinderopvang gezamenlijk werken aan de ontwikkeling van het kind, in één en hetzelfde gebouw. De ambitie van een Sterrenschool is dat leerlingen zich in de eerste plaats optimaal ontwikkelen op het gebied van rekenen, taal en lezen. Kinderen worden gedurende acht jaar begeleid en gaan dan naar het vervolgonderwijs met als bagage een pakket cognitieve, fysieke, sociale en creatieve vaardigheden. De zaakvakken, creatieve vakken en lessen bewegingsonderwijs worden zoveel mogelijk tussen de hoofdvakken door gegeven als afwisseling. Door leerkrachten en leidsters wordt gekeken naar de talenten van kinderen, naar de manier waarop kinderen leren, waar hun belangstelling ligt, waar ze steun nodig hebben en waar ze zelfstandig kunnen/willen werken. Een Sterrenschool is een integraal Kindcentrum dat zich profileert met vijf sterren. * Het hele jaar open; * School en kinderopvang hanteren één pedagogisch beleid; * Nadruk op rekenen, taal en lezen; * Maatwerk voor ieder kind (een persoonlijke leerreis); * Binding met de buurt. Verder kunnen op een Sterrenschool flexibel vakanties worden opgenomen. Met andere woorden: u kunt met uw kinderen buiten de reguliere vakantieweken op vakantie. Onderwijsprofiel februari 2015 Passend Onderwijs Haarlemmermeer 3

4 1.2. Visie Sterrenschool Bikube is een Kindcentrum dat kinderen van 4 tot en met 12 jaar het hele jaar van uur tot uur een sluitend dagarrangement biedt. Binnen dit dagarrangement zijn er drie basisdiensten: kinderopvang, voor en vroegschoolse educatie (vve) en onderwijs. Kinderen werken in de drie basisdiensten aan dezelfde leerdoelen. De leerdoelen omvatten de volgende leergebieden: cognitief, motorisch, creatief en sociaalemotioneel. Een kind op Sterrenschool Bikube is de hele dag bezig met leren, waarbij zoveel mogelijk gewerkt wordt aan een persoonlijke leerreis afgestemd op de mogelijkheden van het kind. Om dit te realiseren houdt Sterrenschool Bikube drie keer per jaar een kind ouder leerkracht gesprek. Zo worden ouders betrokken bij het periodiek vaststellen van de leerreis van hun kind en Sterrenschool Bikube informeert ouders over hun voortgang. ICT speelt een belangrijke rol op Sterrenschool Bikube, omdat het kinderen in staat stelt goed in hun eigen tempo en leerstijl te kunnen leren. Sterrenschool Bikube erkent dat ieder kind talent(en) heeft en besteedt ruim aandacht aan het ontdekken hiervan. Het gebouw is zo ingericht dat het voor kinderen een plezierige omgeving is, ook als ze er dagelijks langere tijd verblijven Missie Sterrenschool Bikube is een vijf sterren kindcentrum waarbij kinderen voorop staan en die ouders ruimte geeft om betrokken te zijn bij de leerreis van hun kind en om bijvoorbeeld hun vakanties te bepalen. Op basis van de visie en de missie geldt: Voor Kinderen: Sterrenschool Bikube streeft als einddoel naar voortgezet onderwijs op zo een hoog mogelijk niveau. Sterrenschool Bikube zorgt dat prestaties van kinderen niet afhangen van hun sociale omgeving. Sterrenschool Bikube spoort achterstanden bij kinderen actief op en probeert deze weg te werken. Sterrenschool Bikube heeft oog voor het individuele kind en zijn functioneren in groepen. Sterrenschool Bikube laat kinderen hun talenten ontdekken. Sterrenschool Bikube laat kinderen samen spelen en samen leren. Onderwijsprofiel februari 2015 Passend Onderwijs Haarlemmermeer 4

5 Sterrenschool Bikube daagt kinderen uit, zodat ze trots op zichzelf kunnen zijn. Sterrenschool Bikube leert kinderen doorzetten en barrières doorbreken. Sterrenschool Bikube laat kinderen doorstromen naar het voortgezet onderwijs zodra ze daaraan toe zijn Sterrenschool Bikube biedt kinderen structuur, zodat zij zich veilig voelen en zich optimaal kunnen ontwikkelen Voor ouders: Sterrenschool Bikube legt afspraken over onder meer de rolverdeling met ouders vast tijdens kindouderleerkrachtgesprekken; Sterrenschool Bikube biedt ouders via de leerkrachten één contactpersoon voor alle informatie over hun kind; Sterrenschool Bikube betrekt ouders bij het periodiek bepalen van de leerreis van hun kind; Sterrenschool Bikube biedt ouders inzicht in de actuele ontwikkeling en resultaten van hun kind; Sterrenschool Bikube biedt ouders ruimte om hun vakanties te bepalen; Bij problemen thuis handelt Sterrenschool Bikube in het belang van het kind Voor de organisatie: Sterrenschool Bikube is een professionele organisatie; Sterrenschool Bikube maakt voor een aantal activiteiten gebruik van vrijwilligers; Sterrenschool Bikube is het hele jaar open (behalve tussen de kerstdagen en Oud & Nieuw); Sterrenschool Bikube hanteert een kwaliteitssysteem voor zijn onderwijs en opvang; Sterrenschool Bikube doet (reflectief) onderzoek en past zich voortdurend aan nieuwe inzichten aan Voor medewerkers: Sterrenschool Bikube investeert in opleiding, scholing en ontwikkeling van zijn medewerkers; Sterrenschool Bikube biedt combinatiefuncties voor opvang en onderwijs op mbo, hbo, en woniveau; Onderwijsprofiel februari 2015 Passend Onderwijs Haarlemmermeer 5

6 Sterrenschool Bikube laat medewerkers samenwerken in diverse samengestelde teams rondom het kind; Sterrenschool Bikube streeft ernaar dat er evenveel mannen als vrouwen werken; Sterrenschool Bikube werkt samen met de relevante organisaties en opleidingsinstituten Voor het gebouw: Het gebouw van Sterrenschool Bikube geeft kinderen een geborgen gevoel; Het gebouw en de inrichting van Sterrenschool Bikube zijn veilig; De inrichting van het gebouw is huiselijk, duurzaam en uitdagend. Onderwijsprofiel februari 2015 Passend Onderwijs Haarlemmermeer 6

7 2. Het onderwijsprofiel Het Samenwerkingsverband Passend Onderwijs Haarlemmermeer beschrijft het onderwijsprofiel als volgt: Een onderwijsprofiel bestaat uit een basiszorg, een breedtezorg en een dieptezorg (zie landelijk referentiekader). In het Samenwerkingsverband Haarlemmermeer spreken we van een basisaanbod, een breedteaanbod en een diepteaanbod en formuleren scholen een plusaanbod. De onderwijsprofielen van de PO, SBO en SO scholen gezamenlijk leveren een onderwijscontinuüm op, waarmee wij alle leerlingen een passend onderwijsaanbod kunnen geven. Het breedte en het plusaanbod op onze scholen is een intensivering van de onderwijsaanpak zoals de school het biedt in het basisaanbod. Dit geldt voor alle vormen van onderwijs. De onderwijsprofielen geven zicht op het onderwijsaanbod voor alle leerlingen in een school. Het onderwijsprofiel moet een zichtbare kwaliteit van onderwijs waarborgen. Een goed gedifferentieerd onderwijsaanbod op de basisschool zorgt ervoor dat veel leerlingen thuisnabij onderwijs kunnen volgen en slechts een beperkt aantal leerlingen een beroep hoeft te doen op het diepteaanbod. Het onderwijsprofiel is een instrument in handen van de schooldirecteur om het onderwijsaanbod gericht te verbeteren. De vaste onderdelen van het Onderwijsprofiel zijn: Planmatig werken; De leerresultaten; Een helder geformuleerd onderwijsaanbod en effectieve methodieken; De bewaking van de leertijd; De instructievaardigheden; Het (pedagogisch) klimaat; Het klassenmanagement. We sluiten aan bij de begrippen in het waarderingskader van de inspectie en bij de vele kwaliteitsinstrumenten. Het zijn die elementen uit het primair proces die direct invloed hebben op de leerresultaten van de leerlingen. Het onderwijsprofiel hangt op deze wijze sterk samen met het onderwijskundig deel van het Schoolplan en de onderdelen uit het kwaliteitssysteem van de school. Op iedere school is in het Onderwijsprofiel beschreven hoe de school deze onderwijskwaliteit definieert en monitort. Onderwijsprofiel februari 2015 Passend Onderwijs Haarlemmermeer 7

8 3. Handelingsgericht werken, Opbrengst gericht werken Handelingsgericht werken Handelingsgericht werken. Op Sterrenschool Bikube hanteren we de 7 uitgangspunten van HGW: 1.Onderwijsbehoeften van de leerlingen centraal stellen. Denk aan de instructie, de leertijd en uitdaging. 2.Afstemming en wisselwerking tussen kind en zijn omgeving: de groep, de leerkracht, de school en de ouders. De omgeving moet goed afgestemd zijn op wat het kind nodig heeft. 3.De leerkracht doet ertoe. Hij kan afstemmen op de verschillen tussen de leerlingen en zo het onderwijs passend maken. 4.Positieve aspecten zijn van groot belang. Dit gaat niet alleen om de positieve aspecten van het kind, maar ook van de leerkracht, de groep, de school en de ouders. Als een leerkracht een negatief beeld heeft van de leerling, dan ziet hij vaak alleen nog maar het negatieve gedrag. Het is belangrijk dat de leerkracht dan zoekt naar positief gedrag, dan zijn er meer mogelijkheden om het probleem op te lossen. 5.Constructieve samenwerking tussen school en ouders. De verantwoordelijkheid voor initiatief ligt bij de school. Maar de school geeft wel de verwachtingen over de verantwoordelijkheid van ouders duidelijk aan. De verantwoordelijkheid wat betreft het maken van huiswerk ligt bij het kind, de ouders en de leerkrachten. 6.Doelgericht werken. Het team formuleert doelen met betrekking tot leren, werkhouding en sociaal emotioneel functioneren. Het gaat hierbij zowel om korte als lange termijndoelen. De doelen worden geëvalueerd volgens de HGWcyclus. Ze worden SMART (specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch, tijdgebonden), geformuleerd. 7.De werkwijze van school is systematisch en transparant. Er zijn duidelijke afspraken over wie wat doet en wanneer. Onderwijsprofiel februari 2015 Passend Onderwijs Haarlemmermeer 8

9 3.1.2.Opbrengstgericht werken Opbrengstgericht werken is er op gericht de onderwijskwaliteit te verbeteren. Leerkrachten stemmen hun onderwijs af aan de hand van gemeten resultaten, op deze manier kan er doelgericht gewerkt worden. Bij opbrengstgericht werken hebben wij hoge verwachtingen van de kinderen. Om dit te kunnen realiseren werken we volgens vastgelegde afspraken aan het verbeteren van de resultaten. Op Sterrenschool Bikube hanteren we het volgende schema: Gegevens verzamelen Analyseren van de gegevens Op basis van de analyse heldere, haalbare doelen formuleren Na het formuleren van de doelen aan de slag Een belangrijk instrument voor het verzamelen van gegevens is ons leerlingvolgsysteem. We maken daarbij gebruik van een toetskalender. Onderwijsprofiel februari 2015 Passend Onderwijs Haarlemmermeer 9

10 3.1.3.HGW Cyclus Periode Activiteiten Documenten voor start schooljaar groepsplannen maken eerste half jaar: groepsplannen voor kleuters op het gebied van taal en rekenen. groepsplannen voor groep 3 tot en met 8 voor begrijpend lezen, technisch lezen, spelling en rekenen. Bij het maken van de groepsplannen worden de risicokinderen in kaart gebracht. De gegevens van de E toetsen van eind vorig schooljaar worden hiervoor gebruikt oktober/november groep 3 risicoleerlingen november groepsplan actualiseren bij groep 3 vindt er een methodegebonden toets plaats van Veilig leren lezen, de zgn. herfstsignalering. in oktober / november vindt er voor risicoleerlingen een tussentijds toetsmoment plaats. geactualiseerd groepsplan met name voor risicoleerlingen Onderwijsprofiel februari 2015 Passend Onderwijs Haarlemmermeer 10

11 eind januari / eerste week februari eind januari / eerste week februari half februari eind februari eind februari eind februari / begin maart Afname Cito M toetsen risicoleerlingen invoeren toetsgegevens analyseren toetsgegevens evalueren groepsplan groepsbespreking nieuw groepsplan toetsmateriaal let op: eventueel afwijkend toetsmateriaal Invoeren in Parnassys Parnassys bespreking met Interne Begeleider en schoolleiding tweede halfjaar groepsplannen voor kleuters op het gebied van taal en rekenen. groepsplannen voor groep 3 tot en met 8 voor begrijpend lezen, technisch lezen, spelling en rekenen. Bij het maken van de groepsplannen worden de risicokinderen in kaart gebracht. April risico leerlingen in april vindt er voor risicoleerlingen een tussentijds toetsmoment plaats. April aanpassen groepsplan groepsplan actualiseren met name voor risicoleerlingen eind mei, begin juni half juni Afname Cito E toetsen toetsmateriaal invoeren en Parnassys analyseren toetsgegevens eind juni groepsbespreking + evaluatie Voor start nieuwe schooljaar overdracht + groepsplan maken en bijstellen met Intern Begeleider en schoolleiding groepsplan Onderwijsprofiel februari 2015 Passend Onderwijs Haarlemmermeer 11

12 4 Onderwijsprofiel Sterrenschool Bikube 4.1. Leerresultaten. Voor het weergeven van de leerresultaten gebruiken we de vaardigheidsscores van Cito. Er wordt niet gekozen voor de niveauwaarden van Parnassys, immers Cito schrijft hierover het volgende: Doordat de vaardigheidsscore is omgezet naar een letter (A t/m E) en vervolgens naar een cijfer (0 t/m 5) is het wel van belang om niet met de cijfers te gaan rekenen. Bij elke omzettingsstap gaat immers informatie verloren. Om zuivere berekeningen uit te voeren, moet dus gerekend worden met vaardigheidsscores. (Toetsen op School Primair Onderwijs Cito blz. 65) Leerresultaten Onderwijsprofiel in vaardigheidsscores, nieuwe norm. In onderstaande tabel zijn de ondergrens en bovengrens opgenomen die horen bij de Basisgroep. In termen van vaardigheidsscore. Onder de resultaten is door de school haar schoolnorm in te vullen. Spelling M3 E3 M4 E4 M5 E5 M6 E6 M7 E7 B/M 8 E 8 Landelijke norm D waarde Schoolresultat en D waarde school Onderwijsprofiel februari 2015 Passend Onderwijs Haarlemmermeer 12

13 Technisch lezen M3 E3 M4 E4 M5 E5 M6 E6 M7 E7 B/M 8 E 8 Landelijke norm DMT 4D waarde schoolresultat en DMT 4D waarde school Begrijpend lezen E3 M4 E4 M5 M6 M7 B/M8 Landelijke norm D waarde Huidige schoolresultaten D waarde school Rekenen&wiskunde 3.0 M3 E3 Landelijke norm D waarde Huidige schoolresultaten Onderwijsprofiel februari 2015 Passend Onderwijs Haarlemmermeer 13

14 Rekenen M3 E3 M4 E4 M5 E5 M6 E6 M7 E7 B/M 8 Landelijke norm D waarde Huidige schoolresultate n D waarde school woordenschat M3 E3 M4 E4 M5 E5 M6 E6 M7 E7 B/M8 E8 Landelijke norm D waarde Huidige schoolresultaten Onderwijsprofiel februari 2015 Passend Onderwijs Haarlemmermeer 14

15 Naast bovenstaand schema waarin de spreiding van de gegevens van onze school zijn opgenomen, vindt u in onderstaand schema de gemiddelde uitslagen van de toetsen van met daarbij vermeld, indien bekend, de normen van de inspectie (gemiddelden van alle leerlingen) Rekenen M3 E3 M4 E4 M5 E5 M6 E6 M7 E7 B/M 8 Niveauwaarde n Landelijke norm Begrijpend Lezen Niveauwaarde n Landelijke norm 5 N E3 N M4 N E4 N M5 N M6 N M7 N B/M School ,3 1,9 1,4 1, Vaardigheidss core Landelijke norm School 33, 4 37, Inspectienorm School S1 7 0,4 1 0,3 6 0,0 1 0,4 5 0, School S2 6 4,0 9 4, , , , Vaardigheidss core Landelijke norm School Inspectienorm Onderwijsprofiel februari 2015 Passend Onderwijs Haarlemmermeer 15

16 DMT (tech. lezen) Niveauwaarde n Landelijke norm 5 M3 E3 M4 E4 M5 E5 M6 E6 M7 E7 B/M School , 61, 67, 73, Inspectienorm , , , 2 5 Spelling M3 E3 M4 E4 M5 E5 M6 E6 M7 E7 B/M 8 Niveauwaarde n Landelijke norm School S 1 0,4 0,5 0,4 O,3 0,4 0,2 0, School S 2 2,3 2,8 4,1 4,1 4,1 4,0 4,0 4,1 3,9 4,1 Vaardigheidss core Landelijke norm School S 1 98, School S School 3,0 3,5 1,8 2,9 2,3 2,5 4,1 3,8 2,8 2,0 Vaardigheidss core Landelijke norm Doelstelling is om over twee jaar de gemiddelde schoolscore met 10 % te laten toenemen. Onderwijsprofiel februari 2015 Passend Onderwijs Haarlemmermeer 16

17 4.2 Leerstofaanbod Het onderwijsaanbod wordt beschreven in methodieken en materialen. In het breedte aanbod staat hoe de school intensiveert voor leerlingen met extra onderwijsbehoeften. Het aanbod wordt beschreven voor technisch lezen, begrijpend lezen, spelling, rekenen & sociale competentie. We werken met de volgende methoden. Rekenen groepen 1 en 2 groep 3 t/m 7 groep 8 Telt) Methode Piramide Alles telt Pluspunt (per aug Alles Nederlandse Taal Onder Nederlandse taal valt aanvankelijk lezen, technisch lezen, begrijpend lezen, taal, spelling en woordenschat en schrijven Groepen 1 en 2 Methode Piramide groep 3 Veilig Leren Lezen / Pennenstreken groep 4 t/m 8 Taalverhaal / Taalverhaal Spelling AVI niveau lezen Estafette Begrijpend lezen Lezen in Beeld Wereldoriëntatie groep 3 / 4 groep 5 t/m 8 Pennenstreken Leer en Doeboek Meander en Veilig de wereld in Meander Brandaan Leefwereld Sociaal emotionele ontwikkeling groepen 1 t/m 8 Kanjertraining Onderwijsprofiel februari 2015 Passend Onderwijs Haarlemmermeer 17

18 4.3 De bewaking van de leertijd De leertijd wordt beschreven in gestelde leertijd (roostertijd) in aantal uren per week. De leertijd wordt verder verfijnd in gerealiseerde en effectieve leertijd in termen van percentages van de gestelde leertijd. De gerealiseerde leertijd is het percentage van de roostertijd dat daadwerkelijk aan het vak besteed wordt. De effectieve leertijd is een percentage van de gerealiseerde leertijd waarop de leerlingen daadwerkelijk met de les bezig zijn. In het handboek van de leerkracht is het lesrooster opgenomen. Voor taal en lezen is een uitgebreid rooster opgenomen Leertijd taal en lezen Het is belangrijk dat voldoende tijd op het rooster staat en daadwerkelijk wordt besteed aan lezen en taal. Voor scholen met veel leerlingen met een taalachterstand (scholen in de schoolgroepen 4 tot en met 7) is meer nodig, namelijk 910 uur per week. Sterrenschool Bikube zit in deze laatste groep, het is dus zaak ons rooster zo in te delen dat we voldoende tijd en aandacht besteden aan taal en lezen. In de onderstaande overzichten wordt aangegeven hoe de tijd voor lezen en taal per week verdeeld zou kunnen worden over de verschillende onderdelen van lezen en taal. Het gaat hierbij om de tijd voor taal en lezen voor de groep als geheel. Natuurlijk hebben leerlingen verschillen in tijd nodig om het technisch leren lezen onder de knie te krijgen. Sommige kinderen hebben hiervoor wel 6 keer zoveel tijd nodig dan andere kinderen. Risicoleerlingen profiteren van meer en intensieve aandacht door de leerkracht. In aanvulling op de tijd voor de groep als geheel is een richtlijn dat risicoleerlingen 60 minuten per week extra instructie en begeleide oefening krijgen. Het gaat hierbij om tijd met de leerkracht die extra instructie en begeleiding geeft. Onderwijsprofiel februari 2015 Passend Onderwijs Haarlemmermeer 18

19 Rooster voor taal en lezen 8 uur per week Met extra aandacht voor technisch lezen gecombineerd met woordenschatontwikkeling uitgaande van 9 uur per week Groep Geplande tijd per week Doelgerichte instructie en oefening minuten Minimaal elke dag een kwaliteitsuur met doelgerichte taal activiteiten. Belangrijke onderdelen: Beginnende geletterdheid Fonemisch bewustzijn en letterkennis Mondelinge taalontwikkeling Woordenschat Naast dit kwaliteitsuur bij alle andere activiteiten impliciet aandacht voor taalontwikkeling (fonemisch bewustzijn: het bewustzijn van klanken in woorden) minuten 60 minuten 60 minuten Aanvankelijk technisch lezen en taal Bij een geïntegreerde methode zoals VVL (bij een niet geïntegreerde methode 360 minuten lezen; 60 minuten taal) Aandacht voor automatiseren en herhalen Voorlezen, leesvormen en gevarieerde activiteiten rond boeken in samenhang met woordenschatontwikkeling minuten 60 minuten Voortgezet technisch lezen Voorlezen, leesvormen en gevarieerde activiteiten rond boeken in samenhang met leesbegrip en woordenschatontwikkeling 4 vervolg minuten 60 minuten Taal; spreken en luisteren, spellen, stellen, woordenschat, taalbeschouwing Laat iedere leerling 1 x per week ongeveer 20 minuten werken met Taalzee. Aandacht voor automatiseren herhaald lezen Taalbeschouwing Abstract Reflecteren over vormkenmerken van taal (formeel perspectief), betekeniskenmerken (semantisch perspectief) van taal en gebruikskenmerken (pragmatisch perspectief) van taal. Tekst Onder formele taalbeschouwing wordt in de verschillende taalmethodes verstaan: redekundige ontleding, taalkundige ontleding, formulering, woordvorming, zinsstructuur, zinssoorten, werkwoorden, zinsgeleding en markering, tekstbouw, alfabet en een restcategorie (spiegelschrift, rijm, metrum). Onder semantische taalbeschouwing wordt verstaan: lexicale betekenisrelaties, zegswijzen, extralexicale betekenis, namen, restcategorie (woordspelletjes, gebruik beeldwoordenboek, trefwoorden). Onder pragmatische taalbeschouwing wordt verstaan: taalcultuur en taalleren, taal en teken, tekstsoorten, media, taalgebruik in context. (bron: Van Gelderen, 1998.) Onderwijsprofiel februari 2015 Passend Onderwijs Haarlemmermeer 19

20 minuten 60 minuten 45 minuten minuten 60 minuten minuten minuten 30 minuten minuten 60 minuten minuten minuten 30 minuten minuten 60 minuten Voortgezet technisch lezen Begrijpend lezen Methode Lezen in Beeld / Leesstudio Actueel / Begrijpend lezen binnen de zaakvakken in samenhang met woordenschatontwikkeling. (gebruik de sleutels van Lezen in Beeld) Voorlezen, leesvormen en gevarieerde activiteiten rond boeken in samenhang met leesbegrip en woordenschatontwikkeling Taal; spreken en luisteren, spellen, stellen, woordenschat, taalbeschouwing Aandacht voor automatiseren en herhaald lezen; woordenschatontwikkeling Laat iedere leerling 1 x per week ongeveer 20 minuten werken met Taalzee. Voortgezet technisch lezen Begrijpend lezen Methode Lezen in Beeld / Leesstudio Actueel / Begrijpend lezen binnen de zaakvakken in samenhang met woordenschatontwikkeling. (gebruik de sleutels van Lezen in Beeld) Voorlezen, leesvormen en gevarieerde activiteiten rond boeken in samenhang met leesbegrip en woordenschatontwikkeling Taal; spreken en luisteren, spellen, stellen, woordenschat, taalbeschouwing Aandacht voor automatiseren en herhaald lezen; woordenschatontwikkeling Laat iedere leerling 1 x per week ongeveer 20 minuten werken met Taalzee. Onderhouden van voortgezet technisch lezen Begrijpend lezen Methode Lezen in Beeld / Leesstudio Actueel / Begrijpend lezen binnen de zaakvakken in samenhang met woordenschatontwikkeling. (gebruik de sleutels van Lezen in Beeld) Voorlezen, leesvormen en gevarieerde activiteiten rond boeken in samenhang met leesbegrip en woordenschatontwikkeling Taal; spreken en luisteren, spellen, stellen, woordenschat, taalbeschouwing Extra aandacht voor woordenschatontwikkeling Laat iedere leerling 1 x per week ongeveer 20 minuten werken met Taalzee. Onderwijsprofiel februari 2015 Passend Onderwijs Haarlemmermeer 20

21 4.4. Didactisch handelen Uitgangspunt bij het didactisch handelen is het werken met een instructiemodel. Daarnaast is het van belang dat de leerkracht afstemt op het niveau van de leerlingen. De gemêleerde leerlingenpopulatie van Sterrenschool Bikube vraagt om een gevarieerd lesaanbod. Dit is terug te zien in ons onderwijsaanbod dat is uitgesplitst naar drie niveaus. Deze aanpak is bij alle basisvakken terug te zien. Bij aardrijkskunde, geschiedenis en natuur wordt er met twee instructieniveaus gewerkt. Per vak kan de samenstelling van de hieronder beschreven groepen verschillen op basis van de onderwijsbehoeften van de leerlingen. Deze onderwijsbehoeften worden afgeleid uit toetsscores en observaties van de leerkracht. Het gaat hierbij om zowel cognitieve als sociaalemotionele aspecten. Basis aanbod: instructiegevoelige groep. Deze leerlingen volgen het reguliere programma met de daarbij behorende instructie. Waar nodig krijgen deze leerlingen aanvullende taken. Het betreft hier de kinderen die ongeacht hun toetsresultaten reguliere instructiebehoeften hebben. Dit zullen over het algemeen de kinderen zijn die rondom het gemiddelde scoren (Cito niveau B, C of D). Ook sterkere leerlingen (niveau A) die juist als gevolg van instructie goed scoren, kunnen in deze groep passen. Plus aanbod: instructieonafhankelijke groep. Deze leerlingen kunnen zelfstandig met het reguliere programma aan het werk, zonder of met beperkte instructie. Daarnaast of in plaats daarvan krijgen deze leerlingen aanvullende taken. Het betreft hier de sterkere leerlingen (Cito niveau A of B). Deze leerlingen worden opgenomen in een subgroep van sterke leerlingen die op structurele basis instructie en/of feedback krijgen m.b.t. het verdiepende werk dat hen wordt voorgelegd. Breedte aanbod: instructieafhankelijke groep. Deze leerlingen krijgen in een kleine groep aangepast lesaanbod op basis van het reguliere programma met daarbij behorende instructie. Het betreft hier leerlingen die in het algemeen op Cito niveau D of E functioneren. Ook sterkere leerlingen kunnen op basis van hun onderwijsbehoeften in deze groep worden opgenomen. (Denk aan leerlingen die aanmoediging en bevestiging nodig hebben bij het volbrengen van hun taken.) Om het werken in subgroepen mogelijk te maken werken we met het directe instructiemodel. Onderwijsprofiel februari 2015 Passend Onderwijs Haarlemmermeer 21

22 Het model wordt vorm gegeven door 7 verschillende fasen: 1. Terugblik De leerkracht vertelt de kinderen wat ze vandaag gaan leren. Bijvoorbeeld: Vandaag ga ik jullie leren wat breuken zijn of Gisteren heb ik jullie voor het eerst geleerd hoe je moet optellen door het tiental. Vandaag gaan we daar verder mee oefenen 2. Oriëntatie Deze stap is bedoeld om de kinderen direct bij de les te betrekken en ze te motiveren om hun best te doen. Bijvoorbeeld: Een verhaaltje waarin de nieuwe sommen van vandaag in het dagelijks leven voorkomen. Of vertel de kinderen dat ze al veel hebben geleerd om de nieuwe sommen te kunnen maken. Ze leren dus niet iets totaal nieuws, maar een volgende stap in het rekenprogramma. 3. Instructie Door middel van een kort leergesprek wordt een situatie besproken waar het doel van de les in voorkomt. Bijvoorbeeld: Zeven dagen per week ga ik naar de winkel om een zak met 5 witte puntjes te kopen. Besproken wordt wat de kinderen of hun ouder(s) elke dag in de winkel kopen. Als ik wil weten hoeveel puntjes ik in een week koop, kan ik doen, maar een snellere manier is : 7 x 5 De leerkracht legt uit, vertelt hoe het moet en doet het voor, de leerlingen doen mee in hun schrift. Zo wordt een aantal sommen samen met de leerkracht gemaakt. 4. Oefenen De leerlingen maken enkele oefensommen die niet in de les staan, maar door de leerkracht op het bord worden geschreven. De leerkracht loopt een rondje, geeft nog geen begeleiding maar observeert welke leerlingen de stof al begrepen hebben en welke nog niet. 5. Controle De oefensommen worden gezamenlijk besproken en nagekeken. Hierna plaatst de leerkracht de kinderen die de sommen nog niet begrijpen (groep B) in de voorste rijen van het lokaal en de kinderen die het al begrepen hebben zitten achterin (groep A). Onderwijsprofiel februari 2015 Passend Onderwijs Haarlemmermeer 22

23 6. Verwerken Groep A gaat zelfstandig de les uit het boek maken. Groep B krijgt extra uitleg en oefent nog even samen met de leerkracht verder. Na deze extra uitleg en oefening gaat het grootste deel van groep B (groep B1) zelfstandig de les uit het boek maken. Deze groep maakt alleen de basisleerstof. De leerlingen die dan nog niet zelfstandig aan het werk kunnen (groep B2) maakt samen met de leerkracht de les. Op deze manier gaat de meeste aandacht uit naar de leerlingen die dat ook het meest nodig hebben. Zodoende wordt vroegtijdig uitval voorkomen bij het rekenen. Het gaat er niet om of alle sommen af zijn, maar om de vraag of alle leerlingen de sommen begrijpen en dat de sommen die ze maken goed zijn. Tijdens deze stap 6 Verwerken moet de leerkracht enkele rondes door de klas lopen om te controleren of de leerlingen nog op de goede manier aan het werk zijn en niet vastlopen bij het maken van de sommen. 7. Afronden Vat samen wat de kinderen in deze les hebben geleerd. Onderwijsprofiel februari 2015 Passend Onderwijs Haarlemmermeer 23

24 Drie niveaus. Voor de drie niveaus ziet dit er voor Sterrenschool Bikube als volgt uit: Plus Introductie: Leerling verwoordt zelf het doel van de les (groepen 3 t/m 8) Inoefenen / Verwerken: Leerling gaat zelfstandig aan het werk Terugkoppeling: Leerling rapporteert aan de leerkracht over het gemaakte werk; hij geeft aan wat hij geleerd heeft en hoe het werken ging Basis Introductie: Leerkracht geeft de start van de les duidelijk aan Leerkracht vertelt het doel van de les Leerkracht vertelt wat de leerlingen deze les gaan doen (lesopbouw) Instructie: Leerkracht laat de leerlingen nadenken over oplossingen/strategieën Leerkracht geeft uitleg over inhoud van de opgaven Leerkracht creëert betrokkenheid door vragen te stellen en leerlingen opgaven voor te laten doen Inoefenen: Leerkracht maakt samen met de leerlingen een opgave Verwerken: Leerkracht vertelt of schrijft op het bord wat de leerlingen moeten doen. Leerkracht maakt duidelijke afspraken over wanneer en hoe de leerling om hulp mag vragen Leerkracht zorgt voor regelmatige feedback Evaluatie: Leerkracht houdt de nabespreking direct na de inoefening/verwerking Leerkracht en leerlingen vatten de les en het lesdoel(len) samen Leerkracht en leerlingen evalueren behaalde doelen en het proces. Indien op zijn plaats worden complimenten gegeven Breedte Instructie: Leerling krijgt verlengde instructie Leerkracht doet de opgave minimaal twee keer goed voor Inoefenen: Leerkracht maakt minimaal twee voorbeeldopgaven samen met de leerling Leerkracht evalueert samen met de leerling wat er is geleerd. Verwerken: Leerkracht vertelt de leerlingen individueel wat ze moeten doen. Onderwijsprofiel februari 2015 Passend Onderwijs Haarlemmermeer 24

25 4.5. Pedagogisch handelen (algemeen) Het pedagogisch handelen van de leerkrachten is afgestemd op het versterken van de drie basisbehoeften van de leerlingen, te weten: relatie, competentie en autonomie. Relatie: De leerlingen voelen zich geaccepteerd. Ze horen erbij. Ze zijn welkom. Ze voelen zich veilig. Er wordt met de leerlingen gepraat en niet over hen. Competentie: De leerlingen ontdekken dat ze de taken, die ze moeten doen, aankunnen. Ze ontdekken dat ze steeds meer aankunnen. Autonomie: Leerlingen willen vrijheid en zelfbepaling. Ze willen verantwoordelijk zijn voor hun eigen taken. Zij kunnen (in elk geval voor een deel) hun leergedrag sturen. Visie op pedagogisch handelen Leerkrachten geven ruimte aan het autonomie gevoel van hun leerlingen. Ze honoreren initiatieven van leerlingen. Ze waarderen ideeën van leerlingen en wat ze ermee doen. Ze dagen leerlingen uit om eigen oplossingen te bedenken. Ze laten de leerlingen zelf keuzes maken bij het doen van taken (hoe en wat). Ze laten de leerlingen meebepalen bij de inrichting van het lokaal en vertrouwen organisatorische zaken aan leerlingen toe. Voor leerkrachten, leerlingen en ouders geldt dat ze respect hebben voor elkaar en voor de omgeving. Algemene schoolregels gelden voor allen en worden door allen nageleefd, waarbij voor een ieder geldt: Goed voorbeeld doet goed volgen. Onderwijsprofiel februari 2015 Passend Onderwijs Haarlemmermeer 25

26 4.5.1 Gedrag Rondom het omgaan met (on)gewenst gedrag zijn afspraken op een rij gezet. Deze afspraken worden nageleefd door alle leerkrachten en hebben betrekking op alle leerlingen. Omgaan met gedrag Afspraken, van toepassing op alle leerlingen De leerkracht beloont gewenst gedrag, door het geven van een compliment (verbaal, nonverbaal) of door het geven van een beloning (al dan niet van tevoren afgesproken met de leerlingen). De leerkracht negeert ongewenst gedrag. De leerkracht handelt volgens een opbouw in het sturen van gedrag als negeren niet helpt, bijvoorbeeld: hij maakt gebruik van gebaren om stilte te vragen hij verwijst naar een gedragsregel, bijvoorbeeld een pictogram waarin deze is omschreven hij verwijst naar een timetimer, de afsprakenlijst, het stoplicht, etc. hij beloont het gewenste gedrag via een beloningssysteem zowel groepsgericht als individueel hij sanctioneert gedrag met positieve feedback of indien noodzakelijk met een straf. De leerkracht geeft in princpe positieve feedback op het gedrag van de leerlingen. Onderwijsprofiel februari 2015 Passend Onderwijs Haarlemmermeer 26

27 Pedagogisch handelen gericht op de relatie Basis De leerkracht ontvangt en begroet de leerlingen bij het begin van de dag. De leerkracht kijkt de leerlingen aan als hij met hen spreekt. De leerkracht maakt beredeneerde keuzes bij het samenstellen van groepjes leerlingen om het samenwerken te bevorderen. De leerkracht benoemt de afgesproken gedragseisen aan het begin van elk dagdeel en houdt de leerlingen en zichzelf daar consequent aan. De leerkracht hanteert consequent het pestprotocol. De leerkracht praat alleen met betrokkenen over de leerlingen en hun thuissituatie. Breedte De leerkracht spreekt zijn interesse wekelijks uit naar de leerling over schoolwerk, spel en culturele achtergronden. De leerkracht signaleert onzekerheid bij de leerling in leer en gedragssituaties en ondersteunt de leerling in zijn behoefte aan veiligheid en acceptatie door dingen samen en/of voor te doen. De leerkracht koppelt een tweetal leerlingen aan elkaar die elkaar ondersteunen in het werk; bijvoorbeeld een dyslectische leerling krijgt een goede lezer als ondersteuner naast zich (tutor) Pedagogisch handelen gericht op de competentie Basis De leerkracht spreekt zijn vertrouwen uit in de leerlingen in het omgaan met elkaar. Hij gaat hierbij uit van hoge, maar realistische verwachtingen. De leerkracht laat duidelijk zien, dat hij het gewenste gedrag heeft opgemerkt in woord en gebaar. De leerkracht sluit elk dagdeel af met positieve feedback op het gewenst gedrag, gericht op het werk dat de leerlingen hebben gedaan (product gericht). De leerkracht sluit elk dagdeel af met positieve feedback op de inzet van de leerlingen en op het sociaal emotioneel functioneren (proces gericht). De leerkracht stimuleert de feedback op zelfregulatie (gedrag tijdens taak) bij alle leerlingen. De leerkracht spreekt met de leerlingen over hun kwaliteiten om hen bewust te maken van hun mogelijkheden. Onderwijsprofiel februari 2015 Passend Onderwijs Haarlemmermeer 27

28 Breedte De leerkracht bespreekt met een leerling zijn gedragsmogelijkheden en ondersteunt hem door vertrouwen uit te spreken in zijn capaciteiten. De leerkracht schrijft het bereiken van gewenst gedrag toe aan de inzet van de leerling zelf. De leerkracht vergelijkt de leerling met deze leerling zelf Pedagogisch handelen gericht op de autonomie Basis De leerkracht daagt alle leerlingen uit om aan het woord te komen en geeft de leerlingen de ruimte om hun gedachten en gevoelens onder woorden te brengen. De leerkracht daagt de leerlingen uit om mee te denken over minimaal 4 belangrijke gedragsregels in de groep. De leerkracht herinnert de leerlingen via complimenten aan de opgestelde gedragsregels. De leerkracht geeft de leerlingen de ruimte om mee te denken en beslissen over de inrichting van het lokaal. De leerkracht laat de leerlingen mee denken en mee beslissen over (bijvoorbeeld feestelijke) activiteiten in de groep. De leerkracht creëert onderwijsleersituaties, bijvoorbeeld een kringgesprek, waarin leerlingen elkaar de ruimte geven voor een eigen inbreng, en waardeert die positief. De leerkracht zorgt voor werkvormen, die ervoor zorgen dat de leerlingen vorm kunnen geven aan hun eigen keuzes. Bijvoorbeeld het maken van een bouwwerk, het plakken van een collage, het schrijven van een verhaal, enz. De leerkracht bespreekt met de leerlingen hoe zij om kunnen gaan met leerlingen in de groep die extra onderwijsbehoeften hebben en maakt hierover afspraken. Breedte De leerkracht bespreekt met de leerlingen het verantwoordelijk zijn voor elkaar. De leerkracht bespreekt met de leerlingen hoe zij zelfstandig hun problemen kunnen oplossen. De leerkracht bespreekt met de leerlingen hoe hij omgaat met verschillen tussen leerlingen wat betreft zelfstandigheid en het dragen van verantwoordelijkheid. Onderwijsprofiel februari 2015 Passend Onderwijs Haarlemmermeer 28

29 4.6 Klassenmanagement Klassenmanagement bestaat zoveel mogelijk uit structureren van ruimte, tijd en activiteit zodat de leerkracht de geplande activiteiten uit kan voeren. We onderscheiden hierbinnen de organisatie van de fysieke ruimte en de organisatie van de ruimte rondom het lesgeven, waarbij het leerkrachtgedrag en de leerkrachtvaardigheden een belangrijke rol spelen Het GIPmodel: Naast het directe instructiemodel, maakt Sterrenschool Bikube ook gebruik van het GIPmodel en stoplichten en dobbelstenen. Dit is een werkwijze om de momenten van zelfstandig (ver)werken te structureren. Door middel van twee roodgroene bordjes geeft de leerkracht aan of hij/zij beschikbaar is voor het geven van hulp en beantwoorden van vragen (het leerkrachtenbordje) en of de leerlingen mogen/moeten samenwerken of juist individueel aan de slag moeten (het leerlingenbordje). Iedere leerling heeft een roodgroen kaartje op tafel liggen waarmee hij/zij kan aangeven of er behoefte is aan ondersteuning van de leerkracht tijdens een van de rondes door de klas. Het GIPmodel dient zodoende twee doelen: De leerlingen leren gaandeweg zelf verantwoordelijkheid te nemen voor hun taakaanpak. De leerkracht heeft tijd om binnen de klassensetting met een kleine groep leerlingen te werken. NB: Met het GIPmodel worden ook de momenten waarop de leerlingen aan hun weektaak werken gestructureerd. Deze momenten kan de leerkracht zodoende gebruiken voor het werken met subgroepen of het uitvoeren van observaties Ruimte Basis De klassenregels hangen zichtbaar in de klas. De tafels en stoelen zijn zo georganiseerd dat er duidelijke looproutes zijn in de klas. De klok hangt zichtbaar in de klas. De dagplanning is duidelijk zichtbaar. De leerkracht stelt geregeld nieuwe tafelgroepen samen. Breedte Er zijn kleine kleurenklokken beschikbaar voor op de tafel van de leerling. De leerling houdt, indien nodig, een vaste plaats in de klas. Er zijn koptelefoons beschikbaar. Er wordt eventueel gebruik gemaakt van het stappenplan uit de beertjesmethode (Meichenbaum). Er is een rustig, afgezonderde plek aanwezig in de klas, of de opstelling in de klas is zo dat er een rustige plek gecreeerd kan worden. Er zijn werkruimten buiten de klas beschikbaar. Onderwijsprofiel februari 2015 Passend Onderwijs Haarlemmermeer 29

30 4.6.3.Tijd Plus De leerkracht laat de leerling (een deel van) de planning zelf maken Basis De leerkracht gebruikt een rooster waarin hij alle lessen plant. De leerkracht houdt zich aan de roostertijden. De leerkracht vertelt bij aanvang van de dag wat de planning van de dag zal zijn. Het eerste half uur van de dag wordt, in de groepen 3 t/m 8 gestart met lezen. De leerkracht geeft tussen 9.00 uur en uur een rekenles. De leerkracht zoekt elke dag een kwartier om met hoofdrekenen bezig te zijn. Vanaf de groepen 3 (groep 3 in de loop van het jaar) werken de leerlingen met een zelfstandige taak. Breedte De leerkracht maakt voor de leerling een planning al dan niet mbv. pictogrammen Activiteit Basis De leerkracht legt de materialen voor de les zo klaar dat de leerlingen ze zelf kunnen pakken. De leerkracht vertelt voor de les of er sprake is van: individueel werken, waarbij geen hulp gevraagd mag worden; individueel werken waarbij hulp gevraagd mag worden als iets niet lukt; samenwerkend leren De leerkracht geeft op een klok de tijdsplanning aan. De leerkracht vertelt wanneer de les eindigt. De leerlingen krijgen dan nog een paar minuten de tijd om het werk af te ronden. De leerkracht vertelt: wat hij zelf gaat doen tijdens het zelfstandig werken wanneer hij niet beschikbaar is voor alle leerlingen en hoe lang dat duurt Breedte De leerkracht legt de materialen voor de leerlingen klaar (in een werkbak of op de tafel van de leerling) Onderwijsprofiel februari 2015 Passend Onderwijs Haarlemmermeer 30

31 BIJLAGEN DE KINDOUDERLEERKRACHT (KOL) GESPREKKEN OP STERRENSCHOOL BIKUBE. De KindOuderLeerkrachtgesprekken vinden in een opgezet kaderdeels op vaste momenten plaats en los van dat kader deels ad hoc. In het eerste geval zijn er kennismakingsgesprekken aan het begin van het schooljaar. De gesprekken staan op de schoolkalender in de maand september aangegeven. De leerkracht leert daarin de ouders en het kind beter kennen. Er wordt informatie van beide kanten uitgewisseld. Zowel de ouders als de leerkracht kunnen ervoor kiezen om elkaar een moment zonder de aanwezigheid van het kind te spreken. Dat ligt aan de informatie die uitgewisseld moet worden. De leerkracht leert in dit gesprek de gezinssituatie kennen. In het tweede geval dat er KOLgesprekken plaats vinden is in november als de eerste methodegebonden toetsen zijn afgenomen en de leerkracht een goed beeld van het kind heeft. Dit is een gesprek over de leerresultaten en vorderingen van het kind. Uiteraard kunnen ook andere zaken besproken worden. Te denken valt aan werkhouding, concentratie, inzet en gedrag. Ook kunnen andere problemen een rol spelen in het leren die dan zeker besproken zullen worden. Het is aan de ouders of de leerkracht of het kind bij dit gedeelte van het gesprek blijft. In het derde geval is er een KOLgesprek naar aanleiding van het eerste verslag. In de maand februari vlak voor de Voorjaarsvakantie. De KOLgesprekken worden na de vakantie gevoerd en staan op de schoolkalender aangegeven. Bij het verslag zit een uitdraai van het Cito lovs met de laatste afgenomen Cito toetsen in dit geval de Mtoetsen. In de uitdraai is de ontwikkelingslijn te zien, waarin duidelijk de vooruitgang van het kind af te lezen is. Daarnaast worden ook de methodegebonden toetsen besproken alsmede gedrag, werkhouding en concentratie. In het vierde geval betreft het de overgang naar de volgende groep dat gepaard gaat met het tweede verslag dat in de maand juni wordt uitgereikt. Doorgaans zijn deze gesprekken facultatief, maar ouders kunnen altijd een gesprek aanvragen en leerkrachten zullen daar tijd voor vrijmaken. Onderwijsprofiel februari 2015 Passend Onderwijs Haarlemmermeer 31

32 AD HOC Er kunnen zich altijd problemen voordoen zowel thuis als op school. In dat geval kan zowel van de kant van de ouders als de kant van de leerkracht behoefte zijn aan een gesprek. Ook hier geldt weer dat het van de ouders en de leerkracht afhangt of het kind hierbij aanwezig is. Het is belangrijk dat er bij calamiteiten niet te lang wordt gewacht met informatie uitwisselen. Dit alles in het belang van het functioneren van het kind op school. Het leerproces lijdt doorgaans snel onder veranderende omstandigheden of problemen. De gesprekken zullen meestal tussen ouders en leerkracht gevoerd worden. In enkele gevallen echter kan het nuttig zijn dat er een collega of de IB deelneemt aan het gesprek. In een later stadium in een complexe situatie kan er een Zorgteam worden samengesteld waarin we gezamenlijk naar een oplossing zoeken. Dat geldt voor problemen in de thuissituatie maar ook voor problemen met leren op school. Wij gaan er altijd vanuit dat er een oplossing gevonden wordt. Er worden vervolgafspraken gemaakt zolang dat nodig is. Onderwijsprofiel februari 2015 Passend Onderwijs Haarlemmermeer 32

33 LEERLINGBESPREKINGEN OP STERRENSCHOOL BIKUBE Leerlingbesprekingen vinden op vaste momenten in het schooljaar plaats, maar ook naar behoefte als er problemen rijzen in de ontwikkeling en als resultaten van een kind ineens achteruit gaan. Overdrachtsgesprekken: De eerste leerlingbesprekingen in het schooljaar worden aan het eind van de grote vakantie gevoerd tussen de leerkrachten die hun kinderen overdragen aan de nieuwe leerkracht voor dat schooljaar. De IB is daarbij aanwezig en noteert alles wat van belang is. Het gesprek dient eigenlijk als warme overdracht naast het bestaande dossier dat meegaat met het kind. Van belang is of het kind een handelingsplan heeft en voor welk(e) vak(ken) en of er een dyslexie of dyscalculieverklaring is afgegeven. Ook de persoonlijke bijzonderheden worden besproken zoals de gezinssituatie, scheiding, werkloosheid, komst van een broertje of zusje, de werkhouding, concentratie, inzet, gedrag en bijzondere kenmerken. In alle facetten worden de sterke en zwakke kanten besproken, zodat de nieuwe leerkracht adequaat kan reageren op het kind. N.A.V. DE CITO TOETSEN VAN HET LEERLINGVOLGSYSTEEM. Tweemaal per jaar worden de cito toetsen voor het lovs afgenomen: de Mtoetsen in januari en de Etoetsen in juni. Na de afname, correctie en invoering in het administratiesysteem en het maken van de analyses worden de kinderen doorgesproken met de IB om te kijken of de resultaten in opgaande lijn zijn. Als er significante veranderingen in de prestaties zijn, gaan de leerkracht en de IB een vergelijking maken met de methodegebonden toetsen. Als dat zo is, wordt een gesprek met de ouders geregeld om proberen te achterhalen wat de reden van de achteruitgang kan betekenen. Ook zal met het kind worden gesproken. Er kan hem/haar immers iets dwars zitten. De leerkracht zal het contact houden tot verbetering optreedt. Als dat niet het geval is, wordt gekeken naar de mogelijkheid voor een onderzoek. Met name bij spelling en leesproblemen kan er sprake zijn van dyslexie (3x E scoren achtereen). Er zal dan een intensief traject gestart worden met extra begeleiding en oefenstof om te kijken of dat resultaten afwerpt. Als dat niet zo is zal er aangestuurd worden op een dyslexieonderzoek. Bij hardnekkige rekenproblemen zal een onderzoek naar dyscalculie worden gedaan. Een en ander zal eerst besproken worden met de schoolbegeleider in het Zorg Advies Team (ZAT). Onderwijsprofiel februari 2015 Passend Onderwijs Haarlemmermeer 33

34 Het ZAT vindt drie maal per jaar plaats. In het ZAT zit de schoolbegeleider, de schoolverpleegkundige (GGD) en een schoolmaatschappelijk werkster (ALTRA). In het ZAT worden niet alleen leerproblemen besproken, maar ook problemen van sociale en maatschappelijke aard. Het eerste ZAToverleg in het schooljaar is begin oktober na de Etoetsen van het Cito LOVS, het tweede ZAToverleg na de afname van de Mtoetsen van het Cito LOVS in februari en er vindt een tussenoverleg plaats in april/mei om de voortgang van lopende zaken te bespreken. Als een kind wordt ingebracht om te bespreken wordt door de leerkracht een aanmeldingsformulier ingevuld. Dat wordt besproken met de ouders/verzorgers zodat er een open communicatie en samenwerking kan plaatsvinden tussen ouders, school en hulpverlener. Er is ook een WIJKZAT. De deelnemers van het WIJKZAT zijn de drie basisscholen in de wijk Bornholm (De Brede School Bornholm) en de kinderopvang ( t Bijtje, Otje en Peuterholm), GGD en SMW. Sinds kort hebben wij ook een coördinator en een pedagogisch medewerker in de BSB. Het kan nuttig zijn om leerlingen in een groter verband te bespreken, omdat kinderen uit een gezin van verschillende diensten gebruik maken. In het WIJKZAT komen alle lijnen bij elkaar. Ook daar schuiven GGD en Altra aan. Soms wordt voor een leerling van de ene school een oplossing gezocht op een andere school. We spreken dan van een logeerplek voor een leerling. In de nieuwe school wordt de leerling met andere ogen bekeken en geobserveerd. We bespreken de inzichten met elkaar en de ouders. Vervolgens wordt naar een oplossing gezocht hoe en waar de leerling zijn onderwijs vervolgd. In alle gevallen geldt, dat ouders helemaal op de hoogte worden gebracht van ontwikkeling van hun kind. Als een kind met externe deskundigen wordt besproken, geven de ouders daar toestemming voor. Zij ondertekenen het aanmeldingsformulier dat de leerkracht heeft ingevuld. Er is uitgebreid gesproken over de inhoud. Ouders worden dus in het hele traject betrokken. Onderwijsprofiel februari 2015 Passend Onderwijs Haarlemmermeer 34