Less is more! en Less needs more!, en nog meer lessen voor optimisme voor de toekomst!

Transcriptie

1 Less is more! en Less needs more!, en nog meer lessen voor optimisme voor de toekomst! Henk Nies Lid Raad van Bestuur, Vilans Hoogleraar Organisatie en Beleid Zonnehuisleerstoel Vrije Universiteit Amsterdam 2 maart 2016 Afscheid Joost Naafs - Middelburg Vraag Wordt de ouderenzorg het probleem van de toekomst? Staan: ja Zitten: nee 1

2 Hoe oud wilt u worden? > 60 jaar > 70 jaar > 80 jaar > 90 jaar > 100 jaar > 110 jaar onsterfelijk In een verzorgingshuis? 2

3 Levensverwachting Het goede nieuws We leven langer Verschil in jaren Verschil in dagen p.j. Bij geboorte Mannen 76,9 79,6 +2,7 +99 Vrouwen 81,4 83,1 +1,7 +62 Op 65 jaar Mannen 16,6 18,6 +2,0 +73 Vrouwen 20,3 21,5 +2,1 +44 Het slechte nieuws Het wordt heel duur als we zo doorgaan! Percentage langdurige zorg van BBP (OECD, 2011) Nederland Zweden Noorwegen België Duitsland

4 We gaan niet zo door! De samenleving verandert Pater-systeem Verzorgingsstaat Ego-systeem Marktwerking Eco-systeem Waardecreatie Rol overheid Centrale regelgeving Top-down & directief Bevoogdend Kader scheppende overheid Handhaving & toezicht Op afstand Verbindende overheid Wederkerigheid Stijlflexibiliteit Rijksoverheid Verzekeraars Aanbieders Zorgconsument Econetwerk Zorg systemen CENTRALE AANBODREGULERING Input financiering: Budget & vergunningen Focus: institutie & zorgprofessional (ziekenzorg) GEREGULEERDE MARKTWERKING Outputfinanciering: Prestatie/productie bekostiging Focus: zorgconsument (Pathogenesis) DUURZAME ZORG-WAARDE- SYSTEMEN Financiering waardetoevoeging: individueel & maatschappelijk Focus: mens & positieve gezondheid (veerkracht en welbevinden) Zorg Protocollen Normen Ziekte & Zorg Instituties Patiënten, bewoners, pupillen Certificering Consumenteninformatie Risicobeheersing & Gedrag Nieuwe toetreders Cliënten, klanten Persoonsgericht evalueren Ervaring en kwaliteit op maat Preventie, functioneren en participeren Formeel en niet-formeel, zelforganisatie Mensen Variatie op: Idenburg, Ph.J, Schaik, van M.C.M. Diagnose Zorginnovatie; over technologie en ondernemerschap, Scriptum, 2013 Ontwikkeling intramurale ouderenzorg

5 WHO definitie van gezondheid (1948) Gezondheid is een toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en maatschappelijk welzijn en niet slechts de afwezigheid van ziekte of andere lichamelijk gebreken. Nieuw concept van gezondheid (Huber et al., 2011) Gezondheid is het vermogen zich aan te passen en een eigen regie te voeren, in het licht van de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven - Veerkracht - Zelfmanagement - In levensloop en omgeving 5

6 Paradigma shift: Dimensies van gezondheid (Huber et al., 2013) Wat kun je eraan doen? Premie omhoog Eigen bijdrage omhoog Pakket verkleinen Efficiënter werken Minder professionele zorg Meer buiten de zorg Andere zorg 6

7 Efficiënter werken: Minder registraties, meer vertrouwen? Cliëntdossier Zorgleefplan Gedwongen opname en behandeling Medicatie Reanimatie Kwaliteit en veiligheid Voedselveiligheid en hygiëne Indicatie, administratie, zorgovereenkomst pgb Informatiebeveiliging Minder professionals - meer vrijwilligers vrijwilligers in de zorg bij vrijwilligersorganisaties in verzorgings- en verpleeghuizen in gehandicaptenzorg in geestelijke gezondheidszorg in ziekenhuizen bij MEE organisaties in andere projecten Economische waarde voor de zorg: ca. kwart miljard Euro per jaar 7

8 Minder professionele zorg: meer burgerinitiatieven Samen lokaal actief Minder professionele zorg: minder overbodige zorg 8

9 Minder onnodige zorghandelingen Bron: zelftest slim zorgen, ingevuld door 2315 zorgmedewerkers, 2015 Meer Slim Zorgen - levert op: Tevreden cliënten 9

10 Meer Slim Zorgen - levert op: Tevreden zorgmedewerkers Meer Slim Zorgen - levert op: Tijd 62 uur p/w Avoord 10

11 Meer buiten de zorg Uit OECD Top 10 dementie maatregelen 1. Gezonde leefstijlen 2. Veilige en dementievriendelijke samenleving: leren op scholen en partijen die met dementie te maken hebben 3. Mantelzorgondersteuning en -educatie, respijtzorg, lotgenoten 4. Passende en veilige huisvesting en dementie vriendelijke sociale omgeving 5. Technologie inzetten 11

12 Andere paradigma s, andere zorg: kwaliteit van leven als leidend beginsel Positieve gezondheid Beelden van kwaliteit Welbevinden Menslievende zorg Presentie Conclusie Vernieuwing gaat over meer sporen Minder van het een, meer van het ander Lang zullen we leven? Beter zullen we leven! 12

13 Of: Dank voor uw aandacht Henk Nies