Alle dagen (k)open? Masterclass winkeltijden en koopzondagen Droogh Trommelen en Partners (DTNP) Hotel New York Rotterdam, Villa Sonsbeek Arnhem 21 en 23 mei 2013
Programma 13.30u Wijzigingen winkeltijdenwet Karel Trommelen 14.00u Belangen betrokken partijen Jasper Vlek 14.30u PAUZE 14.45u Workshop - Lokaal afwegen Karel Trommelen 15.30u Terugkoppeling en discussie 16.15u Conclusie en afsluiting 16.30u Borrel
Historie 1900 1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1980 1990 2000 2010 2020 ± 1900: Onbeperkte openingstijden
Historie 1900 1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1980 1990 2000 2010 2020 1904: Eerste discussie over regulering Slechte werkomstandigheden Onderzoek Staatscommissie Middenstand Verordening door aantal gemeenten
Historie 1900 1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1980 1990 2000 2010 2020 1930: Winkelsluitingswet Gelijke concurrentie gemeenten Gelijke concurrentie ondernemers met en zonder personeel Arbeidswet 1920: personeel maximum 48 uur/week Werkdagen 5.oou tot 20.00u Zaterdag 5.00u tot 22.00u Zondag gesloten
Historie 1900 1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1980 1990 2000 2010 2020 1934: Verruiming wetgeving Slechte economische omstandigheden Mogelijkheid tot zondagopening
Historie 1900 1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1980 1990 2000 2010 2020 1951: Nieuwe Winkelsluitingswet Wijzigende sociale opvattingen werknemers Verplichte sluiting halve dag per week Werkdagen 5.oou tot 18.00u Koopavond 18.00u tot 22.00u Zaterdag 5.00u tot 18.00u Zondag gesloten
Historie 1900 1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1980 1990 2000 2010 2020 1976: Nieuwe Winkelsluitingswet Aansluiting bij gangbare werktijden Minder verschil met ander personeel Maximale opening: 52 uur Werkdagen 5.oou tot 18.00u Koopavond 18.00u tot 21.00u Zaterdag 5.00u tot 17.00u Zondag gesloten
Historie 1900 1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1980 1990 2000 2010 2020 1984: Introductie koopzondag Omslag: meer in plaats van minder Winkelen als vrijetijdsbesteding Maximaal 4 koopzondagen Avondwinkelontheffing
Historie 1900 1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1980 1990 2000 2010 2020 1993: Verruiming Maximale opening van 52 naar 55 uur Maximaal aantal koopzondagen van 4 naar 8 Introductie toerismebepaling
Historie 1900 1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1980 1990 2000 2010 2020 1996: Winkeltijdenwet Centraal wat moet, decentraal wat kan Marktwerking en deregulering Meer autonomie gemeenten Geen maximum aantal openingsuren Maximaal aantal koopzondagen: 12 Onduidelijkheid avondwinkelontheffing Werkdagen 6.0ou tot 22.00u Zaterdag 6.00u tot 22.00u Zondag gesloten
Historie 1900 1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1980 1990 2000 2010 2020 2010: Aanscherping toerismebepaling Tegengaan oneigenlijk gebruik Bescherming zondagsrust Belangenafwegingskader
Historie 1900 1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1980 1990 2000 2010 2020 2013: Decentralisatie wetgeving Veranderende leef- en arbeidspartonen Meer vrijheid bij gemeenten Mogelijkheid tot vrijstelling
Historie 1900 1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1980 1990 2000 2010 2020 Geen regulering Beperkingen Verruiming Introductie koopzondag
Historie 1900 1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1980 1990 2000 2010 2020 Marktregulering Gelijke positie winkels Ondernemer/personeel Redelijke arbeidstijden Economische stimulering Consument Marktwerking Winkelen = vrije tijd
Huidig aantal koopzondagen per gemeente 52 13-51 12 7-11 1-6 0 Bijzonder Bron: reformatorisch dagblad
Procedure winkeltijdenwet 30 oktober 2012 Instemming Tweede Kamer 14 mei 2013 28 mei 2013 Behandeling Eerste Kamer Meerderheid (GL, D66, PvdA, VVD) Drie moties Stemming Eerste kamer 1 juli 2013 Wetgeving van kracht (verwacht)
Tot nu toe Art. 2: Verbod op winkelopening Voor 6.00u en na 22.00u Op zon- en feestdagen Art. 3: Vrijstellingsmogelijkheden gemeente Maximum 12 koopzondagen Autonoom en substantieel toerisme 1 levensmiddelenwinkel per 15.000 inwoners ( op zondag 16-22u)
Toekomst Art. 2: Verbod op winkelopening Voor 6.00u en na 22.00u Op zon- en feestdagen Art. 3: Vrijstellingsmogelijkheden gemeente Zelf te bepalen Eventueel met beperkingen/voorschriften Verordening (gemeenteraad) Draagvlak
Programma 13.30u Wijzigingen winkeltijdenwet Karel Trommelen 14.00u Belangen betrokken partijen Jasper Vlek 14.30u PAUZE 14.45u Workshop - Lokaal afwegen Karel Trommelen 15.30u Terugkoppeling en discussie 16.15u Conclusie en afsluiting 16.30u Borrel
Belanghebbenden Zelfstandig ondernemer Vaste medewerker Winkelketen Winkelbedrijf winkelen op zondag Personeel Weekendhulp Burger Consument Bewoner
De Consument Bezoekfrequentie koopzondag binnensteden 33% 28% 11% 11% 17% 1x per maand of meer 1x per kwartaal Bron: Koopstromenonderzoek Randstad 2012 1x per half jaar 1x per jaar of minder nooit
De Consument 8.000 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0 Gemiddeld aantal bezoekers per uur binnenstad s-hertogenbosch 2012 Donderdag Koopavond Vrijdag Zaterdag Zondag Bron: Binnenstadsmonitor s-hertogenbosch 2012
De Consument Bezoekfrequentie zondagopening supermarkt 35% 44% 7% 6% 8% 1x per maand of meer 1x per kwartaal Bron: Koopstromenonderzoek Randstad 2012 1x per half jaar 1x per jaar of minder nooit
De Winkelketen Van groei- naar verdringingsmarkt 140 130 index winkelaanbod (m² wvo) 120 110 100 90 280 index bestedingen in winkels 2001 2002 20032004 2005 2006 2007 2008 2009 Bron: Locatus en CBS Schaalvergroting 2010 2011 2012 260 240 220 oppervlak/winkel (m² wvo) 200 2001 2002 2003 20042005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Bron: Locatus
De Winkelketen Schaalvergroting in de tijd Open als consument vrij is vs. Internetwinkelen Boswandeling Pretpark
De Zelfstandig ondernemer Van groei- naar verdringingsmarkt 140 130 index winkelaanbod (m² wvo) 120 110 100 90 index bestedingen in winkels 2001 2002 20032004 2005 2006 2007 2008 2009 Bron: Locatus en CBS Filialisering 2010 2011 2012 10 8 aantal zelfstandigen (x 10.000) 6 4 2 0 aantal filialen (x 10.000) 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Bron: Locatus
De Zelfstandig ondernemer Meedoen kost me mijn gezin, niet meedoen kost me mijn kop
De Zelfstandig ondernemer
De Vaste medewerker
De Weekendhulp Zondag = ideale werkdag Zondag = 150 tot 200% uitbetaald
De Buurtbewoner We hebben geen bezwaar tegen Albert Heijn, wel tegen de herrie die straks geen moment meer ophoudt
Belangenafweging gemeente winkelketens winkelmedewerkers? zelfstandigen consumenten buurtbewoners weekendhulp
Belangenafweging gemeente milieu werkgelegenheid veiligheid vastgoedwaarde onderhoud verenigingsleven leegstand zondagsrust leefbaarheid concurrentiepositie herkenbaarheid verdringing verkeersoverlast reuring sociaal-maatschappelijk? consumeren geloof gezinsleven parkeergelden economie
Programma 13.30u Wijzigingen winkeltijdenwet Karel Trommelen 14.00u Belangen betrokken partijen Jasper Vlek 14.30u PAUZE 14.45u Workshop - Lokaal afwegen Karel Trommelen 15.30u Terugkoppeling en discussie 16.15u Conclusie en afsluiting 16.30u Borrel
Workshop Cases 1 Koopzondag in een dorp 2 Koopzondag in een grote stad 3 Aanvraag nachtwinkel Verdelen in groepjes 15 minuten per case Daarna terugkoppeling en discussie Besluit Beperkingen/voorschriften Motivatie
Koopzondag in een dorp? Groot dorpscentrum Binnenstad Gemeente met 10.000 inwoners Groot dorpscentrum 10.000 m² wvo Twee supermarkten Slager, groenteman, bakker Huishoudelijk (o.a. Hema) Enkele modewinkeltjes Klein dorpscentrum 3.000 m² wvo Één Supermarkt Drogist Slager, groenteman, bakker Groot dorpscentrum Klein dorpscentrum Duitsland Binnenstad
Koopzondag in een grote stad? Gemeente met 100.000 inwoners wijkcentrum Binnenstad 60.000 m² wvo Supermarkten en drogisten Warenhuizen (o.a. Hema, V&D) Modeketens (o.a. H&M, WE) Modespeciaalzaken buurtcentrum Binnenstad buurtcentrum Wijkcentra 2.000-10.000 m² wvo Supermarkten en drogisten Slager, groenteman, bakker wijkcentrum Woonboulevard 30.000 m² wvo Woninginrichting Doe-het-zelf Woonboulevard wijkcentrum
Aanvraag nachtopenstelling? Gemeente met 150.000 inwoners Zelfstandig ondernemer Levensmiddelen en dergelijke Gevestigd aan doorgaande route Wens tot 2.00u open Centrum Snelweg doorgaande as
Belangenafweging milieu werkgelegenheid veiligheid vastgoedwaarde onderhoud verenigingsleven leegstand zondagsrust leefbaarheid concurrentiepositie herkenbaarheid verdringing verkeersoverlast reuring sociaal-maatschappelijk? consumeren geloof gezinsleven parkeergelden economie
Aanpak Geen wiskunde Wel lokaal maatwerk
Aanpak Keuzemogelijkheden Aantal In de tijd Branchering Gebiedsgericht Draagvlakonderzoek Rondetafelgesprekken Uitgebreide enquêtes Eventueel onderdeel detailhandelsvisie
Aanpak Politieke keuze Zorgvuldige belangenafweging Breed draagvlak is cruciaal!
Alle dagen (k)open? Masterclass winkeltijden en koopzondagen Droogh Trommelen en Partners (DTNP) Hotel New York Rotterdam, Villa Sonsbeek Arnhem 21 en 23 mei 2013