RYHUKHLGVRSGUDFKWHQYRRUJHPHHQWHQ2&0:V SROLWLH]RQHVHQ]LHNHQKXL]HQ

,1/(,',1* RYHUKHLGVRSGUDFKWHQYRRUJHPHHQWHQ2&0:V SROLWLH]RQHVHQ]LHNHQKXL]HQ De wetgeving overheidsopdrachten is een Europese wetgeving. Dit betekent dat zij van toepassing is in alle staten van de Europese Gemeenschap. In België werd deze Europese wetgeving ingevoerd bij wet van 24 december 1993, wet betreffende de overheidsopdrachten en sommige opdrachten voor aanneming van werken, leveringen en diensten. Vanaf 1 mei 1997 werd de wetgeving effectief van kracht. De uitvoering van de wet werd vastgelegd in de koninklijke besluiten van 8 januari 1996 en 26 september 1996. :DDURPHHQZHWJHYLQJRYHUKHLGVRSGUDFKWHQ" De budgetten van de openbare besturen bestemd voor overheidsopdrachten, zijn omvangrijk. De wetgeving overheidsopdrachten is daarom belangrijk voor het bestuur omdat zij aan het bestuur de mogelijkheid biedt de beste en juiste keuze te maken en dat zij door de overheidsopdrachtenregeling te volgen, misbruiken kan uitsluiten. De wetgeving overheidsopdrachten is ook relevant voor aannemers van werken, leveranciers of dienstverleners omdat zij hierdoor de zekerheid hebben dat er een juiste afweging is van de kandidaten en dat de overheid de toewijzing van de overheidsopdracht niet zou doen op basis van favoritisme. Om deze doelstellingen te bereiken, steunt de wetgeving overheidsopdrachten op twee basisprincipes. De kandidaat die de overheidsopdracht zal uitvoeren, wordt gekozen door middel van mededinging. Op basis van concurrentie gaat de overheid op zoek naar de laagste prijs of ingeval er nog andere criteria zijn, naar de meest interessante offerte. Daarenboven eist de wetgeving dat alle afspraken op voorhand vastliggen. Eenmaal een aannemer is aangeduid om een werk uit te voeren, moet hij dit doen op basis van de vooraf afgesproken prijs en op basis van de voorwaarden die op voorhand werden vastgelegd. Dat betekent dat in principe alle kosten voor de aannemer zijn, ook wanneer er verlies zou zijn bij de uitvoering van de opdracht. 2SZLHLVGHZHWJHYLQJYDQWRHSDVVLQJ" De wet maakt drie grote sectoren waarop de wetgeving van toepassing is. 'HNODVVLHNHVHFWRUHQ Hierin groepeert de wet de klassieke overheidsdiensten van de staat, van de gewesten en ook van de gemeenten, de OCMW's, de intercommunales. Hieronder vallen ook rechtspersonen zoals bijvoorbeeld vzw's, die een specifiek doel van algemeen belang hebben, dat niet van industriële of commerciële aard is. Daarenboven moet deze rechtspersoon ook nog voor 50% gefinancierd worden door de overheid of moet de directie voor meer dan 50% zijn samengesteld uit vertegenwoordigers van de overheidssector of moet het beheer onderworpen zijn aan het toezicht van de overheid. 1

'HQXWVVHFWRUHQ De wetgeving is ook van toepassing op overheidsopdrachten in de sectoren: water, energie, vervoer en postdiensten en dit zowel voor privé-personen als voor overheidsbedrijven. Dit zijn de zogenaamde nutssectoren. 'HSULYpVHFWRU De wetgeving kan ook van toepassing zijn op de privé-sector. Dit is met name het geval wanneer deze privé-(rechts)persoon werken of diensten laat uitvoeren die ondermeer voor meer dan 50% gesubsidieerd worden door de overheid. Hieronder vallen bv. de private ziekenhuizen die gesubsidieerde werken laten uitvoeren. Gesubsidieerde opdrachten van leveringen van privaatrechtelijke personen, ongeacht het bedrag van de subsidie, is niet onderworpen aan de wet op de overheidsopdrachten, behoudens de privaatrechtelijke universitaire instellingen die voor alle gesubsidieerde opdrachten onderworpen zijn aan de wet op de overheidsopdrachten. 2

%(92(*'+('(19$1'(%(67885625*$1(1 Artikel 6 van de wet van 24 december 1993 zegt dat de bevoegdheden toegekend in deze wet worden uitgeoefend door de overheden en de organen bevoegd krachtens de specifieke bepalingen van een wet of decreet. Deze bevoegdheden vinden we respectievelijk in de gemeentewet, de wetgeving op de OCMW's, de wetgeving op de ziekenhuizen. 2SKHWYODNYDQGHORNDOHEHVWXUHQNXQQHQZHGHSURFHGXUHLQ]DNHRYHUKHLGVRSGUDFKWHQ LQQDYROJHQGHVWDSSHQLQGHOHQ 1. vastleggen van de nodige kredieten in de begroting 2. beslissen over de wijze waarop de overheidsopdracht zal gegund worden 3. vastleggen van de voorwaarde van de gunning 4. opstarten van de procedure en bekendmaking 5. selectie van de kandidaten en gunnen van de opdracht 6. uitvoering van de opdracht 'H*HPHHQWH 'HJHPHHQWHUDDG De gemeenteraad beslist in het kader van de begroting over de opportuniteit om een bepaalde overheidsopdracht uit te voeren (artikel 43 2, 3 gemeentedecreet). Artikel 43 2, 11 gemeentedecreet bepaalt dat in beginsel de gemeenteraad de wijze van gunnen vastlegt en de voorwaarden waarbinnen een gunning zal worden toegekend. De gemeenteraad kan deze twee bevoegdheden delegeren aan het college van burgemeester en schepenen. Een eerste uitzondering betreft de opdrachten van dagelijks bestuur. De gemeenteraad bepaalt wat onder het begrip "dagelijks bestuur" inzake overheidsopdrachten moet worden verstaan (artikel 43, 2, 10 gemeentedecreet). Deze opdrachten van dagelijks bestuur kunnen aan het college van burgemeester en schepenen worden toegewezen en het college kan de wijze van gunnen vastleggen en de voorwaarden waarbinnen een gunning zal worden toegekend. Deze opdrachten van dagelijks bestuur kunnen bij delegatie aan de gemeentesecretaris worden toegewezen (artikel 57, 3, 5 gemeentedecreet). Een tweede uitzondering betreft de opdrachten die nominatief in het vastgestelde budget zijn opgenomen en de gemeenteraad de wijze van gunnen en de voorwaarden niet heeft vastgelegd. In dat geval is het college van burgemeester en schepenen bevoegd om deze voorwaarden vast te leggen. Het is ook de gemeenteraad die in het kader van de begroting de vermoedelijke kostprijs vastlegt en indien nodig achteraf de kredieten in de begroting verhoogt waarmee de overheidsopdracht zal gefinancierd worden. +HWFROOHJHYDQEXUJHPHHVWHUHQVFKHSHQHQ Het college van burgemeester en schepenen blijft bevoegd voor het eigenlijke voeren van de gunningsprocedure, de gunning en de uitvoering van overheidsopdrachten (artikel 57, 3, 4 gemeentedecreet). Inzake opdrachten van dagelijks bestuur is ook het college van burgemeester en schepenen bevoegd voor de vaststelling van de wijze van gunning en de voorwaarden van overheidsopdrachten (artikel 57, 3, 5 gemeentedecreet). 3

De gemeenteraad bepaalt wat onder opdrachten voor dagelijks bestuur moet worden verstaan (artikel 43, 2, 10 gemeentedecreet). Het college van burgemeester en schepenen kan deze bevoegdheid ook aan de gemeentesecretaris toevertrouwen. (artikel 58, tweede lid gemeentedecreet). Het college van burgemeester en schepenen kan bij de delegatie van een bepaalde bevoegdheid bepalen dat de gemeentesecretaris de uitoefening van die gedelegeerde bevoegdheid kan toevertrouwen aan andere personeelsleden van de gemeente (artikel 43, derde lid gemeentedecreet). Het college van burgemeester en schepenen is ook bevoegd voor de vaststelling van de wijze van gunning en de voorwaarden van overheidsopdrachten als de opdracht nominatief in het vastgestelde budget is opgenomen en de gemeenteraad de wijze van gunning en de voorwaarden niet zelf heeft vastgesteld (artikel 57, 3, 6 gemeentedecreet). De opdracht moet met andere woorden reeds in het budget nader zijn omschreven. Deze bevoegdheid kan NIET gedelegeerd worden naar de secretaris. +HWWRH]LFKWRSGHEHVOLVVLQJHQYDQGHJHPHHQWH Beslissingen van de gemeenteraad over overheidsopdrachten worden vermeld op een lijst die de gemeente binnen de 20 dagen aan de gouverneur toestuurt. De toezichthoudende overheid kan een besluit altijd opvragen zowel ambtshalve als na een klacht (artikel 254 gemeentedecreet). De schorsingstermijn in het gemeentedecreet vangt aan op de derde dag die volgt op de verzending door de gemeenteoverheid van het (afschrift van ) het besluit of van de lijst of van de besluiten die door de toezichthoudende overheid ambtshalve of na klacht werden opgevraagd. De schorsingstermijn wordt geschorst telkens de toezichthoudende overheid bij aangetekende brief een besluit, documenten of inlichtingen betreffende een bepaald besluit bij de gemeenteoverheid opvraagt (artikel 255, 3 gemeentedecreet). Daardoor beschikt de gouverneur over een nieuwe termijn om te schorsen. Die termijn gaat in op de derde dag die volgt op de verzending van de gevraagde gegevens. De Vlaamse regering beschikt nu over een termijn om rechtstreeks te vernietigen, gelijk aan de termijn waarover de gouverneur beschikt om tot schorsing over te gaan vermeerderd met twintig dagen (artikel 255, 3 gemeentedecreet). De schorsingstermijn wordt gestuit door de aangetekende zending van een klacht aan de toezichthoudende overheid gesteld dat die verzending gebeurt binnen de voorziene schorsingstermijn (artikel 255, 4 Gemeentedecreet). De schorsingstermijn gaat vervolgens pas opnieuw in op de derde dag die volgt op de verzending van de opgevraagde documenten. De gemeenteoverheid kan elk geschorst besluit niet alleen gemotiveerd rechtvaardigen maar ook aanpassen (artikel 256 gemeentedecreet). De Vlaamse regering beschikt over een termijn van 50 dagen, die ingaat op de derde dag die volgt op de dag van de verzending van het rechtvaardigingsbesluit om het gerechtvaardigd of aangepast besluit te vernietigen (artikel 256 gemeentedecreet). De termijn om een beroep in te stellen bij de Raad van State tegen een gemeentebesluit wordt gestuit ten voordele van degene die een klacht indient bij de toezichthoudende overheid, op voorwaarde dat deze klacht aangetekend wordt verzonden voor het verstrijken van de beroepstermijn en voor het verstrijken van de termijn voor het uitoefenen van het toezicht. De stuiting duurt tot de ontvangst van de mededeling aan de indiener van de klacht van het gevolg dat aan zijn klacht wordt gegeven, voorzover die mededeling melding maakt van de beroepsmogelijkheden bij de Raad van State. 4

%$6,6%(*5,33(1 1. Soorten (U]LMQGULHVRRUWHQRYHUKHLGVRSGUDFKWHQ 1. werken 2. leveringen 3. diensten Een overheidsopdracht voor de aanneming van werken is een overeenkomst onder bezwarende titel gesloten tussen een aannemer enerzijds en een aanbestedende overheid anderzijds. ie overeenkomst heeft betrekking op: hetzij op de uitvoering hetzij op de uitvoering samen met het ontwerp hetzij op het laten uitvoeren van een werk dat aan de door de aanbestedende overheid vastgestelde eisen voldoet. Een werk is het resultaat van een geheel van bouwwerkzaamheden of van wegenbouwkundige werken dat ertoe bestemd is samen een economische of technische functie te vervullen. Het opdrachtgevend bestuur mag dit geheel niet opsplitsen maar kan het wel in meerdere percelen opdelen. Voor het berekenen van de drempelwaarden die in de wet zijn voorzien en die als basis dienen om te weten of sommige overheidsopdrachten al of niet moeten gepubliceerd worden, moet het bedrag van al de percelen worden samengeteld. Een overheidsopdracht van werken slaat niet op het huren of het kopen van een bestaand gebouw. In dit geval is zelfs een beperkte verbouwing mogelijk zonder dat de wetgeving op de overheidsopdrachten van toepassing is. De wetgeving is evenmin van toepassing in geval van zogenaamde domaniale concessie. In dit geval gaat het immers over het in concessie geven van reeds uitgevoerde werken of van een bestaand onroerend goed. De overheid kan wel een bepaalde opdracht van werken in concessie geven. Een concessie van openbare werken slaat op een nog te bouwen project waarbij de aannemer belast wordt met de uitvoering van het werk, met de conceptie van het werk en de uitbating van het uitgevoerde project. Een typisch voorbeeld van een concessie van openbare werken is bijvoorbeeld het bouwen door een privé-aannemer van een parkeergarage én de uitbating van deze garage gedurende een bepaalde tijd. Een overheidsopdracht voor aanneming van leveringen is een overeenkomst onder bezwarende titel gesloten tussen een leverancier enerzijds en een aanbestedende overheid anderzijds. Die overeenkomst heeft betrekking op de verwerving door koop of aannemingsovereenkomst, huur, huurkoop of leasing met of zonder aankoop of optie van producten. Bijkomend mag deze overeenkomst de werken van aanleg en plaatsing bevatten. Wanneer spreken we dan van levering en wanneer van een overheidsopdracht voor werken? Als regel geldt hier de 50%. Dit betekent dat we spreken van een levering zodra het bedrag van levering meer dan 50% van de totale overheidsopdracht bedraagt. 5

Voor opdrachten van leveringen en van werken voorziet de wet ook nog het systeem van promotieovereenkomst. In dit geval zal de financiering, de studie, de uitvoering en eender welke dienstverlening in verband met de opdracht, toevertrouwd worden aan één enkele uitvoerder. Na de uitvoering van de opdracht kan het geleverde materiaal of het uitgevoerde werk aan de overheid overgedragen worden in de vorm van huur, huur met aankoopoptie, huur met eigendomsoverdracht of onmiddellijke eigendomsoverdracht mits betaling van een jaarlijkse vergoeding gedurende een bepaalde periode. Een overheidsopdracht voor aanneming van diensten is een overeenkomst onder bezwarende titel gesloten tussen een dienstverlener enerzijds en een aanbestedende overheid anderzijds. De overeenkomst moet betrekking hebben op diensten die zijn opgenomen in een lijst die bij de wet is gevoegd. Deze lijst bevat twee categorieën: a. de prioritaire diensten en b. de niet-prioritaire diensten. Voor deze laatste categorie geldt slechts een beperkte publicatieplicht. :LM]HYDQJXQQHQ 'HZHWDUWLNHOWRWJHHIWYROJHQGHPRJHOLMNKHGHQRPHHQRYHUKHLGVRSGUDFKWWH JXQQHQ 1. aanbesteding - openbaar - beperkt 2. offerte - algemeen - beperkt 3. onderhandelingsprocedure - met bekendmaking - zonder bekendmaking Een fundamenteel uitgangspunt van de wetgeving op de overheidsopdrachten is dat een overheidsopdracht gegund wordt op basis van de concurrentie op de vrije markt. De wijze van gunnen die hieraan het meest beantwoordt is de openbare aanbesteding. Bij een openbare aanbesteding wordt de overheidsopdracht algemeen bekendgemaakt. Deze bekendmaking gebeurt in het bulletin der aanbestedingen. Iedereen die dit wenst, en aan de voorwaarden voldoet, kan in principe zijn kandidatuur stellen om de gepubliceerde overheidsopdracht uit te voeren. De ingediende kandidaturen worden door het bestuur verzameld en gelijktijdig geopend in een publieke vergadering. Naast de openbare aanbesteding voorziet de wet ook een beperkte aanbesteding. Ook bij beperkte aanbesteding is er een bekendmaking maar de opdrachtgevende overheid zal eerst een selectie maken tussen de ingediende kandidatuur en zal slechts in tweede fase de geselecteerde kandidaten laten meedingen bij de gunning. De offertes die door deze geselecteerde kandidaten worden ingestuurd, worden gelijktijdig geopend op een vergadering waar alleen de inschrijvers aanwezig zijn. Zowel bij openbare als bij beperkte aanbesteding zal de voorzitter tijdens deze vergadering waarop de offertes worden geopend, de prijs mededelen. Bij aanbesteding is het immers enkel de prijs die zal bepalen aan wie de overheidsopdracht wordt toegewezen. De wet voorziet dat de gunning moet 6

worden toegewezen aan de laagste regelmatige offerte, op straffe van schadevergoeding van 10% van het bedrag dat is opgegeven door de kandidaat met de laagste offerte. Sommige overheidsopdrachten kunnen niet gegund worden op basis van alleen maar de prijs die wordt gevraagd om de overheidsopdracht uit te voeren. Soms zijn andere elementen zoals bijvoorbeeld de uitvoeringstermijn, de technische waarde van gebruikte materialen, de latere onderhoudskost, van even groot belang als de prijs die wordt gevraagd om de opdracht uit te voeren. In dergelijk geval zal de aanbestedende overheid de opdracht gunnen bij wijze van een offerteaanvraag. Een offerteaanvraag kan algemeen zijn wanneer ze algemeen wordt bekendgemaakt. In dit geval zal de opdrachtgevende overheid deze offertes openen tijdens een openbare vergadering. De offerteaanvraag kan beperkt zijn als ze algemeen wordt bekendgemaakt maar de overheid eerst een selectie maakt. Slechts aan de geselecteerde kandidaten wordt een bestek toegestuurd op basis waarvan de gunning zal gebeuren. Kandidaten die een offerte insturen mogen aanwezig zijn op de vergadering waarop de ingestuurde offertes worden geopend. Tijdens deze vergadering zal de voorzitter mededelen welke offertes hij heeft ontvangen. Anders dan bij aanbesteding mag de voorzitter bij een offerteprocedure niet de prijs mededelen die de kandidaten hebben ingestuurd. De prijs is immers slechts één van de gunningcriteria die bij een offerteaanvraag van toepassing zijn. Een optelsom van de evaluatie van alle gunningcriteria zal de voordeligste regelmatige offerte aanduiden. Indien het opdrachtgevend bestuur het niet uitdrukkelijk verboden heeft, dan mogen de kandidaten ook vrije varianten indienen. Ook deze vrije varianten moeten verwerkt worden bij de rangschikking van de ingediende offertes. De onderhandelingsprocedure is de wijze van gunnen die in feite als uitzondering is voorzien maar in de besturen het meest van al wordt toegepast. Ook in geval van onderhandelingsprocedure moet er beroep gedaan worden op de mededinging. Ook hier speelt dus de concurrentie, zij het in beperkte mate. De wet voorziet 4 gevallen waarin de onderhandelingsprocedure met bekendmaking kan worden toegepast: in geval van onregelmatige offerte of van onaanvaardbare prijzen indien geen globale prijs mogelijk is omwille van de onzekere omstandigheden waarin de overheidsopdracht voor werken of diensten moet uitgevoerd worden. Hieronder vallen de zogenaamde raamcontracten in geval van werken die betrekking hebben op een proefproject, op een onderzoek of op het afstellen van bv. een machine wanneer de aard van de dienst een aanbesteding of een offerte onmogelijk maakt. Artikel 17 2 somt de gevallen op waarin een overheidsopdracht kan gegund worden bij wijze van onderhandelingsprocedure zonder bekendmaking. Het opdrachtgevend bestuur kan zich bij deze onderhandelingsprocedure beperken tot het raadplegen van drie kandidaten, behalve als dit niet mogelijk blijkt. 7

2QGHUKDQGHOLQJVSURFHGXUH]RQGHUEHNHQGPDNLQJNDQLQYROJHQGHJHYDOOHQ YRRUZHUNHQOHYHULQJHQHQGLHQVWHQ opdrachten die zonder BTW niet hoger komen dan - 67 000 ¼RI - 236 900 ¼LQJHYDOYDQILQDQFLsOHGLHQVWHQYHU]HNHULQJHQOHQLQJHQ - en 200 000 ¼YRRUMXULGLVFKHGLHQVWHQHQRQGHU]RHNHQRQWZLNNHOLQJ opdrachten die een geheim karakter hebben opdrachten die dringend zijn, dit betekent dat zij noodzakelijk zijn en onvoorzienbaar na een overheidsopdracht die alleen onregelmatige offertes of onaanvaardbare prijzen opleverde nadat op basis van een oorspronkelijke opdracht geen enkele offerte werd ingediend opdrachten die omwille van hun technische of artistieke specificiteit of omwille van de bescherming van exclusieve rechten slechts aan één bepaalde aannemer, leverancier of dienstverlener kunnen toevertrouwd worden. YRRUZHUNHQHQGLHQVWHQ ingeval van aanvullende opdrachten: - die in de oorspronkelijke aanneming niet konden voorzien worden - en die niet meer dan 50% bedragen van de hoofdaanneming - en die aan dezelfde aannemer moeten worden toevertrouwd omdat deze aanvullende werken of diensten economisch of technisch niet te onderscheiden zijn van de hoofdaanneming omdat zij noodzakelijk zijn voor de vervolmaking van de hoofdaanneming ingeval van herhaling van een eerste overheidsopdracht voor zover dat een aanbesteding of een offerte was. In de basisprocedure moet dan vermeld zijn dat een herhaling mogelijk is op basis van hetzelfde concept. Binnen de drie jaar na de eerste opdracht kan dan bij onderhandelingsprocedure zonder bekendmaking de herhaling aan dezelfde aannemer gegund worden. YRRUOHYHULQJHQ ingeval een levering van een product dat enkel vervaardigd is bij wijze van proef ingeval van bijkomende leveringen. Indien gewone verbruiksgoederen moeten vernieuwd worden of indien bestaand materiaal met identieke stukken moet uitgebreid worden. De duur van deze oorspronkelijke opdracht evenals de duur van de bijkomende levering mag algemeen genomen 3 jaar niet overschrijden. YRRUGLHQVWHQ een dienstopdracht die volgt op een prijsvraag voor ontwerpen kan bij wijze van onderhandelingsprocedure gegund worden aan de laureaat of aan één van de laureaten. (HQRSGUDFKWYLDRQGHUKDQGHOLQJVSURFHGXUHNDQWRWVWDQGNRPHQ op basis van een overeenkomst op basis van briefwisseling op basis van kennisgeving of indien het bedrag zonder BTW niet hoger ligt dan 5 500 ¼RSEDVLVYDQDDQJHQRPHQ facturen. 8

6HOHFWLHHQJXQQLQJ 'HZHWYDQGHFHPEHUKHHIWGHVHOHFWLHYDQGHNDQGLGDWHQRSJHGHHOGLQWZHH IDVHQ de kwalitatieve selectie en de gunning van de opdracht Eerst worden de kandidaturen geselecteerd op basis van de kwaliteit van de kandidaat. Dit heet de kwalitatieve selectie. Bij de kwalitatieve selectie gaan we de kandidatuur eerst onderzoeken op basis van de integriteit van de persoon. Met name zullen hier uitgesloten worden de kandidaten die: in faillissement zijn of die een of andere ernstige fout hebben gepleegd of die niet in orde zijn met de sociale zekerheid en of de belastingen. De kandidaten worden ook onderzocht naar de financieel economische draagkracht. Het bestuur zal hier onderzoeken of de kandidaat voldoende financiële middelen heeft om het project tot een goed einde te brengen. In een derde criterium wordt gekeken of de kandidaat de nodige technische bekwaamheid heeft om het voorliggend project uit te voeren. erwijl de kwalitatieve selectie slaat op de persoon, zullen de criteria voor de gunning betrekking hebben op het product dat wordt aangeboden of op de kwaliteit van het werk of de dienst die zal uitgevoerd worden. Bij openbare aanbesteding en algemene offerte worden deze twee selecties gelijktijdig uitgevoerd. Ingeval van beperkte aanbesteding of beperkte offerte wordt er in twee fasen gewerkt. Eerst is er de kwalitatieve selectie. De kandidaten die na deze kwalitatieve selectie aanvaard worden, krijgen dan een bestek toegestuurd en op basis van de offerte die zij dan insturen wordt de overheidsopdracht gegund met de criteria die in het bestek zijn vermeld. 9HUERGVEHSDOLQJHQ 2PGHFRQFXUUHQWLHFRUUHFWWHODWHQYHUORSHQKHHIWGHZHWHHQDDQWDOYHUERGVEHSDOLQJHQ LQJHVWHOG in hoofde van de overheid tussen de uitvoerders tussen de uitvoerders en de ontwerpers 9

4.1. De aanbestedende overheid moet uiteraard neutraal kunnen oordelen over de ingediende offertes. Personen die belang hebben bij een overheidsopdracht, moeten zich onthouden van inmenging bij de gunning van de opdracht of bij het toezicht op de uitvoering. Hieronder vallen politiek verantwoordelijke ambtenaren en iedereen die belast is met een openbare dienst en die via tussenpersoon of rechtstreeks belang heeft bij de opdracht. 4.2. Objectieve concurrentie tussen de uitvoerders De kandidaten die meedingen bij een overheidsopdracht moeten uiteraard de concurrentie correct laten spelen. Elke afspraak tussen de kandidaten is verboden. Indien de overheid zou vaststellen dat er afspraken zijn i.v.m. de gegunde opdracht, dan moet de overheid de betrokken kandidaten onmiddellijk weren en/of elke uitvoering van de opdracht stopzetten. In dit geval krijgt de uitvoerder geen schadeloosstelling voor eventuele schade. Bij gemotiveerde beslissing kan de overheid hiervan afwijken. Dit is met name het geval indien de betrokken werken zo goed als voltooid zijn. 4.3. Onverenigbaarheid tussen ontwerper en uitvoerder. Een correct verloop van de procedure tot gunnen van een overheidsopdracht kan verstoord worden wanneer de ontwerper en de uitvoerder dezelfde belangen hebben. Daarom kan een persoon die belast is geweest met het onderzoek, de proeven, de studie of ontwikkeling van werken, leveringen en diensten, geen aanvraag indienen om deel te nemen aan de offerte voor de uitvoering van het werk, de levering of de dienst indien die persoon een voordeel geniet dat van die aard is om de normale spelregels van de mededinging te vervalsen. Ook de onderneming die verbonden is aan een persoon die het vooronderzoek, de proeven, de studie of de ontwikkeling van de werken, leveringen of de diensten waarop de opdracht betrekking heeft verricht, mag niet deelnemen aan de procedure voor het gunnen van de uitvoering wanneer de onderneming wegens de band voor die opdracht een voordeel geniet dat van die aard is dat het de normale spelregels van de mededinging vervalst. Hier verstaat men onder "verbonden onderneming" elke onderneming waarop de persoon, zoals hierboven aangehaald rechtstreeks of onrechtstreeks een overheersende invloed kan uitoefenen; of elke onderneming die een overheersende invloed kan uitoefenen op die persoon; of elke onderneming die zoals hij onderworpen is aan de overheersende invloed van een andere onderneming omwille van eigendom, financiële deelneming of op haar van toepassing zijnde voorschriften. Er is een vermoeden van deze overheersende invloed wanneer een onderneming, rechtstreeks of onrechtstreeks, ten opzichte van een andere onderneming: de meerderheid van het geplaatste kapitaal van de onderneming bezit, of beschikt over de meerderheid van de stemmen die verbonden zijn aan de door de onderneming uitgegeven aandelen, of meer dan de helft van de leden van het bestuur, leidinggevend of toezichthoudend orgaan van de onderneming kan aanwijzen. Wanneer de aanbestedende overheid iemand op basis van deze verbodsbepaling wil uitsluiten, moet zij de betrokkene eerst per aangetekende brief uitnodigen om binnen en termijn van twaalf kalenderdagen een rechtvaardiging te leveren dat hij geen dergelijk voordeel geniet in verband met 10

de vermoedelijke onverenigbaarheid. De verantwoording moet steunen op de banden van de onderneming, de graad van onafhankelijkheid en elke ander omstandigheid die bewijskracht heeft. Ze moeten kunnen aantonen dat er geen overheersende invloed is of, indien die er wel is, dat die voor de betrokken opdracht van geen betekenis is. Deze vormvereiste moet niet worden vervuld wanneer deze verantwoordingen werden gevoegd bij de aanvraag tot deelneming of de offerte. Deze onverenigbaarheid slaat niet op overheidsopdrachten die gelijktijdig betrekking hebben op het ontwerp en de uitvoering van een opdracht. Zij is evenmin van toepassing in geval van een onderhandelingsprocedure zonder bekendmaking bij de aanvang van de procedure van een artikel 17, 2 van de wet. 352&('85(9(5/223 Het KB van 8 januari 1996 vermeldt omstandig welke regels het opdrachtgevend bestuur moet volgen als het een overheidsopdracht wil gunnen. 9RRUEHUHLGLQJYDQGHRYHUKHLGVRSGUDFKW 'HEHNHQGPDNLQJ :DDURPPRHWHUHHQEHNHQGPDNLQJJHEHXUHQ" Essentieel voor een overheidsopdracht is de mededinging. Elke overheidsopdracht wordt door middel van concurrentie gegund. Om deze concurrentie uit te lokken wordt de overheidsopdracht gepubliceerd. De belangrijke opdrachten moeten Europees gepubliceerd worden. De minder belangrijke opdrachten worden alleen op de Belgische markt bekendgemaakt. De Europese publicatie gebeurt in het Publicatieblad van de Europese Gemeenschap. Dit Publicatieblad verschijnt dagelijks. De Belgische aankondiging gebeurt in het Bulletin der Aanbestedingen.Het Bulletin der Aanbestedingen verschijnt dagelijks. De bekendmaking is kosteloos voor zover de gegevens online worden ingevoerd via systemen die een automatische gestructureerde bekendmaking mogelijk maken, bijvoorbeeld via www.publicationsonline.be. De berichten die in het Europees publicatieblad verschijnen, worden ook gepubliceerd in het bulletin der aanbestedingen. De publicatie in het Bulletin der Aanbestedingen mag niet plaats vinden voor de datum van de verzending van de aankondiging naar het Bureau voor officiële publicaties van de Europese gemeenschappen :DQQHHUPRHWHUQXHHQSXEOLFDWLHJHEHXUHQ" Bij onderhandelingsprocedure zonder bekendmaking is er geen publicatieverplichting. In dit geval is aan de publiciteitsvereiste voldaan wanneer er tenminste drie concurrenten worden geraadpleegd. In de andere gevallen, en dan spreken we veelal over overheidsopdrachten waarvan het aanbestedingsbedrag 67.000 ¼H[FOXVLHI%7:RYHUVWLMJWPRHWHUHHQSXEOLFDWLHJHEHXUHQRSGH Belgische markt en dit zowel voor werken, leveringen en diensten. 11

Wanneer deze overheidsopdrachten bepaalde bedragen overschrijden dan moeten deze publicaties benevens in het Bulletin der Aanbestedingen ook nog in het Publicatieblad van de Europese Gemeenschap worden gepubliceerd. Voor overheidsopdrachten van werken werd deze Europese drempel vastgelegd op 5.150.000 ¼,QGLW geval van een Europese publicatie moet de overheidsopdracht ook "enuntiatief" aangekondigd worden. Dit betekent dat, van zodra de overheid weet dat zij een overheidsopdracht zal gaan uitschrijven en min of meer weet hoe die overheidsopdracht er uit gaat zien, zij al de basisgegevens publiceert zodanig dat geïnteresseerden zich al kunnen voorbereiden op een mogelijke kandidatuurstelling op het ogenblik dat de effectieve publicatie zal gebeuren. Let wel, wanneer dergelijke enuntiatieve aankondiging is gebeurd, dan betekent dat niet dat de overheid achteraf ook verplicht is van effectief de procedure te starten. Deze enuntiatieve aankondiging gebeurt maximaal 12 maanden of tenminste 52 dagen voor de officiële aankondiging van de eigenlijke overheidsopdracht. Een enuntiatieve aankondiging zal in principe zo snel mogelijk na het begin van het begrotingsjaar gepubliceerd worden. Ingeval van overheidsopdracht van leveringen ligt de drempel voor de Europese publicatie op 206.000 ¼ Ook hier moet er een enuntiatieve aankondiging gebeuren. Tenminste indien de leveringen die een bepaalde groep omvatten zoals voorzien in de CPA-classificatie het bedrag van 750.000 ¼RYHUVFKULMGW Om het bedrag van 750.000 ¼WHEHUHNHQHQZRUGHQDOOHHQGLHOHYHULQJHQVDPHQJHWHOGGLH afzonderlijk het bedrag van 206.000 ¼RYHUVWLMJHQ Indien de levering niet in eenmaal maar voor een bepaalde duur moet geschieden dan wordt het totaal bedrag van de ganse periode genomen om de drempel te berekenen voor de publicatie. Is de levering vastgelegd voor onbepaalde duur dan wordt het bedrag berekend op 48 maanden. Bij overheidsopdrachten van diensten ligt het drempelbedrag voor Europese publicatie ook op 206.000 ¼2RNKLHUPRHWHUHHQHQXQWLDWLHYHDDQNRQGLJLQJJHEHXUHQZDQQHHUHHQEHSDDOGHFDWHJRULHYDQ diensten gedurende het begrotingsjaar het bedrag van 750.000 ¼RYHUVWLMJW Hierbij moet ook elk van de onderdelen van het bedrag van 206.000 ¼RYHUVWLMJHQ Wanneer nu bijvoorbeeld de begroting meerdere leningen voorziet van elk tenminste 206.000 ¼HQ samen meer dan 750.000 ¼GDQPRHWKHWEHVWXXUGH]HOHQLQJHQHQXQWLDWLHISXEOLFHUHQ Bij elk van de drie soorten overheidsopdrachten (werken, leveringen en diensten) moeten de percelen samengevoegd worden om aan het bedrag te komen dat de drempel bepaalt. 6FKHPDLQYHUEDQGPHWGHYHUSOLFKWLQJWRWEHNHQGPDNLQJSHUVRRUWRSGUDFKW :HUNHQ Drempel Bekendmakingsplicht Artikel tot en met 5.500 ¼ op basis aangenomen factuur (1) 122 KB meer dan 5.500 tot en met 67.000 ¼ drie kandidaten contacteren - 120 KB - meer dan 67.000 ¼ 10 KB publicatie in het Bulletin der Aanbestedingen - - 5.150.000 ¼RIPHHU 1 KB publicatie in het Publicatieblad van de Europese - - Gemeenschappen ( + Bulletin der Aanbestedingen - - 12

13

/HYHULQJHQ Drempel Bekendmakingsplicht Artikel tot en met 5.500 ¼ op basis aangenomen factuur (1) 122 KB meer dan 5.500 tot en met drie kandidaten contacteren 120 KB 67.000 ¼ meer dan 67.000 ¼ publicatie in het Bulletin der Aanbestedingen 37 KB 206.000 ¼RIPHHU - publicatie in het Publicatieblad van de Europese Gemeenschappen ( + Bulletin der Aanbestedingen 27 KB 'LHQVWHQDOJHPHHQ Drempel Bekendmakingsplicht Artikel tot en met 5.500 ¼ op basis aangenomen factuur (1) 122 KB meer dan 5.500 tot en met drie kandidaten contacteren 120 KB 67.000 ¼ meer dan 67.000 ¼ publicatie in het Bulletin der Aanbestedingen 62 KB 206.000 ¼Rf meer - publicatie in het Publicatieblad van de Europese Gemeenschappen ( + Bulletin der Aanbestedingen 53 2 KB De navolgende tabel geeft een overzicht van de termijnen die moeten gerespecteerd worden bij de Europese en Belgische publicatie. Indien de Belgische publicatie gelijktijdig met de Europese gebeurt, dan moet eerst de Europese publicatie gebeuren en de Belgische publicatie vermeldt de datum van verzending van de Europese publicatie aan het Publicatieblad van de Europese Gemeenschap. (XURSHVHEHNHQGPDNLQJ Openbare aanbesteding of algemene offerteaanvraag Beperkte aanbesteding of beperkte offerteaanvraag Enuntiatief [1] [1] Aanvraag deelneming voor kwalitatieve selectie - 37 15 [2] Opvraag offertes voor de gunning 52 36 [1] 22 [1] 40 26 [1] 10 [2] Meedelen van het bestel 6 - Meedelen van aanvullende gegevens op verzoek 6 [3] 6 [3] 4 [2] Publicatie na gunning 48 48 *HHQ(XURSHVHEHNHQGPDNLQJ Aanvraag deelneming voor kwalitatieve selectie Opvraag offertes voor de gunning Openbare aanbesteding of algemene offerteaanvraag 36 10 [4] Beperkte aanbesteding of beperkte offerteaanvraag 15 [5] 10 [4] 15 10 Bovenvermelde termijnen gelden vanaf de dag na de datum van verzending van de aankondiging tot en met de vervaldag [1] Enuntiatief niet minder dan 52 dagen en niet meer dan 12 maanden voor verzendingsdatum van de aankondiging van de opdracht en de enuntiatieve aankondiging bevat alle op dat ogenblik gekende 14

gegevens in verband met de aankondiging van de opdracht [2] Dringend: verzocht om versnelde publicatie en aankondiging per fax verstuurd [3] 6 dagen voor het einde van de termijn [4] Tenminste 7 dagen respecteren vanaf de datum van publicatie in het bulletin der aanbestedingen [5] In geval van publicatie voor een lijst van repetitieve werken, geen kortere termijn Voorbeeld Termijn van 10 dagen 1 maart versturen 2 maart begin van de 10 dagen 11 maart laatste dag van de termijn van 10 dagen 12 maart eerste dag waarop de openingszitting kan gehouden worden :DWPRHWHULQGHDDQNRQGLJLQJYDQGHRSGUDFKWYHUPHOGZRUGHQ" De aankondiging moet voldoende duidelijk zijn om de kandidaten die geïnteresseerd zijn in de opdracht te informeren. De Europese en Belgische publicaties gebeuren op basis van modellen die als bijlage liggen bij het koninklijk besluit van 8 januari 1996. +HWEHVWHN Het bestek is het basisdocument van aanbesteding. Hierin worden alle regels en voorwaarden vastgesteld op grond waarvan het bestuur de kandidaturen zal rangschikken. In de hoofding van het bestek staat vermeld welk het opdrachtgevend bestuur is. Hier staat de benaming van de opdracht en de naam en het adres van de ontwerper. Indien er een bedrag wordt gevraagd als kostprijs voor de aanbestedingsbundel wordt deze ook in de hoofding vermeld. Tevens wordt hier vermeld in welke mate dit bestek afwijkt van de vaste bepalingen van de algemene aannemingsvoorwaarden. Het bestek bevat vier grote delen. 5HJOHPHQWDLUHHQYHURUGHQHQGHEHSDOLQJHQ Hier worden een aantal regels uitgeschreven die steunen op het koninklijk besluit van 8 januari 1996. Dit KB van 8 januari 1996 regelt de procedure die de mededinging moet mogelijk maken en de regels die leiden tot de uiteindelijke keuze van de aannemer, leverancier of dienstverlener die de overheidsopdracht zal uitvoeren. Naargelang de aard van de opdracht en de voorwaarden waarbinnen de opdracht moet worden uitgevoerd zullen hierin de regels worden vastgelegd in verband met onder meer de wijze van gunnen, van prijsbepaling,. In de praktijk kan men steunen op modelbestekken die in allerhande publicaties beschikbaar zijn. 15

In elk geval zal men in dit deel de volgende elementen terug vinden: het voorwerp van de opdracht met aanduiding of de opdracht is opgesplitst in meerdere percelen de wijze van gunnen de wijze van de prijsbepaling. De prijs bepalen kan volgens een viertal mogelijkheden. De opdracht kan afgesloten worden tegen een globale prijs. In dit geval hebben we een vaste prijs voor de gehele opdracht. Een administratief gebouw wordt bijvoorbeeld aanbesteed voor een onveranderlijke prijs van 100 000 ¼ De opdracht kan ook worden aanbesteed volgens een prijslijst. In dit geval bedingt men alleen de éénheidsprijs en blijft het bij de aanbesteding nog onzeker hoeveel het eindbedrag zal zijn omdat dit het resultaat zal zijn van het aantal uit te voeren werken of te leveren goederen. Bijvoorbeeld het leveren van een partij tafels zal worden aanbesteed aan de prijs van 1 tafel met een vermoedelijke hoeveelheid te leveren van 10 stuks. Het eindbedrag van de levering wordt bepaald door het uiteindelijk geleverd aantal te vermenigvuldigen met de vaste prijs voor 1 tafel. Een opdracht voor een aanbesteding met een gemengde opdracht. In dit geval worden beide vorige mogelijkheden gecombineerd. Bijvoorbeeld het leveren van 1 tafel aan de prijs van 135 ¼HQYDQHHQ aantal stoelen aan de prijs van 55 ¼SHUVWRHO Een vierde wijze van prijsbepaling is een aanbesteding van een opdracht op grond van de werkelijke uitgave. Deze wijze van prijsbepaling zal gekozen worden wanneer men op voorhand geen vaste gegevens heeft om de prijs vast te stellen. Men zal dan bijvoorbeeld bij uitvoering van een werk betalen op basis van de facturen die de aannemer zal bijbrengen plus erbovenop de winst die de aannemer voor zichzelf bedongen heeft. In het spel van de concurrentie zal de winstmarge die de kandidaat-uitvoerder vraagt het criterium zijn om de opdracht te gunnen. De opmetingsstaat geeft de hoeveelheden aan van de uit te voeren werken. Hierin zijn de forfaitaire en de vermoedelijke hoeveelheden opgesomd. De inschrijver kan de forfaitaire hoeveelheden wijzigen als hij van oordeel is dat de in het bestek opgegeven getallen niet met de werkelijkheid overeenkomen. Het bestek kan ook toestaan dat de inschrijver de vermoedelijke hoeveelheden mag wijzigen. De inventaris geeft een opsomming van de goederen die moeten geleverd worden of van de diensten die moeten gepresteerd worden. De hoeveelheden uit deze inventaris mogen door de inschrijvers niet gewijzigd worden, behalve indien het bestek dit uitdrukkelijk toestaat. De opdracht kan onderverdeeld worden in meerdere percelen. In dit geval houdt het bestuur zich het recht voor om sommige percelen wel en andere niet toe te wijzen. Het bestuur kan de percelen ook afzonderlijk toewijzen. In dit geval is de inschrijver ook niet verplicht voor elk perceel een aparte offerte in te dienen. Soms is het voor een inschrijver financieel voordeliger om alle percelen te mogen uitvoeren. De inschrijver kan daarin zijn offerte aanvullen met prijsverminderingen of ingeval van offerteaanvraag, met verbeteringsvoorstellen die hij per perceel toestaat ingeval van samenvoeging van bepaalde percelen. Het bestek kan varianten opleggen of toestaan. In dit geval bepaalt het bestek het voorwerp van die varianten, de aard en de draagwijdte. Er is ook een mogelijkheid om vrije varianten in te dienen, tenminste als de aanbesteding is uitgeschreven bij wijze van offerteaanvraag. De mogelijkheid om een vrije variant in te dienen werd voorzien omdat op de markt eventueel procédés of producten beschikbaar zijn, waarvan de aanbestedende overheid geen weet heeft, en die mogelijk een betere oplossing bieden voor het probleem dat zich bij deze offerte 16

stelt. Vindt het opdrachtgevend bestuur dat de inschrijver geen vrije variant mag indienen dan moet dit uitdrukkelijk verboden worden in het bestek. Het bestek bepaalt hoe de offerte van de kandidaten wordt opgemaakt. Om misverstanden te voorkomen mag een offerte slechts in één exemplaar worden opgemaakt en dit volgens een model dat bij het bestek is gevoegd. Als de kandidaat zijn offerte op een ander document maakt, dan moet hij uitdrukkelijk verklaren dat zijn model overeenstemt met alle gegevens die vermeld zijn in het door de opdrachtgever verstrekte modelformulier. De offerte wordt ingediend in een dubbele omslag. Dit om vroegtijdige opening van de offerte te voorkomen. Alle ingediende offertes worden immers op éénzelfde moment geopend op plaats, dag en uur vastgesteld in het bestek. De belangrijkste gegevens van het bestek zijn wel de criteria die het opdrachtgevend bestuur zal toepassen om de opdracht te gunnen. Ingeval van aanbesteding is dit enkel de prijs, maar bij offerteaanvraag zal het bestuur alle criteria opsommen die het zal gebruiken met vermelding van de waarde (de punten) dat elk van dit criterium in het geheel zal hebben. Het is belangrijk dat het bestek deze waarde per criterium bepaalt, anders zal elk criterium als gelijkwaardig beschouwd worden. De gestanddoeningstermijn is de termijn waarbinnen de inschrijver door zijn offerte gebonden is. Artikel 116 van het KB van 8 januari 1996 heeft die termijn vastgelegd op 60 kalenderdagen. Wil het bestuur een andere termijn, dan moet dat hier vermeld worden. Duur van de opdracht. Wanneer de overheid een opdracht toekent, bijvoorbeeld de levering van stookolie, en de bedoeling is dat deze opdracht verlengd wordt, dan vermeldt zij hier de periode en het aantal keren dat deze opdracht zou kunnen uitgevoerd worden. $GPLQLVWUDWLHYHFRQWUDFWXHOHEHSDOLQJHQ De voorschriften in dit tweede deel steunen op het KB van 26 september 1996. In dit deel worden de regels vastgesteld die van toepassing zijn bij de uitvoering van de overheidsopdracht. In dit tweede deel worden onder meer geregeld: De persoon die de leiding en het toezicht op de uitvoering van de overheidsopdracht op zich zal nemen. Op het niveau van de gemeente zal deze leidend ambtenaar de beslissingen voorbereiden die op het vlak van de gemeente door het college van burgemeester en schepenen zullen worden genomen. Deze leidend ambtenaar heeft zelf geen bevoegdheid om beslissingen te nemen. In de praktijk zal hij natuurlijk wel omwille van de dringende omstandigheden richtlijnen moeten geven in verband met de uitvoering. Deze richtlijnen moeten evenwel steeds bevestigd worden door een beslissing van het college van burgemeester en schepenen. De borgtocht. In principe wordt er een waarborg gevraagd aan de kandidaat die de overheidsopdracht zal uitvoeren. Normaal zal als borg een bedrag van 5% worden genomen van de oorspronkelijke som die is vastgesteld om de opdracht uit te voeren. Voor kleinere opdrachten beneden de 22 000 ¼RIYRRUOHYHULQJHQHQGLHQVWHQZDDUYDQGH uitvoeringstermijn korter is dan 30 kalenderdagen moet er geen borg gevraagd worden. Er wordt evenmin een borg gevraagd voor financiële en juridische diensten. De borgtocht blijft aan het bestuur behouden tot na de definitieve oplevering. Ingeval van werken kan de borgtocht in schijven worden terugbetaald. In dit tweede deel worden ook de regels opgenomen in verband met de betaling die de overheid moet doen in ruil voor de uitvoering van de opdracht. Hierin wordt onder meer voorzien of er bij deze overheidsopdracht een prijsherziening zal gebeuren. De opdrachtgever 17

is niet verplicht om een prijsherziening te voorzien behalve ingeval van overheidsopdracht voor werken wat betreft het deel van de prijs dat voorzien is voor sociale lasten en lonen. Ook de termijn die zal moeten gerespecteerd worden door de overheid om de facturen te betalen wordt hier vastgelegd. Voor werken is deze termijn door artikel 15 van het KB vastgelegd. Voor leveringen en diensten is deze termijn bepaald op 50 dagen. De prijs bevat in principe alle elementen die te maken hebben met de uitvoering van de opdracht. Voor leveringen betekent dit dat de kosten voor het laden en lossen, de verpakking, het monteren en opleveringskosten vervat zitten in de prijs die de leverancier in zijn offerte heeft voorgesteld. In de loop van de procedure kunnen zich accidenten voordoen. Artikel 20 van het KB regelt de wijze waarop het opdrachtgevend bestuur moet optreden ingeval de uitvoerder van de opdracht in gebreke blijft. In dit deel van het bestek zal de uitvoerder van de opdracht door het opdrachtgevend bestuur herinnerd worden aan de maatregelen die het bestuur kan treffen ingeval van gebrekkige uitvoering. De uitvoering van de overheidsopdracht eindigt eigenlijk bij de voorlopige oplevering. Na deze voorlopige oplevering komt er nog een termijn van 1 jaar ofwel een andere termijn indien het bestek dit uitdrukkelijk vermeldt. Deze termijn geldt als waarborgtermijn om aan het opdrachtgevend bestuur de kans te geven om het uitgevoerde werk, het geleverde product, of de verleende dienst te testen op zijn degelijkheid. Na deze termijn komt de definitieve oplevering. 7HFKQLVFKHEHSDOLQJHQ In het deel technische bepalingen zal het opdrachtgevend bestuur een omschrijving geven van de opdracht die moet uitgevoerd worden. Bij deze omschrijving zoals bijvoorbeeld de opdracht om computermateriaal te leveren, mag het bestuur niet verwijzen naar merknamen. De leveranciers moeten immers op gelijke voet behandeld worden. In twee gevallen kan afgeweken worden van het verbod technische specificaties op te nemen die producten van een bepaald fabrikaat of van een bepaalde herkomst of speciale kenmerken vermelden waardoor sommige ondernemingen worden bevoordeeld of uitgeschakeld. Deze afwijkingen moeten we restrictief interpreteren. Indien de omschrijving niet anders kan dan met een vermelding van de merknaam dan moet het bestek altijd daar aan toevoegen " of daarmee overeenstemmend". Wanneer een dergelijke aanduiding onontbeerlijk is ten opzichte van het voorwerp van de opdracht. Om de gelijkheid van de kandidaten te waarborgen is het evenmin toegelaten dat het bestek letterlijk een beschrijving zou overnemen uit de catalogus van een potentiële kandidaat. In dit deel zal het opdrachtgevend bestuur ook een overzicht geven van het werk door een opsomming in de opmetingsstaat. Bij leveringen en diensten zal de inventaris een gedetailleerd overzicht geven van de opdracht die moet uitgevoerd worden. 0RGHORIIHUWHIRUPXOLHUHQ Om de vergelijking tussen de kandidaten zo goed mogelijk te maken, bevat het bestek een modelofferteformulier dat de kandidaten moeten gebruiken. Indien de kandidaten hun eigen formulier gebruiken dan moeten zij verklaren dat hun formulier conform is met het formulier dat is voorgeschreven. 18

In het formulier moet de inschrijver zijn identiteitsgegevens vermelden en aanduiden hoe de betalingen zullen gebeuren en of zij in orde zijn met de betalingen voor de sociale zekerheid van hun werknemers. (OHNWURQLVFKHZHJ Voor de volledigheid wijzen wij hier op het bestaan van het KB van 27 februari 2004 dat de inschrijving via elektronische weg regelt. Op dit moment zijn deze elektronische middelen nog in volle ontwikkeling waardoor het nu nog niet mogelijk is om via elektronische weg in te schrijven. 'HNDQGLGDWXXUVWHOOLQJ We zagen dat de keuze van een kandidaat gebeurt door twee vormen van selectie. Ten eerste de kwalitatieve selectie die slaat op de persoonlijke kwaliteit van de uitvoerder en ten tweede de gunning die slaat op het voorwerp van de opdracht. Beide selecties kunnen ofwel achter elkaar ofwel gelijktijdig gebeuren. In functie hiervan zal de kandidatuur gesteld worden. Soms gebeuren beide vormen van selectie in twee fasen. Dit is zo als het opdrachtgevend bestuur de aanbesteding gunt bij wijze van een beperkte gunningsprocedure (een beperkte aanbesteding of een beperkte offerteaanvraag of een onderhandelingsprocedure met bekendmaking). In dit geval zal de kandidaat-uitvoerder eerst zijn kandidatuur stellen en antwoorden op de vragen die het opdrachtgevend bestuur heeft gesteld bij de aankondiging van de opdracht. Deze aankondiging bevat de criteria die het opdrachtgevend bestuur zal hanteren voor de kwalitatieve selectie van de kandidaten. Nadat het bestuur de ingestuurde kandidaturen heeft geselecteerd op basis van de kwalitatieve criteria, zal het bestuur de overblijvende kandidaten uitnodigen om een offerte in te dienen op basis van het bestek dat hen op dit moment wordt toegestuurd. Beide selectieprocedures kunnen ook in één fase gebeuren. Dit is zo in geval van openbare aanbesteding en algemene offerteaanvraag. Dan wordt immers het bestek onmiddellijk van in het begin aan iedereen beschikbaar gesteld en moeten de kandidaten in eenzelfde fase antwoorden op de criteria die gesteld zijn in verband met de kwalitatieve selectie en antwoord geven op de vragen die in het bestek vermeld zijn en die betrekking hebben op de eigenlijke gunning van de opdracht. De kandidaat zal zijn offerte aan het opdrachtgevend bestuur toesturen bij aangetekende brief in een dubbele omslag waarop op de eerste omslag vermeld staat dat het om een offerte voor een overheidsopdracht gaat en op de tweede omslag de gegevens in verband met de uitgeschreven opdracht. Deze dubbele omslag is noodzakelijk om de geheimhouding te waarborgen en te voorkomen dat de omslag per ongeluk zou geopend worden vóór de zitting waarop alle kandidaturen gelijktijdig worden geopend. Op de dag van de opening zal de voorzitter de omslagen gelijktijdig openen en zal hij voorlezen wat er vermeld staat in de offerte. Ingeval van aanbesteding leest hij de prijs voor die elke kandidaat voor de uitvoering van de opdracht heeft aangeboden. Ingeval van offerteaanvraag geeft hij enkel een overzicht van de identiteit van de inschrijvers. 19

Wanneer de voorzitter de vergadering voor geopend heeft verklaard, dan mag er geen enkele offerte meer aangeboden worden. Slechts in één geval kan een offerte die de voorzitter op een later tijdstip bereikt, nog worden aanvaard. Dit is met name wanneer er door een fout van bijvoorbeeld de post een offerte te laat is toegekomen, maar reeds vier dagen voor de opening bij aangetekend schrijven werd opgestuurd. 2QGHU]RHNYDQGHNDQGLGDWXUHQ Het aanbestedend bestuur voert achtereenvolgens of gelijktijdig het onderzoek naar de kwalitatieve selectie en naar de gunning van de opdracht. 'HNZDOLWDWLHYHVHOHFWLH De kwalitatieve selectie slaat op de persoon van de kandidaat die een overheidsopdracht wil uitvoeren. Bij openbare aanbesteding en algemene offerteaanvraag is er eerst een algemene oproep, dan gebeurt de kwalitatieve selectie en daarna de gunning, maar beiden in éénzelfde beslissing. Bij beperkte aanbesteding, offerteaanvraag en onderhandelingsprocedure met bekendmaking is er eerst een algemene oproep. Na de algemene oproep is er een selectie van de kandidaat op basis van hun persoonlijke kwaliteit. Dan worden de kandidaten die goed bevonden werden uitgenodigd om een offerte in te dienen op basis van een bestek. Wanneer de offertes zijn binnengestuurd dan gunt de aanbestedende overheid de opdracht aan het beste bod. Wanneer de kwalitatieve selectie in twee fasen gebeurt (bij beperkte procedure) dan moet de overheid tenminste 5 kandidaten overhouden na de kwalitatieve selectie. Dus er zullen in de tweede fase tenminste altijd 5 kandidaten worden uitgenodigd om mee te dingen naar de gunning van de opdracht. Indien er zich minder dan 5 kandidaten hebben aangemeld, dan kan de gunning toch gebeuren als er maar voldoende mededinging is. Ingeval van onderhandelingsprocedure met bekendmaking, dan moeten er tenminste drie kandidaten worden uitgenodigd. Als dit niet mogelijk is, dan moet het opdrachtgevend bestuur dit verantwoorden. :HONH]LMQGHFULWHULDGLHNXQQHQJHKDQWHHUGZRUGHQYRRUGHNZDOLWDWLHYHVHOHFWLH" Een eerste reeks heeft betrekking op de geloofwaardigheid van de kandidaten. De kandidaat mag niet in faillissement zijn. Hij mag geen ernstige fout hebben gepleegd bij de uitvoering van een vorige opdracht. Hij mag geen valse verklaringen hebben afgelegd bij het verstrekken van inlichtingen. Hij moet in orde zijn met de verplichtingen die hij heeft tegenover de sociale zekerheid. In verband met de sociale zekerheid moet de kandidaat een attest bijbrengen als het gaat over een opdracht van meer dan 5 500 ¼]RQGHU%7:+HWDWWHVWPRHWVlaan op het voorlaatste kwartaal tegenover de dag voor de opening van de offerte. Uit het attest moet blijken dat de kandidaat voor maximum 2 500 ¼VFKXOGHQKHHIWELMGH56= Uiteindelijk zal de opdrachtgever onderzoeken of de kandidaat alle invorderbare belastingen betaald heeft. De tweede groep van selectiecriteria heeft betrekking op de financieel - economische draagkracht van de kandidaten. Uit een verklaring van zijn bankinstelling zal blijken dat de kandidaat voldoende financiële basis heeft om de opdracht die hij wil verkrijgen, uit te voeren. 20