Voortgangsrapportage voor intern toezicht

Voortgangsrapportage voor intern toezicht

Inhoud 1 Inleiding... 3 2 Kwaliteit... 4 2.1 Leerlingen en ondersteuning... 4 2.2 Monitoring inhoudelijke doelstelling... 11 2.3 Wettelijk kader... 23 2.4 Klachten en/of geschillen... 24 3 Middelen... 26 3.1 Financiën... 26 3.2 Meerjarenbalans... 29 3.3 Facilitair, Informatievoorziening en ICT... 30 3.4 Personeel... 30 4 Organisatie... 32 4.1 Medezeggenschap en advies... 32 4.2 Communicatie... 33 4.3 Privacy... 35 4.4 Bijzondere omstandigheden... 36 Voortgangsrapportage 2- Passend Primair Onderwijs Rotterdam 2

1 Inleiding Om te waarborgen dat het samenwerkingsverband zijn wettelijke en maatschappelijke taken adequaat vervult, is toezicht op het bestuur (beleid en bedrijfsvoering) binnen het samenwerkingsverband belangrijk. De wet verplicht tot een scheiding tussen de functies van bestuur en het toezicht op bestuur. Binnen de governance structuur van PPO Rotterdam onderscheiden we twee organen; het Bestuur (directeur-bestuurder) en de Algemene Vergadering (AV). De directeur-bestuurder functioneert als verenigingsbestuur, de AV functioneert als intern toezichthoudend orgaan. Om de interne toezichtfunctie goed te kunnen uitoefenen, is een (intern)toezichtkader een belangrijk instrument. Het toezichtkader bevat de wettelijke taken van de interne toezichthouder, de maatschappelijke legitimatie voor het toezicht, de doelen waarop het toezicht wordt gehouden en de wijze waarop de toezichthouder het toezicht uitoefent. Dat betekent dat het bestuur er zorg voor dient te dragen dat de AV tijdig over de informatie beschikt die is vereist voor de uitoefening van het intern toezicht. Hiervoor wordt periodiek (4 maandelijks) een voortgangsrapportage geschreven. Voor u ligt de voortgangsrapportage over de tweede periode van, mei t/m augustus. Voortgangsrapportage 2- Passend Primair Onderwijs Rotterdam 3

2 Kwaliteit 2.1 Leerlingen en ondersteuning Hieronder staat het aantal leerlingen in Rotterdam vermeld per onderwijsvorm, zoals bekend bij DUO, teldatum 1 oktober 2016. Onderwijsvorm Leerlingaantal 2015 Leerlingaantal 2016 Basisonderwijs 49.315 49.817 Speciaal basisonderwijs 1.070 953 Totaal (S)BO 50.385 50.770 Speciaal onderwijs 1.068 1.095 Totaal alle vormen 51.453 51.865 Tabel 1 - Aantal leerlingen per onderwijsvorm Hieronder staat het aantal leerlingen in Rotterdam vermeld per schoolbestuur, met vermelding van het aantal scholen en het aantal leerlingen in (s)bo. Ook deze gegevens zijn gebaseerd op de opgave van DUO d.d. 1 oktober 2016. Bestuur Nr. Aantal scholen De Kralingsche school 97137 1 226 Gereformeerd Primair Onderwijs West-Nederland 41646 1 242 Aantal lln in (s)bo Rotterdamse Vereniging voor Katholiek Onderwijs 24597 38 13200 5maalO 40237 3 765 Bestuur Openbaar Onderwijs Rotterdam 41775 70 17578 Cosmicus Onderwijs 41800 1 202 Hindoe Onderwijs Nederland 30709 1 207 St Islamitisch Primair Onderwijs Rijnmond 30731 3 1270 Kind en Onderwijs Rotterdam 74531 23 6266 St Protestants Christelijk Onderwijs Hillegersberg Schiebroek 40774 4 1556 St Rotterdamse Schoolvereniging 46723 2 566 St van Brienenoordschool 31075 1 400 Interconfessioneel Onderwijs te Rotterdam eo 40269 1 308 Protestants-Christelijk Basis- en Orthopedagogisch Onderwijs 47595 25 6596 Samenwerkende Vrijescholen Zuid-Holland 61960 2 582 De Rotterdamse Montessorischool 41548 1 336 De Van Oldenbarneveltschool 97176 1 239 Montessorischool Kralingen 41547 1 231 Tabel 2 - Aantal leerlingen per schoolbestuur Voortgangsrapportage 2- Passend Primair Onderwijs Rotterdam 4

Onderstaande tabel laat het aantal leerlingen in Rotterdam zien in het SO, verdeeld naar schoolbestuur. Ook deze tabel is gebaseerd op de gegevens van DUO met als teldatum 1 oktober 2016. Bestuur Nr. Aantal scholen Protestants-Christelijk Basis- en Orthopedagogisch Onderwijs 47595 2 114 Martinusstichting voor so en vso 71371 1 67 Bestuur Openbaar Onderwijs Rotterdam 41775 7 623 Yulius Onderwijs 85256 1 54 Horizon Jeugdzorg en Speciaal Onderwijs 62077 3 217 Diverse buiten Rotterdam 20 Tabel 3 - aantal leerlingen SO per schoolbestuur Aantal lln in (s)bo *In het leerlingaantal van Horizon zijn de leerlingen van de buiten Rotterdam gelegen vestigingen van de Gelinckschool meegenomen; bij Yulius zijn ook de leerlingen van de Atlas in Dordrecht meegenomen. Leerlingstromen Onderstaande tabel laat het aantal nieuwe TLV s zien per bestuur, waarbij het tweede trimester van vergeleken wordt met het tweede trimester van 2016 en het eerste trimester van. Naam Aantal lln (s)bo op 1 okt 2015 Aantal lln (s)bo op 1 okt 2016* Aantal Nieuwe TLV 2016 1 e trim. Nieuwe TLV per 1000 lln 2016 1 e trim. RVKO 12791 13200 40 28 68 3,1 2,1 5,2 BOOR** 17632 17578 80 58 107 4,5 3,3 6,1 PCBO** 6590 6596 36 22 70 5,5 3,3 10,6 Kind en Onderwijs 6283 6266 21 14 28 3,3 2,2 4,5 SHON 194 207 0 1 0 0,0 4,8 0,0 SIPOR 1092 1270 1 1 3 0,9 0,8 2,4 St. van Brienenoord 421 400 0 0 1 0,0 0,0 2,5 5maalO 853 765 6 0 1 7,0 0,0 1,3 ICBO 260 308 2 1 5 7,7 3,2 16,2 SPCOHS 1576 1556 0 0 2 0,0 0,0 1,3 MSK 232 231 0 0 0 0,0 0,0 0,0 VRM 336 336 0 0 1 0,0 0,0 3,0 VGPO-WN 220 242 0 0 0 0,0 0,0 0,0 Cosmicus 320 202 0 0 0 0,0 0,0 0,0 RSV 572 566 0 0 0 0,0 0,0 0,0 SVZH 527 582 0 1 2 0,0 1,7 3,4 De Kralingsche School 221 226 0 0 0 0,0 0,0 0,0 VOS 239 239 0 0 1 0,0 0,0 4,2 Extern 39 25 46 Totaal/Gemiddeld 50359 50770 225 151 335 4,5 3,0 6,6 Tabel 4 Aantal TLV s totaal per schoolbestuur *bij de berekening van het aantal arrangementen per 1000 leerlingen is in 2016 uitgegaan van het leerlingaantal op 1 oktober 2015, en in van het leerlingaantal op 1 oktober 2016. Voortgangsrapportage 2- Passend Primair Onderwijs Rotterdam 5

**NB. Bij leerlingen die voorafgaande aan de TLV niet op school zaten (bijv. MKD verwijzingen), wordt de TLV aangevraagd door de ontvangende SO-school. Dat leidt tot relatief hoge aantallen TLV s bij besturen die SO-scholen hebben. Daarom zijn in tabel 5 alleen de aantallen TLV s afkomstig uit het Rotterdams (S)BO weergegeven. Onderstaande tabel laat ook het aantal nieuwe TLV s zien per bestuur, maar dan alleen van die leerlingen die afkomstig zijn uit het Rotterdamse (S)BO. Dit geeft een reëler beeld van de verdeling over de schoolbesturen, omdat bij leerlingen die voorafgaand aan de TLV niet op school zaten de TLV wordt aangevraagd door de ontvangende SO-school (en niet ieder schoolbestuur heeft een SO-voorziening). Naam Aantal lln (s)bo op 1 okt 2015 Aantal lln (s)bo op 1 okt 2016* 2016 Aantal Nieuwe TLV 1 e trim. Nieuwe TLV per 1000 lln 2016 1 e trim. RVKO 12791 13200 40 28 68 3,1 2,1 5,2 BOOR 17632 17578 59 41 81 3,3 2,3 4,6 PCBO 6590 6596 33 19 65 5,0 2,9 9,9 Kind en Onderwijs 6283 6266 21 13 28 3,3 2,1 4,5 SHON 194 207 0 1 1 0,0 4,8 4,8 SIPOR 1092 1270 1 1 3 0,9 0,8 2,4 St. van Brienenoord 421 400 0 0 1 0,0 0,0 2,5 5maalO 853 765 6 0 1 7,0 0,0 1,3 ICBO 260 308 2 1 5 7,7 3,2 16,2 SPCOHS 1576 1556 0 0 2 0,0 0,0 1,3 MSK 232 231 0 0 0 0,0 0,0 0,0 VRM 336 336 0 0 1 0,0 0,0 3,0 VGPO-WN 220 242 0 0 0 0,0 0,0 0,0 Cosmicus 320 202 0 0 0 0,0 0,0 0,0 RSV 572 566 0 0 0 0,0 0,0 0,0 SVZH 527 582 0 1 2 0,0 1,7 3,4 De Kralingsche School 221 226 0 0 0 0,0 0,0 0,0 VOS 239 239 0 0 1 0,0 0,0 4,2 Extern 0 0 0 Totaal/Gemiddeld 50359 50770 162 105 259 3,2 2,1 5,1 Tabel 5 Aantal TLV s afkomstig uit Rotterdams (s)bo per schoolbestuur *bij de berekening van het aantal arrangementen per 1000 leerlingen is in 2016 uitgegaan van het leerlingaantal op 1 oktober 2015, en in van het leerlingaantal op 1 oktober 2016. Tabel 6 op de volgende pagina geeft inzage in het aantal nieuw afgegeven TLV s per OAT (ook vanuit het Rotterdamse (S)BO). Bij een aantal OAT s is het totaal aantal nieuwe TLV s redelijk stabiel gebleven ten opzichte van het vergelijkbare trimester vorig jaar. Dit betreft OAT Delfshaven, Kralingen-Crooswijk en HOS. Bij de overige OAT s is zowel in absolute als relatieve zin sprake van een sterke toename. Voortgangsrapportage 2- Passend Primair Onderwijs Rotterdam 6

OAT Aantal Nieuwe TLV Nieuwe TLV per 1000 lln* 2016 1 e trim. 2016 1 e trim. A. Hoogvliet 8 19 26 2,6 6,2 8,5 B. Charlois 36 13 46 6,2 2,3 8,0 C. Feijenoord 19 14 53 2,7 2,0 7,4 D. IJsselmonde 23 12 27 4,9 2,6 5,7 E. Prins Alexander 20 11 34 2,5 1,4 4,3 F. Delfshaven 27 14 26 4,3 2,2 4,1 G. Kralingen Crooswijk 10 10 13 2,6 2,5 3,2 H. Centrum Noord 5 9 21 0,9 1,6 3,8 I. Hillegersberg Schiebroek Overschie 14 3 13 2,2 0,5 2,1 Totaal/Gemiddeld 162 105 259 3,2 2,1 5,1 Tabel 6 Aantal nieuwe TLV s per OAT afkomstig uit Rotterdams (S)BO Alle tabellen laten een stijging zien in het aantal nieuwe TLV s ten opzichte van zowel het eerste trimester van als het tweede trimester van 2016. Deze stijging is bij nagenoeg alle besturen en OAT s zichtbaar. Bij de kleinere besturen wat minder evident omdat het daar om andere aantallen gaat. Wanneer dieper wordt ingezoomd op de cijfers, vallen de volgende zaken op: De stijging doet zich vooral voor bij jonge kinderen. Het gemiddeld aantal TLV s per 1.000 leerlingen ligt Rotterdam breed op 5,1. Vier van de negen OAT s zitten boven dit gemiddelde. Deze concentratie zit in Rotterdam Zuid (OAT Charlois, Feijenoord en Ijsselmonde) en OAT Hoogvliet. Bij de TLV s voor het SBO is de stijging zichtbaar bij alle OAT s, met uitzondering van Delfshaven en HOS. Uitschieters zijn Hoogvliet/Pernis, Centrum Noord en Alexander. Deze toenames zijn niet te verklaren door externe leerlingen. Bij de TLV s SO midden is de toename vooral afkomstig van externe leerlingen. Arrangementen In onderstaande tabel staat het totaal aantal arrangementen weergegeven dat in het betreffende trimester is toegekend. Het aantal toegekende arrangementen laat een afname zien, zowel ten opzichte van het eerste trimester van als ten opzichte van het vergelijkbare trimester in 2016. 2 e trimester 2016 1 e trimester 2 e trimester *** AB 147 177 116 AB+ 13 17 15 Lezen 82 78 65 Groepsarrangement lezen 0 10 0 Logopedie 5 17 8 Maatwerkbudget* 105 73 86 Psychodiagnostisch onderzoek 79 136 65 Pilot ambulant SBO 1 6 4 Gespecialiseerd onderwijs 6 0 0 Pilot hoogbegaafdheid 9 2 3 Inzet ouderfunctionaris** 15 76 44 Totaal 462 592 406 Tabel 7 - Arrangementen totaal, per periode Voortgangsrapportage 2- Passend Primair Onderwijs Rotterdam 7

*Maatwerkarrangementen worden soms meermalen toegekend aan hetzelfde kind, in het tweede trimester van 2016 gaat het om 95 het eerste trimester van om 70 en in het tweede trimester om 84 unieke kinderen. **inzet ouderfunctionaris is in 2016 toenemend geregistreerd. Een groei hierin kan dus (gedeeltelijk) veroorzaakt zijn door betere registratie. ***Cijfers van het meest recente trimester zijn altijd voorlopig. Onderstaande tabel laat de afgifte van nieuwe arrangementen in het betreffende trimester per schoolbestuur zien. Wederom als absoluut getal en het aantal arrangementen per 1.000 leerlingen. Bij nagenoeg alle schoolbesturen is sprake van een daling in het absoluut aantal arrangementen en het aantal arrangementen per 1.000 leerlingen ten opzichte van de twee meegenomen perioden (2 e trimester 2016 en 1 e trimester ). Naam Aantal lln (s)bo op 1 okt 2015 Aantal lln (s)bo op 1 okt 2016* Aantal arrangementen 2016 1 e trim. ** Arrangementen per 1000 lln 2016 1 e trim. RVKO 12791 13200 116 175 103 8,8 13,3 7,8 BOOR 17632 17578 156 158 121 8,9 9,0 6,9 PCBO 6590 6596 84 108 69 12,7 16,4 10,5 Kind en Onderwijs 6283 6266 81 74 63 12,9 11,8 10,1 SHON 194 207 0 0 1 0,0 0,0 4,8 SIPOR 1092 1270 6 6 4 4,7 4,7 3,1 St. van Brienenoord 421 400 2 3 1 5,0 7,5 2,5 5maalO 853 765 3 1 2 3,9 1,3 2,6 ICBO 260 308 1 7 2 3,2 22,7 6,5 SPCOHS 1576 1556 10 14 10 6,4 9,0 6,4 MSK 232 231 0 0 0 0,0 0,0 0,0 VRM 336 336 2 0 3 6,0 0,0 8,9 VGPO-WN 220 242 2 4 3 8,3 16,5 12,4 Cosmicus 320 202 2 1 2 9,9 5,0 9,9 RSV 572 566 2 0 0 3,5 0,0 0,0 SVZH 527 582 3 4 4 5,2 6,9 6,9 De Kralingsche School 221 226 2 2 0 8,8 8,8 0,0 VOS 239 239 6 4 0 25,1 16,7 0,0 Extern 17 31 18 Totaal/Gemiddeld 50359 50770 495 592 406 9,7 11,7 8,0 Tabel 8 - Arrangementen per schoolbestuur, per periode *bij de berekening van het aantal arrangementen per 1000 leerlingen is in 2016 uitgegaan van het leerlingaantal op 1 oktober 2015, en in van het leerlingaantal op 1 oktober 2016. **cijfers van het meest recente trimester zijn altijd voorlopig In tabel 9 op de volgende pagina staat het aantal nieuw afgegeven arrangementen weergegeven per OAT. De vergelijking met het eerste trimester van laat een daling zien (waarschijnlijk als gevolg van seizoensinvloeden). De vergelijk met het tweede trimester van laat in bijna alle OAT s een dalende trend zien, met uitzondering van OAT Feijenoord, Kralingen-Crooswijk, Centrum-Noord en HOS (stabiel). Voortgangsrapportage 2- Passend Primair Onderwijs Rotterdam 8

OAT Aantal arrangementen Arrangementen per 1000 lln 2016 1 e trim. 2016 1 e trim. A. Hoogvliet 57 53 36 18,8 17,3 11,8 B. Charlois 59 57 50 10,1 9,9 8,7 C. Feijenoord 61 95 63 8,8 13,3 8,8 D. IJsselmonde 57 62 34 12,1 13,2 7,2 E. Prins Alexander 70 117 51 8,9 14,9 6,5 F. Delfshaven 55 52 34 8,7 8,2 5,4 G. Kralingen Crooswijk 28 34 30 7,3 8,5 7,5 H. Centrum Noord 56 72 58 10,2 13,1 10,6 I. Hillegersberg Schiebroek Overschie 52 50 50 8,3 7,8 7,8 Totaal/Gemiddeld 495 592 406 9,7 11,7 8,0 Tabel 9 - Arrangementen per OAT, per periode Thuiszitters In onderstaande tabel is een dalende tendens in het aantal thuiszitters te zien. Vooral het aantal 4-jarige thuiszitters daalt sterk. PPO heeft samen met het scholenveld en de ketenpartners in de wijk de jonge kinderen goed in beeld. Het lukt goed om deze kinderen een passende plek te bieden. Ook het aantal leerplichtige thuiszitters is dit trimester gedaald ten opzichte van het vorige trimester. Stand op 31-12-2016 Stand op 30-04- Stand op 31-08- niet leerplichtig 9 7 1 leerplichtig 35 31 28 totaal 44 38 29 Tabel 10 - Aantal thuiszitters naar wel/niet leerplichtige leeftijd Onder de landelijke definitie van thuiszitters vallen leerplichtige kinderen die meer dan vier weken aaneengesloten thuiszitten. PPO telt in deze periode 14 thuiszitters die onder deze definitie vallen. In het vorige trimester waren dat er 33 (zie onderstaande tabel). Het aantal is dus meer dan gehalveerd. Het is een prachtige ontwikkeling dat het PPO samen met het scholenveld lukt om de duur van het thuiszitten sterk te bekorten. Vooral de categorie 4 weken tot 3 maanden thuis zitten kent een grote daling. Het lukt goed om veel kinderen binnen 4 weken van een passende plek te voorzien. PPO ziet een forse stijging van het aantal kinderen dat korter dan vier weken thuiszit. Dat zijn er dit trimester 15. Deze stijging houdt vooral verband met de daling in de categorie 4 weken tot 13 maanden thuiszitten. Een andere verklaring is dat in dit trimester de start van het nieuwe schooljaar viel. In de eerste week van het nieuwe schooljaar, eind augustus, telde PPO maar liefst 23 nieuwe thuiszitters. Voor ongeveer de helft van deze thuiszitters is inmiddels alweer een plek gevonden. Voor de groep kinderen die direct na de zomervakantie thuis is komen te zitten, geldt over het algemeen dat voor de zomervakantie al duidelijk was dat zij niet konden terugkeren op school. Voornaamste redenen zijn een conflict tussen ouders en school en de school die het kind geen passende ondersteuning kan bieden. PPO bemerkt dat zij in toenemende mate betrokken wordt bij conflicten tussen ouders en school, bij schorsingen, bij verwijderingen en bij vragen van scholen of schoolbesturen over zorgplicht. PPO werkt op dit thema graag samen met het scholenveld. Voortgangsrapportage 2- Passend Primair Onderwijs Rotterdam 9

Het aantal langdurige thuiszitters (> 3 maanden) is nagenoeg gelijk gebleven (12 dit trimester vs 10 in het vorige trimester). Van deze 12 langdurige thuiszitters: zijn er 4 bij de Taskforce Thuiszitters aangemeld; hebben er 3 gewacht op een SO-plek, maar hebben zij inmiddels een plek gekregen; zijn er 3 die een (intensieve) zorg-onderwijs-combinatie nodig hebben, waarbij gezingsomstandigheden soms een belemmerende rol bij de toeleiding naar dit arrangement; zijn er 2 leerlingen voor wie inmiddels een plaatsing op een andere reguliere basisschool gerealiseerd is. Duur thuiszitten Stand op 31-12-2016 Stand op 30-04- Stand op 31-08-17 Tot 4 weken 5 5 15 4 wkn tot 3 mnd 27 23 2 3 tot 6 mnd 9 7 5 Meer dan 6 mnd 3 3 7 totaal 44 38 29 Tabel 11 - Aantal leerplichtige thuiszitters naar duur thuiszitten Het is in dit tweede trimester gelukt om 28 van de 38 thuiszitters uit het vorige trimester van een passende plek te voorzien. De uitstroombestemmingen zijn zeer divers: 9 leerlingen zijn naar het SO gegaan, 5 leerlingen naar een BEO-groep (behandel- en onderwijsgroep) of MKD, 4 leerlingen naar een andere reguliere basisschool, 3 leerlingen zijn op hun eigen SBO/SO-school teruggekeerd, 2 leerlingen zijn overgestapt naar het SBO, 2 leerlingen zijn naar een GGZ-dagbehandeling gegaan, 2 leerlingen naar het VO en 1 leerling is verhuisd. Net als in andere tertalen ziet PPO dat relatief veel langdurige thuiszitters een ondersteuningsbehoefte hebben die aansluit bij een gespecialiseerde onderwijs- of behandelsetting. Er vindt vooral veel doorstroom naar cluster 4-onderwijs plaats. Ook dit trimester zien wij leerplichtige thuiszitters in alle leeftijdscategorieën: 8 onderbouwleerlingen (5- en 6- jarigen), 13 middenbouwleerlingen (7 t/m 9-jarigen) en 8 bovenbouwleerlingen (10 t/m 13-jarigen). De verdeling tussen de leeftijdscategorieën is vergelijkbaar met het vorige trimester. In onderstaande tabel is te zien dat thuiszitters over bijna alle gebieden van Rotterdam verdeeld zijn: OAT Totaal teldatum 30-04- Totaal teldatum 31-08- A Hoogvliet/Pernis 4 2 B Charlois 1 4 C Feijenoord 8 4 D IJsselmonde 6 5 E Alexander 6 4 F Delfshaven 3 2 G Kralingen Crooswijk 1 0 H Centrum Noord 1 4 I Hillegersberg Overschie Schiebroek 5 3 Niet bekend/extern 3 1 Totaal 38 29 Tabel 12 - Thuiszitters per (woon)oat 30-04- Voortgangsrapportage 2- Passend Primair Onderwijs Rotterdam 10

Gebied Kralingen-Crooswijk heeft geen thuiszitters en kende er vorig trimester slechts één. Bij de andere gebieden zien we verschuivingen. In sommige gebieden is het aantal thuiszitters gehalveerd ten opzichte van het vorig trimester (Feijenoord). Er zijn ook gebieden waar het aantal thuiszitters gestegen is (Charlois en Centrum Noord). Dit hangt samen met de sterke dynamiek in de thuiszitterslijsten van PPO Rotterdam. Wekelijks komen er thuiszitters bij, maar er worden ook wekelijks voor thuiszitters passende plekken gevonden. In alle negen OAT s vinden intensieve interventies plaats om thuiszitten te voorkomen of de duur van het thuiszitten te beperken. 2.2 Monitoring inhoudelijke doelstelling In deze paragraaf staat de monitoring van de doelrealisering van het activiteitenplan en ondersteuningsplan beschreven met eventuele benodigde acties voor bijsturing. 2.2.1 Doel: De basis op orde Belangrijk uitgangspunt voor PPO Rotterdam is dat de basisondersteuning van alle scholen op het afgesproken niveau is. De basisondersteuning wordt geboden onder regie en verantwoordelijkheid van scholen en schoolbesturen zelf en staat omschreven in het schoolondersteuningsprofiel. PPO voert hierover het gesprek met besturen en directies. Het investeren in talenten en de verdere professionalisering van leerkrachten valt ook onder de basisondersteuning. Binnen PPO Rotterdam is afgesproken dat de basisondersteuning op orde is wanneer: Scholen voldoen aan de basiskwaliteit zoals gesteld door de onderwijsinspectie 1. Scholen werken volgens de uitgangspunten van handelingsgericht werken. Scholen de organisatie van onderwijsondersteuning op orde hebben. Scholen beschikken over preventieve en licht curatieve interventies. Actie 1: Realisatie van basisondersteuning Vanaf het schooljaar 2016/ maakt PPO jaarlijks 1,2 miljoen vrij als basisbudget voor de schoolbesturen en de samenwerkende directies in de wijken. Dit bedrag wordt verdeeld over de schoolbesturen op basis van leerlingaantal en gewichtenregeling (60%) en de wijken op basis van de sociale index (40%). Het basisbudget is bedoeld om, conform het ondersteuningsplan 2016-2020, ondersteuning te bieden aan: Versterken van de basisondersteuning Het organiseren van extra handen in de klas Uitbreiding uren IB-er Overig passend onderwijs De toewijzing voor de budgetten heeft op bovengenoemde wijze plaatsgevonden, de besturen leggen achteraf verantwoording af voor de besteding van de middelen uit het basisbudget. Aan het einde van schooljaar 2016- is aan de ontvangende schoolbesturen middels een digitale uitvraag verantwoording gevraagd. Eind tweede trimester is van 15 schoolbesturen een verantwoording ontvangen. De resterende schoolbesturen hebben na twee herinneringen nog niet gereageerd en zullen in het laatste trimester van nogmaals benaderd worden om hun verantwoording in te sturen. 1 Onder een goede basiskwaliteit wordt verstaan: Dat elke school voldoet aan de eisen die het toezichtkader van de onderwijsinspectie stelt aan zorg en begeleiding. Dat het onderwijspersoneel voldoet aan de professionele eisen zoals vastgelegd in het Besluit bekwaamheidseisen (2005). Dat elke school beschikt over een schoolondersteuningsprofiel (SOP). Voortgangsrapportage 2- Passend Primair Onderwijs Rotterdam 11

Actie 2: Inzet op Professionalisering PPO Rotterdam heeft in het tweede trimester van op verschillende manieren ondersteuning geboden: professionalisering (beschikbaar stellen professionaliseringsmiddelen en basisbudget), ondersteuning bij op orde brengen van de basisondersteuning (door schoolcontactpersoon, door ambulant begeleiders met expertise hoogbegaafdheid) en door middel van een pilot voor dubbelbijzondere leerlingen. 2.2.2 Doel: Thuisnabij onderwijs Binnen het werkgebied van het samenwerkingsverband moeten kinderen zo veel mogelijk dichtbij huis onderwijs kunnen krijgen. Echter, voor kinderen die het beste op hun plek zijn binnen het speciaal onderwijs, is thuisnabijheid niet altijd mogelijk. Voor hen geldt de best passende onderwijsplek. Hiertoe zijn onderstaande acties uitgezet. Actie 1: PPO netwerken De PPO netwerkbijeenkomsten op de scholen hebben tussen mei en augustus in het teken gestaan van de uitwerking van de wijkplannen. De budgetten zijn per wijk berekend en het plan is opgesteld om een dekkend netwerk in de wijk te realiseren. De samenwerking met de ketenpartners is terugkerend onderwerp van gesprek geweest, vooral de samenwerking met de wijkteams is aandachtspunt. De leerlingen waar scholen zich (soms) handelingsverlegen in voelen, zijn vaak leerlingen waarbij ook expertise en begeleiding vanuit de zorg nodig is. Aan elke wijk is de keuze voorgelegd om een nieuw arrangement, het SBO-maatwerkbudget, individueel of met de wijk gezamenlijk in te zetten. Najaar worden hiervoor definitieve keuzes gemaakt. Als laatste is er intern een evaluatie over de werkzaamheden van de portefeuillehouders wijk geweest binnen PPO. Resultaten hiervan komen in het volgende kwartaal. Actie 2: Inzet ouderfunctionarissen De negen ouderfunctionarissen hebben zich op hun drie kerntaken gericht: Ondersteuning van de OAT s in contacten met ouders Het vormgeven van educatief partnerschap op scholen Uitvoering van het voorschools maatschappelijk werk (VSMW) op kinderdagverblijven. Dit alles met als overkoepelend doel ouders als samenwerkingspartner optimaal te betrekken. Er heeft gedurende de periode mei augustus een vakgroepbijeenkomst voor de ouderfunctionarissen plaatsgevonden. Het doel van deze vakgroep is het waarborgen- en verbreden van expertise in het werken met ouders, binnen de vakgroep en de OAT s. In dit overleg staat de jaarplanning voor het komend schooljaar centraal en daarmee actielijn 2 van het ondersteuningsplan. Hierin worden de doelstellingen voor het volgende schooljaar uitgewerkt. Een van de actiepunten is het uitnodigen en in gesprek gaan met de ombudspersoon van PPO aan de hand van actuele casuïstiek om zo scherper te krijgen welke rol en verantwoordelijkheden bij wie horen. Ook het preventief werken is in het jaarplan opgenomen. Cijfers: In het tweede trimester van zijn in totaal 46 SISA registraties gedaan in de 9 OAT s. Dit is nagenoeg gelijk aan het aantal SISA-registraties in het voorgaande trimester. De inzet van de ouderfunctionaris is minder frequent ten opzichte van het eerste trimester. Dit heeft waarschijnlijk te maken met de zomervakantie, die in z n geheel binnen het tweede trimester valt en het aantal lopende casussen. Het aantal SISA registraties in is wel hoger dan in het voorgaande jaar. Dit heeft onder andere te maken met het beter registreren vanaf oktober 2016. Voortgangsrapportage 2- Passend Primair Onderwijs Rotterdam 12

-2 (mei t/m augustus) -1 (jan t/m april) SISA registraties 46 47 Inzet ouderfunctionaris 44 76 Tabel 13 SISA registraties en inzet ouderfunctionaris Actie 3: Dienstverlening PPO Qua dienstverlening naar de Rotterdamse scholen merken we een toenemende vraag naar AB plus en AB gedrag. De ervaringen van AB plus trajecten zijn positief. In een korte en intensieve tijd van begeleiding in de groep van leerling en leerkracht lukt het scholen regelmatig om de leerling binnen het basisonderwijs zodanig te begeleiden dat de leerling (weer) kan profiteren van het geboden onderwijs op de eigen school. Een beperkt aantal medewerkers is inzetbaar als AB plusser. Het aanbod sluit aan bij de ondersteuningsvragen van de scholen en intern is er gewerkt aan een herziening van het aanbod AB gedrag en AB+ en de inzetbaarheid van medewerkers hierin. Ook maken scholen in toenemende mate gebruik van de inzet van maatwerkbudgetten. Actie 4: Arrangementen Regelmatig komt het voor dat een individueel AB traject uitmondt in een groepsgerichte begeleiding van de klas waar de leerling deel van uitmaakt. De leerkracht en klasgenoten profiteren mee, waardoor het effect voor de individuele leerling ook weer groter is. In toenemende mate worden er voor leerlingen, ter voorkoming van SO plaatsing of ter voorkoming van thuiszitten, maatwerkbudgetten aangevraagd en ingezet. We zien grote verschillen in het aantal aanvragen per wijk of per school. Grotendeels wordt het toegekende bedrag omgezet in menskracht, maar voor een kleiner deel ook voor materialen, om de leerling in de groep te ondersteunen. Voor sommige leerlingen is binnen de schooltijd ondersteuning op zowel onderwijs als zorg noodzakelijk. In toenemende mate werkt PPO hierin samen met de onderwijszorgspecialisten van de gemeente, om gezamenlijk de leerling van juiste ondersteuning te voorzien. We doen dit onder de noemer integraal arrangeren. Over de hele linie ervaren we vanuit de scholen hoge tevredenheid over de inzet en beschikbaarheid van de schoolcontactpersoon op de scholen. Meer zicht op de effecten van de inzet van arrangementen wordt na de invoering van Kindkans en de kwaliteitsmeting (App) beter mogelijk. Actie 5: Hoogbegaafdheid Door de schoolbesturen is in maart een visie op Hoogbegaafdheid voor PPO Rotterdam vastgesteld. Deze visie (beschreven in een apart document) omvat onder andere de piramide van ondersteuning (zie volgende bladzijde). Voortgangsrapportage 2- Passend Primair Onderwijs Rotterdam 13

Voor extra (zware) ondersteuning en/of dubbel bijzondere leerlingen is expertise m.b.t. hoogbegaafdheid inzetbaar vanuit het samenwerkingsverband PPO Rotterdam in de vorm van intensieve, gespecialiseerde begeleiding. Een deel van de groep leerlingen kan gebaat zijn bij lichte ondersteuning in de vorm van onderwijs in geheel of deels aparte klassen in de reguliere school o.a. door samenwerking in de wijk. Deels door de scholen/schoolbesturen, deels vanuit samenwerkingsverband. Elke reguliere school biedt binnen de basisondersteuning een rijke voedingsbodem (d.m.v. stimulerend signaleren, differentiëren, verrijken en inspelen op de ontwikkelingsbehoefte van het kind) in de reguliere groep. De school arrangeert waar mogelijk binnen het schoolondersteuningsplan (SOP). Een plusklas maakt, indien aanwezig op school, deel uit van de basisondersteuning. Figuur 1 - Piramide Hoogbegaafdheid Leidraad binnen deze kaders is Ieder kind zijn eigen oplossing: Wat past bij dit kind op dit moment? Op verzoek van de schoolbesturen, zal PPO Rotterdam, samen met de gemeente een Rotterdams congres over Hoogbegaafdheid organiseren om hiermee een stad brede discussie over hoogbegaafdheid op gang te brengen. Dit congres is vooruitgeschoven naar 2018. Pilot in Hillegersberg-Schiebroek In Hillegersberg-Schiebroek loopt sinds schooljaar 2016/ een pilot voor Hoogbegaafdheid. Er is in de wijk een bovenschoolse groep ingericht die voor ruim 50% van de week (dinsdag, woensdag en vrijdag) open is voor hoogbegaafde dubbelbijzondere leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben. De resterende tijd blijven deze leerlingen in hun eigen klas op hun eigen school, waarbij de school ondersteuning ontvangt van de leerkracht van de pilotklas. Er is in de pilotklas plek voor maximaal tien leerlingen. Tussentijds stromen kinderen in en uit. Het geleerde moet leiden tot minder handelingsverlegenheid bij leerkrachten, meer welbevinden van leerlingen en daardoor uiteindelijk minder thuiszitters en het voorkomen van verwijzingen naar het SO. De opbrengst van deze pilot is een onderwijsarrangement voor hoogbegaafde leerlingen met extra onderwijsbehoeften. De pilot heeft geleerd dat het arrangement moet voldoen aan de combinatie van onderstaande componenten om succesvol te kunnen zijn: Voortgangsrapportage 2- Passend Primair Onderwijs Rotterdam 14

Het onderwijsaanbod is gericht op de drie pijlers talentontwikkeling, executieve vaardigheden en psychoeducatie waardoor het inzet op revitalisering van hoogbegaafde leerlingen die gestagneerd waren in hun onderwijsproces: leerlingen stromen na deze periode succesvol terug naar hun stamgroep; Een fulltime ervaren leerkracht met expertise hoogbegaafdheid die het onderwijsaanbod kan bieden wat deze specifieke doelgroep nodig heeft en tegelijkertijd leerkrachten kan coachen; Een deeltijdarrangement dat transfer van het geleerde mogelijk maakt naar de stamgroep, voor zowel leerlingen als de groepsleerkracht; Een wijkarrangement dat thuis-nabij onderwijs mogelijk maakt; Ambulante begeleiding waardoor de vaardigheden van de stamgroepleerkracht worden versterkt; Professionalisering via uitwisselen van expertise in de wijk die de basis vormt voor een professionele leergemeenschap. Er is op basis van de eerste resultaten van de pilot voor gekozen om de pilot in schooljaar /2018 te continueren en uit te rollen in het gebied van HOS en nog niet naar andere wijken in Rotterdam. We willen eerst nog meer ervaring opdoen met de nazorg van leerlingen die volledig terugstromen naar de reguliere groep en met leerlingen die overgaan naar een volgende jaargroep. Dit kan pas op de langere termijn worden gemeten en zou nog kunnen leiden tot aanpassingen in het arrangement. Dit schooljaar is extra onderwijsondersteuning van de groepsleerkracht door een onderwijsassistent op de groep (0,6 fte) gerealiseerd. PPO realiseert zich dat passend onderwijs aan dubbel bijzondere leerlingen op verschillende manieren vormgegeven kan worden. De pilot in HOS is een vorm die goed past bij de visie van PPO op passend onderwijs en bij wat de scholen in deze wijk graag wilden. Ook in andere wijken is er vraag naar extra ondersteuning voor deze doelgroep. Ervaringen uit HOS kunnen worden meegenomen, maar het is met name van belang dat een groep scholen in de wijk samen bespreekt op welke manier zij vorm willen geven aan het onderwijs voor hoogbegaafde leerlingen. Voor een mogelijke uitrol zijn de opgeleverde wijkplannen ook een belangrijk aanknopingspunt. Athena-afdeling Schooljaar 2016/ heeft PPO geparticipeerd in de Athena-afdeling die op initiatief van een schoolbestuur is gerealiseerd. Hier volgen hoogbegaafde leerlingen fulltime onderwijs. PPO denkt mee over: de toeleiding, de toelatingscriteria en de transitie naar een expertisecentrum. In schooljaar /2018 zal de uitwisseling en afstemming met de pilot in HOS verder worden vormgegeven en blijven de hiervoor genoemde punten ook onderwerp van gesprek. Voor beide pilots zal dit schooljaar een effectmeting worden gerealiseerd die wordt uitbesteed aan een extern onderzoeksbureau. Actie 6: Poortwachtersfunctie Dyslexie Naar aanleiding van de eindevaluatie van de pilot dyslexie is in samenspraak met de gemeente Rotterdam besloten dat PPO Rotterdam de poortwachtersrol dyslexie zal overnemen van de wijkteams. Het neemt een last van de schouders van de wijkteams, het vermindert de bureaucratie en het zal naar verwachting de gemeente zorgkosten schelen, wanneer alleen de kinderen die hiervoor in aanmerking komen worden doorgestuurd voor EED-onderzoek. De gemeente Rotterdam zal 1 fte structureel (voor looptijd van 3 jaar met uitzicht op vervolg) investeren in het realiseren van de overdracht van deze taak van de gemeente naar PPO Rotterdam. Dit is ongeveer de helft van de verwachte kosten. Dit betekent dat PPO ook 1 fte moet investeren. Met deze investering wordt het mogelijk dat scholen voor al hun leesproblematiek bij PPO Rotterdam terecht kunnen en niet meer te maken hebben met de omweg via wijkteam en gemeente. Deze 1 fte betekent een uitbreiding van de formatie en kan gefinancierd worden uit de algemene middelen. De 1 fte die door de gemeente Rotterdam gefinancierd gaat worden, is ook een uitbreiding van de formatie van PPO en start dan per 1 januari 2018. Voortgangsrapportage 2- Passend Primair Onderwijs Rotterdam 15

Er vindt regelmatig overleg plaats met de gemeente om af te stemmen en de voortgang te monitoren. Jaarlijks wordt met de gemeente de inzet van PPO geëvalueerd op aantallen dossiers en nog nader te bepalen inhoudelijke criteria. Sinds de start van dit schooljaar (/2018) worden de voorbereidingen getroffen om de uitrol over heel Rotterdam op 1 januari 2018 mogelijk te maken. PPO Rotterdam richt hiervoor o.a. een loket in met alle informatie over aanmelding en contactinformatie. Bovendien zal PPO Rotterdam de schoolcontactpersonen van PPO en de basisscholen de komende maanden uitgebreid informeren over deze nieuwe werkwijze. We maken hiervoor zoveel mogelijk gebruik van bestaande overlegstructuren in de wijk. Ook omringende samenwerkingsverbanden worden door PPO Rotterdam geïnformeerd, aangezien de nieuwe werkwijze geldt voor alle kinderen (van 7 t/m 12 jaar, evt. 13 jaar indien zij nog op de basisschool zitten) die in Rotterdam wonen. Tevens zal er in een bijeenkomst afstemming plaatsvinden over de nieuwe werkwijze met de aanbieders van dyslexiezorg. De gemeente Rotterdam heeft eerder dit jaar de organisaties die dyslexiezorg leveren gevraagd een aanbieding te doen voor het leveren van dyslexietrajecten in Rotterdam. De aanbieders van dyslexiezorg die de opdracht gegund hebben gekregen, zijn: Iwal, Regionaal Instituut voor Dyslexie, E- vizier, Stichting Onderwijsadvies. De contracten met deze aanbieders hebben een looptijd van drie jaar, met tweemaal de mogelijkheid tot verlenging met één jaar. Kinderen die nu al hulp ontvangen, kunnen in 2018 hun traject afmaken met hun vertrouwde aanbieder. Ook als met deze aanbieder in de nieuwe situatie geen contract is afgesloten. Als het contract langer loopt dan 2018, worden met de gegunde aanbieders afspraken gemaakt over een warme overdracht van het dossier. Verder is het zo dat ook de nieuw gegunde aanbieders voldoende dekking moeten bieden in Rotterdam, zodat de leerlingen in de buurt de zorg kunnen blijven ontvangen. Actie 7: PPO Themamiddagen In het tweede trimester zijn er geen themamiddagen voor leerkrachten georganiseerd. Voor aanvang van de meivakantie zijn de themamiddagen van schooljaar -2018 vastgesteld en gecommuniceerd met de scholen in Rotterdam, zodat zij het in hun jaarplanning konden opnemen. Dit schooljaar staan er 19 themamiddagen ingepland met diverse thema s. De themamiddagen worden verzorgd door PPO medewerkers. Alleen de themamiddag van 11 oktober is ingekocht bij Yulius. Schooljaar 2015-2016 is PPO gestart met het aanbieden van themamiddagen en dat jaar begonnen we met negen themamiddagen. Ieder jaar neemt het aantal themamiddagen dat PPO verzorgd toe. Van negen in 2015-2016 naar 14 in 2016- naar de 19 die er nu ingepland staan. 2015/2016 2016/ /2018 Aantal themamiddagen 9 14 19 Tabel 14 Themamiddagen Door een drukker is een mooie themamiddagkalender gemaakt en in de maanden mei en juni zijn deze door de schoolcontactpersonen van PPO verspreid over alle scholen voor Primair Onderwijs in Rotterdam. In de maand augustus is vastgesteld dat de themamiddagen in het vervolg webbased zullen worden geëvalueerd door de deelnemers. Zij ontvangen na afloop van een themamiddag een digitaal evaluatieformulier via de email. Voortgangsrapportage 2- Passend Primair Onderwijs Rotterdam 16

Actie 8: Convenanten PPO Het Convenant hogescholen is opgesteld tussen het samenwerkingsverband PPO en de drie Rotterdamse lerarenopleidingen voor Primair Onderwijs en heeft als uitgangspunt dat de partijen het belang zien van wederzijdse kennis- en vaardighedenuitwisseling met betrekking tot passend onderwijs. De professionele samenwerking houdt in dat er groepsgewijze kennisuitwisseling is middels gastcolleges die gegeven worden door PPO personeel en individuele kennisuitwisseling met de schoolcontactpersoon van PPO. Hogeschool Rotterdam heeft in de periode mei t/m augustus een aanvraag gedaan voor een gastcollege in het schooljaar -2018. Ter evaluatie van 2016- is er telefonisch contact geweest met de coördinator van Hogeschool Rotterdam. In juni was er een datum gepland met de coördinatoren van de minor passend onderwijs om te overleggen over verdere samenwerking met PPO Rotterdam. Deze afspraak werd door ziekte afgezegd en een nieuwe datum zal gepland worden. Hogeschool Thomas More heeft bij de evaluatie van 2016- aangegeven dat zij enthousiast waren over een gastcollege dat door PPO Rotterdam is gegeven. De studenten hebben echter aangegeven meer te hebben aan praktische gastcolleges. De Hogeschool Thomas More kiest er dan ook voor om in het schooljaar -2018, ten aanzien van de minor passend onderwijs, meer praktijkgerichte gastcolleges in te zetten die door personeel van (speciale) basisscholen in Rotterdam worden verzorgd. Het is in deze periode niet gelukt om ter evaluatie contact te krijgen met Hogeschool Inholland. 2.2.3 Doel: Reduceren aantal thuiszitters Het verminderen van het aantal thuiszitters en het verkorten van de duur van thuiszitten heeft de voortdurende aandacht van PPO Rotterdam. PPO werkt nauw samen met de scholen, de schoolbesturen en de gemeente Rotterdam om voor ieder kind een passende plek te realiseren. Actie 1: Taskforce thuiszitters Deze kerngroep richt zich op leerplichtige thuiszitters en legt haar focus vooral bij die kinderen die meer dan acht weken thuis zitten. De kerngroep kent een multidisciplinaire samenstelling (gemeente, leerplicht, wijkteam, PPO en Koers VO) en komt eens in de twee weken bijeen PPO gebruikt de kerngroepvergaderingen ook om advies in te winnen bij (dreigende) thuiszitterscasuïstiek. Er is veel ervaring en slagkracht om over complexe casuïstiek mee te denken en te ondersteunen bij het bewerkstelligen van een oplossing. De inzet van Taskforce-medewerkers bij kinderen is goed afgestemd met de betrokken schoolcontactpersoon van PPO, de ouders en de school van herkomst of de school die het kind zou kunnen gaan opvangen. Dit trimester zijn vier kinderen aangemeld bij de Taskforce Thuiszitters. De samenerking met de Taskforce is effectief. Voor twee leerlingen is het gelukt om tot plaatsing op een school in het volgende trimester te komen. Met één leerling is de Taskforce nog volop bezig. Voor één leerling vindt in het volgende trimester een uitspraak van de rechter plaats. De relatie tussen onderwijs en zorg heeft dit trimester extra aandacht gekregen. De Taskforce bemerkt dat bij een relatief groot deel van de langdurige thuiszitters zorg voorliggend is, maar de zorg niet gerealiseerd kan worden. Hierdoor blijven kinderen als thuiszitter te boek staan, terwijl deze kinderen niet op zoek zijn naar een onderwijsplek. Mede hierdoor kan de Taskforce Thuiszitters haar doelstellingen niet realiseren. De Taskforce heeft hierover met de afdeling Jeugd van de gemeente Rotterdam gesproken. Dit heeft geleid tot een nieuwe werkwijze van de Taskforce (mei ), waarbij met name de zorgtoeleidingsroute en de escalatieladder de veranderpunten zijn. Belangrijk in de zorgtoeleidingsroute is de vaststelling wie de casusregisseur is en de inzet van overbruggingszorg op het moment dat de diagnose helder is maar er vanwege wachtlijsten geen passende zorg geleverd kan worden. Voortgangsrapportage 2- Passend Primair Onderwijs Rotterdam 17

Actie 2: Onderwijszorgarrangementen PPO participeert samen met de afdelingen Jeugd en Onderwijs van de gemeente Rotterdam en samenwerkingsverband Koers VO in de taakgroep onderwijszorgarrangementen (OZA). De taakgroep heeft dit trimester intensief verder gewerkt aan een notitie waarin helder wordt beschreven wat een OZA is, in welke situaties je in Rotterdam voor een OZA in aanmerking kunt komen, welke OZA s er op dit moment zijn en welke OZA s er nog ontbreken. Deze notitie is in conceptvorm in juni gereed gekomen. Dit trimester is gebruikt om tot afstemming met de SO-scholen te komen. In het volgende trimester wordt de notitie voorgelegd aan het bestuur van de samenwerkingsverbanden, aan zorgpartners en aan SBO-scholen. De definitieve versie van de notitie zal volgend trimester verschijnen. Streven van gemeente en samenwerkingsverbanden PPO en Koers VO is om jeugdhulp meer op school te organiseren. Met de SO-aanbieders is verkend voor welke doelgroepen passende arrangementen ontbreken. De belangrijkste groep die uit de gesprekken met de SO-aanbieders naar voren is gekomen, is de groep kinderen die zeer moeilijk lerend is en daarbij forse gedragsproblematiek laat zien. SO-scholen raken geregeld in handelsverlegenheid bij deze doelgroep. Voor deze doelgroep zal samen met de SO-scholen het volgende trimester gestart worden met de ontwikkeling van een nieuw OZA-arrangement. In de volgende tertalen zal het vizier zich ook gaan richten op het regulier basisonderwijs en het SBO. Want ook op die scholen zitten leerlingen die een combinatie van onderwijs en zorg nodig hebben. In de taakgroep OZA hebben de samenwerkingsverbanden PPO en Koers VO aangegeven dat zij graag mee willen denken over de inkoop van jeugdzorgtrajecten die onderwijsgerelateerd zijn. Dit heeft ertoe geleid dat OZA uit het aanbestedingstraject van de inkoop van jeugdzorg gehaald is. Voor OZA gaat vanaf september een aparte aanbesteding lopen, waarbij PPO en Koers VO nauw betrokken zullen zijn bij wat nodig is aan jeugdzorg op school. Pilot Integraal arrangeren Dit trimester is fase 1 van de pilot integraal arrangeren in de wijk Hillesluis (Feijenoord) nagenoegd afgerond. Doelstelling van de pilot is om in het belang van kinderen vraag en aanbod dichter bij elkaar te brengen. In de pilot wordt onderzocht en uitgeprobeerd hoe we met alle partijen rondom het kind (onderwijs, wijknetwerk en wijkteam) een integraal aanbod van onderwijs en (preventieve) zorg kunnen opzetten. De pilot is een succes als we gezamenlijk komen tot: een proces van integraal arrangeren dat overdraagbaar is naar andere scholen en wijken in Rotterdam; een aanbod van onderwijs en zorg dat aansluit bij de ondersteuningsbehoeften van kinderen in de wijk. Dit aanbod is mogelijk overdraagbaar naar andere scholen en wijken. Voor een deel van de leerlingen is een combinatie van onderwijs en zorg noodzakelijk. Om optimaal aan te sluiten bij de ondersteuningsvragen van deze leerlingen moeten we integraal arrangeren. In fase 1 van deze pilot zijn de scholen in de wijk Hillesluis geïnterviewd. De scholen hebben mogen aangeven waar zij tegenaan lopen op het gebied van kinderen die extra onderwijs- en/of zorgondersteuning nodig hebben. Ook hebben de scholen benoemd wat goed gaat in de samenwerking tussen onderwijs en zorg en waar verbeterpunten liggen. In het volgende trimester wordt een verslag van fase 1 opgeleverd. De uitkomsten van fase 1 zullen dan ook met de scholen besproken worden. Eveneens start in het volgende trimester fase 2 van de pilot. Nadruk zal liggen op hoe het bestaande aanbod in Hillesluis beter kan aansluiten op wat de scholen nodig hebben om passende ondersteuning aan hun kinderen te bieden. Voortgangsrapportage 2- Passend Primair Onderwijs Rotterdam 18

Leerlingen met een leerplichtontheffing Een speciale groep OZA-leerlingen vormt de groep leerlingen met een leerplichtontheffing 5 onder a die onderwijs willen gaan volgen. Het gaat hierbij om leerlingen die nu fulltime van een kinderdagcentrum (KDC) gebruikmaken, maar de overstap naar speciaal onderwijs willen maken. Sinds de herfstvakantie van 2016 is op twee SO-scholen in Rotterdam, ZML Van Voorthuijzen en de Tyltylschool, een leerrechtgroep actief. In totaal volgen 18 leerlingen nu onderwijs in zo n leerrechtgroep. De ervaringen zijn positief. Dit trimester is op de locaties geëvalueerd of zij met de pilot door willen gaan. Voor beide locaties geldt dat de pilot in schooljaar -2018 gecontinueerd zal worden in dezelfde vorm. Eveneens heeft PPO dit trimester een leerrechtnotitie opgeleverd, die inzicht geeft in de pilotgroepen, de uitbreidingsmogelijkheden naar meer groepen en de aandachtspunten en knelpunten die er voor PPO zijn. Dit trimester zijn ook tussen andere SO-scholen en andere KDC s samenwerkingsrelaties ontstaan die gaan leiden tot leerrechtpilots. In schooljaar -2018 zal op 7 SO-scholen een leerrechtpilot draaien. Hier zullen zo n 55 leerlingen bij betrokken zijn. Dit trimester is met de afdelingen Leerplicht en Jeugd van de gemeente Rotterdam overleg gevoerd over de wijze waarop het aantal kinderen met een leerplichtontheffing teruggedrongen kan worden. PPO is nu (meestal) niet betrokken bij jonge kinderen van vier jaar die het proces richting een leerplichtontheffing volgen. Het streven is om in schooljaar -2018 PPO standaard te betrekken in dit proces. PPO en de gemeente zien veel mogelijkheden tot terugdringing door vroegtijdig het gesprek met ouders aan te gaan over welke onderwijszorgmogelijkheden er zijn in Rotterdam voor hun kind. Een groep ouders met kinderen met intensieve ondersteuningsbehoeften is namelijk niet op de hoogte van het veranderde onderwijszorglandschap in Rotterdam. Hierdoor weten ouders soms niet dat er voor hun kind meer mogelijkheden zijn dan het KDC. PPO en gemeente streven ernaar om met ouders alle keuzemogelijkheden te bespreken. Het is vervolgens aan ouders om zelf de keus te maken wat zij het meest passend vinden voor hun kind. In het verkrijgen van een leerplichtontheffing spelen artsen een belangrijke rol. KDC-artsen geven nu een verklaring af dat een kind vrijgesteld mag worden van onderwijs. Met deze verklaring geeft Leerplicht vervolgens de leerplichtontheffing af. De gemeente streeft ernaar om onafhankelijke artsen voortaan de verklaring te laten afgeven en deze arstsen goed voor te lichten over welke onderwijszorgmogelijkheden er in Rotterdam zijn. Naar verwachting zal dit in het volgende trimester verder uitgewerkt zijn. Actie 3: Voorschools Maatschappelijk Werk In de kwaliteitscommissie van 18 januari is de noodzaak besproken van het herijken van het VSMW-beleid en ouderfunctionarissen. Voor het nieuw te voeren beleid rond Voorschools Maatschappelijk Werk (VSMW) en ouderfunctionarissen, is een drietal scenario s beschreven. In de kwaliteitscommissie van 30 maart is besloten vooralsnog geen van de scenario s of alternatieven te kiezen, daar onzekerheid over te voeren beleid en mogelijke bezuinigingen de commissie op dat moment niet het vertrouwen gaven dat de middelen gewaarborgd kunnen blijven. In het schooljaar -2018 wordt derhalve met dezelfde constructie en middelen doorgegaan. In januari 2018 wordt dit onderwerp opnieuw besproken in de kwaliteitscommissie. Overige ontwikkelingen binnen het VSMW PPO sluit soms ook aan bij de Taakgroep 0-4 jarigen en het SMW leidinggevenden overleg, al dan niet naar aanleiding van de agenda. Tevens is er op ingezet kennisdelen en het creëren van draagvlak met betrekking tot nieuwe VSMW plannen. Er wordt zowel op casusniveau als op teamniveau ondersteuning geboden aan de pedagogisch medewerkers op de voorschoolse voorzieningen. Deze ondersteuning is gericht op samenwerken met ouders, het voeren van gesprekken met ouders en de invulling/vormgeving van de warme overdracht naar de basisschool. Voortgangsrapportage 2- Passend Primair Onderwijs Rotterdam 19

Initiatieven en ontwikkelingen vanuit de OAT s Vanuit OAT s voeren de VSMW ers verschillende activiteiten op maat uit om een betere samenwerking en afstemming te krijgen rondom zorg en onderwijs voor het jonge kind. Dit gebeurt veelal in samenwerking met de OAT teamleden en ketenpartners zoals het CJG en kinderdagverblijven. Actie 4: Beleid jonge kind (preventief) Pilot Kleuters in Delfshaven (KID) PPO is in schooljaar 2016/ de pilot KID gestart. Acht basisscholen - in één van de wijken binnen het OAT gebied Delfshaven - werken intensief samen in het KID project. KID is bedoeld voor (beginnende) kleuters en de leerkrachten van groep 1 en 2 (incl. einde psz / vanaf 3,5 jaar). KID biedt extra ondersteuning aan leerkrachten en ouders, en begeleiding aan de kinderen. Stek Jeugdhulp participeert in deze pilot. Laagdrempelige, preventieve en snelle adequate ondersteuning staan centraal in KID. KID gaat uit van het specifiek ondersteunen van de onderwijsbehoeften van een kind; doen wat nodig is, inspelen op de vraag van de leerkracht. KID-kinderen vertonen gedrag (internaliserend en/of externaliserend) waarmee leerkrachten handelingsverlegen (kunnen) zijn en zij kunnen daardoor grote invloed hebben op de groep. De interne zorg binnen een (stam)school beschikt niet altijd over voldoende specifieke expertise om adequaat in te spelen op bovenstaand gedrag of de ondersteuningsbehoeften van leerkrachten. Daar kan KID ondersteunen. KID is een lerende gemeenschap waarbij scholen/onderbouwleerkrachten in de wijk met elkaar samenwerken en van elkaar leren. De koers om een dekkend netwerk in de wijk te realiseren geven wij zo specifiek voor (jonge) kleuters gestalte. De eerste ervaringen met KID zijn positief. Ouders en leerkrachten die vorig schooljaar betrokken waren waardeerden het project hoog. In de periode september 2016 t/m juli zijn er totaal 56 kinderen begeleid door KID. Hiervan waren er 14 jonger dan 4 jaar (vanaf 3,5 jaar) die via de peuterspeelzaal zijn toegeleid naar KID. 70% van de kinderen die zijn begeleid is jongen en 30% meisje. De gedragsvraagstukken die bij KID zijn binnengekomen, zijn als volgt verdeeld: internaliserend (30%), externaliserend (29%), combinatie van beiden (21%) en meervoudige problematiek (school en thuis) (20%). Van de vragen die aan het KID-team door de scholen zijn gesteld is 35% met de verkenning intake al beantwoord en verder geholpen. Bij 58% van de KID-vragen wordt ambulante begeleiding geboden in de eigen school. Van de kinderen heeft 5% tijdelijk aan de KID-groep deelgenomen. En voor 2% van de kinderen is de interventie KID te licht gebleken. In deze gevallen ondersteunt het KID-team bij het zoeken naar passende oplossingen. De doorlooptijd van de KID-trajecten varieerde in schooljaar 2016/ van 2 weken tot 7 maanden. De meeste trajecten liepen 4 a 6 maanden. Deze cijfers geven een eerste indruk van de resultaten van KID. Het is in dit stadium echter nog te vroeg om hier al conclusies aan te verbinden en dus vooral bedoeld om van te leren. In schooljaar /2018 wordt de pilot verder ontwikkeld en zijn de speerpunten: versterken samenwerking in Delfshaven om zo een dekkend netwerk voor jonge kinderen te realiseren; verder aanscherpen en verhelderen van het product KID; versterken samenwerking samenhang met de ketenpartners in de wijk; samenwerking samenhang met voorschoolse partners versterken; voorbereiden structureel maken van KID in Delfshaven en werkzame ingrediënten in kaart brengen voor een eventuele overdracht naar andere wijken. We zullen KID dit schooljaar voorzichtig uitrollen over andere scholen in Delfshaven met een ondersteuningsvraag. Bij het honoreren van deze vragen speelt met name de capaciteit van het KID-team een rol. Bij de besluitvorming ten aanzien van een mogelijke uitrol over andere wijken in Rotterdam, zal net als bij de andere pilots, altijd gelden dat ervaringen uit KID kunnen worden meegenomen, maar altijd passend gemaakt moeten worden voor een specifieke wijk. Het is met name van belang dat een groep scholen in de wijk samen bespreekt op welke manier zij vorm willen geven aan het onderwijs voor jonge kinderen. Voor een mogelijke uitrol zijn de opgeleverde wijkplannen ook een belangrijk aanknopingspunt. Voortgangsrapportage 2- Passend Primair Onderwijs Rotterdam 20