Samenvatting van het jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Cindu International Uitgave pensioenbureau september 2015 1
Geachte deelnemers en gepensioneerde deelnemers, Voor u ligt het beknopte jaarverslag over 2014 van uw pensioenfonds. Het fonds werd in 1950 opgericht en bestaat dit jaar dus al 65 jaar, maar is zeker niet uitgeblust: in 2014 is de financiële positie van het pensioenfonds verder verbeterd. De dekkingsgraad steeg van 117,6% naar 119,8%. Ons fonds heeft na de zeer lage rentestanden in 2015 en ondanks de verlaging van de rekenrente door De Nederlandsche Bank, nog een dekkingsgraad van ongeveer 118,8% (stand per eind juli j.l.). Van dreigende korting is gelukkig geen sprake. Volgens de nieuwste regelgeving mag een fonds vanaf 2016 de pensioenen pas beginnen te verhogen (indexeren) als deze dekkingsgraad boven 110 procent ligt. Gelukkig zitten we daar flink boven. Terugkijkend op de afgelopen jaren na het begin van de crisis, eind 2007, heeft het fonds een mooie prestatie geleverd. Door de gestegen levensverwachting zijn in die periode de pensioenverplichtingen van het fonds met ruim tien procent gestegen. Door de enorm gedaalde rente zijn de pensioenverplichtingen enorm gestegen. Bij elkaar zijn de pensioenverplichtingen van het fonds sinds het begin van de economische crisis dus met meer dan veertig procent gestegen. Het bestuur is dan ook blij dat wij desondanks met onze dekkingsgraad er nog best redelijk voor staan. De dekkingsgraad is de verhouding tussen enerzijds de bezittingen van het fonds en anderzijds de berekening van de pensioenverplichtingen. Als de bezittingen, zoals bij ons fonds, meer zijn dan de verplichtingen, is de dekkingsgraad boven 100%. Wij sloten het jaar 2014 af met een dekkingsgraad van 119,8%; ook in 2014 is dus het herstel voortgegaan. De dekkingsgraad die volgens de regelgeving voor ons fonds toereikend zou zijn (dat is de zogenaamde vereiste dekkingsgraad ) bedroeg ongeveer 111%. In 2015 moeten fondsen veel hogere buffers gaan aanhouden. Voor ons fonds wordt nu een dekkingsgraad van 115,6% toereikend geacht. Maar ook daar zit het fonds gelukkig nog boven. Het fondsbestuur heeft door de voldoende financiële positie van het fonds, net als vorig jaar, in december 2014 kunnen besluiten tot een gedeeltelijke indexatie: een verhoging van de pensioenen en slapersrechten met 0,55%; ook de rechten van actieve deelnemers konden worden verhoogd met het percentage algemene loonstijging. Per 1 januari 2014 is voor de actieve deelnemers de pensioen-richtleeftijd verhoogd van 65 naar 67 jaar. In 2015 is het pensioenreglement aangepast 2
door de overgang van voorwaardelijk eindloon naar middelloon; dit was onvermijdelijk door de gewijzigde fiscale grenzen. Kerncijfers (bedragen in duizenden EUR) 2014 2013 2012 2011 2010 Totaal belegd vermogen 171.443 148.360 144.011 131.094 128.949 Totaal voorzieningen 143.082 126.179 133.043 127.202 118.945 Dekkingsgraad 119,8% 117,6% 108,2% 103,1% 108,4% Beleggingsopbrengsten 28.908 10.371 19.243 8.565 11.348 Aantallen (ex-) deelnemers per 31 december 2014 en eerdere jaren 2014 2013 2012 _2011 _2010 Actieven, arbeidsongeschikte Deelnemers en flexioeners 1 88 155 162 165 170 Nog niet gepensioneerde ex- Deelnemers ( slapers ) 2 488 458 478 560 650 Uitkeringsgerechtigden 1071 1075 1099 1124 1123 Totaal 1647 1688 1739 1849 1943 Door de sluiting van de productie in Uithoorn van Koppers (voorheen: Cindu Chemicals B.V.) is het aantal actieve deelnemers verder teruggelopen. Nog maar ruim 5% van het totale bestand is actieve deelnemer. Voorlopig lijkt bij de huidige omvang en werkwijze van het fonds een zelfstandig voortbestaan niet alleen mogelijk maar ook vrijwel de enige mogelijkheid. Er zijn in de chemische sector geen bedrijfstakfondsen waarbij aansluiting kan worden gezocht. Bedrijfstakfondsen die ook vrijwillige toetredingen aanvaarden, staan er meestal financieel slecht voor, zullen jarenlang niet indexeren en lopen een niet onaanzienlijke kans de pensioenen te moeten afstempelen; dus dat is ook geen reële optie. Ook lijkt op dit moment het onderbrengen van de verplichtingen bij een verzekeraar niet onder goede voorwaarden mogelijk. Bovendien kampen pensioenverzekeraars, net als pensioenfondsen, met de lage rentestand. Ze voldoen momenteel nog niet aan de Europese Solvency-II eisen en komen daarmee slecht in het nieuws. 1 Dit zijn de deelnemers die nog pensioen opbouwen 2 De afname van het aantal slapers is vooral veroorzaakt door afkoop op vrijwillige basis van (zeer)kleine pensioenen 3
Vooralsnog gaat het fonds dus verder als eigen beheer fonds zonder herverzekering. De toezichthouder, De Nederlandsche Bank, volgt nauwlettend met name de kleinere pensioenfondsen zoals het onze, omdat het steeds lastiger is om te voldoen aan de steeds zwaardere eisen die, vooral ook door DNB, aan pensioenfondsen worden gesteld. Toekomst van het fonds Ons fonds is een zeer rijp fonds; er zijn ongeveer twee en twintig maal meer ex- deelnemers dan actieve deelnemers. Dat betekent dat het bestuur, dat vooral afkomstig is uit de betrekkelijk kleine kring van actieve deelnemers, een zeer grote verantwoordelijkheid draagt voor het veiligstellen van de pensioenen van de veel grotere kring van ex-deelnemers en gepensioneerden. Deze gepensioneerden hebben hun loopbaan vaak doorgebracht bij voormalige concernonderdelen, andere ondernemingen dan de huidige werkgever (en nog drie deelnemers werkzaam bij het de tankopslag van Koppers in Amsterdam) die bij het fonds is aangesloten. De ontvangen premies hebben dus vrijwel geen invloed op de positie van het fonds. De premiehoogte kan dus absoluut geen sturingsmiddel zijn. Het duidt ook op een slechts zeer geringe groei van het fonds door pensioenopbouw. Na de sluiting van de productie van Koppers te Uithoorn, halveerde deze toch al geringe premiestroom op jaarbasis nog tot ca. 0,4% van de verplichtingen, verwaarloosbaar. Daarentegen betaalt het fonds jaarlijks bijna 5% van de verplichting uit als pensioenuitkeringen. De aangroei van pensioenrechten van de actieve deelnemers is daardoor duidelijk véél kleiner dan de afname door uitbetaling. De waarde van de verplichtingen neemt daarnaast nog wel in geringe mate toe door oprenten en met het invoeren van telkens zwaardere overlevingstafels. Maar per saldo neemt de omvang van de verplichtingen de komende jaren met circa 3,5% per jaar af (uiteraard afgezien van veranderingen door rentewijziging). De komende tien jaren zijn deze effecten nog betrekkelijk beperkt, maar gaan daarna versnellen, ook door de leeftijdsopbouw. Dus op de wat langere termijn moet rekening worden gehouden met een toenemende noodzaak om over te gaan tot omvangrijke of volledige overbrenging van de pensioenverplichtingen naar een verzekeringsmaatschappij of aansluiting bij een ander pensioenfonds. Dat zijn momenteel geen uitvoerbare opties. Wel is aansluiting bij een Algemeen pensioenfonds een mogelijkheid op wat kortere termijn, met name om kosten te beperken. De hierna volgende tabel geeft een indruk van de leeftijdsverdeling van gepensioneerden 4
Leeftijdsverdeling groep 60-plus gepensioneerden Leeftijd ouderdomspensioen Partnerpensioen totaal 60-65 2 22 24 65-70 146 36 182 70-75 176 63 239 75-80 139 75 214 80-85 101 86 187 85-90 49 70 119 90-95 12 52 64 95-100 2 9 11 100+ 1 1 2 628 414 1042 Rekenrente Een pensioenfonds mag een bepaald rendement veronderstellen op haar beleggingen. Dat betekent dat als bijvoorbeeld over twintig jaar een uitkering moet worden gedaan, dat geld niet nu al in kas hoeft te zijn, maar slechts een gedeelte daarvan. Er mag een rendement over die komende twintig jaar worden verwacht, waarmee het beoogde doel na die twintig jaar wordt bereikt. Het rendement waarmee een fonds mag rekenen, wordt voorgeschreven door De Nederlandsche Bank en heet rekenrente. Als deze lager is, groeit het weinig aan en moet er nu al meer geld in kas zijn om de toekomstige uitkering zeker te stellen. Hoe lager de rente, des te hoger dus de verplichtingen nu al zijn. Doordat beleggers momenteel, desnoods tegen weinig of geen rendement, graag hun geld beleggen in veilige oorden, is de rente op de als veilig beschouwde Nederlandse staatsobligaties buitengewoon laag. In het verlengde daarvan is ook de rekenrente voor pensioenfondsen extreem laag. Dus zijn de pensioenverplichtingen erg hoog. In die zin lijden pensioenfondsen zwaar onder de huidige politieke en economische onrust. Door het opkoop programma van de Europese Centrale Bank wordt de rente ook verder gedrukt. Ook heeft De Nederlandsche Bank de voorgeschreven rekenrente voor pensioenfondsen per juli 2015 verder verlaagd. Daardoor stegen de verplichtingen van ons fonds met ongeveer 1,3%. De pensioenfondsen ervaren problemen door deze lage rentestanden, terwijl de Nederlandse staat profiteert en slechts heel weinig rente over de staatsschuld hoeft te betalen, of zelfs negatieve rente rekent. Het fonds heeft zich gelukkig voor meer dan driekwart met financiële instrumenten beschermd tegen de gevolgen van rentedalingen. 5
Regelgeving Het bestuur van het fonds moet voortdurend inspelen op wijzigingen in de regelgeving. De AOW leeftijd gaat in de komende jaren in steeds grotere stappen omhoog naar 67. De fiscus gaat er nu al vanuit dat de pensioenopbouw vanaf 2014 pas uitkeert vanaf 67 jaar. De actieve deelnemers bij het fonds bouwen dus met ingang van 2014 pensioen op dat in principe vanaf 67-jarige leeftijd tot uitkering komt. Uiteraard kan die ingangsdatum weer vervroegd worden. Al met ingang van 2014 zijn de fiscaal toegestane opbouwpercentages beperkt, vanuit de gedachte dat men wat meer jaren de tijd heeft om hetzelfde pensioen op te bouwen. In 2015 zijn de opbouwpercentages verder beperkt, waardoor voor de actieve deelnemers de pensioenregeling moest worden omgezet naar een middelloon systeem met voorwaardelijke loon-indexatie. De AOW leeftijd wordt versneld verhoogd. In 2015 Gaat de AOW in bij 65 jaar en drie maanden, in 2016 is dat 65 jaar en zes maanden. In 2018 is de AOW leeftijd 66 jaar en al drie jaar later, in 2021 is het 67 jaar. Het lijkt de vraag of werknemers en werkgevers hier tijdig op kunnen inspelen en langer doorwerken mogelijk en haalbaar zullen maken. Indexatie Per 1 januari 2015 konden de bruto ingegane pensioenen en de rechten van de nog niet gepensioneerde ex-werknemers worden verhoogd met 0,55%. De rechten van de actieve deelnemers werden verhoogd met hun loonstijgingspercentage van 1,4%. Per 1 januari 2014 konden de rechten van gepensioneerden en slapers ook al worden verhoogd met 0,55%. Voor de actieve deelnemers was er toen sprake van een voorwaardelijke eindloonregeling; in principe kon aan hen de eindloonverhoging ten volle worden toegekend, maar er waren toen enige fiscale beperkingen bij de toekenning van deze backservice. Beleggingen De beleggingen bestaan uit een pakket beleggingen, ondergebracht bij Robeco te Rotterdam, investeringen in onroerend goed, ondergebracht via Altera Vastgoed N.V. (een onderneming waarvan een aantal pensioenfondsen aandeelhouder is en die werkt zonder vreemd vermogen) en Pimco, waar het fonds een pakket High Yield Obligaties heeft (dat zijn bedrijfsobligaties met hoger risico maar ook een hoger rendement). Het Robeco pakket bestond uit deelname in een wereldwijd aandelenfonds, deelname in een pakket aandelen in stabiele sterke ondernemingen (z.g. US 6
Premium Equity ), een pakket obligaties met korte looptijd en deelname in een hoog rentegevoelig obligatiefonds. Obligaties zijn uitsluitend in de eurozone belegd. Voor de aandelen heeft Robeco de opdracht alle valutarisico af te dekken. Het totale rendement op de beleggingen was na aftrek van kosten 21,9%. Op zich is dat een mooi resultaat, maar het was ook nodig om de stijging van de verplichtingen bij te houden. Die stijging werd veroorzaakt door rentedalingen. De beleggingen zijn zodanig dat die ook in waarde stijgen bij een rentedaling. Daardoor heeft het fonds zich voor meer dan driekwart ingedekt tegen de gevolgen van rentedaling. Achteraf gezien is het bestuur daar zeer tevreden over. Robeco voert een integraal beleid voor verantwoord beleggen; factoren op gebied van milieu en goed ondernemingsbestuur worden meegewogen bij de beleggingen (zie ook www.robeco.nl/verantwoord beleggen). Totaal Activa Direct onroerend goed 9.048 Vastrentende waarden (obligaties) 109.366 Aandelen 52.602 Overig 169 Liquide middelen 269 Waarde restant herverzekeringen 277 Vorderingen 363 + Totaal 172.094 Kosten Er is in de pers nogal wat aandacht besteed aan de kosten die pensioenfondsen maken. Soms kwam dat op TV en in kranten in de sensatie makende sfeer terecht, met veel onjuiste berichtgeving. Daarom publiceren fondsen nu veel uitgebreider over hun kostengegevens. Ons fonds is met een balanstotaal van circa EUR 172 mln. een relatief klein pensioenfonds, waardoor kosten al gauw relatief hoog dreigen te worden. Immers, ongeacht deze geringe omvang gelden dezelfde eisen die ook voor grotere fondsen gelden. Bij schaalgrootte gelden vaak kostenvoordelen die voor kleinere fondsen moeilijk of niet te realiseren zijn. Daarom moet het bestuur er heel goed op letten dat de kosten per deelnemer binnen de perken blijven. De kosten van administratie en pensioenbeheer waren in 2014 per deelnemer EUR 223 -. 7
De kosten van vermogensbeheer zijn ongeveer 0,37% van het belegd vermogen (dit is exclusief niet terugvorderbare dividendbelasting). Daarmee wijkt ons fonds ondanks de geringe omvang niet af van wat wij bij grotere fondsen gemiddeld aantreffen. Bestuur Door de sluiting van de productie in Uithoorn van Koppers Netherlands B.V. (voorheen Cindu Chemicals B.V.) viel de helft van het aantal actieve deelnemers weg. In verband daarmee werd per 1 juli 2014 het aantal bestuurszetels teruggebracht van zes naar vier. De bestuursleden zijn nu: R.A. van Pernis, voorzitter, benoemd namens de werkgever Rütgers Resins B.V. M.E.P. Alderlieste, bestuurslid namens de werkgever Rütgers Resins B.V. J.W.F. Schroers, bestuurslid namens actieve deelnemers, secretaris. P.A.W. Santen, bestuurslid namens gepensioneerden(zijn benoeming werd afgerond na afloop van 2014). De statuten werden daarop aangepast; daarbij werden ook kleine wijzigingen aangebracht om ook overigens te voldoen aan gewijzigde wetgeving. Daarbij werd ook de wijziging in de samenstelling en taak van het Verantwoordingsorgaan betrokken. Verantwoordingsorgaan Het pensioenfonds kende in 2014 ook een Verantwoordingsorgaan, waarmee het gevoerde beleid wordt besproken. Leden van dit orgaan waren in 2014: - namens Koppers Netherlands B.V. de heer P.A.W. Santen, voormalig directeur Cindu Chemicals en namens Rütgers Resins B.V. de heer W. van Zalen, voormalig directeur Cindu B.V. - namens gepensioneerden Mevrouw A. Blekkenhorst- Hedlund en de heer J.A.N. van Eijk - namens actieve deelnemers de heer H.L. Siem, wachtchef bij Koppers Netherlands B.V. - per 1 juli is dit gewijzigd in: De heer W. van Zalen namens de werkgever Rütgers Resins B.V.; de heer J.N van Eijk en Mevrouw A. Blekkenhorst namens gepensioneerden; de heer D. Reinhard namens de actieve deelnemers (hij vervulde de betreffende vacature pas na afloop van 2014). 8
Verantwoordingsorgaan Het Verantwoordingsorgaan heeft een vrij uitgebreide, goedkeurende verklaring opgesteld. De volledige tekst daarvan kunt u vinden in het volledige jaarverslag 2014 dat wordt gepubliceerd op de website van het pensioenfonds (www.pensioenfondscindu.nl). In het kader van dit beknopte jaarverslag treft u hieronder een samenvatting aan. Het verantwoordingsorgaan heeft enkele malen vergaderd met de voorzitter en/of de pensioenmanager. Het Verantwoordingsorgaan geeft aan dat het door de regelmatige contacten voldoende inzicht heeft gekregen om een oordeel te vormen. Het constateert met instemming dat door verstandig beleggen en door met name de afdekking van het risico van dalende rente, het fonds goed heeft gepresteerd. Door de sterke stijging van zowel verplichtingen als ook de bezittingen is er een opvallende toename van het balanstotaal. Het verantwoordingsorgaan heeft waardering voor de uitgebreide analyse van de risico s die het fonds loopt, maar ziet graag meer stappen om een back-up voor de pensioenmanager te regelen. Het Verantwoordingsorgaan maakt zich zorgen over de mogelijkheden van voortbestaan van de kleinere zelfstandige pensioenfondsen, door het ontmoedigingsbeleid en de steeds stringentere regelgeving. Positief wordt beoordeeld het aanblijven van de voorzitter, nu namens Rütgers Resins B.V. Het Verantwoordingsorgaan is positief over de aanpassingen in de bestuurssamenstelling en is van mening dat het huidige bestuur voldoende vertrouwen geniet voor een verantwoorde afweging van belangen van alle groeperingen. Het Verantwoordingsorgaan signaleert dat met de nieuwe Wet Versterking Bestuur Pensioenfondsen, ook de rol en bevoegdheden van een Verantwoordingsorgaan wat zijn uitgebreid. Er is ook een nieuw huishoudelijk Reglement opgesteld. De voorzitter van het Verantwoordingsorgaan oude stijl bekleedde een zetel namens de werkgever Koppers Netherlands B.V. Hij heeft die functie uiteraard neergelegd, maar is inmiddels tot het bestuur toegetreden namens de gepensioneerden. De heer W. van Zalen vervult een zetel namens de werkgever Rütgers Resins B.V. Visitatie Verklaring van de Visitatiecommissie De visitatiecommissie (hierna VC) heeft in april 2015 Stichting Pensioenfonds Cindu International (hierna Cindu) gevisiteerd. Het betrof een jaar-visitatie. In mei 2015 is de rapportage aan het bestuur verstrekt. Hierna volgt een samenvatting uit deze rapportage. Ondanks de turbulente (omgeving)omstandigheden van het fonds o.a. het vertrek van een werkgever, de gewijzigde wetgeving (nftk) en de vraagstelling van DNB over de toekomstzekerheid van het fonds en de geringere bestuurssamenstelling (van 6 naar 4 leden), is de algemene indruk van de VC dat het bestuur nog steeds zeer betrokken en in controle is van de ontwikkelingen en risico s. Het bestuur is zich goed bewust van de premie- 9
en toekomstrisico s die spelen voor het fonds en heeft daarop adequate (inter-)acties ondernomen naar alle betrokken partijen en belanghebbenden. Zowel de werkgever, sociale partners en het Verantwoordingsorgaan (hierna VO) zijn actief betrokken en aangesloten op deze ontwikkelingen. De regeling is per 1 januari 2015 gewijzigd naar een middelloonregeling en aangepast aan de nftk eisen. Hierdoor wordt uitvoering van de regeling eenvoudiger. Daarnaast is ook de deelnemersadministratie uitbesteed aan een gerenommeerde partij en zijn maatregelen getroffen om de achtervang van de pensioenmanager in actuariële en operationele zin beter te waarborgen. Het voorgaande neemt niet weg dat de toekomst van het fonds als zelfstandig fonds op korte tot middellange termijn eindig zal zijn door de samenstelling van het fonds, de premierisico s en de mogelijkheid om het bestuur te blijven bezetten. Zeer actief sturen op deze ontwikkeling - zo mogelijk in nauw contact met de werkgever en alle betrokkenen vanuit het bestuur wordt aanbevolen door de VC. De VC heeft duidelijk een positief beeld van het functioneren van het bestuur, haar professionaliteit met hulp van de pensioenmanager en externe deskundigen en inzet/betrokkenheid. Toch is er nog een aantal punten die de VC aanbeveelt: Werk toekomstscenario s voor de uitvoering van de regeling actief uit in samenwerking met de werkgever en belanghebbenden Monitor duidelijk de opdracht en bijdrage van de achtervang/ondersteuning van de pensioenmanager met het oog op zijn werkbelasting en het soms lang blijven hangen van een aantal actiepunten Doe een consistentietoets (onderdeel haalbaarheidstoets) en check de juistheid/actualiteit van een aantal documenten en bijlagen (m.n. ABTN) Steun en activeer de leden van het VO ten aanzien van hun rol, positie en nieuwe bevoegdheden d.m.v. een passende (interne) opleiding Breng de praktijk van handelen op een aantal terreinen in lijn met de genoemde beleidsuitgangspunten of scenario s; zo niet, pas dan de uitgangspunten aan of laat scenario s weg (niveau renteafdekking, economische scenario s). Risicomanagement In de afgelopen jaren tijdens de economische crisis is gebleken dat pensioenfondsen grote risico s kunnen lopen. Sinds 2007 is daar nog bijgekomen dat de erg rentegevoelige verplichtingen van het fonds moeten worden gewaardeerd tegen de zeer volatiele marktrente. Pensioenfondsen zijn dus de afgelopen jaren veel meer stelselmatig alle mogelijke risico s in kaart gaan brengen en zich gaan afvragen of ze voldoende schokbestendig zijn. Het 10
gaat niet alleen om financiële risico s, maar ook om bijvoorbeeld risico s op gebied van automatisering, reputatieschade, etc. Ook ons fonds brengt haar risico s stelselmatig in beeld met een instrument genaamd risicomonitor, goed bevonden door de toezichthouder. Er bestaat bij ons fonds ook nog een crisisplan, opdat niet nog lange besluitvorming moet plaatsvinden onder druk van een onverhoopt zich voordoende acute crisissituatie. Op dit moment lijkt het fonds in wat veiliger vaarwater te zijn en lijkt het opstellen van een crisisplan een meer theoretische activiteit. Een mogelijke bedreiging voor het fonds was de sluiting van de Koppers productie en daarmee een verdere afname van het aantal actieve deelnemers. Ook slinkt daarmee verder het reservoir van waaruit nieuwe bekwame bestuurders kunnen worden gerekruteerd. De omvang van het bestuur is per 1 juli 2014 teruggebracht van zes naar vier personen. Deskundigheid De regelgeving voor pensioenfondsen is voortdurend omvangrijker geworden; de economische omgeving voor pensioenfondsen steeds ingewikkelder. Dat vraagt aanzienlijke deskundigheid en besluitvaardigheid van een pensioenfondsbestuur. Ons fonds heeft in de afgelopen jaren een erg stabiele bestuurssamenstelling gehad, waardoor het bestuur veel kennis heeft kunnen opbouwen en weinig kennis is weggevloeid. Daarnaast laat het bestuur zich regelmatig door deskundigen bijpraten, worden voorlichtings- en studiebijeenkomsten gevolgd. De eisen om bestuurslid te mogen worden zijn aangescherpt. Nu moet een bestuurslid al vóór het aantreden beschikken over uitgebreide pensioenkennis op een niveau zoals door de overkoepelende organisatie van pensioenfondsen, de Pensioenfederatie, is geformuleerd. Wie bestuurslid wil worden, moet dus voorafgaand al op cursus. De toezichthouder De Nederlandsche Bank, wil een eventueel nieuwe kandidaat-voorzitter voorafgaand aan diens benoeming, zelfs in een persoonlijk onderhoud beoordelen. Bestuursvergaderingen Het bestuur had in 2014 vijf maal een bestuursvergadering. Daarbij werd een breed scala aan onderwerpen besproken. Vrij vast agendapunten zijn beleggingsbeleid, risicomanagement, ontwikkeling dekkingsgraad en oriëntatie op de regelgeving die voortdurend in beweging lijkt te zijn. Ontwikkelingen bij de aangesloten ondernemingen Al in 2010 waren de aandelen van één der aangesloten ondernemingen, Cindu Chemicals B.V. overgedragen aan Koppers inc. USA, een beursgenoteerde 11
branchegenoot. De aangesloten onderneming ging Koppers Netherlands B.V. heten. Aan het einde van het verslagjaar 2013 werd het voornemen aangekondigd de productie te Uithoorn van Koppers Netherlands uiterlijk per 1 juli 2014 te beëindigen. Het dienstverband met het personeel werd per 1 juli 2014 beëindigd. Daarmee wordt het toch al kleine bestand van actieve deelnemers aan het fonds gehalveerd. Ook elders in dit verslag wordt aandacht besteed aan de gevolgen daarvan voor het fonds. Verdere ontwikkelingen Er is maar een heel bescheiden economisch herstel in zicht. Gelukkig lijken de ergste problemen met de zuidelijke Eurolanden bedwongen. De inflatie blijft zeer laag, ondanks de acties van de Europese Centrale Bank. Positief is dat daardoor de pensioenen minder ontwaarden. Het bestuur staan weer flinke uitdagingen te wachten, die bijna alle voortkomen uit de stroom van regelgeving die al jaren voortdurend op pensioenfondsen af komt. De prijs voor nog iets meer pensioenzekerheid is extreem hoog en dat heeft negatieve gevolgen: voor werkgelegenheid, economische groei en hoe bizar het ook lijkt, bij veel (andere) pensioenfondsen voorlopig geen indexaties van pensioenen ter wille van meer pensioenzekerheid. Website Het pensioenfonds heeft een website, waarop nieuwtjes worden geplaatst, de recente dekkingsgraad wordt aangegeven en waarop u documenten kunt vinden zoals het pensioenreglement en het volledige jaarverslag. Ook kunt u langs die weg berichten en opmerkingen sturen aan het fonds. Het websiteadres is: www.pensioenfondscindu.nl Helaas zal in 2015 de skyline van Uithoorn sterk veranderen na de sloop van de installaties van Koppers (v/h Cindu Chemicals) 12