Deel 1: Positieve psychologie Welkom bij: Positieve gezondheid. Jan Auke Walburg 2 Carla Leurs 3 4 Bloei Bloei is de ontwikkeling van het fysieke en mentaal vermogen. Welbevinden en gezondheid Verschillende type emoties afgezet tegen het aantal bedachte probleemoplossingen Verschillende type emoties afgezet tegen de snelheid waarmee bloeddruk en hartslag zich herstellen na blootstelling aan een milde angstopwekkende situatie Het gaat daarbij om vaardigheden en talenten als leervaardigheden, creativiteit, emotionele intelligentie,sociale vaardigheden en veerkracht. aantal bedachte oplossingen snelheid herstel bloeddruk en hartslag (s) 5 6 1
Broaden and build theory of positive emotions Uitkomsten van welbevinden Broaden aandacht cognitieve flexibiliteit en creativiteit sociale cognitie Build bloei en welbevinden veerkracht Creativiteit.28 Sociaal gedrag.36 Werk.20 Uitkomsten Positieve waardering voor zelf en anderen.39 Sociale relaties.15 Gezondheid.31 oa. Lyuobomirsky, King en Diener, 2005 7 8 welbevinden en bloei welbevinden positieve gevoelens, tevreden over leven subjectieve ervaring geluk delen? veerkracht, emotionele en sociale intelligentie. Welbevinden en gezondheid gezonde bewust leven Bloei 9 10 Gezondheid 1. Levensduur 2. Kans op ziekte 3. Herstel na ziekte 4. Hart 5. Weerstand Hart Angst (Roest, 2010) Dieet,fysiek actief, niet roken betere adherentie HART Optimisme (Rasmussen, 2009) Subjectief welbevinden (Chida, 2008) Depressie (Celano, 2011) Autonome functies ontstekingen beheersing vagus Eudaimonisch welbevinden Dubois et al, 2012 11 12 2
Conclusies gezondheid Levensgebeurtenissen 1. Geluk maakt gezond maakt geluk 2. Indirecte oorzaken 3. Bevorderen geluk is bevorderen gezondheid Jaren Jaren 13 14 Samenvatting Betekenisvolle 15 16 Bewust leven Positief en optimistisch denken 17 18 3
Interactie met anderen Gezonde 19 20 Geluk delen welbevinden en bloei welbevinden geluk delen positief denken positieve gevoelens, tevreden over leven subjectieve ervaring veerkracht, emotionele en sociale intelligentie. gezonde bewust leven Sociaal actief 21 bloei Foresight, 2008 22 Gezondheids spectrum Deel 2. Positieve gezondheid 23 24 4
Populatie aanpak gezondheid Wat is gezondheid? Afwezigheid van ziekte Afwezigheid van ziekte en aanwezigheid van welbevinden (WHO, 1948) Een toestand van welbevinden waarin het individu zijn of haar mogelijkheden kan ontwikkelen, om kan gaan met dagelijkse tegenslagen, productief is en in staat is om een bijdrage te leveren aan de gemeenschap( WHO, 2001) Het vermogen je te kunnen aanpassen en tot zelfredzaamheid (Huber et al, 2013) Positieve gezondheid: Het vermogen je te kunnen aanpassen voor duurzame bloei. 25 26 Traditionele en positieve gezondheid De drie dimensies van positieve gezondheid Traditionele gezondheid Behandeling en preventie ziekte Sterke oriëntatie op lichaam Behandelaar als expert Gezondheid als domein gezondheidszorg Behandeling ziekte episode Adviserend Gevolgen ziekte beperken Positieve gezondheid Bevorderen gezondheid, behandelen en voorkomen ziekte Lichaam, geest, sociale omgeving Behandelaar als co-expert, als coach Gezondheid als maatschappelijk domein Aandacht voor gezondheid in levensloop Empowerend en zelf redzaamheid bevorderend Mogelijkheden voor bloei versterken 27 Meerdere betrokkenen Meerdere aspecten van gezondheid Gaat om gehele levensloop 28 Positieve gezondheid levensloop PERSOONLIJK Lichamelijk Mentaal Sociaal Maatschappelijk Spiritueel STAKEHOLDERS Gemeente Verzekeraar Gezondheidscentra Zorginstellingen Maatschappelijk werk School werkgevers LEVENSLOOP Voor conceptie Zwangerschap Vroege jeugd Jeugd Adolescentie Volwassenheid Ouderdom 29 30 5
Ontwikkeling bloei in de levensloop Positieve invloed Negatieve invloed Binding met ouders alcohol en drugs sociaal stimulerende omgeving Armoede stress trauma Stimulerende school optimisme vriendschap sociale relaties bewust leven genereus Angst Depressie Chronische ziekten g Stress Eigen inrichting werk Ontwikkeling Werken met anderen Ruimtegevend leiderschap Aansprekende zingeving sociaal actief leren cognitieve en fysieke uitdagingen Vermogen tot bloei Doel positieve gezondheid ondersteunende omgeving ondersteunende omgeving weinig ondersteunend Tabak voeding stress alcohol gemiddeld weinig ondersteunend ouderlijke verantwoordelijkheid opbouw kennis en vaardigheden overgang naar volwassenheid omgang met vele kansen en bedreigingen nieuwe zingeving Latesteun Genetisch uitrusting Laag vermogen Prenataal Vroege jeugd (0-4) Kind (5-12) Adolescent Volwassen Oudere Volwassene School Werk Pensioen 14 31 14 naar Beddington, 2008 Tijd Foresight, 2008 32 Positieve gezondheid in de levensloop Gezond aan de start Gezond al voor de start Gezond aan de start Positieve eerste stappen Kalm en solide ontwikkelen in de basisschooljaren Een gezonde ontwikkeling in de wilde jaren Bloei in de productieve jaren Gezond naar de finish 33 34 Gezond aan de start Gezondheid en het gezondheidsgedrag van de ouders van het nog niet geboren kind. Een lichamelijk actieve. Gezonde voeding. Roken. Terughoudendheid is geboden met pijnstillers en psychofarmaca. Langdurig aangehouden stress. Armoede. De betrokkenheid van de vader. Zwangerschap als transitieperiode. Positief gezond aan de start Protocol om gedurende de zwangerschap aandacht te besteden aan aspecten (bewegen, voeding, stress). Scholen van verloskundigen in het signaleren en adresseren van problemen, gebruikmakend van methoden als motivational interviewing. Welzijn op Recept met interventies die de betrokkenheid van de vader bevorderen en die veranderingen bij de moeder ondersteunen rond bewegen, voeding en stoppen met roken. Het ontwikkelen van case management bij gezinnen waar sprake is van armoede in combinatie met meer dan drie risicofactoren: stress, slecht gebruik van voorzieningen, lage opleiding. 35 36 6
Gezond naar de finish Lichamelijke gezondheid meer bepaald door dan door ouderdom Mentale gezondheid sterk beïnvloed door Minstens half uur per dag lichamelijk actief zijn Risicofactoren voor dementie lijken op die voor hart en vaatziekten Kwetsbare ouderen extra aandacht Betrokkenen. Gemeente: sociale wijkteams, armoede bestrijding, financiering Verzekeraars: financiering gezondheidsbevordering Scholen: gezonde scholen en kantines en schoolpleinen, veerkracht, sociaal-emotionele vaardigheden, strength based aanpak Welzijn: welzijn op recept: veerkracht, interventies Gezondheidszorg: empowerment en zelfmanagement, sterke kanten. 37 38 Positieve psychologie en de patient Bij: chronisch zieken, ouderen, werkeloosheid, armoede: Empowerment, zelf redzaamheid, veerkracht, Dank voor uw aandacht en veel succes! j.a.walburg@utwente.nl sterke kanten aanpak: Waarderende diagnostiek Sterke kanten inzetten rond doel Sterke kanten inzetten rond ziekte 39 40 7