Gezonde appels, sappige sinaasappelen Consumentenonderzoek in Nederland, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk

Gezonde appels, sappige sinaasappelen Consumentenonderzoek in Nederland, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk PT 2012-13 April 2012 - Anne Marie Borgdorff Productschap Tuinbouw, Markt & Innovatie

Gezonde appels, sappige sinaasappelen Consumentenonderzoek in Nederland, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk Auteur Anne Marie Borgdorff Functie Projectleider marktonderzoek Telefoon (+31) 79 347 06 46 e-mail a.borgdorff@tuinbouw.nl Productschap Tuinbouw, Postbus 280, 2700 AG Zoetermeer Telefoon 079 347 07 07 email info@tuinbouw.nl internet www.tuinbouw.nl Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze dan ook zonder toestemming van de uitgever of auteur.

4 Productschap Tuinbouw

Inhoudsopgave Samenvatting 7 1 Inleiding 9 1.1 Onderzoeksdoelstelling en opzet 9 2 Resultaten appel 11 2.1 Associaties met appel 11 2.2 Seizoensproduct 12 2.3 Aankoop van appel 13 2.3.1 Aankoopbeslissing 14 2.4 Mondgevoel en textuur 14 2.5 Kwaliteit van appels 15 2.6 Consumptie en bereiding 16 2.7 Informatiebehoefte en consumptieverhoging 18 3 Resultaten sinaasappel 19 3.1 Associaties met sinaasappelen 19 3.2 Seizoensproduct 20 3.3 Aankoop van sinaasappelen 21 3.3.1 Aankoopbeslissing 22 3.4 Mondgevoel en textuur 22 3.5 Kwaliteit van sinaasappelen 23 3.6 Consumptie en bereiding 24 3.7 Informatiebehoefte en consumptieverhoging 26 5 Productschap Tuinbouw 5

6 Productschap Tuinbouw

Samenvatting Appels worden vooral geassocieerd met gezondheid. Dit geldt ook voor sinaasappelen, maar vooral in Duitsland en het Verenigd Koninkrijk associeert men sinaasappelen ook met sappig (saftig en juicy). Appels worden over het algemeen door iets meer consumenten lekkerder gevonden dan sinaasappelen. Associaties appel Associaties sinaasappel 7 Productschap Tuinbouw 7

Regelmatig gekocht product Zowel appels als sinaasappelen worden regelmatig gekocht door de consumenten. Appels worden wel iets vaker gekocht dan sinaasappelen. Het aandeel consumenten dat wekelijks één of meerdere keren appels koopt is hoger dan het dit aandeel voor sinaasappelen. Over het algemeen wordt de beslissing om appels of sinaasappelen te kopen pas op de winkelvloer genomen. Bij de Nederlandse consument staan de producten het vaakst thuis al op het boodschappenlijstje. Slechte plekken meest genoemd probleem De kwaliteit van appels en sinaasappelen wordt over het algemeen beoordeeld als redelijk tot goed. Toch geeft een deel van de consumenten aan het wel eens in de winkel te laten liggen vanwege een slechte kwaliteit. Vooral slechte plekken is zowel bij de appel als de sinaasappel het meest genoemde kwaliteitsprobleem. Fruitschaal is gebruikelijke bewaarplek De meeste consumenten eten appels en sinaasappelen tussendoor. Sinaasappelen worden meer bij de maaltijd gegeten dan appels en dan vooral bij het ontbijt. Appels en sinaasappelen worden verreweg het meest bewaard op de fruitschaal, dit geldt voor sinaasappelen nog in meerdere mate dan voor appels. Na de fruitschaal worden de appel en sinaasappel het meest in de koelkast bewaard. Aanbiedingen interessant De meeste consumenten in Nederland en het Verenigd Koninkrijk hebben geen behoefte aan extra informatie bij de aankoop van appels en sinaasappelen. De Duitse consument is vooral geïnteresseerd in het land van herkomst en informatie over de teler van het product. Aanbiedingen worden het meest genoemd als mogelijke actie om de consumptie van appels en sinaasappelen te verhogen. 8 Productschap Tuinbouw

1 Inleiding 1.1 Onderzoeksdoelstelling en opzet Het doel van het consumentenonderzoek is om inzicht te krijgen in de houding, kennis en het aankoopgedrag van de Nederlandse consument bij appel en sinaasappel. Vragen die daarbij aan de orde komen zijn: Hoe vaak kopen consumenten appels en sinaasappelen? Wat zijn reden om geen appels en sinaasappelen te kopen? Mist de consument informatie bij de aankoop? Welke acties zijn (het meest) geschikt om (meer) appels en sinaasappelen te kopen? Het consumentenonderzoek is gehouden in 3 landen, Nederland, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk. De consumenten zijn tussen de 18 en de 65 jaar oud en (mede) verantwoordelijk voor de dagelijkse boodschappen. Het onderzoek heeft online gelopen in week 11 en 12 2012. In totaal hebben de volgende aantallen consumenten meegewerkt: Nederland: 535 consumenten Duitsland: 559 consumenten Verenigd Koninkrijk: 563 consumenten 9 Productschap Tuinbouw 9

10 Productschap Tuinbouw

2 Resultaten appel In dit hoofdstuk worden resultaten besproken uit het consumentenonderzoek. In dit hoofdstuk zal ingezoomd worden op appel. In de verschillende landen hebben de volgende aantallen consumenten de vragen over appels ingevuld: Nederland: 535 consumenten de vragenlijst ingegaan, 498 consumenten kopen minstens 1 keer per 6 maanden appels Duitsland: 559 consumenten de vragenlijst ingegaan, 534 consumenten kopen minstens 1 keer per 6 maanden appels Verenigd Koninkrijk: 563 consumenten de vragenlijst ingegaan, 545 consumenten kopen minstens 1 keer per 6 maanden appels. Aan alle consumenten is eerst gevraagd hoe lekker zij appels vinden. Kunt u aangeven hoe lekker u appels vindt? Ver. Koninkrijk 58% 38% 1% Duitsland 6 34% 5% Nederland 33% 58% 8% 6 7 8 9 10 Zeer lekker Lekker Niet zo lekker Helemaal niet lekker Geen mening Over het algemeen vindt ruim 90 procent van de consumenten appels lekker. In Duitsland en het Verenigd Koninkrijk is het aandeel consumenten dat appels zeer lekker vindt, wel iets hoger dan in Nederland. Het aandeel consumenten dat appels helemaal niet lekker vindt is maar klein. 2.1 Associaties met appel Ook is aan de consumenten gevraagd wat hun associaties zijn met appel. 11 Productschap Tuinbouw 11

De Nederlandse consument vindt de appel vooral gezond. Fris, lekker en sappig zijn daarnaast ook veel genoemde associaties. Ook de Duitse consument vindt de appel vooral gezond. Veel genoemde andere associaties zijn sappig, knapperig/krokant, zoet, lekker en fris. In het Verenigd Koninkrijk is gezond ook de meest genoemde associatie. Net als in de andere landen worden hier ook dingen genoemd als crunchy, juicy en tasty. 2.2 Seizoensproduct Alle consumenten is gevraagd of zij de appel een seizoensproduct vinden. 12 Productschap Tuinbouw

Vindt u de appel een typisch seizoensproduct? 7 6 16% 15% 12% 28% 23% 21% 13% 32% 33% 4% 23% 4% 64% 47% 45% Lente Zomer Herfst Winter Geen specifiek seizoensproduct NL DU VK Een merendeel van de Nederlandse consumenten geeft aan dat de appel geen specifiek seizoensproduct is. In Duitsland en het Verenigd Koninkrijk ligt dit aandeel iets lager. Als men het wel een seizoensproduct vindt, dan vinden vooral de Duitse en Britse consumenten de appel het beste passen bij de herfst. De Nederlandse consument vindt de appel het best passen bij de zomer. 2.3 Aankoop van appel Het is de vraag hoe vaak consumenten appels kopen. Tabel 3.1 Aankoopfrequentie van appel Nederland Duitsland Ver. Koninkrijk Circa 3 keer per week of vaker 11 % 13 % 14 % Circa 2 keer per week 11 % 14 % 11 % Circa 1 keer per week 39 % 36 % 40 % Circa 1 keer per 2 weken 17 % 17 % 16 % Circa 1 keer per maand 9 % 9 % 8 % Circa 1 keer per 2 maanden 3 % 3 % 4 % Circa 1 keer per 3 maanden 2 % 1 % 4 % Circa 1 keer per 6 maanden 2 % 2 % 2 % Minder vaak of nooit 7 % 5 % 3 % De meeste consumenten kopen één keer per week appels. Het is een product dat met enige regelmaat gekocht wordt zoals bovenstaande tabel weergeeft. Het percentage dat minder dan één keer per half jaar appels koopt is maar klein. De redenen om zo weinig of nooit appels te kopen variëren van appels niet lekker vinden tot andere alternatieven en er niet aan denken. 13 Productschap Tuinbouw 13

2.3.1 Aankoopbeslissing Wordt er thuis al besloten dat men appels gaat kopen of vindt deze aankoopbeslissing toch meer op de winkelvloer plaats? Aankoopbeslissing van appels 10 9 8 7 6 57% 45% 61% 43% 55% NL DU VK Beslis meestal thuis Beslis meestal in de winkel In Duitsland en het Verenigd Koninkrijk beslist een meerderheid meestal pas op de winkelvloer om appels te kopen. Bij de Nederlandse consumenten staat het thuis al op het boodschappenlijst (mentaal of geschreven). 2.4 Mondgevoel en textuur De consumenten is gevraagd om de textuur/het mondgevoel van appels te omschrijven. Mondgevoel/textuur van appels 9 8 7 6 83% 76% 7 64% 51% 37% 32% 11% 13% 8% 7% 4% 1% 4% 2% 3% 4% 3% 6% Sappig Knapperig Hard Krokant Waterig Zacht Smeuïg NL DU VK De omschrijving van appels verschilt per land. Zo noemen de meeste Nederlandse consumenten de appel sappig, in Duitsland vindt men de appel vooral knapperig en de Britse consument vindt de appel krokant/knapperig. 14 Productschap Tuinbouw

2.5 Kwaliteit van appels De kwaliteit van appels wordt over het algemeen omschreven als redelijk tot goed. Slechts 3% vindt de kwaliteit van appels matig. Op de vraag of men in het afgelopen half jaar wel eens appels heeft laten liggen dan geeft bijna de helft van de Duitse (46%) en Nederlandse (47%) consumenten aan dat zij de appels wel eens hebben laten liggen. In het Verenigd Koninkrijk is dit met 38% iets lager. Redenen om de appels in de winkel te laten liggen De kwaliteit van de appels was slecht 55% 56% 56% De appels waren te duur 28% 31% 34% De appels waren te klein De appels waren te groot 9% 5% 5% 2% 1% 1% VK DU NL Anders 5% 7% 4% 6 In alle landen was de belangrijkste reden om de appels te laten liggen de kwaliteit van de appels. Prijs wordt daarna als meest genoemd. Het formaat van de appels speelt nauwelijks een rol. Wat mankeerde aan de kwaliteit van de appels? 9 8 7 6 8 7 52% Slechte plekken 42% 34% 34% 22% 21% 21% 17% 31% 33% Zacht Rot Verkleuring van het product 19% 13% 13% Slap 9% 2% 4% Anders NL DU VK Het meest voorkomende probleem bij de kwaliteit van appels is dat ze slechte plekken hadden waardoor de consument het product niet meenam. 15 Productschap Tuinbouw 15

Wat doet u als u de appels laat liggen vanwege een slechte kwaliteit? 10 9 8 7 6 24% 34% 29% 33% 34% 46% 34% NL DU VK Anders Ik koop er niets voor in de plaats Ik koop in plaats van appels een ander product in dezelfde winkel Ik koop appels in een andere winkel In het geval van slechte appels verschilt het per consument welke actie er genomen wordt. In Nederland en het Verenigd Koninkrijk koopt een derde van de consumenten de appels in een andere winkel, in Duitsland ligt dat percentage nog hoger op 46%. 2.6 Consumptie en bereiding De appel wordt op verschillende manieren behandeld. Welke handelingen voert u meestal uit met de appel? 9 83% 8 7 6 63% 53% 58% 67% 41% 44% 27% 16% 23% NL DU VK Wassen Snijden/ verdelen 5% 7% 6% 2% 2% Schillen Anders Geen handelingen Het verschilt per land wat de consument doet met de appel. Vooral de Duitsers wassen en snijden de appel veel. Nederlanders schillen appels het meest. 16 Productschap Tuinbouw

Op welke momenten eet u meestal appels? Tussendoor in de avond 25% 29% 44% Avondeten 5% 11% 13% Tussendoor in de middag 63% 68% 75% VK Lunch 6% 11% 38% DU NL Tussendoor in de ochtend 33% 37% 45% Ontbijt 14% 7% 6 7 8 Appels worden voornamelijk tussendoor gegeten en het meest tussendoor in de middag. Tijdens het eten wordt de appel weinig genuttigd. Waar bewaart u appels? 10 9 8 7 6 5% 62% 77% 73% 27% 12% 25% NL DU VK Anders In de kelder In de schuur Op de fruitschaal In de koelkast Appels worden duidelijk het meest op de fruitschaal bewaard. Na de fruitschaal is de koelkast de meest genoemde bewaarplek. 17 Productschap Tuinbouw 17

2.7 Informatiebehoefte en consumptieverhoging Missen consumenten informatie bij de aankoop van appels en zijn er acties mogelijk om de consumptie van appels te verhogen? Aan welke informatie heeft u behoefte bij de aankoop van appels? Ik heb geen behoefte aan informatie bij de Informatie over de smaak Land van herkomst Gezondheidsaspecten THT datum (houdbaarheidsdatum) Voedingswaarden Gebruiksmogelijkheden Informatie over de teler van het product Het vezelgehalte 6 7 Vooral in Nederland en het Verenigd Koninkrijk hebben veel consumenten geen behoefte aan informatie bij de aankoop. VK DU NL Welke acties zijn geschikt om u meer appels te laten kopen? NL DU VK Aanbiedingen worden het meest genoemd als mogelijke actie om de consumptie van appels te verhogen. 18 Productschap Tuinbouw

3 Resultaten sinaasappel In dit hoofdstuk worden resultaten besproken uit het consumentenonderzoek. In dit hoofdstuk zal ingezoomd worden op sinaasappel. In de verschillende landen hebben de volgende aantallen consumenten de vragen over sinaasappelen ingevuld: Nederland: 535 consumenten de vragenlijst ingegaan, 464 consumenten kopen minstens 1 keer per 6 maanden sinaasappelen Duitsland: 559 consumenten de vragenlijst ingegaan, 522 consumenten kopen minstens 1 keer per 6 maanden sinaasappelen Verenigd Koninkrijk: 563 consumenten de vragenlijst ingegaan, 535 consumenten kopen minstens 1 keer per 6 maanden sinaasappelen. Aan alle consumenten is eerst gevraagd hoe lekker zij sinaasappelen vinden. Kunt u aangeven hoe lekker u sinaasappelen vindt? Ver. Koninkrijk 57% 36% 3% 3% Duitsland 8% 2% Nederland 53% 13% 4% 6 7 8 9 10 Zeer lekker Lekker Niet zo lekker Helemaal niet lekker Geen mening De Britten vinden sinaasappelen het lekkerst en het minst lekker vinden de Nederlandse consumenten sinaasappelen. 3.1 Associaties met sinaasappelen 19 Productschap Tuinbouw 19

Gezond is de meest genoemde associatie met sinaasappelen door de Nederlandse consument. Lekker, sappig en vitaminen (C) worden ook veelvuldig genoemd. De Duitse consument vindt de sinaasappel vooral saftig, gesund en vol vitaminen. Opvallend is dat kerst ook veel geassocieerd wordt met de sinaasappel. Juice en juicy zijn veel genoemde associaties bij de sinaasappel. Verder valt het op dat de Britten veel verschillende soorten associaties geven. 3.2 Seizoensproduct Aan alle consumenten is gevraagd of zij de sinaasappel een seizoensproduct vinden. 20 Productschap Tuinbouw

Vindt u sinaasappel een typisch seizoensproduct? 7 6 59% 16% 13% 13% 36% 47% 29% 15% 11% 9% 48% 22% 42% NL DU VK Lente Zomer Herfst Winter Geen specifiek seizoensproduct Vooral veel Duitsers vinden de sinaasappel wel een typisch seizoensproduct dat het beste bij de winter past. Veel Nederlanders en Britten vinden de sinaasappel geen seizoensproduct. Als men het wel een seizoensproduct vindt, dan past het volgens hen het beste bij de zomer. 3.3 Aankoop van sinaasappelen Het is de vraag hoe vaak consumenten sinaasappelen kopen. Tabel 3.1 Aankoopfrequentie van sinaasappel Nederland Duitsland Ver. Koninkrijk Circa 3 keer per week of vaker 7 % 6 % 10 % Circa 2 keer per week 7 % 9 % 13 % Circa 1 keer per week 27 % 22 % 32 % Circa 1 keer per 2 weken 16 % 16 % 17 % Circa 1 keer per maand 18 % 21 % 11 % Circa 1 keer per 2 maanden 5 % 7 % 5 % Circa 1 keer per 3 maanden 4 % 8 % 6 % Circa 1 keer per 6 maanden 3 % 5 % 3 % Minder vaak of nooit 13 % 7 % 5 % De meeste consumenten kopen één keer per week sinaasappelen, maar er is ook een groot aandeel dat één keer per twee weken of één keer per maand sinaasappelen koopt. De consumenten die heel weinig of bijna nooit sinaasappelen kopen geven als belangrijkste reden dat zij deze niet lekker vinden. Ook noemen meerdere consumenten dat zij sinaasappelen lastig eten vinden. 21 Productschap Tuinbouw 21

3.3.1 Aankoopbeslissing Wordt er thuis al besloten dat men sinaasappelen gaat kopen of vindt deze aankoopbeslissing toch meer op de winkelvloer plaats? Aankoopbeslissing van sinaasappelen 10 9 8 7 6 35% 49% 44% 65% 52% 56% NL DU VK Beslis meestal thuis Beslis meestal in de winkel Een merendeel van de consumenten beslist in de winkel om sinaasappelen te kopen. Bij de Duitse consumenten is dit aandeel met 65 procent vrij groot. 3.4 Mondgevoel en textuur Aan de consumenten is gevraagd om het mondgevoel/textuur van sinaasappelen te omschrijven. Mondgevoel/textuur van sinaasappelen 10 9 8 7 6 89% 91% 87% 49% 52% 39% 9% 12% 13% 7% 7% 9% 11% 1% Sappig Zacht Waterig Smeuïg Glibberig NL DU VK In alle landen is men het er over eens dat sinaasappelen vooral sappig zijn. Andere omschrijvingen die vaak gekozen worden zijn zacht en waterig. 22 Productschap Tuinbouw

3.5 Kwaliteit van sinaasappelen De kwaliteit van sinaasappelen wordt over het algemeen omschreven als redelijk tot goed. In Duitsland vindt ruim 10 procent de kwaliteit matig. Op de vraag of men in het afgelopen half jaar wel eens sinaasappelen heeft laten liggen dan geeft 40 procent van de Nederlandse en Duitse consumenten aan dit wel eens gedaan te hebben. In het Verenigd Koninkrijk ligt dit percentage met ruim een kwart een stukje lager. Redenen om sinaasappelen in de winkel te laten liggen De kwaliteit van de sinaasappelen was slecht 48% 53% 64% De sinaasappelen waren te duur 24% 35% De sinaasappelen waren te klein De sinaasappelen waren te groot 6% 8% 2% 1% 1% 16% VK DU NL Anders 5% 5% 4% 6 7 In alle landen was de belangrijkste reden om de sinaasappelen te laten liggen de kwaliteit. Prijs wordt daarna als meest genoemd. Het formaat van de sinaasappelen speelt nauwelijks een rol. Wat mankeerde aan de kwaliteit van de sinaasappelen? 7 6 6 54% 45% 41% 39% 31% 15% 15% 27% 42% 39% 14% 31% 41% 11% 5% NL DU VK Slechte plekken Rot Slap Zacht Verkleuring van het product Anders Slechte plekken is het meestgenoemde probleem bij de kwaliteit van sinaasappelen. Maar ook rot, slap, zacht en verkleuringen worden meerdere malen genoemd als problemen. 23 Productschap Tuinbouw 23

Wat doet u als u de sinaasappelen laat liggen vanwege een slechte kwaliteit? 10 9 8 7 6 32% 33% 35% 43% 38% 24% 23% NL DU VK Anders Ik koop er niets voor in de plaats Ik koop in plaats van sinaasappelen een ander product in dezelfde winkel Ik koop sinaasappelen in een andere winkel Het verschilt per consument welke actie er genomen wordt bij een slechte kwaliteit van de sinaasappelen. In Nederland koopt het grootste deel er niets voor in de plaats, terwijl de Britse consument er een ander product voor koopt. De Duitse consument gaat echter naar een andere winkel om sinaasappelen te kopen. 3.6 Consumptie en bereiding De sinaasappel wordt op verschillende manieren behandeld. Welke behandelingen voert u meestal uit met de sinaasappel? 10 9 8 9 85% 81% 7 6 NL 33% 33% 26% DU VK Schillen Snijden/ verdelen 13% 4% 4% 16% 11% 7% 1% 3% Anders Wassen Geen handelingen Sinaasappelen worden vooral geschild/gepeld. De Nederlandse consument geeft bij anders aan dat zij de sinaasappel persen. 24 Productschap Tuinbouw

Op welke momenten eet u meestal sinaasappelen? Tussendoor in de avond 48% Avondeten 8% 16% Tussendoor in de middag 55% 53% 58% VK Lunch Tussendoor in de ochtend 7% 14% 32% 27% 25% DU NL Ontbijt 17% 17% 18% 6 7 Sinaasappelen worden voornamelijk tussendoor gegeten en het meest tussendoor in de middag. Als ze bij het eten worden gegeten, dan is dat vooral bij het ontbijt. Waar bewaart u sinaasappelen? 10 9 2% 1% 1% 6% 5% 2% 2% 8 7 6 64% 77% 85% 26% 21% 7% NL DU VK Anders In de kelder In de schuur Op de fruitschaal In de koelkast Sinaasappelen worden het meest op de fruitschaal bewaard, vooral in Duitsland. Na de fruitschaal is de koelkast de meest gebruikte bewaarplek. 25 Productschap Tuinbouw 25

3.7 Informatiebehoefte en consumptieverhoging Missen consumenten informatie bij de aankoop van sinaasappelen en zijn er acties mogelijk om de consumptie van sinaasappelen te verhogen? Aan welke informatie heeft u behoefte bij de aankoop van sinaasappelen? Ik heb geen behoefte aan informatie Informatie over de smaak Land van herkomst THT datum (houdbaarheidsdatum) Gezondheidsaspecten Voedingswaarden Gebruiksmogelijkheden Informatie over de teler van het product Het vezelgehalte Anders 6 7 VK DU NL Vooral de Nederlandse en Britse consument hebben geen behoefte aan informatie bij de aankoop. De Duitse consument zou graag meer willen weten over het land van herkomst en over de teler. Welke acties zijn geschikt om u meer sinaasappelen te laten kopen? NL DU VK Aanbiedingen worden het meest genoemd als mogelijke acties om de consumptie van sinaasappelen te verhogen. 26 Productschap Tuinbouw

27 Productschap Tuinbouw 27

Productschap Tuinbouw Adres Louis Pasteurlaan 6 Postbus 280, 2700 AG Zoetermeer Telefoon 079 347 07 07 Fax 079 347 04 04 Internet www.tuinbouw.nl e-mail info@tuinbouw.nl