Instituut voor de Gebouwde Omgeving Samenwerking Opleidingen en Werkveld Samenwerkingsovereenkomst Facilicom Services Group en de Hogeschool Rotterdam, Instituut voor de gebouwde omgeving
Partijen, 1) Hogeschool Rotterdam, vertegenwoordigd door de heer W. van den Brink, directeur Instituut voor de Gebouwde Omgeving, G.J. de Jonghweg 4-6, 3015 GG Rotterdam, verder te noemen de Hogeschool 2) Facilicom Services Group, vertegenwoordigd door, de heer G. van der Laar, concerndirecteur Facilitaire Bedrijven Nederland, Karel Doormanweg 4, 3115 JD Schiedam, verder te noemen Facilicom Overwegende: Dat beide partijen het belang van kenniscirculatie zien en willen uitdragen Dat de opleiding Facility Management in de ontwikkeling van haar nieuwe curriculum meer dan voorheen externe partijen wil betrekken bij de ontwikkeling en uitvoering van het onderwijs Dat de opleiding Bouwkunde in samenwerking nadrukkelijk op zoek is naar passende stageopdrachten voor met name derdejaarsstudenten en voor vierdejaarsstudenten onderzoeksopdrachten zoekt bij Breijer BV. dat Facilicom een bijdrage wil leveren aan de professionalisering van de beroepspraktijk en het opleiden van studenten die kennis en vaardigheden ontwikkelen die aansluiten bij de hedendaagse en toekomstige beroepspraktijk; dat beide partijen werken aan kennisuitbreiding en profilering op het gebied van hospitality, BIM (Building Information Modelling), serviceconcepten, inkoop- en verkoop, strategische huisvesting en dienstverleningsconcepten in de zorg. dat de Hogeschool middels het Instituut voor Gebouwde Omgeving (verder IGO),de opleidingen FM en Bouwkunde in het bijzonder, studenten wil opleiden die specifieke kennis en vaardigheden verkrijgen op het gebied van Facility Management en Bouwkunde dat de Hogeschool in het kader van het Rotterdams Onderwijsmodel (ROM) haar onderwijs koppelt aan de praktijk door studenten te laten werken in en met reële beroepssituaties gedurende alle jaren van hun studie. De wens is om deze praktijkopdrachten ook buiten IGO uit te zetten en hiervoor een coördinatiepunt te hebben. dat de Hogeschool door middel van een specifiek Honoursprogramma studenten de kansen biedt zich extra voor te bereiden op de innovatieve doelstellingen in de beroepspraktijk van facility management dat de Hogeschool door middel van het onderzoeksprogramma van het kenniscentra en de daarbij behorende lectoraten kansen ziet om onderzoeksactiviteiten te ontwikkelen en om bij te dragen in de ontwikkeling van de beroepspraktijk; dat partijen goede mogelijkheden zien om hun belangen in een samenwerking met betrekking tot onderwijs en onderzoek bijeen te brengen tot beider voordeel; dat partijen verwachten door een intensieve werkrelatie studenten te interesseren voor een toekomstige functie bij Facilicom Overtuiging van de samenwerking Beide partijen hebben de intentie om samen te werken en hebben de behoefte de samenwerkingsafspraken verder te ontwikkelen. Er is een wederzijds besef dat de samenwerkingsafspraken belangrijk genoeg zijn om ze nader te beschrijven en te formaliseren. Hierbij biedt de samenwerkingsovereenkomst een richting c.q. kader voor het soepel laten verlopen van de samenwerking. Het regelmatig evalueren van de overeenkomst en de naar aanleiding daarvan gemaakte afspraken is een belangrijke voorwaarde. Partijen hebben wederzijdse het besef profijt van elkaar te kunnen hebben door het verlenen van wederzijdse diensten waarbij een samenwerkingsovereenkomst bij de verdere ontwikkeling daarvan ondersteunend kan werken. De huidige ontwikkelingen in de samenleving en het kwaliteitsbeleid in het opleiding- en beroepenveld zijn gediend met een nauwere en formelere samenwerking. Terwijl een samenwerkingsovereenkomst voor beide partijen maar ook voor de buitenwacht een duidelijk en tastbaar bewijs is van de samenwerkingspraktijk tussen beide pagina 2 van 10
organisaties en de intenties tot nauwere samenwerking voor de toekomst. Hieraan willen de partijen dan ook actief uiting geven (op website, in publicaties en tijdens activiteiten in en buiten de Hogeschool) De doelen van de samenwerking Beide partijen hebben een aantal doelen, die zij met deze samenwerkingsovereenkomst willen bereiken: Een doel van de samenwerking om op inhoudelijke thema s gezamenlijk kennis te ontwikkelen en te delen en het onderwijs en onderzoek te richten op die gezamenlijk bepaalde thema s. een doel van de samenwerking is de beroepsgerichte kwaliteit van het onderwijs duurzaam te verhogen door studenten al tijdens de studie te laten werken met praktijkopdrachten van Facilicom, te laten werken bij Facilicom in kader van stage en afstudeeropdrachten en directe kennisoverdracht door deskundigen in het werkveld aan de studenten in diverse lessituaties; een doel van de samenwerking is om studenten te interesseren voor een toekomstige functie bij Facilicom door ze d.m.v. een stage, werkbezoek, gastcollege kennis te laten maken met de organisatie Contactpersonen van de HR en Facilicom Beide partijen benoemen één of meer contactpersoon. Bij de HR is dat de manager externe betrekkingen IGO, bij Facilicom is dat de directeur Marketing. De contactpersonen volgen de gemaakte afspraken en de in gang gezette processen, doen voorstellen voor nieuwe samenwerkingsinitiatieven en evalueren periodiek de in de overeenkomst beschreven activiteiten. Informatie Bij zowel Facilicom als de Hogeschool liggen informatiegegevens ter inzage die een goed beeld geven van het doel, het beleid, de werkwijzen en de concrete activiteiten van beider organisaties. Bij Facilicom betreft dit folders, relevante beleidsnotities en bestuursbesluiten. Bij de opleidingen betreft dit de meest recente opleidingswijzers, de meest recente stagehandleidingen en relevante beleidsnotities (o.a. over het Rotterdams Onderwijs Model en het Honoursprogramma) die betrekking hebben op de relatie onderwijs werkveld. Daarnaast wordt per jaar een concreet overzicht geboden van projectactiviteiten, eisen aan opdrachten, gewenste complexiteit van de opdracht, noodzakelijke begeleiding en tijdsinzet en planning voor aanleveren en uitvoering. De ontwikkeling van de opleidingen 1. Curriculum De opleiding FM willen het curriculum graag in goed overleg met Facilicom verder ontwikkelen. Hiertoe wordt overleg gevoerd in de werkveldcommissie en de curriculumcommissie. Minimaal 1 medewerker van Facilicom neemt zitting in de werkveldcommissie van de opleiding 2. Honoursprogramma Het honoursprogramma aan de Hogeschool Rotterdam is ontwikkeld voor studenten die meer verdieping en verbreding uit hun studie willen halen. Studenten ontwikkelen zich op een aantal extra competenties die voor de beroepspraktijk belangrijk zijn en waarmee een student zich onderscheid. Studenten aan het honourprogramma zetten zich extra in voor hun studie. De Facilitaire Dienst (FD) van de Hogeschool Rotterdam werkt mee aan het honoursprogramma van de opleiding Facility Management. De facilitaire dienst en Facilicom willen graag gezamenlijk een bijdrage leveren aan dit honoursprogramma door een rol te spelen in gezamenlijke opdrachten, supervisor van honoursstudenten en het kwalitatief goed inrichten van een leerwerkgemeenschap waarin studenten zich optimaal kunnen voorbereiden op de beroepspraktijk. pagina 3 van 10
3. Beroepsoriënterende fase (jaar 1 en 2) Facilicom maakt het mogelijk dat studenten kennis kunnen maken met de activiteiten van Facilicom, ondermeer door het bieden van mogelijkheden voor een bedrijfsbezoek, gastcolleges en het aanleveren van praktijkvragen voor het projectonderwijs. Tevens kan, waar inpasbaar, ruimte worden geboden voor de stage in het 1 e jaar (2 weken) en de stage in het 2 e (10 weken) voor studenten Facility Management. 4. Beroepsvormende fase ( jaar 3 stage, 24 ects) Facilicom spreekt de intentie uit om incidenteel stageplekken ter beschikking te stellen voor derdejaarsstudenten FM. Voor studenten bouwkunde is de intentie uitgesproken om het beschikbaar stellen van stageplaatsen met Breijer BV nader te onderzoeken. 5. Beroepsvormende fase (jaar 3 stage) Honoursprogramma Facilicom spreekt de intentie uit om, bij voldoende kwaliteit van studenten, per jaar 3 afstudeerplekken ter beschikking te stellen. 6. PI-projecten (4 ects) Facilicom spreekt de intentie uit om elk studiejaar1 praktijk-integratieprojectopdracht aan te leveren voor derdejaarsstudenten ten behoeve van praktijk integratieprojecten (verder PIprojecten genoemd). Op deze opdracht kunnen in ieder geval studenten FM en studenten Bouwkunde worden ingezet. 7. Afstudeerfase (afstudeerstage, 24 ects) Facilicom spreekt de intentie uit, om bij voldoende kwaliteit van studenten, per jaar 3 afstudeerplekken ter beschikking te stellen. Hierbij wordt de mogelijkheid verkend om in multidisciplinaire teams (van meerdere instituten van de Hogeschool Rotterdam) aan een afstudeeropdracht te werken. De mogelijkheden hiertoe zullen actief vanuit de Hogeschool Rotterdam worden gezocht en dit wordt betrokken in het coördinatieoverleg over de uitvoering van dit convenant. 8. Afstudeerfase (minor) De minor real estate en facility management (REFM) richt zich op de toekomstige vastgoedbeheerder die voor de opgave staat om vastgoed langdurig bruikbaar en exploitabel te laten zijn. In de minor wordt erkend dat bouwen en beheren geïntegreerde processen (moeten) zijn en dat een integrale benadering met diverse deskundigen noodzakelijk is. Zo krijg je gebouwen die een lange levensduur en gunstige exploitatie hebben. Voor deze minor wordt geconstateerd dat er voldoende aanleiding is om de samenwerking te verkennen. Wanneer Facilicom een opdracht heeft voor deze minor of wanneer de minorcoördinator mogelijkheid ziet voor betrokkenheid van Facilicom bij deze minor wordt hierover afgestemd voor november. Overige afspraken en activiteiten Kennisdeling en kennisuitwisseling De Hogeschool maakt het mogelijk dat medewerkers van Facilicom deel kunnen nemen aan modules van de opleiding FM in het 3 e en 4 e studiejaar. De Hogeschool biedt de ruimte aan medewerkers van Facilicom om deel te nemen aan een korte training voor stage- en praktijkbegeleiders van studenten. pagina 4 van 10
Het kenniscentrum Sustainable Solutions (en met name de lectoraten maatschappelijke vastgoed en innovatie bouwproces en duurzaamheid en sustainable energy) en Facilicom onderzoeken de mogelijkheid om gezamenlijk onderzoeksvragen aan te pakken en te formuleren. Om dit te bewerkstelligen vindt na ondertekening van het convenant overleg plaats tussen de betreffende lectoren en hoofddocenten en Facilicom om kennis uit te wisselen. Facilicom stelt zich beschikbaar voor concrete vragen van docenten op deskundigheidsgebieden van Facilicom. Facilicom biedt docenten van de Hogeschool Rotterdam de mogelijkheid om deel te nemen aan bijeenkomsten van het Kenniscentrum van Facilicom Inzet van wederzijdse deskundigheid (docent- en medewerkeruitwisseling) In het kader van het wederzijds gebruik maken van de aanwezige deskundigheid bij medewerkers van beider organisaties wordt het volgende vastgesteld. De contactpersonen van beide partijen zijn op de hoogte van deskundigheden van personeel dat de ambitie heeft deze deskundigheid in te zetten in het onderwijs óf in het werkveld. De contactpersonen bemiddelen in de afstemming van vraag en aanbod. Betrokkenheid bij PR activiteiten van de Hogeschool Rotterdam Facilicom is bereid om alumni van de Hogeschool Rotterdam die werkzaam zijn binnen Facilicom te vragen om deel te nemen aan PR activititeiten van de Hogeschool Rotterdam. Deze alumni participeren op basis van vrijwilligheid. Dit kan ondermeer worden ingevuld door het houden van presentaties en aanwezigheid tijdens open dagen en proefstudeerdagen. Facilicom mag hierbij gebruik maken van eigen reclame uitingen. Afstemming hierover vindt plaats door de contactpersonen. Begeleiding van stagiairs Stagiairs worden begeleid door ervaren beroepskrachten die ruime ervaring hebben binnen het domein. De Hogeschool draagt zorg voor het goedkeuren van stageplaatsen, het opstellen van stageovereenkomsten, het benoemen van stagedocenten en het houden van beoordelingsgesprekken. Facilicom is bij alle stages zelf verantwoordelijk voor de selectie door middel van sollicitatiegesprekken met de toekomstige stagiairs. Sponsoring Evenementen Facilicom is bereid om per jaar evenementen van de HR (en specifiek van de opleiding FM) te sponsoren. Hierover wordt steeds per situatie contact gezocht en worden afspraken vastgelegd. Evaluatie samenwerkingsovereenkomst De samenwerkingsovereenkomst wordt eenmaal per jaar op contactpersonenniveau geëvalueerd. Doel van deze bijeenkomst is de ontwikkelingen rond de afspraken periodiek te volgen en indien nodig tussentijdse bijstellingen te plegen. De continuïteit van het samenwerkingsproces wordt op deze wijze gewaarborgd. De verlenging van het samenwerkingsovereenkomst is in deze bijeenkomst altijd onderwerp van gesprek en wordt in gezamenlijkheid vastgesteld. Tijdsduur van de samenwerkingsovereenkomst Deze samenwerkingsovereenkomst wordt van kracht op datum van ondertekening. We gaan de intentie aan voor de duur van twee jaar met de bedoeling telkens met een jaar te verlengen tenzij uit de evaluatie anders blijkt. pagina 5 van 10
Bijlagen Bijlage 1. Contactpersonen Facilicom Paul Janssen, directeur Marketing, phjjanssen@facilicom.nl Instituut voor de gebouwde omgeving Carola Roos, manager externe betrekkingen, c.roos@hr.nl Tanja Zuijderwijk, hoofddocent opleiding FM, w.c.zuijderwijk@hr.nl pagina 7 van 10
Bijlage 3. korte beschrijving opleiding FM Inleiding Facility Management is gericht op situaties waar mensen, werken, wonen, verblijven en recreëren. Dit betekent dat wat er in die situaties door collectieve en individuele gebruikers gewenst is, bepalend is voor wat er aan faciliteiten geregeld en georganiseerd moet worden. FM in Rotterdam De opleiding Facility Management van Hogeschool Rotterdam leidt studenten op tot managers en adviseurs die zich bezighouden met het realiseren en regisseren van een verantwoord werk- en leefklimaat binnen non-profit en profit organisaties. In de adviezen en oplossingen dagen we onze studenten uit om slim en innovatief om te gaan met schaarste aan ruimte, kapitaal en energie. De opleiding leidt professionals op in alle facetten van dit brede vakgebied. Uiteindelijk kiezen studenten hieruit zelf een specialisme op basis van hun kwaliteiten. Samenwerking met organisaties in de Rotterdamse regio staat centraal. Elk studiejaar maken de studenten kennis met de beroepspraktijk. Facility Management is een kleinschalige opleiding met intensief contact tussen docenten en studenten. Docenten die weten wat er in de beroepspraktijk speelt. Studenten met een professionele instelling die tijdens de opleiding hun talent en kwaliteiten ontwikkelen die voor het beroep van belang zijn. De opleiding stelt hoge eisen aan de kwaliteit van zowel studenten, docenten als het beroepenveld. Afstudeertitel De opleiding Facility Management leidt op voor de graad Bachelor of Business Administration (BBA) De competenties Het landelijk overleg van de hbo bachelor opleidingen Facility Management (LOOFD) in Nederland heeft de beroepscompetenties geactualiseerd in 2011. Dit competentieprofiel is de basis van het profiel en het curriculum van de opleiding FM in Rotterdam. 1. Creëren van toegevoegde waarde voor mens en organisatie, op het gebied van huisvesting en services. De facilitair professional is verantwoordelijk voor het leveren van dienstverlening aan de corporate organisatie om een optimale werk-, leef- en/of verblijfsomgeving te creëren. De facilitaire organisatie moet erop gericht zijn dat de organisatie haar doelstellingen maximaal kan verwezenlijken. Dit alles vereist van de facilitair professional dat deze goed inzicht heeft in de continu veranderende behoefte van zijn klanten en hier de dienstverlening van de facilitaire organisatie proactief op afstemt. Omdat een deel van de dienstverlening veelal door externe dienstverleners wordt uitgevoerd is het daarnaast van groot belang dat de facilitair professional de dienstverleningsketen professioneel kan organiseren. 2. Ontwikkelen van een visie op veranderingen en trends in de externe omgeving De facilitair professional bevindt zich in een continu veranderende omgeving, de wereld van vandaag is immers anders dan die van morgen. Het is daarom van groot belang dat de facilitair professional een goed beeld heeft van de belangrijkste omgevingsontwikkelingen en facilitaire ontwikkelingen en deze kan vertalen naar consequenties voor facility management. Het is voor de facilitair professional tevens van belang dat deze een goed relatienetwerk heeft zowel binnen als buiten de organisatie. Dit maakt het mogelijk om kennis en ervaring van binnen en van buiten de organisatie te verzamelen, te analyseren en te gebruiken. 3. Analyseren van beleidsvraagstukken, vertalen in beleidsdoelstellingen en alternatieven en voorbereiden van besluitvorming De facilitair professional streeft naar het maximeren van haar toegevoegde waarde voor de corporate organisatie. Om dit te bereiken moeten doelstellingen gedefinieerd worden die een pagina 8 van 10
logische afgeleide zijn van de doelen van de corporate organisatie. Om de doelen te realiseren moet de facilitair professional een strategie formuleren voor zijn domein. De strategie moet afgestemd worden met de beleidsbepalers en moet worden gecommuniceerd binnen de facilitaire organisatie om draagvlak te realiseren voor de keuzes die in het strategieproces zijn gemaakt. De facilitair professional moet deze strategie vervolgens kunnen implementeren - Strategieontwikkeling - Onderzoeksmethoden en technieken - Marketing - Het doen van toegepast onderzoek - Het verzamelen, analyseren en interpreteren van relevante gegevens - Het formuleren van facilitair beleid - Het verantwoorden van keuzes naar beleidsbepalers - Communicatie - Onderzoekend - Analytisch - Planmatig - Breed georiënteerd. 4. Toepassen van HRM binnen de strategie van de organisatie De facilitair professional heeft ook de rol van leidinggevende van (een deel van) de facilitaire organisatie, daarbij geeft hij leiding aan mede-werkers en motiveert en inspireert hen. De facilitaire professional is ver-antwoordelijk voor het opstellen en toepassen van het personeelsbeleid en het toepassen van het HRM-instrumentarium zoals het voeren van sollicitatie- en beoordelingsgesprekken, het opstellen van functie- of competentieprofielen, e.d. Hij moet een effectieve, situationele leiderschapsstijl kunnen toepassen om het maximale uit zijn mensen te kunnen halen. 5. Inrichten, beheersen en verbeteren van bedrijfs- en organisatieprocessen Binnen facilitaire organisaties vindt een grote diversiteit aan processen plaats. Diensten worden geleverd aan interne klanten, klachten worden behandeld, bestellingen worden geregistreerd, plannen voor volgend jaar worden gemaakt, accountgesprekken worden gevoerd, etc. De inrichting van deze processen is zeer bepalend voor het effectief en efficiënt werken van de facilitaire organisaties. Het is de taak van de facilitair professional deze processen inzichtelijk te maken, te verbeteren en af te stemmen op de processen van dienstverleners en klanten. Procesbeheersing vormt de basis voor kwaliteitsmanagement. 6. Analyseren van de financiële en juridische aspecten, interne processen en de bedrijfs- of organisatieomgeving om samenhang en wisselwerking te versterken Kosten vormen een belangrijke drijfveer voor het effectief handelen van de facilitair professional. Dit vereist dat de facilitair professional de bedrijfsvoering efficiënt kan organiseren en een FM Informatie Systeem (FMIS) als managementtool kan hanteren. Daarnaast moet de facilitair professional in staat zijn om keuzes ten aanzien van uitbesteden of niet, goed te kunnen onderbouwen door middel van een business case. Met de toenemende uitbesteding van facilitaire diensten, maakt inkoop(beleid) een steeds groter onderdeel uit van het FM-beleid. Daarbij zullen principiële keuzes op het gebied van demand management (inventarisatie vraagzijde), contractmanagement (aansturing aanbodzijde) en regievoering (intermediaire rol) in toenemende mate van belang zijn voor de hedendaagse FM-er. De facilitair professional is daarbij gehouden aan (Europese) wet- en regelgeving, bijvoorbeeld op het gebied van inkoop (Europese aanbestedingen), personeelsbeleid (Wet Overgang Onderneming) en de arbeidsomstandigheden (ARBO). 7. Ontwikkelen, implementeren en evalueren van een veranderingsproces De facilitair professional heeft een voortdurend kritisch oog voor ontwikkelingen binnen en buiten de onderneming en de veranderende verwachtingen van haar klanten. De facilitaire organisatie is direct betrokken bij dynamische ontwikkelingen van de corporate organisatie en dient daar flexibel, adequaat en snel op in te kunnen spelen. De facilitair professional geeft leiding aan veranderingsen verbeterprocessen, hij is in staat hiervoor draagvlak te creëren om zo succesvol te kunnen zijn. Hij is in staat een goede inschatting te maken van mogelijke risico s van veranderings- en verbeterprocessen en de besluitvorming goed voor te bereiden. De facilitair professional is betrokken bij de implementatie van veranderingsprocessen. 8. Sociale en communicatieve competentie (interpersoonlijk en op organisatie niveau) pagina 9 van 10
Sociale en communicatieve vaardigheden zijn cruciaal voor de facilitair professional. Hij weet op heldere en professionele wijze te communiceren met verschillende partijen op verschillende niveaus, zowel binnen als buiten de organisatie. Hij kan resultaten, plannen, conclusies en aanbevelingen op heldere wijze mondeling en schriftelijk in correct Nederlands en Engels presenteren. Hij bezit een ruime uitdrukkingsvaardigheid en weet zich in zijn taalgebruik aan te passen aan zijn omgeving. De facilitaire professional is in de organisatie als een spin in het web en geeft daarbij blijk van tact en sensitiviteit met betrekking tot bestaande machtsverhoudingen. Binnen de (facilitaire) organisatie weet hij als leidinggevende functionerings- en beoordelingsgesprekken te voeren, mensen te motiveren en te binden. Tussen de eigen organisatie en externe partijen weet hij als intermediair te functioneren. De facility manager is zich bewust van zijn rol als ambassadeur van de facilitaire organisatie. 9. Zelfsturende competentie (intrapersoonlijk, beroeps- beoefenaar of professional) De facilitair professional is in staat om met een kritische blik naar zijn eigen functioneren te kijken. Hij staat open voor feedback, vraagt daar ook om en hij gebruikt deze feedback ter verbetering van zijn eigen functioneren. Hij is zich bewust van het bestaan van blinde vlekken en houdt daar rekening mee in zijn oordeelsvorming. De facilitair professional onderkent dat hij nooit is uitgeleerd en is daarom actief bezig met het verbeteren en aanvullen van zijn kennis en vaardigheden binnen zijn beroep en werkveld. Hij levert een bijdrage aan de verdere professionalisering van het vakgebied FM door publicaties, bijdragen aan congressen, e.d. pagina 10 van 10