Jaarverslag Hulpdienst Nijmegen. Ik ontmoet prachtige mensen

Transcriptie

1 Jaarverslag 2016 Ik ontmoet prachtige mensen In 2016 nam de Hulpdienst afscheid van haar directeur mw. drs. Annemarie Bouwkamp. Zij heeft zich ruim twintig jaar met grote toewijding ingezet voor de stichting, en ging met welverdiend pensioen. Na een open sollicitatieprocedure heeft het bestuur van de Hulpdienst unaniem besloten dat mw. drs. Loeke Genemans per 1 maart 2016 het stokje overnam als nieuwe directeur. Loeke Genemans is ruim zeventien jaar werkzaam geweest bij de stichting als hoofdcoördinator. Loeke: De Hulpdienst is de oudste Hulpdienst van Nederland, gevestigd in de oudste stad van Nederland. Daar mogen we trots op zijn. Ik ben nog altijd onder de indruk van de inzet en het vele werk dat de vrijwilligers wekelijks verzetten De Hulpdienst heeft zich door de jaren heen sterk bewezen. Als directeur zal ik dan ook zorgen voor continuïteit in dezen. Zo blijven we bijvoorbeeld de grenzen van het vrijwilligerswerk bewaken, en ervoor zorgen dat de focus gericht blijft op ontmoeting tussen mensen. We houden de lijnen kort, met weinig bureaucratie en veel dienstverlening. Ook zorgen we voor een goede samenwerking met de gemeente en andere organisaties. Juist nu er zoveel gaande is in zorg- en welzijnsland, zullen we ook kijken naar mogelijkheden voor vernieuwing. We zorgen ervoor dat we goed zichtbaar zijn, zodat steeds meer Nijmegenaren ons weten te vinden. Hulpdienst Nijmegen De Stichting Hulpdienst Nijmegen is een vrijwilligersorganisatie die op eenvoudige en betrouwbare wijze vrijwilligers inzet bij thuis wonende hulpbehoevenden en mantelzorgers. De hulp van de vrijwilligers is een aanvulling op de taken van de omringende familie, thuiszorg en dagopvang. Bij de geboden hulp wordt maatwerk geleverd. De wens van de cliënt vormt het uitgangspunt van de hulpverlening. Vragen die veelvuldig voorkomen zijn; samen wandelen of gezelschap, vervoer en begeleiding naar het ziekenhuis, hulp met boodschappen, ondersteuning van mantelzorgers. Hierdoor wordt de zelfstandigheid en zelfredzaamheid van de hulpvrager vergroot, zijn gevoel van eenzaamheid verminderd en een substitutie voor duurdere zorg geboden. Naast algemene hulp is de Hulpdienst sinds 1990 tevens gespecialiseerd in mantelzorgondersteuning, de zogenoemde respijtzorg. Terwijl de mantelzorger even tijd voor zichzelf kan nemen, houdt een vaste en deskundige vrijwilliger diens partner of familielid gezelschap. Waar nodig ondersteunen vrijwilligers de mantelzorgers ook met algemene hulp zoals bijvoorbeeld boodschappen doen. De Hulpdienst is een organisatie die vooral wijkgericht werkt. Cliënten, vrijwilligers en hulpvragen worden binnen de Hulpdienst al sinds jaar en dag geregistreerd per wijk. Als een hulpvraag binnen komt kijkt de Hulpdienst of er een vrijwilliger binnen de wijk woont, zo niet dan wordt buiten de wijk gezocht. Hiermee sluit de Hulpdienst aan bij het concept van hulp bieden in de wijk. De Hulpdienst biedt in vrijwel alle wijken van Nijmegen hulp. In 2016 is de meeste hulp geboden in de wijken Hatert, Biezen, Grootstal, Neerbosch-Oost, Zwanenveld, en Weezenhof.

2 Wat hebben we gedaan in 2016 Bemiddelen Vanuit de algemene hulp is de meest voorkomende hulpvraag bezoek, vaak in combinatie met een activiteit en wandelen. Bij deze hulpvragen gaat het meestal om langdurige contacten tussen vrijwilliger en cliënt, die vaak wekelijks plaatsvinden. Daarnaast is sprake van incidentele hulpvragen zoals kleine klussen, klein tuinonderhoud, vervoer en begeleiding. Naast algemene hulp biedt de Hulpdienst ook mantelzorgondersteuning in de vorm van respijtzorg. Verwijzen Wanneer de Hulpdienst geen hulp kan bieden, verwijst zij cliënten door. De Hulpdienst heeft in 2016 een nieuw digitaal adressenbestand opgezet voor de sociale kaart van Nijmegen en omgeving en schoolde de medewerkers hierin. Met de cliënt wordt afgesproken dat hij of zij terugbelt als de doorverwijzing niet succesvol is. De verwijzing vormt een sluitend geheel. In 2016 heeft de Hulpdienst 84 mensen verwezen naar in totaal 51 verschillende organisaties en instanties. Signaleren Vrijwilligers komen tijdens hun werk bij veel mensen thuis. Zo nodig signaleert de vrijwilliger en geeft het signaal door aan de medewerkers van de Hulpdienst. Signalen kunnen betrekking hebben op individuele situaties van een cliënt, bijvoorbeeld de signalering dat bij een alleenwonende cliënt de veiligheid in het geding is. De Hulpdienst neemt indien nodig contact op met familie of hulp verlenende instanties. Soms zijn signalen cliënt overstijgend, bijvoorbeeld meerdere signalen dat zorgverleners de grenzen van het vrijwilligerswerk steeds meer oprekken. In dat geval geeft de Hulpdienst het signaal door aan de gemeente of andere instanties. Hulpverlening In 2016 hebben de 203 vrijwilligers uren hulp geboden bij 495 cliënten/families. In totaal zijn ze keer bij mensen thuis geweest. Het totaalbeeld is in lijn met voorgaande jaren. Wel is er sprake van een lichte verschuiving van algemene hulp naar mantelzorgondersteuning. De vraag om mantelzorgondersteuning neemt ook landelijk toe en de Hulpdienst voorziet in deze vraag. Combinatie van algemene hulp en mantelzorgondersteuning De Hulpdienst bestrijkt een breed veld van ondersteuning, door het aanbieden van zowel algemene hulp als mantel zorgondersteuning. In de praktijk blijkt dit een goede combinatie te zijn. Zo kunnen bijvoorbeeld mantelzorgers die het (nog) moeilijk vinden om gebruik te maken van respijtzorg, toch onder steund worden doordat een vrijwilliger boodschappen doet. Ook kunnen nieuwe vrijwilligers eerst worden ingezet bij algemene hulp om later over te stappen naar de ondersteuning van mantelzorgers. Algemene hulp soort hulp contacten uren contacten uren Bezoek + activiteit Bezoek + boodschappen Bezoek + wandelhulp Bezoek + gezelschap Er mee op uit gaan Fietsen met gehandicapten Administratie + belasting Autovervoer + begeleiding Begeleiding (bv rolstoeltaxi) Telefonische ondersteuning Info + advies 3 1 Kleine klusjes Tuinonderhoud Variabele ondersteuning Computer ondersteuning Koken Voorlezen post Zwemmen Totaal Met contacten worden de keren dat vrijwilligers bij de cliënten thuis komen bedoeld Mantelzorgondersteuning

3 Tea time Doordat vrienden, kennissen en familieleden vaak wegvallen, hebben veel ouderen behoefte aan meer sociale contacten. Naast de individuele hulp organiseerde de Hulpdienst daarom in 2016 iedere maand in 2 verschillende wijken in Nijmegen een succesvolle tea time. Wijkbewoners ontmoeten elkaar onder het genot van koffie en iets lekkers. Het enthousiasme van de bezoekers is groot. Dit Engelse fenomeen blijkt bij uitstek geschikt om ouderen de kans te geven om op een informele manier buurtgenoten te ontmoeten en nieuwe contacten op te doen. Tea time Zwanenveld In de wijk Zwanenveld ontving gastvrouw Norma Burchartz, geholpen door Gien van de Helm (beiden vrijwilligster bij de Hulpdienst) één keer per maand zo n 8 buurtgenoten bij haar thuis. Ze zorgde dan voor lekkere taartjes, verse koffie en thee en een warm welkom. Ik vind het ontzettend leuk om te doen en merk dat mijn gasten ook genieten. Zo ook Mevrouw van Meekeren, 93 jaar, en een van de vaste bezoekers van de tea time. Het is zo verschrikkelijk gezellig. Er wordt gepraat over wat iedereen zo meemaakt. En dan kom je ook nog eens ergens achter, hè, zegt ze lachend. Mevr. v. Meekeren, vaste bezoekster Tea time Nijmegen Midden en Zuid Ook Thecla Karol en Annelies Emmen (beiden vrijwilligster van de Hulpdienst) stelden in 2016 weer één keer per maand hun woning beschikbaar voor 8 buurtgenoten. Omdat Thecla en Annelies beiden enthousiaste bakkers zijn, trakteerden zij hun gasten op zelfgemaakte appeltaart, scones of cake met frambozen uit eigen tuin.

4 Leeftijd cliënten Van het totaal van onze cliënten is 64 procent ouder dan 75 jaar. 13 procent is boven de 90 jaar. 2 cliënten zijn de 100 jaar gepasseerd. 18 procent van de cliënten is jonger dan 65 jaar. Ouderdom en ziekte hebben ook gevolgen voor het verloop van de cliënten van de Hulpdienst. Een kleine 10 procent van de cliënten werd in 2016 opgenomen in het verpleeghuis of is overleden Aantal cliënten Algemene hulp naar leeftijd Cliënten Overzicht totaal aantal cliënten 2016 Algemene hulp 336 Mantelzorgondersteuning 159 Totaal 495 cliënten, waarvan man 144 vrouw 351 Aantal cliënten Mantelzorgondersteuning naar leeftijd > Reden aanvraag Het overgrote deel van de cliënten wordt aangemeld vanwege klachten in verband met het ouder worden, gecombineerd met een opeenstapeling van ziektes. Veel voorkomende ziektebeelden zijn dementie, niet aangeboren hersenletsel (NAH) en de ziekte van Parkinson. De Hulpdienst is via scholing en nauwe samenwerking met zorgtrajectbegeleiders in de loop der jaren gespecialiseerd geraakt in het inzetten van vrijwilligers bij mensen met dementie. In 2016 is een samenwerkingsverband opgestart met Parkinsonnet van de Radboud Universiteit Nijmegen ter specialisatie van het inzetten van vrijwilligers bij mensen met de ziekte van Parkinson.

5 Vrijwilligers De Hulpdienst vindt het erg belangrijk dat zij haar vrijwilligers goed kent. Zij worden immers naar kwetsbare mensen gestuurd. Daarom voert de Hulpdienst met iedere aspirant vrijwilliger een uitgebreid intakegesprek over motivatie en wederzijdse verwachtingen. Scholing De Hulpdienst ondersteunt haar vrijwilligers door veelvuldige, veelal telefonische, begeleiding. Ook organiseert de Hulpdienst geregeld scholing voor de vrijwilligers, in de vorm van thema- en inloopbijeenkomsten en de cursus vrijwilligers en dementie. De inhoud van deze scholing is altijd afgestemd op de soort hulp die de vrijwilligers in de praktijk bieden. Deze investering is essentieel voor het succesvol verlopen van de bemiddeling omdat het de kans op mislukken verkleint. In 2016 zijn vier bijeenkomsten geweest. Onderwerpen waren de cursus vrijwilligers en dementie, op pad met cliënten in de wijk, en de uitwisseling van ervaringen en ideeën over het vrijwilligerswerk aan de hand van stellingen en vragen. Als bedankje werd halverwege het jaar een gezellige barbecue gehouden in de tuin van de Hulpdienst. Verder ontvingen de vrijwilligers drie nieuwsbrieven. Vrijwilliger Jan Jetze Doet met name: bezoek en wandelen, mantelzorgondersteuning Ik had al langere tijd de ge dachte om vrijwilligerswerk te gaan doen maar het moet wel passen in je leven. Toen ik op zoek ging, had ik kunnen kiezen voor iets waar ik al ervaring mee heb, zoals een bestuurlijke functie, maar het leek mij juist leuk om iets heel anders te doen. Zo ben ik bij de Hulpdienst terecht gekomen. Ik bezoek ouderen en ga met ze wandelen, meestal met de rolstoel. Ondertussen praten we over van alles. Bij terugkomst drinken we vaak nog een kop koffie en spelen we soms nog een spelletje. Ik denk dat dit type vrijwilligerswerk nog een wat oubollig imago heeft, zeker bij jongeren. Maar het is erg leuk om te doen en geeft veel voldoening. Ook als ik andere vrij willi gers ontmoet, zie ik allemaal energieke en ge dreven mensen die heel betrokken zijn. Het is heel gelijkwaardig, en dat is een verschil met een beroepskracht. Je kent de mensen op een gegeven moment en bouwt een persoonlijke band op, ook met hun partner. Ik bezoek nu bijvoorbeeld nog regelmatig de echtgenote van een meneer die ik begeleidde. Hij is inmiddels overleden. Zij kent de omgeving van Nijmegen nog niet zo goed, en ik probeer haar hier wat wegwijs te maken. Ik vind het leuk om elke keer weer iets nieuws te bedenken om naartoe te gaan. Ik kom dan op plaatsen die ik zelf al ken en zie dan weer hoe mooi het hier is. Werkwijze Alle vrijwilligers ontvingen begin 2016 van de coördinatoren een naamkaartje van de Hulpdienst wat zij hebben afgeven bij hun cliënt (voor in de zorgmap). Ook kregen alle vrijwilligers een nieuwsbrief mee voor de cliënt waarop de werkwijze van de Hulpdienst staat beschreven. Aantal vrijwilligers naar leeftijd > Totaal 203 vrijwilligers, waarvan man 85 vrouw 118

6 Begeleiding en samenwerking Stagiaires en participatie Naast de vrijwilligers heeft de Hulpdienst ook stagiaires van de opleiding Maatschappelijk werk en dienstverlening van de HAN en een aantal krachten die als vrijwilliger worden ingezet in het kader van de Participatiewet. Op deze wijze biedt de Hulpdienst kansen tot actief deelnemen aan de maatschappij en het opdoen van werkervaring. In 2016 waren 9 stagiaires en 4 participatie krachten actief. De stagiaires bezoeken wekelijks 2 cliënten van de Hulpdienst. Ze helpen deze mensen onder andere met wandelen, boodschappen, gezelschap en ondersteunen hierbij vaak ook de mantel zorgers. Net als onze vrijwilligers dat doen. De uren inzet van de parti cipatiekrachten verschilt per persoon. Een medewerkster van de Hulpdienst begeleidde de stagiaires en partici patie krachten, organiseerde groepsbijeenkomsten, afgewisseld met individuele contacten. Samenwerking en voorlichting In 2016 heeft de Hulpdienst, net als in voorgaande jaren, daar waar zinvol en mogelijk, samen gewerkt met meerdere organisaties. Vanuit de Hulpdienst zal samenwerking altijd zijn vanuit het oogpunt van wat het oplevert voor de cliënt. Heldere afspraken over de resultaten van de samenwerking zijn daarbij van belang. Op beleidsniveau, maar ook zeker op uitvoerend niveau heeft dit goede resultaten gehad. In 2016 nam de Hulpdienst deel aan het netwerk informele zorg (voorheen klankbordgroep mantelzorg), de dementieketen 100, het Alzheimercafé, MBC-maatjesprojecten (georganiseerd door gemeente Nijmegen), overleg platform maatjes, bijeenkomsten van Wijkteams en Stips en de pagina in de Brug Meedoen in Nijmegen. Daarnaast zette de Hulpdienst een samenwerkingsverband op met Radboud Universitair Medisch Centrum, afdeling geriatrie, Parkinsonnet. Op uitvoerend niveau is in 2016 weer veel vuldig contact geweest met thuiszorgorganisaties zoals ZZG, Buurtzorg, Zorg Traject Begeleiders, Coördinatiepunt Mantelzorgondersteuning, Swon het seniorennetwerk en Humanitas. Financiën Het totaal aan inkomsten bedroeg euro. De WMO subsidie van de gemeente Nijmegen bedroeg euro. De exploitatiekosten voor de Hulpdienst bedroegen euro. Donateurs Stichting tot Steun aan de Hulpdienst heeft in 2016 de jaar lijkse donateursactie gehouden. Deze bracht euro op, waarvoor veel dank. Stichting tot Steun aan de Hulpdienst is een goedgekeurde ANBI instelling. Een donatie kan worden gedaan op bankrekeningnummer NL26 INGB t.n.v. Stichting tot Steun aan de Hulpdienst. Medewerkers mevr. drs. A. Bouwkamp directeur (tot 1 mrt) mevr. drs. L. Genemans directeur (vanaf 1 mrt) mevr. V. van Ooijen coördinatie mevr. drs. S. Broeke coördinatie mevr. M. van Kempen coördinatie (vanaf 1 apr) De Hulpdienst beschikte in 2016 over een formatie van 3 fte. Bestuur Stichting Hulpdienst de heer drs. M.R.A. Derks voorzitter de heer drs. F.P.C. Schütt secretaris de heer R.E.H. Habashy AA. penningmeester Bestuur Stichting tot Steun a.d. Hulpdienst de heer mr. M.R.M. Tesser voorzitter de heer mr. R.J. Borghans secretaris de heer mr. C.W. Houtman penningmeester Hulpdienst Nijmegen Groesbeekseweg DD Nijmegen (024) (op werkdagen, 9-12 uur) hulpdienst@ hulpdienstnijmegen.nl mei 2017 ontwerp: Deel 2 ontwerpers fotografie: Ralph Schmitz