Collegevoorstel. Zaaknummer Faciliteren 3D-printscans en deelname 3D-printlab voor MKB

Transcriptie

1 Collegevoorstel Aanleiding / voorgeschiedenis De gemeente Heusden werkt op basis van het Sociaal-economisch plan 2015 Heusden (SEP) en het Economisch programma voor De Langstraat (EPL) aan de versterking van het ondernemingsklimaat in de gemeente en de subregio De Langstraat. Een belangrijke constante factor in dit beleid is het stimuleren van kennisontwikkeling en innovaties bij technische bedrijven. In het bijzonder in de Metaal en Engineering. Daarvoor is onder andere de stichting Metal Valley Netherlands opgericht en wordt geïnvesteerd in de herontwikkeling van het bedrijventerrein Metal Valley. Ook in het SEP en het EPL en het daarbij behorende uitvoeringsprogramma wordt ingezet op de ondersteuning van maakindustrie. Dit voorstel geeft een uitwerking van een actiepunt waarover op hoofdlijnen al eerder door u is besloten en maakt concreet welke financiële middelen hiervoor nodig en beschikbaar zijn. Feitelijke informatie Op 22 december 2015 besloot de raad om het EPL vast te stellen. Op 29 maart 2016 heeft u vervolgens het uitvoeringsprogramma voor De Langstraat vastgesteld. Ook de colleges van Waalwijk en Loon op Zand hebben het uitvoeringsprogramma vastgesteld. Inmiddels is een start gemaakt met diverse actiepunten uit het uitvoeringsprogramma. Bij een gezamenlijke kick-off op 11 juli 2016 werden elf acties geprioriteerd. Sociaal-economisch plan 2015 Heusden In het SEP 2015 van de gemeente wordt ingezet op de versterking van het bedrijfsleven door: de versterking van het ondernemingsklimaat met een economisch programma in Langstraatverband; samen met Maintenance/Gate2' 1 de mogelijkheden te benutten die het programma van Smart Industries 2 voor het Heusdense bedrijfsleven kan bieden. Economisch programma voor De Langstraat In het EPL wordt ingezet op een stevige alliantie tussen ondernemers, onderwijs en de overheid om tot een succesvolle economische ontwikkeling van De Langstraat te komen. Er wordt ingezet op het bundelen van krachten door de versterking van samenwerking tussen ondernemers en onderwijsinstellingen, gericht op: voldoende stageplaatsen en kennismakingsmomenten; netwerk voor zij-instroom en werken aan voldoende beschikbaarheid van arbeidskrachten. Verder wordt ingezet op kennisontwikkeling en innovatie voor de ontwikkeling van de maakindustrie. Daarbij is een aantal concrete mogelijkheden benoemd, namelijk: ondersteunen en doorontwikkelen van initiatieven, zoals de uitgifte van innovatie-vouchers door de Stichting Metal Valley Netherlands; het bevorderen van stageplaatsen voor leerlingen in het (praktijk)onderwijs; een actieprogramma van het Platform Techniek: zorgen voor kennisverspreiding en faciliteren van netwerken van ondernemers in de metaal. Goede contacten en netwerken en nieuwe projecten kunnen tot innovaties leiden. Een prikkel tot samenwerking kan bijvoorbeeld een Europees subsidieproject zijn; 1 Maintenance/Gate2 is een gecombineerde naam. Met Maintenance wordt de onderhoudsindustrie bedoeld: reparatiebedrijven en onderhoudsbedrijven voor o.a. machines, zoals bijvoorbeeld militaire vliegtuigen en helicopters. Gate2 is het bedrijventerrein in Gilze-Rijen waar veel gespecialiseerde onderhoudsbedrijven, gelieerd aan de luchtvaart, zijn gevestigd. 2 Smart Industries is een term voor de verbetering van de industrie en industriële producten door het toepassen van computertechnologie. Op rijksniveau is ingezet op de ontwikkeling daarvan. 1

2 deelname aan 3D-printlab van Midpoint-Brabant 3 stimuleren en mogelijk maken. Midpoint-Brabant heeft gezorgd voor een 3D-printlab in Tilburg. Het stimuleren van (kleinere) innovatieve bedrijven om daar gebruik van te maken door bekendheid hieraan te geven en deelname daaraan te vergemakkelijken; combineren van acquisitie voor Metal Valley en Maintenance/Gate2 in Hart van Brabant. Via de regionale acquisiteur voor Maintenance/Gate2 in de regio Hart van Brabant wordt voor De Langstraat actief ingezet op de acquisitie voor specifieke locaties. Deze locaties worden opgenomen op een overzichtskaart van de regio Hart van Brabant. Stageproject uitvoeren 3D-print-scans Voor veel bedrijven bestaat een drempel om gebruik te maken of te experimenteren met 3D-printtechnieken. Belangrijke drempels zijn de onbekendheid met de techniek en de kosten die ermee zijn gemoeid om hiermee te gaan werken. Het risico om de (investerings)kosten niet terug te verdienen, belet op dit moment nog veel ondernemers om de mogelijkheden hiervan te onderzoeken. Vooral voor kleinere ondernemers geldt dit risico als een belemmering. In de zomer van 2016 is aan bedrijven in De Langstraat de mogelijkheid geboden om een 3D-printscan door een student, en met ondersteuning van het 3D-printlab van Hart van Brabant, te doen. Deze scan gaat na in hoeverre deze nieuwe technologie iets voor de toekomst en ontwikkelingen van het bedrijf in kwestie kan betekenen. Voor deze scan bleken veel ondernemers belangstelling te hebben. Zo n 20 à 30 ondernemers in De Langstraat gaven zich hiervoor op. Het aantal studenten dat dit zelfstandig zou kunnen begeleiden bleek hierdoor bij lange na niet genoeg om aan deze vraag te voldoen. Inmiddels is er een oplossing gevonden. Door een combinatie van professionele ondersteuning en stage-opdrachten vanuit het Willem I College kan binnen afzienbare tijd toch aan de vraag worden voldaan. De benodigde professionele ondersteuning kost Afweging Bij de uitvoering van dit stageproject snijdt het mes aan twee kanten: het bedrijfsleven en onderwijs worden dichter bij elkaar gebracht en de innovatie in het bedrijfsleven wordt bevorderd. Gelet hierop wordt voorgesteld om in Langstraatverband de financiën hiervoor beschikbaar te stellen. Om het risico van innoveren te verlagen, wordt verder voorgesteld om vanuit de Langstraatgemeenten lid te worden van het 3D-printlab. Dit lidmaatschap kost eenmalig en met deze voorinvestering mogen MKB-ondernemers uit De Langstraat dan tegen een lage kostenvergoeding voor materiaalgebruik volledig gebruik maken van het 3D-printlab van Hart van Brabant. Ondernemers worden zo gestimuleerd om te experimenteren met de 3D-printer. Voor de benutting van het 3D-printlab door ondernemers uit De Langstraat wordt een (eenvoudige) regeling getroffen. De opzet daarvan is dat ondernemers een bijdrage leveren in de kosten als zij ermee in hun bedrijf hebben kunnen innoveren. Als het tot niets heeft geleid, hoeven ze deze bijdrage niet te leveren (no cure, no pay). Bij de start van het economisch uitvoeringsprogramma is afgesproken dat de gemeente Loon op Zand het voortouw neemt voor de sector vrijetijdseconomie (toerisme en recreatie). Voor (financiële) deelname aan projecten in andere sectoren zou de inzet van Loon op Zand (zeer) beperkt blijven. Voor de andere sectoren nemen Heusden en Waalwijk daarom het voortouw. Gelet hierop is het voorstel om de hiervoor genoemde kosten, in totaal , samen met de gemeente Waalwijk te delen. Ieder betaalt dan Inzet van middelen De kosten ter grootte van ( ) worden betaald uit het budget dat beschikbaar is voor de uitvoering van het SEP Midpoint-Brabant is het samenwerkingsverband in Hart van Brabant (=Midden-Brabant) tussen de overheid, ondernemers en het onderwijs. 2

3 Procedure / vervolgstappen Als u volgens dit voorstel besluit worden Midpoint-Brabant, het 3D-printlab en de bedrijven die een 3D-printscan willen, direct hierover geïnformeerd. Over het combineren van de acquisitie van Metal Valley in Hart van Brabant volgt begin januari 2017 een voorstel. Voorgenomen besluit Het voorstel is om bijgaand besluit vast te stellen. 3

4 BESLUIT Het college van Heusden heeft in de vergadering van 20 december 2016 besloten: samen met de gemeente Waalwijk bij te dragen aan de begeleiding van de uitvoering van 3Dprintscans door studenten voor bedrijven in De Langstraat en hiervoor een bedrag van beschikbaar te stellen; samen met de gemeente Waalwijk een aandeel te nemen in het 3D-printlab voor Hart van Brabant en hiervoor een bedrag van beschikbaar te stellen. namens het college van Heusden, de secretaris, mr. H.J.M. Timmermans 4

5 BIJLAGE: TOELICHTING Risicomijdend gedrag Het nut en de noodzaak van het lid worden van het 3D-printlab vanuit De Langstraat, kan worden geïllustreerd aan de hand van een financieel-economisch voorbeeld. Het voordeel van het lidmaatschap is, dat het ondernemersrisico s verkleint en daardoor innovatief ondernemerschap stimuleert. Kleine ondernemers zullen vaak geneigd zijn risicomijdend te ondernemen. Zij hebben gewoonlijk een kleine inkomstenbron en kunnen zich geen belangrijke verliezen veroorloven. Voor het onderstaande voorbeeld zou een ondernemer in gedachten kunnen worden genomen die een omzet heeft van en daar vóór belasting een belastbaar inkomen (is netto-winst) aan overhoudt van Deze ondernemer verdient dus per maand. Van dat geld moet hij/zij nog de belasting en zijn privé-uitgaven, zoals huisvesting en voedsel, betalen. Deze ondernemer, hoewel werkzaam in een moderne, innovatieve branche, komt (met bijvoorbeeld het schoolgaan van zijn kinderen) dus net rond. Hij wil graag een nieuw project ontwikkelen op het gebied van 3D-printen. Hoewel hij er veel van heeft gehoord en veel over heeft gelezen, en er via zijn computerprogramma s veel van weet, kan hij vanuit zijn huidige klantenkring niet inschatten wat het werken met een 3D-printer hem kan opleveren. Daarvoor zou hij een paar proefprojecten moeten aangaan die hem gaan kosten. De kans dat het hem alleen maar geld kost en niets gaat opleveren is 25%. Er bestaat ook een kans van 15% dat hij wat geld kan terugverdienen door met dit project iets te maken voor een huidige klant van hem, als dat lukt verdient hij terug en blijft het verlies beperkt tot De kans dat hij ongeveer het hele bedrag terugverdient, is erg klein (dit is gesteld op 0). De kans dat hij door nieuwe mogelijkheden en klanten er echt duidelijk mee kan gaan verdienen is er ook. Er is 40% kans dat hij er mee kan omzetten, waardoor hij per saldo verdient (de investeringskosten zijn er vanaf getrokken). En er bestaat ook nog 20 % kans dat dit een erg goede keuze was, waardoor hij nadat hij zijn investering heeft terugverdiend er zelfs aan overhoudt. Zie grafiek. Figuur 1 De verwachte waarde van een investering van schematisch weergegeven. Bij de staven is de grootte van de kans dat het zich voordoet (p=..) vermeldt. E(p) p = 0, p = 0, p = p = 0,15 p = 0,25

6 De verwachte waarde van deze investering in het werken met een 3D-printer in Tilburg is voor deze ondernemer: E (p) = ( -/- 0,25 * 5.000) + (-/- 0,15 * 2.500) + (0,4 * 5.000) + (0,2 * ) = = De investering van zou deze ondernemer op rationele gronden (en onder de veronderstelling van een perfect functionerende kapitaalmarkt) gelijk moeten doen. De verwachte opbrengst is immers ruimschoots positief met Vanuit maatschappelijk oogpunt is het ook goed dat deze ondernemers deze stap zou nemen. Hij innoveert, hij voegt waarde toe aan zijn producten/voor zijn klanten. En klanten houden daar een consumentensurplus aan over. Bovendien profiteert de Nederlandse staat, want deze heeft (per saldo) extra belasting [namelijk over het extra inkomen van 2.375]. In de praktijk is de kans erg klein dat deze kleine ondernemer deze investering gaat doen omdat: het de vraag is of hij/zij extra beschikbaar heeft en/of kan lenen; als deze beschikbaar is, zal deze ondernemer zeer waarschijnlijk deze investering niet doen. Er bestaat namelijk 40% kans dat hij er aanzienlijk op gaat verliezen. En dat kan hij in deze situatie, waarbij hij net rond komt, zich niet permitteren. Door vanuit de overheid het risico van dergelijke investeringen te verlagen, wordt de innovatiekracht van het MKB versterkt en worden innovatieve ontwikkelingen versneld. Bovendien is dit goed voor het inkomen van de individuele ondernemer én van de samenleving.