Ouders en docenten als team

Transcriptie

1 Ouders en docenten als team Mening van ouders, docenten en directeuren over ouderbetrokkenheid Projectnummer: In opdracht van: DMO Lotje Cohen MSc Merel van der Wouden MSc dr. Esther Jakobs drs. Jeroen Slot Oudezijds Voorburgwal 300 Postbus GL Amsterdam 1000 AR Amsterdam Telefoon Fax Amsterdam, maart 2013

2 2

3 Inhoud Samenvatting 5 Inleiding 7 1 Ouderbetrokkenheid thuis Ouders praten dagelijks met kinderen over school: hoe was het en is er nog huiswerk? Op de basisschool lezen hoogopgeleide ouders vaker thuis voor en laagopgeleide ouders helpen vaker met het huiswerk Ruim 40 van de ouders zegt op de middelbare school regelmatig te helpen met huiswerk Ouders krijgen te weinig tips van school over begeleiding thuis Tien tot veertig procent van ouders schakelt externe hulp in 22 2 Communicatie tussen ouders en school Voldoende contact over resultaten, hoe het verder met het kind gaat mag vaker besproken worden Zeventig procent is tevreden over de mate van het contact Klachten vooral over organisatie en kwaliteit onderwijs Organisatie die voor ouders opkomt? De ouderraad en de MR! 34 3 Rol van school in de opvoeding School speelt zeker een rol in de opvoeding Leraren en ouders zouden een team moeten zijn 38 4 Huidige praktijk op school Huidige praktijk voldoet niet aan wensen docenten en ouders Bijna helft vindt dat school meer zou kunnen doen om ouders te betrekken bij school 46 3

4 4

5 Samenvatting In de eerste jaarlijkse opiniemonitor over ouderbetrokkenheid hebben 1041 ouders van kinderen op het po en/of het vo en 242 docenten en directeuren die werken in het po of het vo via een enquête hun mening gegeven over ouderbetrokkenheid. Daarnaast zijn er groepsgesprekken gevoerd met 40 laag tot middelbaar opgeleide ouders buiten de ring A10. Ouderbetrokkenheid gaat in dit onderzoek over het educatief partnerschap tussen ouders en docenten. Dit partnerschap kan opgedeeld worden in 2 typen. Ten eerste is er didactisch partnerschap, waarbij ouders de leerontwikkeling van hun kind volgen, die thuis ondersteunen en hierover contact hebben met school. Daarnaast is er het pedagogisch partnerschap waarbij scholen en ouders hun visie op opvoeding delen en afstemmen en beiden hierin hun rol nemen. Ouders en docenten zouden een team moeten zijn In het onderzoek is het duidelijk dat alle verschillende groepen ouders (hoog opgeleid, laag opgeleid, in het vo of in het po) graag betrokken zijn bij de schoolloopbaan van hun kind en dat alle docenten (po, vo, binnen of buiten de ring) het belang inzien van de betrokkenheid van ouders. Alle betrokken willen dat docenten en ouders een team vormen. Een team dat ervoor zorgt dat het beste uit het kind wordt gehaald. Dit uit zich vooral in het didactisch partnerschap tussen school en ouders. Ouders willen erg graag hun kind thuis ondersteunen en docenten zien duidelijk de vruchten van deze ondersteuning als zij zien dat die plaatsvindt. In de praktijk blijkt dit niet altijd het geval. Zowel ouders als docenten besteden niet altijd energie aan de juiste dingen en hun inspanningen worden door de andere partij ook niet altijd als zodanig herkend. Hieronder wordt een overzicht gegeven van de punten waarop de samenwerking niet optimaal is en er dus ruimte is voor verbetering. Lager opgeleide ouders willen meer begeleiding van docenten Er is een groep (hoog opgeleide) ouders die op de basisschool zonder al te veel moeite de didactische partnerrol op zich neemt door bijvoorbeeld thuis voor te lezen, aandacht te besteden aan het goed aanleren van taal en de dag op school thuis na te bespreken. Laag en middelbaar opgeleide ouders willen ook graag deze rol vervullen, maar zoeken erg naar een manier om hun kind thuis te ondersteunen. Zij willen graag praktische tips van school over hoe zij thuis hun kind kunnen begeleiden. Als zij geen tips of hulp van de school krijgen kan dit leiden tot frustratie en een slechtere relatie met de school. Zo wordt regelmatig het voorbeeld gegeven van de nieuwe rekenmethodes. Ouders willen hun kind thuis helpen op de oude manier, vervolgens raakt het kind in de war en spreekt de docent ouders erop aan dat het geen nut heeft als zij thuis hun kind leren staartdelen. Dit levert frustratie op bij alle partijen, terwijl de wil van ouders in eerste instantie zo goed was. Er zijn ook voorbeelden van scholen waar ouders instructie krijgen over de nieuwe methode, om deze vervolgens met hun kinderen samen te kunnen oefenen. Dit is een voorbeeld van een kleine interventie van de school, die tot een verbetering van de relatie tussen ouders en school zorgt en waarschijnlijk leidt tot betere leerresultaten van het kind. 5

6 Tip voor het vo: investeer in de brugklas in de relatie met de ouders Ook in het voortgezet onderwijs willen ouders graag de partnerrol blijven vervullen. Het wordt echter lastiger omdat de school verder weg staat, de docenten onbekender zijn en de stof moeilijker wordt. Het lijkt een aanbeveling om vooral het eerste jaar te investeren in persoonlijk contact met ouders en in een goede uitleg van het middelbare schoolsysteem. Ook het opzetten van oudernetwerken zou in deze fase een aanbeveling zijn. Als deze relatie goed is dan kan het contact in de latere jaren minder structureel van aard zijn, maar weten school en ouders elkaar te vinden als het nodig is. Als ouders zelf geen hulp (kunnen) geven wordt externe hulp ingeschakeld Op het moment dat ouders zelf geen hulp (kunnen) geven schakelen ze regelmatig externe hulp in. In het po wordt door 10 tot 20 van de ouders externe hulp (huiswerkbegeleiding en bijles) ingeschakeld, op het vo doet 25 tot 40 van de ouders dit. Het team dat moet samenwerken om de leerresultaten van het kind optimaal te krijgen bestaat dus in veel gevallen uit de docent, de ouders en een externe partij. De school zal ook aan deze externe partij moeten wennen want waarschijnlijk zal deze externe partij niet snel verdwijnen. Docenten zien meer communicatie dan ouders De samenwerking binnen het team van ouders en docenten kan beter. Ten eerste zouden ouders naast contact over leervorderingen ook meer contact willen over hoe hun kind zich voelt en gedraagt op school. Hiernaast denken docenten dat ze over veel onderwerpen duidelijk communiceren met ouders, terwijl ouders zelf aangeven dat dit niet gebeurt. Zo zeggen bijna alle docenten dat ze contact hebben met ouders over ondersteuning thuis, terwijl ongeveer een derde van de ouders zegt dat dit niet gebeurt. Een ander voorbeeld waarvan scholen denken dat ze hierover duidelijk communiceren terwijl het niet aankomt bij ouders zijn de tevredenheidsonderzoeken. Op het po zegt 80 van de docenten dat er zo n onderzoek op hun school wordt uitgevoerd terwijl slechts 40 van de ouders van zo n onderzoek heeft gehoord. Opvoeden: zowel thuis als op school Over het pedagogisch partnerschap bestaat relatief veel overeenstemming tussen ouders en docenten. Onderwerpen als pesten, verzuim en gezondheid vinden zowel ouders als docenten ook een onderwerp voor school. Op het po komt de mening van ouders en docenten meer overeen dan op het vo. Op de middelbare school vinden de docenten de onderwerpen vaker een taak van de school dan de ouders. Dit is het duidelijkst terug te zien bij het onderwerp seksualiteit: 46 van de ouders vindt dit een onderdeel voor de school ten opzichte van 81 van de docenten. Vooral lager opgeleide ouders vinden dit thema (en andere thema s) geen onderwerp voor de school. Bijna de helft: school kan meer doen om ouders te betrekken bij het onderwijs Ouders en docenten zien het belang van het didactische partnerschap maar ze zien ook dat dit in de huidige praktijk nog niet voldoende gebeurt: ongeveer 50 van de ouders en docenten vindt dat scholen meer zouden moeten doen om ouders te betrekken bij het onderwijs van hun kind. Ze zijn ook behoorlijk eensgezind in hun belangrijkste aanbevelingen. Ten eerste moeten scholen ouders ondersteunen zodat zij thuis hun kind kunnen helpen. Daarnaast zou de communicatie tussen school en ouders verbeterd moeten worden. 6

7 Inleiding In de gemeenteraad is in december 2011 de uitvoeringsagenda Actieve ouders, ouderbetrokkenheid in het onderwijs besproken. De visie in deze uitvoeringsagenda is dat het bij ouderbetrokkenheid niet zozeer om participatie op school al is dat ook belangrijk maar om educatief partnerschap en betrokkenheid thuis. De gemeente wil daarbij de nadruk leggen op het optimaliseren van de ontwikkeling en leerprestaties van kinderen en jongeren en de rol van ouders en opvoeders daarbij: ouders in staat stellen hun kind zo goed mogelijk bij de schoolse ontwikkeling te ondersteunen. De gemeente richt haar beleid nadrukkelijk op àlle ouders en spreekt hen daarbij aan op hun individuele maar ook hun collectieve verantwoordelijkheid. Ouderbetrokkenheid is voor de gemeente Amsterdam geen doel op zich maar een middel om haar ambities op het gebied van opvoeden en opgroeien te realiseren. De focus op partnerschap en betrokkenheid thuis wordt gezien als een belangrijke mogelijkheid om de ontwikkelingskansen van kinderen in Amsterdam te vergroten. De gemeente wil met deze uitvoeringsagenda docenten en ouders zelf stimuleren om meer aandacht te besteden aan ouderbetrokkenheid. Een onderdeel van de uitvoeringsagenda is een jaarlijkse opiniemonitor onder ouders en docenten. Deze monitor is een jaarlijkse peiling onder Amsterdamse ouders en leraren uit het primair onderwijs (PO), voortgezet onderwijs (VO) en middelbaar beroepsonderwijs (MBO) om een beeld te krijgen van het educatieve partnerschap en de betrokkenheid thuis De jaarlijkse opiniemonitor zal drie keer uitgevoerd worden, voor u ligt het rapport van de eerste monitor. Een stuurgroep met vertegenwoordigers uit de wetenschap (HvA), het stedelijk ouderplatfom (OCO), ICT-creatieven en de gemeente begeleidt de opdracht en het onderzoek. Welke ouders hebben deelgenomen aan het onderzoek? Uit eerder onderzoek van O+S 1 bleek dat een gedeelte van de ouders moeilijk door instanties te bereiken is. Zo gaat 12 van de ouders van 5-jarige kinderen niet naar het OKC als ze daartoe uitgenodigd worden. Ook gaat 57 van de leerlingen die aangemerkt zijn als doelgroepleerling niet naar de voorschool. Op basis van deze gegevens verwacht O+S dat van de ouders zeer weinig contact heeft met officiële instanties (de school en de voorschool) over de schoolloopbaan van hun kind en ook niet geneigd zijn deel te nemen aan onderzoek hierover. Een selectie van de overige Amsterdamse ouders hebben hun mening over hun betrokkenheid bij school bij dit onderzoek laten horen. In totaal hebben 1041 ouders deelgenomen aan het onderzoek door middel van het invullen van de vragenlijst. Een gedetailleerde beschrijving van de respons is te vinden in de bijlage. 1 Bron: O+S. Cijfers over Amsterdamse ouders, maart

8 In Amsterdam zijn sociaal economische groepen ouders die ieder waarschijnlijk op een verschillende manier invulling geven aan het educatieve partnerschap met een school. Voor DMO was het van belang dat zoveel mogelijk ouders zouden deelnemen aan het onderzoek en niet dat het onderzoek zo representatief mogelijk zou zijn en alle groepen (en ouders uit alle stadsdelen en sociaal economische lagen van de bevolking) evenredig terug zouden komen. Om deze diversiteit aan groepen ouders toch zichtbaar te maken in de resultaten van het onderzoek kiezen we ervoor om ouders in te delen in vier groepen. We delen groepen ouders in op twee dimensies. De eerste dimensie is de bekendheid met het Nederlandse (onderwijs)systeem. De aanname hierbij is dat ouders die zelf onderwijs in Nederland hebben gevolgd bekend zijn met het Nederlandse systeem en ouders die niet in Nederland opgegroeid zijn hiermee minder bekend zijn. Deze dimensie operationaliseren we met het wel of niet geboren zijn in Nederland van de ouders. De tweede dimensie betreft de hulp en ondersteuning die ouders thuis kunnen bieden aan hun kinderen. Hoe hoger opgeleid ouders zijn, hoe beter ze hun kinderen thuis zouden moeten kunnen ondersteunen met het leren. Die dimensie kan inzichtelijk gemaakt worden door naar het opleidingsniveau van de ouders te kijken. Zo ontstaan er vier groepen ouders: hoog opgeleid en goed bekend met het Nederlandse systeem, laag opgeleid en goed bekend met het Nederlandse systeem, hoog opgeleid en niet bekend met het Nederlandse systeem en laag opgeleid en niet bekend met het Nederlandse systeem. In het onderstaande figuur is te zien dat twee derde van de ouders die hebben deelgenomen aan het onderzoek onder de groep hoog opgeleide en in Nederland geboren ouders vallen. We zullen deze indeling gebruiken tijdens de verdere analyses in dit rapport. Figuur 1 Indeling ouders die hebben deelgenomen aan het onderzoek naar opleiding en veronderstelde bekendheid met het Nederlandse systeem hoog opgeleid 104 respondenten 689 respondenten groep 2: hoog opgeleid & niet in NL geboren groep 1: hoog opgeleid & in NL geboren onbekend met bekend met NL systeem NL systeem 111 respondenten 137 respondenten groep 3: laag/middelbaar opgeleid & niet in NL geboren laag opgeleid (laag + middelbaar) groep 3: laag/middelbaar opgeleid & in NL geboren Als we kijken naar waar de kinderen op school zitten van de ouders in de verschillende groepen dan is in figuur 2 te zien dat de kinderen van twee derde van de hoog opgeleide ouders (uit groep 1 en 2) binnen de ring naar school gaan, terwijl dit aandeel bij de andere twee groepen lager is. 8

9 Figuur 2 Indeling ouders naar stadsdeel waar hun kind op school zit weet niet, geen antwoord Zuidoost Noord 60 Nieuw-West 40 Centrum West 20 Oost 0 hoog opgeleid in NL geboren (n=689) hoog opgeleid niet in NL geboren (n=104) laag opgeleid in NL geboren (n=137) laag opgeleid niet in NL geboren (n=111) Zuid Omdat we de mening van alle groepen ouders, en ouders uit alle stadsdelen wilden meenemen in het onderzoek hebben we verdiepende groepsgesprekken gevoerd met 40 laag tot middelbaar opgeleide ouders uit Zuidoost, Nieuw-West en Noord. Welke docenten hebben meegedaan met het onderzoek? In totaal hebben 53 po of vo directeuren, 174 po of vo docenten en 21 overige medewerkers van een school (bijvoorbeeld intern begeleiders of docenten op het mbo) deelgenomen aan het onderzoek. Ook sommige docenten en directeuren zullen eerder geneigd zijn geweest deel te nemen aan dit onderzoek. Te verwachten is dat de docenten die ouderbetrokkenheid belangrijk vinden en in hun dagelijkse praktijk meer dan gemiddeld contact hebben of proberen te zoeken met ouders, deel hebben genomen aan dit onderzoek. Dat betekent dat vooral de mening van docenten die iets met ouderbetrokkenheid hebben naar voren zal komen in deze rapportage. Omdat er weinig verschillen bleken te zijn tussen de mening van directeuren en docenten zijn deze antwoorden samen geanalyseerd en wanneer er verschillen tussen deze groepen zijn worden deze genoemd. Om de vergelijking met ouders mogelijk te maken differentiëren we bij docenten wanneer het relevant is naar of zij binnen of buiten de ring A10 lesgeven. Landelijke monitor ouderbetrokkenheid Het Amsterdamse onderzoek sluit aan bij een landelijke monitor over ouderbetrokkenheid 2. In opdracht van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap wordt er jaarlijks een landelijke monitor uitgevoerd. In de in 2012 uitgekomen tweede meting staat het educatief partnerschap centraal dat kan opgedeeld worden in twee delen: Didactisch partnerschap: waarbij ouders de leerontwikkeling van hun kind volgen, daar thuis ondersteuning aan geven en daarover regelmatig contact met de school hebben opdat de prestaties van hun kind verbeteren. 2 Bron: Ecorys en Oberon. Monitor ouderbetrokkenheid in het po, vo en mbo, tweede meting, Rotterdam, september

10 Pedagogisch partnerschap: waarbij scholen en ouders hun visie op de opvoeding en sturing van kinderen en jongeren op elkaar afstemmen en beiden hun aandeel daarin nemen. Deze monitor is gebruikt als startpunt voor de Amsterdamse monitor, zo zijn verschillende vragen uit de landelijke vragenlijst overgenomen in de Amsterdamse versie. Ook is de nadruk op zowel het didactische als het pedagogische partnerschap in de Amsterdamse versie aanwezig. Omdat we binnen de Amsterdamse monitor vooral focussen op verschillen tussen Amsterdamse groepen ouders zullen we niet ook alle resultaten met de landelijke monitor vergelijken. In grote lijnen komen de resultaten tussen de twee monitoren overeen. Leeswijzer In deze Amsterdamse oudermonitor staat in de eerste twee hoofdstukken de mening van ouders en docenten over het didactisch partnerschap tussen ouders en school centraal. In het eerste hoofdstuk gaat het om de ondersteuning die ouders hun kinderen thuis bieden. Lezen ze voor, helpen ze met het huiswerk en hoe begeleidt de school de ouders met hun taak thuis? Dat zijn vragen die in het eerste hoofdstuk beantwoord zullen worden. In het tweede hoofdstuk staan niet meer de activiteiten thuis centraal maar gaat de focus naar hoe ouders en docenten communiceren over het kind. Waarover en hoe hebben docenten en ouders contact? Ook formele manieren van contact zoals klachtenregelingen en oudertevredenheidsonderzoeken komen hier aan bod. In het derde hoofdstuk staat het pedagogisch partnerschap centraal; hebben ouders en docenten dezelfde ideeën over hoe de school betrokken zou moeten zijn bij de opvoeding van het kind? In het laatste hoofdstuk kijken we naar de dagelijkse praktijk op school. Hoe betrekt de school momenteel ouders bij het onderwijs? En waar liggen de kansen op verbetering? 10

11 1 Ouderbetrokkenheid thuis In dit hoofdstuk staat centraal hoe ouders hun kinderen thuis helpen met het leren, bijvoorbeeld door voor te lezen of te helpen bij het huiswerk. De ondersteuning thuis is een onderdeel van het didactisch partnerschap tussen ouders en school en een belangrijk doel uit de uitvoeringsagenda actieve ouders van de gemeente Amsterdam. Amsterdamse ouders zouden hun kinderen thuis meer moeten ondersteunen bij het leren, dat zou de leerresultaten van de Amsterdamse kinderen moeten verbeteren. In de eerste paragraaf gaan we in op of ouders thuis met hun kind praten over school. In de paragrafen daarna beschrijven we hoe ouders hun kind thuis helpen in het primair onderwijs (paragraaf 1.2) en in het voortgezet onderwijs (1.3). Vervolgens wordt besproken hoe ouders hulp krijgen van school om hun kind thuis te ondersteunen. In de laatste paragraaf staat externe hulp bij het leren van het kind centraal. 1.1 Ouders praten dagelijks met kinderen over school: hoe was het en is er nog huiswerk? Vrijwel alle ouders praten dagelijks met hun kinderen over school. Als het kind op de middelbare school zit wordt het soms iets minder, vooral omdat kinderen dan zelfstandig worden en alles zelf regelen. Ook zeggen sommige ouders dat de kinderen in de pubertijd zitten en minder over school willen praten, dit speelt echter bij een kleine groep. Figuur 1.1 Hoe vaak praat u met uw kind over school, naar achtergrond ouders en soort onderwijs laag opgeleid niet in NL geboren (n=46) PO VO laag opgeleid in NL geboren (n=60) hoog opgeleid niet in NL geboren (n=43) hoog opgeleid in NL geboren (n=251) laag opgeleid niet in NL geboren (n=49) laag opgeleid in NL geboren (n=64) hoog opgeleid niet in NL geboren (n=51) hoog opgeleid in NL geboren (n=406) dagelijks één of meerdere keren per maand één of meerdere keren per week zelden of nooit 11

12 In de gesprekken thuis komen verschillende onderwerpen aan de orde (zie figuur 1.2): wat er is gedaan en geleerd, wat de kinderen moeilijk/makkelijk/leuk/niet leuk vinden en hoe de relatie is met andere kinderen en docenten. Hoe ouder het kind is en hoe verder in de schoolloopbaan hoe meer een onderwerp als studiekeuze aan de orde komt. Praten over wat een kind leuk/niet leuk vindt en hoe de relatie is met andere kinderen wordt meer gedaan door hoog opgeleiden en autochtone ouders dan door laag opgeleide en nietwesterse allochtone ouders. Figuur 1.2 De onderwerpen die thuis worden besproken in relatie met school, naar soort onderwijs wat hij/zij gedaan en geleerd heeft relatie met andere leerlingen wat hij/zij leuk/niet leuk vindt wat hij/zij moeilijk/makkelijk vindt relatie met docenten leerproblemen keuze van vakken en/of vervolgopleiding verzuim en stoppen zonder diploma PO VO Zodra ik mijn dochter zie vertelt ze meteen wat ze die dag op school heeft gedaan. (ouder po, Zuidoost) Ik wil bij binnenkomst altijd weten of hij een SO heeft, en hem altijd overhoren. (ouder vo, Nieuw-West) Nu regelt ze alles zelf, ik kan me er soms drukker over maken dan zij. (ouder vo, Nieuw-West) Er komt heel veel over mijn kind heen in de brugklas. Praten hierover is moeilijk, maar moet wel om het kind te stimuleren. Mijn kind van 12 zegt niet alles en dan krijg ik geen duidelijk beeld hoe het met haar gaat. Je kan ook niet zomaar de school inlopen en de leraar aanspreken. (ouder vo, Nieuw-West) 1.2 Op de basisschool lezen hoogopgeleide ouders vaker thuis voor en laagopgeleide ouders helpen vaker met het huiswerk Van de ouders van kinderen op de basisschool leest 50 tot 80 minimaal een paar keer per week thuis voor en helpt 20 tot 50 hun kind met het huiswerk. Laag opgeleide ouders die niet in Nederland zijn geboren lezen het minst vaak voor (50 van hen leest voor). Daar tegenover zeggen deze ouders hun kind op de basisschool het meest te helpen met huiswerk (bijna 60). Het verschil tussen de groepen ouders (zie figuur 1.3) is opvallend en er zouden verschillende verklaringen voor kunnen zijn. Ten eerste zou het zo kunnen zijn dat niet in Nederland geboren en laag opgeleide ouders moeite hebben met voorlezen omdat ze de Nederlandse taal zelf niet beheersen. Daarnaast krijgen hun kinderen mogelijk vaker juist huiswerk van school om een eventuele achterstand in te 12

13 lopen. Een andere optie is dat ouders er tijdens de loop van de basisschool achter komen dat hun kind een achterstand heeft, door extra huiswerk en te helpen bij dit huiswerk kunnen ze proberen deze achterstand weg te werken. Ook zou het zo kunnen zijn dat ouders hun goede wil tonen door te zeggen dat ze met het huiswerk (als dat er zou zijn op de basisschool) zouden willen helpen. Figuur 1.3 Mate van hulp thuis bij huiswerk en voorlezen, naar achtergrond ouders po nvt, mijn kind is daar te jong/oud voor zelden of nooit één of meerdere keren per maand één of meerdere keren per week dagelijks 0 hoog opgeleid in NL geboren hoog opgeleid niet in NL geboren laag opgeleid in NL geboren laag opgeleid niet in NL geboren hoog opgeleid in NL geboren hoog opgeleid niet in NL geboren laag opgeleid in NL geboren laag opgeleid niet in NL geboren thuis voorlezen hulp bij huiswerk Tijdens de groepsgesprekken bleek duidelijk dat de laag opgeleide ouders het prettig vinden als hun kind huiswerk meekrijgt van school. Er zijn meerdere ouders die expliciet om meer huiswerk vragen aan de school. Als de school geen extra huiswerk voor hun kinderen heeft kan dit ook een reden zijn van een conflict met de school. 13

14 Ik vind het jammer, er is te weinig tijd, onze kinderen hebben sowieso een achterstand, ik vraag om extra huiswerk zodat ze die achterstand in kan halen, maar ze krijgt het vaak niet. (ouder po, Nieuw- West) Op de basisschool was er één leraar die hem extra werk gaf en de ander niet. Als ouder moet je dan wel in de gaten houden, als ie dan een docent heeft die hem niet stimuleert dan loopt ie achteruitgang op. Daar werd mijn zoon ook vervelend van. Niet alle leerkrachten zijn hetzelfde en daar moet je op letten. Daar zijn ze op de basisschool meestal niet blij mee. (ouder vo, Nieuw-West) Ze krijgen te weinig huiswerk op de basisschool, ik ging zelf boekjes kopiëren op school. Ouders die er niet om vragen krijgen dat dus niet. (ouder vo, Zuidoost) Ik vind het jammer, op de basisschool krijgen de kinderen bijna geen huiswerk mee naar huis, ook geen boeken die ze moeten lezen, de school zou eigenlijk thuis lezen moeten verplichten. (ouder po en vo, Noord) Hij houdt van lezen en dan kijk ik of hij het wel begrijpt. Soms begrijp ik het Nederlands zelf ook niet en dan gaan we het samen uitzoeken. (ouder po, Zuidoost) Elke avond voordat we naar bed gaan roep ik hem en zeg ik, we gaan nu een paar woordjes leren. Ik ben wel moe, maar zet het even aan de kant om hem te helpen. (ouder po en vo, Noord) Docenten op het basisonderwijs hebben een heel ander beeld van hoe ouders thuis helpen en/of voorlezen. De meerderheid van de docenten (60) zegt dat de meeste kinderen in hun klassen niet worden geholpen thuis bij het maken van huiswerk. Dit is zowel binnen als buiten de ring het geval. Bij het thuis voorlezen is er volgens docenten een verschil tussen binnen en buiten de ring. Binnen de ring wordt door ruim 40 van de docenten gezegd dat de meeste kinderen in hun klas worden voorgelezen thuis, slechts 20 van de docenten buiten de ring zegt dat er bij de meeste kinderen thuis wordt voorgelezen. De verschillen tussen de antwoorden van de docenten en de ouders zouden te verklaren kunnen zijn doordat de ouders die hebben deelgenomen aan het onderzoek mogelijk een grotere betrokkenheid met school hebben dan gemiddeld. Dat zou betekenen dat in werkelijkheid minder ouders thuis helpen met huiswerk of voorlezen dan dat er in deze enquête gezegd wordt. Ook kan het zo zijn dat ouders een ander idee hebben van wat thuis helpen met huiswerk is dan docenten. Volgens ouders zelf helpen ze dan thuis (bijvoorbeeld door te vragen of ze huiswerk hebben, en te vragen of ze alles snappen), terwijl dat volgens docenten geen hulp met het huiswerk is. Daarnaast kan het zo zijn dat docenten onderschatten wat er thuis gedaan wordt. 14

15 Figuur 1.4 Mate van hulp thuis bij huiswerk en voorlezen, naar locatie school docenten po 100 weet ik niet (bijna) geen van de leerlingen geholpen/voorgelezen de meeste leerlingen niet geholpen/voorgelezen de meeste leerlingen geholpen/voorgelezen (bijna) al mijn leerlingen geholpen/voorgelezen 0 binnen de ring voorgelezen buiten de ring binnen de ring buiten de ring hulp bij huiswerk 1.3 Ruim 40 van de ouders zegt op de middelbare school regelmatig te helpen met huiswerk Ruim 40 van de ouders zegt op de middelbare school regelmatig te helpen met huiswerk, dit geldt voor alle groepen ouders (zie figuur 1.5). Wat ouders precies onder thuis helpen verstaan verschilt tussen de ouders. Sommige ouders helpen met overhoren, of met het huiswerk van de vakken waar ze zelf goed in waren. Ouders die aangeven thuis niet te helpen vinden soms zelf de stof te moeilijk. Ze vragen wel aan hun kinderen of ze nog huiswerk hebben en proberen hun kinderen te stimuleren hun huiswerk te maken. Een andere groep ouders heeft geen zin in een dagelijks gevecht over wel of niet huiswerk maken en besteedt dit uit aan huiswerkbegeleiding. Ik vraag of ze huiswerk heeft: nee, mam! En dan hoor ik later op school dat ze haar huiswerk niet maakt. Dan vraag ik haar, waarom heb ik je naar school gestuurd? Om te leren! Nu maakt ze haar huiswerk en komt ze blij thuis: ik heb een 8! (ouder vo, Zuidoost) Mijn dames zijn heel zelfstandig, ik vraag wel of ze hulp nodig hebben, maar laat ze alles in eerste instantie zelf oplossen (ook contact met leraren). Ik ben nog wel zoekende hoe ik het helpen thuis aanpak. (ouder vo, Nieuw-West) Op de middelbare school hebben ze veel huiswerk, daar moeten de kinderen aan het wennen. Wij als ouders zijn buitenlands en kunnen onze kinderen niet goed helpen met het huiswerk. (ouder vo, Noord) Als ik mijn zoon thuis zou moeten helpen met zijn huiswerk levert dat te veel strijd op, hij moet dat maar op de huiswerkklas doen. (ouder vo, Noord) 15

16 Figuur 1.5 Mate van hulp thuis bij huiswerk, naar achtergrond ouders vo nvt, mijn kind krijgt geen huiswerk zelden of nooit één of meerdere keren per maand één of meerdere keren per week dagelijks 20 0 hoog opgeleid in NL geboren hoog opgeleid niet in NL geboren laag opgeleid in NL geboren laag opgeleid niet in NL geboren Op het voortgezet onderwijs hebben docenten ongeveer hetzelfde beeld als ouders van de hulp die thuis wordt aangeboden dan de ouders. Twintig procent van de docenten die buiten de ring A10 werken zegt dat de meeste leerlingen worden geholpen en bijna 40 van de docenten binnen de ring ziet dit. Vooral docenten buiten de ring zien minder hulp van ouders thuis, terwijl dit verschil niet uit de reacties van ouders blijkt. Hier is onduidelijk of de discrepantie komt door wat men verstaat met hulp bij het huiswerk, is vragen of een leerling nog huiswerk heeft ook al hulp bij het huiswerk? Het zou ook kunnen dat docenten een verkeerd beeld hebben van wat er thuis gebeurt, of dat ouders de hulp thuis rooskleuriger voorstellen dan dat het in de werkelijkheid is. 16

17 Figuur 1.6 Mate van hulp thuis bij huiswerk, naar locatie school docenten vo (binnen/buiten de ring A10) weet ik niet (bijna) geen van de leerlingen geholpen de meeste leerlingen niet geholpen de meeste leerlingen geholpen 0 binnen de ring buiten de ring 1.4 Ouders krijgen te weinig tips van school over begeleiding thuis Niet alleen de hulp thuis van ouders is van belang bij ouderbetrokkenheid, maar ook het contact tussen school en ouders over hoe je als ouder thuis je kind het best kan ondersteunen. Ook over dit onderwerp bestaat onenigheid tussen docenten en ouders. Zowel op het po als op het vo heeft ongeveer 40 van de docenten het idee dat ze tips geven over hoe ouders hun kind het beste kunnen helpen bij het maken van huiswerk. Daarnaast zegt 30 van de docenten op het vo en 50 van de docenten op het po dat ouders zelf vragen stellen over hoe ze thuis kunnen helpen. Minder dan 20 van de docenten zegt dat er geen contact is tussen school en ouders over hoe er thuis het beste geholpen kan worden. Ouders zien dit anders, 60 van de vo ouders en 30 van de po ouders zegt geen contact met de school te hebben over ondersteuning thuis. Als er contact is zien ouders dat het initiatief op het vo vaker bij de school ligt en op het po vaker bij de ouders (zie figuur 1.7). 17

18 Figuur 1.7 Initiatief nemen over contact tussen ouders en school over hulp bij huiswerk, naar soort school weet ik niet school heeft tips voor ouders ouders vragen wat te doen geen contact tussen school en ouders 20 0 ouders docenten ouders docenten VO PO Ook als we vragen naar welke informatie de school geeft over het thuis begeleiden bij het huiswerk zien we de discrepantie tussen ideeën die hierover leven tussen ouders en docenten. Rond de 60 van de docenten op het po en vo zeggen zowel mondelinge informatie te geven aan ouders als gesprekken op school met ouders te hebben over de begeleiding van het kind thuis. Van de ouders herkent slechts tussen de 20 en 30 zich in dit beeld. Ongeveer de helft van de ouders zegt dat hun kind geen huiswerk heeft (po) of dat er geen informatie door de school wordt verstrekt (vo). Het zou kunnen zijn dat docenten tijdens gesprekken met ouders tussen neus en lippen door tips geven om thuis te helpen, maar dat deze tips door ouders niet als tip worden opgemerkt. In ieder geval lijkt het voor docenten van belang meer (expliciete) aandacht te geven aan het geven van tips hoe thuis te helpen met het huiswerk (of aandacht besteden aan hoe thuis effectief kinderen te ondersteunen om de taal te leren op het basisonderwijs). Figuur 1.8 Welke informatie geeft school over thuis begeleiden bij huiswerk, naar soort school PO VO mondelinge toelichting gesprekken op school thema bijeenkomsten schriftelijke/ digitale informatie lesmaterialen voor thuis geen informatie aan ouders geen huiswerk ouders anders docenten

19 Ook in de groepsgesprekken komt dit als een cruciaal punt van aandacht voor de scholen naar voren. Ouders willen heel graag tips of ondersteuning van de school over hoe zij thuis hun kind kunnen helpen. Basisschool: thuis helpen om achterstand weg te werken, maar hoe? Op de basisschool willen vooral ouders van leerlingen met een achterstandspositie informatie van de school over hoe zij hun kind thuis extra kunnen stimuleren. Leerlingen met een achterstand zijn zowel leerlingen die een zwakke uitgangspositie hebben vanwege het sociale en culturele kapitaal van hun ouders (bijvoorbeeld de slechte beheersing van het Nederlands of een laag opleidingsniveau) als leerlingen die slecht scoren op bepaalde vakken of onderwerpen. Ouders van kinderen met wie het goed gaat vinden dit minder nodig, alhoewel ook zij het fijn vinden te weten wat er op school wordt geleerd zodat ze thuis kunnen ondersteunen. Mijn dochter heeft een goede meester, hij laat mij ook zien waar ze achterstand of moeite mee heeft en geeft dan huiswerk mee. Hij legt mij ook uit hoe de methodes werken. Andere groepen krijgen deze hulp niet, het ligt echt aan de meester. (ouder po, Nieuw-West) Om de twee weken hebben we een oudergesprek met alle ouders en de juf over het thema in piramide. Over wat ze gaan leren de komende twee weken en hoe we thuis kunnen helpen. Als ze bijvoorbeeld bezig zijn met rijmwoorden vraag ik tijdens het eten, waar rijmt kool op? Ik vind deze manier heel prettig. (ouder po, Zuidoost) Ik krijg informatie van school over wat er gebeurt, welke methode ze gebruiken en wat ze leren. Ik weet waar ik naar kan vragen als het nodig is. (ouder po, Nieuw-West) Mijn kinderen krijgen op de basisschool een boekje mee voor tijdens de vakantie. Dat is voor ons ook moeilijk omdat wij het Nederlands niet kennen. Hier hebben we het niet over met school. (ouder po en vo, Nieuw-West) Ze heeft extra hulp bij taal nodig, ik ga vragen wat ik kan doen om te helpen. Hoe kan mijn dochter naar voor en niet achteruit? Hoe kan ik daarbij helpen? (ouder po, Noord) Sommige juffen zeggen, laat gewoon het leren op school, niet thuis doen want de manier is anders. Als het nodig is dan geef ik wel extra huiswerk. (ouder vo en po, Nieuw-West) Ze hebben geen zin om ons uit te leggen hoe we onze kinderen kunnen helpen, ik snap die nieuwe rekenmethodes niet. Je moet geluk hebben met een goede juf of meester. (ouder po en vo, Nieuw- West) Vooral in de brugklas willen ouders informatie van de school over hoe hun kind thuis te helpen De overstap van de basisschool naar de middelbare school is niet alleen voor de kinderen een grote stap. Ook veel ouders ervaren onzekerheid over hun nieuwe rol bij de schoolcarrière van hun kind. De omgang met al die verschillende docenten is ook voor hen ingewikkeld, eigenlijk willen de ouders een beeld hebben van de docenten waarover ze thuis verhalen horen. Ouders van brugklassers die op het begin van het jaar goed geïnformeerd worden door de mentor (en mogelijk al andere docenten leren kennen), waarderen dit zeer. Ook de aanpak van het leren voor al die verschillende vakken op de middelbare school en hun begeleiding daarbij is een punt van zorg voor de meeste ouders. Bijeenkomsten georganiseerd door de school voor ouders van kinderen in de brugklas over leren leren en leren plannen worden door ouders erg gewaardeerd. 19

20 Ouders voor wie die bijeenkomsten niet georganiseerd worden willen ze heel erg graag. Bijkomend voordeel is dat ouders op deze bijeenkomst ook andere ouders ontmoeten die vaak met dezelfde problemen en onzekerheden kampen. In de latere schoolcarrière waarderen sommige ouders bijeenkomsten met alle ouders over omgang met pubers. Anderen vinden het al genoeg als ze door de school op de hoogte worden gehouden over cursussen over omgang met pubers. Ik zou heel graag een cursus leren leren willen, maar ook voor mijn kind zou het heel goed zijn (ouder vo, Nieuw-West) Ik heb wel een openingsbijeenkomst gehad, maar geen kader: hoe kunt u betrokken raken, hoe kunt u thuis helpen, wat kunt u doen in het geval van ruzies. Ik had dat kader graag gehad. (ouder so, Zuidoost) Ik was gewend aan de basisschool, maar de middelbare school is heel anders en daar heb ik helemaal geen ervaring mee. Je kind gaat weg, komt terug, en je hebt helemaal geen contact. Alleen een tienminutengesprek, dat is niks. Eigenlijk heb ik nog steeds tips nodig, elk moment heb je tips nodig. (ouder vo, Noord) Ik vind het moeilijk, moet mijn kind op de eerste dag van de middelbare school loslaten. Je komt niet meer op school, ik weet niet hoe ik haar moet helpen. Op school zeggen ze alleen maar dat ze haar huiswerk moet maken, maar ze leggen niet uit hoe. (ouder vo, Nieuw-West) Ik heb op een avond met alle ouders van school gehoord hoe je moet omgaan met je kind en dat je aandacht moet geven; vragen of ze nog huiswerk hebben. Zo n avond helpt wel. (ouder vo, Zuidoost) De klassenouders in de brugklas hadden een bijeenkomst over leren leren georganiseerd, over hoe de hersenen werken. Op deze manier help ik hem met zijn huiswerk, ik leg hem ook uit hoe zijn hersenen werken. (ouder vo, Nieuw-West) Maak voor ouders van kinderen in de brugklas een survivalgids. Hoe zijn de regels op de nieuwe school, hoe gaat dat met die vijftien vakken, hoe plan je dat? Hoe begeleid je je kind? Een boekje dat antwoord geeft op deze vragen zou heel nuttig zijn. (ouder vo, Noord) Helpt het als ouders thuis ondersteunen? Ouders die zeggen informatie van school te krijgen over hoe ze hun kind het beste kunnen helpen met het huiswerk gebruiken deze informatie bijna allemaal. Driekwart van de ouders gebruikt deze informatie; 83 van de ouders van leerlingen op de basisschool en 71 van de ouders van leerlingen op een middelbare school. Over het algemeen lezen de ouders de informatie van school, bespreken het waar nodig met hun kind en passen het toe als hun kind bezig is met thuis huiswerk maken of boeken lezen. Ook docenten zijn over het algemeen positief over ouders die hun kind thuis helpen. Docenten die in het voortgezet onderwijs buiten de ring lesgeven zijn hier iets minder positief over (zie figuur 1.9). 20

21 Figuur 1.9 Het effect van ouders die thuis hun kind helpen, docenten naar soort en locatie school weet ik niet niet zo veel effect tamelijk veel effect heel veel effect 20 0 binnen de ring (n=62) po buiten de ring (n=78) binnen de ring (n=53) vo buiten de ring (n=24) In het basisonderwijs vindt men het vooral winst als er met taal geoefend wordt (woorden leren, letters schrijven, voorlezen). Maar docenten noemen ook aandacht voor rekenen: het leren van de tafels, maar ook het leren van andere rekenonderdelen, als ouders dan maar de goede methode van uitleggen gebruiken. Docenten zien betere resultaten bij kinderen die thuis geholpen worden. Daarnaast noemen docenten ook dat het voor het zelfvertrouwen en de motivatie van het kind goed is als ouders thuis helpen. Als laatste noemt men het een voordeel voor de relatie tussen ouders en school als ouders thuis helpen. Ik merk het in de klas meteen als ouders oefenen met de woorden die ik meegeef. (docent po, binnen de ring) Een ouder hoeft niet per se te helpen (als de taal een probleem is bijv.) maar in ieder geval belangstelling tonen voor het huiswerk. (docent po, binnen de ring) Kinderen bij wie de ouders er thuis ook boven op zitten en veel hulp bieden laten sneller een vooruitgang zien. Het wordt immers vaker herhaald en uitgelegd (mits dit op de goede manier gebeurt). (docent po, binnen de ring) Kinderen die thuis geholpen worden, zie je ook vooruitgaan. De leerresultaten verbeteren. (docent po, buiten de ring) Een moeder (die Nederlands sprak) van een kind van 4 die geen Nederlands sprak, had geen besef van wat ze kon betekenen. Toen ik moeder kleine tips gaf en opdrachten voor thuis begon het kind te groeien. Taal ging vooruit, basisvaardigheden, kind is nu zeer betrokken bij activiteiten. Moeder heeft er plezier in en zelfvertrouwen. (docent po, buiten ring) Door ouders rekenles te geven zijn zij gestopt om op hun eigen oude manier sommen uit te leggen aan hun kind. Dit verminderde verwarring bij de kinderen. Daarnaast zorgden ouders voor rustige momenten thuis waardoor kinderen huiswerk konden maken. De kinderen waren er blij mee. (docent po, buiten de ring) 21

22 In het voortgezet onderwijs waarderen docenten het vooral als ouders met kinderen de planning doornemen, hun wijzen op hun huiswerk, met hen praten over school en hun kinderen een rustige werkplek geven. Inhoudelijk wordt hier minder verwacht van ouders dan op de basisschool. Leerlingen voelen door het optreden van hun ouders dat school belangrijk is. (docent vo, binnen de ring) Vooral de planning is belangrijk, ook het leren leren, hoe je omgaat met de verschillende vakken. (docent vo, binnen de ring) Leerlingen kunnen beter plannen. ouders zijn op de hoogte en medeverantwoordelijk. (docent vo, buiten de ring) Ouders weten wat leerlingen moeten doen. Spreken ze aan op het huiswerk. Huiswerk wordt beter gedaan. (docent vo, buiten de ring) 1.5 Tien tot veertig procent van ouders schakelt externe hulp in Ouders kunnen zelf hun kind thuis helpen met schoolwerk, maar kunnen ook hulp van buiten inschakelen. Dit gebeurt in wisselende mate. In het basisonderwijs doet zo n tien tot twintig procent van de ouders dit en in het voortgezet onderwijs is dit aandeel gestegen tot 25 tot 45 van de ouders die externe hulp inschakelt. Externe hulp wordt zowel in het po als in het vo het vaakst ingeschakeld door hoog opgeleide ouders die niet in Nederland geboren zijn (zie figuur 1.10). Het minst vaak wordt tijdens het basisonderwijs hulp ingeschakeld door hoog opgeleide ouders die in Nederland zijn geboren en tijdens het voortgezet onderwijs wordt het minst gebruik gemaakt van externen door laag opgeleide ouders die niet in Nederland geboren zijn. Op het vo wordt voornamelijk gebruik gemaakt van bijles en in iets mindere mate van huiswerkbegeleiding. De huiswerkbegeleiding vindt soms plaats op school en soms bij een externe organisatie. Op het po wordt relatief vaak gebruik gemaakt van huiswerkbegeleiding, daarnaast noemen ouders ook vaak specifieke dyslexietraining (aangeduid onder anders in onderstaande figuur). Hulp door bijvoorbeeld een oom of een ander familielid wordt door sommige ouders ook als externe hulp genoemd. Figuur 1.10 Externe hulp bij schoolwerk die ouders inschakelen, naar achtergrond ouders hoog opgeleid in NL geboren hoog opgeleid niet in NL geboren laag opgeleid in NL geboren po laag opgeleid niet in NL geboren hoog opgeleid in NL geboren hoog opgeleid niet in NL geboren laag opgeleid in NL geboren vo laag opgeleid niet in NL geboren huiswerkbegeleiding bijles anders 22

23 2 Communicatie tussen ouders en school In dit hoofdstuk verschuiven we de aandacht van het helpen thuis naar het contact tussen ouders en school, ook een onderdeel van het didactisch partnerschap. In de eerste paragraaf wordt de inhoud van de gesprekken tussen ouders en school besproken, waar hebben ze het het liefst over als ze contact hebben? In de tweede paragraaf staat de manier waarop er contact is centraal, hoe hebben ouders en school contact en hoe vaak? In de derde paragraaf wordt het formele contact tussen ouders en school besproken, dienen ouders bijvoorbeeld weleens klachten in bij de directie of MR? En worden er oudertevredenheidsonderzoeken afgenomen op Amsterdamse scholen? In de laatste paragraaf wordt de bekendheid van ouderorganisaties besproken. 2.1 Voldoende contact over resultaten, hoe het verder met het kind gaat mag vaker besproken worden Ouders en docenten vinden contact hebben met elkaar belangrijk. Zowel leervorderingen, sociale ontwikkeling, pesten en extra ondersteuning, noemt minimaal 80 van zowel de ouders als de docenten als thema s die besproken moeten worden. Op de basisschool vinden docenten alles net iets belangrijker dan ouders, op vo zijn ze eensgezinder (zie figuur 2.1). Op het vo vinden ouders het veel belangrijker dan docenten om betrokken te worden bij de keuze van vakken en/of en vervolgopleiding, dit is vooral voor laag opgeleide ouders belangrijk. Figuur 2.1 Belang van thema s om te bespreken tussen ouders en school, naar soort school VO PO docenten leervorderingen sociale ontwikkeling pesten extra ondersteuning schoolkeuze vo verzuim keuze vakken/vervolgopl. ouders Dat ouders en docenten bovenstaande onderwerpen belangrijk vinden om met elkaar te bespreken is duidelijk, maar hebben ze het er in de praktijk ook met elkaar over? Er is structureel contact over de leervorderingen van de kinderen, daar zijn school en ouders het over eens. Over de overige thema s zijn er duidelijke meningsverschillen over hoe de school informatie verstrekt. Docenten vinden over elk onderwerp vaker dat er structureel 23

24 informatie wordt verstrekt dan dat ouders dat vinden. Vooral op het vo zijn de verschillen groot. Over pesten wordt bijvoorbeeld volgens docenten (po en vo) voornamelijk incidenteel gecommuniceerd. Dat kan verklaren waarom ouders er vaker nooit of weet ik niet hebben aangegeven, als er geen sprake is van pesten dan horen ouders er waarschijnlijk ook niet over. Daarnaast is er ook een groot verschil van mening tussen ouders en docenten over communicatie over vakkenkeuze en vervolgopleiding, zoals we hiervoor zagen vinden ouders dit belangrijker dan docenten. Nu zien we ook dat ouders het idee hebben dat hierover minder gecommuniceerd wordt. Als laatste komt de extra ondersteuning op school en de extra ondersteuning thuis aan bod, ook hier zien we de discrepantie die we in hoofdstuk 1 hebben gesignaleerd: ouders willen meer informatie van de school over ondersteuning thuis en docenten hebben het idee dat ze deze informatie geven, hier zouden ze blijkbaar explicieter over kunnen zijn. Figuur 2.2 Daadwerkelijke communicatie tussen ouders en school, naar soort school VO PO leervorderingen sociale ontwikkeling ouders docenten ouders docenten pesten ouders docenten keuze vakken/ vervolgopl. ouders docenten extra ondersteuning ondersteuning thuis ouders docenten ouders docenten structureel incidenteel nooit weet ik niet structureel incidenteel nooit weet ik niet Naast bovengenoemde onderwerpen noemen ouders en docenten ook nog andere onderwerpen die zij willen bespreken. Men is vooral benieuwd hoe het kind zich gedraagt als hij/zij niet bij hem is: de school is geïnteresseerd in gedrag thuis, en de ouders zijn geïnteresseerd in gedrag op school. Docenten op het po geven aan dat ze vooral met ouders willen praten over de thuissituatie van het kind en de begeleiding van de ouders bij school. Daarnaast willen ze het ook graag hebben over de ontwikkeling van het kind (en dan niet alleen de cognitieve ontwikkeling). Docenten die buiten de ring lesgeven vinden het ook erg belangrijk om met ouders over de opvoeding en/of het gedrag van het kind te praten. Hieronder vallen bijvoorbeeld gezonde eetgewoontes, op tijd naar bed gaan en de manier van vrijetijdsbesteding. Ouders vinden het juist belangrijk om te weten hoe het kind zich op school voelt en hoe hij zich gedraagt. Naast de cognitieve ontwikkeling (de leervorderingen) zijn ouders erg 24

25 geïnteresseerd in de overige ontwikkeling van hun kind; de creatieve, lichamelijke en sociale ontwikkeling. Ouders handvatten geven bij taalstimulering, interactief voorlezen, maar ook gesprekken aanknopen met je kind. (docent po, buiten de ring) Hoe gaat het thuis: op één lijn school en thuis? (docent po, binnen de ring) Op tijd naar bed gaan en een goed ontbijt. (docent po, buiten de ring) Sociaal-emotionele ontwikkeling en talentontwikkeling. (docent po, binnen de ring) Ik wil alles weten over mijn kind. (ouder po, binnen de ring) Hoe heeft mijn kind contact met docent, en contact met andere kinderen? (ouder po, binnen de ring) Gedrag is een heel groot issue, als hij zich misdraagt is er vaak iets, dus wil ik het graag weten van school. (ouder po, Zuidoost) Ik wil het graag hebben over lichamelijke ontwikkeling (sport/motoriek) en culturele ontwikkeling (handvaardigheid/muziek). (ouder po, binnen de ring) Ik wil het juist over de leerresultaten hebben, niet over het gedrag. Tijdens het rapportgesprek hebben we het ook over haar gedrag gehad. Als haar gedrag niet goed is word ik opgebeld. Ik vind het bizar dat ze daarover wel bellen, en niet over extra huiswerk om haar achterstand weg te werken willen praten. (ouder po en vo, Nieuw-West) Scholen zouden transparanter moeten zijn over de resultaten. Bij mij zeiden ze als we die informatie in detail geven gaan jullie als ouders te veel focussen om je kind een A te laten scoren, dat is niet goed voor het kind. Maar dat is wel de informatie die ik wil hebben! (ouder po en vo, Zuidoost) Ook op het voortgezet onderwijs willen docenten graag verder praten met ouders over de thuissituatie en het welbevinden van het kind. Hiernaast staan onderwerpen als omgaan met sociale media op het wensenlijstje om te bespreken met ouders. Ouders willen ook graaghet welbevinden van hun kind en onderwerpen als sociale media te bespreken met de school. Daarnaast willen ze graag tips van school over hoe ze thuis hun kind kunnen ondersteunen. 25

26 Diversiteit, thuissituatie, contacten met externen (jeugdzorg, politie etc..). (docent vo, buiten de ring) Alle onderwerpen die deze generatie aangaan: gebruik van media, verdovende middelen, leren leren, zelfstandigheid, respect, verantwoordelijkheid. (docent vo, buiten de ring) Welbevinden, sociale vaardigheden, groei, gezondheid, thuissituatie. (docent vo, buiten de ring) Ons onderwijsconcept en de kwaliteit van de leergemeenschap. (docent vo, binnen de ring) Ik wil graag een beeld van mijn kind door de ogen van de school. (ouder vo, binnen de ring) Ik wil contact over haar zwakke vakken (wel voldoendes), maar daar mag ik me van haar/de school niet mee bemoeien. Tijdens het eerste gesprek kon ik het er pas over hebben. Ze zeiden het is goed, het is een 6,5, maar ik vind een 6,5 niet goed genoeg. Nu zijn we 6 maanden verder en heb ik nog steeds geen contact met de desbetreffende docenten gehad. (ouder vo, Nieuw-West) Ik ben heel benieuwd naar het sociale gedrag van mijn dochter, ik had een gesprek met de mentor en dacht echt, dit kan ook wel over mijn andere dochter gaan. Dat voelt niet prettig, volgens mijn had ze geen idee waar het over ging. (ouder vo, Nieuw-West) Cijfers is één, maar we willen ook weten hoe iemand zich op school gedraagt, wordt hij opgenomen door de groep? Daar zou school wel een actievere rol mogen nemen, nu is het afhankelijk van de mentor of je daar iets over hoort. (ouder vo, Noord) 2.2 Zeventig procent is tevreden over de mate van het contact Op de basisschool zijn docenten en ouders het behoorlijk eens over de ideale manier van contact: minimaal twee derde van hen wil het liefst mondeling contact met elkaar. Hiernaast vindt 21 van de ouders en 12 van de directeuren de ideale manier van communicatie tussen school en ouders digitaal. Daarnaast wil 20 van de directeuren graag schriftelijk contact, maar hierin worden ze niet gesteund door docenten of ouders. Op het voortgezet onderwijs liggen de meningen over het ideale contact iets meer uiteen, mondeling wordt door 48 van de ouders, 58 van de docenten en 81 van de directeuren als ideaal gezien. Hiernaast is er een grote groep ouders (32) en docenten (23) die liever digitaal contact hebben. Dertien procent van de docenten noemt ook nog telefonisch contact als ideaal. 26