RAADSINFORMATIEBRIEF

Transcriptie

1 RAADSINFORMATIEBRIEF Onderwerp: Vorming Peelland Interventie Team Registratienummer: Datum: 6 oktober 2015 Portefeuillehouder: H. Mak Stellers: G. Annevelink Nummer: RIB-HM-1629 Geachte heer, mevrouw, De colleges van B&W van de 6 Peelgemeenten, vertegenwoordigers van de politie Eenheid Oost-Brabant, de Veiligheidsregio Brabant-Zuidoost en Werkbedrijf Atlant De Peel (Senzer), hebben afgelopen maand afgesproken om vanuit één coördinatiepunt samen te werken op het gebied van integrale handhaving. Dit onder de naam Peelland Interventie Team (PIT). De burgemeesters ondertekenen daarvoor dit najaar een convenant dat ook dient om de uitwisseling van persoonsgegevens die nodig is voor deze samenwerking, mogelijk te maken. Goede ervaringen opgedaan in het project arbeidsmigranten Het besluit tot deze samenwerking is mede genomen op grond van de goede ervaringen die de Peelgemeenten in de periode van 1 juli 2015 tot 1 augustus 2016 binnen het Project Arbeidsmigranten hebben opgedaan. Daarover heeft u het rapport Arbeidsmigranten uit de anonimiteit, Verslag van een pilot in de Peel van juli 2016 ontvangen. In het project is gewerkt onder de vlag van het Helmonds Interventie Team (HIT). Dit is een samenwerkingsconstructie op het terrein van toezicht en handhaving tussen gemeente, Veiligheidsregio, Politie, Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid en Werkbedrijf Atlant de Peel. De Peelgemeenten en de andere partners willen deze samenwerking graag voortzetten en uitbreiden naar andere terreinen van complexe handhavingsproblematiek. Opgebouwde expertise Peellandbreed inzetten Het HIT heeft met alle handhavingspartners samen een beproefde methode ontwikkeld voor het aanpakken van overlast en het coördineren van integrale handhavingsacties, ook in het kader van voorkomen en tegengaan van ondermijning. De samenwerking en ervaring komt door deze gebiedsuitbreiding nu ten goede aan de hele Peelregio. Dit past ook beter bij de schaal van de politie die vanaf 1 januari 2015 op de schaal van de Peel is georganiseerd in basisteam Peelland. Van HIT naar PIT Met de instelling van het Peelland Interventie Team (PIT) vervalt het Helmonds Interventieteam (HIT). De teamleider HIT (en projectleider van het Project Arbeidsmigranten) zal voortaan als teamleider van het PIT in opdracht van ieder van de 6 gemeenten de coördinatie van integrale handhavingsacties op zich nemen. De bekostiging van het PIT (kosten teamleider, ondersteuning en overhead) worden door de 6 gemeenten gezamenlijk gedragen. In de begroting 2017 is hiervoor een bedrag van opgenomen. 1

2 Er is een vraag- en antwoordlijst opgesteld die antwoorden geeft op de mogelijke vragen die u nog heeft over het PIT. Deze is als bijlage bij deze brief gevoegd. H.J. Mak Bijlage: - Vraag- en antwoordlijst 2

3 Van HIT naar PIT Q&A s Wat is het Peelland Interventie Team? Het Peelland Interventie Team (hierna: PIT) is een interventieteam onder de regie van de gemeenten Helmond, Deurne, Gemert-Bakel, Someren, Laarbeek en Asten, waarbij de coördinatie op één centraal punt ligt. Het PIT richt zich op overlastsituaties en handhavingsknelpunten. Dit zijn situaties waarin de betrokken partners onveilige, overlastgevende of anderszins onregelmatige situaties aantreffen die niet door een van hen afzonderlijk kunnen worden opgelost, en situaties die impact hebben op de veiligheid en leefbaarheid in de samenleving. Daarnaast kan het PIT een belangrijke rol spelen en van toegevoegde waarde zijn in de integrale aanpak van ondermijnende criminaliteit door het opwerpen van barrières met bestuurs- en strafrechtelijke bevoegdheden. In het Peelland Interventie Team zijn de convenantpartners de zes gemeenten, politie Oost-Brabant, Veiligheidsregio Brabant Zuid-Oost (VRBZO), en het Openbaar lichaam Werkbedrijf Atlant de Peel, h.o.d.n. Senzer. Zij werken nauw samen met de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA), Enexis, de Omgevingsdienst Zuidoost Brabant (ODZOB), de Inspectie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid en de Belastingdienst en Tussen 1 augustus 2015 en 1 augustus 2016 is gezamenlijk ervaring opgedaan in het project met als doel de verbetering van de arbeidsomstandigheden van arbeidsmigranten in de Peel. Dit Arbeidsmigrantenproject richtte zich op brandveiligheid, boekhouding, illegale bewoning, vergunningen, inschrijving in de Basis Registratie Personen, mensenhandel, prostitutie, drugs, sociale zekerheidsfraude en andere overtredingen van wet- en regelgeving. Deze manier van samenwerken is succesvol gebleken en verdient naar de mening van de deelnemers daarom uitbreiding naar andere terreinen. Wat is de meerwaarde van het PIT? Unieke eigenschap en daarmee de kracht van het PIT is dat het geheel, door het koppelen van bevoegdheden en informatie, groter is dan de som der delen. Door middel van het PIT-convenant kan er bovendien onderling informatie uitgewisseld worden. Het traject dat doorlopen wordt bestaat uit de informatiefase, analyse (met onder meer vaststelling van doel en interventie), de actie zelf, evaluatie van de actie en het bewaken van de voortgang van de afhandeling. Deze voortgang bestaat uit opheffing van geconstateerde overtredingen door de diverse partners. De informatie die tijdens een controle verkregen is, dient vaak weer als het startpunt van een nieuw traject. De uitvoeringskracht van het team is groot omdat het bestaat uit uitvoerders met mandaat van hun organisaties en omdat partijen zich aan de ingezette lijn conformeren. Het team krijgt door synergie meer voor elkaar dan de teamleden afzonderlijk (opgeteld) zouden kunnen bereiken. Waarom ondertekent het Openbaar Ministerie het PIT-convenant niet? Voor deling van informatie werkt het Openbaar Ministerie bij de aanpak van ondermijnende criminaliteit onder het RIEC-convenant samen met RIEC-partners gemeenten, politie en Belastingdienst. Dat is de reden dat het Openbaar Ministerie niet aansluit bij het PIT. Het OM heeft in het driehoeksoverleg laten weten voorstander te zijn van een omvorming van het Helmond Interventie Team naar Peelland-niveau omdat dit aansluit op de organisatie van de politie in het basisteam Peelland. Waarom moeten we het HIT omvormen tot een PIT? (Vanuit Helmond-perspectief) Sinds 2009 functioneert het Helmond Interventie Team en door de jaren heen heeft dit team groeiende resultaten geboekt. Het aanpakken van misstanden in één gemeente leidt echter tot een waterbedeffect. Als de criminaliteit en overlast wegtrekt uit Helmond, is de kans groot dat het weer opduikt in één van onze buurgemeenten. Vandaar dat het verstandig is om de problematiek op een geografisch grotere schaal te beschouwen. Ook voor de informatiepositie biedt samenwerking voordelen. Dat wat in andere gemeenten bekend is en eventueel effect heeft op de Helmondse situatie, wordt via samenwerking in het PIT beter en sneller bij ons bekend. Tot slot is omvorming van het HIT naar een PIT praktisch beschouwd min of meer essentieel. De partners met wie we samenwerken hebben aangegeven dat het voor hen niet acceptabel en niet werkbaar is om in zes gemeenten zes afzonderlijke trajecten te draaien. Door op de huidige wijze door te gaan, zouden we het risico lopen hen kwijt te raken, en daarmee de zo essentiële informatiepositie en uitvoeringskracht die nodig is voor succes. 1

4 Betekent omvorming naar het PIT minder acties in Helmond? (Vanuit Helmond-perspectief) Nee, dat is niet het gevolg. Er kan nog gerichter worden ingezet op casussen die prioriteit hebben. Bovendien zal onze informatiepositie groeien, waardoor we samen met onze partners sneller en effectiever kunnen zijn. Daarnaast moeten we constateren dat deze schaalvergroting ook pure noodzaak is. Als we langer alleen op het niveau van Helmond blijven werken, worden de gemeenten concurrenten in hun vraag om medewerking van de partners in integrale handhavingscasussen, waaronder de politie. Vanuit de één-overheid-gedachte is dat niet wenselijk. Daarmee wordt bovendien de voortzetting van deelname van de partners voor Helmond verre van zeker. Het HIT in de oude vorm is dus een onzekere toekomst beschoren. Waarom deelnemen aan een Helmonds initiatief (Vanuit Peel-perspectief) Sinds 2009 functioneert het Helmond Interventie Team. Door de jaren heen heeft dit team groeiende resultaten geboekt, wat ook in de overige Peelgemeenten zichtbaar is geweest. Het gedeeld onderschrijven van de urgentie om misstanden rond arbeidsmigranten aan te pakken heeft in 2015 geleid tot een pilot, waarbij de werkwijze van het HIT is geprojecteerd op één problematiek. Het PIT is dus niet zozeer een geografische uitbreiding van het HIT, maar meer een uitbreiding in domeinen van het arbeidsmigrantenproject. Wanneer diverse gemeenten resultaten willen zien moet daar ook een gedeelde verantwoordelijkheid voor bestaan. Mede daarom zal het HIT worden omgezet in een Peelland Interventie Team, waarbij alle gemeenten zowel bijdragen in de kosten als meedelen in de resultaten. Ook voor de andere partners zoals politie, de Veiligheidsregio en de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft dit voordelen. Het is voor hen niet werkbaar om in zes verschillende overleggen te zitten voor zes gemeenten die de controleacties niet op elkaar afstemmen. Door dit wel te doen, ontstaat ook voor deze partijen een meer integrale aanpak. De politiecapaciteit kan bovendien Peellandbreed worden geprioriteerd. Ondermijnende criminaliteit klinkt ver weg. Wat heeft de gewone burger hier aan? Ondermijnende criminaliteit kan de impact hebben die het woord al impliceert: ondermijning. Hoewel dat soms klinkt als een ver van mijn bed show kan het de burgers ook in het dagelijks leven raken. Wat als een gemeenteraadslid of wethouder wordt gechanteerd voor het al dan niet afgeven van een vergunning? Wat als een drugspand in de straat voor veel overlast en onveiligheid zorgt? De vermenging tussen boven- en onderwereld heeft ook effecten op het leven van de niet direct betrokken inwoners. Het is daarom voor iedereen van groot belang om de waarde van de aanpak van ondermijning te zien. En juist voor de signalen daarvan hebben we gewone burgers nodig. Zij kunnen zich melden, en als ze bang zijn voor mogelijke repercussies, dan kan dat ook anoniem. Wat is de verhouding tussen repressie en preventie binnen deze aanpak? Het controleren van misstanden is belangrijk, maar uiteindelijk zetten we in op effect op de langere termijn. Vandaar ook dat het PIT (en voorheen het HIT) sterk inzet op samenwerking met partners in het domein van zorg en welzijn. Een controleactie is nog effectiever als de persoon die gecontroleerd wordt direct een traject kan instromen waarbij fundamenteel aan zijn of haar problemen wordt gewerkt. Ook in de informatiefase kan deze kaart al worden gespeeld. Als, met een betere betrokkenheid van zorgaanbieders, blijkt dat een persoon op het rechte pad kan worden gebracht door een preventieve aanpak, dan zal dat niet worden nagelaten. Dit neemt niet weg dat het PIT werkt vanuit de kracht van sancties. Daar waar het strafrecht niet in beeld is óf niet effectief kan werken, bieden bestuurs-, arbeids- en fiscaalrecht vaak andere mogelijkheden. Ondermijning, interventies, Taskforce Door alle bomen ben ik het bos verloren. Het Peelland Interventie Team richt zich onder meer op de ondermijnende criminaliteit. Hiervoor zal er een nauwe koppeling bestaan met het Regionaal Informatie- en Expertise Centrum (RIEC) en de Taskforce Brabant Zeeland. Binnen ondermijningscasussen die daar naar voren komen kan het PIT een uitvoerende rol spelen. Daarnaast heeft ook de op het eerste oog kleinere problematiek effect op de leefwereld van burgers en kan met ingrijpen in een eerder stadium mogelijk erger worden voorkomen. Daar waar knelpunten bestaan in het handhaven van regels en continue overlastsituaties bestaan, kan een team als het PIT ook uitkomst bieden. De koppeling van de gemeente met andere lokale handhavingsorganisaties als de politie en de Stadswacht is dan ook essentieel. Hoe gaat de organisatie van het PIT er straks uit zien? Naast de teamleider, die overkoepelend zal werken voor en op kosten van de zes Peelgemeenten, is het belangrijk dat elke gemeente een eigen aanspreekpunt heeft voor de taken die door het PIT 2

5 worden uitgevoerd. Als een kwestie in een gemeente hoog op de agenda staat, wordt dat door deze ambtenaar ingebracht. Bovendien is het zaak de rest van de gemeentelijke organisaties mee te nemen in het belang van het PIT en daaruit voor de gemeentelijke organisatie voortvloeiende (handhavings)werkzaamheden. De bestuurlijke aansturing van het Peelland Interventieteam en de prioritering van zaken geschiedt onder verantwoordelijkheid van het driehoeksoverleg Peelland. En in de individuele gevallen door de burgemeesters afzonderlijk, en voor zover het het gebied van hun gemeente betreft. Kortom Convenantpartners werken samen in het Peelland Interventie Team (PIT) om te komen tot: een gecoördineerde handhaving van overheidsregelingen. In het PIT richten de convenantpartners zich gezamenlijk op handhavingsknelpunten. De coördinatie tussen de verschillende handhavende instanties zorgt voor een sluitende aanpak en leidt daardoor tot een effectieve, daadkrachtige en slagvaardige wijze om overtredingen te beëindigen; een door alle partners gezamenlijk gedragen keuze van de aan te pakken kwesties in het gehele gebied van het basisteam Peelland; de uitwisseling van persoonsgegevens, geregeld in een convenant inclusief privacybepalingen, nodig om een sterke informatiepositie te bereiken; een professionele aanpak en professioneel overheidsoptreden naar burgers en bedrijven; het benutten en bevorderen van elkaars netwerk, ervaring en expertise; het op basis van ervaringen en inzicht vanuit de uitvoering, doen van beleidsvoorstellen aan de verschillende partners. 3