Zuur Base evenwicht en interpretatie van de bloedgassen. Dr Rudi Beckers Spoedgevallendienst

Zuur Base evenwicht en interpretatie van de bloedgassen Dr Rudi Beckers Spoedgevallendienst

Zuur-Base balans Essentieel voor een correcte stofwisseling Onevenwicht door uitval van vitale functies ph = -log (H + -ionenactiviteit) = 40 nm/l CO 2 /bicarbonaatbuffer (open systeem) Niet-bicarbonaatbuffer (Hb, Prot, fosfaten)

3

ZUUR BASE STOORNISSEN ph > 7,45 ALKALOSE ph < 7,35 ACIDOSE Primaire verandering van pco 2 = respiratoir Primaire verandering van HCO3 - = niet-respiratoir metabool Anion gap

ACIDOSE Respiratoire = hypercapnische acidose Onvermogen om CO2 voldoende uit te ademen Pulmonair : emfyseem, COPD, cyphose, thoraxafwijkingen, Neuromusculair : ALS, GB-syndroom, Myasthenie, Duchenne MD, PM CZS depressie : narcotica, barbituraten, bzd,

ACIDOSE Niet-Respiratoire = metabole acidose Overmatige productie van protonen Onvoldoende uitscheiding van protonen via de nier Overmatig verlies van bicarbonaat (diarree, PRTA) Symptomen : * versnelde ademhaling-grote amplitude = Kusmaul AH * verwardheid * confusie

Metabole Acidose met toegenomen Anion gap Ketoacidose (DKA, Alkohol, Vasten) Uremie/nierinsufficiëntie Salicylaten Methanol paraldehyde en anoxie/hypoxie (CO 2 /CO/CN) Lactaat (langdurige X,metformin) Ethyleenglycol + ISONIAZIDE

Metabole Acidose met toegenomen Anion gap Methanol Uremia Diabetic, alcoholic, starvation ketoacidosis Paraldehyde Isoniazide Lactaat Ethyleenglycol Salicylaten

Metabole Acidose met normale Anion gap Aanhoudende diarree Renale tubulaire acidose Hyperalimentatie

Acidose Algoritme

ALKALOSE Respiratoir Niet respiratoir = metabool

RESPIRATOIRE ALKALOSE CZS : pijn, angst,koorts,psychose, cva, me, trauma, tumor Hypoxemie : hoge hoogte, anemie Medicatie : Progesterone, methylxantines Zwangerschap Stimuleren van borstreceptoren : pntx,pneumonie, LO, PVE, interstitiele longziekte Sepsis, leverfalen, mechanische ventilatie

METABOLE ALKALOSE GI H+verlies : braken/ng sonde/villeus adenoom Renaal H+verlies :I/II hyperaldosteronisme Bartter/Gitelman syndroom, zoethout HCO 3 excess : posthypercapnisch milkalkalisyndroom Andere : KH na vasten, laxatiefabuus,

METABOLE ALKALOSE

Alkalose Algoritme

6 + 1 Stappen voor ABG analyse 1. Is de ph normaal? Zuur of basisch? Lactaat? 2. Is de pco 2 normaal? 3. Is het HCO 3- normaal? 4. Correleer abnormale pco 2 of HCO 3 - met ph 5.Gaan pco 2 of HCO 3 - in de omgekeerde richting van de ph (compensatie 6. Evalueer po 2 en O 2 saturatie 7. Correleer bovenstaande aan de anamnese/k

21

Normaalwaarden ph 7,35-7,45 pco 2 po 2 35-45 mm Hg 80-100 mm Hg O 2 saturatie 95-100 % HCO 3-22-26 mm Hg Base Excess + of -2

Abnormale waarden Test Normal Lager Hoger ph 7,35-7,45 acidose alkalose PCO 2 35-45 alkalose acidose HCO - 3 22-26 acidose alkalose po 2 80-100 Hypoxemie O 2 -ther SaO 2 95-100% Hypoxemie

Nr 1 ph 7,27 pco 2 53 po 2 50 O 2 saturatie 79% HCO - 3 24 Base Excess

Nr 2 ph 7,52 pco 2 29 po 2 100 O 2 saturatie 100 % HCO - 3 23 Base Excess

Nr 3 ph 7,18 pco 2 42 po 2 92 O 2 saturatie 95 HCO - 3 16 Base Excess

Nr 4 ph 7,18 pco 2 42 po 2 92 O 2 saturatie 95 HCO - 3 16 Base Excess

Nr 5 Man binnengebracht op spoedgevallen met MUG Hetero-anamnese: Wodka gedronken, daarna één glas Power Shine (wax voor wagen),

Nr 5 A: Vrije luchtwegen B: Diepe, snelle ademhaling RR : 32/min C: BD: 185/103 mmhg Pols: 117 D: Glycemie: 220 mg/dl GCS: Opent af en toe de ogen, geeft geen antwoorden, E4V1M4 weert een pijnprikkel af Pupillen isocoor, lichtreactief E: Antigifcentrum: geen methanol, geen ethyleenglycol

Nr 5

Nr 5 Bloedgas: Ph: 7,25 pco2: 8 po2: 139 HCO3: 3 Base excess: - 20 Anion gap: 50 meq/l K: glycemie 220 mg/dl U: egfr > 60 ml/min S: toxico negatief voor salicylaten M: geen methanol volgens antigif A: Saturatie 96% L: Lactaat 3.3 E: geen ethyleenglycol volgens antigif

Nr 5 Toxico op paracetamol, salicylaten, benzo s, barbituraten, TCA, cocaine, methadon en opiaten negatief Ethanol 0,13 g/l

Nr 5 Behandeling op spoedgevallen (GCS 9/15): Actieve kool Vocht Opname IZ (GCS 3/15): Intubatie Bronchoscopie: aspiratie actieve kool, bronchiaal toilet

Nr 5 2.30u: Labo toxicologie: ethyleenglycol 5,5 g/dl 5 Ampullen ethanol 10 ml IV Pyridoxine 50 mg IV Thiamine 250 mg IV CVVH Overlijden in multi-orgaanfalen

Ethyleenglycolintoxicatie Aldehyde Dehydrogenase Ethanol Fomepizole Ethyleenglycol Sedatie Glycoaldehyde Glycolate Renale tubulusnecrose Glyoxylate Oxalate Renale neerslag kristallen Alcohol Dehydrogenase Pyridoxine Thiamine Acceleratie eliminatie kleinere pathways Calciumoxalate

Nr 6 24jarige diabetica van vreemde origine Beperkte therapietrouw Opname wegens buikpijn en hypotensie Klinisch : Kusmaul AH 33/minuut Tachycard 115/min en hypotensief BD 95/65 mm Hg 36

Nr 6 ph 7.01 pco 2 14 po 2 150 O 2 saturatie 98 HCO - 3 4 Base Excess -23.4 Anion gap 33

Nr 6 Hoe corrigeren? Behandelen van onderliggende aandoening Vochtrepletie met Nacl 0.9 % IV Insuline 38

39 Nr 6

Nr 7 COPD Onder zuurstoftherapie thuis Opname wegens extreme ademnood 40

Nr 7 ph 7.21 pco 2 66 po 2 67 O 2 saturatie 88 HCO - 3 28 Base Excess -3 Anion gap 16 41

Nr 8

43 Nr 8

44 Nr 8