Generische geneesmiddelen en de strijd tegen de vergrijzing STEVEN SIMOENS. Professor of pharmaco-economics at the Koninklijke Universiteit Leuven.

Transcriptie

1 STEVEN SIMOENS Mini-cv Current function Professor of pharmaco-economics at the Koninklijke Universiteit Leuven. ExpErience After graduating as a commercial engineer from the KU Leuven, Steven Simoens went to the University of York (UK) to pursue a MSc in Health Economics. Since then, he has been studying pharmaco-economics, and in particular the sustainability of generics medicines markets. After doing research at the University of Aberdeen, he moved on to the OECD, before joining the Research Centre for Pharmaceutical Care and Pharmaco-economics at his Alma Mater, the KU Leuven. There, alongside teaching, he has been conducting research on the economics of generic medicines. Highlights Project Administrator, Organization for Economic Cooperation and Development (OECD) Areas of expertise Pharmaco-economy, generic medicines DiplOMAs Commercial Engineer, KU Leuven MSc in Health Economics, University of Your (UK) Generische geneesmiddelen en de strijd tegen de vergrijzing STEVEN SIMOENS In mijn presentatie ga ik het onderwerp aansnijden van generieke geneesmiddelen binnen de context van een verouderende bevolking. Meestal als we over we generieke geneesmiddelen spreken, spreken we daar in algemene woorden over, maar ik denk dat de toegevoegde waarde van generieken zeer goed tot uiting kan komen in de context van de vergrijzing, de veroudering van onze bevolking. En ik ga trachten daar iets dieper op in te gaan en ook met enkele cijfers dit aspect toe te lichten. Ik start eerst met deze quote van de Europese Centrale Bank, die het heeft over het onderwerp van vergrijzing van de bevolking. En wat zegt de Europese Centrale Bank? Aan de ene kant, als we kijken naar de vraagzijde, zien we dat de veroudering van de bevolking een invloed zal hebben op onze sociale zekerheidsbijdragen of -uitgaven, op het gebied van de pensioenen maar zeker en vast ook op het gebied van de gezondheidszorg. Aan de andere kant, weten we allemaal, is het in de laatste jaren eigenlijk pijnlijk duidelijk geworden dat onze economische groei niet volstaat om deze trend in de sociale zekerheidsuitgaven te ondersteunen. Daarbovenop moeten we rekening houden met het feit dat meer en meer mensen niet meer werken, of in de komende jaren de werk force zullen verlaten. Eigenlijk is het heel gepast dat we vandaag spreken over generieke geneesmiddelen binnen een verouderende bevolking omdat 2012, het Europese jaar voor Active Ageing is. De Europese Commissie heeft een initiatief genomen dat we tijdens dit jaar hier specifiek aandacht aan besteden. Waarom de keuze voor 2012? Vanaf 2012 tonen de data eigenlijk aan dat de actieve bevolking, de werkende bevolking, zal afnemen. U ziet dat geïllustreerd in de blauwe lijn. Deze lijn toont de bevolking van de 27 landen van de Europese Unie tussen 15 en 64 jaar. Terwijl aan de andere kant we ook zien dat de senioren in de roze lijn zullen toenemen. En die twee lijnen convergeren naar elkaar en zullen ergens hun piek bereiken tijdens of tussen 2040 en Een tweede grafiek, het verband tussen vergrijzing van de bevolking en onze farmaceutische uitgaven. In deze grafiek ziet u op de X-as de farmaceutische uitgaven per persoon en op de Y-as het percentage van de bevolking ouder dan 65 jaar. En deze lijn toont duidelijk aan dat er een positieve relatie is tussen de vergrijzing van de bevolking en onze farmaceutische uitgaven. In landen met een groter aandeel van senioren liggen de farmaceutische uitgaven per kapitaal ook hoger. Tweede cijfer, als we kijken naar onze publieke gezondheidszorguitgaven uitgedrukt als een percentage van het bruto binnenlands product, een maatstaf van onze economische welvaart, verwachten we dat het zal toenemen van ongeveer 6,7% in 2007 tot 8,4% in En dit is alleen al te wijten aan de vergrijzing van de bevolking.

2 Goed. Vergrijzing van de bevolking. Wat betekent dit voor ons gezondheidszorgsysteem. Eerst en vooral verwachten we dat het aantal senioren snel zal toenemen in de komende jaren. Enkele cijfers om dit te illustreren: het percentage van de bevolking ouder dan 65+ zal stijgen van ongeveer 17% in 2008 naar 30% in Dit is in relatieve termen uitgedrukt. Als we kijken naar de absolute cijfers: het aantal mensen in de Europese unie boven de leeftijd van 65 jaar zal stijgen van 85 miljoen personen in Europa tot 152 miljoen. Meer dan een verdubbeling, of iets minder eigenlijk dan een verdubbeling, over een periode van 42 jaar. Deze trend speelt zich ook af in een klimaat binnen de farmaceutische industrie waar heel veel nieuwe geneesmiddelen op de markt komen, maar die nieuwe geneesmiddelen zijn meestal ook veel duurder dan bestaande geneesmiddelen, hetgeen onze gezondheidszorgbudget en farmaceutisch budget extra onder druk zet. Deze demografische evolutie is eigenlijk één van de belangrijkste katalysatoren van een stijging in de gezondheidszorguitgaven. En eigenlijk voor verschillende redenen. Één van de redenen is dat senioren de grootste gebruikers zijn van geneesmiddelen, want dat heeft te maken met het feit dat veel senioren meerdere chronische ziekten hebben. Opnieuw enkele cijfers om dit aspect te illustreren. Uit onderzoek uit de Verenigde Staten blijkt dat een derde van de senioren drie of meer chronische ziekten hebben. Eigenlijk komt het erop neer dat senioren disproportioneel gebruikers zijn van geneesmiddelen of van de uitgaven die daar bij komen kijken. Bijvoorbeeld in Italië toont onderzoek aan dat senioren verantwoordelijk zijn voor 60% van het geneesmiddelenbudget. Die andere cijfers wijzen op dezelfde trend. Die kunt uzelf gemakkelijk lezen. Ik kijk nog enkel naar het onderstaande cijfermateriaal uit Nederland. Als we kijken naar het geneesmiddelenbudget per persoon in Nederland voor de totale bevolking komen we uit op ongeveer 321 euro per persoon. Beperken we dit tot personen tussen de leeftijd 65 en 69 jaar stijgt het reeds tot 631 euro. Opnieuw bijna een verdubbeling. Leggen we de grens nog iets hoger, personen ouder dan 75 jaar, stijgen de farmaceutische uitgaven per persoon tot een kleine 1000 euro. Het tweede aspect waarom de vergrijzing van de bevolking onze gezondheidszorgkosten zal laten toenemen. Veel senioren gebruiken meerdere geneesmiddelen. Als u zelf maar eens kijkt binnen uw familie naar vader, moeder, grootouders, nemen zij waarschijnlijk meerdere geneesmiddelen per dag. Over het algemeen kunnen we zeggen dat senioren drie keer meer geneesmiddelen nemen dan een gemiddelde persoon en ook nog verschillende geneesmiddelen per dag. Dat is ook volstrekt logisch. Ze hebben chronische ziekten en die worden dus ook repetitief voorgeschreven aan senioren. Polyfarmacie coördineren is op zich al een heel moeilijk probleem. Zeker voor de huisarts. Als hij de polyfarmacie van een patiënt moet opvolgen moet hij aandacht hebben voor interacties, die patiënt wordt al eens gehospitaliseerd, zijn geneesmiddelen worden aangepast in het ziekenhuis en dat kan de coördinatie van polyfarmacie moeilijk maken. Waarom is dit belangrijk? Omdat naarmate je meer geneesmiddelen neemt, stijgt het risico uiteraard op interacties en zelfs nevenwerkingen. Data uit Zweden tonen aan dat senioren meer kans hebben om gehospitaliseerd te worden omwille van nevenwerkingen, dan in de algemene bevolking. Een ander aspect dat ik toch wel wil toelichten is: aan de ene kant zien we dat senioren heel veel geneesmiddelen verbruiken of gebruiken, aan de andere kant zien we dat ze niet altijd therapietrouw zijn. En het percentage van therapieontrouw kan zelfs heel hoog liggen tussen de 25 en 75%. Therapietrouw is heel belangrijk want uiteraard als patiënten hun therapie niet volgen zal dat waarschijnlijk leiden tot extra gezondheidsinterventies, kan een negatief effect hebben op hun gezondheid en de gezondheidszorgkosten doen stijgen. Op dit argument kom ik straks nog terug. Wat is de oorsprong van het toegenomen geneesmiddelengebruik bij senioren? Aan de ene kant zien we dat zij meer voorschriftplichtende geneesmiddelen gebruiken. En als we dat plaatsen binnen de huidige context zien we ook dat veel van die nieuwe voorschriftplichtende geneesmiddelen duurder zijn en dat er toch wel een switch is van oudere, goedkopere geneesmiddelen naar nieuwere, duurdere geneesmiddelen die - durf ik het zeggen - niet altijd meer effectief zijn dan de oudere geneesmiddelen. Een ander aspect rond het geneesmiddelengebruik bij ouderen is de toegang tot gezondheidszorg en de betaalbaarheid van de gezondheidszorg. Eén belangrijk statement is het volgende: veel senioren die niet de financiële middelen hebben om geneesmiddelen te kopen gaan die geneesmiddelen ook niet nemen. Uiteraard is dit geen goede oplossing. Dit kan alleen maar complicaties veroorzaken, hun gezondheid niet ten goede komen en als gevolg daarvan zal het tot bijkomende kosten in de gezondheidszorg leiden. Deze manier van werken is zeker en vast niet kosteneffectief. Eigenlijk kunnen we dat verhaal wel omkeren en hier ziet u dan ook de bijdragen die generieke geneesmiddelen kunnen leveren. Generieke geneesmiddelen ondersteunen de betaalbaarheid van de zorg. We zorgen er waarschijnlijk voor dat senioren betere toegang krijgen tot farmaceutische zorg, zal ook hun therapietrouw verbeteren - daar kom ik straks op terug - en op die manier zal het een zeer

3 kosteneffectieve investering zijn vanuit het perspectief van onze samenleving in zijn totaliteit. Goed, na deze inleiding, enkele cijfers. Ik ga u enkele cijfers tonen die betrekking hebben op de 27 Europese landen in Wat ziet u in deze grafiek? Wij zijn op zoek gegaan binnen de literatuur naar de ziekten die vooral senioren treffen. Hier ziet u die verschillende ziekten opgelijst en we zijn ook gaan kijken naar de bijhorende medicatie die aanbevolen wordt voor de behandeling van die ziekten. Dat ziet u tussen haakjes aangeduid op basis van een ATC-classificatie die dus de verschillende groepen van geneesmiddelen aantoont die binnen een pathologie kunnen aangewend worden. Voor elk van die ziekten die voornamelijk senioren treffen hebben we dan het marktaandeel van de generieke berekend, op basis van volume, dus op basis van bijvoorbeeld het aantal tabletjes dat wordt afgeleverd. En dan ziet u toch dat er een enorme variatie zit en het generieke marktaandeel varieert tussen de 6% voor osteoporose, terwijl voor pijn en inflammatie dat bijna 71% betreft. Dus het generieke marktaandeel varieert toch sterk binnen de verschillende pathologieën die ouderen treffen. Wat is nu de oorzaak van die variatie? Daar zijn uiteraard verschillende redenen voor. De geneesmiddelen tussen die ziekten versterken heel sterk. Voor sommige ziekten zijn de meeste geneesmiddelen nog onder patent, voor andere ziekten zijn al generieke varianten op de markt. Uiteraard is het ook afhankelijk van de stimulansen die gecreëerd worden voor generieken om op de markt te komen en dus ook afhankelijk van de impact van het gezondheidszorgbeleid rond generieke geneesmiddelen en rond originele geneesmiddelen. Die verschillen in marktaandeel zijn toch wel belangrijk omdat die uiteraard een impact zullen hebben op ergens de gemiddelde prijs van geneesmiddelen binnen elke pathologie, binnen elke ziekte. En op zich gaan die dus een invloed hebben op de kosteneffectiviteit waarmee we die patiënten kunnen behandelen. Meestal als we spreken over generieke geneesmiddelen, doen we dat toch wel vanuit een achtergrond van kostenbesparing. Ik denk dat dat niet de enige invalshoek mag zijn, maar ik ga jullie toch enkele cijfers tonen over de besparingen die we zouden kunnen genereren als er meer generieke geneesmiddelen worden voorgeschreven voor ouderen in de Europese Unie. Wat uitleg over de methodologie diewde aangewend hebben; we hebben gewerkt per ziekteklasse en daar hebben we ergens de gemiddelde prijs van de originele producten vergeleken met de gemiddelde prijs van de generieke geneesmiddelen. Dat prijsverschil gaan we vermenigvuldigen met het volume dat van nieuwe generieke geneesmiddelen wordt voorgeschreven. In deze studie hebben we gewerkt met drie scenario s, namelijk een stijging in het generieke marktaandeel met 5% boven de bestaande situatie, met 10%, of met 20%. En voor elk van die drie scenario s, als het generieke marktaandeel stijgt met 15 of 20%, kunnen we de besparingen berekenen voor deze populatie. Hier zijn de resultaten. Dus herinner u; dit zijn ziekten die vooral senioren en ouderen treffen, uiteraard kijken we hier enkel naar de uitgaven bij personen boven de 65 jaar. In deze eerste kolom ziet u de totale farmaceutische uitgaven op dit moment bij de behandeling van die ziekten. En dan ziet u in de andere kolom de verschillende scenario s als we het generieke marktaandeel laten stijgen met 5%, 10% of 20%. Als we kijken naar de totale cijfers; in Europa besteden we ongeveer 86 miljard euro voor de behandeling van die ziekten bij ouderen. Als er meer generieken op de markt zouden komen, zouden we tussen de 4 en de 16 miljard euro op dit totaalbudget kunnen besparen. Dus er is duidelijk ruimte voor besparingen indien het generieke marktaandeel slechts met 15 of 20% stijgt. Over het algemeen zien we dat die uitgaven naar geneesmiddelen aanzienlijk zijn, maar we kunnen die terugdringen door meer generieke geneesmiddelen voor te schrijven. Opnieuw ziet u hier de cijfers geïllustreerd. We kunnen tot bijna 20% van het geneesmiddelenbudget besparen door het generieke marktaandeel met 20% te doen stijgen. In zijn totaliteit betreft dat tussen de 4 en de 16 miljard euro. Dit waren gegevens over Europa; ook enkele cijfers specifiek voor België. Dit zijn cijfers die afkomstig zijn van de KLAV, de Koninklijke Limburgse Apothekers Vereniging. In deze eerste grafiek ziet u eigenlijk het marktaandeel van de verschillende geneesmiddelklassen, die worden gebruikt bij de behandeling van senioren en bij de totale bevolking. De senioren in de iets donkere kleur, de totale bevolking in de iets lichtere kleur. Deze grafiek toont u eigenlijk aan dat het geneesmiddelenverbruik bij senioren toch verschilt, of in zekere zin afwijkt van dat in de algemene bevolking. Als we kijken naar de belangrijkste pathologie, cardiovasculaire systemen, zien we bijvoorbeeld dat senioren meer geneesmiddelen nemen voor cardiovasculaire aandoeningen, dan de algemene bevolking. Ongeveer dezelfde conclusie kan getrokken worden met betrekking tot de andere pathologieën, dat er toch wel een ander voorschrijfgedrag is, of andere pathologieën aanwezig zijn bij de ouderen dan bij de algemene bevolking. Hoe stellen generieken het op de dag van vandaag in België bij deze specifieke populatie van oudere personen? Als we eerst kijken naar de totale markt zien we toch nog altijd een belangrijk aandeel voor de originele geneesmiddelen. Ongeveer de helft van de geneesmiddelen zijn originele geneesmiddelen die

4 nog onder patent zijn. Als we dan kijken naar de off patentmarkt, zien we dat er nog heel veel originele geneesmiddelen zijn die onder het referentieterugbetalingssysteem vallen en op dit moment zijn nog ongeveer 23% generieken. Dus het generieke marktaandeel in 2010, opnieuw specifiek bij deze populatie van ouderen, bedroeg 23%. Als we die cijfers heruitdrukken maar nu uitdrukken in functie van de off patentmarkt, geneesmiddelen die hun patent hebben verloren, zien we eigenlijk dat de meerderheid van de producten nog altijd originele geneesmiddelen zijn die onder het referentieterugbetalingssysteem vallen. Dat is een beetje specifiek aan België. Er zijn weinig Europese landen waar, in de off patentmarkt, de originele geneesmiddelen nog altijd de meerderheid uitmaken. Wel moeten we zeggen dat veel van die producten originele geneesmiddelen zijn die hun prijs hebben doen zakken tot op het niveau van de referentieprijs en dat is waarschijnlijk ook een van de belangrijkste redenen voor het voorschrijven van die geneesmiddelen. Als we dan kijken naar het generieke marktaandeel voor deze ziekten bij de ouderen, zie je toch dat het opnieuw sterk varieert. In het donker uitgedrukt het percentage generieke marktaandeel van de totale markt, in de lichtere kleur hebben we dit beperkt tot de off patentmarkt. Ik ga de nadruk leggen op één cijfer van cardiovasculaire geneesmiddelen. U heeft daar zojuist gezien dat senioren vooral cardiovasculaire geneesmiddelen gebruiken. Het generieke marktaandeel betreft op dit moment ongeveer 22%. Dus er is zeker nog ruimte om daar op verder in te werken en ook tot een meer kosteneffectief voorschrijfgedrag te komen. Als we dan kijken naar de farmaceutische uitgaven in België in 2010, als we kijken naar de totale bevolking, spenderen we ongeveer 650 euro per persoon. Opnieuw hier hebben we gewerkt met enkele scenario s om te kijken welke besparingen gegenereerd kunnen worden als het generieke marktaandeel stijgt. In drie scenario s een stijging met 15 en 20%. En dan nog een vierde scenario, als het generieke marktaandeel 95% zou bedragen, welk effect heeft dat op de farmaceutische uitgaven per persoon. Opnieuw ziet u dat men per persoon wel significant kan besparen van ongeveer 650 euro, de huidige situatie, naar ongeveer 620 euro bij een heel hoog generiek marktaandeel. Goed, welke conclusie kunnen we trekken uit deze data? Eigenlijk kunnen we hier zeggen dat België, dat Europa, niet zijn potentieel in verband met generieke geneesmiddelen realiseert, meer specifiek met betrekking tot het toegang verlenen tot betaalbare zorg voor een kwetsbare groep in onze samenleving, voor de senioren. Het zou de doelstelling moeten zijn dat we het generieke marktaandeel verhogen. Niet alleen, of niet zuiver, voor een kostenbesparend potentieel, maar voornamelijk om patiënten toegang tot betaalbare zorg te verbeteren om zo de behandeling te verbeteren en op die manier om tot een kosteneffectieve behandeling van senioren te komen en verbetering van de volksgezondheid aan lagere kosten voornamelijk in de gezondheidssector. Ik heb u gezegd dat ik nog ga terugkomen op dat aspect van therapietrouw. Eigenlijk zijn er relatief weinig data die de impact van generieke geneesmiddelen op therapietrouw tonen, maar toch enkele cijfers uit Amerika. Hier gaat het over het medicare system, het sociale zekerheidssysteem voor senioren in de Verenigde Staten. Een heel ingewikkeld systeem. Maar eigenlijk zien we dat het patiëntenremgeld afhangt van het type geneesmiddelen dat zij krijgen. Weinig remgeld voor generieke geneesmiddelen, een iets groter remgeld voor originele geneesmiddelen aan de lagere prijs, en dan het hoogste remgeld voor originele geneesmiddelen aan de oorspronkelijke prijs. Als we die drie groepen van personen met elkaar vergelijken, of die drie groepen van geneesmiddelen klassen, zien we dat patiënten die generieken zich verschaffen meer therapietrouw zijn. Hun voorschriften worden regelmatig verlengd en dat is uiteraard een imperfecte indicator maar toch een indicator van hun therapietrouw. Dus generieke geneesmiddelen kunnen wel degelijk een bijdrage leveren tot het verbeteren van therapietrouw met behandelen. Welke factoren beïnvloeden nu het gebruik van generieke geneesmiddelen, specifiek als we kijken naar de oudere bevolking? Eigenlijk kunnen we stellen dat de oudere bevolking misschien een andere, meer negatieve, mening is toegedaan ten opzichte van generieke geneesmiddelen. Misschien beschouwen zij generieke geneesmiddelen nog als witte producten, terwijl we perfect weten dat generieke geneesmiddelen geen witte producten zijn. Ze hebben dezelfde veiligheid, werkzaamheid en kwaliteit als originele geneesmiddelen. Over het algemeen, zoals u hier op deze slide ziet, zijn ouderen staan ze toch iets schoorvoetender tegenover tegen het gebruik van generieke geneesmiddelen. Uiteraard hebben we in België het referentieterugbetalingssysteem. Als een patiënt een duurder, meestal origineel geneesmiddel koopt zal hij daarvoor een extra remgeld betalen. Dit is uiteraard een belangrijke stimulans naar het gebruik van generieke geneesmiddelen. Toch zien we in evaluatie van dit systeem in België dat bij de volgende klassen van geneesmiddelen men voornamelijk dure, originele geneesmiddelen voorschrijft die uiteraard leiden tot het grootste patiënte remgeld. Hier ziet u opnieuw cardiovasculaire geneesmiddelen staan. Ik heb u daar juist getoond dat cardiovasculaire geneesmiddelen vooral door senioren gebruikt worden, en u ziet dus hier dat dit referentieterugbetalingssysteem blijkbaar patiënten er niet toe aanzet om naar de goedkopere varianten binnen de cardiovasculaire groep te grijpen. Onderzoek heeft ook aangetoond dat patiënten met een globaal medisch dossier een grotere kans hebben om generieken te nemen. En dan

5 ten slotte zijn er ook enkele kenmerken of eigenschappen van artsen die een rol spelen in verband met leeftijd, geslacht, en dat bepaalt ook de keuze tussen het voorschrijven van een generiek of een origineel geneesmiddel. Hoe pakken we dit aan? Welke beleidsopties kunnen we formuleren om het gebruik van generieken bij de oudere bevolking te ondersteunen? Eerst en vooral denk ik dat er in België nog altijd een noodzaak is aan correcte, objectieve informatie over generieke geneesmiddelen. Ik heb daar juist gesproken over die witte producten. Eén van onze voormalige ministers van Volksgezondheid heeft ooit generieken vergeleken met witte producten. Eigenlijk was dat een zeer ongelukkige uitspraak. Misschien met goede bedoelingen, maar toch ongelukkig. Waarom? Een wit product; als ik naar de supermarkt ga is dat typisch een product aan een goedkopere prijs maar ook met een iets lagere kwaliteit dan het originele product. Dit is niet het geval bij generieken. Generieken hebben dezelfde kwaliteit, veiligheid en werkzaamheid als originele geneesmiddelen. De registratieautoriteiten waken erover dat die aspecten in orde zijn en dat dus ook een generiek dezelfde bio availability, bio-beschikbaarheid, heeft als het originele geneesmiddel. Dus er is nood dat we, ook vooral naar de senioren toe, objectief informatie geven over de kwaliteit, veiligheid en werkzaamheid van die categorie van geneesmiddelen. Wie dient die informatie te verstrekken? Ik denk dat het eigenlijk aan de nationale geneesmiddelenagentschappen is - het Federaal Agentschap voor de Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten - om daar een rol te spelen. Bijvoorbeeld kunnen ze regelmatig lijsten publiceren van goedgekeurde generieke geneesmiddelen waarvan dus aangetoond is dat zij dezelfde kwaliteit, veiligheid en werkzaamheid hebben als het originele geneesmiddel. Wat kunnen we nog doen? Uiteraard kunnen we denken aan elektronisch voorschrijfsystemen - in de ziekenhuisomgeving worden die meer en meer ingevoerd - die objectief informatie geven zowel aan de arts maar ook aan de patiënt over de verschillende therapeutische opties die ter beschikking zijn, hun kosten en hun andere eigenschappen van die geneesmiddelen. We kunnen ook nadenken over financiële stimuli. Uiteraard werken we reeds met het referentieterugbetalingssysteem. Ik ga niet in op technische details maar de manier waarop het referentieterugbetalingssysteem in België georganiseerd is, is vrij uniek in Europa en ook daar kunnen we nog aan sleutelen om dat systeem meer performant te maken. We kunnen er ook over nadenken om misschien tijdelijk een lager terugbetalingspercentage toe te passen op generieke geneesmiddelen. Dit is bijvoorbeeld de maatregel die in Portugal reeds werd ingevoerd en op korte termijn zeer succesvol was. En ten slotte kunnen we ook nadenken over geneesmiddelenbudgetten voor artsen. Misschien kort, daar toch een woordje uitleg over. Dit is een systeem dat in het Verenigd Koninkrijk en in Duitsland reeds van toepassing is, waar artsen een jaarlijks geneesmiddelenbudget hebben dat ze kunnen gebruiken om geneesmiddelen voor te schrijven aan hun patiënten. Zij dienen binnen dat budget te blijven. Als zij op het einde van het jaar dat budget overschrijden dienen zij de meerkost zelf te betalen, dat is het systeem in Duitsland. Als zij onder dat budget blijven, kunnen zij het overschot investeren in hun praktijk, dat is het systeem in het Verenigd Koninkrijk. Dit is een systeem dat uiteraard generieken bevoordeelt. Je kunt gemakkelijker binnen het geneesmiddelbudget blijven als je een goedkoop generiek geneesmiddel voorschrijft in plaats van een duur origineel geneesmiddel. Aan de andere kant moeten we toch nadenken over dergelijke systemen en mogelijke ongewenste effecten van dergelijke systemen. Ik heb zelf een tiental jaar in Engeland gewoond en als je in februari naar de huisarts gaat, is het eigenlijk heel gemakkelijk om een voorschrift te krijgen. Als je in november naar de huisarts gaat, is het al veel moeilijker om een voorschrift te krijgen, omdat uiteraard men dan al dichter tegen zijn maximum plafond aanzit. We zien dat in dergelijke systemen huisartsen soms de neiging hebben om hun patiënten te selecteren om op die manier binnen hun budget te blijven of eventueel hun patiënt door te verwijzen naar het ziekenhuis, want dan valt de kost ten laste van het ziekenhuis en niet ten laste van de huisarts. Dus dergelijke systemen; ik geef die voorbeelden om aan te duiden dat een dergelijk systeem maar kan ingevoerd worden als daar ook kwaliteitsgarantiesystemen aan gekoppeld zijn zodat men dergelijke negatieve effecten toch kan vermijden. En dan ten slotte nog een meer objectieve communicatie, in de eerste plaats naar de patiënten toe, maar ik denk ook naar de artsen toe rond generieke geneesmiddelen en het voorschrijven van generieke geneesmiddelen. Goed, dat is mijn verhaal in een notendop. Indien u hier vragen over heeft mag u die gerust stellen aan mij, u mag mij ook gerust contacteren voor bijkomende informatie. Dank u wel.