Leiderschap in moderne (3.0) organisaties



Vergelijkbare documenten
Leidinggeven aan financiële professionals?

Leidinggeven aan professionals?

Inspireren van professionals in de zorg

De manager als hitteschild

Hoe professionals gemanaged willen worden!

Wanneer is een docent een professional?

In Search of Excellence

Leidinggeven aan onderwijsprofessionals: Durf te differentëren!

Modern, toekomstbestendig HR-beleid

Leidinggeven aan professionals?

werken in een toekomstbestendige organisatie

Strategisch coachen in professionele organisaties is:

Vakmedianet ohnw congres. Modern Leiderschap. Welke manier van leidinggeven vereist deze tijd?

Leidinggeven aan jonge professionals?

Zelf sturend samen werken

Leidinggeven aan jonge professionals?

Leidinggeven aan onderwijsprofessionals?

Modern leiderschap in onderwijsorganisaties

Hoe slimmer, hoe eerder dom!

Professionals en Leiderschap

Leidinggeven aan onderwijsprofessionals?

Leidinggeven aan onderwijsprofessionals?

Leidinggeven in de publieke sector

Leidinggeven aan dokters?

kenmerken van de moderne innovatieve organisatie

Leidinggeven aan professionals?

Veranderen voor het verbeteren van de kwaliteit? Stap 1: Veranderen van uw managementstijl!

Symposium sturen op vertrouwen. Modern leiderschap. Welke manier van leidinggeven vereist deze tijd?

Leidinggeven aan professionals?

Over Leiderschap & Innovatie

Een collectieve ambitie, als voorwaarde voor flow en schoonheid in werkprocessen

Hoe slimmer, hoe eerder dom!

Naar een professionele, vitale en inspirerende onderwijsorganisatie

Leidinggeven aan professionals en generatieverschillen in organisaties

Hoe slimmer, hoe eerder dom!

Innovatie: Wat is het en waarom is het nodig?

Leiding geven aan dokters, niet doen. Sectie Management van de NVAG opgericht

Passie voor Talent. Hubert De Neve Senior Vice President Human Resources IMEC, Belgium. Competentiemanagement in tijden van economische crisis

Zonder innovatie, geen toekomst! Dus wie niet durft, is er straks niet meer!

De HR sturing voor een professionele ontwikkeling. Dit materiaal mag vrij gebruikt worden, mits er sprake is van correcte bronvermelding

Hoe slimmer, hoe eerder dom!

De rol van de HEAD in de zorgorganisatie van morgen

Principe 6: Ruimte geven

Was er maar een generatiekloof! Alles beter dan de generatie-stilte van nu.

KM en de lifecycle van de professional

Komt de Hudson bij Rotterdam het land in?

Komt de Hudson bij Rotterdam het land in?

Investors in People. Willem E.A.J. Scheepers MBA

Zonder innovatie, geen toekomst.

Value based healthcare door een quality improvement bril

WORKSHOP WERKGELUK & LEIDERSCHAP HAPPY PEOPLE BETTER BUSINESS EVENT Alex Slavenburg / 20 Maart 2018

Was er maar een generatiekloof! Alles beter dan de generatie-stilte van nu.

5 CRUCIALE COMPETENTIES VOOR EEN DUURZAAM HRM/L&D DIMITRI MAENHOUDT

Leiderschap, Mindset en Performance

Hoe slimmer, hoe eerder dom! Inrichting en besturing van kennisintensieve organisaties

High Performance Organisaties: de inside-out gedachte als basis voor tevreden klanten en een goede reputatie. High Performance Organisaties

Managing Aircraft Maintenance in a global economic recession. Seminar Asset Management Control Gilze-Rijen 8 november 2012

Transformatie naar een wendbare organisatie

Meet your mentor and coach

Agenda. MLD praktijk Oude regels Learning agility Nieuwe regels Q&A

REALTIME LEIDERSCHAP ONTWIKKELING

STRATEGIE VOOR KMO S PROF. DR. KURT VERWEIRE

Op zoek naar nieuwe business modellen

Talentmanagement in ontwikkeling van vaste naar geprikkelde medewerkers. 14 december 2010 I Albert Kampermann

GOOD TRAINING 2 juni 2016 Mireille Goos

Personeel gezocht! binden, boeien en betrekken van generatie Y

Talentmanagement in tijden van crisis

Gedachten rond Waarde-erend Coachen

WORKSHOP LEADING WITH HAPPINESS Alex Slavenburg / 15 november 2018

Gastvrijheid op de Werkvloer

Mintzberg Organisatiestructuren / modellen Geschreven door Chris Stapper op 17 mei :00 Categorie: Strategische HRM

ISO 9001: Business in Control 2.0

HNW start met Leiderschap

Introduction to KM. Kampala CIKM Workshop 2013 Joost Lieshout

Kennis. Behoefte. Carrièrebeurs 2012

De essentie van de nieuwe ISO s. Dick Hortensius, NEN Milieu & Maatschappij

Was er maar een generatiekloof! Alles beter dan de generatie-stilte van nu.

HUMAN RELATIONS. McDonald s België. McDonald s België HUMAN RELATIONS

Disclosure belofte. Ik stel het belang van de patiënt voorop en eerbiedig zijn opvattingen. Doel van de patient staat centraal

. Winstgevendheid door wenbaarheid. Wendbare organisaties bieden zekerheid voor de toekomst. 24 april 2012

Taco Schallenberg Acorel

Hoe krijg ik mijn collega s mee op lean reis? LEIDEN, 19 OKTOBER 2017

De OR als strategische partner

Performance Schoenen Torfs De weg naar betrokken en gelukkige medewerkers!

PROces management. To manage is to work the process, to lead is to own the process. Obstacles are just nature s way of showing us what we can do.

Effectieve Communicatie

Transitie. - de noodzaak van adequaat Change Management. PON Outsourcing Kenniscongres 22 September 2016 Dr. Geert W.J. Heling.

Inleiding. Morgen. Whitepaper: Betrokkenheid in bedrijf

SLEUTELS DIE EEN DUURZAAM VERSCHIL MAKEN

The training courses are only offered in Dutch.

Puzzle. Fais ft. Afrojack Niveau 3a Song 6 Lesson A Worksheet. a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel.

Next Generation Poultry Health Redt Innovatie de Vleeskuikenhouder?

Het Nieuwe Werken. Congres

Kennisdelen, niet praten maar doen! over succesvol samen innoveren

Leading Professional Recruitment in the Technology Industry

beter leren, fijner werken, sneller groeien Performance Management workshop HR Live congres The Courseware Company Welkom!

Business Sprint LOOT-scholen en Zo.Leer.Ik in kader van project Leerling Door Madelief Keyser en Michael van Wetering

Jan W. Veldsink Msc

Hoe zich als (startende) onderneming aanpassen aan een steeds veranderende wereld? Belfius Generation United Academy

Verstevigen van je positie als MD adviseur

Transcriptie:

FOCUS Collegereeks Organisatie 3.0 Leiderschap in moderne (3.0) organisaties Planning & control hebben hun beste tijd gehad Hoe dan wel? Vakdeskundig leiderschap en sturen op collectieve ambitie! Mathieu Weggeman Breukelen, 2 april 2015 Wat is de huidige en wat is de gewenste verdeling van tijd over de 3 managementrollen? Ondernemen (kansen zien, NBD) Leiden (inspireren, faciliteren) Managen traditioneel; PDCA (regels en procedures) Ondernemen : innoveren, doorbraken regelen, allianties Leiden : communiceren met mensen, er zijn Managen traditioneel : planning & control, regels en procedures Modern Management = dingen gedaan krijgen voor en door mensen 1

De boodschap voor moderne kennisintensieve organisaties: Het slechte nieuws: professionals zijn niet te managen door het opleggen van regels en procedures of door het toepassen van (proces)informatiesystemen (Mintzberg, 1979) DELLE W s =f(t w ) BOHICA Het goede nieuws: het energieniveau van professionals is een functie van de mogelijkheid zichzelf te identificeren met de values (hogere doelen) van de organisatie Vaak uitgedrukt in een mission statement of collectieve ambitie Het dominant managementparadigma is nog steeds: planning & control met behulp van verticale regels en procedures - balanced score card - werkvoorschriften en protocollen - tijdschrijfsystemen - aan- en afwezigheidsregistraties - vakantiekaarten - afdelingsbudgetten - begrotingsrealisatieoverzichten - groepsplannen - voortgangsrapportages - functioneringsgesprekken - reisaanvraagformulieren - reisdeclaratieprocedures - inkoopbonnen en verantwoordingsrichtlijnen - regels voor het bezoeken van congressen, symposia, studiebijeenkomsten - regelingen voor het ontvangen en begeleiden van bezoekers - richtlijnen voor het spreken met de pers - sleutelprocedures - tekenbevoegdheden - parkeer(plaats)regelingen - arbo-rapportages - salarissystemen met toepassingsaanwijzingen - normgetallen voor aantal boeken, kopieën, secretaressen, cateraars e.d. per f.t.e. - kerstkaart verzendingsprocedures - macro s voor brieven, verslagen, rapporten, slides - taakomschrijvingen - meldingsprocedures voor van alles en nog wat - relatiemanagement richtlijnen - kwaliteitsrichtlijnen en ISO 9000-circussen - lean & mean gedoe - audit commissies - externe visitaties en inspecties - milieu effect rapportages - Plan-Do-Check-Action cycli 2

Planning & control vzelfsturing Beheersparadigma: normatief Sturing: samenwerking op basis van een collectieve ambitie lineaire opeenvolging van discrete gebeurtenissen Perceptie: cyclisch proces, flow kruispunt Voorbeeld: rotonde 1 rechts voorrang 2 + stoplichten 3 + aanbod afhankelijk dynamisch programma 4 + beïnvloeding door voetgangers, buschauffeurs 5 +..( technologie) ontmoedigt mensen na te denken (denken is vervangen door beslissingsregels) regels: toenemende complexiteit Effect: Durf te innoveren: Links voorrang! links voorrang stimuleert mensen na te denken om samen met anderen tot beslissingen te komen Niet alles kan vooraf met regels en procedures beheerst worden Daarom is vakdeskundigheid een KSF Vaarreglement, artikel 4: In gevallen, waarvoor dit reglement geen voorschriften geeft, moet de schipper alle maatregelen nemen, welke door goed zeemanschap zijn geboden.. Van de voorschriften van dit reglement moet volgens de eisen van goed zeemanschap worden afgeweken, voor zover de omstandigheden dit vorderen, in bijzonderheid om aanvaring te voorkomen 3

1266 mensen zetten hun handtekening onder de petitie In Enschede moeten reizigers het binnenkort doen zonder 'de leukste buschauffeur' van de stad. De 28-jarige chauffeur draaide muziek, speelde met de lichten en sprak zijn passagiers vrolijk toe via de microfoon. Toch stopt busmaatschappij Syntus de samenwerking. Bij ons staat veiligheid voorop. We hebben de positieve en de negatieve berichten over zijn gedrag geanalyseerd en zijn tot de conclusie gekomen dat we hem niet meer kunnen inhuren als buschauffeur, zegt Petra Wessels, woordvoerder van Syntus. De veiligheid van de inzittenden is voor ons het allerbelangrijkste. De chauffeur heeft niet alle veiligheidsprotocollen nageleefd. Syntus betreurt het beëindigen van de samenwerking. Wessels: Hij was een voorbeeld, omdat hij altijd gastvrij en vrolijk was. De buschauffeur bedankte zijn supporters op zijn Facebookpagina: Vijf jaar muziek en gezelligheid in de bus, heel veel leuke ervaringen en bovenal: geen ongelukken. Bedankt voor jullie steun! We gaan van een een high-trust society naar een low-trust society, en hoe minder vertrouwen, hoe harder de roep om transparantie veel 'Tell me' (narratief) Liefdevolle liefdevolle bureaucratie of hypocratie of: hypocratie VERTROUWEN van het bevoegd gezag in de professionals zorgeloze organisatie of non-organisatie 'Show me' 'Prove it to me' weinig zacht ROEP OM TRANSPARANTIE door het bevoegd gezag hard 4

Meer Rijnlands of meer Anglo-Amerikaans? Money-driven samenwerking: winst! efficiency-drives, korte termijn resultaten, liefde voor het geld. Criterium is: tevredenheid van de financiers, meer geld en macht is altijd beter. Het gaat om ons: de organisatie! Mission-driven samenwerking: continuïteit! gezamenlijk ontwikkelen van een collectieve ambitie op basis van een inhoudelijke visie, liefde voor het vak en innovatie. Criterium is de tevredenheid van de stakeholders. Het gaat om PPP! Wil de organisatie meer Anglo-Amerikaans of meer Rijnlands zijn? Is dat ook zo? Is het boven anders dan op de vloer? Buurtzorg Nederland: zelfsturing op het proces Circa 6000 medewerkers in ongeveer 500 zelfsturende teams (>65% HBO, < 35% MBO) Teams organiseren zich rond de situatie (context) van de klant Ieder mens wil het liefst zo veel mogelijk zelf vorm en inhoud geven aan een betekenisvol leven. => CA: mensen zo snel mogelijk uit zorg State-of-the-art ICT-gefaciliteerd 2 manageres/directeuren: 1 verpleegkundige voor het vak en een autodidact voor de bedrijfsvoering Circa 35 fte staf in Almelo (administratie, financiën, ICT, HRM e.d.) Ongeveer 15 part-time coaches met een coach-coach (eminence grise) Resultaten: zeer hoge cliënt-tevredenheid, zeer hoge medewerkerstevredenheid, financieel zeer gezond, prijzen voor beste werkgever e.d. Buurtzorg Academy in the Fields: on the job, geen zaaltjes, geen gebouw, meester-gezel relaties en regionale leer-van-elkaar congressen 5

Naar zelfsturende teams: 4. Het team wordt zelfsturend en open naar buiten 3. De groep vormt een team 2. Er ontstaat een groep 1. Individuen gaan samenwerken naar: Van Amelsfoort en Scholtes, 1997 FOCUS Collegereeks Organisatie 3.0 Leiderschap in moderne (3.0) organisaties Planning & control hebben hun beste tijd gehad Hoe dan wel? Vakdeskundig leiderschap en sturen op collectieve ambitie! Mathieu Weggeman Breukelen, 2 april 2015 6

Kenmerken van leidinggevenden in excellente professionele organisaties: - ontwikkelen samen met de mensen een collectieve ambitie Men koos ooit voor dit vak uit passie, en die kun je verliezen - inspireren en betrekken medewerkers bij de strategie - communiceren op tijd en eerlijk; zijn er en luisteren (MBWA) - geven outputduidelijkheid en feedback - treden assertief op naar mensen die niet goed meer zijn in het vak - functioneren als hitteschild voor de ruis van boven - hebben een gezaghebbende maar dienende en bescheiden attitude A leader is best when people barely know he exists, not so good when people obey and acclaim him, worse when they despise him. But a good leader, who talks little, when the work is done, his aim fulfilled, they will say: We did it ourselves. Lao Tse, 600 BC Shared values genereren synergiezoekend samenwerkingsgedrag The key message to managers of professionals is: create meaning! Help your subordinates to find the excitement in their work. Doing this is the key to quality and productivity (Maister, 1985) Personal values Organizational values Shared values 7

Het grote misverstand ITEM Wat professionals belangrijk vinden: Wat managers denken dat professionals belangrijk vinden: Interessant werk 1 5 Waardering en bevestiging 2 8 Betrokkenheid (PPP&P) 3 10 Arbeidszekerheid 4 2 Goed salaris (GSM) 5 1 Promotie- en groeimogelijkheden 6 3 Goede arbeidsomstandigheden 7 4 Persoonlijke loyaliteit 8 6 Tactvol optreden werkgever 9 7 Hulp bij problemen 10 9 BRON SYSTEMATICA (Management Team) Collectieve ambitie van Naturalis Wij willen begrijpen en aan iedereen vertellen hoe de bewonderenswaardige verscheidenheid van de natuur is ontstaan; hoe die werkt en moet blijven werken. Wij doen dat omwille van de natuur en de mens zelf die daar deel van uitmaakt. Naturalis is een schatkamer van de natuur die laat zien dat de aarde toekomst heeft (kan hebben, moet hebben). 8

Fragmenten van collectieve ambities: Disneyland We give our customers an experience of happiness????? We recognize that this is a unique time, when our products will change the way people work and live. It s an adventure and we re in it together Holec Johnson & Johnson Philips Research De nadruk ligt op ondernemingszin, zakelijk gerichte agressie en bereidheid tot persoonlijke inzet. Kennis en kunde zijn belangrijk, karakter en loyaliteit niet minder. Van fouten mag maar ook: moet worden geleerd We believe our first responsibility is to the doctors, nurses and patients, to mothers and all others who use our products and services Een research succes is pas een succes als het leidt tot een business succes Collectieve ambitie van de Baak - De Baak past toe wat ze anderen leert. - We gaan met klanten de gevarenzone in bij het denken over mens, organisatie en samenleving - We streven naar het bereiken van collectieve flow - We werken liever creatief dan efficiënt; liever anders dan beter Wij willen net als de zee zijn, vrij en ongedwongen en van niemand De Baak: waar verbinding ruimte creëert waar kaders vrijheid geven waar groei verlies voorkomt waar gelijkheid verschillen laat zien waar onzakelijkheid winst oplevert. 9

De afdeling Volwassenen van een GGz instelling: De wereld is druk en jachtig. Alles moet voortdurend groeien, groter en sterker worden. Steeds meer mensen lopen daardoor vast en raken geestelijk in verdrukking. Mensen die daardoor en door hun geschiedenis niet goed meer weten waar hun leven over gaat. Wij creëren ruimte voor mensen om te leren geestelijk zo gezond mogelijk te zijn en om het geestelijk welzijn van mensen te verhogen. De Politie: Waakzaam en dienstbaar staat de politie voor de waarden van de rechtsstaat. Ideale situatie: Identiteit = Imago Wat willen we dat de mensen zeggen over MMC? daar zijn ze het vriendelijkst, word je met respect behandeld, komen ze hun afspraken na en weten ze waar ze het over hebben daar kun je het snelst terecht en word je het snelst geholpen daar laten ze zien hoe goed en veilig hun zorg is daar werk je met plezier en kun je je talenten ontplooien daar vinden ze kennis ontwikkelen, delen en toetsen belangrijk daar werken ze efficiënt zodat er veel ruimte is voor nieuwe dingen 10

Werken aan droge voeten Nederland ligt voor een belangrijk deel onder de zeespiegel. Dat is een bedreigende situatie. In het westen en noorden dreigt de zee en vanuit het zuiden en oosten brengen de grote rivieren soms plotseling enorme watermassa s ons land binnen. Bescherming tegen overstromingen door de zee, meren en rivieren is daarom de missie van Rijkswaterstaat. (Afsluitdijk: 32 km, 1927 1932) Eisen te stellen aan een collectieve ambitie: De collectieve ambitie: - moet een maatschappelijk probleem oplossen, nieuwe kansen bieden of opkomen voor een groep. - moet bijna onmogelijk zijn om te realiseren, het innerlijk vuur: I had a dream - moet lezen als poëzie, (de analyse voorbij) - geen braaftaal (de klant centraal, management is integer) - moet geschreven zijn voor en door de medewerkers - moet door de leiding geïnternaliseerd zijn en enthousiast uitgedragen worden 11

Van shared values naar standards of behavior Persoonlijke waarden Organisatie waarden MISSION STATEMENT Shared Values Voorbeelden: 1 Veiligheid op straat 2 Zorg voor het milieu 3 Iedereen heeft recht op werk CULTUUR Standards of Standards of Gewenst behaviour gedrag behavior Voorbeelden: 1 Niet harder dan 50 km/h 2 Gebruik milieuvriendelijke materialen 3 Loon inleveren voor arbeidsplaatsen 3 soorten gewenst gedrag: 1 Collegiaal gedrag naar elkaar; intern gericht; samenwerkingsbereidheid: teamontwikkeling: elkaar helpen 2 Professioneel, vakinhoudelijk- en leergedrag intercollegiale toetsing en intervisie; deskundigheidsbevordering; state-of-the-art ambitie; bereidheid om vakkennis te delen 3 Extern gedrag, naar klanten, financiers, de politiek, omwonenden, het milieu, andere media etc. 12

Jack Welch Managers Matrix Professional fits with the desired values and behaviour: Yes A No Problem (coach, support, train, assess) No-brainer Star performer Bandit (often: brilliant non-conformist) B A-B: It takes several years to know what belongs above or below the line. No Yes Professional delivers promised results: Beoordelingsmatrix (Philips)managers WAT - Mate waarin de afgesproken prestaties gehaald zijn (output) kwantitatief Top manager HOE - Mate waarin gewerkt is in overeenstemming met de kernwaarden c.q. shared values (proces); kwalitatief 13

Vermogen als functie van ambitie Hoog Fantasie Succes collectieve ambitie Laag Rust Eerst X Stille kracht onvoldoende Kennis en vakmanschap genoeg Hoe houd je Werknemer 2.0 enthousiast over de organisatie? (1) NIET door p% meer salaris, een mooiere lease auto of een beter pensioen (boeitnie) WEL door toepassing van de volgende regels: - Ontwikkel samen met de mensen een collectieve ambitie: wat de organisatie doet moet betekenisvol zijn - Stuur op output; waar en wanneer je werkt, is triviaal (HNW) - Biedt leergelegenheid en uitdagingen (graded memberships in fuzzy structures) - Zorg voor optimale variatie in het werk - Sluit IAO s in plaats van CAO s, ( Ik ben single, vakidioot en wil 60 uur werken ) - Ga netjes om met de wereld (PPP, groen produceren, MVO, charity) 14

Hoe houd je Werknemer 2.0 enthousiast over de organisatie? (2) Creëer een faciliterende infrastructuur: - vestig het bedrijf in de stad (niet op een industrieterrein) en stel het 24/7 open - bevrijdt mensen van gedoe (klussenbedrijf, boodschappendienst, stomerij e.d.) - voorzie in een kinderdagverblijf met didactische hulp; hondje mee kan ook - maak van de kantine een grand-café, ook met bio-food - voorzie in fitness & welness faciliteiten met een personal coach (Wii, Kinect) - besteedt aandacht aan in house design en richt gevarieerde ruimtes in (voor chill out, lounging, videoconferencing, game playing, muziek maken studio e.d.) STELLING Zonder een op shared values gebaseerde collectieve ambitie, wordt de organisatie op den duur een eilandenrijk waar bureaucratie welig tiert en passie ver te zoeken is. 15

Kenmerken van leidinggevenden in excellente professionele organisaties: - ontwikkelen samen met de mensen een collectieve ambitie Men koos ooit voor dit vak uit passie, en die kun je verliezen - inspireren en betrekken medewerkers bij de strategie - communiceren op tijd en eerlijk; zijn er en luisteren (MBWA) - geven outputduidelijkheid en feedback - treden assertief op naar mensen die niet goed meer zijn in het vak - functioneren als hitteschild voor de ruis van boven - hebben een gezaghebbende maar dienende en bescheiden attitude A leader is best when people barely know he exists, not so good when people obey and acclaim him, worse when they despise him. But a good leader, who talks little, when the work is done, his aim fulfilled, they will say: We did it ourselves. Lao Tse, 600 BC Moderne leiders expliciteren MVDS 1 2 1 Missie (> 5j) Visie (3-5j) Waarom zijn we er? Waar willen we op langere termijn zijn? (niet kwantificeerbaar) Collectieve ambitie 3 1 4 1 Doelen (1j) Strategieën Wat willen we op korte termijn bereiken? (gekwantificeerd) Hoe gaan we dat doen? (innovatie, efficiency, customer intimacy) Beleid 16

Generic Strategy for competing in the knowledge economy 1. EN: Professional and Technological Leadership (innovation) focusing on continuous renewal of services based on state-of-the-art knowledge (me-first; management of opportunities; productfocus; differentiation) 2. EN: Operational Excellence (efficiency) focusing on providing a well-balanced products/services-mix with an optimal combination of price, quality and comfort (me-too; management of operations; process-focus) 3. EN: Customer Intimacy focusing on providing complete solutions for well-selected groups of customers (Treacy & Wiersema, 1995) Kenmerken van leidinggevenden in excellente professionele organisaties: - ontwikkelen samen met de mensen een collectieve ambitie Men koos ooit voor dit vak uit passie, en die kun je verliezen - inspireren en betrekken medewerkers bij de strategie - communiceren op tijd en eerlijk; zijn er en luisteren (MBWA) - geven outputduidelijkheid en feedback - treden assertief op naar mensen die niet goed meer zijn in het vak - functioneren als hitteschild voor de ruis van boven - hebben een gezaghebbende maar dienende en bescheiden attitude A leader is best when people barely know he exists, not so good when people obey and acclaim him, worse when they despise him. But a good leader, who talks little, when the work is done, his aim fulfilled, they will say: We did it ourselves. Lao Tse, 600 BC 17

Sturen op rijke output, tenzij. inputsturing throughput- of processturing outputsturing Input (wie) Arbeid Grondstoffen Kapitaal Vragen Kennis (= mensen) Throughput; werkproces (hoe) Output (wat) Producten/diensten Projectresultaten Milieueffecten Reputatie/image Antwoorden HOE = de professionele autonomie van de vakmens WAT = de strategische autonomie van de manager POP versus PCS INPUT (WIE) WERKPROCES (HOE) OUTPUT (WAT) POP PCS TCS - vanuit de staf (HRM/P&O) - Wat kan de organisatie voor mij doen? - Basisredenering: Als M over deze kennis beschikt (= normatief), dan zal hij zijn werkproces goed inrichten en dan zal de output de gewenste zijn. - door de lijn - Wat kan ik doen voor de organisatie? - Basisredenering: Management mag zeggen wat er bereikt moet worden (strategische autonomie); de professional bepaalt hoe hij dat gaat doen. 18

(oudere) professionals ambiëren het Het Nieuwe Werken De 4 kenmerken van het Nieuwe Werken*: De organisatie stelt medewerkers in staat om onafhankelijk van tijd en plaats te werken Management stuurt medewerkers op output / resultaat, tenzij Arbeidscontracten met medewerkers zijn flexibel en tailormade (IAO s) De organisatie zorgt er voor dat medewerkers vrij toegang hebben tot en gebruik kunnen maken van alle relevante kennis binnen en buiten de organisatie, (toegang tot kennis en info is belangrijker dan de positie in de structuur) De organisatie heeft een groot integratief vermogen (CA) * Gebaseerd op: Baane c.s., 2010 Kenmerken van leidinggevenden in excellente professionele organisaties: - ontwikkelen samen met de mensen een collectieve ambitie Men koos ooit voor dit vak uit passie, en die kun je verliezen - inspireren en betrekken medewerkers bij de strategie - communiceren op tijd en eerlijk; zijn er en luisteren (MBWA) - geven outputduidelijkheid en feedback - treden assertief op naar mensen die niet goed meer zijn in het vak - functioneren als hitteschild voor de ruis van boven - hebben een gezaghebbende maar dienende en bescheiden attitude A leader is best when people barely know he exists, not so good when people obey and acclaim him, worse when they despise him. But a good leader, who talks little, when the work is done, his aim fulfilled, they will say: We did it ourselves. Lao Tse, 600 BC 19

T-PROFIEL Hoe meer T-profielen, hoe meer state of the art de kennis binnen de organisatie 1 of 2 aanvullende disciplines op basisniveau breed leren superspecialisme diep leren (state-of-the-art) Neue Kombinationen SKF Engineering & Research Centre - Eerste 4-5 jaar: 100% in eigen (super)specialisme - Daarna (maximale variant): * 40% met eigen (super)specialisme in monodisciplinaire afdeling, (efficiency) * 30% met eigen (super)specialisme in vreemde afdeling, (innovatie) * 30% ontwikkeling van een nieuwe, aanvullende discipline in een daarin gespecialiseerde afdeling, (leren) Door de steeds kortere halfwaardetijd van kennis, worden we op steeds jongere leeftijd minder goed in ons vak als we niets doen. HOOG VERWACHTE GROEI IN PERFORMANCE (verwachte bijdrage aan de organisatiedoelen) LAAG STER - high potential - bijdragen: innovatie en productie PRODUCTIETIJGER - gestabiliseerd - bijdrage: routinematige productie fase 2 fase 1 fase 3 fase 4 TRAINEE - al dan niet getalenteerde probleemmaker - bijdragen: innovatie en het voortdurend stellen van de waaromvraag VERTELLER - einde loopbaan als professional - bijdragen: non-core en weet alles van vroeger A standaard ontwikkeling van de kenniswerker B HOOG LAAG HUIDIGE PERFORMANCE (huidige bijdrage aan de organisatiedoelen) 20

De lineaire ontwikkeling van de R-prof en de cyclische ontwikkeling van de I-prof R-prof: ik doe wat ik kan! (knowledge push) beginnende professional PIGEON HOLING (Perrow) OVERADAPTATIE (Van Assen) DEFENSIVE ROUTINES (Schön) SKILLED INCOMPETENCE (Argyris) Einde professionele loopbaan I-prof: ik zie waar het naar toe moet! (knowledge pull) reflective practitioning (Schön) patroon doorbreking (innovatie) patroon herkenning (Simon) Leercyclus onbewust onbekwaam (ik weet niet dat ik het niet weet) pigeon holing skilled incompetence reflecteren onbewust bekwaam (ik weet niet dat ik het weet) I-prof bewust onbekwaam (ik weet dat ik het niet weet) routinematig toepassen leren en innoveren bewust bekwaam (ik weet dat ik het weet) (naar: Ayas, 1997) 21

De professional heeft recht op differentiatie en managers moeten durven differentiëren * Gelijke monniken, gelijke kappen What s good for Peter must be good for Paul Carl Friedrich Gauss * Niets is zo ongelijk als de gelijke behandeling van ongelijken (Galjaard) Differentiëren ten behoeve van flow (Mihaly Csikszentmihalyi - 1999) Hoog Moeilijkheid van de taken: zorg Angst Stress spanning Gebied waarin FLOW kan optreden routine verveling Laag apathie Laag Kennisniveau: Hoog 22

Evaluatie eigen* managementstijl 1 Ga voor u zelf na in welke mate u met uw leiderschapsstijl* aan deze 7 eisen voldoet. Wat doet u het best? Wat doet u het minst goed? 2 Reflecteer samen op het resultaat daarvan. Kijk wat u van elkaar kunt leren. * Geeft u zelf (nog) geen leiding, evalueer dan de leiderschapsstijl van uw baas in de aangegeven termen. Waarover zou u op grond van die evaluatie met hem of haar het gesprek willen openen? Leidinggevenden moeten: - samen met de mensen een collectieve ambitie ontwikkelen - medewerkers inspireren en betrekken bij de strategie - op tijd en eerlijk communiceren; er zijn en luisteren (MBWA) - outputduidelijkheid geven en feedback - assertief optreden naar mensen die niet goed meer zijn in het vak - functioneren als hitteschild voor de ruis van boven - een gezaghebbende maar dienende en bescheiden attitude hebben FOCUS Collegereeks Organisatie 3.0 Leiderschap in moderne (3.0) organisaties Planning & control hebben hun beste tijd gehad Hoe dan wel? Vakdeskundig leiderschap en sturen op collectieve ambitie! Mathieu Weggeman Breukelen, 2 april 2015 23

VOORWAARDEN VOOR EEN PRODUCTIEVE EN INNOVATIEVE CULTUUR - Participatief ontwikkelen en uitdragen van een collectieve ambitie - De voorkeurs managementstijl is: output-sturing (werkprocessen zijn op basis van de 80/20 regel ge-ontbureaucratiseerd) - Er is vertrouwen in de medewerkers, mits state-of-the-art in het vak, die medewerkers hebben speelruimte en regelcapaciteit en werken in zelfsturende teams - Leidinggevenden zijn vakdeskundig, zij durven te functioneren als hitteschild voor de corporate noise, en zij durven te differentiëren in managementzorg, gegeven de fase in de lifecycle waarin de kenniswerker verkeert. - Zij zijn bescheiden en kunnen genieten van de prestaties die worden geleverd door de mensen die aan hen zijn toevertrouwd. Er zijn genoeg redenen om vrolijk te worden van de Nieuwe Generatie: 1. Ze zijn excellent in samenwerken: resultaatgericht de klus afmaken. 2. Ze zijn bijdrage-gericht (competentie) i.p.v. hiërarchie-gericht: Wie het weet mag het zeggen in plaats van Wie de baas is mag het zeggen. 3. Drivers zijn de collectieve ambitie en PPP, (i.p.v. GSM) 4. Ze zijn niet materialistisch; het gaat om de quality of live 5. Ze hebben een hoge productiviteit per uur omdat ze niet-verjuridificeert werken en omdat ze kunnen multi-tasken 24

The five f s of the New Competitive Organization Focussed better Fast Flexible Friendly Fun core business get rid of bureaucrazy outward looking => innovative people, planet, profit If it s no fun, nobody is going to do any of this (Rosbeth Moss Kanter) 25