Rol van de groentespeciaalzaak

Transcriptie

1 Rol van de groentespeciaalzaak Analyse van de huishoudelijke aankoop van groenten en fruit bij de groentespeciaalzaak PT Maart Anne Marie Borgdorff Productschap Tuinbouw, Markt & Innovatie

2

3 Rol van de groentespeciaalzaak Analyse van de huishoudelijke aankoop van groenten en fruit bij de groentespeciaalzaak Auteur Anne Marie Borgdorff Functie Projectleider marktonderzoek Telefoon (+31) Productschap Tuinbouw, Postbus 280, 2700 AG Zoetermeer Telefoon internet Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze dan ook zonder toestemming van de uitgever of auteur. 1

4 2 Productschap Tuinbouw

5 Inhoudsopgave Samenvatting 5 1 Inleiding 7 2 Verse groente algemeen 9 3 Vers fruit algemeen 11 4 Aandelen aankoopkanalen Aandelen van groente bij de diverse aankoopkanalen Aandelen van fruit bij de diverse aankoopkanalen 13 5 Groente bij de groentespeciaalzaak 15 6 Vers fruit bij de groentespeciaalzaak 17 3 Productschap Tuinbouw 3

6 4 Productschap Tuinbouw

7 Samenvatting In dit rapport wordt een overzicht gegeven van de huishoudelijke aankopen van groenten en fruit, waarbij specifiek is gekeken naar de groentespeciaalzaak. De cijfers die in het rapport opgenomen zijn, zijn gebaseerd op cijfers van het consumentenpanel GfK. Een Nederlands huishouden kocht in kilo verse groente voor huishoudelijke consumptie. Hiervan werd bijna 3 kilo gekocht bij de groentespeciaalzaak. Daarnaast kocht een Nederlands huishouden ruim 98 kilo aan vers fruit. Van deze 98 kilo werd zo n 5 kilo fruit gekocht bij de groentespeciaalzaak. Fruit wordt meer bij groentespeciaalzaak gekocht dan groente De supermarkt is met 87,4% het grootste aankoopkanaal voor verse groenten. De markt komt op de tweede plaats met een marktaandeel van 4,8%, gevolgd door de groentespeciaalzaak met 4,1% marktaandeel. In vergelijking met 2005 zien we dat de groentespeciaalzaak terrein verliest. In 2005 was het marktaandeel van de groentemannen 4,9%. De marktaandelen van de aankoopkanalen voor fruit liggen iets anders dan voor groente. Zo is het marktaandeel van de supermarkt voor fruit een stuk kleiner met 80,4%. De groentespeciaalzaak had in 2009 een marktaandeel van 5,7% tegen 6,2% in Voor het kopen van verse groente ging ruim een kwart van de Nederlandse huishoudens (25,9%) in 2009 wel eens naar de groentespeciaalzaak. Voor de huishoudelijke aankoop van fruit kwam 27% wel eens bij de groenteman. In 2005 lag het percentage huishoudens dat wel eens groente en fruit bij de groentespeciaalzaak kocht nog op 29%. Groentespeciaalzaak sterk in asperges en aardbeien De Nederlandse consument gaat voor een paar producten speciaal naar de groenteman. Zo is het marktaandeel voor asperges en aardbeien veel hoger dan het gemiddelde marktaandeel van de groentespeciaalzaak. In 2009 vond tien procent van de huishoudelijke aankopen van asperges bij de groenteman plaats. Ook aardbeien worden veel bij de groentespeciaalzaak gekocht. In 2009 hadden ze een marktaandeel van 9,3% in de totale aardbeienverkoop. De consument gaat speciaal voor deze producten dus graag naar de groenteman. Prijzen liggen gemiddeld iets hoger bij de groentespeciaalzaak De prijzen voor verse groente liggen bij de groentespeciaalzaak iets hoger dan gemiddeld. Zo betaalde de consument in 2::8 bij de groentespeciaalzaak 2,44 voor een kilo verse groente tegen een gemiddelde prijs van 2,27 per kg. Per product verschillen de gemiddelde prijzen. Voor een kg paprika was de consument in 2::8 bij de groenteman gemiddeld goedkoper uit ( 2,96) dan de gemiddelde consumentenprijs ( 3,;:). Ook de ijsberg- en kropsla waren bij de groentespeciaalzaak goedkoper dan de gemiddelde prijs. Voor komkommer moest men bij de groenteman net weer iets meer neertellen. Ook tomaten waren duurder dan de gemiddelde prijs. Voor vers fruit betaalde de consument 2,:9 per kg tegen een gemiddelde prijs van ;,66 per kg. Productschap Tuinbouw 5

8 6 Productschap Tuinbouw

9 1 Inleiding In dit rapport wordt een overzicht gegeven van de huishoudelijke aankopen van groente en fruit, daarbij ook specifiek gekeken naar de groentespeciaalzaak. De cijfers zijn gebaseerd op cijfers van het consumentenpanel van GfK. Niet voor alle producten zijn deze cijfers op het niveau van de groentespeciaalzaak bekend. De producten waar de cijfers beschikbaar van zijn, zijn meegenomen in de diverse tabellen. Het rapport is als volgt ingedeeld: 1. Inleiding 2. Huishoudelijke aankopen van groente algemeen 3. Huishoudelijke aankopen van fruit algemeen 4. Marktaandelen van de diverse aankoopkanalen 5. Verse groente bij de groentespeciaalzaak o Percentage kopende huishoudens, per product (groente) o Gekocht volume in kg, per product (groente) o Gemiddelde prijs per kg, per product (groente) o Bestedingen in, per product (groente) 6. Vers fruit bij de groentespeciaalzaak o Percentage kopende huishoudens, per product (fruit) o Gekocht volume in kg, per product (fruit) o Gemiddelde prijs per kg, per product (fruit) o Bestedingen in, per product (fruit) 7. Verhoudingen groente en fruit producten binnen de groentespeciaalzaak Productschap Tuinbouw 7

10 8 Productschap Tuinbouw

11 2 Verse groente algemeen Een Nederlands huishouden kocht in 2009 ruim 74 kilo verse groente voor huishoudelijke consumptie. Dit is 2,5 kilo meer dan in De tomaat is het meest gekocht en is goed voor 10% van de totale aankoop van verse groente. Top-10 Huishoudelijke aankopen van verse groenten per huishoudens, in kilo Product Tomaten 6,9 6,6 6,6 7,1 2 Komkommers 5,9 5,9 5,9 5,8 3 Ui 6,0 5,7 5,8 5,9 4 Bloemkool 4,7 5,4 5,3 5,3 5 Sla (incl. gemengd) 5,0 5,0 4,6 4,7 6 Witlof 4,1 4,0 4,2 4,2 7 Sperziebonen 2,8 2,8 2,9 3,0 8 Broccoli 2,8 2,8 2,8 3,1 9 Paprika 2,6 2,4 2,6 2,9 10 Roerbak-/wok-/stoofgroente 2,1 2,6 2,6 2,9 Verse groenten 73,3 73,2 72,4 74,0 Verse groente was in 2009 iets goedkoper dan in De totale bestedingen aan groenten stegen net als het volume, maar in verhouding daalde de gemiddelde prijs van 2,36 naar 2,32 per kg. Top-10 Huishoudelijke aankopen van verse groenten per huishoudens, in Product Sla (incl. gemengd) 19,10 19,32 18,49 18,65 2 Tomaten 15,99 16,52 17,41 17,54 3 Roerbak-/wok-/stoofgroente 8,02 10,22 10,16 11,46 4 Komkommers 10,07 10,04 9,59 9,00 5 Paprika 8,79 9,38 9,40 9,04 6 Witte champignons 7,61 7,41 7,56 7,72 7 Sperziebonen 7,51 7,81 7,50 7,59 8 Witlof 7,28 7,32 6,92 6,67 9 Bloemkool 6,83 7,42 6,71 6,47 10 Uien 6,12 6,66 6,31 6,11 Verse groenten 169,61 173,35 171,07 172,14 Productschap Tuinbouw 9

12 10 Productschap Tuinbouw

13 3 Vers fruit algemeen Een Nederlands huishouden kocht in 2009 ruim 89 kilo vers fruit voor huishoudelijke consumptie. Dit was vrijwel evenveel als in De appel is met 22 kilo goed voor een kwart van de totale aankoop van vers fruit. De aankoop van appel bleef in 2009 stabiel opzichte van het voorgaande jaar, terwijl de consument minder sinaasappelen, bananen en mandarijnen kocht. De huishoudelijke aankoop van aardbei steeg met 22 procent tot 2,8 kilo in Huishoudelijke aankoop in kilo per huishouden van vers fruit in Nederland Product Appelen 23,4 23,9 22,2 22,3 2 Sinaasappelen 20,6 20,4 18,4 17,4 3 Bananen 15,5 15,3 14,7 13,7 4 Mandarijnen 9,0 8,4 7,8 7,4 5 Peren 5,2 5,8 5,2 5,1 6 Druiven 3,5 3,2 3,4 3,6 7 Kiwi's 2,7 3,2 3,3 3,4 8 Meloenen 3,4 3,1 3,1 3,3 9 Aardbeien 2,5 2,5 2,3 2,8 10 Nectarines 1,9 1,6 1,5 2,1 Totaal 95,9 95,6 89,6 89,1 Vers fruit was in 2::8 iets goedkoper dan in 2::9. Zo daalde de besteding van ;54 in 2::9 naar ;49 per huishouden in 2009, terwijl het gekochte volume stabiel bleef. De besteding aan appels daalde van de top-10 aankopen vers fruit het hardste, namelijk met 11 procent. Huishoudelijke besteding per huishouden in /kilo aan vers fruit in Nederland Product Appelen 28,31 29,57 31,01 27,68 2 Sinaasappelen 23,37 23,28 22,02 20,02 3 Bananen 21,00 20,76 20,70 19,96 4 Mandarijnen 14,13 14,13 14,33 13,68 5 Aardbeien 8,90 9,81 10,10 11,57 6 Druiven 9,70 9,60 10,34 10,66 7 Kiwi's 7,09 8,12 9,23 8,88 8 Peren 6,81 6,92 8,15 7,34 9 Meloenen 4,72 3,96 4,02 3,86 10 Nectarines 3,59 2,89 3,26 3,51 Totaal fruit 147,50 149,03 153,89 147,94 Productschap Tuinbouw 11

14

15 4 Aandelen aankoopkanalen 4.1 Aandelen van groente bij de diverse aankoopkanalen De supermarkt is met 87,4% het grootste aankoopkanaal voor verse groenten. De markt komt op de tweede plaats met een marktaandeel van 4,8%, gevolgd door de versspeciaalzaak met 4,1% marktaandeel. In vergelijking met 2005 zien we dat de versspeciaalzaak terrein verliest. In 2005 was het marktaandeel voor groente 4,9%. 4,1% Aankoopkanalen voor verse groente 4,8% 3,7% Supermarkt Versspeciaalzaken Markt Overig 87,4% 4.2 Aandelen van fruit bij de diverse aankoopkanalen De marktaandelen van de aankoopkanalen voor fruit liggen iets anders dan voor groente. Zo is het marktaandeel van de supermarkt voor fruit een stuk kleiner met 80,4%. De versspeciaalzaak had in 2009 een marktaandeel van 5,7% tegen 6,2% in Aankoopkanalen voor vers fruit 4,7% 9,1% 5,7% 80,4% Supermarkt Versspeciaalzaken Markt Overig Productschap Tuinbouw 13

16

17 5 Groente bij de groentespeciaalzaak In tabel 5.1 staat een overzicht van het percentage kopende huishoudens voor een aantal soorten groente. Het blijkt dat het percentage huishoudens dat groente bij de groentespeciaalzaak koopt terugloopt. In 2005 was dit nog 28,9%, maar dat is verder gedaald naar 25,9% in Alleen aubergines en asperges zijn door meer huishoudens bij de groentespeciaalzaak gekocht vorig jaar. Tabel 5.1 Percentage kopende huishoudens per product voor groente, in % Totaal verse groente 44,1 35,7 28,9 25,9 Tomaten 18,9 13,8 10,2 8,5 Komkommers 17,8 13,2 8,4 7,5 Paprika 11,2 8,5 6,2 4,8 Aubergines 1,0 0,9 0,7 0,9 Bloemkool 19,4 14,2 10,2 7,7 Witlof 16,3 12,8 8,6 6,2 Broccoli 9,5 6,3 4,0 3,4 Prei 13,3 9,4 6,8 5,0 Witte champignons 10,8 7,8 5,3 4,0 IJsbergsla 9,2 6,2 3,8 2,9 Kropsla 12,9 8,7 6,1 3,9 Spruiten 12,6 9,3 6,4 4,6 Asperges 3,8 3,3 2,6 3,4 Radijs 4,3 2,5 1,6 1,6 Het totaal verkochte volume van verse groenten daalt naar ruim kg in Dit is een daling van 15% ten opzichte van Uit tabel 5.2 is ook duidelijk welke producten het goed doen bij de versspeciaalzaak. Zo zitten de aubergines, asperges en radijs flink in de lift. Tabel 5.2 Totaal gekocht volume groente in kg (*1.000) per product % verandering ( 05 tov 09) Totaal verse groente ,3% Tomaten ,0% Komkommers ,4% Paprika ,8% Aubergines ,7% Bloemkool ,4% Witlof ,6% Broccoli ,5% Prei ,0% Witte champignons ,8% IJsbergsla ,1% Kropsla ,4% Spruiten ,5% Asperges ,4% Radijs ,5% Productschap Tuinbouw 15

18 De meeste prijzen van de producten zijn in 2009 gestegen ten opzichte van Vooral de prijzen van tomaten, prei en asperges zijn flink gestegen. Tabel 5.3 Gemiddelde prijs per kilo groente, in, per product % verandering ( 05 tov 09) Totaal verse groente 1,70 2,10 2,14 2, ,0% Tomaten 1,73 2,35 2,12 2, ,5% Komkommers 1,26 1,47 1,69 1,67-1,2% Paprika 2,64 2,96 2,75 2,86 +4,0% Aubergines 2,60 2,86 2,42 2,82 +16,5% Bloemkool 1,15 1,45 1,42 1,50 +5,6% Witlof 1,77 1,74 1,63 1,78 +9,2% Broccoli 1,90 2,36 2,48 2,41-2,8% Prei 1,15 1,32 1,22 1,70 +39,3% Witte champignons 3,22 3,46 3,43 3,47 +1,2% IJsbergsla 1,63 1,82 2,16 1,89-12,5% Kropsla 1,66 1,96 2,46 2,10-14,6% Spruiten 1,36 1,65 1,48 1,85 +25,0% Asperges 4,81 5,68 4,48 5,86 +30,8% Radijs 2,49 2,67 3,16 3,26 +3,1% Ook uit de tabel met bestedingen blijkt dat producten als aubergine, asperges en radijs het goed doen bij de groentespeciaalzaak. Tabel 5.4 Bestedingen, in (*1.000) voor groente, per product % verandering ( 05 tov 09) Totaal verse groente ,3% Tomaten ,1% Komkommers ,2% Paprika ,4% Aubergines ,1% Bloemkool ,3% Witlof ,4% Broccoli ,3% Prei ,1% Witte champignons ,1% IJsbergsla ,4% Kropsla ,0% Spruiten ,5% Asperges ,7% Radijs ,6% 16 Productschap Tuinbouw

19 6 Vers fruit bij de groentespeciaalzaak Fruit wordt door meer huishoudens bij de groentespeciaalzaak gekocht dan verse groente (27,1% tegen 25,9%). Ook bij fruit zien we teruglopende percentages voor de producten die bij de groentespeciaalzaak gekocht worden. Alleen aardbeien blijft stabiel ten opzichte van Tabel 6.1 Percentage kopende huishoudens per product voor fruit, in % Totaal vers fruit 43,7 34,8 29,0 27,1 Bananen 18,4 14,7 10,4 9,6 Peren 14,0 11,5 9,0 7,2 Aardbeien 16,8 13,7 11,6 11,5 Appelen 25,4 20,1 15,7 13,0 De volumedaling bij vers fruit is kleiner dan bij groente. Het verkocht volume voor vers fruit daalde in 2009 met bijna 11% in vergelijking met Alleen de aardbeien zitten in de lift, het gekochte volume steeg met 12% ten opzichte van Tabel 6.2 Totaal gekocht volume fruit in kg (*1.000) per product (fruit) % verandering ( 05 tov 09) Totaal vers fruit ,9% Bananen ,1% Peren ,7% Aardbeien ,1% Appelen ,1% Vrijwel alle producten die in tabel 6.3 genoemd worden stegen in prijs. Alleen de bananen zijn gedaald in prijs. Gemiddeld steeg de prijs van vers fruit met bijna 2:% tot 2,:9 per kg. Tabel 6.3 Gemiddelde prijs per kilo van fruit, in, per product % verandering ( 05 tov 09) Totaal vers fruit 1,40 1,74 1,74 2,08 +19,5% Bananen 1,40 1,65 1,71 1,61-5,8% Peren 1,20 1,36 1,15 1,65 +43,5% Aardbeien 3,91 4,32 3,78 4,29 +13,5% Appelen 0,93 1,26 1,14 1,37 +20,2% Productschap Tuinbouw 17

20 De bestedingen per huishouden laten een positiever beeld zien dan de wijzigingen in volume. Dit kan verklaard worden door de toenames van de gemiddelde prijzen. Tabel 6.4 Bestedingen, in (*1.000) voor fruit, per product % verandering ( 05 tov 09) Totaal vers fruit ,4% Bananen ,2% Peren ,7% Aardbeien ,1% Appelen ,0% 18 Productschap Tuinbouw

21 7 Verhoudingen binnen segmenten Het totale gekochte volume aan groente en fruit bij de groentespeciaalzaak is bijna 59 miljoen kg. In onderstaande figuur staan de verhoudingen van groente en fruit weergegeven. Aandelen groente en fruit binnen totaal volume van de groentespeciaalzaak 63,6% 36,4% Groenten (gekochte kg's) Fruit (gekochte kg's) Het figuur laat zien dat fruit een groter volumeaandeel heeft dan groente bij de groentespeciaalzaak. Van het totaal aantal gekochte kilogrammen bij de groentespeciaalzaak bestaat ruim 36% uit groente. Voorbewerkt fruit is slechts een klein onderdeel van het totale volume aan fruit en bedraagt 0,5%. Voorbewerkte groente is een stuk groter en bedraagt 10,9% van het totale volume van de gekochte kilo s groente. Productschap Tuinbouw 19

22 Productschap Tuinbouw Adres Louis Pasteurlaan 6 Postbus 280, 2700 AG Zoetermeer Telefoon Fax Internet info@tuinbouw.nl