3 juni 2014 Corr.nr. 2014-20.649, BWb Nummer 29/2014 Zaaknr. 518426 Voordracht van Gedeputeerde Staten aan Provinciale Staten van Groningen voor het beschikbaar stellen van krediet ten behoeve van de realisatie van de rondweg Aduard en vernieuwen van de aansluiting en brug Nieuwklap in samenhang met het vervangen van de brug Aduard in het kader van de opwaardering hoofdvaarweg Lemmer-Delfzijl. 1. Samenvatting Het Rijk en de provincies Fryslân en Groningen werken samen aan het opwaarderen van de hoofdvaarweg Lemmer-Delfzijl. Het Rijk stelt hiervoor middelen ter beschikking en de provincies zijn belast met de projectleiding, planstudie, planuitwerking en realisatie van onder andere de vervanging van bruggen binnen hun provincie. In verband hiermee zijn wij van plan om de huidige brug over het Van Starkenborghkanaal in Aduard te vervangen, gecombineerd met de aanleg van een rondweg Aduard en het vernieuwen van de aansluiting en brug Nieuwklap. In deze voordracht stellen wij u voor om voor het regionale deel van het project, dat ook met regionale middelen gefinancierd wordt, een realisatiebesluit te nemen. De realisatiekosten voor de aanleg van een rondweg Aduard en het vernieuwen van de aansluiting en brug Nieuwklap zijn geraamd op 16,1 mln. excl. btw. Zo kan versneld begonnen worden met de realisatie van de maatschappelijk zeer gewenste rondweg om Aduard en de aansluiting daarvan op de provinciale N355 bij Nieuwklap alsmede het vervangen van de brug ter plaatse. Voor het Rijksdeel van het project, de nieuwe brug over het Van Starkenborghkanaal in Aduard zullen wij u, zodra dat kan, nog apart een voordracht voorleggen. 2. Doel en wettelijke grondslag Het project Aduard maakt deel uit van fase 1 van het programma voor opwaardering van de hoofdvaarweg Lemmer-Delfzijl. Doel hiervan is om de hoofdvaarweg geschikt te maken voor grotere schepen, van scheepvaartklasse Va, voor vierlaags-containervaart en tweebaks duwvaart in gestrekte formatie (combinatie van 1 duweenheid en 2 bakken achter elkaar; ca. 190 m). Het project Aduard heeft naast de doelen vanuit de vaarweg ook regionale doelen. Door de aansluiting en brug Nieuwklap op de provinciale weg N355 te vervangen wordt de ontbrekende schakel in de Fietsroute Plus Zuidhorn-Groningen aangelegd, het Aduarderdiep beter toegankelijk voor grotere schepen en door realisatie van de rondweg Aduard wordt de dorpskern van Aduard verlost van doorgaand (vracht-) verkeer en een einde gemaakt aan een al lang bestaand verkeersleefbaarheidsprobleem. 3. Procesbeschrijving en planning Het project Aduard bestaat uit een drietal onderdelen: het vervangen van de brug over het Van Starkenborghkanaal, de aanleg van de rondweg Aduard en daarmee samenhangend het vervangen de aansluiting op de provinciale weg N355 bij Nieuwklap, inclusief de in de N355 gelegen brug Nieuwklap. De realisatie van de twee laatst genoemde onderdelen wordt gedekt met regionale middelen. Het vervangen van de brug in Aduard over het Van Starkenborgkanaal wordt primair vanuit het programma opwaardering hoofdvaarweg Lemmer-Delfzijl bekostigd. De brug Aduard is de laatste in fase 1 van de opwaardering. Op moment van vaststelling van deze voordracht is nog geen sprake van een sluitende financiering voor de vervanging van deze brug. Om vertraging van de uitvoering van de regionale onderdelen te voorkomen stellen wij u in deze voordracht voor de uitvoering van het project Aduard te faseren en nu alvast een besluit te nemen 29-1
voor de realisatie van de regionale delen, gefinancierd met regionale middelen. Wij verwachten op basis van de planning voor de rondweg Aduard en de aansluiting Nieuwklap begin 2015 de opdracht te kunnen gunnen aan een aannemer. De realisatie kan dan eind 2016 worden afgerond. 4. Begroting De kosten die met dit besluit aan de orde zijn worden geraamd op 16.090.000,- excl. btw. Deze kosten worden gedekt zoals aangegeven in de paragraaf kosten van hoofdstuk 6. 5. Inspraak/participatie De bevolking en omgeving zijn gedurende de planuitwerking via websites, nieuwsbrieven en informatieavonden periodiek geïnformeerd over de voortgang. Meest recentelijk is dit gebeurd tijdens een, door meer dan 400 mensen bezochte inloopavond op 26 november 2013, waar ook het ontwerp van de rondweg is getoond. Wij komen hier later in deze voordracht op terug. 6. Nadere toelichting Inleiding De hoofdvaarweg Lemmer-Delfzijl, waarvan het Van Starkenborghkanaal deel uit maakt, wordt opgewaardeerd voor grotere schepen van klasse Va, vierlaags containervaart en tweebaks duwvaart in gestrekte formatie. De huidige tafelbrug Aduard voldoen niet aan de eisen die dit met zich meebrengt. De nieuwe brug moet de volle vaarwegbreedte van 54 meter gaan overspannen en krijgt een doorvaarthoogte van 9,10 meter. Op 1 december 2004 heeft de toenmalige minister van Verkeer en Waterstaat het realisatiebesluit genomen voor diverse onderdelen van de opwaardering van de Hoofdvaarweg Lemmer-Delfzijl, waaronder de bruggen Aduard en Dorkwerd. In de planstudiefase hebben wij verschillende varianten onderzocht ter vervanging van de huidige bruggen. In juli 2009 heeft u ingestemd met het voorkeursalternatief en een planuitwerkingsbesluit genomen voor Aduard en Dorkwerd (voordracht 9/2009). Hierbij gaat het (zie afbeelding 1), om: 1. slopen bestaande hefbrug Aduard; 2. bouwen nieuwe brug Aduard; 3. aanleg rondweg Aduard; 4. vervangen bestaande hefbrug Dorkwerd; 5. vernieuwen aansluiting N355 en brug Nieuwklap Afbeelding 1: overzicht projectonderdelen planuitwerkingsbesluit Brug Dorkwerd Na aanvaring van de brug Dorkwerd in 2011 hebben wij besloten de vervanging daarvan te prioriteren door deze los te koppelen van de realisatie van het project Aduard. U heeft in 2011 (voordracht 30/ 2011) ingestemd met de realisatie van de vervanging van brug Dorkwerd. In 2013 29-2
heeft u ingestemd met het beschikbaar stellen van een verhoogd krediet voor de realisatie van de brug Dorkwerd (voordracht 36/2013) als gevolg van prijsontwikkeling en nadere planuitwerking. Regiodoelen In de huidige situatie ervaren bewoners in de dorpskern van Aduard overlast (verkeersleefbaarheid) van het doorgaande auto- en vrachtverkeer over de provinciale weg N983 door het dorp. Al decennia wordt er gepleit voor een rondweg waardoor doorgaand auto- en vrachtverkeer uit de dorpskern geweerd kan worden. Begin 2014 hebben bewoners ons nog eens duidelijk gemaakt dat wat hen betreft zo spoedig mogelijk met de realisatie van de rondweg zou moeten worden begonnen. De Fietsroute Plus Zuidhorn-Groningen is inmiddels grotendeels aangelegd. Ontbrekende schakel is op dit moment nog het deel over de brug bij Nieuwklap, de aanleg van dit deel hebben wij destijds gekoppeld aan de realisatie van de nieuwe brug Nieuwklap. Opwaardering hoofdvaarweg Lemmer-Delfzijl fase 1 Wij hebben met het Rijk afspraken gemaakt over het programma voor de opwaardering van der hoofdvaarweg. Het vervangen van de brug Aduard over het Van Starkenborghkanaal is het laatste onderdeel van fase 1 van dit programma. De raming voor de brug heeft een tekort. Wij hebben u de afgelopen twee jaar hierover een aantal keren geïnformeerd, onder andere bij de behandeling van de voordracht voor aanvullend krediet voor Dorkwerd. Bij de herverdeling RSP/MIT-middelen in 2013 (voordracht 23/2013) heeft u op ons voorstel ook al rekening gehouden met hogere kosten door labeling van een bedrag van 4 mln. ter dekking van ons aandeel in de naar verwachting hogere kosten De projectpartners betrokken bij het programma opwaardering hoofdvaarweg Lemmer-Delfzijl hebben vooraf procedureafspraken gemaakt over hoe om te gaan met eventuele tekorten. Zo kan een overschot of aanbestedingsmeevaller op het ene project gebruikt worden ter dekking van een tekort op een ander project. Ook is er afgesproken dat in geval van een verwacht tekort wordt begonnen met het onderzoeken van door te voeren versoberingsopties. Voor de brug Aduard speelt op moment van vaststelling van deze voordracht dit proces. Voor een aantal projecten die in uitvoering of voorbereiding zijn worden ook nog aanbestedingsvoordeel verwacht. Wij schatten in dit najaar meer duidelijkheid te hebben over de dekkingsmogelijkheden en hebben daarom in overleg met Rijkswaterstaat en de gemeente Zuidhorn vastgesteld dat het verstandig is gefaseerd met de realisatie van het project Aduard te starten. Grondaankoop Vooruitlopend op het te nemen realisatiebesluit hebben wij besloten de reguliere grondaankoop voor het hele project Aduard (onderdelen 1,2,3 en 5) te starten. Hierover hebben wij u per brief van 30 oktober 2012 (zaaknr. 418926), geïnformeerd. Ook is op 11 december 2012 door ons besloten om de noodzakelijke bestemmingsplanprocedure voor het project op te starten bij de gemeenten Zuidhorn en Groningen. Het bestemmingsplan is inmiddels door deze gemeenten vastgesteld. Het bestemmingsplan van de gemeente Groningen (oostzijde Aduarderdiep) is zonder bezwaren inmiddels onherroepelijk geworden. Het bestemmingsplan van de gemeente Zuidhorn zal naar verwachting dit najaar onherroepelijk worden. Hiermee wordt dan voor de realisatie een belangrijke tijdswinst geboekt. Rondweg Aduard N983 Om het verkeer van de provinciale N983 aan te sluiten op de N355 wordt aan de zuidkant van het Van Starkenborghkanaal een rondweg aangelegd. Hierdoor wordt het doorgaande verkeer om de dorpskern van Aduard geleid. Ter hoogte van Nieuwklap wordt deze rondweg om redenen van verkeersveiligheid en doorstroming op de N355, ongelijkvloers aangesloten op de Friesestraatweg, de N355. De verkeerskundige inrichting sluit aan op die van de N983 en wordt conform de categorisering ingericht als een erftoegangsweg met een snelheidsregime van 60 km/h. Ter hoogte van de watergang de Lindt wordt in de rondweg een vaste brug gebouwd. Deze brug is geschikt voor recreatievaart met een doorvaarthoogte van ca. 2,40m. Aansluiting Nieuwklap Tijdens de planuitwerking is nadrukkelijk gekeken naar de inpassing van een ongelijkvloerse aansluiting van de N983 op de N355 in het landschap. Daarbij kwam naar voren dat de maat en schaal van de oorspronkelijk bedachte pookaansluiting op gespannen voet staat met de ruimtelijke kwaliteit van het gebied en de leefbaarheid van Nieuwklap. 29-3
Het uiteindelijke gekozen verkeerskundige ontwerp betreft een zogeheten Haarlemmermeeroplossing uitgebreid met een rotonde (zie afbeelding 2). Dit model voldoet aan alle ruimtelijke uitgangspunten. Een Haarlemmermeeroplossing levert ten opzichte van de oorspronkelijke oplossing de volgende voordelen op: De maat en schaal van de verkeersknoop verhoudt zich ruimtelijk gezien beter tot Nieuwklap; Het totale ruimtebeslag van deze oplossing is aanzienlijk beperkter;. Er is minder talud nodig om de verschillende infrastructuur te realiseren. Dit geeft een rustiger en eenvoudiger landschappelijk beeld dat past in de landelijke omgeving; Er wordt een aanzienlijk kortere en logischere kortsluiting tussen de Lindt en de fietsroute plus gerealiseerd. Daarbij krijgt Nieuwklap een directe aansluiting op de fietsroute plus. Dit verkleint de kans op illegale fietsoversteekbewegingen van de N355; De overlast door lichtschijning in de polder wordt geminimaliseerd. Dit was een veel gehoorde klacht tijdens de informatiebijeenkomsten; Sluipverkeer via de Nieuwbrugsterweg richting Hoogkerk en Den Horn wordt minder makkelijk/ logisch gemaakt. Afbeelding 2: ongelijkvloerse aansluiting N983 op N355 bij Nieuwklap. N355 Groningen-Zuidhorn De N355 Groningen-Zuidhorn is in het coalitieakkoord opgenomen als project waarmee in deze collegeperiode aan de slag wordt gegaan. In 2006 is een verkenningsstudie naar de verbetering van de wegverbinding Groningen-Zuidhorn (N355) afgerond. Naar aanleiding van deze studie heeft het toenmalige college in 2006 een voorkeursalternatief vastgesteld waarbij als middellange termijn maatregel een noordelijke parallelweg tussen Groningen en Zuidhorn is voorzien. Hiervan ben u per brief van 30 januari 2006 (nr. 2005-24.160a/4/A.23, VV) op de hoogte gesteld. In het addendum coalitieakkoord van 8 april 2013 is een extra bijdrage opgenomen voor de N355. Bij de totstandkoming van de plannen voor de omleiding bij Aduard en de aansluiting Nieuwklap is alvast rekening gehouden met de toekomstige situatie. In de planuitwerking is de parallelstructuur ter hoogte van de nieuwe brug en aansluiting al meegenomen. Zoals wij u in voordracht 23/2013 hebben gemeld vinden wij het noodzakelijk dat de zo-even aangehaalde verkenningsstudie wordt geactualiseerd. Hiermee is inmiddels gestart. De plannen voor de onderdelen waar de voorliggende voordracht over gaat zijn robuust en toekomstbestendig. De actualisering zal daarom voor deze onderdelen geen nieuwe inzichten gaan opleveren. In dit project wordt een brug gerealiseerd die ruimte biedt aan 1 rijbaan met 2 rijstroken, een parallelweg en de Fietsroute Plus. De nieuwe brug over het Aduarderdiep is dusdanig ontworpen 29-4
dat toekomstige aanpassingen aan de N355 mogelijk blijven. Mocht in de toekomst een verdubbeling van de N355 in beeld komen, dan is de brug eenvoudig geschikt te maken voor 2 rijbanen met elk 2 rijstroken. Voor de parallelweg en de Fietsroute Plus kunnen dan aparte bruggen gebouwd worden. Ecologische Hoofdstructuur (EHS) Aan de zuidkant van de brug bij Nieuwklap is het gebied oostelijk van het Aduarderdiep begrensd als EHS beheergebied. Daarmee valt het onder de werking van het beschermingsregime EHS. Daarnaast is het gebied in het natuurbeheerplan ook aangegeven als zoekgebied voor de subsidiering van het weidevogelbeheer. De verwachting is dat de actuele natuurwaarde van de percelen grenzend aan de N355 minimaal is. De percelen die van betekenis zijn voor weidevogels liggen op enige afstand van de N355. Ook de percelen waarvoor subsidie wordt verleend voor weidevogelbeheer liggen op een zodanige afstand van de N355 dat mag worden verwacht dat door de verlegging van de N355 geen significante afbreuk wordt gedaan aan de betekenis van het gebied voor weidevogels. Geconcludeerd kan worden dat geen significante afbreuk wordt gedaan aan het beheersgebied. Hierbij wordt opgemerkt dat de verplaatsing van de weg in kwantitatieve zin circa 50m bedraagt en dat minder dan 1% van het beheersgebied benodigd is. Vanuit een goede ruimtelijke ordening zijn wel enkele mitigerende maatregelen voorzien, te weten: het verwijderen van de nu aanwezige beplanting op het talud van de huidige brug over het Aduarderdiep en het niet terugplaatsen van dergelijke beplanting (op het zuidelijk deel van het talud). Door het gebied open te houden kunnen de omstandigheden voor weidevogels verbeteren; het voorkomen van lichtuitstraling in het beheersgebied. Flora en Fauna Er zijn reeds onderzoeken betreffende flora en fauna uitgevoerd. Er zijn beschermde soorten aangetroffen, waarvoor in het kader van der Flora- en Faunawet reeds een ontheffing is verleend. Onderdeel hiervan is een pakket van compenserende maatregelen. Landschappelijke inpassing De landschappelijke inpassing is vastgelegd in de "Visie landschappelijke inpassing" die onderdeel is van het vastgestelde bestemmingsplan van de gemeente Zuidhorn en de gemeente Groningen en daarmee ook uitgangspunt is bij de verdere uitwerking. Geluid Voor het project Aduard is reeds akoestisch onderzoek verricht. Voor een drietal woningen gelegen aan de Friesestraatweg is sprake van een reconstructie in de zin van de Wet Geluidhinder. Maatregelen aan de bron of in het overdrachtsgebied zijn niet effectief en daarmee ongewenst. Zo stuit het treffen van geluid reducerende maatregelen, anders dan het reeds voorziene geluid reducerende wegdek, op bezwaren. Het verlagen van een maximum snelheid (60 km/u) ter hoogte van de woningen strookt niet met de functie van de weg en de ligging buiten de bebouwde kom. Het treffen van geluidwerende voorzieningen (wallen, schermen) is landschappelijk en uit oogpunt van verkeersveiligheid ongewenst en evenmin kosteneffectief voor de drie woningen. Daarom is een procedure Hogere Waarden gevolgd en inmiddels zijn de hogere waarden vastgesteld voor deze drie woningen. Om een zeker binnenniveau in de woningen te kunnen garanderen zijn gevelmaatregelen noodzakelijk. De kosten voor de gevelmaatregelen zijn opgenomen in de projectraming. Luchtkwaliteit Ook hiervoor heeft reeds onderzoek plaats gevonden. Uit de berekeningen blijkt dat in de beschouwde zichtjaren overal ruimschoots aan de grenswaarden wordt voldaan. De beschouwde wegreconstructie en -aanleg kan worden gerealiseerd zonder belemmeringen ten aanzien van de Wet luchtkwaliteit. Inventarisatie van kabels en leidingen De ondergrondse infrastructuur is geïnventariseerd en heeft ook afstemming plaats gehad met de respectievelijke eigenaren/beheerders. Het aanpassen van diverse leidingen is noodzakelijk. Uitvoering 29-5
Tijdens de uitvoering zal er speciale aandacht zijn voor het beperken van de overlast van werkverkeer door Aduard, Nieuwklap en over de Nieuwbrugsterweg. Communicatie In de voorbereidingsfase is de omgeving uitgebreid geïnformeerd en is de uitwerking met de omgeving besproken. Dit heeft geleid tot een aangepast en breed gedragen ontwerp voor de aansluiting Nieuwklap. Hierbij is gebruik gemaakt van informatieavonden, keukentafelgesprekken, nieuwsbrieven en inloopavonden. Het laatst is op 26 november 2013 voor belanghebbenden een inloopavond georganiseerd in Zuidhorn, waar projecten gepresenteerd zijn die in en om Zuidhorn gerealiseerd worden waaronder de rondweg Aduard en Nieuwklap. Over het draagvlak voor de rondweg Aduard bij de van bewoners van Aduard zijn wij eerder in deze voordracht ingegaan. Ook in de aanloop naar en tijdens de uitvoering zal middels websites, nieuwsbrieven, bewonersbijeenkomsten en één op één contact met de direct omwonenden verder met de omgeving worden gecommuniceerd. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de websites www.provinciegroningen.nl en www.lemmer-delfzijl.nl. Planning - Aanbestedingsprocedure november 2014 - maart 2015 - Uitvoering juli 2015 - december 2016 Kosten Voor dit project is een probabilistische risicoraming opgezet. Gebaseerd op een prijspeil van 2013 bedraagt de kostenraming 16.090.000 excl. btw. De dekking komt uit: mln. euro Bijdrage gemeente Zuidhorn 2,35 Bijdrage provincie Groningen MIT 11,49 (inclusief indexatie vanaf 2009) Bijdrage fietsroute plus RGA 1,7 Bijdrage provincie Groningen MIT 0,55 (uit de via voordracht 23/2013 bij de herbestemming van RSP- en MIT-gelden gereserveerde 4 miljoen) Eigendom, beheer en onderhoud De verdeling van beheer en onderhoud is als volgt: onderdeel: huidige beheerder/eigenaar: toekomstig beheerder/eigenaar: Rondweg Aduard N983 Geen (nieuw) Provincie Groningen A. Harkemaweg vanaf de Loswal Gemeente Zuidhorn Provincie Groningen tot aan de aansluiting Nieuwklap Brug Het Lindt Geen (nieuw) Provincie Groningen Aansluiting Nieuwklap Provincie Groningen Provincie Groningen Brug N355 Aduarderdiep bestaand Provincie Groningen Geen (vervalt) Brug N355 Aduarderdiep nieuw Geen (nieuw) Provincie Groningen De aanleg van de rondweg Aduard betekent een uitbreiding van ons areaal en daarmee ook een toename van de beheer- en onderhoudskosten. De extra kosten komen, op basis van het voorlopig ontwerp, structureel voor een jaarlijks bedrag van 45.000,- (excl. BTW, prijspeil 2014) ten laste van het Meerjarenprogramma Beheer en onderhoud provinciale infrastructuur 2013-2016. Ter dekking hiervan dient het budget voor beheer en onderhoud structureel te worden verhoogd met voornoemd bedrag ten laste van de algemene middelen. Deze werkwijze is conform de regels die gelden bij areaaluitbreiding. 29-6
7. Voorstel Wij stellen u voor het in ontwerp bij deze voordracht gevoegde besluit vast te stellen. Groningen, 3 juni 2014 Gedeputeerde Staten van Groningen: M.J. van den Berg, voorzitter. H.J. Bolding, secretaris. Behandeld door : A.J. Katerborg Telefoonnummer : 050-3164311 e-mail : a.j.katerborg@provinciegroningen.nl Bijlagen bij de voordracht: Geen 29-7
Nr. 29/2014 Provinciale Staten van Groningen: Gelezen de voordracht van Gedeputeerde Staten van 3 juni 2014, nr. 2014-20.649, BWb; Gelet op: - Het programma opwaardering hoofdvaarweg Lemmer-Delfzijl; - Het budgetrecht van Provinciale Staten overeenkomstig de Provinciewet artikelen 193, 194, 195, 2012 en 202; Besluiten: 1. Een realisatiebesluit te nemen voor de rondweg Aduard en het vernieuwen van de aansluiting en brug Nieuwklap. 2. Een krediet van 16.090.000,- excl. btw en inclusief VAT beschikbaar te stellen en dit krediet te dekken zoals in de voordracht is aangegeven. Dit onder voorbehoud dat de uitvoering van het werk eerst kan worden gegund nadat de gemeenteraad van de gemeente Zuidhorn een besluit genomen heeft waarin de door het college van de gemeente Zuidhorn toegezegde financiële bijdrage aan de rondweg Aduard ter hoogte van 2.350.000,- bekrachtigd is. Groningen, Provinciale Staten voornoemd:, voorzitter., griffier. 29-8