Sporttraining wetenschappelijk benaderd Jan Bourgois Vakgroep Bewegings- en Sportwetenschappen, UGent Centrum voor Sportgeneeskunde, UZ Gent (Para) Medische begeleiding (Top)Sport(technisch) coördinator Atleet/Team Fysiologische ondersteuning Psychologische begeleiding Trainer(s) Biomechanische begeleiding Sociale begeleiding Voedingsbegeleiding Sporttraining wetenschappelijk benaderd 1
Het systematisch en doelgericht activeren van het organisme met als doelstelling het prestatievermogen te verbeteren door morfologische (structurele) en functionele aanpassingen Training wetenschappelijk gedefinieerd Verleden, heden en toekomst! Wetenschappelijke benadering in de praktijk! Sporttraining wetenschappelijk benaderd 2
Gostä Olander Zweedse Fartlek Training = Pragmatische aanpak tss WO I & WO II Lauri Pihkala & Paavo Nurmi Heuveltraining & HIIT (6 x 60s/400m) Training = Pragmatische aanpak tss WO I & WO II 3
Toni Nett & Emil Zátopek 60-100 x 400m op anaërobe drempel (90-120s recup) Training = Pragmatische aanpak tss WO I & WO II Maar ook De Freiburger intervaltraining Gershler en Dr. Reindell USA: zoektocht nieuwe trainingsvormen - Krachttraining - Algemene conditietraining op het droge voor zwemmers -.. Training = Pragmatische aanpak tss WO I & WO II 4
Onder impuls van Oostbloklanden Een meer wetenschappelijke benadering van training - Prikkel-intensiteit - Mechanisme trainingsaanpassing - Inspanning-recuperatie bij intervaltraining -. Maar ook E. Van Aken & Waldnieler uithoudingstraining A. Lydiard & P. Snell (opbouw aëroob - anaëroob) R. Clark (volume en frequentie: tot 3x trainen/dag) Training Vorm en functie 1945 tot begin jaren 1970 Training Vorm en functie 1945 tot begin jaren 1970 5
Kracht - Trainingsmethoden - Plannen - Periodiseren Lenigheid Coördinatie Snelheid Snelheiduithouding Uithouding Trainingsleer WO I tot begin jaren 1970 Inspanningsfysiologie = Technieken ontwikkelen om te meten Subjectieve ervaringen atleten experimenteel bestuderen Trainingsleer WO I tot begin jaren 1970 6
Intrede biochemie en sportfysiologie Training wetenschappelijk benaderd 2 de helft jaren 1970. Training wetenschappelijk benaderd 2 de helft jaren 1970. 7
Acute aanpassing Chronische aanpassing Training wetenschappelijk benaderd 2 de helft jaren 1970. - PRESTATIEDIAGNOSTIEK - TRAININGSSTURING Training wetenschappelijk benaderd 2 de helft jaren 1970. 8
Intrede van de moleculaire biologie Training wetenschappelijk benaderd 21 ste eeuw -. Gene expressie Signaal Gen Verstoring homeostase DNA Signaal transductie Gen kopie Transcript mrna Translatie en samenstelling Eiwit Structurele - functionele aanpassingen Training wetenschappelijk benaderd 21 ste eeuw -. 9
Micro-aanpassingen op moleculair niveau (Flück, 2006) Training wetenschappelijk benaderd 21 ste eeuw -. Training wetenschappelijk benaderd 21 ste eeuw -. 10
Wetenschap Trainingsleer Sporttraining wetenschappelijk benaderd Verleden, heden en toekomst Wetenschappelijke benadering in de praktijk Sporttraining wetenschappelijk benaderd 11
Whitbread Round the World race 1981-1982 Sporttraining wetenschappelijk benaderd Sporttraining wetenschappelijk benaderd 12
Internationale Regatta Amsterdam (NL) Finale 4- Hollandbeker Sporttraining wetenschappelijk benaderd Sporttraining wetenschappelijk benaderd 13
Roeien wetenschappelijk benaderd Bourgois J., Claessens A.L., Vrijens J., Philippaerts R., Van Renterghem B., Thomis M., Janssens M., Loos R., Lefevre J., Anthropometric characteristics of elite male junior rowers. Br. J. Sports Med., 34: 213-217, 2000 Bourgois J., Vrijens J., Lefevre J., Janssens M., Phillipaerts R., Van Renterghem B., Thomis M., Loos R., Claessens A.L., Anthropometric characteristics of elite female junior rowers. Journal of Sports Sciences. 19: 195-202, 2001 Claessens A.L., Bourgois J., Pintens K., Lefevre J., Van Renterghem B., Phillipaerts R., Loss R., Janssens M., Thomis M., Vrijens J. Body composition of elite female junior rowers in relation to competition level, rowing style, and boat type. Humanbiologia Budapestinesis, 27: 159-165, 2002 Claessens Bourgois J., Beunen G., Philippaerts R., Thomis M., Lefevre J., Loos R., Vrijens J. Age at menarche and its relation with physique, competition level, and boat category in elite junior rowers. Annals of Human Biology, 2: 148 159, 2003 Claessens A.L., Bourgois J., Van Aken K., Van der Auwera R., Philippaerts R., Thomis M., Vrijens J., Loos R., Lefevre J. Body proportions of elite male junior rowers in relation to competition level, rowing style and boat type. Kinesiology, 37 (2): 123 132, 2005 Claessens AL., Bourgois J., Seps B., Lefevre J., Philippaerts R., Loos R., Thomis M., Vrijens J. Body composition and somatotype characteristics of elite junior rowers in relation to competition level, rowing style and boat type. In: Tóth GA. (Ed.), Auxology, Savaria University Press, Szombathely, Hungary; 109 116, 2005 Roeien wetenschappelijk benaderd 14
Bourgois J., Vrijens J., Metabolic and cardiorespiratory responses during prolonged exercise tests on the rowing ergometer at power outputs corresponding to two anaerobic threshold concepts in young oarsmen, Eur. J. Appl. Phys., vol. 77, nr. 1-2, 164-169, 1998 Bourgois J., Vrijens J., The Conconi test: a controversial concept for the determination of the anaerobic threshold in young rowers, Int. J. Sports Med., 19: 553-559, 1998 Bourgois J., Vrijens J., Growth, maturation and development: consequences for a long-term build-up training programme in rowing. In: W. Fritsch (Hrsg.): Rudern-Entwickeln, Kooperieren, Vermitteln, Berichtsband zum 4. Konstanzer Rudersymposium 1999, Sindelfingen, Sportverlag, Schmidt & Dreisilker GmbH, 71-84, 2001 Baguet A., Bourgois J., Vanhee L., Achten E., Derave W. Important role of muscle carnosine in rowing. Journal of Applied Physiology, 109: 1096-1101, 2010 Bourgois, J., Steyaert A., Boone J. Physiological and anthropometric progression in an international oarsmen: a 15 year case study. International Journal of Sports Physiology and Performance, 2013 In press (Accepted for publication - September 16 th, 2013) Roeien wetenschappelijk benaderd Bourgois, J., Steyaert A., Boone J. Physiological and anthropometric progression in an international oarsmen: a 15 year case study. International Journal of Sports Physiology and Performance, 2013 In press (Accepted for publication - September 16 th, 2013) Roeien wetenschappelijk benaderd 15
Age (years) Weeks/year (n) Sessions/week (n) Hours/week (hrs) Hours/year (n) Roeien wetenschappelijk benaderd General/specifi c (%-%) Rowing (km/year) 10 45 2 3 3 135 60-40 - 11 45 3 3 4 160 60-40 - 12 45 3 4 4 180 60-40 400 13 45 3 4 4 5 210 60-40 600 14 45 4 5 6 250 60-40 800 15 45 5 6 7 9 350 60-40 1300 16 45 6 7 10 11 450 60-40 1750 17 45 7 9 12 13 580 55-45 2500-3000 18 45 9 1O 14 15 650 50-50 3000-3500 19 48 9 10 15 16 750 47-53 4500 20 48 10 11 16 18 850 47-53 5000-5500 21 48 11 12 18 20 900 45-55 5500-6000 22 25 48 12 15 20 25 950 45-55 >6000 > 26 48 > 15 20-30 > 1000 45-55 >6000 (Bourgois & Vrijens, 1988 & 2001) [La] (mmol/l) 16 14 12 10 8 6 4 2 November 03 July 04 200 250 300 350 400 450 500 550 Roeiergometer Power Output (Watt) Roeien wetenschappelijk benaderd (Bourgois J, 2005) 16
HR (beats/min) Single scull 1x [La] (mmol/l) 190 160 130 SR 18 REC SR 20 REC SR 22 REC 8.0 6.0 4.0 100 WU 2.0 70 0 30 60 90 Time (minutes) Roeien wetenschappelijk benaderd 0.0 (Bourgois J, 2005) Junior (1998-1999) Senior (2003-2004) Training weeks (n) 45 48 Sessions/week (n) 9 12.5 Volume/week (hours) 11.3 17.2 Duration/session (min) 75 82.5 General vs. Specific Total rowing volume (km) General conditioning (%) 9.1 15.4 Resistance training (%) 25.5 23.4 Specific rowing training (%) 65.4 61.2 4371 6091 Zone I =[La] < 2.0 (%) 92.8 93.1 Volume distribution Zone II =[La]2.0 4.0) (%) 5.2 2.3 Zone III =[La] 4.0 8.0 (%) 1.0 1.7 Zone IV =[La] > 8.0 (%) 1.0 2.9 Roeien wetenschappelijk benaderd (Bourgois J, 2005) 17
(Seiler S, 2010) Roeien wetenschappelijk benaderd Roeien wetenschappelijk benaderd (Bourgois et al., 2013) 18
Basketbal wetenschappelijk benaderd Basketbal wetenschappelijk benaderd 19
IJSPP In Press Morphological and Physiological Profile of Elite Basketball Players in the Belgian Competition Section: Original Investigation Authors: Jan Boone1,2, Jan Bourgois1,2 Affiliations: 1Department of Movement and Sport Sciences, Ghent University, Ghent, Belgium. 2Center of Sports Medicine, Ghent University Hospital, Ghent, Belgium. Acceptance Date: March 1, 2013 Basketbal wetenschappelijk benaderd Conditionele voorbereiding Basketbal wetenschappelijk benaderd 20
Basketbal wetenschappelijk benaderd (Laursen, 2010) Olympisch zeilen wetenschappelijk benaderd 21
Transfer? Droogtraining Watersport? Olympisch zeilen wetenschappelijk benaderd Olympisch zeilen wetenschappelijk benaderd (Callewaert et al., 2013) 22
Olympisch zeilen wetenschappelijk benaderd (Callewaert et al., 2013) Olympisch zeilen wetenschappelijk benaderd (Callewaert et al., 2013) 23
Olympisch zeilen wetenschappelijk benaderd (Callewaert et al., 2013) Callewaert M., Boone J., Celie B., De Clercq D., Bourgois J. Quadriceps muscle fatigue in trained and untrained boys. International Journal of Sports Medicine, Section Physiology and Biochemistry, 34: 14 20, 2013 Callewaert M., Boone J., Celie B., De Clercq D., Bourgois J. Quadriceps oxygenation and neuromuscular responses to a sailing simulation in prepubertals. Pediatric Exercise Sciences, 2013 - In press 2013 Jun 29 [Epub ahead of print] PMID: 24018866 [PubMed - as supplied by publisher] Margot Callewaert, Stefan Geerts, Evert Lataire, Jan Boone, Marc Vantorre, Jan Bourgois. Development of an Upwind Sailing Ergometer. International Journal of Sports Physiology and Performance. 2013 In press (Accepted for publication - March 07 h, 2013) M. Callewaert, J. Boone, B. Celie, D. De Clercq, J. Bourgois. Indicators of sailing performance in dinghy sailing. European Journal of Sport Science. 2013 (Submitted for publication) Margot Callewaert, Jan Boone, Bert Celie, Dirk De Clercq, Marc Vantorre and Jan Bourgois. Cardiorespiratory, Metabolic and Muscular Responses to Upwind Laser Sailingand Physiological Determinants of Performance. British Journal of Sports Medicine. 2013 (In preparation to submit) Bourgois J, Boone J, Callewaert M, Tipton M, Tallir I. Biomechanical and physiological demands of kitesurfing and epidemiology of injury among kitesurfers. Sports Medicine, 2013 In press (Accepted for publication September 17 th, 2013) Olympisch zeilen wetenschappelijk benaderd 24
Fysiologische profiel van de wedstrijd (in relatie tot biomechanisch profiel) Fysiologische profiel van de atleet Doelstellingen Planning Trainingsmethodiek (trainingsmethoden, periodiseren & taper) Sporttraining wetenschappelijk benaderd Sport is not science, it is an art. But science can help to improve sports performance. Sporttraining wetenschappelijk benaderd 25
Sporttraining wetenschappelijk benaderd In fact, everything we know is only some kind of approximation, because we know that we do not know all laws as yet. Therefore things must be learned only to be unlearned again or, more likely, to be corrected. Experiment is the sole judge of scientific truth. (Richard Feyman, Lectures in Physics) Sporttraining wetenschappelijk benaderd 26