Voortgangsrapportage Dynamisch Uitvoeringsprogramma Integrale Veiligheid Peelland JANUARI JUNI 2017

Transcriptie

1 Voortgangsrapportage Dynamisch Uitvoeringsprogramma Integrale Veiligheid Peelland JANUARI JUNI Deze voortgangsrapportage vloeit voort uit de Kadernota Integrale Veiligheid Peelland Doel van de kadernota is het in de zes Peelgemeenten aansturen op een solide en effectief veiligheidsbeleid, waarbij wordt samengewerkt tussen gemeenten, partners en inwoners daar waar dat meer veiligheid oplevert. Uitvoering en dynamiek De uitvoering van deze kadernota wordt niet alleen vormgegeven door met (twee)jaarlijkse uitvoeringsprogramma s te werken, maar door een continue proces van het opstarten van projecten en halfjaarlijkse voortgangsrapportages. Deze voortgangsrapportages worden gekoppeld aan de beschikbaarheid van de halfjaarlijkse politiecijfers en de veiligheidsmonitor. Het doel is om te komen tot een flexibelere planning en bijsturing van de inkleuring van de kaders en het realiseren van verbeteringen. De ontwikkelingen rond veiligheid kernmerken zich door een behoorlijke dynamiek. Deze werkwijze voorkomt dat het beleid stolt, en maakt het mogelijk dat we juist flexibel kunnen blijven reageren. Algemeen beeld Helmond, Peelland, Oost-Brabant en Nederland Het aantal misdrijven over de eerste van is teruggelopen in vergelijking met dezelfde periode in. Dit geldt voor zowel Nederland, Oost-Brabant, Peelland en Helmond afzonderlijk. Totaal aantal misdrijven (WvS) t.o.v. T/m jun. T/m jun. In procenten Nederland % Oost-Brabant % Peel (incl. Helmond) % Peel (excl. Helmond) % Helmond % Bron: politie Trends en ontwikkelingen Het PIT is gestart op 1 januari. Nu al mag worden opgemerkt dat het PIT uitstekende resultaten boekt en niet meer is weg te denken. De werkwijze van het PIT levert meer inzicht op in wat er zich afspeelt in het (buiten)gebied. Waar nodig kan direct effectief worden opgetreden. In de afgelopen periode is er verder ingezet op burgerparticipatie op diverse wijzen. Het aantal buurtpreventieteams breidt zich gestaag uit en bestaande teams worden versterkt (met name in Helmond). Ook het aantal WhatsApp-preventiegroepen en dergelijke neemt toe. 1

2 Opbouw voortgangsrapportage - Inleiding - Prioriteiten (reeds uitgevoerde acties, nog uit te voeren acties en cijfers). - Prestatie-indicatoren Prioriteiten en prestatie-indicatoren Deze voortgangsrapportage is opgebouwd aan de hand van de gemeenschappelijke en lokale prioriteiten welke door de gemeenteraden benoemd zijn in de kadernota. Daarnaast zijn er prestatie-indicatoren toegevoegd die door politie en Openbaar Ministerie (OM) zijn aangeleverd. Inhoud Gemeenschappelijke prioriteiten Blz. 3 - Geweld Blz. 3 - Woninginbraken Blz. 4 - Overlastgevende jeugd en jeugdgroepen Blz. 6 - Criminele jeugd Blz. 7 - Radicalisering Blz. 8 - Ondermijnende criminaliteit Blz. 9 - Verkeersveiligheid Blz Drank- en drugsoverlast (niet opgenomen in deze rapportage)* Lokale prioriteiten Blz Woonoverlast (Asten, Deurne, Gemert-Bakel, Helmond en Someren) Blz Zorg voor arbeidsmigranten (Asten, Gemert-Bakel, Helmond en Blz. 19 Someren) - Fietsendiefstal (Gemert-Bakel en Helmond) Blz Evenementen en veiligheid (Helmond en Someren, niet opgenomen In deze rapportage) 1 - Veilig uitgaan (Deurne, niet opgenomen in deze rapportage)* - Veilig in en om school (Deurne, niet opgenomen in deze rapportage)* 2 Prestatie-indicatoren Blz Woninginbraken Blz Overvallen Blz Straatroof Blz Cybercrime Blz Fraude Blz Beslag Blz Helmond heeft reeds een nieuw evenementenbeleid vastgesteld waarin veiligheidsaspecten integraal opgenomen zijn. Hier zal geen afzonderlijk projectplan voor opgesteld worden. * Deze prioriteiten zijn nog niet opgenomen in deze voortgangsrapportage omdat er (nog) geen vastgestelde projectplannen van zijn. 2

3 GEMEENSCHAPPELIJKE PRIORITEITEN Geweld We willen dat iedereen zich veilig kan voelen in zijn of haar woning, in de buurt, en in het dorp of de stad. Ook moeten mensen zich veilig kunnen voelen tijdens de uitvoering van hun dagelijkse werkzaamheden. Geweld doet hier afbreuk aan. De impact van geweld is groot, op zowel het slachtoffer als op de samenleving. Geweld tast op grove wijze de lichamelijke integriteit van het slachtoffer aan. Ook in het Regionaal Veiligheidsplan Oost- Brabant wordt geweld als prioriteit benoemd. Inzetten Peellandbrede persoonsgerichte aanpak (PGA) voor de aanpak van potentiële plegers van zogeheten high impact crimes. Het bieden van nazorgtrajecten voor ex-delinquenten (voor jongeren bestaat een specifiek traject). Geprioriteerde opsporing in het geval van roofovervallen. Participeren in projecten m.b.t. het Keurmerk Veilig Ondernemen (voor winkelgebieden en bedrijventerreinen). Huiselijk geweld en kindermishandeling wordt integraal aangepakt i.s.m. Veilig Thuis. Er wordt integraal afgestemde hulp aangeboden. Er wordt uitvoering gegeven aan de Wet tijdelijk huisverbod. De Wet meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling wordt toegepast. Voor winkeliers en personeel is in november een (tweede) bijeenkomst Laat je niet Overvallen georganiseerd (Helmond) i.s.m. politie en het CCV. Er is voorlichting gegeven m.b.t. het tegengaan van insluipingen, woninginbraken en geweld voor verzorgers en personeel van een verzorgingshuis i.s.m. de politie (Helmond). Er wordt meer geïnvesteerd in de relatie tussen het sociaal domein en veiligheid. Actualisatie van agressieprotocollen en het uitrollen van een ketenaanpak in het kader van Veilige Publieke Taak (VPT). In het najaar () is gestart met een project Keurmerk Veilig Ondernemen voor bedrijventerrein Wolfsveld (Gemert-Bakel). In maart heeft er een Peellandbrede bijeenkomst plaatsgevonden in het kader VPT. Inspringen t.b.v. het project nazorg (ex-) gedetineerden (doorlopend). Ontwikkeling van doelgerichte voorlichting per gemeente voor kwetsbare groepen. Intensivering dan wel voortzetting van activiteiten die de kennis en bewustwording onder ondernemers (en personeel) vergroten met betrekking tot overvalpreventie en winkeldiefstallen. 3

4 Relevante cijfers Openlijk geweld Mishandeling (misdrijven) Bedreiging Straatroof Overvallen (bedrijven en woningen) Asten Deurne Gemert-B. Helmond Laarbeek Someren Totaal % +7% % -8% +72% -13% -25% -17% -8% % -74% -7% +10% -25% - -7% % -79% Woninginbraken Woninginbraak behoort met geweld, straatroof en overvallen tot de High Impact Crimes. Voor deze delicten geldt dat er een grove inbreuk plaatsvindt in het privédomein van het slachtoffer. Iedere inbraak kost de maatschappij ongeveer 4.600,- maar belangrijker nog is de grote emotionele schade die slachtoffers vaak nog lang na een inbraak ondervinden. Het is daarom niet vreemd dat de aanpak van woninginbraken bij alle gemeenten als prioriteit benoemd is. Er worden bijeenkomsten georganiseerd met dorpsraden over inbraakpreventie en WhatsApp-groepen (Gemert-Bakel, Asten, Helmond en Someren). Het opzetten van WhatsApp-groepen en buurtpreventieteams wordt gestimuleerd en er worden handvaten geboden. Bestaande buurtpreventieteams worden ondersteund, versterkt en met elkaar in verbinding gebracht (Helmond). Versturen inbraakpreventiebrieven en besmettingsbrieven. De BuurtTent wordt Peellandbreed ingezet (Helmond heeft een eigen BuurtTent die tweewekelijks wordt ingezet). Inzet vindt informatie gestuurd plaats in wijken en tijdens evenementen die zich lenen voor deze inzet. Daarbij kunnen verschillende thema s gecombineerd worden. Bedrijventerreinen worden geschouwd i.s.m. parkmanagement (Deurne, Gemert- Bakel, Laarbeek) Er vinden wijkschouws plaats i.s.m. buurtpreventie en politie (Deurne, Helmond) Periodieke preventieve communicatie over woninginbraken in social media, website, lokale kranten (alle gemeenten) Inzetten Peellandbrede persoonsgerichte aanpak (PGA) voor de aanpak van potentiële plegers van zogeheten high impact crimes. Er is een pilot Veiligheid Agrarische Bedrijven uitgevoerd door het CCV waarbij (gratis) veiligheidsscans in het buitengebied uitgevoerd zijn (Gemert-Bakel). In het kader van het Aanvalsplan Veiligheid is/wordt extra geïnvesteerd op nieuwe en bestaande buurtpreventieprojecten en op de onderlinge verbindingen tussen die projecten (Helmond). In het kader van het Aanvalsplan Veiligheid is en wordt geïnvesteerd op aanvullende maatregelen in de strijd tegen woninginbraken in samenwerking met de politie (Helmond). In samenwerking met woningcorporaties wordt getracht extra bewustwording te creëren onder woninghuurders en hang- en sluitwerk waar nodig te verbeteren (Helmond). 4

5 Verdere stimulering ter bevordering van WhatsApp-preventiegroepen. Informatieavond over inbraakpreventie via Stichting Collectieve Beveiliging Laarbeek (Laarbeek). Vervolg pilot Veiligheid Agrarische Bedrijven (buitengebied) i.s.m. het CCV (Gemert-Bakel). Er worden voorlichtingsbijeenkomsten met betrekking tot inbraakpreventie georganiseerd voor zorgcentra (Helmond). Relevante cijfers Diefstal/inbraak woning Diefstal/inbraak box/garage schuur tuinhuis Asten Deurne Gemert-B. Helmond Laarbeek Someren Totaal % -19% -41% - +92% -65% -11% % +73% -3% -28% -29% - -18% 5

6 Overlastgevende jeugd en jeugdgroepen De Peelgemeenten prioriteren de aanpak van jeugdoverlast voor de komende vier jaar. Niet per definitie omwille van zorgelijke ontwikkelingen - het aantal overlastmeldingen is bij de meeste Peelgemeenten al jaren redelijk stabiel - maar met name vanuit de zorg. De impact van asociaal gedrag is groot. En daarnaast gaat het vaak om jongeren die zonder tegenreactie op hun gedrag wellicht steeds verder doorgroeien in hun asociale houding. Mogelijk zelfs tot crimineel gedrag aan toe. De Peelgemeenten kennen eigen Jeugd Preventie Teams (dan wel iets soortgelijks) waarin integraal gewerkt wordt aan een wijk- en praktijkgerichte groepsaanpak met zowel interne als externe partners. Doorgaans vindt er eens per twee weken integrale afstemming plaats. Tevens beschikken we over een protocol Jeugd In Beeld (JIB). Er is een eerste platformbijeenkomst in Peelverband georganiseerd om met elkaar informatie te delen m.b.t. de aanpak van overlastgevende jeugd en ontwikkelingen op dit vlak. In het najaar wordt een tweede platform georganiseerd om de samenwerkingsmogelijkheden op dit vlak in kaart te brengen. Kernvraag daarbij is op welke manier een platform op Peelniveau een toegevoegde waarde kan zijn op de reeds bestaande overleggen. Relevante cijfers Overige overlast sociaal (meldingen) (1.1.5) Meldingen jeugdoverlast (E35) Asten Deurne Gemert-B. Helmond Laarbeek Someren Totaal % +80% -30% +35% - -31% +14% % +76% -28% +35% - -31% +14% De meldingen overlast door jeugd vallen onder de categorie overige overlast sociaal. De aantallen meldingen jeugdoverlast vallen dus onder de aantallen overige overlast sociaal. 6

7 Criminele jeugd Problematische- en criminele jongeren hebben een negatieve impact op de samenleving, zoals overlast en onveiligheid in buurten. De jongeren laten intimiderend gedrag zien en plegen delicten. Voorkomen moet worden dat jongeren doorgroeien in hun crimineel gedrag naar het plegen van ernstige delicten zoals overvallen en straatroven. Jeugdigen die zich in georganiseerd verband bezig houden met criminaliteit moeten daarom met voorrang worden aangepakt. Inzetten Peellandbrede persoonsgerichte aanpak (PGA) voor de aanpak van potentiële (jeugdige) plegers van zogeheten high impact crimes. Inzetten persoonsgerichte aanpak risicojongeren voor overlastgevende jongeren in het vrijwillige kader (al dan niet door een casusmanager jeugd). Inzetten groepsaanpak voor risicojongeren (Gemert-Bakel). Inzetten persoonsgerichte (onder meer PGA) en groepsgerichte aanpak risicojongeren (Asten). De persoonsgerichte aanpak voor overlastgevende jongeren in het vrijwillige kader met als doel het afglijden naar criminaliteit en teloorgang te voorkomen is verder versterkt. In is Dommelstroom aangesloten en is het groot PGA-overleg gesplitst. De PGA-selectie zal meer gericht worden op kwaliteit en minder op kwantiteit. Er wordt hierbij gekeken naar het leefgebied van een persoon(wonen, werk, systeem etc.). Daarbij wordt gebruik gemaakt van de prioriteringslijst. De selectiefrequentie gaat versneld worden (iedere drie maanden selectie in plaats van iedere zes maanden). Er wordt voor iedere casus afzonderlijk een plan van aanpak opgesteld waarin de lopende en afgesloten trajecten staan beschreven. Ook worden hierin de geboekte resultaten vastgelegd. Relevante cijfers Peelland (Helmond) 2015 h. Momenteel op de lijst Aangevangen casussen PGA 16 (12) 30 (13) 10 (5) Afgesloten casussen PGA Lopende casussen PGA

8 Radicalisering De aanpak van het rijksbeleid is beschreven in het Actieprogramma Integrale Aanpak Jihadisme (augustus 2014) en in meerdere daarop volgende publicaties van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) en andere overheidsinstanties. Op Peellandniveau is een projectplan geschreven waarin aangegeven is welke rol de gemeenten (kunnen) nemen in de aanpak van radicalisering. Deskundigheidsbevordering van eerstelijnswerkers (jongerenwerkers, gezinswerkers, onderwijspersoneel e.d.) middels cursussen. Periodieke integrale afstemming tussen gemeente, politie (en eventuele andere partners) over (mogelijke) radicalisering en signalen. Multidisciplinaire afstemming en advisering in het zogeheten wegingsoverleg op basis van ontvangen signalen. Multidisciplinaire afstemming in het Veiligheidshuis in voorkomende gevallen (Casus op Maat-overleg). Het Platform Sociale Cohesie komt periodiek (en in voorkomende gevallen) bijeen (Helmond) 3. In de eerste van heeft er een quickscan plaatsgevonden. Het doel van de quickscan was om een gedegen, lokaal specifieke indicatie te verkrijgen van de aard, omvang en eventuele risico s van radicalisering in acht gemeenten (waaronder Helmond). In de tweede van ontvangt een aanvullende groep medewerkers een cursus met betrekking tot het herkennen en duiden van (mogelijke) signalen van radicalisering. Dit betreft een basistraining en/of een verdiepingstraining. Opvolging geven aan de aanbevelingen/adviezen die voortkomen uit de bovengenoemde quickscan. Relevante cijfers Niet van toepassing. 3 Het Platform Sociale Cohesie is een informeel netwerk. Deelnemers aan dit netwerk staan voor het versterken van de verbinding tussen diverse bevolkingsgroepen in Helmond. Ze streven samen naar het bevorderen van de dialoog en het onderling begrip tussen inwoners in onze stad. Het doel is met elkaar en ieder voor zich te werken aan een leefbare samenleving en het stimuleren van binding en betrokkenheid tussen inwoners. Het Platform Sociale Cohesie informeert elkaar over actuele ontwikkelingen en geeft elkaar gevraagd en ongevraagd advies over het te voeren beleid. 8

9 Ondermijnende criminaliteit Op 15 februari is de programmaleider integrale aanpak ondermijning Peelland van start gegaan met de opdracht een aanpak van ondermijning met breed geformuleerde programmalijnen te realiseren. Het programma is vastgesteld door alle colleges van B&W. Het programma heeft een looptijd tot 15 februari Dit verslag betreft de eerste van, aansluitend op de rapportage over. De programmalijnen naar aanleiding van het ondermijningsbeeld zijn: 1. Aanpak lokale casuïstiek 2. Door ontwikkelen interventiestrategieën 3. Het weerbaar en bewust maken van de gemeentelijke organisatie 4. Maatschappelijke weerbaarheid vergroten 5. Een georganiseerde overheid: samenwerken op districts- en regionaal niveau Programmalijn 1: Aanpak lokale casuïstiek Op 20 oktober is door de burgemeesters namens hun gemeenten het PITconvenant getekend, samen met Politie Oost-Brabant, Senzer en de Veiligheidsregio Brabant-Zuid-Oost. De gemeenten hebben gezamenlijk een teamleider aangesteld. Hiermee is er een gezamenlijk Peelland Interventie Team gekomen voor de integrale aanpak van casuïstiek. Het PIT is gestart op 1 januari. Nu al mag worden opgemerkt dat het PIT uitstekende resultaten boekt en niet meer is weg te denken. De werkwijze levert meer inzicht op in wat er zich afspeelt in het (buiten)gebied en kan waar nodig effectief optreden. Het verbindt aan handhaving ook zorg. Er is veel belangstelling voor de werkwijze. Het ziet er naar uit dat het een bestpractice is die de standaard zal worden. Het PIT-convenant ziet (ook) toe op de uitwisseling van gegevens. In de eerste van hebben de 6 Peelgemeentesecretarissen voor hun ambtenaren Gedragsregels informatiebeveiliging PIT vastgesteld over hoe zorgvuldig om te gaan met deze gegevens. De overige partners zijn uitgenodigd zich daar bij aan te sluiten. Van de deelnemers wordt verwacht dat zij deze ondertekenen en zich ernaar gedragen. Het PIT gaat onverminderd door op de ingeslagen weg. De eerste evaluatie van het PIT vindt plaats in het najaar van. Gezamenlijk Peelland Informatieknooppunt ondermijning De eerste stap om te komen tot een Peelland Informatieknooppunt is om in elke gemeente een informatieknooppunt te maken waarin medewerkers van verschillende afdelingen informatie uitwisselen en van waaruit een aanpak van vermoede misstanden wordt gekozen. In Helmond en Asten was hiermee eerder ervaring opgedaan. In de overige gemeenten zijn deze LIO s (Lokaal Informatie Overleg) in opgestart en in de eerste van verder uitgebouwd. Hiervoor is een goede verankering van de aanpak van ondermijning in de gemeentelijke organisatie nodig. Versterken van de LIO s en geven van awarenesstrainingen binnen de gemeenten 9

10 Onderzoeken of en wanneer we de stap vanuit Helmond naar een Peelland Informatieknooppunt kunnen zetten. Aanpak van de signaaldossiers onder regie van de gemeenten De integrale aanpak in RIEC-verband van de signaaldossiers en de prioritering daarvan vindt plaats onder verantwoordelijkheid van het driehoeksoverleg+. Plus betekent dat behalve de 6 burgemeesters, de politie Oost-Brabant en het OM ook een vertegenwoordiger van de Belastingdienst deel uitmaakt van het driehoeksoverleg. Ieder dossier heeft een casusleider van de betreffende gemeente of vanuit het actiecentrum ondermijning Oost-Brabant. In het Peellandbrede tweewekelijks Ambtelijk Voorbereidingsoverleg (AVO) wordt de casuïstiek van Peelland door gemeenten, politie, OM en Belastingdienst ingebracht en besproken; het RIEC is daarbij ondersteunend. Het RIEC heeft een procesbeschrijving gemaakt aan de hand waarvan het werkproces verder wordt doorontwikkeld. De uitdaging blijft, zowel op bestuurlijk als op ambtelijk niveau, om denk- en werkwijzen met elkaar te verbinden. Dit wordt allengs vertrouwder. Al doende leert men. Er wordt ook tijd ingeruimd om hierop te reflecteren. De signaaldossiers die met het ondermijningsbeeld zijn opgeleverd, blijken bij nader onderzoek niet allen voldoende onderbouwd te kunnen worden; die casussen worden in afgesloten. In de eerste van zijn 4 casussen afgesloten. Er bevinden zich 3 nieuwe signalen in de informatiefase. Momenteel zijn 13 casussen in behandeling. In de in de eerste van afgesloten casussen is er één succesvol gebleken in die zin dat er informatie is verrijkt, hennepruimingen hebben plaatsgevonden, een pand door de burgemeester is gesloten, verdachten zijn aangehouden en geld in beslag is genomen. In de overige casussen is informatie verrijkt en zijn activiteiten onderzocht; er zijn er geen aanknopingspunten gebleken voor faciliteren van de hennepindustrie of arbeidsuitbuiting. Ook dat is een gunstig resultaat, de geluiden kunnen op dat moment de wereld uit. In de lopende casussen wordt informatie opgehaald en gedeeld. Dit gebeurt vanuit de informatiesystemen en bijvoorbeeld ook door de inzet van het PIT. Wanneer tijdens een PIT-actie situaties aan het licht komen die om directe handhaving vragen (bijvoorbeeld, het onverwacht aantreffen van een xtc-lab), wordt dit meteen opgepakt. De burgers en bedrijven ervaren dat de gezamenlijke overheid in het gebied actief is. Het kan niet anders dan dat dit impact heeft. In een aantal casussen is een interventievoorstel, en in een aantal andere casussen de afsluiting te verwachten in het driehoeksoverleg+. De inzet is er op gericht om de fase van informatiedeling te bekorten door snellere en actievere informatie-inwinning. Het ingezette reflectieproces krijgt opvolging. Lokale casuïstiek actueel houden en aanvullen waar nodig Dit is wat lokale casuïstiek betreft een doorlopend proces waarvoor de inrichting van informatieknooppunten per gemeente noodzakelijk is. Uit signalen van gemeente, politie en belastingdienst komen binnen het Ambtelijk Voorbereidingsoverleg (AVO) nieuwe casussen voort, en voorstellen aan de driehoek+ over prioriteit en opvolging. Informatie die voortkomt uit PIT-acties en die het vermoeden wekt dat er ter plaatse sprake is van ondermijnende criminaliteit, wordt door de betreffende gemeente ingebracht in het AVO en leidt dan mogelijk tot nieuwe signaaldossiers. Het PIT-mes snijdt aan twee kanten. 10

11 Het merendeel van de casussen uit het ondermijningsbeeld zal worden afgerond, waardoor meer ruimte komt voor nieuwe signalen. Deze zullen ontstaan door grotere awareness binnen de samenwerkende instanties en in de maatschappij (zie ook de 4e programmalijn). Programmalijn 2: door ontwikkelen interventiestrategieën Organiseren van een signaalfunctie waar bewoners en instellingen hun vermoedens en onderbuikgevoelens kwijt kunnen Voorwaarde is dat de gemeentelijke organisaties er op zijn ingericht via het LIO met deze signalen (snel) iets te (kunnen) doen. Meld Misdaad Anoniem (MMA) is voor een ieder nu al beschikbaar ( In beeld brengen van de stand van zaken in de LIO s. De ervaringen van Den Bosch en Eindhoven met MMA afwachten. Aanpak onaantastbaren In Helmond is in samenwerking met het RIEC in projectvorm gestart met het afpakken van het vermogen van mensen met een onverklaarbaar vermogen. Er is in dit project in twee gevallen een uitkering beëindigd, in een geval een maatregel opgelegd alsmede een naheffing door de belastingdienst. De gemeente heeft onterechte uitkeringen teruggevorderd, een strafrechtelijk witwasonderzoek is gestart en er zijn twee auto s in beslag genomen. De intentie is een structurele integrale werkwijze voor Peelland en Oost-Brabant te ontwikkelen met betrekking tot het handhavingsknelpunt ongebruikelijk bezit. Aanpak faciliteerders 4 De burgemeesters hebben tijdens het driehoeksoverleg van 23 maart besloten tot aanscherping van het Damoclesbeleid in geval van het aantreffen van kwekerijen, drugslaboratoria of -handel in en vanuit bedrijfspanden en woningen. De cijfers van 2015, en eerste van zijn toe gevoegd (het hoge aantal is tot nu toe gelijk gebleven). In het bijgevoegde overzicht is ook opgenomen hoe vaak de Wet Bibob in de Peelgemeenten is toegepast en hoe vaak daarvoor ook het Landelijk Bureau Bibob is ingeschakeld We voeren een evaluatie uit van het Damoclesbeleid, ook in relatie tot de standaard die hiervoor inmiddels in Oost-Brabant is ontwikkeld. Er is bovendien een wetswijziging in voorbereiding die aanpassing van het beleid noodzakelijk zal maken. De toepasselijkheid van de bevoegdheid wordt namelijk uitgebreid van situaties waarin drugs aanwezig zijn, naar het aanwezig hebben van apparatuur of chemicaliën die voor de bereiding van drugs worden gebruikt. 4 De Belastingdienst verstaat onder faciliteerders degenen die in relatie tot de Belastingdienst bewust faciliteren. In RIEC-verband wordt hiermee ook onbewust faciliteren bedoeld, o.a. door overheden zelf. 11

12 In opdracht van de 6 burgemeesters wordt gezamenlijk doorgewerkt aan meer eenheid in het Bibob-beleid in hun gemeenten. Ook wordt in opdracht van de gemeentesecretarissen de wenselijkheid van verdergaande ambtelijke samenwerking onderzocht. Het eerste resultaat is dat een gezamenlijke beleidsregel voor een Bibob-toets bij omgevingsvergunningen aan de colleges van B&W ter besluitvorming wordt voorgelegd. Programmalijn 3: Het weerbaar en bewust maken van de eigen organisaties Inventarisatie kwetsbare gemeentelijke processen De aanpak van mensenhandel 5 heeft in de eerste van een impuls gekregen met de komst van een ketenregisseur op dit thema bij het Regiobureau Integrale Veiligheid. Haar opdracht is om, naast de integrale aanpak van casuïstiek in het SIOM (Signalering en Interventie Overleg Mensenhandel), de aanpak ervan binnen de gemeenten in Oost-Brabant te versterken. Awarenessbevordering en de koppeling van zorg, welzijn en veiligheid zijn speerpunten. Regie op aanpak ligt bij genoemde ketenregisseur. Awareness-bevordering en de koppeling van zorg, welzijn en veiligheid zijn speerpunten. Versterken kwetsbare gemeentelijke processen Werkende weg zijn in de volgende kwetsbare gemeentelijke processen in zicht gekomen en in 2107 opgepakt: - Toepassing van de wet Bibob - Aanbevelingen uit het project arbeidsmigranten in de Peel - Inrichting en ondersteuning van het driehoeksoverleg+, ook in relatie tot de bestuurlijke regiegroep, met het aannemen (per eind augustus ) van een programmaleider integrale veiligheid Peelland. Eind zal de inrichting en de ondersteuning van het driehoeksoverleg en het driehoeksoverleg+ nog beter gestroomlijnd. Over opvolging van de aanbevelingen uit het project arbeidsmigranten volgt een plan van aanpak om het proces en de inhoud van de aanpak van mensenhandel in de Peelgemeenten te inventariseren, en zo nodig inhoudelijk en procesmatig te versterken. Vergroten bewustwording zowel ambtelijk als bestuurlijk Een weerbare gemeente is een gemeente die in de volle breedte van haar functioneren de ondermijnende criminaliteit geen kansen biedt. Dit vraagt -naast het bestrijden van ongewenste situaties die zijn ontstaan- ook om proactieve acties om te voorkomen dat deze (kunnen) ontstaan. Het onderwerp raakt vele portefeuilles, verschillende beleidsterreinen kunnen een bijdrage leveren aan de aanpak. Afdeling- en organisatieoverstijgend samenwerken (bijvoorbeeld in het PIT of in een informatieknooppunt) bemoeilijkt dat criminelen de kans krijgen zich te vestigen in een gemeente en de 5 Het begrip mensenhandel houdt in: arbeidsuitbuiting, criminele uitbuiting, seksuele uitbuiting en gedwongen orgaanverwijdering. 12

13 bovenwereld te gebruiken voor hun activiteiten. Van gemeenteambtenaren vraagt dit om een sterker bewustzijn van de context van hun werkzaamheden en een mogelijkheid om met signalen iets te (kunnen en willen) doen. Op 5 april heeft er een bijeenkomst van de zes Peelcolleges over het Programma Aanpak Ondermijning plaatsgevonden onder voorzitterschap van de burgemeester van Helmond, mw. Blanksma-Van den Heuvel, waarin het onderwerp en de inhoud van het programma zijn gedeeld. Inmiddels zijn de onderwerpen ondermijning en handhaving door het Peelland Interventieteam in alle gemeenteraden van de Peel besproken. Ook door de gemeenteraadsverkiezingen in het voorjaar van 2018 is het onderwerp sterker op de publieke en politieke agenda gekomen. Integrale veiligheid, waaronder de aanpak van ondermijning, vormt in het maandelijks overleg van de gemeentesecretarissen van de Peel vanaf medio een vast agendapunt. De gemeentesecretaris van Gemert-Bakel coördineert dit onderwerp In september volgen 200 gemeenteambtenaren uit de Peel een awarenesstraining. Aan de gemeentesecretarissen zal een voorstel worden gedaan om op basis van een evaluatie- deze training periodiek te herhalen voor nieuwkomers en voor verdieping/intervisie. Aan (de opzet van) het inwerkprogramma van nieuwe gemeenteraadsleden zal een bijdrage worden geleverd. Programmalijn 4: Maatschappelijke weerbaarheid vergroten Stand van zaken: branche-afspraken met faciliterende branches Hieraan wordt momenteel door de Taskforce B5 gewerkt. Bewustwording bij ondernemers De sluitingen door de burgemeesters op grond van artikel 13b Opiumwet (zie hierboven onder 2c) hebben bij (vastgoed)ondernemers vragen opgeroepen. In vond een bijeenkomst plaats die werd georganiseerd door de Stichting Bedrijventerreinen Helmond waarin door de burgemeester van Helmond een toelichting werd gegeven op het beleid en op de eigen verantwoordelijkheid van de vastgoedeigenaren. In het voorjaar van vond, in samenwerking met Parkmanagement en ZLTO een eerste bijeenkomst over dit thema plaats voor (ex-)agrariërs en andere ondernemers in Deurne. De gemeente had voor hen tevens een informatiefolder gemaakt. Voornemen is om in meer Peelgemeenten een dergelijke bijeenkomst te organiseren en ten behoeve daarvan de Deurnese folder Peellandbreed van toepassing te maken. 13

14 Communicatie en maatschappelijke normstelling t.a.v. ondermijnende criminaliteit De berichtgeving in de nationale media geeft wind in de zeilen. Ook de aandacht voor de acties van het PIT-team worden consequent en positief opgepakt in de pers en goed ontvangen bij de bevolking. Het middel en de boodschap zijn dat de overheid in de Peel aanwezig is. Ze toont dat ze de norm handhaaft en zich bekommert om een veilige en rechtvaardige maatschappij. En burgers en bedrijven uitnodigt datzelfde te doen. Het PIT-team heeft in de eerste van 12 acties uitgevoerd (6 x Helmond, 4x Gemert-Bakel, 3x Laarbeek, 3x Deurne, 2x Someren en 2x Asten). In totaal zijn 55 objecten bezocht (woningen, loodsen, bedrijven, horeca, chalets (recreatiepark) en een woonwagenlocatie). Ook heeft een grote actie in het buitengebied plaatsgevonden en een op een woonwagenlocatie. De meest voorkomende overtreding betrof adresfraude (31 keer). Ook strijdig gebruik, milieuovertredingen, fraude met meters (gas/elektriciteit), sociale zekerheidsfraude en overbewoning waren vaak aan de orde. In de evaluatie van het PIT zal een gedeelte worden gewijd aan de verdere communicatiestrategie. Meldingsbereidheid vergroten Dit is aan de orde als de gemeentelijke organisaties hierop beter zijn ingericht. Verbreden strategie maatschappelijke weerbaarheid naar doelgroepen burgers, MKB, overige niet-faciliterende branches, scholen, etc. Hieraan wordt momenteel door de Taskforce B5 gewerkt. Programmalijn 5: Een georganiseerde overheid - Samenwerken op districts- en regionaal niveau De coördinerend gemeentesecretaris is lid van de Integrale Stuurploeg Oost- Brabant en koppelt terug in driehoeksoverleg+. Peelland is aanspreekpunt voor het fenomeen arbeidsmigranten in Oost-Brabant. Peelland Interventie Team heeft voorbeeldfunctie in Brabant en daarbuiten. Deelname door teamleider PIT als adviseur aan een bovenregionale casus. Bijdrage door programmaleider Peelland aan ontwikkelen van regionale awareness-training. Deelname aan projectleiders overleg op niveau Oost-Brabant door programmaleider Peelland. Deelname aan het SIOM door programmaleider Peelland namens alle basisteams. Wat gaan we nog doen Huidige lijn wordt gecontinueerd. Herhaling ondermijningsbeeld Wat gaan we nog doen In 2018 is een doorontwikkeling van het ondermijningsbeeld gepland met ondersteuning van het RIEC, dat hiervoor momenteel een nieuwe methodiek ontwikkelt. 14

15 Relevante cijfers 13b sluitingen Bibob toegepast Landelijk Bureau Bibob 2015 Q1 Q Q1 Q Q1 Q2 Oost Brabant Peelland Asten Deurne Gemert Bakel Helmond Laarbeek Someren

16 Verkeersveiligheid We willen dat iedereen op een veilige wijze deel kan nemen aan het verkeer. Verkeersveiligheid raakt nagenoeg iedereen dagelijks. Hoewel niet ieder verkeersongeval te voorkomen is, moeten er maximale inspanningen geleverd worden om verkeersgewonden en doden te voorkomen. De impact van zwaardere verkeersongevallen is groot, zowel op de slachtoffers als op de omgeving. Daarnaast wordt er verkeers-overlast ervaren in woonwijken en ervaart een deel van de inwoners (een gevoel van) verkeersonveiligheid. In de planfase van (her)inrichting van de openbare ruimte wordt ook het verkeersveiligheidsaspect meegenomen (dit is lokaal geborgd). Er worden adequaat en consequent infrastructurele maatregelen genomen daar waar de verkeersveiligheid in het geding is (dit is lokaal geborgd). Er wordt voorlichting op scholen (o.a. middels het Verkeersveiligheidslabel ) en aan ouderen verzorgd (waar mogelijk met/door organisaties zoals het VVN). Veel voorlichtingscampagnes worden op landelijk niveau geïnitieerd. Er worden controles en andere maatregelen ingezet op die locaties waar dit het meest noodzakelijk is. Er wordt samengewerkt tussen diverse organisaties, professionals en burgers, om de verkeersveiligheid in Peelland te verbeteren. Te denken valt aan educatie, kennisdeling, communicatie en begeleiding van inwonersinitiatieven et cetera. Verkeersveiligheid rond scholen wordt verbeterd. Binnen de Peelgemeenten zijn in de afgelopen jaren diverse maatregelen getroffen teneinde de verkeersveiligheid bij scholen (verder) te verbeteren. Het gaat daarbij onder meer om het creëren van uniforme schoolzones, het behalen van BVL-labels (Brabants Verkeersveiligheid Label) en het treffen van verkeersmaatregelen op schoolthuisroutes. In de jaarlijkse verkeersanalyse worden locaties benoemd waar de kans op het ontstaan van een ernstig verkeersongeval reëel is. Dit gebeurt op grond van een aantal indicatoren. Per situatie dient er maatwerk geleverd te worden waarbij het kan gaan om controles/handhaving, infrastructurele maatregelen, voorlichting enzovoort. Bovenstaande acties gaan gerichter ingezet worden op basis van nieuwe meetinstrumenten. 6 Intensivering dan wel gerichtere inzet van de handhaving op naleving van regelgeving en het corrigeren op gedrag (o.a. door politie, SSH, vrijwillige stadswachten). Bedoeling is deze handhaving zo gericht als mogelijk (informatie gestuurd) in te zetten op basis van harde (objectieve) en zachte informatie. 6 Onder andere: Bliq-rapportage, data Verkeershandhavingsteam, basisteamdata, data (social) media en klachten en verzoeken, Landelijke Basisregistratie Ziekenhuiszorg en data roodlicht negatie. 16

17 Relevante cijfers Objectieve politiecijfers en subjectieve inwonersinformatie uit de veiligheidsmonitor: Peelland Helmond h. 14 h. 15 Ongevallen met letsel* Ongevallen met dodelijke afloop* Parkeerproblemen en verkeersstremming, per inwoners* 1,5 1,5 1,4 1,4 1,4 1,3 2,3 1,3 Rijden onder invloed, per inwoners* 0,8 0,8 0,6 0,7 0,7 0,8 0,7 0, Te hard rijden komt voor in de buurt (%)** Ervaart veel overlast van hardrijders (%) ** Agressief rijgedrag komt voor in de buurt (%)** Ervaart veel overlast van agressief rijgedrag in %** Parkeerproblemen komen voor in de buurt (%)** Ervaart veel parkeeroverlast in %** Ervaart veel verkeersoverlast in %** h. 16 h. 17 h. 14 h. 15 h. 16 h. 17 Oost-Brabant Nederland h. 14 h. 15 Ongevallen met letsel* Ongevallen met dodelijke afloop* Parkeerproblemen en verkeersstremming, per inwoners* 1,4 1,3 1,4 1,2 1,5 1,5 1,6 1,5 Rijden onder invloed, per inwoners* 0,9 0,8 0,7 0,8 1,0 0,8 0,8 0, Te hard rijden komt voor in de buurt (%)** Ervaart veel overlast van hardrijders (%) ** Agressief rijgedrag komt voor in de buurt (%)** Ervaart veel overlast van agressief rijgedrag in %** Parkeerproblemen komen voor in de buurt (%)** Ervaart veel parkeeroverlast in %** Ervaart veel verkeersoverlast in %** h. 16 h. 17 h. 14 h. 15 h. 16 h. 17 * Bron: politie Oost Brabant ** Bron: Veiligheidsmonitors 2014, 2015 en (cijfers over zijn nog niet beschikbaar). 17

18 LOKALE PRIORITEITEN Woonoverlast We willen graag dat iedereen veilig kan wonen in zijn of haar wijk, in een prettige leefomgeving. Woonoverlast doet hier afbreuk aan. Overlast in de buurt beïnvloedt de veiligheidsgevoelens van inwoners negatief. Er is sprake van woonoverlast als een individuele bewoner zich regelmatig of structureel zodanig gedraagt, dat deze persoon daarmee in elk geval het woongenot van omwonenden verstoort en/of hun vrijheid belemmert. Woonoverlast komt in allerlei vormen voor, zoals geluidsoverlast, druggerelateerde overlast, intimidatie, bedreigingen, stank en geschreeuw. De focus in de aanpak van woonoverlast ligt volledig bij overlast die (mede) wordt veroorzaakt door verwarde personen/personen met psychiatrische stoornissen. De regionale werkgroep Verward en dan? is op het niveau van Oost-Brabant aan de hand van een vorig jaar gepresenteerd plan van aanpak, in drie werkgroepen aan de slag: o werkgroep Triage en Acute Opvang (met o.a. de realisatie van 4 Spoedeisende Psychiatrische Onderzoeksruimte in de regio (SPOR); o o werkgroep Vervoer (met o.a. pilots psycholance) werkgroep preventie en persoonsgerichte aanpak (met o.a. uitwerking van een escalatiemodel) De eerste concrete producten vanuit de werkgroepen worden in het najaar van verwacht. Betrokken organisaties in de regio Oost-Brabant trekken gezamenlijk op in het regionaal en lokaal aanvragen van subsidies om een sluitende aanpak voor mensen met verward gedrag te realiseren. In de hele regio zijn er specifieke projecten opgestart die gesubsidieerd worden vanuit ZonMw. Alle Peelgemeenten zijn gestart met de uitwerking van het AVE-model. Dat staat voor Aanpak Voorkoming Escalatie. Alle Peelgemeenten werken lokaal aan een eigen plan voor preventie- en persoonsgerichte aanpak (met als één van de doelgroepen verwarde personen). Gemeente Helmond heeft namens de Peelgemeenten de GGZ Oost-Brabant gefinancierd om GGZ-expertise voor consultatie en advies een jaar lang in te zetten in iedere gemeente. De concrete invulling van deze uren moet nog nader uitgewerkt worden (zie ). De GGZ geeft uitvoering aan het plan GGZ in de wijk. Hiervoor dient in ieder geval nog het volgende nog te gebeuren: o De inloopfunctie GGZ door ontwikkelen tot Diensten- en ondersteuningscentra, waarbij er in 3 van de 6 Peelgemeenten een fysieke o locatie komt. Per gemeente afspraken maken met de GGZ over de beschikbare uren van inzet GGZ-expertise voor consultatie en advies. Verder uitwerking en vaststelling AVE-model (individuele gemeenten) en preventie- en persoonsgerichte aanpak. 18

19 Relevante cijfers Burengerucht (1.1.1) Overlast door verward/overspannen persoon (1.1.2) Overlast zwervers (1.1.3) Asten Deurne Gemert-B. Helmond Laarbeek Someren Totaal % +15% +10% -4% +6% +8% +3% % -3% +57% +22% -56% +6% % +22% Zorg voor arbeidsmigranten De gemeenten binnen Peelland huisvesten en bieden werk aan honderden zo niet duizenden arbeidsmigranten. Uitzendbureaus werven en selecteren buitenlandse werknemers. Een aantal uitzendbureaus regelt werk, pendelvervoer, huisvesting en eventueel andere voorzieningen. Andere arbeidsmigranten vinden zelf werk bij werkgevers in diverse branches, in loondienst of als zzp-er en regelen zelf hun huisvesting. De werkgevers zijn verplicht deze arbeidsmigranten het minimumloon en de minimumvakantietoeslag te betalen. Er is een éénjarig, Peellandbreed projectplan uitgewerkt. Hierbij wordt uitgegaan van een meerwaarde van de aanpak in multidisciplinair en regionaal verband. Het project liep van 1 augustus 2015 tot 1 augustus. Als vervolg hierop is het Helmond Interventie Team omgevormd naar het Peelland Interventie Team (hierin worden operationele acties uitgevoerd op basis van ontvangen PIT-informatie). Verder opvolging geven aan de in het evaluatieverslag ( Arbeidsmigranten uit de anonimiteit ) opgenomen aanbevelingen 7. Dit wordt geïntegreerd in het project aanpak ondermijnende criminaliteit. De voortgang van de aanbevelingen worden gemonitord in het Peeloverleg van gemeentesecretarissen. 7 - Pak problematiek als deze altijd grensoverschrijdend op. - Zorg ook binnen de gemeenten zelf voor een integrale benadering en standpunten. - Zoek af en toe ook eens het grijze gebied van wetgeving op, bijvoorbeeld binnen het delen van informatie. Denk in kansen, in mogelijkheden, en niet in problemen. - Richt je op de arbeidsmigranten zelf. - Werk integraal, en niet alleen binnen de overheid. - Maak geld vrij om het intern binnen organisaties te borgen. 19

20 Relevante cijfers (stand van zaken op 13 september ) Peelland Aantal bezochte locaties 16 Inzet acute bestuursdwang 11 Zachte resultaten De bereidheid om de geldende regels na te leven is bevorderd. Zorg, welzijn en handhaving zijn meer aan elkaar gekoppeld. Eigen deskundigheidsbevordering. Uniformering eigen werkwijzen. Landelijke aandacht mag nooit een doel op zich zijn, maar blijkt vaak wel een teken dat je met het goede bezig bent. Zo ook binnen deze pilot. Eén van de doelen, integrale samenwerking, bleek de sleutel tot het succes. Samen hebben we de schouders gezet onder een collectief doel. Eerlijk en integer, bereid om hard te werken en een stap extra te zetten voor de ander. Tot slot zijn we geslaagd in misschien wel ons belangrijkste doel: we hebben eraan bijgedragen de arbeidsmigrant uit de anonimiteit te halen. 20

21 Fietsendiefstal Binnen het Integraal Veiligheidsplan Peelland hebben de gemeenten Helmond en Gemert- Bakel fietsendiefstal benoemd als één van de lokale prioriteiten. Het aantal aangiftes van fietsendiefstallen en de daarbij horende schade neemt de laatste jaren steeds verder toe. In de weergegeven tabel is te zien dat het aantal aangiftes in zowel Helmond, Gemert-Bakel als Asten sinds het starten met de projectmatige aanpak is gedaald. Daarbij dient opgemerkt te worden dat volgens inschatting slechts 1 op de 3 fietsendiefstallen daadwerkelijk gemeld wordt bij de politie. Fietsendiefstal is voor veel mensen een reden om sommige verplaatsingen niet per fiets uit te voeren. Het fietsen in Nederland wordt gepromoot omdat het bijdraagt aan de bereikbaarheid, leefbaarheid en daarnaast ook nog eens gezond is. Het is daarom belangrijk om naast fietspaden ook voldoende aandacht te schenken aan een plek waar de fiets veilig gestald kan worden. Een graveerteam is actief geweest binnen Asten, Helmond, Gemert-Bakel, Laarbeek en Someren waarbij fietseigenaren hun rijwiel (gratis) kunnen laten graveren. Naast een graveerteam zijn er ook preventieadviezen gegeven in het kader van woninginbraken en brandveiligheid bij enkele gemeenten. Gevonden fietsen zijn (digitaal) tentoongesteld tijdens graveeracties (Asten en Someren). Ook op andere momenten kunnen gevonden fietsen digitaal bekeken worden (Gemert-Bakel en Helmond). Inzet diverse (ludieke) voorlichtingsmiddelen. Dorpswachten zijn projectmatig ingezet om tips te geven omtrent fietsendiefstalpreventie (Gemert-Bakel). Er is een korte voorlichtingsfilm uitgebracht over (de aanpak van) fietsendiefstal. In afstemming met de politie wordt er een lokfiets ingezet. Kennis en kunde met betrekking tot het project heling van de gemeente Helmond kan verder uitgerold worden binnen de Peelgemeenten (indien Peellandbreed gedeeld). In voorkomende gevallen zal er tijdens de inzet van de BuurtTent aandacht besteed worden aan fietsendiefstallen. Ook in wordt de mogelijkheid om graveeracties te organiseren opgepakt. Er gaat een schouw uitgevoerd worden waarbij diefstalgevoelige locaties in kaart worden gebracht waarbij gekeken wordt welke aanvullende interventies ingezet kunnen worden (Helmond). Er wordt een campagne opgezet teneinde gedragsverandering bij potentiële slachtoffers te bewerkstelligen (Helmond). Relevante cijfers Diefstal van fietsen Diefstal van brom- en snorfietsen Asten Deurne Gemert-B. Helmond Laarbeek Someren Totaal % +8% +21% -36% +44% -43% -23% % +4% 21

22 PRESTATIE-INDICATOREN Het Openbaar Ministerie en politie stellen voorafgaand aan ieder jaar een aantal prestatieindicatoren vast voor een aantal prioriteiten. Deze prestatie-indicatoren kunnen van toepassing zijn op het basisteam Peelland maar bijvoorbeeld ook op het District Helmond (dit beslaat de basisteams Dommelstroom en Peelland). Peelland Doelstelling Stand van zaken januari t/m augustus Woninginbraken 820 woninginbraken (waarvan 615 voltooid) Overvallen 11 overvallen 12 overvallen 396 woninginbraken (waarvan 307 voltooid) Straatroof 38 straatroven 4 straatroven Doelstelling Stand van zaken januari t/m juni Cybercrime 4 verdachten voor het district Helmond 1 (stand van zaken op ) Horizontale fraude 27 verdachten voor het district Helmond 20 (stand van zaken op ) Beslag EUR ,- voor het basisteam Peelland Gerealiseerd waarde-beslag: ,- (peildatum: 4 juli ). 22