rovinsj rslân rovinci rslân. ostbus 2020 8900 hm luwardn twbaksmarkt 52 tloon: (058) 292 59 25 tlax: (058) 292 5 25 i4 Provincial Statn van d Provinci Frslân Postbus 20 20 8900 HM LEEUWARDEN www.rslan.nl rovinci @rslan.nl www.twittr.com/rovrslan. Luwardn, 30 oktobr 203 Vrzondn. ççi 43 Ons knmrk : 008607 Adling : Comlx lnra Projctn Bhandld door : mvr. ing. A.M.C. Borgmans-Zml /(058) 292 54 46 o x.zml @rslan.nl Uw knmrk Bijlag(n) : Niuwskrant lnra-ino Ondrwr : aanbiding rst xmlaar niuwsbri inra-ino ovr comlx inra rojctn Gacht hr/mvrouw, U ht middls motis aanggvn btr gïnormrd t willn wordn ovr d voortgang van d grot inrastructurl rojctn. Bij dz bri trt u d rst vrsi van d Inra-ino niuwskrant aan. Mt dz krant willn wij u o n visul inzichtlijk manir inormrn ovr d voortgang van d rojctn. Aan d ord komn bijzondr gburtnissn binnn d rojctn (zoals ht inschuivn van d soordkkn bij d Haak om Luwardn), n uitlichting van l rojctn o ht gbid van tijd, gld, grond n risico s, n thma s als duurzaamhid, social rturn n ondrwijs. Ht btrt n rst vrsi. Wij zijn van lan om dz krant dri maal r jaar uit t gvn. Suggstis o omrkingn tr vrbtring van dz krant kunt u doorgvn aan mvr. X. Borgmans-Zml (058-29 25 446 o x.zml@rslan.ni). Graag horn wij van u. - /2 - Ons knmrk: 008607
rovinsj rslân rovinci rslân b W strvn rnaar d volgnd kr n volwaardig digital vrsi t lvrn. Dz rst krant is digitaal als d bschikbaar. Dz kunt u aanvragn via scr-ci@rslan.ni. Ik wns u vl lslzir to. Gd Statn van Frslân, van dn Brg, scrtaris -2/2 Ons knmrk: 008607
Comlx inrarojctn Inra-ino Raortag oktobr 203 Frslân voorlor door intgral aanak van inrarojctn D rovinci ralisrt d komnd jarn n ambitius rogramma aan inrastructurl wrkn. Gdutrd Sitsk Pojs zgt hirovr: Normalitr zou zo n totaalaanak inancil moilijk zijn. Maar d comnsatigldn voor ht nit doorgaan van d Zuidrzlijn (RSP-gldn) makn ht moglijk. Ht is aan d rovinci om hir o n maatschalijk vrantwoord manir m om t gaan. Provincial Statn hbbn gvraagd om uitgbrid gïnormrd t wordn ovr d voortgang van dit rogramma. "Ik hoo dat dz rst krant Inra-ino voorzit in dit vrzok. Ht lan is om dri kr r jaar n krant uit t brngn, zowl gdrukt als digitaal. Dit om Provincial Statn, maar ook andrn, t inormrn ovr d voortgang van d rojctn", aldus Sitsk Pojs. Gbidsgwijz aanak voor btr indrsultaat Sids Hoitinga, rogrammamanagr comlx inrarojctn van d rovinci Frslân, licht to wat d Fris aanak zo bijzondr maakt. W akkn ht hl inraakkt intgraal aan vanuit n gbidsgwijz aanak. Samn mt gmntn, Wttrski, ProRail n Rijkswatrstaat. Hirdoor ontstaat samnhang tussn all individul rojctn in n gbid n zijn ht gn wrkzaamhdn o zich. En ht indrsultaat is n hoodwgnnt dat n cht mrwaard voor onz rovinci btknt. Provinci als rgissur Tijdns rsntatis in ht land mrkt hij dat dz aanak mt vl intrss wordt gvolgd. D aanak is niuw. Ht vraagt ook mr dan voorhn van onz organisati. D rovinci nmt d rol o zich van rgissur. Door artijn bij lkaar t brngn. Draagvlak t crërn. Maar ook door on n hldr t communicrn mt all btrokknn: inwonrs, bdrijvn, blangnvrnigingn. En ht mooi is dat r vaak vl mr moglijk blijkt dan rst wordt gdacht. Er is gn blauwdruk Wi vooro loot, ht gn blauwdruk. Dus lon wij ook tgn zakn aan di om niuw, crativ olossingn vragn. Bovndin vrandrt d wt- n rglgving constant. Dnk aan inanciring, aanbstding, miliu, arbo Dus mot j ht wil vaak oniuw uitvindn. En dat maakt j soms kwtsbaar. Ovrbruggn cultuurvrschilln Hoitinga gt nog n andr voorbld. Door grot tgngstld blangn in n kwtsbaar gbid is ht soms lastig draagvlak t crërn. En rojct kan hirdoor in n vrkrd low trcht komn. Ht is onz rol om bruggn t slaan tussn organisatis n hun blangn. Onz aanak blijkt t wrkn. Voor d burgr is samnwrking tussn vrschillnd ovrhdn vanzlsrknd. Ht is trcht dat mn dat dnkt, maar in d daglijks raktijk bstaan r cultuurvrschilln. Dz motn stds wordn ovrbrugd. Dz rol van bruggnbouwr ast d rovinci. W ondrhandln o basis van glijkwaardighid. En vindn bijna altijd consnsus omdat d artijn lkaars succssn gunnn n brid zijn om stokaardjs los t latn. Voorbld Wat w hir in Frslân don is ambitius n vrij unik. Als w r in slagn om ht totaalakkt uit t vorn volgns onz visi (n waarom nit?) gvn w n mooi voorbld van d blangrijk rol di n rovinci ht! aldus Sitsk Pojs. rojctn in zin: Noordwsttangnt Bijna klaar D Cntral As Contractn in uitvoring Extra Snltrin Groningn - Luwardn OTB in d maak N3 Travrs Harlingn Bijzondr samnwrking Haak om Luwardn Ook gbidsontwikkling Wstlijk invalswg Aquaduct in aanbouw Drachtstrwg n omgving Wrk bgint in 204 Station Wrstrhok Start ondrdoorgangn in 204 Knoount Jour Jour ontknoot N38 Drachtn Drnts grns Erst contract ggund Soortunnl Wolvga Start ralisati in 204 Raortag oktobr 203
Hir wrkn w aan n mooi n brikbaar Frslân! Noordwsttangnt* Niuw vrbindingswg tussn d N357 bij Stins n d N383 tussn Marsum n Brltsum. Samn mt: Gmntn Luwardn, Ht Bildt, Luwardradl n Mnaldumadl In gbruik: Novmbr 203 2 D Cntral As Niuw wg van Dokkum naar Nijga mt rondwgn om Hurdgar n Gar n gbidsontwikkling Samn mt: Gmntn Dongradl, Dantumadil, Ttsjrkstradil n Smallingrland In gbruik: Mdio 206 Mr wtn: www.dcntralas.nl 3 Extra snltrin Groningn-Luwardn*/** Uitbridn van d soorinrastructuur tn bhov van n xtra snltrin Samn mt: Provinci Groningn, ProRail n d gmntn aan ht soor In gbruik: Eind 207 in tw wkndn vij kr ondr ht soor door Ht wgnnt om Luwardn vrandrt ingrijnd. Tintalln rojctn di d brikbaarhid van d Fris hoodstad vrbtrn komn samn ondr d nomr Luwardn Vrij-Baan. D rovinci Frslân, Rijkswatrstaat n d gmnt Luwardn Hndrik Lootsma ovr inzttn lokal MKB-bdrijvn wrkn samn in Vrij-Baan. Ondrmr d zognomd Haak om Luwardn n n niuw Wstlijk invalswg makn Luwardn snllr toganklijk voor automobilistn. Uitdaging bij d aanlg van dz tw wgn: z doorkruisn o vij lkkn bstaand soordijkn. Soorbruggn zijn d olossing. Maar ho ralisr j di, zondr ht trinvrkr lang tijd stil t lggn? D gkozn olossing is sctaculair: soorviaductn n -ondrdoorgangn wrdn rst naast ht soor ogbouwd. Vrvolgns wrd binnn 76 uur d soordijk aggravn, d niuw ondrdoorgang o zijn lk gzt n d soordijk wr ogbouwd. O d lk waar ht soor d niuw Nwtonlaan kruist, kwam r gn kraan aan t as. Daar dd d zwaartkracht ht wrk (n hdraulik natuurlijk). Tw tunnlbakkn van.900 ton schovn - bhrst - van n vij rocnt hlling naar d juist laats. D vij kruisuntn van wg n soor wrdn in tw wkndn in juli n augustus ingast. Vrtraging was gn oti: o maandagochtnd dndrdn alwr trinn ovr ht soor. Also r niks was gburd Ovr n dik jaar is d Haak om Luwardn klaar. Eind 204 rijdn d rst auto s ovr d Haak. 4 7 N3 Travrs Harlingn D N3 in Harlingn wordt dubblbaans n vrdit aanglgd mt n aquaduct Samn mt: Gmnt Harlingn n Rijkswatrstaat In gbruik: 207 Mr wtn: www.harlingn.nl/n3 Drachtstrwg n omgving* Hrinrichting Drachtstrwg mt aquaduct ondr ht Van Harinxmakanaal Samn mt: Gmnt Luwardn n Rijkswatrstaat In gbruik: Maart 206 gbidsontwikkling soorlijn rovincial wg rijkswg vaarwg/kanaal 3 4 Harlingn 5 6 Haak om Luwardn* Niuw rijkswg aan d (zuid)wstkant van Luwardn Samn mt: Gmnt Luwardn n Rijkswatrstaat In gbruik: Dcmbr 204 5 6 8 Luwardn 7 Dokkum 2 Wstlijk invalswg* Niuw wg aan d wstzijd van d stad di aansluit o d Haak om Luwardn Samn mt: Gmnt Luwardn n Rijkswatrstaat In gbruik: Fas - dcmbr 204 3 4 Drachtn 'Vrij-Baan zorgt voor wrkglgnhid in d rgio!' 8 Station WrstrhokE*/** Aanlg van n station n 2 soorondr doorgangn tr hoogt van Luwardn-Wrstrhok Samn mt: Gmnt Luwardn n ProRail In gbruik: Ondrdoorgangn: 205 9 Jour 4 0 Hrnvn "Ht rst asalt van d Wstlijk invalswg ligt r nt in. Kom straks maar vn m!" Projctlidr Hndrik Lootsma van Oostrho Holman staat vol trots voor d kaart: kruisunt Haak om Luwardn, contract Middn. Samn mt d aannmrs TBI Mobilis, JJ d Vris (Friso), Van Gldr vormt Oostrho Holman d Grutt Fir. D combinati is vrantwoordlijk voor d uitvoring van dit dl n schrijt zich vakr in voor vrglijkbar comlx rojctn. Vir kunstwrkn O dit dl kruist d Haak d soorwgn naar Harlingn n Stavorn n d Wstlijk invalswg, waardoor in totaal 4 kunstwrkn wordn aangbracht. Lootsma: "Hir n soortrog, daar n soortrog, dit zijn d orittn naar d Haak n wij zijn vrantwoordlijk voor alls wat siml gzgd mt zand n asalt t makn ht." Continu 8 man aan ht wrk Ht is duidlijk: Hndrik Lootsma houdt van zijn wrk. "Ons bdrij wrkt hir continu mt n man o 8 n di stuur ik aan. En ht mooi is: binnn ht bstk hb j vl vrijhid om in olossingn t dnkn. Want d raktijk is altijd wr andrs dan d tkning. Ook omdat dit kruisunt ondrdl is van n grotr ghl." God voor lokal MKB Lootsma is blij dat ht rgional middn- n klinbdrij wordt ingschakld o dit rojct. "Vrij- Baan zorgt ook voor vl wrkglgnhid. Ik mot r nit aan dnkn dat ht r nu nit was. En lokal bdrijvn inschakln is hl vrstandig. Hir zit d knnis di van blang is. Bijvoorbld ovr d grondslag van n trrin. En nm nou ht makn van asalt. Wij latn dat in Kootstrtill don. En landlijk artij ht mstal zijn rlatis in d ign buurt. En dan mot dat sul hir ook nog allmaal hn. En dit gldt ook voor mnsn o d bouwlaats. Rkn maar ns uit hovl ristijd dat kost. En dus gld!" Echt trots Evn latr rijdn w ovr ht trrin. "Mnsn di hir komn, wtn nit wat z zin. Ht is ook groots. Wat ovalt is dat w bij bzokn n rondliding rg vl ositiv ractis krijgn. Dat maakt ht wrk xtra luk. Wacht maar tot d olvring, dan zi j as cht its om trots o t zijn!" 9 0 Knoount Jour Vrvanging van d rotond van Jour door n doorgaand wg mt onglijkvlors kruisingn Samn mt: Gmnt D Fris Mrn n Rijkswatrstaat In gbruik: Bgin 207 Mr wtn: www.knoountjour.nl N38 Drachtn - Drnts grns D N38 wordt n 00km/uur wg mt alln onglijkvlors kruisingn Samn mt: Gmntn Ostrland, Ooststlling wr, Hrnvn n Smallingrland In gbruik: 205 Mr wtn: www.n38.nl Vaarwg Lmmr - Dlzijl Vrruiming van d vaarwg tussn Lmmr n Dlzijl Samn mt: Provinci Groningn n Rijkswatrstaat In gbruik: 2025 Mr wtn: www.lmmr-dlzijl.nl 2 3 Soortunnl Om dn Noort (Wolvga)** Vrvanging van d huidig glijkvlors ovrwg door n ondrdoorgang Samn mt: Gmnt Wststllingwr n ProRail In gbruik: 205 D Niuw Asluitdijk Vrstrking n vrniuwing Asluitdijk door ht ralisrn van ambitis o ht gbid van bijv. duurzaamhid n rcrati Samn mt: Provinci Noord-Holland n d gmntn Hollands Kroon, Súdwst-Frslân n Harlingn In gbruik: 2020 Mr wtn: www.dniuwasluitdijk.nl 2 4 Invstringsagnda Drachtn Hrnvn Divrs rojctn o ht gbid van brikbaarhid, innovati, conomi n gbidsontwikkling Samn mt: Rijkswatrstaat n d gmntn Hrnvn n Smallingrland In gbruik: 204-209 * Projctn zijn ondrdl van ht rogramma Luwardn Vrij-Baan. Dit rogramma vrbtrt d brikbaarhid van d rgio Luwardn. ** Gnomd rojctn makn ondrdl uit van n akkt soorrojctn dat mt RSP-middln wordt ginancird. Dol is d rizigr mr snlhid n comort t bidn. Mr hirovr ldrs in dz krant. 2 Inra-ino Raortag oktobr 203 3
El inrarojctn in één oogoslag D rovinci Frslân wrkt aan n mooi n strk Frslân. W makn rgio s, stdn n dorn brikbaar voor mnsn di r willn wonn, wrkn o rcrërn. W invstrn in uitstknd vrbindingn ovr wg, watr n soor én in n aantrkklijk lomgving daaromhn. D komnd jarn vorn w daarom samn mt artnrs n aantal grot inrastructurl rojctn uit. Hirondr brngn w d blangrijkst daarvan in bld. En tussnstand. Planning Noordwsttangnt D Cntral As Extra snltrin Groningn - Luwardn N3 Travrs Harlingn Haak om Luwardn Wstlijk invalswg Drachtstrwg n omgving Station Wrstrhok Knoount Jour N38 Drachtn Drnts grns Soortunnl Wolvga gunning contractn grondn bschikbaar start uitvoring (dl)rojctn ingbruiknam 203 204 205 206 207 3 kwrt 4 kwrt kwrt 2 kwrt 3 kwrt 4 kwrt kwrt 2 kwrt 3 kwrt 4 kwrt kwrt 2 kwrt 3 kwrt 4 kwrt kwrt 2 kwrt 3 kwrt 4 kwrt 2 2 2 Btrt tw dlrojctn: as () n as (2), as = trajct Haak - Zwttstraat / as 2 = aansluiting Sthnsonviaduct (voor) o schma risico o vrtraging vrtraagd taakstllnd budgt Noordwsttangnt gbidsontwikkling DE CENTRALE AS xtra SNELTREIN GRONINGEN - LEEUWARDEN N3 TRAVERSE HARLINGEN Haak om Luwardn Wstlijk invalswg Drachtstrwg n omgving Station Wrstrhok Knoount Jour gbidsontwikkling N38 Drachtn - Drnts grns Soortunnl Wolvga # = 0 mln. # binnn budgt # risico o ovrschrijding # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # ## # # # # # # # # # # # # # # # # ## # # # # # 26,5 mln. 396 mln. 48,2 mln.* 49,3 mln. 49,7 mln. 90 mln. 92,3 mln. 30,0 mln. 70,9 mln. 87 mln. 2 mln. in gbruik Novmbr 203 Mdio 206 Eind 207 Eind 207 Dcmbr 204 Dcmbr 204* Bgin 206 Eind 205* Bgin 207 Eind 205 Eind 205 rojctrisico s (voor algmn risico's zi ag. 6) Ht wrk is bijna agrond (risico's zijn bhrst) Ovrschrijding van ht budgt door ht nit kunnn invulln van d rojcttaakstlling Grondn nit o tijd bschikbaar voor wg n gbidsontwikkling (Vrtraging door) vrgunningvrlning Kabls n liding nit o tijd vrlgd Planning 207 staat ondr druk vanwg bsluitvorming ovrhdn n ruimtlijk rocdur (Tracéwt) * incl. xtra bijdrag Groningn: 6 mln. D bijzondr samnwrking tussn rijk, rovinci n gmnt (bstuurlijk allianti) kan lidn tot mindr gri o d uitvoring door d rovinci. Provinci n gmnt dragn wl d inanciël risico's Planning staat ondr druk. En écht strng wintr zal tot vrtraging lidn Planning van ht noordlijk dl (rovinci) van d Haak is md ahanklijk van d lanning van ht zuidlijk dl (RWS) Er wordt n aquaduct gbouwd mt bijbhornd uitvoringsrisico's Vrtraging lanning doordat asring van mijlaln ondr druk staat Vrtraging door d strng wintr Er wordt n aquaduct gbouwd mt bijbhornd uitvoringsrisico's * btrt as Ht bouwn in stdlijk omgving vraagt om xtra maatrgln om ovrlast t brkn. Dit kan tot hogr kostn lidn D wg n d vaarwg blijvn tijdns d wrkzaamhdn on mt risico o hogr kostn n vrtraging Onvoldond rizigrsaanbod waardoor d haalbaarhid van ht station ondr druk komt t staan. Hirm kan ook d dkking van d ondrdoorgangn tr discussi komn t staan. * btrt ondrdoorgangn Taakstlling wordt nit ghaald D bijzondr samnwrking tussn rijk, rovinci n gmnt (bstuurlijk allianti) kan lidn tot mindr gri o d uitvoring door d rovinci. Provinci draagt d inanciël risico's Grondn nit o tijd bschikbaar voor wg n gbidsontwikkling Kabls n liding nit o tijd vrlgd Vrtraging als gvolg van bro tgn vastgstld bstmmingslan grond in igndom 60% nit van toassing 80% 99% 85% 75% tolichting D ro mt ht gbruikn van vrvuild baggrslib als undringsmatriaal voor d wg is nit o tijd agrond voor toassing in dit rojct. Ht matriaal was nit droog gnog om t gbruikn n d ilot is agbrokn. Hirdoor is d ingbruiknam van d wg vrschovn van d zomr naar ind 203. Ondanks dz vrtraging, wordt ht rojct vl rdr agrond dan oorsronklijk gland (mi 204). D kostn van ht rojct valln m. Ht budgt is bij d jaarrkning al mt 2,5 miljon uro vrlaagd. Voor ht rojct gldt n taakstlling (ondr andr 0 mln. bij aanvang van ht rojct n nog ns 5,6 mln. o d uitgavn voor gbidsontwikkling). D ost onvoorzin is hirdoor t laag. D ontigningsrocdur loot n vrtraging o van n jaar. D grond komt waarschijnlijk in ht drd kwartaal van 204 bschikbaar. Hirdoor is D Cntral As n hal jaar latr grd (mdio 206). Bij d kuz van aannmrs is nit alln d rijs, maar ook d kwalitit van d gkozn olossing van blang. Om d markt t rikkln om mt btaalbar én crativ olossingn t komn, is d aanbstdingsstratgi aangast. Dz stratgi is in lijn mt d niuw aanbstdingswt. Bovndin is d aanbstding in klin contractn ogknit. Dit sluit aan bij d wns van d rovinci om ht middn- n klinbdrij n kans t gvn. Voor ht wrk aan D Cntral As zijn vrschillnd lora- n aunavrgunningn nodig. Ht is blangrijk dat dz snl n god ondrbouwd tot stand komn. D rovinci ovrlgt hirovr mt ht ministri van Economisch Zakn. Ook zit d rovinci ro to dat d uitvoring van ht wrk voldot aan d voorwaardn in d vrschillnd vrgunningn. Provincial Statn hbbn in stmbr bslotn tot ht uitvorn van d maatrgln di nodig zijn om vana ind 207 n xtra snltrin r uur tussn Groningn n Luwardn t latn rijdn. Ht gaat dan bijvoorbld om vrdubbling van n dl van ht soor n vrlnging van rrons. Ook wordn in astmming mt d rgio d moglijkhdn voor n itstunnl bij Hurdgar vrknd. O dit momnt wordt ondrzok gdaan naar d ctn voor ht miliu n d omgving ( miliuctraortag ). Ht ontwr Tracébsluit (OTB) is naar vrwachting in ht twd kwartaal van 204 klaar. O dit momnt is r nog discussi ovr d inassing van d maatrgln in Luwardn. Om vrtraging t voorkomn, knit ProRail d aanbstding in dln o. Dit sluit aan bij d wns van d rovinci om ook ht MKB n kans t gvn. Rijkswatrstaat is vrantwoordlijk voor d uitvoring van ht rojct n d rovinci n gmnt dragn ht inanciël risico. D samnwrking mt Rijkswatrstaat n d gmnt Harlingn ht d vorm gkrgn van n bstuurlijk allianti. Partijn wrkn o basis van glijkwaardighid n d rovinci lijkt voldond inbrng n moglijkhdn tot (bij)sturing t hbbn. D vrwachting is dat d samnwrking god zal vrlon. Dol is samn tot btr n godkor olossingn t komn. D bstuurlijk allianti wrkt aan d inassing van d travrs in d stad. D asraak is dat mvallrs in rinci gbruikt wordn voor stdlijk inassing. D aanbstdingsdossirs zijn in voorbriding. Ht wrk wordt in één ghl aanbstd. Ht is (tchnisch) nit gschikt voor MKB-bdrijvn. D rovinci ht mt d gmnt Mnamradil n ovrnkomst gslotn ovr d gbidsontwikkling in samnwrking mt d Haak. En aantal rojctn is mgnomn in d aanbstding van d Haak Noord. Ht contract hirvoor is in mi 203 ggund. Ht inschuivn van vij soorkruisingn, n blangrijk mijlaal, is succsvol vrlon. Er wordt n aquaduct gbouwd. O dit momnt bvindt d bouw zich in d as van ontgravn n voorbriding obouw. Zolang di as loot, zijn d tchnisch uitvoringsrisico's groot. D vrantwoordlijkhid ligt bij d aannmr. D tussntijds mijlaal van ingbruiknam van ht aquaduct in d Wstlijk invalswg (juni 204) is vrschovn naar ht laatst kwartaal van 204. Mt d aannmr wordt gsrokn ovr n niuw lanning n n akkt aanvullnd vrkrsmaatrgln. D ingbruiknam van d Haak om Luwardn (inclusi d Wstlijk invalswg) staat nog stds gland voor dcmbr 204. Ht Drachtstrlin is inmiddls klaar. D ralisati van d vrdit aanlg van d Drachtstrwg (inclusi aquaduct) is aanbstd. Hijmans ht ht wrk vrworvn. D wrkzaamhdn buitn bginnn in ht rst kwartaal van 204. D aanlg van d itsn slonrout Wiarda wordt in dcmbr aanbstd. Tijdns d wrkzaamhdn zal d doorvaart o ht Van Harinxmakanaal wordn blmmrd. Om d doorvaart t garandrn, zulln maatrgln aan ht kanaal gtron wordn (rout Harlingn - rout Prinss Margritkanaal). D lannn voor d rst as van ht station zijn klaar. Hirbij gaat ht om d bouw van n tunnl voor autovrkr n n tunnl voor itsrs bij ht tokomstig station. O dit momnt wrkn rijk, ProRail n rovinci aan n ralisatiovrnkomst waarin ondr andr ht risico mt btrkking tot d dkking van d ondrdoorgangn is gborgd. Mt ht rijk, d NS n ProRail is agsrokn dat ht station alln wordt gbouwd als r voldond rizigrs zijn. Dit hangt a van d ontwikkling van omliggnd woonwijkn. Erst wordn d tunnls gralisrd. Ht risico dat r na olvring van d tunnl onvoldond gld is voor ht station, is klin. Er is voldond gld grsrvrd. Bid ondrdoorgangn zijn bgroot o 2 mln. Ht station is bgroot o 9 mln. Ht Tracébsluit wordt ind dit jaar door d Ministr ondrtknd. O d bouwkostn van ht rojct rust nog n taakstlling van 4,6 mln. Ht is nog onzkr o dit bdrag volldig kan wordn invrdind. D gdacht om dz taakstlling t haln uit BTW-comnsati n d snrgi mt baggrwrk Langwrdr Wiln lvrt onvoldond o. Rijkswatrstaat is vrantwoordlijk voor d uitvoring van ht rojct n d rovinci draagt ht inanciël risico. D samnwrking mt Rijkswatrstaat n d gmnt ht d vorm gkrgn van n bstuurlijk allianti. Partijn wrkn o basis van glijkwaardighid n d rovinci lijkt voldond inbrng n moglijkhdn tot (bij)sturing t hbbn. D vrwachting is dat d samnwrking god zal vrlon. Dol is samn tot btr n godkor olossingn t komn. D inanciël taakstlling o d gbidsontwikkling van 5% is ghaald. Er bstaat nog stds n risico dat nit all grondn voor d wg tijdig bschikbaar zijn. In vir gvalln is naar vrwachting srak van daadwrklijk (grchtlijk) ontigning. In d aanbstding is hirm rkning ghoudn. D olvring is vrschovn naar ind 205. Hirdoor is d lanning haalbaar n kan d gbidsontwikkling god wordn mgnomn in ht wgnwrk. D aanbstding ht tot n schr contract glid. Hirdoor is inanciël ruimt ontstaan. En wordt bij Oostrwold-Zuid n ondrdoorgang gralisrd. D soortunnl Om dn Noort in Wolvga is één van d rojctn di motn bijdragn aan ht vrgrotn van d caacitit tussn Luwardn n Zwoll. 4 Inra-ino Raortag oktobr 203 5
Rik Mahabir-Ramdaras wrkt als acilitair mdwrkstr bij MNO Vrvat Inra is mr dan ht aanlggn van wgn 5 thma s toglicht Ht total rogramma aan inrarojctn waarvoor d rovinci vrantwoordlijk is, btknt natuurlijk vl mr dan ht aanlggn van wgn. Onz rgio kan immrs o all moglijk manirn roitrn van dz omvangrijk rojctn. Om hiraan sturing t gvn is n aantal thma's bnomd di voor n aantrkklijk mrwaard kunnn zorgn. En kort tolichting. h Lbaarhid D rovinci zt zich als gn andr in voor gbidsontwikkling. Rondom d tracés willn w kansn crërn di d lbaarhid van bwonrs in ht gbid vrgrotn. Mooi voorbld is d slonrout bij d Drachtstrwg. En bij D Cntral As ht vrstrkn van ht singllandscha. Ook voor lora n auna ontstaan dus kansn di bnut kunnn wordn, zoals d oln voor kikkrs n ho-ovrs voor d vlrmuizn bij d N38. W strvn altijd naar ht bhoud van d lbaarhid n waar moglijk naar n vrbtring. c Duurzaamhid Ook hirvoor bidt ht inrarogramma mooi kansn. Binnn all bstkkn wordt al vl aandacht bstd aan d CO 2-rducti. Naast kostn is duurzaamhid vaak n blangrijk actor in d aanbstding. Dit lidt tot crativ olossingn van d aannmrs. Maar d rovinci wil ook zl ht god voorbld gvn. Bijvoorbld mt ht rojct "Gri O Grond". En manir om grondstromn in Frslân zodanig t organisrn dat transort n tussnoslag wordn brkt, kostn wordn bsaard n duurzaam wordt gwrkt. En bij d N38 staan bijvoorbld zonnanln o ht rojctburau. Risico s Wi grot wrkn bouwt, loot ho dan ook risico's. Hirondr staat r n aantal. Ook staat vrmld wat d rovinci dot om dz risico's t bhrsn. Faillissmntn Als n aannmr tijdns d uitvoring van n rojct aillit gaat, ontstaat n inancil risico. En andr aannmr zal ht wrk motn ovrnmn. Dit lidt ho dan ook tot vrtraging n xtra kostn. Tijdns d aanbstding motn inschrijvrs aantonn inancil solid t zijn. Aannmrs di ht wrk ggund krijgn, zijn ovr ht algmn stvig artijn. Toch is ht risico o aillissmnt nooit hlmaal uit t sluitn, zkr nit in dz tijd. Daarom wordt waar moglijk ruimt grsrvrd in d ost onvoorzin. Ook wordn btalingsrglingn zo ingricht dat aannmrs zo min moglijk hovn voor t inancirn. Prijsontwikkling Tijdns d uitvoring van rojctn kunnn d rijzn stijgn. Hirm wordt in d budgttn van rojctn rkning ghoudn. In rojctn van ht rijk wordt d rijscomnsati grgld via d zognomd togknd IBOI. Dit is n indx voor d gmiddld rijsstijging van bruto invstringn in d collctiv sctor, voorzovr dz wordt togknd door d ministr van Financin. Dz kan lagr liggn dan d wrklijk rijsontwikkling. Dit is bijvoorbld nu ht gval bij d vrhoging van d btw van 9% naar 2% di nit in d IBOI is vrrknd. Dit kan btknn dat d btw-vrhoging in d rojctn zl mot wordn ogvangn. Calamititn Tijdns bouwwrkzaamhdn kunnn zich altijd calamititn voordon di voora nit warn t voorzin. D rovinci is vrantwoordlijk voor n aantal tchnisch comlx wrkn, zoals aquaductn. Tijdns d bouw kunnn zich calamititn voordon. Ht is in d rst lijn d vrantwoordlijkhid van d aannmr om bouwroblmn o t lossn. D gkozn olossingn kunnn gvolgn hbbn voor d bouwtijd. Mijlaln in n lanning kunnn daardoor vrschuivn. D rovinci a Social rturn/ondrwijs In contractn mt aannmrs staat dat waar moglijk n tijdlijk baan wordt aangbodn aan mnsn di moilijk aan d slag komn. Soms lukt dit rachtig. Maar gzin d conomisch situati is dit zkr voor aannmrs momntl moilijk in t vulln. Daarntgn gaat samnwrking mt ht ondrwijs zr god. Bij Luwardn Vrij-Baan wordn divrs olidingn van d NHL nauw btrokkn. Inmiddls wordn daar 70 dlrojctn samn mt ht ondrwijs gralisrd. Binnn rojct N38 ontwrt d school D Tjongrwrvn in Donkrbrok n ho-ovr voor vlrmuizn. 8 Vilighid Dit ht natuurlijk altijd rioritit bij wrkzaamhdn van d rovinci. En zkr bij inrarojctn. In mrdr ozichtn. Om t bginnn motn bstkkn d vilighid o ht wrk garandrn. Maar in d rojctaanak gldt natuurlijk ook d vilighid van d wggbruikrs tijdns d uitvoring. En last but not last zijn r ook vilighidsrogramma's voor bzokrs van d rojctn. Binnn D Cntral As wordt samngwrkt mt Vilig Vrkr Ndrland, waarbij voor d scholn in di rgio lsakkttn ovr vilighid wordn ontwikkld. j MKB Onlangs wrd in d Twd Kamr n niuw aanbstdingsblid aangnomn. Dz stlt d rovinci in staat tot n niuw aanbstdingsblid t komn. Dit niuw blid is onlangs vastgstld. Door rojctn als ht war o t knin is r mr ruimt om ht rgional MKB in t schakln. Dlrojctn kunnn bijvoorbld mrvoudig ondrhands wggzt wordn bij rgional artijn. Hirm stimulrt d rovinci d rgional wrkglgnhid. bglidt d wrkn n houdt tozicht o ht wrk van d aannmr. In dz rol kijkt d rovinci mt d aannmr naar moglijk risico s n maatrgln om dz t bhrsn. Taakstlling Er is agsrokn n bdrag van 40 miljon t bzuinign o ht rovinciaal aandl aan ht RSP-rogramma. Dz taakstlling is al voor n dl ingvuld. Er staat nog n bdrag van 24 miljon on. Dz bzuiniging mot tijdns d uitvoring van d rojctn wordn gralisrd. D vraag is o dat lukt. D rsultatn van rcnt aanbstdingn latn zin dat aannmrs rojctn door crativ n innovativ olossingn godkor kunnn uitvorn dan van t vorn gdacht. Ook d huidig marktsituati 'dwingt' aannmrs schr aanbidingn t don. O n schr ort uitindlijk ook tot lagr kostn lidt, wordt as duidlijk bij d olvring van rojctn. Naar vrwachting zal bij d jaarrkning n rst tussnstand ggvn kunnn wordn van d rsultatn van ht rojct Haak om Luwardn. Dit rojct zal naar vrwachting link gaan bijdragn aan d ralisati van d taakstlling. Daarnaast hbbn ook individul rojctn nog taakstllingn t ralisrn (D Cntral As, Knoount Jour, n d gbidsontwikklingn bij D Cntral As n d N38). Ogtld gaat dit om nog ns bijna 30 mln. Mr wtn? Kijk o www.rslan.nl/wgn, www.rslan.nl/watrwgn n www.rslan.nl/soorwgn voor mr inormati ovr d inrarojctn van d rovinci Frslân. Wrkn in d bouw is antastisch In 20 wrd ik wrkloos n krg ik n uitkring. Maar thuis zittn, dat is niks voor mij. Ik wild graag wr aan ht wrk! D uitnodiging om t sollicitrn naar n uncti bij Luwardn Vrij-Baan kwam dan ook als gron. Er warn n hlbol kandidatn. Dat ik uitgkozn wrd, vold als n hl r. Ik hb acht maandn bij ht Drachtstrlin gwrkt, n sinds Mn dnkt bij 'soor' nit aan rovinci Bij ht soor dnkn mnsn nit dirct aan d rovinci. En dat trwijl d rovinci n grot rol slt in d vrbtring van ht trinvrkr! Aan ht woord zijn Nils d Bruijn n Anita Hanmaaijr. Als rojctscrtaris n communicati mdwrkr zijn z bij d rovinci, samn mt rogrammamanagr soor Hans Ormans, vrantwoordlijk voor d Soors Projctn. Tgmot komn aan wnsn van rizigrs W zijn r als rovinci voor onz inwonrs. Voor vl mnsn is ht onbaar vrvor d manir om van d n naar d andr lk t komn, aldus Nils. D trinn tussn Luwardn n Groningn zittn vooral tijdns d sits ovrvol. Door n xtra snltrin t latn rijdn én langr trinn in t zttn komn w tgmot aan d wnsn van d rizigr in dz rovinci. bruari zit ik bij d bouw van ht aquaduct bij Ritsumasl. Ik zt koi voor d sta, maak d ktn schoon, n lk dag om uur srvr ik so. Ik hb zls n kr n comlt rijsttal gmaakt! Als j m vij jaar gldn had vrtld dat ik nu in d bouwwrld zou wrkn, had ik j voor gk vrklaard. Maar ik Samnwrkn O d soorrojctn wrkt d rovinci nauw samn mt divrs artijn, zoals ProRail. Dat gaat god hoor. W hbbn n duidlijk taakvrdling. In d lanstudias ligt ht communicatizwaartunt bij d rovinci. En tijdns d uitvoring vrschuit dit naar ProRail, aldus Nils di ht ondrwr vrlgt van Luwardn - Groningn naar d activititn bij d Wrstrhok. Volgnd jaar lan station Wrstrhok Volgnd jaar bginnn w mt d tw ondrdoorgangn bij d Wrstrhok. Dz zijn ondrdl van d gbidsontwikkling Luwardn-Wst n vormn samn d rst sta in d ralisati van ht station Wrstrhok. Ht station zal naar vrwachting na 2020 wordn vind ht antastisch dat ik dz kans krijg. Mnsn vragn m wl ns ho ik ht volhoud, als n van d winig vrouwn in zo n mannnwrld. Voor mij is dat gn roblm. Ik wrk gwoon graag mt vl mnsn om m hn. Bovndin vind ik ht ijn om mnsn t hln. Om rvoor t zorgn dat d mannn o d bouwlaats nits tkort komn. Dat gt m n god gvol. Anita Hanmaaijr n Nils d Bruin ovr d soorrojctn in Vrij-Baan 'Provinci is blangrijkr voor soor dan dan d mst mnsn bsn' gbouwd als door vrdr ontwikkling van Luwardn-Wst n d Zuidlandn r voldond rizigrs / instars vrwacht wordn. Visi Tijdns d PS-vrgadring ovr dz ondrdoorgangn is n moti aangnomn om t ondrzokn o ht station nog voor 208 kan wordn gbouwd. Md o basis van gsrkkn mt d NS gaat gdutrd Johanns Kramr in d rst hlt van 206 n visi hirovr aan d Statn rsntrn. Dan wordt duidlijk wat ht god momnt is voor d start is, vrtlt Hans Ormans di zich mt dz visi gaat bzighoudn. Its bijzondrs Anita vult aan: Ook ht station wordt its bijzondrs. Ik bn nu al bniuwd naar d ractis, Rm d Bor is drdjaars studnt Communicati n Multimdia Dsign (CMD) aan d NHL Ho n aquaduct gbouwd wordt? Ik wt ht rcis! Ht aquaduct Wstlijk invalswg is n modrn bouwwrk. Daar hoort n modrn manir van inormrn bij. Samn mt mijn studignotn Yori, Klaas n Paul hb ik daarom, als rojct binnn onz oliding, tw as ontwikkld. Eén gt stasgwijs n in 3D d bouw van ht aquaduct wr n bvat luk n intrssant wtjs ovr ht rojct. Mt d andr a kun j o ht uitkijkunt ontdkkn ho ht aquaduct ruit gaat zin. J scant ht logo van Luwardn Vrij-Baan n zit ht aquaduct door middl van augmntd ralit o j schrm vrschijnn. Ik hb d bouw altijd intrssant gvondn. Tijdns dit rojct kon ik mijn studi dus combinrn mt n rsoonlijk intrss. Ik was rojctmanagr van ons groj studntn. Wat ik dd? Pratn mt odrachtgvrs, inormati vrzamln, d juist contactn ook al bginnn w as latr mt d bouw. En als ht aan mij ligt zal tgn di tijd d rol van d rovinci duidlijkr zijn als ht ovr ht soor gaat. Binnn Luwardn Vrij-Baan Anita gt nog n totaalovrzicht: D soorrojctn Extra Snltrin Groningn- Luwardn n d ondrdoorgangn bij tokomstig Station Wrstrhok valln binnn Vrij-Baan. Nt als ht rojct soorbrug ovr ht Van Harinxmakanaal. Dz laatst vrsnlt d rocstijd, zodat r mr trinn tussn Luwardn n Zwoll kunnn rijdn. Om stasgwijs van 2 naar 4 trinn r uur t gaan wordn r mr maatrgln gtron. Anita bsluit lachnd: Maar r mot natuurlijk ook nog its t vrtlln blijvn voor n volgnd inra krant..! lggn. Ongmrkt stk j van alls o. Vraag aan mij ho d bouw van n aquaduct in z n wrk gaat, n ik kan ht j tot in dtail uitlggn! Door voor d rovinci aan d slag t gaan, krijg j mr inzicht in j takn. J komt in n hl niuw wrld trcht, komt o lkkn waar j andrs nit zou komn: daar lr j vl van. En ht is nog luk ook. 6 Inra-ino Raortag oktobr 203 7
Innovati, conomi n duurzaamhid En mooi n strk Frslân. Mt dat dol voor ogn vort d rovinci Frslân n groot aantal rojctn uit. Bij n aantal rojctn staat nit ht aanlggn van wgn cntraal, maar ralisrt d rovinci andr ambitis. Dnk aan innovati, conomisch ontwikkling o duurzaam vrvor ovr soor n watr. Vir voorbldn illustrrn dit. Vaarwg Lmmr - Dlzijl Vrdiing n vrbrding D 8 kilomtr lang vaarwg van D Niuw Asluitdijk Vilig n innovati En kraamkamr voor duurzam n Lmmr naar Dlzijl is één van d cologisch innovati. Dat mot d blangrijkst vaarwgn van ons Asluitdijk in 2020 zijn. Actul knnis land. D vaarwg bstaat uit ht ovr d vilighid, duurzam nrgi, Prinss Margritkanaal, ht Van cologi, rcrati n torism n Starknborghkanaal n ht Emskanaal. ruimtlijk kwalitit komn samn in Brikbaarhid Hrnvn Stad als motor Als ondrdl van d invstringsagnda Drachtn Hrnvn invstrt d RSP Soorrojctn Uitbriding soor voor mr trinn D rovinci invstrt d komnd jarn Rijkswatrstaat n d rovincis Frslân n Groningn wrkn aan d vrdiing n vrbrding van dz vaarwg. Daarm is d wg vrij voor mr transort ovr watr. D aglon jarn innovativ lannn voor d dijk. Dnk aan n itsad dat nrgi owkt (Solaroad), hrniuwd visassags waardoor d visstand vrbtrd wordt (zi intrviw hirondr) n n ilot rovinci d komnd jarn in d ook in d uitbriding van d soorinra- is n aantal bruggn oghoogd n nrgi uit watr (Blu nrg). Uitraard brikbaarhid van Hrnvn. Zowl structuur. Daardoor kan ht aantal trinn dln van d vaarrout zijn uitgbaggrd. is na d oknaburt ook d vilighid voor autovrkr als voor ht onbaar wordn uitgbrid n d brikbaarhid Ook in d komnd jarn zal link wordn van d watrkring wr tot in lngt van vrvor. Zo komt r ondr andr n van d rgio wordn vrbtrd. Zo wordn gïnvstrd. Zo is d wg vrij voor mr jarn ggarandrd. Om dit voor lkaar t niuw busstation. Nadat d gmnt d soorvrbindingn naar Groningn n transort ovr watr. krijgn wrkt d rovinci Frslân samn zich gnoodzaakt zag d coinanciring Zwoll vrbtrd n komt r n niuw mt d rovinci Noord-Holland n d in t trkkn, lag ht rojct n tijd stil. station aan d rand van Luwardn gmntn Hollands Kroon, Súdwst- Aglon zomr hbbn Provincial (Wrstrhok). D soorrojctn wor- Frslân n Harlingn. O dit momnt Statn bslotn gld bschikbaar t stlln, dn btaald uit d vrgoding van ht rijk wordn d vrschillnd dlrojctn zodat ht rojct toch door kan gaan. voor ht nit doorgaan van d Zuidrzlijn. uitgwrkt. Plan voor unik visassag Asluitdijk Ruim baan voor d vis Mobilitit is nit alln blangrijk voor cologisch sstm t hrstlln, motn n gmakklijkr hn n wr zwmmn torism bovndin n strk imuls. Ook mnsn, maar zkr ook voor dirn. vissn roblmloos kunnn migrrn én glidlijk wnnn aan d zot- kan Ndrland zich hirm intrnationaal Bij d Asluitdijk stotn vissn bijvoor- tussn IJsslmr n Waddnz. Dit is zoutovrgang. D rivir is aan bid kantn roilrn als xrt watrbouwtchnologi bld lttrlijk hun hood. Z kunnn ook n intrnational vrlichting (Natura asluitbaar, mt n klin krsluis. Dit n conginring. D bst locati voor d nit vrdr, trwijl voor vl vissoortn 2000 n Kadrrichtlijn Watr). In ht kadr garandrt d watrvilighid n zorgt rivir is d omgving rond d suisluis migrati tussn zout n zot watr van van ht rojct D Niuw Asluitdijk rvoor (in combinati mt d lngt) dat r Kornwrdrzand. Ht zot watr dat hir lvnsblang is. Nu d Asluitdijk n hbbn d Waddnvrniging, Sortvissrij gn zout watr in ht IJsslmr komt. En door ht suin in d Waddnz komt, ors oknaburt krijgt, is mtn Ndrland, Stichting Ht Blauw Hart n d visassag o dz schaal di gbruik maakt lokt d vissn. D komnd riod wordt n rachtig lan gmaakt voor n Vrniging Vast Vistuign Noord daarom van ht gtij is unik in d wrld. vrdr ondrzok gdaan naar asctn als unik visassag. ht id voor n vismigratirivir ruimtlijk inassing n ontwr. Daarna uitgwrkt.* Strk imuls volgt bstuurlijk bsluitvorming. D visstand in ht IJsslmr is slcht. D ctiv assag ht vl voordln. Vl vissn vrdwnn na aanlg van d Asluitdijk. Om d visoulati n ht Unik in d wrld Dz slingrnd rivir van circa 6 kilomtr stroomt langs n door d Asluitdijk. Vissn kunnn mt bhul van ht gtij vl vakr D vis- n voglstand kan tot vr buitn d Waddnz n ht IJsslmr vrbtrn. In combinati mt n bzokrscntrum n wandlmoglijkhdn krijgn rcrati n * Ht initiati is ondrdl van ht rojct D Niuw Asluitdijk, n gzamnlijk rogramma van d rovincis Frslân n Noord-Holland én d gmntn Súdwst-Frslân, Harlingn n Hollands Kroon. Coloon Inra-ino is n uitgav van d rovinci Frslân n vrschijnt dri kr r jaar Rdacti rovinci Frslân, adling Comlx InraProjctn, (058) 292 46 40, scr-ci@rslan.nl Conct, ontwr n tkstn Clln n Groot Haar + Orth, Luwardn Fotograi Jron Horsthuis, rovinci Frslân Druk KSB Olag 300 xmlarn. Nits uit dz uitgav mag wordn ovrgnomn, gkoird o vrmnigvuldigd o wlk wijz dan ook, zondr schritlijk tostmming van d rovinci Frslân. Aan dz raortag kunnn gn rchtn wordn ontlnd. 8 Inra-ino