Gezondheidsbevordering via ruimtelijk spoor. Brede blik op gezondheid en ruimte

Transcriptie

1 Gezondheidsbevordering via ruimtelijk spoor Brede blik op gezondheid en ruimte Maarten Hoorn projectleider Platform31 Annelies Acda adviseur Gezond in... Pharos

2 Gezondheid: een nieuwe kijk -> een brede blik?

3 Nieuw concept van gezondheid: positieve gezondheid "Gezondheid is een toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en maatschappelijk welzijn en niet slechts de afwezigheid van ziekte of andere lichamelijk gebreken. Definitie WHO (1948) VNG SEPTEMBER 2016 GEZONDHEID ALS HET VERMOGEN OM JE AAN TE PASSEN EN JE EIGEN REGIE TE VOEREN, IN HET LICHT VAN DE SOCIALE, FYSIEKE EN EMOTIONELE UITDAGINGEN VAN HET LEVEN'

4 Twee vormen van onderzoek: Kwalitatief: wat betekent gezondheid voor u? Zes dimensies 1. lichaamsfuncties 2. mentaal welbevinden 3. zingeving 4. kwaliteit van leven 5. sociaal maatschappelijk participeren 6. dagelijks functioneren VNG SEPTEMBER 2016

5 Lichaamsfuncties: medische feiten, medische waarnemingen, fysiek functioneren, klachten en pijn, energie. Mentale functies en beleving: cognitief functioneren, emotionele toestand, eigenwaarde/zelfrespect, gevoel controle te hebben/manageability, zelfmanagement en eigen regie, veerkracht/resilience, Sense of Coherence (SOC) Spiritueel/existentiële dimensie: zingeving/meaningfulness, doelen/idealen nastreven, toekomstperspectief, acceptatie. Kwaliteit van leven: kwaliteit van leven/welbevinden, geluk beleven, genieten, ervaren gezondheid, lekker in je vel zitten, levenslust, balans. Sociaal-maatschappelijke participatie: sociale en communicatieve vaardigheden, betekenisvolle relaties, sociale contacten, geaccepteerd worden, maatschappelijke betrokkenheid, betekenisvol werk. Dagelijks functioneren: basis Algemeen Dagelijkse Levensverrichtingen (ADL), instrumentele ADL, werkvermogen, health literacy. VNG SEPTEMBER 2016

6 KIT 18 MAY 2016

7 Een nieuw concept en een brede aanpak: VNG SEPTEMBER 2016

8 Gezamenlijk (met de bewoners) blik op de omgeving Voorbeeld: Inspiratiewandeling met meerdere disciplines - eigen blik - in gesprek met andere professionals - kijk eens door de ogen van een bewoner Mevrouw Hamming, 82-jarige, autochtone, kinderloze weduwe Ryan van der Hoek, 16 jaar, autochtoon. Zou best wel willen gaan sporten. Anna de Koning, 11 jaar, enig kind Mevrouw Moussaoui, 58 jaar, 1ste generatie Marokkaanse, oma VNG SEPTEMBER 2016

9 Gezonde leefomgeving, gezonde mensen De grote opgaven op het gebied van leefomgeving en gezondheid: de impact van milieufactoren op de gezondheid (>99% gezondheidsschade onder de norm) de invloed van de fysieke omgeving op (on)gezond gedrag, psychische gezondheid en deelname aan de samenleving een gezonde leefomgeving duurzaam houden

10 Maatschappelijke doelen van de wet

11 Memorie van Toelichting over gezondheid - 4 factoren gezondheid: erfelijkheid, leefstijl, gezondheidszorg en leefmilieu - Integrale benadering - Normen borgen basisniveau - Cumulatie betrekken integrale benadering (locatiekeuzes) - (Nog) niet genormeerde gezondheidsaspecten - Betrekken bij afweging, integrale benadering - Adviserende rol GGD

12 Omgevingsvisie - Gezondheid onderdeel integrale benadering - Omgevingsvisie en beleid hele gemeente - Locatie- of gebiedspecifiek - Afweging inzet instrumentarium - Vormvrij

13 Omgevingsplan - Evenwichtige toedeling van functies aan locatie - In ieder geval rekening houden met de bescherming van de gezondheid (art. 2.1 lid 4) - Wel motiveringsproblematiek

14 Voorwaarden gezondheid voorbeeld Utrecht 1) Beweeg meer 2) Adem schone lucht 3) Eet en drink gezond Gezondheid 4) Krijg voldoende licht 5) Verminder stress 6) Ontmoet Mens en leefstijl Leefomgeving

15 Ontwerpprincipes 1) Gezonde basisvoorzieningen (drinkwater, zorg, informatie, voeding) 2) Gezond verplaatsen 3) Inrichten voor bewegen 4) Synergie tussen publiek en privaat.

16 Gezonde basisvoorzieningen

17 Synergie publieke en private ruimten

18 STELLINGEN: samenwerken en starten je moet eerst verkering hebben voor je gaat trouwen kleine acties werken beter dan een grootschalige aanpak maatschappelijke opgaven moeten leidend zijn in het fysieke domein mensen zijn verantwoordelijk voor hun eigen gezondheid

19 STELLINGEN: beleidskeuzes een focus op gezondheidsachterstanden betekent gebiedsgericht werken vanaf 2018 werken we alleen met gebiedswethouders gezondheid en omgeving zouden in 1 portefeuille moeten zitten zonder wethouder volksgezondheid wordt gezondheid integraler opgepakt één gemeentelijke visie is beter dan afzonderlijke nota s

20 STELLINGEN: wat levert het op? het is lastig scoren op dit thema vanwege de lange adem ik investeer niet vanuit fysieke omgeving in gezondheid tot ik zie wat de meerwaarde is het geld zit tegenwoordig in het sociale domein -> nu pas wordt samenwerking interessant klassieke milieunormen pakken de gezondheidsachterstanden niet aan (zie gezondheidsbescherming)

21 STELLINGEN: wel of niet? met regiobudgetten kunnen wij maatschappelijke opgaven beter oppakken (Veenkoloniën) zonder acute aanleiding loopt de gemeente niet hard zonder omgevingswet ondernemen wij geen stappen op gezondheid in het fysieke domein

22 Dank voor uw aandacht (oh ja, er komt een leerking Fysieke omgeving en Gezondheid! Vraag naar de flyer!)

23 Typologieën van een gezonde stad Gezonde stad: een integrerend begrip voor meerdere maatschappelijke opgaven, gericht op de mens als gebruiker van de stad.