BIJLAGE 3. VERDELING VAN DE BEVOEGDHEDEN OP HET GEBIED VAN DE OVERHEIDS- OPDRACHTEN

Transcriptie

1 BIJLAGE 3. VERDELING VAN DE BEVOEGDHEDEN OP HET GEBIED VAN DE OVERHEIDS- OPDRACHTEN Het OCMW-decreet heeft de bevoegdheden betreffende de opdrachten van werken, leveringen en diensten verdeeld over de raad voor maatschappelijk welzijn, de voorzitter, en de budgethouders. De teksten handhaven het onderscheid tussen enerzijds het vaststellen van de principes en anderzijds de uitvoering. In het OCMW-decreet worden deze bevoegdheden als volgt omschreven: 1. het vaststellen van de wijze van gunning en het vaststellen van de voorwaarden van overheidsopdrachten het uitvoeren van de opdracht, het aangaan van verbintenissen en het goedkeuren van het te betalen bedrag. 481 HET VASTSTELLEN VAN DE WIJZE VAN GUNNING EN HET VAST- STELLEN VAN DE BELANGRIJKSTE VOORWAARDEN VAN OVER- HEIDSOPDRACHTEN 1. Principe: de raad voor maatschappelijk welzijn is bevoegd In principe is de raad bevoegd voor het vaststellen van de wijze van gunning en het vaststellen van de voorwaarden van overheidsopdrachten op basis van artikel 52, 12, eerste deel van de zin. 2. (Mogelijke) uitzonderingen op de bevoegdheid van de raad Op de principiële bevoegdheid van de raad zijn er zeven (mogelijke) uitzonderingen, waarvan twee echter ook in gang gezet worden door de raad op basis van artikel 52, 12, tweede deel van de zin. De bevoegdheid kan dan worden overgedragen naar budgethouders, al dan niet ambtenaren of het vast bureau of het bijzonder comité De eerste uitzondering waarbij de bevoegdheid van de raad kan worden overgedragen naar budgethouders betreft de opdrachten die de raad vastgesteld heeft als dagelijks bestuur in toepassing van artikel 52, Zie artikel 52, 12. Zie artikel 162, 1. DE FINANCIEEL BEHEERDER VAN HET OCMW januari 2011 n 363

2 2.2. De tweede uitzondering waarbij de bevoegdheid van de raad kan worden overgedragen naar budgethouders betreft de opdrachten die nominatief in het vastgestelde budget zijn opgenomen. Dit vereist dat de opdracht nominatief is opgenomen in het budget. Bij opdrachten van dagelijks bestuur en nominatief vastgestelde budgetten, de raad delegeert ook zijn bevoegdheid tot vaststelling van de wijze van gunning en het bepalen van de voorwaarden delegeert aan het vast bureau, bijzondere comités, en de secretaris. Het vast bureau en de comités kunnen verder delegeren aan de secretaris als de raad daartoe de machtiging geeft. De secretaris kan op zijn beurt deze bevoegdheid verder delegeren aan andere personeelsleden. Dit alles volgens artikel 161, Met betrekking tot bepaalde budgetten, betreffende activiteitencentra 482 of projecten, ook als zij het dagelijks bestuur te boven gaan, heeft de raad niet alleen de mogelijkheid te delegeren aan het vast bureau en het bijzonder comité, maar kan de raad, na advies van de secretaris, ook rechtstreeks delegeren aan bepaalde personeelsleden van het OCMW Maar die delegatie vervalt in elk geval zes maanden na het einde van de mandaatperiode. 483 In dit verband gaat het enkel om de nominatief in het budget opgenomen opdrachten (zie punt 3 hierna) De vierde uitzondering betreft de decretaal toegewezen taak aan het vast bureau of een bijzonder comité om in gevallen van dwingende en onvoorziene omstandigheden op eigen initiatief de bevoegdheden betreffende de vaststelling van de wijze van gunning en de voorwaarden van overheidsopdrachten, het voeren van de gunningsprocedure, de gunning en de uitvoering van overheidsopdrachten uit te oefenen. Het openbaar centrum voor maatschappelijk welzijn bepaalt in haar huishoudelijk reglement welk orgaan bevoegd is De vijfde uitzondering betreft het decretaal aan het hoofd van het intern verzelfstandigd agentschap toegewezen budgethouderschap, voor het budget van dit agentschap In verband met de rechtsonzekerheid die ontstaat, zie punt , subtitel delegatie betreffende activiteitencentra of projecten. Artikel 161, 3 OCMW-decreet. Artikel 52, laatste lid, eerste zin OCMW-decreet. Artikel 217, 3 OCMW-decreet. 364 n januari 2011 DE FINANCIEEL BEHEERDER VAN HET OCMW

3 2.6. De zesde uitzondering betreft de decretaal aan de voorzitter toegewezen taak om in geval van dwingende en onvoorziene omstandigheden en indien het geringste uitstel schade zou veroorzaken om op eigen verantwoordelijkheid over de uitgaven te beslissen. 486 Deze bevoegdheid houdt tevens de bevoegdheid in tot het vaststellen van de voorwaarden van overheidsopdrachten, het vaststellen van de wijze van gunnen, het voeren van de gunningsprocedure, de gunning en de uitvoering van de overheidsopdracht De zevende uitzondering betreft het wettelijk of decretaal budgethouderschap in toepassing van artikel 161, 1 van het OCMW-decreet dat het budgethouderschap toekent aan de raad, behoudens de uitzonderingen, vermeld in dit decreet. Voorbeelden hiervan zijn de dringende steunverlening waarover de voorzitter beslist, de bevoegdheid van de secretaris voor het dagelijks personeelsbeleid, de bevoegdheid van de financieel beheerder om een wettelijke hypotheek te laten inschrijven en sommige rechtsgedingen te voeren, het beleggen en aangaan van leningen voor een periode tot één jaar, HET VOEREN VAN DE GUNNINGSPROCEDURE, DE GUNNING EN DE UITVOERING VAN DE OVERHEIDSOPDRACHTEN Uit artikel 162, 1 blijkt dat al de budgethouders overheidsopdrachten kunnen uitvoeren: Met behoud van de toepassing van artikel 159 gaat de budgethouder de verbintenissen aan, in voorkomend geval binnen de perken van de delegatie, overeenkomstig het aan hem toevertrouwde budget. In voorkomend geval binnen de perken van de delegatie, (...) voert (hij) de opdracht uit, wijst de opdracht toe en keurt de te betalen bedragen goed overeenkomstig het aan hem toevertrouwde budget. (...) De conclusie is dus dat de uitvoering van de overheidsopdrachten toekomt aan de raad (buiten de vierde tot de zevende voormelde uitzondering) maar dat deze bevoegdheid steeds kan gedelegeerd worden aan de andere mogelijke budgethouders (in de eerste, tweede en derde voormelde uitzondering houdt de delegatie van de wijze van gunnen en het voorstellen van de voorwaarden, ook de delegatie in van de uitvoering). Telkens moet de raad vooraf een beslissing nemen. Volgende delegaties zijn mogelijk. 1. Delegatie van de raad aan het vast bureau, een bijzonder comité of aan de secretaris 486 Artikelen 159 OCMW-decreet en 52 laatste lid (in artikel 159 stelt er zich tevens een budgettair probleem). DE FINANCIEEL BEHEERDER VAN HET OCMW januari 2011 n 365

4 Op basis van artikel 161, 2, eerste alinea kan de raad het budgethouderschap voor aangelegenheden van dagelijks bestuur toekennen aan het vast bureau, een bijzonder comité of aan de secretaris, die verantwoordelijk zijn voor de uitvoering ervan. Vooraf moet de raad eerst bepalen wat onder dagelijks bestuur begrepen wordt. 2. Delegatie van het vast bureau of een bijzonder comité aan de secretaris Op basis van artikel 161, 2, derde alinea kan het vast bureau of een bijzonder comité het budgethouderschap voor aangelegenheden van dagelijks bestuur verder delegeren aan de secretaris, die dan verantwoordelijk is voor de uitvoering ervan. Vooraf moet de raad het vast bureau of een bijzonder comité machtigen om verder te delegeren aan de secretaris. 2. Delegatie van de secretaris aan andere personeelsleden De secretaris kan op zijn beurt de door de raad, het vast bureau of een bijzonder comité aan hem gedelegeerde bevoegdheden delegeren aan andere personeelsleden met betrekking tot bepaalde budgetten op grond van artikel 161, 2, vierde alinea. De secretaris houdt bij het toekennen van delegaties rekening met het organogram. De betrokken personeelsleden kunnen de aan hen gedelegeerde bevoegdheid niet weigeren als hun functieomschrijving erin voorziet. Zij zijn persoonlijk verantwoordelijk voor de uitvoering van het budgethouderschap. 3. Delegatie van de raad aan het vast bureau of aan een bijzonder comité of aan andere personeelsleden De raad kan het budgethouderschap met betrekking tot bepaalde budgetten betreffende activiteitencentra of projecten, behalve aan het vast bureau of aan een bijzonder comité, rechtstreeks delegeren aan personeelsleden op grond van artikel 161, 3. Dit gebeurt na advies van de secretaris In tegenstelling tot het opgeheven artikel 84, 2, derde lid van de OCMW-wet wordt de secretaris niet afzonderlijk vermeld zodat men ofwel moet besluiten dat er geen delegatie mogelijk is aan de secretaris in toepassing van artikel 161, 3 ofwel dat de secretaris alleen kan aangeduid worden na advies van diezelfde secretaris. Wij schuiven die laatste interpretatie naar voren, waarbij de secretaris ruimte krijgt om ook dit voorstel te adviseren (bv. in functie van zijn totale workload). 366 n januari 2011 DE FINANCIEEL BEHEERDER VAN HET OCMW

5 De delegatie kan gelden voor aangelegenheden van dagelijks bestuur, maar ook voor aangelegenheden die het dagelijks bestuur te boven gaan. De raad houdt bij het toekennen van delegaties rekening met het organogram. De betrokken personeelsleden kunnen de aan hen gedelegeerde bevoegdheid niet weigeren als hun functieomschrijving erin voorziet. Zij zijn persoonlijk verantwoordelijk voor de uitvoering van het budgethouderschap. Deze delegatie vervalt in ieder geval zes maanden na de algehele vernieuwing van de raad. Uit de samenlezing van bovenvermelde mogelijkheden blijkt dat een delegatie van 1 de uitvoering van overheidsopdrachten buiten het dagelijks bestuur en 2 van zowel de bepaling van de wijze van gunnen, het vaststellen van de voorwaarden en de uitvoering van nominatief in het budget opgenomen opdrachten, enkel delegeerbaar is in het kader van het budgethouderschap met betrekking tot bepaalde budgetten betreffende activiteitencentra of projecten waardoor de verdere delegatie door vast bureau en bijzonder comité aan de secretaris en de verdere delegatie van de secretaris aan personeelsleden voor dit soort zaken uitgesloten is. Artikel 161, 3, heeft immers vier mogelijke betekenissen: 1. mogelijkheid van delegatie ook van de wijze van gunnen en het vaststellen van de voorwaarden voor een opdracht die het dagelijks bestuur te boven gaat in afwijking van artikel 52, 12 én voor nominatief in het budget opgenomen opdrachten; 2. enkel mogelijkheid van delegatie van de uitvoering van overheidsopdrachten van een opdracht het dagelijks bestuur te boven gaat en van de nominatief in het budget opgenomen opdrachten; 3. mogelijkheid van delegatie van 1 de uitvoering van overheidsopdrachten voor een opdracht die het dagelijks bestuur te boven gaat met uitsluiting van de nominatief in het budget opgenomen opdrachten; 4. mogelijkheid van delegatie van de uitvoering van overheidsopdrachten van een opdracht die het dagelijks bestuur te boven gaat én 2 van zowel de wijze van gunnen als het vaststellen van de voorwaarden en de uitvoering van nominatief in het budget opgenomen opdrachten. Maar in samenlezing met de beperking van het tweede lid van artikel 162, 1 de bevoegdheid van de budgethouders, vermeld in artikel 161 en 217, wordt beperkt overeenkomstig de bepalingen vermeld in artikel 52 en als gekeken wordt naar de historiek van artikel 161, 1, wordt DE FINANCIEEL BEHEERDER VAN HET OCMW januari 2011 n 367

6 één en ander het duidelijk. 488 Het gaat ook in het OCMW-decreet over de laatst vermelde mogelijkheid en niet over de delegatie van de wijze van gunnen en het vaststellen van de voorwaarden voor een opdracht die het dagelijks bestuur te boven gaat in afwijking van artikel 52, 12 van het OCMW-decreet. Voor de nominatief in het budget opgenomen opdrachten gaat het bijgevolg wel over het hele proces van bepalen van de voorwaarden en wijze van gunnen tot uitvoering van de hele opdracht 489. Dit lijkt ook de meest logische oplossing voor de OCMW s vermits artikel 52,12 net hiervoor geen beperking van delegatie voorziet en dus het hele proces moet kunnen delegeerbaar zijn. De delegatie van artikel 161 van het OCMW-decreet inzake het budgethouderschap, die in 3 wordt beperkt tot het vast bureau, een bijzonder comité of een personeelslid (rekening houdend met het organigram en zonder subdelegatie toe te laten) kan niet gecumuleerd worden met de delegatiemogelijkheden vermeld in artikel 52, eerste en vierde lid van het OCMW-decreet (die ook delegatie aan de secretaris en subdelegatie toelaten, zonder rekening te houden met het organigram). Dit is praktisch van belang voor de delegatiemogelijkheid inzake nominatief in het budget opgenomen opdrachten. Cumulatie van beide artikelen zou inzonderheid artikel 161, 2 totaal overbodig maken, reden waarom de aanhef van zowel het eerste als het vierde lid van artikel 52 luidt Met behoud van de toepassing van artikel 161. Artikel 52 eerste en vierde lid van het OCMW-decreet bieden dus enkel mogelijkheden om te delegeren buiten het budgethouderschap en dus enkel voor aspecten die geen budgettaire gevolgen hebben en toch delegeerbaar zijn (bijvoorbeeld de evaluatie van de financieel beheerder buiten de aanduiding van de externe experten, een deel van het communicatiebeleid ) Artikel 161, 3 van het OCMW-decreet is de transcriptie van artikel 159, 3 van het Gemeentedecreet dat moet samengelezen worden met artikel 57, 3, 4 van het Gemeentedecreet dat aan het college van burgemeester en schepenen de bevoegdheid geeft om het voeren van de gunningsprocedure, de gunning en de uitvoering van overheidsopdrachten, naast 5 de vaststelling van de wijze van gunning en de voorwaarden van overheidsopdrachten als het gaat om een opdracht van dagelijks bestuur en idem in 6 voor nominatief in het budget opgenomen opdrachten en ook 1 m.b.t. daden van beheer. Welnu, artikel 159, 3 van het Gemeentedecreet met betrekking tot de aangelegenheden die het dagelijks bestuur te boven gaan betreft de mogelijkheid van delegatie door het college van burgemeester en schepenen en kan dus nooit op méér betrekking hebben dan die bevoegdheden waarvoor het college van burgemeester en schepen zelf bevoegd is. Want hiervoor is ook het college van burgemeester en schepen volledig bevoegd waardoor het deze taken kan delegeren. 368 n januari 2011 DE FINANCIEEL BEHEERDER VAN HET OCMW

7 Slotsom is wel dat artikel 52 eerste en vierde lid van het OCMW-decreet een zéér beperkt toepassingsgebied heeft want het budgethouderschap is veel ruimer dan alleen overheidsopdrachten 490, maar omvat wel de overheidsopdrachten volledig. Dat het budgethouderschap ruimer is, blijkt ook uit de navolgende bijlage waar ook de daden van beheer en van beschikking in verband met roerende en onroerende goederen zijn opgenomen, die geen overheidsopdrachten zijn. Ingevolge artikel 52, 18 kunnen de daden van beheer en beschikking gedelegeerd worden met uitzondering van de daden van beschikking met betrekking tot onroerende goederen, maar dan weer uitgezonderd de nominatief in het budget opgenomen verrichtingen. 490 Zoals artikel 162, 2 en de memorie van toelichting m.b.t. het OCMW-decreet aangeven, betreft het budgethouderschap het aangaan van verbintenissen waaronder ook het betalen van lonen kan vallen en zoals de memorie van toelichting m.b.t. het Gemeentedecreet vermeldt, het aangaan van een huurcontract. DE FINANCIEEL BEHEERDER VAN HET OCMW januari 2011 n 369